Professional Documents
Culture Documents
Alfa Makina Sanayi Staj Defteri - Makina Mühendisliği
Alfa Makina Sanayi Staj Defteri - Makina Mühendisliği
KISIM:
KURULUŞUN TANIMI
Alfa Makine Sanayi; 1986 yılı başında Ostim sanayi Sitesinde faaliyetlerine başlamıştır.
Kalorifer kazanları, buhar kazanlar ve müştemilatının imalatını yapan kuruluş geçen bu kısa sürede
birçok önemli yatırımı tesis etmiş, müşterilerinin hep takdirini kazanmıştır.
Sürekli gelişmeyi ve büyümeyi hedefleyen ALFA, 1997 yılında Samsun yolu 30. Km
Hasanoğlan Organize Sanayi Bölgesinde yaklaşık 9 dönüm arazi üzerinde 5.000 m2 imalat alanına
sahip yeni ve modern fabrikasını kurmuş, yeni makineler ve teçhizatlarla donatmıştır. Böylece imalat
kalitesi ve kapasitesini önemli ölçüde attırmıştır.
Alfa yeni tesislerinde ısı cihazları, klima santralleri imalatının yanında her türlü makine
imalatını da yapmaktadır. Üretilen tüm mamuller TSE belgeli olup, firma TS-EN ISO 9001:2000
Kalite güvence sistemine sahiptir.
ORGANİZASYON ŞEMASI
YÖNETİM KURULU
GENEL MÜDÜR
BAKIM-ONARIM
MÜDÜRLÜĞÜ
www.stajdefteri.org
FABRİKA ORGANİZASYONU
Fabrika Projesi Hazırlama:
a) Mamul tablosu,
b) İmalat ve imal usulü,
c) Tezgâh ve tesis,
a) Pazarlama sistemi,
b) Talep dağılımı ve değişimi, gelişimi,
c) Finansman kaynakları ve gelişme imkânı,
d) Dış ilişkiler,
e) Nakliye ve haberleşme,
f) Depolama, dağıtım,
a) Kapasite artımı,
b) Mamul çeşitliliği,
c) Yeni operasyonların ilavesi.
a) Projenin gerçekleşmesinde önemli olan bütün faktörler önem sırasına göre alt alta yazılır.
b) Her faktörün zamanında, istenilen maliyet ve kalitede, miktarda düzgün sürekli olarak
sağlanabileceği kontrol edilir.
c) Bu faktörlerin genellikle anormal çarelere başvurmadan sağlanabileceği gösterilince
fizibilite raporu tamamlanır.
İŞ ETÜDÜ VE PLANLAMASI
Metot Etüdü:
İşletmede yapılacak işler önceden planlanmazsa işletme iyi çalışamaz. Planlama ise bazı
ölçmeler ve etütlere dayanarak yapılır. İş Etüdü aşağıdaki alt gruplara ayrılabilir:
1. Metot Etüdü,
2. Zaman Etüdü,
3. İşletmelerde insan faktörü analizleri,
4. İşletmelerde ortam ve çevre analizi,
5. İş Planlaması,
6. Sistem Analizi,
7. Bilgi Akışı ve Form Hazırlama.
Metot Etüdünün Tanımı ve Kısımları:
İşletmeler makineler ve insanlardan meydana gelmiş sistemlerdir. Buradaki işleri:
1. İnsanlar,
2. Makineler,
3. Makinelerle insanlar beraberce yapabilirler.
Bu şekilde çalışan işletmelerde verim düşüklüğü veya başarısızlık çeşitli hatalardan ileri gelir. Bu
hatalar:
1. İş Metodu hatası,
2. Makine, alet, takım hatası,
3. Malzeme hatası,
4. İnsan hatası,
5. Sistem hatası,
6: İş Ortamından gelen hatalar,
7. Dış şartlardan gelen hatalar,
www.stajdefteri.org
Fabrikalarda iş yapmak için malzeme, makine, işgücü gibi çeşitli kaynaklar kullanılır. Bu
imkânları kullanmak bir maliyet meydana getirir. Kullanılan kaynakların en önemlisi zamandır.
Çünkü bunda geri dönüş yoktur. Bunun için zamanın kullanılmasında dikkatli olmak gerekir.
Bu nedenlerle modern teknik işletmeciliğin gelişmesi sırasında ele alınan ilk konu zaman etüdü
olmuştur.
Zaman Etüdüne ait ilk kitap 1900 yıllarında yazılmıştır. Halbuki maliyet muhasebesi, personel
idaresi, bütçeleme ve planlama konusundaki çalışmalar 1920’lerden sonra artmıştır.
İlk zaman etütlerinden biri, Vauban Belidor adındaki bir Fransız tarafından toprak kazmak, tel
örgü germek veya engeller koymak üzere kazıkların kaç dakikada çakılabileceğini saptamak için
yapılmıştır. Böylelikle bir gün içinde ne kadar yeri çevirebileceğini hesaplamıştır. Daha sonra
Taylor kronometraj usulünü fabrikalarda uygulamıştır.
Bir işin normal şartlarda, normal tempo ile alacağı zamanın analizine ve hesaplanmasına
’Zaman Etüdü’ denir. Bu işin, normal şartlarda, normal tempo ile çalışan bir işçi tarafından
bitirilmesi için geçen zamana ‘Standart Zaman’ adı verilir. Zaman Etüdü için önce işin hareket
etüdü yapılmalıdır. Zaman ölçümü şu amaçlarla yapılır:
a) Mevcut bir işin ne kadar zaman aldığını saptamak,
b) Normal şartlar altında, normal maharet ve normal alışkanlıkta olan işçinin işi ne kadar zamanda
yaptığını saptamak,
c) Bizim şartlarımızda işin ne kadar zaman alacağını tespit için:
—Düzeltme yapılmadan iş ölçülür.
—İş idealize edilir. Bu durumda ölçü alınır.
d) Zaman standartlarını tespit ve parça başına verilecek ücret ve primleri hesap etmek,
e) Günlük ödeme yapılan işler için normal bir günlük mesainin karşılığı olan işi tespit etmek,
f) Metotların geliştirilmesinde yardımcı olarak kullanmak,
g) Üretim planlama ve kontrol çalışmaları yapmak,
h) Maliyet kontrolü yapmak.
a) Taşıma elemanı,
b) Prodüktivite işlem,
c) Ayarlama,
d) Kontrol,
e) Boşaltma, hazırlama şeklinde ayrılabilir.
3. Çalışma Hızı:
Aynı işlem çalışma hızı değişirse veya işi yapan değişirse, farklı zamanda yapılır. Çalışma hızı
faktörü R (Rate) hızlı veya yavaş temponun normale dönüştürülmesine yarar.
4. İş Şartları:
Bir işin yapıldığı ortam işin zamanına ve çalışma hızına da etki eder. Örneğin bir insan ağır
parça taşıyorsa yavaş çalışır. İş şartlarını bir katsayı ile işlem zamanına etki ettirmek gerekir.
5-Finansman Giderleri: Özellikle yıllara sari projelerde veya üretim süreci uzun olan
ürünlerde harcamaların çok erken oluşması (yurtdışından sipariş usulü malzeme alımında
sürelerin 8–15 ay gibi gerçekleşmesi) nedeniyle önemli oranda finansman yükü
oluşmaktadır. Finansman yükü, harcama ve tahsilât planlarına bağlı olarak hesaplanır; en az
finansman yüküne ulaşmak için harcama ve tahsilât planlarındaki bütün alternatifler
denenir.
Kararlaştırılan en küçük planlama aralığında (aksi gerekmedikçe aylık bazda) meydana
gelen tüm nakit giriş ve çıkış hareketleri arasındaki farklar hesaplanır, teklif konusu projenin
dönemler için nakit ihtiyacı veya nakit fazlası görülür. Nakit ihtiyacı olan dönemlerde, Mali
İşler Müdürlüğü’nün piyasa kredi faizleri hakkındaki görüşüne bağlı olarak MAPM bölümü
tarafından belirlenen kredi faiz oranı üzerinden finansman gideri, nakit fazlası olan
dönemlerde ise Mali İşler Müdürlüğü’nün piyasa mevduat faizleri, repo, hazine bonosu vb
finansal yatırımları hakkındaki görüşüne bağlı olarak MAPM bölümü tarafından belirlenen
faiz oranı üzerinden finansman geliri hesabı yapılır.
6-Proje Özel Giderleri: Yukarıda açıklanan maliyet unsurları dışında kalan maliyetler,
“diğer maliyetler” ya da projeye özel nitelikteyse “proje özel giderleri” olarak tanımlanır.
Projeler/ürünler için farklılık göstermekle birlikte bu grupta bulunabilen maliyet tipleri Ar-
Ge/Tasarım maliyetleri, Lisans/Know-How/Royalti teknoloji transfer maliyetleri, bir önceki
tasarımda müşteri tarafından finanse edilen tasarım/yatırım giderlerine karşılık geri ödeme
yapılması (Başka bir projede destek sağlayan müşterinin tekrarlanmayan giderlerini geri
alması, (Reimbursement) ), genellikle ürüne özel yatırım amortismanının tamamı, sözleşme
ve teminat mektubu masrafları/vergileri, özel sigorta, projeye özel yurtdışı eğitim/yolculuk
ve garanti dönemi hizmet maliyetleridir. Bu gider tiplerinin üretim miktarı ile ilişkisi
dikkate alınarak, tekrarlanan-tekrarlanmayan ayrımı yapılır.
Sözleşme giderleri, geçici teminat mektubu komisyonları ile başlayıp teklif konusu işin bir
sözleşme ile sonuçlanması halinde ortaya çıkacak sözleşme damga vergisi, karar pulu, kati
ve avans teminat mektup komisyonları ve genel kredi sözleşmesi damga vergileri benzeri
giderlerdir. Bu işlem maliyetlerinin doğru olarak analiz edilebilmeleri için işlemlere ait
oranlar, ilgili mevzuattan kontrol edilir, teslimat programı, ödeme planı, teminat koşulları
bilgileri ışığında avans mahsubu planları hazırlanarak hesaplanır. Ayrıca gerektiğinde
güncel banka komisyonlarının kullanılması amacıyla Mali İşler Genel Müdür
Yardımcılığı’nın ilgili birimi ile koordinasyon sağlanır.
Analize konu proje ömrü boyunca bu işe özel olarak yapılacak yolculukların zamanı, süresi,
katılımcı sayısı, gidiş-dönüş sayısı, gidilecek yer ile ilgili bilgiler proje yönetimi kanalıyla
sağlanır. Bu veriler MAPM tarafından Harcırah Yönergesi çerçevesinde maliyetlendirilerek
maliyet analizlerine katılır.
Teklif verilen müşterinin yurtdışı alt yükleniciden doğrudan tedarik yaptığı durumlarda,
hem malzeme tedarik giderleri hem de teknoloji transfer ödemeleri üzerinden vergi
yükümlülüğü doğması durumunda oluşacak harcamalar ayrıca dikkate alınır.
8- Kar: Analizde girdi olarak kullanılması gereken satış fiyatı verisinin geçici nitelikte
oluşturulması için kullanılır. Üst yönetimin analiz konusu proje/ürün için özel bir talimatı
yoksa ALFA karlılık hedeflerine bağlı olarak %10–15 oranında kar hesaplanır ve maliyet
değerine eklenir.
Piyasa veya rekabet fiyatının belli olması ve analizde sabit veri olarak kullanılması
durumunda karlılığın hesaplanmasında “Kar=Fiyat - Maliyet” denkliği kullanılır.
Fiyat kararı oluştuğunda analizde kullanılan satış fiyatı verisi düzeltilerek karlılık
hesaplanır.
Alfa’da bölümler arasındaki iletişimi MANMAN denilen program ile sağlanmaktadır. Programın
ne olduğu ve nasıl çalıştığı şöyledir.
MANMAN NEDİR?
ManMan programını kullanacak personelin mutlaka bir kullanıcı adı olmalıdır. Elektronik
Üretim Müdürlüğü bünyesindeki bir personel için yeni kullanıcı ismi açılması gerektiğinde Üretim
Mühendisliği Bölümü’ne başvurulur. Genel olarak yeni kullanıcı isimleri işe yeni başlayan
personele verilir. Üretim Mühendisliği Bölümü, kullanıcı ismi açılacak kişinin amirinden o kişinin
hangi komutları kullanma hakkı olduğu bilgisini alır. Bu konu çok önemlidir çünkü ManMan’de
kullanıcılar sadece yetkileri derecesinde programın kısımlarına ulaşabilirler. Kullanıcılara sadece işi
gereği sahip olması gerektiği kadar yetkiye sahip olmalıdırlar. Yeni kullanıcı formu doldurularak
gerekli yerlere onaylattıktan sonra bilgi sistemleri direktörlüğüne gönderilir. Bilgi sistemleri
direktörlüğü, ManMan kullanıcı adı ve şifresini içeren belgeyi kapalı zarf içinde yeni kullanıcıya
ulaştırır.
Bir adet tablanın imal edilmesi 0,3 saat sürmüştür. Tablanın bitmiş halinin ağırlığı 14,2 kg
ölçülmüştür. Buna göre:
Malzeme gideri: (1kg malzemenin fiyatı 0,650 $ dır.) 14,2 x 0,650 = 9,23 $
19,5976 $
Kar Payı: (Toplam giderlerin % 10’u maliyete eklenir.) 19,5976 x 0,1 = 1,95976 $
TOPLAM= 21,55736 $
NOT: Genel yönetim giderleri, Pazarlama ve satış giderleri, Finans giderlerinin hesabında
kullanılan oranlar şirket gizli belgeleri olduğundan yazılmamıştır.