Filipino sa Piling Larangan – EXAM Reviewer Di-Akademiko

- Walang kinalaman sa akademiko

Lesson 1 – 1st Quarter
Layunin - Sariling
Akademiya Opinyon
Batayan ng Datos - Sariling
- Itinuturing na isang institusyon na kinikilala at opinyon at
mayroong layunin na isulong, paunlarin, karanasan
palalimin, at palawakin ang kaalaman at Awdiyens - Iba’t-ibang
kasanayang pangkaisipan upang mapanatili ang komunidad
mataas na pamantayan ng particular na (e.g. mga
larangan. tambay)
- May layuning magbigay ng kaalaman o Organisasyon ng - Kaswal
makakuha ng kaalaman Ideya
Pananaw - Subhetibo
- Unang
Iskolar – Mga dalubhasa sa kanilang napiling larangan panauhan

Artista – Mga nagpipinta o lumilikha ng iba’t ibang uri

ng sining. Teorya

Siyantista – Mga nag-aaral ng agham o siyensiya Cognitive Academic Language Proficiency (CALP)
- Tumutukoy sa mga Teorya ng mga
Akademikong Gawain
Ang akademiya ay galing sa mga salitang: - Pormal at Intelektwal
Pranses – Academie
Basic Interpersonal Communication Skills (BICS)
Latin – Academia
- Tumutukoy sa mga Teorya ng mga Di-
Griyego – Academeia Akademiko gawain
- Praktikal, Personal, at Impormal

Malikhaing Sulat
Ang akademiko ay galing sa mga salitang:
- Parte ng akademiko, exempted sa rules.
Pranses – Academique

Medieval Latin – Academicus

Lesson 2 – 1st Quarter
Mapanuring Pag-iisip
Akademiko
- Paggamit ng kaalaman, kakayahan,
- Layunin: Magbigay ng ideya at impormasyon
pagpapahalaga, at talino upang epektibong
- Pinag-aaralan sa loob ng akademiya
harapin ang mga sitwasyon at hamon sa buhay-
akademiko, at maging sa mga gawaing di-
Layunin - Obserbasyon akademiko.
- Pananaliksik
- Pagbabasa Malikhang Pag-iisip
Batayan ng Datos - Magbigay ng
ideya at - Makabuo ng gawa o kaisipan.
impormasyon
Awdiyens - Iskolar
- Mag-aaral
- Guro
Organisasyon ng - Planado,
Ideya pagkakasunod-
sunod,
magkakaugnay
ang mga ideya
Pananaw - Obhetibo
- Ikatlong
panauhan
Lesson 3 – 1st Quarter
Akademikong Pagsulat
- Nakapokus sa pagbibigay ng mga
impormasyong may kabuluhan at magagamit sa
pagpapataas ng antas ng kasanayan.
- Sinisigurong na ang bawat impormasyon ay may
kaugnayan sa paksa. Binibigyang-diin din ang
estruktura at organisasyon ng mga ideya na
nakapaloob sa sulating ito.
Bahagi ng Akademikong Sulatin:
- Introduksyon
- Katawan
- Konklusyon
Mga Halimbawa ng Akademikong Teksto
- Abstrak, bionote, talumpati, panukalang
proyekto, replektibong sanaysay, sintesis,
lakbay-sanaysay, synopsis.
Kalikasan ng Akademikong Pagsulat (Fulwiler
at Hayawaka 2003)
Katotohanan – nakakagamit ang manunulat ng
kaalaman at metodo ng disiplinang
makatotohanan.
Ebidensiya – Ang mahusay na akademikong
sulatin ay gumagamit ng mga ebidensiya upang
suportahan ang mga inilahad sa akda.
Balanse – Gumagamit ang mga manunulat ng
seryoso, walang pagkiling at hindi emosyonal
ang paglalahad sa mga opinyon, haka-haka, at
argumentong nagbabanggaan.
Katangian ng Akademikong Pagsulat
Pormal – Hindi ginagamitan ng mga impormal o
balbal na pananalita. Maliban na lamang kung
ang naturang uri ng pananalita ay bahagi ng
isang pag-aaral
Obhetibo – Ang layunin ng akademikong
pagsulat ay pataasin ang antas ng kaalaman ng
mga mag-aaral sa pagbasa at pagsulat sa iba’t
ibang disiplina o larang.
May Paninindigan - Ang akademikong
pagsulat ay kailangang mayroon nito sapagkat
ang nilalaman nito ay pag-aaral o mahalagang
impormasyon na dapat idinudulog at
dinepensahan, ipinaliliwanag at binibigyang-
katwiran ang mahahalagang layunin, at
inilalahad ang kahalagahan ng pag-aaral.
May Pananagutan - Mahalagang matutuhan
ang pagkilala sa mga sangguniang pinaghanguan
ng mga impormasyon.
RA 8293 - Ang pangongopya ng impormasyon o
ideya ng ibang manunulat o plagiarism.
May Kalinawan - Isa sa mahalagang katangian ng
akademikong pagsulat ang pagiging malinaw nito. Dapat
ito ay madaling maintindihan at hindi paligoy-ligoy(
Direktiba).
Iba’t-ibang Uri ng Akademikong Sulatin:
- Abstrak - maikling buod ng artikulo o teksto na
makikita bago ang introduksyon.
- Dito nakalagay lahat ng mahahalagang
impormasyon o detalye tungkol sa sulatin.
Kinakailangan na sapat ang mga deskipsiyon na
nakalahad dito.
- Nilalaman ng Abstrak:
• Rationale - Dahilan kung bakit napiling
talakayin ang paksa. Dito nakapaloob
ang layunin at suliranin ng isang pag-
aaral.
• Saklaw at Delimitasyon - Ito ang
naglalarawan sa kung ano ang sakop ng
isang pagsasaliksik o akademikong
sulatin.
• Saklaw - Ay tumutukoy sa kabuuan ng
isyung napiling pag-aralan.
• De-limitasyon - Nagpapakita ng
hangganan ng pananaliksik.
• Resulta at Konklusyon - ang
kinalabasan ng pag-aaral o
akademikong sulatin.
• Konklusyon - Ay naglalarawan sa buod
ng mga impormasyong inilahad sa
isinulat. Ito ay nasa huling bahagi.
- Ang salitang abstrak ay mula sa salitang latin na
Abricum
Katitikan ng Pulong - Sa bawat pulong na idinaraos,
mahalagang naisusulat ang mga impormasyong napag-
usapan upang sakali man na kailangan itong balikan,
may handang dokumento ang maaaring magamit.
BAGO ANG PULONG:
- Handa ang mga kagamitan
- Gamitin ang adyenda
HABANG ISINASAGAWA ANG PULONG:
- Ipaikot ang listahan ng mga taong kasama sa
pulong
- Kilalanin ang bawat isa
- Itala kung anong oras nagsimula
- Itala ang mahalagang ideya
- Itala ang mga mosyon o suhestiyon
- Itala kung anong oras natapos
PAGKATAPOS NG PULONG:
- Gawin kaagad ang katitikan ng pulong
- Itala ang pangalan ng samahan o organisasyon,
pangalan ng kometi , uri ng pulong, at maging
ang layunin nito
- Itala kung anong oras ito nagsimula at natapos
- Isama ang listahan ng mga dumalo at ang
pangalan ng nanguna sa pulong.
- Basahing muli ang katitikan
- Ipasa ang sipi ng katitikan
Bionote - Ay tungkol sa impormasyon tungkol sa isang
awtor. Kadalasan, makikita ito sa likurang pabalat ng
isang libro kasama ang larawan ng nasabing sabdyek.
Nilalaman ng Bionote:
- Personal Profile - Ay mga personal na
impormasyon. Kabilang dito ang pinagmulan,
edad, buhay-kabataan at ang buhay hanggang
sa kasalukuyan.
- Academic Career - Mga detalye tungkol sa
kanyang mga paaralan, digri at mga karangalan.
Maaari ring ilagay sa bionote ang mga ambag sa
larangan na kinabibilangan ng isang tao.
Lesson 1 – 2nd Quarter
Buod
- Siksik at pinaikling bersiyon ito ng teksto.
Pinipili rito ang pinakamahalagang ideya at
sumusuportang ideya o datos. Mahalaga , kung
gayon, ang pagtutok sa lohikal at kronolohikal
na daloy ng mga ideya ng binuod na teksto.
Lagom
- Isa itong pagpapaikli ng mga pangunahing
punto.
- Ginagamit sa pagpapaikli ng priksyon at nobela
Presi
- Ito ang buod ng buod. Ito ang pinakaikling buod
ng mahahalagang punto, pahayag, ideya o
impormasyon.
- Wala itong mga elaborasyon, halimbawa,
ilustrasyon, at iba pa.
Karakter
- Ang salitang Etika ay nanggaling sa salitang
Griyego na may kahulugang Karakter.
- Ang Ethos ay mula sa salitang ugat na Ethicos
na nangangahulugang Moral o Moral na
Karakter.
Chris Newton
- Ang Etika para sakanya ay tumutugon sa
mahalagang tanong ng moralidad, konseptong
tama at mali, mabuti o masama, pag
papahalaga at pagbabalewala , pagtanggap at
di-pag tanggap ng lipunan na siyang nagtatakda
ng mga batayan sa mga ito.
Etika
- Ay kapuwa gumagabay kung paano natin
ihaharap ang ating sarili sa ating kapuwa.
Gayundin, tumutulong ito upang mag karoon ng
kaayusan at katahimikan sa isang lipunan
Copy Right
- Karapatan at obligasyon ng mga may akda (
manunulat, artista, iskolar, tagasalin,
kompayler, editor ,mananaliksik, at iba pa), pati
na ang pag gamit sa mga ginawa ng mga ito.
Mahalagang malinawan ang mga karapatan at
obligasyong ito upang maiwasan ang anumang
 di-pag kakaintindihan para sa mga pag sipi at Sanaysay
pagbubuod.
- Tuloy-tuloy ang paglilista ng mga detalye sa
anyong patalata

Tatlong paglabag ang maituturing na Plagiarism:

1. Hindi pagbanggit sa may akda
2. Hindi paglagay ng panipi sa hiniram
3. Hindi ginamitan ng sariling mga pananalita

Plagiarism
- Kasama rin sa isyu nito ang "pagkopya sa
sarili". Kung saan ang dati nang nailathala ng
mismong manunulat ng sulatin ay kinopya nang
hindi binabanggit ang pinaglathalaan na nito.
Kaugnay nito, ang muling pag susumite ng isang
papel sa iba ibang asignatura ay itinuturing ding
sa sarili at di-etikal.

Pag Subscribe
- Upang bumili ng artikulo o pagkopya sa mga
website upang gamitin at angkinin bilang
sariling papel na isusumite sa guro.

Lesson 2 – 2nd Quarter

Character Sketch
- Isang anyo ng sanaysay na naglalarawan o
nagsasalaysay tungkol sa isang tao, bagay,
hayop, o lugar tungo sa isang impresyon o
kakintalan o kaya insights o kabatiran.

Pagpaparami ng Datos sa Character Sketch

Paglilista
- Inililista ang anumang salita o parirala na may
kaugnayan sa paksa

Pagmamapa
- Isinusulat ang mga salita o parirala na may
kaugnayan sa paksa. Ang kaibahan nito sa
paglilista, mas naipapakita sa estratehiyang ito
ang koneksiyon ng mga detalye o aytem sa
listahan ng isa’t isa.