Imię i nazwisko …………………………………………………………… Klasa ……… Grupa A

Starożytny Rzym
Praca klasowa – zakres rozszerzony

Zadanie 1. (2 punkty)
Przyjrzyj się ilustracjom i wykonaj polecenia.

A B

Agencja BE&W
C

Domena publiczna
Agencja BE&W

a) Określ, który z zabytków (A, B czy C) nie jest związany z kulturą Etrusków. ………

b) Odpowiedz, z czego została wykonana rzeźba przedstawiona na zdjęciu A.

………………………………………………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 2. (3 punkty)
Ustal, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Zaznacz odpowiednie rubryki tabeli.

Zdanie Prawda Fałsz

Rzymianie przejęli od Etrusków wiele rozwiązań związanych z polityką oraz

przestrzenią miejską.

Tereny znajdujące się we władaniu Etrusków znajdowały się głównie w północnej

części Półwyspu Apenińskiego.

Etruskowie zostali podbici przez Greków z kolonii znajdujących się na Sycylii.

Zadanie 3. (4 punkty)
Zapoznaj się z tekstem źródłowym autorstwa Polibiusza oraz ilustracją. Wykonaj polecenia.

Oto poszczególne punkty podyktowanych warunków: mogą Kartagińczycy zatrzymać w Afryce te miasta, które
posiadali przed wydaniem […] wojny Rzymowi, a także kraj dawny, bydło, służbę i resztę mienia. Mają też od
danego dnia nie doznawać szkód, mogą używać własnych zwyczajów i praw bez trzymania obcej załogi w mieście.
To były warunki podyktowane łagodnością. Natomiast reszta warunków brzmiała: Kartagińczycy zobowiązują się
naprawić Rzymowi wszystkie szkody zadane Rzymowi w czasie rozejmu. Muszą wydać jeńców i zbiegów wojennych
z całego okresu wojny, wydać wszystkie okręty wojenne z wyjątkiem dziesięciu trójrzędowców, podobnie słonie.
Wojny nie [mogą] wypowiadać poza Afryką w ogóle, a w Afryce tylko za zgodą Rzymian. [...] Wypłacić Rzymowi
dziesięć tysięcy talentów w ciągu pięćdziesięciu lat [...]. Jako porękę wydać stu zakładników, których wybierze sam
wódz rzymski spośród młodych ludzi w wieku od czternastu do trzydziestu lat.
S. Sprawski, G. Chomicki, Starożytność. Teksty źródłowe…, Kraków 1999, s. 208–209.

a) Rozstrzygnij, czy ilustracja i tekst źródłowy

odnoszą się do tego samego konfliktu.
Odpowiedź uzasadnij.

…………………………………………………
Ilustracja Cornelisa Corta, domena publiczna

…………………………………………………

…………………………………………………

…………………………………………………

…………………………………………………

b) Wyjaśnij, jakie konsekwencje dla Kartaginy

miało podpisanie przedstawionego w tekście
źródłowym traktatu pokojowego.

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 4. (5 punktów)
Przy informacjach dotyczących urzędów w republice rzymskiej wpisz odpowiednio litery: E (edyl) oraz
C (cenzor). Uwaga: niektóre opisy nie pasują do żadnego z tych urzędów.

A. Powierzano mu nieograniczoną władzę na 6 miesięcy. ………

B. Sprawował nadzór nad obyczajami. ………
C. Wybierano 2 urzędników na roczną kadencję. ………
D. Sprawował nadzór nad bezpieczeństwem w mieście. ………
E. Przygotowywał listy senatorów. ………
F. Organizował igrzyska. ………
G. Przeprowadzał spis obywateli i ich majątku. ……….

Zadanie 5. (1 punkt)
Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

A. opowiadało się C. za przyłączeniem Kartaginy do Rzymu.

Stronnictwo popularów
B. nie opowiadało się D. za przeprowadzeniem reform agrarnych.

Zadanie 6. (3 punkty)
Zaznacz poprawne dokończenia zdań.

a) W latach 82–79 dyktaturę w Rzymie sprawował

A. Tyberiusz Grakch. B. Gajusz Mariusz. C. Lucjusz Korneliusz Sulla. D. Juliusz Cezar.

b) Przyczyną wybuchu powstania Spartakusa

A. nie było okrutne traktowanie niewolników przez panów.

B. nie była zła sytuacja gladiatorów w szkole w Kapui.
C. nie było maksymalne wykorzystywanie niewolników do prac.
D. nie był kryzys agrarny w Rzymie.

c) W 52 r. p.n.e. Juliusz Cezar stłumił powstanie w

A. Galii. B. Brytanii. C. Palestynie. D. Hiszpanii.

Zadanie 7. (2 punkty)
Rozstrzygnij, czy słuszne jest stwierdzenie, że pryncypat w okresie Oktawiana Augusta to komedia republiki.
Uzasadnij swoją odpowiedź.

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

Zadanie 8. (2 punkty)
Przyjrzyj się ilustracji, a następnie określ, czy poniższe zdania są
prawdziwe (P) czy fałszywe (F). Zaznacz właściwe litery.

a) Rzeźba przedstawia władców Cesarstwa Rzymskiego w czasach tetrarchii.

P/F

b) Dzieło dotyczy czasów po okresie panowania Oktawiana Augusta,

a przed panowaniem Karakalli. P/F

Shutterstock
Zadanie 9. (4 punkty)
Przeczytaj opisy i ustal, jakich postaci dotyczą.

a) ………………………………… – cesarz rzymski od 306 r. Uważany za jednego z najwybitniejszych władców

cesarstwa. Za jego czasów punkt ciężkości Imperium przeniósł się na wschód. W 313 r. wydał edykt mediolański.

b) ………………………………… – rzymski polityk, konsul i dowódca wojskowy żyjący w II–I w. p.n.e.

Przeciwnik polityczny Lucjusza Korneliusza Sulli. Jego reformy wojskowe doprowadziły do przekształcenia się
armii rzymskiej z obywatelskiej w zawodową.

c) ………………………………… – władca Epiru. W 280 r. p.n.e. udzielił wsparcia Tarentowi w walce z Rzymem.
Po jednej z bitew miał powiedzieć: „Jeszcze jedno takie zwycięstwo i jesteśmy zgubieni”.

d) ………………………………… – jeden ze współpracowników Juliusza Cezara. Po jego śmierci wszedł w skład

II triumwiratu. Po bitwie pod Filippi osiadł w Egipcie. Po porażce w bitwie pod Akcjum popełnił samobójstwo.

Zadanie 10. (2 punkty)

Przyjrzyj się ilustracji. Uzasadnij, że ta rzeźba jest przykładem
synkretyzmu w sztuce rzymskiej.

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

Popiersie Kommodusa, II w.,

domena publiczna

Zadanie 11. (4 punkty)

Przyporządkuj cesarzom wydarzenia związane z początkami chrześcijaństwa. Wpisz odpowiednie litery.

A. prześladowania po pożarze Rzymu

B. ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa ∙ Konstantyn Wielki …………
C. sobór w Nicei ∙ Neron …………
D. edykt mediolański ∙ Teodozjusz Wielki …………
E. chrześcijaństwo religią państwową ∙ Tyberiusz B
…………

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

 Starożytny Rzym
Praca klasowa – zakres rozszerzony – grupa A – model odpowiedzi

Nr Odpowiedzi Punktacja

a) C 1 punkt
1. 0–2 punkty
b) terakota / wypalona i niepokryta szkliwem glina 1 punkt
P, P, F po 1 punkcie za
każde właściwe
2. określenie 0–3 punkty
prawdziwości
zdania
a) np. Tak, zarówno tekst źródłowy, jak i ilustracja 1 punkt za
odnoszą się do tego samego konfliktu, czyli II wojny prawidłowe
punickiej. Na obrazie widzimy jadącego na słoniu rozstrzygnięcie
Hannibala – dowódcę wojsk Kartaginy. Natomiast tekst
1 punkt za pełne
źródłowy to postanowienia pokojowe kończące ten
uzasadnienie
konflikt.
prawidłowego
3. Podczas oceniania tej odpowiedzi warto zwrócić uwagę rozstrzygnięcia 0–4 punkty
na pisanie uzasadnienia przez uczniów oraz przywołanie
konkretnych przykładów i wydarzeń.
b) Pokój kończący II wojnę punicką czynił z Kartaginy 2 punkty za pełną
państwo marionetkowe, całkowicie zależne od Rzymu. odpowiedź
Oznaczał upadek tej dawnej potęgi morskiej.
E – D, F 1 punkt za każde
4. C – B, E, G właściwe 0–5 punktów
oznaczenie
A, D 1 punkt za wybór
5. dwóch właściwych 0–1 punkt
wariantów
a) C 1 punkt
6. b) D 1 punkt 0–3 punkty
c) A 1 punkt
np. Tak, zdanie to jest słuszne. Oktawian August, 2 punkty za pełną
ustanawiając pryncypat, zachował formalnie wszystkie odpowiedź
instytucje republiki rzymskiej, jednakże faktycznie
wszystkie decyzje podejmował samodzielnie. W swoich
7. rękach skupił również najważniejsze urzędy w państwie. 0–2 punkty
Podczas oceniania tej odpowiedzi warto zwrócić uwagę
na pisanie uzasadnienia przez uczniów oraz przywołanie
konkretnych przykładów i wydarzeń.
a) P 1 punkt
8. 0–2 punkty
b) F 1 punkt

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl

 a) Konstantyn Wielki 1 punkt
b) Gajusz Mariusz 1 punkt
9. 0–4 punkty
c) Pyrrus 1 punkt
d) Marek Antoniusz 1 punkt
np. Przedstawiona rzeźba jest przykładem synkretyzmu, 1 punkt
ponieważ cesarz Kommodus został na niej ukazany jako
mityczny bohater grecki Herkules.
Podczas oceniania tej odpowiedzi warto zwrócić uwagę
10. na pisanie uzasadnienia przez uczniów oraz przywołanie 0–2 punkty
konkretnych przykładów i wydarzeń.
O tym, że jest to Herkules, świadczą maczuga i skóra 1 punkt
lwa nemejskiego.

Konstantyn Wielki – C, D 1 punkt za każde

Neron – A właściwe
11. 0–4 punkty
Teodozjusz Wielki – E dopasowanie
Tyberiusz – B wydarzenia
RAZEM 32 punkty

Materiały do serii „Ślady czasu” pobrane ze strony www.gwo.pl