Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu

(fragmenty)

Franciszkańska idea umiłowania natury. Omów zagadnienie na podstawie

znanych Ci fragmentów Kwiatków świętego Franciszka z Asyżu. W swojej
odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Notatki są darmowe, na ig : crazy_jpolski :)
Święty Franciszek z Asyżu jest postacią, która zapisała się w historii filozofii oraz literatury jako twórca ruchu religijnego zwanego jako franciszkanizm. Jest on oparty na
założeniu o tym, że wiara powinna być dobra, radosna i prosta, a człowiek powinien być przepełniony miłością do bliźnich i wszystkich żywych istot na świecie. We franci-
szkanizmie ważną rolę pełni także uwielbienie do całego świata i miłosierdzie okazywane każdemu. Historia tej filozofii bliżej została przedstawiona w dziele “Kwiatki
świętego Franciszka”. Franciszkanizm jest więc filozofią pełną szczęścia i dobra, a jednym z najbardziej istotnych dla niej elementów jest przyroda. Franciszkańska idea
umiłowania natury jest jednym z tych aspektów tego nurtu, które stały się jednym z jego symboli, po których można go rozpoznać. Podobną drogę obrał w swojej poezji
ksiądz Jan Twardowski, co widoczne jest w między innymi w jego wierszu zatytułowanym “Mrówko ważko biedronko”.

“Kwiatki świętego Franciszka” to zbiór opowiadań, traktujący o życiu i czynach tytułowego świętego. Zawierają one także zbiór
jego myśli i przekonań, składających się na filozofię franciszkanizmu. W opowiadaniach tym można przeczytać między innymi o
miłości do świata i natury oraz o radości, jaka płynie z obcowania z tym światem. Istotna jest także część dotycząca wiary - ma
być ona dobra i prosta. Jednak to z naturą i jej umiłowaniem święty Franciszek jest najbardziej kojarzony. W dziele dotyczącym
jego życia znaleźć można wiele tekstów, które pokazują, jak bardzo święty doceniał przyrodę i uważał, że powinna być ona miło-
wana. Pełniła ona istotną rolę w jego życiu, Franciszek uważał bowiem, że braciom mniejszym, takim jak zwierzęta czy rośliny,
należy się tyle samo uwagi, co rządzącym światem ludziom. Obcowanie z nimi może być dla człowieka źródłem niezwykłej rado-
ści oraz przeżyciem, które potrafi umocnić w nim wiarę. Przykładem tej wiary, miłości i przekonania, że świat natury jest równy
człowiekowi, może być opowieść o wilku w mieście Gubbio. Zwierzę napadało wszystkie żywe istoty w tych okolicach. Mieszka-
ńcy próbowali się go pozbyć na różne sposoby, nie potrafili go jednak zabić. Wtedy interweniował święty Franciszek, który miał
odmienne podejście do tego problemu. Nie potraktował on wilka z agresją, tylko przemówił do niego jak do swojego bliźniego,
za którego go zresztą uważał. Franciszek wyjaśnił zwierzęciu, jak złe są jego czyny i że nie powinien zabijać żadnego stworzenia
bożego. Święty okazał także wilkowi zrozumienie, wiedział bowiem, że morduje on z głodu. Dzięki takiemu podejściu mieszkań-
com miasta udało się zawrzeć układ z wilkiem. Święty Franciszek w tej sytuacji wykazał się umiłowaniem natury, której wilk był
przecież częścią. Nie był w stanie skrzywdzić zwierzęcia, które wszak postępowało tylko zgodnie ze swoją naturą, tak, jak stwo-
rzył je Bóg. Historia ta pokazuje, że miłować powinno się każde stworzenie, będące częścią przyrody i bożego planu.
Filozofię franciszkanizmu i umiłowanie przyrody bez trudu odnaleźć można w wierszach księdza Jana Twardowskiego. Przykła-
dem takiej twórczości jest wiersz “Mrówko ważko biedronko”, który opowiada o jednych z najmniejszych bożych stworzeń na
tym świecie. W wierszu Twardowskiego stają się one równie ważne co człowiek, a ich obyczaje i wykonywane przez nie czynno-
ści są równie interesujące, co sprawy dotyczące ludzi. Twardowski umieszcza więc niewielkie stworzenia boże, takie jak mrówki,
ważki czy biedronki, w centrum swojego zainteresowania, zupełnie jakby były dla niego równym mu bliźnim. według niego świat
przyrody jest tak ważny, że nawet papież poświęciłby mu uwagę i zainteresował się małą, polną biedronką. Z utworu tego płynie
apoteoza natury, jej umiłowanie i zmiana perspektywy na taką, w której nawet najmniejsza istota zasługuje na uwagę i szacunek.
Sam Twardowski czuje się w obliczu tego malutkiego świata żyjątek jak niezręczny słoń w składzie porcelany - jest zbyt duży,
ciężki i nieuważny, jednym ruchem może skrzywdzić kogoś mniejszego. Z utworu bije zachwyt nad tym mikroskopijnym świa-
tem i każdym aspektem jego stworzenia. Jest to tym samym zachwyt nad dziełem bożym i nad faktem, że Stwórca wykreował to
wszystko w taki sposób, że świat działa bezbłędnie nawet w najmniejszym swoim szczególe. Wyczuć tu więc można inspirację
prostą wiarą świętego Franciszka i radością, jaką czerpał on z przebywania na łonie natury, na tym doskonale urządzonym świe-
cie. Przesłanie, które można wyczytać z wiersza księdza Twardowskiego, brzmi: każda istota jest tak samo zachwycająca i ważna,
zarówno biedronka, jak i człowiek.

Zakończenie : Notatki są darmowe, na ig : crazy_jpolski :)

Umiłowanie natury jest więc widoczne zarówno w “Kwiatkach świętego Franciszka”, jak i w wierszu
księdza Twardowskiego. W obydwu dziełach przyroda i jej mieszkańcy traktowani są w sposób rów-
ny z człowiekiem, nieważne, czy jest to agresywny wilk czy malutka biedronka. Przesłanie, jakie z
tego płynie, mówi o tym, że każdy aspekt natury należy poznać, zrozumieć i uszanować, bo każdy z
nich ma swoją rolę do spełnienia i jest częścią wielkiego bożego dzieła, którego człowiek czasami nie
potrafi objąć rozumem.
 Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu
(fragmenty)
Źrd. lekcjapolskiego.pl

Relacje z Bogiem i światem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci

fragmentów Kwiatków świętego Franciszka z Asyżu. W swojej odpowiedzi
uwzględnij również wybrany kontekst.

Człowiek zawsze szukał Boga lub innej siły wyższej, by lepiej zrozumieć sens zjawisk, które wymykały się prostej logice. Te
poszukiwania od wieków były ważnym motywem, poruszanym w literaturze, która przedstawiała punkt widzenia danej epoki i jej
poglądy. Ludzie modlili się do Boga, błagali Go o łaski, ale często również się z Nim nie zgadzali, buntując się i odwracając. Więzi
człowieka z Bogiem są niekiedy kruche, a relacje różnorodne. Dlatego artyści starali się pokazywać te kontakty z każdej strony i
na różne sposoby ukazywać dążenie człowieka do Boga.

Jednym z przykładów literackich relacji Boga z człowiekiem są „Kwiatki świętego Franciszka”. Dzieło
anonimowego autora przedstawia żywot świętego Franciszka, który poprzez umiłowanie natury, ludzi i
ubóstwa głosił wiarę w Pana. Według Franciszka Bóg stworzył człowieka dobrego, a dusza powinna żyć
radośnie i szczęśliwie. Święty uważał, że natura jest najdoskonalszym dziełem Boga – jest uboga, skromna i
cicha, daje człowiekowi dużo szczęścia i raduje go swym pięknem, dzięki czemu lepiej wypełnia wolę boską
niż sam człowiek.
Franciszek oddał swoje bogactwo i poświęcił życie, by pomagać słabszym. Uczył ludzi radości życia i miłości
do Boga, którego uważał za najpotężniejszą i najdoskonalszą Istotę, dobrą, silną i miłosierną, którą należy
czcić i chwalić. Uważał, że na Ziemi powinna panować harmonia między Bogiem i człowiekiem. Bóg
stworzył świat i wszystkie istoty, a człowiek powinien opiekować się naturą oraz zwierzętami. Święty często
modlił się na łonie natury i przemawiał do roślin oraz zwierząt, wierząc, że zrozumieją jego kazania,
ponieważ są dziećmi bożymi.
Franciszek czuł wdzięczność do Boga za wszystko, co go otaczało. Modlił się, dziękując za świat roślin i
zwierząt, sądząc, że należy kochać i podziwiać to, co stworzone przez Boga. Nawet śmierć jest dla niego
piękna. Franciszek nie uważał śmierci za koniec życia, którego należy się obawiać, a za kolejny etap, który
przybliży go do spotkania z Bogiem.

Inne relacje z Bogiem przedstawiał Jan Kochanowski. W wydanym w 1579 roku „Psałterzu Dawidów” Bóg
był przedstawiany jako dobry, kochający, umiłowany i sprawiedliwy. Pan dbał o ludzi, zsyłał im łaski i całe
dobro, na które zasługiwali. Dzięki Niemu człowiek czuł się dobrze na Ziemi i cieszył się życiem, a Boga
uważał za swojego przyjaciela. Kochanowski w ten sposób ukazał renesansowe postrzeganie Boga, które
sam podzielał.
Jednak relacja ta zmieniła się rok później, po śmierci córki Urszulki. W poświęconych dziecku „Trenach”
Kochanowski zadawał Bogu pytania, nie rozumiejąc, czemu to właśnie jego dziecko poniosło śmierć. Poeta
na chwilę zbuntował się i odwrócił od umiłowanego Boga, zarzucając Mu niesprawiedliwość i brak miłości
do niewinnego dziecka. Zrozpaczony ojciec często zwracał się go do Boga, nie mogąc zrozumieć, czemu
zesłał na niego takie nieszczęście. Miotany emocjami wyrzuca Bogu, że zabrał Urszulkę specjalnie. Wątpił
też w Jego moc, sprawczość i dobro.
Ten stan jednak się zmienia z upływem czasu. Kochanowski powoli, co widać w kolejnych trenach, zaczyna
rozumieć sytuację i godzić się z tym, co go spotkało. Udaje mu się znaleźć spokój i harmonię. W śnie widzi
swoją zmarłą matkę, która niesie córkę na rękach. Widzi, że dziecko jest bezpieczne i szczęśliwe. Dzięki
temu wybacza Bogu i godzi się z Nim.

Zakończenie :
Każdy z nas próbuje znaleźć siłę wyższą, która kieruje naszym życiem i światem, a te poszukiwania
przynoszą różne emocje, które artyści często opisują w swoich dziełach. Relacje z Bogiem nie zawsze są
oparte na miłości i zaufaniu. Niekiedy wkrada się bunt, rozpacz, smutek i niezrozumienie. Nie każdy
potrafił zrozumieć plany Boga, przez co niektórzy odwracali się od Pana, uważając, że nie jest tak dobry i
miłosierny, jak im się wydawało. Lecz w literaturze były też osoby, które miłowały Boga ponad wszystko,
ufały Mu i głosiły Jego nauki, starając się nawrócić kolejnych ludzi. Kontakty ze Stwórcą były więc
różnorodne, a ich przykłady możemy znaleźć w literaturze z różnych wieków i epok.
 Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu
(fragmenty)

Franciszkański ideał ubóstwa jako model ascezy. Omów zagadnienie na

podstawie znanych Ci fragmentów Kwiatków świętego Franciszka z Asyżu. W
swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Święty Franciszek z Asyżu znany jest z pozostawienia po sobie filozofii, nazwanej od jego imienia, czyli franciszkanizmu. Jego życie i poglądy anonimowo zostały opisane w dziele za-
tytułowanym “Kwiatki świętego Franciszka” i stamtąd właśnie można czerpać wiedzę na temat tego, jak Franciszek postrzegał świat, naturę, swoją relację z Bogiem oraz sposób, w jaki
człowiek powinien żyć. Jednym z najważniejszych aspektów jego światopoglądu oraz relacji z Bogiem była kwestia ascezy, czyli dobrowolnego wyrzeczenia się wielu dóbr materialnych,
które święty Franciszek wyznawał i praktykował w swoim życiu. Innym świętym, w życiu którego dopatrzyć się można ascezy jest święty Aleksy, którego żywot spisany został w znanej
“Legendzie o świętym Aleksym”. W średniowieczu, w trakcie którego żyli obaj święci, asceci uważani byli za wzory do naśladowania, osoby godne podziwu, będące blisko Boga i mają-
ce większe szanse na zbawienie po śmierci.

Dzięki anonimowemu twórcy do dziś można zapoznawać się z poglądami i historią losów świętego Franciszka. Zawie-
rzył on całe swoje życie Bogu, uważał, że świat jest doskonałym dziełem, a przyrodę należy podziwiać i szanować.
Wszystko to sprawiać miało, że święty stawał się coraz bliższy Bogu i miał zostać zbawiony po śmierci. Franciszek całe
swoje życie opierał na zaufaniu Bogu oraz opierał się na swojej wierze, w związku z czym efektem tego była także prak-
tykowana przez niego asceza. Franciszek był bowiem wcześniej człowiekiem majętnym, posiadającym znaczne bogac-
twa. Z “Kwiatków świętego Franciszka” dowiedzieć się można, że w pewnym momencie święty zdecydował się rozdać
swój majątek ubogim i wstąpić na drogę ascezy. Rozumiał on ją jednak inaczej, niż było to powszechnie przyjęte w śred-
niowieczu. Panowało bowiem przekonanie, że asceta musi cierpieć, a jego życie pełne jest bólu i wyrzeczeń, przez które
zbliża się on do zbawienia. Święty Franciszek z kolei wychodził z założenia, że jego ubóstwo nie musi łączyć się z cier-
pieniem, ponieważ świat i ludzie zostali stworzeni w celu przeżywania radości, zachwytu i dobra. Umartwianie się i tor-
turowanie swojego fizycznego ciała nie wchodziło więc w zakres ascezy franciszkańskiej ani żadnego innego elementu fi-
lozofii świętego Franciszka. Przeciwnie, człowiek powinien z niego czerpać radość, ale jej źródło nie leży w gromadzeniu
materialnego dobytku, którego święty pozbył się. Szczęście odnaleźć można w przyrodzie, w otaczającym człowieka
świecie i w wierze w Boga, nie zaś w posiadaniu materialnych dóbr, które nie zbliżają człowieka do zbawienia. Święty
Franciszek wkroczył na ścieżkę ascezy, pozbywając się ułatwiającego jego życie majątku, ale nie oznaczało to dla niego
rozpoczęcia męczenia swojego ciała i duszy - wolał żyć w radości i harmonii ze sobą, z Bogiem i całym światem. Dlatego
też asceza franciszkańska odróżnia się od tego typu praktyk znanych ze średniowiecza.
Innym przykładem średniowiecznego ascety jest święty Aleksy, którego losy spisane zostały w “Legendzie o świętym
Aleksym”. Jest ona dziełem hagiograficznym, opisującym żywot i śmierć osoby świętej. Aleksy wywodził się z bardzo bo-
gatej rodziny, ożenił się także z pewną kobietą. Jednak w dniu swojego ślubu oznajmił swej świeżo upieczonej żonie, że
od tego momentu pragnie on żyć w czystości i w ascezie. Udał się także w podróż, której celem miało być poznanie sen-
su życia i odnalezienie Boga. Święty Aleksy często przedstawiany bywa jako ideał ascety, pochodził on bowiem z wyjąt-
kowo ważnego i bogatego rodu, znał on więc wszelkie wygody, jakie może człowiekowi zapewnić życie w dobrobycie.
Mimo to oddał on wszystkie swoje materialne bogactwa i dobra ubogim i sam wyruszył w duchową wędrówkę. W ten
sposób dał przykład innym, że gromadzenie majątku nie jest głównym celem życia człowieka na ziemi. Aleksy wskazał
swoim zachowaniem na to, że człowiek powinien raczej dążyć do dobrego życia, umacniania swojej wiary w Boga oraz
do osiągnięcia zbawienia swojej nieśmiertelnej duszy. Aleksy odrzucił także relację z żoną i zdecydował się na zachowa-
nie czystości, co także było elementem ascezy i odmawiania swojemu ciału ziemskich przyjemności. Zamiast tego chce
on oprzeć swoje życie na wartościach duchowych, które w przeciwieństwie do ziemskiego majątku są trwałe i niezbywa-
lne i to na nich powinno się budować swoje istnienie. W przeciwieństwie do ascezy świętego Franciszka ta proponowana
przez Aleksego jest skrajna, związana jest z umartwianiem siebie i swojego ciała. Jego siła, by wytrwać w tym stanie po-
chodziła od samego Boga i to właśnie w nim Aleksy pokładał całą swoją ufność, że jego cierpienia zostaną mu po śmierci
wynagrodzone.

Zakończenie : Notatki są darmowe, na ig : crazy_jpolski :)

W średniowieczu popularna była więc asceza w różnych formach. Zawsze dotyczyła ona pozbycia
się swojego ziemskiego dobytku i odnalezienia Boga, jednak święty Franciszek nie praktykował w
niej umartwiania się i zadręczania swojego ciała i duszy. Czerpał on radość z obcowania ze świa-
tem. Z kolei święty Aleksy - przedstawiany jako ideał ascety - nie tylko rozdał swoje bogactwa, ale
także trwał w surowej dyscyplinie, która miała go zaprowadzić do Boga.