JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 1 of 15

VRAAG 1:

1.1 Slegs ses (6) van die konsepte hieronder gelys, word geïllustreer in die tabel wat
volg. Kies die konsep wat die beste pas by elkeen van die illustrasies. Jy mag ‘n
konsep net een keer gebruik. Skryf jou antwoord in die oop spasie onder die konsep
in die tabel.
(6)
Volume Bassleutel Frasering
Herhaling Sinkopasie Artikulasie
Tempo aanduiding G-sleutel Anakrusis
Tydmaatteken Toonsoortteken Saamgestelde tyd

1.2 Watter een van die volgende musiekstyle is die oudste?

(1)
Neanderthal-musiek Vokale sang Afrika-musiek

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 2 of 15

1.3 Jy is gekies om 'n groot gehoor by Helpmekaar Kollege aan te spreek oor die
belangrike rol wat vakke soos musiek in Suid-Afrikaanse skole vervul. Ter
voorbereiding van jou toespraak, bespreek drie (3) verskillende aspekte wat direk
verband hou met só ‘n onderwerp.
(3)
___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

1.4 Bestudeer die volgende notevoorbeeld en beantwoord die vrae wat volg.

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 3 of 15

1.4.1 Maak ‘n regmerk langs die instrument in die tabel hieronder wat die beste by
die notevoorbeeld pas.
(1)
Kontrabas Altviool Trompet

1.4.2 Die letters, omkring en gemerk X, stel die volgende voor.

(1)
Intervalle Akkoorde Ritmes

1.4.3 Voeg staccoto’s by elke noot in die blokkie, gemerk Z, op die voorbeeld.
(1)

1.4.4 Voeg ‘n crescendo by op die voorbeeld in die laaste maat.

(1)

1.4.5 Voeg ‘n Italiaanse of Duitse musiekterm wat “stadig” beteken op die

voorbeeld.
(1)

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 4 of 15

VRAAG 1, TOTAAL: 15 PUNTE

VRAAG 2:

2.1 Merk drie (3) aspekte in die tabel hieronder wat van toepassing is op die oorsprong
van die woord musiek. Maak ‘n regmerkie in die blokkie langs jou keuse.
(3)
Griekse mitologie 7 Griekse godinne
Dogters van Hercules Mousa
Mousika Muse
Italiaanse oorsprong 9 Griekse gode

2.2 Die volgende paragraaf handel oor die oorsprong van musiek in ons kultuur, maar ses
(6) woorde/terme is opsigtelik verkeerd gebruik. Onderstreep die ses verkeerde terme
in pen op die voorbeeld.
(3)
Die oorsprong van musiekinstrumente het waarskynlik op ‘n onnatuurlike basis
plaasgevind en hoofsaaklik as gevolg van natuurklanke soos voëls, water, donderweer
en selfs masjinerie. Maar, die menslike stem sou in alle waarskynlikheid die eerste en
mees natuurlike manier gewees het van kunsmatige uitdrukking (bv. om 'n slapelose
kind te vertroos). Daar word vandag aanvaar dat musiekinstrumente moontlik volle
omvang bereik het sowat 530 000 jaar gelede. Dus het verskeie spesies uitgestorwe
diere, insluitende die Neanderthal, die potensiaal gehad om te kan sing. Dit is uit
hierdie gesofistikeerde oorsprong wat selfs hedendaagse musiek ontwikkel het.

2.3 Verduidelik hoe prehistoriese musiek van moderne musiek verskil. Bespreek twee
(2) verskillende aspekte.
(2)
__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 5 of 15

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2.4 Bestudeer die twee musiekinstrumente hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

INSTRUMENT A: INSTRUMENT B:

2.4.1 Watter instrument dateer vanuit die Prehistoriese tydperk? Motiveer jou
antwoord.
(1)
________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

2.4.2 Verduidelik kortliks wat ‘n tipiese musiekopvoeding behels het gedurende

die tydperk, voorgestel deur Instrument A .
(1)
________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 6 of 15

__________________________________________________________

__________________________________________________________

VRAAG 2, TOTAAL: 10 PUNTE

VRAAG 3:

3.1 Die volgende tabel bevat ooreenkomstige en nie-ooreenkomstige aspekte tussen

hout- en koperblaasinstrumente. Maak ‘n regmerkie langs vier (4) aspekete wat nie-
ooreenkomstig is.
(4)
Areophones Westers
Riete Lugkolom
Orkesinstrumente Snare
Koper Blaasinstrumente
Melodiese-instrument Kleppe

3.2 Bestudeer die instrumente hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

INSTRUMENT A: INSTRUMENT B: INSTRUMENT C:

3.2.1 Aan watter orkesfamilie behoort Instrument C?

(1)
____________________________________

3.2.2 Hoekom behoort beide Instrument A en B aan die strykersfamilie?

(1)
__________________________________________________________

__________________________________________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 7 of 15

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3.2.3 Verduidelik hoe klank geproduseer word op Instrument C.

(1)
__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

3.3 Die standaardsitplekplasing vir orkes word hieronder geïllustreer. Vul die instrumente
wat ontbreek (gemerk a-d) in die oop spasie hieronder.
(4)

a) __________________________

b) __________________________

c) __________________________

d) __________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 8 of 15

3.4 Vul die volgende blokkieraaisel in. Jou finale antwoord moet in pen geskryf word.
(4)

DWARS:
2. Die platform waarop die orkes se leier gewoonlik staan.
4. ‘n Ander naam vir die eerste violis in 'n orkes.

AFWAARTS:
1. Hierdie orkesfamilie het die grootste klank.
3. Die persoon wat in beheer is van die orkes.

3.5 Verduidelik kortliks hoe die orkeste gelyk het, en gefunksioneer het, gedurende die
periodes voor die Baroktydperk.
(2)
___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 9 of 15

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

3.6 Dui aan of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is. Indien die stelling onwaar is,
gee die korrekte antwoord, byvoorbeeld: Musiek is gewoonlik instrumentaal.
Antwoord: Onwaar, musiek kan ook vokaal van aard wees.
(3)
3.6.1 Teen die 1500s was die term consort (betekenis:konservatorium) alom in
Europe gebruik wat in die breë verwys het na enige kombinasie van
instrumente.

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

3.6.2 Die konsep van ‘n orkes met vaste instrumentasie is hoofsaaklik deur Claudio
Monteverdi (1567-1643) bevorder.

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

3.6.3 n Algehele verbetering in instrumentasiebou het eers ná die Eerste Wêreld

Oorlog plaasgevind.

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 10 of 15

VRAAG 3, TOTAAL: 20 PUNTE

VRAAG 4:

4.1 Skryf die volgende note, enige plek op die notebalk (staff), maar gebruik die gegewe
nootwaardes (note values).
(5)

4.2 Skryf onder elke noot sy letternaam (bv A-mol). Herskryf dan die gegewe noot in die
teenoorgestelde sleutel (clef), maar behou die toonhoogte (pitch) dieselfde.
(4)

4.3 Skryf langs elke maat (bar) een noot gelykstaande aan die waarde van die hele
maat. Al die note en rustekens (rests) moet bereken word.
(2)

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 11 of 15

4.4 Bestudeer die nootpatrone hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

VOORBEELD A: VOORBEELD B: VOORBEELD C:

4.4.1 Watter voorbeeld hierbo verteenwoordig ‘n triool?

(1)
_________________________________

4.4.2 Verduidelik wat die punt beteken langs die noot in voorbeeld B.
(1)
______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

4.4.3 Watter voorbeeld hierbo verteenwoordig ‘n reëlmatige nootwaarde.

(1)
__________________________________

4.5 Voorsien die volgende voorbeelde van ‘n korrekte tydmaatteken (time signature).
(2)

4.6 S k r y f r u s t e k
gepunteerde note (dotted notes).
(3)

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 12 of 15

4.7 Halveer die volgende rustekens (rests) in die oop notebalk (staff), langs die
voorbeeld.
(3)

4.8 Die volgende voorbeelde is melodieë van vier bekende komponiste. Vul die
ontbrekende maatlyne (bar lines) volgens die gegewe tydmaattekens (time
signatures) in. Neem opslae (upbeats) in ag.
(4)

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 13 of 15

4.9 Verbeter die groepering (grouping) van note waar nodig in die oop notebalk langsaan
elke voorbeeld.
(4)

4.10 Wat is die verskil tussen ‘n enkelvoudige en ‘n saamgestelde tydmaatteken?

(2)

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

___________________________________________________________________

4.11 Dui aan of die volgende stellings waar of onwaar is.

(3)

4.11.1 Alle note wat deel is van dieselfde maatslag moet saam gegroepereer word.

______________________

4.11.2 ‘n Aparte rustteken word vir elke maatslag wat rus gebruik.

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 14 of 15

______________________

4.11.3 Sestiende-note word nie in aparte maatslae gegroepeer nie.

______________________

VRAAG 4, TOTAAL: 35 PUNTE

MUSIEKVRAESTEL, TOTAAL: 80 PUNTE

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021
JUNIE-EKSAMEN, 2021 / MUSIEKVRAESTEL Page 15 of 15

ROFWERKPAPIER

HELPMEKAAR KOLLEGE: VAKMUSIEK, GRAAD 8

JUNIE EKSAMEN, 2021