ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγή
2. Ενδείξεις μαθησιακών δυσκολιών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
3. Δομή του τεστ
4. Άτυπο τεστ ανίχνευσης μαθησιακών δυσκολιών

1
 1. Εισαγωγή

Η δημιουργία του συγκεκριμένου άτυπου τεστ ανίχνευσης μαθησιακών δυσκολιών

ευελπιστεί να αναπληρώσει την έλλειψη μιας σύντομης ανίχνευσης σε μεγάλο αριθμό
μαθητών. Υπάρχουν διαθέσιμα σταθμισμένα τεστ ανίχνευσης, ωστόσο η χρήση τους
περιορίζεται σε συγκεκριμένους γνωστικούς τομείς, ενώ άλλα απαιτούν μία χρονοβόρα
διαδικασία με ατομική αξιολόγηση του μαθητή ή με ερωτηματολόγια που συμπληρώνουν οι
εκπαιδευτικοί. Το παρόν άτυπο τεστ έχει το πλεονέκτημα ότι δύναται να εφαρμοστεί σε μία
ολόκληρη τάξη και να ανιχνεύσει μέσα σε 2 διδακτικές ώρες δυσκολίες που ενδεχομένως
αντιμετωπίζουν οι μαθητές στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά. Κατόπιν, αξιολογούνται οι
απαντήσεις των παιδιών και διαχωρίζονται στους μαθητές που χρήζουν περαιτέρω
διερεύνησης από τους εκπαιδευτικούς της τυπικής τάξης (με παρατήρηση εντός της τάξης και
ενισχύοντας τις αδυναμίες τους) και σε αυτούς που χρειάζονται αναλυτική αξιολόγηση από
τους καθηγητές του τμήματος ένταξης για να παραπεμφθούν στα δημόσια διαγνωστικά
κέντρα (Κ.Ε.Δ.Α.Σ.Υ. και Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα). Επομένως, η χρήση του αποσκοπεί
στην έγκαιρη διάγνωση, ώστε να υποστηριχθούν οι μαθητές αποτελεσματικά. Έτσι, το παρόν
τεστ διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς του τμήματος ένταξης να προνοήσουν για τους
μαθητές της Ά Γυμνασίου, καθώς η αλλαγή βαθμίδας της εκπαίδευσης επιφέρει και
περισσότερες δυσκολίες λόγω των μεγαλύτερων απαιτήσεων.

Καλή δύναμη στο αξιόλογο έργο των εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής και σε όσους
ενδιαφέρονται να παρέχεται η κατάλληλη βοήθεια στο κάθε παιδί ξεχωριστά! Ας κάνουμε τα
παιδιά να νιώθουν μοναδικά για να εξελιχθούν σε ευτυχισμένους ενήλικες, χρήσιμους για την
κοινωνία!

Τσομπανέλη Δέσποινα, Φιλόλογος-Ειδική Παιδαγωγός, Msc

2
2. Ενδείξεις ύπαρξης μαθησιακών δυσκολιών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Γλώσσα (Παντελιάδου και άλλοι, 2004)

 αποφεύγει να διαβάσει και να γράψει

 συχνά διαβάζει λάθος τις γραπτές πληροφορίες
 δυσκολεύεται να κάνει περίληψη
 δυσκολεύεται να αναδιηγηθεί με την ορθή σειρά μια ιστορία
 έχει φτωχή κατανόηση του γραπτού λόγου
 δυσκολεύεται να καταλάβει το γραπτό λόγο σε όλα τα μαθήματα
 κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη
 δυσκολεύεται στις αφηρημένες έννοιες
 παράγει πολύ φτωχό γραπτό λόγο
 δυσκολεύεται στην εκμάθηση ξένης γλώσσας

Μαθηματικά

 δυσκολεύεται στην κατανόηση της θεσιακής αξίας των ψηφίων

 δυσκολεύεται στην εφαρμογή των βασικών μαθηματικών γνώσεων
 μπερδεύει τα σύμβολα
 δυσκολεύεται στην έκφραση μαθηματικών εννοιών (π.χ. τι είναι εμβαδό)

Προσοχή και οργάνωση

 δυσκολεύεται να ακολουθήσει σύνθετες οδηγίες

 δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε ένα έργο
 δυσκολεύεται σε τεστ πολλαπλής επιλογής
 δουλεύει αργά στην τάξη και στις εξετάσεις
 δεν κρατά καλές σημειώσεις
 δυσκολεύεται να ελέγξει το έργο του
 δυσκολεύεται στην οργάνωση του χρόνου και των δραστηριοτήτων

3
Κοινωνικές δεξιότητες

 δεν δέχεται την κριτική

 δυσκολεύεται στην κατανόηση μη λεκτικών σημάτων στην επικοινωνία
 δυσκολεύεται στην ερμηνεία των κοινωνικών περιστάσεων
 παρερμηνεύει συχνά τη συμπεριφορά των άλλων
 δυσκολεύεται στη διαπραγμάτευση ή στην υπεράσπιση του εαυτού του
 υποκύπτει εύκολα στην πίεση των συνομηλίκων
 δυσκολεύεται να «μπει» στη θέση του άλλου

4
3. Δομή του τεστ

ΓΛΩΣΣΑ

1) Οι μαθητές ακούνε προσεκτικά ένα κείμενο από τον εκπαιδευτικό και το

μεταφέρουν γραπτώς στο χαρτί.
Με αυτή τη δοκιμασία διαπιστώνεται το επίπεδο της συγκέντρωσης και της
μνήμης εργασίας του μαθητή, όπως και της ακουστικής αντίληψης. Συνήθως,
οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δεν προλαβαίνουν να γράψουν ή ζητούν
επανάληψη της εκάστοτε πρότασης και το γραπτό αποτέλεσμα δεν είναι
ικανοποιητικό (π.χ. απουσία τονισμού, παρατονισμοί, πολλά ορθογραφικά ή
φωνολογικά λάθη, παραλείψεις λέξεων) σύμφωνα με την τάξη φοίτησης.

2) Οι μαθητές αντιγράφουν ένα κείμενο.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες υστερούν στην αντιγραφή καθώς απαιτεί
συγχρονισμό οπτικοκινητικού συντονισμού, κινήσεις οφθαλμών,
συγκέντρωση και δυνατή μνήμη εργασίας. Συχνά παρατηρούνται
ορθογραφικά λάθη, φωνολογικά λάθη ή παράλειψη τονισμού και σημείων
στίξης. Καλό είναι να γίνεται σύγκριση των δύο γραπτών δοκιμασιών, ώστε
να αξιολογείται η διαφορά μεταξύ τους.
Κάτω από την αντιγραφή υπάρχει μία απλή ερώτηση σχετική με το κείμενο,
ώστε να εκτιμηθεί η κατανόηση του.

3) Οι μαθητές χαρακτηρίζουν γραμματικά τις λέξεις.

Έτσι, διαφαίνεται εάν κατέχουν τις βασικές γνώσεις γραμματικής. Η έλλειψη
των απαραίτητων γνώσεων ή η δυσκολία της εφαρμογής ενός κανόνα είναι
ενδείξεις μαθησιακής δυσκολίας. Ωστόσο, οι γραμματικές και συντακτικές
γνώσεις ίσως υποδεικνύουν μαθησιακά κενά του μαθητή. Το παιδί χρήζει
περαιτέρω διερεύνησης των αδυναμιών του εφόσον παρουσιάζει και άλλες
ενδείξεις μαθησιακής δυσκολίας.

4) Οι μαθητές χαρακτηρίζουν συντακτικά τις λέξεις.

Αξιολογούνται οι βασικές γνώσεις του συντακτικού (δομή απλής πρότασης).

5
5) Οι μαθητές γράφουν ένα γράμμα σε ένα φίλο τους.
Παρατηρούνται εάν υπάρχουν:
 Φωνολογικά λάθη
 Ορθογραφικά λάθη

 Παρατονισμοί ή απουσία τονισμού

 Απουσία σημείων στίξης
 Απουσία σύνθετων προτάσεων
 Λάθη γραμματικού και συντακτικού τύπου
 Παρανόηση θέματος
 Περιγραφή με τη χρήση επιθέτων
 Τήρηση των περιθωρίων στο χαρτί και ανάμεσα στις λέξεις
 Δυσανάγνωστα ή ανομοιογενούς μεγέθους γράμματα
 Τήρηση της μορφής ενός γράμματος σε φίλο
 Κατάλληλο ύφος λεξιλογίου
 Επανάληψη λέξεων
 Χρήση πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων όπου χρειάζεται

Λάθη φωνολογικού τύπου στο γραπτό λόγο

 Αντικατάσταση γραμμάτων π.χ. βέρκα αντί βάρκα
 Αντιστροφή γραμμάτων π.χ. στάντα αντί τσάντα
 Πρόσθεση γραμμάτων π.χ. συζητάς αντί συζητά
 Αντιμετάθεση συλλαβής π.χ. λά-μπα αντί μπά-λα
 Παράλειψη γραμμάτων π.χ. έφγα αντί έφυγα
 Παράλειψη συλλαβής π.χ. παμένω αντί παραμένω

6
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Μνήμη ακολουθιών-αρίθμηση

1. Εντοπίζουν τον μεγαλύτερο αριθμό της δυάδας.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται να διαβάσουν ή να ξεχωρίσουν

σύμβολα και αριθμούς. Ενδεχομένως να αντιστρέψουν λόγω καθρεπτικής ανάγνωσης
τους αριθμούς και να κυκλώσουν τον αντίθετο αριθμό.

2. Γράφουν την προπαίδεια και τοποθετούν τα αποτελέσματα στο κατάλληλο

πλαίσιο του πίνακα.
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες λόγω αδύναμης μακρόχρονης μνήμης
δυσκολεύονται να αποστηθίσουν την προπαίδεια, όπως επίσης αντιμετωπίζουν και
δυσκολίες με τη σειρά ακολουθιών.

3. Συνταιριάζουν το γράμμα με τον αριθμό, καθώς έτσι διαφαίνεται η δυσκολία στην

αντίληψη και μνήμη της ακολουθίας.

4. Κάνουν τους 4 αλγόριθμους των πράξεων.

Ένδειξη μαθησιακής δυσκολίας θεωρείται η δυσκολία να συμπληρώσει τον αριθμό
που λείπει στο πλαίσιο, καθώς υπάρχει δυσκολία στους νοερούς υπολογισμούς.
Επιπλέον, ο μαθητής με μαθησιακές δυσκολίες συνήθως δεν έχει κατανοήσει τη
θεσιακή αξία των ψηφίων με αποτέλεσμα να καταλήγει σε λανθασμένο αποτέλεσμα
της πράξης.

5. Επιλύουν ένα πρόβλημα.

Διαφαίνεται κατά πόσο ο μαθητής είναι σε θέση να κατανοήσει τα λεκτικά και
αριθμητικά δεδομένα και να τα οργανώσει, ώστε να καταλήξει στο επιθυμητό
αποτέλεσμα.

7
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παντελιάσου, Σ., Πατσιοδήμου Α., Μπότσας Γ. (2004). Οι Μαθησιακές Δυσκολίες στη

δευτεροβάθµια εκπαίδευση, Βόλος.

8
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
ΤΆΞΗ:
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

ΤΕΣΤ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ

1. Να ακούσετε και να γράψετε προσεκτικά το κείμενο που θα σας διαβαστεί (επιλογή

άγνωστου κειμένου της εκάστοτε τάξης των μαθητών).

2. Να αντιγράψετε το παρακάτω κείμενο:

«Χίλια χρόνια πριν από το Χριστό, έγινε μια αληθινή επανάσταση με την επινόηση του
αλφάβητου. Οι αρχαίοι Φοίνικες, που ήταν έμποροι και ταξιδευτές και κατοικούσαν στο
σημερινό Λίβανο, δημιούργησαν το πρώτο αλφάβητο που αποτελούνταν από 22 γράμματα,
τα οποία ήταν όλα σύμφωνα.»

Τι επινόησαν οι αρχαίοι Φοίνικες;

9
3. Να χαρακτηρίσετε γραμματικά τις εξής λέξεις:

Αληθινή
Έμποροι
Πριν
Κατοικούσαν

4. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις εξής λέξεις από το παραπάνω κείμενο:

Φοίνικες
Ταξιδευτές
Κατοικούσαν
Αλφάβητο

5. Να γράψετε ένα γράμμα στο φίλο-η σας, στο οποίο θα περιγράφετε τον τόπο της
κατοικίας σας.

10
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

Μνήμη ακολουθιών-αρίθμηση

1) Ποιος αριθμός είναι μεγαλύτερος σε κάθε δυάδα; Να τον βάλεις σε κύκλο.

69 – 36 49 – 91 312 – 823
74 – 41 28 – 29 169 – 739
52 – 83 77 – 44 451 – 687
61 – 99 18 – 97 203 – 190

2) Να κάνεις τις πράξεις και να γράψεις τα αποτελέσματα στα τετραγωνάκια.

2x2=4 5x9= 7x9= 9x2=

3x3=9 6x6= 8x1= 9x3=
4x3= 6x8= 8x5= 9x5=
4x4= 6x9= 8x7= 9x8=
4x5= 7x2= 8x8= 9x9=
4x6= 7x3=
4x7= 7x5=

4 9

3) Βάλε τους αριθμούς και τα γράμματα που ταιριάζουν στα κενά κουτάκια ‘πάνω’ και
‘κάτω’ :

2 δ 5 10
β 4 η

11
4) Να κάνεις τις ακόλουθες πράξεις:

ΠΡΟΣΘΕΣΗ

159
+ 36

+ 7 = 15

ΑΦΑΙΡΕΣΗ

163
- 74

9- =2

ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ

136
x 25

x 4 = 20

ΔΙΑΙΡΕΣΗ

124 4

18 : =3

12
5) Επίλυση προβλήματος :

« Αν αφαιρέσουμε από τον δεκαδικό αριθμό 55,70 τον αριθμό, 25/100 ποιος αριθμός θα
προκύψει; »

13