AI trong tài chính và viết mail

Viết là một phần quan trọng trong công việc nghiên cứu và giảng dạy

của tôi. Nhưng tôi thường lười biếng trốn tránh hoặc tìm cách trì

hoãn, đặc biệt là khi cảm thấy ý tưởng chưa tốt hoặc bế tắc với cách

mở đầu.

Gần đây, tôi đã tìm ra giải pháp. Tôi nhập yêu cầu về chủ đề và để cho "con bot" đình đám mấy

ngày nay là ChatGPT tạo bài viết trước. Chất lượng bài thường không cao (tôi phải viết lại hơn

90%) nhưng nó tạo ra phần khởi động nhẹ nhàng, giúp tôi bắt đầu viết.

Tương tự, trong công việc đôi khi sẽ có những email quan trọng rất khó khởi đầu, chẳng hạn

email xin thêm tiền nghiên cứu từ sếp hoặc nhờ đồng nghiệp giúp cho việc gì đó. Tôi cũng sai

khiến GPT viết trước và dù kết quả có xài được hay không, nó cũng khiến tôi bắt tay vào sửa

chữa hoặc "cãi lại nó" để hoàn thành công việc phải làm của mình.

ChatGPT dần trở thành một trợ lý ảo cho tôi theo cách như vậy. AI thật ra đã len lỏi sâu vào đời

sống của nhiều nhân viên văn phòng, từ lĩnh vực tài chính, kinh doanh, tới luật, kế toán, thuế và

sắp tới là viết văn.

Vậy con người có thể tận dụng AI ở khía cạnh nào?

Rõ ràng AI có thể làm tốt hơn con người những việc lặp đi lặp lại, đơn giản và "chán như con

gián". Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy, con người không có khả năng tập trung tốt khi phải

làm những việc lặp lại, đơn giản và buồn tẻ.

Những thứ đó sẽ thu hẹp cơ hội việc làm cho những người chỉ biết làm những việc đơn giản, như

viết một bài báo đọc trong ba phút, hoặc viết email thay sếp. Một đồng nghiệp của tôi đã thử

khoảng gần 60 email về các chủ đề khác nhau và ông tin rằng nó viết email với thái độ cầu thị và

sự chuyên nghiệp hơn nhiều sinh viên thạc sĩ ở Đại học Bristol nơi tôi làm việc - một trong

những trường top 5 được nhà tuyển dụng ưa thích trong suốt ba năm qua ở Anh.

Nói cách khác, ChatGPT chưa thể thay thế nổi các nhân sự làm việc đàng hoàng, tạo ra giá trị

cho công ty. Nhưng kinh tế khó khăn và sự phát triển của AI có thể là bộ đôi hoàn hảo giúp các

ông chủ "khai đao" vĩnh viễn với một số vị trí không mấy cần thiết.

Với cơ chế learning liên tục và được huấn luyện thường xuyên bởi
hàng triệu, hàng tỷ người dùng trên thế giới, năng lực của những cỗ
máy AI sẽ không chỉ dừng lại ở đó. Chẳng hạn, tôi đang sử dụng một
ứng dụng khác, không miễn phí (thậm chí khá đắt), giúp đọc và so
sánh các báo cáo tài chính.

Bạn cũng có thể gặp những vấn đề như tôi: tìm hiểu xem báo cáo

thường niên hơn 400 trang của doanh nghiệp niêm yết năm nay khác

và giống năm ngoái ở chỗ nào; so sánh ý kiến của kiểm toán năm nay

khác gì với năm ngoái... Đó là những câu hỏi rất quan trọng với một
chuyên gia tài chính nhưng nếu bạn đặt câu hỏi bất chợt, họ có thể

lúng túng. Vì họ không thể nhớ năm ngoái cụ thể báo cáo nói gì, năm

nay khác năm ngoái điểm nào.

AlphaSense cung cấp cho tôi câu trả lời chỉ trong 30 phút. Con bot

này có thể lập bảng so sánh khác biệt giữa báo cáo thường niên mẫu

10-K của các công ty niêm yết ở Mỹ năm này với năm trước, so sánh
sự khác biệt của từng phần trong đó, xem thông điệp của ban lãnh

đạo đến cổ đông, đánh giá rủi ro, thậm chí có phần ghi chú các khoản

mục kế toán thay đổi như thế nào. Các khác biệt sẽ được tô màu

khác nhau để nhà phân tích dễ dàng nhận ra.

Gần đây các công cụ AI dùng để thử nghiệm và đưa ra chiến lược

đầu tư cũng được cải thiện rất tốt so với cách đây một hoặc hai năm

nhờ công nghệ học sâu (Deep learning). Vừa rồi quỹ đầu tư dùng
công nghệ AI trên nền máy tính Watson của IBM đã kiếm được tỷ

suất sinh lợi cao gần gấp đôi tỷ suất sinh lợi của quỹ đầu tư vào chỉ

số thị trường. Và còn rất nhiều công cụ AI không tên khác đang hỗ trợ

cho một lĩnh vực hẹp cụ thể như y tế, nghiên cứu khoa học y sinh, hỗ

trợ người già.

Bất luận bạn thích hay không, sống chung với AI là điều chắc chắn.

Để sống chung thoải mái và nhàn nhã với nó, con người phải không
ngừng học, nâng cấp bản thân. Nhiều năm trước, người ta từng nghĩ

"máy móc sao bằng con người". Nay thì người ta đã biết, máy tính đã

thắng đại kiện tướng khi chơi cờ, và tranh do AI vẽ đã đoạt giải.

Con bot có thể không bằng con người trong nhiều khía cạnh, nhưng

coi thường nó, không liên tục học hỏi, bạn sẽ rơi vào nguy cơ bị thay

thế. Có thể bạn không bị thay thế bởi AI, mà bởi những người biết
dùng AI để làm nhanh và làm tốt công việc hơn bạn.