KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK

S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER

GAMIT NG WIKA
★ Instrumental - instrumento upang MGA SITWASYONG PANGWIKA
maisakatuparan ang ★ WIKA SA TELEBISYON
pangangailangan ng tao - Wikang Filipino ang
- pag-uutos, pakiki-usap, nangungunang midyum ng
pagtatanong mga lokal na channel
★ Interaksyonal - pagpapanatili ng sapagkat ito ang salita at
magandang relasyong sosyal sa nauunawaan ng masa, kaya
pagitan ng mga indibidwal wala ng subtitle o dubbing
- pangangamusta, pagbati, ang mga palabas sa mga
pagbibiro wikang rehiyonal.
★ Regulatoryo - pagkontrol ng kilos at - Ang mga programang nasa
gawi ng tao wikang Ingles naman ay
- pagbibigay babala, kadalasang ipinapalabas
pagpapaalala, pagbibigay ng tuwing gabi.
punto ★ WIKA SA RADYO
★ Personal - pagpapahayag ng - Wikang Filipino rin ang
saloobin, opinyon, o pananaw. nangungunang wika sa radyo
- pag-post sa social media, sa AM man o FM.
poagsulat ng editoryal ★ WIKA SA DIYARYO
★ Hueristiko - pagkuha o paghahanap - Wikang Ingles ang ginagamit
ng impormasyong may kinalaman sa sa broadsheet at wikang
paksang pinag-aaralan Filipino naman sa tabloid.
- pagsasagawa ng sarbey, - Tabloid ang mas binibili ng
pananaliksik, pakikipanayam masa sapagkat nakasulat ito
★ Impormatibo - kabaligtaran ng a wikang higit nilang
hueristiko, pagbibigay impormasyon nauunawaan.
- pagtuturo, pag-uulat, - Ang wikang ginagamit sa
pag-sulat ng pamanahong tabloid ay kadalasang hindi
papel pormal na makikita sa mga
★ Imahinatibo - Ang pagiging nagsusumigaw na headline
malikhain ng tao ay tungkuling na naglalayong maakit
- Pagpipinta, pagtutula, kaagad ang mambabasa.
pagkanta, etc ★ WIKA SA PELIKULA
- Filipino ang lingua franca sa
Sitwasyong Pangwika larangang ito kahit na
Ang sitwasyong pangwika ay tumutukoy sa maraming banyagang
kalagayan o konteksto kung saan ginagamit pelikula ang naipapalabas sa
ang wika. bansa.

11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury PAGE 1

KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER

-
Nasa wikang Ingles din ang ★ WIKA SA TEXT
mga pamagat ng pelikula - SMS (short messaging
ngunit ang wikang kanilang system)
ginagamit ay karaniwang - Kilala ang bansa bilang
Filipino o Taglish. Texting Capital of the World
★ WIKA SA FLIPTOP dahil sa natalang humigit
- Gumgamit dito ng di pormal kumulang na apat na bilyong
na wika at walang nasusulat text na ipinapadala at
na iskrip kaya karaniwang natatanggap araw-araw.
balbal at impormal ang - Ma madalas ang paggamit
nagagamit. ng code switching o
- Patalong oral na pagpapalit ng Ingles at
isinasagawa ng pa-rap na Filipino.
walang malinaw na paksa. - Walang sinusunod na
- Battle League ang tawag sa tuntunin sa pagpapaikli ng
kompetisyon ng Fliptop. salita sa Ingles man o
★ WIKA SA PICK-UP LINES Filipino, basta maipadala
- Ang wikang ginagamit dito ay lang sa pinakamaikli,
karaniwang Filipino subalit pinakamadali, at
may pagkakataon na naiintindihang paraan.
nagagamit din ang Ingles o ★ WIKA SA SOCIAL MEDIA
Taglish dahil kadalasang - Gumagamit din ng code
mga kabataan ang switching o pagpapalit ng
nagpapalitan ng mga ito. Ingles at Filipino.
- Itinuturing itong makabagong - May pagpapaikli o
bugtong na kadalasang pagdadaglat sa mga post o
maiuugnay sa pag-ibig. komento.
- Nagmula ito sa boladas ng - Mas pinag-iisipang mabuti
mga binatang nanliligaw. ang mga salita dahil mas
- Mailalarawan ang mga maraming makababasa.
salitang nagagamit dito ★ WIKA SA EDUKASYON
bilang cute, cheesey, at - Taong 2003 nang lagdaan ni
corny. dating Pangulong Gloria
★ WIKA SA HUGOT LINES Macapagal-Arroyo at
- Linya ng pag-ibig ipatupad ang Executive
- Karaniwang nagmumula sa Order 210 na may
mga linya sa palabas na pangkalahatang layunin na
nagmamarka sa puso ng palakasin ang pagtuturo at
manonood. pagkatuto gamit ang wikang

11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury PAGE 2

KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT
Ingles sa batayang
edukasyon sa Pilipinas.
- Sa bagong kurikulum na
nilagdaan ni dating
Pangulong Benigno C.
Aquino III, ang mother
tongue o unang wika ng mga
mag-aaral ay naging opisyal
na wikang panturo mula
Kindergarten hanggang
Grade 3 sa mga paaralang
pampubliko at pribado man.
Sa kurikulum na ito pinanatili
ang wikang Filipino at Ingles
na gamitin at ituro pa rin sa
mga paaralan maging sa
mas mataas na antas.
★ WIKA SA PAMAHALAAN
- Nakatulong ang Atas
Tagapagpaganap Blg. 335, s.
1988 upang maging mas
malawak ang paggamit ng
wikang Filipino sa iba’t ibang
antas at sangay ng
pamahalaan.
- Itinaguyod din ni dating
Pangulong Benigno C.
Aquino III ang
pagpapahalaga sa wika sa
pamamagitan ng paggamit
ng wikang Filipino sa
kanyang State of the Nation
Address (SONA). Ayon sa
kanya, mas makabubuti na
maintindihan ng mga
ordinaryong mamamayan
ang kanyang sinasabi.
- Sa kasalukuyan, wikang
Filipino na rin ang ginagamit
11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury
FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER
sa mga opisyal na pagdinig
sa pamahalaan subalit may
mga pagkakataon na
gumagamit ng code
switching lalo na kapag
teknikal ang mga salita o
sadyang walang mahanap na
katumbas nito sa Filipino.
★ WIKA SA KALAKALAN
- Umusbong sa bansa ang call
center at Ingles ang wikang
ginagamit ng mga call center
agent bagamat nakabase sa
Pilipinas sapagkat dayuhan
ang kanilang mga kliyente.
- Wikang Ingles din ang
nangunguna sa mga sa mga
multinational companies.
Ang mga inilalabas na
memo, kontratang
pinapipirmahan, mga
liham-pangangalakal, press
release, print advertisement
tulad sa broadsheet at
magazine ay nakasulat sa
wikang Ingles sapagkat mas
malawak na uri ng
konsyumer ang kanilang
target.
- Subalit wikang Filipino at iba
pang barayti nito ang
ginagamit sa mga merkado
sa bansa, sa mga pabrika at
pagawaan, at patalastas ng
produkto upang mahikayat
ang mamamayan na
tangkilikin ito.
KATEGORYA NG PAGGAMIT NG WIKA
PAGE 3
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT
★ PORMAL - mga salitang istandard,
karaniwan, o pamantayan dahil
kinikilala, tinatanggap at ginagamit
ng higit na nakararami lalo na mga
nakapagaral ng wika. Ginagamit ito
sa mga usapang pormal
- Pambansa o karaniwan -
mga karaniwang salitang
ginagamit sa mga aklat
pangwika o pambalarila sa
mga paaralan, gayundin sa
pamahalaan.
- Pampanitikan o panretorika -
mga salitang ginagamit sa
mga akdang pampanitikan,
karaniwang matatayog,
malalalim, makulay, at
masining.
★ IMPORMAL - mga salitang
karaniwang palasak at madalas
gamitin sa pang-araw-araw na
pakikipagusap. Ginagamit ito sa
mga hindi pormal na usapan.
- Lalawiganin - mga
bokabularyong diyalektal.
Gamitin ito sa mga partikular
na pook o lalawigan lamang.
- Balbal - mga salitang
nahango lamang sa
pagbabago o pag-usod ng
panahon, mga salitang
nabuklat sa lansangan.
- Kolokyal - mga salitang
ginagamit sa mga
pagkakataong inpormal. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa, o
higit pang salita ay mauuri rin
sa antas na ito.
11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury
FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER
TEKSTO
Ito ay tumutukoy sa anomang babasahin na
binubuo ng mga salita, pangungusap at
talata.
URI NG TEKSTO
★ IMPORMATIBO - naglalahad ng
impormasyon tungkol sa bagay, tao,
lugar o pangyayari.
★ DESKRIPTIBO - gumagamit ng mga
salitang naglalarawan. Nakatutulong
ang paggamit ng masining na salita
sa paglalarawan upang mabuo sa
isip ng mambabasa ang
inilalarawan.
★ NARATIBO - nagsasalaysay ng
sunod-sunod na pangyayari.
★ PERSUWEYSIB - nanghihikayat
★ ARGUMENTATIB - nangangatwiran
PAGSUSURI NG MGA TEKSTO GAMIT ANG
SOCIAL MEDIA
★ Pagpapaikli at pagkakaltas ng mga
salita sa text
○ Always a Pleasure- AAP
○ God Bless You-GBU
★ Paghahalo ng Ingles at Filipino
○ d2 na me MuZtaH Wr u na?
★ Paghahalo-halo ng numero at
malalaki at maliliit na titik
○ aQcKuHh iT2h
○ iMiszqcKyu
KAKAYAHANG PANGKOMUNIKATIBO
KAKAYAHANG KOMUNIKATIBO SA
PARAAN NG PAGGAMIT NG SALITA
★ BATAY SA KAUSAP - Nag-iiba ang
PAGE 4
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER

gamit at paraan o estilo ng paggamit maagham na pag-aaral ng

ng wika depende sa kausap. mga makabuluhang tunog
★ BATAY SA PINAG-UUSAPAN - (ponema) na bumubuo ng
Nag-iiba ang kahulugan ng salita isang wika.
depende sa pinag-uusapan. A. Ponemang segmental –
★ BATAY SA LUGAR - Nag-iiba ang makabuluhang tunog sa Filipino.
kahulugan ng salita sa lugar. Ginagamit ang daw/din kapag ang
○ Ang salitang banas sa sinusundang salita ay nagtatapos sa
Quezon ay nangangahulugan katinig, raw/rin kapag patinig o
ng inis o iyamot, subalit sa malapatinig na w at y.
mga karatig lugar nito ang ★ KAKAYAHANG
banas ay nagpapahayag ng SOSYOLINGGUWISTIKO - ang
mainit na panahon. pagkakaroon ng instrumento ng tao
★ BATAY SA PANAHON - Ang mga na gamitin ang wika upang ito ay
salitang ito ay sumibol at laging umayon sa kinakailangang
bukang-bibig noong panahon na sitwasyon ng komunikasyon.
ginagamit ito. ○ S (setting) - ang lugar o pook
★ BATAY SA LAYUNIN - Nag-iiba ang kung saan nag-uusap ang
kahulugan ng salita batay sa mga tao.
layuning gustong iparating ng ○ P (participant) - ang mga
nagsasalita. taong nakikipagtalastasan.
★ BATAY SA GRUPONG Isinaalang-alang ang kausap
KINABIBILANGAN - Bawat grupong upang pumili ng paraan ng
kinabibilangan ay may sariling pakikipagtalastasan.
paraan o estilo sa paggamit ng wika. ○ E (ends) - mga layunin o
pakay sa pakikipagusap
MGA SALIK NG KAKAYAHANG ○ A (act sequence) - takbo o
PANGKOMUNIKATIBO daloy ng usapan. Nararapat
★ KAKAYAHANG na maging sensitibo sa takbo
LINGGUWISTIKO/GRAMATIKAL - ng usapan.
tumutukoy sa kaalamang leksikal at ○ K (keys) - tono ng
pagkaalam sa tuntunin ng pakikipagusap
ponolohiya, morpolohiya, sintaks at ○ I (instrumentalities) - tsanel o
semantiks. Maaari ring tumukoy sa midyum na ginagamit,
kakayahang magamit ang mga pasalita o pasulat man.
tuntunin ng isang wika na ○ N (norms) - paksa ng usapan
nagsisilbing gabay sa wastong ○ G (genre) - diskursong
paggamit nito. ginagamit, kung
○ Ponolohiya o Palatunugan – nagsasalaysay, nakikipagtalo,

11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury PAGE 5

KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER

o nangangatwiran. upang maunawaan ang

★ KAKAYAHANG PRAGMATIK - nararamdaman.
mabisang paggamit ng yaman ng ➔ Vocalics - di lingguwistikong
wika upang makapagpahayag ng tunog na may kaugnay sa
mga intensyon at kahulugan na salita.
aayon sa konteksto ng usapan at ➔ Pandama o paghawak
gayundin, natutukoy ang (haptics)
ipinahihiwatig ng sinasabi (berbal), ➔ Proksemika (proxemics) -
di-sinasabi (di-berbal) at ikinikilos ng komunikatibong gamit ng
usapan. Ang bawat pahayag o espasyo
pangungusap ay nagtataglay ng ➔ Chronemics - epekto ng oras
dalawang bahagi: kung ano ang sa komunikasyon.
sinasabi at kung ano ang ★ KAKAYAHANG ISTRATEDYIK -
ipinahihiwatig (implied o tumutukoy sa paggamit ng strategy
implicative). kung paano maisasagawa ang isang
○ Berbal – sinasabi gamit ang bagay o upang mapunan ang
mga salita sa pagpapahayag kaalaman sa tuntunin sa wika. Ito rin
at pangunahing paraan ay nagsasabi na walang perpektong
upang mapanatili ang kaalaman ang nagsasalita sa
pakikipag-ugnayan. kanyang wika at nagkakamali
■ “Naiinis ako sa sinabi minsan ngunit hindi kinakikitaan ng
niya”, ayoko munang pag-aalala dahil alam niya kung
makipag-usap. paano ang gagawin gamit ang mga
○ Di-berbal - di ginagamitan estratehiyang estratedyik.
ang salita at sa halip ay ○ Panghihiram - Nanghihiram
ipinakikita sa ekspresyon ng ang tao ng mga salita o wika
upang punan ang salitang di
mukha, kumpas at galaw ng
maipahayag.
kamay, kulay maging simbolo ○ Muling Pagkakahulugan o
ang paraan ng Paraphrase - Isinasaayos
pagpapahayag. muli ang porma ng
➔ Kinesika (kinesics) - kilos at pangungusap o nagpapalit
ng tamang salita para mas
galaw ng katawan
maihayag ng ayos ang nais
➔ Ekspresyon ng mukha sabihin.
(pictics) - pag-aaral ng ○ Sirkumlokusyon -
ekspresyon ng mukha upang Gumagamit ng mga salitang
maunawaan ang maglalarawan o tutukoy sa
isang layunin o aksyon.
nararamdaman. ○ Pagtatransfer - Gumagamit
➔ Galaw ng mata (oculesics) - ng katutubong wika sa
pag-aaral ng galaw ng mata pagsasalita.

11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury PAGE 6

KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT
★ KAKAYAHANG DISKORSAL -
kakayahang mabigyan ng wastong
interpretasyon ang napakinggang
pangungusap/pahayag upang
makabuo ng kahulugan. Maaari ring
tumukoy sa kakayahan ng isang tao
na magamit ang wika sa tamang
konteksto at sitwasyon. Ito rin ang
pagkakaugnay ng serye ng mga
salita, pagkakaisa (cohesion) at
pagkakaugnay-ugnay (coherence).
PAGSULAT NG KRITIKAL NA
SANAYSAY
Ayon kay Jocson (2016) ang dapat
isalang-alang sa pagsulat ng kritikal na
sanaysay ay ang mga sumusunod:
● kaisahan ng tono
● maayos na pagkakabuo
● matalinong pagpapakahulugan
● tema at nilalaman
● anyo at estruktura
● wika at estilo
● gumagamit ng wika sa bawat sosyal
at kultural na pangkat.
PAGSUSURI NG PANANALIKSIK
Sa pagsusuri ng isang saliksik may mga
dapat na isinasalang-alang upang
magkaroon ng direksyon ang pagtalakay.
Narito ang ilang mungkahi sa pagsusuri ng
isang saliksik:
★ Paksa - Agad na siyasatin kung ang
pangunahing paksa o lalamanin nito
ay makikita sa pamagat ng saliksik.
Suriin din kung ang paksa ng saliksik
ay tiyak at hindi malawak.
★ Nilalaman - Kung ang sinusuri natin
11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury
FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER
ay isang saliksik tungkol sa wika at
kulturang Pilipino, nararapat lamang
na ito ay nakapaloob sa pamagat pa
lamang. Banggitin din sa pagsusuri
kung nakaugnay ba ito sa bawat
bahagi ng saliksik. Tiyakin na
nabibigyang puna ang saliksik batay
sa dapat na tinataglay nito sa bawat
bahagi.
★ Layon - Suriin at husgahan kung
nakamit ba ng may akda ang
kanyang layunin sa pagsasagawa ng
pananaliksik. Dapat ang layunin ng
pananaliksik ay batay sa suliraning
inilahad sa bahagi ng Paglalahad ng
Suliranin.
★ Gamit/Kahalagahan - Batay sa
maaaring kinalabasan ng pag-aaral,
sino ang makikinabang ng saliksik
na ito? Para saan at kanino? May
mababago bang sistema o
nakagawiang gawain matapos ang
saliksik na ito?
★ Metodo - Sa bahaging ito ay
sinasagot ang sumusunod na
katanungan. Angkop ba ang
kagamitang ginamit sa pangangalap
ng datos? Ang istratehiya ba sa
pagpili ng kalahok ay tugma sa
layunin ng saliksik? Nakatugon ba
ang pamamaraang ginamit sa
pagsusuri ng datos. Maayos ba ang
presentasyon ng datos? Anong
pamamaraan ang ginamit sa
pagsusuri ng datos?
★ Etika sa Pananaliksik - Ang
pagiging etikal ay tumutukoy sa
pagiging matuwid, makatarungan,
matapat, at mapagpahalaga sa
PAGE 7
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK
S.Y. ‘23 - ‘24 | KIRSTEN EUREILLE PAGATPAT
gawa ng ibang tao. Samakatuwid
hindi ginagawa ang pangongopya ng
ideya at gawa ng iba
HAKBANG SA PAGGAWA NG
PANANALIKSIK
★ Pamimili at Pagpapaunlad ng Paksa
ng Pananaliksik - Gawing tiyak at
payak ang paksa. Mula sa malawak
na sakop ay mapaliit ito upang
maging ispesipiko. Ang tiyak at
pinapayak na paksa ay isinasalin sa
anyo ng tanong na magiging batayan
ng buong pananaliksik.
Iminumungkahing dapat na
ipinapaksa ay may kaugnayan sa
pagpapaunlad ng ating wikang
Filipino na kasasalaminan ng
kulturang Pilipino.
★ Pagdidisenyo ng Pananaliksik - Ang
bahaging ito ang nagbibigay ng
katiyakan sa tatakbuhin ng
pananaliksik. Planuhin kung anong
uri ng pananaliksik ang isasagawa
batay sa paglalahad ng suliranin.
Mahalagang tukuyin muna kung ito
ba ay kuwantitatibo o kuwalitatibo
dahil nakasalalay dito kung anong
mga instrumento at pamamaraan
ang dapat gamitin.
★ Pangangalap ng Datos - Dito
isinasagawa o binubuo ang
kasangkapan sa pangangalap ng
datos base pa rin sa disenyo nito.
Ang mga ito ay ang pakikipanayam,
sarbey, obserbasyon, o pagsusuring
dokumento. Kasunod nito ang
aktwal na pangangalap ng datos, at
11 - FRANKLIN | SEMESTER # 1 | QUARTER # 2 | KPWKP | eury
FIRST SEMESTER - SECOND QUARTER
isinasaayos para naman sa
presentasyon.
★ Pagsusuri ng Datos - Ang
sumusunod ay nagaganap sa
bahaging ito; Presentasyon ng
Datos, Pagsusuri at Interpretasyon
ng Datos, at Pagbuo ng Lagom,
Kongklusyon at Rekomendasyon. Sa
bahaging ito, ang mga datos na
nakalap ay pinagtitibay ng mga
kaugnay na literatura at pag-aaral.
★ Pagbabahagi ng Pananaliksik -
Matapos maisulat ang saliksik,
tiyaking naibabahagi ito sa
pamamagitan ng pagbibigay ng
kopya sa mga silid-aklatan, sa guro
at ibang mag-aaral upang magamit
sa pag-aaral. Kaya iminumungkahi
rin na isali sa mga komperensyang
pampaaralan, pangdibisyon o
maging sa nasyonal at internasyonal
man. Malaking tulong kung ito ay
nailalathala sa iba’t ibang
publikasyon gaya ng mga refereed
journal (online o hindi), libro at iba
pang uri ng lathalain
PAGE 8