Su khac biét giira nam va nir
trong mua sam tric tuyén 6 Viét Nam
Neuyén Thanh B§*, Ha Ngge Thing**
gay nbn: 21/6/2014
Nagiy han ban sta: 20/7/2014
Neiy duyet ding: 25/7/2014
‘Tém tit:
Di véi cite doanh nghigp ban 1é, hidu bide hank vi ngudi tiéu ding la diéu kign tién quyét dé
doanh nghiép tin tai va phat tién trong mai trading kinh doanh truyén thOng cling nhu trong mdi
truéng trec tayén. Do dé, muc dich cia bai viét ndy Id nghién hank vi mua sdm trac tuyén cia
cde nhém Khich hang co gidi tink khéc nhau, Trén co sé d6, dé xudt mét s6 gidi php nham thie
dy Khdch hang mua sion tree tuyén nhiéu hon. Dé dat diege nhiong muc teu ndy, nghién cin si
dung phuzong phip didu tra bing bang cltu hoi. Céc bang Adi ndy duege thu thép trac tiép va qua
mang Internet Két qué thu vé duge 221 phiéu hop Ié va két qué phan tich cho thdy c6 sy Khie
biét vé ching logi hang hoa va tdn sudt mua sim trec tuyén gitta khich hang nam va nit.
Tir khéa: giéi tinh, khéch hang, mma sim trye tyén.
1. Dit van a8
Mua sim trgc tuyén di tré think mt phuong
thire mua sim phé bign va ngay cang phat trién trén
thé giéi cing nhw tar Viét Nam. Ti 18 ngwoi tiéu
dimg mua sim trye tuyén khéng ngimg gia ting
theo thoi gian. Tuy nhién, ti lé nguéi tigu ding Viet
‘Nam tham gia mua sim tryc tuyén van con th4p hon
rit nhidu so véi cae nude trong khu vuc va trén thé
gidi (Asia digital marketing association, 2012). Mét
trong nhiing nguyén nhdn quan trong ciia van dé nay
46 1a nhimg ngudi ban hang tryc tyén chua thye sur
am hiéu khéch hang muc tiéu cia minh. Do 46, €é
thu hut va khuyén Khich khich haag mua sim tre
tuyén nhigu hon thi nghién cu hanh vi cia ho
digu khéng thé thiéu 46i véi cde doanh nghiép va ca
nhan ban hing truc tuyén. Boi vi, hiéu biét nai
tiéu ding lé vin d8 then chét, la diéu kign tién quyét
4é c6 thé thanh céng trong mér trong canh tranh
ngay cang gay git (Vi Huy Thong, 2010). Toy
nhién, hanh vi nguoi ti8u ding Iai chiu an hudng
‘Sd 205(1D) thang 7/2014 58
béi nhiing dic diém cé nhén nbu: gii tinh, d6 tub,
trinh 46 hoc van,... Vi vay, nghién ciru hanh vi moa
sim tryc tuyén cia céc nhém khéch hang c6 giéi
tinh khéc nhau 1a diéu cn thiét 461 véi cdc doanh
nghigp va ca nhdn ban hang tryc tuyén trong viée
am hiéu khach hang mye tiéu cua minh.
Mac du, trén thé giéi hign nay da c6 rit nhidu
céng trinh nghién ctu vé hanh vi mua sim trye
tuyén gitta cdc nhém khach hang co giéi tinh khéc
nhau nhung két qua cita cdc nghién iru nay vin tin
tat si khde biét, m6t trong nhiing nguyén nhén gay
ra sit khdc bigt nay la do sy khac nhau vé vn héa
gitta cde quéc gia (Chau vA cOng sy, 2002; Ko vi
cong sy, 2004; Park va Jun, 2003; Zhou va cOng st,
2007), Do dé, Delafrooz va cng sy (2010) cho
ring, mua sém tnye tuyén vin cin phai nghién ciru
ky hon trong béi canh cy thé & céc quéc gia khéc
nhau. Chinh vi vay, nghién ciru hanh vi khéch hang
mua sam tryc tuyén trong diéu kién, hoan cdnh cy
thé cia Viét Nam kh6ng nhimg cé ¥ nghia vé mitthyc tién ma cén déng gop vé mit ly luén nhim bd
Sung va hoan thign hon nia két qua ctia cdc cong
trinh nghién ciru made diy,
Xuit phat tir nhimg ly do trén, bai viét nay sé tim
hiéu sy ikhée biét trong hanh vi mua sfim tryc tuyén
cia cée nhém khdch hang c6 giéi tinh khéc nhau,
Trén co s6 46, 8 xudt mot sé giai phap cho céc
doanh nghigp va cé nhén ban hang truc tuyén ahim
thic day khéch hang tham gia mua sim true tuyén
nhidu hon,
2. Téng quan cdc cong trink nghién cia
Hanh vi mua sim truc tuyén chju sy téc dGng ota
rat nbiéu nhén té. Theo Nguyén Thi Bao Chau va Le
Nguyén Xudn Dao (2014), hanh vi mua sim true
tuyén cia ngudi tién ding chiu sy tic dong cia céc
ohan t6 nbu: rii ro vé ti chinh va sin phim, da
dang vé Iya chon hang héa, niém tin, tinh dép img
cia trang web, ri ro vé ian, sy thoai mai, sy
thug tign, gid o4,... Tuy nhién, hai téc gid nay chua
dé cap dén sy khdc bigt trong hanh vi mua sim trac
tuyén gitta nhimg khéch hang cé gigi tinh khéc
hau, Trong khi dé, nhiéu tac gid cho ring gidi tink
1a mét trong nhig dic diém c4 nhan cia khdch
hang 6 anh buéng rat l6n dén hank vi cia ho
(Burke, 2002; Doolin va céng sy, 2005; Goldsmith
va Flynn, 2005; Hasan, 2010; Kau va céng sy,
2003; Rodgers va Harris, 2003; Venkatesh va Mor-
Bang 1: Thong ké ca
ris, 2000; Wu, 2003; Yérlik va ong sy, 2011).
Do vay, nghién ctu hanh vi mua sém tryc tuyén
gitta céc nhom khdch hang ¢6 giéi tinh khac nhau 4a
duge rit nhidu nghign cim thye hién, Cée nghién
citu nay phan tich the dng cia giéi tinh dén hanh vi
mua sim tryc tuyén & rat nhiéu géc d6 khac nhau,
Mét sé nghién citu coi gidi tinh 1a bién kiém soat
(Venkatesh va Morris, 2000; Yeh va cong sy, 2012),
mét s6 nghién ctu khic lai coi day la cdc bién ddc
lap (Cho va Workman, 2011; Doolin va céng sy,
2005; Wu, 2003), mét s6 nghién ctu coi day la
nhiing nhan té tic dong tryc tiép dén hanh vi mua
sdm tryc tuyén (Doolin va c6ng su, 2005), trong
46 mGt s6 nghién citu Iai coi day 1a nhimg nan
téc dGng gin tiép dén hanh vi mua sim tryc tuyén
eila khdch hang (Cho va Workman, 2011; Wu,
2003).
Mac da da cé rit nhiéu céng trinh nghién ciru vé
méi quan hé gitta gidi tinh cia khach hing va hanh
vi mua sim trye tuyén cia ho nhung két qua ciia cic
nghién tru nay vin con tan tai mét sd khac biét nhdt
inh (xem bing 1). Theo Hemandez va cong sx
(2011), hanh vi mua sim tye tuyén hién tai va
tuong lai khéng chju su tie dong béi gidi tinh chia
hich bang. Tuy nhién, mét s6 nghién citu Iai cho
ring nam gi6i mua sim tryc tuyén nhiéu hon nit
Woolin va cong sy, 2005; Hasan, 2010; Rodgers va
Harris, 2003; Venkatesh va Morris, 2000; Wu, 2003;
ic nghién etfu e6 lin quan
Két lun
The gid
‘Nam giéi mua sim tryc tuyén hon nit gigi
‘Wa (2003)
Venkatesh va Morris (2000)
Rodgers va Harris (2003)
Hasan (2010)
Yorik va cong su (2011)
Doolin va céng sy (2005)
Phy nit mua sam true tuyén hon nam giéi
Kau vi cng sy (2003)
Goldsmith va Flyna (2005)
Burke (2002)
Giéi tinh khéng anh hudng dén hah vi mua
sim rye tuyén
Hernandez va cing su (2011)
‘Ngudn: Nhom tic gi tong hop tir ede nghién otra triée day
(6 205(1D) thang 772014
59 ih tésPhat (rinYérik va cong sy, 2011). Nguge lai voi quan diém
trén, mét sé nghién cir lai cho ring kha nang mua
sim true tuyén cia nit gidi cao hon nam gidi
(Burke, 2002; Goldsmith va Flynn, 2005; Kau va
céng sy, 2003).
Xudt phat tir nhimg diém con chwa théng nhat
trong céc céng trinh nghién eifu treée day vé hanh
‘vi mua sam tre tuyén cua nhing nhém khach hang
6 giéi tinh khae nhau, bai viét nay sé tim hiéu sy
khac biét trong han vi mua sim tryc tuyén gitta cic
nh6m khach hang c6 gidi tinh khic nhau trong béi
canh cu thé cita Viét Nam, Qua 46, gittp cic doanh
nghigp va cé nhan ban hang tryc tuyén am hiéu hanh
vi cia nhimg nhom khach hing cé gidi tinh khée
nhau. Va trén co so dé, nhom tac gid dé xuit cdc gidi
phép nham thic day khch hang tham gia mua sim
tye tuyén nhiéu hon,
3. Phuong phap nghién cou
Sau khi tién hanh nghién ciru tai ban tir céc nguén
dir ligu thir cap, nhom tic gid tién hinh phéng van
su 10 khdch hang - nhimg ngudi thudng xuyén sir
dung Intemet vao muc dich mua sim. Dya trén két
qua nghién cifu tai bin va phéng van séu nhém tic
gid tién hanh xay dung bang hoi dé phuc vu céng tic
igu tra trén dign réng, Tnrde khi tién hinh
trén dign rng, phiéu dicu tra duge giti téi mét sé
Khach hang dé kiém dinh thit. Vé co ban phiéu digu
tra duge chap nhan, chi phai diéu chinh mét s6 van
@ lién quan dén ngit nghia dé ngudi tra Loi trénh
higu sai ¥ nghia cita cdc cau hdi va thay d4i thidt ké
Hinh 1: Tile khach hang sit dung i
‘mét 6 cau hoi dé thugn tién cho vige tra 16% edu hi,
Mau nghién ciru duge lay theo phyong phi
thudn tign tir tong thé nhimg khéch hang sir dyog
Internet tai Vigt Nam. Céc bang hoi duge git tye
tiép va théng qua mang Internet (thu dién ti, mang
xa hi va cae dién dan) dén céc A6i tugng nghién
cima. Théi gian thu thap dir ligu duge thyc hign ti
thang 3 dén thang 9 nam 2013. Két qua thu duge 88
phiéu qua mang Internet va thu duge 182 phidy
bing phuong phép true tip. Tat ca cae phiéu duge
thu thap qua mang Internet déu hop 18, béi vi ngwai
trd loi phai dign day dit théng tin méi c6 thé gi
phiéu di duge. Trong sé 182 phiéu thu thép bing
phuong true tiép c6 49 phiéu khéng hop 1é do thiéu
théng tin, tit ca cdc bang hoi nay d& durge Logi bi
tnaée Khi tién hanh xir ly dit ligu. Do 46, sé luong
bang hoi chinh thite durge dura vao sir dung 48 phin
tich li 221 bang, bao gém 88 bang thu thap qua
Internet vi 133 bang thu thap tre
4. Tae dng cita gidi tinh dén hanh vi mua sim
teye tuyén
Theo két qua diéu tra cia nhém tic gid, trong
tong sé 221 ngudi sir dung Internet & Viét Nam, 06
137 ngwoi sir dung internet vao muc dich mua sim
truc tuyén, chiém khoang 62%, sé ngudi sir dung
internet nhumg chia bao gig’ mua sim tre tuyén Ib
84 ngudi, chiém khoang 38%,
Trong sé nhing khach hang sir dung Intemet vio
muc dich mua sim tryc tuyén, ti 1¢ mua sim cia
khach hang nam gigi cao hon ti lé mua sim cla
fernet vao myc dich mua sim tryc tuyén
$6 205(1D thang 7/2014
Nguén: Theo sé ligu diéu tra cia nhom tac gid
Aine hal ret‘Hinh 2; So sinh ti 1g mua sim tryc tuyén gitra nam va nir
Khach hang nit giéi. Tuy nhién, sy khae bigt nay 1a
khéng qua lén. Theo két qua diéu tra, ti 1@ khach
hang nam giéi mua sim tye tuyén chiém khoang
53%, trong khi ti 1@ khéch hang ni gidi chiém
khoang 47%. Két qua nay mét phan xudt phat tir
thoi quen kiém tra hang héa true tiép trade khi mua
sim, Tra léi cau hoi “Nhimg ly do khién anh/chi
khdng mudén mua sm qua Internet”, c6 khodng hon
76% khach hang nit gidi cho biét ly do ho khong
mua sm tne tuyén La khong duge nhin tryc tigp va
thir san pham nhu trong mua sim truyén thong,
Hinh 3: So sénh cudng dj mua
Ngudn: Theo sé ligu diéu tra cia nhém tac gid
trong khi dé, con sé nay ciia khach hang nam gidi
Khoaing 65%.
Mie do ti 1é mua sim tryc tuyén cia khich hang
nit thép hon nam nhung euéng 46 mua sim truc
tuyén trong nam vira qua cia nit gidi cd xu hudng.
cao hon nam gidi. Tuy nhién, sy chénh Iéch nay
cing khéng qué lon. 100% khach hang ni giéi
(hing ngudi da timg mua sim trye tuyén) di mua
sim tryc tuyén it nhat mét lan trong nim vita qua,
Trong khi d6, khoang 5% khach hang nam gidi
(nhimg ngudi da timg mua sim tryc tuyén) da
sim trye tuyén giira nam va nit
60.0%
50.0% 47.2% 47.7%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
5.6%
(A
0.0%
Fae way 8
20.8% 23.1%
Olin 1-2 lan
3-5 lan Hon 5 lan
@Nam ONT
Nguén: Theo sé ligu diéu tra cia nhém tic gid
Sé 205(11) thang 7/2014 61
inh tePhat trienHinh 4: Céc san phdm thurong duge mua sim true tuyén
80.0%
70.0%
60.0%
50.0%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
Séch, Quando, Phan
bao, tap sin phdm cing,
chia; thal phn Ung
ligu trang = mém = dung
may tinh cho dién
thogi
dong
Phan Amnhac, Cécdich Luong Giadyng Khaéc
mém phimanh wy tai
4GA.2% 4.6% ay
thyc,
chinh, — thi
gan oh
hang, bao
hiém
khong tiép tuc mua sim truc tuyén trong nim via
qua. Ciing theo két qua diéu tra, ti 18 khach hang
mua sim truc tuyén tir 1 dén 2 lan trong
ndm vira qua khoing 47,2% trong khi con s6 nay
cla nit gidi Khoéng 47,7%. Khoang 20,8% Khéch
hang nam gidi mua sim true tuyén tir 3 dén 5 lin;
trong khi nit giéi khoang 23,1%, Twong ty, khoang
26,4% khach hang nam gidi da mua sim tre tuyén
hon 5 lan trong ndm vita qua; ti 18 nay ctia khdch
hang ni khoang 29,2%. Tan sudt mua sim tree
tuyén cia khdch hang ntt gigi cao hon nam gidi mot
phin do céc sin phim duge khéch hang nit giéi va
chugng mua sim tre tuyéo 1 nhimg sin phim
duge sit dyng thuémg xuyén hang ngay nhu: luong
thu, thyre phd,
Céc sin phim thudug duge mua sim tryc tuyén
fing c6 sy Khée bigt rd ring gitta khach hing nam
va ni. Quan 4o va cdc sin phdm thoi trang la nhimg
sin phim duge khich hing ec nam va nit thing
xuyén mua sim trye tuyén véi ti 1g tuong img 1a
63.1% va 68,1%, Tuy nhién, khach hang nam giéi
6 xu hung mua sich béo, tap chi, tdi ligu, phin
cing, phan mém may tinh va cde img dung cho dién
thogi di dng cling nhu cée dich vy ti chinh nhigu
hon nit giéi. Trong khi 46, lvong thyc, thyc phim,
4m nhac va phim anh la nhiing sin phim durge
(Sb 205(LH thing 72018
62
Neudn: Theo s6 ligu diéu tra cia nom the git
‘khdch hang nit giéi mua sim true tuyén ahitu hoo,
5. két Ingn va kién nghi
Ti 1é mua sim tryc tuyén va tin sudt mua sim
truc tuyén cia khich hang nam va nit 06 su ke
nhau, khach hang nam gidi cé xu huéng mua sim
true tuyén cao hon nit gidi nhung tin sudt mua sim
cia khéch hang nif Iai c6 xu buéng cao hon nam
gi6i. Tuy nbién, sy chénh Ich nay 1a khong qué lon.
Do 46, trong giai doan hign nay, céc doanh ngbitp
va ca nhan ban hang true tuyén nén 06 théi 49 mt
én hai nhém khéch hang nay nh nau. Mit
Khéo, ching logi sin phim thyéng duge mua sim
‘trye tuyén boi hai nhém khach hang cé sy khac bigt
18 rét. Vi vay, 48 thu hdt Idhdch hang mua sém trye
tuyén nhiéu hon, céc doanh nghiép va cd nhda bin
hang qua mang can chi ¥ Iva chon chiing loai sin
pham phi hep véi nhu cdu hai nhom khdch hing
nay.
Trén phuong dién If thuyét, tt cA cde sin pham
duge ban theo cach truyén théng déu cé thé ban qua
kénh tryc tuyén. Tuy nhién, do dic diém cia timg
Jogi sin phim va dc diém gigi tinh cia khéch hing
nén cé nhiing san phim duge nhém khéch hang nat
gidi va chugng mua sim qua kénh tryc tuyén hon
nnhom khach hang nit gigi nhu: sich béo, tap chi, ti
ligu, phan cimg, phan mém may tinh, phin mém
Kink ésPhad tiimg dyng cho dign thogi va hang gia dung. Trong
khi d6, nhéng sin phdm duge nhém khdch hang nit
gidi ua chugng mua sim qua Intemet hon nhom
khach hang nam gidi 1a: san phdm thai trang, quin
4o, ém nhac, phim anh va Inong thye, thye phim,
Do dé, cde doanh nghigp va cd nhin bin hang
‘tryc tuyén cdn phai lua chon nhitng san phim dé ban
qua mang Internet phi hgp voi khéch hang mye tiéu
cia minh, Hodc khi di Iya chon duge sin phim 48
ban tryc tuyén thi phai xéc dinh ding khdch hang
cho nhimg san pham do. Déng thei qua 46 dé xdc
dinh céc bign php marketing phi hgp véi nhimg
nhém khach hang khée nhau. Hon nia, dé thy bit
Khach hang mua sim tye tuyén nhiéu hon, trade
mit céc nha ban 1 tryc tuyén nén Iya chon nhing
sin phim duge khdch hang wa chugng mua sim qua
kénh tryc tayén nhu quan do, sin pham thoi trang,
sich, bio, tap chi, linh kign may tinh, phdm mém
(mg dung cho may tinh va dign thogi di déng hay
hong thyc, thyc phim. Khi khach hang cé thai 46
tich eye hon véi mua sim tryc tuyén thi c6 thé phat
trién phuong thite ban hang nay cho tit e céc logi
san phim cé nhu cau trén thj trong.
Tai ligu tham khio
Asia digital marketing association (2012), Asia Pacific digital marketing yearbook 2012, Asia Pacific.
Burke. R. R, (2002), ‘Technology and the customer interface: what consumers want in the physical snd virtual
store’, Journal of the academy of Marketing Science, 30{4), 411-432.
Chau, P. Y., Cole, M., Massey, A. P., Montoya-Weiss, M., & O'Keefe, R, M. (2002), “Cultural differences in the
online behavior of consumers’, Communications of the ACM, 45(10), 138-143.
Cho, S., & Workman, J. (2011), ‘Gender, fashion innovativeness and opinion leadership, and need for touch: Effects
‘on multi-channel choice and touch/non-touch preference in clothing shopping’, Journal of Fashion Marketing
and Management, 15(3), 363-382.
Delafrooz, N., Pam, L. H., & Khatibi, A. (2010), ‘Students’ Online Shopping Behavior: An Empirical Study’, Jour-
nal of American Science, 61), 137-147.
Doolin, B., Dillon, S., Thompson, F., & Comer, J. L. (2005), ‘Perceived risk, the Intemet shopping experience and
online purchasing behavior: A New Zealand perspective’, Journal of Global Informanon Management
(GIM), 13(2), 66-88.
Goldsmith, R. E., & Flynn, L. R. (2005), “Bricks, clicks, and pix: apparel buyers’ use of stores, internet, and catalogs
compared’, International Journal of Retail & Distribution Management, 33(4), 271-283.
Hasan, B. (2010), ‘Exploring gender differences in online shopping attitude’, Computers in Human Behavior, 26(4),
597-601.
Heméndez, B., Jiménez, J., & Martin, M. J. (2011), “Age, gender and income: do they really moderate online shop-
ping behaviour?”, Online Information Review, 35(1), 113-133.
Kau, a, Tang, E., & Ghose, S (2003), “Gender differences in onfine buying attitudes and behavior’, Proceedings of
The Academy of Marketing Science Conference 2003, 195.
Ko, H., Jung, J., Kim, J., & Shim, S. W. (2004), ‘Cross-cultural differences in perceived risk of online
shopping’, Journal of Interactive Advertising, 4(2), 20-29.
Nguyén Thj Bao Chau va Lé Nguyén Xuan Dao (2014), ‘Phin tich céc nhén té anh huéng dén hanh vi mua sim tre
tuyén ca ngudi tiéu ding thanh phd Clin Tho’, Tap chi Khoa Age Tredng Dai hoc Can Thor, 30 (2014): 8-14.
Park, C., & Jun, J. K. (2003), *A ctoss-cultural comparison of Internet buying behavior: Effects of Internet usage, per-
ceived risks, and innovativeness’, International Marketing Review, 20(3), 534-553
Rodgers, S., & Harris, M. A. (2003), ‘Gender and e-commerce: an exploratory study’, Journal of advertising
research, 43(03), 322-329.
86 20511) thang 7/2014 63
inh tecPhat trién‘Vii Huy Thong (2010), Gido erinh Hanh vi ngwoi tiéu ditng, Nxb Bai hoe Kinh té quéc dan, Ha Néi.
‘Venkatesh, V., & Morris, M. G. (2000), “Why don’t men ever stop to ask for directions? Gender, social influence,
and their role in technology acceptance and usage behavior", MIS quarterly, 115-139.
‘Wu, S. 1. (2003), “The relationship between consumer characteristics and attitude toward online shopping’, Marte.
ing Incelligence & Planning, 21{1), 37-44.
Yeh, J. C., Hsiao, K. L., & Yang, W. N, (2012), ‘A study of purchasing behavior in Taiwan's onfine auction web.
sites: effects of uncertainty and gender differences’, Internet Research, 22(1), 98-115,
‘Yariik, D., Diindar, S., Moga, L. M., & Neculita, M. (2011), ‘Drivers and Attitudes towards Online Shopping: Com-
parison of Turkey with Romania’, Commumcations of the IBIMA, 2011.
Zhou, L., Dai, L., & Zhang, D. (2007), ‘Online shopping acceptance mode!-A_ critical survey of consumer factors in
online shopping’, Journal of Electronic Commerce Research, &(1), 41-62.
Vietnam
Understanding consumer behavior is very important for retailers in both online and offline business envi-
ronment, Hence, this paper aims to examine the online shopping behaviors of the customer groups with
gender difference and suggests some solutions to promoting online shopping. To achieve this objective, a
survey using questionnaires was conducted. The questionnaires were sent to the respondents direcily and
through the internet, 221 valid questionnaires were collected. The research results show that there are dif-
‘ferences between male and female customers in terms of types of goods purchased and online shopping fe-
quency.
ST
Thong tin tac gid:
* Nguyén Thanh BG, gido su, tién st
~ Té chite tée gid céng the: Nha xudt ban dai hoc Kinh té Quée dan
~ Dia chi lién hé: Dia chi email: thdoneu@yahoo.com
**Ha Ngoc Thang, thac st
~ To chite tac gid céng tic: Khoa Quan tri kink doanh, trréng dai hoc Kinh té quéc dén
~ Linh vec nghién citu chinh: Quin tri kinh doanh
~ Dia chi lién hé: Dja chi email: hangocthang@yahoo.com
Sé 20S(1) thang 7/2014 64
‘Aina red