Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 38

Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 156 p.

Imię ..................................................................................

1 ( ... / 2 p.)
Każdy pierwiastek chemiczny można zapisać w postaci A Z E , gdzie:
liczba masowa A = liczba protonów + liczba neutronów,
liczba atomowa Z = liczba protonów = liczba elektronów = ładunek jądra.
12
Uzupełnij opis budowy atomu węgla 6 C.
Atom węgla ma w jądrze ___________ protonów i ___________ neutronów. Na jego powłokach
elektronowych znajduje się ___________ elektronów. Jego liczba masowa A wynosi ___________ , a liczba
atomowa Z wynosi __________ .
2 Oceń prawdziwość podanych informacji – zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest ( ... / 4 p.)
fałszywa.

1. Mg – 1 atom magnezu P F
2. 3Cl2 – 3 cząsteczki chloru P F

3. NH3 – 1 cząsteczka amoniaku P F

4. 2ZnBr2 – 2 cząsteczki bromku cyny P F

5. 3Na2S – 6 cząsteczek siarczanu(VI) sodu P F

3 Skorzystaj z krzywych rozpuszczalności przedstawiających zależność rozpuszczalności wybranych substancji ( ... / 1 p.)
stałych od temperatury. Oblicz i zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stężenie procentowe nasyconego roztworu NaNO3 w temperaturze 80 °C
wynosi około
A. 60 %
B. 40 %
C. 20 %
D. 10 %

4 Uczeń sporządził nasycony roztwór CuSO4 w 100 g wody w temperaturze 40 °C. Następnie ogrzał roztwór ( ... / 1 p.)

do temperatury 70 °C i otrzymał roztwór nienasycony. Skorzystaj z


krzywych rozpuszczalności przedstawiających zależność rozpuszczalności
wybranych substancji stałych od temperatury. Oblicz i zaznacz wszystkie
możliwe czynności, jakie mógł wykonać uczeń, aby otrzymać roztwór
nasycony tej soli w temperaturze 70 °C.
A. Dodać ok. 50 g soli.
B. Dodać ok. 5 g soli.
C. Dodać ok. 50 g wody.
D. Dodać ok. 100 g wody.

PMHPNODINONOJNP strona 1 z 38
5 W czasie lekcji uczniowie przygotowali trzy roztwory soli kuchennej w wodzie, wykonując następujące ( ... / 1 p.)
czynności:
Roztwór I: zmieszali 150 g wody i 50 g soli.
Roztwór II: do roztworu I dodali 200 g wody.
Roztwór III: do roztworu II dodali 100 g wody.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stężenie procentowe roztworu III wynosi około
A. 25 %. B. 15 %. C. 20 %. D. 10 %.
6 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 2 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

1. W atomie tego pierwiastka chemicznego występuje


A. 20 nukleonów i 19 elektronów. B. 39 nukleonów i 19 elektronów.
2. Liczba masowa A tego pierwiastka chemicznego wynosi
A. 19 B. 39
7 Napisz symbol chemiczny i nazwę, liczbę atomową Z i konfigurację elektronową pierwiastka ( ... / 2 p.)
chemicznego zaznaczonego na układzie okresowym. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków
chemicznych..
Symbol chemiczny: ________
Nazwa pierwiastka chemicznego: _____________
Liczba atomowa Z = ________
Konifguracja elektronowa: _____________

8 ( ... / 2 p.)
Konfiguracja elektronowa atomów dwóch różnych pierwiastków chemicznych jest następująca: K2L8M18N7
oraz K2L8M7. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest
fałszywe.. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków chemicznych.
Obydwa pierwiastki chemiczne znajdują się w tym samym okresie układu
1. P F
okresowego.
Obydwa pierwiastki chemiczne znajdują się w tej samej grupie układu
2. P F
okresowego.
3. Ich atomy mają taką samą liczbę elektronów walencyjnych. P F
4. Ich atomy mają tyle samo protonów. P F
5. Ich atomy mają tyle samo powłok elektronowych. P F
6. Obydwa pierwiastki chemiczne to niemetale. P F
7. Różnią się stanem skupienia. P F
8. Promień atomowy obydwu pierwiastków chemicznych jest taki sam. P F

9 Uzupełnij opis pierwiastka chemicznego. Skorzystaj z uproszczonego modelu atomu tego pierwiastka. ( ... / 2 p.)
Liczba powłok elektronowych: ________
Liczba wszystkich elektronów: ________
Liczba elektronów walencyjnych: ________
Liczba protonów: ________
Symbol chemiczny pierwiastka: ________
Nazwa pierwiastka chemicznego: ________________

PMHPNODINONOJNP strona 2 z 38
10 Przeanalizuj modele. Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 3 p.)
1. 2. 3.

1. Zbiór atomów różnych pierwiastków chemicznych przedstawia model


A. 1 B. 2 C. 3
2. Cząsteczki tego samego związku chemicznego przedstawia model
A. 1 B. 2 C. 3
3. Cząsteczki różnych pierwiastków i cząsteczkę związku chemicznego przedstawia model
A. 1 B. 2 C. 3
11 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki


1. P F
drugiej substancji.
2. Zjawisko dyfuzji zachodzi tylko w cieczach. P F
3. Dyfuzja najwolniej zachodzi w cieczach. P F
4. Zjawisko dyfuzji jest dowodem na ziarnistą budowę materii. P F

12 Zaznacz zestaw wzorów sumarycznych tlenków uporządkowanych zgodnie ze zmniejszającą się masą ( ... / 1 p.)
cząsteczkową.

A. CaO, NO, CO B. CO, NO, CaO C. NO, CaO, CO D. CaO, CO, NO


13 Oblicz i przyporządkuj masy cząsteczkowe do związków chemicznych o podanych wzorach ( ... / 5 p.)
sumarycznych.

1. H2S 2. MgS 3. MgO 4. H2O 5. SO2

A. 18 u B. 40 u C. 34 u D. 56 u E. 64 u
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
14 Ustal nazwę pierwiastka chemicznego X wchodzącego w skład związku chemicznego o wzorze X2O i masie ( ... / 1 p.)

cząsteczkowej 44 u. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Pierwiastkiem X jest
A. magnez. B. węgiel. C. wodór. D. azot.

PMHPNODINONOJNP strona 3 z 38
15 Na uproszczonych modelach została przedstawiona budowa atomów pierwiastków chemicznych X, Y, Z. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–C) oraz jego uzasadnienie (1–3).
X Y Z

Budowę atomów izotopów tego samego pierwiastka chemicznego przedstawiają modele


Xi taką samą liczbę protonów i różną liczbę neutronów w jądrze
A. 1.
Y, atomowym.
Yi różną liczbę protonów i taką samą liczbę neutronów w jądrze
B. ponieważ mają 2.
Z, atomowym.
Xi
C. 3. taką samą liczbę elektronów walencyjnych.
Z,

16 Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 4 p.)

1. Model przedstawia budowę atomu

A. azotu. B. fosforu. C. węgla.


2. Pierwiastek chemiczny w układzie okresowym znajduje się w
A. 2. okresie i 16. grupie. B. 5. okresie i 15. grupie. C. 2. okresie i 14. grupie.
3. Atom pierwiastka chemicznego zawiera
A. 5 elektronów walencyjnych. B. 4 elektrony walencyjne. C. 7 elektronów walencyjnych.
4. Atom pierwiastka chemicznego zawiera
A. 6 nukleonów. B. 8 nukleonów. C. 12 nukleonów.

PMHPNODINONOJNP strona 4 z 38
17 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 2 p.)
Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1. Najbardziej aktywnym niemetalem w 17. grupie jest fluor. P F


2. Najbardziej aktywnym metalem w 1. grupie jest lit. P F

18 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 2 p.)
Zaznacz poprawne dokończenia zdań.

1. Im więcej powłok elektronowych mają niemetale 17. grupy, tym


A. większy jest ich promień atomowy. B. mniejszy jest ich promień atomowy.
2. W 17. grupie w kierunku zwiększania się promienia atomowego pierwiastków chemicznych
A. zwiększa się ich aktywność chemiczna. B. zmniejsza się ich aktywność chemiczna.

PMHPNODINONOJNP strona 5 z 38
19 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–B) oraz jego uzasadnienie (1–2).

Zgodnie z kierunkiem strzałki aktywność pierwiastków 1. grupy


A. zmniejsza się, 1. zwiększa się zdolność do oddawania elektronów.
ponieważ
B. zwiększa się, 2. zwiększa się zdolność do przyjmowania elektronów.

20 ( ... / 1 p.)
Uczniowie zapisali konfigurację elektronową atomu glinu: 13Al: K2L8M3.
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania.
Najbliższym gazem szlachetnym dla atomu glinu jest
helowiec o konfiguracji elektronowej
A. K2L8
B. K2L8M8
C. K2
D. K2L8M18N8
21 ( ... / 1 p.)
W próbce jest 100 atomów chloru. 75 z nich stanowi izotop atomu 35Cl, a pozostałe 25 – izotop
atomu 37Cl. Oblicz liczbę neutronów w tej próbce i zaznacz poprawną wartość.

A. 1350 B. 500 C. 1850 D. 5000

PMHPNODINONOJNP strona 6 z 38
22 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 2 p.)
Uzupełnij zdania. Zaznacz poprawne uzupełnienie zdań.

1. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się


A. w 3. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
B. w 3. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 3 powłoki elektronowe.
C. w 1. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 3 powłoki elektronowe.
D. w 1. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
2. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się
A. w 3. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
B. w 3. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 3 powłoki elektronowe.
C. w 1. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 3 powłoki elektronowe.
D. w 1. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
23 Jedną z substancji powszechnie stosowanych w szkolnych pracowniach chemicznych jest roztwór kwasu ( ... / 2 p.)
siarkowego(VI) H2SO4. Oblicz:
• masę cząsteczkową tego związku chemicznego,
• masę jego cząsteczki w gramach.
Jednostkę masy atomowej możemy wyrazić w gramach, wówczas 1 u = 0,166 ∙ 10–23 g,
z kolei 1 g = 6,02 ∙ 1023 u.

24 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)


Spośród pierwiastków chemicznych znajdujących się w 3. okresie układu okresowego

A. najbardziej aktywnym metalem jest glin, a najbardziej


aktywnym niemetalem jest chlor.
B. najbardziej aktywnym metalem jest glin, a najbardziej
aktywnym niemetalem jest krzem.
C. najbardziej aktywnym metalem jest sód, a najbardziej
aktywnym niemetalem jest chlor.
D. najbardziej aktywnym metalem jest sód, a najbardziej aktywnym niemetalem jest krzem.
25 Zaznacz poprawnie zapisaną konfigurację elektronową atomu siarki. ( ... / 1 p.)

A. K2L8M3
B. K2L8M4
C. K2L8M5
D. K2L8M6
26 Uzupełnij opis uproszczonego modelu atomu izotopu pewnego pierwiastka chemicznego, wiedząc, że ( ... / 1 p.)
jego jądro atomowe jest utworzone przez 20 protonów i 20 neutronów.

PMHPNODINONOJNP strona 7 z 38
27 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków chemicznych.

Na modelu została przedstawione budowa atomu

A. sodu. B. potasu. C. fluoru. D. wapnia.


28 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Zawartość tlenu w pewnym związku chemicznym o wzorze ogólnym XO2 wynosi 50%.
Pierwiastkiem chemicznym X jest
A. krzem.
B. siarka.
C. węgiel.
D. azot.
29 Substancje powszechnie stosowane w szkolnych pracowniach chemicznych to roztwór kwasu ( ... / 4 p.)
siarkowego(VI) H2SO4, roztwór kwasu azotowego(V) HNO3 i kwas chlorowodorowy HCl. Wykonaj
obliczenia i uporządkuj wymienione kwasy w kolejności od mającego najmniejszą do mającego
największą masę cząsteczkową – zapisz ich wzory sumaryczne we właściwej kolejności.

30 Uczniowie zaprojektowali doświadczenie umożliwiające obserwację zjawiska dyfuzji. Do kolby z wodą ( ... / 3 p.)
dodali niewielką ilość barwnika spożywczego. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki
1. P F
drugiej substancji, gdy są one w bezpośrednim kontakcie ze sobą.
2. Dyfuzja zachodzi tylko w gazach i cieczach. P F
3. Dyfuzja zachodzi najszybciej w gazach. P F

31 Wskaż nazwę pierwiastka chemicznego, którego budowę atomu przedstawiono na uproszczonym ( ... / 1 p.)
modelu.
A. potas
B. chlor
C. fluor
D. chlor

PMHPNODINONOJNP strona 8 z 38
32 Uzupełnij tabelę, korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 9 p.)

Nazwa pierwiastka
Węgiel Magnez Chlor
chemicznego
Symbol chemiczny
Masa atomowa
grupy
Numer
okresu
atomowa Z
protonów
elektronów
Liczba
elektronów
walencyjnych
powłok
elektronowych
Konfiguracja elektronowa
Uproszczony
model atomu

33 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy atomu. ( ... / 1 p.)


Atom jest zbudowany z jądra atomowego, w którym znajdują się dodatnio naładowane protony / neutrony /
elektrony, oraz obojętne elektrycznie protony / neutrony / elektrony. Masa elektronu jest około 1840 razy
większa / mniejsza od mas protonu i neutronu, stąd praktycznie cała masa atomu skupiona jest w jądrze
atomowym.
34 Przyporządkuj konfigurację elektronową (A–E) do odpowiedniego gazu szlachetnego (1–4). ( ... / 1 p.)
1. 2He 2. 10Ne 3. 18Ar 4. 36Kr

A. K2L8M18N8 B. K2L8M8 C. K2 D. K2L8 E. K2L8M6


1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
35 Przyporządkuj definicje (A–D) do podanych pojęć (1–2). ( ... / 1 p.)
1. masa atomowa A. masa atomu wyrażona w jednostkach masy
atomowej (u)
2. masa cząsteczkowa B. masa atomu wyrażona w gramach
C. masa cząsteczki wyrażona w jednostkach masy
atomowej (u)
D. masa cząsteczki wyrażona w gramach
1. _____ 2. _____
36 Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–B) oraz jego uzasadnienie (1–2). Izotopy to atomy tego ( ... / 1 p.)
samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą
A. liczbą atomową, 1. liczbą neutronów w jądrze atomowym.
czyli
B. liczbą masową, 2. liczbą protonów w jądrze atomowym.

PMHPNODINONOJNP strona 9 z 38
37 Na schemacie fragmentu układu okresowego pod literami T i U są ukryte pierwiastki chemiczne będące ( ... / 2 p.)
składnikami powietrza o stałej zawartości.

1. Wskaż zdanie opisujące pierwiastek chemiczny T.


A. Konfiguracja elektronowa atomu tego pierwiastka chemicznego to K2L8.
B. W atomie tego pierwiastka chemicznego elektrony są rozmieszczone na dwóch powłokach.
C. Atom tego pierwiastka chemicznego ma 4 elektrony walencyjne.
D. Pierwiastek chemiczny T jest gazem szlachetnym.
2. Wskaż zdanie opisujące pierwiastek chemiczny U.
A. Jądro atomowe tego pierwiastka chemicznego ma 2 protony.
B. Konfiguracja elektronowa atomu tego pierwiastka chemicznego to K2L8M1.
C. Atom tego pierwiastka chemicznego ma 6 elektronów walencyjnych.
D. W atomie tego pierwiastka chemicznego elektrony są rozmieszczone na 1 powłoce.

PMHPNODINONOJNP strona 10 z 38
38 Zidentyfikuj nazwę pierwiastka chemicznego na podstawie informacji na temat budowy jego atomu. ( ... / 2 p.)
Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych.

1. Ma dwa elektrony walencyjne.


A. potas B. fosfor C. glin D. bar
2. W jego atomie znajduje się 19 elektronów.
A. potas B. fosfor C. glin D. bar
39 Zaznacz poprawne informacje na temat atomu azotu. ( ... / 2 p.)

14
1. Atom azotu 7 N składa się z:
A. 7 protonów, 7 elektronów, 14 neutronów. C. 7 protonów, 7 elektronów, 7 neutronów.
B. 7 protonów, 14 elektronów, 7 neutronów. D. 14 protonów, 7 elektronów, 14 neutronów.
2. Konfiguracja elektronowa atomu azotu to:
A. K2L5. B. K2L8M4. C. K5L2. D. K2L6M6.
40 Zaznacz uproszczony model budowy atomu sodu. ( ... / 1 p.)
A. B. C. D.

41 Oblicz i zaznacz masę cząsteczkową tlenku potasu. ( ... / 1 p.)


A. 55 u B. 94 g C. 71 u D. 94 u
42 Uzupełnij zdania dotyczące budowy atomu siarki. ( ... / 1 p.)
33
Atom siarki jest zbudowany z ..... protonów, ….. elektronów, ….. neutronów. Liczba jego elektronów
16S
walencyjnych wynosi …..

PMHPNODINONOJNP strona 11 z 38
43 Na fragmencie układu okresowego pierwiastków chemicznych zaznaczono zmianę właściwości pierwiastków ( ... / 1 p.)
chemicznych w grupach i okresach.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest
fałszywe.
Pionowa strzałka oznacza zwiększanie się zdolności oddawania elektronów
1. P F
przez atom danego pierwiastka chemicznego.
Pozioma strzałka oznacza zmniejszanie się liczby elektronów walencyjnych w
2. P F
atomie danego pierwiastka chemicznego.

44 Wskaż właściwość, która zmniejsza się zgodnie z kierunkiem strzałki na schemacie. ( ... / 1 p.)

A. aktywność chemiczna niemetali


B. charakter niemetaliczny
C. liczba powłok elektronowych
D. zdolność przyjmowania elektronów

45 Korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych, wskaż zestaw zawierający poprawny ( ... / 1 p.)
opis atomu tlenu.

Liczba
Masa
Zestaw elektronów powłok
atomowa
protonów elektronów
walencyjnych elektronowych

I 8u 8 8 2 6

II 16 u 8 8 6 2

III 8u 6 6 6 2

IV 16 u 8 8 2 6
A. I B. II C. III D. IV

PMHPNODINONOJNP strona 12 z 38
46 Rozpoznaj opisany pierwiastek i zaznacz jego symbol chemiczny. ( ... / 1 p.)
Pierwiastek chemiczny z grupy węglowców. Liczba jego elektronów jest równa sumie protonów i elektronów
atomu siarki.
A. C
B. O
C. Si
D. Ge

47 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

1. Grupy układu okresowego to pionowe kolumny ponumerowane od 1 do 18. P F


Pierwiastki chemiczne w układzie okresowym zostały uporządkowane zgodnie
2. P F
ze zmniejszającą się liczbą atomową Z.
3. Pierwiastek chemiczny leżący w 1. grupie i 2. okresie to lit. P F

48 Zaznacz model budowy atomu trytu. ( ... / 1 p.)

A. B. C. D.

49 Korzystając z układu okresowego pierwiastków, określ i zaznacz liczby cząstek elementarnych w ( ... / 1 p.)
atomie sodu.
A. 11 protonów, 11 elektronów, 11 neutronów
B. 11 protonów, 12 elektronów, 12 neutronów
C. 11 protonów, 11 elektronów, 23 neutrony
D. 11 protonów, 11 elektronów, 12 neutronów
50 Wskaż nazwę izotopu 2H z poprawnie podaną liczbą cząstek, będących jego składnikami (kolejno ( ... / 1 p.)
protonów, elektronów, neutronów).
A. prot 2, 2, 1 B. tryt 1, 1, 2 C. deuter 1, 1, 1 D. prot 1, 1, 0
51 Alternatywą dla nieodnawialnych źródeł energii może być energia jądrowa. Wytwarza się ją w elektrowniach ( ... / 1 p.)
235
jądrowych wykorzystując izotopy promieniotwórcze, np. uranu dwieście trzydzieści pięć 92 U. Wskaż liczbę
235
podstawowych cząstek materii w atomie izotopu 92 U.

A. 92 p+, 235 e–, 92 n0 C. 92 p+, 92 e–, 143 n0


B. 92 p+, 92 e–, 235 n0 D. 143 p+, 143 e–, 92 n0

PMHPNODINONOJNP strona 13 z 38
52 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Izotopy pierwiastka chemicznego mają taką samą liczbę
A. masową. B. nukleonów. C. atomową. D. neutronów.
53 Wskaż grupę izotopów tego samego pierwiastka chemicznego. ( ... / 1 p.)

A. 40 40 40
19E, 20E, 18E B. 24 23 27
12E, 11E, 13E C. 26 24 25
12E, 12E, 12E D. 41 40 40
20E, 20E, 18E

54 Wskaż liczby protonów, elektronów i neutronów dla atomu izotopu 13C. ( ... / 1 p.)
A. 6, 6, 7 B. 13, 13, 6 C. 6, 6, 13 D. 7, 7, 6
55 Wskaż konfigurację elektronową atomu siarki. ( ... / 1 p.)

A. K2L8M18N5 B. K2L8M6 C. K2L6 D. K2L8M18N6


56 Wskaż rozmieszczenie elektronów na powłokach elektronowych (konfigurację elektronową) atomu ( ... / 1 p.)
wapnia.
A. K2L8M10 B. K2L8M8N2 C. K2L8M2N8 D. K2L9M9
57 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Liczba atomowa określa
A. liczbę neutronów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
B. liczbę protonów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
C. sumę protonów i neutronów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
D. sumę protonów i elektronów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
58 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Proton to cząstka podstawowa
A. wchodząca w skład jądra atomowego, o masie 1 u i ładunku elektrycznym –1.

1
B. poruszająca się wokół jądra atomowego, o masie u i ładunku elektrycznym +1.
1840

C. wchodząca w skład jądra atomowego, o masie 1 u i ładunku elektrycznym +1.

D. poruszająca się wokół jądra atomowego, o masie 1 u i ładunku elektrycznym 0.

59 Wskaż poprawnie obliczoną masę cząsteczkową tlenku węgla(IV) CO2. ( ... / 1 p.)
A. 28 g B. 28 u C. 44 g D. 44 u
60 Na podstawie układu okresowego pierwiastków oblicz i zaznacz masę cząsteczkową N2O5. ( ... / 1 p.)
A. 108 u B. 54 u C. 44 u D. 30 u
61 Chlor tworzy cząsteczki dwuatomowe. Korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych, ( ... / 1 p.)
wskaż poprawnie obliczoną masę cząsteczkową chloru.
A. 71 g B. 35,5 u C. 71 u D. 17,25 g
62 Wskaż symbol powłoki elektronowej, która może pomieścić maksymalnie 18 elektronów. ( ... / 1 p.)
A. K B. L C. M D. N
63 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki


1. P F
drugiej substancji.
2. Jednostką masy atomowej jest unit. P F
3. Zjawisko dyfuzji nawolniej zachodzi w gazach. P F

PMHPNODINONOJNP strona 14 z 38
64 Wskaż proces, w którym nie zachodzi zjawisko dyfuzji. ( ... / 1 p.)
A. rozpylanie perfum C. malowanie ścian
B. parzenie herbaty D. dodawanie detergentu do wody
65 Zaznacz zdanie fałszywe. ( ... / 1 p.)

A. Pierwiastek chemiczny jest zbiorem takich samych atomów.

B. Masa atomowa siarki wynosi 16 u.

1
C. 1 unit (1 u) to masy atomu węgla.
12

D. Pierwiastek chemiczny to substancja prosta, której nie da się rozdzielić na prostsze składniki.

66 Określ, jak nazywa się pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej Z równej 20. ( ... / 1 p.)

67 Określ, w którym okresie i w której grupie układu okresowego pierwiastków chemicznych położony ( ... / 1 p.)
jest wapń.
68 Ustal symbole pierwiastków chemicznych ukrytych pod oznaczeniami X i Z, wiedząc, że pierwiastki te ( ... / 2 p.)
wchodzą w skład związku chemicznego o wzorze sumarycznym X2Z3, którego masa cząsteczkowa jest równa
208 u. W rdzeniu atomowym pierwiastka chemicznego Z znajdują się tylko dwa elektrony, a pierwiastek ten
należy do grupy tlenowców.
69 Napisz definicje podanych pojęć. a) masa atomowa – ( ... / 2 p.)
................................................................................................................
………………………………………………………………………………………………..….………………
……………….................................…………………………….…..... .
b) jednostka masy atomowej –
......…..…………………………………...………………..……………………………………………………
…………..……………………..…….. .
70 Oblicz masy cząsteczkowe substancji o podanych wzorach. ( ... / 4 p.)

a) N2 c) Mg(OH)2
b) Na2O d) Al2(SO4)3

71 Uzupełnij zdania. ( ... / 2 p.)


Twórcą układu okresowego pierwiastków chemicznych był .............................................. .
Sformułowane przez niego prawo okresowości brzmi następująco: ....................................
.............................................................................................................................................. .
Poziome szeregi w układzie okresowym są nazywane ………………..….., a kolumny – …………..…..…..…
. Znając numer ................................... można określić liczbę powłok elektronowych, natomiast na podstawie
znajomości numeru .................................. można ustalić liczbę elektronów
...................................................................... . Pierwsza powłoka elektronowa może zawierać maksymalnie
........... elektrony, a druga – ........... elektronów.

PMHPNODINONOJNP strona 15 z 38
72 ( ... / 1 p.)

73 Uzupełnij informacje dotyczące charakteru chemicznego pierwiastków grup głównych, używając ( ... / 2 p.)
określeń: wzrost, spadek, zwiększanie się, zmniejszanie się (określeń możesz użyć kilkakrotnie).

PMHPNODINONOJNP strona 16 z 38
74 Uzupełnij zdania. ( ... / 3 p.)
Samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki drugiej substancji nazywamy
............................ . Zjawisko to jest dowodem na ............................................
budowę materii. Obserwujemy je m.in. podczas:
a) ..........................................................,
b) ..........................................................,
c) ........................................................................................................................................ .
John Dalton jest twórcą teorii ............................................................................................. .
75 Podkreśl symbol chemiczny metalu o większej aktywności chemicznej. ( ... / 2 p.)
a) K, Na b) Li, Cs c) K, Li d) Na, Li
76 Narysuj uproszczone modele atomów podanych pierwiastków chemicznych. a) potas ( ... / 2 p.)
b) brom
77 Uzupełnij zdania i podkreśl poprawne określenia. ( ... / 3 p.)
Każdy atom składa się z ………….……..……………………… i powłok elektronowych. Powłoki
elektronowe znajdują się w centrum / poza centrum atomu. Tworzą je protony / elektrony / neutrony.
1
Masa cząstek tworzących powłoki elektronowe wynosi w przybliżeniu u / 1 u, a ładunek elektryczny
1840
……….. . Cząstki znajdujące się na powłoce zewnętrznej to
……………………….………………….……………………… .
Pozostałe …………………………… wraz z …….......……..……………………………. stanowią rdzeń
atomowy. Prawie cała masa atomu skupia się w .........................................
……………………………………, zbudowanym z protonów / elektronów / neutronów. Masa tych cząstek
1
wynosi w przybliżeniu u / 1 u, a ładunek elektryczny .............. . Znając liczbę masową można określić
1840
……........................................................................., a liczba atomowa informuje
o ............................................................................................. .
78 Uzupełnij tabelę, korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 2 p.)

Nazwa Liczba
pierwiastka Konfiguracja
chemicznego powłok elektronów elektronowa
protonów elektronów
elektronowych walencyjnych

glin

20

79 Masa cząsteczkowa tlenku pewnego metalu wynosi 30 u. Oblicz masę atomową tego metalu, jeżeli ( ... / 2 p.)
wiadomo, że należy on do grupy 1. układu okresowego pierwiastków chemicznych.
80 Ustal nazwę pierwiastka chemicznego, nazwy pierwiastków chemicznych lub grup pierwiastków ( ... / 3 p.)
chemicznych, których dotyczą podane informacje. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków
chemicznych.
a) ma 2 elektrony walencyjne ………………………..............…………….
b) konfiguracja elektronowa: K2L8M4 …………………………………….
c) znajduje się w 4. okresie i 16. grupie …………………………………….
d) ma liczbę atomową Z = 53 ………………………...............…………….
e) metal znajdujący się w 15. grupie …………………....………………….
f) masa atomowa wynosi 32 u ……..........…………....…………………….
g) jądro atomu zawiera 17 protonów …………………...………………….

PMHPNODINONOJNP strona 17 z 38
81 Uzupełnij tabelę. Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 2 p.)

Nazwa pierwiastka Liczba Numer


Symbol chemiczny
chemicznego atomowa grupy okresu
glin
C
18 1

82 Uzupełnij tabelę. ( ... / 4 p.)

Liczba Uproszczony
Symbol chemiczny
model atomu
pierwiastka A
ZE
protonów neutronów elektronów elektronów
walencyjnych

14
7 N

33
16S

83 Napisz definicję izotopów i wymień ich trzy zastosowania. ( ... / 2 p.)


Izotopy to ……………………………………...………………………………..…………
……………………………………………………………………………………...………
………………………………………………………………........……………...……….. .
Zastosowania izotopów:
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

84 Przeprowadzono doświadczenie chemiczne Obserwowanie zjawiska dyfuzji przedstawione na schemacie. ( ... / 2 p.)
Uzupełnij obserwacje i sformułuj wniosek.

Obserwacje: W zlewce 1. ................................................................................................. . W zlewce 2.


...................................................................................................................... .
Wniosek: ............................................................................................................................
85 Napisz, jak nazywają się poziome szeregi w układzie okresowym pierwiastków chemicznych. ( ... / 1 p.)

PMHPNODINONOJNP strona 18 z 38
86 ( ... / 1 p.)

87 Zaznacz liczbę elektronów, protonów oraz elektronów walencyjnych w atomach sodu i chloru. ( ... / 2 p.)

A. 11 protonów E. 23 elektrony I. 11 elektronów walencyjnych


B. 23 protony F. 17 elektronów J. 17 elektronów walencyjnych
C. 17 protonów G. 11 elektronów K. 7 elektronów walencyjnych
D. 35 protonów H. 35 elektronów L. 1 elektron walencyjny

Liczba
Atom
protonów elektronów elektronów walencyjnych
a) sodu A/B/C/D E/ F / G / H I/J/K/L
b) chloru A/B/C/D E/F/G/H I/J/K/L

88 Napisz nazwę izotopu o symbolu chemicznym 3H oraz ustal liczbę jego cząstek podstawowych: ( ... / 2 p.)
protonów, neutronów i elektronów.
nazwa izotopu: ………………………………
liczba protonów: …………; liczba neutronów: …………; liczba elektronów: …..……
89 Izotony to atomy różnych pierwiastków chemicznych, mające taką samą liczbę neutronów w jądrze ( ... / 1 p.)
atomowym. Uzupełnij schemat, wpisując symbol literowy E oraz liczby A i Z izotopu krzemu, będącego
jednocześnie izotonem atomu 27Mg.

PMHPNODINONOJNP strona 19 z 38
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 156 p.
Imię ..................................................................................

1 ( ... / 2 p.)
Każdy pierwiastek chemiczny można zapisać w postaci A Z E , gdzie:
liczba masowa A = liczba protonów + liczba neutronów,
liczba atomowa Z = liczba protonów = liczba elektronów = ładunek jądra.
16
Uzupełnij opis budowy atomu tlenu 8 O.
Atom tlenu ma w jądrze ___________ protonów i ___________ neutronów. Na jego powłokach
elektronowych znajduje się ___________ elektronów. Jego liczba masowa A wynosi ___________ , a liczba
atomowa Z wynosi __________ .
2 Oceń prawdziwość podanych informacji – zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest ( ... / 4 p.)
fałszywa.

1. Zn – 1 atom cynku P F

2. 5H2 – 5 cząsteczek wodoru P F

3. 2NO – 2 atomy azotu P F


4. 3HCl – 3 cząsteczki chlorowodoru P F

5. 3Na2S – 6 cząsteczek siarczanu(VI) sodu P F

3 Skorzystaj z krzywych rozpuszczalności przedstawiających zależność rozpuszczalności wybranych substancji ( ... / 1 p.)
stałych od temperatury. Oblicz i zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stężenie procentowe nasyconego roztworu NaNO3 w temperaturze 40 °C
wynosi około
A. 20 %
B. 30 %
C. 40 %
D. 50 %

4 Uczeń sporządził nasycony roztwór CuSO4 w 100 g wody w temperaturze 80 °C. Następnie ochłodził ( ... / 1 p.)

roztwór do temperatury 40 °C. Skorzystaj z krzywych rozpuszczalności


przedstawiających zależność rozpuszczalności wybranych substancji stałych
od temperatury. Oblicz, ile soli wykrystalizuje z roztworu. Zaznacz
poprawną wartość.
A. Około 100 g
B. Około 75 g
C. Około 25 g
D. Około 20 g

PMHPNODINONOJNP strona 20 z 38
5 W czasie lekcji uczniowie przygotowali trzy roztwory soli kuchennej w wodzie, wykonując następujące ( ... / 1 p.)
czynności:
Roztwór I: zmieszali 200 g wody i 50 g soli.
Roztwór II: do roztworu I dodali 250 g wody.
Roztwór III: do roztworu II dodali 100 g soli.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stężenie procentowe roztworu III wynosi około
A. 25 %. B. 15 %. C. 20 %. D. 39 %.
6 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 2 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań.

1. W atomie tego pierwiastka chemicznego występuje


A. 12 nukleonów i 11 elektronów. B. 23 nukleony i 11 elektronów.
2. Liczba masowa A tego pierwiastka chemicznego wynosi
A. 23 B. 11
7 Napisz symbol chemiczny i nazwę, liczbę atomową Z i konfigurację elektronową pierwiastka ( ... / 2 p.)
chemicznego zaznaczonego na układzie okresowym. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków
chemicznych..
Symbol chemiczny: ________
Nazwa pierwiastka chemicznego: _____________
Liczba atomowa Z = ________
Konifguracja elektronowa: _____________

8 Dane są dwa pierwiastki chemiczne 35Br i 17Cl. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie ( ... / 2 p.)

jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków chemicznych.
Obydwa pierwiastki chemiczne znajdują się w tej samej grupie układu
1. P F
okresowego.
Obydwa pierwiastki chemiczne znajdują się w tym samym okresie układu
2. P F
okresowego.
3. Atom bromu ma 35 protonów. P F
4. Atom chloru ma 35 protonów. P F
5. Obydwa pierwiastki chemiczne to niemetale. P F
6. Różnią się stanem skupienia. P F
7. Promień atomowy obydwu pierwiastków chemicznych jest taki sam. P F
8. Ich atomy mają tyle samo powłok elektronowych. P F

9 Uzupełnij opis pierwiastka chemicznego. Skorzystaj z uproszczonego modelu atomu tego pierwiastka. ( ... / 2 p.)
Liczba powłok elektronowych: ________
Liczba wszystkich elektronów: ________
Liczba elektronów walencyjnych: ________
Liczba protonów: ________
Symbol chemiczny pierwiastka: ________
Nazwa pierwiastka chemicznego: ________________

PMHPNODINONOJNP strona 21 z 38
10 Przeanalizuj modele. Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 3 p.)
1. 2. 3.

1. Cząsteczki tego samego związku chemicznego przedstawia model


A. 1 B. 2 C. 3
2. Cząsteczki różnych pierwiastków i cząsteczkę związku chemicznego przedstawia model
A. 1 B. 2 C. 3
3. Zbiór atomów różnych pierwiastków chemicznych przedstawia model
A. 1 B. 2 C. 3
11 Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 4 p.)

1. Zjawisko dyfuzji zachodzi tylko w cieczach. P F


Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki
2. P F
drugiej substancji.
3. Dyfuzja najwolniej zachodzi w cieczach. P F
4. Zjawisko dyfuzji jest dowodem na ziarnistą budowę materii. P F

12 Zaznacz zestaw wzorów sumarycznych tlenków uporządkowanych zgodnie ze zwiększającą się masą ( ... / 1 p.)
cząsteczkową.

A. CaO, NO, CO B. CO, NO, CaO C. CaO, CO, NO D. NO, CaO, CO


13 Oblicz i przyporządkuj masy cząsteczkowe do związków chemicznych o podanych wzorach ( ... / 5 p.)
sumarycznych.

1. SO2 2. H2O 3. MgO 4. MgS 5. H2S

A. 18 u B. 40 u C. 34 u D. 56 u E. 64 u
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
14 Ustal nazwę pierwiastka chemicznego X wchodzącego w skład związku chemicznego o wzorze X2O i masie ( ... / 1 p.)

cząsteczkowej 44 u. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Pierwiastkiem X jest
A. wodór. B. azot. C. magnez. D. węgiel.

PMHPNODINONOJNP strona 22 z 38
15 Na uproszczonych modelach została przedstawiona budowa atomów pierwiastków chemicznych X, Y, Z. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–C) oraz jego uzasadnienie (1–3).
X Y Z

Budowę atomów izotopów tego samego pierwiastka chemicznego przedstawiają modele


Xi różną liczbę protonów i taką samą liczbę neutronów w jądrze
A. 1.
Z, atomowym.
Yi taką samą liczbę protonów i różną liczbę neutronów w jądrze
B. ponieważ mają 2.
Z, atomowym.
Xi
C. 3. taką samą liczbę elektronów walencyjnych.
Y,

16 Zaznacz poprawne dokończenia zdań. ( ... / 4 p.)

1. Model przedstawia budowę atomu

A. azotu. B. fosforu. C. węgla.


2. Pierwiastek chemiczny w układzie okresowym znajduje się w
A. 2. okresie i 14. grupie. B. 2. okresie i 16. grupie. C. 5. okresie i 15. grupie.
3. Atom pierwiastka chemicznego zawiera
A. 4 elektrony walencyjne. B. 2 elektrony walencyjne. C. 6 elektronów walencyjnych.
4. Atom pierwiastka chemicznego zawiera
A. 7 nukleonów. B. 12 nukleonów. C. 8 nukleonów.

PMHPNODINONOJNP strona 23 z 38
17 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 2 p.)
Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.

1. Najbardziej aktywnym metalem w 1. grupie jest lit. P F


2. Najbardziej aktywnym niemetalem w 17. grupie jest fluor. P F

18 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 2 p.)
Zaznacz poprawne dokończenia zdań.

1. Im więcej powłok elektronowych mają niemetale 17. grupy, tym


A. mniejszy jest ich promień atomowy. B. większy jest ich promień atomowy.
2. W 17. grupie w kierunku zwiększania się promienia atomowego pierwiastków chemicznych
A. zmniejsza się ich aktywność chemiczna. B. zwiększa się ich aktywność chemiczna.

PMHPNODINONOJNP strona 24 z 38
19 Schemat przedstawia charakter chemiczny atomów pierwiastków chemicznych 1. i 17. grupy oraz 3. okresu. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–B) oraz jego uzasadnienie (1–2).

Zgodnie z kierunkiem strzałki aktywność pierwiastków 1. grupy


A. zwiększa się, 1. zwiększa się zdolność do oddawania elektronów.
ponieważ
B. zmniejsza się, 2. zwiększa się zdolność do przyjmowania elektronów.

20 ( ... / 1 p.)
Uczniowie zapisali konfigurację elektronową atomu glinu: 13Al: K2L8M3.
Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania.
Najbliższym gazem szlachetnym dla atomu glinu jest
helowiec o konfiguracji elektronowej
A. K2L8M8
B. K2L8
C. K2
D. K2L8M18N8
21 ( ... / 1 p.)
W próbce jest 100 atomów chloru. 75 z nich stanowi izotop atomu 35Cl, a pozostałe 25 – izotop
atomu 37Cl. Oblicz liczbę neutronów w tej próbce i zaznacz poprawną wartość.

A. 1350 B. 1850 C. 500 D. 5000

PMHPNODINONOJNP strona 25 z 38
22 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 2 p.)
Uzupełnij zdania. Zaznacz poprawne uzupełnienie zdań.

1. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się


A. w 4. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
B. w 1. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
C. w 4. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 4 powłoki elektronowe.
D. w 1. grupie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 4 powłoki elektronowe.
2. Ten pierwiastek chemiczny znajduje się
A. w 4. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
B. w 1. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 4 powłoki elektronowe.
C. w 4. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 4 powłoki elektronowe.
D. w 1. okresie układu okresowego, ponieważ jego atom ma 1 elektron walencyjny.
23 Jedną z substancji powszechnie stosowanych w szkolnych pracowniach chemicznych jest wodorotlenek sodu ( ... / 2 p.)
NaOH. Oblicz:
• masę cząsteczkową tego związku chemicznego,
• masę jego cząsteczki w gramach.
Jednostkę masy atomowej możemy wyrazić w gramach, wówczas 1 u = 0,166 ∙ 10–23 g,
z kolei 1 g = 6,02 ∙ 1023 u.

24 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)


Spośród pierwiastków chemicznych znajdujących się w 3. okresie układu okresowego

A. najbardziej aktywnym metalem jest glin, a najbardziej


aktywnym niemetalem jest chlor.
B. najbardziej aktywnym metalem jest sód, a najbardziej
aktywnym niemetalem jest chlor.
C. najbardziej aktywnym metalem jest glin, a najbardziej
aktywnym niemetalem jest krzem.
D. najbardziej aktywnym metalem jest sód, a najbardziej aktywnym niemetalem jest krzem.
25 Zaznacz poprawnie zapisaną konfigurację elektronową atomu krzemu. ( ... / 1 p.)

A. K2L8M6
B. K2L8M3
C. K2L8M4
D. K2L8M5
26 Uzupełnij opis uproszczonego modelu atomu izotopu pewnego pierwiastka chemicznego, wiedząc, że ( ... / 1 p.)
jego jądro atomowe jest utworzone przez 20 protonów i 22 neutrony.

PMHPNODINONOJNP strona 26 z 38
27 Na schemacie został przedstawiony uproszczony model budowy atomu pewnego pierwiastka chemicznego. ( ... / 1 p.)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków chemicznych.

Na modelu została przedstawione budowa atomu

A. sodu. B. fluoru. C. wapnia. D. potasu.


28 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Zawartość tlenu w pewnym związku chemicznym o wzorze ogólnym XO3 wynosi 60%.
Pierwiastkiem chemicznym X jest
A. krzem.
B. węgiel.
C. siarka.
D. azot.
29 Substancje powszechnie stosowane w szkolnych pracowniach chemicznych to wodorotlenek wapnia ( ... / 4 p.)
Ca(OH)2, wodorotlenek sodu NaOH i wodorotlenek potasu KOH. Wykonaj obliczenia i uporządkuj
wymienione wodorotlenki w kolejności od mającego najmniejszą do mającego największą masę
cząsteczkową – zapisz ich wzory sumaryczne we właściwej kolejności.

30 Uczniowie zaprojektowali doświadczenie umożliwiające obserwację zjawiska dyfuzji. Do kolby z wodą ( ... / 3 p.)
dodali niewielką ilość barwnika spożywczego. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
1. Dyfuzja zachodzi tylko w gazach i cieczach. P F
Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki
2. P F
drugiej substancji, gdy są one w bezpośrednim kontakcie ze sobą.
3. Dyfuzja zachodzi najszybciej w gazach. P F

31 Wskaż nazwę pierwiastka chemicznego, którego budowę atomu przedstawiono na uproszczonym ( ... / 1 p.)
modelu.
A. potas
B. sód
C. chlor
D. fluor

PMHPNODINONOJNP strona 27 z 38
32 Uzupełnij tabelę, korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 9 p.)

Nazwa pierwiastka chemicznego Fluor Krzem Argon


Symbol chemiczny
Masa atomowa
grupy
Numer
okresu
atomowa Z
protonów
elektronów
Liczba
elektronów
walencyjnych
powłok
elektronowych
Konfiguracja elektronowa
Uproszczony
model atomu

33 Zaznacz poprawne uzupełnienia zdań dotyczących budowy atomu. ( ... / 1 p.)


Atom pierwiastka chemicznego jest zbudowany z jądra atomowego, w którym znajdują się naładowane
dodatnio / naładowane ujemnie / elektrycznie obojętne protony oraz naładowane dodatnio / naładowane
ujemnie / elektrycznie obojętne neutrony. Elektrony tworzą powłoki elektronowe. Wśród powłok
elektronowych wyróżniamy powłokę walencyjną – jest to powłoka znajdująca się najbliżej jądra / najdalej
od jądra atomowego.
34 Przyporządkuj konfigurację elektronową (A–E) do odpowiedniego gazu szlachetnego (1–4). ( ... / 1 p.)
1. 2He 2. 10Ne 3. 18Ar 4. 36Kr

A. K2L8M18N8 B. K2L8 C. K2 D. K2L8M8 E. K2L6


1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
35 Przyporządkuj definicje (A–D) do podanych pojęć (1–2). ( ... / 1 p.)
1. masa cząsteczkowa A. masa atomu wyrażona w jednostkach masy
atomowej (u)
2. masa atomowa B. masa cząsteczki wyrażona w gramach
C. masa cząsteczki wyrażona w jednostkach masy
atomowej (u)
D. masa atomu wyrażona w gramach
1. _____ 2. _____
36 Zaznacz poprawne uzupełnienie zdania (A–B) oraz jego uzasadnienie (1–2). Izotopy to atomy tego ( ... / 1 p.)
samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą
A. liczbą masową, 1. liczbą elektronów.
czyli
B. liczbą atomową, 2. liczbą neutronów w jądrze atomowym.

PMHPNODINONOJNP strona 28 z 38
37 Na schemacie fragmentu układu okresowego pod literami T i U są ukryte pierwiastki chemiczne będące ( ... / 2 p.)
składnikami powietrza o stałej zawartości.

1. Wskaż zdanie opisujące pierwiastek chemiczny T.


A. Konfiguracja elektronowa atomu tego pierwiastka chemicznego to K2L8.
B. Pierwiastek chemiczny T jest gazem szlachetnym.
C. Atom tego pierwiastka chemicznego ma 4 elektrony walencyjne.
D. W atomie tego pierwiastka chemicznego elektrony są rozmieszczone na dwóch powłokach.
2. Wskaż zdanie opisujące pierwiastek chemiczny U.
A. Konfiguracja elektronowa atomu tego pierwiastka chemicznego to K2L8M1.
B. Jądro atomowe tego pierwiastka chemicznego ma 2 protony.
C. W atomie tego pierwiastka chemicznego elektrony są rozmieszczone na 1 powłoce.
D. Atom tego pierwiastka chemicznego ma 6 elektronów walencyjnych.

PMHPNODINONOJNP strona 29 z 38
38 Zidentyfikuj nazwę pierwiastka chemicznego na podstawie informacji na temat budowy jego atomu. ( ... / 2 p.)
Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych.

1. Ma dwa elektrony walencyjne.


A. potas B. fosfor C. glin D. wapń
2. W jego atomie znajduje się 15 elektronów.
A. potas B. fosfor C. glin D. wapń
39 Zaznacz poprawne informacje na temat atomu berylu. ( ... / 2 p.)

1. Atom berylu 94Be składa się z:


A. 4 protonów, 4 elektronów, 5 neutronów. C. 4 protonów, 4 elektronów, 4 neutronów.
B. 4 protonów, 19 elektronów, 4 neutronów. D. 9 protonów, 4 elektronów, 9 neutronów.
2. Konfiguracja elektronowa atomu berylu to:
A. K2L5. B. K2L8M4. C. K2L2. D. K2L6M6.
40 Zaznacz uproszczony model budowy atomu chloru. ( ... / 1 p.)
A. B. C. D.

41 Oblicz i zaznacz masę cząsteczkową tlenku sodu. ( ... / 1 p.)


A. 62 u B. 39 u C. 59 u D. 62 g
42 Uzupełnij zdania dotyczące budowy atomu tlenu. ( ... / 1 p.)
18
Atom tlenu jest zbudowany z ..... protonów, ….. elektronów, ….. neutronów. Liczba jego elektronów
8 O
walencyjnych wynosi …..

PMHPNODINONOJNP strona 30 z 38
43 Na fragmencie układu okresowego pierwiastków chemicznych zaznaczono zmianę właściwości pierwiastków ( ... / 1 p.)
chemicznych w grupach i okresach.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wybierz literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest
fałszywe.
1. Pionowa strzałka oznacza zwiększanie się liczby powłok elektronowych. P F
2. Pozioma strzałka oznacza wzrost aktywności chemicznej niemetali. P F

44 Wskaż właściwość, która wzrasta zgodnie z kierunkami strzałek na schemacie. ( ... / 1 p.)

A. charakter niemetaliczny
B. charakter metaliczny
C. aktywność chemiczna metali
D. zdolność oddawania elektronów

45 Korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych, wskaż zestaw zawierający poprawny ( ... / 1 p.)
opis atomu węgla.

Liczba
Masa
Zestaw elektronów powłok
atomowa
protonów elektronów
walencyjnych elektronowych

I 12 u 6 6 4 2

II 16 u 8 8 6 2

III 8u 6 6 6 2

IV 12 u 4 4 2 6
A. I B. II C. III D. IV

PMHPNODINONOJNP strona 31 z 38
46 Rozpoznaj opisany pierwiastek i zaznacz jego symbol chemiczny. ( ... / 1 p.)
Pierwiastek chemiczny mający 3 powłoki elektronowe i 7 elektronów walencyjnych.
A. Si
B. Cl
C. B
D. F

47 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

1. Okresy układu okresowego to pionowe kolumny ponumerowane od 1 do 18. P F


Pierwiastki chemiczne w układzie okresowym zostały uporządkowane zgodnie
2. P F
ze zwiększajacą się liczbą atomową Z.
3. Pierwiastek chemiczny leżący w 18. grupie i 2. okresie to neon. P F

48 Zaznacz model budowy atomu deuteru. ( ... / 1 p.)

A. B. C. D.

49 Korzystając z układu okresowego pierwiastków, określ i zaznacz liczby cząstek elementarnych w ( ... / 1 p.)
atomie potasu.
A. 19 protonów, 20 elektronów, 19 neutronów
B. 19 protonów, 19 elektronów, 39 neutronów
C. 19 protonów, 19 elektronów, 20 neutronów
D. 19 protonów, 20 elektronów, 39 neutronów
50 Wskaż nazwę izotopu 3H z poprawnie podaną liczbą cząstek, będących jego składnikami (kolejno ( ... / 1 p.)
protonów, elektronów, neutronów).
A. prot 2, 2, 1 B. tryt 1, 1, 2 C. deuter 1, 1, 1 D. prot 1, 1, 0
51 Alternatywą dla nieodnawialnych źródeł energii może być energia jądrowa. Wytwarza się ją w elektrowniach ( ... / 1 p.)
235
jądrowych wykorzystując izotopy promieniotwórcze, np. uranu dwieście trzydzieści pięć 92 U. Wskaż liczbę
235
podstawowych cząstek materii w atomie izotopu 92 U.

A. 92 p+, 235 e–, 92 n0 C. 143 p+, 143 e–, 92 n0


B. 92 p+, 92 e–, 235 n0 D. 92 p+, 92 e–, 143 n0
52 Zaznacz poprawne dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Izotopy pierwiastka chemicznego różnią się liczbą
A. masową. B. elektronów. C. atomową. D. elektronów walencyjnych.

PMHPNODINONOJNP strona 32 z 38
53 Wskaż grupę izotopów tego samego pierwiastka chemicznego. ( ... / 1 p.)

A. 50 50 50
22E, 23E, 24E B. 61 58 62
28E, 28E, 28E C. 50 51 52
21E, 23E, 24E D. 41 40 40
20E, 20E, 18E

54 Wskaż liczby protonów, elektronów i neutronów dla atomu izotopu 17O. ( ... / 1 p.)
A. 8, 9, 8 B. 8, 8, 8 C. 17, 17, 8 D. 8, 8, 9
55 Wskaż konfigurację elektronową atomu tlenu. ( ... / 1 p.)

A. K2L8M18N5 B. K2L8M6 C. K2L6 D. K2L8M18N6


56 Wskaż rozmieszczenie elektronów na powłokach elektronowych (konfigurację elektronową) atomu ( ... / 1 p.)
magnezu.
A. K2L8M10 B. K2L8M8N2 C. K2L8M2 D. K2L9M9
57 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Liczba masowa określa
A. liczbę neutronów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
B. liczbę protonów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
C. sumę protonów i neutronów w jądrze atomu pierwiastka chemicznego.
D. sumę protonów, elektronów i neutronów w atomie pierwiastka chemicznego.
58 Zaznacz właściwe dokończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Elektron to cząstka podstawowa
A. wchodząca w skład jądra atomowego, o masie 1 u i ładunku elektrycznym 0.

1
B. poruszająca się wokół jądra atomowego, o masie u i ładunku elektrycznym –1.
1840

1
C. wchodząca w skład jądra atomowego, o masie u i ładunku elektrycznym +1.
1840

D. poruszająca się wokół jądra atomowego, o masie 1 u i ładunku elektrycznym +1.

59 Wskaż poprawnie obliczoną masę cząsteczkową tlenku siarki(IV) SO2. ( ... / 1 p.)
A. 64 g B. 64 u C. 44 g D. 44 u
60 Na podstawie układu okresowego pierwiastków oblicz i zaznacz masę cząsteczkową Fe2O3. ( ... / 1 p.)
A. 72 u B. 104 u C. 160 u D. 216 u
61 Tlen tworzy cząsteczki dwuatomowe. Korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych, ( ... / 1 p.)
wskaż poprawnie obliczoną masę cząsteczkową tlenu.
A. 32 u B. 32 g C. 16 u D. 17,25 g
62 Wskaż maksymalną liczbę elektronów w powłoce elektronowej M. ( ... / 1 p.)
A. 2 B. 8 C. 18 D. 32
63 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

Dyfuzja to samorzutne wnikanie cząstek jednej substancji między cząstki


1. P F
drugiej substancji.
2. Jednostką masy atomowej jest gram. P F
3. Zjawisko dyfuzji najszybciej zachodzi w substancjach stałych. P F

64 Wskaż proces, w którym nie zachodzi zjawisko dyfuzji. ( ... / 1 p.)


A. mycie samochodu C. dodawanie detergentu do wody
B. parzenie kawy D. rozchodzenie się spalin samochodowych

PMHPNODINONOJNP strona 33 z 38
65 Zaznacz zdanie fałszywe. ( ... / 1 p.)

A. Pierwiastek chemiczny jest zbiorem takich samych atomów.

B. Atomy tego samego pierwiastka chemicznego mają identyczne rozmiary.

C. Masa atomowa tlenu wynosi 16 u.

1
D. 1 unit (1 u) to masy atomu węgla.
14

66 Określ, jak nazywa się pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej Z równej 8. ( ... / 1 p.)

67 Określ, w którym okresie i w której grupie układu okresowego pierwiastków chemicznych położony ( ... / 1 p.)
jest magnez.
68 Ustal symbole pierwiastków chemicznych ukrytych pod oznaczeniami X i Z, wiedząc, że pierwiastki te ( ... / 2 p.)
wchodzą w skład związku chemicznego o wzorze sumarycznym XZ3, którego masa cząsteczkowa jest równa
68 u. Pierwiastek chemiczny X jako jedyny w swojej grupie układu okresowego jest niemetalem i ma 3
elektrony walencyjne.
69 Napisz definicje podanych pojęć. a) jednostka masy ( ... / 2 p.)
atomowej –
......……………………………………...………………..………………………………………………………
………..……………………..…….. .
b) masa atomowa – ...............................................................................................................
………………………………………………………………………………………………..….………………
……………….................................…………………………….…..... .
70 Oblicz masy cząsteczkowe substancji o podanych wzorach. ( ... / 4 p.)

a) O2 c) Ca(OH)2
b) SO3 d) Mg3(PO4)2

71 Uzupełnij zdania. ( ... / 2 p.)


Właściwości pierwiastków chemicznych w miarę zwiększania się ich mas atomowych powtarzają się
okresowo. Tak brzmi ...................................................................................., sformułowane przez
............................................................................................................ . Układ okresowy pierwiastków
chemicznych składa się z grup, czyli …………………….. .....................................................oraz okresów
stanowiących ……………..…………….. . Na podstawie numeru grupy można określić
......................................................................., natomiast dzięki numerowi okresu można podać
............................................................... . Druga powłoka elektronowa może zawierać maksymalnie ...........
elektrony, a druga – ........... elektronów.

PMHPNODINONOJNP strona 34 z 38
72 ( ... / 1 p.)

73 Uzupełnij informacje dotyczące charakteru chemicznego pierwiastków grup głównych, używając ( ... / 2 p.)
określeń: wzrost, spadek, zwiększanie się, zmniejszanie się (określeń możesz użyć kilkakrotnie).

PMHPNODINONOJNP strona 35 z 38
74 Uzupełnij zdania. ( ... / 3 p.)
Zjawisko dyfuzji polega na ...................................................................................................
.............................................................................................................................................. . Świadczy ono o
tym, że materia ma budowę ...................................................................... .
budowę materii. Możemy je zaobserwować m.in. podczas: a) ............................................,
................................... b) ......................................................................................................……....., c)
........................................................................................................................... .
Twórą teorii atomistyczno-cząsteczkowej jest .................................................................... .
75 Podkreśl symbol chemiczny metalu o większej aktywności chemicznej. ( ... / 2 p.)
a) K, Fr b) Li, K c) K, Na d) Rb, Li
76 Narysuj uproszczone modele atomów podanych pierwiastków chemicznych. a) wapń ( ... / 2 p.)
b) arsen
77 Uzupełnij zdania i podkreśl poprawne określenia. ( ... / 3 p.)
Każdy atom składa się z jądra atomowego i………….……..…………………….........… . Jądro atomowe
znajduje się w centrum / poza centrum atomu. Ma ono dodatni / ujemny ładunek elektryczny. W jego
skład wchodzą protony / elektrony / neutrony. Masa wskazanych cząstek podstawowych wynosi w
1
przybliżeniu u / 1 u. Ładunek elektryczny tych cząstek wynosi …..........…..….. . Wokół jądra
1840
1
atomowego poruszają się ……………………….….....................……………….…o masie u/1ui
1840
ładunku elektrycznym …… . Pozostałe ......…………………………… wraz z jądrem atomowym tworzą
tzw. …….......……..…………………...…………. . Znając liczbę masową można określić
……..........................................................................., a liczba atomowa informuje
o ........................................................................................................................................... .
78 Uzupełnij tabelę, korzystając z układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 2 p.)

Nazwa Liczba
pierwiastka Konfiguracja
chemicznego powłok elektronów elektronowa
protonów elektronów
elektronowych walencyjnych

magnez

4 7

79 Masa cząsteczkowa tlenku pewnego pierwiastka wynosi 60 u. Oblicz masę atomową tego pierwiastka, ( ... / 2 p.)
jeżeli wiadomo, że należy on do grupy 14. układu okresowego pierwiastków chemicznych.
80 Ustal nazwę pierwiastka chemicznego, nazwy pierwiastków chemicznych lub grup pierwiastków ( ... / 3 p.)
chemicznych, których dotyczą podane informacje. Skorzystaj z układu okresowego pierwiastków
chemicznych.
a) ma 1 elektron walencyjny ………………………..............……..
b) masa atomowa wynosi 27 u …………………………………….
c) ma liczbę atomową Z = 49 ……………………………………...
d) znajduje się w 5. okresie i 15. grupie ………………………......
e) atom ma 19 elektronów …………………....…………………....
f) konfiguracja elektronowa: K2L8M5 ……..........…………....…...
g) jniemetal znajdujący się w 13. grupie …………………...……...

PMHPNODINONOJNP strona 36 z 38
81 Uzupełnij tabelę. Skorzystaj z fragmentu układu okresowego pierwiastków chemicznych. ( ... / 2 p.)

Nazwa pierwiastka Liczba Numer


Symbol chemiczny
chemicznego atomowa grupy okresu
P
tlen
18 3

82 Uzupełnij tabelę. ( ... / 4 p.)

Liczba Uproszczony
Symbol chemiczny
model atomu
pierwiastka A
ZE
protonów neutronów elektronów elektronów
walencyjnych

16
8 O

31
15 P

83 Napisz definicję izotopów i wymień ich trzy zastosowania. ( ... / 2 p.)


Izotopy to ……………………………………...………………………………..…………
……………………………………………………………………………………...………
………………………………………………………………........……………...……….. .
Zastosowania izotopów:
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

84 Przeprowadzono doświadczenie chemiczne Obserwowanie zjawiska dyfuzji według instrukcji. Napisz ( ... / 2 p.)
obserwacje i sformułuj wniosek.
Instrukcja: Otwórz na chwilę butelkę ze stężonym roztworem amoniaku.
Obserwacje: ......................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Wniosek: ............................................................................................................................
85 Napisz, jak nazywają się kolumny w układzie okresowym pierwiastków chemicznych. ( ... / 1 p.)

PMHPNODINONOJNP strona 37 z 38
86 ( ... / 1 p.)

87 Zaznacz liczbę elektronów, protonów oraz elektronów walencyjnych w atomach sodu i chloru. ( ... / 2 p.)

A. 17 protonów E. 23 elektrony I. 1 elektron walencyjny


B. 23 protony F. 35 elektronów J. 17 elektronów walencyjnych
C. 11 protonów G. 11 elektronów K. 11 elektronów walencyjnych
D. 35 protonów H. 17 elektronów L. 7 elektronów walencyjnych

Liczba
Atom
protonów elektronów elektronów walencyjnych
a) sodu A/B/C/D E/F/G/H I/J/K/L
b) chloru A/B/C/D E/F/G/H I/J/K/L

88 Napisz nazwę izotopu o symbolu chemicznym 2H oraz ustal liczbę jego cząstek podstawowych: ( ... / 2 p.)
protonów, neutronów i elektronów.
nazwa izotopu: ………………………………
liczba protonów: …………; liczba neutronów: …………; liczba elektronów: …..……
89 Izobary to atomy różnych pierwiastków chemicznych, mające taką samą liczbę masową. Uzupełnij schemat, ( ... / 1 p.)
wpisując symbol literowy E oraz liczby A i Z izotopu magnezu, będącego jednocześnie izobarem atomu
glinu mającego 14 neutronów w jądrze atomowym.

PMHPNODINONOJNP strona 38 z 38

You might also like