Professional Documents
Culture Documents
Pyetjet e Provimit Të Ndërmjetëm (Krimet Kundër Personit)
Pyetjet e Provimit Të Ndërmjetëm (Krimet Kundër Personit)
Pyetjet e Provimit Të Ndërmjetëm (Krimet Kundër Personit)
Me vrasje kuptohet ajo vepër (veprim ose mosveprimin) i kundërligjshëm, me anë të cilës i
hiqet jeta një personi tjetër me dashje ose nga pakujdesia.
3. Cili është kuptimi i anës objektive të figurës së veprës penale të vrasjes me dashje të
parashikuar nga neni 76 i Kodit penal?
Nga ana objektive: Krimi i vrasjes karakterizohet nga veprime ose mosveprime të
kundërligjshme, të kryera në rrethana të veçanta në gjaknxehtësi, në zënie, rrahje apo
grindje e sipër, midis autorit të vrasjes dhe viktimës. Këto zënie apo rrahje duhet të kenë
karakter serioz, të jenë të ndërsjella dhe të jetë shkaktuar pasoja, vdekja e viktimës, si
pasojë e veprimit të paligjshëm.
Vrasja kryhet edhe me anë të dhunës fizike, me anë të lëndëve helmuese, me anë të mbytjes,
me armë zjarri ose të ftohta, me grushte e çdo goditje vdekjeprurëse.
Në rastin e krimit të parashikuar nga neni 76 i Kodit Penal, vepra do të quhet si e mbetur
në tentativë, në qoftë se i pandehuri ka kryer veprime të drejtuara drejtpërdrejt në kryerjen e
vrasjes dhe krimi nuk ka përfunduar për shkaqe të pavarura prej vullnetit të tij.
Veprime tilla mund të jenë: marrja e armës, drejtimi e shkrepja në drejtim të viktimës, bërja
gjithçka e mundshme, si ndjekja, mënjanimi pengesave për arritjen e rezultatit kriminal dhe
moskryerja për shkaqe të pavarura nga ana e tij, të cilat mund të jenë heqja e armës, vrasja,
goditja për realizimin e sulmit, ikja apo fshehja e viktimës, etj.
Në rast se nuk është kryer asnjë nga këto rrethana të pavarura nga vullneti i tij, siç mund të
jenë heqja e armës, vrasja, goditja për realizimin e sulmit, ikja apo fshehja e viktimës,
atëherë do të cilësohet si kanosje për vrasje.
Për interes, kuptohet vrasja e nxitur nga motive interesi material të fajtorit ose në
favor të personave të tjerë, si psh, vrasja për ndarje pasurie, për konflikte toke, trualli, vije
uji, për trashëgimi, konkurencë etj. Vrasje të tilla ndodhin shpesh midis trafikantëve e
bandave apo pjesmarrësve në to, për ndarje fitimesh, të pasurive të grabitura, etj.
Me vrasje për gjakmarrje kuptohet ajo vrasje që është kryer për të marre gjakun e babait, të
vëllait, të djalit, të xhaxhait, të nipit nga babai sipas rregullave kanunore.
Sipas pikës “a”, vrasja me dashje ndaj të miturit, sipas teorise së të drejtës sonë penale,
duhet të plotësohen kushtet si më poshtë:
• Viktima të ketë qenë objektivisht nën moshën 18 vjeç.
• Subjekti i krimit ta ketë ditur se po vret një të mitur.
• Vrasja të jetë kryer me dashje.
Nga ana subjektive, krimi kryhet me dashje, duke njohur cilësitë e viktimës, të cilat janë
të dukshme ose të njohura.
9. Objekti i krimit për shkak të marrëdhënieve familjare të parashikuar nga neni 79/c i
Kodit Penal?
Objekt i krimit të vrasjes për shkak të marrëdhënieve familjare, janë marrëdhëniet juridike
të vendosura për të mbrojtur jetën e bashkëshortit, ish-bashkëshortit, bashkëjetuesit, ish-
bashkëjetuesit, gjinisë së afërt, krushqise së afërt, të mbrojtura posaçërisht nga
legjislacioni penal, nga veprimet ose mosveprimet kriminale.
10. Cilat janë tiparet që i përkasin karakterit të mbrojtjes dhe karakterit të sulmit në
kushtet e mbrojtjes së nevojshme dhe në kushtet e kapërcimit të mbrojtjes së
nevojshme?
Mbrojtja e nevojshme, ashtu edhe kapërcimi i kufijve të mbrojtjes se nevojshme, kanë disa
tipare që u përkasin karakterit të mbrojtjes dhe karakterit të sulmit:
a. Sulmi duhet të jetë i padrejtë, pra të vijë në kundërshtim me ligjin.
b. Sulmi duhet të jetë i vërtetë, real dhe të mos ekzistojë në imagjinatën e subjektit,
c. Sulmi të jetë i çastit, pra kërkohet që sulmi të ketë filluar ose kanosja se do të fillojë
sulmi, është serioze.
d. Karakteri i mbrojtjes të jetë në përpjestim me rrezikshmërinë e sulmit.
Kodi penal jep përkufizimin se: “... mospërputhja haptazi midis karakterit të mbrojtjes
dhe sulmit, përbën kapërcim të kufijve të mbrojtjes së nevojshme”.
11. Kuptimi i anës subjektive të figurës së veprës penale të vrasjes nga pakujdesia
Nga ana subjektive: Do të ndodhemi përpara krimit vrasjes nga pakujdesia në formën e
vetëbesimit të tepruar ose në mendjelehtësi, në rast se i pandehuri ka bindje se ai është
në gjendje t’i shmangë pasojat kriminale, vdekjen e viktimës, që është parashikuar se
mund të vinin nga veprimet e tij dhe kur kjo bindje mbështetet në faktë reale. Kur
shkaktohet vrasja nga pakujdesia e ushtarakut, e kryer nga ushtaraku, si pasojë e shkeljes së
rregullores ushtarake, vepra penale cilësohet sipas Kodit Penal Ushtarak (neni 77-82).
Shpresa se do t'i ndalojë pasojat është elementi thelbësor vetëbesimit dhe që e dallon
atë nga dashja e tërthortë. Pra, është ana subjektive elementi kryesor që e dallon
vrasjen me vetëbesim të tepruar nga vrasja me dashje të tërthortë.
Vrasja me pakujdesi mund të kryhet edhe në formën neglizhencës. Faji në këtë formë është
atëherë kur personi nuk ka parashikuar vdekjen e viktimës, megjithëse, sipas rrethanave
të çështjes, mund dhe duhet ta parashikonte.
Bazë për përgjegjesinë penale është mundësia e personit që të veprojë ndryshe nga sa
veproi ai në rastin konkret. Tek personi ekziston mundësia reale e parashikimit të pasojës.
Nëpërmjet zbulimit, ne mund të marrim dijeni edhe për një veprimtari kriminale në
përgatitje dhe kjo ndihmon që në kohën e duhur, të merren masa të plota dhe të kryhen
veprimet e duhura, për ta lënë atë thjesht në fazën e përgatitjes e për ta evituar
përfundimisht.
Nga ana tjetër edhe vetë parandalimi ndikon në një veprimtari të suksesshme të
zbulimit të krimit. Duke u realizuar parandalimi i veprimtarisë kriminale, krijohen kushte
shumë më të favorshme pune për strukturat investiguese dhe probabiliteti i zbulimit të
krimeve të ndodhura nga këto organe, është realisht më i madh.
Së dyti, figurat e veprave penale që ndjek policia, janë me shkallë rrezikshmërie të lartë e
me pasoja të rënda dhe të pariparueshme, prandaj për parandalimin e tyre, nuk mjafton
parandalimi komunitar, por kërkohet ndërhyrja e strukturave të specializuara në luftën ndaj
krimit, pra ajo e Policisë Kriminale.
Së katërti, atributët, mjetet, metodat, teknikat, etj, që ajo disponon me ligj dhe përdor
për të realizuar misionin e saj, janë specifike dhe të atilla që bëjnë të mundur njohjen
plotësisht të situatës operative, e për rrjedhojë bëhet e mundur të kontrollohet dhe luftohet
më mirë veprimtaria kriminale keqbërëse.
14. Si e realizon parandalimin Policia Kriminale?
2. Duke njohur në mënyrë të plotë situatën operative, atë në rang vendi në përgjithësi,
për zona apo drejtime të caktuara, atë për shkelje të ligjit në fusha të veçanta, Policia
Kriminale, është në gjendje të përcaktojë në mënyrën më drejtë masat me efikase që
duhet të parashikohen dhe realizohen në praktikë për parandalimin e krimit nga
shërbimet e policisë, organizmat e tjerë, komuniteti, etj.
15. Në ngjarjet kriminale me pasojë vresje, cilat janë çështjet që duhet të sqarojë Oficeri i
Oficeri i Policisë Gjyqësore në funksion të organit procedues?
Pavarësisht nga figura e krimit, në çdo rast që kemi vdekje të shkaktuar me dhunë,
përfaqësuesi i organit procedues ka për detyrë të sqarojë këto çështje:
1. Me çfarë kemi të bëjmë? Me vrasje, vetëvrasje, vdekje aksidentale, apo vdekje
natyrore.
2. Çfarë mjetesh janë përdorur për realizimin e kësaj vepre penale dhe në çfarë
rrethanash?
3. Cila është viktima, (gjenealitett dhe personaliteti i viktimës)?
4. Sqarimi i rrethanave që kanë të bëjnë me anën subjektive, pra me dashje ose nga
pakujdesia është kryer vrasja, motivet dhe qëllimi?
5. Mekanizmi i ngjarjes, (veprimet e kryera nga autori ndaj vikitmës para/gjatë dhe pas
ngjarjes, duke iu referuar provave të gjetura në vendin e ngjarjes, dëshmive të ndryshme
të personave që kanë dijeni)?
6. Kush mund të jetë autori që ka kryer vrasje, (ekzekutuesit dhe bashkëpunëtorët, roli i
tyre në kryerjen e krimit)?
7. Kush janë rrethanat që kanë ndikuar në kryerjen e vrasjes, (viktima mund të jetë
autor i një vepre penale më parë ose në konflikt me persona apo grupe kriminale të
përshira në krim të organizuar)?
Këto detyra themelore mund të variojnë sipas rrethanave konkrete të kryerjes së krimit të
vrasjes dhe tërësisë e kushteve në të cilat në një moment të dhënë realizohet hetimi.
Mjetet të tjera me të cilat mund të shkaktohet vdekje apo dëmtime të rënda trupore:
• Veglat e ndryshme, (kazma, lopata, sëpata, etj).
• Lëndë kimike helmuese, (acidet e ndryshme).
• Lëndë me përmbajtje droge.
• Mjetet lëvizëse, (automobili, motoçikleta, etj).
• Mjetet për lidhje (litari, shiritat e ndryshëm, etj).
• Mjetet e tjera të rastit, (shkopi, huri, guri, shishja, karrigia, etj).
• Rrezatimet e ndryshme.
• Temperaturat e larta dhe të ulëta, etj.
Përveç këtyre, vrasja mund të kryhet edhe me goditje me grusht, me kokë, me shtyrje ose
hedhje nga lartësia dhe me ndërprerjen e ushqimit apo të ujit. Gjithashtu ajo mund të
rrjedhojë e dhunës psikologjike, e cila sjell si pasojë dhimbje të mëdha shpirtërore dhe stres
të fuqishme që mund të shkaktojnë vrasje në disa situata.
Pra, shumica e vrasjeve kryhen me përdorimin e mjeteve direkte, të vetë kryesit (p.sh.
duke goditur mbi viktimën ose duke e therur, etj), ndërsa në situata më të rralla vrasjet
kryhen me përdorimin e mjete indirekte, kur kryesi përdor ndonjë kafshë (p.sh. ndonjë
qen të rrezikshëm) ose duke qenë subjekt pasiv, me paramendim e vë veten e tij në pozitë që
të shkaktojë vdekje. Është e mundur që për kryerjen e vrasjeve edhe të kombinohen mjete
dhe mënyra të ndryshme.
17. Cilat janë motivet më të shpeshta për kryerjen e veprave penale të vrasjes?
Kur viktima gjendet e varur në rrethana të dyshimta, çështja penale fillon në çdo rast,
pasi vetëm hetimi i mëtejshëm mund të vërtetojë nëse kemi vrasje apo vetëvrasje.
Procedimi penal nuk fillon kur ka vdekje me dhunë të shkaktuar, për shembull, nga
dukuri të natyrës, si rrufe, përmbytje ose kur viktimën pas dehjes e zë gjumi i rëndë
përjashta në borë dhe vdes nga të ftohtët ose, kur viktima për arsye të ndryshme, do t’i japë
fund jetës së tij, (duhet sqaruar që edhe në këto raste kryhen veprimet e para dhe
vërtetimi i këtyre rrethanave rrethanave çon në mosfillimin e procedimit penal).
19. Çfarë do i kërkoni Patrullës së Përgjithshme e cila mbërrin e para në vend ngjarjen e
një vrasje?
Salla Operative edhe pas vajtjes në vend të grupit hetimor, vazhdon të ndjekë ngjarjen dhe
merr masa për:
1. Informimin e të gjitha strukturave policore në detyrë të karakteristikave të autorit të
krimit dhe ndjek dinamikën për identifikimin, lokalizimin dhe kapjen e tij.
2. Njofton në mënyrë të vazhdueshme strukturat drejtuese të policisë si dhe organizon
punën për dërgimin në vendin e ngjarjes të personelit dhe të mjeteve të nevojshme
për grupin hetimor.
3. Informon drejtuesin e grupit hetimor për të gjitha të dhënat e grumbulluara nëpërmjet
telefonatave apo burimeve të tjera të informacionit që ka Salla Operative. Po kështu
informon grupin hetimor edhe për informacionet e përfituara nga shërbimet e tjera të
policisë, të përfshira në ndjekjen dhe kapjen e të dyshuarve.
4. Informon strukturat e tjera policore (jashtë juridiksionit) për ngjarjen, për autorët e
dyshuar dhe karakteristikat e tyre, të mjeteve që përdorin, të rrezikshmërisë që
paraqesin dhe kërkon organizimin e menjëhershëm të postblloqeve të sigurta
rrugore, veçanërisht në drejtimin e lëvizjes së autorëve të dyshuar të këtyre krimeve të
rënda.
5. Në vendngjarjet me viktima të mbetura në vendin e ngjarjes njoftohen agjencitë e
kontraktura për transportin e kufomave për në ambientet e mjekësisë ligjore, pas
vendimit të marrë për këtë qëllim nga Oficeri i Policisë Gjyqësore që drejton hetimin në
vendin e ngjarjes.
6. Në rastet e vrasjeve të ndodhura në vende publike, ku ka edhe interesim të mediave,
është e nevojshme që në vend të shkojë edhe zëdhënësi i strukturës policore, cili
duhet të japë informacion për mediat pas konsultimit me drejtuesin e grupit hetimor
21. Cilat janë masat e para operacionale për kapjen e autorit të vrasjes?
Kërkimi dhe arrestimi i të dyshuarve është një operacion kompleks, i cili përbën
tërësinë e masave dhe veprimeve operative të lidhura e të sinkronizuara midis tyre, siç janë:
1. Kontrolli i terrenit (krehja).
2. Organizimi i shpejtë i postblloqeve të sigurta rrugore.
3. Organizimi i pritave dhe grackave të ndryshme.
4. Kontrolli i automjeteve dhe personave të dyshimtë.
5. Koordinimi i veprimeve me Drejtoritë e Policive fqinjë, me struktura të Policisë
Kufitare, etj.
Nisur nga rëndësia dhe përmasat e ngjarjes, varen edhe masat që do të merren dhe numri
i punonjësve të policisë që do përfshihen, si dhe cilat do jenë zonat dhe mjediset që do
kontrollohen, etj. Është e rëndësishme që në këtë fazë, të ketë një vlerësim objektiv të çdo
informacioni për drejtimin e largimit të autorit të dyshuar, për mjetet e transportit që përdor,
targat dhe tipat dhe ngjyrën e tyre.
Gjetja e numrave të telefonit celular të të dyshuarit dhe të lidhjeve të tij kriminale dhe vënia
e shpejtë e tyre në përgjim procedurial, është një veprim hetimor në drejtimin e duhur, jo
vetëm për kapjen dhe arrestimin e autorit të dyshuar, por edhe për dokumentimin e plotë
ligjorë të krimit dhe të gjetjes së mjeteve të kryerjes së veprës penale.
Në rastet kur autorët e dyshuar janë të armatosur dhe paraqesin rrezikshmëri për
policinë dhe publikun, është e rëndësishme që në operacionet për kapjen e tyre, të
angazhohen Struktura të Ndërhyrjes së Shpejta apo Struktura të Forcave Speciale.
22. Çfarë duhet të mbajmë parasysh në rastet e arrestimit në flagrancë të autorit të krimit
kur ky arrestim kryhet në vendin e ngjarjes?
Patrulla e Përgjithshme e Policisë apo çdo punonjës tjetër policie, që arrin i pari në vendin e
ngjarjes, ka detyrimin që të arrestojë autorin e dyshuar të krimit kur ai kapet në
flagrancë, pra:
a. Kapet në kryerje e sipër të veprës penale.
b. Menjëherë pas kryerjes së veprës penale.
c. Kapet me sende dhe prova materiale, nga të cilat duket se ka kryer krimin.
Është e rëndësishme që autori i krimit të arrestohet, duke treguar kujdesin maksimal që
të mos dëmtohen gjurmët që gjenden në trupin e tij. Atij duhet të mos i lejohet t’i
pastrojë duart dhe t’i largojë njollat e gjurmët, të mos dëmtoj apo asgjësojë mikrogjurmët që
gjenden në trupin apo në veshjen e tij. Në të tilla raste është e rëndësishme përdorimi i
mjeteve të posaçme, si shtresat prej najloni, PVC-je etj.
23. Cilat janë veprimet e para hetimore të domosdoshme, në veprën penale të vrasjes?
25. Cfarë duhet të mbajë parasysh oficeri i policisë në përcaktimin e kufijve të vendit të
ngjarjes?
Vendosja e kufijve paraqet një aspekt shumë të rëndësishëm të kontrollit dhe paprekshmërisë
së objekteve dhe materialeve që mund të shërbejnë si provë.
Vendi i ngjarjes mund të përfshijë më shumë se një vend, ndonëse, zakonisht, hetimi i
vrasjeve fillon në vendin ku është gjetur trupi, pra aty ku është kryer vepra ose ku janë
manifestuar pasojat. Gjatë përcaktimit të hapësirës merren në konsideratë fazat e
kryerjes së veprës penale:
• Faza para kryerjes së veprës.
• Faza e kryerjes së veprës.
• Faza pas kryerjes së veprës.
Përgjithësisht, vendi ku është kryer vepra penale, konsiderohet vend primar i ngjarjes,
pra vendi ku janë kryer veprimet kryesore, ndërsa të gjitha mjediset e tjera,
konsiderohen si vende sekondare të ngjarjes.
Kufijtë duhet të vendosen përtej shtrirjes fillestare të vendit të ngjarjes, sepse kufijtë
mund të ngushtohen në rast nevoje, por nuk mund të zgjerohen lehtë.
26. Në bazë të kujt mund të bëhet një vlerësim objektiv dhe sigurimi i një hapësirë më të
madhe të vendit të ngjarjes?
Sigurimi i një hapësire sa më të madhe që është e mundur, duke bërë vlerësimin e shpejtë
e objektiv të vendit të ngjarjes, në bazë të:
1. Vendndodhjes të trupit të viktimës.
2. Mjeteve që ka përdorur autori.
3. Pranisë së çfarëdo gjurme dhe prove fizike.
4. Deklaratave të dëshmitarëve.
5. Veçorive që ka mjedisi ose ambientim ku ka ndodhur vrasja.
Këqyrja e vendit të ngjarjes, është një veprim hetimore mjaft i rëndësishëm, me anë të të
cilit organi procedues:
a. Kontrollon drejtpërdrejt mjedisin ku ka ndodhur vepra penale.
b. Zbulon, mbledh, fikson gjurmët dhe provat materiale.
c. Sqaron mekanizmin e ngjarjes dhe rrethana të tjera që kanë rëndësi për çështjen.
Këqyrja e vendit të ngjarjes është veprimi i parë hetimor dhe kriminalistik, me anë të të
cilit hidhen themelet e hetimit të ardhshëm. Sa më të mira të jenë këto themele, aq më i
plotë dhe i shpejtë do jetë hetimi. Këqyrja e vendit të ngjarjes është veprim hetimor i
pazëvendësueshëm dhe i papërsëritshëm.
Kujdes i veçantë duhet t’i kushtohet verifikimit të faktit, se a është vendi i gjetjes së
kufomës vendi i vërtetë i kryerjes së vrasjes.
Grupit hetimor udhëhiqet nga Prokurori ose Oficeri i Policisë Gjyqësore, kur i delegohet ky
veprim nga prokurori. Gjithashtu pjesë e grupit hetimor janë specialist të këqyrjes së vendit
të ngjarjes, laborant kriminalist, mjeku ligjore, si dhe ekspertë të tjerë, në varësi mjeteve
me të cilat është kryer vepra penale (eksperti i balistikës, ekspert biolog, kimist, etj).Gjatë
këqyrjes duhet të bëhen përpjekje që të sqarohen sa më shumë pyetje të arta të
kriminalistikës dhe të gjitha faktet e rrethanat e rëndësishme që lidhjen me autorin mjetet e
përdorura dhe dinamikën e ngjarjes në tërësi.
29. Cilat janë masat që merren, para fillimit të këqyrjes së vendit ku është zbuluar
kufoma?
Në vendin ku është zbuluar kufoma ose ka të dëmtuar merren disa masa para fillimit të
këqyrjes.
Veprimi i parë, pa bërë asnjë veprim tjetër, është verifikimi nëse janë marrë masa
urgjente mjekësore. Po ta lejojnë rrethanat, të dëmtuarit mund të pyetet shkurtimisht mbi
ngjarjen dhe veçanërisht për shenjat e pamjes së jashtme të autorit. Këto informata nevojiten
për të organizuar kërkimin e shpejtë të autorit me anën e strukturave të tjera të policisë
gjyqësorë.
30. Cilave çështje të rëndësishme kriminalistiko-taktike, duhet t’i japë përgjigje këqyrja e
vendit të ngjarjes në veprën penale të vrasjes?
Për çdo eventualitet, këqyrja e kryer në mënyrë profesionale, duhet t’u japë përgjigje këtyre
çështjeve të rëndësishme kriminalistiko-taktike:
1. Çfarë ka ndodhur, vrasje, vetëvrasje apo është vdekje aksidentale ose natyrore?
2. Në cilin vend dhe në çfarë kohe është kryer vrasja?
3. Në çfarë mënyre dhe me çfarë mjeti është kryer vrasja?
4. Kush është identiteti i viktimës?
5. A është kryer vetëm vetëm apo në bashkëpunim?
6. Cila ka qenë rruga e ardhjes në vendin e ngjarjes, lëvizja, mënyra dhe rruga e largimit?
7. Cilat janë vendet apo mjediset prej nga ku bëhet e mundur të shikohen ose dëgjohen
veprimet që e kanë shoqëruar kryerjen e vrasjes?
8. Cili ka qenë motivi i autorit për kryerjen e vrasjes?
9. Kush kanë qenë personat e dyshuar?
31. Cilat çështje të tjera të rëndësishme për hetimin duhen shpjeguar gjatë këqyrjes së
vendit të ngjarjes në veprën penale të vrasjes?
Gjatë këqyrjes së vendit të ngjarjes, është e rëndësishme të shpjegohen edhe disa çështje
të tjera të rëndësishme për hetimin si:
1. Pozicioni i viktimës dhe autorit në momentin e vrasjes.
2. Çfarë gjurmësh mund të ketë lënë viktima mbi autorin e vrasjes?
3. A është autori i dëmtuar dhe nëse po, në cilat pjesë të trupit?
4. A ka patur përleshje dhe a i është grisur apo dëmtuar autorit ndonjë prej veshjeve të
tij.
5. A i ka viktima sendet personale (dokumente, lekë, etj), apo janë marrë nga autori i
vrasjes?
6. Autori ka vepruar në terren të njohur apo të panjohur?
7. A ka përdorur autori automjete, etj?
Në varësi me mënyrën e kryerjes, mjetet e përdorura, vendit dhe kohës së kryerjes së vrasjes
dhe lëvizjes dhe sjelljes së autorit para, gjatë dhe pas kryerjes së vrasjes, si edhe faktet se a
ka bërë rezistencë viktima ose a ka pasur përleshje midis tyre, në vendin e ngjarjes, është e
mundur të gjenden gjurmë dhe prova të shumëllojshme që mund të jenë të autorit apo
të viktimës.
Në vendin e ngjarjes së krimeve kundër jetës, zakonisht gjenden gjurmë dhe prova si:
gjak, spermë; fije floku, pështymë, jashtëqitje, prova të tjera biologjike (sekrecione), gjurmë
daktiloskopike, gjurmë këmbësh, mbetje të thonjve, gjurmë dhëmbësh, dhe pluhur; mbetje
ngjyrash, rroba apo mbetje rrobash, aromë, etj.
Të rëndësishme për t’u gjetur dhe ekzaminuar nëpërmjet profilit të AND-së, janë provat
biologjike si gjaku, sperma, pështyma, fijet e flokut apo qime të tjera, mbetje në thonjtë e
viktimës nga përleshja me autorin, etj.
Në qoftë se vrasja është kryer me armë zjarri, në vendin e ngjarjes gjenden gjurmë të
barotit, gëzhojave, flakës, plumba, etj. Ka raste që në vendin e ngjarjes gjendet edhe arma,
të cilën ka përdorur autori i vrasjes. Me interes të madh për ekspertime të mëtejshme
balistike janë sidomos plumbi i shkrepur dhe gëzhoja. Gjurmët e lëna nga mekanizmat e
qitjes së armës në fishek, janë gjurmë identifikuese, sepse nëpërmjet ekspertizës balistike,
mund të vërtetohet se prej cilës armë është kryer vrasja.
Në vendin e ngjarjes, gjenden shumë shpesh gjurmë gjaku, i cili gjendet në vetë
viktimën, në mjetet e afërta, në mure, në dysheme, në tavan, etj, por gjurmë gjaku të
viktimës mund të gjenden edhe në rrobat e autorit. Gjurmë të gjakut të autorit mund
të gjenden në rrobat e viktimës, në vendin e ngjarjes ose në rrugën e largimit të autorit nga
vendngjarja.
Në vendin e kryerjes së vrasjes, mund të gjenden edhe gjurmë thonjsh, dhëmbësh, penjsh,
qimesh dhe gjurmë vijash papilare të viktimës, të cilat kanë rëndësi të veçantë në qoftë se
gjenden në trupin e personit të dyshuar.
Disa gjurmë të autorit mund të gjenden edhe në trupin apo rrobat e viktimës. Përveç
gjurmëve të gjakut, gjurmë të tilla mund të jenë edhe gjurmët e qimeve, dhëmbëve, thonj,
penjsh, etj, por edhe gjurmët e mjetesh të kryerjes së vrasjes, të cilat mund të jenë të
ndryshme në varësi me mjetin e përdorur.
Në trupin apo në rrobat e viktimës dhe autorit mund të gjenden edhe mikrogjurmë specifike,
si papastërtia nën thonj, ku mund të ketë gjurmë të gjakut, lëkurës ose veshjes së autorit apo
të viktimës. Këto mikrogjurmë janë të rëndësishme për përcaktimin e mënyrës së
kryerjes së vrasjes dhe dinamikës së ngjarjes kriminale.
Gjurmët dhe provat e gjetura në vendin e ngjarjes, kanë rëndësi të madhe për ecurinë e
hetimit dhe identifikimin dhe arrestimin e autorit të vrasjes. Këto gjurmë dhe prova do
shërbejnë si bazë për ngritjen e versioneve hetimore, por edhe për vazhdimin e
ekzaminimeve të mëtejshme kriminalistike, nëpërmjet kryerjes së ekspertimeve të
ndryshme.
33. Cilët mund të jenë personat që mund t’u merren të dhëna të dobishme për hetimin e
vrasjes menjëherë mbas këqyrjes?
Personat që mund t’u merren të dhëna të dobishme për hetimin menjëherë mbas këqyrjes
mund jenë:
1. Personat që kanë zbuluar të parët vendin e ngjarjes ose kufomën. Këta pyeten mbi
rrethanat e zbulimit, konstatimit të vendit të ngjarjes dhe të kufomës dhe nëse në vendin
e ngjarjes ka pasur ndryshime deri në ardhjen e grupit hetimor;
4. Persona të afërmit, fqinjët, miqtë e të vrarit. Këta, zakonisht pyeten për të zbuluar
lidhjet, sjelljet, gjendjen shpirtërore të viktimës për kohën para vdekjes, me cilin e kanë
parë atë në kohën e fundit, ku dhe kur, çfarë po bënte ai, me çfarë ishte veshur, ku e
kanë ata dyshimin për autorin e mundshëm.
Më e mira nga të gjitha, është pyetja në radhë të parë e personave që kanë perceptuar
direkt skenën e krimit dhe që japin informata të rëndësishme në lidhje me identitetin dhe
shenjat e pamjes së jashtme të autorit. Këto deklarime merren menjëherë pas këqyrjes së
vendit të ngjarjes e të kufomës, atje ku ka ndodhur vrasja ose në ambientet e organit
procedues.
3. A i janë afruar asaj, a e kanë prekur apo i kanë ndryshuar pozicionin fillestar kufomës
dhe në vendin e ndodhur përreth asaj?
9. Kush e ka parë viktimën për herë të fundit, në cilin vend? Nëse janë takur, cilat janë
rrethanat dhe për çfarë kanë biseduar?
35. Kush është thelbi i pyetjeve i dëshmimtarëve në vrasje, kur kufoma është gjetur jashtë
shtëpisë?
Në rastet kur kufoma është gjetur jashtë shtëpisë, atëherë pyetjet për dëshmimtarët
(familjar ose lidhje të afërta), mund të jenë:
36. Cilat janë çështjet që mund të marrin përgjigje nga këqyrja e kufomës dhe autopsia?
Me këqyrja e kufomës dhe autopsia mund të marrin përgjigje një sërë çështjesh në interes të
hetimit si:
1. Cili është shkaku i vdekjes?
2. Çfarë dëmtimesh e plagësh ekzistojnë, përveç dëmtimeve e plagëve vdekjeprurëse?
3. Me çfarë mjeti janë shkaktuar dëmtimet?
4. Cilat dëmtime janë shkaktuar kur trupi ka qenë i gjallë dhe cilat pas vdekjes?
5. Kur ka ndodhur vdekja?
6. A ka dëmtime që mund të jenë shkaktuar gjatë përleshjes apo mbrojtjes?
7. A ka qenë viktima në gjendje të dehur?
8. A ka vuajtur viktima nga ndonjë sëmundje dhe cili ka qenë ndikimi i saj në vdekje?
9. A janë gjetur në duar apo nën thonj mikrogjurmë dhe çfarë?
10. A ka viktima dëmtime ose ndryshime specifike që mund të jenë indikative në raport
me autorin (gërvishtje me thonj, kafshim me dhëmbë, fije flokësh, mjekre, etj)?
37. Pse ka rëndësi identifikimi i viktimës?
Identifikimi i viktimës është një veprim mjaft i rëndësishëm hetimor, i cili i hap rrugë
vazhdimit të suksesshëm të hetimeve në tërësi, por ngritjes së versioneve hetimore në
veçanti.
39. Ku duhet të përqendrohet vëmendja e strukturave të hetimit, në rastet kur nuk kemi
asnjë dëshmitarë që ka parë krimin e vrasjes?
Në rastet kur nuk kemi asnjë dëshmitarë që të ketë parë autorin e vrasjes, vëmendja
duhet përqendruar në:
• Studimin e personalitetit të viktimës.
• Evidentimin e konflikteve të mundshme.
• Në marrjen e verifikimin e informacioneve për autorët e mundshëm të kryerjes së
vrasjes.
Versionet hetimor duhet të ngrihen dhe të ndiqen mbi bazën e fakteve dhe provave të
grumbulluara dhe jo të ngritura apriori dhe pa baza reale. Ngritja e versioneve të
gabuara, ndikon negativisht në punën e grupit hetimor dhe harxhon kohë dhe energji
të panevojshme të punës së strukturave të Policisë Gjyqësore.
Eshtë e rëndësishme që versionet hetimor të ndiqen paralelisht, dhe për këtë është e
nevojshme që të aktivizohen disa Oficerë të Policisë Gjyqësore që merren me hetimin e
krimeve të rënda.
Në rastin kur viktima nuk ka njohje me autorin, pra vrasja ka ndodhur në takimin e
tyre të parë, vështirësitë për individualizimin e një apo disa të dyshuarve janë të mëdha.
Në këto raste, vëmendja duhet të përqendrohet:
1. Në studimin e dinamikës së krimit.
2. Njohjen e detajuar të vendit të ngjarjes.
3. Mjetet e përdorura në krim.
4. Konstruktin fizik të autorit.
5. Rruga e ardhjes dhe largimit të autorit nga vendi i ngjarjes.
6. Mjetet e transportit të përdorura prej tij.
7. Mundësitë e veprimit fizik viktimës mbi autorin dhe të mbartjes në trupin apo mjetet e
tij të gjurmëve të krimit.
Sqarimi i motivit të vrasjes, është mjaft i rëndësishëm për zbulimin dhe dokumentimin e
autorësisë së vrasjes. Puna për sqarimin e motiveve, duhet të mbështetet në studimin e
personalitetit të viktimës, por edhe të dyshuarit.
Eshtë e rëndësishme që edhe në këto vrasje, t’i kushtohet vëmendje vendit të ngjarjes
dhe të gjitha rrethanave që lidhen me dinamikën e krimit. Po kështu, përcaktimi sa më
i saktë i karakteristikave të autorit dhe puna për zvogëlimin e rrethit të personave me
këto karakteristika, është një hap i rëndësishëm drejt suksesit të hetimeve. Verifikimi i
informacioneve për persona konkret që përdoren si vrasës me pagesë, si dhe analizimi i
vendndodhjes së tyre në ditën dhe orën e ngjarjes, është një veprim i rëndësishëm hetimor
dhe operativ për zbulimin e autoreve.
40. Cilat janë katër fusha kryesore në hetimin e veprës penale me pasojë vdekje?
Hetimi i secilës vepër penale me pasojë vdekje, mund të ndahet në katër fusha
kryesore:
1. Vendi i ngjarjes.
2. Viktima.
3. Dëshmitarët.
4. Autori i veprës penale.
VENDI I NGJARJES:
Çfarë kam nevojë të di? – Ku janë vendet e ngjarjes? A janë të sigurta? Sa është shtrirja e
vendit të ngjarje? Kush ka hyrë? Me çfarë vepre penale kemi të bëjmë? Kontaminimi i
mjedist të vendit të ngjarjes. Kërkimi, fiksimi i gjurmëve, provave dhe dëshmive të veprës
penale. Specialist të fushës për këqyrje dhe ekzaminim.
Si mund ta marrë këtë informatë? – Këqyrje e kufomës dhe vendit të ngjarjes, marrja e
deklarimeve të para, etj.
VIKTIMA
Çfarë kam nevojë të di? – Në këtë fazë, lista është e pafund, por do të ketë të paktën:
identifikimin, shkakun e vdekjes, qëllimi, motivet, mënyra e kryerjes së vrasjes (Modus
Operandi), etj.
Ku është kjo informatë? – Fqinjët, familja, baza e të dhënave e informatave dhe sistemit
AFIS/APIS, TIMES, MEMEX, etj. Nëse identifikimi mbetet çështje e panjohur edhe pas një
kohe të caktuar – media, shënimet sa i përket dhëmbëve, fotografia, ADN-ja, etj.
DËSHMITARËT
Çfarë di unë? – Kush është identifikuar deri tani? Punonjësit e policisë, personeli mjekësor
që është kujdesur për vendin e ngjarjes, personi që e ka konstatuar vendin e ngjarjes dhe
gjetur kufomën.
Çfarë kam nevojë të di? – Kush, çfarë ka parë, etj? Çfarë motive mund të ketë? Kur është
parë viktima për herë të fundit?
Ku është kjo informatë? – Fqinjët, shokët, miqtë, familja, kalimtarët e rastit, profesionistët,
banorët të cilët udhëtojnë çdo ditë në punë, etj.
Versionet e përgjithshme: Ngrihen atëherë kur Oficerët e Policisë Gjyqësore, nuk janë të
sigurt se ekziston vepra penale apo jo. Pra këto versione kanë të bëjnë me ngjarjen
penale në tërësi, për të vërtetuar ekzistencën apo mosekzistencën e veprës penale. Por në
praktikë, versionet e përgjithshme ngrihen shumë rrallë, sepse vetë pasoja që është
manifestuar në botën e jashtme, bën të qartë ekzistencën e veprës penale.
Versionet mbi autorin e veprës penale dhe provat. Këto versione ngrihen, atëherë kur
Oficerët e Policisë Gjyqësore, nuk e ka zbuluar se kush është autori i veprës penale.
Bazat për ngritjen e këtyre versioneve, mund të jenë të dhënat që merren nga këqyrja në
vendin e ngjarjes si p.sh: provat materiale, gjurmë gishtash, mënyra e kryerjes së veprës
penale (modus operandi), dhe të dhëna të tjera për autorin e veprës penale. (zëri, ecja,
gjatësia e trupit, etj).
Ajo që Oficerët e Policisë Gjyqësore duhet të bëjnë detyrimisht, është fakti se të gjitha
versionet e ngritura, duhet verifikuar dhe mbështetur në prova, njëkohësisht duke
eliminuar një nga një, të gjitha versionet e tjera që janë provuar si të pasakta, derisa të
mbetet e vërteta mbi ngjarjen kriminale.
46. Cilat janë çështjet që duhen sqaruar gjatë hetimit të veprave penale, të vrasjes së
personit?
Këto pyetje janë të lidhura me anën objektive dhe subjektive të veprës penale dhe
autorit të saj.
Nga sa theksohet më sipër evidentohet fakti se: Pyetjet objektive, kryesisht kanë të
bëjnë me sqarimin e veprës penale,
ndërsa pyetjet subjektive kanë të
bëjnë me sqarimin e personit që ka kryer veprën penale.
Kur ka ndodhur? – Konstatimi i kohës së saktë apo të përafërt se kur është kryer vepra
penale, është me peshë të madhe në hetim. Me kohën ndërlidhen një varg rrethanash që
lidhen për kohën e ndërmarrjes së aktit të veprës penale. Gjithmonë në praktikë, një nga
çështjet e para që duhet të sqarohet është “Alibia” që mund të kenë të dyshuarit si autorë
të veprës penale.
Koha e kryerjes të disa veprave penale, është element i rëndësishëm përsa i përket
përgjegjësisë penale, që kanë të bëjnë me moshën për përgjegjësi penale, parashkrimit
të ndjekjes penale, etj.
Me çfarë është kryer? – Sigurisht që mjetet me të cilat kryhen veprat penale janë të
panumërta. Por në të gjitha rastet e rënda, si zakonisht autori gjatë kohë mendon cilin mjet
do të përdorë për të kryer veprën penale, që sipas bindjes së tij do të ishte më i përshtatshëm
dhe më efikas. Përveç kësaj, autori edhe më shumë mendon lidhur me vendin se ku do të
fsheh mjetin e përdorur, sepse është i vetëdijshëm se po të zbulohet mjeti me të cilën është
kryer vepra penale, atëherë kjo do të ishte një provë e fortë kundër tij.
Nga ana tjetër Oficeri i Policisë Gjyqësore, që në fillim të çështjes penale, domosdo duhet
të japë përgjigje lidhur me mjetin që ka shërbyer për të kryer veprën penale (arma, kalibri,
modeli, etj). Pas kësaj, një nga veprimet më të rëndësishme të Oficerëve të Policisë
Gjyqësore, është të zbulojnë vendin se ku është fshehur mjeti me të cilën është kryer
vepra. Kjo në kriminalistikë njihet edhe si “instrument operandi”.
Oficerët e Policisë Gjyqësore e kanë të qartë se mjeti me të cilën është kryer vepra penale,
është një nga provat më të fuqishme nga të gjithë provat tjera, sepse në këtë mënyrë
sqaron lidhjen në mes shkakut dhe pasojës. Mirëpo, ndonjëherë në praktikë, sidomos te
veprat penale të paplanifikuara, përdoren mjete të rastit, ose çfarë i ka ardhur për dore
autorit (gur, thikë, sopatë, drapër, etj), dhe zakonisht në këto ngjarje, mjeti gjendet gjatë
këqyrjes.
Nga mjeti me të cilën është kryer vepra, mund të mësohet shumë mbi cilësitë dhe
shkathtësitë e autorit, (përdorimi i sëpatës, thikës me mjeshtri) tregon mbi profesionin e
autorit, që mund të shërbejë si indicie e fuqishme gjatë zhvillimit të hetimeve.
Eshtë e njohur se tek mjeti i përdorur, mbeten gjurmët të autorit (gjurmët e gishtave,
djersës, gjakut etj) që mundësojnë identifikimin e shpejtë të tij. Po ashtu Oficeri i Policisë
Gjyqësore, duhet të vërtetojë nëse mjeti që është përdorur është apo jo i përshtatshëm për
kryerjen e veprës penale. Nëse vepra penale ka mbetur në tentativë, atëhere duhet
vërtetuar nësë janë përdorur apo jo mjetet e përshtatshme për kryerje.
Përse është kryer? (motivi) – Këtu qartë shihet se kërkohet të zbardhet motivi i veprës
penale. Vërtet një numër i madh i autorëve të veprave penale, zbulohen pikërisht duke
sqaruar motivin e veprës penale apo duke dhënë përgjigje në pyetjet se kush nga personat
ka pasur motiv që të kryeje veprën penale (p.sh vrasja mizore, goditja dhe shkaktimi i
plagëve të shumta në trup, tregon hakmarrjen e autorit dhe mllefin e madh që kishte kundër
tij).
Në bazë të motivit, Oficerët e Policisë Gjyqësore përjashtojnë personat që nuk kanë
pasur motiv të kryejnë veprën penale dhe kështu ngushtojnë rrethin e personave të
dyshuar, të cilët në rastin konkret nuk kanë pasur motiv për të kryer veprën penale.
Ndaj kujt është kryer? (viktima) – Në praktikë, për një numër të madh të veprave penale,
merret dijeni nga paraqitja e vetë të dëmtuarit nga vepra penale. Në këto raste Oficerët e
Policisë Gjyqësore, gjatë marrjes së kallëzimit/deklarimit, duhet të sqarojnë edhe
veprimet që vetë viktima (i dëmtuari) ka kryer dhe sa ka ndikuar me sjelljen e tij, që të
jetë viktimë e veprës penale. Eshtë shumë e rëndësishme të mësohet në këtë faze, nëse
viktima e ka provokuar autorin për kryerjen e veprës penale.
Në praktikë evidentohen raste, në të cilat edhe pse kryhet vepra penale dhe dëmtohet
personi, për rrethanat të ndryshme, i dëmtuari nuk denoncon rastin në polici (rastet e
përdhunimit, etj). Po ashtu, ka edhe raste kur nuk mund të përcaktohet identiteti
viktimës, kjo për shkak të dëmtimeve të mëdha trupore ose për shkak të procesit të avancuar
të kalbëzimit, ku nuk mund të përcaktohet identiteti. Në këto raste me ndihmën e
metodave të mjekësisë ligjore, mund të identifikohet personi.
Kush është kryerësi i veprës? – Është e kuptueshme se në fund duhet të japim përgjigje se
kush është autori i vepres penale. Kësaj pyetje, nuk është e lehtë, në praktikë, që menjëherë
pas ngjarjes, t’i jepet përgjigje, prandaj në të shumtën e rasteve përgjigjia jepet në fund, pas
përfundimit të hetimeve.
E gjithë filozofia e hetimeve zhvillohet pikërisht që t’i jepet përgjigje kësaj pyetje se, kush
është autori i veprës penale. Prandaj edhe kryhen të gjitha veprimet gjurmuese dhe hetimore,
që të zbulohet autori dhe të sigurohen prova për fajësinë e tij.
Ekzistojnë disa vepra penale, për të cilat që në momentin e kryerjes, menjëherë mund të
jepet përgjigje se kush është autori. Këto janë ata vepra penale që mund të kryhen vetëm nga
personat e caktuar. Prandaj në rastin kur zbulohet vepra penale, menjëherë zbulohet edhe
autori, p.sh: vrasja e foshnjës, autor mund të jetë vetëm nëna, mjekimin e pakujdeshëm e
kryen vetëm mjeku, etj.
Versionet mbi natyrën e ngjarjes, mbi motivin dhe personin që dyshohet se ka kryer vrasjen,
verifikohen me marrjen e masave nga strukturat e Policisë së Shtetit që mbulojnë krimet, me
metodën e hetimit gjithpërfshirës:
1. Me ekspertimin e gjurmëve dhe provave.
2. Teknikave Speciale të Hetimit.
3. Me kontrollin e personave të dyshuar.
4. Me kontrollimin e banesës dhe ambienteve të tjera.
5. Me eksperimentin hetimor dhe me pyetjen e të pandehurit.
6. Nga analiza e informacione që merren nga burime të ndryshme procedurale dhe
joprocedurale.
7. Analiza e rezultateve që vijnë nga këqyrja e vendit të ngjarjes dhe kufomës.
8. Me ndalimin dhe këqyrjen e personit të dyshuar, ndaj të cilit zhvillohen hetimet.
9. Paraqitja për identifikim e të dyshuarit për kryerjen e krimit,
10. Pyetjes së të pandehurit, etj.
51. Cilat shenja duhen parë për të bërë dallimin e varjeve nga vetëvarjet?
Gjurmët që vërtetojnë nëse personi e ka vënë vetë lakun në qafë apo ja ka vënë dikush
tjetër.
• Mundësia e ngjitjes për të futur kokën në lak, sepse mungesa e mjeteve për ngjitje si
karrige, stola, etj, afër viktimës, tregon për varje.
• Në duart e viktimës kërkohet gjurmë të mjetit që është përdorur për varjen, si litar
ose mbetje sapuni ose vaji, kur litari ka qenë lyer me këto materiale.
• Kërkohen gjurmët e rezistencës vetëmbrojtjes së viktimës si: ekimoza,
53. Cilat janë mënyrat e realizimit të veprave penale të vrasjes së foshnjës gjatë lindjes?
Vepra penale e vrasjes së foshnjës, gjatë lindjes mund të kryhet në mënyra të ndryshme
dhe me mjete të ndryshme. Mënyrat më të shpeshta janë:
• Asfiksia mekanike.
• Helmimi.
• Mbytja në ujë.
• Larja në ujë të ftohtë.
• Hedhja.
• Goditja.
• Groposja.
• Mosushqyerja e foshnjës.
54. Pse ka rëndësi përcaktimi I vendit, kohës mjeteve dhe mënyres së vrasjes së foshnjës?
Përcaktimi i vendit ku është lënë apo ku është fshehur foshnja e vrarë, me qëllim të
fshehjes së veprës penale, ka rëndësi të madhe për hetimin e çështjes, sepse në këtë mënyrë
mund të ngrihen versione dhe të bëhet planifikimi i veprimeve për gjetjen e kufomës së
foshnjës, në rast se ka dyshime se është kryer vepër penale.
LEKSIONI 4: VEÇORITË E GJURMIMIT DHE HETIMIT TË VEPRAVE
PENALE KUNDËR SHËNDETIT.
Në raste të veçanta, veprat penale kundër shëndetit mund të konstatohen edhe drejtpërdrejt
nga Oficerët e Patrullave së Përgjithshme të Policisë ose punonjës të tjerë të Policisë së
Shtetit.
Pavarësisht nga rrethanat e marrjes dijeni, policia është e detyruar të kryejë verifikimet e
menjëhershme të vërtetësisë së informacionit të marrë për kryerjen e një vepre penale
kundër shëndetit.
Në raste kur kemi vepra penale kundër shëndetit me vendngjarje, aty duhet të dërgohen
Patrulla e Përgjithshme e Policisë:
• Për të siguruar vendin e ngjarjes.
• Për të ndihmuar të plagosurit.
• Për të ndërprerë pasojat e tjera që mund të vijnë nga vepra penale.
Kryerja e këtyre veprimeve nga Oficerët e Patrullës së Përgjithshme të Policisë apo nga
oficerë të tjerë të policisë, krijojnë mundësinë që të sqarohet informacioni i marrë në
Sallën Operative si dhe të përcaktojnë paraprakisht përmasat e veprës penale, pasojat e
ardhura dhe llojin e veprës penale. Në disa raste mund të merren të dhëna edhe për
autorësinë e veprës apo mund të shpien direkt në arrestimin e autorëve të këtyre krimeve të
rënda.
Në rastet kur plagosja e rëndë nga pakujdesia, plagosja e rëndë në gjendje të tronditjes së
fortë psikike, plagosja e rëndë në kapërcim të kufijve të mbrojtjes së nevojshme, tortura me
pasoja të rënda, etj, duhet të merren të gjitha masat e nevojshme për trajtimin e këtyre
veprave njësoj si në rastin e krimeve kundër jetës,
Forma më e shpeshtë e marrjes dijeni, për veprat penale kundër shëndeti, është kallëzimi
i drejtpërdrejtë i të dëmtuarve nga vepra penale.
Një formë tjetër e marrjes dijeni për vepra penale kundër shëndetit, është edhe
njoftimi i personelit mjekësore, pasi në shumë raste, të dëmtuarit nga këto vepra penale
paraqiten në spitale ose në qendra të tjera shëndetësore për të marrë ndihmën e nevojshme
mjekësore.
Prokurori dhe policia marrin dijeni për veprën penale me iniciativën e vet dhe me
njoftimin e bërë nga të tjerët, nëpërmjet kallëzimit ose ankimit. (neni 280-287 i Kodit të
Procedurës Penale).
57. Për cilat vepra penal kundër shëndetitforma më e shpeshtë e marrjes dijeni është
kallëzimi i drejtpërdrejtë i të dëmtuarve nga vepra penale ?
Forma më e shpeshtë e marrjes dijeni, për veprat penale kundër shëndeti, është kallëzimi
i drejtpërdrejtë i të dëmtuarve nga vepra penale. Kjo formë e marrjes dijeni është më e
përhapur për:
• Veprat penale të torturës.
• Plagosjen e lehtë me dashje.
• Dëmtime të tjera me dashje.
• Plagosje e lehte nga pakujdesia.
• Mjekimi i pakujdesshëm.
• Mosdhënia ndihmë, etj.
Një formë tjetër e marrjes dijeni për vepra penale kundër shëndetit, është edhe
njoftimi i personelit mjekësore, pasi në shumë raste, të dëmtuarit nga këto vepra penale
paraqiten në spitale ose në qendra të tjera shëndetësore për të marrë ndihmën e nevojshme
mjekësore.
58. Cilat janë veprimet me të rëndësishme hetimore në raste e veprave penale kundër
shëndetit?
Akti seksual është i paligjshëm nëse kryhet në një nga mënyrat që vijojnë:
1. Përmes përdorimit të forcës.
2. Nën kërcimin e atypëratyshëm të jetës apo trupit të viktimës apo një të afërmi të viktimës.
3. Duke shfrytëzuar situatën delikate të viktimës, në pikëpamje të pamundësisë për t’u
mbrojtur.
4. Nëse është kryer përmes torturës apo trajtimit çnjerëzor të viktimës.
5. Nëse autori ka pasur në zotërim një armë apo mjet tjetër të rrezikshëm për jetën apo
trupin.
6. Nëse autori përdor mjete të tjera dhunë si për shembull: intoksikimi i viktimës ose joshja
e viktimës me substanca psikotrope.
7. Apo rrethana të tjera, që e bëjnë viktimën më të pambrojtur, si p.sh: pazotësia fizike,
mendore apo shtatzënia.
Parimi bazë është: “Versioni mbi ngjarjen, duhet të përputhet me provat, jo të përshtatësh
provat me qëllimin e vetëm, për t’iu përshtatur me versionin e ngjarjes”.
62. Mungesa e pëlqimit, përdorimi i dhunës si element kyç për cilësimin juridik të veprës
penale “Marrëdhenia seksuale me dhune me të rritur”.
Pamundësia fizike: Mungesa e pëlqimit mund të jetë në rastet kur agresori e kthen viktimën
në gjendje pazotësie për t’u mbrojtur me anë të:
1. Dehjes së qëllishme ose jo.
2. Përdorimit të barnave narkotike, lëndëve psikotrope.
3. Sugjestionimit, hipnotizimit etj.
Pamundësia mendore, për të thënë “Jo”: Për shkak të paaftësisë mendore, sëmundjes, etj.
Karakteristika kryesore e kësaj figure krimi është se quhet e kryer edhe sikur
marrëdhënia seksuale apo homoseksuale të jetë kryer me pëlqimin e tij.
Për të ulur këto nivele vështirësie gjatë procesit të hetimit është e rëndësishme që Oficeri i
Policisë Gjyqësore të mbështetet me psikolog, ekspert mjekoligjor, të cilët janë të gatshëm
që të:
a. Sfidojnë qëndrimet kulturore dhe steriotipet e pabazuara.
b. Krijojnë një mjedis respekti, jo vetëm për viktimat, por edhe të krijojnë garanci
procedurale ligjore dhe për ata që akuzohen se kanë kryer veprën.
c. Sigurojnë standarde profesionale të specializuara gjatë gjithë procesit të hetimit të
veprave penale “Krimet Seksuale”.
d. Standardizojnë dhe janë konsekuentë për mënyrën e trajtimit të viktimave, teknikave
dhe aftësive të intervistimit, praktikat hetimore, përgatitjen e dosjes si dhe krijojnë
hapësira shërbimi, për rehabilitimin e viktimës.
e. Zhvillojnë mundësi për të afruar kapacitete të specializuara dhe forcojnë marrëdhëniet
me struktura të tjera të përfshira në mekanizmin kombëtar të referimit për dhunën në
familje.
64. Cilat janë parimet e hetimit të krimeve seksuale?
Në mënyrë që të kryejnë hetim efektiv të veprës “Krim seksual”, oficerët e policisë duhet të
mbajnë parasysh disa parime:
1. Një krim seksual është krim marrëdhënieje midis dy a më shumë personave.
2. Një person ka të drejtë të refuzojë marrëdhënien apo të tërheqë pranimin/miratimin
në çdo moment.
3. Nëse ka kryer marrëdhënie njëherë, nuk do të thotë që ka dhënë pëlqimin dhe për
herë të tjera.
4. Oficerët e Policisë Gjyqësore, gjatë kohës që kryejnë veprime, ta trajtojnë me kujdes
viktimën, të jenë me mendje të hapur dhe jo të ngurtë e paragjykues për të.
5. Oficerët e Policisë që merren me trajtimin e rasteve për hetimin e krimeve seksuale, të
kenë njohuri të plota dhe të jenë të trajnuar, për proceset e pyetjes dhe trajtimit të
viktimës.
6. Hetimi i krimeve seksuale kërkon lidhje logjike të veprimeve të autorit të dyshuar, i cili
fillimisht krijon rrethana dhe situata, që i mundësjnë më vonë realizimin e qëllimit
kriminal. Oficerët e Policisë Gjyqësore duhet të zbulojnë “historinë e plotë”, çfarë
veprimesh ka kryer autori për të realizuar qëllimin kriminal.
65. Veprime të autorit të dyshuar, i cili fillimisht krijon rrethanat dhe situatat që t’i
mundësojnë më vonë realizimin e qëllimit kriminal.
67. Cilat janë rrethanat apo situatat më tipike që karakterizojnë autorët në kryerjen e
marrëdhënieve seksuale me dhunë përgjithësisht?
68. Cilat janë metodat më të përhapura që shfrytëzohen nga autorët, për përgatitjen,
kryerjen dhe fshehjen e gjurmëve të krimeve seksuale me dhunë?
Autori i marrëdhënieve seksuale me dhunë, kur është maniak, i sëmurë pas seksit zhvillon
përgatitje paraprake për të zgjedhur vendin, përgatit mjetet e nevojshme për ta kthyer
të dëmtuarin në gjendje pazotësie si dhe e ndjek të dëmtuarin kudo që shkon. Karakteristika
të njëjta kanë edhe personat e sëmurë psiqik.
Ndër metodat më tipike për fshehjen apo dhe zhdukjen e gjurmëve të krimit të
marrëdhënieve seksuale me dhunë nga autori i tyre, janë ato të zhdukjes së njollave të
spermës, të gjakut, gjurmët e shkuarjes në vendin ku është realizuar marrëdhënia
seksuale me dhunë, maskimi apo kamuflimi i autorit, duke përdorur forma të ndryshme si
p.sh. duke mbuluar kokën ose pjesë të ndryshme të fytyrës, me qëllim që të mos njihet nga
personi i dëmtuar, etj.
Motivi për shumicën e krimeve seksuale është që fajtori të kënaqë pasionin e tij seksual,
por në ndonjë rast motivi merr karakter tjetër siç mund të jetë rasti kur i dashuri i gënjyer
kërkon që të hakmerret ose dhe kur marrëdhënia seksuale me dhunë kryhet për motive
vagabondazhi nga grupe të caktuara ordinere.
Autorët e krimeve seksuale janë dhe maniak dhe autorë të mundshëm për krime të
tjera seksuale të ndodhura më parë.
69. Në hetimin e krimeve seksuale, cila është radha e caktuar për kryerjen e veprimeve
hetimore?
Në hetimin e krimeve seksuale, sipas një rradhë të caktuar kryhen këto veprime
hetimore:
1. Marrja e kallëzimit për veprën penale.
2. Pyetja e të dëmtuarës.
3. Këqyrja e vendit të ngjarjes.
4. Ekspertimi mjekoligjor dhe psiqiatriko-ligjor i të dëmtuarës.
5. Pyetja e dëshmimtarëve.
6. Ekzaminimi mjekoligjor i personit të dyshuar.
7. Pyetja e personit të dyshuar (të pandehurit).
8. Paraqitja për njohje.
Kryerja me cilësi e këtyre veprimeve hetimore nga Oficeri i Policisë Gjyqësore, bën të
mundur, mbledhjen e të dhënave, në bazë të të cilave krijohet tabloja e plotë për ngjarjen
konkrete, në se ajo ka ndodhur në të vërtetë.
70. Cilat janë çështjet që duhen shtruar për zgjidhje, lidhur me metodikën investiguese në
drejtim të sqarimit të krimeve të marrëdhënieve seksuale me dhunë?
73. Cili është qëllimi i këqyrjes së vendit të ngjarjes në marrëdhëniet seksuale me dhunë?
Veçori është se për të rritur shkallën e suksesit në këqyrjen e vendit të ngjarjes është e
rendësishme pjesëmarrja e të dëmtuarës në këqyrje.
Këqyrja e vendit të ngjarjes për këto lloj krimesh, duhet të bëhet edhe atëhere kur ka
kaluar një kohë relativisht e gjatë nga koha e ndodhjes së krimit deri në momentin e
kallëzimit që bën e dëmtuara.
74. Cilat janë pyetjet që Oficeri i Policisë Gjyqësore i drejton ekspertit mjekoligjor në
rastet e krimeve seksuale?
75. Cilat çështje synohen të sqarohen gjatë intervistës apo marrjes së dëshmisë së të
dëmtuarës në rastet e krimeve seksuale?
76. Cilat janë masat që duhet të marrë policia (strukturat e specializuara) pas marrjes
dijeni për rrëmbim?
77. Përsa i përket personit të rrëmbyer, në cilat drejtime duhet të përqendrohet puna e
policisë për marrjen e informacionit?
Përsa i përket personit të rrëmbyer (fëmijë ose i rritur), duhen marrë informacione në
lidhje me:
1. Aktivitetin profesional, tregtar dhe gjendja ekonomike.
2. Vendndodhja e banesës së tij, e studios profesionale, vendet e stërvitjes, ose ambiente të
tjera të kësaj natyre dhe evidentimin e numrave të telefonit përkatës.
3. Mjediset që frekuenton dhe zakonet që ka.
4. Kërcënime dhe tentativa që ka bërë për të shmangur ato, që mund t’i jenë bërë me
përpara.
5. Mënyrën e veshjes, sendet, dokumentet dhe çdo gjë tjetër që kishte me vete në momentin
(në ditën, orën) që e kanë rrëmbyer.
6. Të dhënat mbi gjendjen shëndetësore të pengut si dhe ilaçet për të cilat ai mund të
ketë nevojë, bëjnë të mundur që hetimet të spostohen edhe në drejtim të kontrollit
dhe mbajtjes nën vëzhgim të farmacive të ndryshme të zonës.
7. Në rast se gjatë kontakteve të para, autorët e veprës penale, i imponojnë familjes që
tratativat t’i zhvillojnë me një person të mirëbesuar (qoftë ky i zgjedhur prej tyre
ose prej vetë pengut), dhe nëse këto marrëveshje familjaret nuk ia bëjnë të ditura
policisë, do ishte me shumë interes që për vetë ecurinë e zbulimit dhe hetimit, të
merreshin të dhëna mbi prindërit, juristë, miq e mjekë të familjes, që janë afër personit
të rrëmbyer. Të dhëna duhen marrë për situatën e tyre, vendbanimin, numrin e telefonit
si dhe të automjeteve që kanë në përdorim.
Përveç sa thamë më lart, rëndësi të madhe kanë dhe hartimi i testeve të ndryshme të
profilit psikologjik, për të përcaktuar karakteristikat e autorëve të veprës penale si mosha,
seksi, toni i zërit, veshja, armët dhe automjete në përdorim të tyre etj.
Këto të dhëna mund të merren dhe gjatë përgjimit të bisedave telefonike (zëri, theksi, toni,
dialekti, etj) si dhe nëpërmjet indentikitit që mund të jetë bërë nga pyetja e dëshmitarëve.
Për realizimin përgjimeve telefonike, siç theksuam edhe më lart, është e rëndësishme që të
kemi një shkëmbim të shpejtë të informacionit me prokurorin e ngarkuar me hetimin e
çështjes, për të pasur një dinamikë pozitive në vendosjen në kohë në përgjim të
numrave të telefonit.
Koordinimi i veprimeve dhe vendosja e pikave të kontaktit me kompanitë e telefonisë
celulare, për përfitimin e të dhënave të nevojshme për tabulatet telefonike për antenat e
përdoruar nga numrat telefonik me interes për hetimin.Në rastet, që nga verifikimet rezulton,
se autorët ose bashkëpunëtoët e tyre marrin nga telefona publike, urgjentisht duhen vendosur
pika vëzhgimi në afërsi të vendeve ku janë instaluar këto telefona.
80. Cilat janë elementët që duhen sqaruar nga pyetja e të dëmtuarit në rastet e lirimit të të
rrëmbyerit?
81. Cili është synimi i veprimtarisë gjurmuese e hetimore në raste e rrembimit të personit?
Mbi bazë të informacioneve të dala gjatë veprimtarisë gjurmuese hetimore dhe nga
pyetjet e personit të dëmtuar duhet të synojmë të arrijmë:
• Kërkimin dhe lokalizimin e vendstrehimit.
• Identifikimin e autorëve dhe kapjen e tyre.
• Sekuestrimin e kartëmonedhave që shërbyen për shkëmbimin.
Nëse zbulohet ish vendi i strehimit të personit të rrëmbyar, duhen marrë masa për të
realizuar këqyrjen sa më të saktë të tij, fotografimin e ekzaminimin e të gjitha sendeve të
ndodhura aty, si mbetje ushqimi, bishta cigaresh, etj.