ICS 97.130.

20 TÜRK STANDARDI TS EN 441-10/Nisan 2004

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS EN 441-10
Nisan 2004

ICS 97.130.20

TİCARÎ TİP SOĞUTUCU TEŞHİR DOLAPLARI –

BÖLÜM 10 : KOKU VE TAT BULUNMAMA DENEYİ

Refrigerated display cabinets – Part 10 : Test for absence of

odour and taste

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 97.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 441-10/Nisan 2004

Ön söz
− Bu standard, CEN tarafından kabul edilen EN 441-10 (1994) standardı esas alınarak TSE Mühendislik
Hizmetleri Hazırlık Grubu tarafından hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 15 Nisan 2004 tarihli
toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− EN 441 standard serisinin adları “Ticarî tip soğutucu teşhir dolapları” ana başlığı altında aşağıda
verilmiştir.

Bölüm 1: Terimler ve tarifler

Bölüm 2 : Genel mekanik ve fiziksel kurallar

Bölüm 3 : Doğrusal boyutlar, alanlar ve hacimler

Bölüm 4 : Genel deney şartları

Bölüm 5: Sıcaklık deneyi

Bölüm 6 : Sıcaklığa göre sınıflandırma

Bölüm 7 : Buz çözme deneyi

Bölüm 8 : Su buharı yoğuşma deneyi

Bölüm 9 : Elektrik enerji tüketim deneyi

Bölüm 10 : Koku ve tat bulunmama deneyi

Bölüm 11 : erleştirme, bakım ve kullanıcı kılavuzu

Bölüm 12 : Yoğuşturma birimi dolaptan uzağa yerleştirildiği zaman dolapların ısı değişim oranının
ölçülmesi
ICS 97.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 441-10/Nisan 2004

İçindekiler
1 Kapsam...................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 1
3 Hazırlık ve deney ...................................................................................................................................... 1
4 Numuneleri inceleme (muayene etme)................................................................................................... 2
ICS 97.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 441-10/Nisan 2004

Ticari tip soğutucu teşhir dolapları – Bölüm 10 : Koku ve tat bulunmama

deneyi

1 Kapsam
1.1 EN 441 serisi standardlar, gıda ürünlerinin teşhir edilmesi ve/veya satışının yapılması amacıyla
kullanılan ticari tip soğutucu teşhir dolapları için terimleri, yerleşim, bakım ve kullanıcı el kitabının yanı sıra
genel mekanik ve fiziksel kuralları ve deney şartlarını kapsar.

EN 441 serisi standardlar, yiyecek içecek hizmetinde veya benzer perakende olmayan uygulamalarda
kullanılması amaçlanan soğutucusu bulunan satış makinaları veya dolapları kapsamaz.

1.2 Bu standard, soğutucu teşhir dolaplarının dahilî bileşenleri için kullanılan malzemelerin gıdaya tat ve
koku vermeyecek şekilde olmasını kontrol etmek için belirlenen deney metotlarını kapsar.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi hâlinde en son baskısı
kullanılır.

EN, ISO, Adı TS No1) Adı

IEC vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 441-4 Refrigerated display cabinets- Part 4: TS 7853 Ticari tip soğutucu teşhir dolapları- Bölüm
General test conditions EN 441-4 4:Genel deney şartları
EN 441-6 Refrigerated display cabinets- Part 6: TS 7453 Ticari tip soğutucu teşhir dolapları- Bölüm
Classification according to temperatures EN 441-6 6:Sıcaklığa göre sınıflandırma

3 Hazırlık ve deney
3.1 Ortam sıcaklığı
Ortam sıcaklığı + 22 oC ile + 30 oC arasında olmalıdır (İklim sınıfı 2, iklim sınıfı 3 ve iklim sınıfı 4 için EN 441-
4, Madde 4.1.7’ye bakınız).

3.2 Temizleme
Dolap, deneyden önce imalâtçının talimatlarına göre ve bunu takiben saf su ile temizlenmelidir.

3.3 Termostat ayarı

Uygun dolap sınıfına (EN 441-6, Madde 3’e bakınız) göre gereken sıcaklıkları sağlayan, imalâtçının
talimatlarına göre termostatın ve diğer kontrol cihazlarının ayarlanmasıyla birlikte dolap 48 saat süreyle
çalıştırılmalıdır.

3.4 Numuneler
Her bir dolap ve bölüm için analitik ve kontrol numuneleri aşağıda verilmiştir :
a) 100 ml içilebilir su
b) 75 mm X 35 mm X 5 mm ebatlarındaki bir tuzsuz taze tereyağı dilimi.

(a) ve (b)’nin her birinden analitik numune olarak kullanılmak üzere en az altı numune ve kontrol numunesi
olarak kullanılmak üzere ise en az altı numune gereklidir.

Analitik numuneler Petri kaplarına ve kontrol numuneler ise hermetik olarak sızdırmaz hale getirilen cam
mahfazalara yerleştirilmelidir.

1)
TSE Notu : Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
1
ICS 97.130.20 TÜRK STANDARDI TS EN 441-10/Nisan 2004

Deneyden önce, deneyde kullanılacak olan tüm Petri kapları ve cam mahfazalar buhar hâlindeki nitrik asit ile
temizlenmeli ve sonra kokunun tamamının ortadan kaybolduğu durum elde edilinceye kadar damıtılmış su ile
yıkanmalıdır.
Suyun ve tereyağın analitik numuneleri dolabın veya dolap bölmesinin içine kapalı olmayacak şekilde
yerleştirilir. Hermetik olarak sızdırmaz hale getirilen cam mahfazaların içindeki kontrol numuneleri analitik
numunelere yakın olarak yerleştirilir.

3.5 Deney süresi

Analitik numuneler ve kontrol numuneleri, 48 saat süreyle belirlenen sıcaklık şartlarında ve varsa,
kapısı/kapıları kapalı durumda çalışan dolap içerisinde bırakılır. 48 saat sonra, analitik numunelerin üzeri
kapatılır.

Analitik numuneler ve kontrol numuneleri çıkarılır ve bu numuneler deney odasında bırakılarak yaklaşık
olarak 20 oC’a kadar ısıtılır.

4 Numuneleri inceleme (muayene etme)

4.1 Şartlar
İnceleme numuneler dolaptan çıkarıldıktan yaklaşık 2 saat sonra ve deney metoduna aşina olan en az üç
uzman kişi (muayeneci) tarafından yapılmalıdır.

Her bir uzman kişi:

- İki su analitik numunesini,
- İki su kontrol numunesini,
- İki tereyağı analitik numunesini,
- İki tereyağı kontrol numunesini
almalıdır.

Numunelerin tanımlanması, muayene yapan kişi tarafından bilinmemelidir.

Farklı bir muayene yapan kişi, farklı bir inceleme yapmadan su numunelerini, tereyağı numunelerinden önce
muayene etmelidir.

Muayene yapan kişiler birbirlerinin yorumlarını bağımsız olarak yazılı biçimde kayıt altına almalıdır.

4.2 Değerlendirme
Analitik numunelerin değerlendirilmesi, aşağıdaki derecelendirmeye göre yapılmalıdır :

0 işareti : Yabancı bir kokunun veya tadın bulunmadığını gösterir.

1 işareti : Az miktarda yabancı bir kokunun veya tadın bulunduğunu gösterir.
2 işareti : Kesinlikle fark edilen yabancı bir kokunun veya tadın bulunduğunu gösterir.
3 işareti : Belirgin bir yabancı kokunun veya tadın bulunduğunu gösterir.

Koku ve tat için her bir değerlendirme esnasındaki her bir sonucun ortalama değeri 1 işaretini aştığı zaman,
deney tekrar edilir. Aşağıdaki işlemler bu ikinci deney için yapılmalıdır :
- Buharlaştırıcıdaki buzun çözülmesi,
- Dolabın veya dolap bölmelerinin temizlenmesi,
- Boş dolabın 1 hafta süreyle çalıştırılmasıyla,
- Koku ve tadın bulunmamasına ait ikinci deney için sıcaklık ayarı.

4.3 Deney raporu 2)

Deney raporu açık bir şekilde aşağıdaki hususları içermelidir :
a) İmalâtçının adı veya ticari markası veya her ikisi,
b) Dolabın dâhilî bağlama elemanlarının tarifinin yanı sıra dolabın modeli ve seri numarası,
c) Madde 4.2’de tanımlandığı gibi olan değerlendirme sonucu.

2)
TSE Notu: Deney raporu, burada istenilen bilgilere ilâve olarak TS EN ISO/IEC 17025’te verilen bilgileri de
içerecek şekilde düzenlenebilir.