CÖÏC TRÒ HAØM SOÁ

FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT

 NHAÉC LAÏI: TÌM CÖÏC TRÒ CUÛA HAØM SOÁ y = f(x)
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng
/
 laø nghieäm cuûa phöông trình f ( x )  0
/
 laø ñieåm maø taïi ñoù f ( x ) khoâng xaùc ñònh nhöng f ( x ) xaùc ñònh
Böôùc 2:
//
Caùch 1: Tính f ( x )
//
 f ( A )  0  A laø ñieåm cöïc ñaïi
//
 f ( A )  0  A laø ñieåm cöïc tieåu
/
Caùch 2: Veõ baûng bieán thieân xeùt daáu f ( x )
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
 BAØI TOAÙN 1: TÌM CÖÏC TRÒ CUÛA HAØM SOÁ z = f(x,y)
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng P(x i ,y i )
f x/  0
 laø nghieäm cuûa phöông trình  /
f y  0
 laø ñieåm maø taïi ñoù f x/ , f y/ khoâng toàn taïi (thöôøng khoâng gaëp trong baøi toaùn)
// // // 2
Böôùc 2: Tính A  f xx
,B f xy
,C f yy
   AC  B
Böôùc 3: Khaûo saùt taïi töøng ñieåm döøng
A  0  cöïc tieåu
 0
A  0  cöïc ñaïi
   0  khoâng laø cöïc trò (ñieåm yeân ngöïa)
 0  cöïc tieåu
   0  duøng ñònh nghóa  f ( x , y )  f (P )
 0  cöïc ñaïi
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
VÍ DUÏ 1 Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y )  x 3  2 y 3  3 x 2  6 y
VÍ DUÏ 2 Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y )  x  y  xe y
VÍ DUÏ 3 Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y )  x 4  y 4  4 xy  1
 VÍ DUÏ 4 Tìm cöïc trò cuûa haøm soá ñöôïc cho bôûi ñöôøng möùc sau

taâm voøng xoaùy

 Xeùt caùc ñieåm
giao ñieåm, ngaõ tö giao loä
 Neáu giaù trò ñöôøng möùc taêng
theo moïi höôùng taïi ñieåm ñoù
 ñieåm ñoù laø ñieåm cöïc tieåu
 Neáu giaù trò ñöôøng möùc giaûm
theo moïi höôùng taïi ñieåm ñoù
 ñieåm ñoù laø ñieåm cöïc ñaïi
 Neáu giaù trò ñöôøng möùc taêng
theo höôùng nhöng giaûm
theo höôùng khaùc taïi ñieåm ñoù
 ñieåm ñoù laø ñieåm yeân ngöïa

FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT

FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
 BT2: TÌM CÖÏC TRÒ CUÛA HAØM SOÁ z = f(x,y) VÔÙI ÑIEÀU KIEÄN (x,y) = 0
Böôùc 1: Laäp haøm L  f  
L/x 0 f x/   x/  0
 /  /
Böôùc 2: Tìm ñieåm döøng Ly  0  f y   y/  0
 / 
L 0  ( x , y )  0
Böôùc 3: Tính d 2L  L/xx/ dx 2  2L/xy/ dxdy  L/yy/ dy 2
Böôùc 4: Khaûo saùt taïi töøng ñieåm döøng
 d 2L(M )  0  M laø cöïc tieåu
 d 2L(M )  0  M laø cöïc ñaïi
 d 2L(M ) khoâng xaùc ñònh daáu  M khoâng laø cöïc trò
/ /
2
 
 x dx   y
dy  0
Ñeå xeùt daáu d L(M ) coù khi caàn duøng theâm ñieàu kieän 
dx , dy khoâng ñoàng thôøi baèng 0
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
Ví duï 1
Ví duï 2 Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y )  x  2 y vôùi ñieàu kieän x 2  y 2  5
x 2  y 2  5  x 2  y 2  5  0   (x , y )  x 2  y 2  5
 2
Böôùc 1: Laäp haøm L  x  2 y   x  y  5 2

L/x  0 f x/   x/  0 1   .2 x  0
 /  / / 
Böôùc 2: Tìm ñieåm döøng Ly  0  f y   y  0  2   .2 y  0
 /  x 2  y 2  5
L  0  ( x , y )  0 
1 1
(1)  x   ; (2)  y  
2 
 1
1 1 2 1      x  1, y  2  P1 1, 2
2
 
(3)  2
 2 50   
4  4  1
   2  x  1, y  2  P2 1, 2  
Ví duï 4
Ví duï 5
Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y )  x 2  y 2  xy  x  y  4 vôùi ñieàu kieän x  y  3  0

x  y  3  0  y  3  x
 f ( x , y )  f ( x )  x 2  (  3  x )2  x (  3  x )  x  (  3  x )  4
 x 2  x 2  6x  9  3x  x 2  x  3  x  4
 3x 2  9x  2
/ 3
 f (x )  6x  9  0  x  
2
// //  3 3
 f ( x )  6  f     6  0  x   laø cöïc tieåu
 2 2
Chuù yù:
Neáu  ( x , y ) coù daïng baäc nhaát hoaëc baäc 2 coù theå ruùt theá,
thì ta ruùt bieán vaø theá vaøo z ñeå ñöa veà cöïc trò haøm moät bieán, hoaëc 2 bieán

2 2 2
VD 1 : Tìm cöïc trò cuûa haøm soá z  x  xy  3 y vôùi ñieàu kieän 3 x  5 y  2  0
2
2 2 2
2 3x  2 2
 3x  2   3x  2 
3x  5y  2  0  y   z  x  x    3  
5  5   5 
2 2 2 2
VD 2 : Tìm cöïc trò cuûa haøm soá z  x  x  3 y vôùi ñieàu kieän x  y  4
2 2 2 2
x  y  4  y  4  x  z  x  x  3(4  x )
VD 3 : Tìm cöïc trò cuûa haøm soá f ( x , y , z )  5 xy  2 yz  2zx vôùi ñieàu kieän xyz  4
4 4 4 8 8
xyz  4  z   f  5 xy  2 y .  2. .x  5 xy  
xy xy xy x y
GIAÙ TRÒ LÔÙN NHAÁT
GIAÙ TRÒ NHOÛ NHAÁT
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
 NHAÉC LAÏI: TÌM GTLN – GTNN CUÛA HAØM SOÁ y = f(x)
Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y  f ( x ) treân a , b 

Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng y /  0  x i

Böôùc 2: Tính giaù trò y öùng vôùi caùc ñieåm treân vaø taïi 2 bieân

max y  max y( x i ), y (a ), y (b )
y( x i ), y (a ), y (b )  

 
min y  min y( x i ), y (a ), y (b )
Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y  f ( x ) treân a ,  
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng y /  0  x i
Böôùc 2: Tính giaù trò y öùng vôùi caùc ñieåm treân vaø taïi 2 bieân

max y  max y( x i ), y (a ), y ( )
y( x i ), y (a ), y ( )  


min y  min y( x i ), y (a ), y ( ) 
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
 Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y  f ( x ) treân  , b 
/
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng y  0  x i
Böôùc 2: Tính giaù trò y öùng vôùi caùc ñieåm treân vaø taïi 2 bieân

max y  max y( x i ), y ( ), y (b )
y( x i ), y ( ), y (b )  


min y  min y( x i ), y ( ), y (b ) 
Tìm GTLN, GTNN cuûa haøm soá y  f ( x ) treân R  ,   
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng y /  0  x i
Böôùc 2: Tính giaù trò y öùng vôùi caùc ñieåm treân vaø taïi 2 bieân

max y  max y( x i ), y ( ), y ( )
y( x i ), y ( ), y ( )  


min y  min y( x i ), y ( ), y ( ) 
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
 BT1: TÌM GTLN – GTNN CUÛA HAØM SOÁ z = f(x,y) TREÂN MIEÀN XAÙC ÑÒNH

   x  
mieàn xaùc ñònh cuûa z  f ( x , y ) thöôøng laø 
   y  
f x/  0
Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng cuûa f(x,y)   /  (x i , y i )
f y  0
Böôùc 2: Tính giaù trò z taïi ñieåm döøng vaø bieân

max f ( x , y )  max f ( x i , y i ), f ( ; )
f ( x i , y i ), f ( ; )  

 
min f ( x , y )  min f ( x i , y i ), f ( ; )

FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT

Ví duï 1
Ví duï 2
Ví duï 3
Ví duï 4
Ví duï 5
 BAØI TOAÙN 2: TÌM GTLN – GTNN CUÛA HAØM SOÁ z = f(x,y) TREÂN MIEÀN D

Böôùc 1: Tìm ñieåm döøng cuûa f(x,y) trong mieàn D

Böôùc 2: Tìm ñieåm döøng cuûa f(x,y) treân ñöôøng bieân mieàn D
 Ruùt theá  haøm moät bieán
f x/   x/  0
 / /
 Nhaân töû Larange f y   y  0

 ( x , y )  0
Böôùc 3: Tìm giao ñieåm cuûa caùc ñöôøng bieân
Böôùc 4: Tính giaù trò z öùng vôùi caùc ñieåm treân vaø so saùnh giaù trò,
soá lôùn nhaát laø GTNN, soá nhoû nhaát laø GTNN
FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT
Ví duï 1
Ví duï 2
Ví duï 3
Ví duï 4
Ví duï 5
Ví duï 6 Tìm max, min cuûa z = f(x,y) treân ñöôøng möùc g(x,y) = 8

FACEBOOK: COÂNG PHAÙ GIAÛI TÍCH HCMUT

Ví duï 7
Ví duï 8
 2 2
x y
Ví duï 1: Tìm max, min cuûa f ( x , y )  xy vôùi treân ñöôøng elip  1
8 2

x2 y2  x  2 2 cos t
8

2
 1  0  t  2 
 y  2 sin t
f ( x , y )  2 2 cos t . 2 sin t  2 sin 2t
1  sin 2t  1  2  2 sin 2t  2
 t   / 4  x  2, y  1

fmax  2 khi sin 2t  1  2t   k 2  t   k   
2 4 t  5 / 4  x  2, y  1
  t   / 4  x  2, y  1
fmin  2 khi sin 2t  1  2t    k 2  t    k   
2 4 t  3 / 4  x  2, y  1