DAI HQC Y DUdc Al HQC Y KHOA

THÁNH PHÓ Ó CHÍ MINH PHAM NGQC THACH TP. HCM

PGS. Ts. NHAN TRÜNG SoN

I M HONG
NHÂP MÓN
Dè tya: GS. vó TÁN

U|UTU U0

NHÀ XUÁT BÁN Y HOc

 QUAN HÉ cÚA CHUYÉN KHOA TAI MÚI HoNG
vÓ1 CÁC CHUYÉN KHOA LÁM SÀNG KHÁC vÖ TÁN *
t t
1oi aat

1. ÐĄI CUONGa 2. QUAN HÉ vÓI NÓI KHOA

“Tai sao tát cá sinh viên y (hê da khoa) TMH có rát nhièu quan hê qua ląai mât
căn phåi hoc TMH?". Dó là câu hói cúa da thiét vói nôi khoa. Sau dây là nhūng ván de
só sinh viên Y5, nhát là nhūüng nguði không thuðng găp.
có ý dinh làm Bác sī TMH sau này. 2.1. Cháy máu mūi – Ói ra máuo
Tai Müi Hong thuôc ngū quan. Chuyên Cháy máu müi (cháy máu cam) là
khoa TMH nghièn cúu và dièu tri bênh cúa
nhüng triêu chúng thuðng găp trong nhūng
nhūng cd quan giúp con nguði tiép xúc và bênh nôi khoa nhu: Cao huyét áp, bênh
trao dői vói thé giói bên ngoài. Tai là cúa
leucémie (leucose), bênh sót rét, bênh vàng
ngó cúa hê thóng nghe và thăng băng. Müi
là lói vão cúa duòng hô háp. Hong là cdta da cháy máu (leptospira), hemophilie..
ngő cúa duðng än. Thutong tón ò műi có the Nôn ra máu (Bác sī TMH thu ng duąc
ánh hu ng dén hê hô háp, thuong tón mði dén khi có bênh nhân nôn ra máu) do
hong có thé gây hai cho duðng tiêu hóa. vô tinh mąch thųc quán trong hôi chúng
Nguđc lai nhūng bênh lý hê thân kinh tăng áp lųc tinh mąch cúa. Lhsie
lbime
trung uong, duong hô háp, duòng tiêu
2.2. Ho, khąc ra máu
hóa dèu có thé gay ra ånh huðng dén tai,
dén műi, dén hong. Bênh TMH cūng có the làm cho bênh
nhân khąc ra máw: Thí dų: Cháy máu mūi sau,
Sau dåy, chúng tôi sē di vào cu thé cúa
dān tinh mąch dáy luði, viêm xoang... Benh
tùng chuyên khoa. Có 13 quan hê chuyên khoa.
Rendu-Osler(angiomatose hémorragique
Riêng dóí vói sinh viên Y5, các ban chi
familiale) vói nhüng dám dān mąch máu
hoc bón mói quan hê dâu tútc là liên quan
niêm mąc műi và hong cūng hay làm cho
dén bón chuyên khoa trong tâm: Nôi, ngoai, bênh nhân khąc ra máu.
sán, nhi. Dói vói lóp bác sī chuyên khoa và ait
cao hoc TMH, dè nghi các bąn doc thêm 2.3. Viém phé quán man và ápxe phói
phân tiép theo tuù Chuyên khoa ső V (quan he Dj vât (hôt sa bô chê) năm lâu ngay trong
vói RhM) dén Chuyên khoa só VII (quan hê phé quán gåy ra viêm phé quán mąn hoăc
vói Vę sinh công nghiêp) dé có thêm däy důù ápxe phói. L i
kién thúc cúa môt bác sī chuyên khoa TMH. ln et penl
g dont th ▇
* GS. Chú nhiêm bô môn TMH Trung tâm ÐT&BDCBYT TP.HCM ieithttibt
30
 Quan hé cuia chuyén khoa Tai Müi Hong vői các chuyén khoa làm sàng khác 31

24. Lò viêm (Infection focale) Môt bênh tích cųc bô cúa műi có thé tao
Lò viêm là nhūng ó viêm man tính (chúa dièu kiên thuân loi cho di úng xuát hiên ò
vi khuán) nhut viêm amidan khe, vièm xoang, co thé có bênh di úng tièm tàng. Thí dy gai
sâu răng .. tt nhūng ó viêm này và thông vách ngăn có the làm cho viém műi di úng,
qua co chě nmién dich di úng, benh sē tác hai cho hen xuát hiên ve măt lâm sàng. M
vào khóp, vào tim, våo thân gây ra tháp khóp vách ngän làm cho nhūng bièu hiên lâm
cáp, viêm nôi tâm mąc, viêm càu thân cáp, sàng cúa di úng giåm hoăc mátw di.
wH
Bác sí nôi khoa, sau khi dièu trj tháp khóp 2.8. Nhúc dâunainnt otl,
cáp, viêm nôi tâm mąc, viêm câu thân cáp Nhúc dâu là môt triêu chúng rát phó
thuiong hay güi bênh nhân dén TMH dé cát bién và có liên quan dén nhiêu chuyên khoa:
amidan hoăc mó xoang, dè phòng bênh tái Noi, ngoai, mát, RHM, thân kinh, nhiém...
HtKM DY iu1
phát. Nhung nguyên nhân thuòng ăp nhát nám
2.5. Vièm hong, loét høng trong linh vuc TMH: Viêm xoang, Bênh
viêm xoang dě hay bį bó sót vi có nhūng thě
Nhüng bênh máu nhu tăng bąch câu
(leucémie), mát bąch câu hat (agranulocytose),
lâm sàng không dién hinh, bênh nhân dén
vői môt trięu chúng nhúc dâu phái hói
tăng bach câau monocyt nhiêm khuán thêm ký ho mói nhó lai ráng truóc ho có
(mononucleocytose infectieuse) là nhüng
dàm vuóng hong và hay khąc.
bénh toân thân phái dièu trj toân thân tuy
räng có viêm hong hoăc loét hong.mt 2.9. Chóng mătuae Ee pn n u
Thiéu Vitamin C cūng gây cháy máu loi Khi nói dén chóng măt, nguði ta thuðng
(nuóu),tv int 1k us) nghī dén nguyên nhân tai. Cái dó dúng
nhung ngoài ra cūng phái nghī dén nguyên
26. Loan cám hong nhân khác thuôc hê nôi khoa nhu duðng
Bênh nhân có cám giác nuót côm, nuót huyét, hą huyét áp, rói loan tiêu hóa (gan,
vudóng, nuót rát, nuót dau hong miêng, da dåäy), bênh lý thàn kinh trung uong (tiéu
hong thanh quán. Bênh nhân tyt cho minh
thât
não, hành não).
n tnslh h
hi mác xutong, bi viêm hong hat. Su * 2.10. Sót rétatlip rt nt
khóng phái nhu vây. Có môt bênh TMH rát dě bi lâm vôi sót
Loan cám hong có nhièu nguyên nhân rét, dó là viêm tác xoang tinh mąch bên,
thu c TMH nhu viêm hong man quá phát môt bién chúng cúa viêm tai xutong chūm
hoác teo, dài móm trâm.
hoăc không thuôc hòi vièm, gây ra nhiēm trùng huyét. Bénh
TME1 nhut täng acid da daäy, trào dich vi, mân nhân có nhūng con sót ca0, dao dông kèm
kinh, thé dia co thát, thiéu näng tuyén giáp.. theo rét run, toát mò hôi. Néu không duçc
diêu tri dúng băng kháng sinh thích hop
2.7. Dj úngrnnae hoăc mó xutong chūm kip thöi thi bênh nhân
Di ing thuðng khu trú můi và xoang sé tů vong.
gay r L viêm mūi, viêm xoang di úng.
ra
 32 Tai Mūi Hong töng quát
2.11. Thé dia
Các thé dja cúa nôi khoa nhu béo phi, dái
tháo duðng, gút, sói thân, tang bach huyét
(lymphatisme) .thuòng có kèm theo môt só
bênh TMH nhu viêm hong quá sån, viêm
mūi x ang mąn tinh.Nguði thäy thuóc
TMH cân nhó diém này và tháy rő vai trò
cúa nôi khoa trong nhūng bênh trên, tránh
can thiêp phâu thuât không dúng chő.
2.12. HIV – AIDS
ui
HIV làm mát súc de kháng cúa co thé.
Siêu vi, vi khuán và nám TMH thůa cd
phát trién gây tác hai miêng, hong, thųc
quán, Xoang ... gây ra u hoăc loét: Sarcom
Kaposi, loét hong, nám thųc quán..
3. QUAN HĘ vÓI NGOAI KHOA ne
Chuyên khoa TMH thuôc hê ngoai và
tru c kia nó dtc coi nhu là môt phân khoa
cuúa hê ngoai. Bây gið nó phát trién nhièu
và tró thành môt chuyên khoa riêng. Ngoài
nhūng phäu thuât dăc hięu cho bán thân,
chuyên khoa TMH còn làm nhüng phãu
thuąt thu c lānh vytc có măt.
Chuyên khoa TMH giai quyét nhüng
bênh ngoai khoa vůng có măt nhu là ung
thu thanh quán, ung thu hą hong, ung thu
sån hàm, dò khe giáp luði, dò khe mang, u
thành bên hong, u có, buóu giáp, chán
thuong có măt..tsat
Chuyên khoa TMH giúp phäu thuât lông . viêm thanh quán sôi) phù ně thanh quán,
nguc trong viêc soi chán doán bênh phé
quán và soi hút döm nhót trong phé quán.
Chuyên khoa TMH cūng căn thiét cho
vięc cáp cúu ngoai khoa, ví dų nhu trong
chán thsng năng ving du có có khó thò
cuia thöi binh cung nhut trong chién tranh.
Ngujc lai, nhüng chuyên khoa TMH
cūng càn dén ngoai khoa trong nhūng
truðng høp sau dây: Mő thuc quán nguc,
mò dą däy, mó phói 1áy di vât không gáp t
bång dusong tu nhién duc. Trong môt ső
ápxe não do tai, khoa TMH cüng nhă nôi
thân kinh can thiêp, cūng nhu dói vói u dây
thân kinh ső VIII. Eiu
o
4. QUAN HÉĘ vÓI KH A NHI
Quan hê cúa chuyên khoa TMH vói nhi
khoa nhièu và chăt chē dén nói môt só
nu c, nguði ta då thành lâp chuyên khoa
TMH nhi. Nhūng quan hê dó là:
4.1. Amidan và sùi vòm (VA: Végétations
adénoides)
Amidan và VA dóng vai trò quan trong
trong các bênh viêm nhiêm cúa tré em.
Hâu hét các bênh viêm mūi, viêm Xoang,
viêm hong, viêm tai, viêm phé quán, viêm
ruôt deu có liên quan dén viêm Amidan, VA.
4.2. Khó thôttts
Khó thò thuðng duąc tháy tré em nhiêu
høn và năng høn nguði lón: Khó thò dě diuta
tói tit vong néu không dutpe giài quyét kip thòi.
Nguyên nhân chính cúia khó thò è tré
em Viêt Nam là di vât thanh-khí-phé quán,
viêm thanh quán (bach câu thanh quán,
viêm khí quán to huyét (trachéo-bronchite
serofibrineuse), u mąch máu duói thanh môn,
ápxe thành sau hong... Sųt có măt cúa bác si
TMH sē giúp cho nhièu bác sī nhi khoa.
 Quan he cua chuyên khoa Tai Müi Hong vói các chuyén khoa lâm sang knac
4.3. Viém tai sào bào cáp & hài nhi (Oto –
antrite aigue)
M
Diém nói bât è däy là thuong tón tai
nhung triêu chúng lai è duong tièu hóa. Em
bé nôn ói, tiëu cháy, sót, mát nuóc. và hay
áy tay cào vào tai. Néu chúng ta soi tai có
thé tháy màng nhī dó phông hoğc thúng,
nhung cūng có khi không tháy gi lą. Mi
4.4. Diéc – câm
Hâu hét tré nhó bi câm là do diéc, vi
không nghe duąc tiéng nói nên tré không
bát chuóc nói. Diéc & tré em có nhiëu nguyên
nhân, trong só dó có nguyên nhân do thäy
thuóc gây ra mà nguði nhà không nghī dén:
Diéc do Streptomycine. Khi phát hiên diéc -
câm thi guúi bé dén tru ng day diéc – câm,
guli càng sóm càng tót. dáy, em bé sé hoc
nói, hoc viét và hoc nghè. Có nhiêu phuong
pháp day trè hiéu lði nói và nói nhung
không có thuóc làm cho bênh nhân tų
th1 ttal
nhiên nói dugc.
45. Các hôi chúng phói høp
Môt só bênh műi có thé phői hop vői
nhièu bênh lý khác tąo ra nhüng hôi chúng
nhut là hôi chúng Mounier - Kuhn (Viêm
dān phé
mūi xoang man có polyp công vói
quán), hôi chúng Kartagener (Viêm műi
Xoang man có polyp di kèm dān phé quán
và dáo 1ôn phů tąang).tb ha
ôt só bênh ôi khoa có thě tao ra
nhūng hôi chúng có liên quan dén TMH
nhur tiét nhây dác mucovicidose duong hô
háp làm cho em bé khó thà, hoăc hôi chúng
2ogan (bênh nhân bi diéc chóng măt, döng
Co
có vièm mąc, kē, có tón thuong è tim).
thði o
33
5. QUAN HÊ vÓI SÁN KHOA
Tré sd sinh có thé có nhüng di dang ve
TMH.
5.1. Di dang không nguy hiém dén tính mang
Tác cúa műi truóc hoăc cia műi sau: Dį
dang nây làm cho em bé phái thò băng
miêng. Lói thò này không phù høp vői
hài nhi, nó làm cho em bé bú khó khăn.
Sút môi: Don thuàn chí ánh huðng dén
thám mý. Sút môi công vói xé hàm éch
làm cho nhū nhi bú khó khăn: Phái văt
süa dó vào miêng bé mói nuót duąc.
Hôi chúng Franchesti: Dį dang tai ngoài,
teo hàm duói, măt xéch, Iuði to, răng
moc lôn xôn, thiéu năng trí tuê.
Nhűng tré này có thé sóng duc tói lón.
5.2. Di dang có nguy hiém dén tính mang
Dò khí thųc quán: Có 1ő thông giüa
duòng ăn vói du ng thò, mői làn tré s sinh
bú thì sūa vào phé quán làm tré săc sųa,
nghęt thò, tím tái. Bênh nhi bį mát nuÓc và
viêm phé quán phói. Néu không dutgc diêu
tri kip thòi, bênh nhi sē tů vong.
6. QUAN HÊ vóI KHOA RĂNG-HÀM- ÄT
RHM là láng gièng cua TMH nên chúng
có liên quan mât thiét vói nhau.
Sâu răng: Có thé gäy ra vièm Xoang
hàm. Ngu c lai, viêm xoang có the làm
cho bênh nhân nhúe răng tuy răng răng
không sâu.
U nang chân răng và u nang tăng sinh:
(Kyste dentifère) xuong hàm trên có
thé xâm nhâp vào Xoang hâm, cho bênh
cánh viêm xoang.ssiai0s
 Tal MI l o y WO y quat

34
Viém xoang sång có thé xuát ngoąi
Dau däy thân kinh tam thoa do viêm góc trong cúa mát làm cho ta nhâm vói
Xoang: Có the làm ngu i ta nghī răng viêm túi 1ê.
tré nhó viêm xoang sàng luôn luón
dau räng và dòi nhó răng,
Răng moc ląc chő műi, xoang: Có gây phù nê mí mát làm cho hai mí måt
thé gäy trò ngai cho môt väi thú thuąt sung húp.
em, viêm xuong chūm thě
TMH nhu choc Xoang hàm, mó
vách ngăn.
Cüng tré
Hôi chúng Costen: (dau khóp thái duong thái duong móm tiép thuöng hay làm
hàm) cúa RhM gäy ra triêu chúng TMH: phù mong mí măt trên.
nhúc dau, ù tai, nghe kém, chóng măt. 8. QUAN HÉ vÓI KHOA LÁY
Lęch khóp răng căn: Cüng làm cho bênh Khoa lây và khoa TMH thu ng nhò län
nhân nhúc dau, ù tai.
Bác sī TH mó ung thut xutdng hâm nhau trong nhūng tru ng hop găp bênh
trên thu ng nhò bác sī RHM làm hàm nhânViêmnăng.
mâng não.
t

giá cho bênh nhân nhai.

Trong chán thuong năng mát, bac SI
TMH giái quyét các xoang két høp bác si
TMH có dinh xutong bi gäy nhut Xutong
hàm trên, Xuong gò má, xutong hàm duói.
7. QUAN HÊ vÓI KHOA MÁT
Mát có các xoang măt bao vây ba phía: Phía
duői, phía trong và phía trên, do dó, măt rát
xoang.câu.e
dē bį ánh hu ng bói bênh cua các nhān
Viêm däy than kinh thi gíác sau n
Viêm xoang thuðng hay giám thi lutc (mð
măt). Néu không diêu trij kip thòi măt có
thé bį mù nhung soi dáy mát không cho
tháy gi lą. Thuong tón chính là dây
thân kinh só II doan sau nhān câu.
Viêm ó mát và bô phân phų.misd
Viêm xoang có thé gäy ra viêm táy
măt và dån tói viêm tăc tfinh mąch xoang
hang (sung mí mát phů nê két mąc, dän
tinh mąch trán kiéu vòi bach tuôc, mát
Viêm xoang cáp cūng nhu viêm tai
xuong chüm hôi viêm dèu có thé gay ra
viêm màng não năng và phái cân có su
hop tác giüa khoa TMH và khoa Lây mói
cúu dupc bênh nhân.
Mò khí quán. o
Nhūng bênh nhân uón ván, viêm não,
lięt hô háp, thuðng gây ra khó thò năng,
cân phái mò khí quán.
tré em bi sði, cúm, bąch hâu, tinh
hông nhiêt (Scarlatine) thuòng hay bi
mkhó thò năng và bác sī TMH phái mò
khí quán cho nhūng bênh nhân này.
Măt khác nhūng bênh sð , cúm, bąch
häu, tinh hông nhięt cūng có thé gáy ra
viêm tai giūa và bác sī TMH cūng phái
diêu tri nhüng bién chúng nåy.
19. QUAN HÉ vÓI KHOA THÀN KINHttuli
a

tthi lųe, lòi nhān càu, mát vân dông Nõi thàn kinh và ngoai thân kinh: S li

nhän cäu), viêm mång não và tu vong, Khoa TMH có nhiêèu quan hê vói khoa
Thân kinh.
aleahnnt tb d
 Quan hê cua chuyèn khoa Tai Müi Hong vói các chuyén khoa lám sàng khác 35

19,1. Chóng măthinwe n 9.6. Dau dây thân kinh tam thoa
Thuðng có măt trong u day thân kinh Bênh nhân bi dau diéng tng con rát
VIII, trong bênh xd cúng rái rác (slérose en ngán, gióng nhu diên giąt trán, thái
plaques), trong bênh suy dông mąch côt duong, má, luði. nhát là khi nói hoăc
sóng thân nèn (insuffisance vertébro ăn (luði cit dông cham vào vůng “cò súng").
basilaire), trong bênh róng hành não 2 Bênh nhân có thé nguyên phát hoğc thú
il
19.2. Suy nhute than kinhaph phát. Néu là nguyên phát thi bác sí thân
kinh dièu tri, néu là thú phát do xoang thi
Môt só bênh nhân TMH dutc liêt *vào bác sĪ TMH dièu trj. t 2 s6
nhóm suy nhuąc thân kinh (nhúc dâu, mát
ngd, kém än, giám trí nhó, không tap trung 19.7. Tai bién machl 1 máu não và bênh lý
i
tt tudng du c, không lao dông dugc) thuðng mąch máu não
là bi viêm Xoang sau (Xoang sàng sau và Tai bién mąch máu não có thé gây ra
xoang buóm). Néu chúng ta diêu trj xoang nhūng triêu chúng liên quan dén TMH.
thi các triêu chúng kia sě hét. Liêt dây thân kinh IX, X, XI và có khi cå
d nbnD
XII làm cho bênh nhân khó nuðt, nuót
tr

19.3. Ápxe não (dąi não và tièu não)i ab
Nói chung bác sī TMH chán doán và mő
ápxe não do tai, do xoang nhung trong
trudng hop có bênh than kinh trung uong
khác kèm theo thì phái nhò dén chuyên
khoa ngoai thân kinh.
i I,
94. Bau nhúc màng não sau viêm tai
(Algie meningée post otitique)
Dây là bênh tích phù nê màng nhên
(arachnoide), sau mó viêm tai xuong chūm
hoğe khoét róng dá chúm, bênh làm cho
bênh nhân nhúc dàu nhiêu kéo däi không
lao dông dugc tuy răng tai khô, hét viêm.
19.5, Bênh Horton (Viêm döng mąch thái
duoing nóng- périartérite à celtules géantes)
Bênh nhân dau vůng thái duong, da
di, bóng, nóng có mò hôi. Duùng ngón tay
de lèn döng mąch thái duting nông, bênh
ahân kéu dau. Bênh bién diën tüîng dot, có
nhi
lúc
lúc tăng và có thé duta dén mù mát.
1Cobót. J
săc, cháy nuóc miéng, nói giong la 1ó,
khó hiëu.
Mát ngón ngü(aphasie): Bênh nhân
câm hoăc nói dut c nhung toàn là
hūng t hoăc câu không có nghīa.
Các bênh liêt hânh não thât (do thu ng
tón nhân xám), liêt hành não già (do
nhūn não nguòi già) có rói loan tâm
thân - thân kinh luôn có nhūng triêu
chúng khó nuót, nuót săc, liêt màng
hâu, Ilięt hong, lięt thanh quán. Nhūng
lbênh nhân này thuong tų di khám TMH
vì nghī răng minh bį bênh hong,
nhung thųc sų là bênh cúa thân kinh.
10. QUAN HÉ vôI KHOA TÂM THÀN
Môt só bênh tâm thân có thé cho nhüng
trięu chúng TMH. fis
Trong bênh tâm than hoang tu ng,
bênh nhân cho răng minh bi ung thu
hongg, nhát là khi tháy ban bè hoăc
36
Tai Mūi Hong tóng quát

nguði thân chét vì ung thu. Ho liên tuc 11.4. Chàm (eczema) anolb A
dén nhiêu bác sī nhò khám bênh và tų tré nhó, vièm tai gita cháy mů thuöng
di làm nhièu xét nghièm không cân thiét. hay gäy r chàm mit. Chäm chi có thé
Tăng trutong le sau môt ngày lao dông khói sau khi dièu trj hét mů tai.
cât lųuc hoăc tram cám sau thát bai trong 11.5. Các bênh ngoài da khác 6talsd
làm ăn hoăc trong tinh cåm có thé dăn Các bênh hiémtháy nhubênh
dén nhúc dâu gióng nhu viêm xoang,
Pemphigus (nói bong bóng nud ò da,
Nhūng xúc dông mąnh, dôt ngôt hoğc iniêm mąc măt, miêng, hong, thųtc quán ..),
bênh hystéry có thé làm cho bênh nhân bênh Duhring-Brocq (viêm da női bong
mát tiéng (tiéng nói phèu phào) hoăc bóng nuđc nhó, da dang gióng Herpes, khá
câm (không nói ra tiéng).tn uin bg dau và dién tién tiing dot) cūng có thé làm
11. QUAN HÉ vÓI KHOA DA LIÉUu dau và loét ð hong và miêng. nsv t d
Môt só bênh da liēu có the tán công vào 12. QUAN HÉ vÓI KHOA LA0-BÉNH PHÓI
tai mūi hong.Al tbh Chuyên khoa TMH là môt công tác viên
dnionb dác luc cúa chuyén khoa lao trong ván dên
11.1. Bênh phong
Vånh tai và tháp műi thuðng bi vi trůng ôi soi khí-phé-quán, làm sáng tò bênh lý
Hansen tán công trong bênh phong, Nguòi khí-phé-quán.
is ▇ntui
ta tim vi trůng Hansen băng cách quêt láy 12.1. Viêm thanh quán lao0sté kdh
chát nhäy müi, phét lên phién kính rôi Viêm thanh quán lao phán ánh khá.
nhuôm màu và soi băng kính hién vi. trung thųc sų dién bién cúa lao phói.
11.2. Giang mai nkz ad no Thí d : môt bênh nhân dang bij lao phői
Giang mai thudng hay tán công vào tai phái dén khám vi khàn tiéng, soi thanh quán
trong viêm thàn kinh mê nhī (syphilis neuro- cho tháy dây thanh trái có hinh ánh loét
labyrinthique) hoăc viêm màng não dây lao, chúng ta có thě khång dinh bênh lao dā
thân kinh (meningo-névrite" syphilitique) dăn lan sang phői trái. Phim X quang xác r minh
dén diéc tai trong, Giang mai bám sinh là môt viêc này. 0s uuh ud 2lnia uli uned
nguyên nhân thuðng găp cúa diéc tré em. 1 Dnao pp ga) od
(uls 12.2. Dán phé quán
11.3. Viêm műi lâu
Trong bênh hânphé quán kinh dién và X
Viêm mūi lâu tré so sinh hay di dôi vói the uót các triêu chúng lâm sàng
viêm mát lâu. Nguyên nhân là do vi trùng quang giúp bác sī chán doán bênh dě dàng.
lâu âm dao cúa mę xâm nhâp vào mūi và Nhung the khô, bênh nhân không khąc ra
mát khi sanh. Bênh näy hiên nay dā giám. dàm mà chi khac ra máu thi chán doán sé
pden dnniseainn (f
i aE3 L8
Siod td nrdta o ud ab sdh bt te tv Nndbtdol
 Quan hê cua chuyén khoa Tai Müi Hong vói các chuyên khoa lâm sàng khác
khó khăn. Soi phé quán và chup phé quán
có bom thuóc càn quang lipiodol sě giúp
cho bác sī tim ra căn bênh. Soi phé quán
còn giúp bác sī hút mů, dån lut ápxe phói.
12.3. Lao phói giá
Viêm Xoang man tính có thé cho nhūng
triêu chúng lâm sàng gióng nhu lao phói:
ho khąc ra máu, sót nhe vê chièu, ăn kém,
gay anh.Nhungcác xét nghièm cân lâm
sàng, deu binh thu ng: BK dàm âm tính,
DR âm tính, tóc dô máu láng binh thuðng,
phim phői binh thuòng, Nhung néu chųp
phim Blondeau và Hirtz chúng ta sě tháy
Xoang bi mð thuðng là xoang sàng.
12.4. Lao phé quån dpod p hong, hoãc sâu hon
Trong lao phé quán, bênh nhân ho và
khąc ra vi trùng Koch nhung trên phim nhu
mô phői sáng binh thuòng, không tháy
hinh ánh lao. Néu TMH soi phé quán thì sē
tháy nhūng vét loét dăc hièu nièm mąc trong nhà máy nhung có ánh hu ng lón
phé quán và sinh thiét sē ácdinh là dén mói truðng xung quanh. Môt khu công
thuong tón lao.npurnn B4 nghiêp hiên dai phái có bô phân xů lý chát
Hiên nay khoa phői hoc då tut soi và chųp
phé quán thay cho chuyên khoa.Dn
13. QUAN HÉ vóI KHutr
A vÉei SINH
cÓNG NGHIÉP
Chuyén khoa TMH két høp vói bô môn
và phòng vê sinh công nghiêp nghiên cút
các ván dè công nghięp sau3(dtathntt
dáy:
)
13.1. Chóng tiéng on hi
Nhüng máy nð, máy dêt, máy nghièn
nát dá, máy tán dinh rivê.. phát ra nhüng
tiéng òn rát to (trên 100 deciben) có thě
gåây diéc nghè nghięêp cho công nhân làm
37
bên canh. Thêm dó sĘ rung dông cúa máy
cüng có the tác hąi dén tai.olnPdn
13.2. Chóng bųiiainidbns
nhà máy xi măng, 1ò vôi, mó than,
mó crom, nhà máy supe phót phát, nhà
máy lông vű ...công nhân làm vięc trong
mői truðng nhièu bųi. Nhūng bųi này chúa
chát hóa hoc dôc hai hoăc vi khuán tác hai
vào mūi, vào hong vå vào phői.
n o tod nt nb
13.3. Chóng hoi dôc nidihą n atdtł
Các nhà máy hóa chát thuðng tiét ra høi
dôc, nhát là các nhà máy cū, hê thóng an
toàn không tót. Nông dô khí dôc vutpt quá
múc qui dinh và gåy ra thuong tón müi
phói, gan, thán..Hdi
dôc thuong là: CO, HCL, S0 , NO .
H end
13.4. Nhűng chát thäi công nghiêp 0
Các chát thái nhu khói, bųi, nuóc thái
tuy không tác hąi trętc tiép dén công nhân
thái, không khí hoăc á nuóc ô nhiém ra
sông rąch.. atub i bMl ntp
13.5. Nhüng thay dói lón và dôt ngôt vê
áp lucd ode dnd bh nt ttibo
nThay dði áp lųc nu c dói vói thę län hoăc
áp lutc không khí vói phi công tác hai dén
tai (ù tai) vå có khi nguy hiém dén tính mąng
(gây tác mąch khí) cúa duong sų. Dói vói
nhūng nhà thám hièm dai duong hoăc du
hành vű trų, ký thuât hiên dai dā giái quyét
dupc ván dè này. Nhung trong hoat dông sán
xuát thú công, nguði thą lăn chuta có phuong
 dntTai Müi Hong tóng quátdtub tn t mt
38

tiên báo vê hiên dąi hoãc chua áp dung CÁU HÓI Tu LUÇNG GIÁndnht o
hūng quy tác giám áp nên tai nan vån còn. M
Chon trå lði dúng cho các câu sau dáy:
Trên däy chúng tôi dä ké so luipe nhūng Câu 1. Tai sao các bác sī da khoa cân biét
quan hê cúa chuyên khoa TMH vói 12 các liên quanan cúa TMH vói bênh cúa các
chuyên khoa lâm sàng. Chúng tôi không de chuyên khoa lâm sàng khác ?
câp dén các khoa cân lâm sàng nhu chán a) De không lâm lán bênh TMH vói
doán hinh ånh (X quang, CT scan, MRI..),
bênh cúa các chuyên khoa khác có
vi trúng hoc, sinh hóa hoc, ġiái phåu i triêu chúng TMH, hoăc ngudc ląi
bênh. ì chúng tôi cho răng sųt quan hê vói không bó sót bênh cúa các co quan
các chuyên khoa dó là di nhién, là tát yéu, T
không can phái bàn. khác nhung có triêu chúng TMH.
KÉT LUÅN
e Mir tu in 00 b) Nuót vuóng, nuót dau è hong (oan
dlnbt cám hong) có thé là do bênh lý dą däy.
Bài "Quan hê cúa chuyên khoa TMH vói c) Tón thudng à co quan nào thi trięu
ii
các chuyên khoa lâm sàng khác" dā trá lði chúng khu trú dó.
câu hói mà chúng ta då dăt ra khi mò dâu ta
d) Pham vi hoąt dông chuyên môn cúa
bâi này “Tai sao tát cá sinh viên Y5 phái y ochuyên khoa TMH chi khu trú trong
hoc TMH ? HlLr
bênh llý cúa tai, mūi, và h ng. Epdt
Chuyên khoa TMH có liên quan chăt chě Câu 2. Phái chăng cháy máu mūi là môt bênh
vói các chuyên khoa lâm sàng khác. Lăm cųc bô mūi, chi liên quan dén khoa TMH?
khi thung tón không tai, không műi, a) Cháy máu műi là bênh cųc bô ò müi.
không è hong nhung trièu chúng ląi năm b) Chäy máu mūi có liên quan dén khoa
tai, mūi, hong. Ngutgc ląi cūng không hiém TMHvà nhieu co quan, nhiêu khoa khác.
truong høp thuong tón thu c TMH nhung c) Diêu trj cháy máu műi chí cân nhét
trięu chúng lai năm co quan khác. et nút műi là xong.ot etaon)
Nguði Bác sī bát ké thuôc chuyên khoa d) Cháy máu műi không có ý nghia gì
nào, ké cå TMH, dèu cân phái biét rô nhűng dói vói huyét áp. kI A9
dăc diém nói trên de tránh cho bênh nhân
do di lòng vòng, tà chuyên khoa nây dén
Câu 3. Có phái ho khąc ra máu là dong
nghía vői lao phôi?uto doie ( pnó
chuyên khoa kia. Cân phái tim ra căn bênh
và diêu trj tân góc, dièu trj nhanh và ít tón a) Dúng nht vây: dong nghīa vói lao phói
b) Bênh thųc quán dą dày có thé gay ói
kém. Dó chính là "Luidng y nhut t mäu". ura máu.
n mu Linepinn nc) Không döng nghía vői lao.ue
tu Lydal pd) Bênh duong hô háp trên nhu viêm
a podco1 dinadb C müi xoang, dän tinh mąch è dáy luti
y tui p g ntei s an
cūng có thé gäy ra ho khąc ra máu.
 Quan hé cuia chyén khoa Tai Müi Hong vði các chujén khoa lám sàng khác 39

Cäu 4.khoa
thugc dau kinh,
Nhúcthän di có thé5.goiNhüng
là môtbštběnhbuțchośnphlitoânCäu thuoing tón à tai-müi-hong
khám thän kinh. ý dén bênh HIV (AIDS), dó là:
a) Vi nám candida b miêng, hong.
a) Nên tır dièu tri báng thuóc chóng dau. b) Loét do sarcoma kaposi.r
b) Nên dén tháng khoa thän kinh de c) Diéc.oio utti dn
dièu trj.i l d) Mát khútu.i d o iim
) Nén dén khoa noi tóng quát de tim gunht tat
nguòn góc cúa nhúc dau và dugjc bo a benhs
huóng dén chuyên khoa có liên F1e

quan, trong dó có TMH.nan nza

d) Phàn lón nhúc dáu là do vièm xoang
tvà dutęe dièu trj à chuyên khoa TMH. tSiotsdnEtl
ute aonoty
o ene7 updaut
po o n
epiane ttd
pb ivpg on
tnntdknun t d
hloniniiodl hd tn nuEiniaihs tnhilntH
n ha ns doi 1 (
nen antt
Masalu uaiuhnp ne dhnn 6 te o 09 o
e dn ate iundm t utant inn ibntEniadh
in b ptni mit lt unt nnhBtluunintn iets
in- Tah in i

itnit Ene ntn to tihtatD

Euibu 0al nodai
tn
ttun ltanne
itphnoą qin50a tt dydaidi1
E0Edsina ineih nih io ht dhr t
iuaisuidtntd a atob pi i
Mtietthnt abia tt lu1tah
hditiapnihmdt fandgrtz itsh
#tslt
teiu Dn uti stuilt udnei
diMIini nt 0n nja zmh Eh uibnienvu t
uEpinontob dnn et
tnahlntatqtuiena Ettdt ud cn
Dl hvtii nb ptpainnts nE
tiui
I

A Eo)mnnivomtvIÉM VAton lataintnhc B0

hilrnhu m 6 NHAN TRÜNG SØN
aii it thtut hn Eaieot i
d loat
Ainaiengna
ou at ndl
TÓNG QUÁT VA là mô -= tân bào năm nóc vòm. VA
néi tt høp vói amidan vòi, amidan hau và amidan
li RC m9) luöi thành môt vòng goi là vòng Waldeyer.
toiz Không khí vào műi, thúc ăn và không khí
in våo miêng dèu phái di ngang qua vòng näy.
(( Nhiêm vų chính cúa vòng näy là nhiêm vų
b s mién dich. VA khi bį nhiém trúng và quá
Cf phát gay nhièu bién chúng. ad

P a ibpm 0 2. DICHTÉ, V KHUÁN, GIÁI PHÅU BÉN

*neh
* p 2.1. Dich té và mién dichii ani

Tib /
d OVA dě bi viêm. Tát cá tré en mói lón
lên, tù 12 tháng tuði dêu phái bi viêm VA.
a tyrdnkt d6 Có bi viêm thi co thé mői làm tròn nhiêm
Vong Waldeyer góm có: môt VA vòm (1); hai vų miën dich. Tré nào không bi viêm
VA vòi (2); hai amidan khäu cái (3) và môt (tratðng hop hiém có), nhièm vų miěn dich
amidan dáy luði (4). a: khâu cái mém; b: luði không hoàn thành, sau nây rát dě bį nhiém
gà; c: thành sau hong; d: luði (Nguón BMJ). trùng, viêm nhiëm dě tái phát và rát khó
dièu tr. Nhò vão nhiêm vų miën dich mà
(punCuón můi trênt co thé có thé chóng ląai vi khuán thuðng
n ga oang butóm xuyên. Không khí hit vào qua mūi có chúa
nhièu loąi vi khuán, vi khuán sě bám vào
Vòi nh
VA, bąch câu băt láy vi khuán dem vào
VA
trung tâm mâm bên trong. Noi dây vi
khuán sě duąc nhân diên và ca thé sē tao ra
Kiháu ei cingmót chát goi là kháng thé. Chát näy t
Hong dông dięt vi khuán loąi dó khi chúng tái
xâm nhâp. Nhiêm vy mièn dich cúa VA rát
càn thiét dě bdo vê ca thé. Nhiêm vų mién
t
dich cua VA xuát hiên rát sóm. Thuðng VA
Vi trí VA (Nguón J.Bain) băt däu hoat dông t 12 tháng tuði. Có tré
E a
* PGS. 7S. Phó chá nhięm Bø món TMH. Trung tám DT & BDCBYT TPHC talee
242
 Viêm VA
9 – 10 twdi VA vän cón hoąt dóng. VA nghiêm. Phét vůng VA dé tim vi khuán vå
nging hoąt dông vào tuði däy thi.g
22. Vi khuán
Vta mői sinh ra, quęt vůng VA, dem di
hy, hoàn toàn không có vi khuán. Nhung,
khi tré mői vůa hít vão hoăc bú süa làn dau
tén, quęt VA tim vi khuán vå phát hiên
bupe nhiëu loai vi khuán. Dó là nhüng vi
khuán trong không khí lúc dó, trên tay nguði
nuói hoăc trong süa. Tuy có tháy vi khuán
thutng chúng không tác hai duąc vi co the
te dutąc báo vê böi kháng the cúa bà mę
tryen sang qua nhau thai lúc còn trong
bung mę. Kháng the nây dut c sút dung
trong vòng 6 tháng, sau dó tré mói bi viêm
VA. Néu quęt VA tim vi khuán môt tré binh
thuidng, có thé tim tháy tų câu, liên càu,
phé càu, Hémophilus influenzae, nám và cá
sièu vi. Các loai nây sóng chung vői tré
theo kiéu công sinh.
23. Giái pháu bênh
Dai thé có thé tháy VA là khói tân bào
nám è nóc vòm, hai bên sát vói vòi nhī và
qua khói 1ő Luska. VA xép thành hinh lá dài
trtóc ra sau dé diên tiép xúc vói không
hí dutąc rông thêm.
Khi bį viêm vůng VA bij phù ně, có nhièu
ląch u, dác bięt là bąch càu da nhân
trung tính.
i XÉT NGHIÉM CÁN LÁM SÅNG VÀ
c AN DOÁN H NH ÅNH
Ehi vièm VA, bąch càu có thé täng và
t vè huong bąch cłu lympho. Máu ling dèn Clar, tháy hóc műi dây nuóc můi hai
có thé ttäng nhung không căn thiét dé xét
243
1âp kháng sinh dò. Phét VA rát khó vi VA
tân trong sâu, không tháy tân mát vói dèn
Clar. Có quęt VA thi phái důng óng nôi soi.
ét nghiêm näy không cân thiét trong
thuòng qui. Chųp X quang có dién sàn so
truóc nghiêng rát dě thųc hiên và cho tháy
bóng VA, có thé phân biêt du c khói VA
nhò, vůa và to. Trong nhūng noi có phuong
tiên, VA có thé duąc chup ånh qua nôi soi.
Bô dung cų nây tutong dói dát giá.
Néu có chí dinh phäu thuât nąo VA, có
thé cho xét nghiêm tièn phåu. Trong xét
nghiêm tièn phāu nao VA gây té có thé dè
nghi công thúc máu, tiéu câu, TS, TC.
Trong trutòng hop du kién nąo VA duói gây
mê, cân de nghi thů công thúe máu, tiéu
càu, TQ TCK, nuóc tiéu albumin duòng.
4. LâM SÀNG vÀ INHBÉNH DUONG
TÍNH
Bênh nhân bj só mui. Nu c můi ban dau
có the trong, sau dyc và có thé nhu mů.
Lutong nuóC műi nhièu ít tùůy theo khői VA
chèn ép. VA càng to, nghęt mūi và cháy
műi càng nhiêu. Viêm VA phát trién lâu
ngày cháy műi có the liên tuc, màu vång,
có khi màu xanh: thuðng goi là “thò lò műi
xanh". Vi nghęt mūi, bênh nhân thuðng há
miêng de thò, do dó miêng khô và dě bį ho.
Bênh phát trién lâu ngày, 6-7 năm trò lên,
vé măt bênh nhân khò khao, müi cháy thò
lò, miêng há dě thò, răng hàm trên 1òm
chóm mpc không dèu. Dây là “bô măt VA".
Khám bênh: khám müi vói banh mūi và
 Be1m y IUl XUuIy

244-

khői VA. Có thé căn cít trên chup X quang

bên. Hút sąch müi, chi tháy nièm mąc dó. cô dién sàn so tru C nghiêng. Tuy nhiên,
Néu có phuong tiên, soi műi truóe báng sinh thiét và giåi phău bênh môi cho dinh
óng nôi soi, có thé phát hiên khői VA bênh chính xác. Tuy nhiên cân lâm sàng
chiém tù cúa műi sau tró di. Khám hong này phán lón chi thųtc hiên trong các nghièn
tháy niêm mąc hong dó, amidan có the bi cútu khoa hoC vé VA mà thôi.n ntod b
viêm, thành sau hong có nhièu nhót dųc
hoăc mů tt trén cháy xuóng. Có thé soi müi 5. DINH BÉNH PHÂN BIÉT bmbii teTtt
sau băng óng nôi soi. Hoăc có thé sð vòm,
Ali

Vůng vòm ð trè nhó có thé có u sp hong,

tháy duiçc khói VA mêm và có thé biét dupc sa màng não,u x vòm hong, polyp don
giót han cúa VA. Dói vői tré nhó duði 3 tu i dôc. Các bênh này tu ng dői hiém.
th
thuong it dutçe sò vòm, vì tré quá nhò. q sot gnido gan
VA có thé cho môt só bién chúng nhiém úd o d tiyi p p
trùng chung quanh: óien odb
- Viêm műi: nghęt mūi, nuðe műi dųc. md
0)- Viêm Xoang; nghet műi, nuóC műi nhu pno7 gao
mů, ó nhúe vůng xoang, X quang tháy xoang U u A
mð.m at nte ril idba t at Sm btnit
Viêm tai giüa thanh dich: màng nhī o l nun n la
mò, mát tam giác sáng, có thé tháy múc dbu ioibv a
khí dich hay bóng nuóc sau màng nhī và hiae tliti tn
diéc dān truyen. atn
Viêm tai giūa cáp: bênh nhân sót, nhúc A bång guoriysoi gián tiëp
Chän doán"
tai dü dôi, màng nhī dò, phong (thòi ký ofd ut tdl(Nguón Legent)s d n.
viêm cáp); mång nhí úa, nhăn nheo (thði Sv nd 2ét isd /obutio
ký tų mú); mång nhī bi thúng (thöi k b ,ox A tEtcp
thúng nhi), mů hoăc nhót cháy ra.te tm no
- Viêm amidan: amidan to, có mů.n tz
900
(dt
Viêm thanh quán cáp: mú cháy nii e
thanh quán, bênh nhân bį sót ca0, khàn tiéng ti4 lM

và khó thò.dn b chnt dh utim

Rói loan tiêu hóa: dau bųng, bung truóng,
tiêu cháy. ohtiid n Aae (H0
VA
Có thé dinh bênh VA vói nhūng triêu
chúng chính nhu nghęt mūi, cháy mūi
vång, xanh, soi vòm băng óng soi mêm qua nl uš
i n va o ft')
duðng mūi hoãc qua du ng miêng tháy dugc h Dinh bênh VA qua nói soi bd
(Nguón W.Becker)
 e1I VAI
245

dd u
m i

sh
t iHltd

5u
t VA thé tich binh thuðngi VA quá phát
ihens cdt (Nguón Bluestone) AHHMAH tEEHlT
6. DIÈU TRIóonod iojuAt▇
oa
6.1. Dièu trį nôi khoa 1sd
St dyng kháng inh, chóng di úng và
thuóc co mąch. Nên bôi dung tót cho bênh
nhân. Diêu trj hő tro è däy tuong dói quan
tryng, dó là hút műi thuðng xuyên và xónge
mi hong có kháng sinh và corticoid. Trng
hop bênh nhe, bênh có thé giám và luót
qua khói theo dà phát trién cúa co thé.
Tnoing høp bênh năng, khói VA quá to, ván
dé nąo VA phâi nghī tói.
B māt VA: gáy, thò mièng, mūi nhò, hàm
62. Dièu tri pháu thuât trén kém phát trién, räng hàm trên mpc lóm
Khi VA quá phát gay bién chúng, dièu trij chôm, hàm duói nhu nhô ra
Di khoa khóng khói, càn phäi nao VA (Xem (Nguón DeWEESE).ne

bäi "Nąo
2o WVA").
RaeA7
 Bênh lý Múi xoang
246 –

CâU HÓI Tu LUÇNG GIÁ

7. DIÉN TIÉN vÀ TIÉN LUoNG
Viêm VA là môt bênh lành tính, không Chon câu dúng nhát.
bao giò thoái hóa ung thu. Tuy nhiên viêm Câu 1. Nhiêm vų cúa VA là:
VA cho nhiêu bién chúng nhut viêm müi, a) Ngán chân vi khuán vào khí phé quan.
viêm xoang, viêm tai giüa thanh dich, viêm b) Tao kháng thě.
tai giüa cáp, viêm amidan, viêm thanh quán c) Báo vê hóc műi.
cáp, phé quán phé vièm, rói loan tiêu hóa.. d)Cá ba câu trên dêu sai.
Chinh nhūng bién chúng näy gay nhiěm
trúùng vůng tai mūi hong, Nao VA là môt Câu 2. Chán doán VA băng hinh ánh vói X
thu thuąt nhò, it nguy hiém, ít cháy máu quang tu thé:
Néu không dièu tri, vâi năm sau xuát hiên a) Thång,
“bô măt VA”. b) Blondeau.
C) Hirtz.
8. KÉT LUÅN
d) So nghiêng.
Viêm VA là môt bênh thông thuong tré
nhó, ti 1 tuði. Tuy nhiên bién chúng cúa Câu 3. Bién chúng viêm VA là:
bênh nay rát nhièu, can phái xůt trí nao VA a) Viêm tai giüa.
khi dúng chi dinh. a b) Viêm műi xoang.
c) Viêm hong thanh quán.
TÀI IÊUTHAM KHÀo
aats nbd)Cå ba câu trên dèu dúng.
1. Richardson H, Leibovitz A.: Hand-foot-and-
mouth disease in children. J pediatr 1965; Câu 4. VA thuģc hê thóng vòng:nuna
67: 612. a) Waldeyer. tnht fi
2. Eichenwald HF, McCracken GHJ:: Tonsils b) Osler. ii
b aasub t
and adenoids. Nelson Textbook of Pediatrics, c) Kristen.
10" ed Philadelphia 1975: 947-950. d) Că ba câu trên dèu sai.m oeu
n
Howard WA.: The tonsil and adenoid
Câu 5. Diêu trj viêm VA băng.R
problem. Pediatric Otolaryngology 2ded
1972: 1093. a) Kháng sinh. c31n
Mandel EM, Paradise JI, Bluestone CD et
b) Kháng sinh, chóng di úng.h
al: Large tonsils without large adenoids as c) Kháng sinh, thông thoáng műi, nao
a cause of upperairway obstruction. f VA khi có chi dinh.hsdd t
Pediatric 1980; 14: 647. d) Nao VA dai trà.nuth
5.
Paradise JI, Bluestone CD, Carrasco MM.:
Nasal obstructiondue toadenoid
Lurt og tuS
hypertrophy. Abstracts,18th Eiltnnb s Mhr urAV
n0 A oeizaist
annual
meeting of the Ambulatory Pediatric Ass
N.Y. 1978: 43. b N
 nanEo

NĄO VA t
NHAN TRÜNG SON *

1. TóNG QUÁT sinh, rói loan dông máu và bênh năng dang
VA là mó tân bào nóc vòm có nhiêm phát trién,
st oaantut
u mién dich. Tuy nhién néu VA bi viêm 3. CHUÁN BI BÉNH NHÁN u
hay quá phát gây bién chúng, căn phái nao Sau khi có chí dinh nąo VA, căn xét
VA theo chí dinh. Nąo VA là môt thú thuąt nghiêm công thúc máu, máu dông, máu
dan gián ít khi gay bién chúng. cháy, dém tiéu cău, TQ, TCK, tóng phân
2. CH DINH VÀ CHÓNG CH INH tích nutóc tiéu. Néu các xét nghiêm dèu
binh thuong mói cho nąo VA. Tré du c nhin
21. Chi dinh ăn và uóng trutóc gið nąo tù 5 dén 6 gið.
Khi VA bi viêm hoăc quá phát, tré bi Nên nao våo buði sáng. Theo dõi trong 3 -
nghet müi, chäy můi duc, chųp X quang sàn 4 gið, và tré có thé xuát viên vào buði chièu
sp truóc nghiêng tháy bóng VA quá phát, cůng ngáy, néu không có bién chúng,
côt khóng khí trutóc VA důng dě không khí ar

DŲNG CU.
ra vào bi hęp lai. Chi nąo VA khi có triêu t 3
chúng VA viêm hoăc VA quá phát có kèm Dung cy căn thiét dé nao VA:
D np
Dèn Clar, máy hút và óng hút.
theo môt trong nhūng bién chúng nhu vièm ** i
1ang, viêm tai giüa, thúng nhī, viêm tai Banh miêng David, Dof to t
S

giüta thanh dich, viêm thanh dquán, phé quán

Ðè luði.
)
phé viêm, rói loan tiêu hóa, không tăng trpng, Dung cų nąo: Mour hoăc La Force. t
Kep Kocher 20cr
Chi dinh nao VA hiên nay còn khá rông. i t gt
Bông câu có côt dây,
22. Chóng chi dinh Eso) nttu m B tu (

Tuói cúa bênh nhân thuðng không có

góí han rõ (Y. Guermier). Nguði ta có thé dh ul ud otuing o
nąo VA bát cú tuði nào. Tuy nhiên tuði Dung cų Moure (Nguón PMS)ę0t
thuán Ioi nhát là tà 18 tháng dén 5 tuði. tn od5 n tstubeRb
Khóng nén nao VA trong thòi ký có dich
siètu vi nhu dich cúm, dich bai liêt, dich sót tuatd
nát huyét. Cūng không nén nao VA khi tré d 0u
i duic chích ngia BCG khóng quá 6
07ro vua
tháng, Ngoäi ra cüng khóng duțęc nąo VA
Dung cų La Force (Nguón PMS)
khi tré có nhūng bênh năng nhu tima bám
3 doizibnibh
*PCS. "TS. Phó chú nhiêm Bô môn T.M.H. Trung tâm BT & BDCBYT TPHCM
247
 BenL ly I Uu y
248 -—

5. vô cÁMsiLEE Ei AV 0A

5.1. Gây téZ hh

Tré duąc gây tê băng xįt xylocaine 4%
vào műi và vào hong 5 phút truóc khi pháu min
thuât. Tré duc ngòi vào ghé, có nguði giū tie W
áúng cách. E a. AUFE▇
on nsi
5.2. Gây mê do 0o nd uRd n i

Tré dupc gay mê Halothane nôi khí quán qua

duong hong. Tré năm trên bàn mó, dau ngúa.
M Tbi

6. CÁC BU C TIÉN HÀNH ntt daid dam S

6.1. Buóc 1: dăt banh miêng dè luði David.
por ob 0od nke ü d ośv 0 nt
6.2. Bu c 2: cho dung cų Moure hoăc La
Force qua khói dáy luði, dua dung cų lên th
nóc vòm.
0 aA
id
6.3. Buóc 3: nao VA. Dung cų Moure: ép VA tu thě ngói (Nguðn "Y. Guerrier)

dung cy vào nóc vòm và cúi xuóng. Nąo

giūa, sau dó nao bên phái và nao bên trái. il A
Dung cu La Force: mò mièng ró, än La Force
vào nóc vòm, day miêng ró lai., VA dutņc
nąo. Phän VA vúůa nąo năm gon trong ró
không thé gay bién chúng di vât duòng thò.
an
6.4. Buóc 4: câm máu. Důng kęp Kocher
kep bông câu có côt däy dua vào vůng vòm,
ép trong 5 phút. Sau dó láy ra băng cách
kéo soi dây.aóup ) euol uo p0.

6.5 Buôc 5: kiém tra cháy máu. Dè luði tré,

hút sach máu, kiém tra coi máu còn cháy tù
trên xuóng không. Néu ón, cho bênh nhân
ve giuòng, theo dői. 5

7. BIÉN cHÚNG S
1e tee tet i
Chăm sóc sau mó: Phåi theo dõi tri 1)

giác, mąch, huyét áp và cháy máu sau mő.r Nąo VA tu thě nåm (Nguón Y.Guerrier)
Tt ntri E E nim tmin inttLat20
 Nao VA
249

Bén chúng sau mó: Bién chúng cda cÁU HÓI TŲ UÇNGGIÁ
opa VA nt hiém. Có thé có cháy máu som, Chon câu dúng nhát.
cháy máu muón, VA rót xuóng thanh quán Câu 1. Chi dinh cúa nao VA:
trong lúc nao *—vői dųng ų Moure, nhiěm a) Viêm VA có cháy mů tai. nnf
trüing hó mő. b) Vièm VA có viêm thân.tn
8. KÉT LUÁN c) Viém VA có viém műi xoang, không
Nao VA là môt thú thuât thuong sù dung hhtăng trong,n ront
trong TMH. Chi dinh tuong dói rông, dung d)
0 a và c dúngh mt gnb e atd
cy không phúc tap, ký thuât nąo don gián. Câu 2. Chi dinh cúa nąo VA:D ntdnad
Tuy nhiên can phái chuán bi bênh nhân a) Nao VA trong thòi ký có dich cúm.z
chu dáo, xét nghiêm tièn phâu cán thân. b) Nao VA trong múa dich sót xuát huyét.
Theo dõi sát cháy máu sau nąo là cân thiét.
nslWA
c) Nao VA trên môt bênh nhân có rói
TÀI LIÉU THAM KHÁout t loan dông máu.

1. Capitanio Makirkpatrick JA: Upper respiratory d) Cå ba câu trên dèu sai.oz opOlR
tract infection in infants and children. Câu 3. Dung cų nąo VA có thé gay rót khói
Radio Clin. North Am. 1968: 265-287. VA dā nąao xuóng ha hong thanh quán: tida
2. Postic WP.: Assessement and treatment of a) Dung cų Mo no ih uu
adenotonsillar hypertrophy in children. Am. b) Dung cų La Force.
J. Otolaryngol 1992; 13: 259-264. c) Dung cų David. dnjb 0L
3. Fugioka M.Young IW.: Radiographic d) Cá ba câu trên dêu ssai. m
evaluation ofdemoïd children. Am.J. A.

Otolaryngol 1979; 133: 401-404. Câu 4. Bién chúng thu ng găp nhát sau
4.Grandfast KM. Wittich DJ: Adenotonsillar nao VA là:
hypertrophy and upper air way obstruction a) Sót cao. Nanih ia gni31SA
in enductionary perspective. Laryngoscope b) Cháy máu.
1982; 92: 650-656. c)Rét run.
5. Postie W, Pasquariello PS, et al: Relief of d) Că ba câu trén dèu dúng.d
upper air way obstruction by adeno-
tonsillectomy. Otolaryngol Head and Neck Câu 5. Phuong pháp vô cám tőt nhát trong
g. 1986; 94:476-480.
Sur
)
nao VA là:
itn'fonb a) Tiên mê cųc bô.iv tpin

niynngcpb b) Gây tê băng cách xįt Xylocain vào

p b S t vantntz tho mbmūi hong.ninteuon
c) Dăt bác vào hai hóc műi có tám
da grtfitNht
tnv5 tv otir
itzm ylocain và Adrenalin.
ha audlt d) Dăt nôi khí quán.T ndnu Lza
 DbzvIÉM HQNG cÁPtn VÀ MĄN
tntpth TRINH TH cÁM VÁN *
ila pahahage
tni
VIÉÈM HQNG cÂP
1. ÐĄI CUoNGn
Hong là vůng dăc bięt dě nhiém trung,
hai yéu tő hinh thái hoc chů yéu dé giái
thích vai trò sinh bênh hoc cúa hong là:
1. Giàu yéu tó thân kinh do dó nhanh
chóng gây ra các phán úng thân kinh nôi
tiét, thuòng là xa.n uidy d
2. Giàu mang luói lympho bào góm hê
thóng các Amidan thuôc vòng Waldeyer mà
sųt tiép xúc trte tiép kháng nguyên vői tó
chúc lympho là nguón góc cúa tién trinh
miên dich. Nhung néu vai trò binh thuòng
cúa Amidan là de phát trién co quan và
cūng dé báo dåm dáp úng vői các xâm nhâp
tů bên ngoài tai dé bi khai thác bói nhüng tác
nhân nhièm trůng và tinh trang bão hoà
nhiém trůng nây nhanh chóng trò thành có
hai, vi Amidan có the là cúa ngó di vào cúa
các loai vi trúng có hoąt tinh khói phát nhūng
phán úng thân kinh-nôi tiét hay di úng.
Nhiēm trúng hong có thé mang nhiêu
hinh thái ty theo vůng bį nhiém, tůy theo
tién trién hoăc dăc tính vi trùng gây bênh.
tt 1 n
2. DINH NGHÍA sthsl
Viêm hong cáp tính là viêm cáp ttính vůng
hong miêng ké cá viêm Amidan kháu cái.
L Viêm hong dò buta tráng thuòng do
3. VI TRÜNG HQctitabidu
Nguyên nhân do siêu vi chiém tý lę khá
i0 Bit
* ThS.BS. Bó món T.M.H. Trung tám DT & BDCBYT TPHCM
280
ATt
vn Shinle9 ubi sktia
cao trong viêm hong cáp. Vi trùng thuòng
là các loai vi trùng thu ng trú vůng hong
miêng. Nhüng vi trúùng này nhanh chóng
tró thành vi trùng gây bênh vê múa lanh.
Hay găp là Streptocoque hémolytique
nhóm A (63% viêm Amidan mąn tính là do
vi trùng này).
i l
ih
4. CÁC LOĄI vIÉM HoNG CÁP e
Có thé chia làm ba loai :
1. Viêm hong dò (tón thuong sung huyét).
2. Viêm hong tráng (loai có già mąc).
3. Viêm hong loét (loai mát chát).
vIÉM HoNG DÖ-
dlvIÉM HoNG DÓ UATRÁNG
1. DĄI CU NGbn0 adnon s o
t1
Dó là bênh nhiém trúng có biéu hiên ò
LI
hong;
Thuðng do siêu vi, siêu vi cúa nhüng
bênh dăc hiêu nhu sði, cúm, quai bi, bai
liêt, Adenovirus (hay APC: Adeno-Pharyngo-
Conjunctival).
Viêm hong dò do siêu vi có thé di truc
viêm hong dó bya trăng có nghia là sièu vi
làm nên táng cho su nhièm khuán bäng
cách làm suy giám khá năng de kháng cúa
Amidan.
Streptocoque là vi tring thuðng trú à hong
hay bij láäy qua môt trán dich gia dinh hošc
BaS
aC
 Viêm Hong cáp và man
281

môt công döng. C6 thé găp Staphylocoque, Giám dau, hą sót. t mtt
Hémophilus influenza, Preumocoque, Klebsiella.
3.2. Tąi chóni l anE
Yéu tó thuân loi: lanh, ám, tóng Sát trúng vůng múi hong băng các loaie
xáu, suy giàm súe de kháng co thé tam thôi thuóc súc hong, xįt hong, nhó müi.
hay di truyên.d an d due
Cát Amidan néu các áot viêm cáp thuòng
2. TRIĘU CHÚNGbn te ro nil xuyên xáy ra và có chi dinh căt Amidan.
dani
2.1. Giai doan dâu: Biéu hiên dôt ngôt sau vIÉM HQNG có GIÁ MĄC: BĄCH HÀU
môt dot cám cúm: 1. TRIÉU CHÚNG
Sót cao 39 dő, run ráy, dau nhúc minh
máy, dôi khi nói sáng. ab bu Nhièu xuát tiét trong thành sau hong,
không có nièm mąc lành, giå mąc bi dính
Nuót dau dū dôi, dau lan lên tai khi nuót.
và có khuynh huóng lan rông ra ngoài các
Hong dó lan toá hay khu trú vůng tó chúc Amidan.
Amidan. 4E
Hach có. edh uinlad Cáy tim duąc vi trùng Loefler.
8s3A
onbr 1 ttcill 2. THÉ LÁM SÀNG oonie
2.2. Giai doan tiét bųta trángannp
Hoi thò hôi. dbniy bit 2.1. Thé don gián: bé sót ít, buðn bā, da
Luði do.aborRt n in nT nhąt nhat. TolMuale
Bă dau ò khe Amiđan.itnddd 2.2. Thé năng høn: Strepto-diphtérie.
Tiéu ít.
Bé sót ca0, vè măt nhiěm trùng, dién
Thuðng có các triêu chúng di kèm nhu tién rát nhanh. dh tbb st
cháy mūi, viêm thanhquán, viêm két
mąc...
2.3. Thé dò lan toá: không dién hinh
.tl
Nó có thé là khòi dau cúa môt bênh hong.
iit
nhiěm trůng trâm trong hon nhu bąch 2.4. Thé già vièm táy: Amidan duņc bao
hau, phát ban, sði, thúy dau, quai bi, phů bôi nhūng già mąc, dó là môt dang
tháp khóp cáp, bênh cúa nhūng tó chúc viêm táy quanh Amidan.aniabuu
niehi
lympho...
3. BIÉN CHÚNGmihtn
Nó cüng có thé là hâu quà cúa sut nhiém
dôc tr bên ngoài do lod, thdy ngân, chi.. 3.1. Thanh quán: vièm thanh quán cáp.
Tién trién có thé kéo dài và hay tái phát. 3.2. Müi: viêm műi câp.nd os

3. DIÈU TRĘ(wt Euut idth 3.3. Phói: viêm màng phói.ntne

i
3.4. Tai: viém tai gia cáp.
19

3.1. Toàn thân 3.5. Thân kinh: liêt màn khau cái, liêt vân
Kháng sinh: thuðng dúng nhóm PNC.
ttuu
Khá
dáng viêm.
dong hong, iE
tA t )
 Bênh lýj Thanh Thųc qudn và Cò Mät
282 -

3.6. Tim: viêm ca tim.adtnNe2,3. Bénh Zona: xuát hiën trong thöi ký
dich cúa Herpes hay thůy dau. Các bóng nuic
3.7. Than: vièm than, tišu máu.bh Ss năm môt bên vůng phân phői thân kinh
3.8. Viêm khóp: viêm khóp. ntn 2
ro)Biut
ham trén trên mång kháu cái và các trų.
4. CHÁN DOÁN 2.4. Pemphigus: là nhüng bong bóng chúa
Dyta vào cáy vi trůng, khi nghi ngò phái
NA1
thanh dich hay có máu, có khi bênh nhân
cáy vi trùng. không sót.
Không cân chò két quá cáy, phái diêu 3. VIÉM HQNG LOÉT H ĄI TÜaha
trj bbach hau ngay. iEh
3.1. Viêm hong cáp thé Moure (hay vièm
Súc hong, sát trùng műi.irhl
u
-- Dièu trij du phòng trong công döng.d
Amidan hóc loét cáp). bttro tn
Chi găp nguði tré.Nhbn
uvIÉM HQNG LOÉTut to Khði bênh có vé phinh phò, gây ra ít
aonbu triêu chúng toàn thân, dáu hięu chů quan
1. DINH NGHĪA te là nhūng dąt dau hong.
Là tát cá các viêm hong kèm theo sų mát Khám tháy môt vét loét hoai tů quan
chát hoăc nông, hoăc có váy, hošc loét, loét trong cųtc trên Amidan.t nobis
biéu bi bao phů.iandtth bdeS Có thé có hach.Ntbti
2. CÁC THÉ vIÉM LOÉT THUÇNG Bİa Tién trién kéo dài khoáng 10 ngày vå
lành bênh tų nhiên.shin edtt uj N
2.1. Viêm hong do Herpes: Thânh hong
pt
dó, do, nói nhüng nót nhu sáy rði thânh 3.2. Viêm hong Vincent
bóng nu c chúa thanh dich don dôc hay Dăc trung bôi loét có già mąc dáng chú
thành nhóm. Nhüng vét loét do Herpes thi ýó niêm mąc hong, loi và miêng,
dăc bięt dáy vång hoăc tráng ngà và có vièn Nó dúng là môt viêm miêng hon viêm
i
dó xung quanh. Amidan thât sų.
Trięu chúng hong: viêm hong gióng Tác nhân gáy bênh là xoán khuán
Mieii
Vincent.
các viêm h ng khác, viêm hong Herpes găp
trong các døt dich Zona, thúy dâu. u Biéu hiën à nguði tré nhung súc de
Ahonlietu
kháng giåm.
Biéu hiên cúa nhiém môt trong ba virus Loét có khuynh huóng hoąi tůt duge lót
năng triêu chúng nhu nhau.p dniit bôi môt lóp gióng gid mąc.dtat p
2.2. Viêm hong do aphte: có hay không - Tóng trang tuong dói quan trong.
kèm viêm miêng imtiutr Diëu trj báng súc, rúa hong và nhát là
Có thé nguði bi viêm khóp hay ăn PNC có tác dung tót.
nhièu béo phi. Dó là nhüng bóng nu c don 3.3. Viêm hong hoai thut thú phátre
dôc rái rác hong, thanh quán, sàn miêng
và r
Thu ng trên co dija tiéu duong và có
môi.
súc de kháng kém.
 Viém Hong cáp và man 283

Sau sót thuong hàn hay sót phát ban...NEutvIÉM HQNG MAN
3.4. Viêm hong hoai tů có nguòn góc tù d Muu tsts

máulr n asn nt Bên canh môt viêm Amidan mąn tinh

Bênh thiéu bach câu trung tính là
khá riêng lè còn có môt tién trinh viêrm
nhūng bênh giám de kháng co thé.
man tính rát lan rông vůng hong, dó là
viêm hong mąn tính. Viêm hong mąn
Vi khuán binh thuong là vi khuán hoąi tham du vào tién trinh tóng quát nhát cúa
sinh bóng trò thành vi khuán gây bênh và du ng hô háp trên: viêm müi xoang có mú,
gây ra hoai tů Amidan tràm trong. dôi khi gây bênh lý thanh-phé quán. Nhūng
3.4.1. Viêm hong do bach càu don nhân diêu kiên kích thích cūng chính là nhūng
nhiém trùng yéu tó thuân loi: thuóc lá, bųi và ru u. Cuð
cůng co dia có thé duta dén viêm nhiêm và
Khòi dau do môt viêm hong có khôi dau
di úng nhay cám dăc biêt, suy gan, tièn căn
binh thuong, ngay sau dó xuât hiên môt gia dinh).n ututt nTii
giai doan có bya tráng, rði loét, hoąi tut dáy
có mú và hôi vài ndi trên Amidan vói Ngày nay nhièu tài liëu nói dén nguyên
khuynh hutóng xuát huyét và hąch có két nhân gây viêm hong man là do trão ngu c
hop. Bênh lành tính, lành bênh sau 15-20 dich vi da dày thųc quán do dó cân chú ý
ls tói yéu tő này. t ttt
ngày.
auE 1.GIÁI PHÅU BÉNHi
3.4.2. Bênh Schultze ii
Do nhièm dôc thuóc (Arseno-Benzols, Viêm mąn tính vói tăng sán lan tóa vůng
Sulfamides.. .) kéo theo sų kích dông các niêm mąc, nhūng hąt lympho rái rác tâp
yéu tó sinh té bào hąt tù túy utong.
i trung duói niêm mąc (“viêm hong hat");
Hôi chúng nhiém trůng luôn luón träm teo niêm mąc thu ng két hop thò miêng do
tác műi hay do sų lan rông cúa tién trinh
trong.
Loét hong và Amidan mang vè hoąi thu viêm mūi teo.

và mùi hoai thu. 2. TRIÊU CHÚNG LÁM SÀNG 1

Nguyên tác là có hąch. n
Sót dai dăng, tiéu ít.nu
Tién trién trăm trong.
4.2.3. Bach câu cáp
Dôi khi biéu hiên băng triêu chúng
nhiém trùng Amidan và miêng, kèm hąch.
Viêm hong có giá mąc vői loét và có
auynh huóng xuát huyét.
khu
)
1. Cám giíác nóng trong hong, ho, däng hăng,
2. Dang tăng sán: hong dð toàn bô, vói
nhūng hąt lympho nhó.
3. Dang viêm teo: niêm mąc tái nhąt,
bóng, không xuát tiét. Có nhūng chő
súng hoá vůng häu hong, hai dây
thanh phů däy dich nhäy. Hong rông.
 Benh lj Thanh Thųc quán và Cô Măt
284 -—

3. BIÉN CHÚNG 0EMEI CÁU HÓI Ų LUÇNG GIÁdta 1

Nhiêu bién chúng khác nhau: viêm Amidan,
áp-xe quanh Amidan, viêm tai giüta, tác vòi,
viêm thanh quán, vièm khí-phé quán.t
Cuói cůng gióng viêm Amidan man, nó
có thé là nguðn góc cúa nhūng bién chúng
a nhu viêm thân, viêm khóp, viêm co tim.e
CHÁN DOÁN
o1 qbiinou
4.
Câu 1. Viêm hong cáp là: nd nha
a) Viêm cáp tính niêm mąc vůng hong
imiêng ké cá viêm Amidan kháu cái,
b) Viém niêm mąc hong,ulca
c) Viêm Amidan cáp.
uh
d) Viêm thành sau hong cáp.
2n iit
Câu 2. Nguyên nhân viêm hong cáp có tý

Chán doán cūng khó khăn trong môt só 1ê cao do:

U

tru ng hop giói han.udsn utu ub a) Vi trùng thuðng trú vůng hong mièng,
b) Siêu vi. ut
Cân phái có nhūng dáu hiêu khách qua
dě chán doán vièm hong man. Nhūng tién pc)d) CdSúcdla p
de kháng kém.
divi dhutht

trinh viêm thu ng do bênh viêm műi- dhi d i9 sob

t:7
hong-thanh quán chung, và thuôc nhóm Câu 3. Vi trùng gây viêm hong dó bya
tăng nhay cám niêm mąc.tnnti trăng chiém tý lę cao nhát là:tud dnud
5. DIÈU TRIi nsu bt vth th iv bb 0a) Staphylocoques.nt dnd njdpd
b) Klebsiella. tt0
Dièu tri tai chő và dièu trj triêu chúng,
c) Streptocoques hemolytiques nhóm B.
Důng các loąi thuóc súc hong, bói hong, d) Hemophillus influenza.
dn SAt
xįt hong. iu nisnA 0si8etuioi) mšidn ot
Vitamin A, C. p5n utiny Câu 4. Ngày nay nguyên nhân gây viêm
tiul ari hong mąn du c chú ý dén nhièu là:
TÀI LIĘU THAM KHÅo ma) Co dia di úng.ntrtenun
(unin ttD9)
1. Võ Tán: Tai Müi hong thųte hành Tâp I, b) Trào ngue dich da däy thųc quán.
1989, 181-266.
vc) Uóng ít nu c.hilund
1

2.
Michel Portmann: Abrégé d'Oto-rhino-
H
d) Ån nhiêu chát ngot và dau mð.
laryngologie, 1977, 194205.
3.
Pierre Bonfils: Pathologie ORL et Cervico- Câu 5. Nhūng trięu chúng thuðng găp
adh h
hr
Faciale, 1996.uaaiiu0 trong viêm hong man là:
4. FFlegent-P.Fleury-P.Narcy-C.Beauvillain: a) Cám giác nóng rát vůng hong,
LCám nang Tai Müi Hong thutc hành, tàp 3: b) Vuóng hong thuðng xuyên.ES
Hong-Thanh quán, 1993. fu tc) Loan cám høng,
5.
Bô môn Tai Müi Hong tn ng Dai hoc Y
t
d) Hay dáng hăng và khąc dám tráng.
Dutęc TP HCM, Bài giáng Tai Müi Hong, sy A i tEnti
1998.
hnlbatytndnih
tdianun
 iebinoiio hnvIÉM AMIDAN KHÁU CÁIai oporn n
hneizanl uon nta u e etu it
NHAN TRÚNG SØN"
nindultT 0n ai R SNeudil

1. TÓNG QUÁT d 7nn amidan rát căn thiét dé báo vê co thě.

Amidan là mô tân bào năm hai bên Nhiêm vy mién dich cúa amidan xuát hiên
dáy luöi. Amidan hop vói VA, amiđan vòi và sau so vói VA, nhung kéo dài hon vå có tâm
amidan luði thành môt vòng goi là vòng quan trong hon. Thu ng amiđan băt dâu
Waldeyer. Thúc ăn và không khí vào miêng hoąt dông tù 3 tuði dén qua khòi tuói thiéu
niên.
dêu phái di ngang qua amidan. Nhiêm ų fnh neiiasbd
chính cúa amidan là nhiêm vy miēn dich. 2.2. Vi khuánitndhingnat na u
Amidan khi bi nhiěm trùng và quá phát gay
Vüa mói sinh ra, quęt vůng amidan kháu
nhièu triêu chúng viêm amidan cáp, viêm cái, dem di cáy, hoàn toàn không có vi
amidan man và môt só bién chúng. khuán. Nhung, khi tré mói vůa hít vào hoăc
sin
2. DICH TÉ, VI KHUÁN, GIÁI PHÁU BÉNH bú sūa lân dâu tiên, quęt amidan tim vi
khuán và phát hiên du c nhièu loai vi
2.1. Dich té và mién diche ou i to khuán. Dó là nhüng vi khuán trong không
Amidan kháu cái là noi rát dě bi viêm. khí lúc dó, trên tay = nguði nuôi hoăc trong
Tát că tré em tù 3 tuði có thé bi viêm sūa. Tuy có tháy vi khuán nhung chúng
amidan. Có bi vièm thì co thé mói làm tròn không tác hai duąc vi co thé tré duc báo
nhiêm vų miën dich. Tré nào không bi vê bôi kháng thé cúa bà mę truyèn sang
viêm (traòng hop hiém có), nhiêm vų miěn qua nhau thai lúc còn trong bųng mę.
dich không hoàn thành, sau näy rát dě bi Kháng thé näy duge sú dung trong vòng 6
nhiém trúng, viêm nhiém dě tái phát và rát tháng. Trong amidan binh thuong còn tháy
khó diêu tr. Nhò vào nhiêm vų miěn dich có môt só vi khuán khóng tác hąi gióng
mà co thé có thé chóng ląi vi khuán thu ng nhu vi khuán tim tháy trong VA. Các loąi
xuyên. Không khí hít vào vào qua műi v nây sóng chung vói tré theo kiéu cong sinh.
Auiui te
thúe än qua mięng có chúa nhiêu loai vi 2.3. Giái phâu bênh
khuán, vi khuán sě bám vào amidan kháu Dai thé amidan kháu cái là khói tân bào
cái, bąch câu băt láy vi khuán dem vào năm hai bên dáy luði, có trų truÓc, trų
trung tâm mâm bên trong. Noi dây vi sau. Amidan có hinh bäu dųc nhu ttrái cà
khuán sě duçe nhân diên và ca thé sē tao ra na, bê dai khoáng 1,50cm, bè ngang khoáng
môt chát goi là kháng thé. Chát näy ty 0,80cm. Cân năng 1,500g. Amidan duoc baec
dong diêt vi khuán loąi dó khi chúng tái boc bói nièm mąc. Mąt trong cúa amidan
miën dich
ám nhâp. Nhiêm vų sEA cúa
pas d die tdhimdl udon i

* PGS. * TS. Phó chů nhiêm Bô món T.M.H. Trung tâm DT & BDCBYT TPHCMui endutobu 285
 Bênh lýf Thanh Thųc quån và Có Mğt
286 -

láng, nhung có nhiêu 1ð rát nhó, măt Trong truðng høp dy kién cát amidan duti
thu ng không tháy duņc, Ló nåy chui vão ky mė, nên de nghi thů cóng thúe mé,
trong nhu mô amidan goi là hang và phân tiéu càu, TQ TCK, nutóc tiéu albumin
nhánh. Nhò các hang phân nhánh nây mà duòng. Néu có ván dé vè tim phó nên do
viêc tiép xúc vói bên ngoài dutąc nhân rông dięn tâm dò và chup X quang phói tháng,
de làm tròn nhiêm vų mièn dich. Nhin våo 4. LÁM SÀNG VÀ INHBÉNH DUONG
kính hién vi tháy chung quanh các hang có
TÍNH.Ett bine
rát nhièu bąch cău. Măt ngoài cúa amidan
4.1. Viêm amidan cápetl el
tiép xúc vői co siét hong. Vůng nây có diên
bóc tách rõ và chúa rât nhièu mach máu Amidan viêm dâu tiên là vièm cáp. Bênh
chui vào trong amidan: gom có nhóm mąch nhân bi sót cao (39", 40"), dau hong, khó
máu cuc trên, mąch máu cyc duói và mach nuót, cháy nu c bot. Dè luoi có dèn Clar hó
máu vůng giúa amidan. Tát cá mach máu trą tháy hai khói amidan to, dò, sð vào bênh
nay deu thuôc hê thóng dong mąch cánh nhân bi dau. Các hóc cúa amidan có thé có
ngoài (nhánh cúa dông mąch hàm, nhánh dich nhon, vài ngày sau có mů. Dúng hai
cua dông mąch măt và dong mąch luöi).t cây dè luði chung lai ép amidan, có mú phot
muN
3. XÉT NGHIÉM CâN LÂM SÀNG ra. Nên xit xylocaine 4% trutóc dó 15 phút
ilnE dé bênh
Khi amidan bį viêm, bach câu trong máu nhân bót dau. Niêm mąc vung
quanh amidan, vůng kháu cái mèm, thành
tăng và lęch vê hutóng bach câu da nhân.
sau hong deu bį viêm dó. Luði gà bi phù né.
Máu láng có thě tăng nhung khóng cân i

thiét de xét nghiêm. Phét vůng amidan, nns uEpil n

ngay chő có mú càng tót, dě tim vi khuán isi d cdb
và lâp kháng sinh do. Phét amidan rát dě vi
amidan ngay tàm tay, tháy truóc mát.
Tránh va cham vào các thành cúa miêng và
răng. Phái cán thân lúc åua que bông vào
cūng nhu lúc láy que bông ra. Xét nghiêm
näy không can thiét trong thuòng qui. Tuy
nhién trong trtòng hop viêm amidan cáp ns
có bién chúng áp xe hoăc trong truong hop
cân hôi chán, láy mů tai vůng viêm tim vi ibnd henin
khuán làm kháng sinh dò là cân thiét. t no ht d on
Néu có chí dinh phāu thuât căát amidan, ( )Vièm amidan quá phátcãp hai bên:
có thé cho xét nghiêm tiên pháu. Trong xét Amidan to, ó, dau hong, khó nuót, bénh mhdo
nghiêm tiên pháu cát amidan gây tê có thé bi sőt (Nguón J.Bain).
de

iè ngij clng thite más, tiér cu, TSTC."eo

 Vem At I 287

4.2. Viém amidan man.h5. DINH BÉNH PHÁN BIÉTt

Khi bi vièm amidan cáp, dièu tri khóng Phân lón amidan bi viêm hai bên môt
dúng cách, kháng sinh khóng phó rông, lusçt. Néu tháy khói amidan bên lón bên nhò,
không dúng lièu lutong, không dúng thői bên lón có thě là khói u. Có thé u lành, có
gian, bênh có thé khói trong 3 – 5 ngày thé u ác. Phái sinh thiét bên amidan to de
sau. Trong lúc näy vi dièu trj không dúng có dinh bênh chính xác. U lành có the là u
cách, có môt só vi khuán tôn tai, phân lón xo, u mő, u dôc có thě là sarcome. Néu nghi
là vi khuán lòn thuóc. Sőó luong nây sě nhân u ác, nên sinh thiét lanh de có thé có két
lên de vài tháng sau gây con tái phát cáp. quá trong 1 - 2 gið sau. Tt dó có thé căt
Lân näy phân lón là vi khuán lòn thuóc. rông amidan có khói u ác bäng dao diên.
Néu tiép tuc diêèu trj không dúng cách, doie
6. DIÈU TRĘ
bênh sě giám môt thði gian nhut fân trutóc, Dudn tu00
nhung sau dó ląai tái phát. Ső lutong V1 6.1. Diêu trį nôi khoa
khuán lòn thuóc càng ngày càng nhièu. Vi khuán trong viêm amidan man
dén môt thði gian nào dó, bênh trong tinhthuðng là phé câu, liên câu, Hémophilus
trang nhę, thinh thoáng lên con bôc phát influenzae, Moraxella catarrhalis, tų câu.
cáp. Dó là viêm amidan man. Trong viêm Dièu trj vói kháng sinh nhóm Bêta lactam,
Amoxillinevà acide
amidan mąn, bênh nhân không còn sót Amoxilline,
cao, dau hong, chi tháy nuót vutóng, thinh clavulanique, Céfalosporine thé hé thú 1,
thoáng ho húc hác. Khám lâm sàng có hai thú 2 uóng, Amoxilline ván là thuóc dièu trj
thé: thé quá phát tré em và thé teo ban dau, trong khi dó quęt amidan tim vi
nguòi lón. trè em, amidan viêm man khuán kháng sinh dð. Sau 4 ngày có két
thuong phát trién thé tích. Nhu mô amidan quá kháng sinh dð. Néu thuóc sů dung dau
càng ngày càng to. Thinh thoáng có con tiên có tác dung, tiép tųc dièu tri tà 8 dén
bôc phát cáp, có triêu chúng thųtc thé nhut 12 ngày, măc dù trong thòi gian näy triêu
viëm amidan cáp. nguði lón amidan viéêm chúng viêm không còn nūa. Néu thuóc dâu
man có thé tích nhó høn binh thuong, nhu tién không có tác dyng nên chuyén ngay
mô amidan bi xd teo. Bê măt cúa amidan kháng sinh uóng tùy theo két qua kháng
trò nên gò ghě, 1ði lõm. Vùng khe lón sinh dð. Hiên nay có thuóc nhóm Quinolone
(Crypta magma) có bā dau. Bênh nhân óng, tác dung tót. Chithât důng kháng sinh
bai vói kháng
tháy vutóng hong rát khó chiu, khi nuót lai chích trong tru ng hop i
bį vutóng nhiêu hon. Trų trutôc amidan bi sinh uóng. Ngoài kháng sinh còn có thuóc
do. Toàn bô niêm mąc còn lai dêu nhu binh giám dau, giám ho, bôi du ng, Nên giü vê
sinh răng miêng sąch, bôi duong tót. Xông
thuong. Trong truòng hop lên con bôc phát hong vói kháng sinh và Corticoid là biên
cp, tháy có mů và bă dau, măt gò ghê cúa dtno
idan.
amidi
atu h
 Bênh lý Thanh Thųc qudn và Có Măt
288 -—
pháp hó trą tót. Neu dièu trj dúng, bênh viêm
amidan cáp sě khói hán.innni n
Trong truðng hop dièu trj không dúng
lièu lutong dot viêm cáp dau, bênh có giám
nhung tái phát nhièu lân, chuyén thành
viêm hong man tính. Chi dièu trj kháng
sinh trong dot tái phát cáp. Trong thòi gian
viém man có thé důng thuóc giám ho,
thuóc giám dau. Khi bênh tái phát cáp nhièu
lân, gây trò ngai công tác, nên nghī dén
phâu thuât.
Uai6 .
6.2. Dièu tri phâu thuât.
n auóKa3
Phutong pháp căt amidan an toàn hiên
nay là căt amiđan duói gây mê bóc tách
thòng long. Siea S iflih
hantni
6.2.1. Chi dinh: Hiên nay chi dinh căt amidan
bi giói han. Chi dinh chi còn: tái pphát cáp
tt 5 dén 7 lân trong năm, amidan quá to,
gây khó ăn, khó thò, ánh hu ng dén sútc
khóe, bênh nhân tré em có hôi chúng ngung
thò lúc ngù (trong 7 giò ngú dém ngůng
thò trên 30 fân, mõi fân nging thò trên 10
giây). Hiên nay nuóc ngoài chi dinh căt
amidan có mò rông nhu hôi miêng do viêm
amidan cüng là môt chi dinh căt amidan.
6.2.2. Chuán bi bênh nhân: Cho xét
nghiêm tiên pháu cát amidan nhu dă ghi
trong phân cân lâm sàng. Néu xét nghiêm
trong giói han binh thuòng, có thé hen cát
amidan và de nghi nhin ăn, nhin uóng 6
gið trutóc khi cát.
Công tác tu tuóng gia
dinh dé hő trg và biét thé não là cháy máu
u cát amidan. Sau phāu thuát, bênh nhân
nhó ra máu tuoi hoăc mąch tăng 10 nhip
trong vòng 15 phút là dáu hięu có cháy
máu. Bênh nhân nhó ra nutóe byt có däy
máu dó là không có cháy máu.un
6.2.3. Các phutong pháp căt amidan:
Hiên nay có nhièu phuong pháp căt amidan
tùy theo tay nghê và dyng cų. Có các
phuong pháp căát amidan tà don gián dén
hięn dąi: cát amidan gây mê Kélene ngði
vói dung cų Sluder Ballenger (dây là phuong
pháp xuta, không an toàn, hiên nay tai nôi
thânh thânh phó Hò Chí Minh không cón
áp dyng nűa), cát amidan ngòi gáy tė tai
chő, phuong pháp bóc tách thòng long
(phuong pháp näy có nguy hiém, dě tt
vong vói di úng thuóc té), căt amidan gáy
mê nôi khí quán tu thé năm ngúa, bóc tách
thòng long (phuong pháp hiên dang dtugc
áp dung dąi trà), căt amidan băng dao diên
cĘc và 2 cųc (môt vài thành phó lón dang
áp dųng) và căt amidan băng lazer CO
(dang bát dau phâu thuât). Sau däy trinh bày
phuong pháp căt amidan năm ngia gây mé
nôi khí quán bóc tách thònğ long,0
cát amidan nåm ngúa gây mê nôi khí
quân bóc tách thòng long:
Dung cų: dèn Clar, máy hút, óng hút,
banh miêng David, dè huði, kęp Kocher
cong (2 cái), Alice (2 cái), cán dao, luði
dao 12, bóc tách, thòng long, bóngMi
cu,
chi Catgut. a
Các bu c tiën hành:
tsn
+ Bênh nhân năm ngúa tai phòng
mó, dät nói khí quán qua duing müi
ndhu**
vói Halothane, banh mięng náng h
vói dung cų David.
Dung dao 12 rąch nièm mąc cách
bò ttų do try trutóc 2mm.

+ Bóc tách amidan dén cuóng.ut
+ Cát cuóng amidan băng thòng long.
Kęp côt cam máu.minblld
Xù trí sau căt amidan:tm
Thuóc sau mó:gnint mi
tnKháng sinh tiêm (Céfalosporine thé
hê 1,
Giám dau, kháng viêm.t
Theo dõi cháy máu sau phâu thuât:
bênh nhân dua nu c bot, nu c bot
trong, có văi chi máu là không có cháy
máu. Nhó ra máu tutoi tüng ngum hošc
mąch tăng 10 nhip trong vòng 15 phút
là có cháy máu. Hó mó nào có cuc máu
dông, noi dó có cháy máu. Phái dem bênh
hân vào phòng mó, xůt trí càm máu.
Ché dô ăn:
Ngay 1- 2: sa lanh.
Ngäy 3 4: cháo lóng dé nguği.
Ngay 5 - 6: com nhão vói thit băm
(kho hoăc náu canh).
Ngày 7 – 8: com thuiðng dě nguði vői
thit, cá, rau dé nguði. 5. Crysdale WS, Russell D: Complications of
tonsilectomy and adenoidectomy in 9.409
Ngay 9 trò di: ăn com thutóng, children. Can Med Ass J 1986; 135: 1139.
Bién chúng sau căt amidan thuðng găp
nhát là cháy máu.
7. TIÉN LUÇNG
Viêm amidan cáp là bênh dě diêu trj nôi
khoa và có két quá tót. Bênh viêm amidan
man là loai bênh có dièu trj bênh vän tái
phát, thinh thoáng lên con bôc phát cáp.
Sau căt amidan bênh lý amidan viêm không
cón nűa. Trong truðng høp cát amidan gáy
tè thinh thoáng có phán úng gay té, bênh
thân
nha in := sē tů vong hoăc mát não. Hiên nay
Viêm Amidan
2o
phân lón căt amidan bóc tách dutói gây mê
nôi khí quán. n
8. KÉT LUÁN nhn 9
Amidan viêm là bênh thông thu ng
tré em. Phái có viêm mói tao duçc kháng
thé. Tuy nhién trong truóng høp viêm có
hG chi dinh cát amidan, nên manh dan phâu
thuât căt bó amidan. Chí dinh căt amidan
hiên nay rát hep vi dé báo vê chúe năng
mién dich cúa amidan. uSns
ns
TÀI LIĘU THAM KHÁO d s
1. Brodsky L.: Modern assessment of the
tonsils and adenoid. Ped Clin North .Am
1989; 36: 1551.
2. Brodsky L, Moore L, Ogra PL: The
immunologyoftonsils inchildren.
vngoscope 1988; 98: 93
Laryn
3. Brouillette RT:: Obstruction sleep apnea in
infants and children. J. Ped 1982; 100: 31
4. Brood L: The clinicalmicrobiology of
Waldeyer's ring. Otolaryngol Cli North Am
1987; 20: 259.
CâU HÓI TU LU NG GIÁ
Chon câu dúng nhát.
Câu 1. Chi dinh căt amidan hiên nay có
giói han là vì:
a) Amidan là bô phân làm ám không
khí vào phói.
b) Amidan có chúC năng tąao giong nói.
c) Cát amidan dě gây cháy máu
d) Amidan có chúc năng miên dich.
 Bênh liý Thanh Thuc quán và Có Mät
Z U .

Câu 2. Phuong pháp căt amidan an toàn

tn
íén chúng
Cätua)4. BiCháy sau cát amidan thing
máu.himsnne 1
hiên nay là:
a) Cát amidan gây tê vói dung cų b) Khit håm.npe
Sluder Ballenger. c) Viêm màng não.ms hie ura h
d) Nhiém trůng huyét.
b) an
Cát amidan gay tê bóc tách thòng long.
c) Cát amidan gäy t vói dao diên. Câu 5. Thöi gian chăm sóc hâu phäu cát
d) Cát amidan gäy mê bóc tách. amidan là: a
Câu 3. Vi khuán thuòng găp trong viêm a) 3 ngay.c yhbh
b) 5 ngay.i
amidan là:
a)Phé cãu. adbnao nabain c) 10 ngày.h ibn ics
b) Ty câu. .Amu
(01 r d) 1 tháng.udezt tn
c) Hemophilus influenzae. bi iiun nu uintzin
i daiot
d) Cá ba câu trên dèu dúng. ne a pnood et uslu
ida 2t t un bne te dtnnilunehe
ii0og onlaäbaiS.
tiduas tbdbn t
ialaiepbnmtt u miu unneine
aRentenie 1i i Ele
ia anthnzD aiel u
i irA 7 t
nbirehs hn bao oo1-t
aiainibaiS itn dn pte 1. y
ihhadh0ih hitnenphd
baunueta
,iio taenal2edhitnh Ch nitr luhh
tEnignbeinnlhunboiati nuhns e
2ia t2ansehie t uhine idbta
1ZEn U uhe
do bitoe hisDan
5
h o ntAMD9) n td s dndo nhns mi
ht tatah p ia d
n nt nitn Ednn tivinjd
iuiit otnkaeabd d
inunt d ndhudienkr tatt mtnnbinrialidinen
oioajnlna te ndhinddbgdatngunine2
datniuoonthntb dh d n n t ula i
n aHadh inoemahdit
 vIÉM TAI GIÜA TIÉT DICH
nei oal inint(Otitis Media with Efusion)anaat n n .
d to iES

da tu Np peto inihrTRÀN VIÉT LUÂN *

uiie
Viêm tai giüa tiét dich là môt bênh lý 2.2. Tuóithnbetn 0E
fim läng" cúa tai giüa, thuðng khóng có VTGTD phó bién nhát tré t 1-7 tuði,
triêu chúng rő rång nên gây khó khăn cho tàn suát dinh găp d tré 1-4 tuði là 10%-25%.
chan doán, hošc chán doán tré de ląai di chúng Tàn suát VTGTD các tré khoé mąnh khác
nghe kém. Benh chů yéu xáy ra à trè em.
là 1-17%, nguði 1ón không quá 1%.o
Yéu tó quan trong trong sinh bênh hoc viêm i ami bh
tai giúta tiét dich là tác vòi nhī man tnh. 2.3. Phân bó theo mùa

Mäc dù có nhièu tién bô trong chán doán
và diêu tri, ti lę tái phát ván ocòn cao.
LI. DINH NGHÍA a cabib ntdl nbinHð Chí Minh, tân suát cao hon dáng ké
Viém tai giüa tiét dich (VTGTD) là mįt
tinh trang có dich mąn tính trong tai giüa,
mà thuðng không có triêu chúng co năng
hay thųc thé cúa môt tinh trang viêm cáp
tinh. Danh t tiét dich (effusion) důng dé
mô tà dich tiét ra bôi quá trinh viêm tai,
xáy ra dăng sau môt màng nhī binh thuðng
VTGTD thuong xáy ra våo nhüng tháng
mua dông hon là můa hè. Tai Thành phő
trong můa mua so vői mua khő.hn
tnt ned
3. NGUYÉN NHÁN GÁY BÉNHheu nh
Nguyên nhân gây VTGTD bao góm nhièu
yéu tó, vå còn dang dutąc tranh căi. Theo
Mirko Tos, yéu tő thuong găp nhát là nhiěm
trúng hô háp trên và/hoăc rói loan chúc năng
vòi nhi.tin lin a udo n N

và toá lan trong moi vůng cúa xutong chüm. 3.1. Viêm hô háp trên litb Bb s n uty

Dang dich tiét du c phân theo tính chát Viêm hô háp trên gây ra tăc műi, dån
dai thé cúa chúng thành ba loai; thanh dich dén giám thông khí tai giūa và áp suát âm
(óng trong veo nhu nuc), nhäy (dich nhäy tai giüa. Viêm và tích tų chât tiét ò vòm
nhót, keo), và mů (dich nhut mú). műi hong thúc dáy nhiěm trúng niême
▇ ▇ mąc vòi nhī, gây ra tác vòi và gia tăng
II. DICH TÉ HQc g tymsebh nhiěm trùng tai gi a. pnóuiy
2.1. Tân suát Bm i tnaun

VTGTD là i mġt bênh phő bién vói các bác3.2. Rói loan chútc näng vòi nhínoeng
si nhi khoa. Phâu thuât dăt óng thöng nhī 3.2.1. Tác vòi chúe năngunLAmdn
trong dièu trj VrGTD man là môt pháu Là tinh trang vòi nhī bi hęp kéo dài do
thust ngoai khoa phó bién nhát duąc thuc tăng kháng trò vòi nhī, do co ché mò vòi
hiżn d tre em duti gáy me (Bluestone 1984). không hoąt dông, hay do cá hai.
Häng năm có khoang 1 triğu tré em dugc
(ng thöng nhī (Bluestone 1982). 107
1SNT. B mån T.M.H. Trung tâm BT & BDCBYT TPHCM
*BSN
 Bênh lý Tai
108 -—

3.2.2. Tăc vòi co hoc DTtIT 5, CHÁN DOÁNt

Tác nghēn bên trong: do hięn tugng 5.1. Triçu chúng toàn thân và co năng
viêm cúa vòi nhí và sų phů ne thú phát. Chán doán chính xác VTGTD không phái

Tác nghēn bên ngoài: thuong găp hát
là do VA phi dąi. Ngoài ra còn do u xo vòm
müi hong, ung thu vòm hong..dlg 0 1
Vai trò cúa VA phi dai trong VTGTD:
góm nhièu co ché bên canh co ché gay tác
vòi co hoc. VA dú lón sé gây tác cita müi sau,
tùà dó trąc tiép làm gia tăng áp suát vòm
műi hong khi nuót và gián tiép gây ra su
trào nguic dich tt vòm vào tai giüa; Mô VA ít hay có cám giác day tai. Tré nhó thi biéu
còn là noi chúa vi khuán gây VTG tái phát. H hiên băng cách kéo tai. Môt só tré có bièu
Vòi nhī tré em ngán và năm ngang
hon d nguði 1ón, do dó dě xáy ra hiên tutong
trào nguc hon, nhát là tré em thuong à tut
thé năm ngúa. Tré em lai thuðng bi viêm
hô háp trên gäy viêm và tác vòi nhí, bên
canh dó còn có vai trò cúa VA trong VTGTD
nhu vůa nói trên. Dó là lý do tai sao bênh lý
VTG nói chung và VTGTD nói riêng chú
yéu xáy ra tré em.bt otdtnlia máu ngán xuong búa nhô rõ lên và cán búa
4. VI SINH HQct nb dd di uti
Tru c kia ngutòi ta cho răng dich tai giūa
trong VTGTD là vó trùng. Tuy nhiên nhièu
nghièn cútu gàn dây cho tháy tý lę cáy dich
tai giüa (+) trong 30 -50% tru ng hop. Các
vi khuán thuðng găp là Streptococcus
pneumoniae,Hemophilus influenzae,
Moraxellacatarrhalis, vàStreptococcus
nhóm A. Staphylococcus aureus và môt só
vi khuán khác cüng tim tháy nhung it găp.
Vi khuán ky khí chiém ti lę 0 -10 %. ab
dal ab loduor
dě. VTGTD còn duc goi là viêm tai gi a im
lăng, diêu này dăc biêt dúng ò tré nhó.
Tré thuðng khóng có dáu hiêu toàn thân
nên làm tré chán doán, châm phát trién lði
nói và ngôn ngū. 9y ib fnt8 mi eiun
Tré nghe kém hay nghi ngò nghe kém,
thuòng kèm theo châm nói.bh din is
Tré lón: tháy khó chju trong tai, dau tai
hiên rói loan thăng băng. stt in tl
b
5.2. Triêu chúng thųc théit bn gau dni
Khám tai băng dèn soi tai có bom hoi rát
quan trong. Màng nhī cân duge dánh giá:sil dii
5.2.1. Vi trí: phông, co lóm, túi co lóm,
sup lóm, däy. Thuong găp là màng nhī lóm
nhę do áp suát âm cüng nhu do dich tai giüa,
có vè ngán lai. Có khi màng nhī co löm
()
nhièu, dính sát vào thành trong hòm nhi.
Mihn dail) ,n 99y gnod Prl
5.2.2. Màu săc: binh thuong màng nhí
trong suót, bóng, màu xám nhąt, có thé
tháy duęc các móc giäi phäu. Trong VIGTD:
màng nhī mò, dày, mát do trong suót
khóông tháy dugc các móc giái pháu bên
trong,. Dich thanh dich và nhây làm cho
màng nhī có màu hó phách; dich mú nhây
có thé làm cho màng nhí tráng dye kèm
tăng sinh mąch máu màng căng; dich
ub m bt ui gahodh bo mio at
( 8e onmasui) da 2ndd pad
ahrTb0 ht mit pnriEntn 1e
 Vièm tai giúa tiét dich 109

loai hón høp làm cho màng nhi có mâu 5.3. Nhi lutong dò Eh dnttt
xám duc khó tà. Ngoài ra, màng nhī còn có dDói vői VTGTD: and ab a
thé màu xanh và tru c kia thuðng duąc goi ) - Type C trong giai doan sóm cúa VTGTD.
là mâng nhī xanh vô căn. Sų hiên diên cúa - Type B/C hay B trong giai doan sau.
bong bóng nuóc hay mțc nu c hoi trong pLuôn phåi dói chiéu vói khám lâm sàng
hòm nhī thì ít găp hon.d un qTan
và thíinh lųc dð.an tit u b r
5.2.3. Su di dông cúa màng nhí: giám Phói høp giūa khám tai băng dèn soi tai
hay mát di, hoăc chi di dông duói áp suát âm: có bom hoi vă nhī luiong dò giúp viêc chán
do dich tai giüa hay áp suát âm cúa tai giüa.
i
doán dąat dô chính xác rát cao: dô nhay cám
Dáu hiêu mát tam giác sáng; hoàn toàn 97% và dô chuyên biêt 90 %.
ith a ay ** **t t ms
không có giá trj chán doán VTGTD..ost u ih pah dIeaa DEnb c
Có năm loai nhī luong dò căn bán theo Shambaugh:ttnkv aat i
noud tni 9

NitvA rien

,ð
hn n n

abu gn,
d gria d enn
mu at dg ow
A: áp ht0)e vàbinhdthungType
mty h (Type100mmH Ae áp lue binh thuöngType A áp kuc binh thuðngtiid
thông 100mmH 0) và dô thông( 100mmH 0) và dò thông
| 1n
thuán giåm (<0,25ce) thun cao (>1,6cc)
suân binh thuðng e sis mb1e
is tab o ra sti
( thae ie i on th pahni
dn ottv d lub vsd tdo oti
smtindo bugi . mbuhn
Dzni ebeh ,
ii gnth pbh t ntivtinhduie
liaims plsde
Type C áp |lųc åm (- 100 én
alto ro iyAcod
tin bupinTypsáp le rvå th
ap
( 250mmH0) dó thóng 250mmH;0) vå då thóng thuant e ipnim
binh thuðng (0,25- 1,6cc)e
thuân tháp (0,1- 0,25 c) tvttun udat
hjn ononttnial odt otdii SLS N dneb sntd a
hechhilnpiatovHha pjnüi h Dlg n midb ain osd hntd
tint i ib jnd pntudt nitdbd ak td
 lBênh lý Tai
110 -—

5.4. Thính lue dð dEpt k 6.5. Róí loan thăng băng và chóng mątt
Ns ts07ui
găp. IN ane
Diéc dän truyên múc dò nhę có thě là DIÈU TRI o un umt
phát hiên dâu tiên cúa VTGTD. Nhung viêc 7.
a l L1 3
tz ths d th
do thính hutc riêng nó khóng phái dé
là môt
xác 7.1. Diêu trį nôi khoa on nd
phutong pháp sàng loc chính xác VTGTD néu không duąe dièu trj: 60% s
dinh dich tai giüa, nguyên nhân là: nghe hét dich tai giüa trong thòi gian 1-3 tháng
kém do VTGTD thuong dao dông. er
30% kéo dåi hon 3-9 tháng và 10% tón tai
6. BIÉN CHÚNG in nied rát lâu dén môt hay nhièu năm. Dièu tij
6.1. Nghe kém VTGTD chi nên dutąc xem xét néu dich tai
Nghe kém do viêm tai giūa tiét dich thì giūa tön tai sau høn 2-3 tháng. Viêc chuyén
dao dông, 90% tré VTGTD diéc dăn truyen t theo dõi sang diêu tri tích cute căn cít vao
ti 16- 40% dB. Tuy nhiën, à môt thöi diém,sų xuát hiên các trięu chúng sau:
49 % tré VTGTD có thé nghe tót òrnguông Giám thính lųc nhiè , ánh huóng
aghe 20 dB. dén sų phát trién ngón ng và hęc
tâp cúa tré.
6.2. Sup löm tai giüa và viêm tai giüa dinh: Khó chiu, trăn troC, găi dųi tai, nhát
màng nhī bį co lõm vê phía ų hôvà xuong là vê dêm
con do áp lųtc tai giūa.
Viêm tai giüa tái phát thu ng xuyên
Sup lõm tai giüa: khoang tai giüa (hòm Chóng măt hay rói loan thăng băng
nhi) bį xoá mát nhung màng nhí chuta dính Viêm nhiém duòng hô háp trên kèm
vào thành trong hòm nhī, vå lóp niêm mącntAtheo: viêm VA, viêm amidan, viêm
lót măt trong hòm nhí còn nguyên ven. L (0 it
p6sU ) h oiXoang.. bantdtuE
Viêm tai giūa dính: khi lóp niêm mąc
cúa tai giüa dày lên cùng vói sųt sup löm 7.1.1. Kháng sinh: nhu dă dè câp è trêen,
hàng nhī tąo nên sų dính cúa màng nhī 30-50% dich tai giüa cáy (+), dù VTCID
vào ų nhô hay chuði xuong con, lóp niêm không có triğu chúng cúa viêm cáp nhuing
nó vån du c xem là tinh trang nhiěm truing
mąc lót măt trong hòm nhī không còn.
múc dô tháp nên càn duçc diu trj väi
6.3. Xo nhí: thu ng xáy ra è giai doan cuói kháng sinh. Kháng sinh sit dung gióng nhu
cúa quá trinh vièm. Là sųt collagen và hyalin důng trong VTG cáp; cefaclor, amoxicillid
hóa, và cuói cúng là láng dong calci thành clavulanate, erythromycinysulisonazol, cafixim
háng, o nhī có thé coi là dáu hiêu cúa lui
benh và thu ng tháy %hosau cúa màng nhi. wå cefurtoim axetil.tntd
6.4. Anh hut ng lên su phát trién các 7.1.2. Thuóc kháng histamine co mach
thông bào xutong chúm: kém phát trién thóng mäi: vai trò không rö ring, nhht ld
hóng bào hon binh thuðng.
thô.
th tré l
không có co dia di úng.
 Viém tai gia tiét dich I

1.3. Corticoid toàn thân: con gäy tranh VTGTD tôn tai vói thöi gian tóng công
ci vè vai trò cúa nó trong VIGTD, nhung hon 6 tháng trong 1 năm.
nó cúng có hięu quà dáng ghi nhân - VTGTD 2 bên gây nghe kém >25dB.
.1.4. Thuóc tan dàm: có nhièu húa hen 7.2.3. Nąo VA: giúp loąi trt nguyên nhân
äc bięt trong truòng høp dich tai gia là gây tăc vòi nhí ca hoc.
mhày, tuy nhiên văn chua duipe nghién cútu Tai Pháp, bênh nhi thuðng duc nąo VA
däy dú.hetahei .t)
kèm vói trích rąch màng nhí truóc. Sau dó
7.2. Dièu tri pháu thuât onela néu tái phát sě duipc dăt óng thông nhī.
Trðng høp VTGTD tái phát sau khi rót óng
72.1. Trích rąch màng nhī: nhupc diém sé duąe dăt óng thông nhí có thòi gian lut
là màng nhī nhanh chóng lièn trò lai. Môt lâu nhu óng T. d
phutong pháp khác là dung laser CO, dé dyc R
thúng môt 1ő trên màng nhī dutói kánh hién
vi, sé khác phųc du c phân nào nhuçc
t
diém näy. Màng nhī sē lâu lièn hon. lR
722. Dät óng thông nhī: dąt duđc các
mųc dích: láy hét dich tai giüta, cái thiên ES
thinh lutc và ngăn ngua tái phát nhò cung od0)
cáp thông khí tai gita. Óng thuòng dutțc
dăt è vį tr truó duói và sau duói, tuyêt dói
không dăt è góc sau trên vi có thě làm tón Öng thông nhī du c dăt phía tru c màng nhī
thutong khóp de dap, hoăc thúng nhī néu
xáy ra sau khi rót óng sě nguy hiém. Tüy TÀI LIÊU TAM KHÅolad
theo hinh dang và kích thuóc cúa các loai 1. Huýnh Khác Cutòng. Viêm tai giūa và
óng mà óng sě lutu lâu hay mau trong màng cholesteatoma, Bài giáng Tai Müi Hong
1998, 100-121.
nhī ti 3 tháng dén >1 năm. Sau khi rót
óng, màng nhí sě tų lièn trong da só truòng 2. hinh
Dăng Hoàng Son, Nguyěn Văn Dúc: Tinh
vièm tai giüa tiét dich mièn Nam
hop. Óng có dang chü T lutu lâu trong màng Viêt Nam – Tap chí Y hoc TP. HCM, só dăc
nhī >2 năm vå không tų rót ra dut c. bięt hôi nghi khoa hoc Khoa Y lân XVII,
phų bán só 4, lâp 1, 22-24.
* Chi dinh dät óng thóng nhī ;
VIGTD liên tuc kéo dái trên 3 tháng 3. Charles D. Bluestone: Otitis media with
thóng dáp úng vái dièu tri nôi khoa (nhī effussion, Currentttherapy in
Otolaryngology- Head & Neck Surgery - 5th
lusging dò type B hay B/C),
VTGTD vůi màng nhī thoái hoá nhiè , edition, Mosby, 1994, 14-16.

teo, có túi co lóm, co lóm, sup lóm.

 Benn ty 1 a l

1 1 *

4. Magaret A. Kenna: Otitis Media with db) Hói bênh sů, khám taibáng
Effusion, Headand Neck Surgery uaotoscope có bom hdi, nhī lutong dò.
Otolaryngology, volume two, J.B. Lippincott c) Hói bênh sů, nôi soi tai, thính luc
company 1993, 1592-1607. n
dô.

5. Glasscock & Shambaugh: Diagnosis of tthe d)Nôi soi tai, thính lųc dô, X quang
ear Disease, Surgery of the ear. W.B. nonSchuller hai tai.ain
Saunders Company-4h edition 1990, 64-65. Câu 3. Vi trí dăt diabolo trong viêm tai giüa
6. Glasscock & Shambaugh: Pathology &
clinical course of inflammatory disease of tiét dich: chon môt câu SAI;di
a)14 truóc duói.
the middle ear, Surgery of the ear, W.B. b) sau dutói.nhnt tanKSn
Saunders Company4" edition 1990, 167-192.
c) sau trên.s rintakn
7. Mirko Tos: Chronic secretory otitis media -
its etiology & pathogenesis, ENT news 1999 d) tróc trên.bhian or
ni
http://wwW.ent-news.Com.
Câu 4. Diêu tri dâu tiên dói vói cháy tai sau
8.Steven D. Handler: Tympanostomy Tubes, dăt diabolo là:
Operative Challenges in Otolaryngology, Year unisih
a) Kháng sinh uóng phó rông.
Book medical publisher, Inc 1990, 3-13.
b) Thuóc nhò tai Ciplox0.nt S
CÁUHÓI Tu LUÇNG GIÁ c) Láy bó óng diabolo. abb bm
gmd)Hút dich, rúa tai.n hit
Chon câu dúng nhát.
Câu 1. Co làm mò òinhī là: Câu 5. Triêu chúng chú yéu não trong

a) Co căng màng kháu cái.udmo viêm tai giüa tiét dich làm bênh nhân dén
khám bênh:
b) Co căng màng nhī. eh Mu 3 h tt
c) Co nâng màng kháu cái.tuÁ ua) Dau tai. au h i ue n a
b)Ú tai.r
d) a, c dúng.t onrui d stnhdnid et
Câu 2. Chán doán viêm tai giüa tiét dich i c) Nghe kém.ntgó n
d)Chóng măt. ttttahr
duta chú yéu vào:
r
a) Hói bênh sů, khám tai băng dèn ttn tdanbintopulntgn
Clar, nhī lusgng dò. ms aindbtlhtnDib iten0ad
) n5 buh niuttLmtnih
EEno enh
1a
du uaaiiupne
l antautäunla ahhEaaiubv
9s (rnnno lnnn h N nt qh ppddl
u eiEele0 Rtphaiht
t0the órh inadihdattuT a
iteanilloppndico td Eo 0a
St nntvIÉM TAI GIÜA CÁP
aian ar b*
nS

p atnhiattta in tsti
a nn t nTRÀN vIÉT LUÁN *
ntmM A d
Viém tai giüa cáp là môt bênh lý cáp Môt só ít truòng høp tré có khuynh
(inh cúa tai giüa chů yéu xáy ra à tré em. huóng bį viêm tai giüa (otitis prone): või
Yéu tó quan trong trong sinh benh hoc nhí bį hô hay kém truong luc, tao diêu kiên
viëm tai giüa cáp là tác vòi nhi, vái vi cho hiên tutpng trào ngutąc tà vòm vào tai
khuán gay bênh chů yéu là: Streptococcus giüa. Tré bi các rói loan thân kinh co, hoăc
preumoniae, Haemophilus inf
afluenza, Moxarella bát thuong các cung mang só 1 hay 2: vòi
catarrhalis. Bênh thu ng dáp úng tót vői nhī thuòng quá hò, nên dě bi xâm nhâp
kháng sinh, ít khi dän dén bién chúng, chát tiét ti vòm vào tai giūa. Dé trò thành
1. DINH NGH Ain Dv dhrquda tác nhân gây bênh trong các co quan róng
nhu Xoang, tai giűa, vi khuän phái bám vào
Viêm tai giůa cáp là môt tinh trąng viêm bè măt niêm mąc; và khi quá trinh nhiěm
cáp tính cúa tai giüa, tién trién trong vòng
siêu vi xáy ra làm tón thuong lóp niêm mąc
3 tuaàn vói các triêu chúng tiêu biëu cúa môt này, vi khuán sě tró nên gay bênh.ouhs
quá trinh viêm cáp: sót, dau tai, măng nhī dó.
3. VI SINH HQch ty oie d midi
2. SINH LÝ BÉNH il mèhn on gaim mti
3.1. Siêu vi
Tác vòi nhī là yéu tó quan trong nhát a 00sog ab1n
Nhiém sièu vi vòm műi hong dān dén
gay nên viêm tai giūa cáp (VTG cáp). Hâu wiêm, phù ne vòi nhī, tů lâu dā duąc xem
hé các truðng hop VTG cáp deu khdi phát nhu là môt phàn cúa co ché bênh sinh VTG
btäi nhiém trùng duðng hô háp trên (URI: cáp, măc dù vai trò cúa siêu vi chuta hoàn
Uper Respiratory Infection) liên quan dén toàn du c biét rő. Có ít nhát là tru ng
vóm můi hong, vàtác nhân ban dâu høp tré em bi viêm hô háp trên xáy ra ngay
thusing do siêu vi. Ngoài ra, tinh trang di truÓc hay cung lúc vói VTG cáp. Nhung bán
úng hoğc viêm nhiêm khác có liên quan thân siêu vi lai ít khi hięn diên nhu là tác
n vdi nhí cūng có thé gay ra hau qud thân gây bênh tai giüa. Ngay nay, các
tuting t Viêm vôm múi hong lan vào phutdng pháp nuði cáy virus hiên dai và thů
vä nhī gay ra tác vòi, läm cho áp suát trong nghiêm ELISA giúp phát hiên siêu vi vói
tai gita trò thành áp suát âm, và ít dong tân suát cao høn. Thuòng găp nhát là RSV
chát tiét. Vi khuán cüng vào tai giüa tůt vòm (Respiratory syncytial virus): ti lę cáy (+) là
müi hopng dé däng hon. Tir dó xáy ra dáp <10%, tiép theo là virus cúm. Thů nghiêm
ing vim cap: sung huyét, dän mąch, xuśt ELISA dói vói dich tai giüa cho tháy ti lę
, xám nháp bach càu da nhán trung phát hiên kháng nguyên cúa siêu vi trong
toh, dai the bào và các dáp daood
ing mién dich dich tai giūa là 25% trut ng høp.ia
bi chó bén trong hòm nhī. 113
im. Bij món T.M.H. Trng tâm ÐT & BDCBYT TPHCN
 Bęnn I al
114 -—

3.2. Vi khuán
0Ato - Sut sån xuát kháng the trong quá trinh
viêm có thé ngăn ngůa hay làm bién
Vi khuán duçc tim tháy trong dich tai dði lân viêm nhiëm sau.
giüa là 50% trutòng hop tré bý VTG cáp. Ti lę Khiém khuyét mién dich nhę
tim tháy DNA hay vách té bào vi khuán là tam thăi làm tăng ti lę VTG cáp tái phát.,
1/4-3/4 truðng hop dói vói nhűng máu thů 5. DĘCH TÉ HQc gymu unp h Dy
tru C dó du c xem là vô khuán vói các
phutong pháp phát hiên vi khuán thông thuong. Tân suát VTG cáp thay dði tůy theo quóc
Các loąai vi khuan thuðng găp gay VTG gia, chúng tôc, dièu kiên kinh té và khí hâu,
cáp
câ là: Streptococcus pneumoniae, VTG cáp xäy ra chú yéu tré em. Ò My,
Haemophilus influenza, Moxarella catarrhalis. 70% tré em duði 2 tuði bi ít nhát môt tàn
Ngoài ra còn găp các vi khuán khác là VTG cáp. Môt nghiên cúu tiên cúu mói dáy
Streptococcus p ogenes, Staphylococcus Pittsburgh dói vói tré duói 2 tuði è thành
aureus, Streptococcus viridans, Pseudomonas thi và nông thôn cho tháy tân suát có dich
aeruginosa. tré so sinh thuong găp nhát tai giüa là 48%, 79% và 91% vào các thöi
là vi khuán gram âm Escherichia coli, diém 6 tháng, 1 năm và 2 năm. Tuói bij
enterococci, và Streptococcus p ogene viêm tai giüa cao nhát là tù 3-18 tháng, và
nhóm B, là các vi khuän cūng thuðng gây găp nhièu nhómtré em nghèo thành thi.
IHV,
im màng não nhóm tuði này. Nhung
viêm
6. TRIÈU CHÚNG LÂM SÀNG
IVUóv 2N
nói chung Streptococcus pneumoniae vän
là vi khuán gây bênh thu ng ăp nhát 6.1. Triêu chúng co năngnb nsr
chung cho các nhóm tuði. n ni nt Trięu chúng cO năng thay dði tůy theo
Vi khuán ky khí cūng dutc phân lâp tuði cúa tré. Tré so sinh biéu hiên không n
nhung chuta có băng chúng cho tháy vai trò ràng, có khi chi là kích thich, quáy khóc, bá
cúa nó trong VTG cáp. Khi cáy dich tai kém hay bó bú. Tré lón hon thi bi sót (có
giüūa, vi khuán ky khí không phái là tác kèm hoãc không kèm theo viêm hô háp
nhân gây bênh duy nhát phân lâp duțc. trên), datu tai hay kéo, dui tai. Ó tré lón và
4. MIÉN DĘCH HQctad nah nguoi lón, nghe kém là môt biéu hiên háng
d ti

dinh, thuòng than phièn có cám giíáe di

Dáp úng mién dich có lě dóng vai trò
quan trong dói vói tân suát VTG cáp và dói
tai (có khi xuát hiên truóc khi phát hién o
dich trong tai giüta). Các trięu chúng it
vói dáp úng dieu tr.
hon: ù tai, chóng măt, mát thäng bång
Su sån xuát kháng thé có thé thúc dáy
stvięc làm sąch dich tai giüa. buòn nôn, nôn, tiéu cháy. ho pani on
mtiv pa
Tiép xúc trutóc dó vói vi khuán hay do 6.2. Trięu chúng thute thé ili mhz
Khám tai cán thân băng dèn soi tai có bal
t

pchúng ngia có thé úc ché vi khuán gáy

benh è vòm múi hong.gine hai hošc kinh hiën vi trong nhüng trning
otnii ai Hoin (nah
 Viém tai giūa cáp 115

hyøp khó, giúp chán doán chinh xác hênh lýkièm nhut: vièm hong do streptococcus,
tai giūta nói chung và VTG cáp nói riêng. viêm phói do mycoplasma dě lųta chon
Trong giai doan dau, màng nhī có màu kháng sinh thích hop cho diêu tri.nii u
dó cúa niêm mąc bį viêm sung huyét, và 7. BIÉN CHÚNGgatd udib izoi
duc è giai doan tų mú, Màng nhī di dông Ngày nay, nhò vai trò hiêu quà cúa
kém hay không di dông khi bom hoi. Mäng kháng sinh, bién chúng do viêm tai giüa
nhí có thé phong, và lóp thutong bi có thé cáp ít găp hon.uinb u e i
trông gióng nhu bi bóng. Trong giai doan l aiz ns
7.1. Bién chúng trong xtong thái duong:
thúng nhī, bênh nhân thuòng giám sót và
thúng nnhī, viêm xuong chūm cáp, lięt măt,
bôt dau tai. Dich tai cháy ra thuóong là mú, viêm mê nhī cáp, viêm xuong dá, viêm tai
cūng có khi gióng nhu nuóc hoğc có máu. hoąi tů, viêm tai giûa man mú, viêm tai
Hút sąch mú sē tháy mång nhī thúng, giüa tiét dich.tl oehi inóut
nbl jb S0 n
thuðng vi tr phía sau hoăc phía duói.do q 1
nt 7.2. Bién chúng nôi so: viêm màng não,
* Môt só thé däc biêt: tdatztim viêm não, áp xe não, áp xe duói màng cúng,
*Vêm màng hībóng róc: là môt dang viêm tăc xoang tinh mąch bên.ddoo
viêm don thuân màng nhī, theo sau 7.3. Toàn thân: nhiěm trůng huyét, viêm
hiém siêu vi, thuong kéo dai 10-14 ngay, nôi tâm mąc nhiém khuán, viêm khóp
gây dau tai dů dôi mà không có dich nhiěm khuán.bbogie9 iisZ6 mixoe
tai giüa. Bóng nuóc có thě chúa thanh 8. CâN LâM SÀNG
issAnio óthde
dich hay máu. Khi bóng nu C võ tut nhiên ntb Rna njdie
hay do trích choc, BN sě giám dau tai. 8.1. Công thútc máu: bąch cau tăng, da só
BN bi suy gidm mién dich, nhát là là neutrophils. nnie n

bênh nhân bi ung thu dang du c hóa 8.2. Cáy dich tai giüa & kháng sinh do: láy
tr: trięu chúng thuong không rő, Có
khi bênh nhân chi biéu hiên là bênh
cánh nhiēm trung huyét kèm theo bieu
dich
thanh dich è tai giūa mà không có b
hiên viêm cáp tai chő nhut dau tai nhièu,e
màng nhī dó,. atc y
* Các dáu hięu nguy hiém:in dng
t bênh nhân bį thúng nhí hay qua choc hút.
83. CT scan: chųp khi nghi ngò có bién
chúng.i nth S 00utiti
8.4. Ðo thính lųc thu ng không cân thiét
trong giai doan viêm cáp, dù da só bênh
nhân có diéc dăn truyên. nám mtiv gao
9. DIÈU TRI
apb nbrln dntd

Sup thành sau óng tai.d Dy in io ( V mtnkaón binoit0

19.1. Kháng sinh b nsob hdig
Co lõm, nhăn nheo thuçng nhī. Tru c kia, VTG cáp dudc cho là bênh có
Sung nè sau tai làm mát rānh sau tai.
I
khá năng tų giói han, có thé ty lành mà
Khóng quên khám ký toàn thân,
các
6.3
.3. không diêu tr. Ngày nay, kháng sinh là
CO
quan khác dé phát hiên tinh trang di
 Benn
116 -—
chon luta dâu tay trong dièu trj VTG cáp vói
ba lý do sau dây:
Kháng sinh làm giám dáng ké bién chúng.
Bác si dièu trj không thě tiên doán chăc
chán bênh nhân sě bi bién chúng hay
không.
Nhièu nghiên cúu chúng minh răng sú
dung kháng sinh giúp cái thiên bênh
trong ca giai doan sóm va giai doan muôn
L ta chon kháng sinh khi chua có két
qua cáy vi khuán: nên chon kháng sinh phő
rông có tác dung lên hâu hét các vi khuän
gay VTG cáp thuong găp ké trên. Vói su
xuát hiên nhieu chúng vi khuán kháng
thuóc, kháng sinh duąc sùt dung nhièu là
các kháng sinh có tính chát kháng men
betalactamase: amoxicillin/clavulanate,
erythromycin/sufisoxazol, cefaclor, cefixim,
cefuroxim axetil, cefpodoxim, clindamycin
clarithromycin, azithromycin. Truoðng hop
có bién chúng; důng kháng sinh chích
ut
cefotaxim, ceftriaxone,..
Kháng sinh nên dugc sů dųng kéo dài
10-14 ngay. Tré duói 2 tuði, có khi phai
duùng 20 ngày theo môt só,nghién cútu.
9.2. Các thuóc khác: các thuóc giám dau
hą sót duðng uóng. Có thé dùng thuóc nhó
taidang thuóc té giám dau tai chő
(Otipax6) néu BN dau tai dū dôi (nhát là
trong viêm màng nhī bóng nu c) vói diè
kiên bênh nhân chuta bi thúng nhī.
Corticoid uóng không có vai trò gi trong
giai doan cáp, df
9.3.
Ch c hútdich ldI
giüa
(tympanocentesis), láy dich cáy làm kháng
inh dð. Chi dinh trong các tròng hop sau:
sin)
y 1 a
Bênh nhân suy giám miěn dich.
Tré so sinh duói 6 tuân tuði: vi khuán
gây bênh thuðng là loąi không thutóng
găp, và có dôc tính manh.
Bênh nhân thát bai vói kháng sinh liêu
pháp. ieue
Bênh nhân bį bién chúng và càn phân
lâp vi khuán ò noi khác nhu dich não túy.
Dành cho mųc dích nghiên cúu.
Thú thuât này thu ng không cân phái
gây tê. Dâm kim vào phía trt c cúa màng
nhī và hút dich tai giūa. Choc hút có thé
chuyén thanh trích rąch màng nhī khi càn
thiét. Trong tròng høp bi bién chúng tų
mú xuong thái duong, bênh nhân cân dutc
dån luu mů lâu høn: can dăt óng thông nhī,
thuòng làm duói gåy mê. Dąt óng thông
imhī còn duąc chi dinh trong trutðng hop
viêm tai giüta cãp tái phát nhièu lân.
atn tadli is)
10. TIÉN LU NG
Nhò có nhieu kháng sinh hiëu quá, ngay
nay VTG cáp thung ít dan dén bién chúng.
Triêu chúng thuðng thuyên giám trong
òng 48 gið sau khi důng kháng sinh.
Djch tai giüa nguąc ląi có thě tôn tai
kéo dài dù dupc dièu tri day dů có the
chuyén thành VTG tiét dich, nghe kém.
70% còn dich tai giüa sau 2 tuan, 50%
sau 1 tháng, 20% sau 2 tháng và 10%
sau 3 tháng. nitikt
Bênh nhân thuong duąc dièu trj ngoąi
trú vői kháng sinh uóng, duęc dän tái
khám ngay néu trięu chúng không giám
sau 48 gið hoăc triêu chúng năng hon,
de doa oó bién chúng, Bênh nhân có bién
chúng càn duçc nhâp viên diu trj tích
cUc và thuðng phái can thięp phåu thuát.
 Vièm tai gia cáp l17

TÀI LIÊU THAM KHÅ MAM AiCâu 2. Vi khuán gäy viêm tai giüa cáp
1. Vö Tán: Bênh tai Giüia, Tai mūi hong thțc
hânh, tp 2, Nhà xuát bán Y hpc 1991, 95-143.
2. Charles D. Bluestone Jerome 0. Klein: Otitis
media, atelectasis, and eustachian tube
dysfunction,Pediatrics Otolaryngology,
W.B. Saunders company 1990, 320-471.
3. John D Donaldson: Middle ear, acute otitisoC
media, medical treatment, Emedicine MayNL.
14, 2002. d)
4. MargaretA Kenna: Diagnosisand
management of acute otitis media and
acute otitis media with effussion, Pediatrics
thu ng ăp là:
a) Streptococcus viridans, Haemophilus
Influenza, Staphylococcus aureus.
b) Streptococcus pneumoniae, Haemophilus
t
Influenza, Moxarella catarrhalis.
tY
c) Streptococcus p ogenes, Pseudomonas
aeruginosa, E. coli,
Streptoco0cus pneumoniae, Staphylbcocus
aureus, Bacteroides fragilis.
Câu 3. Trích rąch màng nhī trong viêm tai
giüa cáp: ) R

Otolaryngology- Principles&pratice
a) Nên làm cho moi trutong høp.p
pathways, 2000, 263-279. b) Không cân làm. A
5. Classcock & Shambaugh: Pathology & clinical
c) Chi làm trong môt ső truðng høp có
course of inflammatory disease of the middle chí dinh.
ear, Surgery of the ear, W.B. Saunders
Company – 4"h edition 1990, 167-192. d) Vį trí trích rąch là sau trên cúa
bl t màng nhī, al
CâU HÓI TŲ LUNG oiiil
GIÁ ia
B i

Câu 4. Các cân lâm sàng thuðng làm dó

Chon câu dúng nhát.iol t vói môt tru ng hop viêm tai giűta cáp dén
Câu 1. Tré em dě bi vièm tai giüa cáp hon khám lân dau, không có bién chúng;)
nguði lón là do:
a) Công thúc máu
St
a) Vòi nhí tré em ngăn và năm b) X quang Shuller hai tai.
i
ngang hon sO vói nguòi lón khién c) Thính lųc dð.
dě trao aguđc chát tiét tùt vòm műi d) Thuðng không cân làm gì cá.
hong vào tai giüa. Câuu 5. Kháng sinh trong dièu trj VTG cáp
b) Tré em thu ng bį viêm hô háp trên thu ng dugc důng;aiat itdan
nhiêu hon. tna) 5-10 ngày,ietr
c) Sțt hiên diên cúa VA tré em dě gay b) 10-14 ngäy,dat
viêm tai giüa cáp. C) 15-20 ngày. hniire
d) Tát cá các câui)
trên dêu dúng. d)e Các câu trên dèu sai.at
u
nin stoid
un t all t sitbt n
hil pnt Ahsbnirbaba
lit ei
tieist Nr aEEan nn
 latfn E

h tebvIÉM TAI GIÜA MÚ MaN0ue ou

(Chronic suppurative otitis media) 1 ni
iha ealan1 itEel0 totannIT TRÄN VIÉT LUfur'
Lere21dNa nle sdnaIcin.a thRa
3. VI TRÚNG HQCh
Viém tai gita mąn mů là môt tinh trang i

nhiém trung man tính cúa tai giūa, chú yéu Pseudomonas aerugino5a, Staphylococc
là do vi khuán xâm nhâp t óng tai ngoài aureus, Proteus species, Klebsiella pneumonine
qua 1ó thúng có sån d màng nhī gây nên.Vi là các vi khuán thuðng dutąc phân láp t
khuán gäy benh chú yéu là Pseudomonas mú cúa VTGMM. Vi khuán ky khí và nám
aeruginosa, Staphylococcus aureus. Diêu trj có thé phát trién cůng lúc vői vi khuán hié
bao góm thuóc nhó tai tai chő, chăm sóc tai khí trong môt mói quan hê công sinh.
Sl
tích cue và kháng sinh toàn thân khi cân thiét. P. aeruginosa là vi khuán thung Gip
yc dích cúa diêu trj là tai khô và an toàn. nhát chiém 48-98%. P. aeruginosa si dung
odao hiu các nhung mao dě bám vào các biéu mo
1. DINH NGHÍA
bênh hay hoai tu cúa tai giüa, khi dó nó sán
Viêm tai giüa mąn mú (VTGMM ) là môt xuát ra protease, lipopolysaccharide và các
tinh trang cháy mú tai man tính (>6 tuân) enZylII khác làm ngăn cán các coché dê
qua 1ő thúng è màng nhī. VTGMM có thé kháng mién dich chóng lai nhiêm trúng,
kèm hoăc không kèm vói cholesteatome, và
Các tón thuong do vi khuán vå enzym làm
bênh sú cúa hai bênh nåy khá gióng nhau.
tón thuong, hoai tů thêm nüa, và sau cung
Trong bâi nây chúng tôi không de câp dén
là húy xuong dån dén các bién chúng.
cholesteatome. utb nt mnl
butat9
S. aureus là vi khuán thuong găp thú
2. SINH BÉNH HQc asnKl hai 15-30 % truòng høp. Các vi khuán khác
VTGMM dutçc bát dau băng môt dot nhiěm còn ląi là vi khuán gram âm: Klebsiella (10-
trùng cáp tính. Dâu tiên là kích thích dân 21 %), Proteus (10-15%)
dân hiên tutong viêm cúa niêm mąc tai - 5-10% là do da tác nhân, thuong găp li
giúa, gáy phù nê niém mąc. Cuói cůng quá vi khuán gram âm & S.aureus. Vi khuán ky
trinh viêm sě dán dén loét niêm mąc và do khí (Bacteroides, Peptostreptococcus,
dó phá húy lóp biéu mô bě măt. Sy hinh Peptococcus) và nám (Aspergilus, Candidal
thành mô lhąt là phán úng cúa co thé de là các tác nhân còn ląi. Vi khuán ky khí
giäi quyét nhiëm trùng và hiën tuçng viêm; chiém 20-50%% trong vTG man mů và o
mô hąt có thé trò thành polyp tai giūa. Chu khuynh huóng di kèm või cholesteatome.
ky viêm, loét, nhiém trùng và tao mô hąt có
the tiép tuc tién trién và phá húy xuong, t
Nám chiém 25% truöng høp nhung vai t
gây bênh chua rő.
dó có thé dån dén các bién chúng khác nhau. dchninidat
* BSNT. Bô món T.M.H. Trung tâm DT & BDCBYT TPHCM poaltnahte
118
 Viêm tai gia man ma 119

4. DICH TÉ HQc ninhil anvào tai giüa. Ngoài ra vi khuán có thé di

4.1. Tân suât itis
nguąc t vòi nhī gây nhiém trůng, nhát là
khi bênh nhân hi műi. Thúng nhī làm cho
Ló thúng màng nhī càng lón bênh nhân quá trinh trào ngudc è vòi nhī thuân loi høn
càng dě bį VTGMM. Tai Mý, tân suát VTGMM do không còn lóp dêm không khí ò hòm nnhī.
hàng năm là 39 truðng hop/100.000 tré em Nguy co bi VTGMM tăng trong các
và thiéu niên duói 15 tuði. Các nuóc khác:
tru ng hop sau:
Anh 0,9% tré em và 0,5% ngutòi lón. Tièn căn bį nhièu dot VTG cáp.
Israel chi 0,039 tré em bi. Vięt Nam chuta Dièu kiên sóng dông dúc kém vê sinh.
có thóng ké däy dùů vè tân suát VTGMM.ub Tré em dupc gdi các nhà trė, mäu giáo.
42. Chúng tôciatt a S Các yéu tó khác nhu: hút thuóc lá thų
Môt só dân tôc có nguy co bi VTGMM dông (passive smoke: hít phái khói thuóc lá
cao nhu nguði Mý da dó 8%, nguòi Eskimo
do nguòi khác hút), tinh trąng kinh té xā
hôi, ső lân bį nhiěm trùng hô háptrên,.
12% bij VTGMM. Cáu trúc giåi phäu và chúc vån chua åuąc chúng minh rô ràng.
năng vòi nhī dóng vai trò quan trong: vòi
Bênh nhân bi bát thuðng sO măt dě có
nhī rông hon vå mò nhièu hon ò nhóm dân nguy co bi VTGMM: ché vòm, hôi chúng
này, do dó làm gia tăng trào nguąc vi Down, tit cúa mūi sau, dau nhò, là do rói
khuán tù vòm můi hong dăn dén dě bj V VTG
loan vè giåi phāu và chúc năng vòi nhī.
cáp và VTG cáp tái phát, làm gia tăng
VTGMM. Môt só nhóm dân cūng có nguy co 6. LÂM SÀNG
cao là: tré em dão Guam, Hông Kông, 6.1. Bénh sú
Nam Phi và Soloman.
(0
Bênh nhân thutòng có tièn căn cháy
mú tai kéo dài, tung dot; và trutóc dó có tièn
4.3. Giói: nam và nū gan băng nhau.
t aE2 căn VTG cáp tái phát, tiên căn thúng nhī do
4.4. Tuói M chán thuong hay duąc ăt óng thông nhī.
Tân suát chính ác▇ nhóm tuói Thuðng bênh nhân không dau, không sót
khác nhau thì chua dutąc biét ró măc dù
hay khó chiu gì nhièu.
môt vai nghiên cútu u c doán tân suát hàng Thuòng nghe kém tai cháy mú
năm cúa VTGMM là 39 tru ng hop/100.000 Có the bį sót, chóng măt, dau: khi có
tré em và thiéu niën dudi 15 tuði.mtio các triêu chúng này cân nghī dén các bién
chúng xutong thái duong hay nôi sp.
5, NGUYÉN NHÂN
Bênh nhân bį cháy mú tai man sau khi
Thúng nhī là trięu chúng bát buģc cúa dă du e diêu trj nói khoa tích cyc cân phái
VTGMM. Thůng nhī có thé do chán thuong, nghī dén cholesteatome.
do dăt óng thöng nhī hay do môt dot VIG
ip khóng lành. Co ché nhiém trůng là do
o danb n
cáp
ahiém khuán tù óng tai ngoài qua 1ő thúng
nh
ato tdos n)
 Bênh lý Tai
120 -—

7.2. Hinh ånh hoc 0 T RE

6.2. Thųc thé S uaMD

Óng tai ngoài có thé bi phùLhid

nè hay
không, và thuðng không dau.
Dich có thé thay doi: mů hôi hay gióng
nhut phomat, mů nhäy, hoăc dich trong,
loāng.
Lő thúng mång nhī: càn phai dánh giá
vi trí, hinh dang, kích thuóc 1ő thúng.
Lő thúng
* nguy hiém là các lő thúng
góc sau trên, màng chůng, và thúng
rông sát xutong. 1at
Mô hąt viêm thuòng duic tháy trong
hòm nhī và doan trong cúa óng tai. o0 viêm màng cúng, thuyên tăc xoang tīnh
Qua 1ő thúng tháy nièm mąc hòm nhī
phù ne, hoăc polyp, tái nhęt hay viêm dó.
Có thé phát hiên các bênh lý nguyên
nhân: viêm Xoang, di úng, hay u vůng
vòm mūi hong.
o 30dB: có thé dā tón thuong xuong con. Néu
N
al
7.2.1. CT Scan nH
- Néu VTGMM không dáp úng vói diêu
trj, nên chųp CT scan xu ng thái duong vói
lát căt móng, có thé giúp tim nguyên nhán:
cholesteatome, di vât,..tnbn
Tscan có thé tháy húy xutong do
cholesteatome, phá húy xuong con, viém xudong
chüm, ăn mòn cóng fallop, áp xe nôi so „.
7.2.2. MRI: chup MRI khi nghi ngò có bién
chúng trong xutong thái du ng hay nôi sO:
mąch bên, viêm mê nhī, áp xe ngoài màng
cúng, áp xe nôi so.s 3n a e iu
7.3. Thinh lute dða y r aai
Thuðng găp diéc dăn truyen. Diéc >
bênh nhân diéc hón høp hay tiép nhân cân
inghī dén bênh dā lan rông và có bién
chúng; viêm mê nhī năng. 155 9

M8
8. DIÈU TRI
tsl an sanab
d 1An 8.1. Nôi khoal
it VTGMM thu ng dáp úng vói diêu tri tąi
b i chő hon là dièu trj toàn thân. Dièu tri ttai
vói niêm mąc hòm nhī chő thänh công bao góm ba dièu quan
Hinh ånh thůng nhīl
phù né, xuăt tiét. trong; luta chon thuóC nhó tai thích hop,
7. CĄN LÂM SÀNG eh Sit chăm sóc làm vê sinh tai tích cĘtc và kiém
*ta soát mô hat viêm.
7.1. Vi trùng hocuitutto
Dièu trj VTGMM thuðng khóng càn 8.1I. Thuóc nhó tait 7
làm xét nghiêm vi trůng hoc.i Kháng sinh nhó tai phái dięt dupc cå vi
Khi dièu trj kháng sinh toàn thân nên khuán gram (-), dác bięt là Pseudomona
cáy mů làm kháng sinh dò nhát là trong vå vi khuăn gram (+), dăc bięt là S. aureus.
truðng hop có bién chúng. Dó là aminoglycoside và fluroquinolones.
 Viêm tai gia man mu 121

Gentamycine vå tobramycine trong các thân, nhung ván không hiętu quå trong môt
thuóc nhó măt duigc dùng rông räi trong só trtòng høp là do nó không vào duqc dén
nhiém tring tai, Môt ti lę phői høp giüa nói nhiém trng. Kháng sinh toàn thán se
tobramycine và dexamethasone duçc sút thâm hâpdén duąc nhūng ndi này. Da ső
dung rông räi à Mý, trong khi è Canada và tác giå cho răng kháng sinh toàn thân cân
ChâuAu là
gentamycine, nhóm dutgic sů dung liên tųc 3-4 tuân và nên duçc
aminoglycoside. Tác dung kháng viêm cúa tiép tuc 3-4 ngay sau khi hét cháy mù tai.
steroid là quan trong khi tai giüa có nhieu Kháng sinh thuôc nhóm aminoglycoside
mô hat viêm. Steroid giúp làm giám mô dyng khá tót, trong dó tobramycin có
có tác o
hat viêm nhanh hon. t hiêu quátrên Pseudomonas hon là
8.1.2. Chăm sóc tai
till H e
gentamycin. Các kháng sinh khác cüng có
hiêu quá rát tót dói vói Pseudomonas là
Chăm sóc tai có vai trò rát quan trong,
piperacillin và ceftazidime. Các kháng sinh
Óng tai ngoài thu ngdu c phů bôi dich
này dèu dung du ng chích.
nhäy và thuong bi tróc váy làm cán trð
thuóc nhó tai, do dó cân phái láy di. Nên Fluoroquinolones là nhóm kháng sinh
thutc hiên duói kính hién vi vói các dyng cy rát hiêu qua trong VTGMM, důng duðng
vi phău. Riůa tai cūng là môt lta chon khác uóng cüng có thé dąt nòng dô cao trong
có hiêu quá và dě chju dói vói bênh nhân máu nhu důng duòng chích, tuy nhiên cân
thân trong và cân nhác khi důng cho tré
hon. Rúa vói dung dich 50% oxy già và 50%
b t em do có tác dung phų lên syn tăng truóng
nudc vô trúng. d autln cúa tré em. Trong nhóm này, ciprofloxacin
8.1.3. Giái quyét mô hat viêmb tmcó hiêu quá nhát dói vói Pseudomonas.
DiE
Mô hat viêm có the làm ngăn cán thuóc 8.2. Dièu tri phāu thuâtm ht
nhó tai thâm nhâp vào vi trí bį nhiěm Néu dièu trj nôi khoa thát bai thì phái
trùng. a n nio t nt Ant dièu trį pháu thuât. Pháu thuât hòm nhī -
Thuóc nhó tai có steroid giúp làm giám khoét xuong chūm (tympanomastoidectomy)
mó hąt viêm dé kháng sinh thâm nhâp de loai bò nhiěm trůng, mô hat viêm giúp
due tót vão nhiém trung.tgatu hét cháy mů tai trong 80% truòng høp.
- Dót băng dót diên lu ng cute hoăc băng Phău thuât mò xuong chüm ký thuât kín
hóa chát (Nitrat bac) dě làm giámsųkhói
tái
(canal wall-up mastoidectomy) láy sąch
lutgng mô hat viêm và kiém soát a bênh tích hòm nhī, xutong chūm: mô hąt
thành lâp cúa nó. nb o v air vièm, polyp, niêm mąc bi tón thuong,
ta Xutong viêm. Phâu thuât chính hinh tai
8.1.4. Kháng sinh toàn thâna giūa, chinh hinh xutong con sē làm thi hai
Kháng sinh tąi chő thuong có nòng d sau khi tai khô, hét nhiëm trúng. Trong
ca0
20 hon rát nhiêu so vói kháng sinh toàn
 uBênh liýj Taimt
1

truóng høp năng thi phái mó xuóng chūm các dáu hiêu: diéc sâu, chóng măt kèm nón
ký thuât mó hò giúp láy sąch bênh tiích và ói nhièu, dóng mát. Dièu tri góm kháng sinh
tránh cháy mů tai tái phát nhu phãu thuât manh toàn thân, pháu thuât láy sąch benh
khoét xuong chūm có hą tháp tuðng dây VII tích và húy mê nhī trong truðng høp năng,
(canal wall-down mastoidectomy). 9.2. Bién chúng nôi so
ph ruub i
8.3. Phòng ngia, tránh tái phát 9.2.1. Viêm tăc xoang tinh mąch bên: xdy
Bênh nhân cân phái giū tai khô, tránh ra khi nhiém trùng lan rông qua xuong vào
vô rnuðc khi tăm rúa, boi 1ôi. n Xoang tinh mąch bên. yc máu dóng bi nhiém
Phâu thuât chinh hinh tai gi a: dóng trůng có thé gäy thuyên tác ndi xa gày
kín lő thúng màng nhī sau khi dièu tri nôi nên nhôi máu nhu nhôi máu phói,. Bênh
khoa ón dinh và tai khô hoàn toàn ít nhát nhân sót cao, lanh run, có hôi chúng nhiěm
môt tháng, giúp ngăn cán sU xâm nhâp vi trùng. Cáy máu giúp chán doán (+), nhung
trung vào hòm nhī, và giúp phųc hôi phųc náu
thuõng cáy má chi (+) trong 50% truðng
hôi súc nghe. høp. Dièu trij bu c dau là mó khoét xuong
n onnmu
19. BIÉN CHÚNGan D h chüm và láy bó cųc máu dông bi nhiém
trúng xoang tīnh mąch bén, ding kháng
Viêm tai giüta man mů néu không duiąc
dièu trj thích hop ocó thé dån dén các bién sinh manh duong tinh mąch theo kháng sinh
chúng nguy hiém dén tính mang.o n dô. Có khi phåi thăt▇ie
tīnh mąch cánh trong.

9.1. Bién chúng trong xutong thái duong 9.2.2. Vièm màng não: do vi khuán xân
nhâp trąc tiép hay lan truyen theo duong
9.11. Viêm xutong dá: bênh nhân có the
có hôi chúng Gradenigo: dau sau hóc măt,
máu. Choc dich não tůy làm các xét
chaäy mů tai, lięt các däy thän kinh sO. nghiêm sinh hóa, vi trúng dé xác dinh chán
Chup CT scan não và xuong thái dutong dé doán và phân lâp vi khuán gäy bênh.
dánh giá sų lan rông cúa bênh, và bién Kháng sinh lyta chon phåi qua màng náo
chúng ôisO di
kèm. Diêu trj bao gôm tót, theo huóng dán cia kháng sinh dh, w
kháng sinh manh toàn thân và phâu thuât lètu ca0. Khi tinh trang benh nhán ón dinh
mó xuong dá. o1 m ae 1St
sě mó xutdng chüm läm sąch bênh tiích.t
9.1.2. Lięt mät: BN phåi duąe mó sóm: láy 9.2.3. Áp xe nói so: áp xexenão,
ngoai ming
tču não.
bó bênh tích: mú, mô hąt viêm,. cúng, duói mång cúng, áp 2=
dédolgiái at
áp
dáy thän kinh măt. i tt
Benh nhän thuong có høi chüing nhia
9.1.3. Viêm mê nhī: do nhiěm trúng lan tring và höi chúng täng áp he nji so Dä
khi cáe höi chüing näy xuit hięn cin
vão tai trong qua ciúta só bäu tròn, hay cůa khóng o rang ty khó khän cho chla
sóBê bâu dyc, hay qua 1ő dò óng bán khuyên.
Sênh nhân viêm mê nhī mú (thé năng) có doán. Hi ching than kinh dinh vi nf
hin mjn vä khng hang dinh. Chyp Cf
 Vièm tai giúta man mue 1 3

dán. nioDièuótrijcanphāuqung
san sie dih
thuştdthuiöng høpqt Strep.
phői chin pmeumeiae, Hhe. Infloenza,
Moxarella catarhalis.
vői bác sī ngoai than kinh. Strep. p ogenes,Pseudomonas
10. TIÉN LUQNG aeruginosa, E. coli..
aeruginosa, Sta.
d) Pseudomonas
Bénh nhân VTGMM thuðng cótiên aureus, Klebsiella pneumoniae.
luigng khá néu xét ve măt kiém soát nhiěm
tring. Sut phųc hòi thính lųc thi thay ddi, Câu 2. Môt bênh nhâncó tièn căn cháy mů
tùy thuôc vão nguyên nhân. Diéc dän truyèn tai nhièu lân, nay sót cao, lanh run, cháy
có thé diutąc phųc hôi phân nào nhò phâu mú tai nhièu, hói thói, can nghī dén: a
a) Sót rét.
thuât. Muc dích chính cúa dièu trij VTGMM
là làm sao mang ląi cho bênh nhân “tai an b) Viêm tác xoang tinh mąch bên.
toàn" (safe ear). Khi có bién chúng, dăc tc) Áp xe não do tai.n znitn
bięt là bién nôi sp, tiên lutiong thu ng näng.
d) Viêm xudong dá.nnti
TÀI LIÉU THAM KHÅ
19t eaS Câu 3. Bênh nhân trén cân phái làm xét
1. võ Tán: Bênh tai Giūa, Tai műi hong thųtc
nghièm gi giúp chán doán:oDzäindbut
a) Láy dich não túy làm các xét
hành, tâp 2, Nhà xuát bán Y hoc 1991, 95-143.
nghièm sinh hóa, té bào, vi trůng.
2. CD. Bluestones, J0. Klein: Intratemporal
b) Cáy máu.idntti upthinit 120
complication and sequelae of otitis media,
c) CT scan xutong thái duong.nt2
Pediatric otolaryngology volume 1, 1990,
fd) b, c dúng.ie Ttntrio)
487-536. M io uE coizi

3. James W. Forsen: Chronic disoders of Câu 4. Trong dièu tri tai chő VTG man mů,
middle ear&mastoid, Pediatrics důng thuóc nhò tai nâo sau däy:bnEt
Otolaryngology-Principles & Pratice Pathways, a) Ciprofloxacin, ofloxacin.)
2000, 281-301.
ii UI tb) Polydexa , antibiosynalaro.d
4. D Parry, PS Roland: Middle ear, chronic c) Tobramycin, gentamycin.enu
E
edical treatment,
supprative otitis, med d) a, c dúng.zo zegnogn
medicine April 18, 2002. nintn 1i Câu 5. Dièu trj nôi khoa VTG mąn mů bao
Otorrhea, Pediatric
5. MD Schloss: gôm:
otolaryngologyvolume 1, W.B. Saunders pa) Chăm sóc tai chó: hút sąch mú, núůa
H

company 1990, 198-201. tai..

cÁU HÓI TŲ LUÇNG GIÁ nR Entr b) Thuóc nhó tai. d) to

c) Kháng sinh toàn thân.
lud

trong VTG
Cäu 1. Vi khuánntinthuðng găp u) o jd d) Cå ba câu trên dúng.
a
o
mąn mú là:
viridans, Sta.a duI u ,
Strep.
alntnimrrr
a) Str

Bacteroides fragilis.
 DÁP ÁN
Ei s aRe Ev▇
( LOAN cÀM HQNGB
Câu 1. b, d âu 2. a, d Câu 3. a, b Câu 4. d Câu 5. a, b, C, d

dl TRÀO NGUpc DA DÀY-THŲc auÀN

Câu 1. a, b Câu 2. a, b câu 3. a, C Câu 4. a Câu 5. b, C

tt QUAN HÊ c A CHUYÉN KHOA TAl MÜI HQNG vÓ

CÁC CHUYÉN KHOA LÂM sSÀNG KHÁC
Câu 2. b Câu 3. b, C, de Câu 4. C, d câu 5. a, b
Câu 1. a, b

TÓ HÚCPHÒNG KHÁM TAI MÜI HQNG

câu 3. d câu 4. d Câu 5.c
câu 1. d Câu 2. d
1

TÓNG QUÁT BÊNH Lý TAl MÜI HQNG THUČNG GĂP TRÈ EM

Câu 4. d Câu 5. d
câu 2. d Câu 3. d
câu 1. de ) u

D! vÂT TAI MÜI HQNG DdN GIÁN

Câu 4. a Câu 5.C
Câu 2. c câu 3. d
âu 1. b

CHĂM sóc súC K ÖE BAN DÁU TAI MÜI HQNG

câu 4 Câu 5. C
Câu 2. a câu 3. c
Câu 1. C 3. S
dE

GIÀI PHÁU ÚNG DuNG VÀ SINH Lý TAI

câu 4. a Câu 5. d
Câu 3. b
câu 1. b Câu 2. d

KHÁM TAI
câu 5. b
Câu 3. d câu 4. d
Câu 1. d Câu 2. a

D0 súC NGHE BÀNG ÂM THOA

Câu 4. a Câu 5. d
Câu 3. a
câu 2. a
Câu 1. b

CHUP x QUANG vÀ T scan TAl

Câu 4. C câu 5. d
câu 3. a
Câu 1. d Câu 2. d

401
 e
D p án
402- AIA
VIÉM TAI GIÜA TIÉT DI H
câu 3. c câu 4. b Câu 5. C
câu 1.a Câu 2. b

vIÉM TAI GIÜA cÁP

Câu 2. b Câu 3. C Câu 4. d câu 5. b
Câu 1. d

t vIiÉM TAl GIÜA MÜ MAN

Câu 2. b Câu 3. d câu 4. a Câu 5. d
Câu 1. d
j4

BÊNH XÖP X TAI

câu 2. c câu 3. b Câu 4. De câu 5. S
câu 1. d
D p aTl ó sl
NÁM TAl

Câu 1. d câu 2. d câu 3. C câu 4. d câu 5. a

E o olB bNao u ia o 0or
THUőC Dôc HAI TAl
Câu 1. b Câu 2. c Câu 3. b câu 4. C câu 5. a
Eo69WOEU
IÉU TR! NÓ KHOA VIÉM TAI GIÜA MÜ MAN TÍNH
Câu 1. b Câu 2. d câu 3. d Câu 4. d Câu 5. d
b HüAuG WA8 EóEote eoäe
VIÈM XUONG CHÜM

Câu 1. a câu 2. b câu 3. b câu 4. d câu 5. a

ATAN Ug ( a a3)
BIÉN CHÚNG NÓı SQ DO TAl
câu 1. d câu 2. b Câu 3. Câu 4. b câu 5. d

LIÉT DÁY THÁN KINH VII DO TAl

Câu 1. d câu 2. c Câu 3. a câu 4. c Câu 5. b
AR MiaE rot 6c
TAI CHÁN THUdNG âM THANH
câu 1. b câu 2. C Câu 3. b câu 4. d câu 5. a
aEh 1US
THÍNH LuC Dôe
Câu 1. a câu 2. b Câu 3. câu 4. a Câu 5. C
 Tu Mul Hong nhâp móne 403

GIÀI PHÄU ÚNG DuNG VÀ SINH LÝ ÜIXOANG

câu 1. b câu 2. a Câu 3. d Câu 4. b Câu 5. d

uO KHÁM MÜI XOANG VÀ vÒM HQNG

Câu 1. d câu 2. c Câu 3. d Câu 4.a câu 5. b

CH P X QUANG vÀ CT MÜI XOANGntu

Câu 5. a
âu 1. C Câu 2. d Câu 33. b Câu 4. a

3vIÉM MÜI cÁP, MAN0qu

Câu 3. b, C Câu 4. b, C Câu 5. b, d
d I. a, D, C, a

CHÁY MÁU MÜ
câu 3. a, b, C, e Câu 4. a câu 5. a, C, d
câu 1. b, d câu 2. d

VĘO VÁCH NGÄN MÜ

câu 3. b, C Câu 4. a, , Câu 5.
câu 1.a, b câu 2. a, b

VIÉM XOANG cÁP VÀ MAN Ò NGUð1 LÓN

Câu 3. d Câu 4. a, b, d Câu 5. a, b, de
câu 2. b
câu 1. a

CHÄN THUdNG GĀY XU NG Gò MÁ

Câu 4. a, b, ,d câu 5. c
câu 2. d câu 3. d
câu 1. d

U ÁC TÍNH vÜNG HÀM SÀNG

Câu 5. câu 5. I b
câu 1.ccâu 2. e Câu 3. d_Câu 4. c
U X MACH vÒM HQNG
Câu 3. d câu 4. b au . a

câu 1. C Câu 2, a
le1 vIÉM VA ME
Câu 4.a câu 5. c
Câu 2. d Câu 3. d
Câu 1.b
NAO VAbu
câu 4. b câu 5. d
câu 3. a
âu 1. d Câu 2. d
 Dáp án
404

OMCÁC TH THUÅT MÜI OANGbeAe

câu 1. e Câu 2. b câu 3. c Câu 4. a câu 5. e

GIÀI PHĀU ÚNG DUNG vÀ SINH LÝ HQNG, THANH QuÅN

Câu 1. d câu 2. d câu 3. d Câu 4. d câu 5. b

OKHÁM HQNGor q no
Câu 1.d câu 2. d câu 3. a câu 4. b Câu 5. d

CHUP X QUANG VÀ CT có VÀ SÀN SQ

Câu 1. b câu 2. d câu 3. d câu 4. a Câu 5. d

vIÉM HQNG cÁP vÀ MAN

câu 1. a câu 2. b câu 3. c Câu 4. d Câu 5. a, b, C, d

VIÉM AMIÐAN K ÁU CÁI

Câu 1. d Câu 2. da câu 3. d câu 4. a câu 5. Cr

prt ucÁT AMIÐAN KHÁU CÁIOxÉnv

câu 1. d Câu 2. a câu 3. d Câu 4. C Câu 5. d

DINH BÊNH K Ó TH THANH QUÅN

câu 1. b Câu 2. c câu 3. C Câu 4. b câu 5. d

BÊNH U NHÚ THANH QuÅN

câu 1. a Câu 2. d câu 3. c Câu 4. C Câu 5. dre

ÉM sUN THANH QUÀN

Câu 1. c câu 2. c Câu 3. a câu 4. C câu 5. d

IÉM
VIE THANH QuÀN CÁP
cCâu 1. a câu 2. b Câu 3. a Câu 4. C Câu 5. a

Ò KHÍ auÅN
Câu 1. C Câu 2. a câu 3. b Câu 4. C Câu 5. d
 1al T l Tury p mon 405

tiDÄT NÖ KH auAN
câu 1. c Câu 2. d câu 3. b au 4. a Câu 5. a
3dinl
DI VĄT ČNGTHÖ
câu 1. c câu 2. b Câu 3. a câu 4. câu 5. c
aM9 2u
aCHUP X QUANG PHÓ TRONG D! ĄTBUČNG TH ▇
Câu 1. d câu 2. b Câu 3. a Câu 4. b câu 5. a

tDI VÅT DUÖNG ÄN VÀ BIÉN CHÚNG ÁPXE TH c aUÅN aik

Câu 1. a câu 2. b Câu 3. b câu 4. d câu 5. a

t SC hn h rumh
tÓNG THŲC QUÀN
câu 1. C câu 2. c Câu 3. a câu 4. dalCâu 5. c
t
Mta taadahu0)
ae Su nKHÁM có MÄT il in Sx

câu câu 2. c Câu 3. a câu 4. c câu 5. a

S u2 o q
p blaueAhhten-KHÁM HĄCH có
câu 2. d câu 3. C câu 4. d câu 5. d
câu 1. C
E a 2 pte o
CHÄN THUNG vÚNG dcó

câu 1. b Câu 2. b câu 3. d Câu 4. b Câu 5. a

u
E M i niin
CiutNANG VÀ DÒ BÁM SINH ó MÄT
Oâu 3. a. câu 4. b Câu 5. d
câu 1. b câu 2.
l
esihs0 tis 1
at
aild9 ESu39bndi
an
1iittte s
E 3 Dt1uhn▇ uh D
88 ,t9
i n
StAS 0E02s Nodetaiiq
S23 1 nutn0 o
Sr StB6S D8s n
Sr tt tmsindb
28Euino i Pounsdid
35
tttlbendcst
EtE 0 ut io
 NHÀ XUÁT BÀN Y HOc
CHI NHÁNH THÀNH PHÓ Ö HÍMINH
Dia chi: 699 Trán Hung Dąo - Phu ng 1- Quân 55
Dièn thoai: 08.3923 5648 - Fax: 08.3923 0562
Email: c xuatbanyho 0gmail.com

978-604--h6-1748-8

56046"617488"
9 " 7886
Giáá: 110.000ð