Ly 12 532 Trang 2

ÔN THI
VẬT LÍ
12
Tài liệu ôn thi THPT QG môn lí
CHỦ ĐỀ 1: ĐẠI CƯƠNG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA............................................................................................... 12
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT....................................................................................................................................................... 12
II. CÁC VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH..................................................................................................................................................... 13
III. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................. 14
A. KHỞI ĐỘNG: NHẬN BIẾT.......................................................................................................................................... 14
B. TĂNG TỐC: THÔNG HIỂU.......................................................................................................................................... 16
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 17
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO......................................................................................................................................... 18
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI............................................................................................................................................................ 20
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 20
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO.................................................................................................................................................... 21
CHỦ ĐỀ 2: VIẾT PHƯƠNG TRÌNH DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA...........................................................................23
III. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................. 26
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 29
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI............................................................................................................................................................ 31
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 31
CHỦ ĐỀ 3: ỨNG DỤNG CỦA VÒNG TRÒN LƯỢNG GIÁC TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA.....................33
III. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................. 41
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 46
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI............................................................................................................................................................ 48
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 48
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 2 -

D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO.................................................................................................................................................... 50
CHỦ ĐỀ 4: CON LẮC LÒ XO................................................................................................................................... 52
III. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................. 58
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 63
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI............................................................................................................................................................ 67
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 67
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO.................................................................................................................................................... 70
CHỦ ĐỀ 5. CON LẮC ĐƠN...................................................................................................................................... 72
III. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................. 80
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 84
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI............................................................................................................................................................ 89
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG.................................................................................................................................................. 89
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO......................................................................................................................................... 91
CHỦ ĐỀ 6: NĂNG LƯỢNG TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA............................................................................ 95
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................... 96
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 100
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO...................................................................................................................................... 102
III. HƯỚNG DẪN GIẢI......................................................................................................................................................... 106
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 106
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 3 -

D. VỀ ĐÍCH: NÂ NG CAO................................................................................................................................................... 108
CHỦ ĐỀ 7: CÁC LOẠI DAO ĐỘNG KHÁC.......................................................................................................... 114
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT..................................................................................................................................................... 114
II. CÁC VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH................................................................................................................................................... 116
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 118
A. KHỞI ĐỘNG: NHẬN BIẾT....................................................................................................................................... 118
B. TĂNG TỐC: THÔNG HIỂU....................................................................................................................................... 120
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 122
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 124
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 124
D. VỀ ĐÍCH: NÂ NG CAO................................................................................................................................................... 125
CHỦ ĐỀ 8: ĐẠI CƯƠNG VỀ SÓNG CƠ............................................................................................................... 126
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 130
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 134
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 142
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 142
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 145
CHỦ ĐỀ 9: GIAO THOA SÓNG............................................................................................................................ 153
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 162
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 166
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 173
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 4 -

C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 173
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 176
CHỦ ĐỀ 10. SÓNG DỪNG.................................................................................................................................... 183
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 187
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 192
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 196
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 196
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 198
CHỦ ĐỀ 11. SÓNG ÂM.......................................................................................................................................... 202
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 204
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 211
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 215
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 215
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 217
CHỦ ĐỀ 12: ĐẠI CƯƠNG DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU.................................................................................... 218
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 223
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 226
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 5 -

C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 230
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 233
CHỦ ĐỀ 13: MẠCH ĐIỆN RLC............................................................................................................................. 235
I. PHƯƠNG PHÁP.................................................................................................................................................................. 236
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 239
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 244
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 252
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 252
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 255
CHỦ ĐỀ 14: CÔNG SUẤT MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU.................................................................................... 261
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 264
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 269
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 274
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 274
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 276
BỔ SUNG 1: MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU RLC CÓ R THAY ĐỔI..........................................................................281
HƯỚNG DẪN GIẢI, ĐÁP ÁN........................................................................................................................................ 284
BỔ SUNG 2: MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU RrLC CÓ R THAY ĐỔI........................................................................287
HƯỚNG DẪN GIẢI, ĐÁP ÁN........................................................................................................................................ 290
CHỦ ĐỀ 15. CỰC TRỊ ĐIỆN ÁP........................................................................................................................... 292
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 295
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 6 -

CHỦ ĐỀ 16. PHƯƠNG PHÁP GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU................................................................................ 304
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 306
Dạng 1: DÙNG SỐ PHỨC ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU.....................................................................306
Dạng 2: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 1...............................................................308
Dạng 3: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU 2................................................312
III. HƯỚNG DẪN GIẢI,........................................................................................................................................................ 316
Dạng 1: DÙNG SỐ PHỨC ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU....................................................................316
Dạng 2: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 1..............................................................318
Dạng 3: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 2..............................................................323
CHỦ ĐỀ 17: MÁ Y BIẾ N Á P VÀ TRUYỀ N TẢ I ĐIỆ N NĂ NG............................................................................... 328
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 330
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 334
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 341
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 346
CHỦ ĐỀ 18: MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN....................................................................................... 350
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 351
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 354
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 356
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO...................................................................................................................................... 357
CHỦ ĐỀ 19: MẠCH DAO ĐỘNG.......................................................................................................................... 359
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 7 -

III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 361
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 365
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 370
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 370
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 377
CHỦ ĐỀ 20 NĂNG LƯỢNG TRONG MẠCH DAO ĐỘNG LC.......................................................................... 380
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 382
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 387
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 393
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 393
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 397
CHỦ ĐỀ 21 SÓNG ĐIỆN TỪ................................................................................................................................ 401
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 405
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 410
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 418
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 418
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 421
CHỦ ĐỀ 22. TÁN SẮC ÁNH SÁNG...................................................................................................................... 427
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 8 -

II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 428
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 433
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 437
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 438
CHỦ ĐỀ 23: GIAO THOA ÁNH SÁNG................................................................................................................ 439
II. PHÂN DẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP..............................................................................................440
III. CÁC VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH................................................................................................................................................. 443
IV. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 446
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 452
V. HƯỚNG DẪN GIẢI........................................................................................................................................................... 456
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 456
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 458
CHỦ ĐỀ 24: CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC LOẠI TIA BỨC XẠ...............................................................462
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 465
CHỦ ĐỀ 25. HIỆN TƯỢNG QUANG ĐIỆN NGOÀI.......................................................................................... 470
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 476
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 482
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 9 -

IV. HƯỚNG DẪN GIẢI........................................................................................................................................................ 486
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 486
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 488
CHỦ ĐỀ 26: MẪU NGUYÊN TỬ BO................................................................................................................... 491
II. BÀI TẬP................................................................................................................................................................................ 494
CHỦ ĐỀ 27: QUANG ĐIỆN TRONG, QUANG PHÁT QUANG & LAZE.........................................................496
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 499
CHỦ ĐỀ 28: CẤU TẠO HẠT NHÂN.................................................................................................................... 505
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 507
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 510
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 513
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 513
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 514
CHỦ ĐỀ 29: HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ............................................................................................................ 516
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 520
CHỦ ĐỀ 30 PHẢN ỨNG HẠT NHÂN................................................................................................................. 524
III. BÀI TẬP............................................................................................................................................................................... 528
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 10 -

C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 530
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI.......................................................................................................................................................... 534
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG............................................................................................................................................... 534
D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO................................................................................................................................................. 535
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 11 -

CHỦ ĐỀ 1: ĐẠI CƯƠNG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
2π t
1. Chu kì, tần số, tần số góc: ω=2πf¿ ; T¿ (t là thời gian để vật thực hiện n dao động)
T n
2. Dao động
a. Dao động cơ: Chuyển động qua lại quanh một vị trí đặc biệt, gọi là vị trí cân bằng.
b. Dao động tuần hoàn: Sau những khoảng thời gian bằng nhau gọi là chu kỳ, vật trở lại vị trí cũ theo
hướng cũ.
c. Dao động điều hòa: là dao động trong đó li độ của vật là một hàm cosin (hay sin) theo thời gian.
3. Phương trình dao động điều hòa (li độ): x=A.cos(ωt+φ)
▪ x: Li độ, đo bằng đơn vị độ dài cm hoặc m
▪ A=xmax. Biên độ (luôn có giá trị dương)
▪ Quỹ đạo dao động là một đoạn thẳng dài L = 2A.
▪ ω(rad/s): tần số góc; φ(rad): pha ban đầu; (ωt+φ): pha của dao động
▪ |x|min =¿ xmax
4. Phương trình vận tốc: v=x'=-ωAsin(ωt+φ)
▪ ⃗v luôn cùng chiều với chiều chuyển động (vật chuyển động theo chiều dương thì v>0, theo chiều âm thì
v<0).
π
▪ v luôn sớm pha so với x.
2
Tốc độ: là độ lớn của vận tốc |v|=|⃗v|
▪ Tốc độ cực đại |v|max khi vật ở vị trí cân bằng (x=0).
▪ Tốc độ cực tiểu |v|min khi vật ở vị trí biên (x=±A).

5. Phương trình gia tốc
▪ a = v'=-ω2Acos(ωt+φ)=-ω2x
II I
▪ a⃗ có độ lớn tỉ lệ với li độ và luôn hướng về vị trí cân bằng.
M
π A 2 O x A
▪ a luôn sớm pha so với v; a và x luôn ngược pha. a x
2
a v
▪ Vật ở VTCB: x=0;|v|max =¿ A.ω;|a|min = 0
IV
▪ Vật ở biên: x=±A;|v|min =0;|v|max =¿A.ω2 III A
v
6. Hợp lực tác dụng lên vật (lực hồi phục)
▪ ⃗
F có độ lớn tỉ lệ với li độ và luôn hướng về vị trí cân bằng.
▪ Dao động cơ đổi chiều khi hợp lực đạt giá trị cực đại.
▪ Fhp max=kA=mω2A: tại vị trí biên.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 12 -
▪ Fhp min = 0tại vị trí cân bằng.
7. Các hệ thức độc lập
() ( ) ( )
2 2 2
x v 2 2 v a) đồ thị của (v, x) là đường elip
a¿ + =1⇒ A =x +
a Aω ω
2
b ¿ a=−ω x b) đồ thị của (a, x) là đoạn thẳng đi qua gốc tọa độ
( )( )
2 2 2 2
a v 2 a v c) đồ thị của (a, v) là đường eỉip
c¿ 2
+ =1⇒ A = 4 + 2
Aω Aω ω ω
d ¿ F=−k . x d) đồ thị của (F, x) là đoạn thẳng đi qua gốc tọa độ
( )( )
2 2 2 2
F v 2 F v e) đồ thị của (F, v) là đường elip
e¿ + =1 ⇒ A = 2 4 + 2
kA Aω m ω ω
Chú ý:
▪ Với hai thời điểm t1, t2 vật có các cặp giá trị x1, v1 và x2, v2 thì ta có hệ thức tính A & T như sau:
⟨√ √ √
2 2 2 2
v 2 −v 1 x 1 −x 2
ω= → T =2 π
( )( ) ( )( )
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
x1 v x v x −x v −v x 1 −x 2 v 2 −v 1
+ 1 = 2 + 2 ⇔ 1 2 2 = 2 2 21 →
√
A Aω A Aω
( )
A A ω v x v −x v
2 2 2 2 2
A= x 1 + 1 = 1 22 22 1
2
ω v 2 −v 1
▪ Sự đổi chiều các đại lượng:

→ Các vectơ a⃗ , ⃗
F đổi chiều khi qua VTCB.
→ Vectơ ⃗v đổi chiều khi qua vị trí biên.
▪ Khi đi từ vị trí cân bằng O ra vị trí biên:
→ Nếu a⃗ ↑ ↓ ⃗v ⇒ chuyển động chậm dần.
→ Vận tốc giảm, ly độ tăng ⇒ động năng giảm, thế năng tăng ⇒ độ lớn gia tốc, lực kéo về tăng.
▪ Khi đi từ vị trí biên về vị trí cân bằng O
→ Nếu a⃗ ↑ ↑ ⃗v ⇒ chuyển động nhanh dần.
→ Vận tốc tăng, ly độ giảm ⇒ động năng tăng, thế năng giảm ⇒ độ lớn gia tốc, lực kéo về giảm.
▪ Ở đây không thể nói là vật dao động nhanh dần “đều” hay chậm dần “đều” vì dao động là loại chuyển
động có gia tốc a biến thiên điều hòa chứ không phải gia tốc a là hằng số.
II. CÁC VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH
π
Ví dụ 1: Một vật dao động với phương trình x = 5cos(4πt + ) cm. Tại thời điểm t = ls hãy xác định li độ của
6
dao động.
A. 2,5cm B. 5cm C. 2,5√ 3cm D. 2,5√ 2cm
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 13 -

+π
Tại t= 1s ta có ωt+φ=4π rad
6
⇒ x = 5cos(4π +
π
6
¿=¿5cos
π
6 ()
√3
=5. =¿ 2,5√ 3 cm
2
Ví dụ 2: Chuyển các phương trình sau về dạng cos.
π
a. x = -5cos(3πt+ ) cm
3
π 4π
⇒ x=5cos(3πt+ +π)= 5cos(3πt+ ) cm
3 3
π
b. x = -5sin(4πt+ ) cm.
6
π π π π 2π
⇒ x = -5cos(4πt+ − ) cm =5cos(4πt+ − +π)=5 cos(4πt+ ) cm.
6 2 6 2 3
Ví dụ 3: Một vật dao động điều hòa với tần số góc ω=10rad/s, khi vật có li độ là 3 cm thì tốc độ là 40cm/s.
Hãy xác định biên độ của dao động?
A. 4cm B. 5cm C. 6cm D. 3cm
Giải
√ v2
√
2
2 40
Ta có: A ¿ x 2+ 2
= 3 + 2
=¿ 5cm
ω 10
Ví dụ 4: Một vật dao động điều hòa với biên độ A=5cm, khi vật có li độ 2,5cm thì tốc độ của vật là 5 √ 3cm/s.
Hãy xác định vận tốc cực đại của dao động?
A. 10m/s B. 8m/s C. 10cm/s D. 8cm/s
Giải
( ) ( )
2 2
x v
Ta có: + = 1  vmax = 10 cm/s
A v max
III. BÀI TẬP

A. KHỞI ĐỘNG: NHẬN BIẾT
Bài 1: Đối với dao động cơ điều hòa của một chất điểm thì khi chất điểm đi đến vị trí biên nó có
A. tốc độ bằng không và gia tốc cực đại. B. tốc độ bằng không và gia tốc bằng không.
C. tốc độ cực đại và gia tốc cực đại. D. tốc độ cực đại và gia tốc bằng không.
Bài 2: Đồ thị biểu diễn sự biến thiên của vận tốc theo li độ trong dao động điều hoà có dạng
A. đường hyperbol. B. đường parabol. C. đường thẳng. D. đường elip.

Bài 3: Vận tốc và gia tốc của dao động điều hòa thỏa mãn mệnh đề nào sau đây?
A. Ở vị trí biên thì vận tốc triệt tiêu, gia tốc triệt tiêu.
B. Ở vị trí biên thì vận tốc cực đại, gia tốc triệt tiêu.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 14 -

C. Ở vị trí cân bằng thì vận tốc cực đại, gia tốc cực đại.
D. Ở vị trí cân bằng thì vận tốc cực đại, gia tốc triệt tiêu.
Bài 4: Khi vật dao động điều hoà, đại lượng nào sau đây thay đổi?
A. Thế năng. B. Vận tốc. C. Gia tốc. D. Cả 3 đại lượng trên.

π
Bài 5: Một chất điểm dao động điều hòa với phương trình x=2sin(πt+ ) cm. Pha ban đầu của dao động trên
2
là
3π π
A. π rad. B. rad. C. rad. D. 0.
2 2
Bài 6: Chọn hệ thức sai về mối liên hệ giữa x, A, v, ω trong dao động điều hòa
2 2
−v +v
A. v2=x2(A2-ω2) B. x2=A2 2 C. A2=x2 2 D. v2=ω2(A2-x2)
ω ω
Bài 7: Một vật dao động điều hòa đang chuyển động từ vị trí cân bằng đến vị trí biên âm thì
A. vận tốc ngược chiều với gia tốc. B. độ lớn vận tốc và gia tốc cùng tăng.
C. vận tốc và gia tốc cùng có giá trị âm. D. độ lớn vận tốc và gia tốc cùng giảm.
5π
Bài 8: Cho một chất điểm dao động điều hòa với phương trình: x=3sin(ωt- ) (cm). Pha ban đầu của dao
6
động nhận giá trị nào sau đây
2π 4π −5 π π
A. rad. B. rad C. rad D.
3 3 6 3
Bài 9: Gia tốc của vật dao động điều hoà bằng 0 khi
A. hợp lực tác dụng vào vật bằng 0 B. không có vị trí nào có gia tốc bằng 0
C. vật ở hai biên D. vật ở vị trí có vận tốc bằng 0
Bài 10: Đồ thị biểu diễn sự biến thiên của gia tốc theo li độ trong dao động điều hoà có dạng
A. đoạn thẳng. B. đường hình sin. C. đường thẳng. D. đường elip.

Bài 11: Trong phương trình dao động điều hoà x=A cos(ωt+φ). Chọn đáp án phát biểu sai
A. Biên độ A không phụ thuộc vào gốc thời gian.

B. Pha ban đầu φ không phụ thuộc vào gốc thời gian.
C. Tần số góc ω phụ thuộc vào các đặc tính của hệ.
D. Biên độ A phụ thuộc vào cách kích thích dao động.
Bài 12: Gia tốc trong dao động điều hoà
A. đạt giá trị cực đại khi qua vị trí cân bằng.
B. luôn luôn không đổi.
T
C. biến đổi theo hàm sin theo thời gian với chu kì .
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 15 -

D. luôn luôn hướng về vị trí cân bằng và tỉ lệ với li độ.
Bài 13: Nhận xét nào dưới đây về li độ của hai dao động điều hoà cùng pha là đúng?
A. Luôn bằng nhau. B. Luôn trái dấu.

C. Luôn cùng dấu. D. Có li độ bằng nhau nhưng trái dấu.
Bài 14: Vật dao động điều hoà có tốc độ bằng không khi vật ở vị trí
A. có li độ cực đại. B. mà lực tác động vào vật bằng không.

C. cân bằng. D. mà lò xo không biến dạng.
Bài 15: Biết pha ban đầu của một vật dao động điều hòa, ta xác định được
A. cách kích thích dao động. B. chu kỳ và trạng thái dao động.
C. chiều chuyển động của vật lúc ban đầu. D. quỹ đạo dao động.
B. TĂNG TỐC: THÔNG HIỂU
Bài 1: Phương trình vận tốc của vật là v=Aωcosωt. Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Gốc thời gian lúc vật đi qua VTCB theo chiều dương.
B. Gốc thời gian lúc vật có li độ x = A.
C. Gốc thời gian lúc vật có li độ x = -A.
D. Cả A và B đều đúng.
Bài 2: Chọn hệ thức đúng liên hệ giữa x, A, v, ω trong dao động điều hòa
2 2
2+v 2 2 +x
2
A. x =A 2 B. x =v 2 C. v2=ω2(A2-x2) D. v2=ω2(x2-A2)
ω ω
Bài 3: Một vật dao động điều hòa, trong 1 phút thực hiện được 30 dao động toàn phần. Quãng đường mà vật
di chuyển trong 8s là 64 cm. Biên độ dao động của vật là
A. 2 cm. B. 3 cm. C. 4 cm. D. 5 cm.
Bài 4: Trong dao động điều hòa, li độ, vận tốc và gia tốc là ba đại lượng biến thiên tuần hoàn theo thời gian
và có
A. cùng biên độ. B. cùng tần số. C. cùng pha ban đầu. D. cùng pha.
Bài 5: Một vật dao động điều hoà, có quãng đường đi được trong một chu kỳ là 32 cm. Biên độ dao động của
vật là
A. 8 cm. B. 4 cm. C. 16 cm. D. 2 cm.
Bài 6: Pha của dao động được dùng để xác định
A. trạng thái dao động. B. biên độ dao động. C. chu kì dao động. D. tần số dao động.
Bài 7: Gia tốc tức thời trong dao động điều hòa biến đổi
π
A. lệch pha so với li độ. B. ngược pha với li độ.
4
C. lệch pha vuông góc so với li độ. D. cùng pha với li độ.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 16 -
Bài 8: Trong dao động điều hoà, vận tốc tức thời biến đổi
A. cùng pha với li độ. B. ngược pha với li độ

π π
C. lệch pha so với li độ. D. lệch pha so với li
2 3
độ.
Bài 9: Khi một vật dao động điều hòa thì:
A. Vận tốc và li độ cùng pha. B. Gia tốc và li độ cùng pha.

C. Gia tốc và vận tốc cùng pha. D. Gia tốc và li độ ngược pha.
Bài 10: Một con lắc đơn có chiều dài l, dao động điều hoà tại một nơi có gia tốc rơi tự do g, với biên độ góc
α0. Khi vật đi qua vị trí có ly độ góc α, nó có vận tốc là v. Khi đó, ta có biểu thức:
2 2 2
v 2 2 2 2 v 2 v g
A. =α 20−α 2 B. α =α −gl v
0 C. α =α + 2
0 D. α 2=α 20−
gl ω l
Bài 11: Gia tốc tức thời trong dao động điều hòa biến đổi:
A. Cùng pha với li độ. B. Vuông pha so với vận tốc.

π
C. Lệch pha vuông góc so với li độ. D. Lệch pha so với li độ.
4
Bài 12: Đối với dao động cơ điều hoà của một chất điểm thì khi chất điểm đi qua vị trí biên thì nó có vận tốc
A. cực đại và gia tốc cực đại. B. cực đại và gia tốc bằng không.
C. bằng không và gia tốc bằng không. D. bằng không và gia tốc cực đại.
C. BỨT PHÁ: VẬN DỤNG
Bài 1: Một vật dao động điều hoà dọc theo trục Ox, vận tốc của vật khi qua VTCB là 62,8 cm/s và gia tốc
cực đại là 2m/s2. Lấy π2=10. Biên độ và chu kì dao động của vật là:
A. A=10cm; T=1s. B. A=1cm; T=0,1s. C. A=2cm; T=0,2s. D. A=20cm; T=2s.
Bài 2: Vật dao động điều hoà với biên độ A=5cm, tần số f=4Hz. Vận tốc vật khi có li độ x=3cm là:
A. |v|=2π(cm/s) B. |v|=16π(cm/s) C. |v|=32π(cm/s) D. |v|=64π(cm/s)

Bài 3: Một vật dao động điều hoà với biên độ 4 cm. Khi nó có li độ là 2 cm thì vận tốc là 1 m/s. Tần số dao
động là:
A. 1 Hz. B. 3 Hz. C. 1,2 Hz. D. 4,6 Hz.
Bài 4: Một chất điểm thực hiện dao động điều hoà với chu kỳ T=3,14s và biên độ A=1m. Khi điểm chất
điểm đi qua vị trí cân bằng thì vận tốc của nó bằng
A. 0,5m/s B. 2m/s C. 1m/s D. 3m/s
π
Bài 5: Một vật dao động điều hòa với phương trình x=2cos(20t). Vận tốc của vật tại thời điểm t¿ s là
8
A. 4 cm/s. B. -40 cm/s. C. 20 cm/s. D. 1m/s.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 17 -

π
Bài 6: Một vật dao động điều hoà theo phương trình x=4cos(5πt- ) cm. Vận tốc và gia tốc của vật ở thời
2
điểm t = 0,5s là:
A. 10π√ 3 cm/s và -50π2 cm/s2 B. 0cm/s và π2 m/s2
C. -10π√ 3 cm/s và 50π2 cm/s2 D. 10πcm/s và -50√ 3π2 cm/s2
π
Bài 7: Một vật dao động điều hoà theo phương trình x=4 cos(7πt+ ) cm. Vận tốc và gia tốc của vật ở thời
6
điểm t = 2s là:
A. 14π cm/s và -98π2 cm/s2 B. -14π cm/s và -98√ 3π2 cm/s2
C. -14π√ 3 cm/s và 98π2 cm/s2 D. 14 cm/s và 98√ 3π2 cm/s2
π
Bài 8: Một vật dao động điều hoà theo phương trình x=8cos(2πt- ) cm. Vận tốc và gia tốc của vật khi vật đi
2
qua ly độ 4√ 3cm là
A. -8π cm/s và 16π2√ 3 cm/s2 B. 8π cm/s và 16π2 cm/s2
C. ±8π cm/s và ±16π2√ 3 cm/s2 D. ±8π cm/s và -6π2√ 3 cm/s2
Bài 9: Một con lắc lò xo gồm vật nặng có khối lượng 0,2 kg và lò xo có độ cứng 80 N/m. Con lắc lò xo dao
động điều hòa với biên độ 3cm. Tốc độ cực đại của vật nặng bằng:
A. 0,6 m/s. B. 0,7 m/s. C. 0,5 m/s. D. 0,4m/s.
Bài 10: Xét một vật dao động điều hoà với biên độ A, tần số góc ω. Hệ thức nào sau đây là không đúng cho
mối liên hệ giữa tốc độ V và gia tốc a trong dao động điều hoà đó?
( )
2 2 2 2 2
2 2 a 2 2v a 2A −a
A. v =ω A − 4 B. A = 2 + 4 C. ω = 2 D. a 2=ω 4 A 2−v 2 ω 2
ω ω ω v
Bài 11: Một con lắc đơn khối lượng m dao động điều hoà với biên độ góc α0. Biểu thức tính tốc độ chuyển
động của vật ở li độ α là:
A. v =gl ( α 0 −α ) B. v =2 gl ( α 0−α ) C. v =3 gl ( 3 α 0−2 α ) D. v =gl ( α 0 + α )

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
Bài 12: Một vật dao động điều hoà có biên độ 4 cm, tần số góc 2π rad/s. Khi vật đi qua ly độ 2 √ 3cm thì vận
tốc của vật là:
A. 4πcm/s B. -4πcm/s C. ±4πcm/s D. ±8πcm/s
π
Bài 13: Một vật dao động điều hòa có phương trình x=2cos(2πt- ) (cm,s). Gia tốc của vật lúc t=0,25s là (lấy
6
π2=10):
A. ±40(cm/s2) B. -40(cm/s2) C. +40(cm/s2) D. -4π(cm/s2)
Bài 14: Vật m dao động điều hòa với phương trình: x=20cos2πt(cm). Gia tốc tại li độ 10 cm là:
A. -4m/s2 B. 2m/s2 C. 9,8m/s2 D. 10m/s2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 18 -

Bài 15: Một vật dao động điều hoà, khi vật có li độ 4cm thì vận tốc là 30π(cm/s), còn khi vật có li độ 3cm thì
vận tốc là 40π(cm/s). Biên độ và tần số của dao động là:
A. A=5cm,f=5Hz B. A=12cm,f=12Hz C. A=12cm,f=10Hz D. A=10cm,f=10Hz
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO
Bài 1: Một con lắc lò xo gắn với vật nặng khối lượng m = 100 g đang dao động điều hòa. Vận tốc của vật khi
qua vị trí cân bằng là 31,4 cm/s và gia tốc cực đại của vật là 4m/s2. Lấy π2=10. Độ cứng của lò xo là:
A. 16 N/m B. 6,25 N/m C. 160 N/m D. 625 N/m
1
Bài 2: Tại thời điểm khi vật thực hiện dao động điều hoà với vận tốc bằng vận tốc cực đại. Vật xuất hiện
2
tại li độ bằng bao nhiêu?
A. A
√3 B. A√ 2 C.
A
D.
A
2 √3 √2
Bài 3: Một vật dao động điều hòa với chu kì T=3,14s. Xác định pha dao động của vật khi nó qua vị trí x = 2
cm với vận tốc v = 0,04 m/s
π −π π π
A. rad B. rad C. rad D. rad
3 4 6 4
π
Bài 4: Một vật dao động điều hoà trên đoạn thẳng dài 10 cm. Khi pha dao động bằng thì vật có vận tốc v=
3
-5π√ 3 cm/s. Khi qua vị trí cân bằng vật có vận tốc là:
A. 5π cm/s B. 10π cm/s C. 20π cm/s D. 15π cm/s
Bài 5: Dao động điều hoà có vận tốc cực đại vmax = 8π (cm/s) và gia tốc cực đại amax = 16π2 (cm/s2) thì tần số
góc của dao động là:
π
A. π (rad/s) B. 2π (rad/s) C. (rad/s) D. 2π (Hz)
2
Bài 6: Một con lắc lò xo thực hiện dao động điều hòa với biên độ A dọc theo trục Ox. Tại vị trí có li độ x1 thì
độ lớn vận tốc vật là v1, tại vị trí có li độ x2 thì vận tốc vật là v2 có độ lớn được tính:
√ √ √ √
2 2 2 2 2 2 2 2
1 A −x 2 A −x 1 1 A −x 2 A −x 2
A. |v 2|= 2 2
B. |v 2|=v 1 2 2
C. |v 2|= 2 2
D. |v 2|=v 1 2 2
v1 A −x 1 A −x 2 2 v1 A −x1 A −x 1
Bài 7: Một con lắc đơn gồm một quả cầu nhỏ, khối lượng m=0,05kg treo vào đầu một sợi dây dài ℓ=1 m, ở
nơi có gia tốc trọng trường g=9,81m/s2. Bỏ qua ma sát. Con lắc dao động quanh vị trí cân bằng với góc lệch
cực đại của dây treo so với phương thẳng đứng là a0 = 300. Vận tốc của vật tại vị trí cân bằng là
A. v=1,62 m/s B. v=2,63 m/s C. v=4,12 m/s D. v=0,412 m/s
Bài 8: Một vật dao động điều hoà dọc theo trục Ox, tại thời điểm t 1 vật có li độ x1= -10√ 3 cm và vận tốc
v1=10π cm/s tại thời điểm t2 vật có li độ x = 10√ 2 cm và vận tốc v2 = -10π√ 2 cm/s. Lấy π2=10. Biên độ và
chu kì dao động của vật là:
A. A=10cm; T=1s B. A=1cm; T=0,1s C. A=2cm; T=0,2s D. A=20cm; T=2s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 19 -
π
Bài 9: Một vật dao động điều hoà theo phương trình x=5cos(2πt- ) cm. Vận tốc và gia tốc của vật khi pha
3
17 π
dao động của vật có giá trị bằng rad là:
6
A. -27,2 cm/s và -98,7 cm/s2 B. -5π cm/s và -98,7cm/s2
C. 31 cm/s và -30,5cm/s2 D. 31 cm/s và 30,5cm/s2
Bài 10: Một con lắc đơn gồm một vật nhỏ được treo vào đầu dưới của một sợi dây không giãn, đầu trên của
sợi dây được buộc cố định. Bỏ qua ma sát và lực cản của không khí. Kéo con lắc lệch khỏi phương thẳng
đứng một góc 0,1 rad rồi thả nhẹ. Tỉ số giữa độ lớn gia tốc của vật tại vị trí cân bằng và độ lớn gia tốc tại vị
trí biên bằng:
A. 0,1 B. 0 C. 10 D. 5,73
Bài 11: Một con lắc đơn dao động điều hòa tại một nơi có g=10m/s 2, chiều dài dây treo là l=1,6m với biên độ
αo
góc α0=0,1 rad/s thì khi đi qua vị trí có li độ góc vận tốc có độ lớn là:
2
A. 10 √ 3 cm/s B. 20 √ 3 cm/s C. 20 √ 3 cm/s D. 20 cm/s
Bài 12: Một con lắc lò xo, gồm lò xo nhẹ có độ cứng 50N/m, vật có khối lượng 2kg, dao động điều hoà dọc
theo phương ngang. Tại thời điểm vật có gia tốc 75cm/s2 thì nó có vận tốc 15√ 3(cm/s). Xác định biên độ.
A. 5 cm B. 6 cm C. 9 cm D. 10 cm
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI
Bài 1:
▪Ta có vmax = ωA = 20π cm/s và amax = ω2A = 200 cm/s2
amax 2π
⇒ω¿ =¿ πrad/s ⇒ chu kỳ T¿ =¿ 2s
v max ω
v max
▪Biên độ A ¿ = 20 cm
ω
Bài 2:
▪ Ta có v2=ω2(A2-x2)với ω=2.π.f=8πrad/s
⇒ v2 = ω2(A2-x2) = 8π√ 52−32 =¿ 32πcm/s
Bài 3:
50 ω
Ta có v2=ω2(A2-x2) ⇒ 1002 = ω2(42-22) ⇒ ω¿ rad/s ⇒ f ¿ =¿4,6Hz
√3 2π
Bài 4:
Ta có T=π=3,14s ⇒ ω=2rad/s Mà v2 = ω2(A2-x2) thay số vào ta có v=2m/s
Bài 5:
▪Ta có x=2 cos(20t)⇒v=-40 sin(20t)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 20 -

▪Thay t¿
π
8
π
(
vào phương trình vận tốc v= -40sin 20. =¿ -40cm/s
8 )
Bài 6:
π
▪ Ta có phương trình x=4cos(5πt- ) cm
2
π
▪ Phương trình vận tốc v= -20πsin(5π.t- )cm/s thay t=0,5s vào ta có v=0 cm/s
2
π
▪ Phương trình gia tốc a= -4(5π)2cos(5π.t- ) cm/s2 thay t=0,5s vào ta có a=π2 m/s2
2
Bài 7:
π
▪Từ phương trình x=4cos(7πt+ ) cm
6
π
▪Phương trình vận tốc v= -28πsin(7πt+ ) cm/s thay t=2s  v=-14π cm/s
6
π
▪Phương trình gia tốc a= -196π2cos(7πt+ ) cm/s2 thay t=2s  a=-98√ 3π2 cm/s2
6
Bài 8:
√
▪ Ta có v2=ω2(A2-x2) thay số vào ta có v = ± 2 π ( 82−( 4 √ 3 )2 )=¿ ±8π cm/s
▪ Ta có a = -ω2.x = -(2π)2.4√ 3 = -16π2√ 3 cm/s2

Bài 9:
Ta có ω ¿
√ k
m
=¿ 20 rad/s  Tốc độ cực đại của vật nặng vmax = ωA = 3.20 = 60 cm/s
Bài 10:
( )( )
2 2
v a
Vì v và a dao động vuông pha nhau nên ta có: + 2 =1 ⇒ Các đáp án A; B; D đúng
ωA ω A
Bài 11:
( ) ( ) ( )
2 2 2
x v 2 2 v
▪ Vì x và v dao động vuông pha nhau nên + =1 ⇒ A =x +
A ωA ω
2
2 2 v 2 2 2
▪ Đối với con lắc đơn x=α.l và A=αmax.l  α max −α = v =gl (α 0 −α )
g.l
Bài 12:
Ta có v 2=ω2 ( A2−x 2 ) thay số vào ta được v = ±4π cm/s
Bài 13:
π π
Ta có x = 2cos(2πt+ ) cm thay t = 0,25s vào phương trình ta được: x = 2cos(2π.0,25+ ) = 1cm
6 6
 a = -ω2x = -40 cm/s2
Bài 14:
Ta có a = -ω2x = -(2π)2.10 = -400 cm/s2 = -4 m/s2
Bài 15:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 21 -

▪ Ta có khi { x 1=4 cm
v 1=30 πcm/s
⇒ v 1=ω ( A −x 1 )
2 2 2 2
(1)
▪ Khi { x 1=3 cm
v 1=40 πcm/ s
⇒v 2 =ω ( A −x2 )
2 2 2 2
(2)
▪ Từ (1) và (2) ⇒ A = 5 cm; ω = 10π rad/s; s ⇒ f = 5Hz

D. VỀ ĐÍCH: NÂNG CAO
Bài 1:
▪ Ta có vmax = ωA = 10π cm/s và amax = ω2A = 400 cm/s2
√
amax
⇒ ω¿ =¿ 4π rad/s mà ω ¿ k ⇒ k = m.ω2 = 16N/m
v max m
Bài 2:
v max ω . A
▪ Ta có v= =
2 2
A √3
▪ Mà v2=ω2(A2-x2) thay số vào ta có x=±
2
Bài 3:
▪ Ta có T = p = 3,14s ⇒ ω = 2 rad/s
x
▪ Phương trình li độ x=Acos(ωt+φ) ⇒ cos(ωt+φ) = (1)
A
−v
▪ Phương trình vận tốc v = -ωAsin(ωt+φ) ⇒ sin(ωt+φ) = (2)
ωA
sin ( ωt +φ ) −π
⇒ =tan ( ωt + φ )=−1 ⇒ ( ωt + φ )=
cos ( ωt + φ ) 4
Bài 4:
▪ Ta có L=10cm=2.A⇒A=5cm ta có v=-5π√ 3=-ω.5sin ( π3 ) ⇒ ω=2πrad/s

 vmax = ω.A = 10π cm/s
Bài 5:
▪ Ta có vmax = ω.A = 8π cm/s và amax = ω2A = 16.π2 cm/s2
amax
⇒ω¿ =¿ 2π rad/s
v max
Bài 6:
▪ Ta có v 1=ω ( A −x1 ) và v 2=ω ( A −x 2)

2 2 2 2 2 2 2 2
||√ √
2 2 2 2
v A −x 1 A −x 1
▪ Lập tỉ số 2 = 2 2
⇒|v 2|=v 1 2 2
v1 A −x 2 A −x 2
Bài 7:
Ta có tốc độ của vật v ¿ √ 2. g . l ( cos α −cos α max ) = 1,62 m/s

Bài 8:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 22 -
▪ Ta có v =ω ( A −x ) ( 1 ) và v =ω ( A −x 2) ( 2 )
2 2 2 2 2 2 2 2
1 1 2
▪ Lập tỉ số
v2
v1||√
=
A 2−x 21
2
A −x 2
2
⇒ A = 20 cm thay vào phương trình (1)
⇒ ω = π rad/s ⇒ T = 2s
Bài 9:
π
▪ Ta có phương trình x=5cos(2πt- ) cm
3
π
▪ Phương trình vận tốc v = -10πsin(2π.t- ) cm/s
3
17 π 17 π
▪ Thay pha dao động bằng rad vào phương trình vận tốc v = -10πsin( ) = - 5π cm/s
6 6
▪ Tương tự đối với phương trình gia tốc a = -5(2π)2cos ( 176π )=¿ -98,7 cm/s 2
Bài 10:
▪ Ta có Ptt=m.g.sinα ⇒ gia tốc tiếp tuyến att = g.sinα
▪ Ppt = 2mg(cosα-cosαmax)  gia tốc pháp tuyến apt = 2.g.(cosα-cosαmax)
att =g . α
{
2
α ⇒
▪ Vì góc a nhỏ nên có sinα=α và cos α=1−
2 a pt =g ( α 2max −α )
▪ Tại vị trí cân bằng a = 0 ⇒ { att =0

a pt =g . α 2max
▪ Tại vị trí biên a=amax  {att =g .α 2max a pt

a pt =0
⇒ =α max = 0,1 rad
att
Bài 11:
2
v
▪ Ta có α 2max −α 2= thay số vào ta được: v = 20√ 3 cm/s
g.l
Bài 12:
▪ Ta có ω =
2
√ k
m
2
=¿ 5 rad/s mà gia tốc a và vận tốc v lại dao động vuông pha nhau
a v
⇒ A2 ¿ 4
+ 2 thay số vào ta được A=6cm
ω ω
CHỦ ĐỀ 2: VIẾT PHƯƠNG TRÌNH DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
Viết phương trình dao động điều hòa x = Acos(ωt + φ) (cm)
* Cách 1: Ta cần tìm A, ω và φ rồi thay vào phương trình.
1. Cách xác định ω. Xem lại tất cả công thức đã học ở phần lý thuyết.
Ví dụ: ω =
2π
T
= 2πf =
v
√ A −x
2 2
=
√ √ a
x
=
A
= | |
A ∆l √
|a max| v max hoặc ω = g (CLLX); ω =
√ g
l
(CLĐ)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 23 -

2. Cách xác định A
Ngoài các công thức đã biết như: A =

√ 2
x+
v 2 |v max| |amax| F max l max−l min
ω ( )
=
ω
= 2 =
ω k
=
2
=
2W
k√, khi lò xo treo
thẳng đứng ta cần chú ý thêm các trường hợp sau:

a) Kéo vật xuống khỏi VTCB một đoạn d rồi
▪ thả ra hoặc buông nhẹ (v = 0) thì A = d
√ ( )
2
v
▪ truyền cho vật một vận tốc v thì: x = d ⇒ A¿ x 2+
ω
b) Đưa vật đến vị trí lò xo không biến dạng rồi

▪ thả ra hoặc buông nhẹ thì A = Δl
√ ( )
2
v 2
▪ truyền cho vật một vận tốc v thì x = Δl ⇒ A = x +
ω
c) Kéo vật xuống đến vị trí lò xo giãn một đoạn d rồi

▪ thả ra hoặc buông nhẹ thì A = d - Δl
√ ( )
2
v
▪ truyền cho vật một vận tốc v thì x = d – Δl ⇒ A = x 2+
ω
d) Đẩy vật lên một đoạn d

- Nếu d < Δl0
▪ thả ra hoặc buông nhẹ thì A = Δl0 - d
√ ( )
2
v
▪ truyền cho vật một vận tốc v thì x = Δl0 – d ⇒ A = x 2+
ω
- Nếu d ≥ Δl0
▪ thả ra hoặc buông nhẹ thì A = Δl0 + d
√ ( )
2
v
▪ truyền cho vật một vận tốc v thì x = Δl0 + d ⇒ A = x 2+
ω
3. Cách xác định φ: Dựa vào điều kiện đầu: lúc t = t0

* Nếu t = 0
{
x0
cosφ=
φ=± α
▪ x = x0 xét chiều chuyển động của vật  A
v >0 → φ=−α ; v <0 → φ=α
▪ x = x0, v = v0  { x 0= Acosφ
v 0 =−Aωsinφ
tanφ=
−v 0
x0 ω
φ=?
{ x 0= Acos ( ω t 0 +φ )
{
2
φ hoặc a1=−A ω cos ⁡(ω t 0+ φ) φ
▪ Nếu t = t0 thay t0 vào hệ
v 0 =−Aω sin ( ω t 0 +φ ) v 1=− Aω sin ( ω t 0 +φ )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 24 -

Lưu ý:
- Vật đi theo chiều dương thì v > 0 → φ < 0; đi theo chiều âm thì v < 0 → φ > 0
- Có thể xác định φ dựa vào đường tròn khi biết li độ và chiều chuyển động của vật ở t = t0
Ví dụ: Tại t = 0
▪ Vật ở biên dương: φ = 0
 =  /2
π  = 2/3
 =  /4
▪ Vật qua VTCB theo chiều dương: φ ¿−
2
1200
π
▪ Vật qua VTCB theo chiều âm: φ ¿ = -A/2 450 =0
2
-A A
-600
π -1350
▪ Vật qua A/2 theo chiều dương: φ ¿−
3
 = -3/4
2π  = - /3
▪ Vật qua vị trí –A/2 theo chiều âm: φ ¿  = - /2
3
−A √2 3π
▪ Vật qua vị trí theo chiều dương: φ ¿−
2 4
* Cách khác: Dùng máy tính FX570ES
v0
Xác định dữ kiện: tìmω , và tại thời điểm ban đầu (t = 0) tìm x0 và ;
ω
v0
=± √ A −x ) Chú ý: lấy dấu “+” nếu vật chuyển động theo chiều dương.
2 2
Với (
ω
+ MODE 2
v0
+ Nhập x0 - . i (chú ý: chữ i trong máy tính – bấm ENG )
ω
+ Ấn: SHIFT 23=¿ Máy tính hiện: A∠φ
Ví dụ 1: Một vật dao động điều hòa với biên độ A = 5cm. Trong 10 giây vật thực hiện được 20 dao động.
Xác định phương trình dao động của vật biết rằng tại thời điểm ban đầu vật tại vị trí cân bằng theo chiều
dương.
π π
A. x = 5cos(4πt + ) cm. B. x = 5cos(4πt - ) cm.
2 2
π π
C. x = 5cos(2πt + ) cm. D. x = 5cos(2πt - ) cm.
2 2
Giải
▪ Ta có: Phương trình dao động của vật có dạng: x = Acos(ωt +φ) cm.
▪ Trong đó:
- A = 5cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 25 -

N 20
-f¿ = =¿ 2Hz ⇒ ω = 2πf = 4π (rad/s)
t 10
- Tại t = 0 s vật đang ở vị trí cân bằng theo chiều dương  { v> 0 {
x=5 cosφ=0 cosφ=0 φ=−π
sinφ< 0 2
π
 Phương trình dao động của vật là x = 5cos(4πt - ) cm.
2
Ví dụ 2: Một vật dao động điều hòa trên quỹ đạo dài 6cm. Biết cứ 2s vật thực hiện được một dao động, tại
thời điểm ban đầu vật đang ở vị trí biên dương. Xác định phương trình dao động của vật.
A. x = 3cos(ωt + π) cm. B. x = 3cos(ωt) cm. C. x = 6cos(ωt + π) cm. D. x = 6cos(ωt) cm.
Giải
▪ Phương trình dao động của vật có dạng: x = Acos(ωt + φ) cm.
▪ Trong đó:
L
-A= =¿ 3 cm
2
2π
- T = 2s ⇒ ω ¿ =¿ π (rad/s)
T
- Tại t = 0s vật đang ở vị trí biên dương  { v=0 {

Acosφ= A cosφ=1 φ=0 rad
sinφ=0
▪ Phương trình dao động của vật là x = 3cos(πt) cm

Ví dụ 3: Một vật dao động điều hòa với vận tốc khi đi qua vị trí cân bằng là v = 20cm/s. Khi vật đến vị trí
biên thì có giá trị của gia tốc là a = 200 cm/s 2. Chọn gốc thời gian là lúc vận tốc của vật đạt giá trị cực đại
theo chiều dương. Phương trình dao động của vật là:
π π π π
A. x = 2cos(10t + ) cm. B. x = 4cos(5t - ) cm. C. x = 2cos(10t - ) cm. D. x = 4cos(5t + ) cm.
2 2 2 2
Giải
▪ Phương trình dao động của vật có dạng: x = Acos(ωt +φ) cm.
▪ Trong đó: vmax = Aω = 20 cm/s; amax = Aω2 = 200 cm/s2
amax 200 v
ω= = =10 rad/s  A = max = 20 = 2 cm
v max 20 ω 10
▪ Tại t = 0s vật có vận tốc cực đại theo chiều dương  {sinφ=1
v >0
φ=
−π
2
π
▪ Phương trình dao động của vật là x = 2cos(10t - ) cm.
2
Ví dụ 4: Một vật dao động điều hòa với tần số góc 10π rad/s. Tại thời điểm t = 0 vật đi qua vị trí có li độ x =
2√ 2 cm thì vận tốc của vật là 20√ 2π cm/s. Xác định phương trình dao động của vật?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 26 -

π π
A. x = 4cos(10πt - ) cm. B. x = 4√ 2cos(10πt + )
4 4
cm.
π π
C. x = 4cos(10πt + ) cm. D. x = 4√ 2cos(10πt - )
4 4
cm.
Giải
√ ( ) √ (
20 √ 2 π
)
2
v 2
Ta có: A= x 2 + = (2 √ 2) + =¿ 4 cm
ω 10 π
−π
- φ=
4
III. BÀI TẬP
π
Bài 1: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 2cos(4πt - ) cm. Tọa độ và vận tốc của vật ở thời
6
điểm t = 0,5s là:
A. √ 3 cm và 4π√ 3 cm/s B.√ 3 cm và 4π cm/s C. √ 3 cm và -4π cm/s D. 1 cm và 4π cm/s
Bài 2: Trong phương trình dao động điều hòa x = Acos(ωt + φ) cm. Chọn câu phát biểu sai:
A. Pha ban đầu φ chỉ phụ thuộc vào gốc thời gian.
B. Biên độ A không phụ thuộc vào gốc thời gian.
C. Tần số góc có phụ thuộc vào các đặc tính của hệ.
D. Biên độ A không phụ thuộc vào cách kích thích dao động.
Bài 3: Một con lắc lò xo gồm một lò xo có k = 100N/m và vật nặng m = 1kg dao động điều hòa với chiều dài
cực đại và cực tiểu của lò xo lần lượt là 40cm và 28cm. Biên độ và chu kì của dao động có những giá trị nào
sau đây?
2π 2π 6 2π π
A. 6√ 2cm,T = s B. 6cm, T= s C. cm, T= s D. 6 cm, T = s
5 5 √2 5 5
Bài 4: Vật dao động điều hòa có vận tốc cực đại bằng 1,256m/s và gia tốc cực đại bằng 80m/s 2. Lấy π = 3,14
và π2 = 10. Chu kì và biên độ dao động của vật là:
A. T=0,1s; A=2cm B. T=1s; A=4cm C. T=0,01s; A=2cm D. T=2s; A=1cm
Bài 5: Con lắc lò xo gồm vật m và lò xo k dao động điều hòa, khi mắc thêm vào vật m một vật khác có khối
lượng gấp 3 lần vật m thì chu kì dao động của chúng:
A. tăng lên 3 lần. B. giảm đi 3 lần. C. tăng lên 2 lần. D. giảm đi 2 lần.
π
Bài 6: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 4cos(6πt + ) cm. Vận tốc của vật đạt giá trị 12π
6
(cm/s) khi vật đi qua li độ:
A. +2√ 3 cm B. -2√ 3 cm C. ±2√ 3 cm D. ±2 cm
Bài 7: Hai dao động điều hòa có cùng pha dao động. Điều nào sau đây là đúng khi nói về li độ của chúng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 27 -
A. Luôn luôn cùng dấu. B. Luôn luôn bằng nhau.
C. Luôn luôn trái dấu. D. Có li độ bằng nhau nhưng trái dấu.
π
Bài 8: Một chất điểm dao động điều hòa trên trục Ox có phương trình x = 8cos(πt + ) cm. (x tính bằng cm,
4
t tính bằng s) thì:
A. lúc t = 0 chất điểm chuyển động theo chiều âm của trục Ox.
B. chất điểm chuyển động trên đoạn thẳng dài 8cm.
C. chu kì dao động là 4s.
D. vận tốc của chất điểm tại vị trí cân bằng là 8 cm/s.
Bài 1: Phương trình vận tốc của vật là: v = Aωcos(ωt). Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Gốc thời gian lúc vật có li độ x = -A
B. Gốc thời gian lúc vật có li độ x = A
C. Gốc thời gian lúc vật đi qua VTCB theo chiều dương.
D. Cả A và B đều đúng.
Bài 2: Một vật dao động điều hòa với chu kì 0,2s. Khi vật cách vị trí cân bằng 2 √ 2 cm thì có vận tốc 20π√ 2
cm/s. Chọn gốc thời gian lúc vật qua vị trí cân bằng theo chiều âm thì phương trình dao động của vật là:
π π
A. x = 0,4cos(10πt - ) cm. B. x = 4√ 2cos(0,1πt - ) cm.
2 2
π π
C. x = -4cos(10πt + ) cm. D. x = 4cos(10πt + ) cm.
2 2
Bài 3: Con lắc lò xo nằm ngang: Khi vật đang đứng yên ở vị trí cân bằng ta truyền cho vật nặng vận tốc v =
31,4 cm/s theo phương nằm ngang để vật dao động điều hòa. Biết biên độ dao động là 5 cm, chu kì dao động
của con lắc là:
A. 0,5s. B. 1s. C. 2s. D. 4s.
Bài 4: Một vật có khối lượng m = 250g gắn vào lò xo có độ cứng k = 25N/m. Từ vị trí cân bằng ta truyền cho
vật một vận tốc v0 = 40 cm/s dọc theo trục của lò xo. Chọn t = 0 khi vật qua vị trí cân bằng theo chiều âm.
Phương trình dao động của vật có dạng nào sau đây?
π π π π
A. x = 4cos(10πt - ) cm. B. x = 8cos(10t - ) cm. C. x = 8cos(10t + ) cm. D. x = 4cos(10t + ) cm.
2 2 2 2
Bài 5: Một điểm dao động điều hòa vạch ra một đoạn thẳng AB có độ dài 10cm, thời gian mỗi lần đi hết
đoạn thẳng từ đầu nọ đến đầu kia là 0,5s. Chọn gốc thời gian lúc chất điểm ở A, chiều dương từ A đến B.
Phương trình dao động của chất điểm là:
A. x = 2,5cos(2πt) cm. B. x = 5cos(2πt) cm. C. x = 5cos(πt - π) cm. D. x = 5cos(2πt + π) cm.
Bài 6: Một vật dao động điều hòa với độ A = 4cm và chu kỳ T = 2s, chọn gốc thời gian là lúc vật đi qua
VTCB theo chiều dương. Phương trình dao động của vật là:
π π π π
A. x = 4cos(2πt - ) cm. B. x = 4cos(πt - ) cm. C. x = 4cos(2πt + ) cm. D. x = 4cos(πt + ) cm.
2 2 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 28 -
Bài 7: Một vật dao động điều hòa với chu kì T = 0,5π (s), khi qua vị trí cân bằng vật có vận tốc 0,2 m/s, lấy
gốc thời gian khi qua vị trí cân bằng lần đầu tiên ngược chiều dương của trục tọa độ Ox. Phương trình dao
động:
A. x = 5cos(4t + 0,5π) cm.B. x = 4cos(5t + π) cm.
C. x = 5cos(4t) cm. D. x = 15cos(4t + π) cm.
Bài 8: Một vật dao động điều hòa với tần số góc 10 √ 5 rad/s. Tại thời điểm t = 0 vật có li độ 2cm và có vận
tốc v= -20√ 15 cm/s. Phương trình dao động của vật là:
2π 2π
A. x = 2cos(10√ 5t + ) cm. B. x = 4cos(10√ 5t - ) cm.
3 3
π π
C. x = 4cos(10√ 5t + ) cm. D. x = 2cos(10√ 5t - ) cm.
3 3
Bài 9: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng dao động điều hòa với chu kì T = 1s. Chọn trục tọa độ thẳng đứng
hướng xuống, gốc tọa độ ở vị trí cân bằng. Sau khi vật bắt đầu dao động được 2,5s thì nó đi qua vị trí có li
độ x = -5√ 2 cm theo chiều âm với tốc độ10π√ 2 cm/s. Vậy phương trình dao động của vật là:
3π π
A. x = 10cos(2πt + ) cm. B. x = 10cos(2πt + ) cm.
4 2
π π
C. x = 10cos(2πt - ) cm. D. x = 10cos(2πt + ) cm.
4 4
π
Bài 10: Một vật dao động điều hòa với biểu thức ly độ x = 4cos(0,5πt - ) cm, trong đó, x tính bằng cm, t
3
tính bằng giây. Vào thời điểm nào sau đây vật sẽ đi qua vị trí x = 2√ 3 cm theo chiều âm của trục tọa độ:
4 1
A. (s) B. 5 (s) C. 2 (s) D. (s)
3 3
Bài 11: Một vật dao động điều hòa trên đoạn thẳng dài 10cm với tần số là 20Hz. Lúc t = 0, vật ở vị trí cân
bằng và đi theo chiều âm của quỹ đạo. Phương trình dao động của vật là?
π π
A. x = 10cos(40πt - ) cm. B. x = 5cos(20πt - ) cm.
2 2
π π
C. x = 10cos(20πt + ) cm. D. x = 5cos(40πt + ) cm.
2 2
Bài 12: Một con lắc lò xo đặt nằm ngang gồm vật m = 1kg và lò xo có độ cứng k = 100N/m. Từ vị trí cân
bằng truyền cho vật vận tốc 100cm/s. Chọn gốc tọa độ tại vị trí cân bằng, gốc thời gian lúc vật cách vị trí cân
bằng 5cm và đang chuyển động về vị trí biên theo chiều dương. Phương trình dao động của vật là:
π π
A. x = 5cos(10t + ) cm. B. x = 10cos(10t - ) cm.
6 3
π π
C. x = 5cos(10t - ) cm. D. x = 10cos(10t + ) cm.
6 3
Bài 13: Một con lắc lò xo gồm quả cầu nhỏ và lò xo có độ cứng k = 80N/m. Con lắc thực hiện 100 dao động
hết 31,4s. Chọn gốc thời gian là lúc quả cầu có li độ 2cm và đang chuyển động theo chiều dương của trục độ
với vận tốc có độ lớn 40√ 3 cm/s thì phương trình dao động của quả cầu là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 29 -

π π π π
A. x = 4cos(20t - ) cm. B. x = 6cos(2t + ) cm. C. x = 4cos(20t + ) cm. D. x = 6cos(20t - ) cm.
3 6 6 3
Bài 14: Một vật dao động điều hòa, khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp vật qua vị trí cân bằng là 0,5s,
quãng đường vật đi được trong 2s là 32cm. Gốc thời gian được chọn lúc vật qua li độ x=2 √ 3cm theo chiều
dương. Phương trình dao động của vật là:
π π π π
A. x = 4cos(2πt - ) cm. B. x = 4cos(2πt - ) cm. C. x = 8cos(πt + ) cm. D. x = 8cos(πt + ) cm.
3 6 3 6
Bài 15: Một con lắc lò xo dao động với biên độ 6 (cm). Lúc t = 0, con lắc qua vị trí có li độ x=3 √ 2cm theo
chiều dương với gia tốc có độ lớn

√2 (cm/s2). Phương trình dao động của con lắc là:
3
t π t π π
A. x = 6cos(9t) cm. B. x = 6cos( - ) cm. C. x = 6cos( + ) cm. D. x = 6cos(3t + ) cm.
3 4 3 4 3
Bài 16: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 5cos(2πt) cm. Nếu tại một thời điểm nào đó vật
đang có li độ x = 3cm và đang chuyển động theo chiều dương thì sau đó 0,25s vật có li độ là:
A. -4 cm B. 4cm C. -3cm D. 0
Bài 17: Một lò xo có độ cứng k = 10N/m mang vật nặng có khối lượng m = 1kg. Kéo vật m ra khỏi vị trí cân
bằng một đoạn x0 rồi buông nhẹ, khi qua vị trí cân bằng vật có vận tốc 15,7cm/s. Chọn gốc thời gian là lúc
x0
vật có tọa độ theo chiều dương. Phương trình dao động của vật là:
2
π π π 5π
A. x = 5cos(πt - ) cm. B. x = 5cos(πt - ) cm. C. x = 5cos(πt + ) cm. D. x = 5cos(πt + ) cm.
6 6 7 6
Bài 1: Một con lắc lò xo gồm quả nặng khối lượng 1kg và một lò xo có độ cứng 1600N/m. Khi quả nặng ở vị
trí cân bằng, người ta truyền cho nó vận tốc ban đầu bằng 2 m/s theo chiều dương của trục tọa độ. Phương
trình dao động của quả nặng là:
π π π
A. x = 5cos(40t - ) cm. B. x = 0,5cos(40t + ) cm. C. x = 5cos(40t - ) cm. D. x = 0,5cos(40t) cm.
2 2 2
Bài 2: Một vật dao động điều hòa với ω = 10√ 2 rad/s. Chọn gốc thời gian t = 0 lúc vật có li độ x = 2 √ 3 cm
với vận tốc 0,2√ 2 m/s theo chiều dương. Lấy g=10m/s2. Phương trình dao động của quả cầu có dạng:
π 2π
A. x = 4cos(10√ 2t + ) cm. B. x = 4cos(10√ 2t + ) cm.
6 3
π π
C. x = 4cos(10√ 2t - ) cm. D. x = 4cos(10√ 2t + ) cm.
6 3
Bài 3: Một vật có khối lượng m = 1kg dao động điều hòa với chu kì T = 2s. Vật qua VTCB với vận tốc
v0=10π cm/s. Khi t = 0, vật qua vị trí có li độ x = 5cm ngược chiều dương quỹ đạo. Lấy π 2=10. Phương trình
dao động của vật là:
5π π
A. x = 10cos(πt + ) cm. B. x = 10cos(πt + ) cm.
6 3
π 5π
C. x = 10cos(πt - ) cm. D. x = 10cos(πt - ) cm.
3 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 30 -
Bài 4: Một vật dao động điều hòa với biên độ A = 2cm, tần số f = 5Hz. Tại thời điểm ban đầu vật có li độ x 0
= -1cm và đang chuyển động ra xa vị trí cân bằng. Phương trình dao động của vật có dạng:
2π 2π
A. x = 2cos(10πt - ) cm. B. x = 2cos(10πt + )
3 3
cm.
π π
6 6
Bài 5: Một con lắc lò xo gồm quả cầu nhỏ và lò xo có độ cứng k = 80N/m. Con lắc thực hiện 100 dao động
31,4s. Chọn gốc thời gian là lúc quả cầu có li độ 2cm và đang chuyển động theo chiều dương của trục tọa độ
với vận tốc có độ lớn 69,3cm/s thì phương trình dao động của quả cầu là
π π π π
A. x = 4cos(20t - ) cm. B. x = 6cos(20t + ) cm. C. x = 4cos(20t + ) cm. D. x = 6cos(20t - ) cm.
3 6 6 6
Bài 6: Một vật dao động điều hòa trên quĩ đạo dài 8cm. Khi vật đi qua vị trí cân bằng thì vận tốc có độ lớn
0,4π (m/s). Chọn gốc thời gian là lúc vật qua vị trí 2 √ 3 cm theo chiều dương. Phương trình dao động của vật
là:
π π
A. x = 4cos(10πt - ) cm. B. x = 4cos(20πt + ) cm.
6 6
π π
6 6
Bài 7: Một con lắc lò xo dao động điều hòa trên trục ngang với biên độ A với tần số góc . Chọn gốc tọa độ
ở vị trí cân bằng và gốc thời gian lúc vật qua vị trí li độ x = 0,5 √ 2A theo chiều (-) thì phương trình dao động
của vật là:
π π 3π
A. x = Acos(ωt + ) cm. B. x = Acos(ωt + ) cm. C. x = Acos(ωt + ) cm. D. x = Acos(ωt +
3 4 4
2π
) cm.
3
Bài 1: Đồ thị hình dưới đây biểu diễn sự biến thiên theo thời gian t của li độ u của một vật dao động điều
hòa. Điểm nào trong các điểm A, B, C và D lực hồi phục (hay lực kéo) làm tăng
x
tốc vật? C D
t
A. Điểm A. B. Điểm B. A
B
C. Điểm C D. Điểm D.
Bài 2: Một vật dao động điều hòa, biết rằng: Khi vật có ly độ x1 = 6 cm thì vận tốc của nó là v1 = 80 cm/s; khi
vật có li độ x2 = 5√ 3 cm thì vận tốc của nó là v2 = 50 cm/s. Tần số góc và biên độ dao động của vật là:
A. ω=10(rad/s); A=10(cm) B. ω=10π(rad/s); A=3,18(cm)
C. ω=8√ 2(rad/s); A=3,14(cm) D. ω=10π(rad/s); A=5(cm)
π
Bài 3: Phương trình dao động của một vật dao động điều hòa có dạng x = 8cos(2πt + ) cm. Nhận xét nào
2
sau đây về dao động điều hòa trên là sai?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 31 -
A. Sau 0,5s kể từ thời điểm ban đầu vật lại trở về vị trí cân bằng.
B. Lúc t = 0, chất điểm đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương.
C. Trong 0,25s đầu tiên, chất điểm đi được một đoạn đường 8cm.
D. Tốc độ của vật sau 3/4s kể từ lúc bắt đầu khảo sát, tốc độ của vật bằng 0.
Bài 4: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với chu kì T = 5s. Biết rằng tại thời điểm t = 5s quả lắc có li độ x
=
√2 (cm) và vận tốc v = √2 π (cm/s). Phương trình dao động của con lắc có dạng như thế nào?
2 5
2π π 2π π
A. x = √ 2cos( t - ) cm. B. x = √ 2cos( 5 t + 2 )
5 2
cm.
2π π 2π π
C. x = cos( t - ) cm. D. x = cos( t + ) cm.
5 4 5 4
π
Bài 5: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 8cos(4πt + ) cm. Biết ở thời điểm t vật chuyển
4
1
động theo chiều dương qua li độ x = 4cm. Sau thời điểm đó s li độ và chiều chuyển động của vật là:
24
A. x = 4√ 3 cm và chuyển động theo chiều dương. B. x = 0 và chuyển động theo chiều âm.
C. x = 0 và chuyển động theo chiều dương. D. x = 4√ 3 cm và chuyển động theo chiều âm.
Bài 1:
▪ Ta có ω =
√ k
m
=40 rad/s
O
▪ Vận tốc tại vị trí cân bằng: v cb = vmax = ωA = 200 cm/s = 40 A  A -A +A
= 5cm
- /2
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M 0 có {
¿ x=0
¿v>0 VTCB theo chiều dương
π
▪ Từ đường tròn lượng giác ⇒ φ ¿−
2
π
▪ Phương trình dao động của quả nặng là x = 5cos(40t – ) cm
2
Bài 2:
▪ Ta có ω=10√ 2 rad/s
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có { ¿ x0 =2 √ 3 cm

¿ v 0=20 √ 2 cm/s
O +A
√ ( ωv ) =¿ 4cm
2
-A -/6
▪ Từ công thức độc lập thời gian A= x 2+
M
−π
▪ Từ đường tròn lượng giác ⇒ φ =
6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 32 -

π
▪ Phương trình dao động của quả cầu có dạng: x = 4cos(10√ 2 t− ¿
6
Bài 3:
2π M
▪ Ta có ω = = π (rad/s)
T
O /3 x (cm)
▪ Vận tốc tại vị trí cân bằng: vmax = ωA = 10π = πA  A = 10 cm -A 5 +10
▪ Lúc t = 0 vật đi qua vị trí M0 có {¿ x=5 cm

¿ v< 0
π
3
π
▪ Phương trình dao động của vật có dạng x = 10cos(πt + ) cm
3
Bài 4:
▪ Ta có ω=2πf=10πrad/s; Biên độ A = 2cm
M0
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có {¿ x=−1

¿ v< 0
cm
-1
2/3
x (cm)
-2 O 2
2π
3
2π
▪ Phương trình dao động của vật có dạng x = 2cos(10πt + ) cm
3
Bài 5:
Δt 10 π π
▪ Ta có T = = = s ⇒ tần số góc ω=20rad/s
N 100 10
▪ Tại thời điểm t0=0 vật ở vị trí M0 có { ¿ x 0=2

¿ v 0=20 √3 cm/ s O +2 x (cm)
√
-2 -/3 +4
( ωv ) =¿4cm
2
▪ Từ công thức độc lập thời gian A= x 2+
M0
−π
3
π
▪ Phương trình dao động của quả cầu là: x = 4cos(20t – ) cm
3
Bài 6:
▪ Ta có chiều dài quỹ đạo L=2A=8cm⇒A=4cm
▪ Vận tốc tại vị trí cân bằng vmax = ωA = 40π cm/s  ω = 10π rad/s
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí {¿ x=2¿ v>√30 cm -A

O
-/6
x (cm)
+A
π
▪ Từ đường tròn lượng giác ⇒ φ ¿− .
6 M0
π
 Phương trình dao động của vật là x = 4cos(10πt – ) cm
6
Bài 7:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 33 -
{
A √2
¿ x 0= M0
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có 2
¿ v 0 <0
O /4 x (cm)
π -A
+A
▪ Từ đường tròn lượng giác ⇒ φ ¿
4
π
▪ Phương trình dao động của vật là x = Acos(ωt + ) cm
4
Bài 1:
Vật tăng tốc khi vật chuyển động về phía vị trí cân bằng. Từ hình vẽ ta thấy các điểm A, B, C đang có xu
hướng chuyển động về phía vị trí biên. Chỉ có điểm D là chuyển động về phía vị trí cân bằng.
Bài 2:
▪ Ta có v 21=ω2 ( A 2−x 21) (1) và v 22=ω2 ( A 2−x 22) (2)
▪ Lập tỉ số
||√v1
v2
=
A 2−x 21
A 2−x 22
⇒A=10cm thay vào phương trình (1) ⇒ω=10rad/s
Bài 3:
▪ Ta có ω = 2π  T = 1s ; lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có { x 0=0

v 0< 0
▪ A. Đúng vì sau 0,5T vật ở vị trí M có { x 0=0

v 0> 0
▪ B. sai vì lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có { x 0=0

v 0< 0
T
▪ C. đúng vì sau vật đi được quãng đường 1A = 8cm
4
3
▪ D. đúng vì sao s vật đi được s = 3A đến vị trí biên ⇒v=0
4
Bài 4:
2π 2π
▪ Ta có ω¿ = rad/s
T 5
▪ Tại thời điểm t=5s=1T vật ở vị trí M trùng với M 0 (lúc t = 0) O 2/2 1
{
-1 -/4
x= √ cm
2
2 Vị trí ban đầu
v=
√ 2 π cm/s M0
5
▪ Áp dụng công thức độc lập với thời gian : A= x 2+

√ ( )
v 2
ω
=¿1cm
−π
4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 34 -

▪ Phương trình dao động của con lắc lò xo x = cos ( 25π t− π4 )

Bài 5:
▪ Tại thời điểm vật ở vị trí M 1 có {x=4v >0cm đến thời điểm sau đó 241 s vật ở vị trí M với góc quét Δφ = 4π
2
1 π
. = .
24 6
▪ Từ đường tròn lượng giác  li độ của M2 là x = 4√ 3cm và chuyển động theo chiều dương.
Bài 6:
T
▪ Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp vật đi qua vị trí cân bằng = 1s ⇒T=2s⇒ω=πrad/s
2
▪ Áp dụng công thứ độc lập thời gian A¿

√( ω) ( )
v 2 a 2
+ 2 =¿2cm
ω
O /3
M0
{
2
¿ a0 =−ω . x0 ⇒ x 0=1 cm -A +A
▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M 0 có
¿ v0< 0
π
▪ Từ đường tròn lượng giác ⇒ φ ¿
3
π
▪ Phương trình dao động của vật là x = 2cos(πt + ) cm
3
CHỦ ĐỀ 3: ỨNG DỤNG CỦA VÒNG TRÒN LƯỢNG GIÁC TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
1. Mối liên hệ giữa dao động điều hòa (DĐĐH) và chuyển động tròn đều (CĐTĐ):
a) DĐĐH
Được xem là hình chiếu vị trí của một chất điểm CĐTĐ lên một trục nằm trong mặt phẳng quỹ đạo &
v
ngược lại với A = R; ω =
R
b) Các bước thực hiện:
 Bước 1: Vẽ đường tròn (O; R = A).
 Bước 2: Tại t = 0, xem vật đang ở đâu và bắt đầu chuyển động theo chiều âm hay dương:
▪ Nếu φ>0: vật chuyển động theo chiều âm (về bên âm)
▪ Nếu φ<0: vật chuyển động theo chiều dương (về biên dương)
 Bước 3: Xác định điểm tới để xác định góc quét Δφ, từ đó xác định được thời gian và quãng đường
chuyển động.
c) Bảng tương quan giữa DĐĐH và CĐTĐ:
Dao động điều hòa x = Acos(ωt+φ) Chuyển động tròn đều (O, R = A)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 35 -

A là biên độ R = A là bán kính
ω là tần số góc ω là tần số góc
(ωt+φ) là pha dao động (ωt+φ) là tọa độ góc
vmax = Aω là tốc độ cực đại v=Rω là tốc độ dài
amax=Aω2 là gia tốc cực đại aht=Rω2 là gia tốc hướng tâm
Fphmax = mAω2 là hợp lực cực đại tác dụng lên vật Fht=mAω2 là lực hướng tâm tác dụng lên vật
2. Các dạng dao động có phương trình đặc biệt
{
Biên độ A
a) x = a ± Acos(ωt+φ) với a = const ⇒ Biên độ: Tọa độ VTCB : x= A
Tọa độ vị trí biên x=± A
A
b) x=a±Acos2(ωt+φ) với a = const ⇒ Biên độ ; ω' = 2ω; φ' = 2φ
2
3. Phân dạng và phương pháp giải các dạng bài tập
 DẠNG 1: TÍNH THỜI GIAN VÀ ĐƯỜNG ĐI TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA
a) Tính khoảng thời gian ngắn nhất để vật đi từ vị trí x1 đến x2:
* Cách 1: Dùng mối liên hệ DĐĐH và CĐTĐ
M2
{¿ T → 360° ⇒ Δt = Δφ = Δφ .T
¿ t−? → Δφ ω 360 ° ∆
M1
x
-A x2 x1 +A
* Cách 2: Dùng công thức tính & máy tính cầm tay O
1 |x|
 Nếu đi từ VTCB đến li độ x hoặc ngược lại: ∆t = arcsin
ω A
1 |x|
 Nếu đi từ VT biên đến li độ x hoặc ngược lại: ∆t = arccos
ω A
b) Tính quãng đường đi được trong thời gian t:
 Biểu diễn t dưới dạng: t=nT+Δt; trong đó n là số dao động nguyên; Δt là khoảng thời gian còn lẻ ra (Δt<T)
 Tổng quãng đường vật đi dược trong thời gian t: S=n.4A+Δs

Với Δs là quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian Δt, ta tính nó bằng việc vận dụng mối liên hệ giữa
DĐĐH và CĐTĐ:
-A
Ví dụ: Với hình vẽ bên thì Δs=2A+(A-x1)+(A-|x2|) x2 O x1 +A x
{
Nếut=T thì s=4 A
Các trường hợp đặc biệt: T
Nếut= thì s=2 A
2
{
Nếut=n. T thì s=n .4 A
 Nếut=nT + T thì s=n .4 A+2 A
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 36 -

 DẠNG: TÍNH TỐC ĐỘ TRUNG BÌNH VÀ VẬN TỐC TRUNG BÌNH
S
1. Tốc độ trung bình: vtb¿ với S là quãng đường vật đi được trong khoảng thời gian Δt .
Δt
/2 T
2/3 /3 T
3/4 /4 T T 8
6
5/6
/6 12 8
A 2 A A 3
--
-1 -- 2 /2 1/2 3 /2 x 2 2 2
1
-- 3 /2 --1/2 O 2 /2 -A -- A 3 A O A 2
-
+A
2 2 2
T T
-/6 T
12 6
-/4 4
-/3
-/2 T
2
Đường tròn lượng giác Thời gian chuyển động và quãng đường tương ứng
4 A 2. v max
 Tốc độ trung bình trong 1 hoặc n chu kì là: vtb = =
T π
2. Vận tốc trung bình:
Δx x 2−x 1
▪ v= = với Δx là độ dời vật thực hiện được trong khoảng thời gian Δt
Δt Δt
▪ Độ dời trong 1 hoặc n chu kì bằng 0 ⇒ vận tốc trung bình trong1 hoặc n chu kì bằng 0
 DẠNG 3: XÁC ĐỊNH TRẠNG THÁI DAO ĐỘNG CỦA VẬT SAU (TRƯỚC) THỜI ĐIỂM t MỘT
KHOẢNG Δt
Với loại bài toán này, trước tiên ta kiểm tra xem ω.Δt=Δφ nhận giá trị nào:
▪ Nếu Δφ=2kπ thì x2 = x1 và v2 = v1
▪ Nếu Δφ=(2k+1) thì x2 = - x1 và v2 = - v1
▪ Nếu Δφ có giá trị khác, ta dùng mối liên hệ DĐĐH và CĐTĐ để giải tiếp:
 Bước 1: Vẽ đường tròn có bán kính R = A (biên độ) và trục Ox nằm ngang
 Bước 2: Biểu diễn trạng thái của vật tại thời điểm t trên quỹ đạo và vị trí tương ứng của M trên đường tròn.
Lưu ý: Ứng với x đang giảm: vật chuyển động theo chiều âm; ứng với x đang tăng; vật chuyển động theo
chiều dương.
 Bước 3: Từ góc Δφ=ωΔt mà OM quét trong thời gian Δt, hạ hình chiếu xuống trục Ox suy ra vị trí, vận tốc,
gia tốc của vật tại thời điểm t+Δt hoặc t-Δt
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 37 -

 DẠNG 4: TÍNH THỜI GIAN TRONG MỘT CHU KÌ ĐỂ |x|, |v|, |a| NHỎ HƠN HOẶC LỚN HƠN
MỘT GIÁ TRỊ NÀO ĐÓ (DÙNG CÔNG THỨC TÍNH & MÁY TÍNH CẦM TAY).
a) Thời gian trong một chi kì vật cách VTCB một khoảng
1 |x 1|
 nhỏ hơn |x1| là ∆t= 4.t1 = arcsin t2 t1 t1 t2
ω A
-A -x1 O x1 A
1 |x 1|
 lớn hơn |x1| là ∆t= 4.t1 = arccos
ω A
b) Thời gian trong một chu kì tốc độ
1 |v 1|
 nhỏ hơn |v1| là ∆t= 4.t1 = arcsin
ω ωA
1 |v 1|
 lớn hơn |v1| là ∆t= 4.t1 = arccos
ω ωA
(Hoặc sử dụng công thức độc lập từ v1 ta tính được x1 rồi tính như trường hợp a)
c) Tính tương tự với bài toán cho độ lớn gia tốc nhỏ hơn hoặc lớn hơn a1!!!
 DẠNG 5: TÌM SỐ LẦN VẬT ĐI QUA VỊ TRÍ ĐÃ BIẾT X (HOẶC v, a, W t, Wđ, F) TỪ THỜI
ĐIỂM t1 ĐẾN t2.
Trong mỗi chu kì, vật qua mỗi vị trí biên 1 lần còn các vị trí khác 2 lần (chưa xét chiều chuyển động) nên:
 Bước 1: Tại thời điểm t1, xác định điểm M1: tại thời điểm t2, xác định điểm M2
 Bước 2: Vẽ đúng chiều chuyển động của vật từ M1 tới M2, suy ra số lần vật đi qua x0 là A.
+ Nếu Δt < T thì a là kết quả, nếu Δt > T ⇒ Δt = n.T + t0 thì số lần vật qua x 0là 2n + A
+ Đặc biệt: nếu vị trí M1 trùng với vị trí xuất phát thì số lần vật qua lò xo là 2n + a + 1.
 DẠNG 6: TÍNH THỜI ĐIỂM VẬT ĐI QUA VỊ TRÍ ĐÃ BIẾT x (HOẶC v, a, W t, Wđ, F) LẦN THỨ
n
 Bước 1: Xác định vị trí M0 tương ứng của vật trên đường tròn ở thời điểm t = 0 & số lần vật qua vị trí x
để bài yêu cầu trong 1 chu kì ( thường là 1, 2 hoặc 4 lần )
 Bước 2: Thời điểm cẩn tìm là: t = n.T + t0; Với:
+ n là số nguyên lần chu kì được xác định bằng phép chia hết giữa số lần “gần” số lần đề bài yêu cầu với
số lần đi qua x trong 1 chu kì ⇒ lúc này vật quay về vị trí ban đầu M 0, và còn thiếu số lần 1, 2,… mới đủ số
lần để bài cho.
+ t0 là thời gian tương ứng với góc quét mà bán kính OM 0 quét từ M0 đến các vị trí M1, M2,… còn lại để
đủ số lần. M1 M0
Ví dụ: nếu ta đã xác định được số lần đi qua x trong 1 chu kì 2 lần và đã tìm
x0
được số nguyên n lần chu kì để vật quay về vị trí ban đầu M0, nếu còn thiếu 1 lần thì x O
góc M 0 O M 1 góc M 0 O M 2
t0 = 0 .T thiếu 2 lần thì t0 = 0 .T M2
360 360
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 38 -
 DẠNG 7: TÍNH QUÃNG ĐƯỜNG LỚN NHẤT VÀ NHỎ NHẤT
T
Trước tiên ta so sánh khoảng thời gian Δt đề bài cho với nửa chu kì
2
T
 Trong trường hợp Δt¿ :
2
* Cách 1: Dùng mối liên hệ DĐĐH và CĐTĐ
Vật có vận tốc lớn nhất khi qua VTCB, nhỏ nhất khi qua vị trí biên (VTB) nên trong cùng một khoảng thời
gian quãng đường đi được càng lớn khi càng gần VTCB và càng nhỏ khi càng gần VTB. Do có tính đối
xứng nên quãng đường lớn nhất gồm 2 phần bằng nhau đối xứng qua VTCB, còn quãng đường nhỏ nhất
cũng gồm 2 phần bằng nhau đối xứng qua VTB. Vì M2
M1 M2
vậy cách làm là: Vẽ đường tròn, chia góc quay Δφ ∆ /2
∆ /2
= ωΔt thành 2 góc bằng nhau, đối xứng qua trục sin O
P A
P2 O P1 A
thẳng đứng (Smax là 2 lần đoạn P1P2) và đối xứng
qua trục cos nằm ngang (Smin là 2 lần đoạn PA) M1
* Cách 2: Dùng công thức tính & máy tính cầm tay
Trước tiên xác định góc quét Δφ = ωΔt, rồi thay vào công thức:
∆φ
 Quãng đường lớn nhất: Smax = 2Asin
2
∆φ
 Quãng đường nhỏ nhất: Smin = 2A(1- cos )
2
T T T
 Trong trường hợp Δt¿ : tách Δt = n. +¿ t, trong đó Δt = n∈N*, Δt'¿
2 2 2
T
- Trong trường hợp n quãng đường luôn là 2na.
2
- Trong thời gian Δt' thì quãng đường lớn nhất, nhỏ nhất tính như một trong 2 cách trên.
Chú ý:
T
+ Nhớ một số trường hợp Δt¿ để giải nhanh bài toán:
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 39 -

{
{
A √3
↔ x=∓ √
A 3
Smax = A √ 3 nếu vật đitừ x=±
T 2 2
∆t= →
3 A A
S min= A nếu vật đi từ x=± ↔ x=± A ↔ x ±
2 2
{
A √2 A √2
S max= A √ 2 nếu vật đitừ x=± ↔ x=∓
T 2 2
∆ t= →
4 A √2 A √2
S min = A(2−√ 2)nếu vật đi từ x=± ↔ x=± A ↔ x ±
2 2
{
A A
S max= A nếu vật đitừ x=± ↔ x=∓
T 2 2
∆ t= →
6 A √3 A √3
S min =A (2−√ 3)nếu vật đi từ x=± ↔ x=± A ↔ x ±
2 2
S max S
+ Tính tốc độ trung bình lớn nhất và nhỏ nhất: vtbmax = và vtbmin = min ; Smax và Smin tính như trên.
∆t ∆t
 Bài toán ngược: Xét trong cùng quãng đường S, tìm thời gian dài nhất và ngắn nhất:
- Nếu S < 2A: S = 2Asin

ω t min
2 ( ωt
)
(tmin ứng với Smax); S = 2A 1−cos max (tmax ứng với Smin)
2
T
- Nếu S > 2A: tách S = n.2A + S’; thời gian tương ứng: t = n +¿t', tìm t 'max, t 'min như trên.
2
T
Ví dụ: Nhìn vào bảng tóm tắt trên ta thấy, trong cùng quãng đường S = A, thì thời gian dài nhất là tmax =
3
T
và ngắn nhất là tmin = , đây là 2 trường hợp xuất iện nhiều nhất trong các đề thi!!!
6
 Từ công thức tính Smax và Smin ta có cách tính nhanh quãng đường đi được trong thời gian từ t1 đến t2:
Ta có:
S max −S min
▪ Độ lệch cực đại: ∆S = ≫ 0,4A
2
t 2−t 1
▪ Quãng đường vật đi sau một chu kì luôn là 4A nên quãng đường đi được “trung bình” là: S= .4A
T
▪ Vậy quãng đường đi được S= S±ΔS hay S− ΔS ≤ S ≤ S+ ΔS hay S−0 , 4 A ≤ S ≤ S+0 , 4 A
π
Ví dụ 1: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(6πt + ) cm
3
a) Xác định thời điểm vật qua vị trí x = 2cm theo chiều dương lần thứ 2 kể từ thời điểm ban đầu.
Giải
+ Cách 1: Dùng phương pháp đại số:
π π 1 π π
▪ Ta có x = 4cos(6πt + ) = 2 (cm)  cos(6πt + ) =  (6πt + ) = ± + 2kπ
3 3 2 3 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 40 -

π −π
▪ Vật qua vị trí x = 2 cm theo chiều dương ⇒ 6πt + = + k.2π
6 3
−2 π −1 k
⇒ 6πt = +¿k.2π ⇒ t = + ≥0 với k ∈ (1, 2, 3...)
3 9 3
−1 2 5
▪ Vậy vật đi qua lần thứ 2, ứng với k = 2. ⇒ t= + = s
9 3 9
+ Cách 2: Dùng đường tròn lượng giác
M0 (vị trí ban đầu)
▪ Ta thấy trong 1 chu kì vật đi qua vị trí M 1 lần.
Vậy để vật đi qua M 2 lần thì cần 2 chu kì nhưng phải π/3 +4
-4 O +2
2π
−
trừ phần dư ứng với cung MM0 ⇒ t = 2.T 3 5 (s)
=
6π 9
M (vị trí + 2cm theo chiều dương)
b) Thời điểm vật qua vị trí x = 2√ 3 cm theo chiều âm
lần thứ 3 kể từ t = 2s.
Giải
+ Cách 1: Dùng phương pháp đại số
▪ Ta có x = 4cos(6πt +
π π
) = 2√ 3 (cm)  cos(6πt+ ) =
√3  (6πt + π ) = ± π + 2kπ
3 3 2 3 6
▪Vật qua vị trí x = 2√ 3 cm theo chiều âm:

+π π −π −1 k
⇒ 6πt = + k .2 π ⇒ 6 πt= +k .2 π ⇒ t= +
3 6 6 36 3
−1 k
▪Vì t ≥ 2 ⇒ t = + ≥ 2. Vậy k ∈ (7, 8, 9,...)
36 3
- Vật đi qua kần thứ ứng với k = 9
−1 k 1 9
t= + = + = 2,97 s
36 3 36 3
+ Cách 2: Dùng đường tròn lượng giác
▪Sau thời gian t = 2(s) vật đi được một đoạn ứng
M0  M
với góc quét ∆φ = 6π.2 = 12π (rad) Vị trí này vẫn
trùng với vị trí M0 M1vị trí 2 3 theo chiều âm
π/3
+2
▪ Trong 1 chu kì vật đi qua vị trí M 1 1 lần ⇒ Để -4 O 2 3
đi qua M1 3 lần thì cần 3 chu kì nhưng phải trừ đi
π
−
phần dư ứng với cung tròn M 1M ⇒ t = 3.T 6
=¿
6π
2,97 (s)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 41 -

π
Ví dụ 2: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 10cos(10πt + ) (cm). Xác định thời điểm vật qua
2
vị trí x = 5 cm lần thứ 2008.
Giải:
▪ Ta có 5 = 10cos(10πt +
π
2
π 1
) ⇔ cos(10πt + ) = = cos ±
2 2
π
3 ( )
[ [
π π −1 k
¿ 10 πt+ = +k 2 π ¿ t= +
π π 2 3 60 5
⇒ 10 πt+ =± + k .2 π ⇒ ⇔
2 3 π −π −5 k
¿ 10 πt+ = +k 2 π ¿ t= +
2 3 60 5
▪ Vì t > 0 nên khi vật qua vị trí x = 5 cm lần thứ 2008 ứng với k = 1004
−1 k −1 1004
▪ Vậy t = + = + =¿ 201 (s)
60 5 60 5
Ví dụ 3: Vật dao động điều hòa theo phương trình x = 5cos(πt) (cm) sẽ qua vị trí cân bằng lần thứ ba (lể từ
lúc t = 0) vào thời điểm nào?
Giải
π 1
▪ Ta có 0 = 5cos(πt)  cos(πt) = 0  πt = + kπ  t = + k
2 2
▪ Vì t > 0 nên k = 0,1,2,3,…
▪ Vật qua vị trí cân bằng lần thứ ba ứng với k = 2
1
▪ Vậy t = + 2 = 2,5 (s)
2
π
Ví dụ 4: Vật dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(ωt + ) cm. Khoảng thời gian ngắn nhất kể từ khi
3
7
vật dao động đến khi gia tốc đổi chiều 2 lần s.
16
a) Tìm chu kì dao động của vật
b) Tính quãng đường vật đi được từ t = 0 đến t = 2,5 s
Giải
a) Vật dao động từ t = 0, thay vào phương trình x, v ta được tại t = M1 (vị trí a đổi chiều lần 1)
0 thì {
¿ x=2
¿ v <0
▪ Gia tốc vật đổi chiều tại vị trí cân bằng, sử dụng trục thời 7π/6 +4
gian ta dễ dàng tìm được khoảng thời gian mà vật đi ứng với vật +2
di chuyển từ li độ x = 2 đến biên âm rồi quay về vị trí cân bằng.
7π 7 8π 3
 ∆φ = =ω . ω= (rad/s)  T = s
6 16 3 4 M2 (vị trí a đổi chiều lần 2)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 42 -

b) Thay T =
3
4
s  x = 4cos
8 πt π
3 3
+ cm ( )
Δt 2 ,5 10 +T
Khi ta có ⇒ Δt = 2,5 ⇒ = = ⇔ Δt = 3T M0 (vị trí ban đầu)
T 0 ,75 3 3
▪ Tại t = 0 ta có {¿¿xv <0=2 ứng với vị trí M trên đường tròn

1
0
+4
-4 M (vị trí cần tìm) +2
▪ Tại t = 2,5s ta có {
¿ x =−4 1
ứng với vị trí M trên đường tròn
¿ v <0
Suy ra quãng đường vật đi được là:

S = 3.4A + S’ = 48 + 4 + 2 = 54 cm
π
Ví dụ 5: Vật dao động điều hòa với phương trình x = 10cos(4πt - ) cm. Tính quãng đường vật đi được từ t =
6
5
0 đến t ¿ s
6
Giải:
5 5 2
Ta có: T = 0,5s; Δt = = T =T + T
6 3 3
 S = 4A + S’
-5 3 5 3
▪ Tại t = 0 ta có {
¿ x1 =5 √ 3
¿ v> 0
ứng với vị trí M0 -10 -π/6 +10
{
5 ¿ x2 =−5 √ 3 M (vị trí cần tìm)
▪ Tại t = s ta có ứng với vị trí M
6 ¿ v> 0
▪ Quãng đường đi của vật như trên hình vẽ.

▪ Suy ra quãng đường vật đi được là S = 4.10+(10-5√ 3)+20+(10-5√ 3) = 62,68 cm
π
Ví dụ 6: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 5cos(5πt + ) cm. Tính quãng đường vật đi được
3
1 11
từ t = s đến t = s
5 8
Giải
47 47 15
▪ Ta có: T =0 , 4 s ; Δt= (s)= T =2T + T
40 16 16
→ S = 8A + S'
▪ Tại t = ta có { x1 =−2 ,5
v> 0
ứng với vị trí M1
▪ Tại t = s ta có { x 1=−3 , 97
v >0
ứng với vị trí M2
▪ Quãng đường đi được của vật như trên hình vẽ, ta dễ dàng tính được S=8,5+7,5+10+(5-3,97)=58,53cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 43 -

π
Ví dụ 7: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 6cos(4πt + ) cm. Trong một giây đầu tiên vật qua
3
vị trí cân bằng bao nhiêu lần.
Giải
Cách 1:
▪ Mỗi dao động vật qua vị trí cân bằng 2 lần (1 lần theo chiều âm – 1 lần
theo chiều dương)
ω
▪ 1s đầu tiên vật thực hiện được số dao động là: f = = 2 Hz
2π
⇒ Số lần vật qua vị trí cân bằng trong s đầu tiên là: n = 2.f = 4 lần.
Cách 2:
π π π 1 k
▪ Vật qua vị trí cân bằng ⇒ 4 πt+ = +k . π ⇒ 4 πt= +k . π ⇒ t= +
3 2 6 23 4
1 k
▪ Trong một giây đầu tiền (0 ≤ t ≤ 1)⇒0 ≤ + ≤1
23 4
⇒ -0,167 ≤ k ≤ 3,83. Vậy k = (0;1;2;3)
III. BÀI TẬP
Bài 1: Vật dao động điều hòa với biên độ 6cm, chu kì 1,2s. Trong một chu kì, khoảng thời gian để li độ ở
trong khoảng [-3cm + 3cm] là:
A. 0,3s B. 0,2s C. 0,6s D. 0,4s
Bài 2: Vật dao động điều hòa theo phương trình x = -5cos(10πt) cm. Thời gian vật đi quãng đường dài 12,5
cm kể từ lúc bắt đầu chuyển động là:
1 2 1 1
A. s B. s C. s D. s
15 15 30 12
Bài 3: Một chất điểm dao động dọc theo trục Ox. Phương trình dao động là x = 2cos(πt + π) cm. Thời gian
ngắn nhất vật đi từ lúc bắt đầu doa động đến lúc vật có li độ x = √ 3
5 5
A. 2,4s B. 1,2s C. s D. s
6 12
Bài 4: Một con lắc đơn gồm một hòn bi nhỏ khối lượng m, treo vào một sợi dây không giãn, khối lượng dây
không đáng kể. Khi con lắc đơn này dao động điều hòa với chu kì 3s thì hòn bi chuyển động trên cung tròn
4cm. Thời gian để hòn bi đi được 5cm kể từ vị trí cân bằng là:
15 21 18
A. s B. 2 s C. s D. s
12 12 12
Bài 5: Một chất điểm dao động điều hòa trên trục Ox xung quanh gốc O với biên độ 6cm và chu kì 2s. Mốc
để tính thời gian là khi vật đi qua vị trí x = 3cm theo chiều dương. Khoảng thời gian chất điểm đi được
quãng đường 249 cm kể từ thời điểm ban đầu là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 44 -

127 125 62 61
A. s B. s C. s D. s
6 6 3 3
2π
Bài 6: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 4cos(8πt - ) cm. Thời gian vật đi được quãng
3
đường s = (2+2√ 2)cm kể từ lúc vật bắt đầu dao động là:
5 1 29 25
A. (s) B. (s) C. (s) D. (s)
96 96 96 96
Bài 7: Con lắc lò xo gồm một vật nhỏ nặng m = 100g và lò xo có độ cứng k = 10 N/m dao động với biên độ
A = 2cm. Trong mỗi chu kì dao động thời gian mà vật nặng ở cách vị trí cân bằng lớn hơn 1 cm là bao
nhiêu?
A. 0,314s B. 0,419s C. 0,242s D. 0,373 s
Bài 8: Một con lắc lò xo có độ cứng 1N/m, vật nặng có khối lượng 100g dao động điều hòa theo phương
ngang, trong quá trình dao động, vận tốc có độ lớn cực đại 6π cm/s, lấy π2 = 10. Thời gian ngắn nhất vật đi
từ vị trí x = 6 cm đến vị trí -3√ 3 (cm) là:
A. 0,833 B. 0,167 C. 0,333 D. 0,667
Bài 9: Con lắc lò xo gồm một vật nặng có khối lượng m = 100g và lò xo có hệ số đàn hồi k = 100N/m, dao
động trên mặt phẳng ngang. Kéo vật khỏi vị trí cân bằng một đoạn 3cm. Tại thời điểm t = 0, truyền cho vật
một vận tốc bằng 30√ 30 cm/s theo chiều hướng ra xa vị trí cân bằng để vật bắt đầu dao động điều hòa.
Khoảng thời gian ngắn nhất kể từ khi vật bắt đầu dao động cho đến khi lò xo bị nén cực đại là:
2 1 3 1
A. B. C. D.
15 15 20 10
Bài 10: Một chất điểm dao động điều hòa với chu kì T. Trong khoảng thời gian ngắn nhất khi đi từ vị trí biên
A
có li độ x1 = A đến vị trí x2¿ , chất điểm có tốc độ trung bình là:
2
6A 9A 3A 4A
A. B. C. D.
T 2T 2T T
Bài 11: Vật dao động điều hòa với biên độ A. Trong một chu kỳ thời gian dài nhất vật đi từ vị trí có li độ x 1
¿
A A √3
theo chiều dương đến vị trí có li độ x2¿ là 0,45s. Chu kì dao động của vật là:
2 2
A. 1s B. 2s C. 0,9s D. 1,8s
Bài 12: Một con lắc lò xo dao động với biên độ A. Trong một chu kì thời gian dài nhất để con lắc di chuyển
A
từ vị trí có li độ x1 = -A đến vị trí có li độ x2¿ là 1s. Chu kì dao động của con lắc là:
2
A. 1,5s B. 2s C. 3s D. 4s
Bài 13: Một chất điểm dao động điều hòa theo phương trình x = 4cos(5πt) cm thời gian ngắn nhất vật đi từ
lúc bắt đầu chuyển động đến khi vật đi được quãng đường 6cm là:
2
A. 0,15s B. s C. 0,2s D. 0,3s
15
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 45 -

Bài 14: Một con lắc đơn gồm một hòn bi nhỏ khối lượng m, treo vào mọt sợi dây không giãn, khối lượng dây
không đáng kể. Khi con lắc đơn này dao động điều hòa với chu kì 3s thì hòn bi chuyển động trên cung tròn
4cm. Thời gian để hòn bi đi được 2cm kể từ vị trí cân bằng là:
A. 1s B. 2s C. 0,75s D. 4s
Bài 15: Một con lắc lò xo nằm ngang dao động điều hòa với biên độ 10cm, chu kì 1s. Trong một chu kì,
quãng thời gian mà khoảng cách từ vật tới vị trí cân bằng lớn hơn 5√ 3 cm là
1 1 5 1
A. s B. s C. s D. s
3 12 12 6
Bài 16: Một vật thực hiện dao động điều hòa theo phương trình x = 6cos(10πt) cm. Tốc độ trung bình kể từ
khi vật ở vị trí cân bằng đang chuyển động theo chiều dương đến thời điểm đầu tiên vật có li độ 3cm là
A. 2,7m/s B. 3,6m/s C. 0,9m/s D. 1,8m/s
2π
Bài 17: Vật dao động điều hòa theo phương trình x = cos(πt - ) (dm). Thời gian vật đi được quãng đường
3
S = 5cm kể từ thời điểm ban đầu (t = 0) là
1 1 1 7
A. s B. s C. s D. s
9 3 6 3
π
Bài 1: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 10cos(πt - ) cm. Quãng đường mà vật đi được tính
2
từ t = 0 đến thời điểm t = 2,75s là
A. ( 60−5 √ 2 ) cm B. ( 40+5 √3 ) cm C. ( 50+5 √ 3 ) cm D. ( 60−5 √ 3 ) cm
π
Bài 2: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 10cos(5πt - ) cm. Độ dài quãng đường mà vật đi
2
được trong khoảng thời gian 1,55s tính từ lúc vật bắt đầu dao động là:
A. 140 + 5√ 2 cm B. 150+¿ 5√ 2 cm C. 160 - 5√ 2 cm D. 160+¿ 5√ 2 cm
π
Bài 3: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 12cos(50 - ) cm. Tính quãng đường vật đi được
2
π
trong thời gian s, kể từ lúc bắt đầu dao động
12
A. 90cm B. 96cm C. 102cm D. 108cm
Bài 4: Một con lắc lò xo dao động với phương trình: x = 4cos(4πt) (cm). Quãng đường vật đi được trong thời
gian 30s kể từ lúc t0 = 0 là:
A. 16cm B. 3,2cm C. 6,4cm D. 9,6cm
Bài 5: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 8cos(2πt – π) cm. Độ dài quãng đường mà vật đi
8
được trong khoảng thời gian s tính từ thời điểm ban đầu là:
3
A. 80cm B. 82cm C. 84cm D. 80 + 2√ 3 cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 46 -

π
Bài 6: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 4cos(2πt + ). Tính quãng đường mà vật đi được
3
trong thời gian 3,75s
A. 78,12cm B. 61,5cm C. 58,3cm D. 69cm
20 πt π
Bài 7: Một chất điểm dao động điều hòa có phương trình x = 2cos( + ) cm. Tốc độ trung bình chất
6 2
điểm chuyển động trong 1,3s đầu tiên là:
A. 12,31cm/s B. 6,15cm/s C. 13,64cm/s D. 12,97cm/s
Bài 8: Một con lắc gồm một lò xo có độ cứng k = 100N/m và một vật có khối lượng m = 250g, dao động
điều hòa với biên độ A = 6cm. Chọn gốc thời gian lúc vật đi qua vị trí cân bằng. Quãng đường vật đi dược
π
trong s đầu tiên là
20
π
Bài 9: Một vật dao động điều hào trên trục Ox, theo phươngg trình x = 5cos(2πt + ) cm. Quãng đường vật
3
đi trong khoảng thời gian từ lúc t1 = 2s đến t2 = 4,75 s
A. 56,83cm B. 46,83cm C. 50cm D. 55cm
π
Bài 10: Vật dao động điều hòa với phương trình x = 5cos(πt + ) cm. Quãng đường s vật đi được trong
3
khoảng thời gian 0,5s có giá trị
A. từ 2,93 cm đến 7,07 cm B. bằng 5cm
C. từ 4cm đến 5cm D. bằng 10cm
2π
Bài 11: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 5cos(2πt - ) cm. Quãng đường vật đi được sau
3
thời gian t = 2,4s kể từ lúc bắt đầu dao động là:
A. 7,9cm B. 32,9cm C. 47,9cm D. 46,6cm
π
Bài 12: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 5cos(πt - ) cm. Quãng đường vật đi được từ thời
2
điểm ban đầu đến thời điểm t = 2,5s là:
π
Bài 13: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = Acos(ωt + ) cm. Biết quãng đường vật đi được
3
2
trong quãng thời gian 1s là 2A và trong s kể từ thời điểm t = 0 là 9cm. Giá trị của biên độ A (cm) và tần số
3
góc ω (rad/s) là
A. ω=π, A=6cm B. ω=2π,A=6√ 2cm C. ω=π, A=6√ 2cm D. ω=2π, A=6cm
250
Bài 14: Một con lắc gồm một lò xo có độ cứng k = 100π(N/m) và một vật có khối lượng m = (g), dao
π
động điều hòa với biên độ A = 6cm. Lấy π 2 = 10. Nếu chọn gốc thời gian t = 0 lúc vật qua vị trí cân bằng thì
quãng đường vật đi được trong 0,125s đầu tiên là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 47 -
Bài 15: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với biên độ 6cm và chu kì 1s. Tại t = 0, vật đi qua vị trí cân
bằng theo chiều âm của trục tọa độ. Tổng quãng đường đi được của vật trong khoảng thời gian 2,375s kể từ
thời điểm được chọn làm gốc là:
A. 48cm B. 50cm C. 55,76cm D. 42cm
5π
Bài 16: Một vật dao động điều hòa theo x = 4cos(20πt - ) cm. Tính tốc độ trung bình của vật khi vật đi từ
6
thời điểm t1 = 0 đến t2 = 5,225 s
A. 160,28cm/s B. 158,95cm/s C. 125,66cm/s D. 167,33cm/s
π
Bài 17: Vật dao động điều hòa theo phương trình x = 2cos(4πt - ) cm. Quãng đường vật đi được trong
3
0,25s đầu tiên là:
A. -1cm B. 4cm C. 2cm D. 1cm
π
Bài 18: Một chất điểm dao động điều hòa theo phương trình x = 4cos(πt + ) (cm). Quãng đường chất điểm
6
đi được sau 6,5s giây kể từ thời điểm ban đầu là
A. 53,46cm B. 52cm C. 50cm D. 50,54cm
Bài 19: Một con lắc lò xo gồm lò xo nhẹ có độ cứng k = 100(N.m 1) và vật nhỏ có khối lượng m = 250(g),
dao động điều hòa với biên độ A = 6cm. Chọn gốc thời gian là lúc vật đi qua vị trí cân bằng. Tính từ gốc thời
7π
gian (t0=0s) sau s vật đi được quãng đường?
120
Bài 20: Một con lắc gồm một lò xo nhẹ ccó độ cứng k = 100N/m, và một vật nhỏ khối lượng 250g, dao động
điều hòa với biên độ bằng 10cm. Chọn gốc thời gian lúc vật đi qua vị trí cân bằng. Quãng đường vật đi được
π
trong thời gian s, kể từ lúc t = 0 bằng bao nhiêu?
24
A. 7,5cm B. 5cm C. 15cm D. 20cm
π
Bài 21: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(πt + ) (cm). Sau 4,5s kể từ thời điểm đầu tiên
4
vật đi được đoạn đường:
A. 34cm B. 36cm C. 32+4√ 2 cm D. 32+2√ 2 cm
Bài 22: Một con lắc lò xo gồm một lò xo có độ cứng k = 100N/m và vật có khối lượng m = 250g, dao động
điều hòa với biên độ A = 6cm. Chọn gốc thời gian t = 0 lúc vật qua vị trí cân bằng. Quãng đường vật đi được
trong 10π(s) đầu tiên là
A. 9m B. 24m C. 6m D. 1m
Bài 23: Một con lắc lò xo gòm một lò xo có độ cứng k = 100N/m và vật có khối lượng m = 250g, dao động
điều hòa với biên độ A = 6cm. Chọn gốc thời gian lúc vật qua vị trí cân bằng. Quãng đường vật đi được
trong 0,05π s đầu tiên là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 48 -

π
Bài 24: Vật dao động điều hòa với phương trình: x = 8cos(ωt + ) (cm). Sau thời gian t1 = 0,5 s kể từ thời
2
điểm ban đầu vật đi được quãng đường S 1 = 4cm. Sau khoảng thời gian t 2 = 12,5s (kể từ thời điểm ban đầu)
vật đi được quãng đường:
A. 160cm B. 68cm C. 50cm D. 36cm
Bài 25: Một con lắc lò xo dao động điều hòa có biên độ 2,5cm. Vật có khối lượng 250g và độ cứng lò xo
100N/m. Lấy gốc thời gian khi vật đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương quy ước. Quãng đường vật đi
π
được sau s đầu tiên và vận tốc của vật khi đó là:
20
A. 5cm; -50cm/s B. 6,25cm; 25cm/s C. 5cm; 50cm D. 6,25cm; -25cm/s
Bài 26: Một con lắc lò xo gồm một lò xo có độ cứng k = 100N/m và vật có khối lượng m = 250g, dao động
điều hòa với biên độ A = 6cm. Chọn gốc thời gian lúc vật đi qua vị trí cân bằng. Quãng đường vật đi được
trong 0,15πs đầu tiên là:
π
Bài 27: Một vật dao động theo phương trình x = 2cos(0,5πt + ) cm. Trong thời gian 2011s tính từ thời điểm
4
bao đầu vật đi được quãng đường là:
A. 4027,5cm B. 4020cm C. 4023cm D. 4024cm
Bài 1: Một vật dao động điều hòa với chu kì T và biên độ A. Tốc độ trung bình lớn nhất của vật thực hiện
2T
được trong khoảng thời gian là:
3
A.
9A
B.
√3 A C.
3 √3 A
D.
6A
2T T 2T T
Bài 2: Một vật dao động điều hòa dọc theo trục Ox, quãng vị trí cân bằn O với chu kì T và biên độ dao động
là A. Tìm quãng đường nhỏ nhất mà vật đi được trong khoảng thời gian T/3 là:
A. ( √ 3−1 )A. B. A C. A√ 3 D. ( 2−√ 2 ) A
π
Bài 3: Một vật dao động điều hào với phương trình x = 4cos(4πt + ) cm. Tính quãng đường lớn nhất mà vật
3
1
đi được trong khoảng thời gian s
6
A. √ 3cm B. 2√ 3cm C. 3√ 3cm D. 4√ 3cm
π
Bài 4: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(4πt + ) cm. Quãng đường nhỏ nhất mà vật đi
3
1
được trong khoảng thời gian Δt¿ (s)
6
A. 2(4-2√ 3)cm B. 2√ 3cm C. 4cm D. 4√ 3cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 49 -

Bài 5: Một con lắc lò xo dao động điều hòa tự do theo phương nằm ngang với chiều dài quỹ đạo là 14cm.
Vật có khối lượng m = 100g, lò xo có độ cứng k = 100N/m. Lấy xấp xỉ π = √ 10. Quãng đường lớn nhất mà
1
vật đi được trong s là
15
A. 10,5cm B. 21cm C. 14√ 3cm D. 7√ 3cm
Bài 6: Một chất điểm dao động điều hòa với chu kì T. Tỉ số giữa tốc độ trung bình nhỏ nhất và lớn nhất của
chất điểm trong thời gian 2T/3 là:
( 4−√ 3 ) √3
A. 5-3√ 2 B. C. √ 2 - 1 D.
3 3
Bài 1: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với chu kì T và biên độ 10cm. Biết trong một chu kì, khoảng thời
T
gian để vật nhỏ của con lắc có độ lớn vận tốc không nhỏ hơn 10π √ 2cm/s là . Lấy π2 = 10. Tần số dao động
2
của vật là:
A. 3Hz B. 2Hz C. 4Hz D. 1Hz
Bài 2: Một con lắc lò xo có vật nặng với khối lượng m = 100g và lo xo có độ cứng k = 10N/m dao động với
biên độ 2 cm. Thời gian mà vật có vận tốc nhỏ hơn 10√ 3cm/s trong mỗi chu kì có bao nhiêu?
A. 0,219s B. 0,417s C. 0,628s D. 0,523s
π
Bài 3: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = 8cos(3πt + ) cm, số lần vật đạt tốc độ cực đại
17
trong giây đầu tiên là:
A. 1 lần B. 2 lần C. 3 lần D. 4 lần
2π
Bài 4: Một vật dao động điều hòa theo phương trình x = Acos( t +φ). Khoảng thời gian kể từ lúc vật đi
T
A
qua vị trí có tọa độ theo chiều dương đến lúc vật đạt vận tốc cực đại lần đầu tiên là:
2
T 5T T 5T
A. s B. s C. s D. s
12 36 4 12
Bài 5: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với chu kì T và biên độ 10cm. Biết trong một chu kì khoảng thời
T
gian để vật nhỏ của con lắc có độ lớn vận tốc không vượt quá 5π cm/s là . Tần số dao động của vật là:
3
1 1
A. Hz B. 0,5 Hz C. Hz D. 4Hz
2 √3 √3
Bài 6: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với chu kì T và biên độ 10cm. Biết trong một chu kì T, khoảng
T
thời gian để vật nhỏ của con lắc có độ lớn gia tốc không vượt quá 8 m/s 2 là . Lấy π2 = 10. Tần số dao động
3
của vật là:
A. 8 Hz B. 6 Hz C. 2 Hz D. 1 Hz
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 50 -

A
Bài 7: Một vật dao động điều hòa có chu kì T. Nếu chọn gốc thời gian lúc vật qua vị trí theo chiều dương.
2
Trong nửa chu kì đầu tiên, vận tốc của vật có trị cực đại ở thời điểm
T 5T 3T T
A. t = B. t = C. t = D. t =
4 12 8 2
Bài 8: Một con lắc lò xo gồm hòn bi nhỏ khối lượng m, gắn vào một lò xo nhẹ có độ cứng k = 100 N/m, đầu
kia của lò xo gắn cố định. Kích thích cho con lắc dao động điều hòa, người ta thấy khoảng thời gian từ lúc
con lắc có vận tốc bằng nửa vận tốc cực dại và đang chuyển động nhanh dần cho đến thời điểm gần nhất con
lắc có vận tốc bằng 0 là 0,1s. Lấy π2 = 10. Khối lượng của hòn bi bằng:
A. 72g B. 144g C. 14,4g D. 7,2g
Bài 9: Một vật dao động điều hòa với chu kì T, ban đầu kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng 4cm rồi thả nhẹ cho
vật dao động. Trong nửa chu kì đầu, khoảng thời gian nhỏ nhất để gia tốc của vật có độ lớn không vượt quá
T
20√ 2 cm/s2 là . Lấy π2 = 10. Tần số dao động của vật bằng:
4
A. 1 Hz B. 2 Hz C. 4 Hz D. 5 Hz
π
Bài 10: Một vật dao động điều hòa với phương trình x = 4cos(10πt - ) cm. Thời điểm vật đi qua vị trí có
6
vận tốc 20π√ 2cm/s lần thứ 2012 là:
A. 201,19s B. 201,11s C. 201,12s D. 201,21s
Bài 11: Một vật dao động điều hòa với biên độ là 4cm. Quãng đường nhỏ nhất đi được trong 1s là 20 cm.
Tính gia tốc lớn nhất của vật đạt được
A. 280,735 cm/s2 B. 109,55 cm/s2 C. 246,49 cm/s2 D. 194,75 cm/s2
Bài 1:
2T T 2T T T
▪ Ta có Δt ¿ > nên ta phảo tách Δt = = + ứng với quãng
3 2 3 2 6
M
đường Smax = 2.A + S'max M0
∆  = π/3
T π
▪ Trong thời gian Δt'¿ thì góc quét Δφ' = ωΔt' =
6 3
-A/2 O +A/2 A
▪ Để vật đi đi được quãng đường lớn nhất thì Δφ' phải đối xứng qua
' A A
trục tung. Từ đường tròn lượng giác  Smax = + =¿ A
2 2
2T
⇒ Quãng đường lớn nhất mà vật đi được trong thời gian là Smax = 2.A + A = 3A
3
2T S 9A
▪ Tốc độ trung bình lớn nhất của vật thực hiện được trong khoảng thời gian là: vmax = max =
3 ∆ t 2T
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 51 -

Bài 2:
M2
T 2. π
▪ Trong thời gian Δt¿ thì góc quét Δφ = ωΔt¿
3 3 ∆ = 2π/3
O A
▪ Để vật đi được quãng đường nhỏ nhất thì Δφ phải đối xứng qua trục hòanh. 2 A
Từ đường tròn lượng giác

M1
' A A
S max = + = A.
2 2
Bài 3:
ω 1 T
Ta có T = = 0,5 s; thời gian chuyển động ∆t = s <
2π 6 2 M ∆ = 2π/3 M0
1 2. π A
Trong thời gian Δt¿ thì góc quét Δφ = ωΔt ¿
6 3 A 3 O A 3
--
2 2
Để vật đi được quãng đường lớn nhất thì Δφ phải đối xứng qua trục tung.
' A √3 A √3
Từ đường tròn lượng giác  Smax = + = A√ 3 = 4√ 3 cm.
2 2
Bài 4:
ω 1 T
Ta có T = =¿ 0,5 s; thời gian chuyển động Δt = s < M
2π 6 2
1 2π Smax
Trong thời gian Δt = thì góc quét Δφ = ω.Δt¿ O
6 3
A +A
Để vật đi được quãng đường nhỏ nhất thì Δφ phải đối xứng qua trục 2
hoành.
M0
' A A
Từ đường tròn lượng giác  Smax = + = A = 4cm.
2 2
Bài 5:
Chiều dài quỹ đạo L = 14cm = 2.A ⇒ A = 7cm
√ k ω 1 M ∆ = 2π/3 M0
Ta có ω ¿ =¿ 10π rad/s⇒ T = = s
m 2π 5 A
2. π A 3 Smax A 3
Góc quét Δφ = ωΔt ¿ --
3 2 2
Để vật đi được quãng đường lớn nhất thì Δφ phải đối xứng qua trục
tung.
' A √3 A √3
Từ đường tròn lượng giác  Smax = + = A√ 3 = 7√ 3 cm.
2 2
Bài 6:
2T T 2T T T
Δt¿ > nên ta phải tách Δt = = + ứng với quãng đường Smax = M0
3 2 3 2 6 M
∆ = π/3
2.A + S'max
A
T π A A
Trong thời gian Δt' = thì góc quét Δφ' = ωΔt' = --
Smax
6 3 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 52 -

Để vật đi đi được quãng đường lớn nhất thì Δφ' phải đối xứng qua trục tung.
' A A
Từ đường tròn lượng giác  Smax = + = A.
2 2
2T
⇒ Quãng đường lớn nhất mà vật đi được trong thời gian là Smax = 2.A + A = 3A
3
2T S 9A
Tốc độ trung bình lớn nhất của vật thực hiện được trong khoảng thời gian là: vmax = max = (1)
3 ∆ t 2T
Tương tự đối với Smin thì Smin = 2.A+ S'min
(
S'min =2 A−
A √3
2 )
=¿ 2A - A√ 3  Smin=4A-A√ 3
S min ( 4 A− A √ 3 ) .3
Tốc độ trung bình min là vmin = = (2)
∆t 2T
v min 4− √ 3
Từ (1) và (2) suy ra =
v max 3

Bài 1:
Ta có |v|>10 π √ 2 ⇒ [ ¿ v> 10 π √ 2
¿ v ←10 π √ 2
M3 M2
Biểu diễn trên đường tròn. -10π 2 10π 2 v

-vmax vmax
Để vật nhỏ của con lắc có độ lớn vận tốc không nhỏ hơn 10π √ 2cm/s thì
⏜ ⏜ M4 M1
ứng với cung tròn M 1 M 2 và M 3 M 4
ωA
v= =¿ 10π√ 2  ω.A = 20π
√2
 ω = 2π rad/s  f = 1Hz
Bài 2:
Ta có ω =
√ k
m
π
=¿ 10π rad/s  T = s  vmax = ω.A = 20 cm/s vận
5
M
tốc nhỏ hơn 10√ 3cm/s. O v (cm/s)
10 3 20
π 5π
Từ đường tròn lượng giác ta có góc quét: ∆φ = 2π - = = ωt
3 3 M1
 t = 0,523 s
Bài 3:
Vật có tốc độ cực đại tại vị trí cân bằng.
2 M
Chu kì dao động T = s; thời gian chuyển động t = 1s
3 O π/17 x
A
Góc Δφ=ωt=3π
M1
π
Lúc đầu vật ở vị trí M0 ứng với góc
17
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 53 -

Sau 1 vòng tròn vật đi qua vị trí cân bằng 2 lần, thêm nữa đường tròn nữa vật đi qua vị trí cân bằng thêm 1
lần nữa ⇒ số lần vật đạt tốc độ cực đại trong giây đầu tiên là: 3 lần
Bài 4:
A M2
Vật qua vị trí theo chiều dương ứng với điểm M1 trên đường tròn.
2 π π
∆ = +
Khi vật có vận tốc cực đại tại vị trí cân bằng có 2 điểm M 1 và M2 trên đường 3 2
O
0,5A A
tròn
π π 5π 2π 5T
Góc quét Δφ ¿ + = = .t ⇒ t ¿ M1
3 2 6 T 12
Bài 5:
Ta có |v|<5 π ⇒ [ ¿¿vv>−5
<5 π
π
M2 M1
Biểu diễn trên đường tròn

-5π v
Để vật nhỏ của con lắc có độ lớn vận tốc không nhỏ hơn 5π cm/s thì -vmax 5π vmax
⏜ ⏜
ứng với cung tròn M 1 M 2và M 3 M 4
M3 M4
ωA
v= = 5π  ω.A = 10π
2
 ω = π rad/s  f = 0,5 Hz
Bài 6:
[
2
¿ a <800 cm/s
Ta có:|a|<800 cm/ s ⇒
2 M2 M1
2
¿ v>−800 cm/s
amax
Để vật nhỏ của con lắc có độ lớn gia tốc không vượt quá 8m/s 2 thì ứng -amax -amax/2 amax/2
⏜ ⏜
với cung tròn M 2 M 3và M 4 M 1
M3 M4
2
ω A
 a = 800 =  ω2.A = 1600  ω = 4π rad/s
2
Tần số dao động của vật là f = 2Hz
Bài 7:
Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 trên đường tròn.
Vận tốc cực đại tại vị trí cân bằng
π π 5π 2π 5π
Góc quét Δφ¿ + = = . t ⇒ t=
3 2 6 T 12
Bài 8:
v max
Chuyển động nhanh dần thì vận tốc tăng. v = có 2 điểm M1 và M2 trên M3 M2
2
π π
đường tròn, nhưng ta chọn M1 ∆ =
3
+
2
Vị trí cần tìm là M3 tại vị trí v = 0 O
vmax/2 vmax
Tên Gv: ……………………………………….. Trang

M1 - 54 -
π π 5π
Góc quét Δφ¿ + = =¿ω.0,1
3 2 6
25 π ⇒ m= k =¿
⇒ ω¿ 2 144g
3 ω
Bài 9:
[
¿ a<20 √ 2m/ s
2
Ta có: |a|<20 √ 2 m/s
2
⇒ M2
¿ v >−20 √ 2m/ s
2
M1

⏜ -20 2 O 20 2 amax
Trong T/2 thì cung M 1 M 2thỏa mãn yêu cầu của đề bài
2
ω A
 a = 20√ 2=  ω2.A = 40  ω = 10π rad/s
√2
Tần số dao động của vật là f = 5Hz
Bài 10:
M0
Ta có lúc t = 0 vật ở vị trí M0 M1
Từ đường tròn lượng giác. Trong 1T vật đi qua v = 20π√ 2cm/s là 2 lần 20π 2
Để đi qua vị trí có vận tốc 20π√ 2cm/s lần thứ 2012 thì O 20 vmax
t = 1006T - ( T6 − T8 )= 24143
24
= 201,19 s
M
M2
Bài 11:
Smax
T O
Ta có: Smin = 4.A + A  t = 2. + ∆t’ = 1 s A +A
2
2
' T
Từ đường tròn lượng giác ⇒ Δ t = M0
3
T
 t = 1s = T +  T = 0,75 s
3
8π
ω= rad/s
3
Tính gia tốc lớn nhất của vật đạt được amax = ω2.A = 280,735 cm/s2.
CHỦ ĐỀ 4: CON LẮC LÒ XO
DẠNG 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ CON LẮC LÒ XO
1. Phương trình dao động: x=A.cos(ωt+φ)
2. Chu kì, tần số, tần số góc và độ biến dạng:
+ Tần số góc, chu kỳ, tần số: ω¿

√ k
m
; T=2π
m
k√;f¿
1 k
2π m √
+ k = mω2
Chú ý: 1N/cm=100N/m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 55 -

+ Nếu lò xo thẳng đứng: T=2π

√ m
k
=¿ 2π
g√
Δ lo
với Δlo ¿
mg
k
Nhận xét: Chu kỳ của con lắc lò xo

+ tỉ lệ với căn bậc 2 của m; tỉ lệ nghịch với căn bậc 2 của k
+ chỉ phụ thuộc vào m và k; không phụ thuộc vào A (sự kích thích ban đầu)
( )
2
m2 N 1
3. Trong cùng khoảng thời gian, hai con lắc thực hiện N1 và N2 dao động: =
m1 N 2
4. Chu kì và sự thay đổi khối lượng:

Gắn lò xo k vào vật m1 được chu kỳ T1, vào vật m2 được T2, vào vật khối lượng m 3 = m1 + m2 được chu kỳ
T3, vào vật khối lượng m 4 = m1 - m2 (m1 > m2) được chu kỳ T4. Ta có: T 23=T 21+T 22 và T 24=T 21−T 22 (chỉ cần
nhớ m tỉ lệ với bình phương của T là ta có ngay công thức này)
5. Chu kì và sự thay đổi độ cứng:
Một lò xo có độ cứng k, chiều dài l được cắt thành các lò xo có độ cứng k1, k2 và chiều dài tương ứng là l1,
l2... thì có: k.l=k1.l1=k2.l2 (chỉ cần nhớ k tỉ lệ nghịch với l của
lò xo)
 Ghép lò xo:
1 1 1
* Nối tiếp: = +
k k1 k 2
⇒ cùng treo một vật khối lượng như nhau thì: T 2=T 12+T 22
* Song song: k=k1+k2

⇒ cùng treo một vật khối lượng như nhau
1 1 1
thì: 2
= 2+ 2
T T1 T 2
(Chỉ cần nhớ k tỉ lệ nghịch với bình phương của T là ta có ngay công thức này)
DẠNG 2: LỰC HỒI PHỤC, LỰC ĐÀN HỒI & CHIỀU DÀI LÒ XO KHI VẬT DAO ĐỘNG.
1. Lực hồi phục:
Là nguyên nhân làm cho vật dao động, luôn hướng về vị trí cân bằng và biến thiên điều hòa cùng tần số với
li độ. Lực hồi phục của CLLX không phụ thuộc khối lượng vật nặng.
Fph= -k.x = -mω2.x; Fph min = 0; Fph max = k.A
2. Chiều dài lò xo: Với l0 là chiều dài tự nhiên của lò xo
* Khi lò xo nằm ngang: Δl0 = 0
Chiều dài cực đại của lò xo: lmax = l0 + A
Chiều dài cực tiểu của lò xo: lmax = l0 - A
* Khi con lắc lò xo treo thẳng đứng hoặc nằm nghiêng 1 góc α
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 56 -

Chiều dài khi vật ở vị trí cân bằng: lcb = l0 + Δl0
Chiều dài ở ly độ x: l = lcb ± x
Dấu “+” nếu chiều dương cùng chiều dãn của lò xo
Chiều dài cực đại của lò xo: lmax = lcb + A
Chiều dài cực tiểu của lò xo: lmin = lcb - A
Với Δl0 được tính như sau:
mg g
+ Khi con lắc lò xo treo thẳng đứng: Δl0¿ =
k ω2
mg. sin α
+ Khi con lắc nằm trên mặt phẳng nghiêng góc α: Δl0¿
k
3. Lực đàn hồi: xuất hiện khi lò xo bị biến dạng và đưa vật về vị trí lò xo không bị biến dạng
a. Lò xo nằm ngang: VTCB trùng với vị trí lò xo không bị biến dạng.
+ Fdh=kx=k.Δl (x=Δl: độ biến dạng; đơn vị mét)
+ Fdh min = 0; Fdh max = k.A
b. Lò xo treo thẳng đứng:
- Ở ly độ x bất kì: F=k(Δl0±x). Dấu “+” nếu chiều dương
cùng chiều dãn của lò xo.
Ví dụ: theo hình bên thì F=k(Δl0-x)
- Ở vị trí cân bằng (x=0):F=kΔl0
- Lực đàn hồi cực đại (lực kéo): F Kmax = k(Δl0+A) (ở vị trí
thấp nhất)
- Lực đẩy (lực nén) đàn hồi cực đại: FN max = k(A-∆l0) (ở vị trí cao nhất).
- Lực đàn hồi cực tiểu:
* Nếu A<Δl0 ⇒ FMin = k(Δl0 - A) = FKmin (vị trí cao nhất).
* Nếu A≥Δl0 ⇒ FMin =0 (ở vị trí lò xo không biến dạng: x=Δl0)
Chú ý:
- Lực tác dụng vào điểm treo Q tại một thời điểm có độ lớn đúng bằng lực đàn hồi nhưng ngược chiều.
- Lực kéo về là hợp lực của lực đàn hồi và trọng lực:
+ Khi con lắc lò xo nằm ngang: Lực hồi phục có độ lớn bằng lực đàn hồi (vì tại VTCB lò xo không biến
dạng)
+ Khi con lắc lò xo treo thẳng đứng: Lực kéo về là hợp lực của lực đàn hồi và trọng lực.
4. Tính thời gian lò xo dãn - nén trong một chu kì:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 57 -

a. Khi A>Δl (Với Ox hướng xuống): Trong một chu kỳ lò xo dãn (hoặc nén) 2 lần.
- Thời gian lò xo nén tương ứng đi từ M1 đến M2:
2α OM Δl -A
t nén= với cosα= =
ω O M1 A tnén
M2 M M1
2 Δ l0 ∆ℓ α
Hoặc dùng công thức t nén= arccos
ω A O O
tdãn
- Thời gian lò xo dãn tương ứng đi từ M2 đến M1:
2 ( π−α ) A
t dãn =T −t nén =
ω
(A > ∆ℓ)
b. Khi Δl≥A (Với Ox hướng xuống): Trong một chu kỳ td = T; tn
= 0.
Ví dụ 1: Một con lắc lò xo nằm ngang có độ cứng k = 100 N/m được gắn vào vật nặng có khối lượng m=0,1
kg. Kích thích cho vật dao động điều hòa, xác định chu kỳ của con lắc lò xo? Lấy π2=10.
A. 0,1s B. 5s C. 0,2s D. 0,3s
Giải
{
¿ m=100 g=0 , 1 kg
Ta có: T = 2π
√ m
k
với
¿ k =100
N
m
⇒ T = 2π
0 ,1
100
=¿ 0,2s
√
Ví dụ 2: Một con lắc lò xo có khối lượng không đáng kể, độ cứng là k, lò xo treo thẳng đứng, bên dưới treo
vật nặng có khối lượng m. Ta thấy ở vị trí cân bằng lò xo giãn ra một đoạn 16cm. kích thích cho vật dao
động điều hòa. Xác định tần số của con lắc lò xo. Cho g=π2 (m/s2 )
A. 2,5Hz B. 5Hz C. 3 Hz D. 1,25 Hz
Giải
√ {
2
Ta có: f ¿
1 g
với ¿ g=π ⇒ f = 1,25Hz
2π Δl ¿ Δ l=0 ,16 m
Ví dụ 3: Một con lắc lò xo có độ cứng là k. Một đầu gắn cố định, một đầu gắn với vật nặng có khối lượng m.
Kích thích cho vật dao động, nó dao động điều hòa với chu kỳ là T. Hỏi nếu tăng gấp đôi khối lượng của vật
và giảm độ cứng đi 2 lần thì chu kỳ của con lắc lò xo sẽ thay đổi như thế nào?
A. Không đổi B. Tăng lên 2 lần C. Giảm đi 2 lần D. Giảm 4 lần
Giải
Gọi chu kỳ ban đầu của con lắc lò xo là T = 2π

√ m
k
Goị T’ là chu kỳ của con lắc sau khi thay đổi khối lượng và độ cứng của lò xo.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 58 -

√ √
k 2m m
⇒ T '=2 π
√ m'
k'
Trong đó
m '=2 m ; k '= ⇒ T '=2 π
2 k
2
=2.2 π
k
=¿
2T
⇒ Chu kỳ dao động tăng lên 2 lần

Ví dụ 4: Một lò xo có độ cứng là k. Khi gắn vật m 1 vào lò xo và cho dao động thì chu kỳ dao động là 0,3s.
Khi gắn vật có khối lượng m2 vào lò xo trên và kích thích cho dao động thì nó dao động với chu kỳ là 0,4s.
Hỏi nếu khi gắn vật có khối lượng m = 2m1 + 3m2 thì nó dao động với chu kỳ là bao nhiêu?
A. 0,25s B. 0,4s C. 0,812s D. 0,3s
Giải:
T2 ¿ 2 T 21 +3 T 22 ⇒ T = 0,812s
Ví dụ 5: Một con lắc lò xo có vật nặng khối lượng m = 0,1 kg, lò xo có độ cứng là 100N/m. kích thích cho
vật dao động điều hòa. Trong quá trình dao động chiều dài lò xo thay đổi l 0 cm. Hãy xác định phương trình
dao động của con lắc lò xo. Cho biết gốc tọa độ tại vị trí cân bằng, t
π π π π
A. x=10cos(5πt+ )cm B. x=5cos(10πt+ ) cm C. x=10cos(5πt- ) cm D. x=5cos(10πt- ) cm
2 2 2 2
Giải
Phương trình dao động có dạng: x=Acos(ωt+φ) cm
{
L
¿ A= =5 cm
2
Trong đó: ¿ ω=
k
m
=
√ √
100
0 ,1
−π
π
=10 πrad /s ⇒ x=5cos(10πt- ) cm
2
¿ φ= rad
2
Ví dụ 6: Một lò xo có độ dài l=50 cm, độ cứng k=50 N/m. Cắt lò xo làm 2 phần có chiều dài lần lượt là l 1 =
20 cm, l2 = 30 cm. Tìm độ cứng của mỗi đoạn:
A. 150N/m; 83,3N/m B. 125N/m; 133,3N/m
C. 150N/m; 135,3N/m D. 125N/m; 83,33N/m
Giải
k 0 l 0 50.50
Ta có: k 0 l 0=k 1 l 1=k 2 l 2 ⇒ k 1= = =¿125(N/m)
l1 20
k 0 l 0 50.50
 k 2= = =¿ 83,33(N/m)
l2 30
Ví dụ 7: Một lò xo có chiều dài l0, độ cứng k0 = 100N/m. Cắt lò xo làm 3 đoạn tỉ lệ 1 :2:3. Xác định độ cứng
của mỗi đoạn
A. 200; 400; 600 N/m B. 100; 300; 500 N/m
C. 200; 300; 400 N/m D. 200; 300; 600 N/m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 59 -

Giải
Ta có k 0 l 0=k 1 l 1=k 2 l 2
{
k 0 l0
{
¿ k1= k 0 l0
l1
¿ k 2=
⇒ ¿ l = l 0 ⇒ k1=100.6=600(N/m). Từ đó suy ra l1
⇒ k2= 300(N/m)
1
6 l0
¿ l 2=
N 3
¿ k 0 =100
m
Tương tự cho k3
Ví dụ 8: Lò xo 1 có độ cứng k 1 = 400 N/m, lò xo 2 có độ cứng là k 2 = 600 N/m. Hỏi nếu ghép song song 2 lò
xo thì độ cứng là bao nhiêu?
A. 600 N/m B. 500 N/m C. 1000 N/m D. 2400 N/m
Giải:
Ta có: Vì lò xo ghép // ⇒ k = k1 + k2 = 400+600 = 1000N/m
Ví dụ 9: Lò xo 1 có độ cứng k 1 = 400 N/m, lò xo 2 có độ cứng là k 2 = 600 N/m. Hỏi nếu ghép nối tiếp 2 lò xo
thì độ cứng là bao nhiêu?
A. 600 N/m B. 500 N/m C. 1000 N/m D. 240 N/m
Giải:
k1 k 2 400.600
Vì 2 lò xo mắc nối tiếp ⇒ k ¿ = =¿ 240 (N/m)
k 1 +k 2 400+600
Ví dụ 10: Một con lắc lò xo khi gắn vật m với lò xo k1 thì chu kỳ là T1 = 3s. Nếu gắn vật m đó vào lò xo k2 thì
dao động với chu kỳ T2 = 4s. Tìm chu kỳ của con lắc lò xo ứng với các trường hợp ghép nối tiếp và song
song hai lò xo với nhau.
A. 5s; 1s B. 6s, 4s C. 5s, 2.4s D. 10s, 7s
Giải
▪ Khi hai lò xo mắc nối tiếp ta có: T ¿ √ T 1 +T 2=√ 3 +4 =¿ 5s

2 2 2 2
T 1. T 2 3.4
▪ Khi hai lò xo ghép song song ta có: T ¿ = =¿ 2.4s
√T 2
1 +T
2
2 √ 32+ 4 2
Ví dụ 11: Một con lắc lò xo có chiều dài tự nhiên là l 0 = 30 cm, độ cứng của lò xo là k = 10 N/m. Treo vật
nặng có khối lượng m = 0,1 kg vào lò xo và kích thích cho lò xo dao động điều hòa theo phương thẳng đứng
với biên độ A = 5 cm. Xác định chiều dài cực đại, cực tiểu của lò xo trong quá trình dao động của vật.
A. 40cm; 30 cm B. 45cm; 25cm C. 35 cm; 55cm D. 45 cm; 35 cm
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 60 -

mg
Ta có l0 = 30 cm và Δl¿ =¿0,1m=10cm và lmax = l0 + Δl + A = 30 + 10 + 5 = 45cm
k
Ví dụ 12: Một con lắc lò xo có chiều dài tự nhiên là l 0=30 cm, độ cứng của lò xo là k=10 N/m. Treo vật nặng
có khối lượng m=0,1 kg vào lò xo và kích thích cho lò xo dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với
biên độ A=5 cm. Xác định lực đàn hồi cực đại, cực tiểu của lò xo trong quá trình dao động của vật.
A. 1,5N; 0,5N B. 2N; 1,5N C. 2,5N; 0,5N D. 2,5 N; 1 N
Giải
Ta có Δl=0,1m>A. Áp dụng Fdhmax=k(A+Δl)=10(0,1+0,05)=1,5N
Và Fdhmin=k(A-Δl)=10(0,1-0,05) = 0,5N
biên độ A=20 cm. Xác định lực đàn hồi cực đại, cực tiểu của lò xo trong quá trình dao động của vật
A. 1,5N; 0N B. 2N; 0N C. 3N; 0N D. không đáp án
Giải
Ta có Δl=0,1m<A. Áp dụng Fdh max = k(A + ∆l) = 10(0,1 + 0,2) = 3N
Và Fdh min = 0 vì Δl<A
biên độ A=20 cm. Xác định thời gian lò xo bị nén trong một chu kỳ?
π π π
A. s B. s C. s D. πs
15 10 5
Giải
φ
Ta có t nén=
ω
{
Δl 10 1 π 2π
¿ cosφ '= = = ⇒φ ' = ⇒φ=2 φ '=
A 20 2 3 3 φ 2π π
Trong đó ⇒ t nén= = = s
¿ ω=
K
m√ √
=
10
0,1
=10 rad /s
ω 3.10 15
biên độ A=20 cm. Xác định tỉ số thời gian lò xo bị nén và giãn
A. 0,5 B. 1 C. 2 D. 0,25
Giải
Gọi H là tỉ số thời gian lò xo bị nén và giãn trong một chu kỳ.
t nen φ nen ω dan φnen
Ta có: H= = . =
t dan ω nen φ dan φ dan
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 61 -
{ {
¿ φnen=2 φ ' 2π
¿ 1 π ⇒ φnen= 3 φ 2π 3 1
¿ cosφ '= ⇒ φ '= ⇒ H= nen = . =
Trong đó 2 3 φdan 3 4 π 2
2π 4 π
¿ φdan =2 π− =
3 3
III. BÀI TẬP

Bài 1: Chu kì dao động con lắc lò xo tăng lên 2 lần khi (các thông số khác không thay đổi):
A. Khối lượng của vật nặng tăng gấp 2 lần B. Khối lượng của vật nặng tăng gấp 4 lần
C. Độ cứng lò xo giảm 2 lần D. Biên độ giảm 2 lần
Bài 2: Chọn câu đúng
A. Dao động của con lắc lò xo là một dao động tuần hoàn
B. Chuyển động tròn đều là một dao động điều hoà
C. Vận tốc và gia tốc của một dao động điều hoà cũng biến thiên điều hòa nhưng ngược pha nhau
D. Tất cả nhận xét trên đều đúng
Bài 3: Kích thích để con lắc lò xo dao động điều hoà theo phương ngang với biên độ 5cm thì vật dao động
với tần số 5Hz. Treo hệ lò xo trên theo phương thẳng đứng rồi kích thích để con lắc lò xo dao động đi ều hoà
với biên độ 3cm thì tần số dao động của vật là
A. 3Hz B. 4Hz C. 5Hz D. 6 Hz
Bài 4: Một con lắc lò xo gồm vật nặng khối lượng m=0,1 kg, lò xo có độ cứng k=40 N/m. Khi thay ra bằng
m'=0,16 kg thì chu kỳ của con lắc tăng
A. 0,0038s B. 0,083s C. 0,0083s D. 0,038s
Bài 5: Một con lắc lò xo dao động điều hoà với biên độ A=8cm, chu kì T=0,5s. Khối lượng quả nặng là
0,4kg. Tìm độ cứng của lò xo:
0,025
A. k=6,4π2(N/m) B. k = 2 (N/m) C. k=6400π2 (N/m) D. k=128π2 (N/m)
π
Bài 6: Vật có khối lượng m=200g gắn vào 1 lò xo. Con lắc này dao động với tần số f=10Hz. Lấy π 2=10. Độ
cứng của lò xo bằng:
A. 800 N/m B. 800 π N/m C. 0,05N/m D. 19,5 N/m
Bài 7: Một lò xo nếu chịu lực kéo 1 N thì giãn ra thêm 1 cm. Gắn một vật nặng 1 kg vào lò xo rồi cho nó dao
động theo phương ngang không ma sát. Chu kì dao động của vật là:
A. 0,314s B. 0,628s C. 0,157s D. 0,5s
Bài 8: Con lắc lò xo, vật nặng có khối lượng m dao động với chu kì T. Muốn chu kì dao động của vật tăng
gấp đôi thì ta phải thay vật bằng một vật khác có khối lượng m’ có giá trị:
A. m'=2m B. m'=0,5m C. m'=√ 2m D. m'=4m
Bài 9: Hòn bi của một con lắc lò xo có khối lượng bằng m. Nó dao động với chu kì T=ls. Phải thay đổi khối
lượng hòn bi thế nào đế chu kì con lắc trở thành T'=0,5s?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 62 -

m m m m
A. m '= B. m '= C. m '= D. m '=
2 3 4 8
Bài 10: Hòn bi của một con lắc lò xo có khối lượng bằng m. Nó dao động với chu kì T=ls. Nếu thay hòn bi
đầu tiên bằng hòn bi có khối lượng 2m, chu kì con lắc sẽ là bao nhiêu?
T √2
A. T '= = (s) B. T '=2 T √ 2=2 √ 2 (s)
√2 2
C. T '=T √ 2= √ 2 (s) D. T'=2T=2 (s)
Bài 11: Lần lượt gắn với 2 quả cầu có khối lượng m 1 và m2 vào cùng một lò xo, khi treo m 1 hệ dao động với
chu kì T1=0,6s. Khi treo m2 thì hệ dao động với chu kì 0,8s. Chu kì dao động của hệ nếu đồng thời gắn m 1 và
m2 vào lò xo trên là:
A. T=0,2s B. T=1s C. T=1,4s D. T=0,7s
Bài 12: Một vật có khối lượng m treo vào lò xo có độ cứng k. Kích thích cho vật dao động điều hòa với biên
độ 3cm thì chu kỳ dao động của nó là T=0,3s. Nếu kích thích cho vật dao động điều hòa với biên độ 6cm thì
chu kỳ dao động của con lắc lò xo là
A. 0,3s B. 0,15s C. 0,6s D. 0,423s
Bài 13: Một vật treo vào lò xo làm nó dãn ra 4 cm. Cho g=10m/s2, π2=10. Chu kì dao động của vật là
A. 0,2s B. 0,4s C. 3,14s D. 1,57s
Bài 14: Chu kỳ dao động của con lắc lò xo phụ thuộc vào:
A. Biên độ dao động B. Gia tốc của sự rơi tự do
C. Độ cứng của lò xo D. Điều kiện kích thích ban đầu
Bài 15: Tần số của con lắc lò xo không phụ thuộc vào:
A. Biên độ dao động B. Khối lượng vật nặng C. Độ cứng của lò xo D. Kích thước của lò xo
Bài 16: Một con lắc lò xo đang dao động điều hòa. Biên độ dao động phụ thuộc vào:
A. Độ cứng của lò xo B. Khối lượng vật nặng
C. Điều kiện kích thích ban đầu D. Gia tốc của sự rơi tự do
Bài 17: Trong con lắc lò xo nếu ta tăng khối lượng vật nặng lên 4 lần và độ cứng tăng 2 lần thì tần số dao
động của vật:
A. Tăng 2 lần B. Giảm 2 lần C. Tăng √ 2 lần D. Giảm √ 2 lần
Bài 18: Con lắc lò xo gồm vật m và lò xo k=100 N/m, dao động điều hòa với tần số 3,18 Hz. Khối lượng vật
nặng là
A. 0,2kg B. 250g C. 0,3kg D. 100g
Bài 19: Khi treo vào con lắc lò xo có độ cứng k 1 một vật có khối lượng m thì vật dao động với chu kỳ T 1.
Khi treo vật này vào lò xo có độ cứng k2 thì vật dao động với chu kỳ T2=2T1. Ta có thể kết luận
A. k1=k2 B. k1=4k2 C. k2=2k1 D. k2=4k1
Bài 20: Một con lắc lò xo gồm vật nặng có khối lượng m=100g dao động điều hòa theo phương trình
x=5sin20t(cm). Độ cứng lò xo là
A. 4 N/m B. 40 N/m C. 400 N/m D. 200 N/m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 63 -

Bài 21: Một con lắc lò xo gồm vật có khối lượng m và lò xo có độ cứng k không đổi, dao động điều hoà.
Nếu khối lượng m=200g thì chu kì dao động của con lắc là 2s. Để chu kì con lắc là 1s thì khối lượng m bằng
A. 200g B. 800g C. 100g D. 50g
Bài 22: Khi gắn vật m1 vào lò xo nó dao động với chu kì l,2s. Khi gắn m 2 vào lò xo đó thì dao động với chu
kì l,6s. Khi gắn đồng thời m1 và m2 vào lò xo đó thì nó dao động với chu kì là
A. 2,8s B. 2s C. 0,96s D. Một giá trị khác
Bài 23: Một lò xo độ cứng k=80 N/m. Trong cùng khoảng thời gian như nhau, nếu treo quả cầu khối lượng
m1 thì nó thực hiện 10 dao động, thay bằng quả cầu khối lượng m2 thì số dao động giảm phân nửa. Khi treo
2
cả m1 và m2 thì tần số dao động là Hz. Tìm kết quả đúng
π
A. m1=4kg; m2=1kg B. m1=1kg; m2=4kg C. m1=2kg; m2=8kg D. m1=8kg; m2=2kg
Bài 24: Nếu độ cứng k của lò xo tăng gấp đôi và khối lượng m của vật treo đầu lò xo giảm 2 lần thì chu kì
dao động của vật sẽ thay đổi
A. không thay đổi B. tăng 2 lần C. giảm 2 lần D. giảm √ 2 lần
Bài 25: Khi nói về dao động điều hòa của con lắc lò xo nằm ngang, phát biểu nào sau đây sai?
A. Tốc độ của vật dao động điều hòa có giá trị cực đại khi nó qua vị trí cân bằng.
B. Gia tốc của vật dao động điều hòa có độ lớn cực đại ở vị trí biên.
C. Lực kéo về tác dụng lên vật dao động điều hòa luôn hướng về vị trí cân bằng.
D. Gia tốc của vật dao động điều hòa có giá trị cực đại ở vị trí cân bằng.
Bài 26: Phát biểu nào sau đây về con lắc lò xo dao động điều hòa theo phương ngang sau đây là sai?
A. Trong quá trình dao động, chiều dài của lò xo thay đổi.
B. Trong quá trình dao động, có thời điểm lò xo không dãn không nén.
C. Trong quá trình dao động, có thời điểm vận tốc và gia tốc đồng thời bằng không.
D. Trong quá trình dao động có thời điểm li độ và gia tốc đồng thời bằng không.
Bài 27: Một con lắc lò xo gồm vật có khối lượng m và lò xo có độ cứng k dao động đi ều hòa. Nếu tăng độ
cứng k lên 2 lần và giảm khối lượng m đi 8 lần thì tần số dao động của vật sẽ:
A. tăng 4 lần B. giảm 4 lần C. tăng 2 lần D. giảm 2 lần
Bài 28: Hai con lắc lò xo có cùng độ cứng k. Biết chu kỳ dao động T 1=2T2. Khối lượng của hai con lắc liên
hệ với nhau theo công thức:
A. m1=√ 2m2 B. m1=4m2 C. m2=4m1 D. m1=2m2
Bài 29: Một con lắc lò xo gồm vật có khối lượng m và lò xo có độ cứng k không đổi, dao động điều hòa.
Nếu khối lượng m=200g thì chu kỳ dao động của con lắc là 2s. Để chu kỳ dao động của con lắc là 4s thì khối
lượng m phải bằng:
A. 200g B. 800g C. 100g D. 50g
Bài 30: Một con lắc lò xo dao động điều hoà với chu kì T, để chu kì dao động tăng lên 10% thì khối lượng
của vật phải
A. Tăng 21% B. Giảm 11% C. Giảm 10%. D. Tăng 20%
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 64 -
Bài 31: Một lò xo độ cứng k=130 N/m. Trong cùng khoảng thời gian như nhau, nếu treo quả cầu khối lượng
m1 thì nó thực hiện 10 dao động, thay bằng quả cầu khối lượng m 2 thì số dao động tăng 50%. Khi treo cả m 1
và m2 thì chu kỳ dao động là 2s. Lấy π2 = 10. Tìm kết quả đúng:
A. m1=4kg; m2=9kg B. ml=9kg; m2=4kg C. m1=2kg; m2=8kg D. m1=8kg; m2=2kg

Bài 1: Khi gắn quả nặng m1 vào một lò xo, nó dao động với chu kỳ T1=1,2 s. Khi gắn quả nặng m 2 vào lò xo
nó dao động với chu kỳ T2=1,6 s. Khi gắn đồng thời hai quả nặng m 1, m2 vào lò xo thì nó dao động với chu
kỳ:
A. T=2s B. T=4s C. T=2,8s D. T=1,45s
Bài 2: Khi gắn vật có khối lượng m 1=4kg vào một lò xo có khối lượng không đáng kể, nó dao động với chu
kì T1=1s. Khi gắn một vật khác có khối lượng m 2 vào lò xo trên nó dao động với khu kì T 2=0,5s. Khối lượng
m2 bằng:
A. 0,5kg B. 2kg C. 1kg D. 3kg
Bài 3: Lần lượt treo hai vật m1 và m2 vào một lò xo có độ cứng k=40N/m, và kích thích cho chúng dao động.
Trong cùng một thời gian nhất định m1 thực hiện được 20 dao động, m2 thực hiện được 10 dao động. Nếu
π
cùng treo 2 vật đó vào lò xo thì chu kì dao động của hệ bằng s Khối lượng m1 và m2 bằng bao nhiêu?
2
A. m1=0,5kg và m2=2kg B. m1=0,5kg và m2=1kg C. m1=1kg và m2=1kg D. m1=1kg và m2=2kg
Bài 4: Một con lắc lò xo gồm lò xo có độ cứng k mắc vào vật có khối lượng m thì hệ dao động với chu kì
T=0,9s. Nếu tăng khối lượng của vật lên 4 lần và tăng độ cứng của lò xo lên 9 lần thì chu kì dao động của
con lắc nhận giá trị nào sau đây:
A. T'=0,4s B. T'=0,6s C. T'=0,8s D. T'=0,9s
Bài 5: Treo một vật có khối lượng m vào một lò xo có độ cứng k thì vật dao động với chu kì 0,2s. Nếu treo
thêm gia trọng Δm=225g vào lò xo thì hệ vật và gia trọng dao động với chu kì 0,25s. Cho π 2 = 10. Lò xo có
độ cứng là
A. 4√ 10 N/m B. 100 N/m C. 400 N/m D. 900 N/m
Bài 6: Khối gỗ M=3990g nằm trên mặt phẳng ngang nhẵn không ma sát, nối với tường bằng một lò xo có độ
cứng 1 N/cm. Viên đạn m=10g bay theo phương ngang với vận tốc v 0=60m/s song song với lò xo đến đập
vào khối gỗ và dính trong gỗ. Sau va chạm hệ vật dao động với biên độ là:
Bài 7: Một con lắc lò xo gồm lò xo được đặt trên một mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Kéo quả nặng
5
đến vị trí lò xo giãn 4 cm và buông nhẹ cho nó dao động điều hòa với tần số f ¿ Hz. Tại thời điểm quả nặng
π
đi qua vị trí li độ x=2 cm thì tốc độ chuyển động của quả nặng là
A. 20cm/s B. 20√ 12cm/s C. 20√ 3cm/s D. 10√ 3cm/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 65 -

Bài 8: Một con lắc lò xo đang dao động điều hòa với biên độ 4 cm. Tại thời điểm t, vận tốc và gia tốc của
viên bi lần lượt là 20 cm/s và 2√ 3m/s2. Tần số dao động là
10 2 5
A. 10 Hz B. Hz C. Hz D. Hz
π π π
Bài 9: Một con lắc lò xo gồm lò xo nhẹ có độ cứng k và vật nhỏ khối lượng m=0,5 kg. Con lắc dao động điều
hòa theo phương ngang với chu kì T. Biết ở thời điểm t vật có li độ 2 cm, ở thời điểm t + ( T4 ) vật có tốc độ
20 cm/s. Giá trị của k bằng:
A. 100 N/m B. 50 N/m C. 20 N/m D. 40 N/m
Bài 10: Một con lắc lò xo dao động với biên độ A=8 cm, chu kỳ T=0,5 s, đặt trên mặt phẳng nằm ngang
không ma sát. Khối lượng quả nặng là 100g. Giá trị lớn nhất của lực đàn hồi tác dụng vào quả nặng là
A. 2,20 N B. 0,63 N C. 1,26 N D. 4,00 N
Bài 11: Một con lắc lò xo m=0,1kg, k=40 N/m đặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Kéo quả nặng
đến vị trí lò xo giãn 4 cm và buông nhẹ. Nếu chọn gốc tọa độ O trùng vị trí cân bằng (VTCB) của quả nặng,
chiều dương Ox hướng theo chiều nén của lò xo. Gốc thời gian t=0 khi vật đi qua VTCB lần đầu tiên, thì
phương trình dao động của quả nặng là
π π π
A. x=4cos(10t- ) cm B. x=4cos(20t- ) cm C. x=4cos(20t+ ) cm D. x=4cos(20t-π) cm
2 2 2
Bài 12: Một con lắc lò xo m=0,1kg, k=40 N/mđặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Khi vật đang
đứng im tại vị trí cân bằng thì truyền cho nó một vận tốc v 0=0,8 m/s dọc theo trục của lò xo. Thế năng và
động năng của quả nặng tại vị trí li độ x=2 cm có giá trị lần lượt bằng
A. Et=8mJ; Ed=24mJ B. Et=8mJ; Ed=32mJ C. Et=24mJ; Ed=8mJ D. Et=32mJ; Ed=24mJ
Bài 13: Một con lắc lò xo m=200 g, k=20 N/m đặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Chọn trục tọa
độ Ox có gốc O trùng vị trí cân bằng của quả nặng, chiều dương Ox hướng theo chiều dãn của lò xo. Kéo
quả nặng đến vị trí lò xo dãn 1 cm rồi truyền cho nó vận tốc bằng 0,4 m/s hướng về vị trí cân bằng. Gốc thời
gian t=0 khi vật bắt đầu chuyển động. Pha ban đầu của dao động là
π
A. 2,33 rad B. l,33rad C. rad D. π rad
3
Bài 14: Một con lắc lò xo m=0,2 kg, k=80 N/m đặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Kéo quả nặng
đến vị trí lò xo giãn 2 cm và thả nhẹ. Động năng của con lắc sẽ biến thiên điều hòa với tần số
20 10 5
A. Hz B. Hz C. 20√ 2 Hz D. Hz
π π π
π
Bài 15: Để quả nặng của con lắc lò xo dao động điều hoà với phương trình x=4cos(10t+ ) cm. Gốc thời
2
gian được chọn khi vật bắt đầu dao động. Các cách kích thích dao động nào sau đây là đúng?
A. Tại vị trí cân bằng truyền cho quả nặng tốc độ 40 cm/s theo chiều dương trục toạ độ.
B. Tại vị trí cân bằng truyền cho quả nặng tốc độ 40 cm/s theo chiều âm trục toạ độ.
C. Thả vật không vận tốc đầu ở biên dương.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 66 -

D. Thả vật không vận tốc đầu ở biên âm.
Bài 16: Một con lắc lò xo m=0,2kg, k=80N/m đặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Kéo quả nặng
đến vị trí lò xo giãn 2 cm và thả nhẹ. Trong quá trình dao động, thế năng của con lắc sẽ biến thiên đi ều hòa
với biên độ
A. 16 mJ B. 8 mJ C. 32 mJ D. 16 J
Bài 17: Một con lắc lò xo m=0,2kg, k=80N/m đặt trên mặt phẳng nằm ngang không ma sát. Kéo quả nặng
đến vị trí lò xo giãn 2 cm và thả nhẹ. Trong quá trình dao động, động năng của con lắc sẽ biến thiên điều hòa
quanh giá trị cân bằng là:
A. 32 mJ B. 4 mJ C. 16 mJ D. 8 mJ
Bài 18: Một lò xo treo thẳng đứng trong trường trọng lực, đầu phía trên của lò xo được treo vào điểm cố định
I. Nếu đầu phía dưới treo vật có khối lượng m 1 thì con lắc dao động với chu kì T 1=0,4 s. Nếu đầu phía dưới
treo vật có khối lượng m2 thì con lắc dao động với chu kì T 2=0,5 s. Nếu đầu phía dưới treo vật có khối |m l-
m2| thì con lắc dao động với chu kì:
A. T=0,90 s B. T=0,30 s C. T=0,20 s D. T=0,45 s
Bài 19: Một vật có khối lượng m=200 g treo vào lò xo trên phương thẳng đứng làm nó dãn ra 2 cm. Biết
rằng hệ dao động điều hòa, trong quá trình vật dao động thì chiều dài của lò xo biến thiên từ 25 cm đến 35
cm. Lấy g=10m/s2, cơ năng con lắc lò xo là
A. 1250 J B. 0,125 J C. 12,5 J D. 125 J
Bài 20: Một con lắc lò xo thẳng đứng có k=100N/m, m=200g, lấy g=10m/s 2, đầu trên của lò xo
được nối với điểm treo bởi một sợi chỉ (hình vẽ). Để trong quá trình dao động điều hoà sợi chỉ
luôn căng thì biên độ A của dao động phải thoả mãn
k
A. A≥2cm B. A≤4cm
C. A≤2cm D. A≥4cm m

Bài 1: Ban đầu dùng 1 lò xo treo vật M tạo thành con lắc lò xo dao động với biên độ A. Sau đó lấy 2 lò xo
giống hệt lò xo trên nối thành 1 lò xo dài gấp đôi, treo vật M vào lò xo này và kích thích cho hai hệ dao
động. Biết cơ năng của hệ vẫn như cũ. Biên độ dao động mới của hệ là:
A. A'=2A B. A'=√ 2A C. A'=0,5A D. A'=4A
Bài 2: Cho hai lò xo có độ cứng k1 và k2
2π
▪ Khi hai lò xo ghép song song rồi mắc vào vật M=2kg thì dao động với chu kì là T ¿ 3 (s)
3T
▪ Khi hai lò xo ghép nối tiếp rồi mắc vào vật M=2kg thì dao động với chu kì T'¿ 2 (s)
√
Độ cứng k1, k2 của hai lò xo là:
A. 30 N/m; 60 N/m B. 10 N/m; 20 N/m C. 6 N/m; 12 N/m D. Đáp số khác
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 67 -

Bài 3: Khi treo một vật có khối lượng m vào lò xo k 1 thì vật dao động với chu kỳ T 1=0,8s. Nếu treo vật vào
lò xo có độ cứng k2 thì vật dao động với chu kì T 2=0,6 s. Khi mắc vật m vào hệ 2 lò xo mắc song song thì
chu kỳ dao động của vật m là:
A. T=0,48 s B. T=1 s C. T=1,4 s D. T=0,7 s
Bài 4: Một lò xo có độ cứng là 50 N/m, khi mắc với vật m thì hệ này dao động với chu kì ls, người ta cắt lò
xo làm hai phần bằng nhau rồi ghép hai lò xo song song nhau, gắn vật trên vào hệ lò xo mới và cho dao động
thì hệ này có chu kì là bao nhiêu?
A. 0,5s B. 0,25s C. 4s D. 2s
Bài 5: Một vật nặng M khi treo vào lò xo có độ cứng k 1 thì dao động với tần số f 1, khi treo vào lò xo có độ
cứng k2 thì nó dao động với tần số f2. Dùng hai lò xo trên mắc song song với nhau rồi treo vật M vào thì vật
sẽ dao động với tần số là:
f1.f2 f 1+ f 2
A. √ f 21 + f 22 B. √ f 21 −f 22 C. D.
f 1+ f 2 f1.f2
Bài 6: Hai lò xo l1 và l2 có cùng độ dài. Khi treo vật m vào lò xo l 1 thì chu kỳ dao động của vật là T 1=0,3s,
khi treo vật vào lò xo l2 thì chu kỳ dao động của vật là 0,4s. Nối hai lò xo với nhau ở cả hai đầu để được một
lò xo cùng độ dài rồi treo vật vào hệ hai lò xo thì chu kỳ dao động của vật là:
A. 0,12s B. 0,24s C. 0,36s D. 0,48s
Bài 7: Một vật nặng khi treo vào một lò xo có độ cứng k 1 thì nó dao động với tần số f 1, khi treo vào lò xo có
độ cứng k2 thì nó dao động với tần số f 2. Dùng hai lò xo trên mắc nối tiếp với nhau rồi treo vật nặng vào thì
vật sẽ dao động với tần số bao nhiêu?
f 1+ f 2 f1.f 2
A. √ f 21 + f 22 B. C. √ f 21 −f 22 D.
f1.f2 √f 2
1
2
+f 2
Bài 8: Khi mắc vật m vào lò xo k1 thì vật dao động điều hòa với chu kỳ T 1=0,6 s, khi mắc vật m vào lò xo k 2
thì vật dao động điều hòa với chu kỳ T 2=0,8 s. Khi mắc m vào hệ hai lò xo k 1, k2 nối tiếp thì chu kỳ dao động
của m là:
A. 0,48s B. 0,70s C. 1,0s D. 1,40s
Bài 9: Dùng hai lò xo giống nhau, ghép nối tiếp với nhau, rồi mắc vào một vật để tạo thành hệ dao động thì
so với con lắc tạo bởi một lò xo với vật thì:
A. Chu kỳ tăng π2=10 lần B. Chu kỳ giảm 2 lần
C. Chu kỳ giảm √ 2 lần D. Chu kỳ không thay đổi
Bài 10: Hai lò xo l1 và l2 cùng độ dài tự nhiên l0=30 cm. Khi treo 1 vật có khối lượng 0,8 kg vào l 1 thì nó dao
động với chu kỳ T1=0,3 s; còn khi treo vật vào lò xo l2, thì chu kì T2=0,4s. Nối l1, l2 thành một lò xo dài gấp
đôi. Muốn chu kỳ dao động của hệ là 0,35 s phải tăng hay giảm khối lượng của vật đi bao nhiêu?
A. Tăng khối lượng của vật thêm 40,8 g B. Tăng khối lượng của vật thêm 408 g
C. Giảm khối lượng của vật đi 408 g D. Kết quả khác
Bài 11: Một lò xo khi treo vật khối lượng m thì có chu kỳ dao động là 2s, hỏi phải cắt lò xo đó thành mấy
phần bằng nhau để khi treo m vào một phần thì chu kỳ dao động là ls
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 68 -
A. 2 phần B. 8 phần C. 4 phần D. 6 phần
Bài 12: Một quả cầu nhỏ khi gắn vào lò xo có độ cứng k thì hệ dao động với chu kì T. Biết độ cứng của lò xo
tỷ lệ nghịch với chiều dài của nó. Hỏi phải cắt lò xo trên thành bao nhiêu phần bằng nhau để khi treo quả cầu
T
vào mỗi phần đó thì chu kì dao động của hệ là :
4
A. 16 phần B. 8 phần C. 4 phần D. 12 phần
Bài 13: Một vật khối lượng m, khi gắn vào lò xo có độ cứng k 1 thì dao động với chu kỳ 6s; khi gắn vào lò xo
+ k2
có độ cứng k2 thì dao động với chu kỳ 2√ 2 s. Khi gắn vào lò xo có độ cứng k = 4k 1 sẽ dao động với chu
2
kỳ bằng:
A. 5,00s B. 1,97s C. 2,40s D. 3,20s
Bài 14: Một con lắc lò xo được cấu tạo bởi một lò xo đồng nhất có độ dài tự nhiên là l và vật nhỏ khối lượng
m. Chu kỳ dao động riêng của con lắc là 3,0 s. Nếu cắt ngắn lò xo đi 30 cm thì chu kỳ dao động riêng của
con lắc là 1,5 s. Độ dài ban đầu l của lò xo là:
A. 30cm B. 50cm C. 40cm D. 60cm
Bài 1: Một con lắc lò xo có độ cứng của lò xo là 200 N/m, khối lượng của vật nặng là 200 g, lấy g≈10 m/s 2.
Ban đầu đưa vật xuống sao cho lò xo dãn 4cm thì thả nhẹ cho dao động điều hòa theo phương thẳng đứng.
Xác định lực đàn hồi vật khi vật có độ cao cực đại.
A. 4N B. 10N C. 6N D. 8N
Bài 2: Một vật nhỏ có khối lượng 400 g được treo vào một lò xo nhẹ có độ cứng 160 N/m. Vật dao động điều
hòa theo phương thẳng đứng với biên độ 10 cm. Vận tốc của vật khi qua vị trí cân bằng có độ lớn là:
A. 0(m/s) B. 2(m/s) C. 6,28(m/s) D. 4(m/s)
Bài 3: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng, đầu trên cố định, đầu dưới treo một vật m=100 g. Kéo vật xuống
π
dưới vị trí cân bằng theo phương thẳng đứng rồi buông nhẹ. Vật dao động theo phương trình: x=5cos(4πt+
2
) (cm). Chọn gốc thời gian là lúc buông vật, lấy g=10 m/s. Lực dùng để kéo vật trước khi dao động có độ
lớn:
A. 1,6N B. 6,4N C. 0,8N D. 3,2N
Bài 4: Con lắc lò xo treo vào giá cố định, khối lượng vật nặng là m=100 g, dao động điều hoà với tần số góc
ω=10√ 5 (rad/s). Lấy g=10m/s2. Lực đàn hồi cực đại và cực tiểu tác dụng lên giá treo có giá trị là 1,5 N và
0,5 N. Biên độ dao động của con lắc là:
A. A=1,0cm B. A=1,5cm C. A=2,0cm D. A=0,5cm
Bài 5: Một con lắc lò xo có độ cứng là k=100 N/m treo thẳng đứng, đầu trên cố định, đầu dưới gắn vật có
khối lượng m=600 g. Cho con lắc dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với biên độ là 4 cm. Lực đàn
hồi của lò xo có độ lớn nhỏ nhất trong quá trình dao động là:
A. F=2N B. F=6N C. F=0N D. F=4N
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 69 -

Bài 6: Một lò xo có độ cứng k=20 N/m được treo thẳng đứng, vật nặng có khối lượng m=100g được treo vào
sợi dây không dãn và treo vào đầu dưới của lò xo. Lấy g=10m/s2. Để vật dao động điều hoà thì biên độ dao
động của vật phải thoả mãn điều kiện:
A. A≥5cm B. A≤5cm C. 5≤A≤10cm D. A≥10cm
Bài 7: Một con lắc lò xo m=200 g, k=80 N/m treo thẳng đứng. Đưa vật dọc theo trục của lò xo tới vị trí lò xo
nén 1,5 cm. Cho g=10m/s2 và bỏ qua mọi ma sát. Chọn trục Ox hướng thẳng đứng xuống dưới. Gốc O trùng
vị trí cân bằng của vật. Tại thời điểm t=0 thì buông nhẹ cho vật dao động. Phương trình của vật là
A. x(t)=2cos(20t+π)cm B. x(t)=4cos(20t)cm
C. x(t)=2cos(20πt+π)cm D. x(t)=4cos(20t+π)cm
Bài 8: Một con lắc lò xo m=200 g, k=80 N/m treo thẳng đứng. Đưa vật dọc theo trục của lò xo tới vị trí lò xo
nén 1,5 cm. Cho g=10m/s2 và bỏ qua mọi ma sát. Chọn trục Ox hướng thẳng đứng xuống dưới, Gốc O trùng
vị trí cân bằng của vật. Tại thời điểm t=0 thì buông nhẹ cho vật dao động. Lấy chiều dương của lực trùng với
chiều dương trục Ox. Biểu thức của lực tác dụng lên vật m là
A. F(t)=l,6cos(20t+π)N B. F(t)=3,2cos(20t+π)N C. F(t)=3,2cos(20t)N D. F(t)=l,6cos(20t)N
Bài 9: Một con lắc lò xo treo ngược theo phương thẳng đứng với k=20 N/m, m=50 g. Chọn trục Ox hướng
thẳng đứng lên trên, gốc O tại vị trí cân bằng. Đưa vật tới chỗ lò xo bị giãn 1,5 cm và buông nhẹ. Cho
g=10m/s2 và bỏ qua mọi ma sát. Gốc thời gian t=0 được chọn lúc vật đi qua vị trí lò xo không biến dạng lần
đầu tiên. Phương trình dao động của vật là
A. x=2,5cos(20t+0,896) B. x=4cos(20t+0,896) C. x=4cos(20t) D. x=4cos(20t-0,896)
Bài 10: Một con lắc lò xo m = 200 g, k = 80 N/m treo thẳng đứng. Đưa vật dọc theo trục của lò xo tới vị trí
lò xo nén 1,5 cm rồi buông nhẹ cho vật dao động. Cho g=10m/s 2 và bỏ qua mọi ma sát. Vận tốc và gia tốc
của vật tại vị trí lò xo không biến dạng lần lượt là
A. v=31,2 cm/s; a=10 m/s2 B. v=62,5 cm/s; a=5 m/s2
C. v=62,45 cm/s; a=10 m/s2 D. v=31,2 cm/s; a=5 m/s2
Bài 11: Một con lắc lò xo m=200 g, k=80 N/m treo thẳng đứng trên giá tại I. Đưa vật dọc theo trục của lò xo
tới vị trí lò xo nén 1,5 cm. Cho g=10m/s 2 và bỏ qua mọi ma sát. Chọn trục Ox hướng thẳng đứng xuống
dưới. Gốc O trùng vị trí cân bằng của vật. Tại thời điểm t=0 thì buông nhẹ cho vật dao động. Lấy chiều
dương của lực trùng với chiều dương trục Ox. Biểu thức của lực tác dụng lên điểm treo I là
A. FI (t)=3,2cos(20t)-2 N B. FI (t)=3,2cos(20t+π)+2 N
C. FI (t)=2+3,2cos(20t) N D. FI (t)=2-3,2cos(20t) N
Bài 12: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng tại một nơi có gia tốc rơi tự do g=10m/s 2, có độ cứng của lò xo
k=50N/m. Khi vật dao động thì lực kéo cực đại và lực nén cực đại của lò xo lên giá treo lần lượt là 4N và
2N. Vận tốc cực đại của vật là:
A. 30√ 5cm/s B. 40√ 5cm/s C. 60√ 5cm/s D. 50√ 5cm/s
Bài 13: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng dao động điều hòa với chu kì ls. Sau 2,5 s kể từ lúc bắt đầu dao
động, vật có li độ x=-5√ 2cm đi theo chiều âm với tốc độ 10π√ 2 cm/s. Biết lực đàn hồi nhỏ nhất bằng 6 N.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 70 -

Chọn trục Ox trùng với trục của lò xo, gốc O ở vị trí cân bằng, chiều dương hướng xuống. Lấy g=10=π 2
m/s2. Lực đàn hồi của lò xo tác dụng vào vật lúc xuất phát là:
A. 12,28 N B. 7,18 N C. 8,71 N D. 12,82 N
Bài 14: Một lò xo lý tưởng treo thẳng đứng, đầu trên của lò xo được giữ cố định, đầu dưới treo một vật nhỏ
có khối lượng m=100g, lò xo có độ cứng k=25N/m. Từ vị trí cân bằng nâng vật lên theo phương thẳng đứng
một đoạn 2cm rồi truyền cho vật vận tốc 10π√ 3cm/s theo phương thẳng đứng, chiều hướng xuống dưới.
Chọn gốc thời gian là lúc truyền vận tốc cho vật, chọn trục tọa độ có gốc trùng vị trí cân bằng của vật, chiều
dương thẳng đứng xuống dưới. Cho g=10m/s 2, π2=10. Thời điểm lúc vật qua vị trí mà lò xo bị giãn 6cm lần
thứ hai
2 1
A. t=0,2(s) B. t=0,4(s) C. t ¿ (s) D. t= (s)
15 15
Bài 15: Một con lắc lò xo dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với phương trình x=5cos(5πt+π)cm.
Biết độ cứng của lò xo là 100 N/m và gia tốc trọng trường tại nơi đặt con lắc là g=π 2≈10m/s2. Trong một chu
kì, khoảng thời gian lực đàn hồi tác dụng lên quả nặng có độ lớn |Fd |>1,5(N) là:
A. 0,249 s B. 0,151 s C. 0,267 s D. 0,3 s

Bài 1:
▪ Ta có lúc đầu E1= 2 k . A

1 2
1 1 1 k
▪ Khi 2 lò xo ghép nối tiếp thì = + ⇒ k nt =
k nt k k 2
1 k 2
▪ Cơ năng sau E2= . . A '
2 2
1 1k 2
A ' ⇒ A '=√ 2A
2
▪ Vì E1=E 2 ⇒ k A =
2 22
Bài 2:
▪ Ta có: với con lắc (k1, m) thì T1 = 2π

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 21
k1 √ k1 k1
▪ Tương tự con lắc (k2, m) thì T2 = 2π

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 22
k2 √ k2 k2
k 1
¿/¿=k 1+k 2 ⇒ ¿
▪ Khi 2 lò xo ghép song song T ¿/¿ =
2
1 1
+ ¿
(1)
T 21 T 22
1 1 1 2 2 2
▪ Khi 2 lò xo ghép nối tiếp = + ⇒ T nt =T 1 +T 2 (2)
k nt k 1 k 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 71 -

{
2π
s ⇒ k 1=6 N /m
¿T 1=
▪ Từ (1) và (2) ta có
√ 3
2π
¿ T 2= s ⇒ k 2=12 N /m
√6
Bài 3:

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 21
k1 √ k1 k1

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 22
k2 √ k2 k2
k 1
▪ Khi 2 lò xo ghép song song ¿/¿=k 1+k 2 ⇒
T ¿/¿ =
2
1 1
+ 2¿
¿
⇒T(//) = 0,48s
2
T1 T 2
Bài 4:
▪ Với con lắc (k, m) thì T = 2π

√ m
∼
1
k √k k
1
⇒ ∼T2
▪ Khi cắt lò xo thành 2 phần bằng nhau thì độ cứng của lò xo tăng lên gấp đôi ⇒ k'=2k
1
▪ Khi 2 lò xo ghép song song: k(//)=k1+k2=4k⇒ 2
k ¿/ ¿ ∼ T ' ¿
( )
2
T' k
=
▪ Lập tỉ số T 1 T 0,5s
k ¿/ ¿= ⇒ T '= =¿ ¿
4 2
Bài 5:
▪ Ta có f1¿ 1
k1
2π m √ 2
∼ √ k 1 ⇒ k 1 ∼ f 21 tương tự k 2 ∼ f 2
▪ Khi k 1 /¿ k 2 ⇒ k ¿/¿=k +k ⇒ f
1 2 ¿/¿= √f 1 + f 2 ¿
2 2 ¿
Bài 6:

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 21
k1 √ k1 k1

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 22
k2 √ k2 k2
k 1
▪ Khi 2 lò xo ghép song song ¿/¿=k 1+k 2 ⇒
T ¿/¿ =
2
1 1
+ ¿
¿
⇒ T(//)=0,24s
T 21 T 22
Bài 7:
▪ Ta có f 1= 1
2π √ k1
m
2
∼ √ k 1 ⇒ k 1 ∼ f 1 tương tự k 2 ∼ f 2
2
1 1 1 1 1 1
▪ Khi k 1ntk 2 ⇒ k = k + k ⇒ 2 = 2 + 2
nt 1 2 f nt f 1 f 2
Bài 8:

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 21
k1 √ k1 k1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 72 -

√ m
∼
1 1
⇒ ∼ T 22
k2 √ k2 k2
1 1 1 2 2 2
▪ Khi 2 lò xo ghép nối tiếp = + ⇒ T nt =T 1 +T 2 ⇒ Tnt=1,0s
k nt k 1 k 2
Bài 9:
▪ Ta có k1=k2=k⇒T=2π
√ m
∼
k √k
1
k 1
▪ Khi ghép nối tiếp thì k nt = 2 ⇒ T nt ∼
√ k nt
√
T nt k
⇒ = = √2 ⇒T =√ 2 T
T k nt
Bài 10:
▪ Ta có: T 1=2 π
√ m
∼
1 1 1 2
⇒ ∼T 21 tương tự ∼ T 2
k1 √ k1 k1 k 2
▪ Khi k 1 nối tiếp k 2 ⇒

1 1 1
= + ⇒ T 2=T 21+ T 22 ⇒ T =0 , 5=2 π
k nt k 1 k 2
m
k nt √
▪ Mà T '=0 , 35=2 π
√ m'
k nt
▪ Lập tỉ số
T ' 0 , 35
T
=
0,5
=
m'
m √
⇒ m'=0,392 kg ⇒ Δm=m−m' =0,408 kg
Bài 11:
▪ Ta có T =2 π
√ m
k
=2 s và T '=2 π
m
k'
=1 s
√
▪ Lập tỉ số
T
T'
=2=
k'
k √
⇒k '=4 k
l
▪ Mặt khác l . k=l ' . k ' ⇒ l' =
4
Bài 12:
▪ Ta có T =2 π
√ m
k
và T '=2 π
m
k' √
▪ Lập tỉ số
T
T'
=4=
k'
k √
⇒ k ' =16 k
l
▪ Mặt khác l . k=l ' . k ' ⇒ l' =
16
Bài 13:
▪ Ta có: T 1=2 π
√ m
∼
1 1
k1 √ k1 k1
1
k2
2
⇒ ∼T 21 tương tự ∼ T 2
1 1 1
⇒k ∼ 2
=4. 2 + 2 ⇒ T =2 , 4 s
T T1 T 2
Bài 14:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 73 -
▪ Ta có T =3=2 π
√ m
∼
k √k
1 1
mà k ∼ ⇒ T ∼ √l ( 1 )
l
▪ Tương tự T ' ∼ √ l−30 ( 2 )
▪ Từ ( 1 ) và ( 2 ) ⇒
3
1 ,5
=
√ l
1−30
⇒l=40 cm

Bài 1:
mg
▪ Ta có Δl0¿ =¿0,01m=1cm
k
▪ Từ vị trí cân bằng đưa vật xuống 3 cm thì lò xo bị giãn 4 cm⇒A=3cm
▪ Tại vị trí cao nhất Fdh=k.(A-Δl0)=200.(0,03-0,01)=4N
Bài 2:
▪ Ta có ω¿
√ k
m
=¿ 20 rad/s
▪ Tại vị trí cân bằng vmax=ωA=10.20=200cm/s=2m/s

Bài 3:
▪ Ta có ω=4π(rad/s)⇒k=m.ω2=0,1.(4π)2=16N/m
▪ Lực dùng kéo vật trước khi dao động Fkvmax=k.A=16.0,05=0,8N
Bài 4:
▪ Ta có ω¿
√ g
Δ l0
g
⇒ Δ l0 = 2 =
10
ω ( 10 √ 5 )2
=¿0,02m=2cm
F dh max k ( A+ Δ l 0 ) 1 , 5
▪ Lập tỉ số = =
F dh min k ( Δ l 0− A ) 0 , 5
Bài 5:
mg
▪ Ta có Δl0¿ =¿0,06m=6cm
k
▪ A=4cm<Δl0
⇒ Lực đàn hồi nhỏ nhất của lò xo Fdhmin=k(Δl0-A)=100 (0,06-0,04)=2N
Bài 6:
▪ Để vật dao động điều hòa thì sợi dây luôn phải căng. Để sợi dây căng thì lò xo luôn phải giãn.
mg
▪ Ta có Δl0¿ =¿0,05m=5cm
k
▪ Để sợi dây luôn giãn thì A≤Δl0
Bài 7:
▪ Ta có Δ l 0 =
mg
k m √
=¿ 0,025m=2,5cm và ω¿ k =¿ 20rad/s
▪ Biên độ dao động A=2,5+1,5=4cm

▪ Phương trình dao động x(t)=4cos(20t+π) cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 74 -

Bài 8:
▪ Ta có Δl0¿
mg
k m √
=¿0,025m=2,5cm và ω¿ k =20rad/s
▪ Biên độ dao động A=2,5+1,5=4cm

▪ Lực tác dụng vào vật F=-k.x=-80.0,04 cos(20.t+π)=3,2 cos(20t)
Bài 9:
▪ Ta có Δl0¿
mg
k m √
=¿0,025m=2,5cm và ω¿ k =¿ 20rad/s
▪ Tại vị trí cân bằng lò xo bị nén 2,5cm. Phải đưa vật lên 4cm thì lò xo bị giãn l,5cm ⇒A=4cm
t=0  {¿ x=+2 ,5 cm
¿ v< 0
⇒ φ=0,896 rad/s
▪ Phương trình dao động x=4cos(20t+0,896)

Bài 10:
▪ Ta có Δ l 0 =
mg
k m √
=0,025 m=¿2,5cm và ω¿ k =¿ 20rad/s
▪ Tại vị trí cân bằng lò xo bị nén 2,5cm. Phải đưa vật lên 4cm thì lò xo bị giãn l,5cm ⇒A=4cm
▪ Tại vị trí lò xo không bị biến dạng x=-2,5cm
▪ Tốc độ v=ω √ A2−x 2=¿ 62,45cm/s và a=ω2.x=10m/s2
Bài 11:
▪ Ta có Δ l 0 =
mg
k m √
=0,025 m=¿2,5cm và ω¿ k =¿ 20rad/s
▪ Biên độ dao động A=2,5+l,5=4cm

▪ Ta có FI=k (Δl0+x0 )=3,2 cos (20.t+π)+2 N
Bài 12:
▪ Ta có A>Δl0
F dh( k ) max 4 k ( A+ Δ l 0 )
▪ = = ⇒ A=3 Δ l 0
F dh (d ) max 2 k ( A− Δ l 0 )
▪ Ta có F dh( k ) max =4=50. ( 3 Δ l 0 + Δ l 0 )⇒Δl0=0,02m mà ω¿

√ g
Δl 0
=10 √5rad/s
▪ Vận tốc cực đại của vật là: vmax=ω.A=60√ 5 cm/s

Bài 13:
▪ Ta có T=1s⇒ω=2π rad/s Mt = 2,5 s
g
⇒ Δ l0 = 2
=¿0,25m=25cm 5 2
ω
-5 2 O +10
( ωv ) ⇒A=10cm
2
2 2
▪ Biên độ A =x +
M0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 75 -

▪ Fdhmin=k(Δl0-A)=6N⇒k=40N/m; sau 2,5s Δφ = ω.Δt = 5π (rad/s)
▪ t=0 vật ở vị trí x=5√ 2cm
▪ Fdh=k(0,25-0,05√ 2)=12,82N
Bài 14:
▪ Ta có Δl0¿
m. g
k m √
=¿0,04m=4cm và ω¿ k =5πrad/s
-2 O
M
√ ( )
2
v -4
+2 +4
▪ Áp dụng công thức độc lập thời gian A= x 2 + =¿ 4cm
ω
M0
▪ Từ đường tròn lượng giác Δφ=ω.Δt=5πΔt⇒Δt=0,2s
Bài 15:
M
▪ Ta có Δl0 ¿
m. g
k m √
=¿0,04m=4cm và ω¿ k =¿ 5π rad/s
▪ Từ đường tròn lượng giác -5 -2,5 O +5

4π 4
 Δφ ¿ =5 πt ⇒ t= s=¿ 0,267s
3 15
M0
CHỦ ĐỀ 5. CON LẮC ĐƠN

 DẠNG 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ CON LẮC ĐƠN
1. Chu kì, tần số và tần số góc:
T = 2π
√ l
g
;ω=
√
g
l
;f=
1
2π √ g
l
Nhận xét: Chu kì của con lắc đơn
+ tỉ lệ thuận với căn bậc 2 của l; tỉ lệ nghịch với căn bậc 2 của g.
+ chỉ phụ thuộc vào l và g; không phụ thuộc biên độ A và m.
2. Phương trình dao động:
s=S0cos(ωt+φ) hoặc α=α0cos(ωt+φ)
Với s=αl, S0=α0.l
⇒ v=s'=-ωS0sin(ωt+φ)=-ωlα0sin(ωt+φ); vmax=ω.s0=ω.lα0; vmin=0
⇒ at=v'=-ω2S0cos(ωt+φ)=-ω2lα0cos(ωt+φ)=-ω2 s=-ω2 αl=-gα
Gia tốc gồm 2 thành phần: gia tốc tiếp tuyến và gia tốc pháp tuyến (gia tốc hướng tâm)
| ⟩
at =−ω2 s=−gα
v2
an= =g ( a 0−a )
l
2 2 {
→ a=√ a2t +a2n → VTCB : a=an
VTB :a=at
Lưu ý:
+ Điều kiện dao động điều hòa: Bỏ qua ma sát, lực cản và a0≪1rad hay a0≪100
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 76 -
+ S0 đóng vai trò như A, còn s đóng vai trò như x
3. Hệ thức độc lập:
( )
2 2
2 2 v v
a=-ω2.s=-ω2.α.l ; S0 =s + ; α 20=α 2 +
ω gl
4. Lực hồi phục:
+ Với con lắc đơn lực hồi phục tỉ lệ thuận với khối lượng.
+ Với con lắc lò xo lực hồi phục không phụ thuộc vào khối lượng.
5. Chu kì và sự thay đổi chiều dài:
Tại cùng một nơi, con lắc đơn chiều dài l 1 có chu kỳ T1, con lắc đơn chiều dài l2 có chu kỳ T2, con lắc đơn
chiều dài ℓ3=ℓ1+ℓ2 có chu kỳ T3, con lắc đơn chiều dài l4=l1-l2 (l1>l2) có chu kỳ T4. Ta có: T 23=T 21+T 22 và
2 2 2
T 4=T 1−T 2 (chỉ cần nhớ l tỉ lệ với bình phương của T là ta có ngay công thức này)
( )
2
l2 N 1
6. Trong cùng khoảng thời gian, hai con lắc thực hiện N1 và N2 dao động: =
l1 N 2
 DẠNG 2: VẬN TỐC, LỰC CĂNG DÂY, NĂNG LƯỢNG

1. a0≤100:
1 1
|v|= √ gl ( α 20−α 2 ); T =mg ( 1+α 20 +α 2 ); W = mω S 0= mgl α 0
2 2 2
2 2
2. a0>100:
|v|= √2 gl ( cos α −cos α 0 ); T=mg(3cosα-2 cosα0); W=mgh0=mgl(1-cosα0)

Lưu ý:
+ vmax và Tmax khi α↓=0+vmin và Tmin khi α = α0
2
v max
+ Độ cao cực đại của vật đạt được so với VTCB: hmax ¿
2g
3. Khi Wđ = nWt
S0 α0 v max
± ; α=± ; v=±
⇒A= √n+1 √ n+1 1
2√+1
α0 Wd 2
4. Khi α = ⇒ =n −1
n Wt
 DẠNG 3: BIẾN THIÊN NHỎ CỦA CHU KÌ: DO ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ ĐỘ CAO,
NHIỆT ĐỘ,…, THƯỜNG ĐỀ BÀI YÊU CẦU TRẢ LỜI HAI CÂU HỎI SAU:
Câu hỏi 1: Tính lượng nhanh (chậm) của đồng hồ quả lắc sau khoảng thời gian τ đang xét
ΔT
| |
▪ Ta có: τ T với T là chu kỳ của đồng hồ quả lắc khi chạy đúng, τ là khoảng thời gian đang xét
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 77 -

ΔT 1 0 h 1 Δl 1 Δg s 1 ρMT
▪ Với ΔT được tính như sau: T = 2 λΔ t + R + 2 l − 2 g + 2 R + 2 ρ
CLD
Trong đó:
▪ Δt=t2-t1 là độ chênh lệch nhiệt độ
▪ λ là hệ số nở dài của chất làm dây treo con lắc
▪ h là độ cao so với bề mặt trái đất.
▪ s là độ sâu đưa xuống so với bề mặt trái đất.
▪ R là bán kính Trái Đất: R = 6400 km.
▪ Δl=l2-l1 là độc chênh lệch chiều dài
▪ ρMT là khối lượng riêng của môi trường đặt con lắc.
▪ ρCLD là khối lượng riêng của vật liệu làm quả lắc.
Cách tính: Khi bài toán không nhắc đến yếu tố nào thì ta bỏ yếu tố đó ra khỏi công thức (*)
Quy ước: > 0: đồng hồ chạy chậm; <0: đồng hồ chạy nhanh.
Câu hỏi 2: Thay đổi theo nhiều yếu tố, tìm điều kiện để đồng hồ chạy đúng trở lại (T = const)
Ta cho = 0 như đã quy ước ta sẽ suy ra được đại lượng cần tìm từ công thức (*).
Chú ý thêm:
√ √
2
T2 g1 M 1 R2
▪ Đưa con lắc từ thiên thể này lên thiên thể khác thì: T = g = M 2
1 2 2 R1
▪ Trong cùng khoảng thời gian, đồng hồ có chu kì T 1 có số chỉ t1, đồng hồ có chu kì T2 có số chỉ t2. Ta
t2 T 1
có: =
t1 T 2
 DẠNG 4: BIẾN THIÊN LỚN CỦA CHU KÌ: DO CON LẮC CHỊU THÊM TÁC DỤNG CỦA
NGOẠI LỰC ⃗
F KHÔNG ĐỔI (LỰC QUÁN TÍNH, LỰC TỪ, LỰC ĐIỆN,…)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 78 -

▪ Lúc này con lắc xem như chịu tác dụng của trọng lực hiệu dụng hay trọng lực biểu kiến ⃗
P =⃗
P+ ⃗
'
F và gia
⃗
F
tốc trọng trường hiệu dụng ⃗
'
g =⃗g + (ở VTCB nếu cắt dây vật sẽ rơi với gia tốc hiệu dụng này). Chu kỳ mới
m
'
của con lắc được xác định bởi: T =2 π
√ l
g'
, các trường hợp sau:
1. Ngoại lực có phương thẳng đứng

a) Khi con lắc đặt trong thang máy (hay di chuyển điểm treo con lắc) thì: g=g±a (với a là gia tốc chuyển
động của thang máy)
+ Nếu thang máy đi lên nhanh dần hoặc đi xuống chậm dần lấy dấu (+); (lúc này: a⃗ ↑)
+ Nếu thang máy đi lên chậm dần hoặc đi xuống nhanh dần lấy dấu (-); (lúc này: a⃗ ↓)
qE
b) Khi con lắc đặt trong điện trường có vectơ cường độ điện trường ⃗
E hướng thẳng đứng: g'=g± :
m
nếu vectơ ⃗
E hướng xuống lấy dấu (+), vectơ ⃗
E hướng lên lấy dấu (-)
qE
Chú ý: Thay đúng dấu điện tích q vào biểu thức g'=g± ; trong đó: E = (U: điện áp giữa hai bản tụ; d:
m
khoảng cách giữa hai bản).
Ví dụ: Một con lắc đơn treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đi xuống nhanh dần đều và sau đó chậm
dần đều với cùng một độ lớn của gia tốc, thì chu kì dao động điều hòa của con lắc là T 1 và T2. Tính chu kì
dao động của con lắc khi thang máy đứng yên.
Ta có:
| g2=g+ a }
g1=g−a ⇒ g + g =2 g⇒ 1 + 1 = 2
1 2
T 21 T 22 T 2
(Vì g tỉ lệ nghịch với bình phương của T)
Tương tự khi bài toán xây dựng giả thiết với con lắc đơn mang điện tích đặt trong điện trường.
2. Ngoại lực có phương ngang
a) Khi con lắc treo len trần một ô tô chuyển động với gia tốc a:
Tại vị trí cân bằng dây treo hợp Chiều chuyển động
Chiều chuyển động
với phương thẳng đứng một góc α α

VTCB mới
(VTCB mới của con lắc) VTCB mới
-a a a -a
Fqt
Fqt
α
P P
Xe chuyển động nhanh dần Xe chuyển động chậm dần

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 79 -
F qt a g
= ⇒ a = g.tanα và g' =√ g2 +a2 hay g =√ g + g tan α = ⇒ T =√ cos α
' 2 2 2 '
Với: tan α =
P g cos α
b) Con lắc đặt trong điện trường nằm ngang: giống với trường hợp ô tô chuyển động ngang ở trên với
√
g' g2 + ( )
qE 2
m
. Khi đổi chiều điện trường con lắc sẽ dao động với biên độ góc 2α.
3. Ngoại lực có phương xiên

a) Con lắc treo trên xe chuyển động trên mặt phẳng nghiêng góc α không ma sát
{
'
¿ g =g . cos α
T '=T
g
g √
' ; hay với ¿ a=g . sin α ; Lực căng dây: τ =
¿ β=α :VTCB
m.a
sin α
b) Con lắc treo trên xe chuyển động lên – xuống dốc nghiêng góc α không ma sát
'
* T =2 π
√ 2 2
1
a + b ±2. a . g sin α
- Xe lên dốc nhanh dần hoặc xuống dốc chậm dần lấy dấu (-)
- Xe lên dốc chậm dần hoặc xuống dốc nhanh dần lấy dấu (+)
* Lực căng dây: τ =m √ a 2+ g 2 ± 2 a . g sin α
a . cos α
* Vị trí cân bằng: tan β = dốc lấy dấu (+), xuống dốc lấy dấu (-)
g ± a . sin α
'
c) Xe xuống dốc nghiêng góc α có ma sát: T =2 π
√ l
g cos α √ 1+ μ 2
với μ là hệ số ma sát.
sin α −μ . cos α
* Vị trí cân bằng: tan β =
cos α + μ . sin α
* Lực căng dây: τ =m . g . cos α √1+ μ2 với a=g ( sin α −μ cos α )
MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP NÂNG CAO

 DẠNG 5: CON LẮC VƯỚNG ĐINH (CLVĐ)
1. Chu kì T của CLVĐ:
π
Hay T¿ ( √ l 1+ √ l 2 )
√g
2. Độ cao CLVĐ so với VTCB:
Vì WA=WB ⇒ hA=hB
3. Tỉ số biên độ dao động 2 bên VTCB
l 1 1−cos α 2
- Góc lớn (α0>100 ): Vì hA=hB ⇒ l1(1-cosα1) = l2(1-cosα2)⇒ =
l 2 1−cos α 1
) ( )
2 2
α l1 α 2
- Góc nhỏ (α0≤10 ) → cosα ≈ 1−
0
: =
2 l2 α 1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 80 -

4. Tỉ số lực căng dây treo ở vị trí biên:
2 2
T A cos α 1 TA α 2−α 1
Góc lớn: = ; Góc nhỏ: =1+
T B cos α 2 TB 2
5. Tỉ số lực căng dây treo trước và sau khi vướng chốt O’ (ở VTCB)
T T 3−cos α 1 TT 2 2
- Góc lớn: = ; Góc nhỏ: =1+ α 2 −α 1
T S 3−cos α 2 TS
 DẠNG 6: CON LẮC ĐỨT DÂY

Khi con lắc đứt dây, vật bay theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo tại điểm đứt.
1. Khi vật đi qua vị trí cân bằng thì dây lúc đó vật chuyển động ném
ngang với vận tốc đầu là vận tốc lúc đứt dây.
α0
Vận tốc lúc đứt dây: v 0=√ 2 gl ( 1−cos α 0 )
{
T h eo Ox : x ¿ v 0 .t v0
O X
Phương trình: 1 2
T h eo Oy : y= g t
2
2
1 x l 2
⇒ Phương trình quỹ đạo: y= g 2 = x
2 v 0 4 l ( 1−cos α 0 )
Y
2. Khi vật đứt ở ly độ α thì vật sẽ chuyển động ném xiên với vận tốc ban đầu là vận tốc lúc đứt dây.
Vận tốc vật lúc đứt dây: v0 ¿ √ 2 gl . ( cos α −cos α 0 ) Y
{
α0
T h eo Ox : x ¿ ( v 0 . cos α ) . t
Phương trình: 1 2
T h eo Oy : y=( v 0 . sin α ) t− g t v0
2 X
O
1 2
⇒ Phương trình quỹ đạo: y= ( tan α ) x= 2
x
2 ( v 0 cosα )
1
Hay: y= ( tan α ) x− 2
( 1+ tan2 α ) x 2
2 v0
Chú ý: Khi vật đứt dây ở vị trí biên thì vật sẽ rơi tự do theo phương trình: y = gt2
 DẠNG 7: BÀI TOÁN VA CHẠM
Giải quyết tương tự như bài toán va chạm của con lắc lò xo.
Ví dụ 1: Một con lắc đơn có chiều dài l=1m, được gắn vật m=0,1kg. Kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một góc
α=100 rồi buông tay không vận tốc đầu cho vật dao động điều hòa tại nơi có gia tốc trọng trường là g=10=π 2
(m/s2 ).
1. Chu kì dao động của con lắc đơn là?
A. 1s. B. 2s. C. 3s. D. 4s.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 81 -
2. Biết tại thời điểm t = 0 vật đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương. Hãy viết phương trình dao động của
vật?
π π π π π π
A. α=10cos(πt- ) rad. B. α= cos(2πt- ) rad. C. α= cos(πt- ) rad. D. α=0,1cos(πt- ) rad.
2 18 2 18 2 2
Giải
1. Ta có: T = 2π
√ l
g
=2 π
1
√
π2
=¿ 2(s)
2. Phương trình dao động của con lắc đơn có dạng: α=α0cos(ωt+φ)
√ √
π 2
▪ Trong đó: α0 = 100 = (rad) và ω = g = π =¿ π rad
18 l 1
−π
▪ Tại t = 0s vật qua vị trí cân bằng theo chiều dương ⇒ φ = rad
2
⇒ Phương trình dao động của vật là: α ¿

π
18 ( π
)
cos πt− (rad).
2
Ví dụ 2: Một con lắc đơn có chiều dài l được kích thích dao động tại nơi có gia tốc trọng trường là g và con
lắc dao động với chu kỳ T. Hỏi nếu giảm chiều dài dây treo đi một nửa thì chu kỳ của con lắc sẽ thay đổi
như thế nào?
A. không đổi. B. tăng √ 2 lần. C. giảm √ 2 lần. D. giảm 2 lần.
Giải
Ban đầu T =2 π
√ l
g √
; lúc sau T ' =2 π
l
=
T
2 g √2
⇒ Giảm so với chu kỳ ban đầu √ 2 lần.
Ví dụ 3: Trong các phát biểu sau phát biểu nào không đúng về con lắc đơn dao động điều hòa?
A. Chu kỳ của con lắc đơn phụ thuộc vào chiều dài dây treo.
B. Chu kỳ của con lắc đơn không phụ thuộc vào khối lượng của vật nặng.
C. Chu kỳ của con lắc đơn phụ thuộc vào biên độ của dao động.
D. Chu kỳ của con lắc đơn phụ thuộc vào vị trí thực hiện thí nghiệm.
Giải
Ta có T = 2π
√ l
g
∉m
Ví dụ 4: Tại cùng một địa điểm thực hiện thí nghiệm với con lắc đơn có chiều dài l 1 thì dao động với chu kỳ
T1, con lắc đơn l2 thì dao động với chu kỳ T 2. Hỏi nếu thực hiện thí nghiệm với con lắc đơn có chiều dài
l=l1+l2 thì con lắc đơn dao động với chu kỳ T là bao nhiêu?
2 2
T 1. T 2
2 2
A. T ¿ T . T . B. T ¿ . C. T ¿ T 21+T 22. D. T ¿ T 21+T 22.
1 2
√T 2
1 +T
2
2
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 82 -

l1
▪ Gọi T1 là chu kỳ của con lắc có chiều dài l1 ⇒ T1 = 2π ⇒
T 21 l 1
=
g 4π2 g √
√
2
l T l
▪ Gọi T2 là chu kỳ của con lắc có chiều dài l2 ⇒ T2 = 2π 2 ⇒ 22 = 2
g 4π g
 T = 2π
√ l 1 +l 2
g √
= 2π
T 21
4π 4π2
+
T 22
2
2 2
= T 1+T 2
Ví dụ 5: Một con lắc đơn có chiều dài l=1m dao động điều hòa với chu kỳ T tại nơi có gia tốc trọng trường là
l
g=π2=10m/s2. Nhưng khi dao động khi đi qua vị trí cân bằng dây treo bị vướng đinh tại vị trí và con lắc
2
tiếp tục dao động. Xác định chu kỳ của con lắc đơn khi này?
2+ √ 2
A. 2s. B. √ 2 s. C. 2+ √ 2 s. D. s.
2
Giải
▪ Gọi T1 là chu kỳ dao động ban đầu của con lắc đơn T1 = 2π
√ l
g
=¿2s.
▪ Trong quá trình thực hiện dao động của vật nó sẽ gồm hai phần:
+ Phần 1 thực hiện một nửa chu kỳ của T1.
+ Phần 2 thực hiện một nửa chu kỳ của T2.
T1
Trong đó T2 ¿ =¿ 2s.
√2
T 1 +T 2 2+ √ 2
⇒ T là chu kỳ của con lắc bị vướng đinh lúc này là: T = = s
2 2
Ví dụ 6: Tại một nơi trên mặt đất, một con lắc đơn dao động điều hòa. Trong khoảng thời gian Δt, con lắc
thực hiện được 60 dao động toàn phần, thay đổi chiều dài con lắc một đoạn 44cm thì cũng trong khoảng thời
gian Δt ấy, nó thực hiện 50 dao động toàn phần. Chiều dài ban đầu của con lắc là
A. 144 cm. B. 60 cm. C. 80 cm. D. 100 cm.
Giải
▪ Gọi T là chu kỳ dao động ban đầu của con lắc đơn T = 2π
√ l Δt
=
g 60
(1)
Δt Δt
▪ Gọi T 1 là chu kỳ dao động của con lắc khi bị thay đổi. Tta thấy T 1 ¿ > =¿ T nên dây treo của con
50 60
lắc bị điều chỉnh tăng ⇒l1=l+44.
⇒ T1 = 2π
√ l+ 44 Δt
g
=
50
(2)
√
T1 l 5
▪ Lập tỉ số vế theo vế của (1) và (2) ta có: = = ⇒ l=1m
T2 l+ 44 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 83 -

Ví dụ 7: Một con lắc đơn có chiều dài l=1m, đầu trên treo vào trần nhà, đầu dưới gắn với vật có khối lượng
m=0,1kg. Kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một góc α=45 0 và buông tay không vận tốc đầu cho vật dao động.
Biết g=10m/s2. Hãy xác định cơ năng của vật?
A. 0,293 J. B. 0,3 J. C. 0,319 J. D. 0,5 J.
Giải
Ta có: W=Wmax=mgl(1-cosα0)=0,1.10.1.(1-cos450 )=0,293J.
Biết g=10m/s2. Hãy xác định động năng của vật khi vật qua vị trí có α=300.
A. 0,293 J. B. 0,3 J. C. 0,159 J. D. 0,2 J.
Giải:
Ta có: Wd=W-Wt=mgl(1-cosα0)-mgl(1-cosα)=mgl(cosα-cosα0) =0,1.10.1.(cos300-cos450)=0,159 J
Biết g=10m/s2. Hãy xác định vận tốc của vật khi vật đi qua vị trí có α=300.
A. 3 m/s. B. 4,37 m/s. C. 3,25 m/s. D. 3,17 m/s.
Giải
Ta có: v ¿ √ 2. g . l ( cos α −cos α 0 ) =√ 2.10.1 ( cos 3 00−cos 4 50 ) =3,17m/s.
Biết g=10m/s2. Hãy xác định lực căng dây của dây treo khi vật đi qua vị trí có α=300.
A. 2 N. B. 1,5 N. C. 1,18 N. D. 3,5 N.
Giải
Ta có: T = mg(3cosα-2cosα0) = 0,1.10(3.cos300-2.cos450) = 1,18N.
m=0,1kg. Kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một góc α=0,05rad và buông tay không vận tốc đầu cho vật dao
động. Biết g=10m/s2. Hãy xác định cơ năng của vật?
A. 0,0125 J. B. 0,3 J. C. 0,319 J. D. 0,5 J.
Giải
2 2
α 0,05
Ta có: vì α nhỏ nên W t =mgl =0 ,1.10 .1 . =¿0,0125 J.
2 2
m=0,1kg. Kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một góc α=0,05rad và buông tay không vận tốc đầu cho vật dao
động. Biết g=10m/s2. Hãy xác định động năng của con lắc khi đi qua vị trí α=0,04rad.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 84 -

-4
A. 0,0125 J. B. 9.10 J. C. 0,009 J. D. 9.104 J.
Giải
( )
2 2 2
α0 α α0 α2
Wd = W-Wt ¿ mgl −mgl =mgl − =¿ 9.10-4 J
2 2 2 2
III. BÀI TẬP

Bài 1: Khi tăng khói lượng vật nặng của con lắc đơn lên 2 lần mà giữ nguyên điều kiện khác thì:
A. Chu kỳ dao động bé của con lắc tăng 2 lần. B. Năng lượng dao động của con lắc tăng 4 lần.
C. Tần số dao động của con lắc không đổi. D. Biên độ dao động tăng lên 2 lần.
Bài 2: Con lắc đơn có chiều dài l1 dao động với chu kỳ T1=1,2s, con lắc đơn có độ dài l2 dao động với chu kỳ
T2=1,6s. Chu kì của con lắc đơn có độ dài l1+l2 là:
A. 4s. B. 0,4s. C. 2,8s. D. 2s.
Bài 3: Trong cùng một khoảng thời gian, con lắc thứ nhất thực hiện 10 chu kỳ dao động, con lắc thứ hai thực
hiện 6 chu kỳ dao động. Biết hiệu số chiều dài dây treeo của chúng là 48cm. Chiều dài dây treo của mỗi con
lắc là:
A. l1=79cm; l2 = 31cm. B. l1=9,1cm; l2 = 57,1cm.
C. l1=42cm; l2 = 90cm. D. l1=27cm; l2 = 75cm.
π
Bài 4: Một con lắc đơn dao động với biên độ góc α max = rad có chu kỳ T=2s. Lấy g=π2=10m/s2. Chiều dài
20
của dây treo con lắc và biên độ dài của dao động thỏa mãn giá trị nào sau đây?
A. l=2m; S0 = 1,57cm. B. l=1m; S0 = 15,7cm. C. l=1m; S0 = 1,57cm. D. l=2m; S0 = 15,7cm.
Bài 5: Trong một khoảng thời gian, một con lắc thực hiện được 15 dao động. Giảm chiều dài của nó một
đoạn 16 cm thì trong cùng khoảng thời gian đó, con lắc thực hiện được 25 dao động. Chiều dài ban đầu của
con lắc là:
A. 50 cm. B. 25 cm. C. 40 cm. D. 20 cm.
Bài 6: Để giảm tần số dao động con lắc đơn 2 lần, cần
A. Giảm chiều dài của dây 2 lần. B. Giảm chiều dài của dây 4 lần.
C. Tăng chiều dài của dây 2 lần. D. Tăng chiều dài của dây 4 lần.
Bài 7: Con lắc đơn (chiều dài không đổi), dao động với biên độ nhỏ có chu kỳ phụ thuộc vào
A. Khối lượng con lắc. B. Trọng lượng con lắc.
C. Tỉ số giữa khối lượng và trọng lượng con lắc. D. Khối lượng riêng của con lắc.
Bài 8: Chu kỳ dao động điều hòa của con lắc đơn phụ thuộc vào:
A. Biên độ dao động và chiều dài dây treo.
B. Chiều dài dây treo và gia tốc trọng trường nơi treo con lắc.
C. Gia tốc trọng trường nơi treo con lắc và biên độ dao động.
D. Chiều dài dây treo, gia tốc trọng trường nơi treo con lắc và biên độ dao động.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 85 -

Bài 9: Một con lắc đơn được treo tại một điểm cố định. Kéo con lắc ra khỏi vị trí cân bằng để dây treo hợp
với phương thẳng đứng góc 600 rồi buông, bỏ qua ma sát. Chuyển động của con lắc là:
A. Chuyển động thẳng đều. B. Dao động tuần hoàn.
C. Chuyển động tròn đều. D. Dao động điều hòa.
Bài 10: Hai con lắc đơn dao động điều hòa với biên độ nhỏ tại cùng một nơi trên mặt đất. Hiệu chiều dài của
hai con lắc là 14 cm. Trong thời gian Δt, con lắc thứ nhất thực hiện được 15 dao động toàn phần thì con lắc
thứ 2 thực hiện được 20 dao động toàn phần. Chiều dài mỗi con lắc nhận giá trị nào dưới đây?
A. l1=12cm; l2=26cm. B. l1=26cm; l2=12cm. C. l1=18cm; l2=32cm. D. l1=32cm; l2=18cm.
Bài 11: Tại một nơi, chu kỳ dao động điều hòa của con lắc đơn là 2s. Sau khi tăng chiều dài con lắc thêm
21cm thì chu kỳ dao động điều hòa của nó là 2,2s. Chiều dài ban đầu của con lắc là:
A. 99cm. B. 101cm. C. 100cm. D. 98cm.
Bài 12: Một con lắc đơn có chiều dài đây treo l, tại nơi có gia tốc trọng trường bằng g dao động điều hòa với
chu kỳ bằng 0,2s. Người ta cắt dây thành hai phần có độ dài là l 1 và l2=l-l1. Con lắc đơn với chiều dài dây
bằng l1 có chu kỳ 0,12s. Hỏi chu kỳ của con lắc đơn với chiều dài dây treo l2 bằng bao nhiêu?
A. 0,08s. B. 0,12s. C. 0,16s. D. 0,32s.
Bài 13: Một con lắc đơn gồm một dây reo dài 1,2m, mang một vật nặng khối lượng m = 0,2kg dao động ở
nơi có gia tốc trọng trường g=10m/s2. Tính chu kỳ dao động của con lắc khi biên độ nhỏ.
A. 0,7s. B. 1,5s. C. 2,2s. D. 2,5s.
Bài 14: Hai con lắc đơn có chiều dài lần lượt l 1 và l2 với l1=2l2 dao động tự do tại cùng một vị trí trên trái đất,
hãy so sánh tần số dao động của hai con lắc:
1
A. f1=2f2. B. f1¿ f2. C. f2¿ √ 2f1. D. f1¿ √ 2f2.
2
Bài 15: Để chu kỳ con lắc đơn tăng thêm 5% thì phải tăng chiều dài của nó thêm:
A. 2,25%. B. 5,75%. C. 10,25%. D. 25%.
Bài 16: Nhận định nào sau đây về dao động của con lắc đơn là sai?
A. Chỉ dao động điều hòa khi biên độ góc nhỏ.
B. Chu kỳ dao động phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường.
C. Trong một chu kỳ dao động vật đi qua vị trí cân bằng 2 lần.
D. Tần số dao động tỷ lệ thuận với gia tốc trọng trường.
Bài 17: Có hai con lắc đơn mà chiều dài của chúng hơn kém nhau 22cm. Trong cùng một khoảng thời gian
con lắc này làm được 30 dao động thì con lắc kia làm được 36 dao động. Chiều dài của mỗi con lắc là:
A. 31cm và 9cm. B. 72cm và 94cm. C. 72cm và 50cm. D. 31cm và 53cm.
Bài 18: Một con lắc đơn đang dao động điều hòa. Chọn phát biểu đúng?
A. Nhiệt độ giảm dần tới tần số giảm. B. Nhiệt độ tăng con lắc sẽ đi nhanh.
C. Nhiệt độ giảm chu kỳ tăng theo. D. Nhiệt độ giảm thì tần số sẽ tăng.
Bài 19: Hiệu chiều dài dây treo của hai con lắc đơn là 28cm. Trong cùng thời gian, con lắc thứ nhất được 6
dao động, con lắc thứ hai làm được 8 dao động. Chiều dài dây treo của chúng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 86 -

A. l1=64cm; l2=36cm. B. l1=36cm; l2=64cm. C. l1=24cm; l2=52cm. D. l1=52cm; l2=24cm.
Bài 20: Một con lắc đơn dao động điều hòa, nếu tăng chiều dài 25% thì chu kỳ dao động của nó:
A. Tăng 11,80%. B. Tăng 25%. C. Giảm 11,80%. D. Giảm 25%.
Bài 21: Một con lắc đơn có độ dài l=120cm. Người ta thay đổi độ dài của nó sao cho chu kỳ dao động mới
chỉ bằng 90% chu kỳ dao động ban đầu. Tính độ dài l mới:
A. 148,148cm. B. 133,33cm. C. 108cm. D. 97,2cm.
Bài 1: Một con lắc đơn gồm một quả cầu m=20g được treo vào mọt dây dài l=2m. Lấy g=10m/s 2. Bỏ qua ma
sát. Kéo con lắc khỏi vị trí cân bằng một góc α=30 0 rồi buông không vận tốc đầu. Tốc độ của con lắc khi qua
vị trí cân bằng là:
A. vmax =1,15m/s. B. vmax =5,3m/s. C. vmax =2,3m/s. D. vmax =4,47m/s.
Bài 2: Cho con lắc đơn gồm một vật nhỏ khối lượng m=200g treo vào một sợi dây mảnh, không giãn, khối
lượng không đáng kể và có độ dài l=30cm. Đưa vật m tới vị trí lệch so với phương thẳng đứng một góc
α0=600 rồi buông nhẹ. Bỏ qua sức cản của môi trường. Cho gia tốc trọng trường g=9,8m/s 2. Tốc độ chuyển
động của vật tại vị trí ứng với góc lệnh α=300 và α=00 lần lượt là
A. 1,467m/s; 0,825m/s. B. 1,467m/s; 1,715m/s. C. 0,762m/s; 1,715m/s. D. 0,825m/s; 0,762m/s.
Bài 3: Một con lắc đơn gồm một vật nhỏ khối lượng m=200g được treo vào một sợi dây mảnh, không giãn,
khối lượng không đáng kể và có độ dài l=30cm. Đưa vật m tới vị trí lệch sô với phương thẳng đứng một góc
α0=600 rồi buông nhẹ (để m chuyển động với vận tốc ban đầu bằng 0). Cho gia tốc trọng trường g=9,8m/s 2.
Sức căng của dây treo khi vật đi qua vị trí có góc lệch 300 và 00 là
A. 3,13N; 3,92N. B. 1,22N; 2,45N. C. 3,13N; 2,45N. D. 1,22N; 3,92N.
Bài 4: Một con lắc đơn gồm một vật nhỏ khối lượng m 1=200g treo trên sợi dây mảnh, không giãn, dài 50cm.
Cho gia tốc trọng trường bằng 10m/s 2. Khi hệ đang đứng cân bằng theo phương thẳng đứng thì có một vật
nhỏ m2=100g chuyển động theo phương ngang với tốc độ 6m/s tới va chạm với m 1 và hai vật bị dính liền với
nhau. Sau va chạm, sức căng nhỏ nhất của dây treo trong quá trình dao động là
A. 1,8N. B. 1,2N. C. 2,4N. D. 5,4N.
Bài 5: Một con lắc đơn gồm một vật nhỏ khối lượng m = 200g treo vào một sợi dây mảnh, không giãn, khối
lượng không đáng kể và có độ dài l=30cm. Đưa vật m tới vị trí lệch so với phương thẳng đứng một góc
α0=600 rồi buông nhẹ (để m chuyển động với vận tốc ban đầu bằng 0). Cho gia tốc trọng trường g=9,8m/s 2.
Thế năng và động năng của vật tại vị trí có góc lệch 450 so với phương thẳng đứng là
A. Et=0,170J; Ed=0,197J. B. Et=0,215J; Ed=0,124J.
C. Et=0,140J; Ed=0,154J. D. Ed=0,172J; Ed=0,122J.
Bài 6: Một con lắc đơn dài 1m treo tại nơi có g=9,86m/s 2. Kéo con lắc lệch khỏi vị trí cân bằng 90 0 rồi thả
không vận tốc đầu. Tốc độ của quả nặng khi đi qua vị trí có góc lệch 600 là
A. v = 2m/s. B. v = 2,56m/s. C. v = 3,14m/s. D. v = 4,44m/s.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 87 -

Bài 7: Một con lắc đơn có độ dài dây treo là 0,5m, treo tại nơi có gia tốc trọng trường g = 9,8 m/s 2. Kéo con
lắc lệch khỏi vị trí cân bằng 30 0 rồi thả không vận tốc đầu. Tốc độ của quả nặng khi động năng bằng 2 lần
thế năng là
A. v = 0,94m/s. B. v = 2,38m/s. C. v = 3,14m/s. D. v = 1,28m/s.
Bài 8: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về dao động của con lắc đơn (bỏ qua lực cản của môi trường)?
A. Khi vật nặng đi qua vị trí cân bằng, thì trọng lực tác dụng lên nó cân bằng với lực căng của dây.
B. Khi vật nặng ở vị trí biên, cơ năng của con lắc bằng thế năng của nó.
C. Khi biên độ dao động nhỏ sin( () x

l
x
)
∼ rad thì dao động của con lắc là dao động điều hòa.
l
D. Chuyển động của con lắc từ vị trí biên về vị trí cân bằng là nhanh dần.
Bài 9: Một con lắc đơn gồm một vật nhỏ được treo vào đầu dưới của một sợi dây không dãn, đầu trên của sợi
dây được buộc cố định. Bỏ qua ma sát và lực cản của không khí. Kéo con lắc lệch khỏi phương thẳng đứng
một góc 0,15rad rồi thả nhẹ. Tỉ số giữa độ lớn gia tốc của vật tại vị trí cân bằng và độ lớn gia tốc tại vị trí
biên bằng:
A. 0,15. B. 1. C. 0,225. D. 0.
Bài 10: Tại một nơi có hai con lắc đơn đang dao động với các biên độ nhỏ. Trong cùng một khoảng thời
gian, người ta thấy con lắc thứ nhất thực hiện được 4 dao động, con lắc thứ hai thực hiện được 5 dao động.
Tổng chiều dài của hai con lắc là 164cm. Chiều dài của mỗi con lắc lần lượt là:
A. l1=100m; l2=6,4m. B. l1=64cm; l2=100cm. C. l1=1,00m; l2=64cm. D. l1=6,4cm; l2=100cm.
Bài 11: Một con lắc đơn có độ dài bằng ℓ. Trong khoảng thời gian Δt nó thực hiện 12 dao động. Khi giảm độ
dài của nó bớt 16cm, trong cùng khoảng thời gian Δt như trên, con lắc thực hiện 20 dao động. Cho biết
g=9,8m/s2. Tính độ dài ban đầu của con lắc.
A. 60cm. B. 50cm. C. 40cm. D. 25cm.
Bài 12: Con lắc đơn có độ dài l1, dao động với chu kì T1 = 3s. Con lắc có độ dài l 2, dao động với chu kì T2 =
4s. Giá trị nào là chu kỳ của các con lắc đơn có độ dài (l1+l2) và (l2-l1). T3, T4 các con lắc dao động ở cùng địa
điểm:
A. T3=9s; T4=1s. B. T3=4,5s; T4=0,5s. C. T3=5s; T4=2,64s. D. T3=5s; T4=1s.
Bài 13: Trong cùng một khoảng thời gian, con lắc thứ nhất thực hiện 10 chu kì dao động, con lắc thứ hai
thực hiện 6 chu kì dao động. Biết hiệu số chiều dài dây treo của chúng là 48cm. Chiều dài dây treo của mỗi
con lắc là:
A. l1=79cm; l2=31cm. B. l1=9,1cm; l2=57,1cm. C. l1=42cm; l2=90cm. D. l1=27cm; l2=75cm.
Bài 14: Có hai con lắc đơn mà chiều dài của chúng hơn kém nhau 22cm. Trong cùng một khoảng thời gian
con lắc này làm được 30 dao động thì con lắc kia làm được 36 dao động. Chiều dài mỗi con lắc là:
A. 31cm và 9cm. B. 72cm và 94cm. C. 72cm và 50cm. D. 31cm và 53cm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 88 -

Bài 1: Một đồng hồ quả lắc chạy đúng tại một nơi trên mặt đất khi nhiệt độ 25 0C, nếu nhiệt độ tại nơi đó hạ
thấp hơn 250C thì:
A. Đồng hồ chạy chậm. B. Đồng hồ chạy nhanh.
C. Đồng hồ vẫn chạy đúng. D. Không thể xác định được.
Bài 2: Hai đồng hồ quả lắc bắt đầu hoạt động vào cùng một thời điểm. Đồng hồ chạy đúng có chu kì T, đồng
hồ chạy sai có chu kì T’ thì:
A. T’ > T.
B. T’ < T.
'
T
C. Khi đồng hồ chạy đúng chỉ 24(h), đồng hồ chạy sai chỉ 24. (h).
T
T
D. Khi đồng hồ chạy đúng chỉ 24(h), đồng hồ chạy sai chỉ 24. ' (h).
T
Bài 3: Người ta cho hai đồng hồ quả lắc bắt đầu hoạt động ở cùng một nơi, vào cùng một thời điểm và với
cùng số chỉ ban đầu là 0. Con lắc của các đồng hồ được coi là con lắc đơn và với đồng hồ chạy đúng có
chiều dài l0, với đồng chạy sai có chiều dài l khác l 0. Các đồng hồ có cấu tạo hoàn toàn giống nhau, chỉ khác
về chiều dài con lắc. Nhận xét nào sau đây là đúng:
A. Nếu l0>l thì số chỉ của đồng hồ chạy sai luôn nhỏ hơn số chỉ của đồng hồ chạy đúng.
B. Đến khi đồng hồ chạy đúng chỉ 24 giờ thì đồng hồ chạy sai chỉ 24
(√ ll ) giờ. 0
C. Đến khi đồng hồ chạy đúng chỉ 24 giờ thì đồng hồ chạy sai chỉ 24
(√ ll ) giờ. 0
D. Nếu l0<l thì đồng hồ chạy sai luôn chạy nhanh hơn đồng hồ chạy đúng.
Bài 4: Một đồng hồ quả lắc chạy đúng tại một nơi trên mặt đất, nếu ta đưa đồng hồ lên độ cao h thì:
A. Đồng hồ chạy chậm. B. Đồng hồ chạy nhanh.
C. Đồng hồ vẫn chạy đúng. D. Không thể xác định được.
Bài 5: Hai con lắc đơn treo cạnh nhau có chu kỳ dao động nhỏ là 4s và 4,8s. Kéo hai con lắc lệch một góc
nhỏ như nhau rồi đồng thời buông nhẹ thì hai con lắc sẽ đồng thời trở lại vị trí này sau thời gian ngắn nhất.
12
A. 8,8s. B. s. C. 6,248s. D. 24s.
11
Bài 6: Người ta đưa một đồng hồ quả lắc từ Trái Đất lên Mặt Trăng mà không điều chỉnh lại. Cho biết gia tóc
1
rơi tự do trên Mặt Trăng bằng gia tốc rơi tự do trên Trái Đất. Theo đồng hồ này (trên Mặt Trăng) thì thời
6
gian Trái Đất tự quay một vòng là
A. 4√ 6 (h). B. 24√ 6 (h). C. 24 (h). D. 24√ 8(h).
Bài 7: Tại cùng một vị trí địa lý, hai con lắc đơn có chu kỳ dao động riêng lần lượt là T 1 = 2,0s và T2 = 1,5s,
chu kỳ dao động riêng của con lắc thứ ba có chiều dài bằng tổng chiều dài của hai con lắc nói trên là
A. 2,5s. B. 3,5s. C. 4,0s. D. 5,0s.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 89 -

Bài 8: Khi đưa một con lắc đơn lên cao theo phương thẳng đứng (coi chiều dài của con lắc không đổi) thì tần
số dao động điều hòa của nó sẽ:
A. tăng vì chu kỳ dao động điều hòa của nó giảm.
B. giảm vì gia tốc trọng trường giảm theo độ cao.
C. tăng vì tần số dao động điều hòa của nó tỉ lệ nghịch với gia tốc trọng trường.
D. không đổi vì chu kỳ dao động điều hòa của nó không phụ thuộc vào gia tốc trọng trường.
Bài 9: Tại một nơi, chu kì dao động điều hòa của một con lắc đơn là 2,0s. Sau khi tăng chiều dài của con lắc
thêm 21cm thì chu kỳ dao động điều hòa của nó là 2,2s. Chiều dài ban đầu của con lắc này là:
A. 100cm. B. 101cm. C. 98cm. D. 99cm.
Bài 10: Một đồng hồ quả lắc đếm giây có chu kì 2s, mỗi ngày chạy chậm 100s, phải điều chỉnh chiều dài con
lắc thế nào để đồng hồ chạy đúng?
A. Tăng 0,20%. B. Tăng 0,23%. C. Giảm 0,20%. D. Giảm 0,23%.
Bài 11: Con lắc đơn có độ dài l 1 dao động với chu kỳ T 1=0,9s, một con lắc đơn khác có độ dài l 2 dao động
với chu kì T2. Chu kỳ con lắc đơn có độ dài l1+l2 là 1,5s. Tính chu kỳ dao động của con lắc đơn có độ dài l2?
A. 0,6s. B. 1,2s. C. 2,4s. D. 1,8s.
Bài 12: Một con lắc đơn có chiều dài l, dao động tại điểm A với chu kì 2s. Đem con lắc tới vị trí B, ta thấy
con lắc thực hiện 100 dao động hết 199s Gia tốc trọng trường tại B so với gia tốc trọng trường tại A đã:
A. Tăng 1%. B. Tăng 0,5%. C. Giảm 1%. D. Đáp số khác.
Bài 13: Hai đồng hồ quả lắc bắt đầu chạy cùng lúc, đồng hồ chạy đúng có chu kì T = 2s và đồng hồ chạy sai
có chu kì T’ = 2,002s. Nếu đồng hồ chạy đúng chỉ 24h thì đồng hồ chạy sai chỉ:
A. 23 giờ 48 phút 26,4 giây. B. 23 giờ 49 phút 26,4 giây.
C. 23 giờ 47 phút 19,4 giây. D. 23 giờ 58 phút 33,7 giây.
Bài 14: Một con lắc đơn có chu kỳ là 2s tại vị trí A có gia tốc trọng trường là g A=9,76m/s2. Đem con lắc trên
đến vị trí B có gB=9,86m/s2. Muốn chu kỳ của con lắc vẫn là 2s thì phải:
A. tăng chiều dài 1cm. B. giảm chiều dài 1cm.
C. giảm gia tốc trọng trường g một lượng 0,1m/s2. D. giảm chiều dài 10cm.
Bài 15: Một con lắc có chiều dài dây treo l dao động điều hòa với chu kỳ T. Nếu cắt bớt chiều dài dây treo
một đoạn l1=0,75m thì chu kỳ dao động bây giờ là T 1=3s. Nếu cắt tiếp dây treo đi một đoạn nữa l 2=1,25m thì
chu kì dao động bây giờ là T2=2s. Chiều dài l của con lắc ban đầu và chu kỳ T của nó là:
A. l=3m; T=3√ 3 s. B. l=4m; T=2√ 3 s. C. l=4m; T=3√ 3 s. D. l=3m; T=2√ 3 s.
1
Bài 16: Con lắc đơn có độ dài l1, dao động với tần số f1¿ Hz, con lắc đơn có độ dài l2, dao động với tần số
3
1
f2¿ Hz. Tần số dao động của con lắc đơn có độ dài bằng hiệu hai độ dài trên là:
4
A. 0,29Hz. B. 0,38Hz. C. 1Hz. D. 0,31Hz.
Bài 17: Hai con lắc đơn có chiều dài l 1 và l2. Tại cùng một mơi các con lắc có chiều dài l 1+l2 và l1-l2 dao động
với chù kỳ lần lượt là 2,7s và 0,9s. Chu kỳ dao động của hai con lắc có chiều dài là l1 và l2 lần lượt là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 90 -

A. 2s; 1,8s. B. 2,1s; 0,7s. C. 0,6s; 1,8s. D. 5,4s; 1,8s.
Bài 18: Một con lắc đơn dao động điều hòa ở mặt đất với chu kỳ T. Nếu đưa con lắc này lên Mặt Trăng có
1
gia tốc trọng trường bằng gia tốc trọng trường ở mặt đất, coi độ dài dây treo con lắc không thay đổi thì chu
6
kỳ dao động điều hòa của con lắc trên Mặt Trăng là:
T T
A. 6T. B. T√ 6. C. . D.
√6 2
Bài 1: Chu kì của một con lắc đơn ở điều kiện bình thường là 1s, nếu treo nó trong thang máy đang đi lên cao
chậm dần đều thì chu kỳ của nó sẽ:
A. tăng lên. B. giảm đi.
C. không đổi. D. có thể tă ng, giả m hoặ c khô ng đổ i.
Bài 2: Một con lắc đơn có chiều dài 0,5m được treo trên trần của một toa xe. Toa xe có thể trượt không ma
sát trên một mặt phẳng nghiêng góc 30 0. Chu kỳ dao động với biên độ nhỏ của con lắc khi toa xe trượt tự do
trên mặt phẳng nghiêng là
A. 1,53s. B. 1,42s. C. 0,96s. D. 1,27s.
Bài 3: Một con lắc đơn treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đứng yên, con lắc dao động với tần số
0,25Hz. Khi thang máy đi xuống thẳng đứng, chậm dần đều với gia tốc bằng một phần ba gia tốc trọng
trường tại nơi đặt thang máy thì con lắc đơn dao động với chu kỳ bằng
A. √ 3 s. B. 2√ 3 s. C. 3√ 2 s. D. 3√ 3 s.
Bài 4: Một con lắc đơn được treo vào trần của một xe ô tô đang chuyển động theo phương ngang. Tần số dao
động của con lắc khi xe chuyển động thẳng đều là f 0, khi xe chuyển động nhanh dần đều với gia tốc a là f 1 và
khi xe chuyển động chậm dần đều với gia tốc a là f2. Mối quan hệ giữa f0, f1, f2 là:
A. f0=f1=f2. B. f0<f1<f2. C. f0<f1=f2. D. f0>f1=f2.
Bài 5: Một con lắc đơn được treo dưới trần của một thang máy đứng yên có chu kỳ dao động T 0. Khi thang
chuyển động xuống dưới với vận tốc không đổi thì chu kỳ là T 1, còn khi thang chuyển động nhanh dần đều
xuống dưới thì chu kỳ là T2. Biểu thức nào sau đây đúng.
A. T0 = T1 = T2. B. T0 = T1 < T2. C. T0 = T1 > T2. D. T0 < T1 < T2.
Bài 6: Một con lắc đơn có chu kỳ dao động với biên độ góc nhỏ T 0=1,5s. Treo con lắc vào trần một chiếc xe
đang chuyển động trên mặt đường nằm ngang thì khi ở VTCB dây treo con lắc hợp với phương thẳng đứng
một góc α=300. Chu kỳ dao động của con lắc trong xe là:
A. 2,12s. B. 1,61s. C. 1,4s. D. 1,06s.
Bài 7: Một con lắc đơn với chu kỳ 1,8s tại nơi có g=9,8m/s 2. Người ta treo con lắc vào trần thang máy đi
xuống nhanh dần đều với gia tốc 0,5m/s2, khi đó chu kỳ dao động của con lắc là:
A. 1,85s. B. 1,76s. C. 1,75s. D. Một giá trị khác.
Bài 8: Một con lắc đơn có chu kỳ dao động riêng là T khi đặt trong một thang máy đứng yên. Chu kỳ của con
lắc sẽ tăng lên trong giai đoạn chuyển động nào của thang máy:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 91 -

A. Đi xuống chậm dần đều. B. Đi xuống nhanh dần đều.
C. Đi lên đều. D. Đi lên nhanh dần đều.
Bài 9: Một con lắc đơn có chu kỳ dao động T0 = 2,5s tại nơi có g = 9,8m/s2. Treo con lắc vào trần một thang
máy đang chuyển động đi lên nhanh dần đều với gia tốc a = 4,9m/s 2. Thì chu kỳ dao động của con lắc trong
thang máy là:
A. 1,77s. B. 2,04s. C. 3,54s. D. 2,45s.
Bài 10: Một con lắc đơn được treo vào trần của một xe o tô đang chuyển động theo phương ngang. Chu kỳ
dao động của con lắc đơn trong trường hợp xe chuyển động thẳng đều là T 1, khi xe chuyển động nhanh dần
đều với gia tốc a là T2 và khi xe chuyển động chậm dần đều với gia tốc a là T 2 và khi xe chuyển động chậm
dần đều với gia tốc a là T3. Biểu thức nào sau đây đúng?
A. T2 < T1 < T3. B. T1 = T2 = T3. C. T2 = T3 > T1. D. T2 = T3 < T1.
Bài 11: Một con lắc đơn được treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đi xuống nhanh dần đều và sau đó
chậm dần đều với gia tốc có độ lớn bằng nhau thì chu kỳ dao động điều hòa của con lắc lần lượt là T 1=2,17s
và T2=1,86s, lấy g=9,8m/s2. Chu kỳ dao động của con lắc lúc thang máy đứng yên và độ lớn gia tốc của
thang máy là
A. 1,9s và 2,5m/s2. B. 1,5s và 2m/s2. C. 2s và 1,5m/s2. D. 2,5s và 1,5m/s2.
Bài 12: Treo con lắc đơn vào trần một ô tô tại nơi có gia tốc trọng trường g = 9,8m/s 2. Khi ô tô đứng yên thì
chu kì dao động điều hòa của con lắc là 2s. Nếu ô tô chuyển động thẳng nahnh dần đều trên đường nằm
ngang với gia tốc 2m/s2 thì chy kỳ dao động điều hòa của con lắc xấp xỉ bằng:
A. 2,02s. B. 1,82s. C. 1,98s. D. 2,00s.
Bài 13: Một con lắc đơn treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đứng yên thì chu kì dao động bé con lắc
là T0, khi thang máy đi lên nhanh dần đều với gia tốc a thì chu kỳ dao động bé của con lắc T=0,5T 0√ 3. Gia
tốc thang máy tính theo gia tốc rơi tự do là:
2g g g g
A. a = . B. a = . C. a = . D. a = .
3 2 4 3
Bài 14: Một con lắc đơn được treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đứng yên, con lắc dao động điều
hòa với chu kỳ T. Khi thang máy đi lên thẳng đứng, nhanh dần đều với gia tốc có độ lớn bằng một nửa gia
tốc trọng trường tại nơi đặt thang máy thì con lắc doa động điều hòa với chu kì T’ bằng:
T √6 T
A. 2T. B. . C. . D. T√ 2.
3 2
Bài 15: Một con lắc đơn treo ở trần một thang máy. Khi thang máy đứng yên thì chu kì dao động bé của con
1
lắc là T0, khi thang máy đi lên nhanh dần đều với gia tốc có độ lớn bằng gia tốc trọng trường thì chu kỳ
3
dao động bé của con lắc là:
A. √ 3T0. B.
√3 . C. √ 3T0. D.
T √3
.
3T 0 2
Bài 16: Một con lắc đơn có chu kỳ 1,8s, treo con lắc vào trong 1 thang máy. Tính chu kỳ con lắc khi thang
máy chuyển động hướng xuống nahnh dần đều với gia tốc a = 0,19g (g là gia tốc trọng trường):
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 92 -
A. T = 2s. B. T = 1,65s. C. T = 1,5s. D. T = 2,5s.
Bài 17: Một con lắc đơn được treo vào trần một thang máy. Khi thang máy đứng yên thì chu kì dao đọng nhỏ
của con lắc là T0 = 2s. Cho thang máy chuyển động chậm dần đều theo phương thẳng đứng, lên trên với gia
tốc có độ lớn 1,8m/s2 thì chu kỳ dao động nhỏ của con lắc là bao nhiêu? Cho gia tốc trọng trường g =
9,8m/s2.
A. 2,2s. B. 1,8s. C. 2s. D. 2,4s.
Bài 18: Một con lắc đơn được treo trong thang máy, dao động điều hòa với chu kỳ T khi thang máy đứng
g
yên. Nếu thang máy đi xuống nhanh dần đều với gia tốc (g là gia tốc rơi tự do) thì chu kỳ dao động của
10
con lắc là:
A. T
√ 10
9
. B. T
√ 11
10
. C. T
√ 9
10
. D. T
√ 10
11
.
Bài 19: Một con lắc đơn được treo dưới trần một thang máy đứng yên có chu kỳ dao động là T 0. Khi thang
máy chuyển động xuống dưới với vận tốc không đổi thì chu kỳ là T 1, còn khi thang máy chuyển động nhanh
dần xuống dưới thì chu kỳ là T2. Khi đó
A. T0 = T1 = T2. B. T0 = T1 < T2. C. T0 = T1 > T2. D. T0 < T1 < T2.
Bài 20: Một con lắc đơn được gắn vào trần một thang máy. Chu kỳ dao động nhỏ của con lắc đơn khi thang
máy đứng yên là T, khi thang máy rơi tự do thì chu kì dao động nhỏ của con lắc đơn là:
A. 0. B. 2T C. vô cùng lớn D. T
Bài 21: Một con lắc đơn được gắn vào trần một thang máy. Khi thang máy chuyển động nhanh dần đều đi
lên với gia tốc có độ lớn a (a <g) thì dao động với chu kỳ T 1. Khi thang máy chuyển động chậm dần đều đi
lên với gia tốc có độ lớn s thì dao động với chu kỳ T2 = 2T1. Độ lớn gia tốc a bằng
g 2g 3g
A. . B. C. . D. 0,8g.
5 3 5

Bài 1:
▪ Ta có: T=2π
√ l
g
∼ √ l mà l=l0.(1+α(t-t0))
▪ Khi nhiệt độ hạ xuống thì l giảm ⇒ chu kỳ giảm ⇒ đồng hồ chạy nhanh.
Bài 2:
24
▪ Số dao động mà đồng hồ chạy đúng dao động trong 24h là N ¿ số chỉ của đồng hồ chạy đúng là:
T
N.T=24h.
24 24
▪ Số dao động mà đồng hồ chạy sai dao động trong 24h là N' ¿ số chỉ của đồng hồ chạy sai là: N'.T ¿
T' T'
T
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 93 -

Bài 3:
24
▪ Số dao động mà đồng hồ chạy đúng dao động trong 24h là N ¿ số chỉ của đồng hồ chạy đúng là:
T
N.T=24h.
24 24
▪ Số dao động mà đồng hồ chạy sai dao động trong 24h là N' ¿ số chỉ của đồng hồ chạy sai là: N'.T ¿
T' T'
T mà
T
T '
√ l 24 l
= 0 ⇒ số chỉ của đồng hồ chạy sai là: N'.T¿ ' .T = 24 0
l T l √
Bài 4:
G.M
▪ Ta có: g=
( R+h )2
▪ Nếu h tăng lên thì g giảm mà T=2π

√ l
g
. Nếu g giảm thì T tăng ⇒ đồng hồ chạy chậm.
Bài 5:
T 1 .T 2
Con lắc đơn trùng phùng θ= =¿ 24s
|T 1−T 2|
Bài 6:
▪ Chu kỳ trên Trái Đất TTD = 2π

√ l
gTD
; chu kỳ trên Mặt Trăng TMT = 2π
l
g MT √
vì gTD = 6.gMT
⇒
T MT
T TD
g
√
= TD = √ 6 ⇒ TMT=√ 6 .TTD = 24√ 6h
g MT
Bài 7:
▪ Ta có: T1 = 2π
√ l1
g
2
∼ √ l 1 ⇒ l1 ∼ T 1 tương tự l 2 ∼ T 2
2
▪ Con lắc đơn l1+l2∼T2¿ T 21+T 22⇒T=2,5s

Bài 8:
G.M
▪ Ta có: g=
( R+h )2
▪ Nếu h tăng lên thì g giảm mà T = 2π

√ l
g
. Nếu g giảm thì T tăng
▪ Và f =
1
2π √ g
l
. Nếu g giảm thì f giảm.
Bài 9:
▪ Ta có: T1 = 2π
√ l 1 Δt 1 1
= ⇒ l 1 ∼ 2 tương tự l 2 ∼ 2
g N1 N1 N2
( )
2
l1 N 2 100
▪ Lập tỉ số = = ⇒ 121.l1-100.l2 = 0 (1)
l2 N 1 121
▪ Theo bài ra l2-l1=21cm (2)

▪ Từ (1) và (2) ⇒ l1=100cm, l2=121cm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 94 -
Bài 10:
Ta có
√ l0 Δt
▪ Chu kỳ đồng hồ chạy đúng T0 = 2π số chỉ đúng T .T0
g 0
▪ Chu kỳ đồng hồ chạy sai T=2π

√ l
g
Δt
số chỉ đúng T .T0
Δt Δt T0 l 0 865 l 0
▪ Mỗi ngày đồng hồ chạy chậm T . T 0− T . T 0 =−100 ⇒ T = l = 864 ⇒ l = 1,0023
0 √
l−l 0
⇒ .100 %=¿ -0,23%
l0
Bài 11:
▪ Ta có: T1 = 2π
√ l1
g
2 2
∼ √ l 1 ⇒ l1 ∼T 1 tương tự l 2 ∼ T 2
▪ Con lắc đơn l1 + l2 ∼ T2 = T 1+T 2 ⇒ T2 = √ T −T 1=¿ 1,2s

2 2 2 2
Bài 12:
√l
A
l 199
▪ Ta có TA = 2π g =¿ 2(s) và T B=2 π g = 100 =¿ 1,9s
B √
TA
B A√
g B gB
A
g B−g A
▪ Lập tỉ số T = g ⇒ g =1 ,01. g A ⇒ g
A
=¿ 1%
Bài 13:
24
▪ Số chỉ của đồng hồ chạy đúng là T .T = 24(h)
24
▪ Số chỉ của đồng hồ chạy sai là T ' .T = 23h58' 33,7'')
Bài 14:
lA
√
▪ Ta có chu kỳ của con lắc đơn tại A: TA = 2π. g = 2(s) ⇒ lA = 0,9889 (m)
A
lB
▪ Ta có chu kỳ của con lắc đơn tại B: TB = 2π g
B √
gB
▪ Theo bài ra thì TA = TB nên lB = g . lA = 1,01.lA = 0,9988 (m) ⇒ Δl = lB - lA = 1 cm
A
Bài 15:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 95 -

▪ Ta có chu kỳ của con lắc đơn T =2 π .

√ l
g
⇒ l ∼ T2
2 2
▪ Tương tự l - 0,75 ∼T 1 = 32 (1) và l – 2 ∼T 2 = 22 (2)
l−0 , 75 9
▪ Từ (1) và (2) ⇒ l−2 = 4 ⇒ l = 3 (m)
( ) ⇒ T = 2√ 3 (s)
2
l T
▪ Tương tự l−0 , 75 = 3
Bài 16:
1
▪ Ta có tần số dao động f ¿ 2 π √ g 1
l √l
1
∼ ⇒ 1∼ 2
f
1 1
⇒ l1 ∼ 2 và l2 ∼ 2
f1 f2
1 1 1
▪ Con lắc đơn có chiều dài l1 - l2 ∼ f 2 = f 2 − f 2 ⇒ f = 0,38 (Hz)
1 2
Bài 17:
▪ Ta có chu kỳ của con lắc đơn T=2π

√ l
g
2 2
⇒ l ∼ T2 ⇒ l1 ∼ T 1 và l2 ∼ T 2
2 2
▪ Con lắc đơn có chiều dài l1 + l2 ∼ T2 = 2,72=T 1+T 2 (1)
2 2
▪ Con lắc đơn có chiều dài l1 - l2 ∼ T2 = 0,92 = T 1−T 2 (2)
▪ Từ (1) và (2) ⇒ T1 = 2(s) và T2 = 1,8(s).
Bài 18:
▪ Chu kỳ con lắc đơn trên trái đất: TTD = 2π g

l
TD √
▪ Chu kỳ con lắc đơn trên mặt trăng: TMT = 2π. g
l
MT √
T MT
√
g TD
▪ Lập tỉ số T = g = √ 6 ⇒ TMT = √ 6 .TTD
TD MT
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO

Bài 1:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 96 -

▪ Thang máy đi lên ⇒ v hướng lên. Thang máy đi chậm dần ⇒ Fqt cũng hướng lên trên.
⇒⃗
P↙ ↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P – Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g-a ⇒ ghd giảm ⇒ Chu kỳ Tt tăng lên.
Bài 2:
g
▪ Gia tốc của xe là a = g(sinα - μcosα) với μ=0 thì a = g.sinα = 2
⇒ gia tốc hiệu dụng ghd = √ g2 +a2 +2. g . a .cos ( 120 0 )
⇒ Chu kỳ của con lắc đơn là T = 2π

√ l
ghd
= 1,53(s)
Bài 3:
▪ Ta có thang máy đi xuống chậm dần ⇒ ⃗v ↘ ↘ ⃗

F qt
4g
⇒ trọng lượng hiệu dụng: Phd = P + Fqt ⇒ ghd = g + a =
3
T' g
√
hd
' 3g
√
▪ Lập tỉ số T = g ⇒T =T . 4 g =2 √3 (s)
Bài 4:
▪ Khi xe chuyển động thẳng đều a = 0 thì f0 =

1
2π √ g
l
▪ Khi xe chuyển động chậm dần đều a thì ghd = √ g +a ⇒ f1 =

2 2 1
2π √√ g 2+ a2
l
√√
2 2
1 g +a
▪ Khi xe chuyển động chậm dần đều a thì ghd = √ g +a ⇒ f2 =
2 2
⇒ f0<f1=f2
2π l
Bài 5:
l
▪ Khi thang máy đứng yên thì T0 = 2π g
√
l
▪ Khi thang máy chuyển động thẳng đều thì a = 0 ⇒ T1 = T0 = 2π g
√
▪ Khi thang máy chuyển động nhanh dần đều xuống dưới thì ⃗v ↙ ↗ ⃗
F qt ⇒ ⃗
P↙ ↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd=g-a
▪ Chu kỳ của con lắc đơn T2 = 2π

√ l
g−a
tăng lên. ⇒ T0=T1<T2
Bài 6:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 97 -
g
▪ Gia tốc của xe là a=g(sinα-μ cosα) với μ=0 thì a=g.sinα¿ 2
⇒ gia tốc hiệu dụng ghd = √ g2 +a2 +2. g . a .cos ( 120 0 )
▪ Lập tỉ số
T0
T √
g
= h d ⇒ T = T0
g
2
=¿
√
√5 1,61(s)
Bài 7:
F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g – a = 9,3m/s2
▪ Lập tỉ số
T0
T √
g
= h d ⇒ T = T0
g
g
√
g h d = 1,85(s)
Bài 8:
▪ Ta có chu kỳ T = 2π
√ l
g
để T tăng thì ghd giảm ⇒ ghd = g – a ⇒ Fqt phải hướng lên trên
F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g - a thỏa mãn yêu cầu
⇒ Đi xuống nhanh dần đều.
Bài 9:
▪ Thang máy đi lên chuyển động nhanh dần ⃗v ↙ ↗ ⃗

F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
▪ ⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P + Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g + a = 14,7m/s2
▪ Lập tỉ số
T0
T √
g
= h d ⇒ T = 2,5
g √
9 ,8
14 ,7
=¿ 2,04(s)
Bài 10:
l
▪ Khi xe chuyển động thẳng đều a = 0 thì T1 = 2π g
√
▪ Khi xe chuyển động chậm dần đều a thì ghd = √ g +a ⇒ T2 = 2π
2 2
√√ l
g +a 2
2
▪ Khi xe chuyển động chậm dần đều a thì ghd = √ g +a ⇒ T3 = 2π

2 2
√√ l
g +a 2
2 ⇒ T2 = T3 < T1
Bài 11:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 98 -

√
2
l 4 π .l
▪ Thang máy đi xuống nhanh dần đều thì ghd = g – a ⇒ T1 = 2π ⇒ g – a = T2 (1)
g−a 1
√
2
l 4 π .l
▪ Thang máy đi xuống chậm dần đều thì ghd = g + a ⇒ T2 = 2π ⇒ g + a = T 2 (2)
g+ a 2
√
2
l 4 π .l
▪ Thang máy đứng yên thì T0 = 2π ⇒ g = T2
g 0
2 1 1
▪ Từ (1) và (2) ⇒ T 2 = T 2 + T 2 ⇒ T0 = 2 (s) ⇒ a = 1,5m/s2
0 1 2
Bài 12:
▪ Ta có chu kỳ T0 = 2π
√ l
g
▪ Khi ô tô chuyển động nhanh dần theo phương ngang thì ghd = √ g +a = 10(m/s2)
2 2
▪ Lập tỉ số
T0
T √g
= h d ⇒ T = 2.
g √
9,8
10
= 1,98(s)
Bài 13:
▪ Khi thang máy đứng yên thì T0 = 2π

√ l
g

F qt ⇒ ⃗
P ↙ ↙⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P + Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g + a
⇒ T = 2π
√ l √3 √3
= .T 0= .2 π .
g+ a 2 2
l
g √
l 3 l g
⇒ = . ⇒ a=
g +a 4 g 3
Bài 14:
l
√
F qt ⇒ ⃗
P ↙ ↙⃗
F qt
4
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P + Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g + a = g
3
▪ Lập tỉ số
T0
T √g
= h d ⇒ T' = T.
g √1
1,5
=
T √6
3
Bài 15:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 99 -

√ l
g

F qt ⇒ ⃗
P ↙ ↙⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P + Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g + a = 1,5g
▪ Lập tỉ số
T0
T √g
= h d ⇒ T' =
g
T0 √ 3
2
Bài 16:
l
√
▪ Thang máy đi xuống nhanh dần đều ⃗v ↙ ↗ ⃗
F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd=g-a=0,81.g
▪ Lập tỉ số
T0
T √g
= hd ⇒ T =
g √1
.T = 2(s)
0 ,81 0
Bài 17:

√ l
g
▪ Thang máy đi xuống chuyển động nhanh dần ⃗v ↙ ↗ ⃗

F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
g
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P – Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g – a =
10
▪ Lập tỉ số
T0
T √ √
g
= hd =
g
9
10
⇒T=
10
.T
9 0 √
Bài 18:
l
√
▪ Thang máy đi xuống chuyển động nhanh dần ⃗v ↙ ↗ ⃗
F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
g
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g – a =
10
▪ Lập tỉ số
T0
T √ √
g
= hd =
g
9
10
⇒T=
10
9
. T0
√
Bài 19:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 100 -


√ l
g
▪ Thang máy chuyển độ ng vớ i vậ n tố c không đổ i ⇒ chuyển độ ng thẳ ng đều a = 0 ⇒ T1 = T0 = 2π

√ l
g

F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g – a ⇒ T2 = 2π.
√ l
g−a
⇒ T0 = T1 < T2
Bài 20:

√ l
g

F qt ⇒ ⃗
P ↙↗ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P - Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g – g = 0 ⇒ T2 = 2π.
√ l
0
=∞
Bài 21:
▪ Thang máy đi lên chuyển động nhanh dần ⃗v ↑ ↓ ⃗

F qt ⇒ ⃗
P ↑↓ ⃗
F qt
⇒ Trọng lượng hiệu dụng Phd = P + Fqt chia cả 2 vế cho m thì ghd = g + a ⇒ T1 = 2π.
√ l
g+ a
=∞
▪ Lập tỉ số
T0
T
'
=
√ ghd
g ⇒ T' =
T0 √ 3
2
CHỦ ĐỀ 6: NĂNG LƯỢNG TRONG DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA

Lưu ý:
Khi tính năng lượng phải đổi khối lượng về kg, vận tốc về m/s, ly độ về mét.
1. Thế năng
1 1 1
Wt = k.x2 = mω2.x2 = mω2A2cos2(ωt+φ)
2 2 2
2. Động năng
1 1
Wd = m.v2 = mω2A2sin2(ωt+φ)
2 2
3. Cơ năng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 101 -
1 1
W = Wt + W d = k.A2 = mω2A2 = const
2 2
Nhận xét:
+ Cơ năng được bảo toàn và tỉ lệ với bình phương biên độ
1
+ Khi tính động năng tại vị trí có li độ x thì: Wd = W - Wt = k.(A2 - x2)
2
+ Dao động điều hòa có tần số góc là , tần số f, chu kỳ T thì W d và Wt biến thiên với tần số góc 2, tần
T
số 2f, chu kỳ .
2
+ Trong một chu kỳ có 4 lần Wd = Wt,
khoảng thời gian giữa 2 lần liên tiếp để W d
T
= Wt là .
4
+ Thời gian từ lúc Wd =Wdmax(Wt = Wtmax
W d max W T
) đến lúc Wd = (Wt = tmax ) là
2 2 8
+ Khi Wd = nWt ⇒ W = (n+1)Wt ⇒ x =

A a v
; a=∓ max ; v=± max
√
± √ n+1 √n+1 1
+1
n
A Wd
( ) –1=n -1
2
A
+ Khi x=± ⇒ = 2
n Wt x
II. BÀI TẬP

Bài 1: Chọn câu đúng: Động năng của dao động điều hoà
A. Biến đổi theo hàm cosin theo t B. Biến đổi tuần hoàn với chu kì T
T
C. Luôn luôn không đổi D. Biến đổi tuần hoàn với chu kì
2
Bài 2: Biểu thức tính năng lượng con lắc đơn dao động điều hoà với biên độ S0 là:
A. E=mgh0 (h là độ cao cực đại của vật so với vị trí cân bằng)
2
mg S 0
B. E =
2. l
1 2 2
C. E = m ω . S0
2
D. Cả 3 câu trên đều đúng
Bài 3: Điều nào sau đây là đúng khi nói về động năng và thế năng của một vật khối lượng không đổi dao
động điều hòa
A. Trong một chu kì luôn có 4 thời điểm mà ở đó động năng bằng 3 thế năng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 102 -

B. Thế năng tăng khi li độ của vật tăng
C. Trong một chu kỳ luôn có 2 thời điểm mà ở đó động bằng thế năng
D. Động năng của một vật tăng chỉ khi vận tốc của vật tăng
Bài 4: Cơ năng của một vật dao động điều hòa
A. Tăng gấp đôi khi biên độ dao động của vật tăng gấp đôi.
B. Biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kỳ bằng chu kỳ dao động của vật.
C. Biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kỳ bằng một nửa chu kỳ dao động của vật.
D. Bằng động năng của vật khi vật tới vị trí cân bằng.
Bài 5: Chọn câu sai khi nói về năng lượng của vật dao động điều hòa
A. Động năng và thế năng biến đổi cùng chu kỳ
B. Động năng biến đổi cùng chu kỳ với vận tốc
C. Tổng động năng và thế năng không thay đổi theo thời gian
D. Thế năng biến đổi với tần số gấp 2 lần tần số của li độ
Bài 6: Một con lắc lò xo dao động điều hòa và vật đang chuyển động từ vị trí biên về vị trí cân bằng. Nhận
xét nào sau đây là đúng?
A. Năng lượng của vật đang chuyển hóa từ thế năng sang động năng
B. Thế năng tăng dần và động năng giảm dần
C. Cơ năng của vật tăng dần đến giá trị lớn nhất
D. Thế năng của vật tăng dần nhưng cơ năng của vật không đổi
Bài 7: Một dao động điều hòa có chu kỳ T và tần số f. Chọn phát biểu sai:
T
A. Thế năng biến thiên tuần hoàn với chu kỳ T’ =
2
B. Động năng của vật biến thiên tuần hoàn với tần số f’ = 2f
C. Cơ năng của vật biến thiên tuần hoàn với tần số f’ = 2f
D. Tổng động năng và thế năng là một số không đổi
Bài 8: Hai con lắc lò xo dao động điều hòa cùng tần số và có biên độ lần lượt là A1 , A2, với A1 < A2. Điều
nào sau đây là đúng khi so sánh cơ năng hai con lắc
A. Không thể so sánh được B. Cơ năng của con lắc thứ nhất lớn hơn
C. Cơ năng của con lắc thứ hai lớn hơn D. Cơ năng của 2 con lắc bằng nhau
Bài 9: Một con lắc lò xo dao động điều hoà với biên độ dao động là A và năng lượng là E. Khi biên độ dao
động của con lắc tăng gấp 3, mệnh đề nào sau đây đúng:
A. Năng lượng dao động tăng 3 lần
B. Giá trị cực đại của động năng tăng 3 lần, còn giá trị cực đại của thế năng đàn hồi của lò xo giảm 3 lần
C. Giá trị cực đại của thế năng đàn hồi của lò xo tăng 3 lần, còn giá trị cực đại động năng của vật giảm 3
lần
D. Cả A, B, c đều sai
Bài 10: Phát biểu nào sau đây là không đúng? Cơ năng của chất điểm dao động điều hòa luôn bằng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 103 -

A. Tổng động năng và thế năng ở thời điểm bất kỳ
B. Động năng ở thời điểm ban đầu
C. Thế năng ở ly độ cực đại.
D. Động năng ở vị trí cân bằng
Bài 11: Một con lắc đơn dao động với biên độ góc nhỏ. Chọn mốc thế năng ở vị trí cân bằng. Công thức tính
thế năng của con lắc ở ly độ góc  là

2 α 1
A. Wt = 2.mgl.cos B. Wt = mgl.sinα C. Wt = mgl.α2 D. Wt = mgl(1+cosα)
2 2
Bài 12: Năng lượng của vật điều hoà:
A. Tỉ lệ với biên độ dao động
B. Bằng với thế năng của vật khi vật có li độ cực đại
C. Bằng với động năng của vật khi vật có li độ cực đại.
D. Bằng với thế năng của vật khi vật qua vị trí cân bằng
Bài 13: Thế năng của con lắc đơn dao động điều hoà
A. Bằng với năng lượng dao động khi vật nặng ở biên
B. Cực đại khi vật qua vị trí cân bằng
C. Luôn không đổi vì quỹ đạo của vật được coi là thẳng
D. Không phụ thuộc góc lệch của dây treo
Bài 14: Phát biểu nào sau đây về động năng và thế năng trong dao động điều hoà là không đúng?
A. Động năng đạt giá trị cực đại khi vật chuyển động qua VTCB
B. Động năng đạt giá trị cực tiểu khi vật ở một trong hai vị trí biên
C. Thế năng đạt giá trị cực đại khi gia tốc của vật đạt giá trị cực tiểu
D. Thế năng đạt giá trị cực tiểu khi gia tốc của vật đạt giá trị cực tiểu
Bài 15: Xét cơ năng của 1 dao động điều hòa thì
A. Động năng biến thiên tuần hoàn theo thời gian với tần số bằng tần số của dao động
B. Thế năng tỷ lệ thuận với li độ
C. Tổng động năng và thế năng là 1 số không đổi
D. Cơ năng tỷ lệ với biên độ
Bài 16: Nếu tăng khối lượng của con lắc lò xo và con lắc dao động với biên độ không đổi thì cơ năng
A. Không đổi B. Tăng 4 lần C. Tăng 2 lần D. Giảm 1/2 lần
Bài 17: Cơ năng của một con lắc lò xo không phụ thuộc vào:
A. Khối lượng vật nặng B. Độ cứng của lò xo
C. Biên độ dao động D. Điều kiện kích thích ban đầu
Bài 18: Khi nói về năng lượng trong dao động điều hoà, phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Tổng năng lượng là đại lượng tỉ lệ với bình phương của biên độ
B. Tổng năng lượng là đại lượng biến thiên theo li độ
C. Động năng và thế năng là những đại lượng biến thiên tuần hoàn
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 104 -
D. Tổng năng lượng của con lắc phụ thuộc vào cách kích thích ban đầu
Bài 19: Chọn câu đúng trong các câu sau khi nói về năng lượng trong dao động điều hoà
A. Khi vật chuyển động về vị trí cân bằng thì thế năng của vật tăng
B. Khi động năng của vật tăng thì thế năng cũng tăng
C. Khi vật dao động ở vị trí cân bằng thì động năng của hệ lớn nhất
D. Khi vật chuyển động về vị trí biên thì động năng của vật tăng
Bài 20: Phát biểu nào sau đây với con lắc đơn dao động điều hoà là không đúng
A. Thế năng tỉ lệ với bình phương tốc độ góc của vật
B. Cơ năng không đổi theo thời gian và tỉ lệ với bình phương biên độ góc
C. Thế năng tỉ lệ với bình phương li độ góc của vật.
D. Động năng tỉ lệ với bình phương tốc độ góc của vật
Bài 21: Tìm phương án sai. Cơ năng của con lắc dao động điều hoà bằng:
A. Thế năng ở vị trí biên
B. Động năng ở vị trí cân bằng.
C. Tổng thế năng và động năng khi gia tốc cực đại.
D. Tổng thế năng cực đại và động năng cực đại.
Bài 22: Chọn câu sai. Năng lượng của một vật dao động điều hoà:
A. Bằng thế năng của vật khi qua vị trí biên
B. Biến đổi tuần hoàn theo thời gian với chu kỳ T
C. Luôn luôn là một hằng số
D. Bằng động năng của vật khi qua vị trí cân bằng
Bài 23: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với tần số 2f1. Động năng của con lắc biến thiên tuần hoàn theo
thời gian với tần số f2 bằng:
A. 2f1 B. 0,5f1 C. f1 D. 4f1

Bài 1: Một con lắc đơn dao động điều hòa. Năng lượng sẽ thay đổi như thế nào nếu cao độ cực đại của vật
tính từ vị trí cân bằng tăng 2 lần:
A. Tăng 2 lẩn B. Giảm 2 lẩn C. Tăng 4 lần D. Giảm 4 lần
Bài 2: Con lắc lò xo dao động điều hòa với tần số f, độ cứng lò xo là k, m là khối lượng và E là cơ năng.
Chọn câu ĐÚNG:
1 1
A. E = k.A B. E = 2mπ2.f2.A2 C. E=2.π.f2.A2 D. E = mωA2
2 2
Bài 3: Một con lắc lò xo có độ cứng k = 25N/m, dao động với quỹ đạo dài 20cm. Năng lượng dao động toàn
phần của con lắc là?
A. 5000J B. 0,125J. C. 12500J. D. 0,25 J.
Bài 4: Vật dao động điều hoà có động năng bằng 3 thế năng khi vật có li độ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 105 -
A. x = ± 0,5A B. x = ±
A
C. x = ±
√3 A D. x = ±
1
√2 2 3A
1
Bài 5: Con lắc lò xo dao động với biên độ 6cm. Xác định li độ của vật để thế năng của lò xo bằng động
3
năng.
A. ±3√ 2cm B. ±3cm C. ±2√ 2cm D. ±√ 2cm
Bài 6: Trong một dao động điều hòa, khi gia tốc của vật bằng một nửa gia tốc cực đại của nó thì tỉ số giữa
động năng và thế năng là
1
A. 2 B. 3 C. 0,5 D.
3
Bài 7: Chọn câu SAI:
A. Khi vật chuyển về VTCB thì động năng tăng và thế năng giảm
B. Khi vật ở VTCB thì động năng đạt giá trị cực đại
A
C. Động năng bằng thế năng khi x = ±
√2
D. Khi gia tốc bằng 0 thì thế năng bằng cơ năng
Bài 8: Một chất điểm dao động điều hoà có phương trình x=2cos10πt(cm). Khi động năng bằng 3 lần thế
năng thì chất điểm ở vị trí
A. x = 2cm B. x = 1,4cm C. x = 1cm D. x = 0,67cm
Bài 9: Cơ năng của một vật dao động điều hòa là E. Khi vật có li độ bằng một nửa biên độ thì động năng của
vật là
A.
√3 E B.
E
C.
3E
D.
E
4 2 4 4
Bài 10: Vật dao động điều hòa theo một trục cố định (mốc thế năng ở vị trí cân bằng) thì
A. Động năng của vật cực đại khi gia tốc của vật có độ lớn cực đại.
B. khi vật đi từ vị trí cân bằng ra biên thì vận tốc và gia tốc luôn cùng dấu
C. khi ở vị trí cân bằng, thế năng của vật bằng cơ năng
D. thế năng của vật cực đại khi vật ở vị trí biên.
Bài 11: Câu nào sau đây là SAI
A. Khi vật ở vị trí biên thì thế năng của hệ lớn nhất
B. Khi vật đi qua vị trí cân bằng thì động năng của hệ lớn nhất
C. Khi vật chuyển động về vị trí cân bằng thì thế năng của hệ giảm còn động năng của hệ tăng lên.
D. Khi động năng của hệ tăng lên bao nhiêu lần thì thế năng của hệ giảm đi bấy nhiêu lần và ngược lại
Bài 12: Trong dao động điều hoà khi chất điểm qua vị trí có li độ bằng một nửa biên độ thì:
1
A. Động năng bằng lần thế năng B. Động năng gấp 3 lẩn thế năng
3
C. Thế năng bằng động năng D. Thế năng bằng nửa động năng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 106 -

π
Bài 1: Một con lắc lò xo dao động theo phương trình x=2sin(20πt+ ) (cm). Biết khối lượng của vật nặng m
2
= 100g. Tính chu kì và năng lượng dao động của vật
A. T=1s; E=78,9.10-3 J B. T=0,1s; E=78,9.10-3 J C. T=1s; E=7,89.10-3 J D. T=0,1s; E=7,89.10-3 J
Bài 2: Con lắc lò xo có độ cứng k = 20N/m dao động điều hoà với biên độ 4cm. Động năng của vật khi li độ
x = 3cm là:
A. 0,1J B. 0,014J. C. 0,07J. D. 0,007J
Bài 3: Một con lắc đơn (m = 200g, 1= 80cm) treo tại nơi có g = 10m/s 2. Kéo con lắc lệch khỏi vị trí cân bằng
góc α0 rồi thả không vận tốc đầu, con lắc dao động điều hoà với năng lượng E=3,2.10 -4 J. Biên độ dao động
là
A. S0=3cm B. S0=2cm C. S0=1,8cm D. S0=1,6cm
Bài 4: Một vật m = 200g dao động điều hoà. Trong khoảng thời gian một chu kì vật đi được một đoạn 40cm.
Tại vị trí x = 5cm thì động năng của vật là 0,375J. Chu kì dao động:
A. T = 0,045s B. T = 0,02s C. T = 0,28s D. T = 0,14s
Bài 5: Một con lắc lò xo có độ cứng của lò xo k = 40N/m dao động điều hoà với biên độ A = 5cm. Động
năng của quả cầu ở vị trí ứng với li độ 3 cm là:
A. Ed=0,004J B. Ed=40J C. Ed=0,032J D. Ed=3204J
Bài 6: Một vật nhỏ thực hiện dao động điều hòa theo phương trình x=10cos4πt cm. Động năng của vật đó
biến thiên với chu kì bằng:
A. 0,5s B. 0,25s C. 1s D. 2s
Bài 7: Một vật gắn vào lò xo có độ cứng k = 20N/m dao động trên quỹ đạo dài 10 cm. Xác định li độ của vật
khi nó có động năng là 0,009J:
A. ± 4 (cm) B. ± 3 (cm) C. ± 2 (cm) D. ± 1 (cm)
Bài 8: Một con lắc lò xo gồm viên bi nhỏ và lò xo nhẹ có độ cứng 100 N/m, dao động điều hòa với biên độ
0,1 m. Mốc thế năng ở vị trí cân bằng. Khi viên bi cách vị trí cân bằng 6 cm thì động năng của con lắc bằng:
A. 0,64 J. B. 3,2 mJ C. 6,4 mJ D. 0,32 J.
Bài 9: Một con lắc đơn có khối lượng m = 5kg và độ dài l = lm. Góc lệch cực đại của con lắc so với đường
thẳng đứng là α0 = 6° ≈ 0,1 rad. Cho g = 10m/s2. Tính cơ năng của con lắc:
A. 0,5J B. 0,25J C. 0,75J D. 2,5J
Bài 10: Một con lắc lò xo, quả cầu có khối lượng 200 g. Kích thước cho chuyển động thì nó dao động với
phương trình x=5cos(4πt) cm. Năng lượng đã truyền cho vật là:
A. 2J B. 2.10-1 J C. 2.10-2 J D. 4.10-2 J
Bài 11: Một vật khối lượng 750g dao động điều hoà với biên độ 4 cm; chu kì 2s (lấy 2 = 10). Năng lượng
dao động của vật là:
A. 60 J B. 6mJ C. 6.10-3 mJ D. 0,15J
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 107 -

Bài 12: Một chất điểm khối lượng m = l00g, dao động điều hoà dọc theo trục Ox với phương trình
x=4cos(2t) cm. Cơ năng trong dao động điều hoà của chất điểm là:
A. E = 3200J B. E = 3,2J. C. E = 0,32J. D. E = 0,32mJ.
π
Bài 13: Một vật dao động điều hoà có phương trình x=4cos(3t- ) cm. Cơ năng của vật là 7,2.10 -3 J. Khối
6
lượng của vật là
A. 1kg B. 2kg C. 0,1kg D. 0,2kg
Bài 14: Một con lắc lò xo đặt nằm ngang gồm một vật nặng khối lượng 1 kg và lò xo khối lượng không đáng
kể có độ cứng 100 N/m, dao động điều hoà. Trong quá trình dao động chiều dài của con lắc biến thiên từ
20cm đến 32cm. Cơ năng của vật là:
A. 1,5J. B. 0,26J C. 3J D. 0,18J
Bài 15: Một chất điểm khối lượng m = l00g, dao động điều hòa dọc theo trục Ox với phương trình
x=4cos(2t) cm. Cơ năng trong dao động điều hòa của chất điểm có giá trị là:
A. 3200 J B. 3,2 J C. 0,32 J D. 0,32 mJ
Bài 16: Một con lắc lò xo (m = 1kg) dao động điều hoà trên phương ngang. Khi vật có vận tốc v=10cm/s thì
thế năng bằng 3 động năng. Năng lượng dao động của vật là:
A. 0,03J. B. 0,00125J C. 0,04J. D. 0,02J.
π
Bài 17: Một chất điểm có khối lượng m = 1 kg dao động điều hoà với chu kì T = s. Biết năng lượng của
5
nó là 0,02J. Biên độ dao động của chất điểm là:
A. 2cm B. 4cm C. 6,3cm D. 6cm
Bài 18: Một con lắc lò xo dao động điều hòa. Lò xo có độ cứng k =40N/m. Khi vật m của con lắc đi qua vị
trí có li độ x = -2cm thì thế năng điều hòa của con lắc là:
A. Wt = -0,016J B. Wt = -0,008J C. Wt = 0,016J D. Wt = 0,008J
Bài 19: Quả cầu của con lắc lò xo có khối lượng m = 100 g, dao động điều hoà dọc theo trục Ox. Vận tốc của
quả cầu khi nó đi qua vị trí cân bằng là 20 cm/s. Lấy 2 = 10. Cơ năng của con lắc trong quá trình dao động
là
A. 2. 105 J B. 2 000 J C. 0,02 J D. 200 J

Bài 1: Nếu một vật dao động điều hoà có chu kì dao động giảm 3 lần và biên độ giảm 2 lần thì tỉ số của năng
lượng của vật khi đó và năng lượng của vật lúc đầu là:
9 4 2 3
A. B. C. D.
4 9 3 2
Bài 2: Cơ năng của hệ con lắc lò xo dao động điều hoà sẽ:
9
A. Tăng lần khi tần số dao động f tăng 2 lần và biên độ A giảm 3 lần (khối lượng vật nặng không đổi)
4
B. Tăng 16 lần khi tần số dao động f và biên độ A tăng gấp đôi (khối lượng vật nặng không đổi)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 108 -
C. Tăng 4 lần khi khối lượng m của vật nặng và biên độ A tăng gấp đôi (tần số góc  không đổi)
9
D. Giảm lần khi tần số góc ω tăng lên 3 lần và biên độ A giảm 2 lần (khối lượng vật nặng không đổi)
4
Bài 3: Con lắc đơn gồm 1 vật có trọng lượng 4N. Chiều dài dây treo l,2m dao động với biên độ nhỏ. Tại li độ
góc  = 0,05 rad, con lắc có thế năng trọng trường bằng:
A. 10-3 J B. 4.10-3 J C. 12.10-3 J D. 6.10-3 J
Bài 4: Một vật dao động điều hoà có phương trình x=8cos(40t-π) (cm,s), khối lượng vật là 400g. Tính năng
lượng dao động:
A. 2,048J B. 0,15J C. 1,560 J D. 3,012J
Bài 5: Con lắc lò xo có khối lượng m=l kg, dao động điều hòa với cơ năng E=125 mJ. Tại thời điểm ban đầu
vật có vận tốc v=25 cm/s và gia tốc a = -6,25√ 3 m/s2. Biên độ của dao động là
Bài 6: Dao động của con lắc lò xo có biên độ A và năng lượng là E 0. Thế năng của quả cầu khi qua li độ x
A
¿ là
2
E0 3 E0 E0 E0
A. B. C. D.
4 4 3 2
Bài 7: Tại nơi có gia tốc trọng trường là 9,8 m/s2, một con lắc đơn dao động điều hòa với biên độ góc 6°. Biết
khối lượng vật nhỏ của con lắc là 90 g và chiều dài dây treo là 1 m. Chọn mốc thế năng tại vị trí cân bằng, cơ
năng của con lắc xấp xỉ bằng:
A. 6,8. 1 0−3J. B. 3,8. 1 0−3 J C. 5,8. 1 0−3 J. D. 4,8. 1 0−3J.
Bài 8: Con lắc đơn có chiều dài l = lm, khối lượng vật nặng là m = 90g dao động với biên độ góc α 0 = 60 tại
nơi có gia tốc trọng trường g =10 m/s2. Cơ năng dao động điều hòa của con lắc có giá trị bằng
A. E=1,58J B. E=1,62J C. E=0,05J D. E=0,005J
Bài 9: Một vật nhỏ có chuyển động là tổng hợp của hai dao động điều hòa cùng phương. Hai dao động này
có phương trình là x1=A1cosωt và x2=A2cos(ωt+0,5π). Gọi E0 là cơ năng của vật. Khối lượng của vật bằng
2. E0 E0 E0 2. E 0
A. B. C. D.
ω
2
√A +A
2
1
2
2 ω (A +A
2 2
1
2
2 ) ω
2
√A +A
2
1
2
2 ω ( A21 + A 22)
2
Bài 10: Tại một điểm có hai con lắc đơn cùng dao động. Chu kì dao động của chúng lần lượt là 2s và ls. Biết
m1 = 2m2 và hai con lắc dao động với cùng biên độ a 0. Năng lượng của con lắc thứ nhất là E 1 với năng lượng
con lắc thứ hai E2 có tỉ lệ là:
A. 0,5 B. 0,25 C. 4 D. 8
Bài 11: Vật m dao động điều hòa với tần số 1,59Hz. Khi vật có vận tốc 0,71 m/s thì thế năng bằng động
năng. Biên độ dao động có giá trị:
Bài 12: Hai con lắc lò xo có cùng độ cứng k, dao động với cơ năng E1 = 2E2 thì quan hệ giữa 2 biên độ:
A. A1=2A2 B. A1=4A2 C. A1=√ 2A2 D. A1=√ 3A2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 109 -

Bài 13: Một con lắc đơn có khối lượng m = 1kg, độ dài dây treo l = 2m, góc lệch cực đại của dây so với
đường thẳng đứng  = 0,175rad. Chọn mốc thế năng trọng trường ngang với vị trí thấp nhất, g = 9,8m/s 2. Cơ
năng và vận tốc của vật nặng khi nó ở vị trí thấp nhất là:
A. E=2J; vmax B. E=0,30J; vmax C. E=0,30J; vmax D. E=3J; vmax
T
Bài 14: Nếu vào thời điểm ban đầu, vật dao động điều hòa đi qua vị trí cân bằng thì vào thời điểm , tỉ số
12
giữa động năng và thế năng của dao động là
A. 1 B. 3 C. 2 D. 1/3
Bài 15: Một vật có khối lượng lkg dao động điều hoà dọc theo trục Ox với phương trình x=10cos(ωt+π) cm.
π
Thời gian ngắn nhất vật đi từ vị trí x = - 5cm đến vị trí x = + 5cm là (s). Cơ năng dao động của vật bằng
30
A. 0,5J B. 5J C. 0,3J D. 3J
Bài 16: Hai con lắc đơn dao động tại cùng một nơi với chu kì lần lượt là l,6s và l,2s. Hai con lắc có cùng
T1
khối lượng và cùng biên độ dài. Tỉ lệ năng lượng của hai dao động là là
T2
A. 0.5625 B. 1.778 C. 0.75 D. 1.333
Bài 17: Tại một nơi có g = 9,8 m/s2, một con lắc đơn dao động điều hòa với biên độ góc 60. Biết m = 90 g và
l = 1 m. Chọn mốc thế năng tại vị trí cân bằng, cơ năng của con lắc xấp xỉ bằng
A. 6,8.10-3 J B. 5,8.10-3 J C. 3,8.10-3 J D. 4,8.10-3 J
Bài 18: Một vật có khối lượng m dao động điều hòa với biên độ A. Khi chu kì tăng 3 lần thì năng lượng của
vật thay đổi như thế nào?
A. Giảm 3 lần B. Tăng 9 lần C. Giảm 9 lần D. Tăng 3 lần
Bài 19: Một con lắc lò xo có khối lượng vật nặng là m, dao động điều hòa với biên độ A, năng lượng dao
A
động là E. Khi vật có li độ x = thì tốc độ của vật là:
3
A.
√ 3E
2m
B.
√
3 E
4 m
C.
√
4 E
3 m
D.
√ 3E
4m
Bài 20: Một con lắc lò xo thẳng đứng, khối lượng vật nặng là m =100g. Con lắc dao động điều hoà theo
phương trình x=4cos(10√ 5t) cm. Lấy g = 10 m/s2. Động năng của vật khi có li độ x=2cm là:
A. Wd=0,04J B. Wd=0,03J C. Wd=0,02J D. Wd=0,05J
Bài 21: Một con lắc đơn có khối lượng m = 1 kg và độ dài dây treo l = 2m. Góc lệch cực đại của dây so với
đường thẳng đứng  = 100 (0.175 rad). Cơ năng của con lắc và vận tốc vật nặng khi nó ở vị trí thấp nhất là
A. E=2J, vmax B. E=0,3J, vmax C. E=2,98J, vmax D. E=29,8J, vmax
Bài 22: Một vật nặng 500 g dao động điều hòa trên qũy đạo dài 20 cm và trong khoảng thời gian phút vật
thực hiện 540 dao động. Cơ năng của vật là:
A. 8J B. 0,9J C. 900J D. 1,025J
Bài 23: Một con lắc lò xo dao động điều hoà với phương trình x=Acos2πt (cm). Động năng và thế năng của
con lắc bằng nhau lần đầu tiên là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 110 -
1 1 1
A. s B. s C. s D. 1s
8 4 2
Bài 24: Một vật có khối lượng m = 100(g) dao động điều hoà trên trục Ox với tần số f = 2(Hz), lấy tại thời
điểm t1 vật có li độ x1=-5(cm), sau đó l,25(s) thì vật có thế năng:
A. 20mJ B. 15mJ C. 12,8mJ D. 5mJ
Bài 25: Một chất điểm dao động dọc theo trục Ox. Phương trình dao động x=2sin10t (cm). Li độ x của chất
điểm khi động năng bằng ba lần thế năng có độ lớn bằng:
A. 2(cm) B. √ 2(cm) C. 1(cm) D. 0,707(cm)
π
Bài 26: Một con lắc lò xo dao động với phương trình x=4cos(10π+ ) (cm). Thế năng và động năng con lắc
3
bằng nhau khi li độ bằng:
A. 4cm B. 2√ 3cm C. 2√ 2cm D. 2cm
Bài 27: Con lắc lò xo dao động điều hòa với biên độ A và tần số góc . Khi thế năng gấp 3 lần động năng thì
vận tốc có độ lớn
ωA
A. v=2ωA B. v=ωA C. v=0,5ωA D. v=
√2
Bài 28: Cho một con lắc đơn dao động điều hòa tại nơi có g = 10m/s2. Biết rằng trong khoảng thời gian 12s
thì nó thực hiện được 24 dao động. Vận tốc cực đại của con lắc là 6 (cm/s), lấy 2 = 10. Giá trị góc lệch của
1
con lắc so với phương thẳng đứng và vị trí mà ở đó thế năng bằng động năng là:
8
A. 0,04rad B. 0,08rad C. 0,1rad D. 0,12rad
Bài 29: Ở 1 thời điểm, vận tốc của vật dao động điều hoà bằng 20% vận tốc cực đại, tỷ số giữa động năng và
thế năng của vật là:
1 1
A. 24 B. 5 C. D.
5 24
Bài 30: Một vật dao động điều hòa với biên độ 6 cm. Mốc thế năng ở vị trí cân bằng. Khi vật có động năng
3
bằng lần cơ năng thì vật cách vị trí cân bằng một đoạn:
4
A. 6cm B. 4,5cm C. 4cm D. 3cm
Bài 31: Một vật dao động điều hòa dọc theo trục Ox. Mốc thế năng ở vị trí cân bằng. Ở thời điểm độ lớn vận
tốc của vật bằng 50% vận tốc cực đại thì tỉ số giữa động năng và cơ năng của vật là:
4 1 1 3
A. B. C. D.
3 2 4 4
Bài 32: Một dao động điều hòa có biên độ A. Xác định tỷ số giữa động năng và thế năng vào lúc li độ dao
1
động bằng biên độ
5
A. 0,5 B. 2 C. 10 D. 24
Bài 33: Một con lắc đơn dao động điều hòa với biên độ góc = 60. Con lắc có động năng bằng 3 lần thế năng
tại vị trí có li độ góc là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 111 -
0 0
A. 1,5 B. 2 C. 2,50 D. 30
Bài 34: Một con lắc lò xo nằm ngang dao động điều hòa xung quanh vị trí cân bằng theo phương trình x=A
cosωt (trong đó t tính bằng giây). Biết rằng cứ sau những khoảng thời gian bằng nhau và bằng 0,05(s) thì
động năng lại bằng nửa cơ năng, số dao động toàn phần con lắc thực hiện trong mỗi giây là:
A. 3 B. 5 C. 10 D. 20
Bài 35: Khi Wd = aWt thì biểu thức của vận tốc là
A ( Aω ) ( Aω )
A v= v= v=
A. v=
( ) ( )
1 1
B. 1 C. 1 D. 1
( a+1 ) ( a+1 ) 2 1+ 2 a− 2
a a
Bài 36: Ở vị trí nào thì động năng của con lắc lò xo có giá trị gấp n lần thế năng của nó
A A A A
A. x = B. x = C. x = ± D. x = ±
n ( n+1 ) √( n+1 ) ( n+1 )
−π
Bài 37: Một con lắc lò xo dao động điều hòa với tần số góc ω=5π rad/s và pha ban đầu φ= rad. Hỏi sau
3
một thời gian ngắn nhất nào dưới đây (tính từ khi con lắc bắt đầu dao động). Động năng dao động bằng thế
năng dao động?
4 1 14 16
A. s B. s C. s D. s
60 60 60 60
Bài 38: Hai vật cùng khối lượng gắn vào hai lò xo dao động cùng tần số và ngược pha nhau. Có biên độ lần
lượt là A1 và A2 biết A1 =2A2, khi dao động 1 có động năng Wd1= 0,56J thì dao động 2 có thế năng Wt2 =
0,08 J. Hỏi khi dao động 1 có động năng W’d1= 0,08J thì dao động 2 có thế năng là bao nhiêu?
A. 0,2J B. 0,56J C. 0,22J D. 0,48J
Bài 39: Một con lắc lò xo nằm ngang gồm vật nặng khối lượng m=100 g và lò xo nhẹ có độ cứng 100 N/m.
Lấy 2 = 10, vật được kích thích dao động điều hòa dọc theo trục của lò xo, khoảng thời gian nhỏ nhất giữa
hai lần động năng bằng ba lần thế năng là:
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
15 30 60 20
π
Bài 40: Một vật dao động điều hoà theo phương trình x=2cos(3πt+ ) cm. Tỉ số động năng và thế năng của
2
vật tại li độ x = 1,5 cm là
A. 1,28 B. 0,78 C. 1,66 D. 0,56
Bài 41: Một vật dao động điều hoà, chọn mốc thế năng ở vị trí cân bằng. Gọi E t1 là thế năng khi vật ở vị trí
A ωA
có li độ x = ; gọi Et2 là thế năng khi vật có vận tốc là v = . Liên hệ giữa Et1 và Et2 là:
2 2
A. Et1 = Et2 B. Et1 = 3Et2 C. Et2 = 3Et1 D. Et2 = 4Et1
Bài 42: Ở một thời điểm, vận tốc của vật dao động điều hoà bằng 20 % vận tốc cực đại, tỷ số giữa Động
năng và thế năng của vật là:
1
A. 5 B. 0,2 C. 24 D.
24
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 112 -

Bài 43: Một con lắc lò xo dao động với biên độ A và cơ năng là E. Động năng của con lắc khi vật đi qua vị
A
trí có li độ x = là:
2
E 3 E0 E E
A. B. C. D.
2 4 4 3
Bài 44: Một vật dao động điều hoà. Tại vị trí động năng bằng hai lần thế năng, gia tốc của vật có độ lớn nhỏ
hơn gia tốc cực đại là:
A. 3 lần B. √ 2 lần C. 2 lần D. √ 3 lần
Bài 45: Một con lắc đơn dao động điều hoà với biên độ góc α 0=50. Với li độ góc  bằng bao nhiêu thì động
năng của con lắc gấp 2 lần thế năng?
A. α=±2,890 B. α=3,450 C. α=2,890 D. α=±3,450
III. HƯỚNG DẪN GIẢI

Bài 1:
2π
▪ Ta có T¿ =¿ 0,1s
ω
1 1
▪Năng lượng của dao động là E = mω2A2 = . 0,1.(20π)2 (0,02)2 = 78,9.10-3 J
2 2
Bài 2:
1 1
▪Ta có: E = Ed + Et ⇒ Ed = E - Et với cơ năng E = kA2 và thế năng Et = kx2
2 2
1
▪Động năng Ed = . 20.(0,042 - 0,032) = 0,007J
2
Bài 3:
Ta có cơ năng E =
1
2
mω2. S20 ⇒ S0 =
2E
mω √ √
2
=
2E.l
mg
= 0,016m = 1,6cm
Bài 4:
▪Trong 1 chu kì vật đi được quãng đường S = 4A = 40cm  A = 10cm
▪Ta có E=Ed+Et ⇒ Ed=E-Et
1 1
▪Với cơ năng E = kA2 và thế năng Et = kx2
2 2
1
▪Động năng 0,375 = k(0,12 - 0,052) ⇒ k = 100 N/m
2
▪Chu kỳ T = 2π
√ m
k
=¿ 0,28s
Bài 5:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 113 -

1 1
2 2
1
▪Động năng Ed = .40.(0,052 - 0,032) = 0,032J
2
Bài 6:
▪Ta có x=10cos4πt cm
2π
▪Chu kỳ T = =¿ 0,5s
4π
T
▪Chu kỳ của động năng TEd = = 0,25s
2
Bài 7:
▪Quỹ đạo dao động của vật L = 2.A = 10cm  A = 5cm
1 1
2 2
1
▪Động năng 0,009 = .20.(0,052 - x2) ⇒ x = ± 0,04m = ±4 cm
2
Bài 8:
1 1
2 2
1
▪Động năng Ed = .100.(0,12 - 0,062) = 0,32J
2
Bài 9:
1 2 1 1
2 ( 0 ,1 )
2
Cơ năng của con lắc đơn E = mω2 S0 = mglα 2

2 2 max
Bài 10:
1 1
Ta có cơ năng E = mω2A2 = . 0,75.π2.0,052 = 4.10-2 J
2 2
Bài 11:
1 1
Ta có cơ năng E = mω2A2 = . 0,75.π2.0,042 = 6mJ
2 2
Bài 12:
1 1
Ta có cơ năng E = mω2A2 = . 0,1.22.0,042 = 0,32mJ
2 2
Bài 13:
1 2E
Ta có cơ năng E = mω2A2 ⇒ m = 2 2 =¿ 1kg
2 ω A
Bài 14:
l max−l min
▪Ta có A = =¿ 6cm = 0,06m
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 114 -

1 1 1
▪Ta có cơ năng E = mω2A2 = kA2 = . 100.0,062 = 0,18J
2 2 2
Bài 15:
1 1
▪Ta có cơ năng E = mω2A2 = . 0,1.22.0,042 = 0,32mJ
2 2
Bài 16:
1 1
▪Ta có: Ed = mv2 = . 1.0,12 = 5.10-3 J
2 2
▪Vì Et=3Ed=0,015J
 Cơ năng E=Ed+Et=0,02J
Bài 17:
2π 2π
=
▪Ta có: ω = T π = 10 rad/s
5
▪Cơ năng E =
1
2
mω2A2 ⇒ A =
2E
mω 2√=¿ 0,02m = 2cm
Bài 18:
1 1
Ta có Et = k.x2 = . 40.0,022 = 0,008J
2 2
Bài 19:
▪Ta có vmax = 20π cm/s = 0,2π m/s
1 2
▪Cơ năng E = Edmax = m v = 0,02J
2 max
Bài 1:
▪Vì đây là 1 vật nên khối lượng của vật không đổi
( )
2
1 1 2π
▪Ta có E = mω2A2 = m .A2
2 2 T
( )
2
1 2π
▪Tương tự: E' = m .A'2
2 T'
T A
▪Với T' = ; A' =
3 2
E' 9 9
▪Lập tỉ số = ⇒ E' = E
E 4 4
Bài 2:
( )
2
1 1 2π 1
▪Ta có E = mω2A2 = m .A2 = . m.(2πf)2.A2
2 2 T 2
2
A 1 2 A 4
▪Đáp án A sai vì khi f' = 2f; A' = thì E' = . m.(2π2f) . = E
3 2 9 9
1
▪Đáp án B đúng vì khi f' = 2f; A' = 2A thì E' = . m.(2π2f)2.4 A2 = 16E
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 115 -
1
▪Đáp án C sai vì khi m' = 2m; A' = 2A thì E' = . 2m.(2πf)2.4 A2 = 8E
2
2
A 1 A 9
▪Đáp án D sai vì khi ω' = 3ω; A' = thì E' = . 2m.(2π3f)2. = E
2 2 4 4
Bài 3:
▪Ta có P = m.g = 4N
▪Thế năng Et=mgl(1-cosα)=4.1,2.(1-cos0,05)=6.10-3 J
Bài 4:
1 1
▪Ta có cơ năng của vật W = mω2A2 = .0,4.402.0,082 = 2,048J
2 2
Bài 5:
▪Đổi v = 25cm/s = 0,25m/s
1 2E
▪Ta có cơ năng W = mω2A2 ⇒ (ωA)2 = =¿ 0,25
2 m
▪Vì gia tốc dao động vuông pha với vận tốc nên
2
0 ,2 5 ( 6 ,25 √ 3 )
( )( )
2 2 2
v a
+ 2 =1 ⇒ + =¿1⇒ ω=25rad/s
ωA ω A 0 , 25 ω2 .0 ,25
 Biên độ dao động A = 2cm

Bài 6:
1 1
▪Ta có cơ năng E0 = kA2 và thế năng Et = kx2
2 2
( )
A 1 A
2
E0
▪Với x = ⇒ Et = k =
2 2 2 4
Bài 7:
π
▪Đổi αmax = 60 = rad/s
30
( )
2
1 2 1 2 1 π
▪Cơ năng của con lắc đơn E = mω2 S0 = mglα max = . 0,09.9,8.1. = 4,8.10-3 J
2 2 2 30
Bài 8:
( ) = 0,005J
2
1 2 1 2 1 π
▪Cơ năng của con lắc đơn E = mω2 S0 = mglα max = . 0,09.10.1.
2 2 2 30
Bài 9:
π
▪Ta có Δφ = φ2 - φ1 = ⇒ 2 dao động này là vuông pha ⇒ A 2=A 21 + A22
2
1 2 E0 2 E0
▪Mà E0 = mω2A2 ⇒ m = 2 2 = 2 2 2
2 ω A ω ( A1 + A2 )
Bài 10:
( ) ( )
2 2
1 2 2 1 2π 2 1 2 2 1 2π 2
▪Ta có E1 = m1 ω 1 A = m1 . . A và E2= m2 ω2 A = m2 . .A
2 2 T1 2 2 T2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 116 -

E1
▪Với T1 = 2s; T2 = 1s; m1 = 2m2 ⇒ =¿ 0,5
E2
Bài 11:
▪Ta có ω=2πf=10rad/s
v max √ 2 √ 2
▪Khi động năng bằng thế năng thì v = =  vmax = 100 cm/s
2 2
▪Mà vmax = ω.A = 100 cm/s  A = 10 cm.
Bài 12:
1 2 1 2
▪Ta có cơ năng E1= k A 1 ; E 2= k A 2
2 2
▪Lập tỉ số
E1
E2 ( )
A 2
=2= 1 ⇒A1 = √ 2 A 2
A2
Bài 13:
1 2 1
▪Ta có E = mglα max = .1.9,8.2.0,1752 = 0,3J
2 2
▪Mà E =
1
2
2
√
m v max  vmax = 3 E = 0,77 m/s
m
Bài 14:
▪Lúc t = 0 vật ở vị trí cân bằng ứng với điểm M0 trên đường tròn
0,5A
O
T π A
▪Sau t = vật ở vị trí M góc quét △φ=ωt¿ π
12 6 ∆ =
6
A M1
▪Từ đường tròn lượng giác  x = M0
2
1 1
k A 2− k x 2
A E d E−E d 2 2 A 2−x 2
▪Khi x = thì ta có = = = =¿ 3
2 Et Et 1 2 x2
kx
2
Bài 15:
▪Vị trí x1=-5cm có 2 điểm trên đường tròn M1 và M2 M2 M4
▪Vị trí x2=-5cm có 2 điểm trên đường tròn M3 và M4

▪Thời gian ngắn nhất khi vật đi từ vị trí x = -5cm đến vị trí x = +5cm
x
⏜ -10 -5 5 10
tức là ứng với cung tròn M 1 M 3
π π π
▪Góc quét △φ¿ + =
6 6 3 M1 M3
△φ
▪Thời gian △φ=ωt⇒ω= =¿ 10rad/s
t
1 2 2
▪Cơ năng E¿ m ω A =¿ 0,5J
2
Bài 16:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 117 -

( ) ( )
2 2
1 2 2 1 2π 2 1 2 2 1 2π 2
▪Ta có cơ năng E1= mω 1 S01= m1 . S 01 ; E2= mω 2 S02= m2 . S 02
2 2 T1 2 2 T2
▪Lập tỉ số ( )
E1 T 2 2
=
E2 T 1
=¿ 0,5625
Bài 17:
( )
2
1 2 2 1 2 1 π
Cơ năng của con lắc đơn E = m ω S 0 = mgl α max = .0 ,9.9 , 8.1 =4,8.10-3J
2 2 2 30
Bài 18:
( )
2
1 2 2 1 2π 2
▪Cơ năng E = m ω A = m1 .A
2 2 T
E
▪Nếu T' = 3T thì E’=
9
Bài 19:
▪Ta có E = Ed+Et ⇒ Ed = E-Et
1 8 1 8
 Động năng Ed = k ( A 2−x 2) = E ⇒ m v 2= E ⇒ v=
2 9 2 9
4 E
3 m √
Bài 20:
▪Ta có k=mω2=0,1.500=50N/m
1 1
▪Cơ năng E=Ed+Et ⇒ Ed = E-Et với cơ năng E = kA2 và thế năng Et = kx2
2 2
1
▪Động năng Ed = .50.(0,042-0,022) = 0,03J
2
Bài 21:
1 2 1
▪Ta có E = mglα max = .1.9,8.2.0,1752 = 0,3J
2 2
▪Mà E =
1
2
2
√
m . v max  vmax = 3 E = 0,77 m/s
m
Bài 22:
▪Ta có quỹ đạo của chuyển động L=2A=20cm  A=10cm
t 1 2π
▪Chu kỳ của dao động T = = s⇒ω= =¿ 18π rad/s
N 9 T
1
▪Cơ năng E = mω2A2 = 8J
2
Bài 23:
E A
▪Ta có khi Ed = Et ⇒ Et = ⇒x=±
2 √2
▪Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 trên đường tròn
A
▪Khi x = ± vật ở vị trí M
√2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 118 -
π 1
▪Góc quét △φ = = 2πt ⇒ t = s
4 8
Bài 24: M2
▪Ta có f=2Hz  =2f=4 rad/s
▪Góc quét △φ=ωt=4π.1,25=5π=4π+π x

-A -5 5 A
▪Biểu diễn trên đường tròn
1
⇒ x = 5 cm ⇒ Thế năng Et = mω2x2 = 15mJ M1
2
Bài 25:
▪Ta có Ed = 3Et ⇒ E = 3Et + Et = 4Et
1 2 1 2
⇒ kA = 4. kx2 ⇒ x = ± = ±1cm
2 2 2
Bài 26:
▪Ta có Ed = Et ⇒ E = Et + Et = 2Et
1 2 1 A
⇒ kA = 2. k.x2 ⇒ x = ± = ±2√ 2cm
2 2 √2
Bài 27:
▪Ta có 3.Ed = Et ⇒ E = Ed + 3Ed = 4Ed
1 1 ωA
⇒ m(ωA)2 = 4. mv2 ⇒ v = ±
2 2 2
▪Vì độ lớn của vận tốc nên v=0,5A
Bài 28:
2
t T g
▪Ta có chu kỳ T = = 0,5s ⇒ l = =¿ 0,0625m
N 4π
2
▪Tốc độ cực đại vmax = ω.A = 6π cm/s
1 2
▪Mà cơ năng E = m v max = Et + Ed = 9Et
2
1
⇒ m(0,06π)2 = 9mgl(1-cosα)⇒ α = 0,12rad
2
Bài 29:
2 2 2 1
▪Ta có v = 0,2vmax bình phương 2 vế ta được v =0 , 2 . v max  Ed = E
25
24
 Thế năng Et = E - Ed = E
25
Ed 1
▪Lập tỉ số =
Et 24
Bài 30:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 119 -

3 1 A
Ta có Ed = E ⇒ Et = E- Ed = E ⇒ x = = 3cm
4 4 2
Bài 31:
2 1
Ta có v = 0,5vmax bình phương 2 vế ta được v2 = 0,52. v max  Ed = E
4
Bài 32:
1 1 2 1
▪Ta có x = A ⇒ x2 = A ⇒ Et = E
5 25 25
24
▪Mà Ed = E - Et = E
25
Ed
▪Lập tỉ số = 24
Et
Bài 33:
▪Ta có Ed = 3Et ⇒ E = 3Et + Et = 4Et
1 2 4.1 α max 0
⇒ mglα max = mglα2  α= =3
2 2 2
Bài 34:
1 A
▪Ta có Ed = E = Et ⇒ x = ±
2 √2
T
▪Từ đường tròn lượng giác thời gian vật đi từ vị trí có E d = Et đến vị trí đó tiếp theo là = 0,05 
4
T=0,2s
1
▪Tần số dao động f= =5Hz
T
Bài 35:
1
▪Ta có khi Ed = a.Et ⇒ Et = E
a d
▪Mà E = Ed + Et = Ed ( a+1a )
( )
1 1 a+1 v
m v 2max = m v 2 v= max
√
▪Mặt khác E = 2 2 a 1
1+
a
Bài 36:
▪Ta có khi Ed = nEt ⇒ E = (n+1) Et
1 1
▪Mà E = kA2=(n+1) kx2
2 2
A
⇒ x=±
√( n+ 1 )
Bài 37: O 0,5A
A
π
∆ =
Tên Gv: ……………………………………….. Trang
12 - 120 -
M
M0
A
▪Từ đường tròn lượng giác khi Ed = Et ⇒ x = ±
√2
π π π
▪Góc quét △φ = − =
3 4 12
△φ 1
⇒ △φ = ωt ⇒ t = = s
ω 60
Bài 38:
x 1 −x 2
▪Vì đây là 2 dao động ngược pha nên ta có = mà A1 = 2A2 ⇒ x1 = -2x2 và E1 = 4E2
A1 A2
1 2
▪Dao động 1 có Ed1 = 0,56J; Et1 = k x = 4Et2 theo bài ra Et2 = 0,08J ⇒ Et1 = 0,32J
2 1
▪Cơ năng của vật 1 là E1 = Ed1 + Et1 = 0,88J = 4E2 ⇒ E2 = 0,22J
' ' ' '
▪Khi Ed 1 = 0,08J ⇒ Et 1 0 , 8 J =4. E t 2 ⇒ Et 2 = 0,2J
Bài 39:
M2 M1
√ k π
▪Ta có ω = = 10π rad/s ∆ =
3
m
x
E A -A -A/2 O A/2 A
▪Khi Ed = 3Et ⇒ Et = ⇒x=±
4 2
π
▪Từ đường tròn lượng giác tmin = △ φ 3 1 s
= =
ω 10 π 30
Bài 40:
Ed E−Et A 2−x 2
Ta có = = 2 = 0,78
Et Et x
Bài 41:
=ω √ A −x ⇒ x = ± A √ 3 ⇒ Et2 = E
ωA 2 2 3
▪Ta có v =
2 2 4
A 1
▪Khi x = ⇒ Et1 = E ⇒ Et2 = 3Et1
2 4
Bài 42:
2 1
▪Ta có v = 0,2vmax bình phương 2 vế ta được v2 = 0,22 v max  Ed = E
25
24
 Thế năng Et = E - Ed = E
25
Ed 1
Et 24
Bài 43:
A E 3
Khi x = thì Et = mà Ed = E - Et = E
2 4 4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 121 -

Bài 44:
A amax
Ta có Ed = 2Et ⇒ E = 3Et ⇒ x = ± ⇒a=±
√3 √3
Bài 45:
α max
Ta có Ed = 2Et ⇒ E = 3.Et ⇒ α = ±
√3
CHỦ ĐỀ 7: CÁC LOẠI DAO ĐỘNG KHÁC
1. Đại cương về các dao động khác
Dao động tự do, dao động Dao động tắt dần Dao động cưỡng bức,
duy trì cộng hưởng
Khái niệm - Dao động tự do là dao động - Là dao động có biên độ - Dao động cưỡng bức là
của hệ xảy ra dưới tác dụng và năng lượng giảm dần dao động xảy ra dưới tác
chỉ của nội lực. theo thời gian. dụng của ngoại lực biến
- Dao động duy trì là dao thiên tuần hoàn.
động tắt dần được duy trì mà - Cộng hưởng là hiện tượng
không làm thay đổi chu kỳ A tăng lên đến A max khi tần
riêng của hệ. số f n=f 0
Lực tác dụng Do tác dụng của nội lực tuần Do tác dụng của lực cản Do tác dụng của ngoại lực
hoàn (do ma sát) tuần hoàn
Biên độ A Phụ thuộc điều kiện ban đầu Giảm dần theo thời gian Phụ thuộc vào biên độ của
ngoại lực và hiệu số (fn - f0)
Chu kì T Chỉ phụ thuộc đặc tính của Không có chu kì hoặc tần Bằng với chu kì của ngoại
riêng hệ, không phụ thuộc các số do không tuần hoàn. lực tác dụng lên hệ.
yếu tố bên ngoài.
Hiện tượng Không có Sẽ không dao động khi Amax khi tần số fn=f0
đặc biệt ma sát quá lớn
Ứng dụng - Chế tạo đồng hồ quả lắc. Chế tạo lò xo giảm xóc - Chế tạo khung xe, bệ máy
- Đo gia tốc trọng trường của trong oto, xe máy. phải có tần số khác xa tần
Trái Đất. số của máy gắn vào nó.
- Chế tạo các loại nhạc cụ.
2. Phân biệt giữa dao động cưỡng bức với dao động duy trì:
Giống nhau:
- Đều xảy ra dưới tác dụng của ngoại lực.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 122 -

- Dao động cưỡng bức khi cộng hưởng cũng có tần số bằng tần số riêng của vật.
Khác nhau:
Dao động cưỡng bức Dao động duy trì
- Ngoại lực là bất kỳ, độc lập với vật. - Lực được điều khiển bởi chính dao động ấy qua
- Do ngoại lực thực hiện thường xuyên, bù đắp một cơ cấu nào đó.
năng lượng từ từ trong từng chu kì. - Cung cấp một lần năng lượng, sau đó hệ tự bù đắp
- Trong giai đoạn ổn định thì dao động cưỡng bức năng lượng cho vật dao động.
có tần số bằng tần số f của ngoại lực. - Dao động với tần số đúng bằng tần số dao động
- Biên độ của hệ phụ thuộc vào F0 và |f-f0| riêng f0 của vật.
- Biên độ không thay đổi
3. Các đại lượng trong dao động tắt dần của con lắc lò xo:
Với giả thiết tại thời điểm t = 0 vật ở vị trí biên, ta có:
a) Độ giảm biên độ
1 μmg
* Độ giảm biên độ sau chu kỳ: x 0=Δ A T = k
4 4
2 μmg
* Độ giảm biên độ sau nửa chu kỳ: 2.x0 = Δ A T = k
2
4 μmg
* Độ giảm biên độ sau mỗi chu kỳ: ΔAT = 4.x0 =
k
* Độ giảm biên độ sau N chu kỳ: ΔAN = A - AN = N.ΔA
* Biên độ còn lại sau N chu kỳ: AN = A - N.AN
Δ A N A− A N
* Phần trăm biên độ bị giảm sau N chu kì: H Δ A = =
N
A A
AN
* Phần trăm biên độ còn lại sau N chu kì: H A = =1−H Δ A
N
A N
b) Độ giảm cơ năng:
WN
* Phần trăm cơ năng còn lại sau N chu kì: H W = N
W
W −W N
* Phần trăm cơ năng bị mất (chuyển thành nhiệt) sau N chu kì: H Δ W = =1−H W
N
W N
b) Số dao động thực hiện được và thời gian dao động tắt dần:
A k.A
* Số dao động vật thực hiện cho tới khi dừng lại: N= =
ΔA 4 μmg
* Thời gian vật dao động đến lúc dừng lại: Δt =N .T =N .2 π

√ m
k
c) Vị trí vật đạt vận tốc cực đại trong nửa chu kì đầu tiên:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 123 -
μmg
* Tại vị trí đó, lực phục hồi cân bằng với lực cản: k x 0=mg ⇒ x 0=
k
* Vận tốc cực đại tại vị trí đó là: v=ω ( A−x 0 )
d) Quãng đường trong dao động tắt dần: s=2nA−n.2 . Δ A1 /2 với n là số nửa chu kì
A
Cách tìm n: Lấy =m , p
Δ A1 /2
A
Chú ý: Nếu =m nguyên, thì khi dừng lại vật sẽ ở VTCB. Khi đó năng lượng của vật bị triệt tiêu bởi
Δ A1 /2
2
1 2 k. A
công của lực ma sát: k A =μmgS ⇒ S= (chỉ đúng khi vật dừng ở VTCB!!)
2 2 μmg
4. Các đại lượng trong dao động tắt dần của con lắc đơn:
a) Giải quyết tương tự như con lắc lò xo, thay tương ứng A thành S0; x thành s; s = al, S0=a0 l
b) Để duy trì dao động cần 1 động cơ có công suất tối thiểu là:
P=
ΔW W 0−W N
t
=
N .T
1
2
1
với W 0 = m. g .l . α 20 ; W N = m. g .l . α 2N ; T =2 π
2
l
g √
5. Bài toán cộng hưởng cơ
a) Độ chênh lệch giữa tần số riêng của vật và tần số của ngoại lực:
|f −f 0| càng nhỏ thì biên độ dao động cưỡng bức Acb càng lớn. Trên hình
A1 > A 2 vì |f 1−f 0|<|f 2−f 0|
b) Để cho hệ dao động với biên độ cực đại hoặc rung mạnh hoặc nước sóng
sánh mạnh nhất thì xảy ra cộng hưởng.
s s
Khi đó: f = f0 ⇒ T = T0 ⇒ = T0 ⇒ vận tốc khi cộng hưởng: v =
v T0

Ví dụ 1: Một con lắc lò xo thực hiện dao động tắt dần. Sau mỗi chu kỳ biên độ giảm 2%. Hỏi năng lượng còn
lại và mất đi sau mỗi chu kỳ là:
A. 96%; 4% B. 99%; 1% C. 6%; 94% D. 96,6%; 3,4%
Giải
▪ Biên độ còn lại là: A1=0,98A
1 1
⇒ năng lượng còn lại: WcL = k.(0.98A)2 = 0,96. k.A2 = 0,96W
2 2
⇒ ΔW=W-WcL=W-0,96W=0,04W (năng lượng mất đi chiếm 4%)
Ví dụ 2: Một con lắc lò xo thực hiện dao động tắt dần với biên độ ban đầu là 5 cm. Sau 4 chu kỳ biên độ dao
động chỉ còn lại 4cm. Biết T = 0,1s, K = 100 N/m. Hãy xác định công suất để duy trì dao động trên.
A. 0,25W B. 0,125W C. 0,01125W D. 0,1125W
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 124 -
Giải
2
1 100.0 ,0 5
▪Ta có: Năng lượng ban đầu của con lắc lò xo là: Wbd = k.A2 = =¿ 0,125J
2 2
2
A 1 100.0 , 0 4 2
▪Năng lượng còn lại sau 4 chu kỳ là: WcL = k. = =¿ 0,08J
2 2
▪Năng lượng đã mất đi sau 4 chu kỳ là: ΔW=Wbd-WcL=0,125-0,08=0,045J
0,045
▪Năng lượng cần duy trì dao động sau mỗi chu kỳ là: ΔP1 = =¿ 0,01125J
4
1
▪Công suất để duy trì dao động là: P¿ Δ P1 . =¿ 0,1125W
0,1
Ví dụ 3: Một con lắc lò xo có độ cứng 50N/m, vật nặng có khối lượng m = 50g, kéo vật ra khỏi vị trí cân
bằng một đoạn 10cm rồi buông tay cho con lắc lò xo thực hiện dao động tắt dần trên mặt sàn nằm ngang có
hệ số ma sát là μ=0,01. Xác định quãng đường vật có thể đi được đến lúc dừng hẳn.
A. 10m B. 103m C. 100m D. 500m
Giải
Khi vật dừng lại hẳn thì toàn bộ năng lượng của con lắc lò xo đã cân bằng với công của lực ma sát.
2
1 kA
⇒W= k.A2 = Ams = mgμS ⇒ S = =¿ 1000m
2 2 μmg
Ví dụ 4: Một con lắc đơn có chiều dài l vật nặng khối lượng m được treo tại nơi có gia tốc trọng trường g.
Ban đầu người ta kéo con lắc ra khỏi vị trí cân bằng một góc α=0,1 rad và buông tay không vận tốc đầu.
1
Trong quá trình dao động vật luôn chịu tác dụng của lực cản không đổi có độ lớn trọng lực. Khi con
1000
lắc tắt hẳn vật đã đi qua vị trí cân bằng bao nhiêu lần?
Giải
1
▪Ta có: năng lượng ban đầu của con lắc là: W1 = mglα 2o 1
2
1
▪Năng lượng còn lại của con lắc khi ở biên α02: W2 = mglα 2o 2
2
1
▪Năng lượng mất đi: ΔW = W1 - W2 = mgl( α 2o 1−α 2o 2) = FC.(S01 + S02)
2
1
⇒ mgl(α01 - α02)(α01+α02) = FC.l.(α01+α02)
2
2. F C
⇒ (α01 - α02) = = Δα1 (const) là độ giảm biên độ trong nửa chu kỳ.
mg
⇒ Độ giảm biên độ trong một chu kỳ là: Δα =

4. FC 4. P
mg
=
mg
= 0,004 rad F c = (P
1000 )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 125 -
αo
⇒ Số dao động đến lúc tắt hẳn là: N = = 25
Δα
⇒ Số lần đi qua vị trí cân bằng là: n = 2.N = 2.25 = 50 lần
III. BÀI TẬP
Bài 1: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về dao động tắt dần:
A. Tần số của dao động càng lớn thì dao động tắt dần càng chậm.
B. Cơ năng của dao động giảm dần
C. Biên độ của dao động giảm dần
D. lực cản càng lớn thì sự tắt dần càng nhanh
Bài 2: Chọn một phát biểu sai khi nói về dao động tắt dần:
A. Ma sát, lực cản sinh công làm tiêu hao dần năng lượng của dao động
B. Dao động có biên độ giảm dần do ma sát hoặc lực cản của môi trường tác dụng lên vật dao động
C. Tần số của của dao động càng lớn thì quá trình dao động tắt dần càng kéo dài
D. Lực cản hoặc lực ma sát càng lớn thì quá trình dao động tắt dần càng kéo dài
Bài 3: Nhận định nào sau đây là sai khi nói về dao động cơ học tắt dần:
A. Trong các loại dao động tắt dần, cơ năng giảm dần theo thời gian
B. Lực ma sát càng lớn thì dao động tắt dần càng nhanh.
C. Dao động tắt dần là dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.
D. Dao động tắt dần có động năng giảm dần còn thế năng biến thiên điều hòa.
Bài 4: Dao động của con lắc đồng hồ là:
A. Dao động tự do B. Dao động cưỡng bức C. Dao động duy trì D. Dao động tắt dần
Bài 5: Nhận xét nào sau đây về dao động tắt dần là đúng?
A. Môi trường càng nhớt thì dao động tắt dần càng nhanh.
B. Có tần số và biên độ giảm dần theo thời gian
C. Biên độ không đổi nhưng tốc độ dao động thì giảm dần.
D. Có cơ năng dao động luôn không đổi theo thời gian
Bài 6: Biên độ dao động điều hòa duy trì phụ thuộc vào điều nào sau đây
A. Năng lượng cung cấp cho hệ trong mỗi chu kì B. Năng lượng cung cấp cho hệ ban đầu
C. Ma sát của môi trường D. Cả 3 phương án trên
Bài 7: Chọn câu sai khi nói về dao động tắt dần
A. Dao động tắt dần chậm là dao động có biên độ và tần số giảm dần theo thời gian
B. Nguyên nhân làm tắt dần dao động của con lắc là lực ma sát của môi trường trong đó con lắc dao động
C. Lực ma sát sinh công âm làm cơ năng của con lắc giảm dần
D. Tùy theo lực ma sát lớn hay nhỏ mà dao động sẽ ngừng lại (tắt) nhanh hay chậm
Bài 8: Chọn phát biểu sai về dao động duy trì.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 126 -

A. Có chu kỳ bằng chu kỳ dao động riêng của hệ.
B. Năng lượng cung cấp cho hệ đúng bằng phần năng lượng mất đi trong mỗi chu kỳ.
C. Có tần số dao động không phụ thuộc vào năng lượng cung cấp cho hệ.
D. Có biên độ phụ thuộc vào năng lượng cung cấp cho hệ trong mỗi chu kỳ.
Bài 9: Một vật dao động tắt dần có các đại lượng giảm liên tục theo thời gian là:
A. biên độ và năng lượng B. biên độ và tốc độ C. li độ và tốc độ D. biên độ và gia tốc
Bài 10: Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã:
A. Kích thích lại dao động sau khi dao động bị tắt hẳn.
B. Tác dụng vào vật một ngoại lực không đổi theo thời gian.
C. Làm mất lực cản của môi trường đối với vật chuyển động.
D. Cung cấp cho vật một phần năng lượng đúng bằng năng lượng của vật bị tiêu hao trong từng chu kì.
Bài 11: Phát biểu nào sau đây về dao động duy trì là đúng?
A. Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã làm mất lực cản của môi trường đối với vật dao
động.
B. Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã tác dụng ngoại lực biến đổi điều hòa theo thời
gian vào vật dao động.
C. Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã tác dụng ngoại lực vào vật dao động cùng chiều
với chiều chuyển động trong một phần của từng chu kì.
D. Dao động duy trì là dao động tắt dần mà người ta đã kích thích lại dao động sau khi dao động bị tắt
hẳn.
Bài 12: Trong dao động tắt dần, không có đặc điểm nào sau đây?
A. Chuyển hóa từ thế năng sang động năng B. Vừa có lợi, vừa có hại
C. Biên độ giảm dần theo thời gian D. Chuyển hóa từ nội năng sang thế năng
Bài 13: Nguyên nhân gây ra sự tắt dần của dao động là do:
A. Biên độ của dao động bị tiêu hao dần trong quá trình dao động
B. Lực ma sát làm tần số của dao động giảm dần theo theo thời gian làm cho biên độ giảm dần
C. Cơ năng dao động bị tiêu hao dần trong quá trình dao động
D. Cả A, B, C đều đúng
Bài 14: Tần số của dao động duy trì
A. vẫn giữ nguyên như khi hệ dao động tự do B. phụ thuộc vào năng lượng cung cấp cho hệ
C. phụ thuộc vào các kích thích dao động ban đầu D. thay đổi do được cung cấp năng lượng bên ngoài
Bài 15: Trong những dao động tắt dần sau đây, trường hợp nào sự tắt dần nhanh có lợi?
A. dao động của cái võng
B. dao động của con lắc đơn dùng để đo gia tốc trọng trường
C. dao động của khung xe ô tô sau khi qua chỗ đường gồ ghề
D. dao động của con lắc lò xo trong phòng thí nghiệm
Bài 16: Phát biểu nào sau đây là sai?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 127 -
A. Dao động tắt dần là dao động có biên độ giảm dần theo thời gian.
B. Dao động cưỡng bức là dao động chịu tác dụng của một ngoại lực biến thiên tuần hoàn.
C. Khi cộng hưởng dao động xảy ra, tần số dao động cưỡng bức của hệ bằng tần số riêng của hệ dao động
đó.
D. Tần số của dao động cưỡng bức luôn bằng tần số riêng của hệ dao động.
Bài 17: Nhận xét nào sau đây là không đúng?
A. Dao động tắt dần càng nhanh nếu lực cản của môi trường càng lớn.
B. Dao động duy trì có chu kỳ bằng chu kỳ dao động riêng của con lắc
C. Dao động cưỡng bức có tần số bằng tần số của lực cưỡng bức.
D. Biên độ của dao động cưỡng bức không phụ thuộc vào tần số lực cưỡng bức
Bài 18: Để duy trì dao động cho một cơ hệ mà không làm thay đổi chu kỳ riêng của nó, ta phải
A. tác dụng vào vật dao động một ngoại lực không thay đổi theo thời gian.
B. tác dụng vào vật dao động một ngoại lực biến thiên tuần hoàn theo thời gian.
C. làm nhẳn, bôi trơn để giảm ma sát.
D. tác dụng ngoại lực vào vật dao động cùng chiều với chuyển động trong một phần của từng chu kì.
Bài 19: Dao động cơ học của con lắc vật lý trong đồng hồ quả lắc khi đồng hồ chạy đúng là dao động:
A. duy trì B. tắt dần C. cưỡng bức D. tự do

Bài 1: Chọn ý sai trong các ý dưới đây.
A. Tần số của dao động duy trì bằng tần số riêng của hệ.
B. Tần số của dao động cưỡng bức bằng tần số dao động của ngoại lực cưỡng bức
C. Cho một hệ dao động cưỡng bức với sức cản của môi trường là đáng kể, khi tần số của dao động
cưỡng bức bằng tần số cuả dao động riêng thì ta có một dao động duy trì
D. Biên độ của dao động cưỡng bức chỉ phụ thuộc vào biên độ ngoại lực mà không phụ thuộc vào tần số
của ngoại lực
Bài 2: Chọn phát biểu đúng khi nói về dao động cưỡng bức:
A. Tần số của dao động cưỡng bức là tần số của ngoại lực tuần hoàn.
B. Tần số của dao động cưỡng bức bằng tần số riêng của hệ.
C. Biên độ của dao động cưỡng bức là biên độ của ngoại lực tuần hoàn.
D. Biên độ của dao động cưỡng bức chỉ phụ thuộc vào tần số của ngoại lực tuần hoàn.
Bài 3: Chọn phát biểu sai về hiện tượng cộng hưởng.
A. Điều kiện cộng hưởng là hệ phải dao động cưỡng bức dưới tác dụng của ngoại lực biến thiên tuần hoàn
và tần số ngoại lực bằng tần số riêng của hệ.
B. Biên độ cộng hưởng dao động phụ thuộc vào biên độ của ngoại lực cưỡng bức mà không phụ thuộc
vào lực cản của môi trường.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 128 -

C. Hiện tượng cộng hưởng chỉ xảy ra trong dao động cưỡng bức.
D. Khi xảy ra cộng hưởng, biên độ của dao động cưỡng bức tăng đột ngột và đạt giá trị cực đại.
Bài 4: Khi xảy ra hiện tượng cộng hưởng cơ thì vật tiếp tục dao động
A. với tần số bằng tần số dao động riêng. B. với tần số nhỏ hơn tần số dao động riêng.
C. với tần số lớn hơn tần số dao động riêng. D. mà không chịu ngoại lực tác dụng.
Bài 5: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về dao động cơ học?
A. Biên độ dao động cưỡng bức của một hệ cơ học khi xảy ra hiện tượng cộng hưởng (sự cộng hưởng)
không phụ thuộc vào lực cản của môi trường.
B. Tần số dao động cưỡng bức của một hệ cơ học bằng tần số của ngoại lực điều hòa tác dụng lên hệ ấy.
C. Hiện tượng cộng hưởng (sự cộng hưởng) xảy ra khi tần số của ngoại lực điều hòa bằng tần số dao
động riêng của hệ.
D. Tần số dao động tự do của một hệ cơ học là tần số dao động riêng của hệ ấy.
Bài 6: Khi nói về một hệ dao động cưỡng bức ở giai đoạn ổn định, phát biểu nào dưới đây là sai?
A. Biên độ của hệ dao động cưỡng bức phụ thuộc vào tần số của ngoại lực cưỡng bức
B. Biên độ của hệ dao động cưỡng bức phụ thuộc biên độ của ngoại lực cưỡng bức
C. Tần số của hệ dao động cưỡng bức luôn bằng tần số dao động riêng của hệ
D. Tần số của hệ dao động cưỡng bức bằng tần số của ngoại lực cưỡng bức
Bài 7: Khi nói về dao động cưỡng bức, phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Dao động cưỡng bức có biên độ không đổi và có tần số bằng tần số của lực cưỡng bức
B. Dao động của con lắc đồng hồ là dao động cưỡng bức
C. Dao động cưỡng bức có tần số nhỏ hơn tần số của lực cưỡng bức
D. Biên độ của dao động cưỡng bức là biên độ của lực cưỡng bức
Bài 8: Một con lắc lò xo đang dao động tắt dần. Người ta đo được độ giảm tương đối của biên độ trong 3 chu
kì đầu tiên là 10%. Độ giảm tương đối của cơ năng tương ứng là?
A. 9% B. 3% C. 19% D. 5%
Bài 9: Một con lắc dao động tắt dần. Sau một chu kì biên độ giảm 12%. Phần năng lượng mà con lắc đã mất
đi trong một chu kỳ:
A. 24% B. 12% C. 88% D. 22,56%
Bài 10: Một con lắc đơn có chiều dài l=0,992m, quả cầu nhỏ có khối lượng m = 25 g. Cho nó dao động tại
nơi có gia tốc trọng trường g=9,8m/s2 với biên độ góc α0=40 trong môi trường có lực cản tác dụng. Biết con
lắc đơn chỉ dao động được t = 50s thì ngừng hẳn. Lấy π=3,1416. Xác định độ hao hụt cơ năng trung bình sau
một chu kì.
A. 4,63.10 J B. 12.10-5 J C. 2,4.10-5 J D. 1,2.10-5 J
Bài 11: Một chất điểm có dao động tắt dần có tốc độ cực đại giảm đi 5% sau mỗi chu kỳ. Phần năng lượng
của chất điểm bị giảm đi trong một dao động là:
A. 5% B. 9,6% C. 9,75% D. 9,5%
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 129 -

Bài 12: Một con lắc dao động tắt dần cứ sau mỗi chu kỳ, biên độ giảm 3%. Phần năng lượng của con lắc bị
mất đi trong một dao động toàn phần gần bằng bao nhiêu?
A. 4,5% B. 3% C. 9% D. 6%
Bài 13: Một con lắc đơn dao động tắt dần chậm trong không khí với biện độ ban đầu là 10 cm, chu kì T = 2s.
Sau khi dao động 200 lần thì vật dừng lại ở vị trí cần bằng. Biết m = 100 g; g=10m/s 2; π2=10. Tính lực cản
trung bình mà không khí tác dụng vào vật:
A. 2,5.10-4 N B. 725.10-4 N C. 12,3.10-5 N D. 1,25.10-5 N
Bài 14: Một con lắc dao động tắt dần. Cứ sau mỗi chu kì biên độ giảm 2% so với lượng còn lại. Sau 5 chu kì,
so với năng lượng ban đầu, năng lượng còn lại bằng:
A. 78,6% B. 69,2% C. 74,4% D. 81,7%

Bài 1: Một con lắc lò xo nằm ngang có k = 400 N/m; m = 100 g; lấy g=10m/s 2; hệ số ma sát giữa vật và mặt
sàn là μ=0,02. Lúc đầu đưa vật tới vị trí cách vị trí cân bằng 4 cm rồi buông nhẹ. Quãng đường vật đi được
từ lúc bắt đầu dao động đến lúc dừng lại là:
A. 16m B. 1,6m C. 16 cm D. Đáp án khác
Bài 2: Một con lắc lò xo có khối lượng 200 g dao động tắt dần do có ma sá. Khi vật ở vị trí cân bằng người ta
truyền cho nó một vận tốc ban đầu 2 m/s. Nhiệt tỏa ra môi trường cho đến khi dao động tắt hẳn là:
A. 0,4 J B. 400 J C. 800 J D. 0,8 J
Bài 3: Một con lắc lò xo gồm vật nhỏ khối lượng 0,02 kg và lò xo có độ cứng 1 N/m. Vật nhỏ được đặt trên
giá đỡ cố định nằm ngang dọc theo trục lò xo. Hệ số ma sát trượt giữa giá đỡ và vật nhỏ là 0,1. Ban đầu giữ
vật ở vị trí lò xo bị nén 10 cm rồi buông nhẹ để con lắc dao động tắt dần. Lấy g=10m/s 2. Tốc độ lớn nhất vật
nhỏ đạt được trong quá trình dao động là:
A. 20√ 6cm/s B. 40√ 3cm/s C. 10√ 30cm/s D. 40√ 2cm/s
Bài 4: Một con lắc lò xo có độ cứng k = 60 N/m, có khối lượng m = 60 g dao động với biên độ ban đầu là A
= 12 cm trong quá trình dao động vật chịu một lực cản không đổi và sau 120s vật dừng lại. Lực cản có độ
lớn là:
A. 0,002 N B. 0,003 N C. 0,004 N D. 0,005 N
Bài 5: Một lò xo nhẹ có độ cứng k = 40 N/m, chiều dài tự nhiên l 0=50cm, một đầu gắn cố định tại B, một đầu
gắn với vật có khối lượng m = 0,5 kg. Vật dao động có ma sát trên mặt phẳng nằm ngang với hệ số ma sát =
0,1. Ban đầu vật ở O và lò xo có chiều dài l 0. Kéo vật theo phương của trục lò xo ra cách O một đoạn 5 cm
và thả tự do. Nhận xét nào sau đây về sự thay đổi vị trí của vật trong quá trình chuyển động là đúng:
A. Dao động của vật là tắt dần, điểm dừng lại cuối cùng của vật tại O.
B. Dao động của vật là tắt dần, khoảng cách gần nhất giữa vật và B là 45 cm;
C. Dao động của vật là tắt dần, điểm dừng lại cuối cùng của vật ở cách O xa nhất là 1,25 cm.
D. Dao động của vật là tắt dần, khoảng cách giữa vật và B biến thiên tuần hoàn và tăng dần.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 130 -

Bài 6: Một con lắc lò xo có độ cứng 100 N/m, vật nặng có khối lượng 200 g, dao động trên mặt phẳng nằm
ngang. Hệ số ma sát giữa vật và mặt phẳng ngang là μ=0,05. Cho gia tốc trọng trường g=10m/s 2. Kéo vật ra
khỏi vị trí cân bằng một đoạn 10 cm rồi thả nhẹ. Quãng đường vật đi được cho đến khi dừng hẳn là
A. 500 cm B. 250 cm C. 25 cm D. 10 m
Bài 7: Một con lắc lò xo gồm vật nhỏ khối lượng 0,2 kg và lò xo có độ cứng k = 20 N/m. Vật nhỏ được đặt
trên giá đỡ cố định ngang dọc theo trục lò xo. Hệ số ma sát trượt giữa giá đỡ và vật nhỏ là 0,01. Từ vị trí lò
xo không bị biến dạng, truyền cho vật vận tốc ban đầu 1 m/s thì thấy con lắc dao động tắt dần trong giới hạn
đàn hồi của lò xo. Lấy g=10m/s2. Độ lớn lực đàn hồi cực đại của lò xo trong quá trình dao động bằng
A. 1,98 N B. 2 N C. 1,5 N D. 2,98 N
Bài 8: Một con lắc lò xo nằm ngang gồm lò xo có độ cứng K = 100 N/m, vật có khối lượng m = 400 g. Hệ số
ma sát vật và mặt ngang μ=0,1. Kéo vật đến vị trí lò xo dãn 6,3 cm rồi thả nhẹ để vật dao động tắt dần. Xác
định li độ cực đại của vật sau khi đi qua vị trí cân bằng lần thứ nhất
A. 5,7 cm B. 5,9 cm C. 5,3 cm D. 5,5 cm
Bài 9: Một con lắc lò xo bố trí nằm ngang, vật nặng có khối lượng 100 g, lò xo có độ cứng 1 N/cm. Lấy
g=10m/s2. Biết rằng biên độ dao động của con lắc giảm đi một lượng x 0=1 mm sau mỗi lần qua vị trí cần
bằng. Hệ số ma sát μ giữa vật và mặt phẳng ngang là:
A. 0,05 B. 0,01 C. 0,1 D. 0,5

Bài 1: Một con lắc lò xo gồm vật có khối lượng m = 200 g, lò xo có khối lượng không đáng kể, độ cứng k =
80 N/m; đặt trên mặt sàn nằm ngang. Người ta kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng đoạn 3 cm và truyền cho nó
vận tốc 80 cm/s. Cho g=10m/s 2. Do có lực ma sát nên vật dao động tắt dần, sau khi thực hiện được 10 dao
động vật dừng lại. Hệ số ma sát giữa vật và sàn là:
A. 0,04 B. 0,15 C. 0,10 D. 0,05
Bài 2: Một con lắc lò xo có độ cứng K = 100 N/m gắn với vật nhỏ m có khối lượng là 400 gam được đặt trên
1 mặt phẳng nằm ngang. Hệ số ma sát giữa vật và vị trí nằm ngang là 0,1. Ban đầu kéo vật dọc theo trục lò
xo cách vị trí O một đoạn 10 cm rồi buông nhẹ. Lấy g=10m/s 2. Bỏ qua lực cản của không khí. Tính tốc độ
của vật khi qua vị trí cân bằng O lần thứ 2 tính từ lúc thả
A. 0,95 m/s B. 1,39 m/s C. 0,88 m/s D. 1,45 m/s
Bài 3: Một lò xo nhẹ độ cứng 200 N/m. Một đầu cố định, đầu kia gắn vào quả cầu nhỏ có khối lượng m =
100 g quả cầu trượt trên dây kim loại căng ngang trùng với lực lò xo và xuyên tâm qua quả cầu kéo quả cầu
ra khỏi vị trí cân bằng 6 cm rồi thả cho dao động. Do có ma sát quả cầu dao động tắt dần. Sau 40 dao động
thì quả cầu dừng lại. Lấy g=10m/s2. Tính hệ số ma sát
A. 0,075 B. 0,75 C. 0,0075 D. 7,5
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 131 -

Bài 4: Con lắc lò xo nằm ngang có k = 100 N/m, m = 100 g. Kéo vật cho lò xo dãn 2 cm rồi buông nhẹ cho
vật dao động. Biết hệ số ma sát là μ=2.10-2. Xem con lắc dao động tắt dần chậm. Lấy g=10m/s2, quãng
đường vật đi dược trong 4 chu kỳ đầu tiên là:
A. 32 cm B. 29,44 cm C. 29,28 cm D. 29,6 cm
Bài 5: Con lắc lò xo nằm ngang có k = 100 N/m, vật m = 400 g. Kéo vật ra khỏi VTCB một đoạn 4 cm rồi
thả nhẹ cho vật dao động. Biết hệ số ma sát giữa vật và sàn là μ=5.10 -3. Xem chu kì dao động không thay đổi
và coi độ giảm biên độ sau mỗi chu kì là đều. Lấy g=10m/s 2. Quãng đường vật đi được trong 1,5 chu kì đầu
tiên là:
A. 23,28 cm B. 20,4 cm C. 24 cm D. 23,64 cm
Bài 6: Một con lắc lò xo treo thẳng đứng gồm lò xo nhẹ có độ cứng k = 100 N/m, một đầu đầu cố định một
đầu gắn vật nặng khối lượng m = 0,5 kg. Ban đầu kéo vật theo phương thẳng đứng khỏi vị trí cân bằng 5 cm
1
rồi buông nhẹ cho vật dao động. Trong quá trình dao động vật luôn chịu tác dụng của lực cản có độ lớn
100
trọng lực tác dụng lên vật. Coi biên độ của vật giảm dần đều trong từng chu kỳ. Lấy g=10m/s 2. Số lần vật
qua vị trí cân bằng kể từ khi thả vật đến khi dừng hẳn là:
A. 75 B. 25 C. 100 D. 50
Bài 7: Một con lắc lò xo đặt nằm ngang có k = 40 N/m và quả cầu nhỏ A có khối lượng 100 g đang đứng
yên, lò xo không biến dạng. Dùng một quả cầu B giống hệ quả cầu A bắn vào quả cầu A với vận tốc v = 1
m/s, va chạm là va chạm đàn hồi xuyên tâm. Hệ số ma sát giữa quả cầu và mặt phẳng ngang là 0,1; lấy
g=10m/s2. Sau va chạm thì quả cầu A có biên độ lớn nhất là:
A. 5 cm B. 4,756 cm C. 3,759 cm D. 4,525 cm
Bài 8: Một con lắc lò xo nằm ngang gồm vật có khối lượng 200 gam, lò xo có độ cứng 10 N/m, hệ số ma sát
trượt giữa vật và mặt phẳng ngang là 0,1. Ban đầu vật được giữ ở vị trí lò xo giãn 10 cm, rồi thả nhẹ để con
lắc dao động tắt dần, lấy g=10m/s2. Trong khoảng thời gian kể từ lức thả cho đến khi tốc độ của vật bắt đầu
giảm thì độ giảm thế năng của con lắc là
A. 2 mJ B. 20 mJ C. 48 mJ D. 50 mJ
Bài 1:
2
k.A
1
Cơ năng của vật bằng công của lực ma sát: k.A2 = μ.m.g.s ⇒ s = 400.0 , 0 4
2
2 2. μ . m. g
2.0 , 02.0 , 1.10
Bài 2:
▪Toàn bộ cơ năng biến đổi thành nhiệt
1 2 1
▪Ta có E = Q = m . v max = . 0,1.22 = 0,4J
2 2
Bài 3:
Cách 1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 132 -
μ.m.g
▪Tại vị trí cân bằng O’ Fms = Fdh ⇒ μ.m.g = k.x0 ⇒ x0 = = 0,02m
k
1 2 1 2 1 2
Ta có k A = k . x 0 + m. v max + μ.m.g(A-x0) ⇒ v = 40√ 2 cm/s
2 2 2
Cách 2
▪Coi dao động tắt dần là dao động điều hòa với biên độ mới là A1 = A - x0
▪Tại vị trí cân bằng mới thì vận tốc của vật sẽ đạt giá trị cực đại v ( A−x 0 ) √ 2max
Bài 4:
▪Ta có chu kỳ T = 2π
√ m
k
t
= 0,2s ⇒ N = = 600 =
T
A
ΔA
⇒ ΔA = 2.10-4) m
▪Tại vị trí cân bằng mới Fcan = Fmasat = Fdh = k.x0 Với ΔA = 4.x0 ⇒ x0 = 5.10-5 m
▪Lực cản có độ lớn là: FC = k.x0 = 3.10-3 N
Bài 5:
▪Vật có vị trí cân bằng khi Fmasat = Fdh ⇒ μ.m.g = k.x0 ⇒ x0 = 1,25cm
▪Đáp án A sai vì khi vật dừng lại vật ở vị trí O’ cách O một đoạn x0 = 1,25cm
▪Đáp án B sai vì độ nén lớn nhất của vật là A-2.x0=2,5cm⇒khoảng cách ngắn nhất là 50-2,5=47,5cm
 Đáp án C đúng
Bài 6:
2
1 k.A
Cơ năng của vật bằng công của lực ma sát: k.A2 = μ.m.g.s ⇒ s = = 5m = 500cm
2 2. μ . m. g
Bài 7:
1 2 1 2
▪Ta có m . v max = . k A 1 + μ.m.g.A1 ⇒ A1 = 0,0999m
2 2
▪Độ lớn lực đàn hồi cực đại của lò xo trong quá trình dao động bằng Fdh = k.A1 = 1,998N
Bài 8:
▪Độ nén lớn nhất của lò xo tại vị trí A1
1 1 2
▪Ta có k.A2 = . A 1 + μ.m.g.(A+A1) ⇒ A1=0,055m=5,5cm
2 2
Bài 9:
▪Đổi k = 1 N/cm = 100 N/m
−3
T μ.m.g 100.10
▪Độ giảm biên độ sau là x0 = ⇒μ= =¿ 0,1
4 k 0 ,1.10
Bài 1:
√ ( )
2
k v
▪Ta có tần số góc ω = = 200 rad/s và biên độ A2 = x2 + ⇒ A=5cm
m ω
μ . m. g
▪Độ giảm biên độ của vật sau 1T: ΔA = 4.x0 = 4.
k
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 133 -

A 5
▪Số dao động mà vật thực hiện được N = ⇒ ΔA = = 0,5cm = 0,005m
ΔA N
μ .0 , 2.10
▪Thay số vào 0,005 = 4. ⇒ μ=0,05
80
Bài 2:
▪Độ nén lớn nhất của lò xo tại vị trí A1
1 1 2
▪Ta có: k.A2 = . A 1 + μ.m.g.(A+A1) ⇒ A1=0,092m
2 2
1 1 2
▪Vận tốc của vật tại vị trí cân bằng O là k.A2 = . m. v 0 +¿ ¿ μ.m.g.(A+2.A1) ⇒ v0=1,39m
2 2
Bài 3:
4. μ .m . g
▪Ta có độ giảm biên độ sau 1 chu kỳ ΔA =
k
A 0 , 06
▪Số dao động mà vật thực hiện được trước khi dừng lại N = ⇒ ΔA = = 1,5.10-3 m
ΔA 40
−3
4. μ .m . g 1, 5.1 0 .200
▪Thay vào công thức ΔA = ⇒μ= =¿ 0,075
k 4.0 ,1.10
Bài 4:
▪Coi dao động tắt dần là dao động điều hòa với vị trí cân bằng mới O’ và biên độ của vật sau mỗi nửa
chu kỳ là An = A-(2.n-1) x0
μ.m.g
▪Với vị trí cân bằng O’ cách vị trí lò xo không bị biến dạng một đoạn là x0 = =¿ 0,02cm
k
▪Quãng đường mà vật đi sau 4 chu kỳ là: s = 2.(A1 + A2 + A3 + A4 + A5 + A6 + A7 + A8) = 29,44cm
Bài 5:
▪Coi dao động tắt dần là dao động điều hòa với vị trí cân bằng mới O’ và biên độ của vật sau mỗi nửa
chu kỳ là An = A - (2.n - 1) x0
μ.m.g
▪Với vị trí cân bằng O’ cách vị trí lò xo không bị biến dạng một đoạn là x0: x0 = =¿ 0,02cm
k
▪Quãng đường mà vật đi sau 1,5 chu kỳ là: s = 2.(A1 + A2 + A3) = 23,64cm
Bài 6:
μ . m. g
▪Độ giảm biên độ sau 1 chu kỳ là ΔA = 4.x0 = 4. = 2.10-3 m
k
A
▪▪Số dao động mà vật thực hiện được là N = =¿ 25 dao động
ΔA
Số lần vật đi qua vị trí cân bằng NCB=2.N=50 lần
Bài 7:
2. mB . v B
▪Vì đây là va chạm xuyên tâm nên v' = =¿ 1m/s
( m A +mB )
1 '2 1 2
▪Ta có m . v A = . k A1 + μ.m.g.A1 ⇒ A1 = 0,04756 m = 4,756 cm
2 2
Bài 8:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 134 -
▪Tốc độ của vật bắt đầu giảm tại VTCB O’ cách vị trí lò xo không biến dạng 1 đoạn là x0
μ.m.g
▪Ta có Fms = Fdh ⇒ μ.m.g = k.x0 ⇒ x0 = = 0,02m = 2cm
k
1
k ( A −x 0 ) = 0,048J = 48mJ
2 2
▪Độ giảm thế năng ΔEt = Et1 - Et2 =
2
CHỦ ĐỀ 8: ĐẠI CƯƠNG VỀ SÓNG CƠ

1. Khái niệm về sóng cơ, sóng ngang, sóng dọc
a. Sóng cơ: là dao động cơ lan truyền trong môi trường vật chất → không truyền được trong chân không.
- Khi sóng cơ lan truyền, các phân tử vật chất chỉ dao động tại chỗ, pha dao động và năng lượng sóng
chuyển dời theo sóng. Quá trình truyền sóng là quá trình truyền năng lượng.
- Trong môi trường đồng tính và đẳng hướng, các phần tử gần nguồn sóng sẽ nhận được sóng sớm hơn
(tức là dao động nhanh pha hơn) các phần tử ở xa nguồn.
b. Sóng dọc: là sóng cơ có phương dao động trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc truyền được trong
chất khí, lỏng, rắn. Ví dụ: Sóng âm khi truyền trong không khí hay trong chất lỏng.
c. Sóng ngang: là sóng cơ có phương dao động vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang truyền được
trong chất rắn và trên mặt chất lỏng. Ví dụ: Sóng trên mặt nước.
2. Các đặc trưng của sóng cơ
a. Chu kì (tần số sóng): là đại lượng không thay đổi khi sóng truyền từ môi trường này sang môi trường
khác.
b. Tốc độ truyền sóng: là tốc độ lan truyền dao động trong môi trường; phụ thuộc bản chất môi trường
(VR>VL>VK) và nhiệt độ (nhiệt độ môi trường tăng thì tốc độ lan truyền càng nhanh).
v
c. Bước sóng: λ = v.T = Với v(m/s); T(s); f(Hz) ⇒ λ(m) ⇒ Quãng đường truyền sóng: S = v.t
f
- ĐN1: Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng phương truyền sóng dao động
cùng pha nhau.
- ĐN2: Bước sóng là quãng đường sóng lan truyền trong một chu kì.
Chú ý:
+ Khoảng cách giữa hai ngọn sóng liên tiếp là λ; Khoảng cách giữa n ngọn sóng (n – 1)λ.
3. Phương trình sóng
2π dM
a. Phương trình sóng uM = acos(ωt + φ + )
λ
→ Tập hợp các điểm cách đều nguồn sóng đều dao động cùng pha!
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 135 -

uO = acos( t +  )
M N Phương truyền sóng

O dN = ON
dM = OM
uN = acos(t +  - (2dM)/)
uM = acos(t +  + (2dM)/)
b. Độ lệch pha của 2 dao động tại 2 điểm cách nguồn: Δφ = 2π.
|d 1−d 2|
λ
d
Nếu hai điểm đó nằm trên một phương truyền sóng và cách nhau một khoảng d thì: Δφ = 2π.
λ
+ Cùng pha: Δφ=2kπ⇒d=kλ(k=1,2,3...).
+ Ngược pha: Δφ=(2k+1)π⇒d=(k+0,5)λ(k=0,1,2...).
Bài toán 1: Cho khoảng cách, độ lệch pha của 2 điểm, v1≤v≤v2 hoặc f1≤f≤f2. Tính v hoặc f:
Dùng máy tính, bấm MODE 7 ; nhập hàm f(x) = v hoặc f theo ẩn x = k; cho chạy nghiệm (từ START 0
đến END 10; chọn STEP 1 (vì k nguyên), nhận nghiệm f(x) trong khoảng của v hoặc f.
Bài toán 2: Đề bài nhắc đến chiều truyền sóng, biết li độ điểm này tìm li độ điểm kia:
Dùng đường tròn để giải với lưu ý: chiều dao động của các phần tử vẫn là chiều dương lượng giác
(ngược chiều kim đồng hồ) và chiều truyền sóng là Phương truyền sóng u
chiều kim đồng hồ, góc quét = độ lệch pha: Δφ = M

uM
d M
ω.Δt = 2π , quy về cách thức giải bài toán dao động
λ ∆ t
điều hòa và chuyển động tròn đều.

uN
Chú ý: Trong hiện tượng truyền sóng trên sợi dây, N N
dây được kích thích dao động bởi nam châm điện với
tần số dòng điện là f thì tần số dao động của dây là 2f.
Ví dụ 1: Một quan sát viên khí tượng quan sát mặt biển. Nếu trên mặt mặt biển người quan sát thấy được 10
ngọn sóng trước mắt và cách nhau 90m. Hãy xác định bước sóng của sóng trên mặt biển?
A. 9m B. 10m C. 8m D. 11m
Giải:
Ta có: 10 ngọn sóng ⇒ có 9λ  9λ = 90 m ⇒ λ = 10m.

Ví dụ 2: Quan sát sóng cơ trên mặt nước, ta thấy cứ 2 ngọn sóng liên tiếp cách nhau 40cm. Nguồn sóng dao
động với tần số f = 20 Hz. Xác định vận tốc truyền sóng trên môi trường.
A. 80 cm/s B. 80 m/s C. 4 m/s D. 8 m/s
Giải:
Ta có: v = λ.f. Trong đó: λ = 0,4 m và f = 20 Hz ⇒ v = 0,4.20 = 8 m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 136 -
Ví dụ 3: Một nguồn sóng cơ có phương trình u 0=4cos(20πt) cm. Sóng truyền theo phương ON với vận tốc 20
cm/s. Hãy xác định phương trình sóng tại điểm N cách nguồn O 5cm?
A. uN=4cos(20πt-5π) cm B. uN=4cos(20πt-π) cm
C. uN=4cos(20πt-2,5π) cmD. uN=4cos(20πt-5,5π) cm
Giải
(
▪Phương trình sóng tại N có dạng: uN = 4cos 20 πt−
2 π.d
λ )
v 20 2π .d
▪Với λ = = = 2 cm; d = 5 cm ⇒ Δφ = =¿5π rad/s
f 10 2
⇒ Phương trình sóng có dạng: UN=4cos(20πt-5π) cm.
Ví dụ 4: Một nguồn sóng cơ có phương trình U 0=4cos(20πt) cm. Sóng truyền theo phương ONM với vận tốc
20 cm/s. Hãy xác định độ lệch pha giữa hai điểm MN, biết MN = 1cm.
π π
A. 2π rad B. π rad C. rad D. rad
2 3
Giải
2π .d v 20
▪Ta có: Δφ = ; Trong đó: d = 1cm; λ = = =¿ 2cm
λ f 10
2 π .1
⇒ Δφ = =¿π rad
2
Ví dụ 5: Tại hai điểm AB trên phương truyền sóng cách nhau 4cm có phương trình lần lượt như sau: u M =
π π
2cos(4πt+ ) cm; uN = 2cos(4πt+ ) cm. Hãy xác định sóng truyền như thế nào?
6 3
A. Truyền từ N đến M với vận tốc 96m/s B. Truyền từ N đến M với vận tốc 0,96m/s
C. Truyền từ M đến N với vận tốc 96m/s D. Truyền từ M đến N với vận tốc 0,96m/s
Giải
▪Vì N nhanh pha hơn M nên sóng truyền từ N đến M.
2π .d π
Δφ= = ⇒λ=12.d=12.4=48cm⇒v=λ.f=48.2=96m/s
λ 6
πx
Ví dụ 6: Một sóng cơ truyền với phương trình u = 5cos(20πt- ) cm (trong đó x tính bằng m, t tính bằng
2
giây). Xác định vận tốc truyền sóng trong môi trường
A. 20 m/s B. 40 cm/s C. 20 cm/s D. 40 m/s
Giải
2π . x π .x
Ta có: Δφ= = ⇒ λ=4m⇒v=λf=4.10=40m/s
λ 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 137 -

πx
Ví dụ 7: Một sóng cơ truyền với phương trình u = 5cos(20πt- ) cm (trong đó x tính bằng m, t tính bằng
2
giây). Tại t1 thì u = 4cm. Hỏi tại t = (t1 + 2)s thì độ dời của sóng là bao nhiêu?
A. -4cm B. 2 cm C. 4 cm D. -2cm
Giải
πx
▪Tại t1 thì u = 5cos(20πt- ) = 4cm
2
πx πx πx
⇒ tại t=t1+2s thì u2 = 5cos(20πt(t+2)- ) = 5cos(20πt- +40π) = 5cos(20πt- ) = 4cm
2 2 2
Ví dụ 8: Một mũi nhọn S chạm nhẹ vào mặt nước dao động điều hòa với tần số 20 Hz thì thấy hai điểm A và
B trên mặt nước cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau một khoảng d = 10cm luôn luôn dao
động ngược pha với nhau. Tốc độ truyền sóng có giá trị (0,8m/s≤v≤1m/s) là:
A. v = 0,8 m/s B. v = 1 m/s C. v = 0,9 m/s D. 0,7 m/s
Giải
2 π . d 2 πf . d 2f .d
Δφ = = = (2k+1)π ⇒ v = (1) (theo đề thì 0,8m/s≤v≤1m/s)
λ v 2 k +1
2f .d
⇒ 80 ≤ ≤ 100 giải ra ta được 1,5≤k≤2 ⇒ chọn k = 2
2 k +1
Thay k vào (1) ta có: v = 80 cm/s
π
Ví dụ 9: Một nguồn sóng O dao động với phương trình x = Acos(ωt+ ) cm. Tại điểm M cách O một khoảng
2
λ T
điểm dao động với li độ 2√ 3cm. Hãy xác định biên độ sóng.
2 2
A. 2√ 3cm B. 4 cm C. 8 cm D. 4√ 3cm
Giải
(
▪Ta có: uM = Acos ωt +
π 2 πd
2
−
λ ) (
π
cm ⇒ uM = Acos ωt + −π cm
2 )
= Acos ( ) = 2√ 3 ⇒ A=4cm
T π
▪Ở thời điểm t = ⇒ uM
3 6
III. BÀI TẬP

Bài 1: Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm:
A. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó ngược pha.
B. gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha.
C. gần nhau nhất mà dao động tại hai điểm đó cùng pha.
D. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 138 -

Bài 2: Khi nói về sóng âm, phát biểu nào sau đây là sai?
A. Ở cùng một nhiệt độ, tốc độ truyền sóng âm trong không khí nhỏ hơn tốc độ truyền sóng âm trong
nước.
B. Sóng âm truyền được trong các môi trường rắn, lỏng và khí.
C. Sóng âm trong không khí là sóng dọc.
D. Sóng âm trong không khí là sóng ngang.
Bài 3: Chọn phát biểu sai khi nói về bước sóng:
A. Bước sóng là quãng đường sóng truyền đi trong 1 chu kì.

B. Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên phương truyền sóng dao động cùng pha.
C. Trên phương truyền sóng, các điểm cách nhau một số nguyên lần bước sóng thì dao động cùng pha.
D. Bước sóng là quãng đường sóng truyền đi trong 1 giây.
Bài 4: Sóng cơ học lan truyền trong môi trường đàn hồi với tốc độ v không đổi, khi tăng tần số sóng lên 2 lần
thì bước sóng:
A. tăng 4 lần B. tăng 2 lần C. không đổi D. giảm 2 lần
Bài 5: Tốc độ truyền sóng phụ thuộc vào:
A. tính chất của môi trường. B. kích thước của môi trường.
C. biên độ sóng. D. cường độ sóng.
Bài 6: Tốc độ truyền sóng là tốc độ:
A. chuyển động của các phần tử vật chất. B. dao động của nguồn sóng.
C. truyền pha dao động. D. dao động của các phần tử vật chất.
Bài 7: Khi sóng âm truyền từ môi trường không khí vào môi trường nước thì:
A. chu kì của nó tăng. B. tần số của nó không thay đổi.

C. bước sóng của nó giảm. D. bước sóng của nó không thay đổi.
Bài 8: Chọn phát biểu sai về quá trình lan truyền của sóng cơ học:
A. Là quá trình truyền năng lượng.

B. Là quá trình truyền dao động trong môi trường vật chất theo thời gian.
C. Là quá trình truyền pha dao động.
D. Là quá trình lan truyền các phần tử vật chất trong không gian và theo thời gian.
Bài 9: Kết luận nào sau đây là sai khi nói về tính chất của sự truyền sóng trong môi trường?
A. Sóng truyền đi với vận tốc hữu hạn.

B. Quá trình truyền sóng cũng là quá trình truyền năng lượng.
C. Sóng truyền đi không mang theo vật chất của môi trường.
D. Sóng càng mạnh truyền đi càng nhanh.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 139 -

Bài 10: Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm:
A. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó ngược pha
B. gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha
C. gần nhau nhất mà dao động tại hai điểm đó cùng pha
D. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha
Bài 11: Chọn phát biểu sai:
A. Vận tốc của sóng là vận tốc dao động của các phần tử dao động.
B. Bước sóng là quãng đường sóng truyền được trong một chu kỳ dao động.
C. Tần số của sóng là tần số dao động của các phần tử dao động.
D. Chu kỳ của sóng là chu kỳ dao động của các phần tử dao động.
Bài 12: Chọn câu sai khi nói về sự lan truyền sóng cơ.
A. Năng lượng được lan truyền theo sóng.

B. Trạng thái dao động được lan truyền theo sóng.
C. Pha dao động được lan truyền theo sóng.
D. Phần tử vật chất lan truyền với tốc độ bằng tốc độ truyền sóng.
Bài 13: Biên độ sóng là?
A. Quãng đường mà mỗi phần tử môi trường truyền đi trong 1 giây.

B. Khoảng cách giữa hai phần tử của sóng dao động ngược pha.
C. Một nửa khoảng cách giữa hai vị trí xa nhau nhất của mỗi phần tử môi trường khi sóng truyền qua.
D. Khoảng cách giữa hai phần tử của môi trường trên phương truyền sóng mà dao động cùng pha.
Bài 14: Đối với sóng cơ học, sóng ngang sẽ
A. Chỉ truyền được trong chất rắn và bể mặt chất lỏng.

B. Truyền được trong chất rắn và chất lỏng.
C. Truyền được trong chất rắn, chất khí và chất lỏng.
D. Không truyền được trong chất rắn.
Bài 1: Khi sóng ngang truyền qua một môi trường vật chất đàn hồi, các phần tử vật chất của môi trường sẽ:
A. dao động theo phương vuông góc phương truyền sóng với tần số bằng tần số dao động của nguồn
sóng.
B. dao động theo phương truyền sóng với vận tốc bằng vận tốc dao động của nguồn sóng.
C. chuyển động theo phương vuông góc phương truyền sóng với vận tốc bằng vận tốc sóng.
D. chuyển động theo phương truyền sóng với vận tốc bằng vận tốc sóng.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 140 -

Bài 2: Hình dạng sóng truyền theo chiều dương trục Ox ở một thời điểm có dạng như hình vẽ. Sau thời điểm
đó chiều chuyển động của các điểm A, B, C, D và E là: u
A
A. Điểm B, C và E đi xuống còn A và D đi lên.
E
B. Điểm A, B và E đi xuống còn điểm C và D đi lên. x
O B
C. Điểm A và D đi xuống còn điểm B, C và E đi lên.
D
D. Điểm C và D đi xuống và A, B và E đi lên. C
Bài 3: Phát biểu nào sau đây về sóng cơ là không đúng?
A. Vận tốc truyền sóng phụ thuộc vào vận tốc dao động của phần tử sóng.
B. Để phân loại sóng người ta căn cứ vào phương truyền sóng và phương dao động.
C. Trong quá trình truyền sóng các phần tử vật chất không truyền đi mà chỉ dao động tại vị trí nhất định.
D. Môi trường có tính đàn hồi càng cao thì sóng càng dễ lan truyền.
Bài 4: Cho mũi nhọn P chạm nước và dao động theo phương thẳng đứng để tạo sóng ngang trên mặt nước.
Kết luận đúng:
A. Khi có sóng truyền tới các phần tử nước dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng.
B. Khi có sóng truyền tới miếng xốp trên mặt nước, miếng xốp bị đẩy đi xa theo chiều truyền.
C. Khi có sóng truyền tới miếng xốp trên mặt nước, miếng xốp dao động xung quanh vị trí cân bằng theo
phương vuông góc với phương thẳng đứng.
D. Khi có sóng truyền tới, các phần tử nước không dao động mà đứng yên tại chỗ.
Bài 5: Khi nói về sóng cơ, phát biểu nào sau đây sai?
A. Tại mỗi điểm của môi trường có sóng truyền qua, biên độ của sóng là biên độ dao động của phần tử
môi trường.
B. Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng
gọi là sóng ngang.
C. Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng gọi là
sóng dọc.
D. Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng mà dao
động tại hai điểm đó ngược pha nhau.
Bài 6: Phát biểu nào sau đây sai về các tính chất sóng? Khi có sự truyền sóng trên một sợi dây đàn hồi rất dài
thì:
A. Các điểm trên dây mà vị trí cân bằng của chúng cách nhau bằng bội số lẻ của bước sóng thì dao động
ngược pha.
B. Đường biểu diễn li độ của tất cả các điểm trên dây tại một thời điểm t 0 nào đó là một đường sin có chu
kì bằng bước sóng.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 141 -

C. Đường biểu diễn sự phụ thuộc li độ của một điểm trên dây theo thời gian là một đường sin có chu kì
bằng chu kì dao động của nguồn phát sóng.
D. Đường biểu diễn li độ của tất cả các điểm trên dây tại một thời điểm t 0 nào đó là một đường sin cho
biết hình dạng sợi dây tại thời điểm t0.
Bài 7: Trong hiện tượng truyền sóng với bước sóng λ = 8cm. Hai điểm cách nhau một khoảng d = 4cm trên
một phương truyền sóng dao động lệch pha:
A. 8π rad B. π rad C. 2π rad D. π/2 rad
Bài 8: Sóng thứ nhất có bước sóng bằng 3,4 lần bước sóng của sóng thứ hai, còn chu kì của sóng thứ hai nhỏ
bằng một nửa chu kì của sóng thứ nhất. Khi đó vận tốc truyền của sóng thứ nhất so với sóng thứ hai lớn hay
nhỏ thua bao nhiêu lần:
A. Lớn hơn 3,4 lần. B. Nhỏ hơn 1,7 lần. C. Lớn hơn 1,7 lần. D. Nhỏ hơn 3,4 lần.
Bài 9: Tần số dao động của sóng âm là 600 Hz, sóng truyền đi với vận tốc 360 m/s. Khoảng cách giữa hai
điểm gần nhất dao động ngược pha trên cùng 1 phương truyền sóng là:
A. s = 20 cm B. s = 30 cm C. s = 40 cm D. s = 10 cm
Bài 10: Một sóng âm có tần số xác định truyền trong không khí và trong nước với vận tốc lần lượt là 330 m/s
và 1452 m/s. Khi sóng âm đó truyền từ nước ra không khí thì bước sóng của nó sẽ:
A. giảm 4,4 lần B. giảm 4 lần C. tăng 4,4 lần D. tăng 4 lần
Bài 11: Một sóng có tần số 120 Hz truyền trong một môi trường với vận tốc 60 m/s thì bước sóng của nó là:
A. 2,0 m B. 1,0 m C. 0,5 m D. 0,25 m

Bài 12: Một sóng cơ có chu kì 2s truyền với tốc độ 1m/s. Khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên một
phương truyền mà tại đó các phần tử môi trường dao động ngược pha nhau là:
A. 0,5 m B. 1,0 m C. 2,0 m D. 2,5 m
Bài 1: Cho một sóng ngang có phương trình sóng là u=8sin2π ( 0t, 1 − 50x )mm, trong đó x tính bằng cm, t tính
bằng giây. Bước sóng là:
A. λ = 0,1m B. λ = 50cm C. λ = 8mm D. λ = 1m
Bài 2: Phương trình sóng tại một điểm trên phương truyền sóng cho bởi: u=6cos(2πt-πx) cm. Vào lúc nào đó
li độ một điểm là 3cm và li độ đang tăng thì sau đó 1/8s và cũng tại điểm nói trên li độ sóng là:
A. 1,6cm B. -1,6cm C. 5,79cm D. -5,79cm
Bài 3: Cho một sóng ngang có phương trình sóng là u=8cos2π ( 0t, 2 − 40x )m, trong đó x tính bằng cm, t tính
bằng s. Tốc độ truyền sóng là:
A. v = 20m/s B. v = 1m/s C. v = 2m/s D. v = 10m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 142 -

Bài 4: Một sóng ngang được mô tả bởi phương trình sóng y=y 0cosπ(0,02x-2t) trong đó x, y được đo bằng
mét và t đo bằng giây. Bước sóng đo bằng cm là:
A. 50 B. 100 C. 200 D. 5 λ
Bài 5: Một sóng cơ học lan truyền dọc theo một đường thẳng với biên độ sóng không đổi có phương trình
π 1
sóng tại nguồn O là: u = Acos(ωt- ) cm. Một điểm M cách nguồn O bằng bước sóng, ở thời điểm t =
2 6
0 ,5 π
có li độ √ 3cm. Biên độ sóng A là:
ω
A. 2 cm B. 2√ 3cm C. 4 cm D. 73 cm
Bài 6: Một nguồn phát sóng dao động theo phương trình u=U 0cos10πt cm với t tính bằng giây, bước sóng là
λ. Trong khoảng thời gian 2s, sóng này truyền đi được quãng đường bằng:
A. 15λ B. 5λ C. 10λ D. 20λ
Bài 7: Một sóng cơ học có biên độ A, bước sóng λ. Vận tốc dao động cực đại của phần tử môi trường bằng 3
lần tốc độ truyền sóng khi:
2 πA 3 πA 3 πA
A. λ¿ B. λ=2πA C. λ¿ D. λ¿
3 4 2
Bài 8: Phương trình mô tả một sóng truyền theo trục x là u=0,04cosπ(4t-0,5x), trong đó u và x tính theo đơn
vị mét, t tính theo đơn vị giây. Vận tốc truyền sóng là:
A. 5 m/s B. 4 m/s C. 2 m/s D. 8 m/s
Bài 9: Một sóng âm có tần số 850 Hz truyền trong một môi trường có tính đàn hồi. Hai điểm A và B trên
cùng một phương truyền âm dao động ngược pha, cách nhau 0,75m. Biết giữa A và B còn có một điểm dao
động cùng pha với A, tốc độ truyền âm trong môi trường nói trên là:
A. 425 m/s B. 510 m/s C. 340 m/s D. 680 m/s
x
Bài 10: Một sóng ngang được mô tả bởi phương trình y=y 0cos2π(ft - ). Tốc độ dao động cực đại của phần
λ
tử môi trường lớn gấp 4 lần tốc độ truyền sóng nếu
π y0 π y0
A. λ= B. λ=πy0 C. λ¿ D. λ=2πy0
4 2
Bài 11: Sóng cơ truyền trong một môi trường dọc theo trục Ox với phương trình u=cos(20t-4x) (cm) (x tính
bằng mét, t tính bằng giây). Vận tốc truyền sóng này trong môi trường trên bằng
A. 5 m/s B. 4 m/s C. 40 cm/s D. 50 cm/s
Bài 12: Một sóng cơ lan truyền trong một môi trường với tốc độ 1m/s và tần số 10Hz, biên độ sóng 4cm. Khi
phần tử vật chất của môi trường đi được quãng đường 8cm thì sóng truyền được quãng đường
A. 4 cm B. 10 cm C. 8 cm D. 5 cm
Bài 13: Một sóng truyền theo trục Ox với phương trình u=acos(4πt-0,02πx) (u và x tính bằng cm, t tính bằng
giây). Tốc độ truyền của sóng này là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 143 -

A. 100 cm/s B. 150 cm/s C. 200 cm/s D. 50 cm/s
Bài 14: Tần số dao động của sóng âm là 600 Hz, sóng truyền đi với vận tốc 360 m/s khoảng cách giữa hai
điểm gần nhất ngược pha nhau là:
A. 20 cm B. 30 cm C. 40 cm D. 60 cm
πt
Bài 15: Sóng truyền từ O đến M với vận tốc v = 40 cm/s, phương trình sóng tại M là u = 4cos( ) cm. Biết
2
lúc t thì li độ của phần tử M là 2cm, vậy lúc t + 6 (s) li độ của M là:
A. -2 cm B. 3 cm C. -3 cm D. 2 cm
Bài 16: Cho một dây đàn hồi nằm ngang, đầu A là nguồn sóng dao động theo phương thẳng đứng có phương
trình u=5cosπt cm. Biết sóng truyền dọc theo dây với tốc độ v = 5 m/s. Phương trình dao động tại điểm M
cách A một đoạn d = 2,5m là:
π π
A. uM = 5sin(πt- ) cm B. uM = 5cos(πt+ ) cm
2 2
π π
C. uM = 5cos(πt- ) cm D. uM = 2,5cos(πt+ ) cm
2 2
Bài 17: Một sóng cơ có bước sóng là 12cm. Trong 3,5 chu kì dao động của một phần tử sóng, sóng truyền
được quãng đường là:
A. 42 cm B. 21 cm C. 3,43 cm D. 51,2 cm
Bài 18: Một sóng cơ học được mô tả bởi phương trình u(x,t) = 4 sin π
[ ( 5t − 9x )+ π6 ], trong đó x đo bằng mét, t
đo bằng giây và u đo bằng cm. Gọi a là gia tốc cực đại dao động của một phần tử, v là vận tốc truyền sóng, λ
là bước sóng, f là tần số. Các giá trị nào dưới đây là đúng?
A. f = 50 Hz B. λ = 18 m C. a 2max D. v = 5 m/s
Bài 19: Một sóng ngang được mô tả bởi phương trình u=Acos(2πft+φ), trong đó A là biên độ sóng, f là tần
số sóng. Với λ là bước sóng. Vận tốc dao động cực đại của mỗi phần tử môi trường gấp 4 lần vận tốc sóng
nếu.
Aπ Aπ Aπ
A. λ = B. λ = C. λ = Aπ D. λ =
4 6 2
Bài 20: Một sóng cơ truyền trên một sợi dây đàn hồi rất dài. Phương trình sóng tại một điểm trên dây có
πx
dạng u = 4cos(20πt- ) (mm). Trong đó x đo bằng mét, t đo bằng giây. Tốc độ truyền sóng trên sợi dây có
3
giá trị.
A. 60 mm/s B. 60 cm/s C. 60 m/s D. 30 mm/s
Bài 21: Sóng ngang truyền trên mặt chất lỏng với tần số 100Hz. Trên cùng phương truyền sóng, hai điểm
cách nhau 15cm dao động cùng pha với nhau. Biết vận tốc truyền sóng trên dây khoảng từ 2,8 m/s đến 3,4
m/s. Vận tốc truyền sóng chính xác là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 144 -

A. 3,3 m/s B. 3,1 m/s C. 3 m/s D. 2,9 m/s
Bài 22: Tại một thời điểm O trên mặt thoảng của một chất lỏng yên lặng, ta tạo một dao động điều hòa
vuông góc mặt thoáng có chu kì 0,5s, biên độ 2cm. Từ O có các vòng sóng tròn loang ra ngoài, khoảng cách
hai vòng liên tiếp là 0,5m. Xem biên độ sóng không giảm. Vận tốc truyền sóng có giá trị:
A. 1 m/s B. 0,25 m/s C. 0,5 m/s D. 1,25 m/s
Bài 23: Tại điểm S trên mặt nước yên tĩnh có nguồn dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với tần số f.
Khi đó trên mặt nước hình thành hệ sóng tròn đồng tâm S. Tại hai điểm M, N nằm cách nhau 5cm trên
đường thẳng đi qua S luôn dao động ngược pha với nhau. Biết tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 80 cm/s
và tần số của nguồn dao động thay đổi trong khoảng từ 48 Hz đến 64 Hz. Tần số dao động của nguồn là:
A. 64 Hz B. 48 Hz C. 54 Hz D. 56 Hz
Bài 1: Một sóng cơ có bước sóng λ, tần số f và biên độ a không đổi, lan truyền trên một đường thẳng từ điểm
7λ
M đến điểm N cách M một đoạn . Tại một thời điểm nào đó, tốc độ dao động của M bằng 2πfa, lúc đó tốc
3
độ dao động của điểm N bằng
A. 2πfA B. πfA C. 0 D. 3πfA
Bài 2: Một sợi dây đàn hồi rất dài có đầu O dao động điều hòa với phương trình u=10cos(2πft) mm. Vận tốc
truyền sóng trên dây là 4 m/s. Xét điểm N trên dây cách O 28cm, điểm này dao động lệch pha với O là
π
Δφ=(2k+1) (k thuộc Z). Biết tần số f có giá trị từ 23 Hz đến 26 Hz. Bước sóng của sóng đó là
2
Bài 3: Sóng truyền từ M đến N dọc theo phương truyền sóng với bước sóng λ = 120cm. Biết rằng sóng tại N
π
trễ pha hơn sóng tại M là . Khoảng cách d = MN sẽ là:
3
A. d = 15cm B. d = 24cm C. d = 30cm D. d = 20cm
Bài 4: Nguồn sóng ở O dao động với tần số 10Hz, dao động truyền đi với vận tốc 0,4 m/s trên phương Oy.
Trên phương này có 2 điểm P và Q theo thứ tự đó PQ = 15cm. Cho biên độ a = 1cm và biên độ không thay
đổi khi sóng truyền. Nếu tại thời điểm nào đó P có li độ 1cm thì li độ tại Q là:
A. 0 cm B. 2 cm C. 1 cm D. -1 cm
Bài 5: Sóng cơ có tần số 80Hz lan truyền trong một môi trường với vận tốc 4m/s. Dao động của các phần tử
vật chất tại hai điểm trên một phương truyền sóng cách nguồn sóng những đoạn lần lượt 31cm và 33,5cm,
lệch pha nhau góc:
A. π/2 rad B. π rad C. 2π rad D. π/3 rad
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 145 -

π
Bài 6: Một nguồn phát sóng cơ dao động theo phương trình u = 4cos(4πt- ) cm. Biết dao động tại hai điểm
4
π
gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng cách nhau 0,5m có độ lệch pha là . Tốc độ truyền của
3
sóng đó là:
A. 1,0 m/s B. 2,0 m/s C. 1,5 m/s D. 6,0 m/s
Bài 7: Một sóng ngang tần số 100Hz truyền trên một sợi dây nằm ngang với vận tốc 60 m/s. M và N là hai
điểm trên dây cách nhau 0,15m và sóng truyền theo chiều từ M đến N. Chọn trục biểu diễn li độ cho các
điểm có chiều dương hướng lên trên. Tại một thời điểm nào đó M có li độ âm và đang chuyển động đi
xuống. Tại thời điểm đó N sẽ có li độ và chiều chuyển động tương ứng là
A. Âm; đi xuống. B. Âm; đi lên. C. Dương; đi xuống. D. Dương; đi lên.
Bài 8: Một dây đàn hồi rất dài có đầu A dao động theo phương vuông góc với sợi dây. Tốc độ truyền sóng
trên dây là 4 m/s. Xét một điểm M trên dây và cách A một đoạn 40cm, người ta thấy M luôn luôn dao động
lệch pha so với A một góc Δφ=(k+0,5)π với k là số nguyên. Tính tần số, biết tần số f có giá trị trong khoảng
từ 8Hz đến 13Hz:
A. 8,5 Hz B. 10 Hz C. 12 Hz D. 12,5 Hz
Bài 9: Một dao động lan truyền trong môi trường liên tục từ điểm M đến điểm N cách M một đoạn 0,9m với
vận tốc 1,2m/s. Biết phương trình sóng tại N có dạng uN=0,02cos2πt m. Viết biểu thức sóng tại M:
3π
A. uM=0,02cos2πt m B. uM = 0,02cos(2πt+ )m
2
3π π
C. uM = 0,02cos(2πt- )m D. uM = 0,02cos(2πt+ ) m
2 2
Bài 10: Trên một sợi dây dài vô hạn có một sóng cơ lan truyền theo phương Ox với phương trình sóng
u=2cos(10πt-πx) cm (trong đó t tính bằng s; x tính bằng m). M, N là hai điểm nằm cùng phía so với O cách
nhau 5m. Tại cùng một thời điểm khi phần tử M đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương thì phần tử N
A. Đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương. B. Đi qua vị trí cân bằng theo chiều âm.
C. Ở vị trí biên dương. D. Ở vị trí biên âm.
Bài 11: Nguồn sóng ở O dao động với tần số 10Hz, dao động truyền đi với vận tốc 0,4m/s trên phương Oy.
Trên phương này có 2 điểm P và Q theo thứ tự đó PQ = 15cm. Cho biên độ a = 2cm và biên độ không thay
đổi khi sóng truyền. Nếu tại thời điểm nào đó P có li độ 1cm thì li độ tại Q có thể là
−√ 3 √2 cm
A. cm B. 2 cm C. D. -1 cm
2 2
Bài 12: Trên mặt một chất lỏng, tại O có một nguồn sóng cơ dao động có tần số f = 30 Hz. Vận tốc truyền
sóng là một giá trị nào đó trong khoảng 1,6 m/s < v < 2,9 m/s. Biết tại điểm M cách O một khoảng 10cm
sóng tại đó luôn dao động ngược pha với dao động tại O. Giá trị của vận tốc đó là:
A. 2 m/s B. 3 m/s C. 2,4 m/s D. 1,6 m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 146 -

π
Bài 13: Một nguồn sóng cơ dao động điều hòa theo phương trình x = Acos(3πt+ ) cm. Khoảng cách giữa
4
π
hai điểm gần nhất trên phương truyền sóng có độ lệch pha là 0,8m. Tốc độ truyền sóng là bao nhiêu?
3
A. 7,2 m/s B. 1,6 m/s C. 4,8 m/s D. 3,2 m/s
Bài 14: Một dây đàn hồi rất dài có đầu A dao động với tần số f theo phương vuông góc với sợi dây, tốc độ
truyền sóng trên dây là 4,48m/s. Xét một điểm M trên dây cách A một khoảng 28cm, ta thấy M luôn dao
π
động lệch pha với A một góc (2k + 1). với k = 0, 1, 2,…. Tìm tần số f, biết nó có giá trị trong khoảng từ
2
22Hz đến 28Hz?
A. 22 Hz B. 24 Hz C. 26 Hz D. 28 Hz
Bài 15: Một sóng cơ có biên độ dao động A = 3cm, bước sóng λ. Biết tốc độ truyền sóng bằng 2 lần tốc độ
dao động cực đại của phần tử môi trường. Khoảng cách giữa 2 điểm gần nhau nhất trên cùng một phương
truyền sóng dao động ngược pha là:
A. d = 3π cm B. d=6√ 2π cm C. d = 6π cm D. d=3√ 2π cm
Bài 16: Tại điểm S trên mặt nước yên tĩnh có nguồn dao động điều hòa theo phương thẳng đứng với tần số f.
Khi đó trên mặt nước hình thành hệ sóng tròn đồng tâm S. Tại hai điểm M, N nằm cách nhau 5cm trên
đường thẳng đi qua S luôn dao động ngược pha với nhau. Biết vận tốc truyền sóng trên mặt nước là 80cm/s
và tần số của nguồn dao động thay đổi trong khoảng từ 49 Hz đến 63 Hz. Tần số dao động của nguồn là:
A. 62 Hz B. 56 Hz C. 54 Hz D. 55,5 Hz
Bài 17: Một sóng lan truyền trên mặt nước có tần số 5 Hz. Người ta thấy 2 điểm gần nhau nhất trên cùng một
phương truyền sóng cách nhau 40cm luôn dao động lệch pha nhau 60°. Tốc độ truyền sóng
A. 8 m/s B. 12 m/s C. 2 m/s D. 16 m/s
Bài 18: Một sóng cơ học được truyền theo phương Ox với vận tốc v = 20 cm/s. Giả sử khi sóng truyền đi
π
biên độ không thay đổi. Tại O sóng có phương tình: u o = 4cos(4πt- ) mm, t đo bằng s. Tại thời điểm t 1 li độ
2
tại điểm O là u = √ 3mm và đang giảm. Lúc đó ở điểm M cách O một đoạn 40cm sẽ có li độ là:
A. 4mm và đang tăng. B. 3mm và đang giảm. C. √ 3mm và đang tăng. D. √ 3mm và đang giảm.
7λ
Bài 19: Một dao động lan truyền trong môi trường liên tục từ điểm M đến điểm N cách M một đoạn cm.
3
Sóng truyền với biên độ A không đổi. Biết phương trình sóng tại M có dạng u M=3cos2πt (uM tính bằng cm, t
tính bằng giây). Vào thời điểm t1 tốc độ dao động của phần tử M là 6π cm/s thì tốc độ dao động của phần tử
N là
A. 3π cm/s B. 0,5π cm/s C. 4π cm/s D. 6π cm/s
Bài 20: Một sóng hình sin truyền theo phương Ox từ nguồn O với tần số 20 Hz, có tốc độ truyền sóng nằm
trong khoảng từ 0,7 m/s đến 1 m/s. Gọi A và B là hai điểm nằm trên Ox, ở cùng một phía so với O và cách
nhau 10cm. Hai phần tử môi trường tại A và B luôn dao động ngược pha với nhau. Tốc độ truyền sóng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 147 -
Bài 21: A và B là hai điểm trên cùng một phương truyền của sóng trên mặt nước cách nhau một phần tư
bước sóng. Tại một thời điểm t nào đó mặt thoáng ở A và B đang cao hơn vị trí cân bằng lần lượt là
u1=3mm, u2=4mm, mặt thoáng ở A đang đi lên còn ở B đang đi xuống coi biên độ sóng không đổi, biên độ
sóng a và chiều truyền của sóng là
A. a = 5mm, truyền từ A đến B. B. a = 5mm, truyền từ B đến A.
C. a = 7mm, truyền từ A đến B. D. a = 7mm, truyền từ B đến A.
Bài 22: Sóng có tần số 20Hz truyền trên mặt thoáng nằm ngang của một chất lỏng, với tốc độ 2 m/s, gây ra
các dao động theo phương thẳng đứng của các phần tử chất lỏng. Hai điểm M và N thuộc mặt thoáng chất
lỏng cùng phương truyền sóng, cách nhau 22,5cm. Biết điểm M nằm gần nguồn sóng hơn. Tại thời điểm t,
điểm N hạ xuống thấp nhất. Hỏi sau đó thời gian ngắn nhất là bao nhiêu thì điểm M sẽ hạ xuống thấp nhất?
7 1 1 3
A. (s) B. (s) C. (s) D. (s)
160 80 160 80
Bài 23: Một sóng cơ lan truyền trong một môi trường với tốc độ 120 cm/s, tần số của sóng có giá trị trong
khoảng từ 9 Hz đến 16 Hz. Hai điểm cách nhau 12,5 cm trên cùng một phương truyền sóng luôn dao động
vuông pha. Bước sóng của sóng cơ đó là:
A. 7,5 cm B. 12 cm C. 10 cm D. 16 cm
π
Bài 24: Một nguồn O phát sóng cơ dao động theo phương trình u 0=2 cos(20πt+ ) (trong đó u tính bằng đơn
3
vị mm, t tính bằng đơn vị s). Xét sóng truyền theo một đường thẳng từ O đến điểm M với tốc độ không đổi
1m/s. Trong khoảng từ O đến M có bao nhiêu điểm dao động cùng pha với dao động tại nguồn O? Biết M
cách O một khoảng 45cm.
A. 4 B. 3 C. 2 D. 5
Bài 25: Sóng truyền với tốc độ 5 m/s giữa hai điểm O và M nằm trên cùng một phương truyền sóng. Biết
(
phương trình sóng tại O là u=5 cos 5 πt−
π
6 ) π
cm và phương trình sóng tại điểm M là u M = 5cos(5πt+ ) cm.
3
Xác định khoảng cách OM và cho biết chiều truyền sóng
A. truyền từ O đến M, OM = 0,5 m. B. truyền từ M đến O, OM = 0,5 m.
C. truyền từ O đến M, OM = 0,25 m. D. truyền từ M đến O, OM = 0,25 m.
Bài 26: Một sóng cơ lan truyền trên một đường thẳng từ điểm O đến điểm M cách O một đoạn d. Biết tần số
f, bước sóng λ và biên độ a của sóng không đổi trong quá trình sóng truyền. Nếu phương trình dao động của
phần tử vật chất tại điểm M có dạng uM(t)=2cos2πft thì phương trình dao động của phần tử vật chất tại O là:
d d d d
A. uo(t) = acos2π(ft- ) B. uo(t) = acos2π(ft+ ) C. uo(t) = acosπ(ft- ) D. uo(t) = acosπ(ft+ )
λ λ λ λ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 148 -

Bài 27: Một sóng truyền trên mặt nước với tần số f = 10 Hz, tại một thời
B
điểm nào đó các phần tử mặt nước có dạng như hình vẽ. Trong đó khoảng
cách từ vị trí cân bằng của A đến vị trí cân bằng của D là 60cm và điểm C C E
đang đi xuống qua vị trí cân bằng. Chiều truyền và vận tốc truyền sóng là: A
A. Từ E đến A với vận tốc 8 m/s.
B. Từ E đến A với vận tốc 6 m/s. D
C. Từ A đến E với vận tốc 6 m/s.

D. Từ A đến E với vận tốc 8 m/s.
πt π
Bài 28: Một sóng cơ học truyền theo phương Ox với phương trình dao động tại O: u = 4cos( - ) (cm). Tốc
2 2
độ truyền sóng v = 0,4 m/s. Một điểm M cách O khoảng d = OM. Biết li độ của dao động tại M ở thời điểm t
là 3cm. Li độ của điểm M sau thời điểm sau đó 6 giây là:
A. uM= -4cm B. uM=3cm C. uM=4cm D. uM=-3cm
Bài 29: Những điểm nằm trên phương truyền sóng và cách nhau bằng một số lẻ nửa bước sóng thì:
A. Dao động cùng pha với nhau. B. Dao động ngược pha nhau.
C. Có pha vuông góc. D. Dao động lệch pha nhau.
Bài 30: Một sóng âm có tần số 500 Hz, có tốc độ lan truyền 350 m/s. Hỏi hai điểm trên cùng 1 phương
2π
truyền sóng phải cách nhau ít nhất bằng bao nhiêu để giữa chúng có độ lệch pha là ?
3
A. 0,563 m B. 0,723 m C. 0,233 m D. 0,623 m
Bài 31: Một sóng cơ học truyền theo phương Ox với vận tốc v = 80 cm/s. Phương trình dao động tại điểm M
cách O một khoảng x = 50cm là uM = 5cos4πt (cm). Như vậy dao động tại O có phương trình:
π
A. u0=5cos(4πt- ) cm B. u0=5cos(4πt) cm
2
π
C. u0=5cos(4πt+π) cm D. u0=5cos(4πt+ ) cm
2
Bài 32: Người ta gây ra một dao động ở đầu O một dây cao su căng thẳng làm tạo nên một dao động theo
phương vuông góc với vị trí bình thường của dây, với biên độ 3cm và chu kì 1,8s. Sau 3s chuyển động
truyền được 15m dọc theo dây. Bước sóng của sóng tạo thành truyền trên dây:
A. 9,0 m B. 4,5 m C. 3,2 m D. 6,4 m
λ
Bài 33: Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau x = , sóng có biên độ A, chu kì
3
T. Tại thời điểm t1=0, có uM=+3cm và uN=-3cm. Ở thời điểm t2 liền sau đó có uM=+A, biết sóng truyền từ N
đến M. Biên độ sóng A và thời điểm t2 là
11T 22T 22T 11T
A. 3√ 2cm và B. 2√ 3cm và C. 3√ 2cm và D. 2√ 3cm và
12 12 12 12
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 149 -

Bài 34: Một sóng cơ lan truyền trong một môi trường với tốc độ 120cm/s, tần số của sóng thay đổi từ 10Hz
đến 15Hz. Hai điểm cách nhau 12,5cm luôn dao động vuông pha. Bước sóng của sóng cơ đó là:
A. 10,5 cm B. 12 cm C. 10 cm D. 8 cm
Bài 35: Cho một sóng ngang trên sợi dây truyền theo chiều từ trái sang phải. Tại thời điểm như hình biểu
diễn, điểm P có li độ bằng không còn điểm Q có li độ cực đại. Vào thời điểm đó hướng chuyển động của P
và Q lần lượt sẽ là
A. đứng yên; đi lên B. đi xuống, đứng yên C. đứng yên; đi xuống D. đi lên; đứng yên
Bài 36: Một sóng cơ học được truyền theo phương Ox với vận tốc v = 20cm/s. Giả sử khi sóng truyền đi biên
độ không thay đổi. Tại nguồn O dao động có phương trình: u 0=2cos4πt (mm). Trong đó t đo bằng giây. Tại
thời điểm t1 li độ tại điểm O là u=√ 3 mm và đang giảm. Lúc đó ở điểm M cách O một đoạn d = 40cm ở thời
điểm (t1+0,25) s sẽ có li độ là:
A. 1mm B. -1mm C. √ 3mm D. −√ 3mm
Bài 37: Tại O có một nguồn phát sóng với tần số f = 20Hz, tốc độ truyền sóng là 1,6m/s. Ba điểm thẳng hàng
A, B, C nằm trên cùng phương truyền sóng và cùng phía so với O. Biết OA = 9cm; OB = 24,5cm; OC =
42,5cm. Số điểm dao động cùng pha với A trên đoạn BC là
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Bài 38: Sóng cơ lan truyền trên một sợi dây với vận tốc bằng 33,6 m/s. Hai điểm A và B trên dây cách nhau
4,2m luôn dao động ngược pha nhau. Biết tần số sóng có giá trị trong khoảng từ 16Hz đến 25Hz. Bước sóng
có giá trị là:
A. 2,84m B. 1,4m C. 1,2m D. 1,68m
Bài 39: Một sóng cơ học lan truyền trên một phương truyền sóng với vận tốc v = 50cm/s. Phương trình sóng
2π λ
của một điểm O trên phương truyền sóng đó là: u o = acos( .t) cm. Một điểm M cách O khoảng thì ở thời
T 3
1
điểm t = chu kì có độ dịch chuyển uM=2cm. Biên độ sóng a là:
6
4
A. 4 cm B. cm C. 2 cm D. 2√ 3 cm
√3
Bài 40: Một sóng cơ lan truyền từ gốc O theo chiều dương Ox nằm ngang trên mặt nước với vận tốc truyền
sóng v = 100cm/s. Chu kì dao động của nguồn T = 1s. Xét hai điểm A, B trên chiều dương Ox cách nhau
0,75m và B có tọa độ lớn hơn. Tại một thời điểm nào đó điểm A có li độ dương (phía trên Ox) và chuyển
động đi lên thì điểm B có
A. li độ âm và đi lên B. li độ âm và đi xuống
C. li độ dương và đi xuống D. li độ dương và đi lên
Bài 41: Trên mặt nước có hai điểm A và B ở trên cùng một phương truyền sóng, cách nhau một phần tư
bước sóng. Tại thời điểm t, mặt thoáng ở A và B đang cao hơn vị trí cân bằng lần lượt là 0,3mm và 0,4mm,
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 150 -

mặt thoáng ở A đang đi lên còn ở B đang đi xuống. Coi biên độ sóng không đổi trên đường truyền sóng.
Sóng có:
A. biên độ 0,5mm, truyền từ A đến B B. biên độ 0,5mm, truyền từ B đến A
C. biên độ 0,7mm, truyền từ B đến A D. biên độ 0,7mm, truyền từ A đến B
Bài 42: Một mũi nhọn S chạm nhẹ vào mặt nước dao động điều hòa với tần số f = 40Hz. Người ta thấy rằng
hai điểm A và B trên mặt nước cùng nằm trên phương truyền sóng cách nhau một khoảng d = 20cm luôn dao
động ngược pha nhau. Biết tốc độ truyền sóng nằm trong khoảng từ 3 m/s đến 5 m/s. Tốc độ là:
A. 3,5 m/s B. 4,2 m/s C. 5 m/s D. 3,2 m/s
Bài 43: Một mũi nhọn S chạm nhẹ vào mặt nước dao động điều hòa với tần số 20 Hz thì thấy hai điểm A và
B trên mặt nước cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau một khoảng d = 10cm luôn luôn dao
động ngược pha với nhau. Tốc độ truyền sóng v có giá trị 0,8m/s≤v≤1m/s. Bước sóng có giá trị:
A. 3,5 cm B. 4,5 cm C. 4 cm D. 5 cm
λ
Bài 44: Hai điểm M, N cùng nằm trên một phương truyền sóng cách nhau . Tại thời điểm t, khi li độ dao
3
động tại M là uM = +3cm thì li độ dao động tại N là uN=-3cm. Biên độ sóng bằng:
A. A=√ 6cm B. A = 3cm C. A=2√ 3cm D. A=3√ 3cm
Bài 45: Một nguồn O dao động với tần số f = 50 Hz tạo ra sóng trên mặt nước có biên độ 3cm (coi như
không đổi khi sóng truyền đi). Biết khoảng cách giữa 7 gợn lồi liên tiếp là 9cm. Điểm M nằm trên mặt nước
cách nguồn O đoạn bằng 5cm. Chọn t = O là lúc phần tử nước tại O đi qua vị trí cân bằng theo chiều dương.
Tại thời điểm t 1 li độ dao động tại M bằng 2cm và đang giảm. Li độ dao động tại M vào thời điểm t 2 =
(t1+2,005)s bằng bao nhiêu?
A. -2 cm B. √ 5cm C. 2 cm D. −√ 5cm
Bài 1:
t x
Ta có phương trình sóng u = 8sin2π( − ) mm  T = 0,1 (s); bước sóng λ = 50 cm
0 ,1 50
Bài 2:
−π
▪Tại thời điểm t phần tử ở vị trí M1 ứng với góc trên đường tròn.
3
1 1 π
▪Sau thời gian s góc quét Δφ = 2π. = (rad) ứng với vị trí M2.
8 8 4
−π
▪Li độ sóng tại thời điểm đó là u = 6cos( ) = 5,79cm.
12
Bài 3:
▪Từ phương trình truyền sóng ta có T = 0,2s; λ = 40cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 151 -

λ
⇒ Vận tốc truyền sóng là v = λ.f = = 200cm/s = 2m/s.
T
Bài 4:
2 πx
Ta có 0,02π.x¿ ⇒ λ=100cm.
λ
Bài 5:
π x
▪Phương trình truyền sóng là u = A.cos(ωt- -2π. ) cm
2 λ
π λ π π
⇒ Phương trình sóng tại điểm M là uM = A.cos(ωt- -2π. ) cm = A.cos(ωt- − ) cm
2 6λ 2 3
▪Thay các giá trị vào ta có √ 3 = A. cos ω ( π 5π

−
2ω 6 )
cm ⇒ A = 2√ 3 cm.
Bài 6:
▪Ta có ω=10π (rad/s) ⇒ f = 5Hz ⇒ vận tốc truyền sóng v = λ.f = 5λ
▪Sóng này truyền đi được quãng đường s = v.t = 5.2.λ = 10λ
Bài 7:
▪Ta có vận tốc cực đại của phần tử môi trường v max = Aω = 2πfA
▪Vận tốc truyền sóng là v = λ.f
2π . A
▪Theo bài ra 2πf.A = 3.f.λ ⇒ λ= .
3
Bài 8:
▪Ta có ω=4π (rad/s) ⇒ f = 2Hz
2π . x
▪Ta có =¿ 0,5π.x⇒λ=4m
λ
▪Vận tốc truyền sóng là v = λ.f = 8 m/s
Bài 9:
λ
▪Những điểm dao động ngược pha d = 2.k + 1 =¿ 0,75m
2
3. λ
▪Vì giữa A và B có 1 điểm dao động cùng pha ⇒ k = 1 ⇒ = 0,75 ⇒ λ=0,5m
2
▪Tốc độ truyền âm trong môi trường là v = λ.f = 425Hz.
Bài 10:
▪Ta có vận tốc cực đại của phần tử môi trường vmax = ωy0 = 2πf.y0
π . yo
▪Theo bài ra 2πf.y0=4.f.λ ⇒ λ ¿ .
2
Bài 11:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 152 -
10 2 πx
▪Ta có ω = 20 rad/s ⇒ f = Hz; 4.x = ⇒ λ=0,5.πm
π λ
▪Vận tốc truyền sóng v = λ.f = 5 (m/s).
Bài 12:
T
▪Các phần tử môi trường đi được s = 8cm = 4. A mất thời gian = 0,05s
2
▪Sóng truyền được quãng đường S = v.t = 1.0,05 = 0,05cm
Bài 13:
▪Ta có ω = 4π (rad/s) ⇒ f = 2 (Hz)
2π . x
▪0,02π.x = ⇒ λ = 100 (cm)
λ
▪Vận tốc truyền sóng là v = λ.f = 200cm/s
Bài 14:
v 360
▪Ta có bước sóng λ = = = 0,6(m) = 60(cm)
f 600
▪Khoảng cách của những điểm dao động ngược pha d = (2.k + 1)
▪Khoảng cách gần nhất k = 0 ⇒ d = 30cm
Bài 15:
M2
▪Tại thời điểm t phần tử M ở vị trí ứng với điểm M 1 trên đường tròn.
π π
+4
▪Sau thời gian 6s thì góc quét Δφ=ω.t= .6=3π(rad)=2π+π
2 -4 2
▪Như vậy lúc t + 6 (s) li độ của M ứng với điểm M trên đường tròn ⇒ u = - M1
2
2cm.
Bài 16:
v
▪Ta có ω=π(rad/s) ⇒ f=0,5Hz ⇒ Bước sóng λ = = 10(m)
f
2 πx
▪Ta có phương trình truyền sóng u = 5.cos(πt- ) cm
λ
2 π .2 ,5 π
▪Phương trình dao động tại điểm M: uM = 5.cos(πt- ) (cm) = 5.cos(πt- ) (cm).
10 2
Bài 17:
λ
▪Ta có vận tốc truyền sóng là v = cm
T
▪Trong 3,5 chu kì dao động sóng truyền được quãng đường là: s = v.t = 42cm
Bài 18:
π
▪Ta có ω = (rad/s) ⇒ f=0,1(Hz)
5
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 153 -
π . x 2 πx
▪Bước sóng = ⇒λ=18(m)
9 λ
()
2
π
2
▪Gia tốc cực đại là amax = ω A = . A = 1,57 cm/s2.
5
▪Vận tốc truyền sóng là v = λ.f = 1,8m
Bài 19:
▪Ta có vận tốc cực đại của phần tử môi trường vmax
π. A
▪Theo bài ra 2πf.A = 4.f.λ ⇒ λ = .
2
Bài 20:
▪Ta có tần số góc ω = 20π (rad/s) ⇒ f = 10Hz
π . x 2 π .x
▪Bước sóng = ⇒ λ = 6(m)
3 λ
▪Tốc độ truyền sóng trên sợi dây v = λ.f = 60m/s
Bài 21:
0 ,15
▪Khoảng cách của 2 điểm dao động cùng pha d = n.λ = 0,15 ⇒ λ =
n
15
▪Mà vận tốc truyền sóng v = λ.f = (m/s)
k
▪Theo bài ra 2,8(m/s) ≤ v ≤ 3,4 (m/s) ⇒ 4,41 ≤ k ≤ 5,36.
▪Vì k nguyên nên k = 5 ⇒ v = 3 (m/s)
Bài 22:
▪Khoảng cách của 2 vòng tròn sóng liên tiếp là λ = 0,5m
▪Chu kì của sóng T = 0,5s
λ
▪Vận tốc truyền sóng là v = = 1(m/s)
T
Bài 23:
▪Khoảng cách của những điểm dao động ngược pha
λ 10
▪d=( 2 n+1 ) . =5 cm⇒ λ=
2 ( 2 n+1 )
v 80
▪Tần số sóng f = = 2n + 1. = 8.2n + 1
λ 10
▪Theo bài ra 48 ≤ f ≤ 64Hz ⇒ 2,5 ≤ n ≤ 3,5 vì n nguyên nên n = 3 ⇒ f = 56Hz

Bài 1:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 154 -

2. π . d 14. π 2. π
▪Độ lệch pha của 2 điểm M và N là: Δφ = = = 4.π +
λ 3 3
M v
2π -2fA
▪Vì N và M lệch pha nhau nên áp dụng đường tròn ta có vị trí N ứng với 2fA
3 2/3
lúc có tốc độ v = πfA. N
Bài 2:
2π .d π 112
▪Độ lệch pha của 2 điểm: Δφ = = 2.k + 1. ⇒ λ =
λ 2 2. k +1
25
⇒ tần số của sóng là f = (2.k+1)
7
25
▪Theo bài ra 23 ≤ f ≤ 26Hz nên 23 ≤ 2k + 1 ≤ 26 Hz ⇒ 2,72 ≤ k ≤ 3,14
7
⇒ k = 3 ⇒ Bước sóng λ = 16cm
Bài 3:
2π .d π λ 120
Độ lệch pha của 2 điểm Δφ = = ⇒d= = =¿ 20(cm)
λ 3 6 6
Bài 4:
v 0,4
▪Bước sóng λ = = = 0,04m = 4cm
f 10
2 π . d 2. π .15 30 π
▪Độ lệch pha của 2 điểm PQ: Δφ¿ = = =¿ 7,5π
λ 4 4
⇒ P và Q dao động vuông pha
( )( ) ( ) ( ) =1⇒u =0
2 2 2 2
uP uQ 1 uQ
⇒ + =1⇒ + Q
a a 1 1
Bài 5:
v 400
▪Bước sóng λ = = = 5cm
f 80
2 π .33 ,5−31
▪Độ lệch pha Δφ¿ =¿ π rad
5
Bài 6:
2π .d π
▪Độ lệch pha Δφ¿ = ⇒ λ=3 (m)
λ 3
▪Tần số dao động f = 2 (Hz)
⇒ Vận tốc truyền sóng v = λ.f = 6 (m/s)

Bài 7:
v 60 M
▪Ta có bước sóng λ = = = 0,6m
f 100  /2 N
u
-A +A
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 155 -

2 π .0 ,15 π
▪Độ lệch pha Δφ¿ =
0,6 2
⇒ M và N dao động vuông pha biểu diễn trên hình tròn
⇒ N đang ở li độ dương và đi xuống
Bài 8:
2π .d
▪Ta có độ lệch pha của 2 điểm M và A là Δφ = =(k+0,5)π
λ
v 400
▪Mà tần số sóng f = = (k + 0,5). = (k + 0,5).5
λ 80
▪Theo bài ra 8 ≤ f ≤ 13 ⇒ 1,1 ≤ k ≤ 2,1
⇒ k = 2 ⇒ f = 12,5 Hz
Bài 9:
v
▪Bước sóng λ = = 1,2m;
f
x
▪Phương trình truyền sóng u(x,t) = 0,02cos(2π.t-2π )m
λ
−0 , 9 3π
▪Phương trình sóng tại M: uM = 0,02cos(2πt-2π( ) m = 0,02cos(2πt+ )
1,2 2
Bài 10:
2π .x
▪Bước sóng: π.x¿ ⇒ λ=2(m) N
λ
u
2 π . MN 2 π .5
▪Độ lệch pha của M và N là Δφ ¿ = = 5π -A +A
λ 2
M
⇒ MN dao động ngược pha
▪Biểu diễn trên hình tròn ta thấy N đi qua vị trí cân bằng theo chiều âm
Bài 11:
v
▪Bước sóng λ = = 4cm
f
2 π .15
▪Độ lệch pha của PQ: Δφ¿ =¿ 7,5π(rad)
4
( )( ) ( ) ( ) = 1 ⇒ u = ± √23
2 2 2 2
uP uQ 1 uQ
▪Vì P và Q vuông pha nhau nên ta có: + =1⇒ + Q
a a 2 2
Bài 12:
λ
▪Khoảng cách của 2 điểm dao động ngược pha: d = (2.k+1). =¿ 0,1(m)
2
0,2
⇒ Bước sóng λ =
( 2. k +1 )
▪Mà vận tốc sóng v = λ.f
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 156 -
6
▪Theo bài ra 1,6 m/s < v < 2,9 m/s ⇒ 1,6 < < 2,9 ⇒ 0,53 < k < 1,37
( 2 k +1 )
▪Vì k nguyên ⇒ k =1
⇒ Vận tốc truyền sóng là v = 2m/s

Bài 13:
2π .d π
▪Độ lệch pha của 2 điểm trên cùng 1 phương truyền sóng Δφ = =
λ 3
⇒ Bước sóng λ = 2.3.0,8 = 4,8m
▪Tốc độ truyền sóng v = λ.f = 4,8.1,5 = 7,2 (m/s)
Bài 14:
2π .d π
▪Độ lệch pha của 2 điểm trên cùng 1 phương truyền sóng Δφ = = (2k+1).
λ 2
4.0 ,28
⇒ Bước sóng λ =
( 2 k +1 )
v
▪Tần số sóng f = mà theo bài ra 22Hz ≤ f ≤ 28Hz
λ
⇒ 22 ≤ (2k+1).4 ≤ 28 ⇒2 ,25 ≤ k ≤ 3 ⇒ k = 3
▪Tần số của sóng là f = 28Hz.
Bài 15:
▪Tốc độ truyền sóng v = λ.f; tốc độ dao động của phần tử môi trường vmax
▪Theo bài ra v = 2.vmax
λ
▪Khoảng cách của 2 điểm gần nhất dao động ngược pha là: d = = 6π cm
2
Bài 16:
2π .d
▪Độ lệch pha của 2 điểm trên cùng 1 phương truyền sóng Δφ¿ =¿(2k+1).π
λ
2.5 10
⇒ Bước sóng λ= =
( 2 k+ 1 ) 2. k +1
v
▪Tần số sóng f = mà theo bài ra 49Hz≤f≤63Hz
λ
⇒ 49 ≤ (2k+1).8 ≤ 63 ⇒ 2,56 ≤ k ≤ 3,43 ⇒ k = 3
▪Tần số của sóng là f = 56Hz
Bài 17:
2π .d π
▪Độ lệch pha của 2 điểm trên cùng 1 phương truyền sóng Δφ = =
λ 3
⇒ Bước sóng λ = 2.3.0,4 = 2,4m
▪Tốc độ truyền sóng v = λ.f = 2,4.5 = 12 (m/s)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 157 -
Bài 18:
2 π . d 2 π .40
▪Độ lệch pha của M và O: Δφ = = = 8π (rad)
λ 10
⇒ M và O dao động cùng pha nên tại thời điểm t1 li độ của M.
Bài 19:
2 π . d 14 π 2π
▪Độ lệch pha của 2 điểm M và N là: Δφ = = = 4π + -3 v
λ 3 3 -6 +6
2/3
▪Áp dụng đường tròn lượng giác với trục vận tốc ⇒ vN=3πcm/s
N
Bài 20:
2π .d
▪Độ lệch pha của 2 điểm trên cùng 1 phương truyền sóng dao động ngược pha: Δφ = = (2k+1).π
λ
2.10 20
⇒ Bước sóng λ = =
( 2 k +1 ) 2. k +1
▪Tốc độ truyền sóng v = λ.f mà theo bài ra 0,7 m/s ≤ v ≤ 1m/s
4
⇒ 0,7 ≤ ≤ 1 ⇒ 1,5 ≤ k ≤ 2,35 ⇒ k = 2
2 k +1
▪Tần số của sóng là v = 0,8 m/s = 80 cm/s
Bài 21:
2π . λ π
▪Độ lệch pha của A và B là Δφ = = (rad)
4. λ 2 B
⇒ A và B dao động vuông pha nhau nên 3 +A u
-A 4
( ) ( ) = 1 ⇒ A = √ 3 +4 =¿ 5mm
2 2
uA uB 2 2
+
A A A
▪Biểu diễn trên hình tròn
−π
Ta thấy Δφ = φA - φB = <0 ⇒ A dao động trễ pha hơn B
2
⇒ sóng truyền từ B đến A
Bài 22:
▪Tần số góc ω=40π (rad/s)
2 π .22 ,5 π
▪Độ lệch pha giữa 2 điểm M và N: Δφ = =¿ 4,5π rad ≡ +A u
10 2
-N
▪Vì điểm M nằm gần nguồn sóng hơn nên M sớm pha hơn N. Biểu diễn
trên hình tròn như hình bên
M
3π
▪Từ hình tròn ta có góc quét ΔφMN = (rad)
2
Δ φ MN 3
▪Thời gian ngắn nhất để điểm M hạ xuống thấp nhất t = = s
ω 80
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 158 -

Bài 23:
2π .d π
▪Hai điểm dao động vuông pha Δφ¿ = +¿k.π
λ 2
2.12 ,5 25
⇒ Bước sóng λ = =
k +0 , 5 k +0 ,5
v
▪Tần số f = theo bài ra 9Hz ≤ f ≤ 16Hz
λ
▪Ta có 9 ≤ (k+0,5).4,8 ≤ 16 ⇒ 1,37 ≤ k ≤ 2,83
▪Vì k nguyên nên k = 2 ⇒ λ=10cm
Bài 24:
ω
▪Ta có tần số f = =10Hz
2π
▪Biết bước sóng λ = 10 cm
▪Những điểm dao động cùng pha là những điểm cách nhau số nguyên lần bước sóng
d = n.λ = 45 ⇒ n = 4,5
Bài 25:
5π v 5
▪Tần số sóng f = =¿ 2,5Hz; ⇒ Bước sóng λ = = =¿ 2m
2π f 2 ,5
▪Độ lệch pha của 2 dao động tại M và O là: Δφ = φM - φO =

π −π
3
−
6( )
π
= (rad)
2
⇒ Dao động tại M sớm pha hơn dao động tại O nên sóng truyền từ M đến O
π 2 π . MO
▪Độ lệch pha Δφ = = ⇒ MO=0,5m
2 2
Bài 26:
x
▪Phương trình truyền sóng u(x,t) = acos(2πft-2π ) cm
λ
▪Vì tọa độ điểm O là xO = -d
d
⇒ Phương trình dao động tại O là uO = acos(2πft+2π ) cm
λ
Bài 27:
λ λ 3λ
▪Bước sóng AD = + = =¿ 60cm ⇒ λ = 80 (cm)
2 4 4
▪Vận tốc truyền sóng v = λ.f = 800 cm/s = 8 m/s
Bài 28:
▪Biểu diễn trên đường tròn M1
▪Tại thời điểm t phần tử ở vị trí M ứng với điểm M 1 trên đường tròn. Sau -3 u
-4
6s góc quét Δφ = ω.t = 3π (rad) +3 +4
Tên Gv: ……………………………………….. M2 Trang - 159 -

⇒ 2 thời điểm dao động ngược pha nên sau 6s chất điểm ở vị trí M2 ⇒ u = -3cm
Bài 29:
2π .d λ
▪Độ lệch pha Δφ = = (2k+1)π ⇒ d = (2k+1). dao động ngược pha.
λ 2
Bài 30:
v
▪Bước sóng λ = = 0,7m
f
2π .d 2 π
▪Độ lệch pha của 2 điểm Δφ¿ =
λ 3
2π
⇒ khoảng cách của 2 điểm dao động lệch pha nhau là d = 0,233m
3
Bài 31:
x x
▪Ta có phương trình truyền sóng: u(x,t) =5cos(4πt-2π +φ) = 5cos(4πt-2π +φ) (cm)
λ 40
50 π
▪Pha dao động tại M: φM = 0 ⇒ -2π. + φ = 0 ⇒ φ = 2,5π (rad) ⇒ φ = 2π +
40 2
Bài 32:
15
▪Vận tốc truyền sóng v = = 5 m/s
3
5
▪Bước sóng trên dây là λ¿ =¿ 9 (m)
1, 8
Bài 33:
2π . λ 2π
▪Độ lệch pha của 2 điểm M và N là: Δφ¿ = (rad) M
3. λ 3 N
-A +A u
A √3
⇒ uM = +3 = ⇒ A=2√ 3 (cm) -3 +3
2 11π
∆ =
6
π
▪Từ hình tròn lượng giác ta thấy tại thời điểm t1 phần tử M ứng với góc .
6
11π 2 π 11T
▪Để đến +A thì góc quét Δφ = = .t⇒t=
6 T 12
Bài 34:
2π .d π
▪Hai điểm dao động vuông pha Δφ¿ = +¿kπ
λ 2
2. d 25
⇒ Bước sóng λ¿ =
k +0 , 5 k +0 , 5
v
▪Tần số sóng f = mà theo bài ra 10 ≤ f ≤ 15
λ
25
⇒ 10 ≤ ≤ 15 ⇒ 1,16 ≤ k ≤2
k +0 , 5
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 160 -

⇒ k = 2 ⇒ bước sóng λ = 10cm
Bài 35:
▪Từ hình vẽ vào thời điểm đó, điểm Q đứng yên vì đang ở đỉnh sóng, điểm P dao động cực đại và đi
xuống.
Bài 36:
2 π .40
▪Ta có độ lệch pha của M và O là Δφ¿ =¿ 8π ⇒ O và M dao động O1
10
- 3 +2 u
cùng pha nên dao động của O như thế nào thì dao động của M như vậy.
-2 3
▪Biểu diễn trên hình tròn tại thời điểm t1 O đang ở vị trí O1 trên đường tròn.
O2
▪Sau thời gian 0,25s góc quét Δφ = 4π.0,25 = π (rad)
▪Phần tử O ở vị trí O2 trên đường tròn ứng với li độ u2¿−√ 3mm
Bài 37:
v
▪Bước sóng λ = = 8cm O
9 cm 15,5 cm 18cm
x
f A B C
▪Ta tìm số điểm dao động cùng pha với A trên AB và trên
AC
AB 15 ,5
▪Ta có = = 1,93 ⇒ có 1 điểm dao động cùng pha với A trên AB
λ 8
AC 33 , 5
▪Và = = 4,18 ⇒ có 4 điểm dao động cùng pha với A trên AC
λ 8
⇒ Trên BC có 3 điểm dao động cùng pha với A
Bài 38:
λ 2. d 4 ,2.2
▪Những điểm dao động ngược pha d = (2k+1). ⇒λ= =
2 ( 2 k +1 ) ( 2 k +1 )
v
▪Vì tần số f = mà 16 ≤ f ≤ 25Hz
λ
⇒ 16 ≤ 2k+1.4 ≤ 25 Hz
⇒ 1,5 ≤ k ≤ 2,6 ⇒ k = 2
⇒ Bước sóng λ = 1,68m
Bài 39:
( 2Tπ .t− 2 πλ. x ) cm

▪Ta có phương trình truyền sóng u(x,t) = acos
⇒ Phương trình dao động tại M là u = acos (

3 )
2π 2π
M .t− cm
T
▪Thay các đại lượng vào ta có 2 = acos (

3 )
cm=a cos (
3 )
2π T 2π −π
. − ⇒ a = 4cm
T 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 161 -

Bài 40:
▪Ta có bước sóng λ = v.T = 1(m)
2 π .0 ,75
▪Độ lệch pha của A và B là Δφ¿ =¿ 1,5π B
1
+A u
▪Biểu diễn trên hình tròn ta thấy khi điểm A có li độ dương (phía dướ i Ou) và -A
chuyển động đi lên (tiến ra biên dương) thì điểm B có li độ dương và đi xuống A
(phía trên Ou).

Bài 41:
2π . λ π
▪Độ lệch pha của A và B là Δφ¿ = (rad)
4. λ 2
⇒ A và B dao động vuông pha nhau nên
B
( ) ( ) = 1 ⇒ A = √ 0 , 3 + 0 , 4 =¿ 0,5mm
2 2
uA uB 2 2 +A u
+
A A -A
−π
▪Biểu diễn trên hình tròn, ta thấy Δφ = φA - φB = < 0 ⇒ A dao động trễ pha A
2
hơn B
⇒ sóng truyền từ B đến A
Bài 42:
λ 2.0 , 2 0,4
▪Những điểm dao động ngược pha d = 20cm = (2k+1). ⇒λ= =
2 ( 2 k +1 ) ( 2 k +1 )
▪Vận tốc truyền sóng v = λ.f mà 3m/s ≤ v ≤ 5m/s
16
⇒3≤ ≤ 5 ⇒ 1,1 ≤ k ≤ 2,1
( 2 k +1 )
⇒ k = 2 vì k nguyên ⇒ v = 3,2 m/s
Bài 43:
λ 2.0 , 1 0,2
▪Những điểm dao động ngược pha d = 20cm = (2k+1). ⇒λ= =
2 ( 2 k +1 ) ( 2 k +1 )
▪Vận tốc truyền sóng v = λ.f mà 0,8m/s ≤ v ≤ 1m/s
4
⇒ 0,8 ≤ ≤ 1 ⇒ 1,5 ≤ k ≤ 2
( 2 k +1 )
⇒ k = 2 vì k nguyên ⇒ v = 0,8 m/s
⇒ Bước sóng λ = 0,04m = 4cm
Bài 44:
2π . λ 2π
▪Độ lệch pha của 2 điểm M và N là Δφ¿ = (rad)
3. λ 3
A √3
⇒ uM = +3 = ⇒ A = 2√ 3 (cm)
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 162 -
Bài 45: M2 M1
 /2
▪Khoảng cách giữa 7 gợn lồi liên tiếp là 9cm
u
9 -A +2 +3
⇒ Bước sóng λ = = 1,5cm
6
▪Biểu diễn trên hình tròn
▪Tại thời điểm t phần tử M ở vị trí M 1 trên đường tròn sau thời gian Δt = 2,005s. Góc quét
Δφ=200,5π(rad)
▪Nên phần tử M ở vị trí M2 với M2 dao động vuông pha với M1
( ) ( )=1⇒u
2 2
uM1 uM 2
⇒ + M2 = √ 5 cm
A A
▪Trên hình tròn M2 có li độ −√ 5 cm
CHỦ ĐỀ 9: GIAO THOA SÓNG

1. Hiện tượng giao thoa sóng:
Là sự tổng hợp của 2 hay nhiều sóng kết hợp trong không gian, trong đó có những
chỗ biên độ sóng được tăng cường (cực đại giao thoa) hoặc triệt tiêu (cực tiểu giao
thoa). Hiện tượng giao thoa là hiện tượng đặc trưng của sóng.
2. Điều kiện giao thoa:
Hai nguồn sóng phát ra hai sóng cùng tần số và có hiệu số pha không đổi theo thời gian gọi là hai nguồn
kết hợp.
3. Lí thuyết giao thoa:
Giao thoa của hai sóng phát ra từ hai nguồn sóng kết hợp S 1, S2 cách nhau
một khoảng l
Xét 2 nguồn: u1 = A1cos(ωt+φ1) và u2 = A2cos(ωt+φ2)
Với Δφ = φ2 - φ1: là độ lệch pha của hai nguồn.
- Phương trình sóng tại M do hai sóng từ hai nguồn truyền tới:
d1 d
u1M = A1cos(ωt+φ1-2π ) và u = Acos(ωt+φ2-2π 1 )
λ λ
- Phương trình giao thoa tại M: uM = u1M + u2M (lập phương trình này bằng máy tính với thao tác giống
như tổng hợp hai dao động)
2π
 Độ lệch pha của hai sóng từ hai nguồn đến M: ΔφM = φ2M - φ1M = (d1 - d2) + Δφ (1)
λ
 Biên độ dao động tại M: A2M = A12+ A 22 + 2A1A2cos(ΔφM ) (2)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 163 -

λ
 Hiệu đường đi của sóng từ hai nguồn đến M: d1 - d2 = (ΔφM - Δφ) (3)
2π
4. Hai nguồn cùng biên độ:
u1= Acos ( ωt + φ1 ) và u2= Acos ( ωt+ φ2 )
- Phương trình giao thoa sóng tại M: uM = 2. A . cos π ( d 1−d 2 Δφ

λ
+
2 ) (
cos ωt−π
d 1+ d 2 φ1 +φ 2
λ
+
2 )
 Biên độ dao động tại M: AM = 2. A . cos π ( d 1−d 2 Δφ
λ
+
2 ) (1)
λ
 Hiệu đường đi của hai sóng đến M: d1 - d2 = (ΔφM - Δφ) (2)
2π
∆φ
+ Khi ΔφM = 2kπ ⇒ d1 - d2 = k.λ- thì AMmax;
2 πλ
+ Khi ΔφM = (2k+1)π ⇒ d1 - d2 = k+ ( 12 ) λ− 2Δφπ . λ thì A Mmin .
 Số điểm (hoặc số đường) dao động cực đại, cực tiểu trên đoạn S1S2 = L:
−L Δφ L Δφ
 Số cực đại: − <k < −
λ 2π λ 2π
−L Δφ 1 L Δφ 1
 Số cực tiểu: − − <k< − −
λ 2π 2 λ 2π 2
Chú ý: Không tính hai nguồn vì nguồn là điểm đặc biệt không phải là điểm cực đại hoặc cực tiểu !!
 Hai nguồn cùng biên độ, cùng pha: u1 = u2 = Acos(ωt+φ)
+ Nếu O là trung điểm của đoạn S 1S2 thì tại O hoặc các điểm nằm trên
đường trung trực của đoạn S1S2 sẽ dao động với biên độ cực đại và bằng:
AMmax.
+ Khi ΔφM = 2kπ ⇒ d1 - d2 = k.λ thì AMmax;
+ Khi ΔφM = (2k+1)π ⇒ d1 - d2 = k+ ( 12 ).λ thì A Mmin .
 Hai nguồn cùng biên độ, ngược pha:
| (
Δφ=± π ; A M =2 A cos π
d 1−d 2 π
λ
±
2 )|
Trong trường hợp hai nguồn dao động ngược pha nhau thì những kết quả về giao thoa sẽ “ngược lại” với
kết quả thu được khi hai nguồn dao động cùng pha.
+ Nếu O là trung điểm của đoạn S 1S2 thì tại O hoặc các điểm nằm trên đường trung trực của đoạn S 1S2 sẽ
dao động với biên độ cực tiểu và bằng: AMmin.
+ Khi d1 - d2 = k.λ thì AMmin.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 164 -

( 12 ) .λ thì A
+ Khi d1 - d2¿ k + .
Mmax
π
 Hai nguồn cùng biên độ, vuông pha: Δφ = ± (2k+1) ; AM = 2A cos π
2 λ | (
d 1−d 2 π
±
4 )|
+ Nếu O là trung điểm của đoạn S1S2 thì tại O hoặc các điểm nằm trên đường trung trực của đoạn S 1S2 sẽ dao
động với biên độ: AM = A√ 2.
−L 1 L 1
+ Số điểm dao động cực đại = Số điểm cực tiểu trên đoạn S1S2: − <k < −
λ 4 λ 4
Cách tìm nhanh số điểm cực trị khi 2 nguồn cùng (hoặc ngược) pha:
S 1 S2
Ta lấy: = m, p (m nguyên dương, p phần thập phân sau dấu phẩy)
λ
 Xét hai nguồn cùng pha:
- Khi p=0: số cực đại là: 2m-1; số cực tiểu là 2m
- Khi p≠0: số cực đại là: 2m+1; số cực tiểu là 2m (khi p<5) hoặc 2m+2 (khi p>5 )
 Khi hai nguồn ngược pha: kết quả sẽ “ngược lại” với hai nguồn cùng pha.
• Bài toán 1: Muốn biết tại điểm M có hiệu khoảng cách đến hai nguồn là: d 1 - d2 = Δd, thuộc vân cực đại
Δd
hay vân cực tiểu, ta xét tỉ số =¿ k:
λ
+ Nếu k nguyên thì M thuộc vân cực đại bậc k. Ví dụ: k = 2 ⇒ M thuộc vân cực đại bậc 2.
+ Nếu k bán nguyên thì M thuộc vân cực tiểu thứ k+1.k = 2,5⇒ M thuộc vân cực tiểu thứ 3.
• Bài toán 2: Nếu hai điểm M và M' nằm trên hai vân giao thoa cùng loại bậc k và bậc k' thì ta có:
{¿ M S1−M S 2=kλ
¿ M ' S 1−M ' S2 =k ' λ
. Sau đó, nếu biết k và k' cùng là số nguyên thì các vân đó là vân cực đại còn nếu cùng
là số bán nguyên thì các vân đó là vân cực tiểu.

• Bài toán 3: Muốn tìm vận tốc truyền sóng v hoặc tần số f khi biết điểm M dao động với biên độ cực đại,
biết hiệu khoảng cách |d1 −d 2| và giữa M với đường trung trực của S1S2 có N dãy cực đại khác.
v v
Ta có: |d1 −d 2| = kλ = k = (N+1) ⇒ v hoặc f.
f f
λ
Chú ý: Trên S1S2 khoảng cách giữa hai điểm cực đại (hoặc hai cực tiểu) gần nhau nhất là ; khoảng cách
2
λ
giữa một điểm cực đại và một điểm cực tiểu kề nó là .
4
 MỘT SỐ DẠNG TOÁN GIAO THOA
DẠNG 1: TÌM SỐ ĐIỂM DAO ĐỘNG VỚI BIÊN ĐỘ CỰC ĐẠI, CỰC
N
TIỂU GIỮA HAI ĐIỂM M, N BẤT KỲ
M
d1N
Hai điểm M, N cách nhau hai nguồn S1, S2 lần lượt là d1M, d2M, d1N, d2N.
d1M d2N
d2M
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 165 -
S1 S2
Ta đặt ΔdM = d1M - d2M; ΔdN = d1N - d2N và giả sử: ΔdM < ΔdN
 Hai nguồn dao động cùng pha:
▪ Cực đại: ΔdM < kλ < ΔdN
▪ Cực tiểu: ΔdM < (k+0,5)λ < ΔdN
 Hai nguồn dao động ngược pha:
▪ Cực đại: ΔdM < (k+0,5)λ < ΔdN
▪ Cực tiểu: ΔdM < kλ < ΔdN
 Hai nguồn dao động lệch pha góc Δφ bất kì:
(Δφ
)
▪ Cực đại: ΔdM < k− 2 π λ < ΔdN
( Δφ
)
▪ Cực tiểu: ΔdM < k+ 0 ,5− 2 π λ < ΔdN
DẠNG 2: TÌM SỐ ĐIỀM CỰC ĐẠI, CỰC TIỂU TRÊN ĐƯỜNG TRÒN TÂM O THUỘC ĐƯỜNG
THẲNG CHỨA HAI NGUỒN, CÓ BÁN KÍNH TÙY Ý HOẶC ELIP NHẬN HAI NGUỔN AB LÀM
HAI TIÊU ĐIỂM
 Trên elip nhận hai nguồn AB làm hai tiêu điểm:
Ta tìm được số điểm cực đại hoặc cực tiểu trên đoạn AB là k. Do mỗi đường hypebol cắt elip tại hai điểm
⇒ số điểm cực đại hoặc cực tiểu trên elip là 2k.
 Trên đường tròn tâm O thuộc đường thẳng chứa hai nguồn, có bán kính tùy ý:
Tương tự như đường elip, ta tìm được số điểm cực đại hoặc cực tiểu trên đoạn thẳng được giới hạn bởi
đường kính của đường tròn và hai điểm nguồn như cách tìm giữa hai điểm
M, N (dạng 1) rồi nhân 2. Xét xem hai điểm đầu mút của đoạn thẳng giới
hạn đó có phải là điểm cực đại hoặc cực tiểu hay không, vì hai điểm đó sẽ
tiếp xúc với đường tròn khi đường cong hypebol đi qua hai điểm đó, nếu có
1 điểm tiếp xúc ta lấy tổng số điểm đã nhân 2 trừ 1; nếu 2 điểm lấy tổng số
trừ 2 → số điểm cực đại hoặc cực tiểu trên đường tròn.
DẠNG 3: XÁC ĐỊNH KHOẢNG CÁCH NGẮN NHẤT HOẶC LỚN
NHẤT ĐỂ THỎA YÊU CẲU BÀI TOÁN.
• Bài toán: Xác định khoảng cách ngắn nhất hoặc lớn nhất tại một điểm
trên đường thẳng đi qua một nguồn A hoặc B và vuông góc với AB.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 166 -
Xét hai nguồ n cùng pha: |k|=k ' 1 min max
Giả sử tại M có dao động với biên độ cực đại.

- Khi |k|=1 thì: Khoảng cách lớn nhất từ một điểm M đến hai nguồn là: d 1 max
- Khi |k|=k max thì: Khoảng cách ngắn nhất từ một điểm M ' đến hai nguồn là: d'1min
−AB + AB
Từ công thức: <k < với |k|=¿ kmax  d1min= M’A
λ λ
Chú ý: Với hai nguồn ngược pha và tại M dao động với biên độ cực tiểu ta làm tương tự.
• Các bài toán khác: Sử dụng công thức tính hiệu đường đi và kết hợp mối liên hệ hình học giữa d 1 và d2
với các yếu tố khác trong bài toán để giải (liên hệ giữa các cạnh trong tam giác vuông).
DẠNG 4: TÌM VỊ TRÍ ĐIỂM M TRÊN ĐƯỜNG TRUNG TRỰC CỦA AB, DAO ĐỘNG CÙNG PHA
HOẶC NGƯỢC PHA VỚI HAI NGUỒN A, B.
Giả sử hai nguồn cùng pha có dạng: u1 = u2 = Acosωt
 Cách 1: Dùng phương trình sóng.
Phương trình sóng tại M là: u M =2. A . cos π ( λ ) (

d 1−d 2
cos ωt−π
d1 + d2
λ )
d 1 +d 2
 Nếu M dao động cùng pha với S1, S2 thì: π =¿ 2kπ → d1 + d2 = kλ
λ
Vì M nằm trên đường trung trực nên d1 = d2 ta có: d1 = d1 = d2 = kλ
AB AB AB
Từ hình vẽ ta có: d ≥ ⇒k ⇒ ≥ ⇒k ≥ ( k ∈ Z )  kmin = dmin = kminλ
2 2 2λ
√ ( )
2 M
AB AB
Theo hình vẽ ta có: x = OM = d 2− (điều kiện: d≥ )
2 2 d
x
xmin khi dmin. Từ điều kiên trên, ta tìm được: dmin = kminλ  xmin A B
O
 Nếu M dao động ngược pha với S1, S2 thì:
d 1 +d 2
π =¿ (2k+)π → d1 + d2 = (2k+)λ
λ
Vì M nằm trên đường trung trực nên ta có: d 1=d 1=d 2=¿
Tương tự trên, ta tìm được dmin và xmin.
 Cách 2: Giải nhanh
{
¿−Điểm cùng pha gần nhất : k=a+1
AB ¿−Điểm cùng pha thứ n: k =a+n
Ta có: k = ⇒ k làmtròn =a ⇒
2λ ¿−Điểm ngược pha gần nhất : k =a+ 0 ,5
¿−Điểmngược phathứ n: k =a+ n−0 , 5
DẠNG 5: XÁC ĐỊNH SỐ ĐIỂM CÙNG PHA, NGƯỢC PHA VỚI HAI NGUỒN S 1, S2 GIỮA HAI
ĐIỂM MN TRÊN ĐƯỜNG TRUNG TRỰC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 167 -

√ ( )
S S 2
√ ( )
2
S 1 S2 S S
Ta có: k = ; d M = O M 2 + 1 2 ; d N = O N 2+ 1 2
2λ 2 2
dM dN
- Cùng pha khi: k M = ; k N= M
λ λ
C
d d
- Ngược pha khi: kM + 0,5 = M ;kN + 0,5 = N
λ λ
S1 O S2
Từ k và kM ⇒ số điểm trên OM=a
N
Từ k và kN ⇒ số điểm trên ON=b
• Nếu M, N cùng phía ⇒ số điểm trên MN: a-b
• Nếu M, N khác phía sổ điểm trên MN: a+b (cùng trừ, khác cộng!!!)
Ngoài ra, ta cũng có thể sử dụng phương trình sóng và tính chất hình học để giải toán.
Ví dụ 1: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ trên mặt nước với hai nguồn cùng pha có tần số 10 Hz, vận
tốc truyền sóng trên mặt nước là v=50cm/s. Hỏi tại vị trí M cách nguồn 1 một đoạn d 1=20 cm và cách nguồn
2 một đoạn d2 = 25 cm, là điểm cực đại hay cực tiểu, cực đại hay cực tiểu số mấy?
A. Cực tiểu số 1 B. Cực đại số 1 C. Cực đại số 2 D. Cực tiểu số 2
Giải:
v 50
▪Ta có: d2 - d1 = 25 – 20 = 5cm và λ = = = 5cm. Vì Δd = λ ⇒ k = 1
f 10
▪Vậy điểm M nằm trên đường cực đại số 1.
Ví dụ 2: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ trên mặt nước với hai nguồn cùng pha có tần số 10 Hz, vận
tốc truyền sóng trên mặt nước là v=50cm/s. Hỏi tại vị trí M cách nguồn 1 một đoạn d 1=17,5 cm và cách
nguồn 2 một đoạn d2=25 cm, là điểm cực đại hay cực tiểu, cực đại hay cực tiểu số mấy?
A. Cực tiểu số 1 B. Cực đại số 1 C. Cực đại số 2 D. Cực tiểu số 2
Giải:
v 50
▪Ta có: d2 - d1 = 25 - 17,5 = 7,5 cm và λ = = = 5 cm. Vì Δd = 1,5λ
f 10
⇒ Nằm trên đường cực tiểu số 2.
Ví dụ 3: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ trên mặt chất tông với 2 nguồn cùng pha có tần số f=30 Hz,
vận tốc truyền sóng trong môi trường là 150 cm/s. Trên mặt chất lỏng có 4 điểm có tọa độ so với các nguồn
lần lượt như sau: M(d1=25cm; d2=30cm); N(d1=5cm; d2=10cm); O(d1=7cm; d2=12 cm); P(d1=27,5; d2=30
cm). Hỏi có mấy điểm nằm trên đường cực đại số 1.
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Giải:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 168 -

v 150
▪Ta có: λ = = =¿ 5cm
f 30
▪Tại M: Δd = d2 - d2 = 30 – 25 = 5 cm = λ ⇒ nằm trên đường cực đại số 1
▪Tại N: Δd = d2 - d2 = 10 – 5 = 5 cm = λ ⇒ nằm trên đường cực đại số 1
▪Tại O: Δd = d2 - d2 = 12 – 7 = 5 cm = λ ⇒ nằm trên đường cực đại số 1
▪Tại P: Δd = d2 - d2 = 2,5 = 5 cm = λ ⇒ nằm trên đường cực tiểu số 1
⇒ Có 3 điểm là: M, N, O nằm trên đường cực đại số 1.

Ví dụ 4: Hai nguồn sóng cơ dao động cùng tần số, cùng pha. Quan sát hiện
tượng giao thoa thấy trên đoạn AB có 5 điểm dao động với biên độ cực đại
(kể cả A và B). Số điểm không dao động trên đoạn AB là
A. 4 điểm B. 2 điểm C. 5 điểm D. 6 điểm
Giải:
5 điểm cực đại ⇒ 4 điểm cực tiểu (không dao động).
Ví dụ 5: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước hai nguồn kết hợp A, B cách nhau 12,5cm dao động
cùng pha với tần số 10Hz. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 20cm/s. Số đường dao động cực đại trên mặt
nước là:
A. 13 đường. B. 11 đường. C. 15 đường. D. 12 đường.
Giải:
▪Hai nguồn cùng pha (Δφ=0)
−L L v 20
⇒ Cực đại: ≤ k ≤ Trong đó: l=12,5cm và λ= = =¿ 2cm
λ λ f 10
−12 ,5 12 , 5
▪Thay vào ⇒ ≤k ≤ ⇔ - 6,25 ≤ k ≤ 6,25 ⇒ Có 13 giá trị của k nên có 13 đường
2 2
Ví dụ 6: Tại hai điểm A, B trên mặt chất lỏng cách nhau 15cm có hai nguồn phát sóng kết hợp dao động theo
phương trình u1 = acos(40πt) cm và u2 = bcos(40πt+π) cm. Tốc độ truyền sóng trên bề mặt chất lỏng là
40cm/s. Gọi E, F là 2 điểm trên đoạn AB sao cho AE=EF=FB. Tìm số cực đại trên EF.
A. 5. B. 6. C. 4. D. 7.
Giải:
Ta có:
- Tại E (d1=5 cm; d2=10 cm)⇒ΔdE=5 cm
A B
- Tại F (d1=10 cm; d2=5 cm)⇒ΔdF=-5 cm (1) E F (2)
v
- λ¿ =¿ 2cm
f
Vì 2 nguồn ngược pha: Δφ=π
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 169 -

Δ d D Δφ Δ d E Δφ 5 1 5
⇒ Số cực đại: − ≤k≤ − ⇔− − ≤ k ≤ ⇒ -3 ≤ k ≤ 2
λ 2π λ 2π 2 2 2
1
Vì k nguyên nên chọn k=-3,-2,-1,0,1,2 nên có 6 điểm dao động cực đại
2
Ví dụ 7: Tại 2 điểm O1, O2 cách nhau 48 cm trên mặt chất lỏng có 2 nguồn phát sóng dao động theo phương
π
thẳng đứng với phương trình: u1=5cos(100πt) (mm); u2=5cos(100πt+ ) (mm). Vận tốc truyền sóng trên mặt
2
chất lỏng là 2m/s. Coi biên độ sóng không đổi trong quá trình truyền sóng. Số điểm trên đoạn O 1O2 dao động
với biên độ cực đại (không kể O1, O2) là
A. 23. B. 24. C. 25. D. 26.
Giải:
π
Hai nguồn vuông pha: Δφ =
2
−L Δφ L Δφ v 200
⇒ Số cực đại: − ≤k ≤ − (Với l=48 cm và λ = = =¿ 4cm)
λ 2π λ 2π f 50
−48 1 48 1
⇒ − ≤ k ≤ − ⇔ - 12,5 ≤ k ≤ 11,75 ⇒ có 24 điểm
4 4 4 4
Ví dụ 8: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ trên mặt nước với hai nguồn cùng pha có tần số là 10 Hz. M
là một điểm cực đại có khoảng cách đến nguồn 1 là d 1=25 cm và cách nguồn 2 là d2=35 cm. Biết giữa M và
đường trung trực còn có 1 cực đại nữa. Xác định vận tốc truyền sóng trên mặt nước.
A. 50 m/s. B. 0,5 cm/s. C. 50 cm/s. D. 50 mm/s.
Giải:
▪Vì giữa M và đường trung trực còn 1 đường cực đại nữa, nên M nằm trên đường
cực đại thứ 2 ⇒ k = 2. Ta có: ΔdM = d2 - d1 = 35 – 25 = 2.λ
⇒ λ = 5 cm ⇒ v = λ.f = 5.10 = 50 cm
Ví dụ 9: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ trên mặt nước với hai nguồn cùng pha có tần số là 10 Hz. M
là điểm cực tiểu có khoảng cách đến nguồn 1 là d 1=25 cm và cách nguồn 2 là d 2=40 cm. Biết giữa M và
đường trung trực còn có 1 cực đại nữa. Xác định vận tốc truyền sóng trên mặt nước.
A. 50 m/s. B. 0,5 cm/s. C. 5 cm/s. D. 50 mm/s.
Giải:
▪Vì M nằm trên đường cực tiểu giữa M và đường trung trực còn có 1 cực
đại nữa ⇒ M nằm trên đường cực tiểu số 2.
1
▪Δd = d2 - d1 = 40 – 25 = (1+ )λ ⇒ λ=5cm
2
⇒ v = λ.f = 5.10 = 50 cm/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 170 -

Ví dụ 10: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước với hai nguồn sóng cùng pha S 1S2 cách nhau
6λ. Hỏi trên S1S2 có bao nhiêu điểm dao động cực đại và cùng pha với hai nguồn.
A. 13. B. 6. C. 7. D. 12.
Giải:
▪Gọi M là điểm nằm trên đường cực đại (M∈S1S2).
▪d1 là khoảng cách từ nguồn S1 tới M; d2 là khoảng cách từ nguồn 2 tới M.
▪Giả sử phương trình của nguồn là u1 = u2 = U0.cos(ωt).
▪Phương trình giao thoa sóng tại M: uM = 2.U0cos

π ( d 2−d 1 )
λ [
. cos ωt−
π ( d 2+ d 1 )
λ ]
▪M nằm trên S1S2 ⇒ d1 + d2 = 6λ (1)
π ( d 2−d 1 )
⇒ uM = 2.U0cos . cos(ωt-6π)
λ
π ( d 2−d 1 )
▪Để M cùng pha với nguồn thì: cos =¿ 1 ⇒ d2 - d1 = 2kλ (2)
λ
▪Từ (1) và (2) ta rút ra được d2 = (k+3)λ
▪Vì 0 ≤ d2 ≤ S1S2 = 6λ ⇒ 0 ≤ (k+3)λ ≤ 6λ ⇒ -3 ≤ k ≤ 3
▪Kl: Có 7 điểm cực đại dao động cùng pha với nguồn trên đoạn S1S2
Ví dụ 11: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước với hai nguồn sóng cùng pha S 1S2 cách nhau
6λ. Hỏi trên S1S2 có bao nhiêu điểm dao động cực đại và ngược pha với hai nguồn.
A. 13. B. 6. C. 7. D. 12.
Giải:
▪Gọi M là điểm nằm trên đường cực đại (M∈S1S2).
▪d1 là khoảng cách từ nguồn S1 tới M; d2 là khoảng cách từ nguồn 2 tới M.
▪Giả sử phương trình của nguồn là u1 = u2 = U0.cos(ωt).

π ( d 2−d 1 )
λ [
. cos ωt−
π ( d 2+ d 1 )
λ ]
▪M nằm trên S1S2 ⇒ d1 + d2 = 6λ (1)
π ( d 2−d 1 )
⇒ uM = 2.U0cos . cos(ωt-6π)
λ
π ( d 2−d 1 )
▪Để M là điểm cực đại cho nên: cos =¿ ±1
λ
π ( d 2−d 1 )
▪Để M ngược pha với nguồn thì: cos = -1 ⇒ d2 - d1 = (2k+1) λ (2)
λ
1
▪Từ (1) và (2) ta rút ra được d2 = (k+3+ )λ
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 171 -
1 1 1
▪Vì 0 ≤ d2 ≤ S1S2 = 6λ ⇒ 0 ≤ (k+3+ ) λ ≤ 6λ ⇒ - 3 - ≤k≤3-
2 2 2
▪Kl: Có 6 điểm dao động cực đại và ngược pha với nguồn.
Ví dụ 12: Hai mũi nhọn S1S2 cách nhau 9 cm, gắn ở đầu một cầu rung có tần số f=100Hz được đặt cho chạm
nhẹ vào mặt một chất lỏng. Vận tốc truyền sóng trên mặt chất lỏng là v=0,8 m/s. Gõ nhẹ cho cần rung thì 2
điểm S1, S2 dao động theo phương thẳng đứng với phương trình dạng: u=acos2πft. Điểm M trên mặt chất
lỏng cách đều và dao động cùng pha S1, S2 gần S1, S2 nhất có phương trình dao động.
A. uM = acos(200ωt+20π). B. uM = 2acos(200πt-12π).
C. uM = 2acos(200ωt-10π). D. uM = acos(200πt).
Giải:
v 80
▪λ = = =¿ 0,8cm; ω = 2πf = 200π rad/s
f 100
▪M cách đều hai nguồn nên M nằm trên đường trung trực của S1S2 lúc này d1 = d2 = d.

π ( d 2−d 1 )
λ [
. cos ωt−
π ( d 2+ d 1 )
λ ]
2 πd
▪Vì d1 = d2 = d ⇒ uM = 2U0cos(ωt- ¿
λ
2 πd
▪Để M cùng pha với nguồn thì: =¿ k2π
λ
d 4,5
⇒k= ≥ =¿ 5,625 (Vì d1=d2 luôn ≥ 4,5cm)
λ 0 ,8
▪Vì M gần S1S2 nhất nên k=6.
⇒ Phương trình tại M là: 2U0cos(200πt-12π)

Ví dụ 13: Hai mũi nhọn S1S2 cách nhau 9 cm, gắn ở đầu một cầu rung có tần số f=100Hz được đặt cho chạm
nhẹ vào mặt một chất lỏng. Vận tốc truyền sóng trên mặt chất lỏng là v=0,8 m/s. Gõ nhẹ cho cần rung thì 2
điểm S1, S2 dao động theo phương thẳng đứng với phương trình dạng: u=acos2πft. Điểm M trên mặt chất
lỏng cách đều và dao động cùng pha S1, S2 gần S1, S2 nhất. Xác định khoảng cách của M đến S1S2.
A. 2,79. B. 6,17. C. 7,16. D. 1,67.
Giải:
v 80
▪ λ = f = 100 =¿ 0,8cm
▪ Phương trình giao thoa sóng tại M: uM = 2.U0cos

π ( d 2−d 1 )
λ [
. cos ωt−
π ( d 2+ d 1 )
λ ]
−2 πd
▪ Vì d1 = d2 = d ⇒ uM = 2U0cos(ωt ¿
λ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 172 -

2 πd
▪ Để M cùng pha với nguồn thì: =¿ k2π
λ
d 4,5
▪ ⇒ k = λ ≥ 0 ,8 =¿ 5,625 (Vì d1 = d2 luôn ≥ 4,5cm)
▪ Vì M gần S1S2 nhất nên k = 6.
▪ ⇒ d = d1 = d2 = kλ = 6.0,8 = 4,8cm
⇒ IM¿ √ 4 ,8 2−4 ,5 2=¿ 1,67cm
Ví dụ 14: Thực hiện thí nghiệm giao thoa sóng cơ với hai nguồn S 1S2 cùng pha cách nhau 4m. Tần số của hai
nguồn là 10Hz, vận tốc truyền sóng trong môi trường là 16m/s. Từ S 1x kẻ đường thẳng vuông góc với S1S2
tại S1 và quan sát trên S1x thấy tại điểm M là điểm cực đại. Hãy tìm khoảng cách MS1 nhỏ nhất.
A. 4,1. B. 4. C. 0,9. D. 5,1.
Giải:
v 16
▪ λ= f = 10 =¿1,6cm
−d d 4 4
▪ Số đường cực đại trên S1S2 là: λ ≤ k ≤ λ ⇔− 1 ,6 ≤ k ≤ 1 , 6
▪ ⇔ 2,5 ≤ k ≤ 2,5. Vậy những đường cực đại là: –2; –1; 0; 1; 2.
▪ Vì M nằm nằm trên đường cực đại và gần S1S2 nhất nên M phải nằm trên đường số 2:
{¿ d 2−d 1=2. λ=3 , 2

¿ d 22−d 21=42
⇒ d2 = 4,1cm; d1 = 0,9cm
(Nếu yêu cầu MS1max thì coi như giao điểm của đường cực đại gần đường trung trực nhất với S1x)
III. BÀI TẬP

Bài 1: Điều kiện để hai sóng cơ khi gặp nhau, giao thoa được với nhau là hai sóng phải xuất phát từ hai
nguồn dao động:
A. cùng biên độ và có hiệu số pha không đổi theo thời gian
B. cùng tần số, cùng biên độ
C. có cùng pha ban đầu và cùng biên độ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 173 -
D. cùng tần số, cùng phương
Bài 2: Hiện tượng giao thoa là hiện tượng:
A. tổng hợp của hai dao động

B. tạo thành các gợn lồi, lõm
C. hai sóng kết hợp khi gặp nhau thì có những điểm chúng luôn tăng cường nhau, có những điểm chúng
luôn luôn triệt tiêu nhau
D. giao nhau của hai sóng tại một điểm của môi trường
Bài 3: Hai nguồn sóng cơ học kết hợp, có phương trình sóng lần lượt là u 1=5cos(40πt) (mm) và
u2=4cos(40πt-π) (mm), khi sóng của hai nguồn gặp nhau tạo ra hiện tượng giao thoa sóng. Coi rằng khi
truyền đi biên độ sóng không thay đổi. Tại những điểm cách đều hai nguồn sóng, có biên độ sóng:
A. bằng không B. bằng 1 mm C. bằng 9 mm D. bằng 2 mm
Bài 4: Trên mặt một chất lỏng có hai nguồn kết hợp cùng pha có biên độ A và 2A dao động vuông góc với
mặt thoáng chất lỏng. Nếu cho rằng sóng truyền đi với biên độ không thay đổi thì tại một điểm M cách hai
nguồn những khoảng d1=12,75λ và d2=7,25λ sẽ có biên độ AM là bao nhiêu?
A. AM=A B. AM=0 C. A<AM<3A D. AM=3A
Bài 5: Phát biểu nào sau đây về hiện tượng giao thoa sóng trên mặt chất lỏng với hai nguồn không cùng pha
là không đúng?
A. Đường trung trực của đoạn thẳng nối hai nguồn sóng là một vân cực đại.
B. Số vân cực đại trên mặt chất lỏng có giao thoa chưa chắc là một số lẻ.
C. Trên mặt chất lỏng tồn tại các điểm hầu như không dao động.
D. Trên mặt chất lỏng tồn tại các điểm dao động với biên độ cực đại.
Bài 6: Điều nào sau đây là đúng khi nói về sự giao thoa sóng?
A. Giao thoa là sự tổng hợp của hai hay nhiều sóng trong không gian
B. Điều kiện để có giao thoa là các sóng phải là các sóng kết hợp nghĩa là chúng phải cùng tần số và có
hiệu số pha không đổi theo thời gian
C. Quỹ tích những điểm có biên độ cực đại là một hyperbole
D. Tại những điểm mặt nước không dao động, hiệu đường đi của hai sóng bằng một số nguyên lẩn của
bước sóng
Bài 7: Trong hiện tượng giao thoa sóng trên mặt nước của hai nguồn sóng A và B cùng tần số nhưng ngược
pha, khoảng cách giữa hai cực đại liên tiếp nằm trên đường nối hai tâm sóng bằng bao nhiêu?
A. bằng hai lần bước sóng B. bằng một bước sóng
C. bằng một nửa bước sóng D. bằng một phẩn tư bước sóng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 174 -

Bài 8: Tại hai điểm A và B khá gần nhau trên mặt chất lỏng có hai nguồn phát sóng theo phương thẳng đứng
với các phương trình lần lượt là u 1 = acos(ωt) cm và u2 = acos(ωt+π) cm. Điểm M trên mặt chất lỏng cách A
và B những đoạn tương ứng là d1, d2 sẽ dao động với biên độ cực tiểu, nếu:
kλ
A. d2 - d1 = (k+0,5)λ (k∈Z) B. d2 - d1¿ (k∈Z)
2
C. d2 - d1 = (2k+1)λ (k∈Z) D. d2 - d1 = kλ (k∈Z)
Bài 9: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước với hai nguồn kết hợp A, B cùng tần số, ngược pha
nhau thì các điểm trên đường trung trực của AB sẽ có biên độ dao động tổng hợp:
A. cực tiểu vì hai sóng tới cùng pha nhau. B. cực đại vì hai sóng tới cùng pha nhau.
C. cực đại vì hai sóng tới ngược pha nhau. D. cực tiểu vì hai sóng tới ngược pha nhau.
Bài 10: Hai nguồn phát sóng kết hợp A và B trên mặt chất lỏng dao động theo phương trình: μ A=acos100πt;
μB = bcos100πt. Tốc độ truyền sóng trên mặt chất lỏng 1m/s. I là trung điểm của AB. M là điểm nằm trên
đoạn AI, N là điểm nằm trên đoạn IB. Biết IM=5 cm và IN=6,5 cm. Số điểm nằm trên đoạn MN có biên độ
cực đại và cùng pha với I là (kể cả 1):
A. 7 B. 4 C. 5 D. 6
Bài 1: Trên mặt nước nằm ngang, tại hai điểm S 1, S2 cách nhau 8,2 cm, người ta đặt hai nguồn sóng cơ kết
hợp, dao động điều hoà theo phương thẳng đứng có tần số 15 Hz và luôn dao động đồng pha. Biết vận tốc
truyền sóng trên mặt nước là 30 cm/s, coi biên độ sóng không đổi khi truyền đi. Số điểm dao động với biên
độ cực đại trên đoạn S1S2 là:
A. 11 B. 8 C. 5 D. 9
Bài 2: Tại hai điểm A, B cách nhau 20 cm trên mặt chất lỏng, người ta gây ra hai nguồn dao động cùng pha,
cùng biên độ, cùng tần số 50 Hz. Vận tốc truyền sóng bằng 3 m/s. Trên đoạn nối A và B, số điểm có biên độ
dao động cực đại và đứng yên lần lượt là:
A. 7 và 6 B. 9 và 10 C. 9 và 8 D. 7 và 8
Bài 3: Tại 2 điểm S1 và S2 trong một môi trường truyền sóng có 2 nguồn sóng kết hợp, cùng phương, cùng
pha, cùng tần số f=40 Hz. Biết rằng khoảng cách giữa 2 điểm dao động với biên độ cực đại liên tiếp là 1,5
cm. Tốc độ truyền sóng trong môi trường này là
A. Chưa thể xác định B. 1,2 m/s C. 0,6 m/s D. 2,4 m/s
Bài 4: Hai nguồn sóng kết hợp trên mặt nước cách nhau một đoạn S 1S2 = 9λ, phát ra dao động cùng pha
nhau. Trên đoạn S1S2, số điểm có biên độ cực đại cùng pha với nhau và cùng pha với nguồn (không kể hai
nguồn) là:
A. 6. B. 10. C. 8. D. 12.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 175 -

Bài 5: Hai nguồn sóng kết hợp trên mặt nước cách nhau một đoạn S 1S2=9λ phát ra dao động cùng pha nhau.
Trên đoạn S1S2, số điểm có biên độ cực đại cùng pha với nhau và cùng pha với nguồn (không kể hai nguồn)
là:
A. 6. B. 8. C. 10. D. 12.
Bài 6: Tại hai điểm M và N trong một môi trường truyền sóng có hai nguồn sóng kết hợp cùng phương và
cùng pha dao động. Biết biên độ, vận tốc của sóng không đổi trong quá trình truyền, tần số của sóng bằng 40
Hz và có sự giao thoa sóng trong đoạn MN. Trong đoạn MN, hai điểm dao động có biên độ cực đại gần nhau
nhất cách nhau 1,5 cm. Vận tốc truyền sóng trong môi trường này bằng:
A. 2,4 m/s. B. 1,2 m/s. C. 0,3 m/s. D. 0,6 m/s.
Bài 7: Hai nguồn dao động kết hợp S 1, S2 gây ra hiện tượng giao thoa sóng trên mặt thoáng chất lỏng. Nếu
tăng tần số dao động của hai nguồn S 1 và S2 lên 2 lần thì khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp trên S 1, S2 có
biên độ dao động cực tiểu sẽ thay đổi như thế nào?
A. Tăng lên 2 lần. B. Không thay đổi. C. Tăng lên 4 lần. D. Giảm đi 2 lần.
Bài 8: Cho hai nguồn sóng dao động giống hệt nhau, với biên độ 2 cm. Khoảng cách giữa hai nguồn là 60
cm, bước sóng là 20 cm. Coi biên độ không thay đổi trong quá trình truyền sóng, số điểm dao dộng với biên
độ 3 cm trong khoảng hai nguồn là:
A. 24. B. 12. C. 3. D. 6.
Bài 9: Cho hai nguồn kết hợp S1, S2 giống hệt nhau cách nhau 5 cm. Sóng do hai nguồn này tạo ra có bước
sóng 2 cm. Trên S1, S2 quan sát được số cực đại giao thoa là:
A. 7. B. 9. C. 5. D. 3.
Bài 10: Bố trí hai nguồn điểm S 1, S2 nằm cách nhau 12 cm cùng dao động với biểu thức s=acos100πt. Vận
tốc truyền sóng là 0,8 m/s. Trên đoạn thẳng S1S2 có số điểm dao động mạnh nhất là:
A. 14. B. 15. C. 16. D. 13
Bài 11: Trên mặt chất lỏng có hai nguồn sóng kết hợp dao động cùng pha theo phương thẳng đứng tại hai
điểm cố định A và B cách nhau 7,8 cm. Biết bước sóng là 1,2 cm. Số điểm có biên độ cực đại nằm trên đoạn
AB là:
A. 12. B. 13. C. 11. D. 14.
Bài 12: Ở mặt thoáng của một chất lỏng có hai nguồn kết hợp A và B dao động điều hòa cùng pha với nhau
và theo một phương thẳng đứng với tần số 50 Hz. Biết tốc độ truyền sóng bằng 600 cm/s. Coi biên độ sóng
không đổi trong quá trình sóng lan truyền. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm dao động với biên độ cực
đại nằm trên đoạn thẳng AB là
A. 3 cm. B. 12 cm. C. 6 cm. D. 24 cm.
Bài 13: Cho hai nguồn sóng âm kết hợp A, B đặt cách nhau 2 m dao động cùng pha nhau. Di chuyển trên
đoạn AB, người ta thấy có 5 vị trí âm có độ to cực đại. Cho biết tốc độ truyền âm trong không khí là 350
m/s. Tần số f của nguồn âm có giá trị thoả mãn:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 176 -
A. 350 Hz≤f<525 Hz B. 350 Hz<f<525 Hz C. 175 Hz<f<262,5 Hz D. 175 Hz<f<262,5 Hz
Bài 14: Thực hiện giao thoa sóng cơ trên mặt nước của hai nguồn phát sóng ngang kết hợp S 1, S2 cách nhau
65mm, dao động với phương trình là: u1=u2=2cos100πt (mm). Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 20cm/s.
Số điểm dao động với biên độ cực đại trên đoạn S1S2 là:
A. 16. B. 32. C. 33. D. 17.
Bài 15: Hai nguồn âm O1O2 coi là 2 nguồn điểm cách nhau 4m, phát sóng kết hợp cùng tần số 425Hz, cùng
biên độ 1cm và cùng pha ban đầu bằng không (vận tốc truyền âm là 340m/s). Số điểm dao động với biên độ
1 cm ở trong khoảng giữa O1O2 là?
A. 15 B. 20 C. 10 D. 8
Bài 16: Hai tâm dao động kết hợp S1, S2 gây ra hiện tượng giao thoa sóng trên mặt thoáng một chất lỏng.
Cho S1S2=L. Nếu tăng tần số dao động của hai nguồn S 1, S2 lên π lần thì khoảng cách giữa hai điểm liên tiếp
trên S1S2 có biên độ dao động cực đại sẽ thay đổi như thế nào?
A. Tăng lên π lần. B. Giảm đi π lần. C. Không thay đổi. D. giảm đi 2π lần.
Bài 17: Ở mặt thoáng của một chất lỏng có hai nguồn kết hợp A và B dao động đều hòa cùng pha với nhau
và theo phương thẳng đứng. Biết tốc độ truyền sóng không đổi trong quá trình lan truyền, bước sóng do mỗi
nguồn trên phát ra bằng 6 cm. Khoảng cách ngắn nhất giữa hai điểm dao động với biên độ cực đại nằm trên
đoạn thẳng AB là:
A. 9 cm. B. 12 cm. C. 6 cm. D. 3 cm.
Bài 18: Trong thí nghiệm tạo vân giao thoa sóng trên mặt nước, người ta dùng nguồn dao động có tần số 50
Hz và đo được khoảng cách giữa hai gợn sóng liên tiếp nằm trên đường nối hai tâm dao động là 2 mm. Tốc
độ truyền sóng trên dây là:
A. 40 cm/s. B. 10 cm/s. C. 20 cm/s. D. 30 cm/s.
Bài 19: Hai nguồn điểm S1S2 trên mặt nước cách nhau 21 cm phát sóng ngang cùng pha cùng biên độ và tần
số 20 Hz. Biết tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 1,2 m/s. Hỏi trong khoảng S 1S2 có bao nhiêu điểm dao
động với biên độ cực đại:
A. 6. B. 7. C. 5. D. 4.
Bài 20: Trong thí nghiệm giao thoa trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha với tần số
f=20 Hz; AB=8 cm. Biết tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 30 cm/s. Một đường tròn có tâm tại trung điểm
O của AB, nằm trong mặt phẳng chứa các vân giao thoa, bán kính 3cm. Số điểm dao động cực đại trên
đường tròn là:
A. 9. B. 14. C. 16. D. 18.
Bài 1: Cho hai loa là nguồn phát sóng âm S1, S2 phát âm cùng phương trình uS1=uS2=acosωt. Vận tốc sóng âm
trong không khí là 330 m/s. Một thiết bị đo đặt vị trí M cách S 1 3 m, cách S2 3,375 m. Tần số âm bé nhất để
ở M để không đo được âm từ hai loa là bao nhiêu?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 177 -
A. 420 Hz B. 440 Hz C. 460 Hz D. 480 Hz
Bài 2: Hai điểm A và B trên mặt nước có hai nguồn dao động cùng phương trình dao động u=acos10πt cm.
Vận tốc truyền sóng trên mặt nước là 0,1 m/s. Xét một điểm M trên mặt nước cách A và B các khoảng d 1=18
cm và d2=21 cm. Điểm M thuộc:
A. đường cong cực đại bậc 2. B. đường cong cực đại bậc 3.
C. đường cong cực tiểu thứ 2. D. đường cong cực tiểu thứ 1.
Bài 3: Trong thí nghiệm giao thoa sóng nước, hai nguồn kết hợp và đồng bộ A và B dao động với tần số
15Hz. Người ta thấy điểm M dao động cực đại và giữa M với đường trung trực của AB có một đường không
dao động. Hiệu khoảng cách từ M đến A, B là 2cm. Tính vận tốc truyền sóng trên mặt nước:
A. 15 cm/s. B. 45 cm/s. C. 30 cm/s. D. 26cm/s.
Bài 4: Trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B cách nhau 40 cm dao động cùng pha, biết bước sóng λ=6 cm.
Hai điểm C, D nằm trên mặt nước mà ABCD là một hình chữ nhật, AD=30 cm. Số điểm dao động với biên
độ cực đại và cực tiểu trên CD là:
A. 11 và 10 B. 7 và 6 C. 5 và 6 D. 13 và 12
Bài 5: Thực hiện thí nghiệm giao thoa trên mặt nước với hai nguồn kết hợp A, B khoảng cách AB=8 cm,
phương trình sóng tại A, B là uA=uB=acos40πt (cm), vận tốc truyền sóng trên mặt nước là v=30cm/s. Gọi C,
D là hai điểm trên mặt nước sao cho ABCD là hình vuông. Tìm số điểm dao động với biên độ cực đại trên
CD?
A. 5 điểm. B. 11 điểm. C. 10 điểm. D. 7 điểm.
Bài 6: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước hai nguồn kết hợp A, B cách nhau 12,5 cm dao động
cùng pha với tần số 10 Hz. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 20 cm/s. Số đường dao động cực đại trên
mặt nước là:
A. 13 đường. B. 11 đường. C. 15 đường. D. 12 đường.
Bài 7: Hai nguồn kết hợp A, B dao động theo phương vuông góc với mặt nước với phương trình
u=Acos(200πt) (mm). Xét về một phía đường trung trực của AB ta thấy vân bậc k đi qua điểm M có MA-
MB=12 mm và vân bậc k+3 (cùng loại với vân bậc k) đi qua điểm N có NA-NB=36 mm. Tốc độ truyền sóng
là
A. 4m/s. B. 0,4 m/s. C. 0,8 m/s. D. 8 m/s.
Bài 8: Trên mặt nước có 2 nguồn sóng giống hệt nhau A và B cách nhau một khoảng AB=24 cm. Các sóng
có cùng bước sóng λ=2,5 cm. Hai điểm M và N trên mặt nước cùng cách đều trung điểm của đoạn AB một
đoạn 16 cm và cùng cách đều 2 nguồn sóng và A và B, số điểm trên đoạn MN dao động cùng pha với 2
nguồn là:
A. 6. B. 7. C. 8. D. 9.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 178 -

Bài 9: Trong thí nghiệm giao thoa sóng, người ta tạo ra trên mặt nước hai nguồn sóng A, B dao động với
phương trình uA=uB=5cos10πt cm. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 20 cm/s. Một điểm N trên mặt nước
với AN-BN=-10 cm nằm trên đường cực đại hay cực tiểu thứ mấy, kể từ đường trung trực của AB?
A. Cực tiểu thứ 3 về phía A. B. Cực tiểu thứ 4 về phía A.
C. Cực tiểu thứ 4 về phía B. D. Cực đại thứ 4 về phía A.
Bài 10: Trong thí nghiệm về giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B dao động giống hệt nhau
với tần số 16 Hz. Tại điểm M cách nguồn A, B những khoảng d 1=30 cm, d2=25,5 cm sóng có biên độ cực
đại. Giữa M và đường trung trực của AB có 2 dãy các cực đại khác. Vận tốc truyền sóng trên mặt nước là
Bài 11: Hai nguồn sóng A, B dao động điều hoà theo phương vuông góc với mặt nước với phương trình u 1-
u2=acos20πt. Biết tốc độ truyền sóng là 40 cm/s. Biên độ sóng không đổi khi truyền đi. Một điểm N trên mặt
nước có hiệu khoảng cách đến hai nguồn AB thoả mãn AN-BN=10 cm. Điểm N nằm trên đường đứng yên
kể từ trung trực của AB và về....
A. Thứ 3 - phía A B. Thứ 2 - phía A C. Thứ 3 - phía B D. Thứ 2 - phía B
Bài 12: Trong một thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, có hai nguồn kết hợp A và B dao động cùng pha
với tần số f=20Hz, cách nhau 12 cm. Vận tốc truyền sóng trên mặt nước v=30cm/s. Gọi C và D là hai điểm
trên mặt nước sao cho ABCD là hình vuông, số điểm dao động với biên độ cực đại trên đoạn CD là:
A. 9. B. 11. C. 3. D. 7.
Bài 13: Hai nguồn phát sóng cơ tại hai điểm A và B cùng tần số, cùng biên độ, cùng pha nằm sâu trong một
bể nước. Xét hai điểm trong nước: điểm M nằm ngoài đường thẳng AB và điểm N nằm trong đoạn AB đều
có hiệu khoảng cách tới A và B bằng một số bán nguyên lần bước sóng, coi biên độ sóng không đổi. Chọn
đáp án đúng
A. Các phần tử nước ở M và ở N đều đứng yên. B. Phần tử nước ở M dao động, ở N đứng yên
C. Các phần tử nước ở M và N đều dao động. D. Phần tử nước ở N dao động, ở M đứng yên.
Bài 14: Để khảo sát giao thoa sóng cơ, người ta bố trí trên mặt nước nằm ngang hai nguồn kết hợp S 1 và S2.
Hai nguồn này dao động điều hòa theo phương thang đứng, cùng pha. Xem biên độ sóng không thay đổi
trong quá trình truyền sóng. Các điểm thuộc mặt nước và nằm trên đường trung trực của đoạn S1S2 sẽ:
A. dao động với biên độ cực đại. B. dao động với biên độ cực tiểu.
C. không dao động. D. dao động với biên độ bằng nửa biên độ cực đại.
Bài 15: Hai nguồn kết hợp S1, S2 cách nhau 50mm trên mặt thoáng thủy ngân dao động giống nhau
x=acos60πt (mm). Xét về một phía đường trung trực của S 1, S2 thấy vân bậc k đi qua điểm M có MS1-
MS2=12 mm và vân bậc (k+3) đi qua điểm M' có M'S 1 - M'S2 = 36 mm. Tìm vận tốc truyền sóng trên mặt
thủy ngân, vân bậc k là cực đại hay cực tiểu?
A. 24cm/s, cực tiểu. B. 80cm/s, cực tiểu, C. 24cm/s, cực đại. D. 80 cm/s, cực đại.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 179 -

Bài 16: Trong sự giao thoa của hai sóng cơ phát ra từ hai nguồn điểm kết hợp, cùng pha, những điểm dao
dộng với biên độ cực đại có hiệu khoảng cách d 2 - d1 tới hai nguồn, thỏa mãn điều kiện nào sau đây (với k là
số nguyên, λ là bước sóng)?
A. d2 - d1 = k.
λ
2
B. d2 - d1 = k.λ C. d2 - d1 = 2kλ ( 12 )λ
D. d2 - d1 = k+
Bài 17: Ở mặt chất lỏng có hai nguồn sóng cơ A, B cách nhau 18 cm, dao động theo phương thẳng đứng với
phương trình là uA = uB = acos50πt (với t tính bằng s). Tốc độ truyền sóng của mặt chất lỏng là 50 cm/s. C là
một điểm ở mặt chất lỏng tạo thành tam giác ABC vuông cân tại B. Số điểm tại đó phần tử chất lỏng không
dao động trên đoạn BC là
A. 5. B. 7. C. 8. D. 6.
Bài 18: Trong giao thoa sóng nước, hai nguồn phát sóng tại S 1 và S2 là hai nhánh của âm thoa chữ U, cùng
chạm mặt nước và dao động theo phương thẳng đứng với tần số f=50 Hz, cách nhau S 1S2=16cm. Vận tốc
truyền sóng 0,5m/s. Điểm M có khoảng cách S 1M=7 cm và S2M=18 cm; điểm N có khoảng cách S1N=16 cm
và S2N=11 cm. Trên MN có bao nhiêu điểm dao động với biên độ cực tiểu
A. 15. B. 14. C. 17. D. 16.
Bài 1: Trong hiện tượng giao thoa sóng nước, 2 nguồn kết hợp A, B cách nhau 20 cm dao động điều hòa
cùng pha, cùng tần số 40 Hz. Tốc độ truyền sóng là 1,2 m/s. Xét trên đường tròn tâm A, bán kính AB, điểm
nằm trên đường tròn dao động với biên độ cực đại, cách đường trung trực AB một khoảng ngắn nhất bằng
bao nhiêu?
A. 27,75 mm. B. 26,1 mm. C. 19,76 mm. D. 32,4 mm.
Bài 2: Trên mặt nước có 2 nguồn sóng ngang cùng tần số 25Hz cùng pha và cách nhau 32cm, tốc độ truyền
sóng v=30 cm/s. M là điểm trên mặt nước cách đểu 2 nguồn sóng và cách N 12 cm (N là trung điểm đoạn
thẳng nối 2 nguồn), số điểm trên MN dao động cùng pha 2 nguồn là:
A. 10. B. 6. C. 13. D. 3.
Bài 3: Hai nguồn sóng kết hợp S1 và S2 cùng pha, cách nhau 3 m, phát ra hai sóng có bước sóng 1 m. Một
điểm A nằm trên đường thẳng vuông góc với S 1S2, đi qua S1 và cách S1 một đoạn L. Tìm giá trị lớn nhất của
L để phần tử vật chất tại A dao động với biên độ cực đại ?
A. 2 m. B. 4 m. C. 5 m. D. 4,5 m.
Bài 4: Trên mặt chất lỏng tại hai điểm A, B cách nhau 17 cm có hai nguồn kết hợp, dao động theo phương
thẳng đứng với phương trình: u A=uB=2cos50πt cm (t tính bằng s). Tốc độ truyền sóng trên mặt chất lỏng là
1,0 m/s. Trên đường thẳng Ax vuông góc với AB, phần tử chất lỏng tại M dao động với biên độ cực tiểu.
Khoảng cách MA nhỏ nhất bằng
A. 2,25 cm. B. 1,5 cm. C. 3,32 cm. D. 1,08 cm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 180 -

Bài 5: Ở mặt nước có hai nguồn sóng A, B dao động theo phương vuông góc với mặt nước, có phương trình
u=acosωt, cách nhau 20 cm với bước sóng 5 cm. I là trung điểm AB. P là điểm nằm trên đường trung trực
của AB cách I một đoạn 5 cm. Gọi (d) là đường thẳng qua P và song song với AB. Điểm M thuộc (d) và gần
P nhất, dao động với biên độ cực đại. Khoảng cách MP là
A. 2,5 cm. B. 2,81 cm. C. 3 cm. D. 3,81 cm
Bài 6: Trong hiện tượng giao thoa sóng nước hai nguồn kếp hợp A và B cách nhau 25 cm dao động với
phương trình: uA=uB=3cos(40πt). Biết tốc độ truyền sóng trên mặt nước v=0,4 (m/s). Gọi d là đường thẳng
thuộc mặt nước đi qua A và vuông góc với AB. Số điểm dao động với biên độ cực đại trên đường thẳng d là:
A. 24. B. 26. C. 23. D. 25.
Bài 7: Trong thí nghiệm giao thoa với hai nguồn phát sóng giống nhau tại S 1, S2 trên mặt nước. Khoảng cách
hai nguồn là S1S2=8cm. Hai sóng truyền đi có bước sóng λ=2cm. Trên đường thẳng xx' song song với S 1S2,
cách S1S2 một khoảng 2 cm, khoảng cách ngắn nhất giữa giao điểm C của xx' với đường trung trực S 1S2 đến
giao điểm M của xx' với đường cực tiểu là:
A. 1 cm. B. 0,64 cm. C. 0,56 cm. D. 0,5 cm.
Bài 8: Hai nguồn sóng kết hợp S1 và S2 trên mặt chất lỏng cách nhau a=2 m dao động điều hòa cùng pha,
phát ra hai sóng có bước sóng 1m. Điểm A trên mặt chất lỏng nằm cách S 1 một khoảng d và AS1 vuông góc
S1S2. Giá trị cực đại của d để tại A có được cực đại của giao thoa là.
A. 2,5 m. B. 1 m. C. 2 m. D. 1,5 m.
Bài 9: Hai nguồn sóng AB cách nhau 1m dao động cùng pha với bước sóng 0,5m, I là trung điểm của AB. P
là điểm nằm trên đường trung trực của AB cách I 100 m. Gọi d là đường thẳng qua P và song song với AB.
Tìm M thuộc d và gần P nhất dao động với biên độ cực đại (Tìm khoảng cách MP)
A. 65,7 m. B. 57,7 m. C. 75,7 m. D. 47,7 m.
Bài 10: Hai nguồn kết hợp đồng pha A, B cách nhau 0,4m dao động với tần số 20Hz. Tốc độ truyền sóng
trên mặt chất lỏng là 0,4m/s. Kẻ đường thẳng xy vuông góc với AB tại A, điểm dao động cực đại trên đường
xy cách A xa nhất là:
A. 3,39 m. B. 2,18 m. C. 3,99 m. D. 2m.
Bài 11: Hai nguồn sóng kết hợp, cùng pha S1 và S2 cách nhau 2,2 m phát ra hai sóng có bước sóng 0,4m, một
điểm A nằm trên mặt chất lỏng cách S1 một đoạn L và AS1 vuông góc S1S2. Giá trị L nhỏ nhất để tại A dao
động với biên độ cực đại là:
A. 0,4 m. B. 0,21 m. C. 5,85 m. D. 0,1 m.
Bài 12: Ở mặt thoáng của một chất lỏng có hai nguồn sóng kết hợp A và B cách nhau 20cm, dao động theo
phương thẳng đứng với phương trình u A=uB=4cos(40πt) cm. Biết tốc độ truyền sóng trên mặt chất lỏng là 40
cm/s. Xét hình thoi BMNA có AB=BN thuộc mặt thoáng chất lỏng, xác định số điểm dao động với biên độ
cực đai trên đoạn AM.
A. 19 điểm. B. 18 điểm. C. 17 điểm. D. 16 điểm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 181 -

Bài 13: Tại hai điểm A và B trên mặt nước cách nhau một khoảng 16 cm có hai nguồn sóng kết hợp dao
động điều hòa với cùng tần số, cùng pha nhau. Điểm M nằm trên mặt nước và nằm trên đường trung trực của
AB cách trung điểm I của AB một khoảng nhỏ nhất bằng 4 √ 5 cm luôn dao động cùng pha với I. Điểm N
nằm trên mặt nước và nằm trên đường thẳng vuông góc với AB tại A, cách A một khoảng nhỏ nhất bằng bao
nhiêu để N dao động với biên độ cực tiểu:
A. 2,41 cm. B. 4,28 cm. C. 4,12 cm. D. 2,14 cm.
Bài 14: Trong một thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp S 1 và S2 dao động cùng pha
và cùng tần số 16 Hz. Tại điểm M cách hai nguồn lần lượt là d 1=30 cm và d2=25,5 cm, sóng có biên độ cực
đại. Giữa M và đường trung trực của S1S2 có thêm một gọn lồi nữa. Vận tốc truyền sóng trên mặt nước là
A. 24 cm/s. B. 36 cm/s. C. 72 m/s. D. 7,1 cm/s.
Bài 15: Ở mặt nước có hai nguồn sóng dao động theo phương vuông góc với mặt nước, có cùng phương
trình u=Acosωt. Trong miền gặp nhau của hai sóng, những điểm mà ở đó các phần tử nước dao động với
biên độ cực đại sẽ có hiệu đường đi của sóng từ hai nguồn đến đó bằng:
A. một số lẻ lần nửa bước sóng. B. một số nguyên lần bước sóng
C. một số nguyên lẩn nửa bước sóng. D. một số lẻ lần bước sóng.
Bài 16: Trên mặt chất lỏng, tại A và B cách nhau 9 cm có hai nguồn dao động kết hợp: u A=uR=0,5cosl00πt
(cm). Vận tốc truyền sóng v=100 cm/s. Điểm cực đại giao thoa M trên đường vuông góc với AB tại A là
điểm gần A nhất. Khoảng cách từ M đến A là:
A. 1,0625 cm. B. 1,0025 cm. C. 2,0625 cm. D. 4,0625 cm.
Bài 17: Hai nguồn sóng kết hợp, cùng pha S1 và S2 cách nhau 2 m phát ra hai sóng có bước sóng 1 m, một
điểm A nằm trên mặt chất lỏng cách S 1 một đoạn L và AS1 vuông góc S1S2. Giá trị L lớn nhất để tại A dao
động với biên độ cực đại là:
A. 1 m. B. 1,5 m. C. 1,25 m. D. 1,75 m.
Bài 18: Ở mặt nước có hai nguồn sóng cơ A và B cách nhau 15 cm, dao động điểu hòa cùng tần số, cùng pha
theo phương vuông góc với mặt nước. Điểm M nằm trên AB, cách trung điểm O là 1,5 cm, là điểm gần O
nhất luôn dao động với biên độ cực đại. Trên đường tròn tâm O, đường kính 20cm, nằm ở mặt nước có số
điểm luôn dao động với biên độ cực đại là
A. 18. B. 16. C. 32. D. 17.
Bài 19: Tại hai điểm A và B trên mặt nước cách nhau 8 cm có hai nguồn kết hợp dao động với phương trình:
u1=u2=acos40πt (cm) tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 30cm/s. Xét đoạn thẳng CD=4cm trên mặt nước có
chung đường trung trực với AB. Khoảng cách lớn nhất từ CD đến AB sao cho trên đoạn CD chỉ có 3 điểm
dao dộng với biên độ cực đại là:
A. 3,3 cm. B. 6 cm. C. 8,9 cm. D. 9,7 cm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 182 -

Bài 20: Biết A và B là 2 nguồn sóng nước giống nhau cách nhau 11 cm. Tại điểm M cách các nguồn A, B
các đoạn tương ứng là d 1=18 cm và d2=24 cm có biên độ dao động cực đại. Giữa M và đường trung trực của
AB có 2 đường cực đại. Hỏi đường cực đại gần nguồn A nhất sẽ cách A bao nhiêu cm
A. 0,5 cm. B. 0,4 cm. C. 0,2 cm. D. 0,3 cm.
Bài 21: Trên mặt thoáng một chất lỏng, hai nguồn kết hợp A và B dao động với phương trình
uA=uB=acos(ωt). Tại một thời điểm M nằm cách A 15 cm, cách B 25 cm thấy sóng có biên độ cực tiểu, giữa
M và gợn sóng trung tâm có 2 gợn sóng. Biết AB=33cm, số đường cực đại cắt AB là:
A. 13. B. 11. C. 17. D. 15.
Bài 22: Trên bề mặt chất lỏng có hai nguồn kết hợp AB cách nhau 40cm dao động cùng pha. Biết sóng do
mỗi nguồn phát ra có tần số f=10(Hz), vận tốc truyền sóng 2(m/s). Gọi M là một điểm nằm trên đường
vuông góc với AB tại đó M dao động với biên độ cực đại. Đoạn AM có giá trị lớn nhất là:
A. 20 cm. B. 30 cm. C. 40 cm. D. 50 cm.
Bài 23: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn AB cách nhau 11cm dao động cùng pha
cùng tần số 20Hz, tốc độ truyền sóng trên mặt nước 80cm/s. Số đường dao động cực đại và cực tiểu quan sát
được trên mặt nước là:
A. 4 cực đại và 5 cực tiểu. B. 5 cực đại và 4 cực tiểu.
C. 5 cực đại và 6 cực tiểu. D. 6 cực đại và 5 cực tiểu.
Bài 24: Trong một thí nghiệm về giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp cùng pha A, B dao động
với tần số f=20(Hz). Tại một điểm M cách các nguồn A, B những khoảng 25 cm và 20 cm, sóng có biên độ
cực đại. Giữa M và đường trung trực của AB có bốn dãy cực tiểu. Tính tốc độ truyền sóng trên mặt nước.
Bài 25: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp dao động cùng pha O 1 và O2 cách
nhau 20,5cm dao động với cùng tần số f=15(Hz). Tại điểm M cách hai nguồn những khoảng d 1=23 cm và
d2=26,2 cm sóng có biên độ cực đại. Biết rằng giữa M và đường trực của O 1O2 còn một đường cực đại giao
thoa. Vận tốc truyền sóng trên mặt nước là:
A. 2,4 m/s B. 16 cm/s C. 48 cm/s D. 24 cm/s
Bài 26: Giao thoa sóng nước với hai nguồn A, B giống hệt nhau có tần số 40 Hz và cách nhau 10 cm. Tốc độ
truyền sóng trên mặt nước là 0,6 m/s. Xét đường thẳng By nằm trên mặt nước và vuông góc với AB. Điểm
trên By dao động với biên độ cực đại gần B nhất là:
A. 10,6 mm. B. 11,2 mm. C. 12,4 mm. D. 14,5 mm.
Bài 27: Trong hiện tượng giao thoa sóng nước, hai nguồn kết hợp A, B cách nhau 20 cm dao động điều hòa
cùng pha, cùng tần sổ f=40(Hz). Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 1,2 m/s. Xét trên đường tròn tâm A,
bán kính AB, điểm nằm trên đường tròn dao động với biên độ cực đại cách xa đường trung trực của AB nhất
một khoảng bằng bao nhiêu?
A. 26,1 cm. B. 9,1 cm. C. 9,9 cm. D. 19,4 cm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 183 -
Bài 28: Trong thí nghiệm giao thoa sóng trên mặt nước, hai nguồn kết hợp A, B giống nhau dao động với tần
số 13 Hz. Tốc độ truyền sóng trên mặt nước là 26 cm/s. Tại điểm M cách A, B lần lượt những khoảng
AM=19 cm, BM=21 cm sóng có biên độ cực đại. Giữa M và đường trung trực của AB còn có:
A. 3 dãy cực đại khác B. 2 dãy cực đại khác.
C. 1 dãy cực đại khác. D. không dãy có cực đại nào.

Bài 1:
d 2−d 1 0,375
1
( )
▪ Ta có: λ = m+ 2 ⇒ λ = m+ 1
2
v
( )
1
▪ Tần số sóng f = λ = m+ 2 .880
▪ Vì fmin  m – 0  fmin = 0,5.880 = 440 Hz
Bài 2: T
ω v
▪ a có f = 2 π = 5Hz; ⇒ Bước sóng λ = f =¿2cm
d 2−d 1 21−18
▪ Ta có = = 1,5 ⇒ M là cực tiểu bậc 2
λ 2
Bài 3:
▪ Theo bài ra ta có d2 - d1 = AM – MB = 2 = n.λ
▪ Vì giữa M và trung trực không còn cực đại nào ⇒ n = 1
⇒ Bước sóng λ=2cm

⇒ Vận tốc truyền sóng v = λ.f = 30cm/s
Bài 4:
▪ Xét cực đại trên DC
d 2−d 1 50−30
▪ Tại D ta có = =¿ 3,3 = nD
λ 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 184 -

' '
d −d 30−50
2 1
▪ Tại C ta có = =¿ -3,3 = nC
λ 6
⇒ -3,3 ≤ n ≤ 3,3
⇒ Có 7 điểm dao động cực đại
▪ Xét cực tiểu trên DC
d 2−d 1 50−30 1
▪ Tại D ta có = = 3,3 = m D + 2 ⇒ mD = 2,8
λ 6
' '
d 2−d 1 30−50 1
▪ Tại C ta có = = -3,3 = mC + 2 ⇒ mC = -3,8
λ 6
⇒ -3,8 ≤ m ≤ 2,8
⇒ Có 6 điểm dao động cực tiểu
Bài 5:
v
▪ Ta có bước sóng λ = f =¿ 1,5 cm
d 2−d 1 8 √ 2−8
▪ Tại D ta có = =¿ 2,2 = nD
λ 1,5
' '
d 2−d 1 8−8 √ 2
▪ Tại C ta có = =¿ -2,2 = nC
λ 1,5
⇒ -2,2 ≤ n ≤ 2,2
⇒ Có 5 điểm dao động với biên độ cực đại trên CD
Bài 6:
v
▪ Ta có bước sóng λ¿ f =¿ 2 cm
AB 12 ,5
▪ |n|≤ λ = 2 =¿ 6,25
⇒ -6,26 ≤ n ≤ 6,25 ⇒ Có 13 điểm dao động cực đại

Bài 7:
▪ Ta có f=100Hz
▪ Giả sử M là cực đại nên d1 - d2 = 12 = n.λ (1)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 185 -

' '
▪ N là cực đại d 1−d 2=¿ (n+3).λ (2)
▪ Từ (1) và (2) ⇒ 36 = 12 + 3.λ ⇒ λ=8cm
▪ Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 100.0,008 = 0,8m/s
Bài 8:
▪ Tìm số điểm dao động cùng pha với A trên AI
AI
▪ λ = 4,8 ⇒ có 4 điểm dao động cùng pha với A trên AI
▪ Tìm số điểm dao động cùng pha với A trên AM
AM
▪ λ = 8 ⇒ có 8 điểm dao động cùng pha với A trên AM
⇒ trên MI có 4 điểm dao động cùng pha với A

⇒ trên MN có 8 điểm dao động cùng pha với A
Bài 9:
v
AN −BN
▪ =¿ -2,5 ⇒ N là cực tiểu thứ 3 về phía A
λ
Bài 10:
▪ Vì M là cực đại nên d1 - d2 = n.λ
▪ Vì giữa M và trung trực có 2 dãy cực đại nên n = -3
⇒ 25,5 – 30 = -3.λ ⇒ λ=1,5 cm

⇒ Vận tốc truyền sóng v=24 cm/s
Bài 11:
v
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 186 -

AN −BN
▪ Ta có =¿ 2,5 ⇒ Điểm N là điểm đứng yên kể từ trung trực của AB về phía B thứ 3
λ
Bài 12:
v
▪ Ta có bước sóng λ¿ f =¿ 1,5 cm
{
¿ d 1=12 ( cm ) 12 √ 2−12
▪ Tại D ¿ d =12 √ 2 ( cm ) ⇒ 1 ,5
2
= 3,3 = nD
{
¿ d 1=12 √ 2 ( cm ) 12−12 √ 2
'
▪ Tại C ¿ d ' =12 ( cm ) ⇒ 1 ,5 = -3,3 = nC

2
⇒ -3,3 ≤ n ≤ 3,3
▪ Có 7 điểm dao động cực đại trên CD
Bài 13:
λ λ
▪ Vì AM - MB¿ ( 2 n+1 ) . 2 và AN – NB ¿ ( 2 n+1 ) . 2
▪ ⇒ M, N là cực tiểu giao thoa
Bài 14:
π ( d 1−d 2 )
▪ Biên độ sóng tại trung trực A M =2. a . cos =2. a
λ
Bài 15:
▪ Giả sử M là cực đại ⇒ d1 - d2 = MS1 - MS2 = 12mm = k.λ
▪ N là cực đại
' '
⇒ d 1−d 2 = M'S1 - M'S2 = 36mm = (k+3).λ
⇒ 36 = k.λ + 3.λ ⇒ λ=8mm

⇒ Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 8.30 = 240mm/s = 24cm/s
d 1−d 2 12
▪ Măt khác = = 1,5 cực tiểu
λ 8
Bài 16:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 187 -

π ( d 2−d 1 )
▪ Biên độ sóng tại M là AM = 2.a.cos
λ
⇒ Cực đại khi d2 - d1 = k.λ

Bài 17:
v
18 √2−18 1
▪ Tại C d1 = 18√ 2 (cm); d2 = 18(cm) ⇒ 2 = 3,72 = m C + 2 ⇒ mC = 3,52
' ' 18−0 1

▪ Tại B d 1=18 (cm); d 2 = 0(cm) ⇒ 2 = 9 = m C + 2 ⇒ mC = 8,5
⇒ 3,5 < m < 8,5 ⇒ m = 4;5;6;7;8

Bài 18:
v
d 2−d 1 18−7 1
▪ Tại M = =11=m M + ⇒ mM = 10,5
λ 1 2
' '
d 1−d 2 11−16 1
▪ Xét tại N = = -5 = mN + 2 ⇒ mN = -5,5
λ 1
 -5,5 < m < 10,5

⇒ Trên MN có 16 điểm dao động cực tiểu
Bài 1:
v
▪ Vì M là cực đại nên d2 – d1 = n.λ
▪ Vì M gần đường trung trực nhất nên n=-l; d1=AM=AB=20 cm
⇒ d2 = 17 cm
1 2 2
▪ Xét ΔABM áp dụng định lý hàm cos ta có d 2=d 1+ A B - 2.AB.d1.cosα
'
AH
⇒ cosα = 0,638 = ⇒ AH' = 12,775cm
20
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 188 -
⇒ H'I = HM = 12,775 – 10 = 2,775 cm = 27,75 mm
Bài 2:
v
▪ Ta có bước sóng λ¿ f =¿ 1,2 cm
▪ Số điểm dao động cùng pha với A trên AN là
AN 16
= = 13,3 có 13 điểm dao động cùng pha với A trên AN
λ 1 ,2
▪ Số điểm dao động cùng pha với A trên AN là
'
AM 20
= = 16,6 có 16 điểm dao động cùng pha với A trên AM'
λ 1, 2
⇒ Trên MN có 3 điểm dao động cùng pha với A
Bài 3:
▪ Vì A là dao động cực đại ⇒ d2 - d1 = n.λ
▪ Để L là lớn nhất thì n = l ⇒ d2 - d1 = l(m) (1)
2 2 2
▪ Xét tam giác vuông AS1S2 ⇒ d 2−d 1=3 (2)
▪ Lấy (2) chia (l) ⇒ d2 + d1 = 9
{
¿ d 2−d 1=1
▪ Giải hệ phương trình ¿ d + d =9 ⇒ d2 = 5m; d1 = 4m
2 1
Bài 4:
v
▪ Vì M là cực tiểu
( ) 1
▪ d2 - d1 = m+ 2 .λ = 3,5.λ = 14cm (1)
2 2 2 2
▪ Xét tam giác vuông AMB ta có d 2−d 1=A B =17 (2)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 189 -

▪ Lấy (2) chia (1) ta có d2 + d1 = 20,64 (cm) (3)
Giải hệ { ¿ d 2−d 1=14 cm

¿ d 2+ d 1=20 , 64 cm
⇒ d1 = 3,32 cm và d2 = 17,32 cm
Bài 5:
▪ Ta có vì M là cực đại ⇒ d2 - d1 = n.λ với n=1
⇒ d2 - d1 = 5 (cm) (1)
▪ Xét tam giác vuông AHM ⇒ d1 =√ 5 + ( 10−x )

2 2
▪ Xét tam giác vuông BHM ⇒ d2 =√ 5 + ( 10+ x )

2 2
▪ Thay vào (1) ta có: √ 5 + ( 10+ x ) −√ 5 + ( 10−x ) =¿ 5cm

2 2 2 2
⇒ x=2,81cm
Bài 6:
▪ Với I là trung điểm của AB. xét số dao động cực đại trên AI
AB
▪ Ta có |n|≤ λ =¿ 12,5; -12,5 ≤ n ≤ 12,5
⇒ Trên AI có 12 đường dao động cực đại

⇒ Số điểm dao động cực đại trên đường thẳng (d) là 12×2=24 điểm
Bài 7:
( )
1
▪ Vì M là cực tiểu d2 - d1¿ m+ 2 . λ=¿ 1cm (1)
▪ Xét tam giác vuông S1HM ta có d1 = √ 2 + ( 4−x )

2 2
▪ Xét tam giác vuông S2HM ta có d2 = √ 2 + ( 4 + x )

2 2
▪ Thay d1 và d2 vào (1) ta có: √ 2 + ( 4 + x ) −√ 2 + ( 4−x ) = 1cm

2 2 2 2
⇒ x = 0,56 cm
Bài 8:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 190 -

▪ Vì A là cực đại xa S1 nhất nên d2 - d1 = n.λ = 1(m) vì n=l
2 2 2
▪ Xét tam giác vuông d 2−d 1=S 1 S 2=¿ 22 = 4
 {
¿ d2 + d1 =4
¿ d 2−d 1=1
⇒ d1 = 1,5(m) và d2 = 2,5(m)
Bài 9:
▪ Vì M là cực đại ⇒ d2 - d1 = λ = 0,5 (cm)
▪ Xét tam giác vuông MHA d1 = √ 10 0 + ( x−0 , 5 )

2 2
▪ Xét tam giác vuông MHB d2 = √ 10 0 + ( x+ 0 ,5 )

2 2
⇒ √ 10 02 + ( x+ 0 ,5 )2−√ 10 0 2+ ( x −0 ,5 )2 = 0,5
⇒ x = 57,73(m)
Bài 10:
▪ Xét M là dao động cực đại d2 - d1 = n.λ = 2 (cm) (1)
2 2 2
▪ Xét tam giác vuông MAB: d 2−d 1=4 0
⇒ d2 + d1 = 800
{
¿ d 2−d 1=2 ( cm )
▪ Giải hệ phương trình ¿ d + d =800 ( cm )
2 1
⇒ d2 = 401(cm); d1 = 399 (cm)

Bài 11:
▪ Vì A là cực đại ⇒ d2 - d1 = n.λ vì n=5
⇒ d2 - d1 = 2(m) (1)
2 2 ' 2
▪ Xét tam giác A S1 S 2 :d 2−d 1=S 1 S 2=2 ,2
▪ d2 + d1 = 2,42 (m) (2)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 191 -

▪ Từ (1) và (2) ⇒ d2 = 2,21 m; d1 = 0,21 m
Bài 12:
v 40
▪ Ta có bước sóng λ¿ f = 20 =¿ 2 cm
| ¿ d 1=0 d 2−d 1 20
▪ Tại A ¿ d = AB=20 cm ⇒ λ = 2 = 10 = nA
2
▪ Tại M | ¿ d 1=20 √ 3 cm
¿ d 2=20 cm
d 2−d 1 20−20 √ 3
⇒ = = -7,32 = nM
λ 2
⇒ -7,32 ≤ n ≤ 10
⇒ có 17 điểm dao động cực đại trên AM
Bài 13:
▪ Vì M là điểm dao động cùng pha với I nên ⇒AM=AI+n.λ
2
▪ Vì M là gần I nhất nên AM2 = 82+( 4 √ 5 ) = 144
⇒ AM = 12 cm = 8 + λ
⇒ Bước sóng λ = 4cm
▪ Vì N là dao động cực tiểu nên d2 - d1 = (m+0,5).λ
d 2−d 1
▪ Ta có Tại A d1 = 0; d2 = 16 cm ⇒ 4 = 4 = mA + 0,5
⇒ mA = 3,5
⇒ Cực tiểu tại N ứng với mN = 3
▪ Ta có d2 - d1 = (3+0,5).4 = 14cm (1)
2 2 2
▪ Xét tam giác vuông NAB ⇒ d 2−d 1=A B =¿ 162 (2)
128
▪ Lấy (2) chia (1) ta có d2 + d1 = 7 (cm)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 192 -

{
¿ d 2−d 1=14
▪ Giải hệ phương trình ¿ d + d = 128
2 1
7
⇒ d2=16,14cm; d1=2,14cm
Bài 14:
▪ Vì M là cực đại nên d2 - d1 = 25,5 – 30 = -4,5 = n.λ
▪ Vì giữa M và trung trực của S1S2 có 1 cực đại ⇒ n = -2
⇒ Bước sóng λ=2,25cm
▪ Vận tốc truyền sóng trên mặt nước v = λ.f = 36 cm/s
Bài 15:
π ( d 2−d 1 )
▪ Biên độ sóng tại 1 điểm: AM = 2.a.cos
λ
π ( d 2−d 1 )
▪ Để là cực đại thì AM = 2.a khi đó cos =¿ ±1 ⇒ d2 - d1 = k.λ
λ
Bài 16:
v
▪ Vì M là cực đại nên d2 - d1 = nM.λ
▪ Vì M gần A nhất nên nM = [ ] AB

λ =4
▪ ⇒ d2 - d1 = 8 (cm) (1)
2 2 2
▪ Xét ΔMAB vuông tại A có d 2−d 1=9 (2)
81
▪ Lấy (2) chia cho (1) ⇒ d2 + d1 = 8
{
¿ d 2−d1 =8
▪ Giải hệ ¿ d + d = 81 ⇒ d2 = 9,0625 cm; d1=1,0625cm
2 1
8
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 193 -

Bài 17:
▪Vì A là cực đại nên d2 - d1 = nA.λ
▪Vì A là cực đại xa S1 nhất nên nA=l
⇒ d2 - d1 = 1 (cm) (1)
2 2 2
▪Xét ΔAS1S2 vuông tại S1 có d 2−d 1=2 (2)
▪Lấy (2) chia cho (1) ⇒ d2 + d1 = 4
{¿ d 2−d 1=1
¿ d2 + d1 =4
⇒ d2 = 2,5 cm; d1=l,5 cm
Bài 18:
λ
▪Khoảng cách của 2 điểm dao động với biên độ cực đại trên đường nối 2 nguồn là =¿1,5 ⇒ λ=3 cm
2
AB 15
▪Xét số đường dao động cực đại trên AB: |n|≤ = =5
λ 3
⇒ n = -4;-3;...0...3;4
▪Có 9 đường dao động cực đại mỗi đường dao động cực đại cắt đường tròn tại 2 điểm
⇒ có 18 điểm cắt đường tròn

Bài 19:
▪Ta có bước sóng λ = 1,5 cm
▪Để trên CD có 3 cực đại thì tại C ứng với đường cực đại có n=1
▪Vì C là cực đại nên d2 - d1 = 1,5 (cm)
▪Xét ΔACH vuông tại H có d1 = √ ( 4− √2 ) + x 2 2
= √ ( 4 +√ 2 ) + x
2 2
▪Xét ΔBCH vuông tại H có d2
▪Ta có √ ( 4 +√ 2 ) + x −√( 4−√ 2 ) + x =¿ 1,5

2 2 2 2
⇒ x = 9,7cm
Bài 20:
▪Vì M là cực đại nên d2 - d1 = n.λ = 6 cm
▪Vì giữa M và trung trực của AB có 2 đường cực đại nên n=3 ⇒λ=2cm
▪Giả sử N là cực đại gần nguồn A nhất
⇒ d '2−d '1=n N . λ với n N =[ ]AB

λ
=¿ 5
⇒ d2 - d1 = 10 (1)
▪Mặt khác d2 + d1 = 11 (2)
▪Giải hệ {
¿ d2 + d1 =11cm
¿ d 2−d 1=10 cm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 194 -
d2 = 10,5 cm; d1 = 0,5cm
Bài 21:
▪Vì M là cực tiểu nên d2 - d1 = m+ ( 12 ) . A = 10

▪Giữa M và gợn sóng trung tâm có 2 gọn sóng ⇒ m=2 ⇒ Bước sóng λ =
4cm
AB
▪Số đường dao động cực đại trên AB là |n|< = 8,25
λ
⇒ n = -8;-7....0....7;8
▪Có 17 đường dao động cực đại
Bài 22:
v
▪Ta có bước sóng λ¿ =¿ 4 cm
f
▪Vì M là cực đại nên d2 - d1 = nM.λ
▪Vì M xa A nhất nên nM = 1 ⇒ d2 - d1 = 20 (cm) (1)

2 2 2
▪Xét ΔMAB vuông tại A có d 2−d 1=4 0 (2)
▪Lấy (2) chia cho (1) ⇒ d2 + d1 = 80
{¿ d 2−d 1=20 cm
¿ d 2 +d 1=80 cm
⇒ d2 = 50cm; d1 = 30cm
Bài 23:
v
▪Ta có bước sóng λ¿ =¿ 4 cm
f
AB 11
▪Xét cực đại |n|< = =¿ 2,75
λ 4
⇒ n = -2;-l;0;l;2 có 5 đường cực đại
▪Xét cực tiểu m+| 12|< ABλ =¿ 2,75

⇒ m =-3; -2; -l; 0; l; 2 ⇒ Có 6 đường dao động cực tiểu
Bài 24: \
▪Vì M là cực đại nên d2 - d1 = 20 – 25 = -5 = n.λ
▪Vì giữa M và đường trung trực có 4 dãy cực tiểu ⇒ n = -4
⇒ Bước sóng λ=1,25 cm

⇒ Vận tốc truyền sóng vs=λ.f=25 cm/s
Bài 25:
▪Vì M là cực đại nên d2 - d1 = n.λ = 3,2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 195 -

▪Giữa M và đường trực của O1O2 còn một đường cực đại giao thoa ⇒n=2
▪Bước sóng λ=1,6 cm
▪Vận tốc truyền sóng vs=λ.f=24 cm/s
Bài 26:
v
▪Ta có bước sóng λ¿ =¿ 1,5 cm
f
▪Vì M là cực đại ⇒ d2 - d1 = n.λ
▪Vì M gần B nhất ⇒ n = 6
⇒ d2 - d1 = -9 cm hay d1 - d2 = 9 cm
2 2
▪Xét tam giác vuông MBA ta có d 2−d 1 = AB2 = 1002
100
⇒ d1 + d2 =
9
⇒ d1 = 10,055 cm; d2 = 1,055 cm
Bài 27:
v
▪Bước sóng λ¿ =¿ 3 cm
f
▪Ta có AM = AB = 20 cm
▪Vì M là cực đại nên d2 - d1 = nM.λ
▪Với nM = [ ]
AB
λ
=6
⇒ d2 - d1 = 3.6 = 18(cm)
⇒ d2 = 18+20 = 38cm
▪Xét tam giác ΔAMB
2 2
20 +3 8 −20 BH
▪cosα = =0 , 95= ⇒ BH = 36,1cm
2.20 .38 38
⇒ HI = BH – BI = 26,1 cm
Bài 28:
▪Vì M là cực đại ⇒ d2 - d1 = 21 – 19 = 2 = n.λ
v
▪Với λ¿ =¿ 2cm
f
⇒ n = 1 ⇒ Giữa M và đường trung trực không có cực đại nào
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 196 -

CHỦ ĐỀ 10. SÓNG DỪNG
1. Phản xạ sóng:
- Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản xạ cùng tần số, cùng bước sóng và
luôn luôn ngược pha với sóng tới.
- Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng phản xạ cùng tần số, cùng bước sóng và luôn
luôn cùng pha với sóng tới.
2. Hiện tượng tạo ra sóng dừng.
Sóng tới và sóng phản xạ truyền theo cùng một phương, thì có thể giao thoa với
nhau, và tạo ra một hệ sóng dừng. Trong sóng dừng có một số điểm luôn luôn đứng yên gọi là nút, và một số
điểm luôn luôn dao động với biên độ cực đại gọi là bụng sóng.
3. Đặc điểm của sóng dừng:
- Đầu cố định hoặc đầu dao động nhỏ là nút sóng. Đầu tự do là bụng sóng.
- Khoảng cách hai điểm nút hoặc hai điểm bụng gần nhau nhất
λ
là:
2
λ
- Khoảng cách giữa điểm bụng và điểm nút gần nhau nhất là:
4
- Nếu sóng tới và sóng phản xạ có biên độ A (bằng biên độ của nguồn) thì biên độ dao động tại điểm bụng là
2A, bề rộng của bụng sóng là 4A.
T
- Khoảng thời gian giữa hai lần sợi dây căng ngang (các phần tử đi qua VTCB) là
2
- Vị trí các điểm dao động cùng pha, ngược pha:
+ Các điểm đối xứng qua một bụng thì cùng pha (đối xứng với nhau qua đường thẳng đi qua bụng sóng và
vuông góc với phương truyền sóng). Các điểm đối xứng với nhau u
B
qua một nút thì dao động ngược pha. Q
N
O t
+ Các điểm thuộc cùng một bó sóng (khoảng giữa hai nút liên tiếp) P
M
thì dao động cùng pha vì tại đó phương trình biên độ không đổi dấu.
Các điểm nằm ở hai phía của một nút thì dao động ngược pha vì
tại đó phương trình biên độ đổi dấu khi qua nút.
→ Các điểm trên sợi dây đàn hồi khi có sóng dừng ổn định chỉ có thể cùng hoặc ngược pha.
Hình vẽ
- M, P đối xứng qua bụng B nên cùng pha dao động. Dễ thấy phương trình biên độ của P
M và P cùng dấu. Suy ra, M và P dao động cùng pha.

B
O
Tên Gv: ……………………………………….. Q Trang - 197

M -
N
- M, Q đối xứng qua nút N nên ngược pha dao động. Dễ thấy phương trình biên độ của M và Q ngược dấu
nhau. Suy ra, M và Q dao động ngược pha.
4. Điều kiện để có sóng dừng:
λ
a) Trường hợp hai đầu dây cố định (nút): L=k ¿;
2
* số bó sóng = số bụng sóng = k
* số nút sóng = k+1
{
¿ λmin =2. L
v
→ f k =k . → v
2. L ¿ f min = → f k =k . f min f min =f k+1−f k
2. L
v
Trường hợp tần số do dây đàn phát ra (hai đầu cố định): f k =k .
2. L
Ứng với:
v
k = 1⇒ phát ra âm cơ bản có tần số f1 = fk =
2l
k = 2,3,4... có các họa âm bậc 2 (tần số 2f1), bậc 3 (tần số 3f1)
Vậy: Tần số trên dây hai đầu cố định tỉ lệ với các số nguyên liên tiếp: 1, 2, 3,…
λ
b) Trường hợp một đầu là nút, một đầu là bụng: λ = (2k+1) (k∈N)
4
* số bó sóng = k
* số bụng sóng = số nút sóng = k+1
{
¿ λmin =4. L
v
→ f k =( 2 k +1 ) . → v f k+1−f k
4. L ¿ f min = → f k =( 2 k +1 ) . f min f min =
4. L 2 ❑
v
Trường hợp tần số do ống sáo phát ra (một đầu kín, một đầu hở): f k =( 2 k +1 ) .
4. L
Ứng với: k =1,2,3... có các họa âm bậc 3 (tần số 3f1), bậc 5 (tần số 5f1)…
Vậy: Tần số trên dây 1 đầu cố định tỉ lệ với các số nguyên lẻ liên tiếp: 1, 3, 5,…
5. Biên độ tại một điểm trong sóng dừng
* Với x là khoảng cách từ M đến đầu nút sóng thì biên độ:
| ( xλ )|
A M =2. A sin 2 π
* Với x là khoảng cách từ M đến đầu bụng sóng thì biên độ:
| ( xλ )|
A M =2. A cos 2 π
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 198 -

* Các điểm có cùng biên độ (không kể điểm bụng và điển nút) cách đều nhau
λ
một khoảng . Nếu A là biên độ sóng ở nguồn thì biên độ dao động tại các điểm
4
này sẽ là A1 = A√ 2
6. Vận tốc truyền sóng trên dây:
Phụ thuộc vào lực căng dây F và mật độ khối lượng trên một đơn vị chiều dài μ.
Ta có: V =
√ F
μ
với μ=
m
L

Ví dụ 1: Thực hiện thí nghiệm sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định có chiều dài 90cm. Tần số của
nguồn sóng là 10Hz thì thấy trên dây có 2 bụng sóng. Xác định vận tốc truyền sóng trên dây:
A. 9m/s B. 8m/s C. 4,5m/s D. 90cm/s
Giải
▪Sóng dừng trên sợi dây hai đầu cố định:
λ λ
▪l=k . =2. =λ=¿ 90cm
2 2
⇒ v = λ.f = 90.10 = 900cm = 9m/s
Ví dụ 2: Một sợi dây có hai đầu cố định. Sóng dừng trên dây có bước sóng dài nhất là L. Chiều dài của dây
là:
L
A. B. 2L C. L D. 4L
2
Giải
λ 2.l L
▪Ta có: l = k. ⇒λ= . Vậy λmax = 2.l = L ⇒ l =
2 k 2
Ví dụ 3: Một sợi dây hai đầu cố định, khi tần số kích thích là 48 Hz thì trên dây có 8 bụng. Để trên dây có 3
bụng thì trên dây phải có tần số là bao nhiêu?
A. 48 Hz B. 6 Hz C. 30 Hz D. 18 Hz
Giải
f 48
▪Ta có: f = k.f0 ⇒ f0 = = =6
k 8
▪f3 = 3.f0 = 3.6 = 18Hz
Ví dụ 4: Tạo sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định có chiều dài 1m, vận tốc truyền sóng trên dây là 30
m/s. Hỏi nếu kích thích với các tần số sau thì tần số nào có khả năng gây ra hiện tượng sóng dừng trên dây.
A. 20Hz B. 40 Hz C. 35 Hz D. 45 Hz
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 199 -

v 30
▪Ta có: f = k.f0 và f0 = = =¿15Hz. Kiểm tra với các giá trị tần số thì kết quả thỏa mãn là 45 Hz.
2. L 2
Ví dụ 5: Tạo sóng dừng trên sợi dây đàn hồi một đầu thả tự do một đầu gắn với máy rung. Khi trên dây có 3
bụng thì tần số kích thích là 50Hz. Để trên dây có 2 bụng thì tần số kích thích phải là bao nhiêu
100
A. 30Hz B. Hz C. 70 Hz D. 45 Hz
3
Giải
Đây là sợi dây một đầu cố định một đầu tự do ⇒ f = mf0 với m=(1,3,5,...). Trên dây có 3 bụng ⇒ m=5
⇒ f0 = 10Hz
Trên dây có 2 bụng ⇒ m = 3 ⇒ f3 = 30Hz
Ví dụ 6: Thực hiện thí nghiệm sóng dừng trên một sợi dây đàn hồi dài 1,2m với hai đầu cố định, người ta
quan sát thấy ngoài 2 đầu dây cố định còn có hai điểm khác trên dây không dao động. Biết khoảng thời gian
giữa hai lần liên tiếp sợi dây duỗi thẳng là 0,05s. Tốc độ truyền sóng trên dây là
A. 12 m/s B. 8 m/s C. 16 m/s D. 4 m/s
Giải
v
v=λ.f¿
T
+ Tìm λ :
Ngoài hai đầu cố định trên dây còn hai đầu nữa không dao động (đứng yên), tức là tổng cộng có 4 nút ⇒ 3
λ
bụng ⇒ l = 3. =¿ 1,2 ⇒ λ=0,8m
2
+ Tìm T: Cứ 0,05s sợi dây duỗi thẳng ⇒ T = 0,05.2 = 0,1s
λ 0,8
⇒v= = =¿ 8m/s
T 0,1
Ví dụ 7: Phương trình sóng dừng một sợi dây đàn hồi có dạng u = 3cos(25πx).sin(50πty) cm, trong đó x tính
bằng mét (m), t tính bằng giây (s). Tốc độ truyền sóng trên dây là
A. 200cm/s B. 2cm/s C. 4cm/s D. 4m/s
Giải
2π . x 2π . x
Ta có: = 25πx ⇒ λ = =¿ 0,08m
λ 25 π . x
ω 50 π
f= = =¿ 25Hz ⇒ v=25.0,08 = 2m/s
2π 2π
Ví dụ 8: Một sợi dây đàn hồi, hai tần số liên tiếp có sóng dừng trên dây là 50Hz và 70Hz. Hãy xác định tần
số nhỏ nhất có sóng dừng trên dây.
A. 20 B. 10 C. 30 D. 40
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 200 -

Giả sử sợi dây là hai đầu cố định như vậy hai tần số liên tiếp để có sóng dừng là:
f = k.f0 = 50Hz
f' = (k+1).f0 = 70Hz
⇒ f0 = 20 (Không thỏa mãn)
- Sợi dây một cố định, một tự do: f = m.f0 = 50
f' = (m+2).f0 = 70 ⇒ f0 = 10Hz
III. BÀI TẬP
Bài 1: Chọn câu sai khi nói về sóng dừng xảy ra trên sợi dây:
A. Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp sợi dây duỗi thẳng là nửa chu kỳ.
B. Khoảng cách giữa điểm nút và bụng liền kề là một phần tư bước sóng.
C. Khi xảy ra sóng dừng không có sự truyền năng lượng.
D. Hai điểm đối xứng với nhau qua điểm nút luôn dao động cùng pha.
Bài 2: Khi có sóng dừng trên một sợi dây đàn hồi thì:
A. Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần một sợi dây duỗi thẳng là một nửa chu kỳ sóng.
B. Khoảng cách giữa điểm nút và điểm bụng liền kề là một một nửa bước sóng.
C. Tất cả các phần tử trên dây đều đứng yên.
D. Hai điểm đối xứng với nhau qua điểm nút luôn dao động cùng pha.
Bài 3: Hai sóng dạng sin cùng bước sóng, cùng biên độ truyền ngược chiều nhau trên một sợi dây đàn hồi
với tốc độ 10 cm/s tạo ra một sóng dừng. Biết khoảng thời gian giữa 2 thời điểm gần nhau nhất mà dây duỗi
thẳng là 0,5s. Bước sóng là:
A. 5 cm B. 10 cm C. 20 cm D. 25 cm
Bài 4: Phát biểu nào sau đây về hiện tượng sóng dừng là đúng?
A. Hiện tượng sóng dừng chính là hiện tượng giao thoa sóng trên một phương xác định.
B. Khi xảy ra sóng dừng thì tất cả các phần tử môi trường truyền qua sẽ không dao động.
C. Sóng dừng chỉ xảy ra trên dây khi nguồn dao động được nối vào một đầu sợi đây.
D. Sóng dừng trên dây chỉ xảy ra trên sợi dây khi hai đầu dây được cố định.
Bài 5: Trên một sợi dây dài 2m đang có sóng dừng với tần số 100Hz, người ta thấy ngoài hai đầu dây cố định
còn có 3 điểm khác luôn đứng yên. Vận tốc truyền sóng trên dây là:
A. 60 m/s B. 80m/s C. 40m/s D. 100m/s
Bài 6: Một sợi dây chiều dài 1 căng ngang, hai đầu cố định. Trên dây đang có sóng dừng với n bụng sóng,
tốc độ truyền sóng trên dây là v. Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp sợi dây duỗi thẳng là:
v n.v L L
A. B. C. D.
n.L L 2nv nv
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 201 -
Bài 7: Dây AB = 40 cm căng ngang, hai đầu cố định, khi có sóng dừng thì tại M là bụng thứ 4 (kể từ B), biết
BM= 14 cm. Tổng số bụng trên dây AB là:
A. 14 B. 10 C. 12 D. 8
Bài 8: Trên một sợi dây hai đầu cố định đang có sóng dừng với tần số 100Hz. Người ta thấy có 4 điểm dao
động với biên độ cực đại và tổng chiều dài của sợi dây chứa các phần tử dao động đồng pha nhau là 0,5 m.
Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 50 m/s B. 100 m/s C. 25 m/s D. 200 m/s
Bài 9: Tìm phát biểu đúng về hiện tượng sóng dừng:
λ
A. Khoảng cách giữa hai bụng sóng là
2
B. Khi có sóng dừng trên dây có một đầu giới hạn tự do, điểm nguồn có thể là bụng sóng.
C. Để có sóng dừng trên sợi dây đàn hồi với hai đầu là nút sóng thì chiều dài dây phải bằng nguyên lần
nửa bước sóng.
λ
D. Khi có sóng dừng trên một sợi dây, hai điểm cách nhau dao động vuông pha với nhau.
4
Bài 10: Để có sóng dừng trên sợi dây đàn hồi với hai đầu dây có một đầu cố định và một đầu tự do thì chiều
dài của dây phải bằng:
A. Một số nguyên lần bước sóng. B. Một số nguyên lần phần tư bước sóng.
C. Một số nguyên lần nửa bước sóng. D. Một số lẻ lần phần tư bước sóng.
Bài 11: Sóng dừng đang xảy ra trên một sợi dây đàn hồi căng ngang có hai đầu cố định dài 2m với tần số 100
Hz. Để có sóng dừng trên dây thì phải thay đổi chiều dài sợi dây một lượng tối thiểu là 20 cm. Tốc độ truyền
sóng trên dây bằng:
A. 40 m/s B. 20 m/s C. 50 m/s D. 100 m/s
Bài 12: Khi có sóng dừng trên một dây AB thì thấy trên dây có 7 nút (A và B đều là nút). Tần số sóng là 42
Hz. Với dây AB và vận tốc truyền sóng như trên, muốn trên dây có 5 nút (A và B cũng đều là nút) thì tần số
phải là:
A. 58,8 Hz B. 28 Hz C. 30 Hz D. 63 Hz
Bài 13: Một sợi dây dài l=2m, hai đầu cố định. Người ta kích thích để có sóng dừng xuất hiện trên dây. Bước
sóng dài nhất bằng:
A. 1m B. 2m C. 4m D. 3m.
Bài 14: Một sợi dây căng ngang giữa hai điểm cố định cách nhau 60cm. Hai sóng có tần số gần nhau liên
tiếp cùng tạo ra sóng dừng trên dây là 84 Hz và 98 Hz. Biết tốc độ truyền sóng của các sóng trên dây là bằng
nhau. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 1,44 m/s B. 1,68 m/s C. 16,8 m/s D. 14,4 m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 202 -

Bài 15: Một sợi dây thép dài 75 cm, hai đầu gắn cố định. Sợi dây được kích thích cho dao động bằng một
nam châm điện được nuôi bằng dòng điện xoay chiều tần số 50 Hz. Trên dây có sóng dừng với 5 bụng sóng.
Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 60 m/s B. 20 m/s C. 15 m/s D. 30 m/s
Bài 16: Trong một thí nghiệm về sóng dừng trên một sợi dây có chiều dài L với hai đầu cố định. Trên dây có
sóng dừng với ba bụng sóng. Biết tốc độ truyền sóng trên dây là v. Thời gian giữa hai lần sợi dây duỗi thẳng
liên tiếp là
L 2L v 2v
A. B. C. D.
3v 3v 3L 3L
Bài 17: Quan sát sóng dừng trên một sợi dây L có một đầu cố định và một đầu tự do ta thấy trên dây chỉ có
một nút sóng không kể đầu cố định. Bước sóng trên dây bằng:
2L 3L L 4L
A. B. C. D.
3 4 4 3
Bài 18: Một sợi dây đàn hồi, hai đầu cố định. Khi tần số sóng trên dây là 30 Hz thì trên dây có 3 bụng sóng.
Muốn trên dây có 4 bụng sóng thì phải:
A. tăng tần số thêm 10 Hz. B. tăng tần số thêm 30 Hz.
20
C. giảm tần số đi 10 Hz. D. giảm tần số còn Hz.
3
Bài 19: Trên một sợi dây đàn hồi dài 1,8 m, hai đầu cố định, đang có sóng dừng với 6 bụng sóng. Biết sóng
truyền trên dây có tần số 100Hz. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 60 m/s B. 600 m/s C. 10 m/s D. 20 m/s
Bài 20: Trong một thí nghiệm về sóng dừng, trên một sợi dây đàn hồi dài 1,2 m với hai đầu cố định, người ta
quan sát ngoài hai đầu dây cố định còn có hai điểm khác trên dây không dao động. Biết khoảng thời gian
giữa hai lần sợi dây liên tiếp duỗi thẳng là 0,05s. Vận tốc truyền sóng trên dây là:
A. 12 m/s B. 16 m/s C. 8 m/s D. 4 m/s
Bài 21: Một sợi dây đàn hồi được treo thẳng đứng vào một điểm cố định. Người ta tạo ra sóng dừng trên dây
với tần số bé nhất là f1. Để lại có sóng dừng, phải tăng tần số tối thiểu đến giá trị f2. Tỉ số bằng
A. 3 B. 6 C. 2 D. 4
Bài 22: Một sợi dây căng giữa hai điểm cố định cách nhau 80 cm. Hai sóng có tần số gần nhau liên tiếp cùng
tạo ra sóng dừng trên dây là f1=70Hz và f2=84Hz. Tìm tốc độ truyền sóng trên dây. Biết tốc độ truyền sóng
trên dây không đổi.
A. 11,2 m/s B. 22,4 m/s C. 26,9 m/s D. 18,7 m/s
Bài 23: Trong một thí nghiệm tạo sóng dừng trên dây dài 0,4 m, một đầu dây dao động với tần số 60 Hz thì
dây rung với 1 múi. Để dây rung với 2 múi thì tốc độ truyền sóng trên dây không đổi thì tần số phải:
A. Tăng 2 lần. B. Giảm 4 lần. C. Giảm 2 lần. D. Tăng 4 lần.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 203 -

Bài 24: Một sợi dây đàn hồi dài 1,2 m được treo lơ lửng trên một cần rung, cần có thể rung theo phương
ngang với tần số thay đổi được từ 100Hz đến 125Hz. Tốc độ truyền sóng trên dây là 6m/s. Trong quá trình
thay đổi tần số mang của cần, có thể tạo ra bao nhiêu lần sóng dừng trên dây? (biết rằng khi có sóng dừng
đầu nối với cần rung là nút sóng)
Bài 25: Sóng dừng trên dây AB có chiều dài 1,8m với A là nút và B là bụng, giữa A và B còn 4 nút khác.
Điểm M là trung điểm của AB. Biên độ dao động của M so với biên độ dao động của điểm thuộc vị trí bụng
sóng nhận tỉ số là:
A. 0,71 B. 0,87 C. 0,50 D. 2,00
Bài 26: Quan sát sóng dừng trên một đoạn dây đàn hồi AB. Đầu A được giữ cố định. Với đầu B tự đo và tần
số sóng là 22 Hz thì trên dây có 6 nút (tính cả nút sóng ở hai đầu dây). Nếu đầu B cố định và coi tốc độ
truyền sóng trên dây như cũ, để vẫn có 6 nút thì tần số sóng phải bằng:
A. 20 Hz B. 18 Hz C. 25 Hz D. 23 Hz
Bài 27: Người ta tạo sóng dừng trên một dây AB dài 0,8m. Đầu B cố định, đầu A gắn với cần rung với tần số
f (35 Hz<f). Biết tốc độ truyền sóng trên dây bằng 8m/s. Tần số sóng bằng bao nhiêu?
A. 38 Hz B. 40 Hz C. 42 Hz D. 36 Hz
Bài 28: Một sợi dây đàn hồi dài 1,2m hai đầu cố định được rung với tần số f. Tốc độ truyền sóng trên dây
v=60m/s. Trên dây có sóng dừng. Tần số f và số nút (không kể hai đầu dây) là:
A. 100 Hz; 4 nút B. 6 Hz; 2 nút C. 75 Hz; 3 nút D. 100 Hz; 3 nút
Bài 29: Một sợi dây đàn hồi dài 60 cm, Tốc tốc độ truyền sóng trên dây 8m/s, treo lơ lửng trên một cần rung,
cần dao động theo phương ngang với tần số f thay đổi từ 80 Hz đến 120 Hz. Trong quá trình thay đổi tần số,
có bao nhiêu giá trị tần số có thể tạo ra sóng dừng trên dây?
A. 8 B. 6 C. 15 D. 7
Bài 30: Một sợi dây đàn hồi được treo thẳng đứng vào một điểm cố định, đầu kia để tự do. Người ta tạo sóng
f2
dừng trên dây với tần số bé nhất là f1. Để lại có sóng dừng, phải tăng tần số tối thiểu đến giá trị f 2. Tỷ số
f1
bằng:
A. 4 B. 5 C. 6 D. 3
Bài 1: Một sóng nước lan truyền trên bề mặt nước tới một vách chắn cố định, thẳng đứng và phản xạ trở lại.
Sóng tới và sóng phản xạ:
A. Khác tần số, ngược pha. B. Khác tần số, cùng pha.
C. Cùng tần số, cùng pha. D. Cùng tần số, ngược pha.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 204 -

Bài 2: Khảo sát hiện tượng giao thoa trên một dây đàn hồi AB có đầu A nối với nguồn có chu kỳ T, biên độ
a, đầu B bị buộc chặt. Phương trình sóng tới tại B là u TB = acos ( 2Tπt ). Phương trình sóng tới, sóng phản xạ
tại điểm M cách B một khoảng x là:
A. uTM = A.cos2π ( Tt + xλ ); u
PM = A.cos2π( Tt − xλ )
= A.cos2π( − ); u = A.cos2π( + )
t x t x
B. uTM PM
T λ T λ
= A.cos2π( + ); u = -A.cos2π( − )
t x t x
C. uTM PM
T λ T λ
= A.cos2π( − ); u = -A.cos2π( + )
t x t x
D. uTM PM
T λ T λ
Bài 3: Một sợi dây AB dài 100 cm căng ngang, đầu B cố định, đầu A gắn với một nhánh của âm dao thoa
dao động điều hòa với tần số 40 Hz. Trên dây AB có một sóng dừng ổn định, A được coi nút sóng. Tốc độ
truyền sóng trên dây là 20 m/s. Kể cả A và B, trên dây có:
A. 3 nút và 2 bụng B. 7 nút và 6 bụng C. 9 nút và 8 bụng D. 5 nút và 4 bụng
Bài 4: Một sợi dây đàn hồi có độ dài AB=80cm, đầu B giữ cố định, đầu A gắn cần rung dao động điều hòa
với tần số 50 Hz theo phương vuông góc với AB. Trên dây có một sóng dừng với 4 bụng sóng, coi A,B là
hai nút sóng. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 20 m/s B. 10 m/s C. 5 m/s D. 40 m/s
Bài 5: Một dây AB dài 1,8 m căng thẳng ngang, đầu B cố định, đầu A gắn vào một bản rung tần số 100Hz.
Khi bản rung hoạt động, người ta thấy trên dây có sóng dừng gồm 6 bó sóng, với A xem như một nút. Tính
bước sóng và vận tốc truyền sóng trên dây AB:
A. λ=0,3m; v=60m/s B. λ=0,6m; v=60m/s C. λ=0,3m; v=30m/s D. λ=0,6m; v=120m/s
Bài 6: Một dây đàn hồi AB dài 60 cm có đầu B cố định, đầu A mắc vào một nhánh âm thoa đang dao động
với tần số f=50Hz. Khi âm thoa rung, trên dây có sóng dừng với 3 bụng sóng. Vận tốc truyền sóng trên dây
là:
A. v=15m/s B. v=28m/s C. v=20m/s D. v=25m/s
Bài 7: Trên dây AB dài 2m có sóng dừng có hai bụng sóng, đầu A nối với nguồn dao động (coi là một nút
sóng), đầu B cố định. Tìm tần số dao động của nguồn, biết vận tốc sóng trên dây là 200m/s.
A. 25 Hz B. 200 Hz C. 50 Hz D. 100 Hz
Bài 8: Thực hiện sóng dừng trên dây AB có chiều dài l với đầu B cố định, đầu A dao động theo phương trình
u=acos2πft. Gọi M là điểm cách B một đoạn d, bước sóng là λ, k là các số nguyên. Khẳng định nào sau đây
sai?
λ
A. Vị trí các nút sóng được xác định bởi công thức d = k.
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 205 -
λ
B. Vị trí các bụng sóng được xác định bởi công thức d = (2k+1).
2
λ
C. Khoảng cách giữa hai bụng sóng liên tiếp là d =
2
λ
D. Khoảng cách giữa một nút sóng và một bụng sóng liên tiếp là d =
4
Bài 9: Trên dây AB dài 2m có sóng dừng có hai bụng sóng, đầu A nối với nguồn dao động (coi là một nút
sóng), đầu B cố định. Tìm tần số dao động của nguồn, biết vận tốc sóng trên dây là 200m/s.
A. 200(Hz) B. 50(Hz) C. 100(Hz) D. 25(Hz)
Bài 10: Một dây cao su một đầu cố định, một đầu gắn với âm thoa dao động với tần số f. Dây dài 2m và vận
tốc sóng truyền trên dây là 20m/s. Muốn dây rung thành một bó sóng thì f có giá trị là:
A. 100 Hz B. 20 Hz C. 25 Hz D. 5 Hz
Bài 11: Một sợi dây đàn hồi dài 0,7m có một đầu tự do, đầu kia nối với một nhánh âm thoa rung với tần số
80Hz. Vận tốc truyền sóng trên dây là 32m/s. Trên dây có sóng dừng. Tính số bó sóng nguyên hình thành
trên dây:
A. 6 B. 3 C. 5 D. 4
Bài 12: Phát biểu sau đây là sai khi nói về sự phản xạ của sóng:
A. Sóng phản xạ luôn luôn có cùng chu kỳ với sóng tới

B. Sóng phản xạ luôn luôn có cùng pha với sóng tới
C. Sự phản xạ ở đầu tự do không làm đổi dấu của phương trình sóng.
D. Sự phản xạ luôn luôn có cùng vận tốc truyền với sóng tới nhưng ngược hướng
Bài 13: Sóng dừng là:
A. Sóng không lan truyền nữa do bị vật cản chặn lại

B. Sóng được tạo thành giữa hai điểm cố định trong môi trường
C. Sóng được tạo thành do sự giao thoa giữa sóng tới và sóng phản xạ
D. Sóng được tạo thành trên một sợi dây mà hai đầu được giữ cố định
Bài 14: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Khi có sóng dừng trên dây đàn hồi thì nguồn phát sóng ngừng dao động còn các điểm trên dây vẫn dao
động.
B. Khi có sóng dừng trên dây đàn hồi thì trên dây có các điểm dao động mạnh xen kẽ với các điểm đứng
yên.
C. Khi có sóng dừng trên dây đàn hồi thì trên dây chỉ còn sóng phản xạ, còn sóng tới bị triệt tiêu
D. Khi có sóng dừng trên dây đàn hồi thì tất cả các điểm trên dây đều dừng lại không dao động
Bài 15: Một dây AB dài 90 cm có đầu B thả tự do. Tạo đầu A một dao động điều hòa ngang có tần số 100
Hz ta có sóng dừng, trên dây có 4 múi nguyên. Vận tốc truyền sóng trên dây có giá trị bao nhiêu?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 206 -
A. 40 m/s B. 20 m/s C. 30 m/s D. 60 m/s

Bài 1: Trên một sợi dây đàn hồi AB dài 25 cm đang có sóng dừng, ta thấy có 6 điểm nút kể cả hai đầu A và
B. Hỏi còn bao nhiêu điểm trên dây dao động cùng biên độ, cùng pha với điểm M cách A 1cm?
A. 10 B. 9 C. 6 D. 5
Bài 2: Cho A, B, C, D, E theo thứ tự là 5 nút liên tiếp trên một sợi dây có sóng dừng, M, N, P là các điểm bất
kỳ của dây lần lượt trong khoảng AB, BC, DE thì có thể rút ra kết luận là
A. N dao động cùng pha P, ngược pha với M
B. M dao động cùng pha N, ngược pha với P
C. M dao động cùng pha P, ngược pha với N
D. Không thể kết luận được vì không biết chính xác vị trí các điểm M, N, P
Bài 3: Phương trình sóng dừng trên một sợi dây có dạng u=2cos(5πx)cos(20πt). Trong đó x tính bằng mét
(m), t tính bằng giây (s). Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 4 cm/s B. 100 cm/s C. 4 m/s D. 25 cm/s
Bài 4: Một sóng ngang truyền trên sợi dây đàn hồi rất dài với tần số 500Hz, người ta thấy hai điểm A, B trên
sơi dây cách nhau 200cm dao động cùng pha và trên đoạn dây AB có hai điểm dao động ngược pha với A.
Tốc độ truyền sóng trên dây là
A. v=400m/s B. v=1000m/s C. v=500m/s D. v=250m/s
Bài 5: Một sóng dừng trên dây được mô tả bởi phương trình: u = 4cos ( π4. x − π2 )cos (20 πt− π2 ) (x có đơn vị
là cm, t có đơn vị là s). Vận tốc truyền sóng là:
A. v=40cm/s B. v=60cm/s C. v=20cm/s D. v=80cm/s
Bài 6: Sóng dừng trên dây dài 1m với vật cản cố định, tần số 80 Hz. Vận tốc truyền sóng là 40 m/s. Cho các
điểm trên dây các vật cản cố định là 20cm, 30cm, 70 cm, 75 cm. Điều nào sau đây mô tả không đúng trạng
thái dao động của các điểm
A. M4 không dao động B. M2 và M3 dao động cùng pha
C. M1 và M2 dao động ngược pha D. M3 và M1 dao động cùng pha
Bài 7: Một sợi dây AB=50cm treo lơ lửng đầu A cố định, đầu B dao động với tần số 50Hz thì trên dây có 12
bó sóng nguyên. Khi đó điểm N cách A một đoạn 20cm là bụng hay nút sóng thứ mấy kể từ A và vận tốc
truyền sóng trên dây lúc đó là:
A. là nút thứ 6, v=4m/s B. là bụng sóng thứ 6, v=4m/s
C. là bụng sóng thứ 5, v=4m/s D. là nút sóng thứ 5, v=4m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 207 -

Bài 8: Một sợi dây đàn hồi AB dài 60 cm có đầu B cố định, đầu A mắc vào một nhánh âm thoa đang dao
động. Khi âm thoa rung, trên dây có sóng dừng với 3 bụng sóng. Một điểm M gần nhất cách đầu A là 5 cm
có sóng có biên độ 1 cm thì nơi rung mạnh nhất có sóng với biên độ bao nhiêu?
A. 2 cm B. 2√ 2 cm C. √ 2 cm D. √ 5 cm
Bài 9: Đầu một lò xo gắn vào một âm thoa đang dao động với tần số 240 (Hz). Trên lò xo suất hiện một hệ
thống sóng dừng, khoảng cách từ nút thứ 1 đến nút thứ 4 là 30(cm). Tính vận tốc truyền sóng:
A. 12(cm/s) B. 24(cm/s) C. 36(cm/s) D. 48(cm/s)
Bài 10: Trên dây AB dài 68 cm có sóng dừng. Biết rằng khoảng cách giữa 3 bụng sóng liên tiếp là 16 cm,
một đầu dây gắn với âm thoa dao động, một đầu tự do, số bụng sóng và số nút sóng trên dây là:
A. 9 và 9 B. 9 và 10 C. 9 và 8 D. 8 và 9
Bài 11: Trên một sợi dây đàn hồi căng ngang có sóng dừng, M là một bụng sóng còn N là một nút sóng. Biết
trong khoảng MN có 3 bụng sóng khác, MN=63cm, tần số của sóng f=20Hz. Bước sóng và vận tốc truyền
sóng trên dây là:
A. λ=3,6cm; v=7,2m/s B. λ=3,6cm; v=72cm/s C. λ=36cm; v=72cm/s D. λ=36cm; v=7,2m/s
Bài 1: Một sợi dây CD dài 1m, đầu C cố định, đầu D gắn với cần rung với tần số thay đổi được. D được coi
là nút sóng. Ban đầu trên dây có sóng dừng. Khi tần số tăng thêm 20Hz thì số nút trên dây tăng thêm 7 nút.
Sau khoảng thời gian bao nhiêu sóng phản xạ từ C truyền hết một lần chiều dài sợi dây.
A. 0,175s B. 0,07s C. 0,5s D. 1,2s
Bài 2: Một sợi dây đàn hồi AB =120 cm, có đầu B cố định, đầu A được gắn với một bản rung với tần số f.
Trên dây có sóng dừng với 4 bụng sóng. Biên độ tại bụng là 5cm. Tại điểm C trên dây gần B nhất có biên độ
dao động là 2,5 cm. Hỏi CB có giá trị là bao nhiêu?
A. 7,5 cm B. 5 cm C. 35 cm D. 25 cm
Bài 3: Một sợi dây mảnh đàn hồi AB dài 2,5 cm được căng theo phương ngang, trong đó đầu B cố định, đầu
A được rung nhờ dụng cụ để tạo sóng dừng trên dây. Tần số rung f có thể thay đổi được giá trị trong khoảng
từ 93Hz đến 100Hz. Biết tốc độ truyền sóng trên dây v=24m/s. Hỏi tần số f phải nhận giá trị nào dưới đây để
trên dây có sóng dừng?
A. 94 Hz B. 96 Hz C. 98 Hz D. 100 Hz
Bài 4: Một sóng cơ truyền trên một sợi dây rất dài thì một điểm M trên sợi có vận tốc dao động biến thiên
theo phương trình vM=20πcos(10π+φ) cm/s. Giữ chặt một điểm trên dây sao cho trên dây hình thành sóng
dừng, khi đó bề rộng một bụng sóng có độ lớn là
A. 8 cm B. 6 cm C. 10 cm D. 4 cm
Bài 5: Một sợi dây đàn hồi căng thẳng đứng đầu dưới cố định đầu trên gắn với một nhánh của âm thoa dao
động với tần số 12 Hz thấy dây xảy ra sóng dừng với 7 nút sóng. Thả cho đầu dưới của dây tự do để trên dây
vẫn xảy ra sóng dừng với 7 nút sóng thì tần số âm thoa phải:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 208 -
A. tăng lên 1,0Hz B. giảm xuống 1,0Hz C. giảm xuống 1,5Hz D. tăng lên 1,5Hz
Bài 6: Trên 1 dây AB xảy ra sóng dừng. Đầu A gắn vào một âm thoa, đầu B để tự do. Chiều dài dây là L.
Quan sát trên dây thấy có 5 bụng sóng. Tổng độ dài của các phần tử dây dao động ngược pha với điểm B là:
5L 4 ,5 L 4L 9L
A. B. C. D. .
9 9 9 5
Bài 7: Một sợi dây đàn hồi dài 1m được treo lơ lửng trên cần rung, cần có thể rung theo phương ngang với
tần số thay đổi được từ 100Hz đến 120Hz. Vận tốc truyền sóng trên dây là 8m/s. Trong quá trình thay đổi
tần số rung của cần, có thể tạo ra được bao nhiêu lần sóng dừng trên dây với số bụng khác nhau?
A. 7 B. 4 C. 5 D. 6
Bài 8: Trên một sợi dây căng ngang đang có sóng dừng. Xét 3 điểm A, B, C với B là trung điểm của đoạn
AC. Biết điểm bụng A cách nút C gần nhất 10cm. Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần liên tiếp để A có
li độ bằng biên độ dao động của điểm B là 0,2s. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 0,5 m/s B. 0,4 m/s C. 0,6 m/s D. 1,0 m/s
Bài 9: Một sóng dừng trên một sợi dây có dạng u=40sin(2,5πx)cosωt (mm), trong đó u là li độ tại thời điểm t
của một phần tử M trên sợi dây mà vị trí cân bằng của nó cách gốc tọa độ O một đoạn x (x đo bằng mét, t đo
bằng giây). Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần liên tiếp để một điểm trên bụng sóng có độ lớn của li độ
bằng biên độ của điểm N cách một nút sóng 10 cm là 0,125s. Tốc độ truyền sóng trên sợi dây là:
Bài 10: Sóng dừng xuất hiện trên sợi dây với tần số f=5Hz. Có 4 điểm trên dây là O, M, N, P với O là điểm
nút, P là bụng sóng gần O nhất, hai điểm M và N thuộc đoạn OP. Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp để
1 1
giá trị li độ của điểm P bằng biên độ dao động của điểm M, N lần lượt là s và s. Biết khoảng cách
20 15
MN=0,2cm, bước sóng trên dây là
A. 5,6 cm B. 4,8 cm C. 1,2 cm D. 2,4 cm
Bài 11: Một sợi dây đàn hồi căng ngang, đang có sóng dừng ổn định. Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp
sợi dây duỗi thẳng là 0,1s tốc độ truyền sóng trên dây là 3m/s. Khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất
trên sợi dây dao động cùng pha và có biên độ dao động bằng một nửa biên độ biên độ của bụng sóng là:
A. 10cm B. 8 cm C. 20 cm D. 30 cm
Bài 12: Trên một sợi dây đang có sóng dừng, ba điểm kề nhau M, N, P dao động cùng biên độ 4mm. Biết
NP
dao động tại N ngược pha với dao động tại M và khoảng cách MN ¿ =¿ 1cm. Cứ sau khoảng thời gian
2
ngắn nhất là 0,04s thì sợi dây lại có một dạng đoạn thẳng. Lấy π=3,14 thì tốc độ dao động của phần tử vật
chất tại điểm bụng khi qua vị trí cân bằng
A. 375 mm/s B. 363 mm/s C. 314 mm/s D. 628 mm/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 209 -

Bài 13: Trên một sợi dây có sóng dừng, điểm bụng M cách nút gần nhất N một đoạn 10 cm, khoảng thời gian
giữa hai lần liên tiếp trung điểm P của đoạn MN có cùng li độ với điểm M là 0,1 giây. Tốc độ truyền sóng
trên dây là:
Bài 14: Một sợi dây đàn hồi căng ngang, đang có sóng dừng ổn định. Trên dây, A là một điểm nút, B là điểm
bụng gần A nhất với AB=18cm, M là một điểm trên dây cách B một khoảng 12 cm. Biết rằng trong một chu
kỳ sóng, khoảng thời gian mà độ lớn vận tốc dao động của phần tử B nhỏ hơn vận tốc cực đại của phần tử M
là 0,1s. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 3,2 m/s B. 5,6 m/s C. 4,8 m/s D. 2,4 m/s
Bài 15: Một sóng dừng trên dây có dạng u=acos(10πx)cos(πt) mm, trong đó u là li độ của điểm cách gốc tọa
10
độ một đoạn x (x tính bằng đơn vị m). Một điểm M cách một nút một khoảng cm có biên độ là 5mm.
3
Tính a?
10
A. mm B. 5√ 2mm C. 5√ 7mm D. 5√ 3mm
√3
Bài 16: Trên một sợi dây dài 16cm được tạo ra sóng dừng nhờ nguồn có biên độ 4 mm. Biên độ không đổi
trong quá trình truyền sóng. Người ta đếm được trên sợi dây có 22 điểm dao động với biên độ 5 mm. Biết
hai đầu sợi dây là 2 nút. Số nút và bụng sóng trên dây là:
A. 22 bụng, 23 nút B. 8 bụng, 9 nút C. 11 bụng, 12 nút D. 23 bụng, 22 nút
Bài 17: Một sợi dây đàn hồi căng ngang, đang có sóng dừng ổn định. Trên dây A là một điểm nút, B là điểm
bụng gần A nhất với AB =14cm, gọi C là một điểm trong khoảng AB có biên độ bằng nửa biên độ của B.
Khoảng cách AC là
A. 14/3 B. 7 C. 3,5 D. 1,75
Bài 18: Một sợi dây đàn hồi căng ngang, đang có sóng dừng ổn định. Trên dây A là một điểm nút, B là điểm
bụng gần A nhất, C là trung điểm của AB, với AB=10cm. Biết khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần mà li
độ dao động của phần tử tại B bằng biên độ của phần tử tại C là 0,1s. Tốc độ truyền sóng trên dây là:
A. 0 B. 1(m/s) C. √ 3 (m/s) D. 2(m/s)
Bài 1:
Từ hình ảnh sóng dừng ta thấy có 5 điểm dao động cùng biên độ, cùng pha với M
Bài 2:
▪Từ hình vẽ ta thấy
▪ M, N dao động ngược pha
▪N, P dao động cùng pha
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 210 -

▪M, P dao động ngược pha
Bài 3:
2π . x
▪Ta có 5π.x = ⇒ λ=0,4(m)
λ
ω
▪Tần số f ¿ =¿ 10Hz
2π
▪Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 4m/s
Bài 4:
▪Vì A, B dao động cùng pha AB = n.λ
▪Giữa A và B có 2 điểm dao động ngược pha với A ⇒ n = 2
⇒ bước sóng λ = 100cm

⇒ Tốc độ truyền sóng trên dây v = λ.f = 500m/s
Bài 5:
π . x 2 π .x
▪Ta có = ⇒ λ = 8(cm)
λ λ
ω
▪Tần số f ¿ =¿ 10Hz
2π
▪Tốc độ truyền sóng vs = λ.f = 80cm/s
Bài 6:
v
▪Ta có bước sóng λ ¿ =¿ 0,5m = 50cm
f
▪Đối với vật cản cố định điều kiện để có sóng dừng
λ 2. L
▪L = k. ⇒k= = 4 ⇒ Có 4 bụng sóng.
2 λ
▪Từ hình vẽ
▪Đáp án A: Đúng vì M4 là nút sóng
▪Đáp án B: Sai vì M2, M3 đối xứng nhau qua nút thì phải dao động ngược pha
▪Đáp án C: Đúng vì M1, M2 đối xứng nhau qua nút sóng
▪Đáp án D: Đúng vì M3 và M1 dao động cùng pha đối xứng nhau qua bụng sóng.
Bài 7:
▪Trường hợp 1 đầu cố định, 1 đầu tự do
λ
▪L = AB = (2k+1). với trên dây có 12 bó sóng nguyên ⇒ k=12
4
4.0 ,5
⇒ Bước sóng λ = = 0,08(m) = 8(cm)
2.12+ 1
⇒ Vận tốc truyền sóng vs = 4(m/s)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 211 -

2 π .20
▪Biên độ sóng tại N: AN = 2.A. sin = 0 ⇒ N là nút sóng
8
λ
▪AN = 20 = k. ⇒ k = 5 ⇒ là nút sóng thứ 6
2
Bài 8:
λ
▪Trường hợp 2 đầu cố định: L = AB = k.
2
▪Trên dây có một sóng dừng với 3 bụng sóng ⇒ k = 3

2 π .5
▪Biên độ sóng tại M là AM = l = 2.Asin ⇒ Abung = 2.A = √ 2cm
40
Bài 9:
3λ
▪Ta có L = 30 = ⇒ λ = 20cm
2
▪Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 240.20 = 4800cm/s = 48m/s
Bài 10:
λ
▪Khoảng cách giữa 3 bụng sóng liên tiếp là 16 cm ⇒ L = 16 = (3-1).
2
⇒ Bước sóng λ=16
λ
▪Trường hợp 1 đầu cố định, 1 đầu tự do: L = (2k+1). = 68 ⇒ k = 8
4
⇒ có 9 nút và 9 bụng
Bài 11:
▪Từ hình ảnh sóng dừng
λ λ
▪63¿ +3. ⇒ λ = 36cm
4 2
▪Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 20.36 = 7,2m/s

Bài 1:
λ
▪Trường hợp 2 đầu cố định L = CD = k.
2
v v 2f
▪Ta có lúc đầu f = k. = k. ⇒ k = (1)
2. L 2 v
▪Lúc sau f' = f+20 thì k' = k+7
v
▪f + 20 = (k+7). (2)
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 212 -

▪Thay (1) vào (2) ta có f + 20 = ( 2vf +7). v2 ⇒ v = 407 (m/s)

CD 1
=¿ =¿
▪Khoảng thời gian sóng phản xạ từ C truyền hết một lần chiều dài sợi dây : t v 40 0,175(s)
7
Bài 2:
λ
▪Trường hợp 2 đầu cố định L = AB = k.
2
▪Trên dây có một sóng dừng với 4 bụng sóng ⇒ k = 4

2 π . BC 2 π . BC π
▪Biên độ sóng tại C là AC = 2,5 = 5sin ⇒ = ⇒ BC=5cm
60 60 6
Bài 3:
λ 2. L
▪Trường hợp 2 đầu cố định: L = AB = k. ⇒ Bước sóng λ =
2 k
v 24
▪Tần số sóng f =k . =k . =¿ 4,8k
2. L 2.2, 5
▪Mà 93 ≤ f ≤ 100
⇒19,37 ≤ k ≤ 20,83
⇒ k = 20 nguyên ⇒ Tần số sóng f = 96 Hz
Bài 4:
▪Phương trình dao động của phần tử vật chất: u = A.cos(ω.t+φ) cm
▪Phương trình vận tốc dao động: v = u' = -ω.Asin(ωt+φ)
20 π
⇒ Ta có A¿ =¿ 2cm
10 π
▪Bề rộng của bụng sóng Δx = 4.A = 8cm
Bài 5:
λ 2. L
▪Trường hợp 2 đầu cố định: L = AB = k. ⇒ Bước sóng λ =
2 k
v
▪Tần số sóng f = k. với 7 nút sóng ⇒ k = 6
2. L
v
⇒ f1 = 12 ¿ 6. (1)
2L
v
▪Trường hợp 1 đầu cố định, 1 đầu tự do ⇒ f2 = (2k+1). Với 7 nút sóng ⇒ k = 6
4L
v
⇒ f2 = 13. (2)
4L
▪Từ (1) và (2) ⇒ f2 = 13Hz
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 213 -
Bài 6:
λ
▪Trường hợp 1 đầu cố định, 1 đầu tự do: L=(2k+1).
4
▪Trên dây thấy có 5 bụng sóng ⇒ k = 4
4. L
⇒ Bước sóng λ ¿
9
4. L
▪Từ hình vẽ ta thấy các phần tử dao động ngược pha với B là Δx = λ ¿
9
Bài 7:
λ v
▪Ta có L=1=(2k+1). ⇒ f = (2k+1).
4 4L
⇒ Tần số sóng f = (2k+1).2
▪Mà 100 ≤ f ≤ 120Hz ⇒ 24,5 ≤ k ≤ 29,5
⇒ có thể tạo ra được 5 lần sóng dừng trên dây với số bụng khác nhau
Bài 8:
λ
▪Ta có: =¿ 10cm ⇒ λ = 40cm M3 M1
4
▪Biết AB = 5cm
-2A 2A
▪Biên độ sóng tại B là: AB = 2. A . cos ( 240π .5 ) = A√ 2 M4 M2
▪Biên độ sóng của bụng sóng Abụng = 2.A
π
▪Dùng đường tròn lượng giác Δ φ M M3 = = ω.0,2 ⇒ ω = 2,5π (rad/s)
1
2
⇒ Tần số sóng f = 1,25(Hz)
⇒ Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 50cm/s = 0,5m/s
Bài 9:
▪Phương trình sóng trên một sợi dây u = 40sin(2,5πx)cosωt (mm)
2π . x
 2,5.π.x= ⇒ λ = 0,8(m) M2 M1
λ
2 π .10
▪Biên độ dao động của N là: AN = 2.A.sin = A√ 2 -2A 2A
80
M3 M4
π
▪Ta có góc quét Δ φ M M =Δ φ M M = =¿ ω.0,125
1 2
23 4
⇒ Tần số góc ω = 4π (rad/s)

▪Tần số f = 2(Hz)
▪Vận tốc truyền sóng vs = λ.f = 0,8.2 = 1,6m/s = 160 cm/s
Bài 10:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 214 -
1 1
▪Vì thời gian giữa hai lần liên tiếp li độ của P bằng biên độ của M, N là (s); (s)
20 15
1
▪Từ đường tròn lượng giác thời gian từ vị trí M1M2: t M M2 = (s) M2 M1
1
20
N2 N1
1
▪Từ đường tròn lượng giác thời gian từ vị trí N1N2: t N N2 = (s) N
1
15 -2A N M M 2A
1 1
− M3 M4
▪Thời gian sóng truyền đi từ M → N là: t = 15 20 1 (s)
=
2 120
MN 0 ,2
= =¿
▪Vận tốc truyền sóng vs = t 1 24 cm/s
120
v
⇒ Bước sóng: λ = =¿ 4,8cm
f
Bài 11:
T
▪Khoảng thời gian giữa hai lần sợi dây duỗi thẳng là =¿ 0,1 ⇒ T = 0,2
2
⇒ Bước sóng λ = v.T = 0,6m = 60cm
▪M1; M2; M3 là 3 điểm có cùng biên độ và cùng pha
▪Nhưng M1 gần M2 nhất
▪Ta có A M = A=2. Acos

1 ( 2. π60. M B )
1
⇒ M1B = 10cm ; M1M2 = 20cm

Bài 12:
λ
▪Từ hình vẽ ta có ⇒ =¿1,5cm ⇒ λ = 6cm
4
T
▪Khoảng thời gian giữa hai lần sợi dây duỗi thẳng là : = 0,04
2
2 π .0 ,5
⇒ T = 0,08 mà AM = 4 = Abụngsin
5
⇒ Biên độ của bụng Abụng = 8mm
2π
▪Vận tốc cực đại của điểm bụng : vmax(bụng) = ω.A = .8=¿ 628mm/s
0 , 08
Bài 13:
λ
▪Ta có MN¿ =¿10cm ⇒ λ = 40cm
4
T
▪Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp trung điểm P của đoạn MN có cùng li độ =¿ 0,1 ⇒ T = 0,2(s)
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 215 -

λ
⇒ Vận tốc truyền sóng v¿ =¿ 200cm/s
T
Bài 14:
λ
▪Từ hình vẽ AB¿ =¿ 18cm ⇒ λ = 72cm
4
2 π .12
▪Biên độ dao động của M: AM ¿2.A.cos =¿A
72
▪Vận tốc cực đại của điểm M: vmaxM = ω.AM = ω.A
|v B| ≤ vmaxM  [ v B ≤+ ω . A
v B ≥−ω . A
2π 2π 20 π
▪Góc quét Δφ = Δ φ M M2 + Δ φM M4 = mà Δφ¿ = ω.0,1 ⇒ ω ¿
1 3
3 3 3
(rad/s)
2 π .3 3
▪Chu kỳ dao động T = = =¿ 0,3(s)
20. π 10
λ
▪Vận tốc truyền sóng vs¿ =¿ 2,4m/s
T
Bài 15:
2π . x
▪Ta có 10π.x = ⇒ λ = 0,2(m) = 20(cm)
λ
10
2π . 10
▪Biên độ sóng tại M AM = 5 = Abụng.sin 3 √ 3 A= (mm)
20
=A.
2 √3
Bài 16:
▪Biên độ sóng A = 4mm ⇒ Abụng = 8mm
▪1 bó sóng có 2 điểm dao động biên độ là 6 mm
⇒ k = 11 bó = 11 bụng ⇒ có 12 nút
Bài 17:
λ
▪Từ hình vẽ ta thấy AB¿ =¿ 14cm ⇒ λ = 56cm
4
2 π . AC 14
▪Biên độ sóng tại C AC = A = 2A.sin ⇒ AC = cm
λ 3
Bài 18:
λ M2 M2
▪Từ hình vẽ ta có: AB= =¿ 10cm ⇒ λ = 40cm
4
-A 2 A 2 v
2 π .5 -2A 2A
▪Biên độ sóng tại C là: AC = 2.A.sin = A √2
40
M3 M4
π
▪Góc Δ φ M M =Δ φ M M = = ω.0,1 ⇒ ω = 5π (rad/s)
1 2
2 3 4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 216 -

⇒ Tần số góc f = 2,5Hz
▪v = λ.f = 2,5.0,4 = 1(m/s)
CHỦ ĐỀ 11. SÓNG ÂM

1. Sóng âm là sóng cơ truyền trong các môi trường khí, lỏng, rắn (Âm không truyền được trong chân
không)
- Trong chất khí và chất lỏng, sóng âm là sóng dọc.
- Trong chất rắn, sóng âm gồm cả sóng ngang và sóng dọc.
2. Âm nghe được có tần số từ 16Hz đến 20 000Hz mà tai con người cảm nhận được. Âm này gọi là âm
thanh.
- Siêu âm: là sóng âm có tần số > 20 000Hz
- Hạ âm: là sóng âm có tần số < 16Hz
3. Nguồn âm là các vật dao động phát ra âm.
Dao động âm là dao động cưỡng bức có tần số bằng tần số của nguồn phát.
4. Tốc độ truyền âm:
- Trong mỗi môi trường nhất định, tốc độ truyền âm không đổi.
- Tốc tốc truyền âm phụ thuộc vào tính đàn hồi, mật độ và nhiệt độ của môi trường.
- Tốc độ: v rắn > vlỏng >v khí .
Khi sóng âm truyền từ không khí vào nước thì vận tốc tăng bước sóng tăng
d d
Chú ý: Thời gian truyền âm trong môi trường: t = − với vkk và vmt là vận tốc truyền âm trong
v kk v mt
không khí và trong môi trường.
5. Các đặc trưng vật lý của âm (tần số, cường độ (hoặc mức cường độ âm), năng lượng và đồ thị dao
động của âm)
a. Tần số của âm: Là đặc trưng quan trọng. Khi âm truyền từ môi trường này sang môi trường khác thì tần số
không đổi, tốc độ truyền âm thay đổi, bước sóng của sóng âm thay đổi.
W P
b. Cường độ âm I ( W/ m ) I=
2
= : tại một điểm là đại lượng đo bằng năng lượng mà sóng âm tải qua
t.S S
một đơn vị diện tích đặt tại điểm đó, vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian.
+ W(J), P(W) là năng lượng, công suất phát âm của nguồn; S (m2) là diện tích miền truyền âm.
+ Với sóng cầu thì S là diện tích mặt cầu S = 4π.R2
 Khi R tăng k lần thì I giảm k2 lần.
c. Mức cường độ âm:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 217 -

L
I I 10
⇒ L(dB) = 10lg ⇒ =10 với Io = 10-12 W/m2 là cường độ âm chuẩn.
Io Io
ΔL
I2 I 2
⇒ ΔL(dB) = L2 - L1 = 10. lg ⇒ =10 10 →Khi I tăng 10n lần thì L tăng thêm 10n (dB).
I1 I 1
Chú ý: Khi hai âm chêch lệch nhau L 2 - L1 = 10n(dB)thì I2 = 10n.I1 = A.I1 ta nói: số nguồn âm bây giờ đã
tăng gấp a lần so với số nguồn âm lúc đầu.
√ √
L 2−L1
I2 R R I
⇒ L2 - L1 = 10. lg =20 lg 1 ⇒ 1 = 2 = 10 10
I1 R2 R2 I1
a
Chú ý các công thức toán: lg10x = x; a = lgx ⇒ x = 10a; lg = lga - lgb
b
6. Đặc trưng sinh lí của âm: (3 đặc trưng là độ cao, độ to và âm sắc)
- Độ cao của âm gắn liền với tần số của âm. (Độ cao của âm tăng theo tần số âm)
- Độ to của âm là đặc trưng gắn liền với mức cường độ âm. (Độ to tăng theo mức cường độ âm)
- Âm sắc gắn liền với đồ thị dao động âm, giúp ta phân biệt được các âm phát ra từ các nguồn âm, nhạc
cụ khác nhau. Âm sắc phụ thuộc vào tần số và biên độ của các hoạ âm.
Ví dụ 1: Một thanh kim loại dao động với tần số 200Hz. Nó tạo ra trong nước một sóng âm có bước sóng
7,17m. Vận tốc truyền âm trong nước là
A. 27,89m/s B. 1434m/s C. 1434cm/s. D. 0,036m/s.
Giải
v
Ta có λ¿ ⇒ v = λ.f = 7,17.200 = 1434 Hz
f
Ví dụ 2: Một vật máy thu cách nguồn âm có công suất là 30 W một khoảng cách là 5 m. Hãy xác định cường
độ âm tại điểm đó
A. 0,2W/m2 B. 30 W/m2 C. 0,095W/m2 D. 0,15 W/m2
Giải:
P 30
Ta có I = 2
= 2
=¿ 0,095W/m2
4 π .R 4π .5
Ví dụ 3: Tại vị trí A trên phương truyền sóng có I = 10 - W/m2. Hãy xác định mức cường độ âm tại đó, biết I 0
= 10-12 W/m2
A. 90 B B. 90 dB C. 9 dB D. 80 dB
Giải
−3
10
L=10. log −12
=90 dB
10
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 218 -

Ví dụ 4: Tại vị trí A trên phương truyền sóng có mức cường độ âm là 50 dB. Hãy xác định cường độ âm tại
đó biết cường độ âm chuẩn I0 = 10-12 W/m2.
A. 10-5 W/m2 B. 10-6 W/m2 C. 10-7 W/m2 D. 10-8 W/m2
Giải:
IA IA IA 5 5 −12 −7 2
L=10. log =50 dB ⇒ log =5 ⇒ =10 ⇒ I A =10 .1 0 =1 0 W/ m
Io Io Io
Ví dụ 5: Tại một vị trí, nếu cường độ âm là I thì mức cường độ âm là I, nếu tăng cường độ âm lên 1000 lần
thì mức cường độ âm tăng lên bao nhiêu?
A. 1000 dB B. 1000B C. 30 B D. 30 dB
Giải
IA
L=10. log
I0
1000 I A IA
Nếu tăng I lên 1000 lần ⇒ L=10 log =10. log 1 000+10 log = L + 30dB
I0 I0
Ví dụ 6: Hai điểm AB trên phương truyền sóng, mức cường độ âm tại A lớn hơn tại B 20 dB. Hãy xác định tỉ
IA
số
IB

Giải:
L A −LB=10 log
( IA
I0
−log
IB
I0 ) IA
=20 ⇒ log =2⇒
IB
IA
IB
= 100
Ví dụ 7: Tại hai điểm A và B trên phương truyền sóng, khoảng cách từ nguồn đến A là 1m và có cường độ
âm là IA = 10-2 W/m2 Hỏi tại điểm B cách nguồn 100m thì có cường độ âm là bao nhiêu?
A. 10-3 W/m2 B. 10-4 W/m2 C. 10-5 W/m2 D. 10-6 W/m2
Giải:
2
2 2 RA −2 1 −6 2
I A . R A=I B . RB ⇒ I B =I A . 2
=1 0 . 2
=1 0 W/ m
R B 10 0
Ví dụ 8: Tại hai điểm A và B trên phương truyền sóng có khoảng cách đến nguồn lần lượt là 1m và 100m.
Biết mức cường độ âm tại A là 70 dB. Hỏi mức cường độ âm tại B là bao nhiêu:
A. 30 dB B. 40 dB C. 50 dB D. 60 dB
Giải
( )
2
IB RA
▪LB = 10log với I B=I A . 2
I0 RB
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 219 -

( ) [ ]
2 2
IA R A I R
⇒ LB = 10log =10 log A + log A2 = 10 (7-4) = 30dB
I0 R 2
B
I0 RB
III. BÀI TẬP

Bài 1: Chọn phát biểu sai về sóng âm
A. Nhạc âm là những âm có tính tuần hoàn

B. Độ to của âm chỉ phụ thuộc vào cường độ âm
C. Dao động của âm do các nhạc cụ phát ra không phải là dao động điểu hòa
D. Độ cao của âm phụ thuộc vào chu kỳ âm
Bài 2: Phát biểu nào sau đây là sai về nhạc âm?
A. Sợi dây đàn có thể phát ra đầy đủ các họa âm bậc chẵn và bậc lẻ.
B. Ống sáo một đầu kín, một đầu hở chỉ phát ra các họa âm bậc lẻ.
C. Mỗi âm thoa chỉ phát ra một âm có tần số xác định.
D. Đồ thị của nhạc âm có tính điều hòa (theo qui luật hàm sin).
Bài 3: Hai âm thanh có âm sắc khác nhau là do:
A. khác nhau về tần số B. khác nhau về số hoạ âm.

C. khác nhau về đồ thị dao động âm D. khác nhau về chu kỳ của sóng âm
Bài 4: Đối với âm cơ bản và họa âm bậc 2 do cùng một cây đàn phát ra thì:
A. Tốc độ âm cơ bản gấp đôi tốc độ họa âm bậc 2

B. Tần số họa âm bậc 2 gấp đôi tần số âm cơ bản
C. Độ cao âm bậc 2 gấp đôi độ cao âm cơ bản
D. Họa âm bậc 2 có cường độ lớn hơn cường độ âm cơ bản
Bài 5: Sóng âm không có tính chất nào sau đây?
A. Mang năng lượng tỉ lệ với bình phương biên độ sóng A

B. Truyền được trong chất rắn, lỏng, khí
C. Là sóng ngang khi truyền trong chất khí
D. Có khả năng phản xạ, khúc xạ, giao thoa
Bài 6: Nhạc cụ A đồng thời phát ra các họa âm có tần số: 20 Hz, 40 Hz, 60 Hz. Nhạc cụ B đồng thời phát ra
các họa âm có tần số: 30 Hz, 60 Hz. Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Âm do nhạc cụ A phát ra cao hơn âm do nhạc cụ B phát ra
B. Âm do nhạc cụ A phát ra trầm hơn âm do nhạc cụ B phát ra
C. Âm do nhạc cụ A và B phát ra có độ cao như nhau.
D. Không thể kết luận được âm do nhạc cụ nào phát ra cao hơn.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 220 -

Bài 7: Điều nào sau đây là sai khi nói về độ cao của âm?
A. Âm càng bổng nếu tần số của nó càng lớn

B. Trong âm nhạc, các nốt đồ, rê, mi, pha, son, la, s1 ứng với các âm có độ cao tăng dần
C. Độ cao của âm có liên quan đến đặc tính vật lý là biên độ.
D. Những âm trầm có tần số nhỏ
Bài 8: Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Âm có cường độ lớn thì tai có cảm giác âm đó “to”.

B. Âm có tần số lớn thì tai có cảm giác âm đó “to”.
C. Âm “to” hay “nhỏ” phụ thuộc vào mức cường độ âm và tần số âm. :
D. Âm có cường độ nhỏ thì tai có cảm giác âm đó “bé”.
Bài 9: Trong các nhạc cụ, hộp đàn, thân kèn, sáo có tác dụng:
A. Làm tăng độ cao và độ to của âm

B. Lọc bớt tạp âm và tiếng ồn
C. Giữ cho âm phát ra có tần số ổn định
D. Vừa khuếch đại âm, vừa tạo ra âm sắc riêng của âm do nhạc cụ đó phát ra
Bài 10: Âm do một chiếc đàn bầu phát ra:
A. nghe càng trầm khi biên độ âm càng nhỏ và tần số âm càng lớn
B. nghe càng cao khi mức cường độ âm càng lớn
C. có độ cao phụ thuộc vào hình dạng và kích thước hộp cộng hưởng
D. có âm sắc phụ thuộc vào dạng đồ thị dao động của âm
Bài 11: Một người không nghe được âm có tần số f < 16 Hz là do
A. biên độ âm quá nhỏ nên tai người không cảm nhận được
B. nguồn phát âm ở quá xa nên âm không truyền được đến tai người này.
C. cường độ âm quá nhỏ nên tai người không cảm nhận được
D. tai người không cảm nhận được những âm có tần số này.
Bài 12: Chọn câu sai trong các câu sau:
A. Ngưỡng nghe thay đổi tuỳ theo tần số âm

B. Tai con người nghe âm cao hơn thính hơn âm trầm
C. Miền nằm giữa ngưỡng nghe và ngưỡng đau gọi là miền nghe được
D. Muốn gây cảm giác âm, cường độ âm phải nhỏ hơn một giá trị cực đại nào đó gọi là ngưỡng nghe
Bài 13: Nhận định nào về sóng âm là sai:
A. Các loại nhạc cụ khác nhau thì phát ra âm có âm sắc khác nhau
B. Độ cao là đặc trưng sinh lý phụ thuộc vào tần số sóng âm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 221 -

C. Mọi sóng âm đều gây ra được cảm giác âm.
D. Âm thanh, siêu âm, hạ âm có cùng bản chất
Bài 14: Đặc trưng nào dưới đây là những đặc trưng vật lý của âm.
A. Độ cao của âm, đồ thị âm B. Độ cao của âm, tần số âm

C. Âm sắc, độ to của âm D. Chu kỳ sóng âm, cường độ âm
Bài 15: Một sóng cơ có tần số f = 1000 Hz lan truyền trong không khí. Sóng đó được gọi là:
A. sóng siêu âm B. sóng âm

C. sóng hạ âm D. chưa đủ dữ kiện để kết luận
Bài 16: Tai ta nghe nốt la của đàn ghita khác nốt la của đàn viôlon là vì
A. hai âm đó có âm sắc khác nhau B. hai âm đó có cường độ âm khác nhau,

C. hai âm đó có mức cường độ âm khác nhau. D. hai âm đó có tần số khác nhau.
Bài 17: Ngưỡng nghe của tai phụ thuộc:
A. mỗi tai người và tần số âm B. cường độ âm

C. mức cường độ âm D. nguồn phát âm

Bài 1: Một người đập một nhát búa vào một đầu ống bằng gang dài 952m. Một người khác đứng ở đầu kia
nghe thấy hai tiếng gõ cách nhau 2,5s. Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s. Vận tốc âm thanh truyền
trong gang là:
A. 380m/s B. 179m/s C. 340m/s D. 3173m/s
Bài 2: Hai âm cùng tần số có mức cường độ âm chênh lệch nhau là 15dB. Tỉ số cường độ âm của chúng là:
A. 120 B. 1200 C. 10√ 10 D. 10

Bài 3: Một âm có cường độ 5.10-7(W/m2). Mức cường độ âm của nó là:
A. L=37dB B. L=73dB C. L=57dB D. L=103dB

Bài 4: Hai điểm A, B nằm trên cùng một đường thẳng đi qua một nguồn âm điểm phát âm đẳng hướng và ở
hai phía so với nguồn âm. Biết mức cường độ âm tại A và tại trung điểm của AB lần lượt là 50 dB và 44 dB.
Mức cường độ âm tại B là
A. 28 dB B. 36 dB C. 38 dB D. 47 dB
Bài 5: Tại điểm A cách nguồn âm đang hướng 10 m có mức cường độ âm là 24 dB. Biết cường độ âm tại
ngưỡng nghe là Io = 10-12W/m2. Vị trí có mức cường độ âm bằng không cách nguồn.
A. ∞ B. 3162m C. 158,49m D. 2812m
Bài 6: Tại một điểm A nằm cách xa nguồn âm O (coi như nguồn điểm) một khoảng OA = l (m), mức cường
độ âm là LA = 90 dB. Cho biết ngưỡng nghe của âm chuẩn I o=1 0−12 W / m 2 . Coi môi trường là hoàn toàn
không hấp thụ âm, mức cường độ âm tại B nằm trên đường OA cách O một khoảng 10 m là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 222 -
A. 70 (dB) B. 50 (dB) C. 65 (dB) D. 75 (dB)
Bài 7: Một nguồn âm có công suất phát âm P=0,1256W. Biết sóng âm phát ra là sóng cầu, cường độ âm
chuẩn Io = 10-12W/m2. Tại một điểm trên mặt cầu có tâm là nguồn phát âm, bán kính l0m (bỏ qua sự hấp thụ
âm) có mức cường độ âm:
A. 90dB B. 80dB C. 60dB D. 70dB
Bài 8: Sóng cơ lan truyền trong không khí với cường độ đủ lớn, tai người bình thường không thể cảm thụ
được sóng cơ nào sau đây?
A. Sóng cơ có chu kỳ 2 ms B. Sóng cơ có tẩn số 100 Hz
C. Sóng cơ có tần số 0,3 kHz D. Sóng cơ có chu kỳ 2 ps
Bài 9: Ngưỡng đau của tai người khoảng 10W/m 2. Một nguồn âm nhỏ đặt cách tai một khoảng d=lm. Để
không làm đau tai thì công suất tối đa của nguồn là:
A. 125,6W B. 12,5W C. 11,6W D. 1,25W
Bài 10: Một nguồn sóng âm (được coi như một nguồn điểm) có công suất 1μW. Cường độ âm và mức cường
độ âm tại một điểm cách nguồn 3m là:
A. 8,842.10-9 W/m2; 39,465 dB B. 8,842.10-9 W/m2; 394,65 dB
C. 8,842.10-10 W/m2; 3,9465 dB D. 8,842.10-9 W/m2; 3,9465 dB
Bài 11: Mức cường độ âm tại một điểm A trong môi trường truyền âm là LA=90dB. Cho biết ngưỡng nghe
của âm chuẩn là Io = 10-12W/m2. Cường độ âm IA của âm đó nhận giá trị nào sau đây?
A. 10-21W/m2. B. 10-3W/m2. C. 103W/m2. D. 1021W/m2.
Bài 12: Một nguồn âm là nguồn điểm, đặt tại O, phát âm đẳng hướng trong môi trường không có sự hấp thụ
và phản xạ âm. Tại một điểm M mức cường độ âm là L 1=50 dB. Tại điểm N nằm trên đường thẳng OM và ở
xa nguồn âm hơn so với M một khoảng là 40 m có mức cường độ âm là L 2=36,02 dB. Cho cường độ âm
chuẩn Io = 10-12W/m2. Công suất của nguồn âm là:
A. 1,256 mW B. 0,1256 mW C. 2,513 mW D. 0,2513 mW.
Bài 13: Cho 3 điểm A, B, C thẳng hàng, theo thứ tự xa dần nguồn âm. Mức cường độ âm tại A, B, C lần lượt
là 40dB; 35,9dB và 30dB. Khoảng cách giữa AB là 30m và khoảng cách giữa BC là
A. 65m B. 40m C. 78m D. 108m
Bài 14: Nguồn âm điểm s phát ra sóng âm truyền trong môi trường đẳng hướng. Có hai điểm A và B nằm
trên nửa đường thẳng xuất phát từ s. Mức cường độ âm tại A là L A=40dB và tại B là LB=60dB. Bỏ qua sự
hấp thụ âm. Mức cường độ âm tại trung điểm C của AB là:
A. 45,19dB B. 46,93dB C. 50dB D. 52,26dB
Bài 15: Một nguồn âm có kích thước nhỏ, phát ra sóng âm là sóng cầu. Bỏ qua sự hấp thụ và phản xạ âm của
môi trường. Cường độ âm chuẩn Io = 10-12W/m2. Tại một điểm trên mặt cầu có tâm là nguồn phát âm, bán
kính 1m, có mức cường độ âm là 105 dB. Công suất của nguồn âm là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 223 -

A. 0,1256 W B. 0,3974 W C. 0,4326 W D. 1,3720 W
Bài 16: Ba điểm 0, A, B cùng nằm trên một nửa đường thẳng xuất phát từ O. Tại O đặt một nguồn điểm phát
sóng âm đẳng hướng ra không gian, môi trường không hấp thụ âm. Mức cường độ âm tại A là 100dB, tại B
là 40 dB. Mức cường độ âm tại trung điểm M của đoạn AB là
A. 46 dB B. 34 dB C. 70 dB D. 43 dB
Bài 17: Một nguồn phát âm điểm N, phát sóng âm đều theo mọi hướng trong không gian. Hai điểm A, B
nằm trên cùng một đường thẳng qua nguồn, cùng một bên so với nguồn. Cho biết AB = 3NA và mức cường
độ âm tại A là 5,2B, thì mức cường độ âm tại B là:
A. 3B B. 2B C. 3,6B D. 4B
Bài 18: Ba điểm A, B, C thuộc nửa đường thẳng từ A. Tại A đặt một nguồn phát âm đẳng hướng có công
suất thay đổi. Khi P=P1 thì mức cường độ âm tại B là 60(dB) tại C là 20(dB), khi P=P 2 thì mức cường độ âm
tại B là 90(dB), khi đó mức cường độ âm tại C là:
A. 50 dB B. 60 dB C. 40 dB D. 25 dB
Bài 19: Trong một phòng nghe nhạc, tại một vị trí: Mức cường độ âm tạo ra từ nguồn âm là 80dB, mức
cường độ âm tạo ra từ phản xạ ở bức tường phía sau là 74dB. Coi bức tường không hấp thụ năng lượng âm
và sự phản xạ âm tuân theo định luật phản xạ ánh sáng. Mức cường độ âm toàn phần tại điểm đó là
A. 77 dB B. 80,97 dB C. 84,36 dB D. 86,34 dB
Bài 20: Từ nguồn S phát ra âm có công suất P không đổi và truyền về mọi phương như nhau. Cường độ âm
chuẩn Io = 10-12W/m2. Io = 10-12W/m2. Tại điểm A cách S một đoạn R1=1m, mức cường độ âm là L1=70dB.
Tại điểm B cách S một đoạn R2=10 m, mức cường độ âm là
A. √ 70dB B. 35 dB C. 7 dB D. 50 dB
Bài 21: Ba điểm O, A, B cùng nằm trên một nửa đường thẳng xuất phát từ O. Tại O đặt một nguồn điểm phát
sóng âm đẳng hướng ra không gian, môi trường không hấp thụ âm. Mức cường độ âm tại A là 60 dB, tại B là
20 dB. Mức cường độ âm tại trung điểm M của đoạn AB là:
A. 26 dB B. 17 dB C. 34 dB D. 40 dB
Bài 22: Một nguồn phát âm S phát ra sóng cầu theo mọi phương. Gọi L 1 và L2 là mức cường độ âm tại M và
r2
N trên phương truyền sóng, r1, và r2 là khoảng cách từ M và N đến S. Nếu L1 - L2 = 20 dB thì tỉ số giữa là:
r1
A. 100 B. 20 C. 200 D. 10
Bài 23: Một nhạc cụ phát ra âm có tần số âm cơ bản là f=420(Hz). Một người có thể nghe được âm có tần số
cao nhất là 18000 (Hz). Tần số âm cao nhất mà người này nghe được do dụng cụ này phát ra là:
A. 17850 (Hz) B. 18000 (Hz) C. 17000 (Hz) D. 17640 (Hz)
Bài 24: Cường độ âm tại một điểm trong môi trường truyền âm là 10 -7 W/m2. Biết cường độ âm chuẩn là Io =
10-12W/m2. Mức cường độ âm tại điểm đó là:
A. 50 dB B. 60 dB C. 70 dB D. 80 dB
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 224 -
Bài 25: Tại một điểm A có mức cường độ âm là La = 90 dB. Biết ngưỡng nghe của âm đó là Io = 0,1n W/m2.
Cường độ của âm đó tại A là:
A. IA = 0,1n W/m2 B. IA = 0,1m W/m2 C. IA = 0,1 W/m2 D. IA = 0,1G W/m2
Bài 26: Một nguồn âm có công suất phát âm P=0,1256W. Biết sóng âm phát ra là sóng cầu, cường độ âm
chuẩn Io = 10-12W/m2. Tại một điểm trên mặt cầu có tâm là nguồn phát âm, bán kính 10m (bỏ qua sự hấp thụ
âm) có mức cường độ âm:
A. 90dB B. 80dB C. 60dB D. 70dB
Bài 27: Một máy bay bay ở độ cao h1 = 100 mét, gây ra ở mặt đất ngay phía dưới một tiếng ồn có mức cường
độ âm L1 = 120 dB. Muốn giảm tiếng ồn tới mức chịu được L2 = 100 dB thì máy bay phải bay ở độ cao:
A. 316m B. 500 m C. 1000 m D. 700 m
Bài 28: Một nguồn phát âm S phát ra sóng cầu theo mọi phương. L 1=70 dB và L2=50 dB là mức cường độ
r2
âm tại M và N trên phương truyền sóng, rl và r2 là khoảng cách từ M và N đến S thì tỉ số giữa là:
r1
A. 200 B. 10 C. 20 D. 100
Bài 29: Hai điểm M, N nằm cùng một phía của nguồn âm, trên cùng một phương truyền âm có L(M)=30 dB,
L(N)=10 dB. Nếu nguồn âm đó đặt tại M thì mức cường độ âm tại N khi đó là:
A. 12 B. 7 C. 9 D. 11
Bài 30: Trên đường phố có mức cường độ âm là L 1=70 dB, trong phòng đo được mức cường độ âm là L 2=40
I1
dB. Tỉ số bằng:
I2
A. 300 B. 10000 C. 3000 D. 1000

Bài 31: Hai âm có mức cường độ âm chênh nhau 1 dB. Tỉ số giữa các cường độ âm của chúng là:
A. 1,18 B. 1,26 C. 1,85 D. 2,52

Bài 32: Tại điểm A nằm cách xa nguồn âm (coi là nguồn điểm) một khoảng N A=1m. Mức cường độ âm là LA
= 90dB. Biết ngưỡng nghe của âm đó là Io = 10-10W/m2. Coi nguồn âm N như một nguồn đẳng hướng. Công
suất phát âm của nguồn là:
A. 0,26W B. 1,26W C. 3,16W D. 2,16W
Bài 33: Để đảm bảo an toàn cho công nhân mức cường độ âm trong phân xưởng của nhà máy phải giữ mức
không vượt quá 85dB biết cường độ âm chuấn là 1 0−12 W / m 2 . Cường độ âm cực đại nhà máy đó qui định là:
A. Io = 3,16.10-21W/m2. B. Io = 3,16.10-4W/m2. C. 10-12W/m2. D. Io = 16.10-4W/m2.
Bài 34: Tại một điểm A nằm cách nguồn âm N (nguồn điểm) một khoảng N A = 1 m có mức cường độ âm là
LA=8 B. Biết cường độ âm chuẩn là Io = 10-12W/m2. I o=1 0−12 W / m 2 . Tai một người có ngưỡng nghe là 40
dB. Nếu coi môi trường không hấp thụ âm và nguồn âm đẳng hướng thì điểm xa nhất người còn nghe được
âm cách nguồn một khoảng bằng
A. 100m B. 1000m C. 318m D. 314m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 225 -
Bài 35: Hai người Minh (A) và Tuấn (B) cách nhau 32m cùng nghe được âm do 1 nguồn O phát ra có mức
cường độ âm là 50dB. Biết rằng OA=22,62m. Tuấn đi về phía Minh đến khi khoảng cách 2 người giảm 1
nửa thì Tuấn nghe được âm có mức cường độ âm là:
A. 56,80 dB B. 53,01 dB C. 56,02 dB D. 56,10 dB
Bài 36: Một nguồn điểm O phát sóng âm có công suất không đổi trong một môi trường truyền âm đẳng
hướng và không hấp thụ âm. Hai điểm A, B cách nguồn âm lần lượt là r 1 và r2. Biết cường độ âm tại A gấp 4
r1
lần cường độ âm tại B. Tỉ số bằng:
r2
1 1
A. 4 B. C. D. 2
2 4
Bài 37: Tại điểm O có một nguồn điểm phát sóng âm đẳng hướng ra không gian với công suất không đổi,
môi trường không hấp thụ âm. Mức cường độ âm tại điểm A cách O 50m là 60dB để mức cường độ âm giảm
xuống còn 40dB thì cần phải dịch chuyển điểm A ra xa O thêm một khoảng:
A. 45m B. 500m C. 50m D. 450m
Bài 38: Nguồn điểm S phát ra sóng âm truyền trong môi trường đẳng hướng. Có hai điểm A và B nằm trên
nửa đường thẳng xuất phát từ S. Mức cường độ âm tại A là L A=50dB tại B là LB=30dB. Bỏ qua sự hấp thụ
âm. Mức cường độ âm tại trung điểm C của AB là
A. 35,2 dB B. 45,5 dB C. 40 dB D. 47 dB
Bài 39: Với máy dò dùng siêu âm, chỉ có thế phát hiện được các vật có kích thước cỡ bước sóng của siêu âm.
Siêu âm trong một máy dò có tần số xác định. Trong không khí, máy dò này phát hiện được những vật có
kích thước cỡ 0,068 mm. Biết vận tốc truyền âm trong không khí và trong nước lần lượt là 340 m/s và 1500
m/s. Trong nước máy dò này phát hiện được những vật có kích thước cỡ:
A. 0,3 mm B. 0,15 mm C. 0,6 mm D. 0,1 ram
Bài 40: Nguồn S phát ra sóng âm đẳng hướng. Tại hai điểm A, B nằm trên đường thẳng qua s có mức cường
độ âm LA = 50dB; LB = 30dB. Cường độ âm chuẩn Io = 10-12W/m2. Cường độ âm tại trung điểm C của AB là:
A. 3,31.10-9 W/m2 B. 30,25.10-8 W/m2 C. 30,25.10-9 W/m2 D. 3,31.10-8 W/m2
Bài 1: Một ống sáo hở hai đầu tạo sóng dừng cho âm cực đại ở hai đầu sáo, ở giữa có hai nút. Chiều dài ống
sáo là 90cm. Tính bước sóng của âm:
A. 180cm B. 90cm C. 45cm D. 30cm
Bài 2: Một dây đàn hồi hai đầu cố định, chiều dài l=1,2 m, khi được gẫy phát ra âm cơ bản có tần số 425 Hz.
Vận tốc truyền sóng trên sợi dây đàn là:
A. v=2048 m/s B. v=225 m/s C. v=1020 m/s D. v=510 m/s
Bài 3: Đối với âm cơ bản và họa âm bậc 3 do cùng một dây đàn phát ra thì:
A. tần số âm cơ bản gấp 3 lần tần số họa âm bậc 3.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 226 -

B. tần số họa âm bậc 3 gấp 3 lần tần số âm cơ bản.
C. tốc độ âm cơ bản gấp 3 tốc độ họa âm bậc 3.
D. họa âm bậc 3 có cường độ gấp 3 lần cường độ âm cơ bản.
Bài 4: Dây đàn dài 50 cm. Vận tốc truyền sóng trên dây là 200 m/s. Tần số của âm cơ bản mà dây đàn dao
động phát ra là:
A. 200 Hz B. 300 Hz C. 400 Hz D. 100 Hz
Bài 5: Một dây đàn có chiều dài a (m) dao động với tần số f = 5 (Hz), hai đầu cố định. Tốc độ truyền sóng
trên dây là v=2a(m/s). Âm do dây đàn phát ra là
A. âm cơ bản. B. họa âm bậc 2. C. họa âm bậc 3. D. họa âm bậc 5.
Bài 6: Một ống thép hình trụ dài 50 cm với hai đầu hở. Ống chứa một loại khí với tốc độ truyền âm là
355m/s. Gõ lên thành ống để phát ra âm thanh. Tần số thấp thứ hai do ống phát ra là
A. 654 Hz B. 840 Hz C. 525 Hz D. 710 Hz
Bài 7: Một sợi dây đàn hồi có sóng dừng với hai tần số liên tiếp là 175Hz và 225Hz. Tần số nhỏ nhất để có
sóng dừng trên dây là
A. fmin = 50 Hz B. fmin = 125 Hz C. fmin = 25 Hz D. fmin = 5 Hz
Bài 8: Một âm có hiệu tần số của họa âm bậc 5 và họa âm bậc 2 là 36 Hz. Tần số của âm cơ bản là
A. 12Hz B. 36Hz C. 72Hz D. 18Hz

Bài 9: Một lá thép mỏng, một đầu cố định, đầu còn lại được kích thích để dao động với chu kì không đổi và
bằng 0,08 s. Âm do lá thép phát ra là:
A. âm mà tai người nghe được B. nhạc âm
C. hạ âm D. siêu âm
Bài 10: Hai sợi dây có chiều dài l và 1,5l. cố định 2 đầu và kích thích để chúng phát âm. Sóng âm của chúng
phát ra sẽ:
A. Cùng một số họa âm B. Cùng âm sắc C. Cùng âm cơ bản D. Cùng độ ca
Bài 11: Hai họa âm liên tiếp do một dây đàn phát ra có tần số hơn kém nhau là 56 Hz. Họa âm thứ ba có tần
số là
A. 28 Hz B. 56 Hz C. 84 Hz D. 168 Hz
Bài 12: Người ta làm thí nghiệm về sóng dừng âm trong một cái ống dài 0,825m chứa đầy không khí ở áp
suất thường. Trong 3 trường hợp: (1) ống bịt kín một đầu; (2) ống bịt kín hai đầu; và ống để hở hai đầu;
Trường hợp nào sóng dừng âm có tần số thấp nhất; tần số ấy bằng bao nhiêu? Cho biết vận tốc truyền âm
trong không khí là 330m/s.
A. Trường hợp (1), f=75Hz B. Trường hợp (2), f=100Hz
C. Trường hợp (1), f=100Hz D. Trường hợp (3), f=125Hz
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 227 -

Bài 13: Một sợi dây đàn hồi có một đầu cố định, một đầu tự do. Thay đổi tần số dao động của sợi dây thì
thấy trên dây có sóng dừng với hai tần số liên tiếp là 30 Hz và 50 Hz. Tần số nhỏ nhất để có sóng dừng trên
dây là
A. 15 Hz B. 20 Hz C. 10 Hz D. 30 Hz
Bài 14: Một thanh đàn hồi một đầu được giữ cố định, đầu còn lại để tự do. Kích thích cho thanh dao động thì
thấy âm thanh do nó phát ra có các họa âm liên tiếp là 360Hz, 600Hz và 840Hz. Biết tốc độ truyền sóng âm
trên thanh đàn hồi là 672m/s. Chiều dài của thanh là:
A. l,4m B. 3,2m C. 2,8m D. 0,7m
Bài 15: Cho một sợi dây đàn dài 4,5 m với hai đầu buộc chặt. Tốc độ truyền sóng trên dây là 225 m/s. Tần số
âm nhỏ nhất có thể phát ra khi kích thích sợi dây dao động là
A. 45 Hz B. 35 Hz C. 20 Hz D. 25 Hz
Bài 16: Cho một sợi dây đàn dài 4 m hai đầu cố định. Tốc độ truyền sóng trên dây là 250 m/s. Để có sóng
dừng thì phải kích thích cho sợi dây dao động điều hòa với tần số nào trong các tần số sau?
A. 250 Hz B. 50 Hz C. 40 Hz D. 100 Hz
Bài 17: Cho một thanh thép mảnh dài 6 cm. Khi kẹp chặt một đầu thanh thép, một đầu để tự do rồi bật thanh
thép thì thấy phát ra âm có tần số 400 Hz. Nếu kẹp chặt hai đầu thanh thép thì phải kích thích cho thanh thép
dao động điều hòa với tần số nào trong các tần số sau để tạo ra sóng dừng?
A. 900 Hz B. 1000 Hz C. 600 Hz D. 800 Hz
Bài 18: Một thanh thép thẳng mảnh, dài l=2,25 m với hai đầu tự do. Tốc độ truyền sóng trên thanh thép là u
= 150 m/s. Gõ vào thanh thép cho phát ra âm thanh, tính tần số họa âm bậc 4?
400 200 500
A. Hz B. 200 Hz C. Hz D. Hz
3 3 3
Bài 19: Một dây đàn có chiều dài 80 cm. Khi gảy đàn sẽ phát ra âm thanh có tần số 2000 Hz. Tần số và bước
sóng của họa âm bậc 2 lần lượt là
A. 2 kHz; 0,8 m B. 4 kHz; 0,4 m C. 4 kHz; 0,8 m D. 21kHz; 0,4 m
Bài 1: Một ống thủy tinh hình trụ đặt thẳng đứng, đầu trên hở trong không khí. Ống đang chứa nước với mực
nước ổn định. Biết rằng khi đưa một âm thoa lại gần miệng ống và kích thích âm thoa dao động với tần số
f=1100 Hz thì ống không phát ra âm thanh. Giữ nguyên âm thoa tiếp tục dao động rồi dâng mực nước lên
cao dần thì thấy âm thanh ống phát ra to dần đến cực đại, rồi từ từ nhỏ dần đến tắt hẳn, khi đó mực nước
dâng lên 15 cm so với lúc trước. Tìm tốc độ truyền âm trong không khí?
A. 340 m/s B. 330 m/s C. 350 m/s D. 320 m/s
Bài 2: Cho một ống thủy tinh hình trụ rồng có một đầu kín và một đầu hở, dài 20 cm. Bên trong ống chứa khí
với tốc độ truyền âm là 350 m/s. Đưa một âm thoa lại gần miệng ống và kích thích âm thoa dao động. Tìm
tần số thấp thứ ba của âm thoa để ống khí phát ra âm to nhất?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 228 -

A. 2300 Hz B. 1850,5 Hz C. 1995 Hz D. 2187,5 Hz
Bài 3: Một ống trụ có chiều dài lm. Ở một đầu ống có một pit-tông để có thể điều chỉnh chiều dài cột khí
trong ống. Đặt một âm thoa dao động với tần số 660 Hz ở gần đầu hở của ống. Tốc độ âm trong không khí là
330 m/s. Để có cộng hưởng âm trong ống ta phải điều chỉnh ống đến độ dài
A. 50 cm B. 12,5 cm C. 25 cm D. 75 cm
Bài 4: Một ống rỗng dựng đứng, đầu dưới kín, đầu trên hở dài 50cm. Tốc độ truyền sóng trong không khí là
340 m/s. Âm thoa đặt ngang miệng ống dao động với tần số không quá 400 Hz. Lúc có hiện tượng cộng
hưởng âm xảy ra trong ống thì tần số dao động của âm thoa là:
A. 340 Hz B. 170 Hz C. 85 Hz D. 510 Hz
Bài 5: Một dây đàn hồi tạo sóng dừng với ba tần số liên tiếp là 75Hz; 125Hz và 175 Hz. Biết dây thuộc loại
hai đầu cố định hoặc có một đầu cố định, đầu kia tự do và vận tốc truyền sóng trên đây là 400m/s. Tần số cơ
bản của dây và chiều dài dây nhận giá trị nào sau đây?
A. 25Hz; 8m B. 12,5Hz; 4m C. 25Hz; 4m D. 12,5Hz; 8m
Bài 6: Một âm thoa có tần số dao động riêng 850Hz được đặt sát miệng một ống nghiệm hình trụ đáy kín đặt
thẳng đứng cao 80cm. Đổ dần nước vào ống nghiệm đến độ cao 30cm thì thấy âm được khuếch đại lên rất
mạnh. Biết tốc độ truyền âm trong không khí có giá trị nằm trong khoảng 300 m/s ≤ v ≤ 350 m/s. Hỏi khi
tiếp tục đổ nước thêm vào ống thì có thêm mấy vị trí của mực nước cho âm được khuếch đại mạnh?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Bài 7: Cho hai loa là nguồn phát sóng âm S1, S2 phát âm cùng phương trình uS1=uS2=acosωt. Vận tốc sóng âm
trong không khí là 330(m/s). Một người đứng ở vị trí M cách S 1 3(m), cách S2 3,375(m). Vậy tần số âm bé
nhất, để ở M người đó không nghe được âm từ hai loa là bao nhiêu?
A. 420(Hz) B. 440(Hz) C. 460(Hz) D. 480(Hz)
Bài 8: Người ta tạo sóng dừng trong ống hình trụ AB có đầu A bịt kín đầu B hở. Ống đặt trong không khí,
sóng âm trong không khí có tần số f=1kHz, sóng dừng hình thành trong ống sao cho đầu B ta nghe thấy âm
to nhất và giữa A và B có hai nút sóng. Biết vận tốc sóng âm trong không khí là 340m/s. Chiều dài ống AB
là:
A. 4,25cm B. 42,5cm C. 85cm D. 8,5cm
Bài 9: Một ống thuỷ tinh bên trong có một pít tông có thể dịch chuyển được trong ống. Ở một miệng ống
người ta đặt một âm thoa tạo ra một sóng âm lan truyền vào trong ống với tốc độ 340 m/s, trong ống xuất
hiện sóng dừng và nghe được âm ở miệng ống là rõ nhất. Người ta dịch chuyển pít tông đi một đoạn 40cm
thì ta lại nghe được âm rõ nhất lần thứ hai. Tần số của âm thoa có giá trị là:
A. 212,5 Hz B. 850 Hz C. 272 Hz D. 425 Hz
Bài 10: Một âm loa phát ra từ miệng ống hình trụ nhỏ đặt thẳng đứng có hai đầu hở, nhúng ống vào bình
nước sau đó cho mực nước trong bình dâng cao dần. Người ta nhận thấy khi mức nước dâng lên độ cao nhất
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 229 -

có thể thì nghe được âm trong ống là to nhất, khi đó mức nước cách miệng ống 10cm. Biết vận tốc truyền
sóng trong không khí là 340m/s. Tần số âm cơ bản mà âm loa phát ra là:
A. 850Hz B. 840Hz C. 900Hz D. 1000Hz
Bài 1:
λ
▪Trường hợp 2 đầu tự do điều kiện để có sóng dừng L = 90 = k.
2
▪Vì ở giữa có 2 nút ⇒ k = 2 ⇒ λ = 90cm
Bài 2:
v
Trường hợp 2 đầu cố định fo = ⇒ v = 2.L.f0 = 2.1,2.425 = 1020 (m/s)
2. L
Bài 3:
Âm cơ bản có tần số fo min Họa âm bậc 3 có tần số f3 = 3.f0

Bài 4:
v 200
Trường hợp 2 đầu cố định âm cơ bản ứng với k = 1 ⇒ fo = = =¿ 200(Hz)
2. L 2.0 ,5
Bài 5:
v 2. a
▪Trường hợp 2 đầu cố định f = k . ⇒ 5 = k. ⇒k=5
2. L 2. a
▪Âm do dây đàn phát ra là họa âm bậc 5
Bài 6:
v
▪Trường hợp 2 đầu tự do f = k.
2. L
v
▪Họa âm bậc 2 với k = 2 ⇒ f2 = 2. =¿ 710(Hz)
2. L
Bài 7:
Hiệu của 2 âm có tần số liên tiếp Δf = f(k+1) - fk = fmin = 225 – 175 = 50(Hz)
Bài 8:
Ta có f5 - f2 = 5.fo - 2.fo = 3.fo = 36 Hz ⇒ Tần số âm cơ bản fo = 12Hz

Bài 9:
1 1
▪Ta có chu kỳ T = 0,08s ⇒ Tần số âm f = = =¿ 12,5(Hz)
T 0 , 08
▪Tần số âm f < 16Hz là hạ âm
Bài 10:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 230 -

v
▪Vì đây là trường hợp 2 đầu cố định thì tần số: f1 = k.
2. L
v ' v
▪Và tần số của dây thứ 2 f2 = k'. =k .
2.1 , 5. L 3L
f 2 3. k k 2
▪Lập tỉ số = ' = 1 ⇒ '
=
f 1 2. k k 3
 Sóng âm của chúng phát ra sẽ cùng một số họa âm

Bài 11:
λ v
▪Dây đàn là trường hợp 2 đầu cố định L = k . ⇒ f(k) = k.
2 2. L
▪Hiệu của 2 âm có tần số liên tiếp Δf = f(k+1) - fk = fmin = 56(Hz)
▪Họa âm bậc 3 là f3 = 3.fmin = 56.3 = 168(Hz)
Bài 12:
v
▪Trường hợp 1: 1 đầu cố định, 1 đầu tự do ta có f = (2k+1).
4. L
v
Với k = 0  fmin = = 100 (Hz)
4L
▪Trường hợp 2:
v v
2 đầu cố định f = k . với k = 1 ⇒ f = = 200(Hz)
2. L 2. L
▪Trường hợp 3:
v v
2 đầu tự do f = k . với k = 1 ⇒ f = = 200(Hz)
2. L 2. L
Bài 13:
v
▪1 đầu cố định, 1 đầu tự do ta có f = (2k+1).
4. L
v
▪k = 0 ⇒ Âm cơ bản fmin =
4. L
▪Hiệu của 2 âm có tần số liên tiếp Δf = f(k+1) - fk = 2.fmin = 20 (Hz) ⇒ fmin = 10 (Hz)
Bài 14:
v
4. L
v
▪k = 0 ⇒ Âm cơ bản fmin =
4. L
▪Hiệu của 2 âm có tần số liên tiếp Δf = f(k+1) - fk = 2.fmin = 240 (Hz)
 Chiều dài của thanh L=1,4(m)

Bài 15:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 231 -

v v
▪Trường hợp 2 đầu cố định f = k. với k = 1 ⇒ f = = 25(Hz)
2. L 2. L
Bài 16:
v 250
▪Trường hợp 2 đầu cố định f = k. = k. = k.31,25
2. L 2.4
▪Thử các đáp án A, B, C, D vào mà k nguyên thì chọn
▪Ta thấy f = 250Hz ⇒ k = 8
Bài 17:
v
4. L
v
▪k = 0 ⇒ Âm cơ bản fmin =  Vận tốc truyền sóng v = 96 m/s
4. L
v v
▪2 đầu cố định f = k. = 1. = 800(Hz)
2. L 2. L
Bài 18:
v v 400
Trường hợp 2 đầu tự do f = k. họa âm bậc 4 với k = 4 ⇒ f = 4. = (Hz)
2. L 2. L 3
Bài 19:
v
▪Tần số do dây đàn phát ra fmin = Vận tốc truyền sóng v = 3200 m/s
2. L
▪Họa âm bậc 2 ⇒ f2 = 2fmin
λ λ
▪Bước sóng L = 0,8 = k. = 2. ⇒ λ = 0,8(m)
2 2
Bài 1:
λ
▪Mực nước dâng lên ứng với = 15 cm ⇒ λ = 30cm
2
▪Vận tốc truyền sóng v = λ.f = 330m/s
Bài 2:
v 350
▪1 đầu cố định, 1 đầu tự do ta có f = (2k+1). = (2k+1).
4. L 4.0 , 2
▪Họa âm thứ 3 ứng với k = 2 ⇒ Tần số của âm thoa phát ra là f = 2187,5(Hz)
Bài 3:
v 330
▪Ta có λ¿ = =¿ 0,5m = 50cm
f 660
▪Để có cộng hưởng thì điều kiện của chiều dài cột không khí
λ 50
▪L = (2k+1). = (2k+1). = (2k+1).12,5
4 4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 232 -
▪Khi k = 0 thì L = 12,5(cm)
Bài 4:
λ
▪Để có cộng hưởng thì điều kiện của chiều dài cột không khí: L = (2k+1).
4
v
 Tần số sóng f = (2k+1). =¿ (2k+1).170 < 400
4. L
⇒ k < 0,67
▪Với k = 0 thì f=170(Hz)
Bài 5:
v
▪Trường hợp 1: Hai đầu cố định thì độ chênh lệch tần số Δf = f (k+1) - fk = =
2L
f0 = 50(Hz)
2v
▪Trường hợp 2: Một đầu cố định, 1 đầu tự do Δf = f (k+1) - fk = = 2.f0 =
4L
50(Hz) ⇒ f0 = 25Hz
v
 Bước sóng λ¿ =¿16(m)
f
λ
▪Điều kiện của trường hợp 1 đầu cố định 1 đầu tự do L = (2k+1). = (2k+1).4
4
▪Với k = 0 ⇒ L = 4 (m)
Bài 6:
λ
▪Trường hợp 1 đầu cố định, l đầu tự do L = 0,5(m) = (2k+1).
4
2
 Bước sóng λ =
2 k +1
2.850
▪Mà vận tốc truyền sóng v = λ.f =
( 2 k +1 )
▪Theo bài ra 300 m/s ≤ v ≤ 350 m/s
⇒ 1,92 ≤ k ≤ 2,3
▪Vì k nguyên nên k = 2 ⇒ Có 3 nút sóng
▪Từ hình vẽ ta thấy có 2 vị trí nữa có thể cho âm khuếch đại mạnh nhất
Bài 7:
0.375
1
2 ( )
▪Để tại M không nghe được âm do người đó phát ra thì d2 - d1 = m+ . λ ⇒ λ =
m+
1
2 ( )
v
 Tần số f = = m+ .
λ ( )
1 330
2 0,375
1
= m+ .880
2 ( )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 233 -
▪Tần số nhỏ nhất khi m = 0 ⇒ fmin = 440 Hz
Bài 8:
▪Trường hợp 1 đầu cố định, 1 đầu tự do
λ v
▪AB = L = (2k+1). với bước sóng λ = = 0,34m
4 f
▪Vì giữa A, B có 2 nút sóng + nút ở A  có 3 nút ⇒ k + 1 = 3 ⇒ k = 2
0 ,34
▪Chiều dài của ống là L = 2.2 + 1. = 0,425m = 42,5cm
4
Bài 9:
λ
▪Để lại nghe thấy âm to nhất thì phải dịch chuyển một đoạn = 40 cm ⇒ Bước sóng λ = 80 cm.
2
v
▪Tần số f = = 425Hz
f
Bài 10:
λ
▪Ta có =10 cm ⇒ Bước sóng λ = 40cm
4
v 340
▪Tần số âm cơ bản mà âm loa phát ra là: f = = = 850(Hz)
λ 0,4
CHỦ ĐỀ 12: ĐẠI CƯƠNG DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
 VIẾT BIỂU THỨC CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ ĐIỆN ÁP
1. Biểu thức hiệu điện thế xoay chiều: u(t) = U0cos(ωt+φu)
Trong đó:
▪u(t): hiệu điện thế tức thời (V)
▪U0: hiệu điện thế cực đại (V)
▪φu: pha ban đầu của hiệu điện thế.
2. Biểu thức cường độ dòng điện: i(t) = I0cos(ωt+φi)

Trong đó:
▪i(t): cường độ dòng điện tức thời (A)
▪I0: cường độ dòng điện cực đại (A)
▪φi: pha ban đầu của cường độ dòng điện.
U0 I
3. Các giá trị hiệu dụng: U = (V ); I = 0 (A)
√2 √2
3. Các loại đoạn mạch
UR
▪Đoạn mạch chỉ có R: uR cùng pha với i; I =
R
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 234 -
π U
▪Đoạn mạch chỉ có L: uL sớm pha hơn i góc ; I = L ;với ZL = ω.L (Ω) là cảm kháng.
2 ZL
π U 1
▪Đoạn mạch chỉ có C: uC chậm pha hơn i góc ; I ¿ C ; với ZC ¿ (Ω) là dung kháng.
2 ZC ω.C
Bảng ghép linh kiện:
Ghép nối tiếp Ghép song song
R=R 1+ R 2+ ...+ R n 1 1 1 1
= + +...+
R R1 R2 Rn
Z L =Z L + Z L +...+ Z Ln
1 2
1 1 1 1
L=L1 + L2 +...+ Ln = + +...+
Z L Z L ZL
1
Z Ln
2
ZC =Z C + ZC +...+ Z Cn
1 2 1 1 1 1
= + +...+
1 1 1 1 L L1 L2 Ln
= + +...+
C C1 C 2 Cn 1 1 1 1
= + +...+
Z C Z C ZC
1
Z Cn
2
C=C 1+C 2 +...+C n
 DẠNG TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN ĐƯỜNG TRÒN LƯỢNG GIÁC

1. Tính thời gian đèn huỳnh quang sáng và tắt:
Khi đặt điện áp: u = U0cos(ωt+φu) vào hai đầu bong đèn, biết đèn chỉ sáng lên khi u ≥ U1
*Trong một chu kì:
4 UL
- Thời gian đèn sáng: tn = arccos đèn
ω U0 tối
đèn đèn
u
*Trong khoảng thời gian t = nT: -U0 sáng
-u
u sáng
U0
đèn
- Thời gian đèn sáng: ts = n.Δts tối
- Thời gian đèn tắt: tt = n.Δtt = t-ts

2. Sử dụng góc quét Δφ=ω.Δt để giải dạng toán tìm điện áp và
cường độ dòng điện tại thời điểm: t2 = t1 + Δt.
3. Số lần đổi chiều dòng điện
▪ Dòng điện i = I0cos(2πf t+φi): Trong một chu kì đổi chiều 2 lần, mỗi giây đổi chiều 2f lần.
π
▪ Nhưng nếu φi = ± thì chỉ giây đầu tiên đổi chiều 2f-1 lần, các giây sau đổi chiều 2f lần.
2
π
Ví dụ 1: Một dòng điện xoay chiều có phương trình dòng điện như sau: i = 5 cos (100π t + ) A. Hãy xác định
2
giá trị hiệu dụng của dòng điện trong mạch?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 235 -

A. 5A B. 5√ 2A C. 2,5A D. 2,5 √ 2A
Giải
I0 5
Ta có: I = = =2,5 √ 2 A
√2 √2
Ví dụ 2: Tại thời điểm t=1,5s cường độ dòng điện trong mạch có giá trị là i=5A. Giá trị đó là:
A. Giá trị cực đại B. Giá trị tức thời C. Giá trị hiệu dụng D. Giá trị trung bình
Giải
Cường độ dòng điện của dòng điện tại t=1,5s là giá trị tức thời.
+π
Ví dụ 3: Biết i = I0cos(100πt ¿ A. Tìm thời điểm cường độ dòng điện có giá trị bằng 0?
6
1 k 1 k
A. t = + s (k=0,1,2.) B. t = + s (k= 1,2)
300 100 300 100
1 k 1 k
C. t = + s (k = 0,1,2.) D. t = + s (k=0,1,2.)
400 100 600 100
Giải
π π π
▪Khi: i = 0 ⇒ 100πt + = + kπ ⇒ 100πt = + kπ
6 2 3
1 k
⇒t= + s với (k=0,1,2.)
300 100
Ví dụ 4: Dòng điện có biểu thức: i = 2cos100πt (A), trong một giây dòng điện đổi chiều bao nhiêu lần?

Giải
▪Trong 1 chu kì dòng điện đổi chiều 2 lần
⇒ Trong 1s dòng điện thực hiện 50 chu kì

⇒ Số lần dòng điện đổi chiều là 100 lần
Ví dụ 5: Dòng điện có biểu thức i=2cos100πt (A), trong một giây đầu tiên dòng điện đổi chiều bao nhiêu lần?

Giải
▪ Chu kì đầu tiên dòng điện đổi chiều một lần.
▪Tính từ các chu kì sau dòng điện đổi chiều 2 lần trong một chu kì.
⇒ Số lần đổi chiều của dòng điện trong một giây đầu tiên là: n=2.f-1=2.50-1=99 lần.
π
Ví dụ 6: Một mạch điện xoay chiều có phương trình dòng điện trong mạch là: i=5cos(100πt- ¿ . Xác định
2
1
điện lượng chuyển qua mạch trong chu kì đầu tiên?
6
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 236 -
▪Ta có: q = ¿ ¿ C
Ví dụ 7: Mạch điện có giá trị hiệu dụng U = 220V, tần số dòng điện là 50Hz, đèn chỉ sáng khi |u|≥ 110 √ 2 V .
Hãy tính thời gian đèn sáng trong một chu kì?
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
75 50 50 100
Giải
u 110 √ 2 1 π 4π đèn
đèn
▪Ta có: cosα = = = ⇒α= ⇒ φs = 4.α = đèn

tối
sáng
U 0 220 √2 2 3 3 sáng
220 2
-220 2 -110 2 110 2 u
φs φs 4π 1 đèn
 ts = = = = s tối
ω 2 πf 3.2 . π . f 75
−4
10
Ví dụ 8: Mạch điện X có tụ điện C, biết C = F, mắc mạch điện trên
π
π
vào mạng điện có phương trình u=100√ 2cos(100πt+ ¿ V. Xác định phương trình dòng điện trong mạch?
6
2π π
A. i=√ 2 cos(100π t+ ) A. B. i=√ 2 cos(100π t+ ) A.
3 6
2π π
C. i=cos (100π t + ) A. D. i=cos (100π t + ) A.
3 6
Giải
+π π
▪Phương trình dòng điện có dạng: i = I0cos(100πt + ¿ A.
6 2
{
U0
I 0=
ZC
▪Trong đó: U 0=100 √ 2V ⇒ I 0 = √ 2A
1
Z C= =...=100 Ω
Cω
2π
⇒ Phương trình dòng điện trong mạch có dạng: i =√ 2 cos(100π t+ ) A.
3
Ví dụ 9: Mạch điện X chỉ có một phần tử có phương trình dòng điện và hiệu điện thế lần lượt như sau: i=2
π π
√ 2 cos(100π t+ ) A và u=200√ 2 cos(100π t+ ) V. Hãy xác định đó là phần tử gì và độ lớn là bao nhiêu?
6 6
A. ZL=100Ω B. ZC=100Ω C. R=100Ω D. R=100√ 2Ω
Giải
U0
Vì u và I cùng pha nên đây là R, R = =¿ 100Ω
I0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 237 -

1
Ví dụ 10: Một đoạn mạch chỉ có cuộn cảm có hệ số tự cảm L ¿ H mắc vào mạng điện và có phương trình
π
+π
dòng điện: i = 2cos(100πt ¿(A). Hãy viết phương trình hiệu điện thế giữa hai đầu mạch điện?
6
2π π
A. uL = 200cos (100π t + ) V. B. uL = 200cos (100π t + ) V.
3 6
2π π
C. uL = 200√ 2 cos(100π t+ ) V. D. uL = 200√ 2 cos(100π t+ ) V.
3 6
Giải
+π π
▪uL có dạng: uL = U0Lcos(100πt + ¿ V.
6 2
{
Z L =Lω=100 Ω
▪Trong đó: I 0 =2 A
U 0 L =I 0 . Z L =2.100=200V
+ 2π
⇒ uL = 200cos(100πt ¿ V.
3
0,4
Ví dụ 11: Cho một cuộn dây có điện trở thuần 40 Ω và có độ tự cảm (H). Đặt vào hai đầu cuộn dây điện
π
−π
áp xoay chiều có biểu thức: u = U 0cos(100πt ¿(V). Khi t=0,1(s) dòng điện có giá trị 2,75√ 2(A). Giá trị
2
của U0 là:
A. 220(V) B. 110√ 2(V) C. 220√ 2(V) D. 440√ 2(V)
Giải
0, 4
▪R=40 Ω; ZL=ω.L=100π. = 40Ω ⇒ Z = √ R2 +Z 2L=40 √ 2 Ω
π
▪Phương trình i có dạng: i=I0cos(100πt - π) A. Tại t=0,1s
⇒ i = I0cos0 = 2,75√ 2 A.
⇒ I0 = -2,75√ 2 A ⇒ U0 = 110√ 2 V
Ví dụ 12: Một điện trở thuần R=100 Ω khi dùng dòng điện có tần số 50Hz. Nếu dùng dòng điện có tần số
100Hz thì điện trở sẽ
A. giảm 2 lần B. tăng 2 lần C. không đổi D. giảm 1/2 lần
Giải:
ρ.l
▪Ta có: R= ⇒ Giá trị của R không phụ thuộc vào tần số của mạch
S
III. BÀI TẬP
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 238 -

Bài 1: Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện với điện dung C. Đặt vào giữa hai đầu tụ điện một điện áp xoay
chiều có biểu thức:u = U 0cos(ωt+φ) V.Cường độ dòng điện hiệu dụng của mạch được cho bởi công thức nào
dưới đây?
U0 U0 U 0 ωC
A. I = B. I = C. I = D. I = U0ωC
ωC √2 ωC √2
Bài 2: Một khung dây phẳng quay đều quanh một trục vuông góc với đường sức từ của một cảm ứng từ
trường đều B. Suất điện động trong khung dây có tần số phụ thuộc vào
A. tốc độ góc của khung dây. B. diện tích của khung dây.
C. số vòng dây N của khung dây. D. độ lớn của cảm ứng từ B của từ trường.
Bài 3: Một mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn thuần cảm, mối quan hệ về pha của u và i trong mạch là
π
A. u và i cùng pha với nhau. B. u sớm pha hơn i góc .
2
π
C. u và i ngược pha nhau. D. i sớm pha hơn u góc .
2
Bài 4: Đối với suất điện động xoay chiều hình sin, đại lượng nào sau đây luôn thay đổi theo thời gian?
A. pha ban đầu. B. giá trị tức thời. C. tần số góc. D. biên độ.
Bài 5: Dòng điện xoay chiều hình sin là
A. dòng điện có cường độ biến thiên điều hòa theo thời gian.
B. dòng điện có cường độ biến thiên tỉ lệ thuận với thời gian.
C. dòng điện có cường độ biến thiên tuần hoàn theo thời gian.
D. dòng điện có cường độ và chiều thay đổi theo thời gian.
Bài 6: Trong các đại lượng đắc trưng cho dòng điện xoay chiều sau đây, đại lượng nào không dùng giá trị
hiệu dụng?
A. cường độ dòng điện. B. suất điện động. C. công suất. D. điện áp.
Bài 7: Trong các đại lượng đạc trưng cho dòng điện xoay chiều nào sau đây, đại lượng nào có dùng giá trị
hiệu dụng?
A. tần số. B. công suất. C. chu kì. D. điện áp.
Bài 8: Với mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện thì dòng điện trong mạch
π
A. sớm pha hơn điện áp giữa hai đầu đoạn mạch góc .
2
π
B. sớm pha hơn điện áp giữa hai đầu đoạn mạch góc .
4
π
C. trễ pha hơn điện áp giữa hai đầu đoạn mạch góc .
4
π
D. trễ pha hơn điện áp giữa hai đầu đoạn mạch góc .
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 239 -

Bài 9: Các giá trị hiệu dụng của dòng điện xoay chiều.
A. chỉ được đo bằng ampe kế nhiệt.

B. bằng giá trị trung bình chia cho 2.
C. được xây dựng dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện.
D. bằng giá trị cực đại chia cho 2.
Bài 10: Trong các đáp án sau, đáp án nào đúng?
A. Cường độ hiệu dụng của dòng điện xoay chiều bằng một nửa giá trị cực đại của nó.
B. Dòng điện có cường độ biến đổi tuần hoàn theo thời gian là dòng điện xoay chiều.
C. Không thể dùng dòng điện xoay chiều để mạ điện.
D. Dòng điện và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch xoay chiều luôn lệch pha nhau.
Bài 11: Trong mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L, điện áp giữa hai đầu cuộn
dây có biểu thức u =U0cosωt (V) thì cường độ điện chạy qua đoạn mạch có biểu thức i = I √ 2cos( ω.t+φi) A.
Hỏi I và φi được xác định bởi các hệ thức nào dưới đây?
U0 π U0 −π U0 −π
A. I = ; φi = B. I = ; φi = C. I = U0ωL; φi = 0 D. I = ; φi =
√2 ωL 2 ωL 2 √2 ωL 2
Bài 12: Công thức cảm kháng của cuộn cảm L đối với tần số f là
1 1
A. ZL = πfL B. ZL = C. ZL = 2πfL. D. ZL =
πfL 2 πfL .
Bài 13: Đặt vào hai đầu đoạn mạch chỉ có điện trờ thuần R một điện áp xoay chiều có biểu thức u=U 0cosωt
(V) thì cường độ dòng điện chạy qua điện trờ có biểu thức i = I √ 2cos(ωt+φi) A. Hỏi I và φi được xác định
bởi các hệ thức tương ứng là:
U0 π U0 −π U0 U0
A. I = ; φi = B. I = ; φi = C. I = ; φi = 0 D. I = ; φi = 0
R 2 √2 R 2 2R √2 R
Bài 14: Cảm kháng của cuộn cảm
A. tỉ lệ thuận với tần số dòng điện của nó.

B. tỉ lệ thuận với hiệu điện thế xoay chiều áp vào nó.
C. có giá trị như nhau đối với cả dòng xoay chiều và dòng điện không đổi.
D. tỉ lệ nghịch với tần số dòng điện xoay chiều qua nó.
Bài 15: Chọn phát biểu đúng khi nói so sánh pha của các đại lượng trong dòng điện xoay chiều?
π
A. uR và i cùng pha với nhau B. uL nhanh pha hơn uC góc .
2
π π
C. uR nhanh pha hơn uC góc . D. uR nhanh pha hơn uL góc .
2 2
Bài 16: Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện với điện dung C. Tần số của dòng điện trong mạch là f,công
thức đúng để tính dung kháng của tụ điện là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 240 -

1 1
A. ZC ¿ B. ZC ¿ C. ZC = 2πfC D. ZC = πfC
πfC 2 πfC
Bài 1: Dòng điện xoay chiều có tính chất nào sau đây?
A. Chiều và cường độ thay đổi đều đặn theo thời gian

B. Cường độ biến đổi tuần hoàn theo thời gian
C. Chiều dòng điện thay đổi tuần hoàn theo thời gian.
D. Chiều dòng điện thay đổi tuần hoàn và cường độ dòng điện biến thiên điều hòa theo thời gian.
Bài 2: Trong các câu sau đây, câu nào sai?
A. Khi một khung dây quay đều quanh một trục vuông góc với các đường sức của một từ trường đều thì
trong khung dây xuất hiện suất điện động xoay chiều hình sin.
B. Điện áp xoay chiều là điện áp biến đổi điều hòa theo thời gian
C. Dòng điện có cường độ biến đổi điều hòa theo thời gian gọi là dòng điện xoay chiều.
D. Trên cùng một đoạn mạch, dòng điện và điện áp xoay chiều luôn biến thiên với cùng pha ban đầu.
+π
Bài 3: Cho dòng điện xoay chiều có biểu thức: i = 5cos(100πt ¿(A). Trong một đơn vị thời gian thì dòng
2
điện đổi chiều
Bài 4: Hai tụ điện có điện dung C1 và C2 mắc nối tiếp trong một mạch điện xoay chiều có dung kháng là:
1 1 1 1 1
A. ZC = với = + B. ZC = với C = C1+C2
Cω C C1 C 2 Cω
1 1 1
C. ZC = Cω với = + D. ZC = Cω với C = C1+C2
C C1 C 2
Bài 5: Trong hiện tượng nào dưới đây chắc chắn không có sự tỏa nhiệt do hiệu ứng Jun Lenxơ?
A. Dao động điện từ riêng của mạch LC lí tưởng B. Dao động điện từ cưỡng bức
C. Dao động điện từ cộng hưởng D. Dao động điện từ duy trì
Bài 6: Đặt một điện áp xoay chiều vào hai đầu điện trở R 1 thì cường độ dòng điện qua R 1 là i1 = I01cosωt (A).
Nếu đặt điện áp nói trên vào hai đầu điện trở R2thì biểu thức cường độ dòng điện qua R2 là:
( )
R1 R1 π
A. i 2= . I cosωt (A). B. i 2= . I 01 cos ωt+ (A).
R 2 01 R2 2
( )
R2 R2 π
C. i 2= . I cosωt (A). D. i 2= . I 01 cos ωt+ (A).
R 1 01 R1 2
Bài 7: Phát biểu nào sau đây đúng với cuộn thuần cảm?
A. Cuộn cảm có tác dụng cản trở đối với dòng điện xoay chiều, không có tác dụng cản trở đối với dòng
điện một chiều (kể cả dòng điện một chiều có cường độ thay đổi hay dòng điện không đổi).
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 241 -

B. Cường độ dòng điện hiệu dụng qua cuộn cảm tỉ lệ với tần số dòng điện.
C. Cảm kháng của cuộc cảm tỉ lệ nghịch với chu kì của dòng điện xoay chiều.
D. Cảm kháng của cuộn cảm không phụ thuộc tần số của dòng điện xoay chiều.
Bài 8: Đặt điện áp xoay chiều u = U 0cosωt (V) vào hai đầu đoạn mạch chỉ có cuộn dây thuần cảm, độ tự cảm
L. Gọi i, I0 lần lượt là cường độ tức thời và cường độ cực đại. Điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch được
tính:
1 I0
A. |u|=ωLi B. |u|=
ωL
√ 2
I 0−i
2
C. |u|=
U0
√ 2
I 0−i
2
D. |u|=ωLi √ I 20 −i2
Bài 9: Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn dây thuần cảm. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là: u =
U0cos(ωt+φ). Cường độ dòng điện tức thời có biểu thức i = I 0cos(ωt+α). Các đại lượng I0 và α nhận giá trị
nào sau đây:
π U0 π
A. I0 = U0Lω, α = +¿ φ. B. I0 = ,α= .
2 Lω 2
U0 −π −π
C. I0 = ,α= +¿ φ. D. I0 = U0Lω, α = +¿ φ.
Lω 2 2

Bài 1: Một khung dây dẫn quay đều quanh 1 trục trong từ trường đều với tốc độ góc 150 rad/s. Trục quay
vuông góc với các đường cảm ứng từ. Từ thông cực đại gửi qua khung là 0,5 WB. Suất điện động hiệu dụng
trong khung có giá trị là:
A. 37,5 V B. 75√ 2V C. 75V D. 37,5√ 2V
Bài 2: Một khung dây dẫn hình chữ nhật có 1000 vòng, diện tích mỗi vòng là 900 cm 2, quay đều quanh trục
đối xứng của khung với tốc độ 500 vòng/phút trong một từ trường đều có cảm ứng từ B=0,2T . Trục quanh
vuông góc với các đường cảm ứng từ. Giá trị hiệu dụng của suất điện động cảm ứng trong khung là:
A. 666,4 V B. 1241 V C. 1332 V D. 942 V
Bài 3: Một khung dây phẳng dẹt, hình chữ nhật gồm 200 vòng dây quay trong từ trường đều có cảm ứng từ
0,2 T với tốc độ góc 40 rad/s không đổi, diện tích khung dây là 400cm 2, trục quay của khung vuông góc
đường sức từ. Suất điện động trong khung có giá trị hiệu dụng là:
A. 201√ 2V. B. 402V C. 32√ 2V D. 64V
Bài 4: Cho dòng điện xoay chiều có biểu thức i=2cos100πt (A) chạy qua điện trở R=50Ω. Trong 1 phút,
nhiệt lượng tỏa ra trên điện trở R là bao nhiêu?
A. 12000 J B. 6000 J C. 300000 J D. 100 J
Bài 5: Một dòng điện xoay chiều đi qua một điện trở R=50Ω. nhúng trong một nhiệt lượng kế chứa 1 lít
nước. Sau 7 phút, nhiệt độ của nhiệt lượng kế tăng 10 ° C , nhiệt dung riêng của nước C = 4200 J/kg độ. Xác
định giá trị của cường độ dòng điện cực đại?
A. 2√ 2A B. √ 2A C. 1A D. 2A
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 242 -

Bài 6: Đặt vào hai đầu điện trở thuần một điện áp không đổi có giá trị U 0 thì công suất tiêu thụ trên điện trở
là P. Nếu đặt vào hai đầu điện trở đó một điện áp xoay chiều có giá trị cực đại U 0 thì công suất tiêu thụ trên
điện trở R là:
P
A. P B. √ 2P C. D. 2P
2
Bài 7: Một ấm điện có ghi 220V-1000W được sử dụng trong mạng điện xoay chiều 110V. Tính lượng điện
năng tiêu thị trong 5 giờ sử dụng ấm?
A. 5 kWh B. 2,5 kWh C. 1,25 kWh D. 10 kWh
Bài 8: Đặt điện áp xoay chiều có biểu thức u=120√ 2cos120πt (V) lên hai đầu điện trở R=10Ω. Sử dụng một
ampe kế nhiệt đế đo cường độ dòng điện qua điện trở. Tính số chỉ của ampe kế?
A. 12A B. 12√ 2A C. 6√ 2A D. 6A
Bài 9: Khi cho dòng điện xoay chiều biên độ I 0 chạy qua điện trở R trong một quãng thời gian t (rất lớn so
với chu kì của dòng điện xoay chiều) thì nhiệt lượng tỏa ra trên điện trở sẽ tương đương với trường hợp khi
t
cho một dòng điện không đổi chạy qua điện trở R nói trên trong quãng thời gian và có cường độ bằng:
2
Io
A. 2I0 B. I0√ 2 C. D. I0
√2
Bài 10: Mạch điện gồm 2 đèn mắc song song, đèn thứ nhất ghi 220V-100W; đèn thứ hai ghi 220V-150W.
Các đèn đều sáng bình thường. Điện năng tiêu thụ của mạch trong một ngày là:
A. 6000 J B. 1,9.106 J C. 1200 kWh D. 6 kWh
0 ,5
Bài 11: Đặt vào cuộn cảm L = H một điện áp xoay chiều có biểu thứ: u = 120 √ 2cos1000πt (V). Cường
π
độ dòng điện qua mạch có dạng:
−π −π
A. i = 24√ 2cos(1000πt ¿ mA B. i = 0,24√ 2cos(1000πt ¿ mA
2 2
+π −π
C. i = 0,24√ 2cos(1000πt ¿A D. i = 0,24√ 2cos(1000πt ¿A
2 2
+π
Bài 12: Đặt điện áp xoay chiều: u = Uocos(100πt ¿ V vào hai đầu một cuộn cảm thuần có độ tự cảm L =
3
1
2π
H. Ở thời điểm điện áp giữa hai đầu cuộn cảm là 100 √ 2V thì cường độ dòng điện qua cuộn cảm 2A.
Biểu thức của cường độ dòng điện qua cuộn cảm là:
−π +π
A. i = 2√ 2cos(100πt ¿A B. i = 2√ 3cos(100πt ¿A
6 6
+π −π
C. i = 2√ 2cos(100πt ¿A D. i = 2√ 3cos(100πt ¿A
6 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 243 -

1
Bài 13: Cho mạch RLC nối tiếp, cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = H, biểu thức cường độ dòng điện
π
+π
trong mạch: i = 2cos(100πt ¿ A. Suất điện động tự cảm tại thời điểm 0,5112 s là:
3
−150
A. 150,75 V B. V C. 197,85 V D. -197,85 V
75
Bài 14: Đặt một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U không đổi và tần số 50 Hz vào hai bản của một tụ
điện thì cường độ dòng điện hiệu dụng qua tụ là 2A. Để cường độ dòng điện hiệu dụng qua tụ bằng 1A thì
tần số dòng điện là
A. 50 Hz B. 25 Hz C. 200 Hz D. 100 Hz
−π 1
Bài 15: Đặt điện áp u = Ucos(100πt ¿(V) vào hai đầu một cuộn cảm thuần có độ tự cảm (H). Ở thời
3 2π
điểm điện áp giữa hai đầu tụ điện là 150V thì cường độ dòng điện trong mạch là 4A. Giá trị cường độ dòng
điện hiệu dụng trong mạch là
A. 4A B. 4√ 3A C. 2,5√ 2A D. 5A
Bài 16: Cho mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có dạng u = U 0cos2πft
V. Tại thời điểm t1 giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là (2 √ 2
A, 60√ 6 V¿. Tại thời điểm t2 giá trị của cường độ dòng điện qua tụ cà điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là (2
√ 6A, 60√ 2V¿. Dung kháng của tụ điện bằng:
A. 30Ω B. 20√ 3Ω C. 20√ 2Ω D. 40Ω
Bài 17: Đặt hai đầu một tụ điện điện áp xoay chiều có biểu thức u = U 0cosωt. Điện áp và cường độ dòng điện
qua tụ điện tại thời điểm t 1, t2 tương ứng lần lượt là: u1 = 60 V; i1 = √ 3 A; u2 = 60√ 2; i2 = √ 2 A . Biên độ của
điện áp giữa hai bản tụ và cường độ dòng điện qua bản tụ lần lượt là:
A. Uo = 120√ 2V, Io = 3A B. Uo = 120√ 2V, Io = 2A
C. Uo = 120V, Io = √ 3A D. Uo = 120V, Io = 2A
Bài 18: Một khung dây gồm hai vòng dây có diện tích s = 100cm 2 và điện trở của khung là R=0,45Ω, quay
đều với tốc độ góc ω=100rad/s trong một từ trường đều có cảm ứng từ B=0,1T xung quanh một trục nằm
trong mặt phẳng vòng dây và vuông góc với các đường sức từ. Nhiệt lượng tỏa ra trong vòng dây khi nó
quay được 1000 vòng là:
A. 2,2 J B. 1,98 J C. 2,89 J D. 2,79 J
0,4
Bài 19: Một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = (H). Đặt vào hai đầu cuộn cảm điện áp xoay chiều có
π
biểu thức u = U0cosωt (V). Ở thời điểm t1 các giá trị tức thời của điện áp và cường độ dòng điện là: u 1 = 100
V; i1 = -2,5√ 3A. Ở thời điểm t2 tương ứng u2 = 100√ 3 V; i2 = -2,5A. Điện áp cực đại và tần số góc của mạch
là:
A. 200√ 2 V;100π rad/s B. 200V;120π rad/s C. 200√ 2 V;120π rad/s D. 200V;100π rad/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 244 -

Bài 20: Cho mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có dạng u = U √ 2
cosωt(V). Tại thời điểm t1, giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ là 2A và hiệu điện thế tức thời giữa
hai đầu đoạn mạch bằng 0. Tại thời điểm t2, giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ là 1A và hiệu điện
thế tức thời giữa hai đầu đoạn mạch là 2√ 3V. Dung kháng của tụ điện bằng:
A. 4Ω B. 2 √ 2Ω C. √ 2Ω D. 2Ω
Bài 1: Đặt điện áp xoay chiều có biên độ U 0 vào hai đầu cuộn cảm thuần. Ở thời điểm điện áp giữa hai đầu
U0
cuộn cảm bằng thì cường độ dòng điện có độ lớn tính theo biên độ I0 là:
2
A.
I0
B.
I0
C.
√3 I 0 D.
√2 I 0
√3 2 2 2
π
Bài 2: Cường độ dòng điện tức thời chạy qua một đoạn mạch điện xoay chiều là i = 4cos(20πt - ) A, t đo
2
bằng giây. Tại thời điểm t1= -2A. Hỏi đến thời điểm t2 = (t1 + 0,025) s thì cường độ dòng điện bằng bao
nhiêu?
A. -2 A B. -2√ 3A C. 2 A D. 2√ 3A
Bài 3: Một bóng đèn nê-on chỉ sáng khi điện áp giữa hai đầu bóng có giá trị u C > 220V. Bóng đèn này được
mắc vào điện áp xoay chiều có U = 220V và f = 50Hz. Hỏi trong một giây đèn chớp sáng bao nhiêu lần?
A. Bóng không sáng B. 200 lần C. 50 lần D. 100 lần
Bài 4: Một đèn nê-on đặt dưới điện áp xoay chiều,biên độ 220 √ 2V, tần số góc ω=100π(rad/s), đèn sáng khi
điện áp giữa hai cực của đèn |u|> ¿155V.Số lần đèn sáng và đèn tắt trong 0,5s và tỉ số thời gian đèn tắt và
thời gian đèn sáng trong một chu kì là:
A. 100 lần và 1:2 B. 50 lần và 1:2 C. 100 lần và 2:1 D. 50 lần và 2:1
π
Bài 5: Dòng điện xoay chiều có cường độ i=3cos(100π- ¿A chạy trên một dây dẫn.Trong thời gian 1
2
giây,số lần cường độ dòng điện có giá trị tuyệt đối bằng 2A là:
A. 100 B. 50 C. 400 D. 200
Bài 6: Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện theo thời gian của đoạn mạch điện xoay chiều
không phân nhánh cho ở hình vẽ. Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là:
t 2π
A. i(t)=2cos (¿ 275 π + )¿A
3 3
t 2π
B. i(t)=2 √ 2 cos( ¿100 π − )¿A
3 3
t 2π
C. i(t)=2 √ 2 cos( ¿ 275 π − )¿A
3 3
2π
D. i(t)=2cos (¿ 100 πt+ ) ¿A
3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 245 -
Bài 7: Biểu thức điện áp xoay chiều giữa hai đầu đoạn mạch là: u=200sinωt (V). Tại thời điểm t 1 nào đó,
1
điện áp u =100V và đang giảm. Hỏi đến thời điểm t2, sau t1 đúng chu kì, điện áp u bằng bao nhiêu?
4
A. 100√ 3 B. -100√ 3 C. 100√ 2 D. -100√ 2
π
Bài 8: Một đèn nê-on hoạt động ở mạng điện xoay chiều có phương trình: u=220 √ 2cos(100πt- ) V. Biết
2
rằng đèn chỉ sáng khi hiệu điện thế tức thời đặt vào đèn có giá trị u≥110 √ 2 V.khoảng thời gian đèn tắt trong
một chu kì là
1 1 2 1
A. s B. s C. s D. s
150 75 25 50
π
Bài 9: Cường độ dòng điện tức thời chạy qua một đoạn mạch xoay chiều là: i=2cos(100πt- ) A, t đo bằng
2
giây. Tại thời điểm t1 nào đó, dòng điện đang giảm và có cường độ bằng 1A. Đến thời điểm t = t1 + 0,005 s,
cường độ dòng điện bằng:
A. √ 3A B. −√ 3A C. √ 2A D. −√ 2A
Bài 10: Dòng điện xoay chiều chạy qua một đoạn mạch có biểu thức i=2 √ 2cos100πt (A) t tính bằng giây (s).
Vào một thời điểm nào đó, dòng điện đang có cường độ tức thời bằng -2 √ 2(A) thì sau đó ít nhất là bao lâu
để dòng điện có cường độ thức thời bằng √ 6 (A)?
5 1 3 2
A. (s) B. (s) C. (s) D. (s)
600 600 300 300
π
Bài 11: Điện áp giữa hai đầu một đoạn mạch có biểu thức là: u=120cos(100πt- ) (V). Lần thứ hai điện áp
2
đạt giá trị u = 104 V và đang giảm vào thời điểm nào sau đây:
13 7 1 8
A. t = s B. t = s C. t = s D. t = s
600 300 600 300
Bài 12: Dòng điện chạy qua một đoạn mạch có biểu thức: i = I 0sin100πt. Trong khoảng thời gian từ 0 đến
0,01s cường độ dòng điện tức thời có giá trị bằng 0,5I0 vào những thời điểm nào sau đây?
1 2 1 3 1 2 1 5
A. s; s B. s; s C. s; s D. s; s
400 400 500 500 300 300 600 600
π
Bài 13: Dòng điện chạy qua một đoạn mạch có biểu thức i = I 0cos(100πt+ ). Trong khoảng thời gian từ 0
2
−I 0
đến 0,01s cường độ dòng điện tức hời có giá trị bằng vào những thời điểm nào?
√2
1 2 1 3 1 2 1 3
A. s; s B. s; s C. s; s D. s; s
400 400 500 500 500 500 400 400
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 246 -

Bài 14: Dòng điện xoay chiều chạy qua một đoạn mạch chỉ chứa cuộn cảm thuần có biểu thức i = 2 √ 2
π 2 √3
cos(100πt- ) (A,s). Biết độ tự cảm của cuộn dây là L= H,vào thời điểm t cường độ dòng điện trong
3 π
1
mạch là i=√ 2A và đang tăng. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch tại thời điểm t + (s) là bao nhiêu?
40
A. u=600√ 2V B. u=-200√ 3V C. u=400√ 6V D. u=-200√ 6V

Bài 1:
▪Ta có suất điện động cực đại trong khung là: Eo = ωΦo = 75V
Eo
⇒ Suất điện động hiệu dụng trong khung là: E = = 37,5√ 2 (V)
√2
Bài 2:
▪Từ thông cực đại gửi qua khung Φo = N.B.S = 1000.0,2.900.10-4 = 18Wb
▪Suất điện động cực đại trong khung: Eo = ωΦo = 300π (V)
Eo
⇒ Suất điện động hiệu dụng trong khung là: E = =¿ 666,4V
√2
Bài 3:
▪Từ thông cực đại gửi qua khung: Φo = 1,6(Wb)
▪Suất điện động cực đại trong khung: Eo = ωΦo = 64(V)
Eo
⇒ Suất điện động hiệu dụng trong khung là: E= =32 √2 V
√2
Bài 4:
Io
▪Ta có cường độ hiệu dụng là: I = = √2 (A)
√2
▪Năng lượng tỏa ra của điện trở là: Q = I2.R.t = 6000(J)
Bài 5:
▪Ta có nhiệt lượng: Q = m.c.Δt = 1.4200.100 = 42000(J)
▪Mà Q = I2.R.t = 42000(J)
⇒ Cường độ dòng điện: I =

√ 42000
50.7 .60
= √ 2(A)
▪Cường độ dòng điện cực đại là: Io = I√ 2 = 2(A)
Bài 6:
2
U
▪Ta có công suất của dòng điện không đổi P= o
R
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 247 -
Uo Uo P
2
▪Đối với dòng điện xoay chiều thì U = ⇒ Công suất của dòng điện là: P' = =
√2 2R 2
Bài 7:
2
U
▪Điện trở của ấm là: R = =¿ 48,4(Ω)
P
'2
U
▪Điện năng tiêu thụ của ấm là: A = .t=¿ 1,25 kWh
R
Bài 8:
U 120
▪Ampe kế chỉ đo được giá trị hiệu dụng của dòng xoay chiều. ⇒ I = = =¿ 12A
R 10
Bài 9:
Io
▪Đối với dòng điện xoay chiều thì ta có: I =
√2
2
I o . R .t
⇒ Nhiệt lượng tỏa ra trên điện trở là: Q = I2.R.t =
2
t 2
I o . R .t Io
▪Dòng 1 chiều thì: Q' = I R.
2
=Q= ⇒I=
2 2 √2
Bài 10:
▪Công suất của 2 đèn là: P = P1 + P2 = 250W
⇒ Điện năng tiêu thụ của mạch trong một ngày là: A = P.t = 250.24 = 6kWh
Bài 11:
▪Cảm kháng của mạch là: ZL = ω.L = 500Ω
Uo
▪Cường độ dòng điện cực đại trong mạch: Io = = 0,24√ 2 (A)
ZL
▪Vì i trễ pha hơn uL một góc

π
2 ( π
nên biểu thức cường độ dòng điện: i=0,24√ 2 cos 1000 πt− A
2 )
Bài 12:
▪Cảm kháng của mạch là: ZL = ω.L = 50Ω
( )( )
2 2
uL i
▪Vì uL dao động vuông pha với i nên: + =1 mà UoL = Io.ZL
U oL Io
⇒ Cường độ dòng điện cực đại trong mạch là: Io = 2√ 3A
▪Vì I trễ pha hơn uL một góc

π
2 ( π
⇒ Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là: i=2√ 3 cos 100 πt− A
6 )
Bài 13:
▪Ta có: ZL = ω.L = 100Ω
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 248 -

π
▪Điện áp cực đại UoL = Io.ZL = 200V mà uL sớm pha hơn i một góc
2
⇒ Biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch: uL = 200cos 100 πt+ ( 5π
6
V)
▪Thay t=0,5112s vào phương trình ta có: uL = 197,85V
Bài 14:
U
▪Ta có I1 = =¿U.ω1.C = U.C.2π.f1
ZC
▪Tương tự: I2 = U.C.2π.f2
I1 f1 50
▪Lập tỉ số: =2= ⇒ f 2= =¿ 25Hz
I2 f2 2
Bài 15:
▪Ta có: ZL = ω.L = 50Ω
( )( )
2 2
uL i
▪Vì uL dao động vuông pha với i nên: + =¿ 1 ⇒ Io = 5A
U oL Io
⇒ Cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch: I=2,5√ 2 (A)

Bài 16:
( )( ) ( )
2 2 2
i1 u1 2 2 u1
▪Vì uC và i dao động vuông pha nhau nên: + =1⇒ I o =i 1+ (1)
Io Uo ZC
▪Tương tự: ( )( )
i 2 2 u2 2
Io
+
Uo ZC ( )
u 2
=1⇒ I 2o =i 22+ 2 (2)
√
2 2
u 1−u2
▪Từ (1) và (2) ⇒ ZC = 2 2
=¿ 30Ω
i 2−i 1
Bài 17:
( )( )
2 2
i1 u1
▪Vì uC và i dao động vuông pha nhau nên: + = 1 (1)
Io Uo
( )( )
i 2 2 u2 2
▪Tương tự: + =1 (2)

Io Uo
▪Từ (1) và (2) ⇒ Io = 2A; Uo = 120V
Bài 18:
▪Ta có suất điện động cực đại của khung dây là: Eo = ω.N.B.S = 2.100.100.10-4.0,1 = 0,2V
Eo √2 V
▪Suất điện động hiệu dụng của khung là: E = =
√2 10
π
▪Chu kì dao động T = (s)
50
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 249 -

π
▪Thời gian khung dây quay hết 1000 vòng là: t = .1000=¿ 20π s
50
2
U
▪Nhiệt lượng tỏa ra là: Q = . t=¿ 2,79J
R
Bài 19:
( )( ) ( )( )
2 2 2
2 ,5 √ 3
2
i1 u1 100
▪Vì uL dao động vuông pha với i nên: + =1⇒ + =¿ 1 (1)
Io Uo Io Uo
( )( )
i 2 2 u2 2
( )( √)
2
−2 ,5 2 100 3
▪Tương tự: + =1⇒ + =¿ 1 (2)
Io Uo Io Uo
▪Từ (1) và (2) ⇒ Io = 5A; và Uo = 200V
Uo
⇒ Cảm kháng ZL = =¿ 40Ω;
Io
▪Mà: ZL = ω.L ⇒ ω = 100π (rad/s)
Bài 20:
▪Vì uC dao động vuông pha với i nên:( )( )

i 1 2 u1 2
Io
+
Uo
=1⇒
2 2 0 2
Io
+
Uo ( )( )
=¿ 1 ⇒ Io = 2A (1)
( )( ) ()(√)
2 2 2 2
i2 u2 1 2 3
▪Tương tự: + =1⇒ + = 1 ⇒ Uo = 4V (2)
Io Uo 2 Uo
Uo
⇒Dung kháng của mạch là: ZC = =¿ 2Ω
Io

Bài 1: Mu_L
π
▪Vì uL và i dao động vuông pha nhau nên uL sớm pha hơn i góc U0
2 -I0 2 i
I0 i(A)
-U0 O U0 u(V)
▪Từ đường tròn lượng giác ⇒ i = I0cos

π
6 ()
=I o
√3
2
M(i)
Bài 2:
▪Tại thời điểm t1 dòng điện có i1=-2A và đang giảm ứng với vị trí M 1 trên M1
đường tròn.
-2 3 4
π -4
▪Sau thời gian Δt = 0,025s thì góc quét Δφ=ω.Δt ¿ rad ứng với vị trí M 2 -2 O i(A)
2
M2
trên đường tròn.
⇒ i2 = -4cos ( π6 )=−2 √ 3 A
Bài 3:
▪Điện áp cực đại là: U0 = U√ 2 = 220√ 2V
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 250 -

▪Trong 1 chu kì bóng đèn chớp sáng 1 lần.
▪Trong 1(s)=50T bóng đèn chớp sáng 50 lần.
Bài 4:
▪Vì |u|> 155(V )⇒

[ u>155(V )
u←155(V )
M3 M1
▪Trong 1T bóng đèn sáng 2 lần và tắt 2 lần: f = 50Hz ⇒ T = 0,02s u

-220 2 -155 155 220 2
⇒ t = 0,5s = 25T ⇒ Đèn sáng 50 lần và tắt 50 lần.
▪Thời gian đèn sáng ứng với góc:
M3 M2
4π
Δ φM M + Δ φM M = =100 π.t s
1 2
33 4
4
⇒ Thời gian đèn sáng là: ts = s
300
2 tT 1
▪Thời gian đèn tắt là: tT = T - ts = s⇒ =
300 tS 2
Bài 5: M3 M2
▪Trong 1T có 4 điểm mà dòng điện có: |i|=¿ 2A ⇒ i = ±2(A)

3
-3
-2 2
⇒ Trong thời gian t=1(s)=50T thì có 4.50 = 200 lần mà |i|=2A O i(A)
M4 M1
Bài 6:
▪Từ đồ thị ta có: I0=2(A) M1

M0
π 3 π 11 π 275 π
▪Δφ = + = = 0,02.ω ⇒ ω = (rad/s)
3 2 6 3 2
-2
-1 O i(A)
2π
▪t = 0 thì dòng điện ở vị trí Mo ứng với góc rad
3
⇒ i(t) = 2cos ( 2753 π + 23π )A

Bài 7:
M1
▪Tại thời điểm t1 điện áp u=100V và đang giảm ứng với M 1 trên đường tròn. M2
T π 200
Sau thì góc quét Δφ¿ ứng với vị trí M2 trên đường tròn. -200 -100 3 O 100
4 2 u(V)
⇒ u = -200cos ( π6 )=−100 √ 3 V
Bài 8: M1
4π đèn tối
▪Vì u ≥ 110√ 2 V nên đèn tắt ứng với góc quét: Δ φ M =
-220 2
M2 = 100π.t 220 2
1
3 O 110 2 u(V)
4 1
⇒Thời gian đèn tắt là: t = (s)= (s) M2
300 75
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 251 -
Bài 9: M1
M2
▪Tại thời điểm t1 dòng điện đang ở điểm M 1 trên hình tròn. i(A)
-2 - 3 O 1 2
π
▪Sau thời gian Δt=0,005s góc quét là: Δφ=100π.0,005¿ rad
2
⇒ Cường độ dòng điện khi đó là: i = -2. cos ( π6 )=−√ 3A

Bài 10:
5π
▪Để có i=√ 6 A thì góc quét Δ φ M M2 = = 100π.t M1 O 6 2 2
1
6 -2 2
i(A)
5 M2
⇒ Thời gian cần thiết là: t¿ (s)
600
Bài 11:
M1
104 √ 3
= ⇒ u=104 V =U o √
3
▪Ta có: O 104 120
120 2 2 -120 u(V)
▪Lần thứ hai điện áp đạt giá trị u=104 V và đang giảm là:
M2
6
2π 2 8 M0
t= T + = (s )= (s)
3.100 π 75 300
Bài 12:
M2
▪Lúc t=0 thì dòng điện ở vị trí Mo trên đường tròn.
O 0,5I0
Io I0
▪Thời điểm i¿ ứng với M1 và M2 trên đường tròn.
2
π 1 M1
▪Góc quét Δ φ M M1 = = ω.t1 ⇒ t1 = s M0
o
6 600
5π 5
▪Góc quét Δ φ M M2 = = ω.t2 ⇒ t2 = s
o
6 600
Bài 13: M0
M1
▪Lúc t = 0 thì dòng điện ở vị trí M0 trên đường tròn.
−I o I0 I0
▪Thời điểm i = ứng với 2 điểm M1 và M2 trên đường tròn. -I0 -
√2 2 O i(A)
π 1 M2
▪Góc quét Δ φ M oM1
= = ω.t1 ⇒ t1 = (s)
4 400
3π 3
▪Góc quét Δ φ M M2 = = ω.t2 ⇒ t2 = (s)
o
4 400
M'(uL)
Bài 14:
M(uL)
▪Ta có: ZL = ω.L = 200√ 3 (Ω)
π
-2 2
⇒ Điện áp cực đại: UoL = 400√ 6V 6 2 2 i(A)
-400 6 u(V)
-200 6 O π 220 2
3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 252 -

Mi
▪Áp dụng đường tròn đơn trục đa điểm
π 1
▪Vì uL sớm pha hơn i một góc nên sau thời gian Δt= (s) thì góc quét Δφ=ω.Δt=2,5π(rad)
2 40
▪Áp dụng đường tròn ta có:
'
▪Lúc đầu dòng điện ở vị trí M(i) sau 2,5π thì ở vị trí M (uL)ứng với u = -200√ 6V
CHỦ ĐỀ 13: MẠCH ĐIỆN RLC

I. PHƯƠNG PHÁP
1. Giới thiệu về mạch RLC
Cho mạch RLC như hình vẽ:
Giả sử trong mạch dòng điện có dạng: i = I0cosωt A
π π
 uR = U0Rcosωt V; uL = U0Lcos(ωt + ) V; uC = U0Ccos(ωt - ) V
2 2
Gọi u là hiệu điện thế tức thời hai đầu mạch: u = uR + uL + uC
π π
= U0Rcosωt + U0Lcos(ωt + ) + U0Ccos(ωt - ) = U0cos(ωt + φ)
2 2
Đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp (không phân nhánh):
▪ Điện áp hiệu dụng: U = √ U 2R +¿ ¿ = I.Z
Với√ R2 +Z L−Z C 2: gọi là tổng trở của đoạn mạch RLC.
Chú ý: Nếu trong mạch không có dụng cụ nào thì coi như “trở
kháng” của nó bằng không.
U U R U L UC
▪ Cường độ dòng điện hiệu dụng: I = = = = ;
Z R Z L ZC
U O U ¿ U OL U OC
▪ Cường độ dòng điện cực đại: IO = = = =
Z R ZL ZC
Z L−Z C U L −U C U 0 L −U 0 C
▪ Độ lệch pha φ giữa u và i: tanφ = = = →φ
R UR U0 R
+ Nếu đoạn mạch có tính cảm kháng, tức là ZL>ZC thì φ>0: u sớm pha hơn i.
+ Nếu đoạn mạch có tính dung kháng, tức là ZL<ZC thì φ<0: u trễ pha hơn i.
2. Viết biểu thức điện áp và cường độ dòng điện:
- Nếu i = I0cos(ωt + φi) thì u = U0cos(ωt + φi + φ).
- Nếu u = U0cos(ωt + φu) thì i = I0cos(ωt + φu – φ)
Chú ý: Ta cũng có thể sử dụng máy tính FX570 ES để giải nhanh chóng dạng toán này:
Ấn: [MODE] [2]; [SHIFT] [MODE] [4]:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 253 -

:
- Tìm tổng trở Z và góc lệch pha φ nhập máy lệnh
u U O ∠ φu
- Cho u(t) viết i(t) ta thực hiện phép chia hai số phức: i= =
Z [ R+(Z L −Z C )i ]
- Cho i(t) viết u(t) ta thực hiện phép nhân hai số phức: u=i. Z=I o ∠φ i × R+(Z L −Z C )i
- Cho uAM(t); uMB(t); viết uAB(t) ta thực hiện phép cộng hai số phức: như tổng hợp hai dao động. Thao tác
cuối: [SHIFT] [2] [3] [=].
3. Cộng hưởng điện
1 2
a. Khi xảy ra cộng hưởng thì: ZL = ZC(UL=UC) hay ω 0= → LC ω 0 = 1.
√ LC
Lưu ý: Trong các trường hợp khác thì: ω = ωo

√ ZL
ZC
b. Các biểu hiện của cộng hưởng điện:

2
U U
Z = Zmin = R; URmax = U; Imax = ; Pmax = ; cosφ = 1; φ = 0
R R
Lưu ý: Trong các trường hợp khác thì công suất của mạch được tính bằng:
2 2
U U
P = I2.R = 2 .R = cos2φ = Pmaxcos2φ  P = Pmax.cos2φ
Z R
c. Đường cong cộng hưởng của đoạn mạch RLC:

- R càng lớn thì cộng hưởng càng không rõ nét.
- Độ chênh lệch |f - fch| càng nhỏ thì I càng lớn.
d. Liên hệ giữa Z và tần số f: f0 là tần số lúc cộng hưởng.
- Khi f<fch: Mạch có tính dung kháng, Z và f nghịch biến.
- Khi f>fch: Mạch có tính cảm kháng, Z và f đồng biến.
e. Hệ quả:
Khi ω=ω1 hoặc ω=ω2 thì I (hoặc P; UR) như nhau, với ω=ωch thì Imax (hoặc Pmax; Umax) ta có: ωch ¿ √ ω1 ω2
hay fch = √ f 1 f 2
Chú ý:
 Áp dụng hiện tượng cộng hưởng để tìm L, C, f khi:
- Số chỉ ampe kế cực đại.
- Cường độ dòng điện và điện áp đồng pha (φ=0).
- Hệ số công suất cực đại, công suất tiêu thụ cực đại.
 Nếu để bài yêu cầu mắc thêm tụ C 2 với C1 để mạch xảy ra cộng hưởng, tìm cách mắc và tính C 2 ta làm
như sau:
*Khi mạch xảy ra cộng hưởng thì: ZCtd = ZL
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 254 -
*So sánh giá trị Z L (lúc này là ZCtd ¿ và ZC 1
1
- Nếu ZL>ZC (Ctd<C1) ⇒ C2 ghép nt C1 ⇒ ZC = ZCtd - Z(C1) ⇒ C2 = Z . ω
C 2
Z C . Z Ctd 1
- Nếu ZL<ZC (Ctd>C1) ⇒ C2 ghép ss C1 ⇒ ZC = ⇒ C2 = Z . ω
1
2
Z C −ZCtd
1
C 2

−3
0 ,7 10
Ví dụ 1: Mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh có: R = 50Ω; L = H; C = F. Đặt vào hai
π 2π
đầu đoạn mạch một điện áp xoay chiều có tần số 50Hz thì tổng trở của đoạn mạch
A. 50Ω. B. 50√ 2Ω. C. 50√ 3Ω. D. 50√ 5Ω.
Giải
1
▪Ta có: ZL = ω.L = 70Ω; ZC = = 20Ω.
ω.C
⇒ Tổng trở toàn mạch: Z = √ R2 +¿ ¿ 50√ 2Ω.

1 1 −4
Ví dụ 2: Cho mạch điện gồm điện trở R=100Ω, cuộn dây thuần cảm L ¿ H, tụ điện có C¿ .1 0 F. Hiệu
π 2π
điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có tần số là 50Hz. Pha của hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch so với hiệu
điện thế giữa hai bản tụ là:
π π π 3. π
A. Nhanh hơn . B. Nhanh hơn . C. Nhan hơn . D. Nhanh hơn .
4 2 3 4
Giải
▪Xác định độ lệch pha giữa i và u sau đó xác nhận độ lệch pha của i và uC từ đó suy ra độ lệch pha của u
và uC. (Lấy pha của dòng điện làm chuẩn).
−π π π
▪Tính được tanφ = -1  φ =  i nhanh pha hơn u góc ; mà i cũng nhanh pha hơn uC góc ⇒ u
4 4 2
π
nhanh pha hơn uC một góc .
4
Ví dụ 3: Một đoạn mạch gồm cuộn dây có điện trở thuần 100√ 3Ω, có độ tự cảm L nối tiếp với tụ điện có điện
0,00005 π
dung F. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp xoay chiều u = U0cos(100πt - ) thì biểu thức
π 4
π
cường độ dòng điện qua mạch: i = √ 2cos(100πt - ) A. Giá trị của L là
12
0,4 0 ,6 1 0 ,5
A. L¿ (H). B. L¿ (H). C. L¿ (H). D. L = (H).
π π π π
Giải
Từ phương trình của u và i ⇒φ từ đó dựa vào công thức tính để tìm ZL ⇒ L.

Ví dụ 4: Đặt vào hai đầu đoạn mạch RLC điện áp xoay chiều. Biết rằng: ZL = 2ZC = 2R
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 255 -
Trong mạch có:
π
A. Điện áp luôn nhanh pha hơn cường độ dòng điện là
6
π
B. Điện áp luôn trễ pha hơn cường độ dòng điện là
4
C. Điện áp và cường độ dòng điện cùng pha.
π
D. Điện áp luôn nhanh pha hơn cường độ dòng điện là
4
Giải
Biện luận từ với: ZL = 2ZC, R = ZC

−4
2 2.10
Ví dụ 5: Một mạch RLC mắc nối tiếp trong đó R = 120Ω, L = H và C¿ F , nguồn có tần số f thay
π π
đổi được. Để i sớm pha hơn u, giá trị của f cần thỏa mãn:
A. f > 12,5Hz. B. f≤12,5Hz. C. f<12,5Hz. D. f < 25Hz.
Giải
Với i sớm pha hơn u thì tanφ < 0  công thức tính f.
Ví dụ 6: Đoạn mạch như hình vẽ, uAB = 100√ 2cos(100πt (V). K đóng, I = 2
R L C
A
B
(A), khi K mở dòng điện qua mạch lệch pha so với hiệu điện thế giữa hai
K
đầu mạch. Cường độ dòng điện hiệu dụng qua mạch khi K mở là:
A. 2 (A). B. 1 (A). C. √ 2(A). D. 2.
Giải
▪Khi K đóng, mạch chỉ có R, ta tính được R.
π
▪Khi K mở thì mạch có R, L, C và có độ lệch pha . Từ tanφ  ZL – ZC  Z = I.
4
Ví dụ 7: Lần lượt mắc điện trở R, cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L, tụ điện có điện dung C vào điện áp
xoay chiều u = U0cosωt thì cường độ hiệu dụng của dòng điện qua chúng lần lượt là 4A, 6A, 2A. Nếu mắc
nối tiếp các phần tử trên vào điện áp này thì cường độ hiệu dụng của dòng điện qua mạch là
A. 4A. B. 12A. C. 2,4A. D. 6A.
Giải
U U U
▪Ta có: R = ; ZL = ; ZC =
4 6 2
R 3 2
▪ = ⇒ Z L= R
ZL 2 3
R 1
▪ = ⇒ Z L =2 R
ZC 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 256 -

5R
⇒ Z 2=R2 +¿⇒Z=
3
U 3. U
⇒I= = =¿ 2,4A
Z 5. R
III. BÀI TẬP

Bài 1: Mạch điện gồm 2 đèn mắc song song, đèn thứ nhất ghi 220V-100W; đèn thứ hai ghi 220V-150W. Các
đèn đều sáng bình thường. Tính điện năng tiêu thụ của mạch trong một ngày:
A. 6000J. B. 1,9.106J. C. 1200kWh. D. 6kWh.
0 ,5
Bài 2: Đặt vào cuộn cảm L¿ H, một điện áp xoay chiều u = 120√ 2cos1000πt (V). Biểu thức cường độ
π
dòng điện qua mạch có dạng:
π π
A. i = 24√ 2cos(1000πt - ) mA B. i = 0,24√ 2cos(1000πt - ) mA
2 2
π π
C. i = 0,24√ 2cos(1000πt + )A D. i = 0,24√ 2cos(1000πt - )A
2 2
Bài 3: Hai tụ điện có điện dung C1 và C2 mắc nối tiếp trong một mạch điện xoay chiều có dung kháng là:
1 1 1 1 1
A. ZC = với = + . B. ZC = với C = C1+C2.
Cω C C1 C 2 Cω
1 1 1
C. ZC = Cω với = + . D. ZC = Cω với C = C1+C2.
C C1 C 2
Bài 4: Trong hiện tượng nào dưới đây chắc chắn không có sự tỏa nhiệt do hiệu ứng Jun-Lenxo?
A. Dao động điện từ riêng của mạch LC lý tưởng. B. Dao động điện từ cưỡng bức.
C. Dao động điện từ cộng hưởng. D. Dao động điện từ duy trì.
π 1
Bài 5: Đặt điện áp xoay chiều u = U0cos(100πt + ) V vào hai đầu một cuộn cảm thuần có độ tự cảm L ¿
3 2π
H. Ở thời điểm điện áp giữa hai đầu cuộn cảm là 100√ 2V thì cường độ dòng điện qua cuộn cảm là 2A. Biểu
thức của cường độ dòng điện qua cuộn cảm là
π π
A. i = 2√ 2cos(100πt - )A B. i = 2√ 3cos(100πt + )A
6 6
π π
C. i = 2√ 2cos(100πt + )A D. i = 2√ 3cos(100πt - )A
6 6
Bài 6: Đặ t mộ t điện áp xoay chiều vào hai đầ u điện trở R1 thì cườ ng độ dòng điện qua R1 là i1 = I01cosωt
(A). Nếu đặ t điện áp nói trên vào hai đầ u điện trở R2 thì biểu thứ c cườ ng độ dòng điện qua R2 là:
R1 R1 π
A. i2 = .I01cosωt (A). B. i2 = .I01cos(ωt + ) (A).
R2 R2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 257 -

R2 R2 π
C. i2 = .I01cosωt (A). D. i2 = .I01cos(ωt + ) (A).
R1 R1 2
Bài 7: Phát biểu nào sau đây đúng với cuộn thuần cảm?
A. Cuộn cảm có tác dụng cản trở đối với dòng điện xoay chiều, không có tác dụng cản trở đối với dòng
điện một chiều (kể cả dòng điện một chiều có cường độ thay đổi hay dòng điện không đổi).
B. Cường độ dòng điện hiệu dụng qua cuộn cảm tỷ lệ với tần số dòng điện.
C. Cảm kháng của cuộn cảm tỷ lệ nghịch với chu kỳ của dòng điện xoay chiều.
D. Cảm kháng của cuộn cảm không phụ thuộc tần số của dòng điện xoay chiều.
Bài 8: Đặt điện áp xoay chiều u = U 0cosωt (V) vào hai đầu đoạn mạch chỉ có cuộn dây thuần cảm, độ tự cảm
L. Gọi i, I o lần lượt là cường độ tức thời và cường độ cực đại. Điện áp tức thời giữa hai đầu mạch được tính:
1 Io
A. |u|=ωLi . B. |u|=
ωL
√ 2 2
I o−i . C. |u|=
Uo
√ 2 2
I o−i . D. |u|=ωL √ I 2o−i 2 .
Bài 9: Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn dây thuần cảm. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là: u =
U0cos(ωt + φ). Cường độ dòng điện tức thời có biểu thức: i = I 0cos(ωt + α). Các đại lượng I o và α nhận giá trị
nào sau đây?
π U π Uo −π −π
A. Io = UoLω, α = + φ. B. Io = o , α = C. Io = ,α= + φ. D. Io = UoLω, α = +
2 Lω 2 Lω 2 2
φ.
1
Bài 10: Cho mạch RLC nối tiếp, cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L ¿ H, biểu thức cường độ dòng điện
π
π
trong mạch i = 2cos(100πt + ) A. Suất điện động tự cảm tại thời điểm 0,5112s là:
3
−150
A. 150,75 V. B. V. C. 197,85 V. D. -197,85 V.
75
Bài 11: Đặt một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U không đổi và tần số 50Hz vào hai bản của một tụ
điện thì cường độ dòng điện hiệu dụng qua tụ là 2A. Để cường độ dòng điện hiệu dụng giữa hai đầu bản tụ
bằng 1A thì tần số dòng điện là
A. 50Hz. B. 25Hz. C. 200Hz. D. 100Hz.
π 1
Bài 12: Đặt điện áp u = U0cos(100πt - ) (V) vào hai đầu một cuộn cảm thuần có độ tự cảm (H). Ở thời
3 2π
điểm điện áp giữa hai đầu tụ điện là 150V thì cường độ dòng điện trong mạch là 4A. Giá trị cường độ dòng
điện hiệu dụng giữa hai đầu mạch là
A. 4A. B. 4√ 3A. C. 2,5√ 2 A . D. 5A.
Bài 13: Đặt điện áp xoay chiều có biên độ Uo vào hai đầu cuộn cảm thuần. Ở thời điểm điện áp giữa hai đầu
Uo
cuộn cảm bằng thì cường độ dòng điện có độ lớn tính theo biên độ Io là:
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 258 -

A.
Io
. B.
Io
. C.
√3 I o D.
√2 I o
. .
√3 2 2 2
Bài 14: Cho mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có dạng u = U 0cos2πft
V. Tại thời điểm tt giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là (2√ 2
A, 60√ 2 V). Tại thời điểm t 2 giá trị của cường độ dòng điện qua tụ và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là (2
√ 6A, 60√ 2V¿ . Dung kháng của tụ điện bằng:
A. 30Ω. B. 20√ 3Ω. C. 20√ 2Ω. D. 40Ω.
Bài 15: Đặt vào hai đầu một tụ điệ điện áp xoay chiều có biểu thức u = U 0cosωt. Điện áp và cường độ dòng
điện qua tụ điện tại thời điểm t 1, t2 tương ứng lần lượt là: u1 = 60V; i1 = √ 3A; u2 = 60√ 2V; i2 = √ 2A. Biên độ
của điện áp giữa hai bản tụ và cường độ dòng điện qua bản tụ lần lượt là:
A. U0=120√ 2 V, I0=3A. B. U0=120√ 2 V, I0=2A. C. U0=120V, I0=√ 3A. D. U0=120V, I0=2A.
0,4
Bài 16: Một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = (H) Đặt vào hai đầu cuộn cảm điện áp xoay chiều có
π
biểu thức u = U0cosωt (V). Ở thời điểm t1 các giá trị tức thời của điện áp và cường độ dòng điện là:
u1=100V; i1=-2,5√ 3A. Ở thời điểm t2 tương ứng u2=100√ 3V; i2=-2,5A. Điện áp cực đại và tần số góc là:
A. 200√ 2 V; 100πrad/s. B. 200V; 120πrad/s. C. 200√ 2V; 120πrad/s. D. 200V; 100πrad/s.
Bài 17: Cho mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có dạng u = U √ 2
cosωt V. Tại thời điểm t 1, giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ là 2A và hiệu điện thế tức thời giữa
hai đầu đoạn mạch bằng 0 V. Tại thời điểm t 2, giá trị tức thời của cường độ dòng điện qua tụ là 1A và hiệu
điện thế tức thời giữa hai đầu đoạn mạch là 2√ 3V. Dung kháng của tụ điện bằng:
A. 4Ω. B. 2√ 2Ω. C. √ 2Ω. D. 2Ω.
Bài 1: Dung kháng của một mạch RLC mắc nối tiếp đang có giá trị nhỏ hơn cảm kháng. Muốn xảy ra hiện
tượng cộng hưởng điện trong mạch, ta phải:
A. Tăng điện dung của tụ điện. B. Tăng hệ số tự cảm của cuộn dây.
C. Giảm điện trở của mạch. D. Giảm tần số của dòng điện xoay chiều.
Bài 2: Phát biểu nào sau đây không đúng? Đặt vào hai đầu đoạn mạch RLC không phân nhánh một hiệu
điện thế xoay chiều có tần số thay đổi được. Cho tần số thay đổi đến giá trị f o thì cường độ hiệu dụng của
dòng điện đạt đến giá trị cực đại. Khi đó:
A. Cảm kháng và dung kháng bằng nhau.
B. Hiệu điện thế tức thời giữa hai đầu điện trở thuần luôn bằng hiệu điện thế tức thời giữa hai đầu đoạn
mạch.
C. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu điện trở lớn hơn hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện.
D. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu cuộn cảm và giữa hai đầu C luôn bằng nhau.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 259 -

Bài 3: Một mạch điện xoay chiều R, L, C mắc nối tiếp gồm: Điện trở thuần 20, cuộn dây cảm thuần có độ tự
−4
1 10
cảm H, tụ điện có điện dung πF. Nối vào hai đầu mạch một điện áp xoay chiều có biểu thức u =
π 2
U0cos2πft V, trong đó Uo không đổi còn f thay đổi được. Điều chỉnh để f tăng từ giá trị 50Hz trở lên thì công
suất tiêu thụ của mạch sẽ.
A. Tăng dần. B. Tăng dần đến một giá trị cực đại rồi sau đó giảm dần.
C. Giảm dần. D. Giảm dần đến một giá trị cực tiểu rồi sau đó tăng dần.
Bài 4: Điện áp đặt vào hai đầu đoạn mạch R, L, C không phân nhánh có dạng u = U 0cosωt (V) (với Uo không
1
đổi). Nếu: ω.L- =0 thì phát biểu nào sau đây là sai?
ω.C
A. Cường độ hiệu dụng trong mạch đạt giá trị cực đại.
B. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở thuần bằng tổng điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây và tụ
điện.
C. Công suất tỏa nhiệt trên điện trở R đạt giá trị cực đại.
D. Điện áp hiệu dụng giữa hai đàu điện trở thuần cực đại.
Bài 5: Khi có cộng hưởng trong mạch RLC không phân nhánh, kết luận nào sau đây sai?
A. Cường độ hiệu dụng của dòng điện trong mạch có giá trị cực đại.
B. Cường độ dòng điện trong đoạn mạch cùng pha với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch.
C. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai bản tụ điện và giữa hai đầu cuộn cảm có giá trị bằng nhau.
D. Cường độ hiệu dụng của dòng điện trong đoạn mạch không phụ thuộc vào điện trở R của.
Bài 6: Trong mạch điện xoay chiều RLC cộng hưởng thì kết luận nào sau đây là sai?
A. Cường độ hiệu dụng trong mạch cực đại.

B. Điện áp giữa hai đầu mạch cùng pha với điện áp giữa hai đùa điện trở R.
C. Điện áp hiệu dụng ở hai đầu mạch lớn hơn điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở R.
D. Điện áp hiệu dụng ở hai đầu cuộn cảm bằng điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ.
Bài 7: Cho một đoạn mạch không phân nhánh gồm một điện trở thuần, một cuộn dây thuần cảm và một tụ
điện. Khi xảy ra cộng hưởng điện trong đoạn mạch thì khẳng định nào sau đây là sai?
A. Cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch đạt giá trị lớn nhất.
B. Cảm kháng và dung kháng của mạch bằng nhau.
C. Điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch cùng pha với điện áp tức thời giữa hai đầu điện trở.
D. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở R nhỏ hơn điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch.
Bài 8: Đặt một điện áp xoay chiều u = U 0cosωt vào hai đầu một đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp với RCω=1
π
thì điện áp u giữa hai đầu đoạn mạch nhanh pha hơn cường độ dòng qua mạch là . Để trong mạch xảy ra
4
cộng hưởng thì chỉ cần
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 260 -
A. Tăng điện dung C của tụ lên hai lần. B. Giảm điện trở thuần xuống hai lần.
C. Tăng độ tự cảm của cuộn dây xuống hai lần. D. Giảm tần số dòng điện xuống √ 2 lần.
Bài 9: Phát biểu nào sau đây là không đúng? Trong mạch điện xoay chiều không phân nhánh có R, L xác
định, khi thay đổi C xảy ra tình huống ω2LC=1 thì:
A. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu cuộn cảm đạt cực đại.
B. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai bản tụ điện và hai đầu cuộn cảm bằng nhau.
C. Tổng trở của mạch đạt giá trị lớn nhất.
D. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu điện trở đạt cực đại.
Bài 10: Trong đoạn mạch RLC nối tiếp đang xảy ra cộng hưởng. Nếu chỉ giảm tần số của điện áp đặt vào hai
đầu đoạn mạch thì cường độ dòng điện trên mạch:
A. Có giá trị hiệu dụng tăng.
B. Trễ pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch.
C. Cùng pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch.
D. Sớm pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch.
Bài 11: Dòng điện xoay chiều chạy qua một đoạn mạch chỉ chứa cuộn cảm thuần có biểu thức i = 2 √ 2
π 2 √3
cos(100πt - ) (A, s) Biết độ tự cảm của cuộn dây là L= H, vào thời điểm t cường độ dòng điện trong
3 π
1
mạch i=√ 2A và đang tăng. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch tại thời điểm t + (s) là bao nhiêu?
40
A. u=600√ 2V. B. u=-200√ 3V. C. u=400√ 6V. D. u=-200√ 6V.
Bài 12: Một khung dây gồm hai vòng dây có diện tích s=100cm2 và điện trở của khung là R=0,45Ω, quay
đều với vận tốc góc ω=100rad/s trong một từ trường đều có cảm ứng từ B=0,1T xung quanh một trục nằm
trong mặt phẳng vòng dây và vuông góc với các đường sức từ. Nhiệt lượng tỏa ra trong vòng dây khi nó
quay được 1000 vòng là:
A. 2,2J. B. 1,98J. C. 2,89J. D. 2,79J.
Bài 1: Trên đoạn mạch xoay chiều RLC mắc nối tiếp. Điện trở thuần R=10 Ω. Cuộn dây thuần cảm có độ tự
1
cảm L= H, tụ điện có điện dung C thay đổi được. Mắc vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều u =
10 π
U0cos100πt (V). Để điện áp giữa hai đầu đoạn mạch cùng pha với điện áp giữa hai đầu điện trở R thì điện
dung của tụ điện là:
−3 −4 −4
10 10 10
A. C= F. B. C= F. C. C= F. D. 3,18μF.
π 2π π
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 261 -

2
Bài 2: Cho mạch điện xoay chiều như hình vẽ. Biết R=80Ω, r=20Ω, L= H, tụ C có điện dung biến thiên.
π
Hiệu điện thế uAB = 120√ 2cos100πt (V). Điều chỉnh điện dung C A R L,r C B
A
để công suất trên mạch cực đại. Điện dung và công suất tiêu thụ
trong mạch lúc đó lần lượt là:
−4 −4
10 10
A. C = F, Pmax = 144 W B. C = F, Pmax = 144 W
π 2π
−4
10
C. C = 10-4 F, Pmax = 120 W D. C = F, Pmax = 120 W
2π
1
Bài 3: Cho mạch điện xoay chiều như hình vẽ bên. Cuộn dây có r=10Ω, L= H. Đặt vào hai đầu đoạn
10 π
mạch một hiệu điện thế dao động điều hòa có giá trị hiệu dụng là U=50V M R C L,r
N
A
và tần số f = 50Hz. Khi điện dung của tụ điện có gái trị là C 1 thì chỉ số của
ampe kế là cực đại và bằng 1A. Giá trị của R và C1 là:
−3 −3
2.10 10
A. R=40Ω và C1 = F. B. R=50Ω và C1 = F.
π π
−3 −3
10 2.10
C. R=40Ω và C1 = F. D. R=50Ω và C1 =
π π
F.
Bài 4: Lần lượt đặt vào hai đầu một đoạn mạch RLC mắc nối tiếp các điện áp u 1, u2, u3 có cùng giá trị hiệu
dụng nhưng tần số khác nhau, cường độ dòng điện trong mạch tương ứng là i 1 = I0cos100πt. i2 = I0cos(120πt
2π 2π
+ ). i3 = I√ 2cos(110πt - ). Hệ thức nào sau đây đúng?
3 3
Io Io Io Io
A. I > . B. I < . C. I < . D. I = .
√2 √2 √3 √2
1
Bài 5: Dòng điện xoay chiều trong đoạn mạch RLC có tần số f = 50Hz, cuộn dây thuần cảm L ¿ (H). Tụ
4π
4 -4
điện có điện dung biến thiên đang được điều chỉnh ở giá trị C 1 = .10 F. Điện trở thuần R không đổi. Tăng
π
dần điện dung của tụ từ giá trị C1 cường độ hiệu dụng của dòng điện sẽ:
A. Lúc đầu tăng sau đó giảm. B. Tăng.
C. Giảm. D. Lúc đầu giảm sau đó tăng.
Bài 6: Điện áp xoay chiều đặt vào hai đầu mach R, L, C mắc nối tiếp có biểu thức u=100 √ 2cos2πft(V). Khi
cường độ hiệu dụng của dòng điện trong mạch 2A thì công suất tiêu thụ của mạch là 100 W. Giữ cố định R,
điều chỉnh các thông số khác của mạch (L, C và tần số f). Công suất tiêu thụ cực đại trên đoạn mạch là:
A. 100 W. B. 200 W. C. 400 W. D. 800 W.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 262 -

Bài 7: Một hiệu điện thế xoay chiều f = 50 (Hz) thiết lập giữa hai đầu của một đoạn mạch điện gồm R, L, C
−4
1 10
với L¿ H,C¿ F. Người ta muốn ghép tụ điện có điện dung C’ vào mạch điện nói trên để cho cường độ
π 2π
hiệu dụng trong mạch đạt giá trị cực đại thì C’ phải bằng bao nhiêu và được ghép như thế nào?
−4 −4
10 10
A. C' = (F) ghép nối tiếp. B. C' = (F) ghép song song.
2π π
−4 −4
10 10
C. C' = (F) ghép song song. D. C' = (F) ghép nối tiếp.
2π π
Bài 8: Cho một đoạn mạch xoay chiều RLC1 mắc nối tiếp (cuộn dây thuần cảm). Biết tần số dòng điện là
−3
1 10
50Hz, R=40Ω, L¿ (H), C1¿ (F). Muốn dòng điện trong mạch cực đại thì phải ghép thêm với tụ điện
5π 5π
C1 một tụ điện có điện dung C2 bằng bao nhiêu và ghép thế nào?
−4 −4
3.10 5.10
A. Ghép song song và C2 = (F). B. Ghép song song và C2 = (F).
π π
−4 −4
3.10 5.10
C. Ghép nối tiếp và C2 = (F). D. Ghép nối tiếp và C2 = (F).
π π
Bài 9: Đặt vào hai đầu đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp một hiệu điện thế dao động điều hòa có biểu thức:
u=220√ 2cosωt(V). Biết điện trở thuần của mạch là 100Ω. Khi ω thay đổi thì công suất tiêu thụ cực đại của
mạch có giá trị là:
A. 440W. B. 484W. C. 220W. D. 242W.
Bài 10: Cho đoạn mạch không phân nhánh RLC, R=80Ω cuộn dây có điện trở trong 20Ω có độ tự cảm
L=0,318 H, tụ điện có điện dung 15,9μF. Đặt vào hai đầu mạch điện một dòng điện xoay chiều có tần số f
thay đổi được có hiệu điện thế hiệu dụng là 200 V. Khi cường độ dòng điện chạy qua mạch đạt giá trị cực
đại thì giá trị của f và I là:
A. 70,78Hz và 2,5A. B. 70,78Hz và 2A. C. 444,7Hz và 10A. D. 31,48Hz và 2A.
Bài 11: Đặt vào hai đầu đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp hiệu điện thế xoay chiều u=200cos100πt(V). Biết
−4
10 1
R=50Ω;C¿ F và L¿ (H). Để công suất tiêu thụ trên đoạn mạch đạt cực đại thì phải ghép thêm với tụ
2π 2π
điện C ban đầu một tụ điện Co có điện dung bao nhiêu và ghép như thế nào?
−4 −4
10 10
A. Co = F, ghép nối tiếp. B. Co = F, ghép song song.
π 2π
−4 −4
3.10 3.10
C. Co = F, ghép nối tiếp. D. Co = F, ghép song song.
2π 2π
Bài 12: Cho mạch như hình vẽ. Trong đó cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = 50mH, tụ điện có điện dung
C=1,41.10-4 F. Đặt vào hai đầu đoạn mạch A, B điện áp xoay chiều 120V, A R C L
B
tần số f. Biết hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai điểm P và B bằng không. P M
Tần số f bằng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 263 -

A. 200Hz. B. 100Hz. C. 180Hz. D. 60Hz.
Bài 13: Đặt một điện áp xoay chiều tần số f = 50Hz, có giá trị hiệu dụng U = 220V vào hai đầu đoạn mạch
1
RLC nối tiếp. Cuộn dây thuần cảm có L¿ (H), điện trở thuần R=100Ω, tụ điện có điện dung C thay đổi
π
được. Điều chỉnh C sao cho cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch đạt giá trị cực đại I max. Giá trị của C
và Imax là:
−4 −4
10 10
A. C= (F); Imax = 2,2 A B. C= (F); Imax = 2,55 A
2π π
−4 −4
10 10
C. C= (F); Imax = 1,55 A. D. C= (F); Imax = 2,2 A.
2π π
1
Bài 14: Đoạn mạch xoay chiều gồm điện trở thuần R=100Ω, cuộn dây thuần cảm L ¿ H và tụ C thay đổi
π
được. Đặt vào hai đầu mạch điện áp có giá trị hiệu dụng 200V, tần số 50Hz. Thay đổi C đến khu điện áp
giữa hai đầu cuộn dây đạt giá trị cực đại, giá trị cực đại đó bằng:
A. 200V. B. 100V. C. 300V. D. 150V.
Bài 15: Đặt điện áp xoay chiều u=100√ 2cos100πt(V) vào hai đầu mạch gồm điện trở R nối tiếp với cuộn
thuần cảm và tụ điện có điện dung thay đổi. Ban đầu điều chỉnh tụ điện để công suất trong mạch cực đại; sau
đó giảm giá trị của C thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ
A. Ban đầu giảm, sau tăng. B. Tăng.
C. Giảm. D. Ban đầu tăng, sau giảm.
100 1
Bài 16: Một mạch nối tiếp gồm R=50Ω, C¿ (μF) và L¿ H. Tần số của dòng điện qua mạch là f =
π π
50Hz. Người ta thay đổi giá trị của tần số f. Chọn kết luận đúng?
A. Khi tần số tăng thì tổng trở của mạch điện giảm.
B. Khi tần số thay đổi thì tổng trở của mạch điện không đổi.
C. Khi tần số thay đổi thì tổng trở của mạch điện tăng.
D. Khi tần số giảm thì tổng trở của mạch điện giảm.
Bài 17: Người ta mắc và hai đầu đoạn mạch AB một nguồn điện xoay chiều có u=U √ 2cosωt. Đoạn mạch AB
gồm hai đoạn mạch AM và MB mắc nối tiếp, AM gồm điện trở thuần R 1 và tụ có điện dung C, đoạn MB
gồm điện trở R2 và cuộn dây thuần L. Khi xảy ra hiện tượng cộng hưởng trong mạch điện thì công suất tiêu
thụ trên đoạn mạch này là 85W và hiệu điện thế giữa hai đầu AM và MB vuông góc với nhau. Nếu mắc vào
hai đầu mạch MB nguồn điện nói trên, khi đó công suất tiêu thụ trên đoạn này bằng:
A. 100W. B. 120W. C. 85W. D. 170W.
Bài 18: Cho mạch điện xoay chiều R, L, C (cuộn dây thuần cảm). Đặt vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay
chiều có giá trị hiệu dụng u = 120V và tần số f xác định. Biết CR 2=16L và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch
vuông pha với điện áp giữa hai đầu tụ điện. Điện áp ở hai đầu tụ điện và hai đầu cuộn cảm là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 264 -

A. UC=UL=60V. B. UC=30V và UL=60V. C. UC=UL=30V. D. UC=60V và UL=30V.
Bài 19: Cho đoạn mạch không phân nhánh RLC, R=80Ω cuộn dây có điện trở trong 20Ω có độ tự cảm
L=0,318H, tụ điện có điện dung 15,9μF. Đặt vào hai đầu mạch điện một dòng điện xoay chiều có tần số f
thay đổi được có hiệu điện thế hiệu dụng là 200V. Khi công suất trên toàn mạch đạt giá trị cực đại thì giá trị
của f và P là bao nhiêu?
A. 70,78Hz và 400W. B. 70,78Hz và 500W. C. 444,7Hz và 2000W. D. 31,48Hz và 400W.
Bài 20: Đặt vào hai đầu đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp một hiệu điện thế dao động điều hòa có biểu thức:
u=220cosωt(V). Khi ω thay đổi công suất tiêu thụ cực đại của mạch là 484W. Khi đó điện trở thuần của
mạch là:
A. R=50Ω. B. R=750Ω. C. R=150Ω. D. R=100Ω.
Bài 21: Đoạn mạch xoay chiều gồm điện trở R, tụ điện có điện dung C thay đổi được, cuộn dây có độ tự cảm
1
L¿ H và điện trở r=20Ω mắc nối tiếp. Đặt vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng
π
U = 60V và tần số f = 50Hz. Điều chỉnh điện dung tụ điện đến giá trị C 1 thì công suất tiêu thụ trên mạch đạt
cực đại và bằng 30W. Điện trở R và điện dung C1 có giá trị là:
4 4 −4
10 10 10
A. A=120Ω; C1 = F . B. A=120Ω; C1 = F. C. A=100Ω; C1 = F. D. A=100Ω; C1 =
2π π 2π
4
10
F.
π
2
Bài 22: Một mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh có R=100Ω, L ¿ H, tụ điện có điện dung C thay
π
+π
đổi được. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp xoay chiều U AB=200√ 2cos(100πt ¿ . Giá trị của C và
4
công suất tiêu thụ của mạch khi điện áp giữa hai đầu R cùng pha với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch nhận
cặp giá trị nào sau đây?
−3 −4 −4 −4
10 10 10 10
A. C= F; P = 400W. B. C= F; P= 200W. C. C= F; P=400W. D. C= F; P= 300W.
π 2π 2π π
Bài 23: Cho mạch điện gồm R, L, C mắc nối tiếp. Biết R=30Ω, L=0,4H, C thay đổi được. Đặt vào hai đầu
+π
mạch điện một hiệu điện thế xoay chiều: u=120cos(100πt ¿ V. Khi C = Co thì công suất trong mạch đạt
2
giá trị cực đại. Khi đó biểu thức điện áp giữa hai đầu điện trở là:
π
A. uR = 60√ 2cos100t V. B. uR=120cos(100πt+ ) V.
2
π
C. uR=120cos100tV. D. uR=60√ 2cos(100t+ ) V.
2
Bài 24: Cho đoạn mạch xoay chiều AB gồm điện trở thuần 30Ω, cuộn dây có điện trở thuần 10Ω và độ tự
0 ,3
cảm (H) và tụ điện có điện dung C thay đổi được mắc nối tiếp nhau theo đúng thứ tự như trên. Đặt vào
π
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 265 -

hai đầu đoạn mạch một điện áp xoay chiều u AB=100√ 2sin100πt(V). Người ta thấy rằng khi C=Co thì điện áp
hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch chứa cuộn dây và tụ điện đạt cực tiểu. Giá trị Co và Umin là:
−3 −3
10 10
A. Co = F và Umin = 25V B. Co = F và Umin = 25√ 2 V.
π π
−3 −3
10 10
C. Co = F và Umin = 25V D. Co = F và Umin = 25√ 2 V
3π 3π
Bài 1: Trong đoạn mạch RLC, mắc nối tiếp đang xảy ra hiện tượng cộng hưởng. Tăng dần tần số dòng điện
và giữ nguyên các thông số của mạch, kết luận nào sau đây là không đúng?
A. Hệ số công suất của đoạn mạch giảm. B. Cường độ hiệu dụng của dòng điện giảm.
C. Điện áp hiệu dụng trên tụ điện tăng. D. Điện áp hiệu dụng trên điện trở giảm.
Bài 2: Cho mạch điện RLC, cuộn cảm có điện trở thuần r. Điện áp đặt vào hai đầu đoạn mạch có dạng U =
125cos100πt, ω thay đổi được. Đoạn mạch AM gồm R và C, đoạn mạch MB chứa cuộn dây. Biết U AM vuông
pha với UMB và r = R. Với hai giá trị của tần số góc là ω 1=100π và ω2=56,25π thì mạch có cùng hệ số công
suất. Hãy xác định hệ số công suất của đoạn mạch?
A. 0,85. B. 0,96. C. 0,91. D. 0,82.
Bài 3: Mạch R, L, C nối tiếp có điện áp giữa hai đầu đoạn mạch u = 120 √ 2cosωt V, với ω thay đổi được.
Nếu ω=100πrad/s thì cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch là 1A và cường độ dòng điện tức thời sớm
π
pha so với hiệu điện thế hai đầu mạch. Nếu ω=ω=200πrad/s thì có hiện tượng cộng hưởng. Giá trị của các
6
thiết bị trong mạch là:
1 0 ,1 1 0 ,2
A. R=60√ 3Ω, C= F và L= H. B. R=60√ 3Ω, C= F và L= H.
4000 π π 8000 π π
C. R=60√ 3Ω, C=80Ω, L=20Ω. D. R=60√ 3Ω, C=20Ω, L=80Ω.
Bài 4: Mạch RLC không phân nhánh, khi mắc vào mạng điện có tần số f 1 thì cảm kháng 30Ω, dung kháng
60Ω. Nếu mắc vào mạng điện có f 2=60Hz thì cường độ dòng điện cùng pha với điện áp giữa hai đầu mạch.
Giá trị của f1 là:
A. 100Hz. B. 60√ 2Hz. C. 60π√ 2Hz. D. 30√ 2Hz.
Bài 5: Cho đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp. Đặt vào hai đầu mạch một điện áp xoay chiều có dạng u =
200cos2πft (V) trong đó tần số f thay đổi được. Khi thay đổi tần số f đến một giá trị f 1=40Hz hoặc f2=250Hz
thì công suất tiêu thụ của đoạn mạch đều có giá trị như nhau. Để công suất tiêu thụ của đoạn mạch đạt giá trị
cực đại thì phải điều chỉnh tần số f tới giá trị:
A. 120Hz. B. 100Hz. C. 145Hz. D. 210Hz.
Bài 6: Đặt điện áp u = u√ 2cos2πft (U không đổi, f thay đổi được, t tính bằng giây) vào hai đầu đoạn mạch
mắc nối tiếp gồm điện trở thuần R và cuộn cảm thuần có độ tự cảm L. Khi tần số bằng 20Hz thì công suất
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 266 -

tiêu thụ trên đoạn mạch là 17W, khi tần số bằng 40Hz thì công suất tiêu thụ trên đoạn mạch là 12,5W. Khi
tần số bằng 60Hz thì công suất tiêu thụ của đoạn mạch là:
A. 8W. B. 8,7W. C. 5,5W. D. 11W.
0 ,3
Bài 7: Một mạch điện xoay chiều gồm RLC nối tiếp. Điện trở R, cuộn dây cảm thuần có độ tự cảm L=
π
−3
10
H, tụ điện có điện dung C=C= F. Điện áp giữa hai đầu mạch có giá trị hiệu dụng u không đổi và có tần
6π
số f thay đổi. Thay đổi tần số f để cho điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở bằng điện áp hiệu dụng giữa
hai đầu đoạn mạch thì f có giá trị là:
A. 50√ 2Hz. B. 100Hz. C. 50 Hz. D. 100√ 2Hz.
1
Bài 8: Một cuộn dây có độ tự cảm L¿ (H) mắc nối tiếp với tụ điện C rồi mắc vào hiệu điện thế xoay
4π
chiều u = 200√ 2cos2πft có tần số thay đổi được. Khi tần số dòng điện là 80Hz và 125Hz thì thấy cường độ
dòng điện qua mạch đều bằng 3,64764 (A). Tìm cường độ dòng điện cực đại trong mạch này khi cường độ
dòng điện hiệu dụng là lớn nhất?
A. 4√ 2 A. B. 4 A. C. 2√ 2 A. D. 2A.
2√ 3
Bài 9: Mạch RLC nối tiếp có R=100Ω, L¿ H. Hiệu điện thế xoay chiều đặt vào đoạn mạch có biểu thức
π
π
u = U0cos2πft, f thay đổi được. Khi f = 50Hz thì i trễ pha so với u. Để i cùng pha với u thì f có giá trị là
3
A. 100Hz. B. 40Hz. C. 35,35Hz. D. 50Hz.
Bài 10: Đoạn mạch không phân nhánh gồm một điện trở thuần, một cuộn cảm thuần và một tụ điện đặt dưới
điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi U = 120V và có tần số thay đổi được. Khi tần số là f 1 thì
điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở là U R=120V. Khi tần số là f2 thì cảm kháng bằng 4 lần dung kháng.
f1
Tỷ số là
f2
A. 0,25. B. 0,5. C. 2. D. 4.
Bài 11: Mạch điện xoay chiều R, L, C mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là u = U 0cosωt. Chỉ có
ω thay đổi được. Điều chỉnh ω thấy khi có giá trị của nó là ω 1 hoặc ω2 (ω2<ω1) thì dòng điện hiệu dụng đều
nhỏ hơn cường độ hiệu dụng cực đại n lần (n>1). Biểu thức tính R là:
(ω 1−ω 2) L. ω 1−ω2 L.(ω1−ω2) L. ω 1 . ω2
A. R= . B. R= . C. R= . D. R= .
L √ n −1
2
√ n −1
2 2
n −1 √ n2−1
2√ 3
Bài 12: Mạch RLC nối tiếp có R=100Ω; L¿ (H). Điện áp xoay chiều đặt vào đoạn mạch có biểu thức u
π
π
= U√ 2cos2πft, trong đó U=cost còn f thay đổi được. Khi f=f 1=50Hz, dòng điện trong mạch nhanh pha so
3
với u. Để dòng điện trong mạch cùng pha so với u thì tần số f phải nhận giá trị f2 bằng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 267 -

A. 25√ 6Hz. B. 25√ 2Hz. C. 25√ 3Hz. D. 50√ 3Hz.
Bài 13: Đặt điện áp xoay chiều u = U 0cosωt có Uo không đổi và 0 thay đổi được vào hai đầu đoạn mạch có
R, L, C mắc nối tiếp. Thay đổi ω thì cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch khi ω=ω 1 bằng cường độ
dòng điện hiệu dụng trong mạch khi ω=ω2. Hệ thức đúng là:
2 1 2 1
A. ω1+ω2 = B. ω1.ω2 = C. ω1+ω2 = D. ω1.ω2 =
LC LC √ LC √ LC
Bài 14: Đặt điện áp xoay chiều u = U0cosωt có Uo không đổi và ω thay đổi được vào hai đầu đoạn mạch có
R, L, C (cuộn dây thuần cảm) mắc nối tiếp. Thay đổi ω thì khi ω=ω 1 thì hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu
cuộn dây bằng hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện và bằng hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu
điện trở thuần và công suất tiêu thụ trong mạch bằng 2410W. Khi ω=4ω 1 thì công suất tiêu thụ trong mạch
bằng:
A. 180W. B. 602,5W. C. 160W. D. 1600W.
Bài 15: Cho mạch điện xoay chiều RLC mắc nối tiếp. Điện áp hiệu dụng đặt vào hai đầu đoạn mạch là
U=100V, tần số của dòng điện thay đổi được. Khi tần số f=50Hz thì dòng điện trong mạch đạt giá trị cực đại
là 2A. Khi tần số f’=100Hz thì cường độ dòng điện qua mạch chỉ bằng một nửa giá trị cực đại. Giá trị của R,
L và C lần lượt là:
1 1
A. R=50Ω; L= H; C= .10-4 F. B. R=50Ω; L=
√3 H; C= √3 .10-4 F.
π π π π
C. R=50Ω; L=
1
H; C=
10
−4
√3 F . D. R=50√ 2Ω; L=
1
H; C=
√3 10-4 F.
π √3 π π √3 π
Bài 16: Mạch điện xoay chiều gồm điện trở R, cuộn dây thuần cảm L, tụ điện có điện dung C mắc nối tiếp,
trong đó R, L, C có giá trị không đổi. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp u = U 0cosωt với ω thay đổi.
Khi ω=50π rad/s thì cường độ dòng điện trong mạch có giá trị bằng nhau. Để cường độ dòng điện qua mạch
đạt giá trị cực đại thì ω có giá trị:
A. 100πrad/s. B. 250πrad/s. C. 125πrad/s. D. 40πrad/s.
Bài 17: Có một đoạn mạch nối tiếp A, M, B chứa 2 linh kiện nào đó thuộc loại: cuộn dây, điện trở thuần, tụ
điện. Đặt vào hai đầu mạch AB điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi U AB=100V và tần số có thể
thay đổi. Khi f = 50Hz thì U AM = 200V, UMB=100√ 3V. Tăng f quá 50Hz thì cường độ dòng điện hiệu dụng
giảm.
A. Đoạn mạch AM chứa tụ điện, MB chứa điện trở.
B. Đoạn mạch AM chứa cuộn dây có điện trở, MB chứa tụ điện.
C. Đoạn AM chứa tụ điện, MB chứa cuộn dây có điện trở.
D. Đoạn AM chứa cuộn dây, MB chứa điện trở.
Bài 18: Đoạn mạch R, L (thuần cảm) và C nối tiếp được đặt dưới điện áp xoay chiều không đổi, tần số thay
đổi được. Ở tần số f1=60Hz, hệ số công suất của mạch đạt cực đại cosφ = 1. Ở tần số f 2=120Hz, hệ số công
suất có giá trị cosφ = 0,707. Ở tần số f3=90Hz, hệ số công suất của mạch bằng.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 268 -
A. 0,87. B. 0,78. C. 0,49. D. 0,63.
Bài 19: Đoạn mạch R, L (thuần cảm) và C nối tiếp được đặt dưới điện áp xoay chiều không đổi, tần số thay
−π π
đổi được. Khi điều chỉnh tần số dòng điện là f 1 và f2 thì pha ban đầu của dòng điện qua mạch là và
6 2
còn cường độ dòng điện hiệu dụng không thay đổi. Hệ số công suất của mạch khi tần số dòng điện bằng P là:
A. 0,8642. B. 0,9852. C. 0,9238. D. 0,8513.
0 ,4 √3
Bài 20: Đoạn mạch gồm điện trở thuần R=30Ω, cuộn dây thuần cảm L ¿ H và tụ điện có điện dung C
π
10−3
¿ F nối tiếp. Mắc đoạn mạch vào nguồn điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng không đổi, tần số góc ω
4 π √3
thay đổi được. Khi cho ω thay đổi từ 50π rad/s đến 150π rad/s thì cường độ hiệu dụng của dòng điện trong
mạch:
A. Tăng rồi sau đó giảm. B. Giảm. C. Tăng. D. Giảm rồi sau đó tăng.
Bài 21: Mạch điện xoay chiều RLC mắc nối tiếp gồm điện trở thuần R=10Ω, cuộn cảm thuần có cảm kháng
ZL=10Ω và tụ C có dung kháng ZC=5Ω ứng với tần số f. Khi thay đổi tần số dòng điện đến giá trị f’ thì trong
mạch có cộng hưởng điện. Tần số f’ liên hệ với f theo biểu thức:
A. f’ = f. B. f=√ 2f'. C. f'=√ 2f. D. f’=2f.
Bài 22: Cho mạch RLC mắc nối tiếp, cuộn dây thuần cảm. Điện áp xoay chiều đặt vào đoạn mạch có tần số
thay đổi được. Khi tần số của dòng điện xoay chiều là f 1=25Hz hoặc f2=100 Hz thì cường độ dòng điện trong
mạch có cùng giá trị. Tìm hệ thức liên hệ giữa L, C với ω1 hoặc ω2?
5 2 1 4
A. LC= ω 1 . B. LC= 2
. C. LC= 2
. D. B và C.
4 4 ω1 ω2
Bài 23: Đặt điện áp u = u√ 2cos2πt (U không đổi, tần số f thay đổi được) vào hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp
gồm điện trở thuần R, cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C. Khi tần số là P thì cảm
kháng và dung kháng của đoạn mạch có giá trị lần lượt là 6Ω và 8Ω. Khi t ần số là f 2 thì hệ số công suất của
đoạn mạch bằng 1. Hệ thức liên hệ giữa P và f2 là:
A. f2=
√3 f 1 B. f2=
3f1
C. f2=
4f1
D. f2=
2f1
.
. . .
2 4 3 √3
Bài 24: Đặt vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi, tần
số thay đổi. Ở tần số f1=60Hz thì công suất tiêu thụ điện của mạch cực đại, ở tần số f 2=120Hz thì hiệu điện
π
thế ở hai đầu mạch lệch pha so với dòng điện trong mạch. Ở tần số f 3=30Hz thì hệ số công suất của mạch
4
là:
A. 0,486. B. 0,707. C. 0,625. D. 0,874.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 269 -

Bài 25: Đặt điện áp xoay chiều u = 240√ 2cosωt (V) có tần số góc thay đổi được vào hai đầu một đoạn mạch
RLC nối tiếp. Khi tần số góc là 100π rad/s hoặc 25π rad/s thì cường độ dòng điện hiệu dụng qua mạch bằng
nhau. Để cường độ dòng điện hiệu dụng qua mạch cực đại thì tần số góc phải bằng:
A. 50πrad/s. B. 55πrad/s. C. 45πrad/s. D. 60πrad/s.
Bài 26: Mạch điện xoay chiều R, L, C không phân nhánh. Biểu thức hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có
dạng: u = U0cos(2πft + φ) trong đó f hay thay đổi, còn R, L, C, U o có giá trị không đổi. Người ta thấy khi
f=f1=25Hz và f=f2=100Hz thì cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch có cùng một giá trị. Giá trị của f để
dòng điện trong mạch cùng pha với hiệu điện thế hai đầu đoạn mạch là:
A. 62,5 Hz. B. 75 Hz. C. 50 Hz. D. 125 Hz.
Bài 27: Một mạch điện RLC nối tiếp, cuộn dây thuần cảm được mắc vào một hiệu điện thế xoay chiều u =
U0cos2πft (V) không đổi còn f thay đổi được. Khi f = f 1 = 36Hz và f=f2= 64Hz thì công suất tiêu thụ của
mạch bằng nhau P1=P2 khi f=f3=46Hz công suất tiêu thụ của mạch bằng f = f4 = 50Hz công suất tiêu thụ của
mạch bằng P4. So sánh các công suất ta có:
A. P3<P1. B. P4<P2. C. P4>P3. D. P4<P3.
Bài 28: Mạch RLC nối tiếp khi đặt vào hiệu điện thế xoay chiều có tần số góc ω (mạch có tính cảm kháng)
và cho ω biến đổi thì ta chọn được một giá trị của ω làm cho cường độ hiệu dụng có trị số lớn nhất là I max và
I max 3
2 trị số ω1 và ω2, với (ω1-ω2=200π) thì cường độ lúc này là I với I = , cho L= (H). Điện trở có giá trị
√2 4π
là
A. 150Ω. B. 100Ω. C. 50Ω. D. 200Ω.
IV. HƯỚNG DẪN GIẢI

Bài 1:
▪Để điện áp giữa hai đầu đoạn mạch cùng pha với điện áp giữa hai đầu điện trở R hay u cùng pha với i
thì có cộng hưởng điện
−3
1 1 10
⇒ ZL=ZC ⇒ .100π = ⇒C= (F)
10 π C .100 π π
Bài 2:
▪Ta có cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=200Ω

−4
10
▪Để công suất Pmax thì: ZL=ZC=200(Ω) ⇒ C= (F)
2π
2 2
U 120
▪Công suất cực đại là: Pmax = = = 144W
R +r 100
Bài 3:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 270 -

▪Cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=10(Ω)
−3
10
▪Để cường độ dòng điện Imax  có cộng hưởng ⇒ ZL=ZC=10Ω ⇒ C= F
π
U 50
▪Vì Imax = 1(A) = =  R = 40 (Ω)
R +r R +10
Bài 4:
Io
Vì Io1 = Io2 = Io ⇒ ω1.ω2 = ω 3 ⇒ I √ 2 > Io ⇒ I >
2
√2
Bài 5:
1
▪Ta có cảm kháng ZL=ω.L=25(Ω) và dung kháng ZC¿ =¿ 25Ω
ω.C
⇒ ZL=ZC mạch có cộng hưởng điện. Nếu tăng dần điện dung thì cường độ dòng điện giảm.
Bài 6:
100
▪Ta có: P = U.I.cosφ  cosφ = = 0,5
2.100
2 2
U U
▪Mặt khác: P = .cos2φ = 100W  = 400W
R R
2
U
▪Khi công suất tiêu thụ cực đại thì: Pmax = = 400W
R
Bài 7:
1
▪Ta có cảm kháng ZL=ω.L=100Ω và dung kháng ZC = = 200Ω
ω.C
▪Để cộng hưởng thì: ZL=ZCb=100Ω
1 1 1 −4
⇒ Phải ghép C//C’ ⇒ = + ⇐ Z C ' = 200(Ω) ⇒ C' = 10 F
Z Cb Z C Z C ' 2π
Bài 8:
1
▪Ta có cảm kháng ZL=ω.L=20(Ω) và dung kháng ZC = =¿ 50Ω
1
ω .C 1
▪Để cường độ cực đại thì có cộng hưởng ZL=ZCb=20(Ω)⇒ Phải ghép C2 // C1
1 1 1 100
⇒ Z = Z + Z ⇒ Z C = 3 (Ω) 2
Cb C C
1 2
−4
3.10
⇒ Điện dung C2 có giá trị: C2 = .
π
Bài 9:
2
U
▪Khi ω thay đổi để Pmax thì hiện tượng cộng hưởng điện xảy ra:Pmax = = 484W
R
Bài 10:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 271 -

▪Khi cường độ dòng điện trong mạch cưc đại thì cộng hưởng điện xảy ra
1
⇒ ZL = ZC ⇒ ω = = 444,72(rad/s)
√ LC
2π
▪Tần số dòng điện là: f ¿ =¿ 70,78Hz.
ω
U
▪Khi đó cường độ dòng điện cực đại là: Imax ¿ = 2 (A)
(R+r )
Bài 11:
1
▪Ta có cảm kháng ZL=ω.L=50(Ω) và dung kháng ZC = =¿ 200Ω
1
ω .C 1
▪Để công suất trong mạch cực đại thì ZL=ZC=50(Ω)
1 1 1 200
⇒ C o /¿ C ⇒ = + ⇒ ZC =
ZCb Z C Z C o
o
3 (Ω)
−4
3.10
▪Điện dung của tụ điện là: Co = F.
2π
Bài 12:
1
Vì UPB=ULC=0⇒UL=UC ⇒ cộng hưởng điện ⇒ tần số của dòng điện f¿ =¿ 60(Hz)
2 π √ LC
Bài 13:
−4
10
▪Để cường độ dòng điện trong mạch cực đại thì: ZL=ZC=100(Ω)⇒C¿ (F)
π
U
⇒ Cường độ dòng điện cực đại Imax¿ = 2,2 (A)
R
Bài 14:
▪Khi C thay đổi để ULmax thì có cộng hưởng điện
▪Khi đó: ZL=ZC=100Ω
U
▪Điện áp: UL = . Z =¿200(V)
R L
Bài 15: UC
▪Lúc đầu Pmax có cộng hưởng điện ⇒ ZL=ZC UC max
▪Sau đó C giảm thì ZC tăng ⇒ ZL<ZC ZL = ZC
▪Từ đồ thị ta thấy lúc đầu UC tăng lên cực đại sau đó giảm dần.
R2+ Z2L
ZC= ZC
ZL
Bài 16:
1
▪Ta có cảm kháng ZL=ω.L=100(Ω) và dung kháng ZC = =100 Ω
1
ω .C
⇒ ZL=ZC ⇒ có cộng hưởng điện khi tần số f thay đổi thì Z tăng lên.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 272 -
Bài 17:
▪Khi cộng hưởng thì ZL=ZC. Vì UAM vuông góc với UMB, nên: R1=R2=R.
2 2
U 2 U
▪Khi có cộng hưởng thì: Pmax = 85 W = cos φ = 170 W
2R R
▪Khi chỉ còn mạch MB thì hệ số công suất: cosφ' =

√2 ,
2
2
U 2
⇒ Công suất của đoạn mạch MB: PMB = cos φ ' =¿ 85(W)
R
Bài 18:
▪Ta có C.R2=16L⇒R2=16.ZL.ZC
▪Khi u vuông góc với uC thì u và i cùng pha nhau⇒ có cộng hưởng điện ⇒ ZL=ZC
2
⇒ R2 = 16. Z L ⇒ R = 4ZL
120
▪Theo bài ra: UR = U = 120(V) ⇒ UL = = 30(V) = UC
4
Bài 19:
▪Khi cường độ dòng điện trong mạch cực đại thì cộng hưởng điện xảy ra ⇒ ZL=ZC
1 2π
⇒ω¿ =¿ 444,72(rad/s) tần số dòng điện là: f ¿ =¿ 70,78Hz
√ LC ω
U
▪Khi đó cường độ dòng điện cực đại là: Imax = = 2A
( R+r )
2
⇒ Công suất cực đại là: P = I max (R+r) = 400W
Bài 20:
▪Khi ω thay đổi để công suất cực đại ⇒ có cộng hưởng điện
2
U
▪Pmax = ¿ ¿ = 484 (W)  R = 50(Ω)
R
Bài 21:
▪Khi C thay đổi để công suất cực đại thì hiện tượng cộng hưởng điện xảy ra:
−4
1 10
ZL = ZC ⇒ C = 2 = (F)
ω L π
2
U
▪Theo bài ra, công suất cực đại Pmax = 30 W = = 100(Ω)
( R+r )
Bài 22:
−4
1 10
▪Khi uR cùng pha với u ⇒ có cộng hưởng điện ⇒ ZL=ZC=200Ω = ⇒C= (F)
100 πC 2π
2
U
▪Công suất cực đại là: Pmax = = 400W
R
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 273 -

Bài 23:
▪Ta có cảm kháng: ZL=ωL=40(Ω)
▪Khi C thay đổi để công suất tiêu thụ cực đại thì: ZL=ZC=40Ω
+π
⇒ uR cùng pha với u ⇒ uR = 120cos(100t ¿ V.
2
Bài 24:
▪Khi C thay đổi thì UrLCmin  ZL= ZC mạch có cộng hưởng điện
−3
10
⇒ ZL = ZC = 30Ω ⇒ C = (F)
3π
U
▪Cường độ dòng điện cực đại là: Imax = = 2,5(A) ⇒ UrLCmin = I.r = 25(V)
R +r
Bài 1:
▪Mạch RLC khi đang có cộng hưởng: ZC = ZC
▪Khi cộng hưởng thì Imax; cosφmax; Umax
▪Khi f tăng thì cosφ giảm; I giảm; UR giảm
▪Khi ω thay đổi để UCmax  ωC = 1

L
.
−
√
L R2
C 2 < ωR =
1
1
√ LC
▪Khi ω=ωR mà tăng thì UC giảm
Bài 2:
π
▪Vì khi uAM dao đọng vuông pha uAM ⇒ |φ1| + φ2 = ⇒ tanφ1.tanφ2 = -1
2
−Z C Z L L
⇒ . = -1 ⇒ ZL.ZC = R2 =
R R C
▪Với ω = ω1 đặt ZL=1 và ZC = X ⇒ R = √ X
9 ω1 9 16 X
▪Với ω = ω2 = ⇒ ZL = và ZC =
16 16 9
2R
▪Vì cosφ1 = cosφ2 =
√¿ ¿ ¿
( )
2
9 16 9 3
⇒ 4X+ − X =4X+(1-X)2 ⇒ X = ⇒R=
16 9 16 4
R+ r
▪Hệ số công suất của đoạn mạch là: cosφ = = 0,96
√ R+ r + Z −Z
2
L C
2
Bài 3:
▪Khi ω1=100π(rad/s) đặt ZL=1 và ZC = X tan ( −π6 )= −1

√3
=
1−X
R
⇒ R = √ 3(X-1)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 274 -

X X
▪Khi ω2=200π(rad/s) ⇒ ZL=2 và ZC = thì có cộng hưởng ⇒ ZL = ZC ⇒ 2 = ⇒ X=4
2 2
▪Điện trở: R=3√ 3
U 0 ,2
▪Tổng trở của mạch: Z = = 120Ω = √ R2 +¿ ¿ ⇒ ZL = 20Ω ⇒ L = H
I π
1
⇒ ZC = 80(Ω) ⇒ C = F ⇒ R=60√ 3Ω
8000 π
Bài 4:
▪Khi f = f1 với ZL=30Ω; ZC=60Ω
ZL
▪Ta lập tỷ số: = ω2.L.C = 0,5 (1)
ZC
2 1
▪Khi f = f2 = 60Hz thì có cộng hưởng điện: ω 2= (2)
LC
2
ω2 ω2 f2
▪Từ (1) và (2) ⇒ = 2 ⇒ ω2 = ω1√ 2 ⇒ ω1 = ⇒ f1 = ⇒ f1 = 30√ 2 (Hz)
ω
2
1 √2 √2
Bài 5:
2
U .R
▪Khi f =f1 = 40 (Hz) đặt ZL=1; ZC=X⇒ công suất tiêu thụ: P1 = 2
R +¿¿
2
U R
X
( )
2
▪Khi f = f2 =6,25f1 ⇒ ZL = 6,25; ZC = ⇒ công suất tiêu thụ: P2 = 2 X
6 , 26 R + 6 ,25−
6 ,25
( ) ⇒ X = 6,25
2
X
▪Vì P1 = P2 ⇒ (1-X) = 6 ,25−
2
6 ,25
1
⇒ ZL = ω1L=1 và ZC = 6,25 =
ω1 C
ω1 . L 2 1 1
=ω 1 LC= ⇒
⇒ 1 6 , 25 LC = 6,25. ω21
ω1 . C
▪Để công suất trong mạch cực đại thì có cộng hưởng:
2 1 2
⇒ ω CH = =6 ,25. ω 1 ⇒ ωCH = √ 6 , 25 .ω1 ⇒ fCH = 100Hz.
LC
Bài 6:
2
U R
▪Khi f1=20Hz, ta đặt ZL = 1 ⇒ P1 = 17 = (1)
R 2+ 1
2
U R
▪Khi f2=40Hz, ta đặt Z ' L = 2 ⇒ P2 = 12,5 = 2 2 (2)
R +2
U2R
▪Khi f3=60Hz, ta đặt Z ' ' L = 3 ⇒ P3 = ? = 2 2 (3)
R +3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 275 -
2
34 R +4
▪Từ (1) và (2) ⇒ = ⇒ R = 2,7(Ω). Thay vào (2) ⇒ U2.R = 141,125
25 R 2+ 1
▪Thay vào (3) ta được P3 = 8,7W
Bài 7:
▪Khi f thay đổi để UR = U thì có cộng hưởng xảy ra, khi đó
1 1
=
ZL = ZC ⇒ ω = √ LC
π√
0 , 3 1 0−3 = 100√ 2π (rad/s) ⇒ f = 50√ 2 Hz
.
π
Bài 8:
Tần số (f) ZL ZC Cộng hưởng dòng điện
f1=80Hz 1 x U
I 1=
√ R +¿ ¿ ¿
2
f2=125Hz=1,5625f1 1,5625 x U
I 2= =I 1 (2)
√
1,5625
( )
2
2 x
R + 1,5625−
1,5625
▪Từ (1) và (2) ⇒ x = 1,5625
▪Khi f1=80Hz⇒ ω1=160π(rad/s) ⇒ ZL=ωL=40Ω ⇒ zC=62,5Ω.
200
▪Mặt khác, cường độ dòng điện: I = 3.64764(A) = ⇒ R=50Ω
√ R 2+¿ ¿ ¿
▪Để cường độ dòng điện cực đại thì ZL=ZC
U 200
⇒ Cường độ dòng điện cực đại: Imax = = = 4(A)
R 50
Bài 9:
▪Khi f=50Hz ⇒ ω=100π(rad/s) ⇒ ZL=200√ 3Ω
π Z L −Z C
−4
10
▪tanφ¿ tan = = √ 3 ⇒ ZC=100Ω ⇒ C¿ (F)
3 R √3 π
1
▪Để mạch có u và I cùng pha thì có hiện tượng cộng hưởng: Z ' L =Z ' C ⇒ f ' = =¿ 35,35(Hz)
2 π √ LC
Bài 10:
Tần số (f) ZL ZC Công thức
f1 1 x UR=U=120 (V) (1)
f2=nf1 n x Z’L=4.Z’C (2)

n
▪Từ (1) ta thấy: UR=U=120(V) là hiện tượng cộng hưởng ⇒ ZL=ZC⇒x=1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 276 -

Z 'L n
= f1 1
▪Từ (2) ta có: Z ' C 1 = n2 = 4 ⇒ n = 2 ⇒ = =¿ 0,5
f2 2
n
Bài 11:
U
▪Khi ω = ω1 thì I1 = (1)
√ R +¿ ¿ ¿
2
U
▪Khi ω = ω2 thì I2 = = I1 (2)
√ R +¿ ¿ ¿
2
▪Từ (1) và (2) ⇒ Z L =Z C và Z L =Z C

1 2 2 1
▪Khi cộng hưởng thì: Imax = nI1 = nI2
U U
 I = R =n
√ R +¿ ¿ ¿
2
L ( ω1−ω2 )
▪Thay Z L =Z C ⇒(Z L −Z L )=R . √ n −1 ⇒ R=
2
2 1 1 2
√ n2−1
Bài 12:
▪Khi f = 50Hz ⇒ ω = 100π(rad/s) ⇒ ZL=200√ 3
Z L−Z C
▪ tan φ=tan ( )
−π
3
=−√ 3=
R
⇒ ZC = 300√ 3Ω
1 0−4
⇒ Điện dung C = (F)
3 √3 π
1
▪Để I và u cùng pha thì f' = = 25√ 6 (Hz)
2 π √ LC
Bài 13:
▪Ta có: I (ω )=I (ω )

1 2
U
⇒ 2 2
⇒ ( Z L −Z C ) =( Z L −ZC ) ⇒ ( Z L −Z C ) =−( Z L −Z C )
√R +¿ ¿ ¿
2 1 1 2 2 1 1 2 2
⇒ Z L + Z C =Z L + Z C ⇒ L .(ω 1+ ω2 )=
1 1 2 1 ( ω1 + ω1 ) . C1
1 2
1 2
ω1.ω2 = =ω o
LC
Bài 14:
Tần số góc ZL ZC R Công suất

2
ω1 1 1 1 U
P=2410= ⇒U2=2410 vì ZL=ZC=R
R
2
ω2=4.ω1 4 1/4 1 U .R
P '= 2 = 160W.
R +¿ ¿
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 277 -
Bài 15:
Tần số góc ZL ZC R Công suất
f=50Hz=f1 1 1 R U
vì ZL=ZC⇒ Imax = = 2(A) (1)
R
f2=2.f1 2 1/2 R U
√ ( ) = 1(A)(2)
2
I= 1
R 2+ 2−
2
( ) √32
1
▪Từ (1) và (2) ⇒ 4 .R2 = R2 + 2− ⇒R=
2 2
U
▪Khi: Imax = = 2(A)  R = 50 (Ω)
R
▪Ta có: R =
√ 3 ; ZL = Z C = 1
2
ZL 2 2 100
⇒ = ⇒ ZL = 50 = Ω = ZC
R √3 √3 √3
1 10 √ 3
−4
⇒L= (H); C = (F)
√3 π π
Bài 16:
▪Ta có: I ω =I ω 1 2
U U
⇒ =
√ R +( Z2
L1 −Z C ) 2
2
√ R +( Z 2
L2 −ZC ) 2
2
2 2
⇒ Z L −Z C =Z L −ZC ⇒ Z L −Z C =−Z L −ZC
1 1 2 2 1 1 2 2
⇒ Z L + Z L =Z C + Z C ⇒ L.ω1+ω2 =
1 2 2 1 ( 1 1 1
+ .
ω1 ω2 C )
1 2
⇒ ω1.ω2 = =ω o ⇒ ωo = 100π(rad/s)
LC
Bài 17:
▪Khi f = 50Hz thì UAB = 100(V); UAM =200 (V); UMB = 100 √ 3 (V).
2 2 2
▪Thấy: U AM =U AB+ U MB ⇒ U AB ⊥ U MB
Bài 18:
Tần số ZL ZC Hệ số công suất
f1=60Hz 1 1 cosφ1 = 1(1)
=√
f2=2.f1 2 1/2 2 R
cosφ2 =
√
R 2+ 2−
1 2 2 (2)
2 ( )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 278 -
f3=1,5.f1 1,5 2/3 R
√ ( )
2
cosφ3 = 2 (3)
R 2+ 1 ,5−
3
Từ (2) ta có R=1,5(Ω). Thay vào (3) ta có: cosφ3=0,87

Bài 19:
−π π
▪Ta có: φ i1 = ; φi 2= ; φu=?
6 12
U U
▪Theo đề bài: I (f 1)=I (f 2) ⇒ =
√ R +Z
2
L1 −Z C 1
2
√ R +Z
2
L2 −Z C 2
2
2 2
⇒ ( Z L −ZC ) =( Z L −Z C ) ⇒ (ZL - ZC) = không đổi
1 1 2 2
φi 1 +φi 2 −π
⇒ cosφ1 = cosφ2 ⇒ φi1 - φu = φu - φi2 ⇒ φu = = (rad)
2 24
−π π π
▪Khi f = f1 thì φ = φu - φi1 = + = ⇒ hệ số công suất là: cosφ=0,9238
24 6 8
Bài 20:
1
▪Để cường độ hiệu dụng cực đại thì ωo = =¿ 50πrad/s
√ LC
 khi ω tă ng từ 50π (rad/s) đến 150π thì cườ ng độ dòng điện giả m.
Bài 21:
1
▪Ta có ZL=ω.L=10(Ω); ZC¿ =¿ 5(Ω)
ω.C
ZL ω
2
1 '2
⇒ = ω2 LC = 2 ⇒ = =ω
ZC 2 LC
⇒ ω = √ 2ω' ⇒ f = √ 2f'
Bài 22:
▪Ta có I ω =I ω 1 2
U
⇒ 2 2
⇒ Z L −Z C =Z L −ZC ⇒ Z L −Z C =−Z L −ZC
√R +¿ ¿ ¿
2 1 1 2 2 1 1 2 2
⇒ Z L + Z L =Z C + Z C ⇒ L.(ω1+ω2) =
1 2 2
1 1 1
+ 1
.
ω1 ω2 C ( )
1 2
⇒ ω1.ω2 = =ω o ⇒ ωo = 100π(rad/s)
LC
⇒ ( ) ( )
ω o 2 100 π 2
ω1
=
50 π
=4 ⇒ ω2o=4. ω21=
1
LC
⇒ B đúng
( )( )
2 2 2
ωo 100 π 1 2 ω2 1
⇒ = = ⇒ ωo = = ⇒ C đúng
ω2 200 π 4 4 LC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 279 -

Bài 23:
1 2 3
▪Ta có: ZL = ω1L = 6(Ω); ZC = = 8(Ω) ⇒ ω 1 LC= (1)
ω1 C 4
2 1
▪Khi ω 2= (2)
LC
2 2f
▪T(1) và (2) ⇒ ω2 = . ω1 ⇒ f2 = 1
√3 √3
Bài 24:
Tần số ZL ZC Công thức
f=f1=60Hz 1 1 Vì Pmax công thức ZL=ZC
f=f2=2.f1 2 1/2 1
2−
tanφ=1= 2 ⇒ R=1,5
R
f1 0,5 2 1,5
f=f3= cos ¿
2 √ 1 ,52 +¿ ¿ ¿
Bài 25:
▪Ta có: I (ω )=I (ω ) 1 2
U U
⇒ = 2 2
⇒ ( Z L −Z C ) =( Z L −ZC ) ⇒ ( Z L −Z C ) =−( Z L −Z C )
√ 2
R + ( Z L −Z C ) 1 2
2
√ R + ( Z L −Z C )2
2
2 2
1 1 2 2 1 1 2 2
⇒ Z L + Z L =Z C + Z C
1 2 2 1
1 1 1
⇒ L . ( ω1 +ω 2) = ω + ω . C
1 2
( )
1 2
⇒ ω1.ω2 = =ω o ⇒ ωo = 50π(rad/s)
LC
Bài 26:
▪Ta có I (ω )=I (ω ) 1 2
U U
⇒ = 2 2
⇒( Z L −ZC ) =( Z L −Z C ) ⇒ ( Z L −ZC ) =−( Z L −ZC )
√ 2
R + ( Z L −Z C ) 1 2
2
√ 2
R + ( Z L −ZC )
2 2
2 1 1 2 2 1 1 2 2
2 2
1 1 1
⇒ Z L + Z L =Z C + Z C ⇒ L . ( ω1 +ω 2) = ω + ω . C
1
1 2
1 ( )
1 2
⇒ ω1.ω2 = =ω o ⇒ fo = 50Hz
LC
Bài 27:
2
▪Ta có: f1.f2 = f o ⇒ fo = 48Hz
▪Từ đồ thị ta có P3>P4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 280 -

Bài 28:
U
▪Khi ω=ω1 thì: I1 = (1)
√ R +¿ ¿ ¿
2
U
▪Khi ω=ω2 thì I2 = (2)
√ R +¿ ¿ ¿ 2
▪Từ (1) và (2) ⇒ Z L =Z C và Z L =Z C

1 2 2 1
▪Khi cộng hường thì: Imax = n.I1 = n.I2
U U
Imax = R =n .
√ R +¿ ¿ ¿
2
L ω1−ω2
▪Thay: Z L =Z C ⇒ Z L −Z L =R . √ n −1 ⇒ R=
2
=¿ 150Ω
2 1 1 2
√ n2−1
CHỦ ĐỀ 14: CÔNG SUẤT MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU

1. Công suất
P=U.I.cosφ=RI2
Trong đó:
▪P là công suất (W); R L C
A B
▪U là hiệu điện thế hiệu dung của mạch (V); M N
▪I là cường độ dòng điện hiệu dụng (A);
R
▪cosφ= gọi là hệ số công suất
Z
2. Cực trị công suất
R U2
P=R I 2=
R2 + ( Z L −Z C )2
 Đoạn mạch RLC có R thay đổi

a. Tìm R để Imax (Zmin): R = 0
b. Tìm R để Pmax: P
R=|Z L−Z C|; Pmax =

U
2
; Z ¿ R √2 I =
U
; cos φ
√ 2 ; φ=± π Pmax
2R R √2 2 4
P < Pmax
c. Khi R = R1 hoặc R = R2 mạch có cùng công suất P.
2
U 2
▪ Ta có: R1+R2 = ; R1 R2 = ( Z L −ZC ) O
R1 R0 R2 R
P
π
▪tanφ1.tanφ2 = 1 ⇒ φ1 + φ2 =
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 281 -

2
U
Với giá trị R0 thì Pmax, ta có: R0=√ R1 R 2 ; Pmax=
2 √ R1 R 1
 Trường hợp cuộn dây có điện trở R0:

2
U
a. Tìm R để công suất toàn mạch đạt cực đại (Pmax): R+R0=|Z L −ZC| ; Pmax =
2 ( R+ R 0 )
Tổng quát: R1 + R2 + ...+ Rn = |Z L −ZC| (Nếu khuyết L hay C thì không đưa vào)
b. Tìm R để công suất trên R cực đại (PRmax):

2
2 2
R = R + (ZL-ZC) ; Pmax =
U
2
; cosφ >
√2
0
2 ( R+ R 0 ) 2
c. Khi R = R1 hoặc R = R2 mạch có cùng công suất P

2
U
- Ta có: R1+R2+2r = ; R1+r = R2+r = (ZL-ZC)2
P
2
U
- Với giá trị R0 thì Pmax, ta có: R0+r = √ ( R1 +r ) ( R2 +r ) ; Pmax =
2 √ ( R1 +r ) ( R 1+r )
 Tìm điều kiện để URL & URC không phụ thuộc vào R
a. Tìm điều kiện để URC không phụ thuộc R
U
√ R +Z
2 2
=
√ Z L ( Z L−2 ZC ) ⇒ URC không phụ thuộc R khi URC = U = const hay ZL=2ZC⇒ω= √2
C
URC=I
1+ 2 2 √ LC
R +Z C
b. Tìm điều kiện dể URL không phụ thuộc R

1
Tương tự, ta có: ZC=2ZL⇒ω=
√2 LC
Ví dụ 1: Đặt một điện áp xoay chiểu vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp có R thay đổi thì thấy khi R=30 
và R=120 thì công suất toả nhiệt trên đoạn mạch không đổi. Để công suất đó đạt cực đại thì giá trị R phải
là:
A. 150 B. 24 C. 90 D. 60
Giải
R = √ R1 R 2=√ 30.120 = 60Ω
Ví dụ 2: Mạch như hình vẽ, C = 318(F), R biến đổi. Cuộn dây thuần cảm, điện áp giữa 2 đầu mạch
u=U0sin100πt(V) , công suất tiêu thụ của mạch đạt giá trị cực đại khi R = A R L C B
R0 = 50. Cảm kháng của cuộn dây bằng: M N
A. 40 B. 100 C. 60 D. 80

Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 282 -

R thay đổi để Pmax  R = |Z L −ZC| = 50Ω ⇒ ZL=60Ω
Ví dụ 3: Trong mạch điện xoay chiều không phân nhánh, điện áp giữa hai đẩu đoạn mạch và cường độ dòng
π
điện trong mạch lần lượt là u=100cos100πt(V) và i=100cos(100πt+ ) (mA). Công suất tiêu thụ trong mạch
3
là
A. 5000W B. 2500W C. 50W D. 2,5W
Giải
P=UIcosφ=50√ 2 .50√ 2 .10-3. cos ( π3 )=¿ 2,5W

1
Ví dụ 4: Đặt hiệu điện thế u=100√ 2sin100πt (V) vào hai đẩu đoạn mạch RLC nối tiếp, biết L ¿ F, hiệu điện
π
thế hiệu dụng giữa hai đầu điện trở R bằng ở hai đẩu tụ C và bằng 100V. Công suất tiêu thụ mạch điện là
A. 250W B. 200W C. 100W D. 350W
Giải
2
U
Mạch RLC có UR = U = 100  Mạch có hiện tượng cộng hưởng  P= với R=ZL=ZC=100Ω
R
Ví dụ 5: Đặt một điện áp xoay chiều có tần số f thay đổi vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp thì thấy khi f =
40Hz và f = 90Hz thì điện áp hiệu dụng đặt vào điện trở R như nhau. Để xảy ra cộng hưởng trong mạch thì
tần số phải bằng:
A. 60Hz B. 130Hz C. 27,7Hz D. 50Hz
Giải
f=f1.f2¿ √ 40.90=¿ 60Hz
Ví dụ 6: Đặt một điện áp xoay chiều vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp có R thay đổi thì thấy khi R = 30 
và R=120 công suất toả nhiệt trên đoạn mạch không đổi. Biết U = 300 V, hãy tìm giá trị công suất đó?
A. 150W B. 240W C. 300W D. 600W
Giải
Cách 1:
▪R = R1 và R = R2 thì P như nhau. Vậy Pmax khi R = √ R1 R 2=√ 30.120 = 60Ω = |Z L −ZC|
2
U
Với R1 = 30Ω; |Z L −ZC| = 60Ω ⇒ Z = 30√ 5Ω ⇒ P = RI = R. 2 =¿ 600W
2
Z
Cách 2:
2 2
U 30 0
P= = =¿ 600W
R 1+ R 2 30+120
III. BÀI TẬP

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 283 -
Bài 1: Công suất của dòng điện xoay chiểu trên một đoạn mạch RLC nối tiếp nhỏ hơn tích UI là do
A. trong cuộn dây có dòng điện cảm ứng.

B. Có hiện tượng cộng hưởng điện trên đoạn mạch.
C. một phần điện năng tiêu thụ trong tụ điện.
D. điện áp giữa hai đầu đoạn mạch và cường độ dòng điện lệch pha với nhau.
Bài 2: Trong đoạn mạch điện không phân nhánh gồm điện trở thuần R và tụ điện C, mắc vào điện áp xoay
chiểu u=U0cosωt. Hệ số công suất của đoạn mạch là
R
R R R
A. cosφ=
√ 2 1
R+ 2 2
ω C
B. cosφ=
√R +ω C
2 2 2 C. cosφ=
ωC
D. cosφ=
R +ωC
Bài 3: Công suất toả nhiệt trung bình của dòng điện xoay chiểu được tính theo công thức nào sau đây?
A. P=U.I.cosφ B. P=U.I.sinφ C. P=u.i.cosφ D. P=u.i.sinφ

Bài 4: Công suất của một đoạn mạch xoay chiểu được tính bằng công thức nào dưới đây?
A. P=R.I.cosφ B. P=.Z.I2 C. P=U.I D. P=Z.I2.cosφ

Bài 5: Đại lượng nào sau đây được gọi là hệ số công suất của mạch điện xoay chiều?
A. k = cos B. k = sin C. k = cot D. k = tan

Bài 6: Công suất của dòng điện xoay chiều trên đoạn mạch RLC nối tiếp không phụ thuộc vào đại lượng nào
sau đây?
A. Độ lệch pha giữa dòng điện và điện áp giữa hai bản tụ.
B. Tỉ số giữa điện trở thuần và tổng trở của mạch
C. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch
D. Cường độ dòng điện hiệu dụng
Bài 7: Trong đoạn mạch xoay chiều, hệ số công suất bằng 0 (cos = 0), khi:
A. đoạn mạch không có tụ điện B. đoạn mạch có điện trở bằng không
C. đoạn mạch không có cuộn cảm D. đoạn mạch chỉ chứa điện trở thuần
Bài 8: Trong đoạn mạch điện không phân nhánh gồm điện trở thuần R và cuộn cảm thuần L, mắc vào điện áp
xoay chiều u=U0cosωt(V). Hệ số công suất của đoạn mạch là
R
ωL R R
A. cosφ=
√ R 2+ ω2 L C 2
B. cosφ=
√ R 2+ ω2 L
C. cosφ=
√ R 2+ ω2 L2
D. cosφ=
√ 2
R+
1
2 2
ω L
Bài 9: Trong đoạn mạch điện xoay chiểu không phân nhánh RLC, đặt vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay
chiều có biểu thức u=U0cosωt(V). Hệ số công suất của mạch là
R
√
ωL−ωC
( )
2
A. cosφ= 2 1 2 2 B. cosφ=
R+ ω L− 2 2 R
ω C
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 284 -
R
√ ( )
2
C. cosφ= 1 D. cosφ=
R 2+ ωL−
ωC
R
√ ( )
2
2 1
R + ωC −
ωL
Bài 10: Một điện áp xoay chiểu được đặt vào hai đầu một điện trở thuần. Giữ nguyên giá trị hiệu dụng, thay
đổi tần số của điện áp. Công suất toả nhiệt trên điện trở
A. không phụ thuộc vào tần số B. tỉ lệ ngịch với tẩn số
C. tỉ lệ thuận với bình phương của tần số D. tỉ lệ thuận với tần số.
Bài 11: Cho đoạn mạch xoay chiều gổm R, L, C mắc nối tiếp với cảm kháng lớn hơn dung kháng. Điện áp
giữa hai đẩu đoạn mạch có giá trị hiệu dụng và tần số luôn không đổi. Nếu cho C giảm thì công suất tiêu thụ
của đoạn mạch sẽ
A. không thay đổi B. luôn giảm
C. tăng đến một giá trị cực đại rồi lại giảm D. luôn tăng.
Bài 12: Mạch điện xoay chiểu RLC mắc nối tiếp đang có tính cảm kháng, khi tăng tẩn số của dòng điện xoay
chiểu thì hệ số công suất của mạch
A. giảm B. tăng C. bằng 1 D. không thay đổi
Bài 13: Đặt một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U không đổi nhưng tẩn số f thay đổi vào hai đầu một
đoạn mạch RLC nối tiếp. Công suất toả nhiệt trên điện trở:
A. phụ thuộc f B. tỉ lệ với R C. tỉ lệ với U D. tỉ lệ với L
Bài 14: Đoạn mạch điện nào sau đây có hệ số công suất nhỏ nhất?
A. Cuộn cảm L nối tiếp với tụ điện C B. Điện trở thuần R1 nối tiếp với điện trở thuần R 2
C. Điện trở thuần R nối tiếp với cuộn cảm L D. Điện trở thuần R nối tiếp với tụ điện C
A. Hệ số công suất của các thiết bị điện quy định phải 0,85.
B. Hệ số công suất càng lớn thì công suất hao phí của mạch càng lớn.
C. Để tăng hiệu quả sử dụng điện năng, ta phải nâng cao hệ số công suất.
D. Hệ số công suất càng lớn thì công suất tiêu thụ của mạch càng lớn.
Bài 16: Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Công suất của dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch
B. Công suất của dòng điện xoay chiểu phụ thuộc vào bản chất của mạch điện và tần số dòng điện trong
mạch.
C. Công suất của dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào công suất hao phí trên đường dây tải điện
D. Công suất của dòng điện xoay chiều phụ thuộc vào điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 285 -
Bài 17: Đoạn mạch điện nào sau đây có hệ số công suất lớn nhất?
A. Điện trở thuần R nối tiếp với cuộn cảm L B. Điện trở thuần R1 nối tiếp với điện trở thuần R 2
C. Điện trở thuần R nối tiếp với tụ điện C D. Cuộn cảm L nối tiếp với tụ điện C
Bài 18: Mạch điện xoay chiểu RLC mắc nối tiếp đang có tính dung kháng, khi tăng tẩn số của dòng điện
xoay chiểu thì hệ số công suất của mạch
A. giảm B. lúc đầu tăng sau đó giảm
C. bằng 0 D. không thay đổi
Bài 19: Hệ số công suất của đoạn mạch R,L,C nối tiếp không phụ thuộc vào đại lượng nào?
A. Điện trở R. B. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch.
C. Điện dung C của tụ điện. D. Độ tự cảm L.
1
Bài 1: Đặt điện áp u=200cos100πt(V) vào hai đầu đoạn mạch gồm một cuộn dây thuần cảm L= H mắc nối
π
tiếp với điện trở R = 100 thì công suất tiêu thụ của đoạn mạch là:
A. 50W B. 100W C. 150W D. 250W
Bài 2: Một mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, trong đó R = 50. Đặt vào hai đẩu đoạn mạch
một điện áp xoay chiều ổn định có điện áp hiệu dụng U = 120 V thì i lệch pha với u một góc 60°. Công suất
của mạch là:
A. 36W B. 72W C. 144W D. 288W
Bài 3: Đặt điện áp u=100√ 2cos100πt(V) vào hai đầu đoạn mạch RLC không phân nhánh, với C, R có độ lớn
1
không đổi và L= H. Khi đó điện áp hiệu dụng giữa hai đầu mỗi phần tử R, L và C có độ lớn như nhau.
π
Công suất tiêu thụ của đoạn mạch là:
A. 350W B. 100W C. 200W D. 250W
3
Bài 4: Một điện trở 80 ghép nối tiếp với một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm H. Cường độ dòng điện
5π
(
chạy qua mạch có biểu thức i=2√ 2 cos 100 πt−
π
3 )
(A) thì hệ số công suất và công suất tiêu thụ trên mạch là:
A. k = 0,8 và 640W B. k = 0,8 và 320W C. k = 0,5 và 400W D. k = 0,8 và 160W

3
1 10
Bài 5: Cho mạch điện không phân nhánh RLC: R = 50, cuộn dây thuần cảm có L= H, tụ điện có C=
π 15 π
π
μF. Biểu thức hiệu điện thế giữa 2 đầu mạch là u=200cos(100πt+ ) V thì hệ số công suất và công suất tiêu
4
thụ trên toàn mạch là:
A. k =
√2 và 200W B. k =
√2 và 400W C. k=0,5 và 200W D. k =
√2 và 100W
2 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 286 -

3 √3
Bài 6: Cho cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm H; mắc nối tiếp với một điện trở 30. Hiệu điện thế giữa
10 π
2 đầu mạch có biểu thức u=12√ 2cos2fπt(V), f thay đổi được. Khi f = 50Hz thì công suất tiêu thụ trên mạch
là
A. 1,2W B. 12W C. 120W D. 6W
Bài 7: Mạch điện gồm điện trở R, cuộn cảm thuần L và tụ điện C mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu mạch
u=50√ 2cos100πtV. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn cảm là U 1 = 30V và giữa 2 đầu tụ điện là U C =
60V. Hệ số công suất của mạch bằng
3 6 5 4
A. cosφ= B. cosφ= C. cosφ= D. cosφ=
5 5 6 5
Bài 8: Dòng điện xoay chiều chạy trong đoạn mạch RLC có tần số 50 Hz. Công suất tỏa nhiệt tức thời trên
đoạn mạch:
A. biến đổi tuần hoàn theo thời gian với tần số bằng 25 Hz
B. biến đổi tuần hoàn theo thời gian với tần số bằng 50 Hz
C. biến đổi tuần hoàn theo thời gian với tần số bằng 100 Hz
D. không thay đổi theo thời gian
Bài 9: Mắc đoạn mạch gồm cuộn dây thuần cảm nối tiếp với một điện trở vào nguồn xoay chiều thì hệ số
công suất của mạch bằng 0,5. Nếu giảm độ tự cảm của cuộn dây đi 3 lần thì khi đó, hệ số công suất của
mạch sẽ bằng:
A. 0,4 B. 0,866 C. 1 D. 0,6
Bài 10: Quạt trẩn trên lớp học có điện trở R mắc vào ổ cắm điện có điện áp hiệu dụng u, khi quạt quay dòng
điện chạy qua quạt có cường độ hiệu dụng I và lệch pha  so với điện áp nguồn. Điện năng quạt tiêu thụ
được tính theo biểu thức nào dưới đây?
A. A = UIt B. A = UIcos C. A = I2Rt D. A = UIcos.t
Bài 11: Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch xoay chiều là u=160 √ 2 cos 100 πt+ ( π
6)(V ) và cường độ dòng
(
điện chạy trong mạch là i=2√ 2 cos 100 πt−
π
6 )
(A). Công suất tiêu thụ trong mạch là bao nhiêu?
A. 160W B. 280W C. 320W D. 640W

Bài 12: Một đoạn mạch xoay chiều gồm một điện trở mắc nối tiếp với một tụ điện. Điện năng tiêu thụ trong
3 giờ ở đoạn mạch là 0,15 kWh. Biết điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch và giữa hai bản tụ lẩn lượt là
50 V và 30 V. Công suất tiêu thụ của đoạn mạch và giá trị của điện trở là:
A. 50W và 64 B. 75W và 32 C. 50W và 32 D. 150W và 32
−4
10
Bài 13: Mạch điện R, L, C mắc nối tiếp. L = 0,6 H, C = F, f = 50Hz. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai
π
đẩu đoạn mạch U = 80 V. Nếu công suất tiêu thụ của mạch là 80W thì giá trị điện trở R là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 287 -
A. 30 B. 80 C. 20 D. 40
Bài 14: Một mạch điện xoay chiểu RLC có điện trở thuần R = 110 được mắc vào điện áp u=220
( π
)
√ 2 cos 100 πt+ (V). Khi hệ số công suất của mạch lớn nhất thì mạch sẽ tiêu thụ công suất bằng
2
A. 115W B. 220W C. 880W D. 440W

Bài 15: Mạch điện xoay chiểu tần số 50 Hz gồm điện trở R = 50 mắc nối tiếp với cuộn dây có điện trở
thuần r, độ tự cảm L. Biết điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch U = 200 V; trên điện trở là U R = 100 V;
trên cuộn dây Ud= 100 √ 2V. Hệ số công suất của mạch điện và điện trở r của cuộn dây là:
3 1 3 1
A. ; 25 B. ; 30 C. ; 50 D. ; 15
4 2 4 2
−4
10
Bài 16: Một mạch điện xoay chiểu gồm có R, C, L mắc nối tiếp: C= F , cuộn dây lý tưởng có độ tự cảm
3π
1
L= H. Nguồn điện xoay chiểu đặt vào hai đầu của mạch điện có hiệu điện thế cực đại U 0 = 200 V, tẩn số f
π
π
= 50 Hz. Biết cường độ dòng điện tức thời chạy trong mạch sớm pha so với hiệu điện thế tức thời giữa hai
6
đầu đoạn mạch. Công suất tiêu thụ điện của mạch điện này là:
A. 10√ 3W B. 12,5√ 3W C. 25√ 3W D. 37,5√ 3W
Bài 17: Cho đoạn mạch xoay chiểu không phân nhánh RLC có R thay đổi được. Hiệu điện thế giữa hai đầu
−4
10 0,8
đoạn mạch u=U0cos100πt(V); C¿ F; L¿ H. Để công suất tiêu thụ của mạch cực đại thì giá trị của R
2π π
bằng:
A. 120 B. 50 C. 100 D. 200
Bài 18: Đoạn mạch xoay chiều RLC nối tiếp. Các giá trị R, L, C không đổi và mạch đang có tính cảm kháng,
nếu tăng tần số của nguồn điện áp thì:
A. công suất tiêu thụ của mạch giảm B. có thể xảy ra hiện tượng cộng hưởng
C. công suất tiêu thụ của mạch tăng D. ban đầu công suất của mạch tăng, sau đó giảm
−4
0 ,6 10
Bài 19: Mạch điện R, L, C mắc nối tiếp L¿ H; C = F; f=50Hz. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu
π π
đoạn mạch U = 80 V. Nếu công suất tiêu thụ của mạch là 80 W thì giá trị điện trở R là:
A. 30 B. 60 C. 20 D. 40
Bài 20: Công suất tức thời của dòng điện xoay chiểu:
A. luôn biến thiên cùng pha, cùng tần số với dòng điện
B. luôn là hằng số
C. luôn biến thiên với tần số bằng 2 lần tần số của dòng điện.
D. có giá trị trung bình biến thiên theo thời gian
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 288 -
35 −2
Bài 1: Cho một đoạn mạch điện gồm một cuộn dây có điện trở thuần r = 5 và độ tự cảm L¿ .1 0 H mắc
π
nối tiếp với điện trở thuần R = 30. Đặt vào 2 đầu đoạn mạch 1 điện áp xoay chiều u=70 √ 2cos100π(V).
Công suất tiêu thụ của đoạn mạch là
A. 35√ 2W B. 70W C. 60W D. 30√ 2W
π
Bài 2: Đặt điện áp u=100cos(ωt+ ) (V) vào 2 đầu đoạn mạch có điện trở thuần, cuộn cảm thuần, tụ điện
6
π
mác nối tiếp thì dòng điện qua mạch là i=2cos(ωt+ ) (A). Công suất tiêu thụ của đoạn mạch là
3
A. 100√ 3W B. 50W C. 50√ 3W D. 100W
1 100
Bài 3: Cho mạch điện không phân nhánh RLC. Biết L= H; C= μF. Đặt vào 2 đầu đoạn mạch 1 hiệu
π 4π
điện thế u=75√ 2cos100πt(V). Biết công suất trên toàn mạch là P = 45W. Tìm giá trị của điện trở R?
A. R = 45 B. R = 60 C. R = 80 D. A hoặc C

3
Bài 4: Đoạn mạch gồm R mắc nối tiếp cuộn thuần cảm L = H vào hiệu điện thế xoay chiều có u =
10 π
100V, f = 50Hz. Biết công suất tiêu thụ của đoạn mạch là P = 100W. Tìm giá trị của R?
A. 10 B. 90 C. 50 D. Cả A và B đều đúng
Bài 5: Cho mạch xoay chiểu RLC nối tiếp cuộn dây thuần cảm, R thay đổi được. Biết điện áp đặt vào mạch
−4
1 10
u=100√ 2cos100πt (V), L= H, C= F. Khi công suất của mạch là 80W thì R có giá trị:
4π 2π
A. 45 hoặc 28,8 B. 80 hoặc 28,8 C. 45 hoặc 80 D. 80
Bài 6: Cho một đoạn mạch gồm điện trở R1 = 30 mắc nối tiếp với cuộn dây có điện trở R0 = 10 và độ tự
0 ,3
cảm L = H. Khi đặt vào hai đẩu đoạn mạch này điện áp u=100√ 2cos100πt(V), cuộn dây sẽ tiêu thụ công
π
suất:
A. P = 160W B. P = 120W C. P = 0 D. P = 40W
Bài 7: Mạch RLC khi mắc vào mạng xoay chiều có U = 200V, f = 50Hz thì nhiệt lượng toả ra trong 10 s là
25 50
2000J. Biết có hai giá trị của tụ thỏa mãn điểu kiện trên là C=C 1= (μF) và C=C2= (μF). R và L có giá
π π
trị là:
3 1 1 3
A. 100 và H B. 300 và H C. 100 và H D. 300 và H
π π π π
Bài 8: Đặt một điện áp xoay chiều 100V - 50Hz vào hai đầu một cuộn dây có điện trở r = 10 thì dòng điện
π
chạy qua cuộn dây lệch pha so với điện áp đó. Công suất tiêu thụ điện của cuộn dâylà
3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 289 -

A. 600W B. 500W C. 250W D. 125W
π
Bài 9: Đặt hiệu điện thế xoay chiều u=120 √ 2cos(100πt+ ) vào hai đầu đoạn mạch gồm một cuộn dây thuần
3
−4
10
cảm L, một điện trở R và một tụ điện C¿ F măc nối tiếp. Biết hiệu điện thế hiệu dụng trên cuộn dây L
π
và trên tụ điện c bằng nhau và bằng một nửa trên điện trở R. Công suất tiêu thụ trên đoạn mạch đó bằng:
A. 144W B. 240W C. 72W D. 100W
Bài 10: Mắc nối tiếp một bóng đèn sợi đốt và một tụ điện rồi mắc vào mạng điện xoay chiểu thì đèn sáng
bình thường. Nếu mắc thêm một tụ điện hối tiếp với tụ điện ở mạch trên thì
A. đèn sáng kém hơn trước
B. đèn sáng hơn trước
C. đèn sáng hơn hoặc kém sáng hơn tùy thuộc vào điện dung của tụ điện mắc thêm
D. độ sáng của đèn không thay đổi.
Bài 11: Đối với các dụng cụ tiêu thụ điện như quạt, tủ lạnh, động cơ điện với công suất và điện áp định mức
P và U, nếu nâng cao hệ số công suất thì làm cho UR
A. Cường độ dòng điện hiệu dụng tăng
B. Công suất tiêu thụ điện hữu ích tăng
C. Công suất tiêu thụ P giảm
D. Công suất toả nhiệt tăng
Bài 1: Cho đoạn mạch AB gồm hai đoạn mạch AM nối tiếp MB. Đoạn mạch AM gồm điện trở R nối tiếp với
tụ điện có điện dung C, đoạn mạch MB có cuộn cảm có độ tự cảm L và điện trở r. Đặt vào AB một điện áp
xoay chiều u=U√ 2cosωt(V). Biết R = r =

√ L
C
; điện áp hiệu dụng giữa 2 đầu đoạn MB lớn gấp n= √ 3 điện áp
giữa hai đẩu đoạn AM. Hệ số công suất của đoạn mạch có giá trị là:
A. 0,887 B. 0,755 C. 0,866 D. 0,975
Bài 2: Đặt điện áp u=U√ 2cos100πt (V) vào hai đầu mạch RLC nối tiếp, cuộn dây thuần cảm. Khi mắc ampe
kế có điện trở rất nhỏ vào hai đầu cuộn dây thì ampe kế chỉ 1(A), khi đó hệ số công suất của mạch là 0,8.
Thay ampe kế bằng vôn kế có điện trở vô cùng lớn thì nó chỉ 200 (V) và hệ số công suất của mạch khi đó là
0,6. Giá trị R và U là:
A. 28; 120V B. 128; 160V C. 12; 220V D. 128; 220V
Bài 3: Cho đoạn mạch điện AB gồm hai đoạn mạch AM và MB mắc nối tiếp nhau. Đoạn AM gồm một điện
trở thuần R1 mắc nối tiếp với tụ điện có điện dung C, đoạn mạch MB gồm một điện trở thuần R 2 mắc nối tiếp
1
với một cuộn cảm thuần có độ tự cảm L. Đặt điện áp xoay chiều có tần số f ¿ ; và có giá trị hiệu
( 2 π √ LC )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 290 -

dụng luôn không đổi vào đoạn mạch AB. Khi đó đoạn mạch AB tiêu thụ công suất P 1. Nếu nối tắt hai đầu
π
cuộn cảm thì điện áp giữa hai đẩu mạch AM và MB có cùng giá trị hiệu dụng nhưng lệch pha nhau , công
3
suất tiêu thụ của đoạn mạch AB trong trường hợp này bằng 180 w. Giá trị của P1 là:
A. 360W B. 320W C. 1080W D. 240W
Bài 4: Một đoạn mạch xoay chiều gồm cuộn dây có điện trở thuần R, độ tự cảm L nối tiếp với một tụ điện có
điện dung C đặt dưới điện áp xoay chiểu có giá trị hiệu dụng ổn định. Cường độ dòng điện qua mạch là
π
i1=3cos100πt(A). Nếu tụ C bị nối tắt thì cường độ dòng điện qua mạch là i 2=3cos(100πt+ )A. Hệ số công
3
suất trong hai trường họp trên lần lượt là:
A. cosφ1 =1; cosφ2 =

1
B. cosφ1 =1; cosφ2 =
√3 C. cosφ1 =1; cosφ2 = 3 D. cosφ1 =1; cosφ2 =
1
2 2 4 2
Bài 5: Một đoạn mạch gồm cuộn dây nối tiếp với tụ điện rồi mắc vào điện áp tức thời u=150 √ 2cos100πt(V).
Biết điện áp hiệu dụng giữa hai đẩu cuộn dây là U RL = 200 V và hai đầu tụ điện là UC = 250 V. Hệ số công
suất của mạch là:
A. 0,6 B. 0,707 C. 0,8 D. 0,866
Bài 6: Cho mạch điện xoay chiều AB gồm đoạn mạch AM nối tiếp với đoạn mạch MB. Đoạn mạch AM gồm
điện trở thuần R1 nối tiếp với cuộn thuần cảm có độ tự cảm L, đoạn mạch MB gồm điện trở thuần R 2 nối tiếp
với tụ điện có điện dung C (R1 = R2 = 100). Đặt vào hai đầu đoạn mạch AB điện áp u=100√ 2cosωt(V). Khi
mắc ampe kế có điện trở không đáng kể vào hai đầu đoạn mạch MB thì ampe kế chỉ
√2 A. Khi mắc vào hai
2
đấu đoạn mạch MB một vôn kế điện trở rất lớn thì hệ số công suất của mạch đạt giá trị cực đại. số chỉ của
vôn kế là:
A. 100V B. 50 √ 2V C. 100 √ 2V D. 50V
Bài 7: Mạch điện như hình vẽ. Hiệu điện thế giữa hai đẩu A và B ổn định có biểu thức u=100 √ 2cos100πt(V).
2 ,5
Cuộn cảm có độ tự cảm L = H, điện trở thuần R 0 = R = 100, tụ
π
R L,R0 C
A B
điện có điện dung C0. Người ta đo được hệ số công suất của mạch là cos
M N
= 0,8. Biết hiệu điện thế giữa hai đẩu đoạn mạch sớm pha hơn cường độ
dòng điện qua mạch. Giá trị của C0 là bao nhiêu?
−3 −4 −4 −3
10 10 10 10
A. C0= F B. C0= F C. C0= F D. C0= F
3π π 2π π
Bài 8: Đặt điện áp vào hai đầu mạch gồm một cuộn dây nối tiếp với tụ C, khi đó điện áp giữa hai đầu cuộn
π
dây lệch pha so với dòng điện và điện áp hiệu dụng trên tụ bằng lần điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn
3
dây. Phát biểu nào sau đây là đúng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 291 -

−π
A. pha  của điện áp giữa hai đầu mạch là
3
B. điện áp giữa hai đầu cuộn dây nhanh pha 120° so với điện áp giữa hai đầu mạch
C. hệ số công suất của mạch bằng 0,87
D. điện áp hiệu dụng giữa hai đầu mạch bằng điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở
Bài 9: Đoạn mạch gồm một cuộn dây không thuần cảm nối tiếp tụ C được mắc vào điện áp xoay chiều ổn
định thì cường độ dòng điện qua mạch là i 1=3cos100πt(A), hệ số công suất là m. Nếu tụ C bị nối tắt thì
π m
cường độ dòng điện qua mạch là i2 = 3cos(100πt- ) (A), hệ số công suất là n. Tỉ số là:
3 n
1
A. √ 3 B. C. 1 D. 0,5
√3
Bài 10: Một đoạn mạch nối tiếp gổm một cuộn dây và một tụ điện. Hiệu điện thê hiệu dụng giữa hai đầu
đoạn mạch, giữa hai đầu cuộn dây, hai đẩu tụ điện đều bằng nhau. Tìm hệ số công suất cos của mạch?
A. 0,5 B.
√3 C.
√2 D.
1
2 2 4
Bài 11: Cho đoạn mạch xoay chiểu không phân nhánh RLC cuộn cảm có r  0; mắc theo thứ tự AF chứa
điện trở R, FD chứa cuộn dây là DB chứa tụ điện u AB=175√ 2cosωt(V); UFA= 25V; UFD = 25V; Udb=175V. Hệ
số công suất của mạch là
24 7 1 1
A. B. C. D.
25 25 7 25
Bài 12: Đoạn mạch điện gồm cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Độ lệch pha giữa hiệu điện thế giữa hai đầu
π
cuộn dây Ud và dòng điện là . Gọi hiệu điện thế giữa hai đầu tụ điện là UC, ta có UC = UD. Hệ số công suất
6
của mạch điện bằng:
A. 0,5 B. 0,707 C. 0,87 D. 0,25
Bài 13: Mạch điện RLC như hình vẽ đặt dưới điện áp xoay chiều ổn định. Khi K ngắt, điện áp giữa hai đầu
mạch trễ pha 45° so với cường độ dòng điện qua mạch. Tỉ sổ công suất tỏa nhiệt trên mạch trước và sau khi
đóng khóa K bằng 2. Cảm kháng ZL có giá trị bằng mấy lần giá trị của điện trở thuần R?
A. 1/3 B. 0,5 C. 1 D. 2
Bài 14: Kí hiệu T1,T2 lần lượt là chu kì biến đổi của dòng điện xoay chiều và của công suất tỏa nhiệt tức thời
của dòng điện đó. Mối quan hệ nào sau đây là đúng:
A. T1 < T2 B. T1 = T2 C. T1 = 2T2 D. T1 = 4T2
Bài 15: Một đoạn mạch AB gồm hai đoạn mạch AM và MB mắc nối tiếp. Đoạn mạch AM gồm tụ điện mắc
nối tiếp với điện trở thuần R = 50, đoạn mạch MB chỉ có một cuộn dây. Đặt điện áp u=200 √ 2cos100πt(V)
2π
vào hai đầu đoạn mạch AB thì thấy điện áp tức thời của đoạn AM và MB lệch pha nhau và các điện áp
3
hiệu dụng UAM = UMB = 2R. Công suất tiêu thụ của đoạn mạch AB là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 292 -
A. 400W B. 800W C. 200W D. 100W
1 250
Bài 16: Cho mạch điện gồm R, L, C mắc nối tiếp. Biết L= (H); C¿ μF, điện áp hiệu dụng giữa hai đầu
π π
đoạn mạch là U = 225V, công suất tiêu thụ của mạch P = 405W, tần số dòng điện là 50Hz. Hệ số công suất
của mạch có những giá trị nào sau đây?
A. cosφ=0,6 hoặc cosφ=0,8 B. cosφ=0,75
C. cosφ=0,45 hoặc cosφ=0,65 D. cosφ=0,5
Bài 17: Chọn câu đúng? Cho đoạn mạch RLC như hình vẽ RLC; R= 100, cuộn dây thuần cảm có độ tự
−4
2 10
cảm L = (H) và tụ điện có điện dung C¿ F. Biểu thức hiệu điện thế tức L C
π π A R B
M N
thời giữa 2 điểm A và N là u AN=200cos100πt(V). Công suất tiêu thụ trong đoạn
mạch là
A. 100W B. 79W C. 40W D. 50W
−3
10
Bài 18: Mạch điện gồm điện trở R mắc nối tiếp với tụ điện có điện dung C ¿ (F). Đặt vào hai đẩu đoạn
6π
mạch một điện áp xoay chiểu có tần số 50 Hz và giá trị hiệu dụng 200 V. Để công suất tiêu thụ điện của
đoạn mạch là 200 W thì giá trị của điện trở R là bao nhiêu?
A. 80 hay 120 B. 20 hay 180 C. 50 hay 150 D. 60 hay 140
Bài 19: Đặt điện áp xoay chiều u=220√ 2cos100πt(V) (t tính bằng giây) vào hai đầu đoạn mạch gồm điện trở
−4
1 2.10
R= 50, cuộn cảm thuần L = (H) và tụ điện C¿ F mắc nối tiếp. Trong một chu kì, khoảng thời
π π
gian điện áp giữa hai đầu đoạn mạch thực hiện công âm là:
A. 12,5ms B. 5ms C. 17,5ms D. 15ms
Bài 20: Cho mạch R, L, C mắc nối tiếp U AB=170cos100πt(V). Hệ số công suất của toàn mạch là cosφ 1=0,6
và hệ số công suất của đoạn mạch AN là cosφ2=0,8; cuộn dây thuần cảm. Điện áp hiệu dụng UAN là
A. UAN=96V B. UAN=72V C. UAN=90V D. UAN=150V
Bài 21: Đặt điện áp UAB=200√ 2cos100πt(V) vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp. L, R không đổi và C =
100
μF. Đo điện áp hiệu dụng giữa 2 đầu mỗi phần tử thì thấy U C = UR = U1/2. Công suất tiêu thụ của đoạn
π
mạch là
A. 100W B. 200W C. 120W D. 250W
Bài 22: Một đoạn mạch nối tiếp AB theo thứ tự gồm điện trở thuần R, cuộn thuần cảm có độ tự cảm L và tụ
điện có điện dung C, N là điểm nối giữa cuộn cảm và tụ điện. Biết U AB=100√ 2cos100πt(V), hệ số công suất
của toàn mạch là cosφ1=0,6và hệ số công suất của đoạn mạch AN là cosφ2=0,8. Tìm biểu thức điện áp đúng?
(
A. uR=60√ 2 cos 100 πt−
53 π
180 )V (
B. uC=125√ 2 cos 100 πt −
37 π
180 )V
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 293 -

(
C. uAN=125√ 2 cos 100 πt+
π
2)V (
D. uL=75√ 2 cos 100 πt+
180)
143 π
V
Bài 23: Đặt điện áp xoay chiểu ổn định vào hai đẩu đoạn mạch AB nối tiếp gồm điện trở R, cuộn dây và tụ
C. Khi đó đoạn mạch AB tiêu thụ công suất 320W và có hệ số công suất là 0,8. Nếu nối tắt tụ C thì điện áp
π
giữa hai đầu điện trở R và điện áp giữa hai đầu cuộn dây có cùng giá trị hiệu dụng nhưng lệch pha nhau ,
3
công suất tiêu thụ của mạch lúc này là:
A. 75W B. 375W C. 90W D. 180W
Bài 24: Một đoạn mạch xoay chiều gồm cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Khi cho dòng điện xoay chiều có
cường độ hiệu dụng 2 A chạy qua cuộn dây thì điện áp giữa hai đầu cuộn dây và hai đầu tụ điện có cùng giá
2π
trị hiệu dụng nhưng lệch pha nhau . Công suất tiêu thụ trên đoạn mạch bằng 347W. Điện áp hiệu dụng
3
giữa hai đầu đoạn mạch bằng:
A. 200V B. 100V C. 347V D. 173,5V
Bài 25: Đoạn mạch AB gồm đoạn mạch AN nối tiếp với đoạn mạch NB. Đoạn mạch AN gồm cuộn cảm
1
thuần có độ tự cảm L= H và điện trở thuần R1 =50 mắc nối tiếp. Đoạn mạch NB gồm tụ điện có điện
2π
dung C và điện trở thuần R2 mắc nối tiếp. Đặt vào hai đẩu AB một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng và
π
tần số không đổi thì điện áp tức thời ở hai đầu đoạn mạch AN và NB lần lượt là u AN=200√ 2cos(100πt+ )V
6
5π
và uNB=100√ 6cos(100πt- ) V. Hệ số công suất của mạch có giá trị
12
A. 0,97 B. 0,87 C. 0,71 D. 0,92

Bài 1:
▪Cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=35(Ω)
√ 2
▪Tổng trở của mạch: Z= ( r + R ) + Z 2L =35 √ 2 (Ω)
U
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng của mạch: I= =√ 2 (A)
Z
▪Công suất tiêu thụ của đoạn mạch là: P = I2.(R+r) = 70(W)
Bài 2:
−π
▪Độ lệch pha: φ = φu - φi =
6
▪Công suất tiêu thụ của mạch: P=UIcosφ=50√ 2 . √ 2 cos ( −π6 ) = 50√ 3 (W)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 294 -
Bài 3:
1
▪Ta có cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=100(Ω) và dung kháng của tụ điện là ZC = = 40(Ω)
ωC
U2
2
▪Công suất của đoạn mạch: P = I R = 2 .R ⇒ P.R2 - U2.R+P(ZL-ZC)2 = 0
R + ( Z L−Z C )2
▪Thay số vào  45.R2-752.R+45.602=0 ⇒ R1=45Ω; R2=80Ω
Bài 4:
▪Ta có cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=30(Ω)

2
U 2
▪Công suất tiêu thụ của mạch: P = I R = 2 2 . R ⇒ P.R2-U2.R+P. Z L=0
2
R +ZL
▪Thay số vào  100.R2-1002.R+100.302=0 ⇒ R1=10Ω; R2= 90Ω
Bài 5:
1
▪Cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=140(Ω) và dung kháng của tụ điện là ZC = =¿ 200(Ω)
ωC
2
U
▪Công suất tiêu thụ của đoạn mạch: P = I R = 2 2 .
2 R ⇒ P.R -U .R+P(ZL-ZC) =0
2 2 2
R + ( Z L−Z C )
▪Thay số vào  45.R2-80.R2+1002 R+80.602=0 ⇒ R1=45Ω; R2=80Ω
Bài 6:
▪Ta có cảm kháng của cuộn dây là: ZL=ωL=30(Ω)
√ 2
▪Tổng trở toàn mạch là: Z= R 1+ R 0 +Z L=¿ 50Ω
2
( )
2
U
▪Công suất của cuộn dây là: P = I2.R0 = .R0 = 40W
Z
Bài 7:
A 2000
▪Công suất tiêu thụ của mạch điện là: A=P.t⇒P= = =¿ 200W
t 10
1
▪Dung kháng của tụ C1: ZC = =¿ 400Ω
1
ωC1
1
▪Dung kháng của tụ C2: ZC = =¿ 200Ω
2
ω C2
Z C +Z C 2
▪Vì với C1 và C2 có cùng công suất nên |Z L −ZC| = const ⇒ ZL = 1
=¿ 300Ω
2
3
▪Độ tự cảm L= (H)
π
2 2
U .R 20 0 . R
▪Mà công suất tiêu thụ: P=I .R= 2 2 ⇒ 200= 2
2
2 ⇒ R=100Ω
R + Z LC R +10 0
1
Bài 8:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 295 -

2
U
▪Ta có: P=I2.R=UIcosφ= cos2φ = 250W
R
Bài 9:
1
▪Ta có dung kháng: ZC = = 100Ω
ωC
▪Vì UL = UC ⇒ mạch có cộng hưởng điện
UR R
▪Mà: UL = UC = ⇒ ZC = ⇒ R=200Ω
2 2
2
U
▪Công suất tiêu thụ của đoạn mạch là: Pmax = = 72W
R
Bài 10:
U
√
▪Lúc đầu có đèn và tụ thì tổng trở là ZL = R +Z C ⇒ 1=
2 2
1
Z1
U
√ 2
▪Sau khi mắc thêm tụ nối tiếp với tụ C1 thì tổng trở của mạch là: Z2 = R + ( Z C + Z C 1 2
2
) ⇒I=
Z2
▪Ta thấy L2 tăng lên  I giảm xuống  Bóng đèn sáng yếu hơn
Bài 11:
P
▪Ta có: P=Uicosφ ⇒ I =
U .cos φ
2
P2
▪Công suất hao phí của động cơ: Php = I R = 2 2
U cos φ
▪Nếu cos tăng thì công suất hao phí giảm  Công suất tiêu thụ hữu ích tăng

Bài 1:
▪Ta có: R = r =
√ L
C
⇒ R2 = r2 = ZL.ZC
▪Đặt ZL = 1 và ZC = x  R2 = r2 = x
▪Vì theo đề bài: UMB = n.UAM ⇒ ZMB = n.ZAM
⇒ √ Z 2L +r 2 =n . √ R2 + Z 2C với n = √ 3
1
⇒ 1 + x = 3.x + x2 ⇒ x = = ZC
3
1
⇒R=r=
√3
R+ r
▪Hệ số công suất của đoạn mạch là: cosφ =
√¿ ¿ ¿
Bài 2:
▪Lúc đầu mắc ampe kế vào thì mạch điện chỉ còn lại RC, cường độ dòng điện I = 1(A)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 296 -
R 3 5
▪Từ hệ số công suất: cosφRC = 0,8 = ⇒ ZC = .R; Z = R
√ R + Z 2C
2
4 4
5
 Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là: U = I.Z = R (1)
4
▪Lúc mắc vôn kế vào thì mạch điện có cả RLC
Với UL= 200(V);

R 25
▪Từ hệ số công suất: cosφRLC = 0,6 = ⇒ ZL = R
√ R +( Z −Z
2
L C
2
) 12
U R R 12
⇒ = = ⇒ UR=96V
U L Z L 25
UR
▪cosφRLC = 0,6 = ⇒ U = 160(V) (2)
U
▪Thay (2) vào (1) ta có R = 128
Bài 3:
π
▪Khi nối tắt cuộn cảm thì: UAM=UMB và ( ^
U AM , U MB )= UR1 UR2
3 I
π
▪Ta có giản đồ véctơ 3
1 1
▪Từ giản đồ véctơ ta thấy: U R = U R ⇒ R1 = R =R UR1C
1
2 2
2 2 U
UC
2 2
U U
▪Công suất tiêu thụ của mạch: P = 180 = .cosφ2 ⇒ =¿
3R 3R
240W
Giá trị của P1 = 240W
Bài 4:
▪Lúc đầu là mạch RLC thì dòng điện i1=3cos100πt (A) I1
π 1
π u
▪Khi nối tắt tụ điện thì mạch chỉ còn RL, cường độ dòng điện là i2=3cos(100πt+ ) A 2 3
3
I2
▪Từ giản đồ vecto ta có cosφ1 = cosφ2 =

√3
2
Bài 5:
{
2 2 2
¿ U =U R + ( U L −U C )
▪Ta có:
¿ U 2RL =U 2R +U 2L
{
2 2 2
¿ 15 0 =U R +U L−25 0
▪Thay số vào ta có:
¿ 20 02=U 2R +U 2L
⇒ 17500 = U 2L - (UL-250)2 ⇒ UL=160(V) ⇒ UR=120 (V)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 297 -

U R 120
▪Hệ số công suất của mạch là: cosφ = = =¿ 0,8
U 150
Bài 6:
▪Ta có khi mắc ampe vào MB thì bỏ R2 và C đi
100
▪Tổng trở đoạn AM là ZAM =
√ 2
R +Z =
1
2
L
√2
=¿
100√ 2 (Ω)
2
√
 Cảm kháng ZL = 100 √ 22 −10 02=¿ 100Ω
▪Khi mắc vôn kế vào MB thì cosφmax = 1  ZL = ZC = 100Ω do cộng hưởng điện
U 100
▪I = = =¿ 0,5A
R 1+ R 2 200
√
▪Số chỉ của vôn kế là: UV = L R +Z C = 50√ 2 (V)
2 2
Bài 7:
2 ,5
▪Ta có: ZL = ωL = .100π = 250Ω
π
R+ R0
▪Hệ số công suất: cosφ = 0,8 = ⇒ ZC=100Ω
√( R + R ) +( Z −Z
0
2
L C
2
)
−4
1 10
 Giá trị của C0 là: C0 = = F
ω ZC π
Bài 8:
π Ur U
▪Ta có: φcd = ⇒ cosφd = = 0,5 ⇒ Ur = d
3 Ud 2
U L √3 √3 Ud = U C
▪sinφd = = ⇒ UL =
Ud 2 2 2
U L −U C −π
▪tanφ = =− √ 3 ⇒ φ= (rad)
Ur 3
Bài 9:
I1
π
▪Ta thấy: φ1 = φ2 = ⇒ cosφ1 =
√3 ; cosφ = √3
2 π u
6 2 2 1
2 3
n1
⇒ =1 I2
n2
Bài 10:
▪Ta đặt U=Ud=UC=1

2 2
▪Ta có: U2 = U r + (UL-UC)2 ⇒ 1 = U r + (UL-1)2 (1)
2 2 2 2 2
▪Và U d =U r +U L ⇒1=U r + U L (2)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 298 -

▪Giải (1) và (2)  UL = 0,5; Ur =

√3
2
U r √3
▪Hệ số công suất của mạch là: cosφ = =
U 2
Bài 11:
2
▪Ta có: U2 = (UR+Ur)2+U LC ⇒ 1752 = (25+Ur)2+(UL-175)2 (1)
2 2 2
▪U d = 252 = U r +U L (2)
 Từ (1) và (2)  Ur = 24V; UL = 7V

UR+ Ur 7
▪Hệ số công suất của mạch là: cosφ = =
U 25
Bài 12:
Ur √3 √3 .U ; sinφ = U L = 1 ⇒ U = 1 U
▪Ta có: cosφd = = ⇒ Ur = d d L
Ud 2 2 Ud 2 2 d
1
−1
U L −U C 2 −π
▪Độ lệch pha: tanφ = = ⇒φ= (rad)
Ur √3 6
2
▪Hệ số công suất của mạch bằng cosφ =

√3
2
Bài 13:
Z L−Z C R C L
▪Khi K ngắt mạch điện là RLC ta có tanφ = = -1 ⇒ ZC-ZL=R A B
R
K
▪Khi K đóng thì mạch có R nối tiếp L, công suất của mạch là: P 2 =
2
'2 U .R
I . R= 2 2
R +ZL
▪Vì P1=2P2 nên ZL=R
Bài 14:
▪Ta có: i=I0cos(ωt+φ) (A) và điện áp xoay chiều u=U0cosωt
I0 . U0 1
 Công suất tức thời: p = u.i = .cosφ+ .I0 U0cos(2ωt+φ)
2 2
⇒ ω(P) = 2ω(i) ⇒ T(i) = 2T(P)

Bài 15:
UR 1 π π
▪Hệ số công suất đoạn AM là cosφAM = = ⇒ φAM = ⇒ φMB = ⇒ UR = Ur; UL = UC
U AM 2 3 3
2
20 0
 Cộng hưởng điện nên công suất tiêu thụ của đoạn mạch là P = = 200W
100
Bài 16:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 299 -
1
▪Cảm kháng của cuộn dây: ZL=ωL=100Ω và dung kháng của tụ điện là ZC = = 40Ω
ωC
2
U
2 R ⇒ P.R -U R+P(ZL-ZC) = 0
2 2 2 2
▪Công suất P = I R = 2
R + ( Z L−Z C )
▪Thay số vào  405.R2-2252.R+405.602=0 ⇒ R1=45Ω; R2=80Ω

2
R1
 Hệ số công suất cosφ1 = = 0,6
√R +Z2
1
2
LC
2
R2
 Hệ số công suất cosφ2 = =¿ 0,8
√R +Z2
2
2
LC
Bài 17:
1
▪Cảm kháng của cuộn dây: ZL=ωL=200Ω và dung kháng của tụ điện là ZC = = 100Ω
ωC
▪Tổng trở AN: ZAN = √ R +Z = √10 0 +20 0

2 2
L
2 2
= 100√ 5Ω
√
U AN 2
▪Cường độ dòng điện hiệu dung của đoạn mạch AN: IAN = = A
Z AN 5
▪Công suất tiêu thụ của đoạn mạch AB: P=I2.R=40W
Bài 18:
1
▪Dung kháng của tụ điện là: ZC = = 60Ω
ωC
U2
▪Công suất: P = I2 R = , R ⇒ P.R2-U2 R+P.(ZL-ZC)2=0
R 2+ ( Z L−Z C )2
▪Thay số vào  R1 = 20Ω; R2 = 180Ω
Bài 19: M1
M2
▪Cảm kháng của cuộn dây: Z L = ωL = 100Ω và dung kháng của tụ điện là Công âm U0
1
ZC = = 50Ω i
ωC -I0 I0
Z L−Z C 100−50 π công âm

▪tanφ = = = 1 ⇒ φ = (rad) M4
R 50 4 -U0
M3
▪Thời gian thực hiện công âm ứng với góc M1M2 và M3M4
π 1
▪Góc quét: Δφ = = 100π.t ⇒ t = = 5.10-3 (s)
2 200
Bài 20:
UR
▪Hệ số công suất của toàn mạch: cosφ1 = = 0,6 ⇒ UR = 0,6.85√ 2 = 51√ 2 V
U
UR
▪Hệ số công suất của đoạn mạch AN: cosφ2 = = 0,8 ⇒ UAN = 90,15V
U AN
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 300 -

Bài 21:
1 100 1
▪Ta có dung kháng ZC = = 100Ω. Mà cosφ = =
ωC √10 0 +10 0 √ 2
2 2
2
U
▪Công suất tiêu thụ của đoạn mạch: P = .cos2φ = 200W
R
Bài 22:
UR
▪Ta có hệ số công suất: cosφ1 = = 0,6 ⇒ UR = 0,6.100 = 60V
U
UR
▪Ta có hệ số công suất: cosφ2 = = 0,8 ⇒ UAN= 75V
U AN
UL
√ 2
▪sinφ2 = 1−cos φ2 = 0,6 =
U AN
⇒ UL=45V
⇒ U2 = U 2R + (UL-UC)2 ⇒ UC = 125V
Bài 23:
▪Ta có công suất tiêu thụ của mạch lúc đầu: B
2 2
U U
P= .cos2φ ⇒ = 500
R+r R +r
Ud
▪Khi nối tắt tụ điện thì UR = Ud ⇒ R = Zd
π
π r A UR
3
▪cos = = 0,5 ⇒ r=0,5.R i
3 R Ur
π ZL √ 3 √3 R
▪sin = = ⇒ Z L=
3 R 2 2
R+r
= √3
▪Hệ số công suất: cos φ '=
√ ( R+r )2 + Z2L 2
2
U 2
▪Công suất tiêu thụ của mạch khi nối tắt tụ C: P '= cos φ '=¿ 375W
R+r
Ud
Bài 24:
i
2π π
▪Vì Ud và UC có cùng độ lớn và lệch pha nhau nên ta có giản đồ vecto
3 6
U
UC
347
▪Từ giản đồ vecto suy ra: P = UIcosφ ⇒ U = π = 200V
2.cos
6
Bài 25:
▪Ta có cảm kháng của cuộn dây là: ZL = ωL = 50Ω
π
200 ∠ −π
▪Bấm máy tính u AN 6 kết quả 2 √ 2∠
i= = =shift 23=¿ 12
Z AN 50+50 i
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 301 -

−π π −π
▪Độ lệch pha của u và i: φ = φu - φi = + = ⇒ cosφ=0,97
6 12 12
BỔ SUNG 1: MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU RLC CÓ R THAY ĐỔI
−3
1 10
Bài 1: Cho đoạn mạch xoay chiều gồm biến trở R, cuộn cảm thuần L = H và tụ điện C= F mắc nối
π 4π
tiếp. Đặt vào 2 đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều u=120 √ 2cos100πt(V). Điện trở của biến trở phải có giá trị
bao nhiêu để công suất của mạch đạt giá trị cực đại? Giá trị cực đại của công suất là bao nhiêu?
A. R=120Ω, Pmax = 60W B. R=60Ω, Pmax = 120W
C. R=400Ω, Pmax = 120 W D. R=60Ω, Pmax = 1200W
−4
1 2.10
Bài 2: Cho mạch xoay chiều có R, L, C mắc nối tiếp trong đó R thay đổi được, cho L = H, C = F,
π π
điện áp giữa hai đầu mạch giữ không đổi u=100 √ 2cos100πt (V), điểu chỉnh R để công suất mạch cực đại.
Khi đó giá trị công suất cực đại và R là
A. R=50Ω,P=500W B. R=50Ω,P=100W C. R=40Ω,P=100W D. R=50Ω,P=200W
1
Bài 3: Cho mạch điện xoay chiều RLC nối tiếp, L ¿ H; C=31,8μF, điện trở R thay đổi được. Điện áp giữa
2π
2 đầu mạch u=U√ 2cos100πt(V). Giá trị lớn nhất của công suất khi R thay đổi bằng 144W. Giá trị của U là
A. 100V B. 220V C. 120V D. 120√ 2V
Bài 4: Mạch điện xoay chiểu gồm R và L (thuần cảm) nối tiếp với Z L= 10, u có giá trị ổn định. R thay đổi:
R = R1 hoặc R = R2 thì công suất của mạch bằng nhau. Lúc R = R 1 thì hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu L
bằng 2 lần hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu L lúc R = R2.R1 và R2 có thể nhận giá trị nào sau đây?
A. R1=5Ω; R2=20Ω B. R1=20Ω; R2=5Ω C. R1=25Ω; R2=4Ω D. R1=4Ω; R2=25Ω
Bài 5: Đoạn mạch RLC mắc nối tiếp, điện trở có thể thay đổi được. Cho Z C = 144, khi R1 = 121 và khi R2
= 36 thì độ lệch pha của hiệu điện thế trong mạch so với cường độ dòng điện trong hai trường hợp là φ 1; φ2
−π
thỏa mãn: φ1+φ2 = . Tính cảm kháng của cuộn dây?
2
A. Đáp án khác B. ZL = 210 C. ZL = 150 D. ZL = 78

Bài 6: Cho mạch điện xoay chiều RLC mắc nối tiếp, có R là biến trở. Đặt vào hai đầu đoạn mạch hiệu điện
thế xoay chiều có biểu thức u=120√ 2cos120πt (V). Biết rằng ứng với hai giá trị của biến trở: R 1 = 38, R2 =
22 thì công suất tiếu thụ P trên đoạn mạch như nhau. Công suất của đoạn mạch khi đó nhận giá trị nào sau
đây?
A. 120W B. 240W C. 484W D. 282W
Bài 7: Đoạn mạch xoay chiểu gồm biến trở R, tụ điện C và cuộn cảm thuần L mắc nối tiếp, được đặt vào
điện áp xoay chiểu có giá trị hiệu dụng và tần số không đổi. Khi điều chỉnh biến trở ở giá trị nào đó thì điện
áp hiệu dụng đo được trên biến trở, tụ điện và cuộn cảm lần lượt là 50 V, 90 V và 40 V. Bây giờ, nếu điều
chỉnh để giá trị biển trở lớn gấp đôi so với lúc đầu thì điện áp hiệu dụng trên biến trở sẽ là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 302 -
A. 50 √ 2V B. 63,2V C. 25,4V D. 100V
Bài 8: Cho đoạn mạch AB gôm cuộn dây thuần cảm L, tụ điện C với điện trở R mắc nối tiếp. Hiệu điện thế
đặt vào đoạn mạch AB có giá trị hiệu dụng U = 100 V (ổn định) tần số f = 50 Hz. Điểu chỉnh R đến giá trị
100 thì công suất tiêu thụ của trên đoạn mạch AB lớn nhất Pmax. Kết quả nào sau đây không đúng?
π
A. Pmax = 50W B. Góc lệch pha giữa u và i bằng
4
C. |Z L Z C|=¿ 100Ω D. Cường độ dòng điện lớn nhất qua mạch là 2A
Bài 9: Đặt một hiệu điện thế xoay chiều cố định vào hai đầu một đoạn mạch RLC nối tiếp, trong đó R là biến
trở có giá trị có thế thay đổi từ rất nhỏ đến rất lớn. Khi tăng dẩn giá trị R từ rất nhỏ thì công suất tiêu thụ của
mạch sẽ:
A. Luôn tăng B. Luôn giảm
C. Giảm đến một giá trị cực tiểu rồi tăng D. Tăng đến một giá trị cực đại rồi giảm.
Bài 10: Đặt điện áp u=U√ 2cos100πt (V) vào hai đầu đoạn mạch gồm biến trở R và cuộn cảm thuần có độ tự
cảm L mắc nối tiếp. Điều chỉnh biến trở thì thấy khi R = R 1 = 180 và R = R2 = 320 công suất tiêu thụ của
mạch đểu bằng 45W. Giá trị của L và U là:
2 2, 4 2, 4 2
A. L= H; U=100V B. L¿ H; U=100V C. L¿ H; U=150V D. L¿ H; U=150V
π π π π
Bài 11: Đặt một điện áp xoay chiều u=U 0cosωt(V) vào hai đầu một đoạn mạch AB gồm biến trở R, cuộn dây
cảm thuần L và tụ điện có điện dung C mắc nối tiếp. Thay đổi R thì mạch tiêu thụ cùng một công suất ứng
với hai giá trị của biến trở là R1 = 90; R2 = 160. Tính hệ số công suất của mạch ứng với R1 và R2?
A. cosφ1=0,6; cosφ2=0,7 B. cosφ1=0,6; cosφ2=0,8 C. cosφ1=0,8; cosφ2=0,6 D. cosφ1=0,7; cosφ2=0,6
1
Bài 12: Một mạch điện xoay chiều gốm biến trở R, cuộn dây thuần cảm L = (H) và tụ điện có điện dung C
π
100
= (pF) mắc nối tiếp. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp u=200cos100πt (V).Biến đổi R để công
3π
suất của mạch đạt giá trị cực đại Pmax. Tìm giá trị của R và Pmax?
A. 200; 50W B. 220; 50W C. 200; 60W D. 250; 50W
Bài 13: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng u không đổi vào hai đẩu đoạn mạch RLC mắc nối tiếp.
Biết cuộn dây thuần cảm và R thay đổi được. Khi điều chỉnh R = R 1 hoặc R = R2 thì thấy mạch tiêu thụ cùng
công suất P. Gọi Z1 Z2 Pmax lần lượt là cảm kháng, dung kháng và công suất cực đại mà mạch có thể đạt được
khi điều chỉnh R. Hệ thức nào sau đây không đúng?
2 2
U U
A. P = B. R1 R2 = ZL-ZC C. R1+R2 = ZL+ZC D. P =
R 1+ R 2 2 √ R1 R 2
Bài 14: Cho một mạch điện gồm tụ điện có điện dumg C mắc nối tiếp với biến trở R. Mắc vào hai đẩu mạch
điện một hiệu điện thế xoay chiều có tẩn số f. Khi R = R 1 thì cường độ dòng điện lệch pha hiệu điện thế góc
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 303 -

φ1. Khi R = R2 thì cường độ dòng điện lệch pha hiệu điện thế góc φ 2. Biết φ1+φ2 = 90°. Biểu thức nào sau
đây đúng?
A. f =
C
B. f =
√ R 1 R2 C. f =
2π
D. f =
1
2 π √ R 1 R2 2 πC C √ R 1 R2 2 πC √ R1 R 2
Bài 15: Cho mạch RLC nối tiếp, cuộn dây thuần cảm, R là biến trở. Điện áp hiệu dụng giữa hai đẩu đoạn
mạch bằng U không đổi. Khi điện trở của biến trở bằng R 1 và R2 người ta thấy công suất tiêu thụ trong đoạn
mạch trong hai trường hợp bằng nhau. Gọi k 1 và k2 là hệ số công suất của mạch tương ứng với giá trị R 1 và
R2, nhận định nào sau đây là đúng?
R2 2 2 R1 2 2 R1 R1
A. k 1=k 2 . B. k 1=k 2 . C. k 2=k 1 . D. k 1=k 2 .
R1 R2 R2 R2
Bài 16: Đoạn mạch điện gồm RLC nối tiếp, với R là biến trở, cuộn dây thuần cảm. Đặt vào hai đầu đoạn
mạch điện áp u=120cos120πt (V), điều chỉnh R thấy có hai giá trị của R bằng 14 và 11 cho công suất
tiêu thụ của mạch như nhau và bằng P. Giá trị của P là
A. 315W B. 144W C. 288W D. 576W
Bài 17: Cho mạch điện xoay chiểu RLC nối tiếp (cuộn dây thuần cảm), điện trở thuần R thay đổi được. Điện
áp giữa hai đẩu mạch có giá trị không đổi. Khi R = R 1 thì UR = U√ 3 ; UL = U; UC = 2U. Khi R = R2 thì UR =
U√ 2, điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ C lúc này bằng:
A. U√ 7 B. U√ 3 C. 2U√ 2 D. U√ 2
Bài 18: Cho đoạn mạch điện xoay chiều không phân nhánh gồm biến trở R, cuộn thuần cảm L và tụ điện C.
Đặt vào mạch điện áp xoay chiểu: u=100 √ 2cos100πt (V). Khi thay đổi R, ta thấy có 2 giá trị của R là R 1 =
l0 và R2 = 30 thì mạch tiêu thụ cùng công suất. Hệ số công suất của mạch khi có R = R1 là:
A. 0,5 B.
√3 C.
√2 D. 0,8
2 2
−4
10
Bài 19: Mạch điện AB chỉ gồm điện trở R nối tiếp với tụ điện có điện dung C = (F); uAB=50√ 2cos100πt
π
(V). Điều chỉnh R để công suất tiêu thụ của mạch là cực đại. Giá trị R và công suất tiêu thụ lúc đó là:
A. 100 và 12,5W B. 750 và 2,5W C. 100 và 20W D. 75 và 12W
1
Bài 20: Một mạch điện mắc nối tiếp gồm cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = H, tụ điện có điện dung
5π
−4
10
C¿ F và biến trở R. Đặt vào hai đẩu đoạn mạch một điện áp xoay chiểu có tần số f (có giá trị nhỏ hơn
√3 π
100 Hz) và điện áp hiệu dụng u. Để công suất tiêu thụ điện của đoạn mạch là cực đại thì phải điều chỉnh biến
trở tới giá trị R = 190. Tần số f bằng:
A. 50Hz B. 40Hz C. 42Hz D. 80Hz
Bài 21: Đặt điện áp xoay chiểu có biểu thức u=U √ 2cosωt (trong đó ư và co không đổi) vào hai đẩu AB của
một đoạn mạch gồm đoạn mạch AM nối tiếp với đoạn mạch MB. Đoạn mạch AM có cuộn cảm thuần có độ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 304 -
1
tự cảm L và biến trở R mắc nối tiếp, đoạn mạch MB chỉ có tụ điện có điện dung C. Biết rằng ω¿ . Khi
√2 LC
thay đổi biến trở đến các giá trị R 1 = 50, R2 = 100 và R3 = 150 thì điện áp hiệu dụng giữa hai điểm A, M
có giá trị lẩn lượt là U1, U2, U3. Kết luận nào sau đây là đúng?
A. U1<U2<U3 B. U1>U2>U3 C. U1=U2<U3 D. U1=U2=U3
Bài 22: Đoạn mạch điện xoay chiều RLC, trong đó R là biến trở. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có giá trị
hiệu dụng không đổi và tẩn số không đổi. Khi U R=10√ 3 V thì UL = 40V, UC = 30V. Nếu điều chỉnh biến trở
cho Ur = 10V thì UL và UC có giá trị
A. 45,8V; 67,1V B. 58,7V, 34,6V C. 78,3V; 32,4V D. 69,2V; 51,9V
Bài 23: Đoạn mạch AB gồm ba đoạn mạch mắc nối tiếp: Đoạn mạch AM chứa biến trở R, đoạn mạch MN
chứa cuộn thuần cảm có độ tự cảm L và đoạn mạch NB chứa tụ điện có điện dung C. Đặt vào hai đầu đoạn
mạch AB điện áp xoay chiều u=U√ 2cosωt(V) thì thấy điện áp hiệu dụng của đoạn R, L có giá trị không đổi
là 120 V. Giá trị của u là:
A. 100V B. 240V C. 200V D. 120V
Bài 24: Cho mạch điện xoay chiều gồm các phần tử điện R, L, C mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu mạch có
1, 4
biểu thức uAB=100√ 2cos100πt (V); điện trở R thay đổi; cuộn dây có r = 30, L= H; C=31,8 (F). Điều
π
chỉnh R để công suất tiêu thụ của điện trở R đạt giá trị lớn nhất thì R và PR có giá trị là:
A. R=50Ω; PR=250W B. R=50Ω; PR=62,5W C. R=30Ω; PR=250W D. R=30Ω; PR=125W
HƯỚNG DẪN GIẢI, ĐÁP ÁN

Bài 1:
1
▪Ta có: ZL = ωL= 100Ω; ZC = = 40Ω
ωC
▪R thay đổi để Pmax  R0 = |Z L −ZC| = 60Ω

2 2
U 12 0
▪Khi đó: Pmax = = = 120 W
2 R 0 2.60
Bài 2:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 100Ω; ZC = = 50Ω
ωC
▪R thay đổi để Pmax  R0 =|Z L −ZC|=¿ 50Ω

2 2
U 12 0
▪Khi đó: Pmax = = = 100 W
2 R 0 2.50
Bài 3:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 50Ω; ZC = = 100Ω
ωC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 305 -

▪R thay đổi để Pmax  R0 = |Z L −ZC|=¿ 50Ω
2
U
▪Khi đó: Pmax = = 144 W  U = 120 V
2 R0
Bài 4:
2 2 100
▪Với R1 và R2 mạch có cùng công suất ⇒ R1 R2 = R0 =Z L = 100V ⇒ R2 =
R1
U .ZL U . ZL
⇒ R2 +1 0 =4 ( R1 +1 0 )
2 2 2 2
▪Theo bài ra: U L(R ) =2U L(R ) ⇒ =2.
1 2
√ R +Z
2
1
2
L √R +Z 2
2
2
L
⇒ R1=5Ω; R2=20Ω
Bài 5:
−π Z L−Z C Z L −ZC
▪Vì φ1 + φ2 = ⇒ tanφ1.tanφ2 = -1 ⇒ . =1
2 R1 R2
 |Z L −ZC|=√ R1 R 2=¿ 66 ⇒ ZL=144-66=78Ω

Bài 6:
2
2
U R
▪Ta có: P = I R = 2 2
R + ( Z L−Z C )
⇒ P.R2-U2 R+P(ZL-ZC)2 = 0
2 2
U 12 0
▪Theo định lý Vi-ét: R1+R2 = ⇒P= = 240W
P 38+22
Bài 7:
▪Ta có: UR=50V; UC=90V; UL=40V
√
 Điện áp toàn mạch: Um = U R + ( U L−U C ) = 50√ 2 V
2 2
UR R 5 U R R 5
▪Mà = = ; = =
U C ZC 9 U L ZL 4
'
UR R ' 2 R 10 ' 9 '
▪Khi R’ = 2R  '
= = = ⇒ U C= U R
U C
Z C ZC 9 10
'
UR R ' 10 ' 4 '
▪Tương tự: '
= = ⇒ U L= U R
U L
ZL 4 10
2 2
⇒ U2 = U 'R2 + ( U 'L −U 'C ) =( 50 √ 2 ) ⇒ U 'R=¿ 63,2V
Bài 8:
Z L−Z C π
▪Khi R = 100 thì Pmax ⇒ R0 = 100 = |Z L −ZC| ⇒ tanφ = =1⇒φ=±
R 4
2 2
U 10 0
▪Công suất tiêu thụ cực đại của mạch: Pmax = = =¿ 50W
2. R 0 2.100
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 306 -

U 100 1
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I = = = (A)
Z 100 √ 2 √ 2
▪Cường độ dòng điện cực đại qua mạch là I0 = I√ 2 = 1(A)
Bài 9:
Khi R tăng lên thì công suất tăng đến một giá trị ực đại rồi giảm
Bài 10:
2
U R
2 ⇒ PR - U R + P(ZL - ZC) = 0
2 2 2 2
▪Ta có: P = I R = 2
R + ( Z L−Z C )
2 2
U U
▪Theo định lý Vi-ét: R1 + R2 = ⇒P= ⇒ U=150V
P R 1+ R 2
2 2 2,4
▪Khi R1R2 = R0 =Z L ⇒ ZL = 240Ω ⇒ L = H
π
Bài 11:
2 2
▪Ta có: R1R2 = R0 =Z LC ⇒ ZLC=120V
Z LC 120
▪Với R1 = 90Ω ⇒ tanφ1 = = ⇒ φ1 = 0,927(rad) ⇒ cosφ1=0,6
R1 90
Z LC 120
▪Với R1 = 160Ω ⇒ tanφ2 = = ⇒ φ2 = 0,643(rad) ⇒ cosφ1=0,8
R2 160
Bài 12:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 100Ω; ZC = =¿ 300Ω
ωC
▪R thay đổi để Pmax khi R0 = |Z L −ZC|=¿ 200Ω

2
U
▪Khi đó Pmax = = 50W
2 R0
Bài 13:
2
U R
▪Ta có: P = I2 R = 2 2
R + ( Z L−Z C )
⇒ PR2-U2 R+P(ZL-ZC)2 = 0
2 2 2
U U U
▪Theo định lý Vi-ét: R1+R2 = ; R1R2 = R20 =Z 2L ⇒ Pmax = =
P 2 R 0 2 √ R 1 R2
Bài 14:
ZC ZC 2 1
▪Vì φ1 + φ2 = 90° ⇒ tanφ1 .tanφ2 = -1 ⇒ . =1⇒ Z C = R1R2 ⇒ f =
R 1 R2 2 πC √ R1 R 2
Bài 15:
2
▪Vì R1; R2 mạch có cùng công suất ⇒ R1R2 = Z LC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 307 -

2
R1 2 R1
▪Hệ số công suất k1 = cosφ1 = ⇒k =
√R +Z
1 2
2
1
2
LC
R 1+ R 1 R2
2
R1 2 R2
▪Hệ số công suất k2 = cosφ2 = ⇒k =
√R +Z
2 2
2
2
2
LC
R 2+ R 1 R2
2
k1 R1
⇒ 2
=
k 2
R2
Bài 16:
2
U R
▪Ta có: P = I2R = 2 2
R + ( Z L−Z C )
⇒ PR2 - U2R + P(ZL - ZC)2 = 0

2
U
2
( 60 √2 )
▪Theo định lý Vi-ét: R1 + R2 = ⇒P= =¿ 288W
P 14+11
Bài 17:
√
▪Khi R=R1 thì Um = U √ 3 +U −2. U 2 = 2U
2
' '
U C ZC UC ' UC
▪Mặt khác = =2= ' ⇒ U L =
UL ZL UL 2
√
▪Khi R=R2 thì Um = U √ 2 + ( U L −U C )2 = 2U
2
'
UC
▪Với U 'L = ⇒ U C =2 √ 2U
'
2
Bài 18:
2
▪Vì với R1; R2 mạch có cùng công suất ⇒ R1R2 = Z LC ⇒ ZLC = 10√ 3Ω
Z LC π 1
▪tanφ1 = =√ 3 ⇒ φ1 = ⇒ cosφ1 =
R 3 2
Bài 19:
1
▪Ta có: ZC = = 100Ω
ωC
▪Khi R thay đổi để Pmax  R0=ZC=100Ω

2 2
U 50
⇒ Pmax = = = 12,5 W
2 R 0 2.100
Bài 20:
▪R thay đổi để Pmax thì R0 = 190 = |Z L −ZC|
1
▪Trường hợp 1: ωL - =¿ 190 ⇒ ω=3247,7 rad/s ⇒ f=516,88Hz
ωC
1
▪Trường hợp 2: ωL - =¿ -190 ⇒ ω=263,18 rad/s ⇒ f=42Hz
ωC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 308 -
Bài 21:
1
▪Vì ω = ⇒ ZC = 2ZL
√2 LC
U . √ R 2+ Z 2L U . √ R 2+ Z 2L
▪Ta có: UAM = I.ZAM = = =¿ U ⇒ UAM không phụ thuộc vào R khi R thay đổi
√ 2
R + ( Z L−Z C )
2
√R +Z 2 2
L
Bài 22:
√ 2
▪Ta có Um = U R + ( U L−U C ) = 20V
2
'
UL ZL 4 UL ' 4 '
▪Mặt khác = = = ⇒ U L= U C
U C Z C 3 U 'C 3
√
⇒ Um = 1 02+ ( 43 U −U ) = 20 ⇒ U
'
C
'
C
'
C = 51,96(V); U 'L =¿ 69,28(V)
Bài 23:
U √ R2 +Z 2L U √ R2 +Z 2L
▪Ta có: URL = I.ZRL = = =¿ U ⇒ UAM không phụ thuộc vào R khi R thay đổi
√ 2
R + ( Z L−Z C )
2
√R +Z 2 2
L
⇒ URL = U = 120V
Bài 24:
▪Khi R thay đổi để Pmax khi và chỉ khi R = r +Z LC = 50Ω √ 2 2
2
U
⇒ PRmax = = 62,5 W
2 ( R+ r )
BỔ SUNG 2: MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU RrLC CÓ R THAY ĐỔI
Bài 1: Đặt vào đoạn mạch RLC (cuộn dấy có điện trở r) một hiệu điện thế xoay chiều có tần số f = 50 Hz.
1, 4
Xác định R để công suất trên R đạt cực đại. Biết L = (H); r = 30; C= 31,8 (F):
π
A. 60 B. 40 C. 70 D. 50

Bài 2: Một đoạn mạch AB gồm hai đoạn mạch AM và MB mắc nối tiếp. Đoạn mạch AM chỉ có biến trở R,
đoạn mạch MB gồm điện trở thuần r mắc nối tiếp với cuộn cảm thuần có độ tự cảm L. Đặt vào AB một điện
áp xoay chiểu có giá trị hiệu dụng và tẩn số không đổi. Điều chỉnh R đến giá trị 80 thì công suất tiêu thụ
trên biến trở đạt cực đại và tổng trở của đoạn mạch AB chia hết cho 40. Khi đó hệ số công suất của đoạn
mạch MB và của đoạn mạch AB tương ứng là:
A.
3
và
5
B.
1
và
3
C.
1
và
√2 D.
33
và
113
8 8 8 4 17 2 118 160
Bài 3: Một mạch điện xoay chiều (hình vẽ) gồm R, L, C nối tiếp một điện áp xoay chiều có tần số f = 50Hz.
1
Biết R là một biến trở, cuộn dây có độ tự cảm L = (H), điện trở r =
π
L,r
A M R C B
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 309 -
−4
10
100. Tụ điện có điện dung C = F. Điểu chỉnh R sao cho điện áp giữa hai đẩu đoạn mạch AM sớm
2π
π
pha so với điện áp giữa hai điểm MB, khi đó giá trị của R là:
2
A. 85 B. 100 C. 200 D. 150
Bài 4: Cho mạch điện gồm cuộn dây (cuộn dây có điện trở r = 20 và độ tự cảm L), mắc nối tiếp với biến
trở. Đặt vào hai đẩu mạch hiệu điện thế u=U √ 2cos120πt (V). Điều chỉnh R thì thấy có hai giá trị của R là R 1
= 32,9 và R2 = 169,1 thì công suất trên mạch đều bằng P =200W. Điều chỉnh R để công suất của mạch
cực đại. Tính P và R khi đó?
A. 242W và 100 B. 242W và 80 C. 271W và 75 D. 484W và 100
4
Bài 5: Chọn câu đúng? Cho mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây có R 0 = 50, L = H và tụ điện có điện
10 π
−4
10
dung C = F và điện trở thuần R thay đổi được. Tất cả được mắc nối tiếp với nhau, rồi đặt vào hai đầu
π
đoạn mạch có hiệu điện thế xoay chiểu u=100 √ 2cos100πt (V). Công suất tiêu thụ trên điện trở R đạt giá trị
cực đại khi R có giá trị:
A. 110 B. 148,7 C. 78,1 D. 10
Bài 6: Đặt một điện áp u=U√ 2cosωt (U,  không đổi) vào đoạn mạch AB nối tiếp. Giữa hai điểm AM là một
biến trở R, giữa M, N là cuộn dây có điện trở nội r và giữa N, B là tụ điện C. Khi R = 75 thì đồng thời có
biến trở R tiêu thụ công suất cực đại và thêm bất kì tụ điện C nào vào đoạn NB dù nối tiếp hay song song với
tụ điện C vẫn thấy Unb giảm. Biết các giá trị r, ZL, ZC, Z (tổng trở) nguyên. Giá trị của r và ZC là:
A. 21; 120 B. 128; 120 C. 128; 200 D. 21; 200
Bài 7: Cho mạch điện xoay chiểu gồm các phần tử điện R, L, C mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu mạch là
1, 4
UAB = 100√ 2cos100πt(V); điện trở R thay đổi; cuộn dây có R0 = 30, L= H; C = 31,8 (F). Điều chỉnh
π
R để công suất tiêu thụ của điện trở R đạt giá trị lớn nhất thì R và PR có giá trị
A. R = 50; PR = 250W B. R = 50; PR = 62,5W C. R = 30; PR = 250W D. R = 30; PR = 125W
1, 4
Bài 8: Cho mạch điện như hình vẽ. Biết cuộn dây có L = H, r =30; tụ điện có C = 31,8 (F); R thay
π
đổi được; điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là u=100 √ 2cos100πt (V). Xác L,r
R
A M C B
định giá trị của R để công suất tiêu thụ của mạch là cực đại? Tìm giá trị
cực đại đó?
A. R = 20; Pmax = 120W B. R = 10; Pmax = 125W
C. R = 10; Pmax = 250W D. R = 20; Pmax = 125W
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 310 -

1
Bài 9: Mạch điện xoay chiều tần số 50 Hz gồm cuộn dây có L = H, điện trở thuần r =10 tụ điện C và
2π
biến trở R. Điều chỉnh R đến giá trị R = 40 thì công suất của mạch đạt cực đại. Giá trị của C là
−4 −3 −3 −3 −3
10 10 10 10 10
A. F B. F C. F hoặc F D. F
π 8π 8π 2π 2π
Bài 10: Một đoạn mạch xoay chiểu gồm điện trở thuần R nối tiếp với cuộn dây có điện trở r = 15 , độ tự
0 ,2
cảm L = H, dòng điện có tần số 50Hz. Điểu chỉnh R để công suất tỏa nhiệt trên R lớn nhất, khi đó R có
π
giá trị:
A. 15 B. 25 C. 40 2π D. 10
Bài 11: Một mạch điện xoay chiều gồm biến trở R, một cuộn dây không thuần cảm có r = 30 , hệ số tự cảm
1, 5 100
L= H và một tụ điện có điện dung C = (F) mắc nối tiếp vào điện áp xoay chiểu ổn định tần số f =
π π
50 Hz. Để công suất tiêu thụ trên biến trở R có giá trị cực đại thì giá trị của R là:
A. 30 B. 58,3 C. 80 D. 20
1
Bài 12: Cho mạch điện gồm một cuộn dây độ tự cảm L = (H); điện trở r = 50 mắc nối tiếp với một điện
π
trở R có giá trị thay đổi được. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một hiệu điện thế xoay chiều ổn định có f = 50 Hz.
Thay đổi giá trị của R. Tìm R để công suất tiêu thụ của mạch đạt giá trị cực đại?
A. 25 B. 50 C. 50√ 2  D. 100
Bài 13: Cho mạch điện gồm cuộn dây không thuần cảm mắc nối tiếp với biến trở R. Đặt vào đoạn mạch trên
điện áp xoay chiều ổn định u=U0cosωt. Khi R =0 thì thấy điện áp hiệu dụng
A R L,r
B
giữa hai đẩu biến trở và giữa hai đầu cuộn dây bằng nhau. Sau đó tăng R từ
M
giá trị R0 thì:
A. công suất toàn mạch tăng rồi giảm B. công suất trên biến trở tăng rồi giảm
C. công suất trên biến trở giảm D. cường độ dòng điện tăng rồi giảm.
Bài 14: Đặt điện áp u=U0cosωt (U0 và  không đổi) vào hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp gồm có biến trở R,
tụ điện có dung kháng 80√ 3Ω, cuộn cảm có điện trở thuần 30 và cảm kháng 50√ 3Ω. Khi điểu chỉnh trị số
của biến trở R để công suất tiêu thụ trên biển trở cực đại thì hệ số công suất của đoạn mạch bằng:
A.
1
B.
√3 C.
2
D.
2
√2 2 √7 √7
Bài 15: Dòng điện xoay chiểu i=10cos(100πt+π)A chạy qua một đoạn mạch gồm điện trở R nối tiếp với ống
0 , 03
dây có độ tự cảm L = H thì điện áp hiệu dụng đo được trên ống dây là 10 √ 6V. Biểu thức của điện áp
π
tức thời trên ống dây là:
4π 4π
A. u = 10√ 6cos(100πt+ )V B. u = 20√ 3cos(100πt+ )V
3 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 311 -
π π
C. u = 10√ 6cos(100πt- ) V D. u = 20√ 3cos(100πt- ) V
6 6
HƯỚNG DẪN GIẢI, ĐÁP ÁN
Bài 1:
1
▪Ta có ZL = ωL = 140Ω; ZC = = 100Ω
ωC
√
▪Để Pmax thì điện trở R0 = Zconlai = r +Z LC = 50Ω
2 2
Bài 2:
√ 2 2 2
▪Khi R0 = 80 = r +Z L ⇒ Z L = 802 - r2
▪Tổng trở của mạch: Z = √ ( R +r ) + Z =√ ( 80+r ) +8 0 −r

0
2 2
L
2 2 2
= n.40 ⇒ 2.802 + 2.80.r = n2.402
▪Cho n = 1; 2; 3 ;4
▪Ta thấy: khi n = 3 thì r =10  ZL = 30√ 7
r 1
▪cosφMB = = ; cosφ = 80+10 = 3
Z MB 8 120 4
Bài 3:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 100Ω; ZC = = 200Ω
ωC
π
▪Vì φ1+|φ2|= ⇒ tanφ1.tanφ2 = -1
2
Z L ZC
⇒ . = -1 ⇒ R=200Ω
r R
Bài 4:
▪Vì R1 = 32,9 và R2 = 169,1 thì mạch có cùng P = 200W
⇒ (R1 + r).R2 + r = (R0 + r)2 ⇒ R0 = 80Ω

2
U
▪Mà (R1 + r) + (R2 + r) = ⇒ U2 = 48400
P
2
U
▪Công suất tiêu thụ cực đại của mạch: Pmax = = 242W
2 ( R 0+ r )
Bài 5:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 40Ω và ZC = = 100Ω
ωC
√ 2
▪Để Pmax thì R = Zconlai = r + ( Z L −Z C ) = 10√ 61Ω = 78,1Ω
2
2
U
 Công suất cực đại trên R: Pmax =
2 ( R+ R 0 )
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 312 -

2
U 100
▪Pmax = = = 0,39W
2 ( R 0+ r ) 2.(50+78 , 1)
Bài 6:
√ 2
▪Khi R0 = 75Ω thì PRmax  R0 = 75 = r + ( Z L −Z C ) (1)
2
▪Khi thêm C’ vào mạch NB thì UNB giảm  trước khi thêm C’ vào thì UCmax
( R +r )2 +Z 2L
⇒ ZC = ⇒ ZL (ZC - ZL) = (R0 + r)2
ZL
2
( R0 +r )
⇒ (ZC - ZL) = (2)
ZL
( 75+r )2
▪Từ (1) và (2)  75 - r = 2 2
Z 2L
▪Thử nghiệm thấy khi r = 21 thì ZL = 128  ZC = 200
Bài 7:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 140Ω; ZC = = 100Ω
ωC
▪R thay đổi để Pmax khi R0 = Zconlai = √ R +( Z −Z

2
0 L C
2
) = 50Ω
2 2
U 10 0
▪Công suất trên R cực đại trên R: PRmax = = = 62,5W
2 ( R 0+ R ) 2 ( 50+30 )
Bài 8:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 140Ω; ZC = = 100Ω
ωC
▪R thay đổi để Pmax khi R0 = Zconlai = 40Ω ⇒ R = 40 – 30 = 10Ω
2
U
▪Công suất cực đại: Pmax = = 125W
2 ( R+ r )
Bài 9:
▪Khi R thay đổi để Pmax thì R + r = ZLC = |Z L −ZC| ⇒ ZC = 100Ω

−4
10
 Điện dung của tụ điện C = (F)
π
Bài 10:
▪Ta có: ZL = ωL = 20Ω
√
▪Khi R thay đổi để Pmax thì R = Zconlai = r +Z L =¿ 25Ω
2 2
Bài 11:
1
▪Ta có: ZL = ωL = 150Ω và ZC = = 100Ω
ωC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 313 -

√ 2
▪Khi R thay đổi để Pmax thì R = Zconlai = r + ( Z L −Z C ) = 10√ 34 Ω = 58,3Ω
2
Bài 12:
▪Ta có: ZL = ωL = 20Ω và r = 50
▪Khi R thay đổi để Pmax thì R + r = ZL = 100Ω ⇒ R = 50Ω
Bài 13:
Theo bài ra UR0 = ud ⇒ R0 = √ r 2 +Z 2L thì công suất trên R đạt cực đại. Nếu R tăng lên thì công suất trên R
giảm xuống
Bài 14:
√ 2
▪Khi R thay đổi để Pmax thì: R = Zconlai = r + ( Z L −Z C ) =¿ 60Ω
2
=√
R+r 3
▪Hệ số công suất của đoạn mạch là: cosφ =
√( R+ r ) + Z
2 2
LC
2
Bài 15:
▪Ta có: ZL = ωL = 3Ω ⇒ UL = I.ZL = 15√ 2 Ω
√
▪Điện áp Ur = U d −U L = 5√ 6 V
2 2
U L 15 √ 2 π 4π
▪Ta có: tan φd = = =√ 3 ⇒ φd = (rad ) mà φud = φd + φi =
Ur 5 √6 3 3
4π 4π
▪Biểu thức của điện áp tức thời trên ống dây là: ud = 10√ 12cos(100πt + ) = 20√ 3cos(100πt + ) (V)
3 3
CHỦ ĐỀ 15. CỰC TRỊ ĐIỆN ÁP

Bài toán 1: ĐOẠN MẠCH RLC CÓ L THAY ĐỔI
1. Tìm L để Imax; URmax; Pmax; URCmax (UMBmax); ULCmin (UANmin):
1
▪ ZL = ZC  L = 2
Cω
2
U U
Lúc đó: Imax = ; Pmax =  URmax = U còn ULCmin = 0
R R
; ULCmax = √
2 2
R + ZC U R2 + Z 2C
2. Tìm L để ULcmax: ZL =
ZC R
Lúc này: U ⊥U RC hay: U 2L =U 2+ U 2R + U 2C U 2L −U C U L +U 2=0
3. Tìm L để URLmax (UANmax):
Z C + √ 4 R 2+ Z 2C 2UR
▪ZL = ; URLmax = ; U 2L −U C U L + U 2 = 0;
2 √ 4 R + ZC −Z C
2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 314 -

UR
▪Tìm L để URLmin (UANmin): ZL = 0; URLmin =
√R +Z 2 2
C
4. Khi L = L1 hoặc L = L2 mà:

Z L1 +Z L2
▪I hoặc P như nhau thì: ZC =
2 URL
i
Z L1 +Z L2 O
▪I hoặc P như nhau, có một giá trị của L để Imax hoặc Pmax thì: ZL =
2 UC
U
L 1 + L2
L=
2
▪UL như nhau, có một giá trị của L để ULmax thì:

1 1 1
= ( +
1
Z L 2 Z L1 Z L 2 )
L=
2 L1 L2
L 1 + L2
5. Khi L = L1 hoặc L = L2 thì i1 và i2 lệch pha nhau góc Δφ

Hai đoạn mạch RCL1 và RCL2 có cùng uAB. Gọi φ1 và φ2 là độ lệch pha của uAB so với i1 và i2.
Giả sử φ1>φ2⇒φ1-φ2=Δφ:
∆φ ∆φ Z L1 +Z L2
▪Nếu I1 = I2 thì φ1 = -φ2 =  tanφ1 = tanφ= và ZC =
2 2 2
tan φ1−tan φ2
▪Nếu I1 ≠ I2 thì tan∆φ = hoặc dùng giản đồ Fresnel.
1+ tan φ 1 tan φ2
1 U .r
6. Tìm L để UANmin và tính UANmin: ZL = ZC  L = 2 ; UANmin =
Cω R +r
Bài toán 2: ĐOẠN MẠCH RLC CÓ C THAY ĐỔI

1
1. Tìm C để Imax; URmax; Pmax; URLmax (UANmax); ULCmin (UMBmin): ZL = ZC  C = 2;
Lω
U √ R2 + Z 2L
2 2
R +ZL
Tìm C để UCmax: ZC = ; UCmax = A R L C B
ZL R N
M
Lúc này: U ⊥U RL hay: U =U + U + U  U −U C U L + U = 0

2
L
2 2
R
2
C
2
L
2
2. Tìm C để URCmax (UANmax):
Z L + √ 4 R 2+ Z 2L 2UR 2 2
▪ZC =  URCmax = ; U C −U L U C + U R = 0 A R C L
B
2 √ 4 R + Z L−Z L
2 2
M N
UR
▪Tìm C để URCmin: ZC = 0; URCmin =
√R +Z 2 2
L
3. Khi C = C1 hoặc C = C2 mà:

Z C 1 +Z C 2
▪ I hoặc P như nhau thì: ZL =
2
Z L1 +Z L2
▪ I hoặc P như nhau, có một giá trị của L để Imax hoặc Pmax thì: ZC =
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 315 -

2C 1 C 2
C=
C1 +C 2
▪ UC như nhau, có một giá trị của C để UCmax thì:

1 1 1
=
( +
1
Z C 2 ZC 1 Z C 2 )
C +C
C= 1 2
2
4. Khi C = C1 hoặc C = C2 thì i1 và i2 lệch pha nhau góc Δφ

Hai đoạn mạch RLC1 và RLC2 có cùng uAB. Gọi φ1 và φ2 là độ lệch pha của uAB so với i1 và i2.
Giả sử φ1>φ2 ⇒ φ1-φ2=Δφ:
∆φ ∆φ Z C 1 +Z C 2
▪ Nếu I1 = I2 thì φ1 = -φ2 =  tanφ1 = tan và ZL =
2 2 2
tan φ1−tan φ2
▪ Nếu I1 ≠ I2 thì tan∆φ = hoặc dùng giản đồ Fresnel.
1+ tan φ 1 tan φ2
5. Tìm C để UMBmin và tính UMBmin: A R L C

B
1 U .r M N
 ZL = ZC  C = 2 ; UMBmin =
Lω R +r
Bài toán 3: ĐOẠN MẠCH RLC CÓ ω THAY ĐỔI

1. Tìm ω để URmax:
Ta có hiện tượng cộng hưởng: URmax = U; khi đó: ωR =

√ 1
LC
2. Tìm ω để ULmax:
√
1 2 2UL
2
ωL = C L 2 (điều kiện: 2L > CR ); ULmax =
2 −R R √ 4 LC−R2 C 2
C
3. Tìm ω để UCmax:
√
L 2UL
2 −R2
ωC = 1 C (điều kiện: 2L > CR2); UCmax =
R √ 4 LC−R2 C 2
L 2
Một số lưu ý:
▪ Nếu đặt X =
√ L R 2 ta có thể viết lại: ω = 1 và ω = X và  ω 2 =ω ω = 1
−
C 2
L
X .C
C
L R L C
LC
2
CR
▪ Từ điều kiện: L > 2 ta có thể chứng minh được. Nghĩa là, khi giá trị ω tăng dần thì điện
áp trên các linh kiện sẽ lần lượt đạt cực đại theo thứ tự: C, R, L.
 Giá trị của ω để UL = UAB nhỏ hơn lần giá trị của ω để UL = ULmax, còn giá trị của ω để UC = UAB lớn
hơn 2 lần giá trị của ω để UC = UCmax
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 316 -

 Khi UCmax: nhận thấy X = ZL =

√ L R 2 ⇔ R2 = 2Z (Z – Z )  Z L . Z C −Z L = 1
−
C 2
L C L
R R 2
O
α1 R
α2
ZL
Z Z −Z L 1
Đặt tanα1 = L ; tanα2 = C ; tanα1.tanα2 = ZC-ZL
R R 2 Z
- Từ hình vẽ, ta có: ZC2 =Z 2 + Z 2L
Khi ULmax: Tương tự như trên ta có các công thức sau:

▪ R2 = 2ZL.(ZC – ZL) Z ZL - ZC
2 2 2 α1 R
▪ Z L =Z + ZC
O α2
ZC
1
▪ tanα1.tanα2 =
2
4. Khi ω=ω1 hoặc ω=ω2 mà:
1
▪ I hoặc P như nhau, có một giá trị của ω để Imax hoặc Pmax thì: ω2 = ω1.ω2 =
LC
I max L|ω1−ω 2|
▪ I như nhau: I1 = I2 = , tính giá trị R: R =
n √ n2−1
▪ Hệ số công suất như nhau, biết L = CR2:
√ ω1 ω2
=
1
√ (√ √
2 2
cosφ1 = cosφ2 = ω −ω 1 ω2 +ω
)
2
1 2 ω1 ω2
1+ −
ω2 ω1
I max
√ (√ √ )
2
▪Tương tự, ta có: I = ω1 ω2 ;
1+ −
ω2 ω1
U Rmax P max
√ (√ √ ) √ (√ √ )
2 2
▪UR = ω1 ω2 ; U = ω1 ω2
1+ − 1+ −
ω2 ω1 ω2 ω1
▪ UL như nhau, có một giá trị của ω để ULmax thì:

1 1 1 1
2
= 2
(
+ 2
ωL 2 ω1 ω2 ) (1)
2 1 2 2
▪ UC như nhau, có một giá trị của ω để UCmax thì: ω C = ω 1+ ω2 (2)
2
** Khảo sát sự phụ thuộc của UL, UC vào ω2:
UL
a) Khảo sát UL theo ω2:
ULmax
▪ Khi ω2=0 thì ZC = ∞, I = 0 và UL = 0
2
▪Khi ω2 = ω L thì ULmax UAB
▪Khi ω2=∞ thì ZL = ∞ = ZAB, UL = UAB

 2L0  2L 2
O  21
Tên Gv: ……………………………………….. UC  22 Trang - 317 -
2
b) Khảo sát UC theo ω :
▪Khi ω2=0 thì ZC = ∞ = ZAB, UC = UAB
▪Khi ω2 = ω2 thì UCmax
▪Khi ω2=∞ thì ZL = ∞, I = 0, UC = 0
Nhận xét:
2 ωL
+ Đồ thị của UL cắt đường nằm ngang U AB tại hai giá trị của ω là ω L và ∞. Theo (1), ta có: ω L0 = . Nghĩa
0
2
là, giá trị ω để UL = UAB nhỏ hơn lần giá trị ω để ULmax.
2
+ Đồ thị của UC cắt đường nằm ngang UAB tại hai giá trị của ω là 0 và ω C . Theo (1), ta có: ωC0 = ωC√ 2.
0
Nghĩa là, giá trị ω để UC = UAB lớn hơn lần giá trị ω để UCmax.
II. BÀI TẬP
 UC TRONG BÀI TOÁN CỰC TRỊ CỦA MẠCH RLC KHI C BIẾN THIÊN
Bài 1: Mạch điện nối tiếp gồm R, cuộn dây có điện trở trong R o và tụ điện có điện dung của tụ C thay đổi.
Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch là U ổn định, tần số f. Khi UC cực đại, dung kháng của tụ điện có giá trị:
2 2
( R+ R0 ) + Z L ZL 2 2
( R+ R0 ) + Z L
A. ZC = R + R0 + ZL B. ZC = C. ZC = 2 2 D. ZC =
ZL ( R+ R0 ) + Z L R+ R0
0,8
Bài 2: Cho đoạn mạch không phân nhánh RLC có R = 50Ω cuộn dây có điện trở trong r = 10Ω, L= H, tụ
π
điện có điện dung thay đổi được. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch điện có biểu thức: u = 220 √ 2cos(100πt -
π
) V. Thay đổi điện dung của tụ để hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu bản tụ đạt giá trị cực đại thì điện
6
dung của tụ sẽ là:
80 8 10 89 , 9
A. C= (μF) B. C= (μF) C. C= (μF) D. C= (μF)
π π 125 π π
0,8
Bài 3: Cho đoạn mạch không phân nhánh RLC, R = 60Ω cuộn dây thuần cảm có L = H, tụ điện có điện
π
π
dung thay đổi được. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch điện có biểu thức: u = 220 √ 2cos(100πt + ). Thay đổi
6
điện dung của tụ để hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu bản tụ đạt giá trị cực đại thì điện dung của tụ và giá
trị cực đại đó sẽ là:
8 10
A. C= (μF) và UCmax= 366,7 V B. C= (μF) và UCmax= 518,5 V
π 125 π
80 80
C. C= (μF) và UCmax= 518,5 V D. C= (μF) và UCmax= 366,7 V
π π
Bài 4: Cho mạch xoay chiều RLC nối tiếp cuộn dây thuần cảm, C thay đổi được. Khi điện áp đặt vào mạch u
= 120√ 2cos100πt (V). Khi C = C1 thì điện áp đặt vào hai đầu tụ là cực đại và bằng 200 V. Khi đó công suất
mạch là 38,4 W. Giá trị của R, L, C lần lượt là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 318 -
4 4
3 ,2 10 2,4 10 3 ,2
A. 240Ω, H, (μF) B. 320Ω, H, (μF) C. 240Ω, H,
π 5π π π π
−5 −4
10 2,4 10
(μF) D. 320Ω, H, (μF)
5π π 5π
Bài 5: Một đoạn mạch điện gồm điện trở thuần R, cuộn dây thuần cảm L và tụ điện C mắc nối tiếp. Đặt vào
hai đầu đoạn mạch đó một điện áp u = U√ 2cosωt làm thay đổi điện dung tụ điện thì thấy điện áp hiệu dụng
giữa hai bản tụ đạt cực đại bằng 2U. Quan hệ giữa cảm kháng và điện trở thuần là:
R
A. ZL = R B. ZL = √ 3R C. ZL = D. ZL = 3R
√3
Bài 6: Mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây có điện trở 10Ω, có cảm kháng là 50Ω và tụ điện mắc nối tiếp.
Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có biên độ và tần số không đổi. Thay đổi điện dung của tụ sao cho điện áp
hiệu dụng giữa hai bản tụ đạt giá trị cực đại, lúc đó dung kháng bằng:
A. 10Ω B. 50Ω C. 52Ω D. 60Ω
Bài 7: Cho mạch điện như hình vẽ. Cuộn dây có điện trở thuần R = 100Ω
L,R C
√3 H. Biết điện áp uAB = 100 2cos100πt V. Với giá trị A B
và độ tự cảm L =
π
√ A
V
nào của C thì số chỉ của vôn kế có giá trị lớn nhất? Giá trị lớn nhất đó bằng
bao nhiêu?
A. C = ( √π3 ).10 -4
F; UCmax = 220V. B. C = ( 4√ 3π ).10 F; U
-6
Cmax = 180V.
C. C = ( ).10 D. C = (
π )
√3 -4
F; UCmax = 200V.
4 √3 -4
.10 F; U Cmax = 120V.
π
Bài 8: Mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây có độ tự cảm L, điện trở r và tụ điện C mắc nối tiếp. Đặt vào hai
đầu đoạn mạch một điện áp u = 30 √ 2cosπt (V). Điều chỉnh C để điện áp giữa hai bản tụ đạt giá trị cực đại và
bằng 50 V. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây khi đó có giá trị là:
A. 20 V B. 30 V C. 40 V D. 50 V
Bài 9: Đặt điện áp xoay chiều có tần số 50 Hz vào hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp gồm điện trở thuần 30Ω,
0,4
cuộn cảm thuần có độ tự cảm (H) và tụ điện có điện dung thay đổi được. Điều chỉnh điện dung của tụ
π
điện để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện đạt giá trị cực đại thì dung kháng của tụ là
A. 62,5Ω. B. 50Ω. C. 100Ω. D. 31,25Ω.
Bài 10: Mạch điện RLC mắc nối tiếp. Điện áp xoay chiều đặt vào hai đầu đoạn mạch có giá trị hiệu dụng U.
Khi thay đổi C thì thấy điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ điện đạt giá trị cực đại U Cmax= √ 3U. Mối quan hệ
giữa cảm kháng ZL của cuộn dây thuần cảm và điện trở R là:
R
A. ZL = 2√ 2R B. ZL = 2R C. ZL = D. ZL = √ 3R
√3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 319 -

Bài 11: Cho mạch điện như hình vẽ: Biết u = 120 √ 2cos100πt (V), R R L C
A A B
1
=50Ω, L = H, điện dung C thay đổi được, R A = 0; RV = ∞. Giá trị của
2π V
C để số chỉ của vôn kế lớn nhất là:
A. 4,5.10-4 F B. 0,45.10-4 F C. ( 1π ).10-4

F D. ( √π2 ).10 -4
F
Bài 12: Cho đoạn mạch RLC nối tiếp. Trong đó R = 50Ω; cuộn dây thuần cảm L =
√3 H; tụ C có điện
(2 π )
dung thay đổi được; điện áp đặt vào mạch có U 0 = 240√ 2 V và tần số f = 50 Hz. Khi điều chỉnh điện dung C
thì có một giá trị cực đại của điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ bằng:
A. 120 v. B. 240 V. C. 480 V. D. 120√ 2V.
Bài 13: Đặt điện áp xoay chiều u = U √ 2cosωt V vào hai đầu đoạn mạch RLC không phân nhánh. Khi thay
đổi điện dung C thấy điện áp hiệu dụng UC giảm. Giá trị UC lúc chưa thay đổi C có thể tính theo biểu thức là:
U √ U 2R +U 2L U √ U 2R +U 2L U √ R2 + Z 2L U √ R2 + Z 2L
A. UC = B. UC = C. UC = D. UC =
2. U R UR ZL 2. Z L
Bài 14: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng u = 100√ 2 V vào 2 đầu đoạn mạch gồm cuộn dây có điện
trở thuần nối tiếp với tụ C có điện dung thay đổi được. Cho C thay đổi đến khi điện áp hiệu dụng 2 đầu tụ
điện đạt cực đại UCmax thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây là Ud = 100 V. Giá trị UCmax bằng:
A. 100√ 3V. B. 200 V. C. 300 V. D. 150 V.
Bài 15: Đặt điện áp u = U0cosωt vào hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp gồm điện trở R, cuộn cảm thuần có độ
tự cảm L và tụ điện có điện dung C thay đổi được. Khi thay đổi điện dung C của tụ điện thì điện áp giữa hai
bản tụ được tính:
U0 √R + ZL
2 2
U 0 √ R2 + Z 2L U 0 √ R2 + Z 2L U0 √ R + ZL
2 2
A. UC = B. UC ≤ C. UC ≤ D. UC ≤
√ 2. R ZL √2 . Z L √2 R
Bài 16: Cho đoạn mạch điện AB gồm đoạn AE chứa cuộn dây có điện trở và đoạn EB chứa tụ điện C mắc
π
nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu mạch là U AB = 60√ 2cos(100πt - ) V. Điều chỉnh giá trị điện dung C = C 0 để
6
điện áp giữa hai đầu tụ điện đạt giá trị cực đại bằng 100V. Biểu thức điện áp giữa hai đầu cuộn dây là:
π π
A. uAE = 80cos(100πt - ) V. B. uAE = 60cos(100πt + ) V.
3 3
π π
C. uAE = 80√ 2cos(100πt + ) V. D. uAE = 80cos(100πt + ) V.
3 4
Bài 17: Mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây có độ tự cảm L và điện trở thuần R, mắc nối tiếp với tụ điện có
điện dung C có thể thay đổi giá trị. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch điện có giá trị hiệu dụng 200 V, tần số
không đổi. Điều chỉnh C để hiệu điện thế trên hai bản tụ đạt giá trị cực đại U Cmax = 250 V. Khi đó hiệu điện
thế trên cuộn dây có giá trị:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 320 -

A. 100 V. B. 150 V C. 50 V D. 160,5 V.
Bài 18: Đặt điện áp xoay chiều u = U 0cos100πt (V) vào hai đầu đoạn mạch RLC. Biết R =100√ 2Ω. Tụ có
25 125
điện dung thay đổi, khi C = C 1= (μF) và khi C = C2= (μF) thì điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ C có
π 3π
giá trị như nhau. Để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu R cực đại thì C có giá trị là:
50 200 20 100
A. (μF) B. (μF) C. (μF) D. (μF)
π 3π π 3π
Bài 19: Một cuộn day ghép nối tiếp với một tụ điện. Đặt vào hai đầu mạch một hiệu điện thế xoay chiều có
giá trị hiệu dụng không đổi U = 100V. Điều chỉnh C để hiệu điên thế hiệu dụng giữa hai đầu tụ đạt được giá
trị cực đại UCmax = 200V. Hệ số công suất của mạch khi đó là:
A. 1 B.
√3 C.
1
D.
√2
2 2 2
Bài 20: Đặt điện áp xoay chiều u = u√ 2cos100πt (U không đổi, t tính bằng s) vào hai đầu đoạn mạch mắc nối
1
tiếp gồm điện trở thuần R, cuộn cảm thuần có độ tự cảm H và tụ điện có điện dung C thay đổi được.
5π
Điều chỉnh điện dung của tụ điện để điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ điện đạt giá trị cực đại. Giá trị cực đại
đó bằng U√ 2. Tính giá trị của R:
A. 10Ω B. 20√ 2Ω C. 10√ 2Ω D. 20Ω
Bài 21: Cho đoạn mạch RLC với điện dung C có thể thay đổi được. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp
xoay chiều ổn định. Điều chỉnh C: khi ZC = 50Ω thì công suất tiêu thụ trên mạch lớn nhất; khi Z C = 60Ω thì
điện áp hiệu dụng trên tụ điện là lớn nhất. Điện trở R có giá trị xấp xỉ bằng:
A. 22,4Ω B. 25,0Ω C. 24,2Ω D. 32,0Ω
Bài 22: Đặt vào hai đầu mạch RLC một hiệu điện thế xoay chiều u = 120 √ 2cos100πt (V). Biết R = 20√ 3Ω,
ZC = 60Ω và độ tự cảm L thay đổi (cuộn dây thuần cảm). Giá trị của L để U C cực đại và giá trị cực đại của
UC bằng:
0,8 0,8
A. L = H; UCmax = 240 V B. L = H; UCmax = 120√ 5 V
π π
0,6 0,6
C. L = H; UCmax = 240 V D. L = H; UCmax = 120√ 5 V
π π
2
Bài 23: Cho mạch điện xoay chiều RLC nối tiếp có: R = 100Ω; L = H, điện dung C của tụ điện biến thiên.
π
Đặt vào hai đầu mạch điện áp u = 200√ 2cos100πt (V). Giá trị của C để UL cực đại và giá trị cực đại của U C
bằng:
−4 −4
10 10
A. C = F; UL = 400V. B. C = F; UL = 200
2π 2 ,5 π
√ 5V.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 321 -

−4 −4
10 10
C. C = F; UL = 400V. D. C = F; UL = 200
2 ,5 π 2π
√ 5V.
Bài 24: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U vào hai đầu đoạn mạch R, L, C mắc nối tiếp (L là cuộn
cảm thuần), thay đổi điện dung C của tụ điện đến giá trị C 0 khi đó dung kháng có giá trị là ZC0 và điện áp
hiệu dụng giữa hai ban tụ điện đạt giá trị cực đại UCmax = 2U. Cảm kháng của cuộn cảm là:
4 ZC 0 Z C 0 . √3 3 ZC 0
A. ZL = B. ZL = ZC0 C. ZL = D. ZL =
3 2 4
Bài 25: Đặt điện áp u = u√ 2cos100πt (V) vào đoạn mạch gồm điện trở thuần mắc nối tiếp với cuộn dây thuần
25 125
cảm và tụ điện có điện dung thay đổi được. Khi điện dung tụ điện lần lượt là C 1 = μF và C2 = (μF)
π 3π
thì điện áp hiệu dụng giữa hai ban tụ có cùng giá trị. Để điện áp hiệu dụng giữa hai ban tụ đạt cực đại thì
điện dung của tụ có giá trị là:
100 50 200 20
A. μF B. μF C. μF D. μF
3π π 3π π
Bài 26: Cho mạch điện xoay chiều như hình vẽ. Trong đó L là cuộn dây thuần cảm Z L = 80Ω; R = 60Ω, tụ
điện có điện dung thay đổi được. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có biểu
A R L C B
N
thức: u = 200√ 2sin100πt (V). Giá trị cực đại của điện áp hiệu dụng giữa
M
hai bản cực của tụ UCmax là:
A. UCmax = 333,3 V. B. UCmax = 200 V. C. UCmax = 140 V. D. UCmax = 282,84 V.
Bài 27: Cho mạch điện gồm R, L, C mắc nối tiếp. Biết R không đổi, L = 0,4H, còn C thay đổi được. Đặt vào
π
hai đầu mạch điện một hiệu điện thế u = 120cos(100t - ) V. Khi C = C0 = 1,6.10-4 F thì hiệu điện thế hiệu
4
dụng giữa hai ban tụ đạt giá trị cực đại là UCmax. Tính U
A. UCmax = 100√ 2V. B. UCmax = 36√ 2V. C. UCmax = 120V. D. UCmax = 200V.
Bài 28: Cho đoạn mạch xoay chiều gồm cuộn dây có độ tự cảm L và điện trở R mắc nối tiếp với tụ điện C.
Tụ điện có điện dung thay đổi được. Đặt vào hai đầu đoạn mạch điện một điện áp xoay chiều có giấ trị hiệu
dụng là 100 V, tần số 50Hz. Điều chỉnh điện dung của tụ điện để điện áp hiệu dụng giữa hai ban tụ đạt cực
đại, khi đó cường độ dòng điện tức thời trong mạch có giá trị hiệu dụng 2 A và điện áp hiệu dụng giữa hai
đầu cuộn dây có giá trị 100 V. Giá trị điện dung của tụ điện là:
A. C = ( π 1√3 ).10-4
F. B. C = ( π1√2 ).10 -4
F. C. C = ( √π2 ).10-4
F. D. C = ( √π3 ).10 -4
F.
Bài 29: Cho mạch điện xoay chiều RLC mắc nối tiếp, mạch có C biến đổi được; điện áp giữa hai đầu đoạn
mạch có u = 220√ 2cos100πt (V). Điều chỉnh C để điện áp hiệu dụng trên hai đầu tụ điện đạt cực đại, khi đó
π
thấy điện áp tức giữa hai đầu đoạn mạch lệch pha so với dòng điện tức thời trong mạch một góc . Giá trị
3
cực đại của điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 322 -

440
A. 220V B. 110V. C. V. D. 220√ 3 V.
√3
Bài 30: Một đoạn mạch AB gồm cuộn cảm thuần độ tự cảm L, điện trở thuần R và tụ điện có điện dung C
thay đổi được theo thứ tự đó mắc nối tiếp. M và N lần lượt là điểm nối giữa L và R; giữa R và C. Đặt vào hai
đầu AB điện áp xoay chiều có biểu thức u = U√ 2cosωt (U và ω không đổi). Điện trở thuần R có giá trị bằng
π
√ 2 lần cảm kháng. Điều chỉnh C = C 1 thì điện áp tức thời giữa hai điểm A, N lệch pha 2 so với điện áp tức
thời giữa hai điểm M, B. Khi C = C2 thì điện áp hiệu dụng giữa hai điểm AM đạt cực đại. Hệ thức liên hệ
giữa C1 và C2 là:
C2 C2
A. C1 = B. C1 = √ 2C2 C. C1 = 2C2 D. C1 =
2 √2
Bài 31: Đặt điện áp xoay chiều u = U0cosωt (V) vào giữa hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp gồm điện trở thuần
R, cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C thay đổi được. Biết cảm kháng của cuộn dây
bằng √ 3R. Điều chỉnh C để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện đạt cực đại, khi đó tỉ số giữa dung kháng
của tụ điện và cảm kháng của cuộn cảm thuần bằng:
2 4
A. √ 2 B. √ 3 C. D.
√3 3
Bài 32: Cho một đoạn mạch RLC không phân nhánh, cuộn dây thuần cảm, điện dung của tụ có thể thay đổi
được. Khi thay đổi giá trị của C thì thấy điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ đạt cực đại là 50V, đồng thời lúc
π
này điện áp tức thời giữa hai bản tụ trễ pha hơn điện áp đặt vào đoạn mạch một góc . Chọn đáp án đúng?
6
A. UR = 25√ 3V; UL = 12,5V B. UR = 12,5√ 3V; UL = 12,5V
C. UR = 12,5V; UL = 12,5V D. UR = 25V; UL = 12,5√ 3V
Bài 33: Đặt điện áp xoay chiều u = U√ 2cos(100πt + φ) V vào hai đầu đoạn mạch nối tiếp gồm điện trở thuần
R, cuộn cảm thuần L và tụ điện C có điện dung thay đổi được. Điều chỉnh C để điện áp hiệu dụng giữa hai
đầu tụ điện đạt giá trị cực đại thì thấy giá trị đó bằng 100 V và điện áp giữa hai đầu cuộn cảm bằng 19 V.
Giá trị của U là:
A. 64 V B. 48 V C. 136 V D. 90 V
Bài 34: Đặt điện áp u = U0cosωt (U0; ω không đổi) vào hai đầu đoạn mạch R, L, C nối tiếp Biết điện dung
của tụ điện có thể thay đổi. Điều chỉnh trị số của điện dung để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây đạt
cực đại, khi đó hệ số công suất của mạch bằng:
1
A. 0,50 B. 1,0 C. 0,85 D.
√3
Bài 35: Mắc nối tiếp một điện trở thuần R, một cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và một tụ điện C có điện
dung biến thiên vào một mạch điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng U = 150 √ 3V. Điện áp URL giữa hai đầu
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 323 -

π
đoạn mạch chứa R và L sớm pha so với cường độ dòng điện i. Điều chỉnh giá trị điện dung C của tụ điện
6
để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện đạt giá trị cực đại là UCmax. Giá trị cực đại UCmax bằng:
A. 75 V B. 75√ 3V C. 150 V D. 300 V
Bài 36: Đoạn mạch AB gồm điện trở thuần R mắc giữa hai điểm A và M, cuộn cảm thuần L mắc giữa hai
điểm M và N, tụ điện C có điện dung thay đổi mắc giữa hai điểm N và B. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một
π
điện áp xoay chiều có biểu thức u = 160 √ 2cos(100πt + ) V. Điều chỉnh tụ điện để điện áp giữa N và B có
3
giá trị cực đại bằng 160√ 2V. Biểu thức của điện áp giữa hai điểm M và N khi đó là:
7π π
A. uMN = 80cos(100πt + ) V. B. uMN = 160cos(100πt + ) V.
12 4
13 π π
C. uMN = 160cos(100πt + ) V. D. uMN = 80cos(100πt + ) V.
12 4
 UL TRONG BÀI TOÁN CỰC TRỊ CỦA MẠCH RLC KHI F BIẾN THIÊN
200
Bài 1: Cho mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, R = 100Ω, C = (μF). Đặt điện áp xoay chiều
π
u = U0cos(2πft + φ) vào hai đầu mạch. Giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f của điện áp trong toàn dãy (từ 0
đến ∞) thì thấy mỗi giá trị UL tương ứng với một giá trị của tần số f. Giá trị của L khi đó là
4 3 2 1
A. H. B. H. C. H. D. H.
π π π π
100
π
u = U0cos(2πft + φ) vào hai đầu mạch. Giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f của điện áp trong toàn dải (từ 0
đến ∞ ) thì thấy có những giá trị UL tương ứng với hai giá trị khác nhau f 1 và f2 của tần số. Giá trị của L khi
đó có thể là
3 2 1 1
A. H. B. H. C. H. D. H.
π π π (2 π )
200 2
Bài 3: Cho mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, R = 100Ω, C = (μF), L = H. Đặt điện áp
π π
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0, thay đổi tần số f thì thấy khi f = f L, điện áp
hiệu dụng trên cuộn dây thuần cảm đạt giá trị cực đại ULmax. Giá trị của fL là
25 50
A. Hz B. 25 Hz C. Hz D. 50√ 2 Hz
√2 √2
Chưa có đáp án
300 2
π π
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f thì thấy khi f = P =35
Hz hoặc f = f2 thì điện áp hiệu dụng trên L có giá trị giống. Giá trị của f2 là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 324 -

A. 18 Hz B. 13 Hz C. 27 Hz D. 36 Hz
300 2
π π
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f thì thấy mỗi giá trị của
UL chỉ tìm được một giá trị của tần số f tương ứng. Tần số f không thể nhận giá trị
A. 13 Hz B. 15 Hz C. 14 Hz D. 11 Hz
Bài 6: Đặt điện áp xoay chiều với biên độ xác định và tần số thay đổi được lên hai đầu đoạn mạch gồm điện
trở thuần R, tụ điện có điện dung C, và cuộn cảm thuần có độ tự cảm L mắc nối tiếp. Trong quá trình tần số
biến đổi, để có thể tìm được ít nhất một giá trị của U L (điện áp hiệu dụng trên cuộn cảm) tương ứng với hai
tần số khác nhau của mạch điện (f1≠ f2) thì các thông số của mạch điện phải thỏa mãn điều kiện
A. L < R2C B. C < R2L C. 2L > R2C D. 2C > R2L
Bài 7: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi, nhưng tần số thay đổi được vào 2 đầu mạch
gồm điện trở, cuộn thuần cảm và tụ điện mắc nối tiếp. Khi f = f C thì điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ C đạt
cực đại; khi f = fL thì điện áp hiệu dụng trên cuộn cảm đạt cực đại. Để điện áp hiệu dụng trên điện trở R đạt
cực đại thì f = fR được xác định:
1 1 1
A. fL.fC = f 2R B. . = C. fL-fC = fR D. fL+fC = 2.fR
f L fC fR
Bài 8: Đặt một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng u không đổi và tần số f thay đổi được vào hai đầu
đoạn mạch RLC mắc nối tiếp thỏa mãn điều kiện CR 2 < 2L. Điều chỉnh f đến giá trị f 1 hoặc f2 thì điện áp
hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thuần cảm có giá trị bằng nhau. Để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây
cực đại thì phải điều chỉnh tần số f tới giá trị:
2
f2 2 1 1 1 1 1
A. f2 = 2 f 21+ f 22 B. f2 = f 21+ C. 2
= 2+ 2 D. 2
= 2+ 2
2 f f1 f2 2. f f1 f2
Bài 9: Mạch điện xoay chiều gồm điện trở thuần R, cuộn cảm thuần có hệ số tự cảm L và tụ điện có điện
dung C mắc nối tiếp vào nguồn điện xoay chiều u = U 0cosωt. Trong đó U0 không đổi và tần số góc ω thay
đổi được. Khi ω=ω1=60π√ 2 rad/s thì mạch điện có cộng hưởng điện và cảm kháng cuộn dây bằng điện trở R.
Để điện áp trên cuộn cảm thuần L đạt cực đại thì tần số điện áp có giá trị nào sau đây?
A. 100π rad/s B. 100π√ 2 rad/s C. 90π rad/s D. 120π rad/s
100 4
Bài 10: Cho mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, R = 200Ω, C = (μF). L = H. Đặt điện áp
π π
xoay chiều u = U0cos2πft vào hai đầu mạch, giữ nguyên U0 và thay đổi tần số f thì thấy một giá trị U L cho
trước, người ta chỉ tìm được một giá trị của tần số f tương ứng. Tần số f không thể nhận giá trị nào dưới đây?
A. 15 Hz B. 25√ 2 Hz C. 25 Hz D. 30 Hz
 UC TRONG BÀI TOÁN CỰC TRỊ CỦA MẠCH RLC KHI F BIẾN THIÊN
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 325 -

200 1
Bài 1: Cho đoạn mạch RLC nối tiếp R = 100Ω, C = (μF), L = H, đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện
3π π
áp xoay chiều u = 100√ 2cosωt V. Cho đổi tần số của dòng điện thay đổi để điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ
đạt cực đại. Giá trị của ω là:
A. 120π (rad/s) B. 140π (rad/s) C. 100π (rad/s) D. 90π (rad/s)
Bài 2: Đặt điện áp xoay chiều u = U0cosωt (U 0 không đổi và ω thay đổi được) vào hai đầu đoạn mạch gồm
điện trở thuần R, cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện dung C mắc nối tiếp, với CR 2 < 2L. Khi ω=ω1
hoặc ω=ω2 thì điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ điện có cùng một giá trị. Khi ω=ω 0 thì điện áp hiệu dụng
giữa hai bản tụ điện đạt cực đại. Hệ thức liên hệ giữa ω1, ω2 và ω0 là:
A. ωC =
1
2
ω1 + ω2
2
B. ω 0=
1 2 2
( ω +ω )
2 1 2
C. ωC = √ ω1 . ω2 D.
1 1 1 1
2
=
(
2
+ 2
ωC 2 ω 1 ω 2 )
4
Bài 3: Cho mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, R = 130 (Ω), L = H. Đặt điện áp xoay chiều u
π
= U0cos(2πft + φ)V vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f của điện áp trong khoảng (0, ∞) thì
thấy mỗi giá trị UC tương ứng với duy nhất một giá trị của tần số. Điện dung C có thể nhận giá trị
A. 110 (μF) B. 125 (μF) C. 140 (μF) D. 165 (μF)
100
π
u = U0cos(2πft + φ)V vào hai đầu mạch. Giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f của điện áp trong toàn dải (từ 0
đến ∞) thì thấy mỗi giá trị UC tương ứng với một giá trị của tần số f. Giá trị của L khi đó có thể là
7 11 4 1
A. H B. H C. H D. H
π π π π
100 π
π 2
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) V vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0, thay đổi tần số f thì thấy khi f = f C, điện
áp hiệu dụng trên tụ điện đạt giá trị cực đại UCmax. Giá trị fC
A. 17 Hz. B. 27 Hz. C. 22 Hz. D. 15 Hz.
100 π
π 2
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) V vào hai đầu mạch, giữ nguyên U 0 và thay đổi tần số f thì thấy khi f = f 1
=15 Hz hoặc f = f2 thì điện áp hiệu dụng trên C có giá trị giống nhau. Giá trị của f là
A. 31 Hz. B. 14 Hz. C. 35 Hz. D. 27,6 Hz.
50
Bài 7: Cho mạch điện xoay chiều RLC không phân nhánh, R = 100Ω, C = (μF), L = π H. Đặt điện áp
π
xoay chiều u = U0cos(2πft + φ) V vào hai đầu mạch, giữ nguyên U0 và thay đổi tần số f thì thấy mỗi giá trị
của UC chỉ tìm được một giá trị của tần số f tương ứng. Tần số f không thể nhận giá trị:
A. 42 Hz. B. 20 Hz. C. 35 Hz. D. 40 Hz.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 326 -

Bài 8: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi, tần số f thay đổi được vào 2 đoạn đầu mạch
RLC nối tiếp (cuộn cảm thuần). Khi tần số góc ω=ω 1=40π rad/s thì UC đạt giá trị cực đại, khi ω=ω 2=90π
rad/s thì UL đạt giá trị cực đại. Khi công suất tiêu thụ điện năng trên điện trở R đạt giá trị cực đại thì tần số
của dòng điện là:
A. 50 Hz. B. 60 Hz. C. 30 Hz. D. 120 Hz.
Bài 9: Đặt điện áp xoay chiều với biên độ xác định và tần số thay đổi được vào hai đầu đoạn mạch gồm điện
trở thuần R, tụ điện có điện dung C, và cuộn cảm thuần có độ tự cảm L mắc nối tiếp. Trong quá trình tần số
biến đổi, để mỗi giá trị của U C (điện áp hiệu dụng trên hai bản tụ) tương ứng với một giá trị duy nhất của tần
số thì các thông số của mạch điện phải thỏa mãn điều kiện:
A. 2L < R2C B. 2C < R2L C. 2L > R2C D. 2C > R2L
Bài 10: Đặt điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không đổi, tần số f thay đổi được vào 2 đầu đoạn mạch
RLC nối tiếp (cuộn cảm thuần). Khi f = P thì U C đạt giá trị cực đại, khi f = f 2 thì UL đạt giá trị cực đại. Khi
UR đạt giá trị cực đại thì tần số của dòng điện là:
f 1+ f 2
A. |f 1−f 2| B. C. √ f 1 . f 2 D. f1+f2
2
Bài 11: Đặt điện áp xoay chiều với biên độ xác định và tần số thay đổi được vào hai đầu đoạn mạch gồm
điện trở thuần R, tụ điện có điện dung C, và cuộn cảm thuần có độ tự cảm L mắc nối tiếp. Khi f = P hoặc f =
f2 thì điện áp hiệu dụng trên tụ điện có cùng một giá trị. Khi f = f 0 thì điện áp hiệu dụng trên tụ điện đạt cực
đại. Hệ thức liên hệ giữa f1, f2, f0 là:
A. f0 =
1
2
f1 + f2
2 1 2 2
B. f 0= f 1+ f 2
2
C.
1 1 1 1
2
= 2
+ 2
f0 2 f1 f2 ( ) D. f0 = √ f 1 . f 2
Bài 12: Cho mạch điện RLC nối tiếp, mắc mạch vào mạng điện xoay chiều có tần số f biến đổi, khi f = 60 Hz
và f = 80 Hz thì hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai bản tụ có cùng giá trị U C, khi f = 16√ 2 Hz thì hiệu điện thế
hiệu dụng giữa hai đầu cuộn (cuộn cảm thuần) có giá trị cực đại. Xác định giá trị của tấn số f để hiệu điện
thế hiệu dụng giữa hai đầu điện trở có giá trị cực đại?
A. 40 Hz B. 50√ 2Hz C. 40√ 3Hz D. 70 Hz.
CHỦ ĐỀ 16. PHƯƠNG PHÁP GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU
 GIẢI TOÁN MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BẰNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ
Xét mạch R, L, C mắc nối tiếp như hình vẽ:
A R L C B
1. Cách vẽ giản đồ véctơ buộc: dùng qui tắc hình bình hành (ít dùng)
M N
2. Cách vẽ giản đồ véctơ trượt: dùng qui tắc đa giác (thường dùng)
 Chọn trục nằm ngang là trục dòng điện, điểm đầu mạch làm gốc (đó là N
UC
điểm O). B
U
UL
A α x
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 327 -
I U0 M
 Vẽ lần lượt các véctơ biểu diễn các điện áp, lần lượt từ O sang S nối đuôi nhau theo nguyên tắc: R –
ngang; L – lên; C – xuống
 Nối các điểm trên giản đồ có liên quan đến dữ liệu của bài toán.
 Biểu diễn các số liệu lên giản đồ

Dựa vào các hệ thức lượng trong tam giác, các hàm số sin và cosin, các công thức toán hoặc để tìm các điện
áp hoặc chưa biết.
3. Một số lưu ý:
- Hệ thức lượng trong tam giác:
A
a b c
a. Định lý hàm số sin: = =
sinA sinB sinC b
c
b. Định lý hàm số cosin: a2 = b2 + c2 – 2bc.cosA
a
C
- Hệ thức lượng trong tam giác vuông: Cho tam giác vuống ABC
B
vuông tại A, đường cao AH = h, BC = b, AC = b, AB = c, CH = b’, BH = c’,
ta có các hệ thức sau:
1 1 1
b2 = a.b; c2 = a.c'; h2 = b'.c'; b.c = a.h; 2
= 2+ 2
h b c
Ví dụ ứng dụng hệ thức đường cao trong tam giác vuông:
Cho mạch điện tử hình vẽ.
A R L C B
N
;
▪Nếu bài toán cho UAM và U NB biết uAN và uMB vuông pha với nhau. Tính M
UMN
2 A
▪Ta có: h2 = b'c' → U R = UL.UC ⇒ UMN = UR
b
c
▪Nếu bài toán cho UAN và UMB; biết uAN và uMB vuông pha với h
B b' C
nhau. Tính UMN
c'
a = BC
1 1 1 1 1 1
▪Ta có: 2 = 2 + 2 → 2 = 2 + 2 → UMN = UR
h b c U R U AN U MB
 Bài toán 1: LIÊN QUAN ĐẾN ĐỘ LỆCH PHA

a. Trường hợp 1: φ1 - φ2 = ±△φ ( độ lệch pha của hai đoạn mạch ở trên cùng một mạch điện)
khi đó:
⇒ Nếu ∆φ = 0 ( hai điện áp đống pha) thì φ1 = φ2  tanφ1 = tanφ2
▪Lúc này ta có thể cộng các biên độ điện áp thành phần: U = U1+U2 ⇒Z = Z1+Z2
⇒ Nếu ∆φ = (hai điện áp vuông pha), ta có: tanφ1.tanφ2 = -1.

tan φ1−tan φ2
⇒ Nếu ∆φ bất kỳ thì: tan∆φ = hoặc dùng giản đồ véctơ.
1+ tan φ 1 tan φ2
b. Trường hợp 2: φ1 + φ2  tanφ1.tanφ2 = 1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 328 -

c. Trường hợp 3: |φ1|+|φ 2|  tanφ.tanφ = ±1
 Bài toán 2: ỨNG DỤNG GIẢI BÀI TOÁN HỘP ĐEN

a. Trường hợp 1: Nếu u và i cùng pha thì trong hộp đen có duy nhất một điện trở R hay có đủ ba phần tử
điện R,L,C nhưng ZL = ZC.
b. Trường hợp 2: Nếu u và i vuông pha nhau thì trong hộp đen không có điện trở thuần, có cuộn dây tự cảm
L, có tụ điện C hoặc có cả hai.
c.Trường hợp 3: Nếu u sớm ( hoặc trễ) pha hơn i một góc nhọn thì trong mạch có điện trở R và cuộn dây tự
cảm L, hoặc cả ba phần tử điện R, L, C nhưng ZL > ZC (hoặc ZC > ZL)
 GIẢI TOÁN MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BẰNG MÁY TÍNH
Ấn: [ MODE ][ 2 ] ; [ SHIFT ] [ MODE ][ 4 ] :
▪ Tìm tổng trở Z và góc lệch pha φ: nhập máy lệnh [ R+ ( Z L−Z C ) i ]
u U 0 ∠ φu
▪ Cho u(t) viết i(t) ta thực hiện phép chia hai số phức: i= =
Z R+(Z L −Z C )i
▪ Cho i(t) viết u(t) ta thực hiện phép nhân hai số phức: u=i. Z=I 0 ∠ φi × [ R+(Z L −Z C )i ]
▪ Cho u AM ( t ) ; u MB ( t ) viết u AB ( t )ta thực hiện phép cộng hai số phức: như tổng hợp hai dao động.
Thao tác cuối: [ SHIFT ][ 2 ] [ 3 ] [ ¿ ]

* Trong một trường hợp đơn giản: dùng máy tính
u U 0∠ φu
▪ Tính Z: Z= = (Phép CHIA hai số phức)
i I 0 ∠ φi
▪ Nhập máy U o SHIFT ¿
▪ Với tổng trở phức: Z = R + (ZL - ZC)i, nghĩa là có dạng (a+bi). Với a = R; b=(ZL –ZC)
▪ Chuyển từ dạng A∠φ sang dạng: a + bi: bấm SHIFT 2 4 =
II. BÀI TẬP

Dạng 1: DÙNG SỐ PHỨC ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU
−4
10
Bài 1: Cho đoạn mạch điện xoay chiều gồm điện trở R=100 √ 3Ω nối tiếp với tụ điện có điện dung C= F.
π
Biểu thức hiệu điện thế tức thời gian hai đầu đoạn mạch là: u =200 √ 2cos(100πt) (V). Cường độ dòng điện
tức thời qua mạch có dạng:
π π
A. i =√ 2cos(100πt + ) (A) B. i =√ 2cos(100πt + ) (A)
3 6
π π
C. i =cos(100πt + ) (A) D. i =cos(100πt + ) (A)
3 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 329 -

1
Bài 2: Cho đoạn mạch RLC gồm điện trở có R = 100 Ω mắc nối tiếp với cuộn cảm thuần L ¿ H và tụ C=
π
−4
10
F. Đặt vào giữa hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều thì điện áp tức thời giữa hai bản tụ có biểu thức:
2. π
π
uC = 100cos(πt - ) (V). Biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là:
6
π π
A. u = 100cos(100πt + ) (V) B. u = 50cos(100πt + ) (V)
4 12
π π
C. u = 50√ 2cos(100πt + ) (V) D. u = 50√ 2cos(100πt + ) (V)
3 12
Bài 3: Đoạn mạch AB gồm hai đoạn mạch nối tiếp: Đoạn mạch AE chỉ có điện trở R = 30 Ω; đoạn mạch EB
−3
2 10
gồm cuộn thuần cảm có độ tự cảm L = H nối tiếp với tụ điện có điện dung C = F. Biết điện áp
10 π 6π
giữa hai điểm E, B có biểu thức: uEB = 80cos(100πt + 0,25π) V. Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là:
π 3π
A. i =2√ 2cos(100πt + ) (A) B. i =2cos(100πt + ) (A)
6 4
C. i =2cos(100πt +0,25) (A) D. i =2cos(100πt – 0,25π) (A)
−4
10 3
Bài 4: Cho mạch điện RLC có R = 40 Ω, C = F và cuộn dây thuần cảm có L = H mắc nối tiếp. Đặt
π 5π
vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều thì dòng điện chạy trong mạch có biểu thức i = 2√ 2cos(100πt +
π
) (A). Viết biểu thức điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch:
12
π π
A. u = 160cos(100πt - ) (V) B. u = 80√ 2cos(100πt + ) (V)
6 6
π π
C. u = 160cos(100πt + ) (V) D. u = 160cos(100πt - ) (V)
3 6
Bài 5: Cho mạch điện xoay chiều gồm R, L, mắc nối tiếp, điện áp đặt vào hai đầu mạch có dạng u AB = 100√ 2
π
cos100πt (V) và cường độ dòng điện qua mạch có dạng i =2cos(100πt - ) (A). R, L có những giá trị nào
4
sau đây?
1 2 1 1
A. R=50√ 2Ω, L= H B. R=5√ 2Ω, L= H C. R=100Ω, L= H D. R=50Ω, L= H
π π π 2π
−4
1 10
Bài 6: Cho đoạn mạch RLC gồm điện trở R = 100Ω nối tiếp cuộn cảm thuần L= H và tụ C= F. Đặt
π 2π
vào giữa hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều thì điện áp tức thời hai bản tụ có biểu thức u C =
π
100cos(100πt - ) V. Biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là:
6
π π
A. u = 100cos(100πt + ) (V) B. u = 50√ 2cos(100πt + ) (V)
4 12
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 330 -

π π
C. u = 50√ 2cos(100πt + ) (V) D. u = 50cos(100πt + ) (V)
3 12
1 1
Bài 7: Một mạch điện gồm R = 10Ω, cuộn dây thuần cảm có L= H và tụ điện có điện dung C¿ .103π F
10 π 2
mắc nối tiếp. Dòng điện xoay chiều trong mạch có biểu thức I = √ 2cos100πt (A). Điện áp giữa hai đầu đoạn
mạch có biểu thức
π π
A. u = 20cos(100πt - ) (V) B. u = 20cos(100πt + ) (V)
4 4
C. u = 20cos100πt (V) D. u = 20√ 5cos(100πt – 0,4π) (V)
2
Bài 8: Cho một đoạn mạch gồm một điện trở thuần R = 100Ω; một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L ¿ H
π
100
và một tụ điện có điện dung C= μF mắc nối tiếp. Biết biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch gồm
π
điện trở và cuộn dây là: u = 100√ 5cos100π (V), biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là:
π π
A. u = 100√ 2cos(100πt - ) (V) B. u = 100√ 2cos(100πt + ) (V)
4 4
C. u = 100√ 2cos(100πt - 0,32) (V) D. u = 100cos(100πt +1,9) (V)
Bài 9: Đoạn mạch điện gồm điện trở thuần R, cuộn dây cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện dung C =2
−4
10 π
. √ 3 F mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch có biểu thức u = 200cos(100πt + 6 ) (V) và cường
π
π
độ dòng điện i = 2cos(100πt - ) (A). Gía trị của L là
6
1 2 √3 √2 H √3 H
A. H B. H C. D.
2π π π π
Bài 10: Cho đoạn mạch xoay chiều AB mắc nối tiếp theo thứ tự R, L và C. Điểm M nằm giữa L và C. Biết L
2π
= 318 mH, uAM = 100√ 2cos100πt (V) và u = 100√ 2cos(100πt - ) (V). Biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn
3
mạch là:
π π
A. uAB = 100√ 2cos(100πt - ) (V) B. uAB = 100√ 2cos(100πt - ) (V)
6 3
π π
C. uAB = 200sin(100πt - ) (V) D. uAB = 200sin(100πt - ) (V)
3 6
1
Bài 11: Cho mạch điện không phân nhánh RLC: R = 50 Ω, cuộn dây thuần cảm có L ¿ H, tụ điện có C=
π
3
10 π
μF. Biểu thức hiệu điện thế giữa hai đầu mạch là: u AB = 200cos(100πt + ) (V) thì hệ số công suất và
(15 π ) 4
công suất tiêu thụ trên toàn mạch là:
A. k=
√2 và 200W B. k=
√2 và 400W C. k=0,5 và 200W D. k=
√2 và 200W
2 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 331 -

0 ,3
Bài 12: Cho đoạn mạch xoay chiều mắc nối tieps gồm cuộn cảm có điện trở r = 40 Ω, độ tự cảm L ¿ H và
π
1
tụ điện C¿ F. Đặt điện áp u = 160cos100πt (V) vào giữa hai đầu đoạn mạch. Cường độ dòng điện tức
7000 π
thời trong mạch có biểu thức:
π π
A. i = 2√ 2cos(100πt + )A B. i = 2√ 2cos(100πt + )A
2 4
π π
C. i = 2√ 2cos(100πt - )A D. i = 2√ 2cos(100πt - )A
2 4
Bài 13: Một cuộn dây mắc vào nguồn điện xoay chiều u = 200cos(100πt) V, thì cường độ dòng điện qua
π
cuộn dây là i = √ 2sin(100πt + ) A, thì hệ số tự cảm của cuộn dây là:
6
A. L=
√2 H B. L=
√6 H C. L=
1
H D. L=
√6 H
π π π 2π
Dạng 2: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 1
Bài 1: Mắc lần lượt từng phần tử R,L ( L thuần cảm), C vào mạng điện thế xoay chiều có hiệu điện thể hiệu
dụng UAB không đổi thì cường độ dòng điện hiệu dụng tương ứng là 0,25 A, 0,5 A và 0,2A. Nếu mắc lại các
phần tử nối tiếp nhau rồi mắc vào mạng điện thế xoay chiều nói trên thì cường đội hiệu dụng qua mạch là:
A. 0,3A B. 0,2A C. 1,73 A D. 1,41A
Bài 2: Mắc đoạn mạch gồm tụ điện nối tiếp với một điện trở vào điện áp u = U 0cosω V, dòng điện trong
π
mạch lệch pha so với u. Nếu tăng điện dung của tụ điện lên √ 3 lần thì khi đó, dòng điện sẽ lệch pha điện
3
áp của nguồn một góc:
π π π π
A. B. C. D.
2 6 4 5
Bài 3: Cho đoạn mạch như hình vẽ đặt vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay
B R C L,r
N A
5π P
chiều u = U√ 2cos100πt V khi đó vôn kế chỉ 90V, điện áp U AN lệch pha rad
6 V
π
và điện áp UAP lệch pha rad và so với UNP đồng thời Uan = UPB. Giá trị điện
6
áp giữa hai đầu mạch (U) là:
A. 180V B. 90 V C. 90√ 2V D. 45√ 2V
0,4
Bài 4: Cho cuộn dây có điện trở thuần 40 Ω; và độ tự cảm (H). Đặt vào cuộn dây điện áp xoay chiều u =
π
π
U0cos(100πt - ) V. Khi t = 0,1 s thì dòng điện có giá trị -2,75√ 2A. Giá trị của điện áp cực đại là
2
A. 220V B. 220√ 2V C. 110√ 2V D. 440√ 2V
Bài 5: Cho đoạn mạch gồm điện trở R, cuộn dây D, và tụ điện C mắc nối tiếp. Đặt vào 2 đầu đoạn mạch một
hiệu điện thế xoay chiều có hiệu điện thế hiệu dụng là 64V. Hiệu điện thế hiệu dụng của các phần tử trong
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 332 -
đoạn mạch lần lượt là U R = 16 V, Ud=16V, UC = 64V. Tỉ số giữa hệ số công suất của cuộn dây và đoạn mạch
là:
15 8 8 15
A. B. C. D.
17 32 17 8
−4
10 1
Bài 6: Cho đoạn mạch như hình vẽ: C¿ F; L= H, UAB = 200cos100πt
π 2π A
L
R C B
π M N
(V). Biết điện áp UAM nhanh pha so với dòng điện qua mạch và dòng điện qua
3
π
mạch nhanh pha so với UMB. Giá trị của r và R là:
6
20
A. r = 25 Ω, R = 100Ω B. r = Ω; R = 100√ 3 Ω
√3
25 50
C. r = Ω; R=100√ 3 Ω D. r = Ω; R = 100√ 3 Ω
√3 √3
Bài 7: Nếu đặt vào hai đầu một mạch điện chứa một điện trở thuần và một tụ điện mắc nối tiếp một điện áp
π π
xoay chiều có biểu thức u = U 0cos(ωt - ) (V), khi đó dòng điện trong mạch có biểu thức i = I 0cos(ωt - )
2 4
(A). Biểu thức điện áp giữa hai bản tụ sẽ là:
3π π
A. uC = I0.Rcos(ωt - ) (V) B. uC = cos(ωt + ) (V)
4 4
π π
C. uC = I0.ZC.cos(ωt + ) (V) D. uC = I0.Rcos(ωt - ) (V)
4 2
Bài 8: Mạch xoay chiều RLC mắc nối tiếp, tụ điện có điện dung C thay đổi: U R = 30 V; U1 =60V; UC = 20V.
Thay đổi tụ C để điện áp hiệu dụng 2 đầu điện trở R và U 'r = 40V. Biết mạch có tính cảm kháng, điện áp
hiệu dụng giữa hai bản tụ C lúc này bằng:
A. 150V B. 110V C. 30V D. 60V
π
Bài 9: Cho mạch điện RLC có UAB = 100√ 2cos(100πt - ) V. Cường độ dòng A R L
M
C B
2
π
điện hiệu dụng I = 0,5A. Biết UAM sớm pha hơn i góc ; UMB trễ pha hơn UAB
3
π
góc . Giá trị của R, C là:
6
A. R=120Ω; C¿
√ 3 .1 0
−4
F B. R=100Ω; C¿
√ 3 .1 0
−4
2π 4π
F
C. R=120Ω; C¿
√ 3 .1 0
−4
F D. R=100Ω; C¿
√ 3 .1 0
−4
4π 2π
F
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 333 -

Bài 10: Đặt một điện áp xoay chiều vào hai đầu đoạn mạch L, R,C mắc nối tiếp theo thứ tự đó. Điện áp giữa
π
hai đầu đoạn các đoạn mạch chứa L, R và R, C lần lượt có biểu thức: U LR = 150cos(100πt + ) V; URC = 50
3
π
√ 6cos(100πt - 12 ) V. Cho R = 25 Ω. Cường độ dòng điện trong mạch có giá trị hiệu dụng bằng:
3 √2
A. 3A B. 3√ 2A C. A D. 3,3A
2
Bài 11: Cho mạch điện xoay chiều như hình 3. Cuộn dây lí tưởng có độ tự cảm
−3 L
0 ,2 10 M R C N
L¿ H; C¿ F. Nguồn điện xoay chiều đặt vào hai đầu M, N có hiệu
π 8π P Q
π
điện thế hiệu dụng không đổi và tần số f = 50 Hz. Biết U MQ lệch pha so với UPN. Hỏi R nhận giá trị nào
2
dưới đây?
A. 10 Ω B. 20 Ω C. 30 Ω D. 40 Ω
Bài 12: Mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây có điện trở thuần R và độ tự cảm L được mắc nối tiếp với tụ C.
Điện áp giữa hai đầu mạch điện là: u = 100 √ 2cos100πt (V). Dùng vôn kế đo hiệu điện thế giữa thế hia đầu
cuộn dây U1 và giữa hai đầu tụ U2 ta được: U1 = 75 (V); U2 = 125 (V). Độ lệch pha giữa điện áp giữa hai đầu
mạch và giữa hai đầu cuộn dây là:
π π π π
A. (rad) B. (rad) C. (rad) D. (rad)
4 3 2 6
Bài 13: Khi đặt một hiệu điện thế xoay chiều vào hai đầu mạch RC thì biểu thức dòng điện có dạng i 1
π
=I0cos(ωt - ) A. Mắc nối tiếp thêm vào mạch điện cuộn dây thuần cảm rồi mắc vào mạch điện nói trên thì
12
7π
biểu thức dòng điện có dạng: i2 =I0cos(ωt + ) A. Biểu thức hiệu điện thế giữa hai đầu mạch có dạng:
12
π π π π
A. u =U0cos(ωt + ) V. B. u =U0cos(ωt - ) V. C. u =U0cos(ωt + ) V. D. u =U0cos(ωt - ) V.
4 4 2 2
Bài 14: Mạch điện xoay chiều gồm điện trở thuần R = 30 Ω; mắc nối tiếp với cuộn dây. Đặt vào hai đầu
mạch một điện xoay chiều u =U √ 2cos100πt (V). Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây là U = 60 V.
π π
Dòng điện trong mạch lệch pha so với u và lệch pha so với điện áp tức thời giữa hai đầu cuộn dây. Điện
6 3
áp hiệu dụng giữa hai đầu mạch có giá trị:
A. 90V B. 60√ 3V C. 60V D. 120V
Bài 15: Đặt vào hai đầu đoạn mạch RLC nối tiếp một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng và tần số không
đổi. Tại thời điểm t các giá trị tức thời u L (t 1) = -30√ 3 V, u R (t 1)=¿ 40V. Tại thời điểm t2 các giá trị tức thời
u L (t 2) = 60V, uC (t 2)=¿ -120V, u R (t 2)=¿ 0V. Điện áp cực đại giữa hai đầu đoạn mạch là:
A. 100V B. 50√ 3 C. 50V D. 60V
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 334 -

Bài 16: Cho đoạn mạch AB như hình vẽ, L là cuộn cảm thuần. Biết U AN = 10
A R L C
2π
V và UAN lệch pha so với UMB. Nếu đổi chỗ L và C cho nhau thì U AN lệch M N B
3
π
pha so với UMB. Giá trị của UAN sau khi đổi chỗ bằng:
4
A. 5√ 3V B. 10√ 6V C. 10√ 3V D. 5√ 6V
Bài 17: Một đoạn mạch gồm một điện trở thuần mắc nối tiếp với một tụ điện. Biết điện áp hiệu dụng giữa hai
đầu đoạn mạch là 150 V, giữa hai đầu tụ điện là 75 V. Điện áp tức thời giữa hai đầu tụ điện trễ pha so với
điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch một góc:
π π π
A. B. C. 0,1476π D.
4 3 6
Bài 18: Đặt điện áp u = 200√ 2cosωt (V) vào hai đầu đoạn mạch gồm một bóng đèn dây tức loại 100 √ 3V-
50W mắc nối tiếp với một tụ điện có điện dung C thay đổi được. Điều chỉnh C để đèn sáng bình thường. Độ
lệch pha giữa cường độ dòng điện và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch lúc này là:
π π π π
A. B. C. D.
2 3 6 4
−4
0 ,5 10
Bài 19: Đoạn mạch gồm cuộn cảm thuần có đội tự cảm H mắc nối tiếp với tụ điện có điện dung
π (1 , 5 π )
π
F. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp u =U 0cos(100πt + ) V ổn định. Tại thời điểm t, điện áp tức thời
4
giữa hai đầu đoạn mạch là 100 V thì dòng điện tức thời trong mạch là 2A. Biểu thức cường độ dòng điện qua
mạch có dạng:
π 3π
A. i =2√ 2cos(100πt - ) A. B. i =√ 5cos(100πt + ) A.
4 4
π 3π
C. i =√ 5cos(100πt - ) A. D. i =√ 3cos(100πt + ) A.
4 4
3
0 ,2 10
Bài 20: Cho mạch điện xoay chiều như hình vẽ: r=40Ω, L¿ H, C¿ μF; R L,r C
π 12 π
A M N B
uAB =U0sin(100πt) V. (U0=const). Hiệu điện thế giữa hai điểm A, N và M, B
π
lệch pha nhau một góc . Giá trị của R là
2
A. R = 20 Ω B. R = 44,7 Ω C. R = 50 Ω D. R = 10 Ω
Bài 21: Một mạch điện gồm điện trở thuần R, cuộn thuần cảm L và tụ điện C mắc nối tiếp, trong đó điện
dung của tụ điện có thể thay đổi được. Đặt vào mạch điện một điện áp xoay chiều, khi đó điện áp hiệu dụng
trên mỗi phần tử lần lượt là UR = 40V, U1 = 120V, UC=40V. Nếu thay đổi điện dung của tụ C để điện áp hiệu
dụng giữa hai đầu C là 60 V thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở R bằng:
A. 67,12V B. 45,64 V C. 54,24V D. 40,67 V
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 335 -

Bài 22: Đặt một điện xoay chiều u = U 0cosωt (V) vào hai đầu mạch điện AB mắc nối tiếp theo thứ tự gồm
điện trở R, cuộn dây không thuần cảm (L,r) và tụ điện C với R = r. Gọi N là điếm nằm giữa cuộn dây và tụ
điện. Điện áp tức thời UAM và UNB vuông pha với nhau và có cùng một giá trị hiệu dụng là 30 √ 5V. Giá trị
của U0 bằng:
A. 120√ 2V B. 120V C. 60√ 2V D. 60V
Bài 23: Đặt một điện áp xoay chiều vào hai đầu đoạn mạch gồm điện trở thuần R mắc nối tiếp với một tụ
điện có điện dung C. Điện áp tức thời giữa hai đầu điện trở R có biểu thức u R =50√ 2cos(2πft + φ) V. Vào
thời điển t nào đó điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch và hai đầu điện trở có giá trị u=50 √ 2V và uR=-25
√ 2V. Xác định điện áp hiệu dụng giữa hai bản tụ điện?
A. 60√ 3V B. 50√ 3V C. 50√ 2V D. 100 V
Bài 24: Mạch điện xoay chiều gồm RLC nối tiếp được đặt vào hai đầu AB của mạng điện xoay chiều ổn
−5
1 10
định. BIết cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L ¿ (H) và tụ điện có điện dung C ¿ (F). Tần số f cần
40 π 4π
π
thiết để hiệu điện thế hai đầu UC và UAB lệch pha là:
2
A. 50 Hz B. 1000 Hz C. 2000 Hz D. 60 Hz
Bài 25: Cho A, M, B là 3 điểm liên tiếp trên một đoạn xoay chiều không phân nhánh, đặt vào hai điểm A và
B một điện áp xoay chiều ổn định thì biểu thức điện áp trên các đoạn AM, MB lần lượt là: u AM =40cos(ωt -
π π
) V; uMB =50cos(ωt + ) V. Điện áp cực đại giữa hai điểm A, B là:
6 2
A. 45,8 V B. 90 V C. 78,1 V D. 45 V
Dạng 3: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU 2
Bài 1: Mạch điện xoay chiều gồm điện trở R= 30 Ω nối tiếp với một tụ điện C. Điện áp hiệu dụng giữa hai
đầu mạch bằng 100 V, giữa hai đầu tụ điện bằng 80V. Dung kháng của tụ là:
A. 40 Ω B. 50 Ω C. 60 Ω D. 80 Ω
Bài 2: Cho mạch điện xoay chiều gồm điện trở R và tụ điện có điện dung C mắc nối tiếp. Điện áp giữa hai
đầu đoạn mạch là: u = 100√ 2sin100πt (V). Bỏ qua điện trở dây nối. Biết cường độ dòng điện hiệu dụng bằng
π
√ 3(A) và lệch pha 3 so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch. Giá trị của R và C là:
−4 −3
50 10 10
A. R¿ (Ω) và C = (F) B. R=50√ 3 (Ω) và C = (F)
√3 π 5π
−4 −¿
10 50 0
C. R=50√ 3 (Ω) và C = (F) D. R¿ (Ω) và C = 1 ¿ (F)
π √3 5π
Bài 3: Cho đoạn mạch điện xoay chiều AB như hình vẽ. Điện hiệu điện thế U AN
R L C
π A M N B
lệch pha góc so với UMB, thì các giá trị R, Z L và ZC liên hệ với nhau bởi biểu
2
thức:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 336 -

ZL ZC
A. R2 = B. R2 = ZLZC C. R2 = 0,5ZLZC D. R2 =
ZC ZL
Bài 4: Mạch điện R,L,C mắc nối tiếp. Kí hiệu U0R, U0L, U0C lần lượt là điện áp cực đại trên hai đầu điện trở,
cuộn dây thuần cảm và tụ điện. Biết 2U 0R = U0L =2U0C. Xác định độ lệnh pha điện áp hai đầu mạch và dòng
điện qua mạch.
π π
A. Điện áp nhanh pha (rad) so với dòng điện B. Điện áp nhanh pha (rad) so với dòng điện
3 4
π π
C. Điện áp nhanh pha (rad) so với dòng điện D. Điện áp nhanh pha (rad) so với dòng điện
4 3
Bài 5: Đoạn mạch AB theo thứ tự gồm cuộn dây thuần cảm, điện trở thuần R và tụ điện mắc nối tiếp nhau,
điểm M nối giữa cuộn dây và điện trở R, điểm N nối giữa điện trở R với tụ điện. Hiệu điện thế của mạch
π
điện là: u = U√ 2cos100πt (V). Cho biết R = 30 Ω, UAN=75V, UMB=100V; UAN lệch pha so với UMB. Cường
2
độ dòng điện hiệu dụng là:
A. 1A B. 2A C. 1.5 A D. 0,5 A
2
Bài 6: Cho mạch điện RLC nối tiếp. Biết R = 150 Ω, L ¿ (H), nếu cường độ dòng điện trong mạch có tần số
π
π
ω = 100π rad/s và trễ pha hơn điện áp giữa hai đầu đoạn mạch một góc thì điện dung của tụ điện có giá trị
4
là:
−4 −3 −4 −3
10 10 10 10
A. C = (F) B. C = (F) C. C = (F) D. C = (F)
4π 5π 5π 4π
Bài 7: Cho mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Độ lệch pha của hiệu điện thế giữa
π
hai đầu cuộn dây so với cường độ dòng điện trong mạch là . Hiệu điệnt hế giữa hai đầu tụ điện bằng √ 3 lần
3
hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây. Độ lệch pha của hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn dây so với
hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch trên là:
π π 2π
A. 0 B. C. D.
2 3 3
Bài 8: Đoạn mạch gồm một cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Độ lệch pha giữa điện áp giữa hai đầu cuộn
π
dây so với dòng điện là . Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ bằng giữa hai đầu cuộn dây. Độ lệch pha của
4
dòng điện so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch trên là:
3π π π π
A. B. C. D.
8 8 6 3
Bài 9: Trên đoạn mạch thuần cảm RLC nối tiếp người ta đo được: U R = 15 V, UL = 20V, UC = 40 V, và f =
50 Hz. Tần số f0 để mạch xảy ra cộng hưởng và giá trị UR lúc đó là:
A. 75 Hz và 25 V B. 75 Hz và 25√ 2 V C. 50√ 2Hz và 25 V D. 50√ 2 Hz và 25√ 2 V
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 337 -

0,4
Bài 10: Cho sơ đồ mạch điện như hình vẽ: Cuộn dây thuần cảm có: L = (H), tụ điện có điện dung C =
π
−3
10 R L C
(F). Đặt vào hai đầu mạch một hiệu điện thế u AB = U0sin100πt (V) thì dòng
2π A B
π
điện trễ pha so với hiệu điện thế uAB. Hỏi điện trở thuần có giá trị nào dưới đây?
4
A. R = 25 (Ω) B. R = 20 (Ω) C. R = 50 (Ω) D. R = 30 (Ω)
Bài 11: Cho mạch điện R,L,C nối tiếp, cuộn dây thuần cảm, với u AB = 200√ 2cos100πt(V) và R=100√ 3 (Ω).
Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch MN nhanh pha hơn hiệu điện thế A R L C B
A
2π M N
giữa hai đầu đoạn mạch AB một góc . Biểu thức cường độ dòng điện i
3
qua mạch là
π π
A. i = √ 2cos(100πt + ) (A) B. i = √ 2cos(100πt + ) (A)
6 3
π π
C. i = 2√ 2cos(100πt - ) (A) D. i =2 √ 2cos(100πt - ) (A)
3 6
10−3 π
Bài 12: Ở mạch điện xoay chiều LRC: R = 80Ω; C = (F); uAM = 120√ 2cos(100πt + ) V; uAM lệch
16 π √ 3 6
π
pha với I ( M nằm giữa R và C ). Biểu thức điện áp giữa hai đầu mạch là:
3
π π
A. uAB = 240√ 2cos(100πt + ) (V) B. uAB = 120√ 2cos(100πt - ) (V)
3 2
π 2π
C. uAB = 240√ 2cos(100πt + ) (V) D. uAB = 120√ 2cos(100πt - ) (V)
2 3
Bài 13: Đặt điện áp u = U 0cosωt (V) vào hai đầu đoạn R,L,C mắc nối tiếp thì điện áp hiệu dụng trên điện trở,
cuộn thuần cảm và tụ điện lần lượt là U R=30√ 3V, U1=30V, UC=60V. Nối tắt tụ điện thì điện áp hiệu dụng
trên điện trở và cuộn cảm tương ứng là:
A. 60 V và 30√ 3 V B. 30 V và 60 V C. 60 V và 30 V D. 30√ 3 V và 30 V
Bài 14: Đặt điện áp xoay chiều u = U 0cos100πt (V) vào hai đầu đoạn AB mắc nối tiếp gồm điện trở thuần
−4
10
100Ω, tụ điện có điện dung (F) và cuộn cảm thuần có độ tự cảm thay đổi được. Để điện áp giữa hai
π
π
đầu điện trở trễ pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch AB thì độ tự cảm của cuộn cảm bằng:
4
−2
1 2 1 10
A. (H) B. (H) C. (H) D. (H)
2π π 5π 2π
Bài 15: Cho mạch điện xoay chiều AB theo thứ tự gồm các phần tử cuộn dây L thuần cảm, điện trở R , tụ
điện C, điểm M là điểm nằm giữa L, R; điển N nằm giữa R và C. Vôn kế (V1) được mắc vào 2 điểm AN, vôn
kế (V2) được mắc vào 2 điểm MB. Số chỉ các vôn kế (V1) ,(V2) lần lượt là U1 = 80 V; U2 = 60 V. Biết hiệu
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 338 -

π
điện thế tức thời UAN biến thiên lệch pha với hiệu điện thế tức thời UMB. Hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai
2
đầu điện trở thuần R là:
A. 96 V B. 140 V C. 48 V D. 100 V
Bài 16: Cho mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Độ lệch pha của điện áp giữa hai
π
đầu cuộn dây so với cường độ dòng điện trong mạch là . Điện áp giữa hai đầu tụ điện bằng √ 3 lần điện áp
3
hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây. Độ lệch pha của điện áp giữa hai đầu cuộn dây so với điện áp giữa hai đầu
đoạn mạch trên là:
π π 2π
A. 0 B. C. D.
2 3 3
Bài 17: Đặt điện áp u = U0cosωt (V) vào hai đầu đoạn mạch gồm cuộn dây có điện trở thuần r mắc nối tiếp
π
với một tụ điện.Biết dung kháng của tụ bằng 40Ω, điện áp giữa hai đầu cuộn dây lệch pha so với dòng
3
π
điện, còn điện áp giữa hai bản tụ lệch pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch. Điện trở r của cuộn dây
3
có giá trị bằng:
A. 30√ 3Ω B. 30Ω C. 10Ω D. 10√ 3Ω
Bài 18: Khi đặt điện áp xoay chiều vào hai đầu đoạn mạch gồm điện trở thuần R và tụ điện C nối tiếp thì
π
dòng điện chạy qua mạch là i1 = I0cos(100πt + ) (A) và UR = 100 V. Mắc nối tiếp thêm vào mạch trên cuộn
6
π
cảm thuần L thì dòng qua mạch i2 = I0cos(100πt - ) (A). Biểu thức hiệu điện thế có dạng:
3
π π
A. u = 200cos(100πt - ) (V) B. u = 100√ 2cos(100πt - ) (V)
12 12
π π
C. u = 200cos(100πt - ) (V) D. u = 100√ 2cos(100πt - ) (V)
4 4
1
Bài 19: Đặt vào hai đầu một đoạn mạch gồm một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = (H) mắc nối tiếp
π
−4
10 π
với tụ điện có điện dung C = (F) một điện áp xoay chiều luôn có biểu thức u = U0cos(100πt - ) (V).
2π 6
Biết tại thời điểm nào đó điện áp giữa hai đầu mạch là 100 √ 3V thì cường độ dòng điện qua mạch là 1A.
Biểu thức cường độ dòng điện trong mạch là:
π π
A. i = 2√ 2cos(100πt - ) (A) B. i = 2√ 2cos(100πt - ) (A)
6 2
π π
C. i = 2cos(100πt + ) (A) D. i = 2cos(100πt + )
3 6
(A)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 339 -

Bài 20: Đoạn mạch điện xoay chiều gồm điện trở thuần 30(Ω) mắc nối tiếp với cuộn dây. Điện áp hiệu dụng
π
giữa hai đầu cuộn dây là 120V. Dòng điện trong mạch lệch pha so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch và
6
π
lệch pha so với điện áp giữa hai đầu cuộn dây. Cường độ hiệu dụng dòng qua mạch bằng:
3
A. √ 2(A) B. 3(A) C. 4 (A) D. 3√ 3(A)
Bài 21: Đặt điện áp u = 220√ 2cos100πt (V) vào hai đầu đoạn mạch AB gồm hai đoạn mạch AM và MB mắc
nối tiếp. Đoạn AM gồm điện trở R mắc nối tiếp với cuộn cảm thuần L, đoạn MB chỉ có tụ điện C. Biết điện
áp giữa hai đầu đoạn mạch AM và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch MB có giá trị hiệu dụng bằng nhau
2π
nhưng lệch pha nhau . Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch AM bằng:
3
A. 110V B. 220√ 2V C. 220√ 3V D. 220V
Bài 22: Cho đoạn mạch điện xoay chiều gồm cuộn dây mắc nối tiếp với tụ điện. Độ lệch pha của điện áp
π
giữa hai đầu cuộn dây so với cường độ dòng điện trong mạch là . Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu tụ điện
6
bằng điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn dây. Độ lêch pha của điện áp giữa hai đầu cuộn dây so với điện áp
giữa hai đâu đoạn mạch trên là:
π 2π π π
A. B. C. D.
4 3 3 2
Bài 23: Đặt vào đầu AMNB của đoạn mạch RLC gồm nối tiếp. M là điểm nối giữa tụ điện và cuộn dây
thuần cảm, N là điểm nối giữa cuộn dây và điện trở thuần. Khi đó biểu thức điện áp của hai đầu đoạn mạch
π
NB là uNB = 60√ 2cos(100πt - ) (V) và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch AN sớm pha hơn điện áp giữa hai
3
π
đầu đoạn mạch AB một góc . Biểu thức của điện áp giữa hai đầu đoạn mạch AB là:
3
π π
A. u = 60√ 6cos(100πt - ) (V) B. u = 40√ 6cos(100πt - ) (V)
6 6
π π
C. u = 40√ 6cos(100πt + ) (V) D. u = 60√ 6cos(100πt + ) (V)
6 6
Bài 24: Mạch điện xoay chiều RLC nối tiếp theo đúng thứ tự gồm cuộn thuần cảm có cảm L, điện trở R và tụ
điện có điện dung C. Biết U1 = 80 V, UC = 45 V và độ lệch pha giữa u Lr và uRC là 90º. Điện áp giữa hai đầu
đoạn mạch AB có giá trị hiệu dụng là:
A. 35V B. 69,5V C. 100V D. 60V
Bài 25: Cho mạch điện gồm hai đoạn AM và MB mắc nối tiếp. Đoạn AM gồm điện trở thuần R nối tiếp với
tụ C, đoạn MB gồm một trong ba phần tử điện trở thuần, cuộn dây, tụ điện. Khi đặt vào AB điện áp xoay
chiều có UAB = 250 V thì UAM = 150V và UMB = 200V. Đoạn MB có:
A. Cuộn dây cảm thuần B. tụ điện
C. cuộn dây có điện trở khác không D. điện trở thuần
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 340 -
Bài 26: Đoạnh mạch xoay chiều AB gồm ba đoạn mạch mắc nối tiếp: đoạn mạch AM chứa cuộn thuần cảm
có độ tự cảm L=
√3 H, đoạn mạch MN chứa điện trở thuần R = 50Ω và đoạn mạch NB chứa tụ điện C =
2π
2 √ 3 .1 0
−4
(F). Đặt vào hai đầu đoạn mạch điện áp xoay chiều u = 50 √ 7sin(100πt + φ) (V). Tại thời điển mà
π
uAN¿80√ 3V thì UMB có độ lớn:
A. 80 V B. 70 V C. 60 V D. 50 V
1
Bài 27: Đặt vào hai đầu một đoạn mạch gồm một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L = H mắc nối tiếp
π
−4
10 π
với tụ điện có điện dung C = (F) một điện áp xoay chiều luôn có biểu thức u = U 0cos(100πt - ) (V).
2π 3
Biết tại thời điểm nào đó điện áp giữa hai đầu mạch là 100 √ 3V thì cường độ dòng điện qua mạch là 1A.
Biểu thức cường độ dòng điện trong mạch là:
π π
A. i = 2√ 2cos(100πt + ) (A) B. i = 2cos(100πt - ) (A)
2 6
π π
C. i = 2cos(100πt + ) (A) D. i = 2√ 2cos(100πt + )
6 6
(A)
III. HƯỚNG DẪN GIẢI,
Dạng 1: DÙNG SỐ PHỨC ĐỂ GIẢI TOÁN ĐIỆN XOAY CHIỀU
Bài 1:
1
▪Ta có dung kháng ZC = = 100(Ω)
ωC
200 √ 2∠ 0 π
▪Bấm máy tìm biểu thức cường độ dòng điện: = shift23 =kết quả √ 2∠
100 √ 3−100 i 6
π
▪Phương trình cường độ dòng điện: i = √ 2cos(100πt + ) (A)
6
Bài 2:
1
▪Ta có cảm kháng: ZL=ω.L=100(Ω); dung kháng Z L = =¿ 200(Ω)
ω .C
−π
100∠ 1 π
▪Biểu thức cường độ dòng điện: 6 = shift23 = kết quả ∠
2 3
−200 i
π
▪Phương trình cường độ dòng điện qua mạch: i = 0,5cos(100πt + ) (A)
3
1 π π
▪Phương trình điện áp: ∠ × (100+100i-200i)=Shift23 = kết quả 50 √ 2∠
2 3 12
π
▪Phương trình điện áp giữa hai đầu mạch: u = 50√ 2cos(100πt + ) (V)
12
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 341 -

Bài 3:
1
▪Ta có cảm kháng: ZL = ω.L = 20 Ω; dung kháng: ZC = = 60(Ω)
ω.C
π
80 ∠ 3π
▪Biểu thức cường độ dòng điện: 4 = shift23 = kết quả 2 ∠
4
20i−60 i
Bài 4:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 100 Ω; dung kháng ZC = =¿ 60(Ω)
ω .C
π −π
▪Phương trình điện áp 2√ 2∠ × 40+60i-100i= Shift23 = kết quả 160∠
12 6
π
 u = 160cos(100πt - ) (V)
6
Bài 5:
100 √ 2 ∠0
=¿
▪Ta có: π 50+50i
2 ∠−
4
1
⇒Điện trở R = 50Ω; ZL = 50Ω ⇒ L= (H)
2π
Bài 6:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 100 Ω; dung kháng ZC = = 200(Ω)
ω.C
−π
100∠ π
▪Biểu thức cường độ dòng điện: 6 = shift23 = kết quả 0,5 ∠
3
−200 i
π π
▪Biểu thức điện áp ở 2 đầu đoạn mạch: 0,5 ∠ × (100+100i-200i) = shift23 = kết quả 50√ 2∠
3 12
π
▪Phương trình điện áp: u = 50√ 2cos(100πt + ) (V)
12
Bài 7:
1
▪Ta có cảm kháng: ZL = ω.L = 10 Ω, dung kháng: ZC = =¿ 20(Ω)
ω .C
−π
▪Biểu thức điện áp ở 2 đầu đoạn mạch √ 2∠0 x 10+10i-20i = Shift23 = kết quả 20 ∠
4
π
▪Phương trình điện áp: u = 20cos(100πt - ) (V)
4
Bài 8:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 200 Ω;dung kháng: ZC = = 100(Ω)
ω.C
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 342 -

100 √5 ∠ 0
▪Biểu thức cường độ dòng điện: = Shift23 = kết quả 1∠1,1
100+200 i
▪Biểu thức điện áp ở 2 đầu đoạn mạch 1∠1,1×100+200i-100i = Shift23 = kết quả 100√ 2 ∠ -0,32
▪Phương trình điện áp là: u = 100√ 2cos(100πt - 0,32) (V)
Bài 9:
1
▪Ta có dung kháng: ZC = = 50√ 3 (Ω)
ω.C
π
200∠
6
▪Ta có: = 50+50√ 3i
−π
2∠
6
⇒ R = 50Ω; ZLC = 50√ 3 Ω
▪Mà: ZL – ZC = ZLC ⇒ ZL = 100√ 3Ω
⇒ Độ tự cảm của cuộn dây: L =

√3 (H)
π
Bài 10:
−2 π −π
▪Ta có: uAB = uAM + uMB = 100√ 2 ∠ 0 +100 ∠ = Shift23 = kết quả 100√ 2 ∠
3 3
π
▪Phương trình điện áp là: uAB = 100√ 2cos(100πt - ) (V)
3
Bài 11:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 100 Ω; dung kháng ZC = = 150(Ω)
ω.C
R 1
▪Hệ số công suất: cosφ = =
√ R +( Z −Z
2
L C
2
) √2
2
U
▪Công suất tiêu thụ của mạch: P = cos2φ = 200W.
R
Bài 12:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 30 Ω;dung kháng ZC = =¿ 70(Ω)
ω .C
160 ∠ 0 π
▪Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch: =Shift 23 = kết quả 2 √ 2∠
40+30 i−70 i 4
π
▪Phương trình cường độ dòng điện: i = 2√ 2cos(100πt + ) (A)
4
Bài 13:
π π
▪Ta có: i = √ 2sin(100πt + ) A = i = √ 2cos(100πt - ) A
6 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 343 -

200 ∠ 0
▪Bấm máy −π = 50√ 2 + 122,4744i
√2 ∠
3
⇒ R=50√ 2Ω; ZL=50√ 6Ω ⇒ L=

√6 (H)
2π
Dạng 2: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 1
Bài 1:
U U U
▪Ta có: I1 = 0,25(A) = ; và I2 = 0,5 = và I3 = 0,2 =
R ZL ZC
U
=¿
√( U 2 U
)( )
2
▪Nếu các linh kiện mắc nối tiếp với nhau thì: I = U 0,2(A)
+ −
0 ,25 0 , 5 0 ,2
Bài 2:
UR
π ZC 1 O
▪Từ giản đồ véctơ ta có: tanφ = tan = = = √3 π I
3 R ωCR 3
ZC 1 1 1 UC
▪Nếu C' = √ 3 .C thì tanφ = = = . =1
R ωCR ωCR √ 3 UMB
π
⇒ φ' =
4
Bài 3:
UrL
▪Ta có UL = ULC: UL
π
Ur I
▪ULC = UC – UL ⇒UC =2.UL ⇒UL = 45 (V) 3
π
π UL ULC
▪Mặt khác: tan = =√ 3  Ur = 15√ 3 (V) 6
3 Ur
π U L √3 90 UC
▪Còn: sin = =  UAN = = UR
3 U AN 2 √3
▪Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch:
U = √ ¿ ¿ = 90(V)
Bài 4:
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 40 Ω ⇒ ZRL = √ R +Z

2 2
L = 40√ 2 (Ω)
ZL π π
▪Độ lệch pha tanφ = = 1  φ = ⇒ i trễ pha hơn u một góc
R 4 4
( π π
⇒ Biểu thức cường độ dòng điện là: i = I0cos 100 πt− − (A)
2 4 )
3π
▪Khi t = 0,1 s thì dòng điện có giá trị -2,75√ 2 A, ta có -2,75√ 2 = I0cos(100π.0,1 - )  I0 = 5,5 (A)
4
▪Giá trị của điện áp cực đại:U0 = I0.ZRL = 220√ 2 (V)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 344 -

Bài 5:
▪Ta có: U2 = (UR + Ur)2 + (UL - UC)2 ⇒ 642 = (16 + Ur)2 + (UL - 64)2 (1)
2 2 2
▪Và U D=U r +U L ⇒ UL = 16 −U r √ 2 2
(2)
240 128
▪Từ (1) và (2) ⇒ Ur = (V); UL = (V)
17 17
Ur 240
⇒ Hệ số công suất của cuộn dây: cosφd = = và hệ số công suất toàn mạch: cosφ =
U D 17.16
240
16+ cos φ D 15
UR+ Ur 17  =
= cosφ 8
U 64
Bài 6:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 50 Ω; dung kháng: ZC = = 1000(Ω)
ω.C UL
UAM
π ZL Z L 50 π
▪Ta có: tan = = √ 3  r =

UR
= (Ω) O
3 Ur I
3 r √3 √ 3
ULC UMB
π ZC 1
▪tan = =  R = 100√ 3 (Ω)
6 R √3
Bài 7:
−π
▪Ta có Δφ = φu - φi =
4
−π −Z C
▪tan = =¿ -1  R = ZC (Ω)
4 R
3π
⇒ Biểu thức điện áp giữa hai bản tụ: uC = I0.R.cos(ωt - ) (V)
4
Bài 8:
2
▪Ta có: U2 = U R + (UL - UC)2 = 502 ⇒ U = 50(V)
'
U R 30 U R
▪Ta có: = =
U L 60 U 'L
'
UR 1 '
▪Khi C thay đổi thì = ⇒ U L =¿ 80(V)
UL 2
2
▪Điện áp giữa hai đầu đoạn mạch U = 50(V) ⇒ U2 = U R +¿ 110(V)
Bài 9:
U
▪Ta có Z = = 200(Ω)
I
UL π
π R UR I
▪Trên đoạ n AM: cos = = 0,5  R = 100(Ω) 3
3 Z
π UAB
UC
6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 345 -

▪Và: cos =
π √ 3 = Z  Z = 200  C = √3 . 10−4 (F)
C
6 2 ZC √3 2π
Bài 10:
5π
▪Độ lệch pha của ULR và URC là: Δφ = φLR - φRC = (rad)
12 M
▪Từ giản đồ véctơ: α

UL 150
5π
MN2 = 1502 + (50√ 6)2 – 2.150.50√ 6.cos  MN = 167,3
12 75 UR I
O
167 ,3 50 √ 6
= π UC 50 6
▪Áp dụng định lý hàm sin: 5 π sinα  α =
sin 4 N
12
π
⇒ Điện áp cực đại giữa hai đầu điện trở: U0R = 150sin = 75√ 2 (V)
4
U0R
▪Cường độ dòng điện cực đại trong mạch: I0 = =3 √ 2 (A)  I = 3(A)
R UMQ
UL
Bài 11:
UR I
O
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 20 Ω; 900
UC
1 UPN
▪Dung kháng: ZC = =¿ 80(Ω)
ω .C N
π
▪Mà: φ1+φ2=
2
Z L ZC
 tanφ1.tanφ2 = -1  .− = -1  R = 40Ω
R R
▪Cách khác: Dùng hệ thức trong tam giác vuông ta được R2 = ZL.ZC = 1600  R = 40 Ω
Bài 12:
2 2
▪Ta có: U2 + U R + (UL - UC)2 ⇒ 1002 = U R + (UL - 125)2 (1)
Và U 2d =U 2R +U 2L=75 2 ⇒ U 2R =7 52−U 2L (2)
▪Từ (1) và (2) ⇒ UL = 45 (V); UR = 60(V)
U L 45
▪tanφd = =  φd = 0,6435 rad
U R 60
U L −U C
▪tanφd =  φd = - 0,9273 rad
UR
π
⇒ Độ lệch pha của điện áp giữa hai đầu mạch và giữa hai đầu cuộn dây là
2
Bài 13:
▪Vì I01 =I02 =I0 ⇒ 2 mạch điện trên có cùng tổng trở
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 346 -

φu 1 +φu 2 π
⇒ φ1 = =
2 4
Bài 14:
UR
▪Ta có giản đồ véctơ π
6
Ta thấy: Ud = 60 = UR UL
π U
U UR 3 π
= I
▪Áp dụng định lý hàm số sin: 2π π  U = 60√ 3 (V) 6
sin sin O Ur
3 6
Bài 15:
▪Tại thời điểm t1 ta có: u L (t 1) = -30√ 3V, u R (t 1)=¿ 40V thì UR vuông pha với UL nên:
( )( )
2
30 √ 3 40 2
+ =1 (1)
U oL U¿
▪Tại thời điểm t2 ta có: u L (t 2) = 60V, uC (t 2) = -120V, u R (t 2) = 0
( ) ( ) =1⇒U
2 2
60 0
▪Vì UR vuông pha với UL nên: + oL = 60(V) (2)
U oL U¿
Vì U vuông pha với U nên: (

U ) (U )
2 2
120 0
▪ R +
C =1⇒U oC = 120(V)
oL ¿
▪Thay (2) vào (1) ta có UoR = 80 (V)
√ 2
▪Điện áp lực cực đại giữa hai đầu đoạn mạch: U0 = U 0 R + U 0 L −U 0C = 100V
2
Bài 16:
π
▪Lúc đầu: UAN = 10(V)  UR = 10cos = 5√ 3 (V)
6
π
▪UL = 10sin = 5(V) UL
6
π UC O
π/6 I
▪tan = = 1  UR = UC = 5√ 3 (V)
4 UR π/4
UR
▪Vì khi vị trí các linh kiện thay đổi thì tính chất của mạch không đổi ⇒ UR = 5
UC
√ 3 (V)
5 √3
▪Điện áp trên đoạn AN: UAN = π = 5√ 6 (V)
cos
4
Bài 17:
2 2
▪Ta có U2 = U R +U C ⇒ UR = 75√ 3(V)
UR I
−Z C −U C −1 −π
▪tanφ = = = φ= rad
R UR √3 6
π/3 U
UC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 347 -

⇒ Điện áp tức thời giữa hai đầu tụ điện chậm pha so với điện áp tức thời giữa hai đầu đoạn mạch một góc
π
3
Bài 18:
2 2
▪Ta có U2 =U R +U C ⇒ UC = 100(V)
−Z C −U C −1 −π
▪tanφ = = = φ= rad
R UR √3 6
π
⇒ độ lệch pha giữa cường độ dòng điện và điện áp giữa hai đầu đoạn mạch lúc này là:
6
Bài 19:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L= 50(Ω); dung kháng ZC = = 150(Ω)
ω.C
Z L−Z C 50−150 −π
tanφ = = =−∞  φ = rad
R 0 2
( )( ) ( )( )
2 2 2 2
u i 100 2
▪Vì i và u dao động vuông pha nhau nên: + =1⇒ + =¿ 1
Uo Io I o .100 Io
 I0 = √ 5 (A)
3π
▪Biểu thức cường độ dòng điện: i = √ 5.cos(100πt + ) (A)
4
Bài 20:
UL
1 UAN
▪Ta có cảm kháng: ZL = ω.L= 20(Ω); dung kháng: ZC = =120(Ω)
ω.C O
1
I
2 U
UR+r
π
r
▪Ta có: φ1 + φ2 = UC
2 UMB
ZL Z
▪tanφ1.tanφ2 = -1  .− C = -1  R = 20(Ω)
(R+r ) r
Bài 21:
2
▪Lúc đầu: U2 = U R + (UL - UC)2 = 402 + 802 ⇒ U = 40√ 5 (V)
'
U R 50 1 U R ' '
▪Mặt khác: = = = ' ⇒ U L=3.U R
U L 120 3 U L
2 '2
▪Lúc sau: U =U R +¿ 45,64(V)
Bài 22:
UL
2 Ur UAN
▪Ta có: cosφ1 = (1)
30 √5 1
I
O
2 U
UR+r
Ur r
▪sinφ1 = (2) ULC

30 √ 5 UMB
Tên Gv: ……………………………………….. UC Trang - 348 -

1
▪Từ (1) và (2)  tanφ1 =  φ1 = 0,4636 (rad)
2
 UR + Ur =2.Ur = 30√ 5cosφ1 = 60V

⇒UR = Ur = 30 (V)
UL 1
▪tanφ1 = =  UL = 30 V
UR+ Ur 2
π U LC
▪Ta có: φ2 = – φ1  tanφ2 = = 2  ULC = 60(V)
2 Ur
⇒ Điện áp giữa hai đầu tụ điện: UC = ULC + UL = 90(V)
⇒ Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đoạn mạch: U = √ U R +U 2r +U 2LC = 60√ 2(V)
⇒ Điện áp cực đại giữa hai đầu mạch là: Uo = 120(V)

Bài 23:
uR 2 uC
( )( )
2
▪Vì UR dao động vuông pha với UC nên: + =1 (1)

U0 R U0C
▪Vì khi u = 50√ 2 (V) thì u R=−25 √ 2(V ) ⇒ uC =75 √ 2(V ) thay vào (1) ta có
( )( )
2 2
25 √ 2 75 √ 2
+ = 1 ⇒ UoC = 50√ 6(V) ⇒ UC = 50√ 3V
50 √ 2 U oC
Bài 24:
1
▪Để điện áp UC vuông pha với UAB ⇒UAB cùng pha với i ⇒ cộng hưởng điện ⇒ ZL = ZC ⇒ ω = =
√ LC
1
2π.f ⇒ f = =¿ 2000Hz
2 π . √ LC
Bài 25:
−π π
▪Bấm máy tính 40∠ + 50∠ = Shift23 = kết quả 10√ 21∠0,71
6 2
⇒ Điện áp cực đại giữa hai điểm A, B là: Uo =10√ 21=¿ 45,8V
Dạng 3: DÙNG GIẢN ĐỒ VÉCTƠ ĐỂ GIẢI ĐIỆN XOAY CHIỀU 2
Bài 1:
2 2
▪Mạch RC có U2 = U R +U C ⇒ UR = 60(V)
UR
▪Cường độ dòng điện: I = = 2(A)
R
UC
▪Dung kháng của tụ điện: ZC = = 40(Ω)
I
Bài 2:
UR 1
▪Ta có hệ số công suất: cosφ = =  UR=50(V)
U 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 349 -
▪Điện trở: R = I = 50√ 3 (Ω)

UR
UR
O
π/3 I
U C √3
▪sinφ = =  UC = 50√ 3 (V) U
U 2
UC
UC
▪Dung kháng: ZC = =¿ 50(Ω)
I
−3
1 10
⇒ Điện dung của tụ: C = = (F)
100 π .50 5 π
Bài 3:
M
▪Cho đoạn mạch điện xoay chiều AB như hình vẽ. Điện hiệu điện thế U AN lệch
UAN
π
pha góc so với UMB, thì các giá trị R, ZL và ZC liên hệ với nhau bởi biểu thức:
2
 1 UR I
π O
2
▪Ta có: φ1 + φ2 =  tanφ1.tanφ2 = -1
2 UC
UMB
Z L −Z C
⇒ . = -1 ⇒ R2 = ZL.ZC
R R
Bài 4:
▪Ta đặt: U0L = 1; U0R = U0C = 0,5
U 0 L −U 0 C 1−0 , 5 π
▪Độ lệch pha: tanφ = = = 1  φ = (rad)
U0 R 0 ,5 4 M
UAN
Bài 5:
1 1 1  1 UR I
▪Từ giản đồ véctơ ta có: 2
= 2 + 2 ⇒ UR = 60(Ω) O
U R U AN U MB 2
UMB
UR
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng qua mạch: I = =¿ 2(A)
R
Bài 6:
UL
▪Ta có: ZL = ω.L=200(Ω)
π Z L −Z C
▪tanφ = tan = = 1  ZC = 50Ω U
4 R ULC
π/4
−3 O
1 10
▪Điện dung của tụ điện là: C = = (F) UR I
ZC . ω 5 π UC
Bài 7:
Ur UL Ud
▪Ta có hệ số công suất của cuộn dây: cosφd = = 0,5  Ur = 0,5.Ud
Ud
π/3
O
U L √3 √3 Ud ULC Ur I
▪sinφd = =  UL =
Ud 2 2
UC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 350 -
U L −U C −π
▪tanφ = =− √ 3  φ = (rad)
Ur 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 351 -

Bài 8: M
π ^ 3
▪Vì ∆MON cân tại M với ^
UL
M = ⇒ O= .π
4 8 π/4 UR I
O

▪Độ lệch pha của dòng điện trong mạch so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch
U
3π π π N
là: φ = − =
8 4 8 UC
Bài 9:
2 2 2
▪Ta có: U2 = U R +U L−U C =2 5 ⇒ U=25(V)
ZL U L 1 1
▪Mà: = = = ω2.LC ⇒ ωo = = ω√ 2 ⇒ f = 50√ 2 Hz
ZC UC 2 √ LC
Bài 10:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L= 40 (Ω); dung kháng: ZC = = 20(Ω)
ω.C
π Z LC
▪tanφ = tan = = 1  R = 20(Ω)
4 R
Bài 11:
π U R U R √3
▪cos = = =  UR = 100√ 3V
6 U 200 2
UR
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng: I = = 1(A)
R
π π
▪i sớm pha hơn u góc  i = √ 2cos(100πt+ ) (A)
6 6
Bài 12:
1
▪Ta có dung kháng: ZC = = 160√ 3 (Ω)
ω.C
π Zl
▪tanφ = tan = = √3
3 R
▪Cảm kháng: ZL = 80√ 3Ω
120 √ 2 3 √3 −π
▪Biểu thức cường độ dòng điện: = Shift23 = kết quả ∠
80+80 √ 3 i 4 6
i=
3 √2
6 (
cos 100 πt+
π
6
(A))
▪Biểu thức điện áp giữa hai đầu đoạn mạch là:
3 √2 π −π
∠− × ( 80+80 √ 3i−160 √ 3 i ) = Shift23 = kết quả 120√ 2∠
4 6 2
π
uAB = 120√ 2 cos ⁡( 100 πt− ) (V)
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 352 -

Bài 13:
2 UL
▪Lúc đầu: U2 = U R + (UL - UC)2 = 602 ⇒ U = 60(V)
'
UR R UR U
= = √ 3= ' ⇒ √ 3 . U L=U R
' '
▪Lập tỉ số: ULC
U L ZL UL
π/4 I
O
▪Nếu nối tắt tụ điện thì bỏ tụ điện đi, mạch chỉ còn lại R,L UR
UC
'2 '2 2
▪U2 = U R +U L ⇒ 6 0 =¿ = 30(V)
⇒ U 'R = 30√ 3 (V)

Bài 14:
1
▪Ta có dung kháng: ZC = = 100(Ω)
ω.C
π Z L −Z C 2
▪tan = = 1  ZL = 200(Ω) = π.L  L = (H)
4 R π
Bài 15:
UAN
▪Xét hệ thức lượng trong tam giác vuông: I
1
O
1 1 1 2
UR
2
= 2 + 2 ⇒ UR=48(V)
U R U AN U MB
UC UMB
Bài 16:
π Ur UL Ud
▪Ta có: cos = = 0,5  Ur = 0,5.Ud
3 Ud
π/3 I
O
▪sin =
π √ 3 = U L  U = √3 U ULC Ur
L d
3 2 Ud 2
√3 − √3 −π
U
▪tanφ = L −U 2 φ= UC
=− √ 3
C
= 3
UR 0,5
2π
⇒ Độ lệch pha giữa Ud và U là:
3
Ud
UL
π/3 Ur I
Bài 17: O
π/6
ULC
π Z
▪Ta có: cos = = 0,5  Z = 40.0,5 = 20Ω
3 ZC
UC
π √3 R
▪cos = =  R = 10√ 3 Ω
6 2 20 I2
ULC
Bài 18:
U
UR2
2 UC
1
Tên Gv: ……………………………………….. O Trang - 353 -
UR1 I1
π
▪Khi mạch là RC thì cường độ dòng điện tức thời. i1 = I0cos(100πt + ) (A)
6
π
▪Khi mạch điện là RLC thì: i2 = I0cos(100πt - ) (A)
3
φi 1 +φi 2 −π
▪Pha ban đầu của điện áp: φu = =
2 12
−π
▪Độ lệch pha của u và i: φ = φu - φi1 = (rad)
4
UR √2
▪Hệ số công suất là: cosφ = =  U = 100√ 2 (V)  U0 = 200V
U 2
Bài 19:
1
▪Ta cảm kháng ZL = ω.L= 100 (Ω); và dung kháng ZC = = 200(Ω) ⇒ ZLC=100Ω
ω.C
√ ( ) = 2(A)
2
2 u
▪Vì ULC và I dao động vuông pha nhau nên: I0 = i +
Z LC
π π
▪Vì i sớm pha hơn ULC một góc  i = 2cos(100πt + ) (A)
2 3
Bài 20:
UR
▪Từ giản đồ véctơ ta có: UR = 120(V) π/6
⇒ Cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch: UL

U
π/3
UR π/6
I
I= = 4(A) O
R Ur
Bài 21: M
UL
▪Từ giản đồ véctơ ta thấy ∆OMN là tam giác đều π/6 UR I

O
⇒ OM=ON⇒UAM = 220V 2π/3

ULC
N
UC
Bài 22: UL
M
Ud
▪Từ giản đồ véctơ ta thấy ∆OMN là tam giác đều Ur
π/6 I
O
π 2π/3
⇒ góc lệch pha của Ud và U là
3 ULC
UL
N
UC
ULC
U
π/6 I
O
UR
UC
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 354 -
Bài 23:
U 0 R √3 2U 0 R
▪cosφ = = U 0 AB= = 40√ 6 (V)
U 0 AB 2 √3
π
⇒ UAB sớm pha hơn UNB góc
6
π
 u = 40√ 6cos(100πt - )V
6
Bài 24:
π U L UC UL
▪Vì φ1 = φ2 =  tanφ1.tanφ2 = -1  .− = -1
2 UR U R 1
O
2
⇒ Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu điện trở là UR = 60V UR I
UC
U = √ U 2R +¿ ¿ 69,5(V)
Bài 25:
2 2 2
▪Ta thấy: U AB =U Am+ U MB ⇒ UAM ⊥ UMB
⇒ Đoạn MB phải là cuộn dây có điện trở trong r

Bài 26:
1 50
▪Ta cảm kháng ZL = ω.L= 50√ 3 (Ω) và dung kháng ZC = = Ω
ω. C √3
ZL π
▪Ta có tanφAN = =√ 3 φAN =
R 3
−Z C −1 −π
▪tanφMB = =  φMB =
R √3 6
⇒ UAN vuông pha với UMB  (

u AN 2
I 0 . Z MB
+
u MB 2
)(
I 0 . Z MB )
=1 ⇒ Io = √ 3 (A)
▪Mà: ZMB =
√
√ R2 +Z 2C = 5 0 2+ ( )
50 2 100
√3
=
√3
Ω và ZMB = √ R2 +Z 2L=¿100(Ω)
⇒ Điện áp cực đại của đoạn MB: UoMB = Io.ZMB = 100(V)

▪Điện áp cực đại của đoạn AN: UOAN = Io.ZAN = 100√ 3(V)
⇒ Khi UAN = 80√ 3V thì UMB = 60(V)

Bài 27:
1
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L= 100 (Ω); dung kháng ZC = = 200(Ω)
ω.C
( )( ) √
2 2
( )
2
i u
▪Vì ULC vuông pha với i + = 1 ⇒ I0 = I 2 + 100 √ 3 =¿ 2A
I0 U0 100
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 355 -

π
▪Vì ZC > ZL ⇒ i sớm pha hơn u một góc
2
π
▪Biểu thức cường độ dòng điện qua mạch là: i = 2cos(100πt + )A
6
CHỦ ĐỀ 17: MÁY BIẾN ÁP VÀ TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG.
1. MÁY BIẾN ÁP
Áp dụng các công thức về biến thế liên quan đến điện áp, công suất, cường độ dòng điện:
Gọi  từ thông biến thiên trong lõi sắt; ZL và r là cảm kháng và
điện trở trong của các cuộn dây.
▪ Ở cuộn sơ cấp nhận điện áp ngoài U 1 và tự cảm ứng sinh ra
suất điện động e1 nên cuộn sơ cấp đóng vai trò máy thu.
Ta có: e1 = U1 – I1r1 = I1.ZL1 = N1..ω (1)
▪ Ở cuộn thứ cấp diễn ra quá trình cảm ứng điện từ sinh ra suất
điện động cảm ứng e2 và tạo ra hiệu điện thế U2 ở hai đầu cuộn thứ
cấp nên cuộn thứ cấp đóng vai trò máy phát.
Ta có: e2 = U2 – I2r2 = I2.ZL2 = N2. .ω (2)
e1 U 1 N 1 I 2
▪ Từ (1) và (2)  = = = (3)
e2 U 2 N 2 I 1
U1 N1
▪Nếu r1 ≈ r2 ≈ 0 thì e1 = U1 và cuộn thứ cấp để hở (I2 = 0) thì e2 = U2  = = k (4)
U2 N2
▪ Khi k < 1  N1 < N2  U1 < U2: Máy tăng áp
▪ Khi k > 1  N1 > N2  U1 > U2: Máy hạ áp

P 2 U 2 I 2 cos φ2
▪ Hiệu suất của máy: H = = .100%  P2 = H.P1 (5)
P1 U1 I1
U1 I2
▪ Nếu điện năng hao phí không đáng kể (P1 = P2) và coi φ1=φ2 thì: = (6)
U2 I1
Chú ý:
U2 I U I
+ Khi P1 = P2; r1 ≠ r2 & cuộn thứ cấp chỉ có R thì: cosφ2 = 1; I2 = ; I1 = 2 ; cosφ2 =1; I2 = 2 ; I1 = 2
R k R k
(U2
)
2
U k . R .U
Ta có: e1 = k.e2  U1 – I1r1 = k(U2 + I2r2)  U1 = k U 2+ . r 2 + 2
R k . R1 k . ( R +r 2 ) +r 1
k2 R
Khi đó hiệu suất của máy: H = 2
k ( R+r 2 ) +r 1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 356 -

E1 N 1
+ Khi r1≠0 & cuộn thứ cấp để hở thì: e2 = U2. Áp dụng: =  E1. Lúc này: E1 = UL1
E2 N 2
Ta có: ⃗
U 21 =⃗
U r 1 +⃗
U L1 U 2r 1=U 21−U 2L 1
+ Khi cuộn sơ cấp bị cuốn ngược n vòng thì suất điện động cảm ứng xuất hiện ở các cuộn sơ cấp và thứ
cấp lần lượt là e1 = (N1 – 2n)e0; e2 = N2.e0; Với e0 suất điện động cảm ứng xuất hiện ở mỗi vòng dây.
e1 E1 U 1 N 1−2 n
Do đó: = = =
e2 E2 U 2 N2
N 1 U1 N1 U1
+ Nếu MBA có 2 đầu ra với U1 là điện áp vào U2, U3 là điện áp ra thì: = ; =
N 2 U2 N3 U3
Và: P1 = P2 + P3 hay U1.I1 = U2.I2 + U3.I3

e1 N1
+ Nếu MBA phân nhánh thì ϕ1≠ϕ2, giả sử các đường sức chia đều cho 2 nhánh thì: ϕ1=2ϕ2 ⇒ =2
e2 N2
2. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG

Áp dụng các công thức về truyền tải điện năng:
2
PA
- Công suất hao phí trên đường dây tải điện: ∆P = R. 2 (thường cosφ = 1)
UA
Trong đó:
▪P là công suất phát từ nhà máy;
▪U là điện áp hiệu dụng từ nhà máy;
l
▪R = ρ (ℓ =2AB) là điện trở tổng cộng của dây tải điện.
S
Chú ý: Nếu gọi công suất của nhà máy là P, công suất tiêu thụ của mỗi hộ dân là P0, n là số hộ dân được
cung cấp điện khi điện áp truyền đi là U, ∆P là công suất hao phí thì ta có: P = nP0 + ∆P
- Biện pháp giảm hao phí: Tăng U lên k lần thì giảm hao phí được k2 lần (gắn với giả thiết bài toán cho
công suất trước khi truyền tải là không đổi).
{
P A −∆ P ∆P PA
=1− =1−R . 2
PA PA UA
- Hiệu suất tải điện: H =
PB
PB + ∆ P
- Sơ đồ truyền tải điện từ A đến B:
Độ giảm áp trên đường dây là: ∆U = IR = U2A – U1B
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 357 -

- Thường trong các đề thi ĐH bài toán truyền tải không đi kèm với máy biến áp nên sơ đồ trên ta lược bỏ
máy tăng thế và máy hạ thế: ∆U = IR = UA – UB; ∆P = I2R = PA – PB = ∆U.I
▪ Khi giả thiết bài toán nhắc đến công suất trước khi truyền tải PA
PA PA
H=1–R 2
R 2
=1−H
U A UA
▪ Khi giả thiết bài toán nhắc đến công suất nơi tiêu thụ PB
PA R PB
H=1–R 2
=1− 2
. = H(1-H)
U A UA H
II. BÀI TẬP

Bài 1: Chọn phát biểu đúng dưới đây: Máy biến thế là một thiết bị có thể?
A. Biến đổi hiệu điện thế của một dòng điện xoay chiều
B. Biến đổi hiệu điện thế của một dòng điện không đổi
C. Biến đổi hiệu điện thế của một dòng điện xoay chiều hay của dòng điện không đổi
D. Biến đổi công suất của một dòng điện không đổi
Bài 2: Hoạt động của biến áp dựa trên:
A. Hiện tượng tự cảm B. Hiện tượng cảm ứng điện từ

C. Từ trường quay D. Tác dụng của lực từ
Bài 3: Một máy biến thế có số vòng của cuộn dây sơ cấp lớn hơn số vòng của cuộn dây thứ cấp. Biến thế này
có tác dụng nào trong các tác dụng sau?
A. Tăng cường độ dòng điện, tăng hiệu điện thế B. Giảm cường độ dòng điện, giảm hiệu điện thế
C. Giảm cường độ dòng điện, tăng hiệu điện thế D. Tăng cường độ dòng điện, giảm hiệu điện thế
Bài 4: Máy biến thế có thể dùng để biến đổi hiệu điện thế của nguồn điện sau:
A. Pin B. Ăcquy
C. Nguồn điện xoay chiều AC D. Nguồn điện một chiều DC
Bài 5: Gọi N1 và N2 lần lượt là số vòng của cuộn sơ cấp và thứ cấp của một máy biến thế. Trường hợp nào ta
không thể có:
A. N1 > N2 B. N1 < N2
C. N1 = N2 D. N1 có thể lớn hơn hay nhỏ hơn N2
Bài 6: Chọn phát biểu đúng dưới đây: Nguyên tắc hoạt động của máy biến thế dựa vào?
A. hiện tượng tự cảm B. hiện tượng cảm ứng điện từ

C. việc sử dụng trường quay D. tác dụng của lực từ
Bài 7: Nguyên nhân chủ yếu gây ra sự hao phí năng lượng trong máy biến thế là do:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 358 -
A. Hao phí năng lượng dưới dạng nhiệt năng tỏa ra ở các cuộn sơ cấp và thứ cấp của máy biến thế
B. Lõi sắt có từ trở và gây dòng Fu-cô
C. Có sự thất thoát năng lượng dưới dạng bức xạ sóng điện từ
D. Cả A, B, C đều đúng
Bài 8: Biện pháp nào sau đây không góp phần tăng hiệu suất của máy biến áp?
A. Đặt các lá sắt của lõi sắt song song với mặt phẳng chứa các đường sức từ.
B. Dùng lõi sắt gồm nhiều lá sắt mỏng ghép cách điện với nhau,
C. Dùng dây có điện trở suất nhỏ làm dây quấn biến áp.
D. Dùng lõi sắt có điện trở suất nhỏ.
Bài 9: Điều nào sau đây là sai khi nói về máy biến thế?
A. Là thiết bị cho phép biến đổi hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều mà không làm thay đổi tần số
dòng điện.
B. Máy biến thế có thể làm tăng công suất của dòng điện xoay chiều
C. Hoạt động của máy biến thế dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ
D. Máy biến thế gồm hai cuộn dây có số vòng khác nhau quấn trên lõi thép kĩ thuật
Bài 10: Người ta dùng lõi thép kĩ thuật điện trong máy biến áp, mục đích chính là để:
A. làm mạch dẫn dòng điện từ cuộn sơ cấp sang cuộn thứ cấp
B. làm mạch từ và tăng cường từ thông qua các cuộn dây
C. làm giảm hao phí do tỏa nhiệt bởi dòng điện Fu-cô
D. làm khung lắp cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp trên nó
Bài 11: Vai trò của máy biến thế trong việc truyền tải điện năng:
A. Giảm điện trở của dây dẫn trên đường truyền tải để giảm hao phí trên đường truyền tải
B. Tăng hiệu điện thế truyền tải để giảm hao phí trên đường truyền tải
C. Giảm hiệu điện thế truyền tải để giảm hao phí trên đường truyền tải
D. Giảm sự thất thoát năng lượng dưới dạng bức xạ sóng điện từ
Bài 12: Trong máy biến thế, khi hiệu điện thế ở mạch thứ cấp tăng k lần thì:
A. Cường độ dòng điện ở mạch tăng thứ cấp tăng k lần

B. Tiết diện sợi dây ở mạch thứ cấp lớn hơn tiết diện sợi dây ở mạch sơ cấp k lần
C. Cường độ dòng điện hiệu dụng ở mạch thứ cấp giảm đi k lần
D. Cả ba câu A, B, C đều sai
Bài 13: Máy biến thế dùng để:
A. giữ cho hiệu điện thế luôn ổn định, không đổi

B. giữ cho cường độ dòng điện luôn ổn định, không đổi
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 359 -

C. làm tăng hay giảm cường độ dòng điện
D. làm tăng hay giảm hiệu điện thế
Bài 14: Chọn câu đúng?
A. Khi mạch thứ cấp hở dòng điện ở cuộn sơ cấp luôn bằng 0
B. Dòng điện trong cuộn sơ cấp là dòng điện cảm ứng
C. Cuộn sơ cấp là máy thu điện
D. Cường độ dòng điện trong mạch sơ cấp khác nhau trong hai trường hợp mạch thứ cấp kín và hở.
Bài 15: Khi máy biến áp hoạt động, nếu các hao phí điện năng không đáng kể thì:
A. Điện áp giữa hai đầu cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng nhau
B. Công suất của dòng điện trong mạch sơ cấp và thứ cấp bằng nhau
C. Biên độ suất điện động trong cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng nhau
D. Dòng điện trong cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng nhau
Bài 16: Kết luận nào dưới đây là không đúng về máy biến áp lý tưởng?
A. Hoạt động dựa trên nguyên tắc của hiện tượng tự cảm
B. Muốn thay đổi điện áp thì cuộn sơ cấp phải có số vòng khác cuộn thứ cấp
C. Là thiết bị cho phép thay đổi điện áp mà không thay đổi tần số
D. Khi mắc vào điện áp không đổi thì điện áp lấy ra trên cuộn thứ cấp bằng 0
Bài 1: Một máy biến áp có cuộn sơ cấp 1000 vòng được mắc vào một mạng điện xoay chiều có hiệu điện thế
hiệu dụng 220 V. Khi đó hiệu điện thế hiệu dụng đặt ở hai đầu cuộn thứ cấp để hở là 484 V. Bỏ qua mọi hao
phí của máy biến thế. Số vòng dây của cuộn thứ cấp là:
A. 2200 B. 1000 C. 2000 D. 2500
Bài 2: Một máy biến thế có số vòng dây của cuộn sơ cấp là 3000 vòng, cuộn thứ cấp là 500 vòng. Máy biến
thế được mắc vào mạng điện xoay chiều có tần số 50 Hz, khi đó cường độ dòng điện hiệu dụng chạy qua
cuộn thứ cấp là 12 A thì cường độ dòng điện hiệu dụng chạy qua cuộn sơ cấp sẽ là:
A. 20A B. 7,2A C. 72A D. 2A
Bài 3: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 2046 vòng, cuộn thứ cấp có 150 vòng. Đặt vào hai đầu của cuộn
sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều có giá trị hiệu dụng 3000 V. Nối hai đầu cuộn thứ cấp bằng một điện trở
thuần R = 10 . Cường độ hiệu dụng của dòng điện trong mạch thứ cấp có giá trị là bao nhiêu?
A. 21 A B. 11 A C. 22 A D. 14,2 A
Bài 4: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 1000 vòng dây mắc vào điện áp u = 200 V. Cuộn thứ cấp có
điện áp hiệu dụng 10 V. Bỏ qua mất mát năng lượng trong máy biến thế. Số vòng dây ở cuộn thứ cấp là:
A. 100 vòng B. 50 vòng C. 200 vòng D. 28 vòng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 360 -

Bài 5: Một áy biến thế có số vòng dây của cuộn sơ cấp là 1000 vòng, của cuộn thứ cấp là 100 vòng. Hiệu
điện thế và cường độ hiệu dụng ở mạch thứ cấp 24 V và 10A. Hiệu điện thế và cường độ hiệu dụng ở mạch
sơ cấp là:
A. 240 V; 100A B. 240 V; 1 A C. 2,4 V; 100 A D. 2,4 V; 1 A
Bài 6: Số vòng cuộn sơ cấp và thứ cấp của một máy biến áp lí tưởng là tương ứng bằng 4200 vòng và 300
vòng. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp hiệu điện thé xoay chiều 210 V thì đo được hiệu điện thế giữa hai đầu
cuộn thứ cấp là:
A. 15 V B. 12 V C. 7,5 V D. 2940 V
Bài 7: Trong một máy biến thế, số vòng N 2 của cuộn thứ cấp bằng gấp đôi số vòng N 1 của cuộn sơ cấp. Đặt
vào cuộn sơ cấp một điện áp xoay chiều u = U 0 sint thì điện áp hiệu dụng giữa 2 đầu của cuộn thứ cấp nhận
giá trị nào sau đây?
U0
A. 2U0 B. C. U0√ 2 D. 2U0√ 2
2
Bài 8: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có số vòng dây gấp 4 lần số vòng dây của cuộn thứ cấp. Hiệu điện
thế giữa hai đầu cuộn thứ cấp so với hiệu điện thế giữa hai đầu cuộn sơ cấp:
A. Tăng gấp 4 lần B. Giảm đi 4 lần C. Tăng gấp 2 lần D. Giảm đi 2 lần
Bài 9: Một máy biến thế có số vòng dây của cuộn sơ cấp là 2200 vòng. Người ta mắc cuộn sơ cấp với hiệu
điện thế xoay chiều 220 V – 50 Hz thì hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở là 6 V. Khi
đó số vòng dây của cuộn thứ cấp sẽ là:
Bài 10: Một áy biến áp có tỉ lệ về số vòng dây giữa cuộn thứ cấp và sơ cấp là 20. Để điện áp hiệu dụng giữa
hai đầu cuộn thứ cấp là 20 kV thì phải đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một điện áp có giá trị hiệu dụng:
A. 4000 V B. 10 kV C. 1 kV D. 20 kV
Bài 11: Trên cùng một đường dây tải điện, nếu dùng máy biến thế để tăng hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn
lên 100 lần thì công suất hao phí vì tỏa nhiệt trên đường dây sẽ:
A. tăng 100 lần B. giảm 100 lần C. tăng lên 10000 lần D. giảm đi 10000 lần
Bài 12: Chọn câu đúng? Trong quá trình truyền tải điện năng, máy biến áp có vai trò:
A. tăng điện áp truyền tải để giảm hao phí trong quá trình truyền tải
B. giảm điện trở của dây dẫn
C. giảm điện trở suất của dây dẫn
D. giảm hiệu điện thế truyền tải để giảm hao phí trong quá trình truyền tải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 361 -

Bài 1: Cho một máy biến thế có cuộn sơ cấp có 150 vòng, cuộn thứ cấp có 300 vòng. Hai đầu cuộn thứ cấp
nối với một cuộn dây có điện trở hoạt động 100 , độ tự cảm 0,318 H. Hai đầu cuộn sơ cấp được đặt ở hiệu
điện thế xoay chiều có U1 = 100 V tần số dòng điện 50 Hz. Cường độ hiệu dụng ở mạch sơ cấp là:
A. 0,71 A B. 1,5 A C. 2,83 A D. 2,8 A
Bài 2: Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 1023 vòng, cuộn thứ cấp có 75 vòng. Đặt vào hai đầu của cuộn
sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều giá trị hiệu dụng 3000 V. Người ta nối hai đầu cuộn thứ cấp vào một
động cơ điện có công suất 2,5 kW và hệ số công suất cos = 0,8 thì cường độ hiệu dụng trong mạch thứu
cấp bằng bao nhiêu?
A. 11 A B. 22 A C. 14,2 A D. 19,4 A
N1
Bài 3: Một máy biến thế có tỉ số vòng = 5, hiệu suất 100% nhận một công suất 10 (kW) ở cuộn sơ cấp và
N2
hiệu thế giữa hai đầu sơ cấp là 1 kV, thì cường độ dòng điện chạy trong cuộn thứ cấp là:
A. 5 (A) B. 40 (A) C. 50 (A) D. 60 (A)
Bài 4: Một máy biến áp lý tưởng có tỉ số vòng dây cuộn sơ cấp và thứ cấp là 2:3. Cuộn thứ cấp nối với tải
0 , 6 √3 10−3
tiêu thụ là mạch điện RLC không phân nhánh có R = 60Ω; L = H; C = F cuộn sơ cấp nối với
π 12 π √3
điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng 120 V tần số 50 Hz. Công suất tỏa nhiệt trên tải tiêu thụ là:
A. 180 W B. 90 W C. 26,7 W D. 135 W
Bài 5: Một máy biến áp gồm một cuộn sơ cấp và hai cuộn thứ cấp. Cuộn sơ cấp có n 1 = 1320 vòng, điện áp
U1 = 220 V. Cuộn thứ cấp thứ nhất có U2 = 10 V, I2 = 0,5 A; cuộn thứ cấp thứ hai có n 3 = 25 vòng, I3 = 1,2A.
Cường độ dòng điện trong cuộn sơ cấp là:
A. 0,035 A B. 0,045 A C. 0,055 A D. 0,023 A
Bài 6: Một máy biến áp lý tưởng có số vòng dây ở cuộn sơ cấp không đổi nhưng số vòng dây ở cuộn thứ cấp
thay đổi được. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một điện áp u = U√ 2cos100πt (V). Nếu tăng số vòng dây ở cuộn
thứ cấp thêm 100 vòng thì điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp thay đổi 20% so với lúc ban đầu. Số vòng dây ở
cuộn thứ cấp lúc đầu là:
Bài 7: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến áp lí tưởng điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng không
đổi. Nếu quấn thêm vào cuộn thứ cấp 90 vòng thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở thay
đổi 30% so với lúc đầu. Số vòng dây ban đầu ở cuộn thứ cấp là:
Bài 8: Một người định quấn một máy hạ áp từ điện áp U 1 = 200 (V) xuống U2 = 110 (V) với lõi không phân
nhánh, xem máy biến áp là lí tưởng, khi máy làm việc thì suất điện động hiệu dụng xuất hiện trên mỗi vòng
dây là 1,25 Vôn/vòng. Người đó quấn đúng hoàn toàn cuộn thứ cấp nhưng lại quấn ngược chiều những vòng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 362 -

cuối của sợi sơ cấp. Khi thử máy với điện áp U 1 = 200 (V) thì điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp đo được là
121 (V). Số vòng dây bị quấn ngược là:
A. 9 B. 8 C. 12 D. 10
Bài 9: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của một máy biến áp lí tưởng (bỏ qua hao phí) một điện áp xoay chiều có
giá trị hiệu dụng không đổi thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở là 20 V. Ở cuộn thứ cấp,
nếu tăng thêm 60 vòng thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu để hở của nó là 25 V, nếu giảm bớt 90 vòng thì
điện áp đó là:
A. 10 V B. 12,5 V C. 17,5 V D. 15 V
Bài 10: Cho một máy biến thế có cuộn sơ cấp có 150 vòng, cuộn thứ cấp có 300 vòng. Hai đầu cuộn thứ cấp
1
nối với một cuộn dây có điện trở hoạt động 100, độ tự cảm H. Hai đầu cuộn sơ cấp được đặt ở hiệu điện
π
thế xoay chiều có U1 = 100 V có tần số 50 Hz. Công suất ở mạch thứ cấp là:
A. 200 W B. 150 W C. 250 W D. 142,4 W
Bài 11: Một máy biến áp lý tưởng gồm một cuộn sơ cấp và hai cuộn thứ cấp. Cuộn sơ cấp có n 1 = 1320
vòng, điện áp U1 = 220 V. Cuộn thứ cấp thứ nhất có U 2 = 10 V, I2 = 0,5 A; cuộn thứ cấp thứ hai có n 3 = 25
vòng, I3 = 1,2A. Cường độ dòng điện trong cuộn sơ cấp là:
A. I1 = 0,035 A B. I1 = 0,045 A C. I1 = 0,023 A D. I1 = 0,055 A
Bài 12: Một máy hạ áp có tỉ số vòng dây cuộn sơ cấp và thứ cấp là k = 6. Người ta mắc và hai đầu cuộn thứ
cấp một động cơ 150W-25V, có hệ số công suất 0,8. Mất mát năng lượng trong máy biến thế là không đáng
kể. Bỏ qua điện trở 2 cuộn dây và coi như hệ số công suất của 2 mạch là như nhau. Nếu hoạt động bình
thường thì cường độ dòng điện hiệu dụng trong cuộn sơ cấp là:
A. 1,6 B. 0,8 C. 1,25 D. 1
Bài 13: Một máy biến áp, cuộn sơ cấp có 500 vòng dây, cuộn thứ cấp có 50 vòng dây. Điện áp hiệu dụng
giữa hai đầu cuộn sơ cấp là 100 V. Hiệu suất của máy biến áp là 95%. Mạch thứ cấp là một bóng đèn dây tóc
tiêu thụ công suất 25W. Cường độ dòng điện ở mạch sơ cấp bằng (coi hệ số công suất trong cuộn sơ cấp
bằng 1):
A. 2,63 A B. 0,236 A C. 0,623 A D. 0,263A
Bài 14: Một máy biến áp lí tưởng đang hoạt động ở chế độ hạ áp. Điện áp hiệu dụng của nguồn U 1 không
đổi. Ban đầu, các cuộn sơ cấp và thứ cấp có số vòng dây là N 1 và N2. Người ta giảm bớt cùng một số vòng
dây n ở cả hai cuộn (n < N1, N2) thì hiệu điện thế giữa hai đầu thứ cấp thay đổi như thế nào?
A. tăng B. giảm C. không thay đổi D. có thể tăng hoặc giảm
Bài 15: Một máy biến áp gồm cuộn sơ cấp là một ống dây có N 1 = 1000 vòng dây, điện trở hoạt động là r =
1
30 , hệ số tự cảm L = H. Cuộn thứ cấp có N2 = 50 vòng dây. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một điện
2 ,5 π
áp xoay chiều có phương trình u = 200√ 2cos100πt V. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 363 -

A. 8,8 V B. 11√ 2V C. 11 V D. 8,8√ 2V
Bài 16: Một máy tăng áp lí tưởng có điện áp giữa hai đầu cuộn sơ cấp ổn định. Nếu ta tăng số vòng dây ở
cuộn sơ cấp và thứ cấp lên một số vòng như nhau thì điện áp giữa hai đầu cuộn thứ sẽ:
A. tăng B. giảm C. có thể tăng hoặc giảm D. chưa kết luận được
Bài 17: Một máy hạ thế có tỉ số vòng dây giữa các cuộn sơ cấp N 1 và thứ cấp N2 là 3. Biết cường độ và hiệu
điện thế hiệu dụng giữa hai đầu cuộn sơ cấp là I 1 = 6 A, U1 = 120 V. Cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng
giữa hai đầu cuộn thứ cấp là:
A. 2 A; 360 V B. 18 A; 360 V C. 2 A; 40 V D. 18 A; 40V
Bài 18: Một máy biến thế có số vòng dây của cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp lần lượt là: 2200 vòng và 120
vòng. Người ta mắc cuộn sơ cấp với hiệu điện thế xoay chiều 220 V – 50 Hz, khi đó hiệu điện thế hiệu dụng
giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở là:
A. 24 V B. 12 V C. 8,5 V D. 17 V
N1
Bài 19: Một máy hạ áp có hệ số biến áp k = = 10. Người ta mắc vào hai đầu cuộn thứ cấp một động cơ
N2
120 W – 25 V, có hệ số công suất 0,8. Mất mát năng lượng trong máy biến áp là không đáng kể. Nếu động
cơ hoạt động bình thường thì cường độ hiệu dụng trong cuộn dây sơ cấp là:
A. 0,8 A B. 0,6 A C. 1 A D. 1,25 A
Bài 20: Máy biến thế trong thiết bị ổn áp coi là lí tưởng, giữ điện áp U 2 luôn là 220 V khi hiệu điện thế đầu
vào U1 tăng (hoặc giảm) bằng cách giảm số vòng dây của cuộn thứ cấp đồng thời tăng số vòng dây cuộn sơ
cấp những lượng như nhau (hoặc ngược lại). Biết điện áp đầu vào biến thiên trong khoảng từ 110 V đến 330
V. Tổng số vòng dây của cả hai cuộn luôn là 200 vòng, số vòng dây của cuộn sơ cấp và thứ cấp ít nhất và
nhiều nhất là bao nhiêu trong quá trình ổn áp hoạt động? (lấy gần đúng)
A. N1 từ 80 đến 133 vòng và N2 từ 67 vòng đến 120 vòng
B. N1 từ 67 đến 120 vòng và N2 từ 80 vòng đến 133 vòng
C. N1 từ 67 đến 120 vòng và N2 từ 67 vòng đến 120 vòng
D. N1 từ 90 đến 140 vòng và N2 từ 70 vòng đến 110 vòng
Bài 21: Một máy biết áp lí tưởng có hiệu suất bằng 1 được nối với nguồn xoay chiều có điện áp hiệu dụng 5
V. Biết số vòng dây của cuộn sơ cấp và thứ cấp lần lượt là 100 vòng và 150 vòng. Do ở cuộn sơ cấp có 10
vòng dây bị quấn ngược nên điện áp thu được ở cuộn thứ cấp là:
A. 9,37 V B. 8,33 V C. 7,5 V D. 7,78 V
Bài 22: Một máy biến áp có số vòng cuộn thứ cấp gấp đôi số vòng cuộn sơ cấp. Cuộn sơ cấp có độ tự cảm L
10
= (H) và điện trở trong r = 1000 . Nối cuộn sơ cấp với nguồn có f = 50 Hz và hiệu điện thế hiệu dụng
π
U. Cho rằng từ thông không bị thất thoát ra ngoài lõi. Tính hiệu điện thế hai đầu cuộn thứ cấp để hở?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 364 -

U
A. 2U B. U√ 2 C. D. U
2
Bài 23: Một máy biến áp lí tưởng, cuộn sơ cấp có N 1 = 1100 vòng được nối vào điện áp xoay chiều có giá trị
hiệu dụng 220 V và hai cuộn thứ cấp có: N2 = 55 vòng, N2 = 110 vòng. Giữa hai đầu N2 đấu với điện trở R1 =
1, giữa hai đầu N3 đấu với điện trở R2 = 44. Cường độ dòng điện hiệu dụng chạy trong cuộn sơ cấp bằng:
A. 0,1 A B. 0,1125 A C. 0,05 A D. 0,15 A
Bài 24: Một máy hạ áp có N1 = 102. Mắc cuộn sơ cấp vào mạng điện có điện áp hiệu dụng là U 1 = 220 V.
Điện trở của cuộn sơ cấp không đáng kể, cuộn thứ cấp có điện trở r 2 = 2 . Cường độ hiệu dụng ở mạch thứ
cấp I2 = 4 (A). Điện áp hiệu dụng ở mạch thứ cấp là:
A. 10 V B. 14 V C. 20 V D. 18 V
Bài 25: Cuộn sơ cấp của một máy biến áp có 192 vòng. Hai đầu cuộn sơ cấp của một máy biến áp được nối
vào mạng điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng là 240 V, điện áp hiệu dụng trên hai đầu cuộn thứ cấp là 120
V. Để điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp là 125 V thì phải quấn thêm vào cuộn thứ cấp:
Bài 26: Cuộn sơ cấp của một máy hạ áp có hệ số biến áp là k = 10 được mắc vào lưới điện xoay chiều có
điện áp U1 = 220 V. Điện trở của cuộn thứ cấp r 2 = 0,2; điện trở tải trong mạnh thứ cấp R = 2. Bỏ qua sụt
áp do điện trở thuần trên cuộn sơ cấp. Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp là:
A. U2 = 20,0 V B. U2 = 22,0 V C. U2 = 19,8 V D. U2 = 2,0 V
Bài 27: Cùng một công suất điện P được tải đi trên cùng một dây dẫn. Công suất hao phí khi dùng hiệu điện
thế 400 kV so với khi dùng hiệu điện thế 200 kV là:
A. Lớn hơn 2 lần B. Lớn hơn 4 lần C. Nhỏ hơn 2 lần D. Nhỏ hơn 4 lần
Bài 28: Một đường dây có điện trở 4 dẫn một dòng điện xoay chiều một pha từ nơi sản xuất đến nơi tiêu
dùng. Hiệu điện thế hiệu dụng ở nguồn điện lúc phát ra là U = 5000 V, công suất điện là 500 kW. Hệ số
công suất của mạch điện là cos = 0,8. Có bao nhiêu phần trăm công suất bị mất mát trên đường dây do tỏa
nhiệt?
A. 16,4% B. 12,5% C. 20% D. 8%
Bài 29: Với cùng một công suất cần truyền tải, muốn giảm công suất hao phí trên đường dây tải điện k lần
thì điện áp đặt ở trạm phát điện phải có tỉ số vòng dây cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp là:
1 1
A. k2 B. √ k C. D.
k
2
√k
Bài 30: Gọi P là công suất điện cần tải đi, U là hiệu điện thế ở hai đầu đường dây, R là điện trở của đường
dây. Công suất hao phí trên đường dây tải điện là:
2 2
PR U R P R
A. P’ = 2 B. P’ = 2 C. P’ = 2 D. P’ = UI
U P U
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 365 -

Bài 31: Điện năng được truyền tải đi xa bằng một đường dây có điện trở R = 20, coi hệ số công suất bằng
1, hiệu điện thế đưa lên đường dây là 35 kV, công suất của máy phát là 1400 kW. Công suất hao phí trên
đường dây là:
A. 32.102 W B. 32.104 W C. 32.103 W D. 32 kW
Bài 32: Điện năng ở một trạm phát điện được truyền đi dưới điện áp 8 kV và công suất 200 kW. Điện trở
đường dây tải điện là 16 . Coi dòng điện cùng pha với điện áp. Hiệu suất của quá trình truyền tải điện là:
A. 80% B. 90% C. 95% D. 98%
Bài 33: Một đường dây với điện trở 8 có dòng điện xoay chiều một pha từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ.
Điện áp hiệu dụng ở nguồn là U = 12 kV, công suất của nguồn cung cấp là P = 510 kW. Hệ số công suất của
mạch điện là 0,85. Công suất hao phí trên đường dây tải điện là:
A. 2 kW B. 8 kW C. 0,8 kW D. 20 kW
Bài 1: Điện năng ở một trạm phát điện được truyền đi xa với hiệu điện thế 2 KV, hiệu suất của quá trình
truyền tải là 80%. Muốn hiệu suất của quá trình truyền tải tăng lên 95% thì ta phải:
A. tăng hiệu điện thế lên đến 4 KV. B. tăng hiệu điện thế lên đến 8 KV.
C. giảm hiệu điện thế xuống còn 1 KV. D. giảm hiệu điện thế xuống còn 0,5 KV.
Bài 2: Một trạm phát điện cần truyền đi một công suất 50 kW bằng đường dây có điện trở tổng cộng 4 .
Biết điện áp ở trạm phát điện là 500 V và được tăng lên nhờ một máy biến áp mà cuộn dây sơ cấp có số vòng
1
bằng số vòng dây của cuộn thứ cấp. Công suất hao phí trên đường dây tải điện là
10
A. 1,6 kW B. 4 kW C. 0,4 kW D. 0,8 kW
Bài 3: Một đường dây tải điện xoay chiều một pha đến nơi tiêu thụ ở xa 6 km. Dây tải đồng chất tiết diện đều
bằng 0,5 cm2, điện trở suất 2,5.10-8 m. Điện áp và công suất truyền đi ở trạm phát điện lần lượt là 6 kV và
540 kV. Hệ số công suất của mạch điện là 0,9. Công suất hao phí trên đường dây sẽ là:
A. 30 kW B. 60 kW C. 6 kW D. 15 kW
Bài 4: Điện năng được tải từ trạm tăng áp tới trạm hạ áp bằng đường dây tải điện một pha có điện trở R = 20
. Biết điện áp giữa hai đầu cuộn sơ cấp và thứ cấp của máy hạ áp lần lượt là 2000 V và 200 V, cường độ
dòng điện chạy trong cuộn thứ cấp của máy hạ áp là 100A. Hệ số công suất bằng 1. Bỏ qua tổn hao năng
lượng trong máy hạ áp. Điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng áp là
A. 3200 V B. 2040 V C. 2800 V D. 2200 V.
Bài 5: Điện năng được truyền từ một máy biến áp ở A, ở nhà máy điện tới một máy hạ áp ở nơi tiêu thụ bằng
hai dây đồng có điện trở tổng cộng là 40 . Cường độ dòng điện trên đường dây tải là I = 50A. Công suất
tiêu hao trên đường dây tải bằng 5% công suất tiêu thụ ở B. Công suất tiêu thụ ở B bằng bao nhiêu?
A. 200 kW B. 2 MW C. 2 kW D. 200 W
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 366 -

Bài 6: Người ta truyền tải dòng điện xoay chiều một pha từ nhà máy điện đến nơi tiêu thụ. Khi điện áp ở nhà
máy điện là 6 kV thì hiệu suất truyền tải 73%. Để hiệu suất truyền tải là 97% thì điện áp ở nhà máy điện là:
A. 2 kV B. 18 kV C. 54 kV D. 45 kW
Bài 7: Một trạm điện cần truyền tải điện năng đi xa. Nếu hiệu điện thế trạm phát là U 1 = 5 (kV) thì hiệu suất
tải điện là 80%. Nếu dùng một áy điện thế để tăng hiệu điện thế trạm phát lên U 2 = √ 2 (kV) thì hiệu suất tải
điện khi đó là:
A. 90% B. 92% C. 85% D. 95%
Bài 8: Ở một trạm phát điện, người ta truyền một công suất điện 1,2 MW dưới điện áp 6 kV. Chỉ số của các
công tơ ở trạm phát điện và nơi tiêu thụ sau một ngày đêm chênh lệch nhau 4320 kWh. Điện trở của đường
dây tải điện là:
A. 2,4  B. 9  C. 4,5  D. 90 
Bài 9: Người ta cần truyền một công suất điện một pha 10000kW dưới một điện áp hiệu dụng 50 kV đi xa.
Mạch điện có hệ số công suất cos = 0,8. Muốn công suất hao phí trên đường dây không quá 10% công suất
truyền tải thì điện trở của đường dây phải có giá trị:
A. R≤20Ω. B. R≤4Ω. C. R≤16Ω. D. R<25Ω.
Bài 10: Điện năng ở một trạm phát điện được truyền đi dưới điện áp hiệu dụng là 2 kV, công suất 200 kW.
Hiệu số chỉ của công tơ điện ở nơi phát và nơi thu sau mỗi ngày đêm chênh nhau 480 kW.h. Hiệu suất của
quá trình tải điện là:
A. 94,24% B. 76% C. 90% D. 41,67%
Bài 11: Ta cần truyền một công suất điện 200 MW đến nơi tiêu thụ bằng mạch điện 1 pha, hiệu điện thế hiệu
dụng giữa hai đầu nguồn cần truyền tải là 50 kV. Mạch điện truyền tải có hệ số công suất cos = 0,9. Muốn
cho hiệu suất truyền tải điện H > 95% thì điện trở của đường dây tải điện phải có giá trị:
A. R<9,62Ω. B. R<3,1Ω. C. R<4,61Ω. D. R<0,51Ω.
Bài 12: Điện áp xoay chiều ở phòng thực hành có giá trị hiệu dụng 24 V tần số 50 Hz. Một học sinh cần phải
quấn một máy biến áp để từ điện áp nói trên tạo ra điện áp hiệu dụng bằng 12 V ở hai đầu cuộn thứ cấp khi
để hở. Sau khi quấn máy một thời gian, học sinh này quên mất số vòng dây của các cuộn dây. Để tạo ra được
máy biến áp theo đúng yêu cầu, học sinh này đã nối cuộn sơ cấp của máy với điện áp của phòng thực hành
sau đó dùng vôn kế có điện trở rất lớn để đo được là 8,4 V. Sau khi quấn thêm 55 vòng dây vào cuộn thứ cấp
thì kết quả đo được là 15 V. Bỏ qua mọi hao phí ở máy biến áp. Để tạo ra được máy biến áp theo đúng yêu
cầu học sinh này phải tiếp tục giảm bao nhiêu vòng dây của cuộn thứ cấp?
Bài 13: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của một máy biến áp lí tưởng một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu
dụng không đổi thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp để hở là 50 V. Ở cuộn thứ cấp, nếu giảm bớt
100 vòng dây thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu của nó là u, nếu tăng thêm 100 vòng thì điện áp đó là 2U,
nếu tăng thêm 600 vòng dây ở cuộn thứ cấp thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu để hở của cuộn này bằng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 367 -
A. 200 V B. 110 V C. 100 V D. 150 V
Bài 14: Một thợ điện dân dụng quấn một máy biến áp với dự định hệ số áp là k = 2. Do sơ suất nên cuộn thứ
cấp bị thiếu một vòng dây. Muốn xác định số vòng dây thiếu để quấn tiếp thêm vào cuộn thứ cấp cho đủ,
người thợ này đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một điện áp xoay chiều có giá trị hiệu dụng U = const, rồi dùng
vôn kế lí tưởng xác định tỉ số X giữa điện áp ở cuộn thứ cấp để hở và cuộn sơ cấp. Lúc đầu x = 43%. Sau khi
quấn thêm vào cuộn thứ cấp 26 vòng thì x = 45%. Bỏ qua mọi hao phí trong máy biến áp. Để được máy biến
áp đúng như dự định thì người thợ điện phải tiếp tục quấn thêm vào cuộn thứ cấp:
A. 65 vòng dây B. 56 vòng dây C. 36 vòng dây D. 91 vòng dây
Bài 15: Một máy biến áp lí tưởng lúc mới sản xuất có tỉ số điện áp hiệu dụng cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng 2.
Sau một thời gian sử dụng do lớp cách điện kém nên có X vòng dây cuộn thứ cấp bị nối tắt; vì vậy tỉ số điện
áp hiệu dụng cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng 2,5. Để xác định X người ta quấn thêm vào cuộn thứ cấp 135 vòng
dây thì thấy tỉ số điện áp hiệu dụng cuộn sơ cấp và thứ cấp bằng 1,6, số vòng dây bị nối tắt là:
A. x = 40 vòng B. x = 60 vòng C. x = 80 vòng D. x = 50 vòng
Bài 16: Một máy biến áp lí tưởng, cuộn sơ cấp có N 1 vòng dây, cuộn thứ cấp có N 2 vòng dây. Đặt vào hai
đầu cuộn sơ cấp một điện áp xoay chiều thì điện áp ở cuộn thứ cấp là 200 V. Nếu giảm số vòng dây của cuộn
sơ cấp n vòng thì điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp là 300 V. Nếu tăng số vòng dây của cuộn sơ cấp 2n vòng
thì điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp là 25 V. nếu tăng số vòng dây của cuộn sơ cấp thêm n vòng thì điện áp
giữa hai đầu cuộn thứ cấp là:
A. 125 V B. 150 V C. 140 V D. 112 V
Bài 17: Một học sinh quấn máy biến áp với dự định số vòng dây của cuộn sơ cấp gấp hai lần số vòng dây của
cuộn thứ cấp. Do sơ suất nên cuộn thứ cấp bị thiếu một vòng dây. Muốn xác định số vòng dây thiếu để quấn
tiếp thêm vào cuộn thứ cấp cho đủ, học sinh này đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một điện áp xoay chiều có giá
trị hiệu dụng không đổi, rồi dùng vôn kế xác định tỉ số điện áp ở cuộn thứ cấp để hở và cuộn sơ cấp. Lúc đầu
tỉ số điện áp bằng 0,44. Sau khi quấn thêm vào cuộn thứ cấp 20 vòng thì tỉ số điện áp bằng 0,46. Bỏ qua mọi
hao phí trong máy biến áp. Để được máy biến áp đúng như dự định thì học sinh này phải tiếp tục quấn thêm
vào cuộn thứ cấp:
Bài 18: Người ta cần truyền dòng điện xoay chiều một pha từ địa điểm A đến dịa điểm B các nhau 50 km,
công suất cần truyền là 22 MW và điện áp ở A là 110 KV, dây dẫn có tiết diện tròn có điện trở suất là 1,7.10 -
8
m và sự tổn hao trên đường dây không vượt quá 10% công suất ban đầu. Đường kính dây dẫn không nhỏ
hơn:
A. 8,87 mm B. 4,44 mm C. 6,27 mm D. 3,14 mm
Bài 19: Điện năng được truyền từ trạm phát đến tải tiêu thụ bằng đường dây 1 pha. Để giảm hao phí trên
đường dây từ 25% xuống 1% thì cần tăng điện áp ở trạm phát lên bao nhiêu lần? Biết rằng công suất truyền
đến tải tiêu thụ không đổi và hệ số công suất =1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 368 -

A. 4,35 B. 4,15 C. 5,00 D. 5,15
Bài 20: Người ta cần truyền tải điện năng từ máy hạ thế có hiệu điện thế đầu ra 200V đến một hộ gia đình
cách 1km. Công suất tiêu thụ ở đầu ra của máy biến thế cho hộ gia đình đó là 10kW và yêu cầu độ giảm hiệu
điện thế trên dây không quá 20 V. Điện trở suất dây dẫn là 2,8.10 -8m và tải tiêu thụ là điện trở. Tiết diện
dây dẫn phải thoả mãn điều kiện nào sau đây?
A. S≥1,4cm2 B. S≥2,8cm2 C. S≤2,8cm2 D. S≤1,4cm2
Bài 21: Người ta truyền tải dòng điện xoay chiều một pha từ nhà máy điện đến nơi tiêu thụ. Khi điện áp ở
nhà máy điện là 6 kV thì hiệu suất truyền tải là 73%. Để hiệu suất truyền tải là 97% thì điện áp ở nhà máy
điện là:
A. 18 kV B. 2 kV C. 54 kV D. Đáp án khác.
Bài 22: Trạm biến áp truyền đến tải dưới điện áp u = 2 kV và công suất P = 200 kW thì trong một ngày đêm
dây tải tiêu thụ điện năng 480 kWh. Xem dây tải thuần trở. Để điện năng hao phí trên đường dây tải chỉ bằng
2,5% điện năng truyền đi thì người ta phải thay đổi cường độ trên dây và điện áp giữa hai cực của trạm biến
áp. Cường độ dòng điện trên dây phải:
A. tăng 2,5 lần B. tăng 2 lần C. giảm 2 lần D. giảm 2,5 lần
Bài 23: Người ta truyền đi một công suất không đổi từ máy phát điện xoay chiều một pha. Khi điện áp hiệu
dụng giữa hai đầu đường dây truyền tải là u thì hiệu suất truyền tải là 80%. Để hiệu suất truyền tải tăng thêm
15% thì điện áp hiệu dụng giữa hai đầu đường dây truyền tải tăng lên:
A. 2U B. 2,5U C. 4,25U D. U
Bài 1:
▪Ta có: ZL=ω.L=100Ω
 Tổng trở của cuộn dây là: Zd = √ R +Z L = 100√ 2 (Ω)

2 2
U1 N1
▪Ta có: = ⇒ U2 = 200 V
U2 N2
U2
▪Cường độ dòng điện ở cuộn thứ cấp là: I2 = =√2 (A)
Zd
N 1 I2
▪Áp dụng: = ⇒ 2√ 2 = 2,83 A
N 2 I1
Bài 2:
U1 N1 3000.75
▪Ta có: = ⇒ U2 = = 220 (V)
U2 N2 1023
▪Ta có công suất của động cơ là: PM =2,5.103 = 220.I.0,8 ⇒ I=14,2A
Bài 3:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 369 -
P
▪Ta có: P = U.I ⇒ I = = 10A
U
I2 N1
▪Áp dụng: = = 5 ⇒ I2 = 50A
I1 N2
Bài 4:
1
▪Ta có: ZL = ω.L = 60√ 3 Ω và ZC = = 120√ 3 Ω
ωC
▪Tổng trở: Z = √ R2 +¿ ¿ 120Ω
U1 N1 2 3
▪Mặt khác: = = ⇒ U2 = .U1 = 180V
U2 N2 3 2
U 2 180
⇒I= = =¿ 1,5A
Z 120
▪Vậy P = I2.R = 135W
Bài 5:
U 1 n1 25.220 25
▪Ta có: = ⇒ U3 = = V
U 3 n3 1320 6
▪Áp dụng định luật bảo toàn năng lượng: P1 = P2 + P3 ⇒ U1.I1 = U2.I2 + U3.I3
25
10.0 ,5+ .1 , 2
 Cường độ dòng điện của cuộn dây sơ cấp là: I1 = 6 = 0,045A
220
Bài 6:
U1 N1
▪Lúc đầu: = (1)
U2 N2
U1 N1
▪Lúc sau: = (2) mà U '2 = U2 + 20%U2 = 1,2.U2
U 2 N 2 +100
U1 N1
⇒ = (3)
1, 2. U 2 N 2+100
N 2 +100
▪Từ (1) và (3) ⇒ 1,2 = ⇒ N2 = 500 vòng
N2
Bài 7:
U1 N1
▪Ta có: = (1)
U2 N2
U1 N1
▪ = và U '2 = U2 + 0,3U2 =1,3.U2
U 2 N 2 +90
U1 N1
⇒ = (2)
1, 3. U 2 N 2+ 90
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 370 -

N 2 +90
▪Từ (1) và (2) ⇒ 1,3 = ⇒ N2 = 300 vòng
N2
Bài 8:
220
▪Theo dự định: N1 = = 176 ⇒ N2 = 88 (vòng)
1, 25
U 1 N ' −2 n 220 176−2. n
▪Khi thực hiện: = ⇒ = ⇒ n = 8 vòng
121 N2 121 88
Bài 9:
U1 N1
▪Lần 1: = (1)
20 N 2
U1 N1
▪Lần 2: = (2)
25 N 2 +60
25 N 2+60
Từ (1) và (2) ta có: = ⇒ N2 = 240 vòng
20 N2
U N1
▪Lần 3: = (3)
X 150
X 150
Từ (1) và (3) ⇒ = ⇒ 12,5 (V)
20 240
Bài 10:
U 1 N 1 150
▪Ta có: = = ⇒ U2 = 2U1 = 200 V
U 2 N 2 300
▪Mà: ZL = ω.L = 100(Ω) và R = 100Ω
 Tổng trở Z = √ R +Z L = 100√ 2Ω

2 2
U 200
▪Ta có cường độ dòng điện hiệu dụng trong mạch: I = = =√ 2 (A)
Z 100 √ 2
▪Công suất P = I2.R = 2.100 = 200 W
Bài 11:
U 1 n1 25
▪Ta có: = ⇒ U3 = (V)
U 3 n2 6
▪Áp dụng định luật bảo toàn năng lượng: P1 = P2 + P3 ⇒ U1.I1 = U2.I2 + U3.I3
25
10.0 ,5+ .1 , 2
 Cường độ dòng điện: I1 = 6 = 0,045A
220
Bài 12:
N 1 I2 IM
▪Công suất của động cơ: PM = 150 = 25.IM.0,8 ⇒ IM = 7,5A mà = = =6
N 2 I1 I1
 Cường độ dòng điện của cuộn sơ cấp: I1 = 1,25A

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 371 -
Bài 13:
U1 N1
▪Ta có: = ⇒ U 2=10(V ) mà Pd = I2.U2 ⇒ I2 = 2,5A
U2 N2
P2 25
▪Vì hiệu suất của máy biến áp: H1 = = = 0,95 ⇒ I1 = 0,263(A)
P 1 U 1 I1
Bài 14:
N 1 U1
▪Máy hạ áp: k = = > 1 ⇒ N1 > N2
N 2 U2
U1 N1 N1
▪Ta có = = k ⇒ U1 = .U2 (1)
U2 N2 N2
U 1 N 1 −n
▪Khi giảm bớt số vòng dây ở hai đầu đi n vòng: = (2)
U 2 N 2 −n
n
1−
N 1 . U 2 N 1−n U 2 N 1 . N 2−n . N 2 N1
▪Thay (1) vào (2) ta có: = ⇒ '= =
N 2 . U 2 N 2−n U 2 N 1 . N 2−n . N 1 1− n
'
N2
U2 '
▪Vì N1 > N2 ⇒ ' > 1 ⇒ U2 > U 2 giảm
U 2
Bài 15:
√
▪Ta có cảm kháng ZL = ω.L = 40Ω. Tổng trở toàn mạch Z = r +Z L =¿ 50(Ω)
2 2
U 1 220
▪Cường độ dòng điện: I1 = = = 4,4A
Z1 50
 Điện áp UL=176V
UL N1
▪Ta có: = ⇒ U2 = 8,8(V)
U2 N2
Bài 16:
N 1 U1
▪Máy hạ áp: k = = > 1 ⇒ N1 > N2
N 2 U2
U1 N1 N1
▪Ta có = = k ⇒ U1 = .U2 (1)
U2 N2 N2
U 1 N 1 +n
▪Khi tăng số vòng dây ở 2 cuộn lên n vòng: = (2)
U ' 2 N 2 +n
n
1+
N 1 . U 2 N 1+ n U 2 N 1 . N 2 +n . N 2 N1
▪Thay (1) vào (2) ta có: = ⇒ '= =
N 2 . U 2 N 2+ n U 2 N 1 . N 2 +n . N 1 1+ n
'
N2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 372 -

U2
▪Vì N1 > N2 ⇒ ' < 1 ⇒ U2 < U '2 tăng
U 2
Bài 17:
U 1 N 1 I2
Ta có: = = = 3 ⇒ U2 = 40 (V ) và I2 = 18(A)
U 2 N 2 I1
Bài 18:
U 1 N 1 220 2200
Ta có: = ⇒ = ⇒ U2 = 12(V)
U 2 N 2 U 2 120
Bài 19:
N1 I2
▪Ta có hệ số biến áp k = = 10 =
N2 I1
▪Mà công suất của động cơ là PM = 120 = 25.I2.0,8 ⇒ I2 = 0,6(A)
▪Cường độ dòng điện I1 = 0,6(A)
Bài 20:
▪Ta có: U2 = 220(V)
▪U1 = 110(V)→300(V) và N1+N2 = 200 vòng
U 1 N 1 110 N1
▪Khi U1 = 110(V) thì = ⇒ = ⇒ N1 = 67 vòng
U 2 N 2 220 200−N 1
⇒ N2 = 133vòng
U 1 N 1 330 N1
▪Khi U1 = 330(V) thì = ⇒ = ⇒ N1 = 120 vòng
U 2 N 2 220 200−N 1
⇒ N2 = 80vòng
▪Như vậy N1 từ 67 vòng đến 120 vòng và N2 từ 80 vòng đến 133 vòng
Bài 21:
U 1 N 1−2n 100−20 5
Ta có: = = = ⇒ U2 = 9,37V
U2 N2 150 U2
Bài 22:
▪Ta có: N2 = 2.N1 và ZL=ω.L=1000(Ω) và r=1000Ω
2 2 2 U
▪Mà U =U r + U L và Ur = UL ⇒ UL =
√2
UL N1 1
▪Ta có = = ⇒ U2 = U√ 2
U2 N2 2
Bài 23:
U1 N1 U2
▪Ta có: = ⇒ U2 = 11(V) ⇒ I2 = = 1(A)
U2 N3 R1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 373 -

U1 N1 U3
▪Và: = ⇒ U3 = 22(V) ⇒ I3 = = 0,5(A)
U3 N2 R2
▪Bảo toàn công suất: P1 = P2 + P3 ⇒ U1.I1 = U2.I2 + U3.I3 ⇒ I1 = 0,1(A)
Bài 24:
U1 N1
▪Ta có = = 10 ⇒ U L = 22V và U r = I2.r2 = 8(V)
U2 N2 2 2
▪Điện áp giữa hai đầu cuộn dây: U2 = 22 – 8 = 14(V)
Bài 25:
U 1 N 1 240 192
▪Ta có ban đầu: = = = ⇒ N2 = 96 vòng
U 2 N 2 120 N 2
U1 240 192 '

▪Lúc sau: '
= = ' ⇒ N 2 = 100 vòng
U 2
125 N 2
 Phải quấn thêm ΔN = 100 - 96 = 4vòng

Bài 26:
U1 N1
▪Ta có: = = 10 ⇒ U L = 22(V) = I(r2+R)
UL N2
2
2
⇒ I = 10(A) Điện áp hiệu dụng giữa hai đầu cuộn thứ cấp là UR = I.R = 20(V)
Bài 27:
2 2
2 P 1 2 P 1
▪Ta có: Δ P hp1=I . R= 2 2
. R ∼ 2 và Δ P hp2=I . R= 2 2 . R ∼ 2
U 1 cos φ U1 U 2 cos φ U2
▪Lập tỉ số:
Δ Php 1 U 1 2
=
Δ Php 2 U 2 ( )
⇒ Δ Php 2=
Δ P hp1
4
⇒ Giảm 4 lần
Bài 28:
P
▪Ta có: I = = 125(A)
U .cos φ
▪Công suất hao phí là: ΔPhp = I2.r = 62,5kW
Δ Php
▪Phần trăm công suất bị mất mát là: =¿ 12,5%
P
Bài 29:
2 2
P .R P .R
▪Ta có công suất hao phí: Δ P hp1= 2 2
(1) và Δ P hp2= 2 2
(2)
U 1 cos φ U 2 cos φ
2
Δ Php 2 1 U 1 U 1 1 N 1
▪Lập tỉ số (2) chia (1): = = ⇒ = =
Δ Php 1 k U 22 U 2 √ k N 2
Bài 30:
P
▪Ta có công suất cần truyền đi: P = U.I ⇒ I =
U
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 374 -
2
P .R
▪Công suất hao phí trên đường dây tải là: Php = I2.R = 2
U
Bài 31:
P
▪Ta có dòng điện trên đường dây: P = U.I.cosφ ⇒ I = = 40(A)
U .cos φ
 Công suất hao phí trên đường dây là: Php = I2.R = 402.20 = 32kW
Bài 32:
P
▪Ta có dòng điện trên đường dây là: P = U.I ⇒ I = = 25(A)
U
P−Php 200000−10000
▪Hiệu suất truyền tải là: H = = = 95%
P 200000
Bài 33:
P
▪Ta có dòng điện trên đường dây là: P = U.I.cosφ ⇒ I = = 50(A)
U .cos φ
Bài 1:
▪Với điện áp U1 = 2kV thì hiệu suất truyền tải là H1 = 80%
▪Với điện áp U2 =? thì hiệu suất truyền tải là H2 = 95%
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R

▪Ta có hiệu suất truyền tải: H1 = =1− 2 2 và H2 = =1− 2 2
P1 U 1 .cos φ P2 U 2 .cos φ
▪Lập tỉ số:
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒
1−H 2 P 2 . U 21 U 1
=
√
1−H 1
1−H 2
 Điện áp ở nhà máy điện là: U2 = U1.

√ 1−H 1
1−H 2
=¿ 4kV
Bài 2:
P
▪Ta có dòng điện trên đường dây là: P = U.I.cosφ ⇒ I = = 100(A)
U .cos φ
N 1 I2 1
▪Mà = = ⇒ I2 = 10(A) là cường độ dòng điện truyền đi.
N 2 I 1 10
 Công suất hao phí trên đường dây là: Php = I2.R = 102.4 = 0,4kW
Bài 3:
2.1
▪Ta có: R = ρ. =¿ 6(Ω)
S
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 375 -

P
U .cos φ
Bài 4:
' '
U1 I2 '
▪Tại máy hạ áp: '
= '
⇒ I 1=¿ 10(A)
U 2 I 1
'
▪Điện áp hao phí trên đường dây: ΔU = I 1 .R = 200(V)
'
▪Điện áp giữa hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng áp là: U2 = ΔU+U 1 = 2200(V)
Bài 5:
▪Ta có công suất hao phí trên đường dây: ΔP = I2.R = 502.40 = 100kW
▪Mà: ΔP = 5%PB = 0,05.PB
100
▪Công suất tiêu thụ tại B bằng: PB = = 2MW
0 , 05
Bài 6:
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R
▪Hiệu suất truyền tải: H1 = =1− 2 2 và H2 = =1− 2 2
▪Lập tỉ số:
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒
1−H 2 P 2 . U 21 U 1
=
1−H 1
1−H 2 √
√ 1−H 1
1−H 2
=¿ 18kV
Bài 7:
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R
▪Hiệu suất truyền tải: H1 = =1− 2 2 và H2 = =1− 2 2
▪Lập tỉ số:
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒ =
1−H 2 P 2 . U 1 U 1
2
1−H 1
1−H 2 √
 Hiệu suất truyền tải H2 = 90%
Bài 8:
P
U .cos φ
4320 kWh
▪Công suất hao phí là: Php = = 200kW
24 h
 Công suất hao phí trên đường dây là: Php = I2.R ⇒ R = 4,5(Ω)
Bài 9:
P
U .cos φ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 376 -

▪Mà công suất hao phí: Php ≤ 10%P = 106 (W)
P hp
 Điện trở trên dây là: R ≤ 2 = 16(Ω)
I
Bài 10:
480 kWh
▪Công suất hao phí trên đường dây là: Php = = 20kW
24 h
P−Php 200−20
▪Hiệu suất truyền tải điện năng: H = = = 90%
P 200
Bài 11:
P
▪Ta có công suất truyền tải: P = U.I.cosφ ⇒ I = = 4444,4(A)
U .cos φ
▪Công suất hao phí Php < 5%.P ⇒ I2.R < 0,05.200.106 ⇒ R < 0,51(Ω)
Bài 12:
U 1 24 N 1
▪Lúc đầu: = = (1)
U2 8 , 4 N2
U1 N1
▪Lần 2: = (2)
15 (N 2 +55)
15 N 2 +55 '
U1 N1
▪Từ (1) và (2) ⇒ = ⇒ N2 = 70 vòng N 2=125 vòng mà = (3 ' )
8 ,5 N2 12 N ' 2
'
12 N 2
= ⇒ N ' 2 = 100 vòng
8 , 4 70
 Số vòng dây phải giảm là 25 vòng
Bài 13:
U1 N1
▪Lúc đầu: = (1)
50 N 2
U1 N1
▪Lần 2: = (2)
U N 2−100
U1 N1
▪Lần 3: = (3)
2.U N 2 +100
N 1+100
Từ (2) và (3) ⇒ 2= ⇒ N2=300
N 2 −100
U1 N 1
▪Lần 4: =
U 2 900
U 2 900
⇒ = ⇒ U2 = 150(V)
50 300
Bài 14:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 377 -

N2
▪Dự định: k = = 0,5
N1
U N2
▪Lúc đầu: = = 0,43 (1)
U2 N1
U N 2 +26
▪Lần 2: '
= = 0,45 (2)
U2 N1
N2 0 , 45
▪Từ (1) và (2): ⇒ = ⇒ N2 = 559 vòng N1 = 1300 vòng
N 2+ 26 0 , 43
N2 1
▪Theo dự định: = ⇒ N2 = 650 vòng
N1 2
▪Số vòng cần quấn thêm là 91 vòng
Bài 15:
U1 N1
▪Lúc đầu: =2= (1)
U2 N2
U1 N1
▪Cuộn sơ cấp có x vòng dây bị nối tắt: =2 ,5= (2)
U2
'
N 2 −x
U1 N1
▪Khi quấn thêm vào cuộn thứ cấp 135 vòng thì: =1, 6= (3)
U
″
2
N 2−x+ 135
1 2 N 2−x
▪Lập tỉ số: ⇒ = ⇒ N2 = 5.x, thay vào (3)
2 2 ,5 N2
(1) 2 4 x +135
▪Lập tỉ số ⇒ = ⇒ x = 60 (vòng)
(3) 1 , 6 5x
Bài 16:
U1 N 1 U 1 N 1−n
▪Lúc đầu: = (1) Lần 2: = (2)
200 N 2 25 N2
U 1 N 1 +2 n U 1 N 1 +n
▪Lần 3: = (3) Lần 4: = (4)
25 N2 U2 N2
1 300 N1
▪Lấy ⇒ = ⇒ N1 = 3.n
2 200 N 1−n
(1) U 2 3 n
▪Thay vào (1) và (4) ⇒ = ⇒ U2 = 150 V
(4) 200 4 n
Bài 17:
N1
▪Dự định: =2 (1)
N2
'
U1 N2
▪Lúc sau: = = 0,04 (2)
U2 N1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 378 -

' '
U 2 N 2 +20
▪Sau khi quấn thêm vào thứ cấp 20 vòng: = = 0,46
U1 N1
'
N2 22 '
▪Từ (2) và (3) ⇒ '
= ⇒ N 2 = 440 vòng ⇒ N1 = 1000 vòng
N +20
2
23
N1
⇒ = N2 = 500 vòng
2
⇒ ΔN = 500 – 400 + 20 = 40 vòng
Bài 18:
6
P 22.1 0
▪Cường độ dòng điện trên dây: I = = = 200A
U 110.1 03
▪Công suất hao phí: ΔPhp = I2.R ≤ 10%P = 0,1P

6
0 ,1.22 .1 0
▪Điện trở của dây dẫn: R ≤ 2
=¿ 55Ω
20 0
−8 3
2L 1, 7.1 0 .2.50 .1 0
▪Mà: R = ρ. ≤ 55 ⇒ S ≥
S 55
2
π .d 17
▪Mà tiết diện của dây là S = ≥ ⇒ d ≥ 6,27mm
4 550000
Bài 19:
▪Ta có công suất hao phí là 25% thì hiệu suất truyền tải là H1 = 75%
▪Công suất hao phí là 1% thì hiệu suất truyền tải là H = 99%
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R

▪Ta có hiệu suất truyền tải H1 = =1− 2 2 và H2 = =1− 2 2
▪Lập tỉ số
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒ =
1−H 2 P 2 . U 1 U 1
2
1−H 1 . H 1
1−H 2 . H 2√= 4,35
Bài 20:
P
U .cos φ
▪Mà theo bài độ giảm điện áp không quá 20V ⇒ ΔU = I.R ≤ 20 V⇒ R ≤ 0,4Ω
2. I
▪Ta có: R = ρ. ≤ 0,4 ⇒ S ≥ 1,4cm2
S
Bài 21:
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R
▪Lập tỉ số:
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒ =
1−H 2 P 2 . U 1 U 1
2
1−H 1
1−H 2 √
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 379 -

√ 1−H 1
1−H 2
=¿ 18kV
Bài 22:
480 kWH
▪Công suất hao phí là: Php = = 20kW
24 h
P−Php
▪Hiệu suất truyền tải: H1 = = 0,9 = 90%
P
▪Để hiệu suất truyền tải bằng H2 = 100 - 2,5 = 97,5% thì:
I1 U2
= =
I2 U1 √
1−H 1 I 1 I1
⇒ = 2 ⇒ I2 = ⇒ Giảm 2 lần
1−H 2 I 2 2
Bài 23:
P 1−Δ Php 1 P1 . R P 2−Δ Php 2 P2 . R
▪Lập tỉ số:
1−H 1 P1 . U 22 U 2
= ⇒
1−H 2 P 2 . U 21 U 1
=
√
1−H 1
1−H 2
=¿ 2
⇒ U2 = 2.U
CHỦ ĐỀ 18: MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ ĐỘNG CƠ ĐIỆN.
1. Nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều
▪Tạo ra dòng điện xoay chiều bằng máy phát điện dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ:
▪Từ thông: Φ=NBScos(ωt+φ) = Φ0cos(ωt+φ)
−d Φ
▪Suất điện động: e= = -Φ = ωNBScos(ωt+φ) = E0cos(ωt+φ-π).
dt
2. Tần số của dòng điện xoay chiều:
▪Máy phát có một cuộn dây và một nam châm (gọi là một cặp cực) và rôto quay 11 vòng trong một giây
thì tần số dòng điện là f=n. Máy có p cặp cực và rôto quay n vòng trong một giây thì f=np.
Chú ý:
+ Vì f tỉ lệ với n nên ω, E, ZL cũng tỉ lệ với n, còn Zc tỉ lệ nghịch với n.
+ Khi bỏ qua điện trở các cuộn dây của máy phát xoay chiều 1 pha thì U=E=I.Z nên lúc này U cũng tỉ lệ
với n.
3. Máy phát điện xoay chiều ba pha:
2π 2π
e1 = E0cosωt; e2 = E0cos(ωt- ); e3 = E0cos(ωt+ )
3 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 380 -

Chú ý: Khi suất điện động ở một pha đạt cực đại (e 1=E0 ) và hướng ra ngoài thì các suất điện động kia đạt
−E0
giá trị: e2 = e3 = và hướng vào trong.
2
4. Đối với động cơ điện ba pha, các bài toán thường liên quan đến công suất:
Công suất tiêu thụ trên động cơ điện: Pco + I2r = U.Icosφ.
A Trong đó:
Pcó ích =
t
A: Công cơ học (công mà động cơ sản ra) ĐV: kWh
2
Phao phí = R.I
Pcó ích: (công suất mà động cơ sản ra) ĐV: kW
Ptoan phan =Ui cosφ
t: thời gian ĐV: h
Ptoan phan=P hao phí + Pco ich
R: điện trở dây cuốn ĐV: Ω
Ptoan phan−P co ich
H= .100 % Phao phí: công suất hao phí ĐV: kW
Ptoan phan
Ptoanphan: công suất toàn phần (công suất tiêu thụ của động cơ)
ĐV: kW
cosφ: Hệ số công suất của động cơ
U: Điện áp làm việc của động cơ. ĐV: V
I: Dòng điện hiệu dụng qua động cơ. ĐV: A
II. BÀI TẬP

Bài 1: Phát biểu nào sau đây về động cơ không đồng bộ ba pha là sai?
A. Hai bộ phận chính của động cơ là rôto và stato.

B. Bộ phận tạo ra từ trường quay là stato.
C. Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng là dựa trên hiện tượng điện từ.
D. Có thể chế tạo động cơ không đồng bộ ba pha với công suất lớn.
Bài 2: Một động cơ không đồng bộ ba pha hoạt động bình thường khi hiệu điện thế hiệu dụng giữa hai đầu
mỗi cuộn dây là 100 V. Trong khi đó chỉ có một mạng điện xoay chiều ba pha do một máy phát ba pha tạo
ra, suất điện động hiệu dụng ở mỗi pha là 173 V. Để động cơ hoạt động bình thường thì ta phải mắc theo
cách nào sau đây?
A. Ba cuộn dây của máy phát theo hình tam giác, ba cuộn dây của động cơ theo hình sao.
B. Ba cuộn dây của máy phát theo hình tam giác, ba cuộn dây của động cơ theo tam giác.
C. Ba cuộn dây của máy phát theo hình sao, ba cuộn dây của động cơ theo hình sao.
D. Ba cuộn dây của máy phát theo hình sao, ba cuộn dây của động cơ theo hình tam giác.
Bài 3: Một động cơ không đồng bộ ba pha hoạt động bình thường khi điện áp hiệu dụng giữa hai đầu mỗi
cuộn dây là 220 V. Trong khi đó chỉ có một mạng điện xoay chiều ba pha do một máy phát ba pha tạo ra,
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 381 -

suất điện động hiệu dụng ở mỗi pha là 127 V. Để động cơ hoạt động bình thường thì ta phải mắc theo cách
nào sau đây?
A. Ba cuộn dây của máy phát theo hình tam giác, ba cuộn dây của động cơ theo hình sao.
B. Ba cuộn dây của máy phát theo hình tam giác, ba cuộn dây của động cơ theo tam giác.
C. Ba cuộn dây của máy phát theo hình sao, ba cuộn dây của động cơ theo hình sao.
D. Ba cuộn dây của máy phát theo hình sao, ba cuộn dây của động cơ theo hình tam giác.
Bài 4: Người ta có thể tạo ra từ trường quay bằng cách cho
A. nam châm vĩnh cửu hình chữ U quay đều quanh trục đối xứng của nó.
B. dòng điện xoay chiều chạy qua nam châm điện.
C. dòng điện xoay chiều một pha chạy qua ba cuộn dây của stato của động cơ không đồng bộ ba pha.
D. dòng điện một chiều chạy qua nam châm điện.
Cảm ứng từ do cả ba cuộn dây gây ra tại tâm stato của động cơ không đồng bộ ba pha, khi có dòng điện
xoay chiều ba pha đi vào động cơ có
A. độ lớn không đổi. B. phương không đổi.
C. hướng quay đều. D. tần số quay bằng tần số dòng điện.
Bài 6: Gọi B0 là cảm ứng từ cực đại của một trong ba cuộn dây ở động cơ không đồng bộ ba pha khi có dòng
điện vào động cơ. Cảm ứng từ do cả ba cuộn dây gây ra tại tâm stato có giá trị
A. B=0. B. B=B0. C. B=1,5B0. D. B=3B0.
Bài 7: Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ ba pha dựa trên hiện tượng
A. cảm ứng điện từ.

B. tự cảm.
C. cảm ứng điện từ và lực từ tác dụng lên dòng điện.
D. tự cảm và lực từ tác dụng lên dòng điện.
Bài 8: Thiết bị nào sau đây có tính thuận nghịch?
A. Động cơ không đồng bộ ba pha. B. Động cơ không đồng bộ một pha.

C. Máy phát điện xoay chiều một pha. D. Máy phát điện một chiều.
Bài 9: Trong các máy phát điện xoay chiều một pha
A. bộ góp điện được nối với hai đầu của cuộn dây stato.
B. phần tạo ra suất điện động cảm ứng là sta- to.
C. phần tạo ra từ trường là rôto.
D. suất điện động của máy tỉ lệ với tốc độ quay của rôto.
Bài 10: Đối với máy phát điện xoay chiều
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 382 -

A. biên độ của suất điện động tỉ lệ với số cặp của nam châm.
B. tần số của suất điện động tỉ lệ với số vòng dây của phần ứng.
C. dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện ở các cuộn dây của phần ứng.
D. cơ năng cung cấp cho máy được biến đổi hoàn toàn thành điện năng.
Bài 11: Máy phát điện xoay chiều một pha và ba pha giống nhau ở điểm nào?
A. Đều có phần ứng quay, phẩn cảm cố định.

B. Đều có bộ góp điện để dẫn điện ra mạch ngoài.
C. Đều có nguyên tắc hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.
D. Trong mỗi vòng dây của rôto, suất điện động của máy đều biến thiên tuần hoàn hai lần.
Bài 12: Nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều một pha dựa vào
A. hiện tượng tự cảm. B. hiện tượng cảm ứng điện từ.

C. khung dây quay trong điện trường. D. khung dây chuyển động trong từ trường.
Bài 13: Đối với máy phát điện xoay chiều một pha
A. dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện ở các cuộn dây của phần ứng.
B. tần số của suất điện động tỉ lệ với số vòng dây của phần ứng.
C. biên độ của suất điện động tỉ lệ với số cặp cực từ của phần cảm.
D. cơ năng cung cấp cho máy được biến đổi tuần hoàn thành điện năng.
Bài 1: Máy phát điện xoay chiều một pha có p cặp cực, số vòng quay của rôto là n (vòng/phút) thì tần số
dòng điện xác định là:
np 60 n
A. f=np B. f=60np C. f= D. f=
60 p
Bài 2: Cho máy phát điện có 4 cặp cực, tần số là f=50 Hz, tìm số vòng quay của rôto?
A. 25 vòng/s. B. 50 vòng/s. C. 12,5 vòng/s. D. 75 vòng/s.

Bài 3: Khi n=360 vòng/phút, máy có 10 cặp cực thì tần số của dòng điện mà máy phát ra là bao nhiêu?
A. 60 Hz. B. 30 Hz. C. 90 Hz. D. 120 Hz.

Bài 4: Một máy phát điện có hai cặp cực rôto quay với tốc độ 3000 vòng/phút, máy phát điện thứ hai có 6
cặp cực. Hỏi máy phát điện thứ hai phải có tốc độ là bao nhiêu thì hai dòng điện do các máy phát ra hòa vào
cùng một mạng điện?
A. 150 vòng/phút. B. 300 vòng/phút. C. 600 vòng/phút. D. 1000 vòng/phút.
Bài 5: Rôto của máy phát điện xoay chiều là một nam châm có 3 cặp cực, quay với tốc độ 1200 vòng/phút.
Tần số của suất điện động do máy tạo ra là
A. f=40 Hz. B. f=50 Hz. C. f=60 Hz. D. f=70 Hz.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 383 -

Bài 6: Stato của một động cơ không đồng bộ ba pha gồm 6 cuộn dây, cho dòng điện xoay chiều ba pha tần số
50 Hz vào động cơ. Từ trường tại tâm của stato quay với tốc độ bằng bao nhiêu?
Bài 7: Stato của một động cơ không đồng bộ ba pha gồm 9 cuộn dây, cho dòng điện xoay chiều ba pha tần số
50 Hz vào động cơ. Rôto lồng sóc của động cơ có thể quay với tốc độ nào sau đây?
Bài 8: Một máy phát điện xoay chiều 1 pha có rôto gồm 4 cặp cực, muốn tần số dòng điện xoay chiều mà
máy phát ra là 50 Hz thì rôto phải quay với tốc độ là bao nhiêu?
Bài 1: Phần ứng cùa một máy phát điện xoay chiều có 200 vòng dây giống nhau. Từ thông qua một vòng dây
có giá trị cực đại là 2 mWb và biến thiên điều hoà với tần số 50 Hz. Suất điện động của máy có giá trị hiệu
dụng là bao nhiêu?
A. E=88858 V. B. E=88,858 V. C. E=12566 V. D. E=125,66 V.
Bài 2: Một máy phát điện mà phần cảm gồm hai cặp cực từ quay với tốc độ 1500 vòng/phút và phần ứng
gồm hai cuộn dây mắc nối tiếp, có suất điện động hiệu dụng 220 V, từ thông cực đại qua mỗi vòng dây là 5
mWB. Mỗi cuộn dây gồm có bao nhiêu vòng?
A. 198 vòng. B. 99 vòng. C. 140 vòng. D. 70 vòng
Bài 3: Chọn câu đúng trong các phát biểu sau đây?
A. Dòng điện xoay chiều một pha chỉ có thể do máy phát điện xoay chiều một pha tạo ra.
B. Suất điện động của máy phát điện xoay chiều tỉ lệ với số vòng dây của phần ứng.
C. Dòng điện do máy phát điện xoay chiều tạo ra luôn có tần số bằng số vòng quay của rôto trong ls.
D. Chỉ có dòng xoay chiề ba pha mới tạo ra từ trường quay.
Bài 4: Một động cơ không đồng bộ ba pha mắc theo kiểu tam giác vào mạch ba pha có điện áp pha là 220V.
Công suất điện của động cơ là 6 kW, hệ số công suất của động cơ là 0,8. Cường độ dòng điện chạy qua mỗi
cuộn dây của động cơ bằng:
A. 11,36 mA. B. 136A. C. 11,36A. D. 11,63A.
Bài 5: Một mạng điện 3 pha mắc hình sao, điện áp giữa hai dây pha là 220 V. Điện áp giữa một dây pha và
dây trung hoà nhận giá trị nào?
A. 381 V. B. 127 V. C. 660 V. D. 73 V.
Bài 6: Một động cơ không đồng bộ ba pha được mắc theo hình sao và mắc vào mạng điện ba pha hình sao
10
với điện áp pha hiệu dụng 220 V. Động cơ đạt công suất 3 kW và có hệ số công suất cosφ¿ . Tính cường
11
độ dòng điện hiệu dụng qua mỗi cuộn dây của động cơ.
A. 10A B. 5A. C. 2,5A D. 2,5A.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 384 -
Bài 7: Trong mạng điện ba pha mắc hình sao, các tải tiêu thụ giống nhau. Một tải tiêu thụ có điện trở là 10 Ω,
cảm kháng là 20 Ω. Cường độ hiệu dụng của dòng điện qua mỗi tải là 6A. Công suất của dòng điện 3 pha
nhận giá trị là
A. 1080 W. B. 360 W. C. 3504,7 W. D. 1870 W.
Bài 1: Trong mạng điện ba pha mắc hình sao, các tải tiêu thụ giống nhau. Một tải tiêu thụ có điện trở là 10 Ω ,
cảm kháng là 20 Ω. Cường độ hiệu dụng của dòng điện qua mỗi tải là 6A. Điện áp giữa hai dây pha có giá trị
bao nhiêu?
A. 232 V. B. 240 V. C. 510 V. D. 208 V.
Bài 2: Một máy phát điện xoay chiều ba pha mắc hình sao có điện áp pha là 120 V. Tải của các pha giống
nhau và mỗi tải có điện trở thuần 24 Ω, cảm kháng 30 Ω và dung kháng 12 Ω (mắc nối tiếp). Công suất tiêu
thụ của dòng ba pha là
A. 384 W. B. 238 W. C. 1,152 kW. D. 2,304 kW.
Bài 3: Phần cảm của một máy phát điện xoay chiều có 2 cặp cực và quay 25 vòng/s tạo ra ở hai đầu một điện
áp có trị hiệu dụng U=120 V. Tần số dòng điện xoay chiều là
A. 25 Hz. B. 100 Hz. C. 50 Hz. D. 60 Hz.
Bài 4: Phần cảm của một máy phát điện xoay chiều có 2 cặp cực và quay 25 vòng/s tạo ra ở hai đầu một điện
áp có trị hiệu dụng U=120 V. Dùng nguồn điện này mắc vào hai đầu một đoạn mạch điện gồm cuộn dây có
điện trở hoạt động R=10 Ω, độ tự cảm L=0,159 H mắc nối tiếp với tụ điện có điện dung C=159μF. Công suất
tiêu thụ của mạch điện bằng:
A. 14,4 W. B. 144 W. C. 288 W. D. 200 W.
Bài 5: Một máy phát điện xoay chiều ba pha mắc hình sao có điện áp giữa dây pha và dây trung hoà là 220
V. Điện áp giữa hai dây pha bằng:
A. 220 V. B. 127 V. C. 220 V. D. 380 V.
Bài 6: Một máy phát điện xoay chiều ba pha mắc hình sao có điện áp giữa dây pha và dây trung hoà là 220V.
Mắc các tải giống nhau vào mỗi pha của mạng điện, mỗi tải gồm cuộn dây thuần cảm có cảm kháng 8Ω và
điện trở thuần 6Ω. Cường độ dòng điện qua các dây pha bằng
A. 2,2A B. 38A C. 22A D. 3,8A
Bài 7: Một máy phát điện xoay chiều ba pha mắc hình sao có điện áp giữa dây pha và dây trung hoà là 220
V. Mắc các tải giống nhau vào mỗi pha của mạng điện, mỗi tải gồm cuộn dây thuần cảm có cảm kháng 8Ω
và điện trở thuần 6Ω. Cường độ dòng điện qua dây trung hoà bằng
A. 22A B. 38A C. 66A D. 0A
Bài 8: Một máy phát điện xoay chiểu ba pha mắc hình sao có điện áp giữa dây pha và dây trung hoà là 220
V. Mắc các tải giống nhau vào mỗi pha của mạng điện, mỗi tải gồm cuộn dây thuần cảm có cảm kháng 8Ω
và điện trở thuần 6Ω. Công suất của dòng điện ba pha bằng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 385 -
A. 8712 W. B. 8712 kW. C. 871,2 W. D. 87,12 kW.
Bài 9: Một động cơ điện mắc vào mạng điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng 220 V tiêu thụ công suất 2,64
kW. Động cơ có hệ số công suất 0,8 và điện trở thuần 2Ω. Cường độ dòng điện qua động cơ bằng
A. 1,5A B. 15A C. 10A D. 2A
Bài 10: Một động cơ điện mắc vào mạng điện xoay chiều có điện áp hiệu dụng 220 V tiêu thụ công suất 2,64
kw. Động cơ có hệ số công suất 0,8 và điện trở thuần 2Ω. Hiệu suất của động cơ bằng:
A. 85%. B. 90%. C. 80%. D. 83%.
Bài 11: Một máy phát điện xoay chiều một pha có rôto là một nam châm điện có một cặp cực quay đều với
tốc độ n (bỏ qua điện trở thuần ở các cuộn dây phần ứng). Một đoạn mạch RLC được mắc vào hai cực của
máy. Khi rôto quay với tốc độ n1=30vòng/s thì dung kháng tụ điện bằng R; còn khi rôto quay với tốc độ
n2=40vòng/s thì điện áp hiệu dụng trên tụ điện đạt giá trị cực đại. Để cường độ hiệu dụng qua mạch đạt giá
trị cực đại thì rôto phải quay với tốc độ:
A. 120 vòng/s B. 50 vòng/s C. 34,6 vòng/s D. 24 vòng/s
Bài 1:
▪Suất điện động của máy phát điện là: E0 = N.ω.Φol = 125,66 V
E0
⇒ Suất điện động của máy có giá trị hiệu dụng là: E = = 88,85 (V)
√2
Bài 2:
▪Ta có suất điện động cực đại của máy là: E0 = Е.√ 2 = 220√ 2V
n . p 2.1500
▪Tần số của dòng điện xoay chiều là: f¿ = =¿50 Hz⇒ Tần số góc ω=100π(rad/s)
60 60
E0
▪Từ thông tổng cộng là: Φ0 = = 1 WB
ω
0 , 99
⇒ Tổng số vòng dây là: N = −3 = 198 (vòng)
5.10
N
⇒ Số vòng của mỗi cuộn dây là: N1 cuộn = = 99 (vòng)
2
Bài 3:
▪Suất điện động của máy phát điện xoay chiều tỉ lệ với số vòng dây của phần ứng
▪Vì E0=ω.Φ0 mà Φ0=N.B.S với N là số vòng dây của phần ứng
Bài 4:
▪Vì mắc theo kiểu tam giác nên: Ud=Up= 220 V
▪Vì có 3 cuộn dây nên: P = 3.P1 cuộn ⇒ P1 cuộn = 2000 (W)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 386 -

▪Áp dụng công thức: P1 cuộn = 2000 = U.I.cosφ ⇒ I = 11,36 (A)
Bài 5:
▪Ta có điện áp giữa 2 dây pha là Ud = 220 V
Ud
▪Vì mắc hình sao nên: Ud = √ 3Up ⇒ Up = = 127(V)
√3
Bài 6:
▪Công suất của động cơ: P = 3.P1 cuộn ¿ 3 kW ⇒ P1 cuộn ¿ 1000 (W)
▪Áp dụng công thức: P1 cuộn =U.I.cosφ⇒I=5 (A)
Bài 7:
▪Ta có công suất của dòng điện 3 pha: P = 3.P1 cuộn = 3.I2.R = 3.62.10 = 1080 (W)
D. VỀ ĐÍCH: VẬN DỤNG CAO

Bài 1:
R 10 1
▪Ta có hệ số công suất: cosφ = = = .
√ R + Z √1 0 +20
2 2
L
2 2
√5 Công suất của 1 cuộn dây:
▪P1 cuộn = 360(W) = U.I.cosφ ⇒ Up = 134,16 (V). Điện áp dây là: Ud = Up√ 3=¿ 232,37(V)
Bài 2:
R
▪Hệ số công suất của mạch: cosφ = =¿ 0,8
√ 2
R + ( Z L−Z C )
2
2
U
▪Công suất của dòng ba pha: P = 3.P1 cuộn = 3. .cos2φ = 1152 (W)
R
Bài 3:
Tần số của dòng điện xoay chiều: f=n.p=50 (Hz)

Bài 4:
▪Tần số của dòng điện xoay chiều f=50(Hz)⇒ω=100π(rad/s). Cảm kháng ZL=ω.L=50Ω; Dung kháng
R 1
ZC=20Ω. Hệ số công suất của mạch điện: cosφ = =
√ R +( Z −Z
2
L C
2
) √10
2
U
▪Công suất: P = .cos2φ = 144 (W)
R
Bài 5:
Ta có: Up=220(V) Mắc hình sao thì Ud = Up√ 3 = 220. √ 3 = 380(V)

Bài 6:
▪Tổng trở của mỗi pha là: Z = √R +Z

2 2
L = 10(Ω)
U
▪Cường độ dòng điện qua dây pha bằng: I = = 22 A
Z
Bài 7:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 387 -

Vì đây là tải đối xứng nên: i trung hòa = 0
Bài 8:
▪Tổng trở của mỗi pha là: Z = √R +Z 2 2

L = 10(Ω)
U
▪Cường độ dòng điện qua dây pha bằng: I = = 22 A
Z
▪Công suất của dòng điện ba pha là: P = 3.P1 cuộn = 3.I2.R = 8712 (W)
Bài 9:
Cường độ dòng điện qua động cơ: P = U.I.cosφ ⇒ I=15 (A).

Bài 10:
▪Cường độ dòng điện qua động cơ: P=U.I.cosφ ⇒ I=15 (A).
⇒ Công suất hao phí của động cơ: Php=I2.R=450 W

P−Php 2640−450
▪Hiệu suất của động cơ: H = = .100% = 83%
P 2640
Bài 11:
▪Sử dụng phương pháp chuẩn hóa số liệu:
1
▪Vì n ∼ f ∼ ω ∼ U ∼ ZL ∼ nên ta có bảng sau:
ZC
Tốc độ quay U ZL ZC R
n = n1 = 30 1 1 x x
4 4 3
n = n2 = n1 .x x
3 3 4
n = n3 = kn1 K K k.x x
▪Khi n = n1 thì ZC = R = x
4 3
. x
U . ZC 3 4 1
▪Khi n = n2 thì UCmax nên ta có: UC = = =
√ R +( Z −Z
√ ( ) √
2 2 2
L C ) 2
x+
4 3
− 1+
16 2 9
− +
2
3 4 9 x x 16
▪Để UCmax thì theo tam thức bậc 2 ta có: x = R = ZC
U k 1
= =
√ R +( Z −Z
√ √
2
( )
2 2
▪Khi n = n3 thì I = L C ) 16
+ k−
4k 16 1
+
2
9 3 9k 9
▪Để Imax thì mẫu số nhỏ nhất ⇒ k = 4
⇒ n3 = 4.n1 = 4.20 = 120 vòng/phút.
CHỦ ĐỀ 19: MẠCH DAO ĐỘNG

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 388 -
1. Mạch dao động:
Cuộn cảm có độ tự cảm L mắc nối tiếp với tụ điện C thành mạch điện kín (R=0) A
- Sau khi tụ điện đã được tích điện, nó phóng điện qua cuộn cảm và tạo ra trong mạch LC một dao động
điện từ tự do (hay dòng điện xoay chiều).
- Dao động điện từ tự do: là sự biến thiên điều hòa theo thời gian của điện tích q của một bản tụ điện và
cường độ dòng điện i (hoặc cường độ điện trường ⃗
E và cảm ứng từ ⃗
B ) trong mạch dao động.
- Sự hình thành dao động điện từ tự do trong mạch là do hiện tượng tự cảm.
2. Các biểu thức:
a. Biểu thức điện tích: q = q0cos(ωt+φ)
π q0
b. Biểu thức dòng điện: i = q' = -ωq0sin(ωt+φ) = I0cos(ωt+φ+ ); Với I0 = ω.q =
2 √ LC
q q0 q0
c. Biểu thức điện áp: u = = cos(ωt+φ) = U0cos(ωt+φ); Với U0 = = I0√ LC
C C C
1
Trong đó q, i, u biến thiên điều hòa theo thời gian với tần số góc: ω =
√ LC
q0 1
Chu kỳ riêng: T = 2π√ LC = 2π ; tần số riêng f =
I0 2 π √ LC
Nhận xét:
- Điện tích q và điện áp u luôn cùng pha với nhau.
π
- Cường độ dòng điện i luôn sớm pha hơn (q và u) một góc .
2
3. Các hệ thức độc lập:
( ) ( )( ) ( ) ( ) =1
2 2 2 2 2
2 2 i q i u i
Qo=q + ⇒ + = 1 hay +
ω Qo Io Uo Io
4. Bài toán ghép tụ:

1 1 1
+ Nếu C1 ss C2 (C = C1+C2) hay L1 nt L2qZ (L=L1+L2) thì 2
= 2 + 2 ; T2 = T 21+T 22
f f1 f2
+ Nếu C1 nt C2 ( 1 1 1
= +
C C 1 C2 ) 1 1 1
hay L1 ss L2 = +
L L1 L2( 1 1 1
)
thì 2 = 2 + 2 ; f2 = f 21+ f 22
T T1 T 2
Kinh nghiệm: Đừng học thuộc lòng, bạn chỉ cần nhớ mối liên hệ thuận – nghịch giữa các đại lượng T, f,
, C, L với nhau ta sẽ có ngay các công thức trên!
5. Bài toán thời gian tụ phóng – tích điện:
Vận dụng sự tương quan giữa DĐĐH và CĐTĐ để giải, cách thức giống chương dao động cơ.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 389 -

T
Ví dụ: Thời gian từ lúc tụ tích điện cực đại đến lúc tụ phóng hết điện tích là
4
Ví dụ 1: Mạch LC gồm cuộn dây có độ tự cảm L = 1mH; tụ điện có điện dung C = 1pF. Xác định tần số dao
động riêng của mạch trên. Cho π2=10.
A. 5 KHz B. 5 MHz C. 10 Kz D. 5 Hz
Giải
1 1
Ta có f = = = 5 MHz
2 π . √ LC 2 π . √ 1 0−3 .1 0−12
Ví dụ 2: Mạch LC nếu gắn L với C thì chu kỳ dao động là T. Hỏi nếu giảm điện dung của tụ đi một nửa thì
chu kỳ sẽ thay đổi như thế nào?
A. Không đổi B. Tăng 2 lần C. Giảm 2 lần D. Tăng √ 2
Giải
C
▪Ta có T = 2π√ LC Vì C1 =
2
1 T
⇒ T1 = 2π√ LC 1 = 2π√ LC . =
√ 2 √2
▪Chu kỳ sẽ giảm đi √ 2 lần.
π
Ví dụ 3: Một mạch LC dao động điều hòa với phương trình q = 10 -3cos(2.107t + ) C. Tụ có điện dung 1 pF.
2
Xác định hệ số tự cảm L
A. 2,5H B. 2,5mH C. 2,5nH D. 0,5H
Giải
1 1 1
Ta có ω = ⇒L= 2 = 7 2
-3
−12 = 2,5.10 (H) = 2,5mH
√ LC ω .C ( 2.1 0 ) .1 0
π
Ví dụ 4: Một mạch LC dao động điều hòa với phương trình q = 10 -6cos(2.107t + ) C. Biết L = 1mH. Hãy
2
xác định độ lớn điện dung của tụ điện. Cho π2=10.
A. 2,5 pF B. 2,5 nH C. 1 μF D. 1 pF
Giải
1 1 1
Ta có ω = ⇒C= 2 = 7 2
=¿ 2,5pF
√ LC ω . L ( 2.1 0 ) .1 0−3
Ví dụ 5: Mạch LC dao động điều hòa với độ lớn cường độ dòng điện cực đại là I 0 và điện tích cực đại trong
mạch Q0. Tìm biểu thức đúng về chu kỳ của mạch?
2π .I0 Q0 I0
A. B. 2π. C. 2πQ0I0 D.
Q0 I0 2 π . Q0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 390 -

Giải
2π I0 Q0
Ta có T = với ω = ⇒ T = 2π
ω Q0 I0
π
Ví dụ 6: Mạch LC trong đó có phương trình q = 2.10 -8cos107t+ ) C. Hãy xây dựng phương trình dòng điện
6
trong mạch?
2π π
A. i = 2.10-2cos(107t + ) A. B. i = 2.10-2cos(107t - )A
3 3
2π π
C. i = 2.10-9cos(107t + ) A. D. i = 2.10-9cos(107t - )A
3 3
Giải
π
▪Ta có i = q' = I0cos(ωt+φ+ ) A. Trong đó: I0 = ω.Q0
2
⇒ I0 = 107.2.10-9 = 2.10-2 A
2π
⇒ i = 2.10-2cos(107t + )A
3
π
Ví dụ 7: Mạch LC trong đó có phương trình q = 2.10-9cos(107t + ) C. Hãy xây dựng phương trình dòng điện
6
trong mạch? Biết C=1nF.
2π 1 π
A. u = 2.cos(107t + )A B. u = .cos(107t + ) A.
3 2 6
π π
C. u = 2.cos(107t + ) A. D. u = 2.cos(107t - ) A.
6 6
Giải:
π Q π
Ta có u = U0cos(107t+ ) V Với: U0 = 0 = ... = 2V ⇒ u = 2.cos(107t + ) A.
6 C 6
III. BÀI TẬP

Bài 1: Điện tích của một bản tụ điện trong một mạch dao động lí tưởng biến thiên theo thời gian theo hàm số
q=q0cosωt. Biểu thức của cường độ dòng điện trong mạch sẽ là i=I0cos(ωt+φ)với
π π
A. φ¿− rad B. φ = π rad C. φ¿ rad D. φ = 0 rad
2 2
Bài 2: Trong mạch dao động lí tưởng có dao động điện từ tự do thì điện tích q trên mỗi bản tụ điện và cường
độ dòng điện i trong cuộn cảm biến thiên điều hòa theo thời gian với:
A. Cùng tần số và cùng pha B. Tần số khác nhau nhưng cùng pha
π π
C. Cùng tần số và q trễ pha so với i D. Cùng tần số và q sớm pha so với i
2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 391 -

Bài 3: Một mạch dao động gồm cuộn dây có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C. Khi mắc song song
thêm với tụ điện C ba tụ điện cùng điện dung C thì chu kì dao động riêng của mạch:
A. Tăng gấp ba B. Không thay đổi C. Tăng gấp bốn D. Tăng gấp hai
Bài 4: Một mạch dao động điện từ LC lí tưởng gồm cuộn cảm thuần độ tự cảm L và tụ điện có điện dung
thay đổi được từ C1 đến C2. Mạch dao động này có chu kì dao động riêng thay đổi được
A. từ π√ LC 1 đến π√ LC 2 B. từ 4π√ LC 1 đến 2π√ LC 2
C. từ 2π√ LC 2 đến 2π√ LC 1 D. từ 2π√ LC 1 đến 2π√ LC 2
Bài 5: Tần số của dao động điện từ trong khung dao động thoả mãn hệ thức nào sau đây?
√ L 2π 1
A. f = 2π . B. f = . C. f = 2π√ CL. D. f = .
C √CL 2 π √ CL
Bài 6: Trong mạch dao động, dòng điện trong mạch có đặc điểm nào sau đây?
A. Tần số rất lớn. B. Tần số nhỏ. C. Cường độ rất lớn. D. Chu kì rất lớn.
Bài 7: Một mạch dao động gồm cuộn dây thuần cảm L và tụ điện C. Nếu gọi I0 là dòng điện cực đại trong
mạch thì hệ thức liên hệ giữa điện tích cực đại Q0 và I0 là:
A. Q0 = √ LC I 0 . B. Q0 = I0
√ CL
π
. C. Q0 = I0
√ C
πL
. D. Q0 = I0√ ( LC ) .
Bài 8: Mạch dao động điện từ dao động tự do với tần số góc là ω. Biết điện tích cực đại trên tụ điện là q 0.
Cường độ dòng điện qua cuộn dây có giá trị cực đại là
q0
A. I0 = ωq0. B. I0 = ω. q 20 . C. I0 = 2ωq0. D. I0 = .
ω
Bài 9: Trong mạch dao động điện từ tự do LC, so với dòng điện trong mạch thì điện áp giữa hai bản tụ điện
luôn
π
A. sớm pha hơn một góc . B. cùng pha
4
π π
C. trễ pha hơn một góc . D. sớm pha hơn một góc .
2 2
Bài 10: Một mạch dao động LC có điện trở thuần không đáng kể, gồm một cuộn dây có hệ số tự cảm L và
một tụ điện có điện dung C. Trong mạch có dao động điện từ riêng (tự do) với giá trị cực đại của hiệu điện
thế ở hai bản tụ điện bằng Umax. Giá trị cực đại Imax của cường độ dòng điện trong mạch được tính bằng biểu
thức
A. Umax √ (LC) B. Umax (√ CL ) C. Umax (√ CL ) D.

√( ( ))
U max
C
L
Bài 11: Trong mạch dao động LC lí tưởng đang có dao động điện từ tự do, điện tích của một bản tụ điện và
cường độ dòng điện qua cuộn cảm biến thiên điều hòa theo thời gian
A. luôn cùng pha nhau. B. với cùng biên độ. C. với cùng tần số. D. luôn ngược pha nhau.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 392 -

Bài 12: Trong một mạch dao động điện từ không lí tưởng, đại lượng có thể coi như không đổi theo thời gian
là
A. năng lượng điện từ. B. pha dao động. C. chu kì dao động riêng. D. biên độ.
Bài 13: Dao động điện từ tự do trong mạch dao động LC được hình thành là do hiện tượng nào sau đây?
A. Hiện tượng cảm ứng điện từ. B. Hiện tượng từ hoá.

C. Hiện tượng cộng hưởng điện. D. Hiện tượng tự cảm.
Bài 14: Một mạch dao động LC lí tưởng, gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C.
Trong mạch có dao động điện từ tự do. Gọi U0, I0 lần lượt là hiệu điện thế cực đại giữa hai đầu tụ điện và
cường độ dòng điện cực đại trong mạch thì
√( ) (√ CL )
L I0
A. U0 = I0 B. U0 = C. U0 = I0 D. U0 = I0√ ( LC )
C √( LC )
Bài 1: Tụ điện của một mạch dao động là một tụ điện phẳng. Khi khoảng cách giữa các bản tụ tăng lên hai
lần thì tần số dao động riêng của mạch:
A. Tăng √ 2 lần B. Giảm √ 2 lần C. Tăng 2 lần D. Giảm2 lần
Bài 2: Dao động điện từ trong mạch dao động LC là quá trình
A. biến đổi theo hàm mũ của cường độ dòng điện.

B. biến đổi không tuần hoàn của điện tích trên tụ điện.
C. chuyển hoá tuần hoàn giữa năng lượng từ trường và năng lượng điện trường.
D. bảo toàn hiệu điện thế giữa hai cực tụ điện.
Bài 3: Trong mạch dao động LC, hiệu điện thế giữa hai bản tụ và điện tích của tụ biến thiên điều hoà cùng
tần số và
π π
A. lệch pha . B. cùng pha. C. lệch pha . D. ngược pha.
2 4
Bài 4: Trong một mạch dao động LC không có điện trở thuần, có dao động điện từ tự do (dao động riêng).
Hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ và cường độ dòng điện cực đại qua mạch lần lượt là U 0 và I0. Tại thời
I0
điểm cường độ dòng điện trong mạch có giá trị thì độ lớn hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là
√2
U0 U 0 √3 U 0 √3 3 U0
A. . B. . C. . D. .
√2 4 2 4
−I 0
điểm cường độ dòng điện trong mạch có giá trị thì độ lớn hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là
2
U 0 √2 U 0 √3 U0 √3 U 0
A. . B. . C. . D. .
2 4 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 393 -
điểm cường độ dòng điện trong mạch có giá trị 0 thì độ lớn hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là
U 0 √3 3 U0 U0
A. . B. U0. C. . D. .
2 4 2
I0 √3
điểm cường độ dòng điện trong mạch có giá trị thì hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là
2
U 0 √3 U0 3 U0
A. U0. B. . C. . D. .
2 2 4
Bài 8: Một mạch dao động LC, gồm cuộn dây thuần cảm và tụ điện có điện dung C. Trong mạch có dao
C
động điện từ tự do với tần số f. Khi mắc nối tiếp với tụ điện trong mạch trên một tụ điện có điện dung thì
8
tẩn số dao động điện từ tự do của mạch lúc này bằng:
A. 3f B. 1,73f C. 2f D. 0,943f
Bài 9: Khi mạch dao động LC thực hiện dao động điện từ thì quá trình nào sau đây diễn ra?
A. Biến đổi theo quỵ luật hàm số sin của cường độ dòng điện trong mạch theo thời gian.
B. Biến đổi không tuần hoàn của cường độ dòng điện qua cuộn dây.
C. Biến đổi không tuần hoàn của điện tích trên tụ điện.
D. Năng lượng điện trường được thay thế bằng năng lượng từ trường.
U0
điểm hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện có giá trị thì cường độ dòng điện trong mạch có độ lớn là
2
I0 I0 I0 √3 3I0
A. . B. . C. . D. .
4 2 2 2
Bài 11: Mạch dao động LC gồm tụ điện có điện dung không đổi và cuộn dây với độ tự cảm L 1 thì chu kì dao
động của mạch là 0,01 s. Để mạch có chu kì dao động là 0,03 s người ta phải mắc thêm một cuộn dây L 2 có
độ tự cảm:
A. L2=9L1, song song với L1 B. L2=8L1, song song với L1
C. L2=8L1, nối tiếp với L1 D. L2=9L1, nối tiếp với L1
Bài 12: Trong dao động điện từ và dao động cơ học, cặp đại lượng cơ - điện nào sau đây có vai trò không
tương đương nhau?
L
A. Độ cứng k và . B. Vận tốc v và điện áp u.
C
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 394 -

C. Khối lượng m và độ tự cảm L. D. Li độ X và điện tích q.
Bài 13: Chọn câu trả lời đúng. Dao động điện từ và dao động cơ học
A. có cùng bản chất vật lí.

B. được mô tả bằng những phương trình toán học giống nhau.
C. có bản chất vật lí khác nhau.
D. câu B và C đều đúng.
Bài 14: Mạch dao động điện từ LC lý tưởng, khi đang dao động. Phát biểu nào sau đây là sai?
A. Dòng điện qua cuộn dây cực đại thì điện áp của tụ điện bằng không.
B. Điện áp của tụ điện cực đại thì điện áp hai đầu cuộn dây cực đại.
C. Điện tích của tụ điện cực đại thì dòng điện qua cuộn dây bằng không.
D. Điện áp của tụ điện cực đại thì điện áp hai đẩu cuộn dây bằng không.
Bài 15: Mạch dao động điện từ điều hòa gồm cuộn cảm L và tụ điện C, khi tăng điện dung của tụ điện lên 4
lần thì chu kì dao động của mạch:
A. giảm đi 4 lần B. tăng lên 2 lần C. giảm đi 2 lần D. tăng lên 4 lần
Bài 16: Dao động trong máy phát dao động điều hoà dùng tranzito là
A. sự tự dao động. B. dao động tắt dần. C. dao động cưỡng bức. D. dao động tự do.
Bài 17: Trong mạch dao động điện từ LC, nếu điện tích cực đại trên tụ điện là q 0 và cường độ dòng điện cực
đại trong mạch là I0 thì chu kỳ dao động điện từ trong mạch là
q0 I0
A. T = 2π . B. T = 2π . C. T = 2πLC. D. T = 2πq0I0.
I0 q0

Bài 1: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điểu hòa với biểu thức điện áp trên tụ điện là u = 5
π
cos(103t + ) V. Tính từ thời điểm ban đầu, t = 0, điện áp tức thời trên tụ điện có giá trị 2,5 V lần 6 tại thời
6
điểm
A. t=7,5π ms. B. t=5,5π ms. C. t=4,5π ms. D. t=6,7π ms.
Bài 2: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điều hòa với tần số 500 Hz. Hiệu điện thế cực đại
trên tụ điện là 6 V. Thời điểm ban đầu, điện áp trên tụ bằng không và đang giảm dần. Điện áp tức thời trên tụ
điện có giá trị -3√ 3 V lần thứ 14 tại thời điểm
A. t=7,50 ms. B. t=12,67 ms. C. t=7,45 ms. D. t=54,7 ms.
Bài 3: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điều hòa với cường độ dòng điện tức thời i = 4π
π
cos(100πt+ ) mA. Tính từ thời điểm ban đầu, t = 0, điện tích trên tụ đạt giá trị 20√ 2μC lần thứ 5 tại thời
6
điểm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 395 -

245 19
A. t = ms. B. t = 125 ms. C. t = 40,8 ms. D. t = ms.
6 3
Bài 4: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điều hòa với tần số 500 Hz. Cường độ dòng điện
cực đại đo được trên mạch là 4π √ 2 mA. Thời điểm ban đầu, cường độ dòng điện trên mạch có giá trị bằng 0
và đang tăng. Điện tích trên tụ đạt giá trị 4 μC lần thứ 3 tại thời điểm
8
A. t = ms. B. t = 12,5 ms. C. t = 4,5 ms. D. t = 2,75 ms.
3
Bài 5: Cho một dao động điện từ điều hòa trong mạch LC lý tưởng với tần số dao động bằng 2000 Hz.
Khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp điện tích tức thời trên tụ điện bằng một nửa điện tích cực đại là
1 1
A. ms và ms. B. 1 ms và 1 ,5 ms. C. 0 , 75 ms và 1 , 25 ms . D. 1 , 25 ms và 1 ,5 ms.
6 3
Bài 6: Cho một dao động điện từ điều hòa trong mạch LC lý tưởng với chu kỳ dao động bằng 2 ms. Khoảng
1
thời gian giữa hai lần liên tiếp điện tích tức thời trên tụ điện bằng điện tích cực đại là
√2
A. 1 ms và 1 ms. B. 0,5 ms và 1,5 ms. C. 0,75 ms và 1,25 ms. D. 0,25 ms và 1,75 ms.
Bài 7: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điều hòa với tần số bằng 100 Hz và cường độ dòng
100
điện cực đại bằng 40 mA. Tụ điện có điện dung bằng μF. Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian
π
để điện áp tức thời giữa hai bản tụ có độ lớn không vượt quá √ 2 V là
A. 3 ms. B. 2 ms C. 1 ms D. 5 ms
Bài 8: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ điều hòa với tần số bằng 500 Hz và cường độ dòng
điện cực đại bằng 40 mA. Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian để điện tích trên tụ điện có độ lớn
20
không dưới μC là
π
1 2 4
A. ms. B. ms. C. 1 ms. D. ms.
3 3 3
π
Bài 9: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ với điện áp trên tụ u = 2cos(2000πt+ ) mV. Tụ
2
điện có điện dung bằng 2 mF. Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian mà cường độ dòng điện tức thời
lớn hơn 4π (mA) là
1 1
A. ms. B. ms. C. 0,5 ms. D. 0,75 ms.
2 3
π
Bài 10: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ với điện áp trên tụ u = 2cos(2000πt+ ) mV. Tụ
2
điện có điện dung bằng 2 mF. Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian mà điện tích trên một bản tụ
nhỏ hơn 2√ 2μC là
A. 2 ms B. 0,25 ms C. 0,5 ms. D. 0,75 ms.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 396 -

π
Bài 11: Trong mạch LC lý tưởng có dao động điện từ với dòng điện tức thời i = 4πcos(2000πt+ ) mA.
4
Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian mà điện tích trên một bản tụ có độ lớn không dưới
√2 μC là
π
A.
1 2 1 3
A. ms. B. ms. C. ms. D. ms.
3 3 2 4
π
Bài 12: Trong mạch LC lý tưởng đang có dao động điện từ với dòng điện tức thời i = 2cos(2000πt+ ) mA.
4
0 ,5
Trong một chu kỳ dao động, khoảng thời gian mà điện tích trên một bản tụ có độ lớn không dưới μC là
π
1 2 1 3
A. ms. B. ms. C. ms. D. ms.
2 3 3 4
Bài 13: Một mạch dao động điện từ lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Biết điện tích cực đại trên một
bản tụ điện là 8√ 2 μC và cường độ dòng điện cực đại trong mạch là √ 2 A. Thời gian ngắn nhất để điện áp
trên hai bản tụ tăng từ 0 đến nửa giá trị cực đại là
3 16 4 8
A. μs. B. μs. C. μs. D. μs.
2 3 3 3
Bài 14: Một mạch dao động điện từ lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Biết điện tích cực đại trên một
bản tụ điện là 4√ 2μC và cường độ dòng điện cực đại trong mạch là 0,5π √ 2 A. Thời gian ngắn nhất để điện
tích trên một bản tụ giảm từ giá trị cực đại đến giá trị bằng 4 μC là
3
A. 1 μs. B. μs. C. 3 μs. D. 2 μs.
2
Bài 15: Mạch dao động LC lí tưởng đang hoạt động, điện tích cực đại của tụ điện là Q 0 =10-6 C và cường độ
dòng điện cực đại trong mạch là I 0=3π mA. Tính từ thời điểm cường độ dòng điện trên mạch là I 0, khoảng
Q0
thời gian ngắn nhất để điện tích trên tụ có độ lớn là
√2
1 10 1 1
A. μs. B. ms. C. ms. D. ms.
12 3 12 2
Bài 16: Mạch dao động LC lí tưởng đang hoạt động, điện tích cực đại của tụ điện là Q 0 = 2.10-6 C và cường
độ dòng điện cực đại trong mạch là I0=4π mA. Tính từ thời điểm cường độ dòng điện trên mạch là I 0, khoảng
thời gian ngắn nhất để điện tích trên hai bản tụ có độ lớn bằng một nửa giá trị cực đại là
1 1 1 1
A. μs. B. ms. C. ms. D. ms.
6 6 12 2
độ dòng điện cực đại trong mạch là I 0=4π mA.Tính từ thời điểm cường độ dòng điện trên mạch bằng 0,
khoảng thời gian ngắn nhất để điện áp trên hai bản tụ có độ lớn bằng một nửa giá trị cực đại là
1 1 1 1
A. ms. B. ms. C. ms. D. μs.
12 6 2 6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 397 -
độ dòng điện cực đại trong mạch là I 0=4π mA.Tính từ thời điểm cường độ dòng điện trên mạch là I 0, sau
13
khoảng thời gian Δt = ms điện tích trên tụ có độ lớn là
12
A. 2.10 C B. √ 3 .10 C C. 10-6 C D. √ 2 .10-6 C
Bài 19: Mạch dao động LC lí tưởng đang hoạt động, điện tích cực đại của tụ điện là Q 0 = 10-6 C và cường độ
dòng điện cực đại trong mạch là I0=3π mA. Tính từ thời điểm điện tích trên tụ bằng 0, sau khoảng thời gian
Δt = 1,5 ms cường độ dòng điện trong mạch có độ lớn bằng
A. 3π μA B. 3π mA C. 0. D. 1,5π mA
Bài 20: Trong mạch dao động điện từ tự do LC, độ tự cảm của cuộn cảm thuần L=2,4 mH, điện dung của tụ
điện C=1,5 μF. Cường độ dòng điện cực đại trong mạch là I 0, thời gian giữa hai lần liên tiếp cường độ dòng
I0
điện i = là
3
A. 0,3362 ms. B. 0,0052 ms. C. 0,1277 ms. D. 0,2293 ms.
Bài 21: Mạch dao động LC đang thực hiện dao động điện từ tự do với chu kỳ T. Tại thời điểm nào đó dòng
3T
điện trong mạch có cường độ 8π mA và đang tăng, sau đó khoảng thời gian thì điện tích trên bản tụ có
4
độ lớn 2.10-9 C. Chu kỳ dao động điện từ của mạch bằng:
A. 0,5 ms. B. 0,25 ms. C. 0,5 μs. D. 0,25 μs.
Bài 22: Một tụ điện có C=1 p.F được tích điện với hiệu điện thế cực đại U 0. Sau đó cho tụ điện phóng điện
qua một cuộn dây thuần cảm có hệ số tự cảm L=9 mH. Coi π 2=10. Để hiệu điện thế trên tụ điện bằng một
nửa giá trị cực đại thì khoảng thời gian ngắn nhất kể từ thời điểm nối tụ với cuộn dây là:
A. 10-4 s B. 5.10-5 s C. 1,5.10-9 s D. 0,75.10-9 s
Bài 23: Mạch dao động gồm một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L=4 mH và một tụ điện có điện dung
C=9 μF, lấy π2=10. Thời gian ngắn nhất kể từ lúc cường độ dòng điện qua cuộn dây cực đại đến lúc cường
độ dòng điện qua cuộn dây có giá trị bằng nửa giá trị cực đại là:
A. 6.10-4 s B. 2.10-4 s C. 4.10-4 s D. 3.10-3 s
Bài 24: Một mạch LC lí tưởng có chu kỳ T và điện tích cực đại Q 0. Tại thời điểm t tụ có độ lớn điện tích q =
Q0 Q
và đang phóng điện. Sau thời gian ngắn nhất là bao nhiêu tụ lại có độ lớn điện tích q = 0 :
2 2
T T T
A. B. C. T D.
6 4 2
Bài 25: Một tụ điện có điện dung C=5,07 μF được tích điện đến hiệu điện thế U 0. Sau đó hai đầu tụ được đấu
vào hai đầu của một cuộn dây có độ tự cảm bằng 0,5 H. Bỏ qua điện trở thuần của cuộn dây và của dây nối.
Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là ở thời điểm nào (tính từ khi t=0 là lúc đấu tụ
điện với cuộn dây):
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 398 -

1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 200 600 300
Bài 26: Một mạch dao động điện từ lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Tại thời điểm t=0, điện tích trên
một bản tụ điện cực đại. Sau khoảng thời gian ngắn nhất Δt thì điện tích trên bản tụ này bằng một nửa giá trị
cực đại. Chu kì dao động riêng của mạch dao động này là:
A. 4Δt. B. 6Δt. C. 3Δt. D. 12Δt.
Bài 27: Một tụ điện có điện dung 10 μF được tích điện đến một hiệu điện thế xác định. Sau đó nối hai bản tụ
điện vào hai đầu một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm 1H. Bỏ qua điện trở của các dây nối, lấy π 2=10. Sau
khoảng thời gian ngắn nhất là bao nhiêu (kể từ lúc nối) điện tích trên tụ điện có giá trị bằng một nửa giá trị
ban đầu?
3 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 600 300 1200
Bài 28: Một tụ điện có điện dung C=0,202 μF được tích điện đến hiệu điện thế U 0. Lúc t=0, hai đầu tụ được
đấu vào hai đầu của một cuộn dây có độ tự cảm bằng 0,5 H. Bỏ qua điện trở thuần của cuộn dây và của dây
nối. Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là ở thời điểm nào?
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 200 300 600
Bài 1: Một tụ điện có điện dung C=0,202 μF được tích điện đến hiệu điện thế U 0. Lúc t=0, hai đầu tụ được
đấu vào hai đầu của một cuộn dây có độ tự cảm bằng 0,5 H. Bỏ qua điện trở thuần của cuộn dây và của dây
nối. Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là ở thời điểm nào?
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 200 300 600
Bài 2: Một tụ điện có điện dung 10 μF được tích điện đến một hiệu điện thế xác định. Sau đó nối hai bản tụ
điện vào hai đầu một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm 1H. Bỏ qua điện trở của các dây nối, lấy π 2=10. Sau
khoảng thời gian ngắn nhất là bao nhiêu (kể từ lúc nối) điện tích trên tụ điện có giá trị bằng một nửa giá trị
ban đầu?
3 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 600 300 1200
Hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ và cường độ dòng điện cực đại qua mạch lần lượt là U0 và I0. Tại thời
I0
điểm cường độ dòng điện trong mạch có giá trị thì độ lớn hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là:
2
A. ( 34 )U .
0 B. ( √23 )U .
0 C. ( 12 )U .
0 D. ( √43 )U .
0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 399 -

Bài 4: Trong một mạch LC lý tưởng có dao động điện từ. Hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ là 4 √ 2 V .
Hiệu điện thế giữa hai bản tụ bằng bao nhiêu tại thời điểm cường độ dòng điện tức thời bằng cường độ dòng
điện hiệu dụng?
A. 3 V B. 2 V C. 4 V D. 1,5 V
Bài 5: Một tụ điện có điện dung C=5,07 μF được tích điện đến hiệu điện thế U 0. Sau đó hai đầu tụ được đấu
vào hai đầu của một cuộn dây có độ tự cảm bằng 0,5 H. Bỏ qua điện trở thuần của cuộn dây và của dây nối.
Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là ở thời điểm nào (tính từ khi t=0 là lúc đấu tụ
điện với cuộn dây)?
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 200 120 300
Bài 6: Một mạch LC lí tưởng có chu kỳ T và điện tích cực đại Q 0. Tại thời điểm t tụ có độ lớn điện tích q =
Q0 Q
và đang phóng điện. Sau thời gian ngắn nhất là bao nhiêu tụ lại có độ lớn điện tích q = 0 :
2 2
T T T
A. B. C. T D.
6 4 2
Bài 7: Mạch dao động gồm một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L=4 mH và một tụ điện có điện dung C=9
μF, lấy π2=10. Thời gian ngắn nhất kể từ lúc cường độ dòng điện qua cuộn dây cực đại đến lúc cường độ
dòng điện qua cuộn dây có giá trị bằng nửa giá trị cực đại là:
A. 6.10-4 s B. 2.10-4 s C. 4.10-4 s D. 3.10-3 s
Bài 8: Một tụ điện có C=1 p.F được tích điện với hiệu điện thế cực đại U 0. Sau đó cho tụ điện phóng điện
qua một cuộn dây thuần cảm có hệ số tự cảm L=9 mH. Coi π 2=10. Để hiệu điện thế trên tụ điện bằng một
nửa giá trị cực đại thì khoảng thời gian ngắn nhất kể từ thời điểm nối tụ với cuộn dây là:
A. 10-4 s B. 5.10-5 s C. 1,5.10-9 s D. 0,75.10-9 s
Bài 9: Cường độ dòng điện tức thời chạy trong mạch dao động LC lý tưởng là: i=0,05sin2000t (A). Cuộn dây
có độ tự cảm L=40 mH. Tại thời điểm cường độ dòng điện tức thời trong mạch bằng giá trị cường độ dòng
điện hiệu dụng thì hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là:
A. 1,264 V B. 2,828 V C. 3,792 V D. 5,056 V
Bài 10: Trong mạch dao động có dao động điện từ tự do với điện tích cực đại của một bản tụ là Q 0 và dòng
điện cực đại qua cuộn cảm là I0. Khi dòng điện qua cuộn cảm bằng I0/n thì điện tích một bản của tụ có độ lớn
A. q =
[√ n ]
( n− )Q.
21
0 B. q =
[√ n ]
( 2n − ) Q .
2 1
0 C. q =
[√ 2 n ]
( n− )Q.
21
0 D. q =
[√ 2 n ]
( 2n − ) Q .
2 1
0
Bài 11: Một tụ điện có điện dung C được tích điện đến một hiệu điện thế xác định. Sau đó nối hai bản tụ điện
vào hai đầu một cuộn cảm thuần có độ tự cảm 2 μH. Bỏ qua điện trở của các dây nối. Thời gian ngắn nhất kể
từ lúc nối, đến khi điện tích trên tụ có giá trị bằng nửa giá trị cực đại là 5.10 -5 s. Lấy π2=10. Giá trị của điện
dung C bằng
A. 11,25.10-4 F. B. 4,5.10-3 F. C. 112,5.10-3 F. D. 2.10-3 F.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 400 -
Bài 12: Một mạch dao động lí tưởng gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L tụ điện có điện dung C. Khi mạch
dao động điện áp giữa hai bản tụ có phương trình u=2cos10 6 πt (V). Ở thời điểm t 1 điện áp này đang giảm và
có giá trị bằng 1V. Ở thời điểm t2=(t1+ 5.10-7) s thì điện áp giữa hai bản tụ có giá trị:
A. −√ 3 V B. √ 3 V C. 2 V D. -1 V
Bài 13: Một mạch dao động điện từ LC lí tưởng gồm tụ điện có điện dung 25 pF và cuộn cảm thuần có độ tự
cảm L đang có dao động điện từ tự do với điện tích cực đại trên một bản tụ điện là Q 0. Biết khoảng thời gian
Q0 √3
ngắn nhất để điện tích trên bản tụ điện đó giảm từ Q0 đến là t1, khoảng thời gian ngắn nhất để điện
2
Q0 √2
tích trên bản tụ điện đó giảm từ Q0 đến là t2 và t2 - t1 = 10-6 s. Lấy π2 = 10. Giá trị của L bằng:
2
A. 0,567 H. B. 0,765 H. C. 0,675 H. D. 0,576 H.
Bài 14: Dòng điện trong mạch dao động LC có phương trình: i=2cos100πt (A). Điện lượng chuyển qua tiết
diện thẳng của dây dẫn trong 0,005 s kể từ lúc dòng điện triệt tiêu là:
A.
1
C B.
√2 C C. 200π C D.
1
C
50 100 π 50 π
Bài 15: Trong mạch dao động LC lí tưởng có dao động điện từ tự do. Thời gian ngắn nhất để năng lượng
điện trường giảm từ giá trị cực đại xuống còn nửa giá trị cực đại là Δt 1. Thời gian ngắn nhất để điện tích trên
Δt1
tụ giảm từ giá trị cực đại xuống còn nửa giá trị cực đại là Δt2. Tì số bằng:
Δt2
3 4 1
A. 1 B. C. D.
4 3 2
Bài 1:
2π 2 π
▪Chu kỳ dao động T¿ = s lúc t=0, điện áp tức thời trên tụ điện có giá trị 2,5 V ứng với điểm M 0
ω 10 3
trên đường tròn.
▪Trong 1T điện áp có giá trị 2,5V là 2 lần.
▪Thời điểm mà điện áp có giá trị 2,5V lần 6 là: t=3.T-Δt
π π 2π π
▪Góc Δφ = = ω.Δt ⇒ Δt = 3 s ⇒t = 3
. 3− -3
3 = 5,5π.10 s
2 2.10 1 0 2.1 0
Bài 2:
1
▪Ta có f = 500 Hz ⇒ T= s và ω = 1000π rad/s
500
▪Thời điểm ban đầu, điện áp trên tụ bằng không và đang giảm dần ứng M1
với điểm M0 trên đường tròn ∆ = 2/3
+6 u
▪Trong 1T điện áp tức thời trên tụ có giá trị -3√ 3 V là 2 lần. -6 -3 3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 401 -
M2
▪Thời điểm điện áp tức thời trên tụ điện có giá trị -3√ 3V lần thứ 14 là t=6.T+Δt
π π 2π 1
▪Với góc quét: Δφ = + = = ω.Δt ⇒ Δt = s
2 6 3 1500
6 1
⇒t= + =¿ 12,67ms
500 1500
Bài 3:
I0
▪Ta có Q0 = =¿ 4.10-5C = 40μC
ω M2
π
▪Vì i sớm pha hơn q góc ⇒ phương trình dao động của q =
2 q
-40 +40
π
40cos(100πt- ) μC
3 M1
M0
−π i (mA)
▪Lúc t = 0 điện tích ở vị trí M0 trên đường tròn ứng với góc rad
3
▪Trong 1T điện tích trên tụ đạt giá trị 20√ 2 μC là 2 lần ⇒ t = 2.T + Δt
π 1
▪Góc quét Δ φ M M1 = = ω.Δt ⇒ Δt = s
0
12 1200
1 1
⇒ t = 2. + =¿ 40,8ms
50 1200
Bài 4:
I0
=4 √ 2 μC
-4 2
▪Ta có Q0 = M2
ω
▪Sử dụng phương pháp “Đường tròn đa trục đơn điểm” M0 4 2
q
4
∆ = 3/4
▪Thời điểm ban đầu, cường độ dòng điện trên mạch có giá trị bằng 0 và đang
M1
tăng ứng với điểm M0 trên đường tròn 4 2
i (mA)
▪Thời điểm điện tích trên tụ đạt giá trị 4 μC lần thứ 3: t=T+Δt
3π 3
▪Góc quét Δ φ M M1 = = 1000π.Δt ⇒ Δt = s
0
4 4000
1 3
⇒t= + =¿ 2,75ms ∆φ
500 4000
Bài 5: M3 M2 M3 M2
▪Điện tích tức thời trên tụ điện bằng một nửa điện
-0,5Q0 0,5Q0 q
0,5Q0
tích cực đại ứng với các điểm M 1, M2, M3, M4 trên -Q0 -0,5Q0
∆ =
2
Q0
q -Q0
∆ =
4
Q0
3 3
đường tròn.
M4 M1
M4 M1
2π
▪Trường hợp 1: M1M2 : Δ φ M M = = 4000π.Δt ⇒
3 1 2
1 -3
Δt = . 10 s
6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 402 -

4π 1
▪Trường hợp 2: M2M1 : Δ φ M M1 = = 4000π.Δt ⇒ Δt = .10-3 s
2
3 3
Bài 6:
M3 M2
3
Q0 ∆ =
▪Điện tích tức thời trên tụ điện bằng q = có hai điểm M1M2 trên QQ
2 QQ
√2 -
2 2 q
Q0
đường tròn. -Q0
π 1
▪Trường hợp 1: M1M2: Δ φ M M2 = = 1000π.Δt ⇒ Δt = .10-3 s M4 M1
1
2 2
3π
▪Trường hợp 2: M2M1: Δ φ M M1 = =1000π.Δt ⇒ Δt = 1,5.10-3 s
2
2
Bài 7:
▪Ta có ω=200π rad/s

M3 M2
I 0 2.1 0−4 ∆ =

▪Điện tích cực đại Q0 = = C 2
ω π
- 2 2 q
Q0 -2
⇒ Điện áp cực đại U0 = =¿ 2V
C
M4 M1
▪Điện áp tức thời giữa hai bản tụ có độ lớn không vượt quá
{
√ 2 V ⇒ u< √ 2V
u>−√ 2V
1
▪Góc quét Δφ = Δ φ M M3 + Δ φM M1 = π = 200π.t ⇒ t = =¿ 5ms
2 4
200
Bài 8:
▪Ta có ω = 2πf = 1000π rad/s
I 0 40
▪Điện tích cực đại Q0 = = μC
ω π
▪Điện tích trên tụ điện có độ lớn không dưới 20πμC ⇒ M3 M2
{
20
q≥
μC
20 π
|q|≥ μC ⇒ -0,5Q0 0,5Q0 q
π 20 -Q0 2 Q0
q ≤− μC ∆ =
π 3
4π M4 M1
▪Góc quét Δφ = Δ φ M M2 + Δ φM M4 = =¿ 1000π.t
1 3
3
⇒ t = 1,3ms
Bài 9:
▪Áp dụ ng công thứ c bả o toàn nă ng lượ ng I0 = U0

√ C
L
= 8π (mA)
-2
O 2
u (mV)
M1 ∆  = 2π/3 M2
2π 1 1
▪Góc quét Δ φ M M = = 2000π.Δt ⇒ Δt = s = (ms)
3
1 2
3000 3 8
i (mA)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 403 -

Bài 10:
M2
▪Ta có Q0 = C.U0 = 4(μC) điện tích trên một bản tụ nhỏ hơn 2 2μC thì ⇒ q
√
QQ q
< 2√ 2μC -Q0 2 Q0
3
3 π 3π 3 ∆ =
▪Góc quét Δ φ M M1 = 2. = = 2000π.Δt ⇒ Δt = (ms) 2
M1
2
4 2 4
Bài 11:
I0 2
▪Ta có Q0 = = μC
ω π
M3 M2
▪Điện tích trên một bản tụ có độ lớn không dưới

√2 μC
π -
QQ QQ
q
2 2
{q ≥ √ μC
-Q0 Q0
2
⇒|q|≥
√ 2 μC ⇒ π
q ≤− √ μC
M4 M1
π 2
π
▪Góc quét Δφ = Δ φ M 1 M2 + Δφ M 3 M4 =¿ π = 2000π.Δt
▪Thời gian Δt = 0,5ms
Bài 12:
I0 1
▪Ta có Q0 = = μC M3 M2
ω π
1
▪Điện tích trên một bản tụ có độ lớn không dưới μC -0,5Q0 0,5Q0 q
2π -Q0 2 Q0
{
∆ =
3
1
q≥ μC
1 2π
⇒|q|≥ μC ⇒ M4 M1
2π 1
q ≤− μC
2π
4. π
▪Góc quét Δφ = Δ φ M M2 + Δ φM M4 = =¿ 2000π.Δt
1 3
3
2
 Thời gian Δt = ms
3
Bài 13:
I0 π
▪Ta có ω = = . 106 (rad/s) ⇒ T=4 (μs)
Q0 8 U0/2 U0
-Q0
▪Điện áp trên hai bản tụ tăng từ 0 đến nửa giá trị cực đại ứng với góc quét
π π
Δ φ M M = = . 106.Δt M1
0
6 8 M0
4
▪Thời gian ngắn nhất để điện áp trên hai bản tụ tăng từ 0 đến nửa giá trị cực đại Δt = μs
3
Bài 14:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 404 -

I0 π M2
▪Ta có tần số góc ω = = . 106 (rad/s)
Q0 8
O 4 2
▪Điện áp trên hai bản tụ giảm từ giá trị cực đại đến giá trị bằng 4 μC ứng q
4 M1
π π
với góc quét Δ φ M M2 = = .106.Δt
1
4 8
▪Thời gian ngắn nhất để điện tích trên một bản tụ giảm từ giá trị cực đại
đến giá trị bằng 4 μC là Δt = 2μs
Bài 15:
I0
▪Ta có tần số góc ω = = 3π.103 (rad/s)
Q0
O Q0/ 2
q
Q0 Q0
▪Cường độ dòng điện trên mạch là I0 đến điện tích trên tụ có độ lớn
√2 π/4
M
▪Áp dụng đường tròn đa trục đơn điểm I0
π
▪Góc quét Δ φ M M = = 3π.103.Δt
0
4
1
▪Khoảng thời gian ngắn nhất là Δt = μs
12
Bài 16:
I0
Q0 Q0/2 Q0
-Q0
Q0 
▪Cường độ dòng điện trên mạch là I0 đến điện tích trên tụ có độ lớn
2 M0
6
M1
▪Áp dụng đường tròn đa trục đơn điểm i
π
0
6
1
▪Khoảng thời gian ngắn nhất là Δt = ms
12
M
Bài 17:

I0 3
Q0 -U0 U0/2 U0
U0
▪Cường độ dòng điện trên mạch bằng 0 đến điện áp trên tụ có độ lớn
2 I0
▪Áp dụng đường tròn đa trục đơn điểm
π
0
3
1
▪Khoảng thời gian ngắn nhất là Δt = ms U0/2 U0
6 u
-U0
Bài 18: 
6
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 405 -
M
I0
▪Áp dụng đường tròn đa trục đơn điểm lúc t=0
▪Cường độ dòng điện là I0 ứng với điểm M0
13 π
▪Ta có góc quét Δφ=ω.Δt¿ (rad)
6
−π
⇒ đến điểm M ứng với góc (rad) trên đường tròn
3
−π
⇒ q = Q0cos( ) = 10-6 C
3
Bài 19:
M0
I0 -I0
▪Ta có ω = = 3π.103 rad/s
Q0
▪Áp dụng đường tròn đa trục đơn điểm. Lúc t=0 điện tích trên tụ bằng 0 ứng
với điểm M0
▪Sau khoảng thời gian Δt =1,5 ms quét Δφ=ω.Δt=4,5π (rad) I0
i
⇒ đến điểm M ứng với góc π(rad) trên đường tròn

⇒i=0
Bài 20:
1 5
▪ Ta có ω = = . 104 (rad/s) M0
√ LC 3
I0 I0 i
▪ Giữa hai lần liên tiếp cường độ dòng điện i = ứng với góc quét:
3 -I0 I0/3
Δ φM 1 M2 = 2.φ1 = 2,642 rad = ω.Δt ⇒ Δt = 1,477.10-4 s

M1
▪ Và góc quét: ΔφM2M1 = 2π - 2,642 rad = ω.Δt ⇒ Δt = 0,2293 (ms)
Bài 21:
▪ Ta có tại thời điểm t: {i1 =8 π (mA)

q 1=?
Tại thời điểm t +
3T
: 2
{
i =? ( mA )
4 q 2=2.10−9 C
( )( )
2 2
i1 q1
▪ Vì i1 vuông pha với q1 nên + =1 (1)
I0 Q0
▪ Vì q1 và q2 vuông pha với nhau nên

Q0 ( )( )
q2 2 q 1 2
+
Q0
=1(2)
i1
▪ Từ (1) và (2) ⇒ ω = = 4π.106 rad/s
q2
2π M
▪ Mà chu kỳ T = = 0,5.10-6 (s)
ω

Bài 22: 3 u
-U0 U0/2 U0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 406 -

5
1 10
▪ Ta có ω = = (rad/s)
√ LC 3π
▪ Lúc đầu điện áp trên tụ cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn. Điện áp trên tụ bằng nửa giá trị cực
đại ứng với điểm M
π
▪ Δφ = = ω.Δt ⇒ Δt = 10-4 s
3
Bài 23:
M
5
1 10
▪ Ta có tần số góc ω = = (rad/s)
√ LC 6. π 
3
▪ Cường độ dòng điện qua cuộn dây cực đại ứng với điểm M 0 đến lúc -I0 I0/2 I0
cường độ dòng điện qua cuộn dây có giá trị bằng nửa giá trị cực đại ứng với
điểm M
5
π 10
Δφ = = .Δt
3 6π
▪ Thời gian ngắn nhất là Δt = 2.10-4 s
Bài 24: M3 M2
Q0
▪Tụ có độ lớn điện tích q = và đang phóng điện ứng với điểm M0 trên
2 q
-Q0
Q0 -0,5Q0 0,5Q 0 Q0
đường tròn, đến khi tụ lại có độ lớn điện tích q= ứng với điểm M trên
2
đường tròn
π 2π
▪ Góc quét Δφ = = .Δt
3 T
T
▪Thời gian ngắn nhất Δt = s
6
Bài 25:
▪Lúc đầu hiệu điện thế cực đại ứng với điểm M0 trên đường tròn. M
1
▪Tần số góc ω¿ =¿ 200π (rad/s)
√ LC q
-0,5Q0 M0
▪Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu ứng với điểm
M
2π 1
▪Góc quét Δ φ M M = = 200π.Δt ⇒ Δt = s
0
3 300
Bài 26: M
▪Thời điểm t = 0, điện tích trên một bản tụ điện cực đại ứng với điểm M 0 trên 
3
đường tròn. Điện tích trên bản tụ bằng một nửa giá trị cực đại ứng với điểm M
-Q0 Q0/2 Q0
trên đường tròn
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 407 -

π 2π
▪Góc quét Δ φ M M = = . Δt ⇒ T = 6.Δt
0
3 T
Bài 27:
1 1 03 M
▪Ta có tần số góc ω¿ = (rad/s)
√ LC π 
3
▪Lúc đầu t=0, điện tích của tụ cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn, điện
-Q0 Q0/2 Q0
tích trên tụ có giá trị bằng một nửa giá trị cực đại ứng với điểm M trên đường
tròn
3
π 10
▪Góc quét Δ φ M M = = . Δt
0
3 π
1
300
Bài 28:
1
▪Ta có tần số góc ω¿ = 103π (rad/s) Q0/2 Q0 q
√ LC -Q0 5
3
▪Lúc đầu t=0, điện tích của tụ cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn,
điện tích trên tụ có giá trị bằng một nửa giá trị cực đại lần thứ 2 ứng với điểm M
M trên đường tròn

5π
▪Góc quét Δ φ M M = =¿ 1000π.Δt
0
3
1
600
Bài 1:
M1
1
▪Ta có tần số góc ω = =¿ 1000π (rad/s)
√ LC
Q0 q
▪Lúc t=0, điện tích của tụ cực đại ứng với điểm M0 trên đường tròn 5
-Q0 Q0/2
3
▪Lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu ứng với
điểm M2 trên đường tròn M
5π
▪Góc quét Δ φ M M2 = =¿ 1000π.Δt
0
3
1
▪Thời điểm lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là Δt = s
600
Bài 2:
1 M1
▪Ta có tần số góc ω ¿ =¿ 100π (rad/s)
√ LC
▪Lúc t=0, điện tích của tụ cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn, điện Q0 q
-Q0 Q0/2
tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu ứng với điểm M1 trên đường tròn
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 408 -
M
π
▪Góc quét Δ φ M M1 = =¿ 100π.Δt
0
3
1
▪Thời điểm lần thứ hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu là Δt¿ s
300
Bài 3:
▪Áp dụng phương pháp đường tròn đa trục đơn điểm.

O u u (mV)
I0 -2 U0
▪Cường độ dòng điện trong mạch có giá trị ứng với điểm M0 trên π/3
2 M1 I0/2 M2
đường tròn i (mA)
U √3
⇒ u = U0cos ()
π
6
= 0
2
Bài 4:
▪Áp dụng phương pháp đường tròn đa trục đơn điểm.
⇒ u = U0cos ( π4 )=4 √ 2. √22 =¿ 4V -Q0

O

u U0
i 4
M1
I0
Bài 5: M1
1
▪Ta có tần số góc ω¿ =¿ 200π (rad/s)
√ LC Q0 q
-Q0 O Q0/2
▪Lúc t=0, điện tích của tụ cực đại ứng với điểm M0 trên đường tròn. Lần thứ
hai điện tích trên tụ bằng một nửa điện tích lúc đầu ứng với điểm M2
M2
5π
▪Góc quét Δ φ M M = =¿ 200π.Δt
0
3 2
1
▪Thời gian là Δt¿ s
120
M1 M0
Bài 6:

Q0 3
▪Điện tích q = và đang phóng điện ứng với điểm M0 trên đường tròn. q
2 -Q0 -0,5Q0 O 0,5Q0 Q0
Q
Độ lớn điện tích q = 0 có 2 điểm trên đường tròn.
2 M2 M1
π 2π T
▪Góc quét Δ φ M M1 = = . Δt ⇒ Δt =
0
3 T 6
Bài 7: M1
1 10000 π
▪Ta có tần số góc ω¿ = (rad/s) 
√ LC 6
3
-I0 O I0/2 I0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 409 -

M2
▪Cường độ dòng điện qua cuộn dây cực đại ứng với vị trí M 0 trên đường tròn. Vị trí cường độ dòng điện
qua cuộn dây có giá trị bằng một nửa giá trị cực đại ứng với vị trí M1 và M2.
π 10000 π
▪Góc quét Δ φ M M1 = = . Δt
0
3 6
▪Thời gian Δt=2.10-4 s
Bài 8: M1
1 100000
▪Ta có tần số góc ω¿ = (rad/s) 
√ LC 3π 3
-U0 O U0/2 U0
▪Lúc đầu điện áp cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn. Hiệu điện thế
trên tụ điện bằng một nửa giá trị cực đại ứng với điểm M1 và M2. M2
π
▪Góc quét Δ φ M M1 = =¿ ω.Δt
0
3
▪Thời gian ngắn nhất Δt = 10-4 s
Bài 9:
-0,05
−4
1 10
▪Ta có ω¿ ⇒C¿ (F)
√ LC 16
O
u
▪Áp dụng bảo toàn năng lượng -4

4
√
i 4
1 1
L . I 0= C . U 0 ⇒ U0 = I0. L =¿ 4V
2 2 M1
2 2 C 0,05
▪Áp dụng phương pháp đường tròn đa trục đơn điểm khi i=I thì ứng với vị trí M trên đường tròn
▪Góc quét Δφ =
π
4
⇒ điện áp u = U0cos
π
4 ()
= 2√ 2 V
Bài 10:
( )( ) ( )( )
2 2 2
i q I0 I0 q 2
▪Ta có i và q là vuông pha nhau nên + = 1mà theo bài ra i= nên + =1
I0 Q0 n I 0. n Q0
⇒q=
[√ ]
( n 2−1 ) Q .
n
0
Bài 11:
M1
▪Ta có
Lúc đầu điện tích của tụ có giá trị cực đại ứng với M 0 trên đường tròn. Khi Q0 q
O
điện tích trên tụ có giá trị bằng một nửa giá trị cực đại ứng với điểm M trên -Q0 Q0/2
đường tròn
M2
5
π π .1 0
▪Góc quét Δ φ M M = = ω.Δt ⇒ ω = (rad/s)
0
3 1
15
1 1
▪Mặt khác ω = ⇒ C = 2 = 11,25.10-4 (F)
√ LC ω .L
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 410 -

Bài 12:
M0
▪Ở thời điểm t1 điện áp này đang giảm và có giá trị bằng 1V ứng với điểm M 0 M1
π q
trên đường tròn. Đến thời điểm t2 góc quét Δφ=ω . Δt= rad điện áp ở vị trí M
2 -2 - 3 O 1 2
⇒ u = -2.cos ( π6 )=−√ 3 V
Bài 13:
π 2π T π 2π T
▪Ta có Δφ1 ¿ = . t ⇒ t = và Δ φ2= = .t ⇒t =
6 T 1 1 12 4 T 2 2 8
T
▪Theo bài ra t2 - t1 = 10-6 s ¿
24
⇒ T = 24.10-6 s = 2π√ LC ⇒ L=0,576(H)
Bài 14:
0,005
1
▪Vì i = q' nên q= ∫ 2 cos ( 100 πt ) dt= C
0 50 π
Bài 15: M1
-I0
▪Hình tròn năng lượng
π T u
Δφ 1= =ω Ed . Δ t 1=2. ω . Δ t 1 ⇒ Δ t 1= 0 E/2 E M
2 8 0
▪Hình tròn điện tích M1

I0
π T
Δφ2 = = ω.Δt2 ⇒ Δt2 =
3 6 
3
Δt1 3 -Q0 O Q0/2 Q0
Δt2 4
M2
CHỦ ĐỀ 20: NĂNG LƯỢNG TRONG MẠCH DAO ĐỘNG LC

1. Năng lượng điện từ:
Tổng năng lượng điện trường tụ điện và năng lượng từ trường trên cuộn cảm gọi là năng lượng điện từ.
2
q
a. Năng lượng điện từ: W = WC + WL = 1 C . U 20= 1 L . I 20 ¿ 1 0
2 2 2C
2
1 2 1q 1 2 2(
b. Năng lượng điện trường: WC = C.u = = q0 cos ωt +φ )
2 2 C 2C
1 2 1 2 2
c. Năng lượng từ trường: WL = Li = q sin ( ωt +φ )
2 2C 0
Nhận xét:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 411 -
+ Trong quá trình dao động điện từ, có sự chuyển đổi từ năng lượng điện trường thành năng lượng từ
trường và ngược lại, nhưng tổng của chúng thì không đổi.
+ Mạch dao động có tần số góc ω, tần số f và chu kỳ T thì W L và WC biến thiên với tần số góc 2ω, tần số
T
2f và chu kỳ .
2
T
+ Trong một chu kỳ có 4 lần WL = WC, khoảng thời gian giữa hai lần liên tiếp để WL=WC là .
4
W Lmax W T
+ Thời gian từ lúc WL = WLmax (WC = WCmax) đến lúc WL = (WC = Cmax ) là .
2 2 8
Q0 U0 I0
± ; u ¿± ; i¿ ±
+ Khi WL = n.WC ⇒ q = √n+1 √ n+1
√ 1
n
+1
* Cách cấp năng lượng ban đầu cho mạch dao động:
1 1
▪Cấp năng lượng ban đầu cho tụ: W = CE2 ¿ CU0; Với E: là suất điện động của nguồn
2 2
( )
2
1 1 E
▪Cấp năng lượng ban đầu cho cuộn dây: W = LI0 = L ; Với r là điện trở trong của nguồn
2 2 r
2. Các hệ thức độc lập:
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) =1
2 2 2 2 2
2 2 i q i u i
a) Q0=q + ⇒ + =1 hay +
ω Q0 I0 U0 I0
{ √
L 2 C 2 2
C
¿ u2 +
i =U 20 ⇒ i= ( U −u )
L 0
b) W = WC+WL ⇒
C
¿ i 2 + u2 =I 20 ⇒ u=
L √ L 2 2
( I −i )
C 0
3. Công suất bù đắp do hao phí khi mạch dao động có điện trở thuần R=0:
Dao động sẽ tắt dần. Để duy trì dao động cần cung cấp cho mạch một năng lượng có công suất:
2 2 2 2
ω .C .U 0 U0 . R . C
P = I2.R = . R= ⇒ W=P.t
2 2. L
Ví dụ 1: Một mạch dao động gồm 1 tụ điện C=20nF và 1 cuộn cảm L=8μH điện trở không đáng kể. Điện áp
cực đại ở hai đầu tụ điện là U0=1,5V. Cường độ dòng hiệu dụng chạy trong mạch.
A. 48mA B. 65mA C. 53mA D. 72mA
Giải
1 2 1 2
▪Theo định luật bảo toàn năng lượng ta có: C . U 0= L I 0
2 2
√ √
C U C
⇒ I0 = U 0 ⇒ I= 0 =¿ 0,053A = 53mA
L √2 L
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 412 -
Ví dụ 2: Biết khoảng thời gian giữa 2 lần liên tiếp năng lượng điện trường bằng năng lượng từ trường của
mạch dao động điện từ tự do LC là 107 s. Tần số dao động riêng của mạch là:
A. 2 MHz B. 25 MHz C. 2,5 MHz D. 210 MHz
Giải
T 1
Ta có t = ⇒ T = 4t = 4.10-7 s ⇒ f = =¿ 2,5MHz
4 T
Ví dụ 3: Một mạch dao động gồm một tụ có điện dung C=10μF và một cuộn cảm có độ tự cảm L=1H, lấy
π2=10. Khoảng thời gian ngắn nhất tính từ lúc năng lượng điện trường đạt cực đại đến lúc năng lượng từ
bằng một nửa năng lượng điện trường cực đại là
1 1 1 1
A. s B. s C. s D. s
400 300 200 100
Giải
▪Lúc năng lượng điện trường cực đại nghĩa là Wd = Wdmax W
W0
Wt
▪Lúc năng lượng điện trường bằng một nửa điện trường cực đại tức là
W0/2
W dmax W Wđ
W d= = O
t
2 2
T/8
Quan sát đồ thị bên
Ví dụ 4: Cường độ dòng điện trong mạch dao động LC có biểu thức i=9cosωt (mA). Vào thời điểm năng
lượng điện trường bằng 8 lần năng lượng từ trường thì cường độ dòng điện i bằng
A. ±3mA B. ±1,5√ 2mA C. ±2√ 2mA D. ±1mA
Giải
{ ¿ W d =8. W t ⇒ W =9W ⇒ 1 L. I 2=9. 1 Li 2 ⇒ I 2 =9 i 2 ⇒i=± I 0

¿ W =W d +W t
t
2 0
2 0
3 = ±3mA
Ví dụ 5: Tụ điện của mạch dao động có điện dung C=1μF, ban đầu được điện tích đến hiệu điện thế 100V,
sau đó cho mạch thực hiện dao động điện từ tắt dần. Năng lượng mất mát của mạch từ khi bắt đầu thực hiện
dao động đến khi dao động điện từ tắt hẳn là bao nhiêu?
A. ΔW=10mJ B. ΔW=10kJ C. ΔW=5mJ D. ΔW=5kJ
Giải
1 2 1 −6
Năng lượng đến lúc tắt hẳn: ΔP = P = C . U 0= 1 0 .1002 = 5.10-3 J = 5mJ
2 2
Ví dụ 6: Một mạch dao động điện từ tự do L=0,1H và C=10μF. Tại thời điểm cường độ dòng điện qua cuộn
cảm là 0,03A thì điện áp ở hai bản tụ là 4V. Cường độ dòng điện cực đại trong mạch là
A. 0,05 A B. 0,03 A C. 0,003 A D. 0,005 A
Giải
1 2 1 2 1 2
▪Ta có: LI = Cu + Li
2 0 2 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 413 -
√
2 2
⇒ I0 = C u −L i =...=¿ 0,05 A
L
Ví dụ 7: Điện tích cực đại của tụ trong mạch LC có tần số riêng f=10 5 Hz là q0 = 6.10-9 C. Khi điện tích của tụ
là q=3.10-9 C thì dòng điện trong mạch có độ lớn:
A. 6√ 3π.10-4 A B. 6π.10-4 A C. 6√ 2π.10-4 A D. 2√ 3π.10-5 A
Giải
22 2
Q0 q 1 i
+ . Li ⇒ Q 0−q =LC .i = 2 ⇒ i =ω ( Q0 −q ) ⇒ i=ω √ Q 0−q
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
▪Ta có: =
2.C 2.C 2 ω
▪Thay vào ta tính được i¿ 6 √ 3π.10-4 A
III. BÀI TẬP

Bài 1: Công thức tính năng lượng điện từ của mạch dao động LC là
2 2 2 2
Q0 Q0 Q0 Q0
A. W = B. W = C. W = D. W =
2L 2C C L
Bài 2: Biểu thức nào liên quan đến dao động điện từ sau đây là không đúng?
2
Li
A. Năng lượng từ trường tức thời: WL =
2
2
Cu
B. Năng lượng điện trường tức thời WC =
2
1
C. Tần số của dao động điện từ tự do là f =
2 π √ LC
D. Tần số góc của dao động điện từ tự do là ω = √ LC
Bài 3: Trong mạch dao động LC có điện trở thuần bằng không thì
A. Năng lượng điện trường tập trung ở cuộn cảm và biến thiên với chu kỳ bằng chu kỳ dao động riêng
của mạch.
B. Năng lượng từ trường tập trung ở tụ điện và biến thiên với chu kỳ bằng nửa chu kỳ dao động riêng của
mạch.
C. Năng lượng từ trường tập trung ở cuộn cảm và biến thiên với chu kỳ bằng chu kỳ dao động riêng của
mạch.
D. Năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và biến thiên với chu kỳ bằng nửa chu kỳ dao động riêng
của mạch.
Bài 4: Trong một mạch dao động điện từ LC, điện tích của tụ biến thiên theo hàm số q=Q 0sin(πt) C. Khi điện
Q0
tích của tụ điện là q = thì năng lượng điện trường
√2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 414 -

A. bằng năng lượng từ trường B. bằng hai lần năng lượng từ trường
C. bằng ba lần năng lượng từ trường D. bằng một nửa năng lượng từ trường
Bài 5: Trong một mạch dao động điện từ LC, điện tích của tụ biến thiên theo hàm số q=Q 0cos(πt) C. Khi điện
Q0
tích của tụ điện là q = thì năng lượng từ trường
2
A. bằng bốn lần năng lượng điện trường B. bằng năng lượng từ trường
C. bằng ba lần năng lượng điện trường D. bằng hai lần năng lượng điện trường
Bài 6: Cường độ dòng điện trong mạch dao động lí tưởng biến đổi với tần số f. Phát biểu nào sau đây là
không đúng?
f
A. Năng lượng điện từ không biến đổi. B. Năng lượng điện từ biến đổi với tần sổ .
2
C. Năng lượng từ trường biến đổi với tần số 2f. D. Năng lượng điện trường biến đổi với tần số 2f.
Bài 7: Nhận xét nào sau đây liên quan đến năng lượng điện từ của mạch dao động là đúng? Điện tích trong
mạch dao động lí tưởng biến đổi với chu kỳ T thì
T
A. Năng lượng điện trường biến đổi với chu kỳ . B. Năng lượng điện trường biến đổi với chu kỳ 2T.
2
T
C. Năng lượng từ trường biến đổi với chu kỳ 2T. D. Năng lượng điện từ biến đổi với chu kỳ .
2
Bài 8: Xét mạch dao động lí tưởng LC. Khoảng thời gian ngắn nhất kể từ lúc năng lượng điện trường cực đại
đến lúc năng lượng từ trường cực đại là
π √ LC π √ LC
A. Δt = 2π√ LC B. Δt = C. Δt = π√ LC D. Δt =
4 2
1
Bài 9: Trong mạch điện dao động điện từ LC, hiệu điện thế trên tu tai thời điểm W d = Wt được tính theo
n
biểu thức:
U0 U0 U0
A. u = √ n+1 B. u = 2U0√ n+1 C. u = D. u = √ n+1
2 √ n+1 ω
Bài 10: Nhận xét nào sau đây liên quan đến năng lượng điện từ của mạch dao động là sai?
A. Tại mọi thời điểm, tổng năng lượng điện trường và năng lượng từ trường là không đổi.
T
B. Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường biến đổi tuần hoàn với chu kỳ .
2
C. Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường biến đổi tuần hoàn không theo một tần số chung.
D. Năng lượng của mạch dao động gồm năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và năng lượng từ
trường tập trung ở cuộn cảm.
Bài 11: Trong mạch dao động điện từ LC lí tưởng, mạch dao động với tần số là f thì năng lượng điện trường
và năng lượng từ trường biến thiên tuần hoàn
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 415 -

f
A. cùng tần số f'¿ và ngược pha. B. cùng tần số f'=2f và ngược pha.
2
C. cùng tần số f'=f và cùng pha. D. cùng tần số f'=2f và vuông pha.
Bài 12: Trong thực tế, các mạch dao động LC đều tắt dần. Nguyên nhân là do
A. luôn có sự toả nhiệt trên dây dẫn của mạch.

B. điện tích ban đầu tích cho tụ điện thường rất nhỏ.
C. năng lượng ban đầu của tụ điện thường rất nhỏ.
D. cường độ dòng điện chạy qua cuộn cảm có biên độ giảm dần.
Bài 13: Chọn câu phát biểu sai. Trong mạch LC dao động điện từ điều hoà
A. tại mọi điểm, tổng năng lượng điện trường trong tụ điện và năng lượng từ trường của cuộn cảm luôn
bằng không.
B. luôn có sự trao đổi năng lượng giữa tụ điện và cuộn cảm.
π
C. cường độ dòng điện trong mạch luôn sớm pha so với điện áp giữa hai bản tụ điện.
2
D. năng lượng điện trường cực đại của tụ điện có giá trị bằng năng lượng từ trường cực đại của cuộn cảm.
Bài 14: Trong một mạch dao động điện từ LC, điện tích của một bản tụ biến thiên theo thời gian theo hàm số
q=q0cosωt. Khi năng lượng điện trường bằng năng lượng từ trường thì điện tích các bản tụ có độ lớn là
q0 q0 q0 q0
A. . B. . C. . D. .
2 8 √2 4
Bài 15: Trong mạch dao động LC lí tưởng năng lượng điện từ trường của mạch dao động
T
A. biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì . B. biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì 2T.
2
C. không biến thiên tuần hoàn theo thời gian. D. biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì T.
Bài 16: Trong mạch dao động LC (lí tưởng), nếu điện tích cực đại trên tụ điện là Q 0 và dòng điện trong mạch
cực đại I0 thì năng lượng điện trường biến thiên với tần số:
I0 I0 2π I0 I0
A. f = . B. f = . C. f = D. f =
( 2 π Q0 ) ( 4 π Q0 ) Q0 ( π Q0 )
Bài 17: Mạch dao động có hiệu điện thế cực đại hai đầu tụ là U 0. Khi năng lượng từ trường bằng năng lượng
điện trường thì hiệu điện thế 2 đầu tụ là
U0 U0 U0
A. u = . B. u = U0√ 2. C. u = . D. u = .
√3 √2 2
Bài 18: Một mạch dao động điện từ LC, gồm cuộn dây có lõi thép sắt từ, ban đầu tụ điện được tích điện q 0
nào đó, rồi cho dao động tự do. Dao động của dòng điện trong mạch là dao động tắt dần là vì:
A. Bức xạ sóng điện từ; B. Do dòng Fucô trong lõi thép của cuộn dây;
C. Toả nhiệt do điện trở thuần của cuộn dây; D. Do cả ba nguyên nhân trên.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 416 -

Bài 1: Dao động điện từ tự do trong mạch dao động LC được hình thành là do hiện tượng nào sau đây?
A. Hiện tượng tự cảm. B. Hiện tưởng cảm ứng điện từ.

C. Hiện tượng từ hoá. D. Hiện tưởng cộng hưởng điện.
Bài 2: Trong mạch điện dao động điện từ LC, dòng điện tức thời tại thời điểm W t = nWd được tính theo biểu
thức:
I0
ω I0 Q0 I0
√
A. i = B. i = 1 C. i = D. i =
√ n+1 +1 √ n+1 2 ω √ n+ 1
n
1
Bài 3: Trong mạch điện dao động điện từ LC, điên tích trên tụ tại thời điểm W d = Wt được tính theo biểu
n
thức:
2Q 0 2 Q0 Q0 ω Q0
A. q = B. q = C. q = D. q =
√ n+1 ωC √ n+1 √ n+1 √ n+1
Bài 4: Một mạch dao động điện từ LC, có điện trở thuần không đáng kể. Hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện
biến thiên điều hòa theo thời gian với tần số f. Phát biểu nào sau đây là sai?
A. Năng lượng điện từ bằng năng lượng từ trường cực đại.
B. Năng lượng điện trường biến thiên tuần hoàn với tần số 2f.
C. Năng lượng điện từ biến thiên tuần hoàn với tần số f.
D. Năng lượng điện từ bằng năng lượng điện trường cực đại.
Bài 5: Trong mạch điện dao động điện từ LC, khi điện tích giữa hai bản tụ có biểu thức: q=-Q 0cosωt thì năng
lượng tức thời của cuộn cảm và của tụ điện lần lượt là:
2 2 2
Q0 2 Q Q0 2
A. Wt = sin ωt và Wd = 0 cos2ωt B. Wt = cos ωt và Wd = Lω2Q20sin2ωt
2C 2C C
2 2
2 Q 2 Q
C. Wt = Lω Q sin ωt và Wd = 0 cos2ωt
2
0
2
D. Wt = Lω Q sin ωt và Wd = 0 cos2ωt
2
0
2
2C C
Bài 6: Chọn điều kiện ban đầu thích hợp để điện tích của tụ điện trong mạch dao động LC có dạng q = q 0
cosωt. Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về năng lượng điện trường tức thời trong mạch dao động?
2 2
q0 1 q0 1 2
A. W0d = . B. Wt = Lω2q 20cos2ωt C. Wd = cos2ωt D. W0d = L.
2C 2 2C 2 0
Bài 7: Trong mạch dao động điện từ LC, điện tích trên tụ điện biến thiên với chu kỳ T. Năng lượng điện
trường ở tụ điện
T
A. biến thiên tuần hoàn với chu kì T. B. biến thiên tuần hoàn với chu kì .
2
C. không biến thiên theo thời gian. D. biến thiên tuần hoàn với chu kì 2T.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 417 -

Bài 8: Khi so sánh dao động của con lắc lò xo với dao động điện từ trong trường hợp lí tưởng thì độ cứng
của lò xo tương ứng với
A. điện dung C của tụ điện. B. hệ số tự cảm L của cuộn dây.
C. điện tích q của bản tụ điện. D. nghịch đảo điện dung C của tụ điện.
Bài 9: Nếu điện tích trên tụ của mạch LC biến thiên theo công thức q = Q 0cos(ωt) C. Tìm biểu thức sai trong
các biểu thức năng lượng của mạch LC sau đây?
2
Q
A. Năng lượng dao động: W = WL + WC = 0 = const
2C
2 2 2 2
L I 0 L ω Q0 Q0
B. Năng lượng dao động: W = WL + WC = = =
2 2 2C
2 2 2
Q Q
C. Năng lượng từ trường Wt = Li = 0 cos2ωt = 0 (1- cos2ωt)
2 2 4C
2
Q
D. Năng lượng điện trường WC = 0 (1+cos2ωt)
4C
Bài 10: Một mạch dao động gồm một cuộn dây L và tụ điện C thực hiện dao động điện từ tự do. Để tần số
dao động riêng của mạch dao động giảm đi 2 lần thì phải thay tụ điện C bằng tụ điện C 0 có giá trị
C C
A. C0= . B. C0= . C. C0=2C. D. C0=4C.
2 4
Bài 11: Nhận xét nào sau đây về đặc điểm của mạch dao động điện từ điều hoà LC là không đúng?
A. Tần số dao động của mạch thay đổi.

B. Điện tích trong mạch biến thiên điều hoà.
C. Năng lượng điện trường tập trung chủ yếu ở tụ điện.
D. Năng lượng từ trường tập trung chủ yếu ở cuộn cảm.
Bài 12: Mạch dao động lí tưởng gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C đang thực
hiện dao động điện từ tự do. Gọi Q0 là điện tích cực đại giữa hai bản tụ; q và i là điện tích và cường độ dòng
điện trong mạch tại thời điểm t. Hệ thức nào dưới đây là đúng?
√ ( Q20−q 2 ) .
√ ( Q20−q 2 ) .
√ C ( Q0−q )
2 2
√
A. i= LC ( Q20 −q2 ) B. i=
LC
C. i=
LC
D. i=
L
.
Bài 13: Mạch dao động lí tưởng gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C đang thực
hiện dao động điện từ tự do. Gọi U0 là điện áp cực đại giữa hai bản tụ; u và i là điện áp giữa hai bản tụ và
cường độ dòng điện trong mạch tại thời điểm t. Hệ thức nào dưới đây được viết đúng?
L 2 2 C 2 2
A. i 2=LC ( U 20−u2 ) B. i 2=√ LC ( U 20−u2 ) C. i =
2
( U −u )
C 0
2
D. i = U −u
L 0
Bài 14: Nếu điện tích trong tụ của mạch LC biến thiên theo công thức: q=Q 0cosωt. Tìm biểu thức sai trong
các biểu thức năng lượng trong mạch LC sau đây:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 418 -

2 2 2
Q 0 L I0 Q0
A. Năng lượng điện: Wd = sin2ωt B. Năng lượng dao động: W = =
2C 2 2C
2 2
Q Q
C. Năng lượng từ: Wt = 0 cos2ωt D. Năng lượng dao động: W = Wd+Wt = 0
2C 4C
Bài 15: Trong mạch dao động LC lý tưởng, gọi i và u là cường độ dòng điện trong mạch và hiệu điện thế
giữa hai đầu cuộn dây tại một thời điểm nào đó, I 0 là cường độ dòng điện cực đại trong mạch. Hệ thức biểu
diễn mối liên hệ giữa i, u và I0 là
C L C L
B. ( I 0−i )C D. ( I 0 +i )C
2 2 2 2 2 2 2 2
A. I 0+ i = u2 = u2 C. I 0−i = u2 = u2
C L
Bài 16: Một mạch dao động gồm một cuộn cảm có L và một tụ điện có điện dung C thực hiện dao động điện
từ không tắt. Giá trị cực đại của hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện bằng U 0. Giá trị cực đại của cường độ
dòng điện trong mạch là
√ √
L U0 C
A. I0 = U0 B. I0 = U0√ LC C. I0 = D. I0 = U0
C √ LC L
Bài 17: Chọn kết luận đúng khi so sánh dao động tự do của con lắc lò xo và dao động điện từ tự do trong
mạch dao động LC?
A. Vận tốc v tương ứng với điện tích q.
B. Khối lượng m của vật nặng tương ứng với hệ số tự cảm L của cuộn dây.
C. Độ cứng k của lò xo tương ứng với điện dung C của tụ điện.
D. Gia tốc a ứng với cường độ dòng điện i.
Bài 18: Chọn phát biểu sai khi nói về mạch dao động điện từ?
A. Năng lượng điện tập chung ở tụ điện, năng lượng từ tập chung ở cuộn cảm.
B. Năng lượng điện và năng lượng từ luôn bảo toàn.
C. Năng lượng của mạch dao động luôn được bảo toàn.
1
D. Tần số góc của mạch dao động là ω¿
√ LC
Bài 1: Điện tích của tụ điện trong mạch dao động LC biến thiên theo phương trình q=Q 0cos(2000πt+π). Tại
thời điểm t=2,5.10-4 s, ta có:
A. Năng lượng điện trường cực đại. B. Điện áp giữa hai bản tụ bằng 0.
C. Điện tích của tụ cực đại. D. Dòng điện qua cuộn dây bằng 0.
Bài 2: Trong mạch dao động LC có dao động điện từ với tẩn số 1 MHz, tại thời điểm t = 0, năng lượng từ
trường trong mạch có giá trị cực đại. Thời gian ngắn nhất kể từ thời điểm ban đầu để năng lượng từ trường
bằng một nửa giá trị cực đại của nó là:
A. 0,5.10-6 s B. 10-6 s C. 2.10-6 s D. 0,125.10-6 s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 419 -

Bài 3: Mạch dao động LC (C=5 μF). Hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ là 4 V. Năng lượng điện từ của
mạch bằng:
A. 0,04 mJ B. 0,4 μJ C. 0,01 mJ D. 0,1 μJ
Bài 4: Nhận xét nào sau đây về đặc điểm của mạch dao động điện từ điều hòa LC là không đúng
A. Điện tích trong mạch biến thiên điều hòa

B. Năng lượng điện trường tập trung chủ yếu ở tụ điện
C. Năng lượng từ trường tập trung chủ yếu ở cuộn cảm
D. Tần số dao động của mạch phụ thuộc vào điện tích của tụ điện
Bài 5: Một mạch dao động LC có R=0. Dao động điện từ riêng (tự do) của mạch LC có chu kì 2,0.10 -4 s.
Năng lượng điện trường trong mạch biến đổi tuần hoàn với chu kì là:
A. 0,5.10-4 s B. 4,0.10-4 s C. 2,0.10-4 s D. 1,0.10-4 s
Bài 6: Một mạch dao động lí tưởng gồm cuộn dây thuần cảm L và tụ điện C có năng lượng điện trường biến
thiên với tần số 1 MHz thì:
A. Chu kỳ dao động của dòng điện trong mạch là 2 μs
B. Năng lượng từ trường biển thiên tuần hoàn với chu kỳ 106 s
C. Năng lượng dao động của mạch biến thiên chu kỳ 10-6 s
D. Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường đều được bảo toàn
Bài 7: Một mạch dao động lí tưởng đang thực hiện dao động tự do. Lúc năng lượng điện trường bằng 2.10 -6 J
thì năng lượng từ trường bằng 8.10-6 J. Hiệu điện thế cực đại hai đầu cuộn cảm bằng 10 V, dòng điện cực đại
trong mạch bằng 62,8 mA. Tẩn số dao động của mạch là:
A. 2500 Hz B. 10000 Hz C. 1000 Hz D. 5000 Hz
Bài 8: Năng lượng điện trường trong tụ điện của một mạch dao động với chu kì T sẽ:
A. Biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì 2T

B. Biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì T
T
C. Biến thiên tuần hoàn theo thời gian với chu kì
2
D. Không biến thiên tuần hoàn theo thời gian
Bài 9: Trong mạch điện dao động điện từ LC, khi điện tích giữa hai bản tụ biến thiên theo quy luật:
q=Q0sinωt thì năng lượng tức thời của cuộn cảm là:
A. Et = Lω2Q20cos2(ωt) B. Et =( 12 )Lω Q cos (ωt)

2 2
0
2
D. E = ( )Q cos (ωt)
1 2
C. Et = 2Lω2Q20cos2(ωt) t 0
2
C
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 420 -

Bài 10: Mạch dao động điện từ gồm một tụ điện có C=5 μF và cuộn thuần cảm có L=50 mH. Hiệu điện thế
cực đại trên tụ điện là 6 V. Tần số dao động điện từ trong mạch và năng lượng của mạch dao động có giá trị
là:
A. 318 Hz, 3.10-5 J B. 318 Hz, 9.10-5 J C. 318 Hz, 8.10-5 J D. 418 Hz, 5.10-5 J
Bài 11: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về năng lượng dao động điện từ tự do (dao động riêng) trong
mạch dao động điện từ LC không điện trở thuần?
A. Năng lượng điện từ của mạch dao động bằng tổng năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và năng
lượng từ trường tập trung ở cuộn cảm.
B. Khi năng lượng điện trường giảm thì năng lượng từ trường tăng.
C. Năng lượng từ trường cực đại bằng năng lượng điện từ của mạch dao động.
D. Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường biến thiên điều hòa với tần số bằng một nửa tần số
của cường độ dòng điện trong mạch.
Bài 12: Mạch dao động lí tưởng LC gồm tụ điện có điện dung C và cuộn dây có độ tụ cảm L=0,125 H. Mạch
được cung cấp một năng lượng 25 μJ bằng cách mắc tụ vào nguồn điện một chiều có suất điện động ξ. Khi
mạch dao động thì dòng điện tức thời trong mạch là i=I0cos4000t A. Suất điện động ξ của nguồn có giá trị là
A. 12V B. 13V C. 10V D. 11V
Bài 13: Trong mạch dao động LC lí tưởng:
A. năng lượng từ trường tập trung ở cuộn cảm và biến thiên với chu kì bằng chu kì dao động riêng của
mạch.
B. năng lượng điện trường và năng lượng từ trường biến thiên với chu kì bằng chu kì dao động riêng của
mạch.
C. năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và biến thiên với chu kì bằng chu kì dao động riêng của
mạch.
D. năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và biến thiên với chu kì bằng nửa chu kì dao động riêng của
mạch.
Bài 14: Một mạch dao động LC lí tưởng gồm tụ có điện dung C và cuộn cảm có độ tự cảm L. Nối 2 cực của
nguồn điện một chiều có suất điện động ξ điện trở trong r vào 2 đầu cuộn cảm. Sau khi dòng điện trong
mạch ổn định, cắt nguồn thì trong mạch LC có dao động điện từ với điện áp cực đại giữa hai bản tụ là U 0.
Biết L=25r2 C. Tỉ số giữa U0 và ξ là
A. 10 B. 100 C. 5 D. 25
Bài 15: Trong mạch dao động LC lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Thời gian ngắn nhất để năng
lượng điện trường giảm từ giá trị cực đại xuống còn một nửa giá trị cực đại là 1,5.10 -4 s. Thời gian ngắn nhất
để tụ phóng điện từ giá trị cực đại đến khi phóng điện hết là:
A. 6.10-4 s B. 1,5.10-4 s C. 12.10-4 s D. 3.10-4 s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 421 -

Bài 16: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về năng lượng dao động điện từ tự do (dao động riêng) trong
mạch dao động điện từ LC không điện trở thuần?
A. Khi năng lượng điện trường giảm thì năng lượng từ trường tăng.
B. Năng lượng điện từ của mạch dao động bằng tổng năng lượng điện trường tập trung ở tụ điện và năng
lượng từ trường tập trung ở cuộn cảm.
C. Năng lượng từ trường cực đại bằng năng lượng điện từ của mạch dao động.
D. Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường biến thiên điều hòa với tần số bằng một nửa tấn số
của cường độ dòng điện trong mạch.
Bài 17: Mạch dao động lý tưởng LC. Dùng nguồn điện một chiều có suất điện động 10 V cung cấp cho mạch
một năng lượng 25 μJ bằng cách nạp điện cho tụ thì dòng điện tức thời trong mạch cứ sau khoảng thời gian
π
s lại bằng không. Xác định độ tự cảm cuộn dây:
4000
A. L=1 H B. L=0,125 H C. L=0,25 H D. L=0,5 H
Bài 18: Mạch dao động tự do LC có L=40 mH, C=5 μF, năng lượng điện từ trong mạch là 3,6.10 -4 J. Tại thời
điểm hiệu điện thế giữa hai bản tụ là 8 V, năng lượng điện trường và cường độ dòng điện trong mạch lần
lượt là:
A. 1,6.10-4 J; 0,05A B. 1,6.10-4J; 0,1A C. 2.10-4 J; 0,05A D. 2.10-4 J; 0,1A
Bài 19: Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường của mạch dao động LC lý tưởng là đại lượng
A. không đổi theo thời gian

B. biến đổi điều hòa cùng tần số với tần số mạch dao động.
C. biến đổi tuần hoàn theo thời gian với tần số gấp đôi tần số dao động của điện tích và dòng điện.
D. biến đổi điều hòa với tần số bằng nửa tần số mạch dao động.
Bài 20: Một mạch dao động LC lí tưởng, điện tích của tụ điện trong mạch biến thiên phụ thuộc vào thời gian
theo phương trình q=Q0cos(πft) C. Câu phát biểu nào sau đây về mạch dao động là đúng:
A. Điện tích của tụ điện trong mạch biến thiên tuần hoàn với tần số f
B. Dòng điện chạy qua cuộn cảm L trong mạch biến thiên điều hòa với tần số f
C. Năng lượng của mạch biến thiên tuần hoàn với tần số f
D. Năng lượng từ trường của mạch biến thiên tuấn hoàn với tần số f
Bài 21: Trong mạch dao động LC lí tưởng đang có dao động điện từ tự do. Thời gian ngắn nhất để năng
lượng điện trường giảm từ giá trị cực đại xuống còn một nửa giá trị cực đại là 1,5.10 -4 s. Thời gian ngắn nhất
để điện tích trên tụ giảm từ giá trị cực đại xuống còn một nửa giá trị đó là:
A. 3.10-4 s B. 2.10-4 s C. 6.10-4 s D. 12.10-4 s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 422 -

1
Bài 22: Một mạch dao động LC lý tưởng, khoảng thời gian để điện tích trên tụ có độ lớn không vượt quá
2
điện tích cực đại trong nửa chu kỳ là 4 μs. Năng lượng điện, năng lượng từ trong mạch biến thiên tuần hoàn
với chu kỳ là:
A. 24μs. B. 6μs. C. 12μs. D. 4μs.
Bài 1: Một mạch dao động LC gồm tụ điện C=3000 pF và cuộn dây có độ tự cảm L=28μH, điện trở r=0,1Ω.
Để dao động trong mạch được duy trì với điện áp cực đại trên tụ điện U 0=5V thì phải cung cấp cho mạch
một công suất là bao nhiêu?
A. 116,7 mW B. 233 mW C. 268μW D. 134μW
Bài 2: Một mạch dao động gồm cuộn dây có L=10mH, điện trở r=0,4Ω và 1 tụ điện có điện dung C. Để duy
trì dao động điều hòa trong mạch với điện áp trên tụ là 5V thì phải bổ sung cho mạch một năng lượng là 3μJ
trong thời gian 1 phút. Điện dung của tụ là:
A. 3 nF B. 50 pF C. 0,5μF D. 100 pF
Bài 3: Tụ điện của mạch dao động có điện dung C=1μF, ban đầu được điện tích đến hiệu điện thế 100V, sau
đó cho mạch thực hiện dao động điện từ tắt dần. Năng lượng mất mát của mạch từ khi bắt đầu thực hiện dao
động đến khi dao động điện từ tắt hắn là:
A. E=10mJ B. E=5mJ C. E=10kJ D. E=5kJ
Bài 4: Tích điện tích Q0=2.10-6 C vào một tụ điện của một mạch dao động rồi cho nó phóng điện trong mạch.
Do cuộn cảm có điện trở nên dao động điện từ trong mạch tắt dần. Bỏ qua năng lượng do bức xạ sóng điện
từ, tính nhiệt lượng tỏa ra trong mạch cho đến khi dao động tắt hẳn biết điện dung của tụ điện là 0,05μF.
A. 8.10-2 mJ B. 4.10-2 mJ C. 4.10-2 J D. 4.10-5 mJ
Bài 5: Cho mạch điện như hình vẽ, nguồn điện không đổi có suất điện động E=12V và điện trở trong r=0,5Ω.
Ban đầu khoá K đóng đến khi dòng điện đã ổn định thì ngắt khóa K. Khi đó trong mạch có dao động điện từ
với hiệu điện thế ở 2 bản tụ điện có dạng: u=48.cos(2.10 6π)t (V). Biết cuộn dây thuần cảm. Độ tự cảm L và
điện dung C có giá trị?
−4
1 1 2 1 1 10 1 1
A. L= μH; C= μF B. L= μH; C= μF C. L= μH; C= F D. L= H; C= F
π 4π π 4π π π π 4π
Bài 6: Cho mạch điện như hình vẽ. Cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L=4.10 -3 H, tụ điện có điện dung
C=0,1 μF, nguồn điện có suất điện động E=6mV và điện trở trong r=2Ω. Ban đầu khoá đóng K, khi dòng
điện đã ổn định trong mạch, ngắt khoá K. Tính hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ điện.
A. 800 mV B. 60 mV C. 600 mV D. 100 mV
Bài 7: Một mạch dao động gồm tụ điện có điện dung 20nF, cuộn cảm có độ tự cảm 8μH và điện trở thuần
0,1Ω. Để duy trì dao động của mạch với điện áp cực đại giữa hai bản tụ là 10V trong 1 ngày đêm thì phải
cung cấp cho mạch một năng lượng tối thiểu là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 423 -

A. 2,16kJ B. 1,08kJ C. 1,53kJ D. 216J
Bài 8: Một mạch dao động có điện dung C=8nF và cuộn dây có L=1,6.10 -4 H, tụ điện được nạp đến hiệu điện
thế cực đại là 5V. Để duy trì dao động điện từ trong mạch người ta phải cung cấp cho mạch một công suất
trung bình P=6mW. Điện trở của cuộn dây là:
A. 6Ω B. 9Ω C. 9,6Ω D. 96Ω
Bài 9: Mạch dao động lí tưởng gồm hai tụ điện C 1=C2=3nF mắc nối tiếp và cuộn dây thuần cảm L=1mH.
Trong mạch đang có dao động điện từ tự do với cường độ dòng điện cực đại trong mạch là 0,03A. Lúc năng
lượng từ trường bằng năng lượng điện trường thì đóng khoá K để nối tắt tụ điện C 1. Hiệu điện thế cực đại
của tụ sau khi nối tắt là:
A. 30V B. 20V C. 15V D. 10V
Bài 10: Một mạch dao động lý tưởng, gồm một tụ điện và một cuộn dây. Nối hai đầu cuộn dây với một
nguồn điện có suất điện động E và điện trở trong r thông qua một khóa K. Mới đầu khóa K đóng. Khi dòng
điện đã ổn định người ta mở khóa và trong mạch có dao động điện từ với chu kỳ T. Biết rằng hiệu điện thế
cực đại giữa hai bản tụ điện lớn gấp n lần suất điện động của nguồn điện. Các hệ thức đúng là:
T . r .n T T . r .n T T . r .n T T . r .n T
A. L= ; C= B. L= ; C= C. L= ; C= D. L= ; C=
2π 2 π . r .n 2π π .r .n π 2 π . r .n π π .r .n
Bài 11: Mạch dao động lí tưởng LC: mắc nguồn điện không đối có suất điện động E và điện trở trong r=2Ω
vào hai đầu cuộn dây thông qua một khóa K (bỏ qua điện trở của K). Ban đầu đóng khóa K. Sau khi dòng
U0
điện đã ổn định, ngắt khóa K. Biết cuộn dây có độ tự cảm L=4 mH, tụ điện có điện dung C=10 -5 F. Tỉ số
E
bằng: (với U0 là hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ)
1
A. 10 B. C. 5 D. 8
10
Bài 12: Mạch dao động điện từ gồm cuộn cảm và một bộ hai tụ điện có cùng điện dung C=2,5 μF mắc song
song. Trong mạch có dao động điện từ tự do, hiệu điện thế cực đại giữa hai bản tụ điện là U 0 =12 V. Tại thời
điểm hiệu điện thế hai đầu cuộn cảm u L=6 V thì một tụ điện bị bong ra vì đứt dây nối. Tính năng lượng cực
đại trong cuộn cảm sau đó:
A. 0,27 mJ B. 0,135 mJ C. 0,315 mJ D. 0,54 mJ
Bài 13: Một mạch dao động gồm một tụ điện có điện dung C=10 μF, một cuộn cảm có độ tự cảm L=5 mH và
có điện trở thuần r=0,1Ω. Để duy trì điện áp cực đại U 0 =3V giữa hai bản tụ điện thì phải bổ sung một công
suất:
A. P=0,9 mW B. P=0,9 W C. P=0,09 W D. P=9 mW
Bài 14: Một tụ điện C=1 μF đã tích điện được mắc với một cuộn dây L=1 mH thông qua một khoá K. Tại
thời điểm t=0 người ta đóng khóa K. Thời gian ngắn nhất từ lúc đóng khoá K cho đến khi năng lượng điện
trường trên tụ bằng năng lượng từ trường trên cuộn dây là:
A. 33,3.10-8 s B. 0,25.10-8 s C. 16,7.10-8 s D. 0,25.10-7 s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 424 -
Bài 15: Một mạch dao động LC gồm tụ điện có điện dung C=400pF và một cuộn cảm có L=10μH, r=0,02Ω.
Biết điện áp cực đại trên tụ điện bằng 20V. Để duy trì dao động của mạch thì năng lượng cần phải cung cấp
cho mạch trong một chu kì bằng:
A. 16.10-5 J B. 64pJ C. 16mJ D. 64mJ
Bài 16: Cho mạch dao động như hình vẽ. Cuộn dây thuần cảm, nguồn có suất điện động 4 V, điện trở trong
của nguồn không đáng kể. Ban đầu khoá K ở vị trí 2, tại thời điểm t=0 ta chuyển khoá K sang vị trí 1, mạch
dao động với năng lượng từ lớn nhất là 10-4 J. Điện dung của mỗi tụ có giá trị là:
A. 12,5 μF B. 6,25 p.F C. 25 μF D. 2,5 μF
Bài 17: Một mạch dao động mà cuộn dây có điện trở thuần r=0,02Ω, độ tự cảm L=2 mH, điện dung của tụ
điện là 5000pF. Nhờ được cung cấp một cụng suất điện là Pc=0,04 mW mà dao động điện từ trong mạch
được duy trì, điện áp cực đại giữa hai bản tụ khi đó là bao nhiêu
A. 40V B. 100V C. 4000V D. 42,5V
Bài 18: Mạch dao động LC gồm cuộn dây có L=20 mH và tụ điện có C=5 μF. Để duy trì dao động trong
mạch luôn có giá trị cực đại của hiệu điện thế giữa hai bản tụ điện là U 0 =12V phải cung cấp cho mạch trong
thời gian t=0,5 giờ một năng lượng 129,6mJ. Điện trở thuần của mạch có giá trị
A. R=10-2 Ω B. R=10-1 Ω C. R=5.10-2 Ω D. R=4.10-3 Ω
Bài 19: Mạch dao động LC lí tưởng có L=8 μH và C=2 μF được mắc vào nguồn điện một chiều như hình vẽ.
Biết suất điện động và điện trở trong của nguồn lần lượt là 4V và 2Ω. Ban đầu khoá K đóng, khi dòng điện
trong mạch ổn định thì người ta ngắt khoá K. Sau đó một khoảng thời gian ngắn nhất bằng bao nhiêu thì
dòng điện qua cuộn cảm bằng 0?
A. 3π.10-6 s B. 4π.10-6 s C. 2π.10-6 s D. π.10-6 s
Bài 20: Một mạch dao động gồm một cuộn dây có độ tự cảm L=2 mH và một tụ điện có điện dung là C=3nF,
điện trở của mạch là R=0,1Ω. Muốn duy trì dao động trong mạch với hiện điện thế cực đại trên tụ là 10V thì
phải bồ sung cho mạch một năng lượng có công suất là
A. 1,5.10-5 W B. 7,5.10-6 W C. 1,67.10-5 W D. 15.10-3 W
Bài 21: Một mạch dao động lí tưởng như hình vẽ, trong đó hai tụ điện giống nhau. Thoạt đầu K ngắt, khi
cường độ dòng trong mạch bằng không, thì hiệu điện thế trên tụ điện C 1 bằng U0. Khi cường độ dòng trong
mạch đạt giá trị cực đại, người ta đóng K. Xác định hiệu điện thế trên các tụ điện khi dòng trong mạch lại
bằng không.
U0
A. √ 2U0 B. U0 C. 2U0 D.
√2
Bài 1:
▪Thay t=2,5.10-4 s vào phương trình q (t =2 ,5.1 0 )=¿ Q0cos(2000π.2,5.10-4+π)=0

−4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 425 -

2
1 q
▪Đáp án A sai: vì năng lượng điện trường Ed = . =0
2 C
q
▪Đáp án B đúng: vì u = =0
C
▪Đáp án C sai: Vì điện tích q=0
▪Đáp án D sai: khi q=0 thì cường độ dòng điện trong mạch cực đại.
Bài 2:
▪Tại thời điểm t=0, năng lượng từ trường trong mạch có giá trị cực đại ứng
với điểm M 0 trên đường tròn. Năng lượng từ trường bằng một nửa giá trị cực
đại ứng với điểm M trên đường tròn u
0 E/2 E M
0
π
▪Góc quét Δφ= = ω(Et).Δt=2.ω(q).Δt
2
▪Thời gian ngắn nhất Δt=0,125.10-6 s
Bài 3:
1 2 1
▪Ta có năng lượng điện từ của mạch E = C . U 0= .5.10-6.42=4.10-5 J
2 2
Bài 4:
▪Đáp án A đúng: vì điện tích được mô tả bằng q=Q0cos(ω.t+φ) C là hàm điều hòa
2
1 1 q
▪Đáp án B đúng: Vì Năng lượng điện trường Ed = C.u2 = .
2 2 C
1 2
▪Đáp án C đúng: Vì Năng lượng từ trường Et = Li
2
1 1
▪Đáp án D sai: Vì ω= ⇒f= chỉ phụ thuộc vào L và C
√ LC 2 π √ LC
Bài 5:
T ( q)
Ta có T(Ed) = =¿10-4 s
2
Bài 6:
f (E )
▪Ta có f(Ed) = 1(MHz) ⇒ f(q) = d
=¿ 0,5MHz
2
1
▪Chu kỳ của dòng điện trong mạch T(q) = =¿ 2μs
f ( q)
Bài 7:
▪Ta có năng lượng điện từ E = Ed + Et = 10.10-6 (J)
1 2
▪Mà E= . L. I 0 ⇒ L = 5.10-3 H
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 426 -

1 2
▪Và E= C . U 0 ⇒ C = 2.10-7 (F)
2
1
▪Tần số dao động của mạch là f¿ =¿ 5000Hz
2 π √ LC
Bài 8:
▪Ta có phương trình điện tích q=Q0cos(ω.t+φ) C
E E
▪Năng lượng điện trường Ed = − cos(2ωt+2φ) (J)
2 2
T ( q)
⇒ ω(Ed) = 2.ωq ⇒ T(Ed) = ⇒ Chu kỳ dao động của mạch là T(q) = 2.T
2
Bài 9:
π
▪Ta có q=Q0sin(ωt)= Q0cos(ω.t- ) (C)
2
▪Cường độ dòng điện là i=ω.Q0cos(ωt)
1 2 1
▪Năng lượng từ trường trên cuộn cảm là: Et = Li = .L.ω2Q20cos2(ωt)
2 2
Bài 10:
1 1
▪Ta có ω = ⇒f= =¿ 318(Hz)
√ LC 2 π √ LC
1 2
▪Năng lượng điện từ trong mạch là E = . C . U 0 = 9.10-5 (J)
2
Bài 11:
▪Đáp án A đúng: vì E = Ed + Et
▪Đáp án B đúng: Vì năng lượng điện trường và năng lượng từ trường dao động ngược pha
▪Đáp án C đúng: Vì E = Edmax = Edmax
▪Đáp án D Sai: Vì f(Ed) = f(Et) = 2.f(q)
Bài 12:
1
▪Ta có ω = = 4000 (rad/s) ⇒ C = 5.10-7 (F)
√ LC
1 2 1 2
▪Mà năng lượng điện từ E = 25.10-6 = C . U 0= . C . ξ ⇒ ξ = 10V
2 2
Bài 13:
T (i )
▪Đáp án A sai: Vì T ( E )=T ( E ) =
d t
2
T (i )
▪Đáp án B sai: Vì T ( E )=T ( E ) =
d t
2
T (i )
▪Đáp án C sai: Vì T ( E )=T ( E ) =
d t
2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 427 -
1 2 T (i )
▪Đáp án D đúng: Vì Ed = . C U 0 và T ( E )=T ( E ) =
2 d t
2
Bài 14:
ξ
▪Ta có I0 = là cường độ dòng điện cực đại trong mạch L
r
▪Khi mạch dao động LC ổn định thì điện áp cực đại là U0
1 2 1 2 2 2
▪Ta có L . I 0= C . U 0 ⇒ L . I 0=C .U 0
2 2
( )
2
()
2
ξ 2 2 U0
▪Thay các dữ kiện vào ta có 25 r . C=U 0 .C ⇒ =¿ 25
r ξ
U0
▪Tỉ số giữa U0 và ξ là: =¿ 5
ξ
Bài 15: \
▪Ta có năng lượng điện trường ứng với điểm M 0 trên đường tròn. Đến
khi năng lượng điện trường chỉ còn nửa giá trị cực đại ứng với điểm M
π 2π −4 u
▪Δφ1 = = ω(Ed).t1 = 2.ω.1,5.10-4 ¿ 2. .1 ,5.1 0 ⇒ T = 12.10-4 s
2 T 0 E/2 E M
0
▪Khi tụ điện có giá trị cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn. Đến khi
tụ phóng hết điện ứng với điểm M trên đường tròn.
π 2π
Δφ 2= =ω .t 2= .t
2 T 2
▪Thời gian ngắn nhất là t2 = 3.10-4 (s)
Bài 16:
M1
▪Đáp án A đúng vì năng lượng điện trường và từ trường là ngược pha

q
▪Đáp án B đúng vì E = Ed + Et -Q0 M0
▪Đáp án C đúng vì năng lượng từ trường cực đại bằng năng lượng điện từ
▪Đáp án D sai vì f(Ed) = f(Et) = 2.f(i)
Bài 17:
▪Ta có Năng lượng điện từ
1 2. E
. C . U 0 ⇒ C = 2 =¿ 5.10-7 F
2 M1
E=
2 U0
▪Cường độ dòng điện bằng không ứng với 2 điểm M1 và M2 trên đường tròn -I0 O I0
▪Δφ(M1M2) = π = ω.Δt ⇒ ω = 4000 (rad/s)
1 1
▪Mà ω¿ ⇒ L = 2 =¿ 0,125(H) M2
√ LC ω C
Bài 18:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 428 -

▪Ta có E = Et + Ed ⇒ Et = E - Ed = 2.10-4 (J)
1 2
▪Năng lượng từ trường Et = Li = 2.10-4 H ⇒ Cường độ dòng điện trong mạch là: i=0,1A
2
Bài 19:
▪Đáp án A sai vì năng lượng điện trường và từ trường biến thiên điều hòa với tần số f(Ed) = 2.f(q)
▪Đáp án B sai vì năng lượng điện trường và từ trường biến thiên điều hòa với tẩn số f(Ed) = 2.f(q)
▪Đáp án C đúng Vì năng lượng điện trường và từ trường biến thiên điều hòa với tần số f(Ed) = 2.f(q)
▪Đáp án D sai vì năng lượng điện trường và từ trường biến thiên điểu hòa với tần số f(Ed) = 2.f(q)
Bài 20:
f
▪Ta có q=Q0cos(πft) (C) ⇒ tần số dao động của điện tích là f(q) =
2
f
▪Đáp án A sai vì f(q) =
2
f
▪Đáp án B sai vì f(q) =
2
▪Đáp án C sai vì năng lượng điện từ không đổi theo thời gian
▪Đáp án D đúng vì f(Ed) = 2.f(q) = f
Bài 21:
M1
▪Năng lượng điện trường cực đại ứng với vị trí M 0 trên đường tròn. Năng
lượng điện trường còn 1 nửa giá trị cực đại ứng với điểm M trên đường tròn 
3
π π -Q0 O Q0/2 Q0
▪Góc quét: Δ φ M M = = 2.ω(i).1,5.10-4 ⇒ ω(i) = −4 (rad/s)
0
2 6.10
Q0 M2
▪Điện tích cực đại ứng với điểm M 0 trên đường tròn. Và ứng với
2
điểm M trên đường tròn
π π
▪Góc quét Δφ' = = . t ⇒ t = 2.10-4 s
3 6.1 0−4
Bài 22:
1 M1 M0
▪Điện tích trên tụ có độ lớn không vượt quá điện tích cực đại
2 
{
3
Q0 q
Q0 ¿q≤ -Q0 -0,5Q0 O 0,5Q0 Q0

2
⇒ |q|≤ 2 ⇒
Q0
¿ q ≥−
2 M2 M1
π 10. π
▪Trong nửa chu kỳ góc quét M1M2 là Δφ¿ =¿ ω.t ⇒ ω¿ (rad/s)
3 12
2π
▪Chu kỳ dao động T¿ =¿ 24μs
ω
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 429 -
T
▪Chu kỳ của năng lượng từ trường là T(Ed) ¿ =¿ 12μs
2
Bài 1:
1 2 1 2
▪Ta có bảo toàn năng lượng điện từ: . L I 0= . C . U 0
2 2
▪Cường độ dòng điện cực đại I0 = U0

√ √
C
L
=5
3.1 0−9
28.1 0
−6
=¿ 0,0518 (A)
I0
▪Cường độ dòng điên hiệu dụng I¿ =¿ 0,0366(A)
√2
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r = 1,34.10-4 = l34μW
Bài 2:
−6
W 3.10
▪Công suất cần cung cấp P = = =¿ 5.10-8 (W)
t 60
▪Mặt khác P = I2.r ⇒ I = 3,536.10-4 (A) ⇒ I0 = 5.10-4 (A)
2
1 2 1 2 I0 .L
▪Ta có bảo toàn năng lượng điện từ: . L I 0= . C . U 0 ⇒ C= 2 =¿ 10-10 (F)
2 2 U0
Bài 3:
▪Năng lượng mất mát của mạch dao động điện từ
1 2 1 −6 2
W= . C . U 0= .1 0 .10 0 =¿ 5mJ
2 2
Bài 4:
▪Nhiệt lượng tỏa ra bằng năng lượng điện từ trong mạch

2 −6 2
1 Q 1 ( 2.1 0 )
Q = W = . 0= . = 4.10-5 (J)= 4.10-2 mJ
2 C 2 0 ,05.1 0−6
Bài 5:
E
▪Khi K đóng thì cường độ dòng điện trong mạch cực đại I0¿ =¿ 24(A)
r
I0 24 12.1 0
−6
▪Điên tích cực đại là Q0 = = = (C)
ω 2.1 06 π π
Q0 1 0−6
▪Điện dung của tụ điện là C¿ = (F)
U0 4 π
−6
1 1 10
▪Mặt khác ω¿ ⇒L= 2 = (H)
√ LC ω .C π
Bài 6:
E
▪Khi K đóng thì dòng điện trong mạch cực đại I0 ¿ =¿ 3.10-3 (A)
r
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 430 -
▪Khi K mở mạch dao động hoạt động
▪Năng lượng điện từ của mạch dao động

1
2
1
2 √
. L I 20= . C . U 20 ⇒ U 0=I 0
L
C
=¿ 0,6(V)
Bài 7:
1 2 1 2
2 2

√ C
L
=¿ 0,5(A)
I0 √2
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I ¿ = (A)
√2 4
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r = 0,0125W
▪Năng lượng cần cung cấp trong 1 ngày là W = P.t = 0,0125.86400 = 1080J
Bài 8:
1 2 1 2
2 2

√ C
L
=¿ 0,03536(A)
I0 1
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I ¿ = (A)
√2 40
P
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r ⇒ r = 2
=¿ 9,6(Ω)
I
Bài 9:
C1
▪Vì 2 tụ mắc nối tiếp nên Cb = =¿ 1,5nF
2
1 2 1
▪Năng lượng điện từ trong mạch E ¿ . L. I 0= .10-3.0,032 = 4,5.10-7 = 0,45.10-6 (J)
2 2
E
▪Khi năng lượng điện trường bằng năng lượng từ trường Ed = Et ¿ =¿ 2,25.10-7 (J)
2
Ed
▪Năng lượng điện trường của các tụ là EdC1 = EdC2 = =¿ 1,125.10-7 (J)
2
▪Khi khóa I< đóng thì năng lượng của mạch chỉ còn lại của tụ C2 và cuộn cảm L.
E' = EdC2 + Et = 3,375.10-7 (J)

1 2 '2 '
▪Mà E' = . C .U 0 ⇒ U 0=¿ 15(V)
2
Bài 10:
ξ
▪Khi K đóng thì cường độ dòng điện cực đại I0 =
r
▪Theo bài ra U0 = n.ξ và T = 2π√ LC ⇒ T2 = 4.π2.LC (1)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 431 -
1 2 1 2
▪Bảo toàn năng lượng điện từ L I 0= . C . U 0 ⇒ L=n2.r2.C (2)
2 2
▪Thay vào (1)
T
▪Ta có T2 = 4π2.n2.r2.C2 ⇒ C = Thay vào (2)
2 π . n .r
T . n .r
⇒ Độ tự cảm L =
2π
Bài 11:
ξ
▪Khi K đóng thì cường độ dòng điện cực đại I0 =
r
▪Khi K mở mạch dao động hoạt động
1 2 1 2 U
▪Năng lượng điện từ của mạch dao động L I = . C . U 0 ⇒ = 10
2 0 2 ξ
Bài 12:
1
▪Ta có U0 = 12V. Năng lượng điện từ ban đầu là E1 = .2.C.122 = 144.C
2
▪Khi điện áp của 2 tụ là u = 6V thì năng lượng điện trường: Ed1 = Ed2 = 36.C
▪Năng lượng từ trường trên cuộn cảm là Et = 108.C
▪Vì 1 tụ bị bong nên năng lượng điện từ trong mạch còn lại là
E2 = 108.C + 18.C = 126.C = 3,15.10-4 (J)

Bài 13:
1 2 1 2
2 2

√ C 3 √5
=
L 50
(A)
I0
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I = =¿ 0,095(A)
√2
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r = 9.10-4 W
Bài 14:
M1
▪Khi tụ được tích điện thì năng lượng điện trường của tụ là cực đại ứng với
E0
điểm M0 trên đường tròn. Đến khi E d = Et = ứng với điểm M trên đường
2 0 E/2 E M
0
tròn
π
▪Ta có góc quét Δ φ M M = = ω(Ed) .Δt = 2.ω(q).Δt
0
2
▪Thời gian Δt = 0,25.10-7 (s)
Bài 15:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 432 -

1 2 1 2
2 2

√ C
L
= 0,126(A)
I0
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I = = 0,089(A)
√2
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r = 1,6.10-4 W
▪Năng lượng cần cung cấp sau 1T là W = P.T = 64pJ
Bài 16:
1 2 1 C 2
▪Khi K mở 2 tụ được nạp đầy điện E = . Cb . U 0= . . 4 =¿ 10-4 (J)
2 2 2
▪Điện dung của mỗi tụ có giá trị là C = 0,25.10-4 = 25μF
Bài 17:
▪Ta có P = I2.r ⇒ I =
√ √
P
r
=
0 , 04.10−3 √ 5 (A)
0 , 02
=
50
▪Cường độ dòng điện cực đại I0 = I√ 2=

√ 10 (A)
50
▪Bảo toàn năng lượng điện từ:

1
2
1
2
2
√
. L I 0= . C . U 0 ⇒ Điện áp cực đại U0 = I0 L =¿ 40V
2
C
Bài 18:
−3
E 129 , 6.1 0
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = = = 7,2.10-5 W
r 0 ,5.3600
1 2 1 2
▪Bảo toàn năng lượng điện từ: . L I 0= . C . U 0
2 2
√ √
−6
C 5.1 0
▪Cường độ dòng điện cực đại I0 = U0 =12. =¿ 0,1897 A
L 20.1 0
−3
I0
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I = =¿ 0,134(A)
√2
▪Mà công suất P = I2.r ⇒ r = 4.10-3 Ω
Bài 19:
ξ
▪Khi K đóng thì cường độ dòng điện trong mạch cực đại: I0 ¿ =¿ 2(A)
M1
r
▪Tại thời điểm t=0 cường độ dòng điện trong mạch cực đại ứng với I 0
-I0 O I0
trên đường tròn
1 1 06
▪Mặt khác ta có ω ¿ = rad/s
√ LC 4
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 433 -

π
▪Góc quét Δ φ M M = =¿ ω.Δt
0
2
▪Thời gian cần tìm Δt = 2π.10-6 (s)
Bài 20:
1 2 1 2
2 2

√ C
L
= 5√ 6 .10-3 (A)
I0
▪Cường độ dòng điện hiệu dụng I = = 5√ 3 .10-3 (A)
√2
▪Công suất cần cung cấp cho mạch là P = I2.r = 7,5.10-6 W
Bài 21:
▪Khi K ngắt chỉ có mỗi tụ C1
1 2 1 2
▪Bảo toàn năng lượng . L I 0= . C . U 0
2 2
▪Khi K đóng thì C1//C2 ⇒ Cb = 2.C
1 2 1 '2 1 2 ' U0
▪Bảo toàn năng lượng . L I 0= . C . U 0 = .C .U 0 ⇒ U 0=
2 2 2 √2
CHỦ ĐỀ 21: SÓNG ĐIỆN TỪ
1. Điện từ trường
- Khi 1 từ trường biến thiên theo thời gian thì nó sinh ra 1 điện trường
xoáy (là 1 điện trường mà các đường sức bao quanh các đường cảm ứng
từ). Ngược lại khi một điện trường biến thiên theo thời gian nó sinh ra 1 từ
trường xoáy (là 1 từ trường mà các đường cảm ứng từ bao quanh các đường
sức của điện trường).
- Dòng điện qua cuộn dây là dòng điện dẫn, dòng điện qua tụ điện là dòng điện dịch (là sự biến thiên của
điện trường giữa 2 bản tụ).
- Điện trường và từ trường là 2 mặt thể hiện khác nhau của 1 loại trường duy nhất là điện từ trường.
2. Sóng điện từ: là điện từ trường lan truyền trong không gian của điện từ trường biến thiên tuần
hoàn theo thời gian.
a. Đặc điểm sóng điện từ:
- Sóng điện từ lan truyền được trong chân không với tốc độ c =
3.108 m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 434 -

- Sóng điện từ là sóng ngang do nó có 2 thành phần là thành phần điện ⃗
E và thành phần từ ⃗
B vuông góc
với nhau và vuông góc với phương truyền sóng.
+ Các vectơ ⃗
E, ⃗
B, ⃗v lập thành một tam diện thuận: xoay đinh ốc để vectơ ⃗
E trùng vectơ ⃗
B thì chiều tiến
của đinh ốc là chiều của vectơ ⃗v
+ Nếu giả sử vectơ ⃗
E đang cực đại và hướng về phía Nam thì vectơ ⃗
B cũng
cực đại (do cùng pha) và hướng về phía Đô ng (như hình vẽ).
- Dao động của điện trường và từ trường tại 1 điểm luôn đồng pha.
- Cũng có các tính chất giống như sóng cơ học: phản xạ, khúc xạ, giao thoa.
Truyền tốt trong các môi trường thường theo thứ tự: Chân không > khí > lỏng >
rắn. Khi truyền từ không khí vào nước: f không đổi; v và λ giảm.
- Sóng điện từ mang năng lượng.
- Sóng điện từ bước sóng từ vài m đến vài km dùng trong thông tin vô tuyến gọi là sóng vô tuyến:
Loại sóng Tần số Bước sóng Đặc tính
Sóng dài 3-300KHz 105-103 m Năng lượng nhỏ, ít bị nước hấp thụ, dùng thông tin
liên lạc dưới nước.
Sóng trung 0,3-3MHz Ban ngày tầng điện li hấp thụ mạnh, ban đêm ít bị
103-102 m hấp thụ ⇒ ban đêm nghe đài sóng trung rõ hơn ban
ngày
Sóng ngắn 3-30MHz 102-10m Năng lượng lớn, bị tầng điện li và mặt đất phản xạ
nhiều lần ⇒ thông tin trên mặt đất kể cả ngày và
đêm.
Sóng cực 30-30000MHz 10-10-2 m Có năng lượng rất lớn, không bị tầng điện li hấp
ngắn thụ, xuyên qua tầng điện li nên dùng thông tin vũ
trụ, vô tuyến truyền hình.
3. Bước sóng của sóng điện từ:
c qo
λ= = c.2π. √ LC = c.2π ; với: c = 3.108 m/s
f Io
4. Bài toán ghép tụ:
+ Nếu C1 ss C2 (C = C1+C2) hay L1 nt L2 (L = L1+L2) thì λ2 = λ 21+ λ22 ;
1 1 1 1 1 1 1 1 1
+ Nếu C1 nt C2 ( = + ) hay L1 ss L2 ( = + ) thì 2 = 2 + 2
C C1 C 2 L L1 L2 λ λ1 λ 2
Kinh nghiệm: Đừng học thuộc lòng, bạn chỉ cần nhớ mối liên hệ thuận - nghịch giữa các đại lượng T, f, λ
, C, L với nhau ta sẽ có ngay các công thức trên!
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 435 -

5. Mạch dao động có L biến đổi từ: L Min → LMax và C biến đổi từ CMin → CMax thì bước sóng λ của sóng
điện từ phát (hoặc thu):
▪λMin tương ứng với LMin và CMin: λmin = c2π√ Lmin C min
▪λMax tương ứng với LMax và CMax: λmax = c2π√ Lmax C max
6. Góc quay α của tụ xoay

- Tụ xoay có điện dung C tỉ lệ theo hàm số bậc nhất đối với góc xoay α:C=aα+b
+ Từ các dữ kiện αmin; αmax; Cmin; Cmax ta tìm được 2 hệ số a và b.
+ Từ các dữ kiện λ và L ta tìm được C rồi thay vào: C=a.α+b, suy ra góc xoay α.
Hoặc:
α −α min C−C min
+ Khi tụ quay từ αmin đến α (để điện dung từ Cmin đến C) thì: =
α max−α min C max −Cmin
α max−α C max −C
+ Khi tụ quay từ vị trí αmax về vị trí α (để điện dung từ C đến Cmax) thì: =
α max−α min C max −Cmin
C1 C0 +C x
2
λ1
- Khi tụ xoay C x /¿ C 0 : = = 1
2
λ2 C2 C0 +C x 2
7. Nguyên tắc chung của việc thông tin truyền thanh bằng sóng vô tuyến
a) Phát và thu sóng điện từ: Dựa vào nguyên tắc cộng hưởng điện từ trong mạch LC(f=f0)
▪ Để phát sóng điện từ người ta mắc phối hợp 1 máy phát dao động điều hòa với 1 ăngten (là 1 mạch dao
động hở)
▪ Để thu sóng điện từ người ta mắc phối hợp 1 ăngten với 1 mạch dao động có tần số riêng điều chỉnh
được (để xảy ra cộng hưởng với tần số của sóng cần thu).
b) Nguyên tắc chung:
a. Phải dùng sóng điện từ cao tần để tải thông tin gọi là sóng mang.
b. Phải biến điệu các sóng mang: "trộn" sóng âm tần với sóng mang.
c. Ở nơi thu phải tách sóng âm tần ra khỏi sóng mang.
d. Khuếch đại tín hiệu thu được.
Lưu ý: Sóng mang có biên độ bằng biên độ của sóng âm tần, có tần số bằng tần số của sóng cao tần.
c) Sơ đồ khối của máy phát thanh vô tuyến điện đơn giản:
Máy phát Máy thu
(1): Micrô. (1): Anten thu.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 436 -

(2): Mạch phát sóng điện từ cao tần. (2): Mạch khuyếch đại dao động điện từ cao tần.
(3): Mạch biến điệu. (3): Mạch tách sóng.
(4): Mạch khuyếch đại. (4): Mạch khuyếch đại dao động điện từ âm tần.
(5): Anten phát. (5): Loa.
Chú ý: Tìm hiểu cách xác định kinh độ và vĩ độ!!!

Ví dụ 1: Một mạch LC dao động tự do trong đó: C=1nF; L=1mH. Hãy xác định tần số góc của sóng mà mạch
dao có thể thu được?
A. 106 rad/s B. 2.106 rad/s C. 107 rad/s D. 10-6 rad/s
Giải
1 1
Ta có: ω ¿ = =¿106 (rad/s)
√ LC √1 0 .1 0
−9 −3
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 437 -

Ví dụ 2: Khi mắc tụ điện có điện dung C1 với cuộn cảm L thì mạch thu sóng thu được sóng có bước sóng
λ1=60m; khi mắc tụ điện có điện dung C2 với cuộn cảm L thì mạch thu được sóng có bước sóng λ2=80m. Khi
mắc C1 nối tiếp C2 và nối tiếp với cuộn cảm L thì mạch thu được bước sóng là:
A. λ=100m. B. λ=140m. C. λ=70m. D. λ=48m.
Giải
Ta có: λ = c.2π√ LC = c.2π√ L ( C 1 +C 2) ⇒ λ = √ λ21 + λ 22=√ 6 02 +8 02=¿100m
Ví dụ 3: Mạch dao động để bắt tín hiệu của một máy thu vô tuyến gồm một cuộn cảm có hệ số tự cảm L=2μF
và một tụ điện. Để máy thu bắt được sóng vô tuyến có bước sóng λ=16m thì tụ điện phải có điện dung bằng
bao nhiêu?
A. 36pF. B. 320pF. C. 17,5pF. D. 160pF.
Ví dụ 4: Một mạch dao động LC của máy thu vô tuyến cộng hưởng với sóng điện từ có bước sóng λ. Để máy
này có thể thu được sóng điện từ có bước sóng 2λ người ta ghép thêm 1 tụ nữa. Hỏi tụ ghép thêm phải ghép
thế nào và có điện dung là bao nhiêu?
A. Ghép nối tiếp với tụ C và có điện dung 3C. B. Ghép nối tiếp với tụ C và có điện dung C.
C. Ghép song song với tụ C và có điện dung 3C. D. Ghép song song với tụ C và có điện dung C.
Giải
▪Ta có: đặt C1=C  λ1=C.2π√ LC 1 ; λ2=C.2π√ LC 2
▪Lập tỉ số vế theo vế ta có:

λ1
λ2 √C 1 C 1
= 1= ⇒ 1=
C2 2 C2 4
⇒ cần ghép song song thêm tụ điện có độ lớn là C0=3C1=3C

III. BÀI TẬP
Bài 1: Điện trường xoáy là điện trường:
A. có các đường sức bao quanh các đường sức từ của từ trường biến thiên
B. của các điện tích đứng yên
C. có các đường sức không khép kín
D. giữa hai bản tụ điện có điện tích không đổi
Bài 2: Phát biểu nào sau đây sai:
A. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường luôn dao động theo hai hướng vuông góc với nhau nên
chúng vuông pha nhau
B. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường luôn dao động cùng pha nhưng theo hai hướng vuông góc
với nhau
C. Sóng điện từ dùng trong thông tin vô tuyến gọi là sóng vô tuyến
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 438 -

D. Sóng điện từ là sự lan truyền của điện trường biến thiên và từ trường biến thiên trong không gian theo
thời gian
Bài 3: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về điện từ trường?
A. Nếu tại một nơi có một từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một điện trường
xoáy
B. Nếu tại một nơi có một điện trường không đều thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường xoáy
C. Điện trường và từ trường là hai mặt thể hiện khác nhau của một loại trường duy nhất gọi là điện từ
trường
D. Điện từ trường xuất hiện xung quanh một chỗ có tia lửa điện
Bài 4: Sóng điện từ và sóng cơ học không có cùng tính chất nào sau đây?
A. mang theo năng lượng

B. chỉ truyền được trong các môi trường vật chất có tính đàn hồi
C. có tính phản xạ, khúc xạ, giao thoa
D. tốc độ truyền sóng phụ thuộc môi trường
Bài 5: Hãy chọn phát biểu đúng?
A. Điện từ trường do một tích điểm dao động sẽ lan truyền trong không gian dưới dạng sóng
B. Điện tích dao động không thể bức xạ sóng điện từ
C. Vận tốc của sóng điện từ trong chân không nhỏ hơn nhiều vận tốc ánh sáng trong chân không
D. Tần số của sóng điện từ chỉ bằng nửa tần số dao động của điện tích
Bài 6: Phát biểu nào sai khi nói về sóng điện từ?
A. Sóng điện từ là sự lan truyền trong không gian của điện từ trường biến thiên theo thời gian.
π
B. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường luôn dao động lệch pha nhau
2
C. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường biến thiên theo thời gian với cùng chu kì
D. Sóng điện từ dùng trong thông tin vô tuyến gọi là sóng vô tuyến
Bài 7: Khi nói về sóng điện từ, phát biểu nào sai?
A. Trong quá trình truyền sóng điện từ, vectơ cường độ điện trường và vectơ cảm ứng từ luôn cùng
phương
B. Sóng điện từ truyền được trong môi trường vật chất và trong chân không
C. Trong chân không, sóng điện từ lan truyền với vận tốc bằng vận tốc ánh sáng
D. Sóng điện từ bị phản xạ khi gặp mặt phân cách giữa hai môi trường
Bài 8: Tìm phát biểu sai về sóng điện từ:
A. Sóng điện từ mang năng lượng

B. Sóng điện từ có đầy đủ các tính chất như sóng cơ học: phản xạ, khúc xạ, giao thoa
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 439 -
C. Sóng điện từ là sóng ngang
D. Giống như sóng cơ học, sóng điện từ cần môi trường vật chất đàn hồi để lan truyền
Bài 9: Tính chất nào sau đây của sóng điện từ là chưa đúng?
A. Sóng điện từ có thể giao thoa với nhau

B. Sóng điện từ lan truyền với vận tốc ánh sáng
C. Trong quá trình lan truyền sóng, vectơ B và vectơ E luôn luôn trùng phương nhau và vuông góc với
phương truyền
D. Truyền được trong mọi môi trường vật chất và trong cả môi trường chân không
Bài 10: Chọn câu có nội dung sai?
A. Sóng điện từ là sóng ngang

B. Cũng giống như sóng cơ học, sóng điện từ truyền được trong mọi môi trường vật chất, kể cả chân
không
C. Khi truyền đi trong không gian sóng điện từ mang năng lượng
D. Vận tốc sóng điện từ trong chân không là 300.000 km/s
Bài 11: Năng lượng điện trường và năng lượng từ trường của sóng điện từ khi truyền đi luôn:
π π
A. Dao động lệch pha nhau B. Dao động lệch pha nhau
2 4
C. Dao động ngược pha D. Dao động cùng pha
Bài 12: Chọn phát biểu đúng:
π
A. Trong sóng điện từ, dao động điện trường trễ pha so với dao động từ trường
2
π
B. Trong sóng điện từ, dao động từ trường trễ pha so với dao động điện trường
2
π
C. Trong sóng điện từ, dao động điện trường sớm pha so với dao động từ trường
2
D. Trong sóng điện từ tại một điểm, dao động điện trường cùng pha với dao động từ trường
Bài 13: Đặt một hộp kín bằng kim loại trong một vùng có sóng điện từ. Trong hộp kín sẽ:
A. Có điện trường B. Có từ trường

C. Có điện từ trường D. Không có điện từ trường
Bài 14: Điện từ trường xuất hiện ở:
A. Xung quanh một điện tích đứng yên B. Xung quanh một điện tích dao động
C. Xung quanh một dòng điện không đổi D. Xung quanh một ống dây điện
Bài 15: Chọn phát biểu đúng.
A. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường luôn dao động cùng pha
B. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường dao động ngược pha nhau
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 440 -
C. Tại mỗi điểm trên phương truyền sóng, dao động của điện trường cùng pha với dao động của từ trường
D. Trong sóng điện từ, điện trường và từ trường dao động vuông pha nhau
Bài 16: Điện trường xoáy không có đặc điểm nào dưới đây?
A. Không tách rời điện trường với điện từ trường.

B. Các đường sức không khép kín.
C. Làm phát sinh từ trường biến thiên.
D. Khi lan truyền vectơ cường độ điện trường E luôn vuông góc với vectơ cảm ứng từ B.
Bài 17: phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Điện từ trường biến thiên theo thời gian lan truyền trong không gian dưới dạng sóng. Đó là sóng điện
từ.
B. Sóng điện từ lan truyền với vận tốc rất lớn. Trong chân không, vận tốc đó bằng 3.108 m/s
C. Sóng điện từ mang năng lượng. Bước sóng càng nhỏ thì năng lượng của sóng điện từ càng lớn
D. Sóng điện từ là sóng ngang. Trong quá trình lan truyền sóng điện từ thì điện trường biến thiên và từ
trường biến thiên dao động cùng phương và cùng vuông góc với phương truyền sóng.
Bài 18: Tìm kết luận sai.
A. Trong sóng điện từ thì dao động điện trường và từ trường tại một điểm luôn cùng pha
B. Sóng điện từ mang năng lượng.
C. Véc tơ cường độ điện trường và cảm ứng từ trong sóng điện từ cùng phương và vuông góc với phương
truyền sóng.
D. Sóng điện từ khi gặp mặt phân cách giữa hai môi trường nó bị khúc xạ như sóng ánh sáng.
Bài 19: Chọn phát biểu đúng khi nói về sóng điện từ:
A. Sóng điện từ là sóng dọc nhưng có thể lan truyền trong chân không
B. Sóng điện từ là sóng ngang có thể lan truyền trong mọi môi trường kể cả chân không
C. Sóng điện từ chỉ lan truyền trong chất khí và khi gặp các mặt phẳng kim loại nó bị phản xạ
D. Sóng điện từ là sóng cơ học
Bài 20: Hệ thống phát thanh gồm:
A. Ống nói, dao động cao tần, biến điệu, khuyếch đại cao tần, ăngten phát.
B. Ống nói, dao động cao tần, tách sóng, khuyếch đại âm tần, ăngten phát.
C. Ống nói, dao động cao tần, chọn sóng, khuyếch đại cao tần, ăngten phát.
D. Ống nói, chọn sóng, tách sóng, khuyếch đại âm tần, ăngten phát.
Bài 21: Nguyên tắc của việc thu sóng điện từ dựa vào:
A. hiện tượng cộng hưởng điện trong mạch LC

B. hiện tượng bức xạ sóng điện từ của mạch dao động hở
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 441 -

C. hiện tượng giao thoa sóng điện từ
D. hiện tượng hấp thụ sóng điện từ của môi trường
Bài 22: Biến điệu sóng điện từ là gì?
A. Làm tăng tần số sóng cần truyền đi xa

B. Trộn sóng điện từ tần số âm với sóng điện từ cao tần.
C. Làm cho biên độ sóng điện từ tăng lên.
D. Biến đổi sóng cơ thành sóng điện từ.
Bài 23: Điều nào sau đây là sai khi nói về sự phát và thu sóng điện từ.
A. Để phát sóng điện từ, người ta mắc phối hợp một máy phát điện với một ăng ten.
B. Để phát sóng điện từ, người ta mắc phối hợp một máy phát dao động điều hòa với một ăng ten.
C. Để thu sóng điện từ, người ta mắc phối hợp một ăng ten với một mạch dao động LC
D. Trong máy thu, sự chọn sóng là sự điều chỉnh để dao động riêng của mạch LC có tần số bằng tần số
của sóng điện từ do đài phát (cộng hưởng).
Bài 1: Trong sơ đồ khối của một máy thu thanh vô tuyến điện không có bộ phận nào dưới đây?
A. mạch biến điệu. B. mạch tách sóng.

C. mạch khuếch đại. D. mạch phát dao động cao tần.
Bài 2: Trong các loại sóng vô tuyến thì:
A. sóng ngắn bị tầng điện li hấp thụ mạnh. B. Sóng trung truyền tốt vào ban ngày,
C. Sóng dài truyền tốt trong nước D. sóng cực ngắn phản xạ tốt ở tầng điện li.
Bài 3: Trong thông tin vũ trụ người ta thường dùng sóng:
A. Sóng ngắn vì bị tầng điện li phản xạ. B. Vô tuyến cực ngắn vì có năng lượng lớn
C. Vô tuyến cực dài vì năng lượng sóng lớn. D. Sóng trung vì bị tầng điện li phản xạ
Bài 4: Trong mạch chọn sóng vô tuyến, khi chọn được sóng thì xảy ra hiện tượng:
A. Giao thoa B. Phản xạ sóng C. cộng hưởng D. Tổng hợp sóng

Bài 5: Chọn phát biểu sai khi nói về sóng vô tuyến?
A. Sóng dài thường dùng trong thông tin dưới nước

B. Sóng ngắn có thể dùng trong thông tin vũ trụ vì truyền đi rất xa.
C. Sóng trung có thể truyền xa trên mặt đất vào ban đêm.
D. Sóng cực ngắn phải cần các trạm trung chuyển trên mặt đất hay vệ tinh để có thể truyền đi xa trên mặt
đất.
Bài 6: Đối với một máy thu vô tuyến không cần có bộ phận nào sau đây?
A. Máy thu sóng điện từ B. Mạch tách sóng C. Mạch biến điệu D. Mạch khuếch đại
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 442 -

Bài 7: Sóng điện từ có tần số f=2,5MHz truyền trong thủy tinh có chiết suất n=1,5 thì có bước sóng là:
A. 50m B. 80m C. 40m D. 70m

Bài 8: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm một tụ điện có điện dung 1μH và cuộn cảm có
độ tự cảm 25mH. Mạch dao động trên có thể bắt được sóng vô tuyến thuộc dải
A. sóng trung B. sóng ngắn C. sóng dài D. sóng cực ngắn.
Bài 1: Trong mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện, bộ cuộn cảm có độ tự cảm thay đổi từ 1mH
đến 25mH. Để mạch chỉ bắt được các sóng điện từ có bước sóng từ 120m đến 1200m thì bộ tụ điện phải có
điện dung biến đổi từ
A. 16pF đến 160nF. B. 4pF đến 16pF. C. 4pF đến 400pF. D. 400pF đến 160nF.
Bài 2: Một mạch dao động LC có điện trở thuần bằng không gồm cuộn dây thuần cảm (cảm thuần) và tụ điện
có điện dung C. Trong mạch có dao động điện từ tự do (riêng) với tần số f. Khi mắc nối tiếp với tụ điện
C
trong mạch trên một tụ điện có điện dung C 0¿ thì tần số dao động điện từ tự do (riêng) của mạch lúc này
3
bằng:
f f
A. 4f. B. C. D. 2f.
2. 4.
Bài 3: Mạch dao động ở lối vào của một máy thu thanh có thể bắt được các sóng ngắn và sóng trung có bước
sóng từ 10m đến 1km. Biết điện dung C của tụ điện biến thiên trong khoảng từ 15pF đến 860pF; vận tốc ánh
sáng trong chân không c=3.108 m/s. Độ tự cảm L của mạch biến thiên trong khoảng:
A. 1,876μH≤L≤327μH B. 1,876μH≤L≤327mH C. 1,876mH≤L≤327mH D. 1,876H≤L≤327H
Bài 4: Mạch dao động để chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có hệ số tự cảm L=20μH và
một tụ có điện dung C=880pF. Mạch dao động nói trên có thể bắt được sóng có bước sóng:
A. 150m B. 500m C. 1000m D. 250m
Bài 5: Mạch dao động LC đang thực hiện dao động điện từ tự do, điện tích cực đại trên bản tụ điện là Q o =
( 4π ) .10-7
C và cường độ dòng điện cực đại trong mạch là I 0=2A. Bước sóng của sóng điện từ mà mạch này
phát ra là:
A. 180m B. 120m C. 30m D. 90m
Bài 6: Trong một mạch phát sóng điện từ gồm cuộn cảm có độ tự cảm L 1=4mH và tụ điện có điện dung
C1=12pF, một mạch chọn sóng gồm tụ điện có điện dung C 2=80nF và cuộn cảm có độ tự cảm L 2, để mạch
chọn sóng có thể thu được sóng của máy phát đó thì độ tự cảm L2 bằng:
A. 0,6mH B. 6mH C. 0,6μH D. 6μH
Bài 7: Một mạch dao động được dùng để thu sóng điện từ, bước sóng thu được thay đổi thế nào nếu tăng
điện dung lên 2 lần, tăng độ tự cảm lên 8 lần, tăng hiệu điện thế hiệu dụng lên 3 lần:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 443 -

A. Tăng 48 lần B. Giảm 4 lần C. Tăng 4 lần D. Tăng 12 lần
Bài 8: Một mạch chọn sóng gồm cuộn cảm có độ tự cảm 4μH và một tụ điện có điện dung biến đổi từ 10pF
đến 360pF. Lấy π2=10. Dải sóng vô tuyến thu được với mạch trên có bước sóng trong khoảng:
A. Từ 120m đến 720m B. Từ 12m đến 72m C. Từ 48m đến 192m D. Từ 4,8m đến 19,2m
Bài 9: Khi mắc tụ điện C1 vào khung dao động thì tần số dao động riêng của khung là f 1=9kHz. Khi ta thay
đổi tụ C1 bằng tụ C2 thì tần số dao động riêng của khung là f 2=12kHz. Vậy khi mắc tụ C1 nối tiếp tụ C2 vào
khung dao động thì tần số riêng của khung là:
A. 3kHz B. 5,1kHz C. 21kHz D. 15kHz
Bài 10: Mạch dao động của một máy thu vô tuyến điện gồm cuộn dây có độ tự cảm L=1mH và một tụ điện
có điện dung thay đổi được. Để máy thu bắt được sóng vô tuyến có tần số từ 3MHz đến 4MHz thì điện dung
của tụ phải thay đổi trong khoảng:
A. 1,6pF≤C≤2,8pF B. 2μF≤C≤2,8μF C. 0,16pF≤C≤0,28pF D. 0,2μF≤C≤2,8μF
Bài 11: Một mạch dao động để bắt tín hiệu của một máy thu vô tuyến gồm một cuộn cảm có hệ số tự cảm
L=2μF và một tụ điện. Để máy thu bắt được sóng vô tuyến có bước sóng λ=16m thì tụ điện phải có điện
dung bằng bao nhiêu?
A. 36pF B. 320pF C. 17,5pF D. 160pF
Bài 12: Mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây thuần cảm và một tụ điện có điện dung
biến đổi được. Khi đặt điện dung của tụ điện có giá trị 20pF thì bắt được sóng có bước sóng 30m. Khi điện
dung của tụ điện giá trị 180pF thì sẽ bắt được sóng có bước sóng bằng:
A. 270m B. 10m C. 90m D. 150m
Bài 13: Một mạch dao động LC1 lý tưởng làm ăngten thu thì nó cộng hưởng được một sóng điện từ có bước
sóng λ1=300μm. Nếu mắc thêm một tụ điện C 2 nối tiếp tụ điện C1 thì mạch dao động LC1C2 thu cộng hưởng
được một sóng điện từ có bước sóng λ=240μm. Nếu sử dụng tụ điện C 2 thì mạch dao động LC2 thu cộng
hưởng được một sóng điện từ có bước sóng là:
A. 400μm B. 600μm C. 500μm D. 700μm
Bài 14: Một mạch dao ở lối vào của máy thu thanh gồm tụ điện có điện dung thay đổi được từ 15nF đến
500nF và một cuộn cảm có độ tự cảm L thay đổi được. Máy có thể thu được sóng điện từ có bước sóng từ
10m đến 500m. Giá trị của L thỏa mãn:
A. 1,4.10-7 H≤L≤1,876.10-7 H. B. 1,876.10-9 H≤L≤1,4.10-7 H.
C. 1,876.10-8 H≤L≤1,4.10-7 H. D. 1,4.10-9 H≤L≤1,876.10-9 H.
Bài 15: Để truyền các tín hiệu truyền hình bằng vô tuyến người ta đã dùng các sóng điện từ có tần số cỡ:
A. mHz B. KHz C. MHz D. GHz

Bài 16: Mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm cuộn dây có độ tự cảm L=2.10 -6 H, điện trở thuần R=0.
Để máy thu thanh chỉ có thể thu được các sóng điện từ có bước sóng từ 57m đến 753m, người ta mắc tụ điện
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 444 -

trong mạch trên bằng một tụ điện có điện dung biến thiên. Hỏi tụ điện này phải có điện dung trong khoảng
nào?
A. 3,91.1010F≤C≤60,3.10-10 F B. 2,05.10-7 F≤C≤14,36.10-7 F
C. 0,12.10-8 F≤C≤26,4.10-8 F D. 0,45.10-9 F≤C≤79,7.10-9 F
Bài 17: Khi mắc tụ điện có điện dung C 1 với cuộn cảm L thì mạch thu được sóng có bước sóng λ 1=300m;
Khi mắc tụ có điện dung C2 với cuộn L thì mạch thu được sóng có bước sóng λ 2=400m. Khi mắc tụ C1 song
song với C2 với cuộn L thì mạch thu được sóng có bước sóng là bao nhiêu?
A. 300m B. 500m C. 700m D. 200m
Bài 18: Xét mạch dao động điện từ tự do lí tưởng được dùng làm mạch chọn sóng máy thu. Mạch thứ nhất,
mạch thứ hai và mạch thứ ba có cuộn cảm thuần với độ tự cảm lần lượt là L 1, L2, L3 và tụ điện với điện dung
1
lần lượt là C1, C2, C3. Biết rằng L1>L2>L3 và ( )C1=0,5C2=C3. Bước sóng điện từ mà mạch thứ nhất, mạch
3
thứ hai và mạch thứ ba có thể bắt được lần lượt là λ1, λ2 và λ3. Hãy chọn hệ thức đúng?
A. λ1>λ2>λ3 B. λ3>λ2>λ1 C. λ1>λ3>λ2 D. λ3>λ1>λ2
Bài 19: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm L=1,5mH và tụ xoay có C min đến Cmax.
Biết có thể xoay bản di động từ 0 đến 1800. Để bắt được sóng có bước sóng bằng 1200m thì từ vị trí có C min
cần phải xoay bản di động một góc bằng:
A. 38,57° B. 55,21° C. 154,28° D. 99°
Bài 20: Mạch dao động ở lối vào của một máy thu thanh gồm một cuộn có độ tự cảm biến thiên trong
khoảng từ 0,01nH đến 1nH và tụ điện có điện dung biến thiên. Lấy π2=10. Để máy bắt được dải sóng có
bước sóng từ 6m đến 600m, thì điện dung của tụ biến thiên trong khoảng:
A. 10-7 F đến 10-3 F B. 105 F đến 10-3 F C. 10-6 F đến 10-4 F D. 10-8 F đến 10-2 F
Bài 21: Trong mạch dao động của một máy thu vô tuyến điện, tụ điện biến thiên có điện dung biến đổi từ
15pF đến 860pF. Muốn cho máy thu bắt được sóng điện từ có bước sóng từ 10m đến 1km, cuộn cảm trong
mạch phải có độ tự cảm có giá trị:
A. 1,88μH đến 187,65μH B. 2,53μH đến 4,28μU. C. 1,88μH đến 327,3μH D. 0,0327μU đến
18,78μH
Bài 22: Mạch chọn sóng của máy thu vô tuyến điện gồm cuộn dây thuần cảm có L=2.10 -5 H và một tụ xoay
có điện dung biến thiên từ C1=10pF đến C2=500pF khi góc xoay biến thiên từ 0 ° đến 180°. Khi góc xoay của
tụ bằng 45° thì mạch thu sóng điện từ có bước sóng là:
A. 67,03m B. 190,4m C. 134,60m D. 97,03m
Bài 23: Mạch dao động của một máy phát sóng điện từ gồm một cuộn dây có độ tự cảm L=20μH và một tụ
điện có điện dung C1=120pF. Để máy có thể phát ra sóng điện từ có bước sóng λ=113m thì ta có thể:
A. mắc song song với tụ C1 một tụ điện có điện dung C2=60pF.
B. mắc song song với tụ C1 một tụ điện có điện dung C2=180pF.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 445 -

C. mắc nối tiếp với tụ C1 một tụ điện có điện dung C2=60pF.
D. mắc nối tiếp với tụ C1 một tụ điện có điện dung C2=180pF.
Bài 24: Mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có độ tự cảm L=1,5mH và một tụ xoay
có điện dung biến thiên từ 50pF đến 450pF. Mạch này thu được các sóng điện từ có bước sóng:
A. từ 1549m đến 5160m B. từ 5,16m đến 15,49m C. từ 51,6m đến 154,9m D. từ 516m đến 1549m
Bài 25: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến có điện dung C thay đổi trong phạm vi từ 1pF đến
1600pF. Khi điều chỉnh điện dung C đến giá trị 9pF thì máy thu được sóng có bước sóng 18m. Dải sóng mà
máy thu thu được có bước sóng:
A. từ 2m đến 3200m B. từ 6m đến 180m C. từ 12m đến 1600m D. từ 6m đến 240m
Bài 26: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm cuộn cảm L=25μF có điện trở không đáng kể
và một tụ điện xoay có điện dung thay đổi được. Để bắt được sóng trong khoảng từ 16m đến 50m thì điện
dung của tụ có giá trị trong khoảng:
A. 3,47pF đến 28,1pF B. 2,88pF đến 74,2pF C. 2,88pF đến 28,1pF D. 2,51pF đến 45,6pF
Bài 27: Một mạch thu sóng điện từ gồm cuộn dây thuần cảm có hệ số tự cảm không đổi và tụ điện có điện
dung biến đổi. Để thu được sóng có bước sóng 90m, người ta phải điều chỉnh điện dung của tụ là 300pF. Để
thu được sóng 91m thì phải:
A. tăng điện dung của tụ thêm 3,3pF B. tăng điện dung của tụ thêm 303,3pF
C. tăng điện dung của tụ thêm 6,7pF D. tăng điện dung của tụ thêm 306,7pF
Bài 28: Trong một mạch dao động bắt tín hiệu của một máy thu vô tuyến điện, một tụ điện có điện dung biến
đổi từ 50pF đến 680pF. Muốn cho máy thu bắt được các sóng từ 45m đến 3km, cuộn cảm trong mạch phải
có độ tự cảm nằm trong giới hạn nào?
A. 11,25H≤L≤3676,47H B. 11,25mH≤L≤3676,47mH
C. 11,25μH≤L≤3676,47μH D. 11mH≤L≤3676,47μH
Bài 29: Một mạch chọn sóng của máy thu vô tuyến điện gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L=2mH và một
tụ điện có điện dung C=45pF. Muốn thu sóng điện từ có bước sóng 400m người ta mắc thêm tụ điện có điện
dung C' vào C. Trị số C' và cách mắc là:
A. C'=45pF ghép song song C B. C'=45pF ghép nối tiếp C
C. C'=22,5pF ghép song song C D. C'=22,5pF ghép nối tiếp C

Bài 1: Một mạch dao động tần số có thể biến đổi trong khoảng từ 10MHz đến 160MHz bằng cách thay đổi
khoảng cách giữa hai bản tụ phẳng. Với dải tần số này thì khoảng cách giữa các bản tụ thay đổi
A. 160 lần B. 16 lần. C. 256 lần. D. 4 lần.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 446 -

Bài 2: Ba mạch dao động điện từ lí tưởng gồm các tụ điện giống hệt nhau, các cuộn thuần cảm có hệ số tự
cảm là L1, L2 và L1 nối tiếp L2. Tần số của mạch dao động thứ nhất và thứ hai lần lượt là 1MHz và 0,75MHz,
tốc độ ánh sáng truyền trong chân không là c=3.108 m/s. Bước sóng mà mạch thứ ba bắt được là:
A. 400m B. 500m C. 300m D. 700m
Bài 3: Khi mắc tụ C1 vào mạch dao động thì thu được sóng điện từ có bước sóng λ 1=100m, khi thay tụ C1
bằng tụ C2 thì mạch thu được sóng λ2=75m. Khi mắc hai tụ nối tiếp với nhau rồi mắc vào mạch thì bắt được
sóng có bước sóng là:
A. 40m B. 80m C. 60m D. 120m
2
Bài 4: Mạch dao động của một máy thu vô tuyến có điện dung C= nF. Mạch thu được các sóng có tần số
π
trong khoảng từ 1kHz đến 1MHz. Độ từ cảm của cuộn cảm dùng trong mạch có giá trị trong khoảng:
1, 25 12, 5 1, 25 125
A. từ (H) đến (H) B. từ (H) đến
π π π π
(H)
0,125 125 5 500
C. từ (mH) đến (H) D. từ (mH) đến (H)
π π π π
Bài 5: Mạch chọn sóng một radio gồm L=2(μH) và 1 tụ điện có điện dung C biến thiên. Người ta muốn bắt
được các sóng điện từ có bước sóng từ 18π(m) đến 240π(m) thì điện dung C phải nằm trong giới hạn:
A. 9.10-10 F≤C≤16.10-8 F B. 9.10-10 F≤C≤8.10-8 F
C. 4,5.10-12 F≤C≤8.10-10 F D. 4,5.10-10 F≤C≤8.10-8 F
Bài 6: Mạch dao động dùng để chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm tụ điện có điện dung C 0 và
cuộn cảm thuần có độ tự cảm L. Máy này thu được sóng điện từ có bước sóng 20m. Để thu được sóng điện
từ có bước sóng 60m, phải mắc song song với tụ điện C0 của mạch dao động một tụ điện có điện dung:
A. C=2C0 B. C=C0 C. C=8C0 D. C=4C0
Bài 7: Một mạch LC đang dao động tự do, người ta đo được điện tích cực đại trên 2 bản tụ điện là Q 0 và
dòng điện cực đại trong mạch là I 0. Nếu dùng mạch này làm mạch chọn sóng cho máy thu thanh, thì bước
sóng mà nó bắt được tính bằng công thức:
A. λ = 2πc
√( Qo
Io ) B. λ = 2πc
Qo
Io
C. λ = 2πc
Io
Qo
D. λ = 2πc QoIo
Bài 8: Mạch dao động LC gồm cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L=1mH và một tụ điện có điện dung thay
đổi được. Để mạch có thể cộng hưởng với các tần số từ 3MHz đến 4MHz thì điện dung của tụ phải thay đổi
trong khoảng:
A. 2μF≤C≤2,8μF B. 0,16pF≤C≤0,28pF C. 1,6pF≤C≤2,8pF D. 0,2μF≤C≤0,28μF
Bài 9: Một dao động của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm L=5μH và tụ xoay có điện dung biến thiên từ
C1=10pF đến C2=250pF. Dải sóng điện từ mà máy thu được có bước sóng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 447 -

A. 15,5m đến 41,5m B. 13,3m đến 66,6m C. 13,3m đến 92,5m D. 11m đến 75m
Bài 10: Mạch dao động để chọn sóng của một máy thu thanh gồm một cuộn dây có hệ số tự cảm L=2,9μH và
một tụ điện có điện dung C=490pF. Để mạch dao động nói trên có thể bắt được sóng có bước sóng 50m, ta
cần ghép thêm tụ C' như sau:
A. Ghép C'=242pF song song với C B. Ghép C'=242pF nối tiếp với C
C. Ghép C'=480pF song song với C D. Ghép C'=480pF nối tiếp với C
Bài 11: Một máy phát sóng điện từ gồm một cuộn cảm L, một tụ điện có điện dung C, phát ra sóng điện từ
có bước sóng λ=50m, thay tụ điện C bằng tụ điện C' thì λ'=100m. Nếu ghép nối tiếp C và C' thì bước sóng
phát ra là:
A. 44,72m B. 89,44m C. 59,9m D. 111,8m
Bài 12: Tín hiệu tại một trạm trên mặt đất nhận được từ một vệ tinh thông tin có cường độ là 11.10 -9 W/m2.
Vùng phủ sóng của vệ tinh có đường kính 1000km. Công suất phát sóng điện từ của anten trên vệ tinh là:
A. 860W B. 860J C. 8,6kW D. 0,86J
Bài 13: Mạch dao động ở lối vào của một máy thu thanh gồm một cuộn cảm có độ tự cảm 5μH và một tụ
điện có điện dung biến thiên. Để thu sóng có bước sóng 31m thì phải điều chỉnh điện dung của tụ điện bằng:
A. 67pF B. 54pF C. 45pF D. 76pF
Bài 14: Một mạch dao động gồm cuộn dây có độ tự cảm L và tụ điện có điện dung C thực hiện dao động
điện từ tự do. Để bước sóng mạch dao động thu được giảm đi 3 lần thì phải thay tụ điện C bằng tụ điện C' có
giá trị
C C
A. C'=3C B. C'¿ C. C'=9C D. C'¿
3 9
Bài 15: Mạch dao động LC trong máy phát sóng vô tuyến có điện dung C và độ tự cảm L không đổi, phát
sóng điện từ có bước sóng 100m. Để phát được sóng điện từ có bước sóng 300m người ta phải mắc thêm vào
mạch đó một tụ điện có điện dung C1 bằng bao nhiêu và mắc thế nào?
A. Mắc song song và C1=8C B. Mắc song song và C1=9C
C. Mắc nối tiếp và C1=8C D. Mắc nối tiếp và C1=9C
Bài 16: Mạch dao động ở lối vào của một máy thu gồm một tụ điện có điện dung biến thiên trong khoảng từ
15pF đến 860pF và một cuộn cảm có độ tự cảm biến thiên. Máy có thể bắt được các sóng điện từ có bước
sóng từ 10m đến 1000m. Cho C=3.108 m/s. Giới hạn biến thiên độ tự cảm của cuộn dây là:
A. 28,7.10-3 H đến 5.10-3 H B. 1,85.10-6 H đến 0,33.10-3 H
C. 1,85.10-3 H đến D. 5.10-6 H đến 28,7.10-3 H
Bài 17: Một mạch chọn sóng máy thu vô tuyến điện gồm cuộn cảm L=5fj.H và một tụ xoay, điện dung biến
đổi từ C1=10pF đến C2=250pF. Cho C=3.108 m/s. Dải sóng máy thu được có bước sóng trong khoảng:
A. 11m-75m B. 13,3m-66,6m C. 15,6m-41,2m D. 10,5m-92,5m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 448 -

Bài 18: Mạch vào của một máy thu rađiô là một mạch dao động tự do gồm một cuộn cảm thuần có độ tự cảm
không đổi và một tụ điện có điện dung thay đổi được. Điện dung của tụ có thể thay đổi từ giá trị C 1 đến
81C1. Mạch này cộng hưởng với bước sóng bằng 30m tương ứng với giá trị của điện dung là 9C 1. Dải sóng
mà máy thu được có bước sóng từ
A. 10m đến 90m B. 15m đến 90m C. 10m đến 270m D. 15m đến 270m
Bài 19: Mạch dao động LC trong máy thu sóng vô tuyến điện có điện dung C và độ tự cảm L không đổi thu
được sóng điện từ có bước sóng 70m. Để thu được sóng điện từ có bước sóng 210m người ta phải mắc thêm
vào mạch đó một tụ điện có điện dung C' bằng bao nhiêu và mắc thế nào?
A. Mắc song song và C'=8C B. Mắc song song và C'=9C
C. Mắc nối tiếp và C'=8C D. Mắc nối tiếp và C'=9C
Bài 20: Một tụ xoay có điện dung biến thiên liên tục và tỉ lệ thuận với góc quay từ giá trị C1=10pF đến
C2=370pF tương ứng khi góc quay của các bản tụ tăng dần từ 0° đến 180°. Tụ điện được mắc với một cuộn
dây có hệ số tự cảm L=2μH để tạo thành mạch chọn sóng của máy thu. Để thu được sóng có bước sóng
λ=18,84m phải xoay tụ một góc bằng bao nhiêu kể từ khi tụ có điện dung nhỏ nhất?
A. α=90° B. α=20° C. α=120° D. α=30°
Bài 21: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm một cuộn dây có độ tự cảm L và một bộ tụ điện gồm
một tụ điện cố định C0 mắc song song với một tụ C. Tụ C có điện dung thay đổi từ 10nF đến 170nF. Nhờ
vậy mạch có thể thu được các bước sóng từ λ đến 3λ. Xác định C0?
A. 45nF B. 25nF C. 30nF D. 10nF
Bài 22: Một mạch dao động điện từ, gồm một ống dây có hệ số tự cảm L=3.10 -5 H. Mắc nối tiếp với tụ điện
có diện tích bản tụ là s=100cm2. Khoảng cách giữa hai bản là d=0,1mm. Mạch cộng hưởng với sóng có bước
sóng λ=750m. Hỏi hằng số điện môi giữa hai bản là bao nhiêu? Cho hằng số tương tác điện k=9.10 9
(Nm2)/C2
A. 9 B. 6 C. 4 D. 3
Bài 23: Mạch dao động của một máy phát sóng vô tuyến gồm một cuộn cảm và một tụ điện không khí. Sóng
máy phát ra có bước sóng λ1=300m. Khi đó khoảng cách giữa hai bản tụ là d1=4,8mm. Để máy có thể phát ra
bước sóng λ2=240m thì cần đặt khoảng cách giữa hai bản tụ là:
A. 7,5mm B. 0,384mm C. 0,75mm D. 3,84mm
Bài 24: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện có L=1,76mH và C=10pF. Để máy thu được sóng
có bước sóng 50m, người ta ghép thêm một tụ Cx vào mạch. Phải ghép thế nào và giá trị của Cx là bao nhiêu?
A. Ghép nối tiếp, Cx=0,417pF B. Ghép song song, Cx=0,417pF
C. Ghép nối tiếp, Cx=1,452pF D. Ghép nối tiếp, Cx=0.256pF
Bài 25: Mạch chọn sóng ở lối vào của một máy thu thanh gồm một cuộn dây thuần cảm có độ tự cảm L=2μH
và một tụ điện có điện dung biến thiên. Cho c=3.108 m/s. Biết máy thu chỉ có thể thu được sóng điện từ có
bước sóng từ 18π(m) đến 240π(m). Điện dung C của tụ điện biến thiên trong khoảng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 449 -
A. từ 9nF đến 120nF B. 0,45nF đến 13,33nF C. 13,33nF đến 80nF D. 0,45nF đến 80nF
Bài 26: Cho mạch điện thu sóng vô tuyến gồm 1 cuộn cảm L=2μH và 2 tụ điện C1>C2. Bước sóng mà vô
tuyến thu được khi 2 tụ mắc nối tiếp và song song lần lượt là λ 1=1 , √ 2 6πm và λ2=6πm. Điện dung của các
bản tụ là:
A. C1=20pF và C2=10pF B. C1=40pF và C2=20pF
C. C1=30pF và C2=20pF D. C1=30pF và C2=10pF
1
Bài 27: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm thuần L ¿ 2 mH và tụ xoay có điện
108 π
dung biến thiên theo góc xoay: C=α+30pF. Góc xoay α thay đổi được từ 0 đến 180°. Mạch thu được sóng
điện từ có bước sóng 15m khi góc xoay α bằng:
A. 82,5° B. 36,5° C. 37,5° D. 35,5°
Bài 28: Mạch chọn sóng của máy thu vô tuyến gồm tụ xoay C và cuộn thuần cảm L. Tụ xoay có điện dung C
tỉ lệ theo hàm số bậc nhất đối với góc xoay φ. Ban đầu khi chưa xoay tụ thì mạch thu được sóng có tần số f0.
Khi xoay tụ một góc φ1 thì mạch thu được sóng có tần số f1=0,5f0. Khi xoay tụ một góc φ2 thì mạch thu được
fo
sóng có tần số f2¿ . Tỉ số giữa hai góc xoay là:
3
φ2 3 φ2 1 φ2 φ2 8
A. = B. = C. =3 D. =
φ1 8 φ1 3 φ1 φ1 3
Bài 29: Mạch chọn sóng của một máy thu thanh gồm một tụ xoay có điện dung biến đổi: 47pF≤C≤270pF và
một cuộn tự cảm L. Muốn máy này thu được các sóng điện từ có bước sóng λ với 13m≤λ≤556m thì L phải
nằm trong giới hạn hẹp nhất là bao nhiêu? Cho c=3.108 m/s. Lấy π2=10.
A. 0,999μH≤L≤318μH B. 0,174H≤L≤1827H C. 0,999μH≤L≤1827H D. 0,174H≤L≤318H
Bài 30: Mạch LC của máy thu vô tuyến điện gồm tụ C và cuộn cảm L có thể thu được một sóng điện từ có
bước sóng nào đó. Nếu thay tụ C bằng tụ C' thì thu được sóng điện từ có bước sóng lớn hơn 2 lần. Hỏi bước
sóng của sóng điện từ có thể thu được sẽ lớn hơn bao nhiêu lần so với ban đầu nếu mắc tụ C' song song với
C?
A. 5 lần B. √ 5 lần C. 0,8 lần D. √ 0 , 8 lần
Bài 31: Một tụ điện xoay có điện dung tỉ lệ thuận với góc quay các bản tụ. Tụ có giá trị điện dung C biến đổi
giá trị C1=10pF đến C2=490pF ứng với góc quay của các bản tụ là α các bản tăng dần từ 0° đến 180°. Tụ
điện được mắc với một cuộn dây có hệ số tự cảm L=2μH để làm thành mạch dao động ở lối vào của 1 một
máy thu vô tuyến điện. Để bắt được sóng 1,92m phải quay các bản tụ một góc α bằng bao nhiêu tính từ vị trí
điện dung C bé nhất.
A. 51,9° B. 19,1° C. 15,7° D. 17,5°
Bài 32: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến gồm cuộn cảm thuần có độ tự cảm L và một bộ tụ gồm tụ
C0 cố định ghép song song với tụ xoay Cx. Tụ xoay Cx có điện dung biến thiên từ C1=20pF đến C2=320pF
khi góc xoay biến thiên từ được từ 0° đến 150°. Nhờ vậy mạch thu được sóng điện từ có bước sóng từ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 450 -
λ1=10m đến λ2=40m. Biết điện dung của tụ xoay là hàm bậc nhất của góc xoay. Để mạch thu được sóng điện
từ có bước sóng λ=20m thì góc xoay của bản tụ là:
A. 30° B. 45° C. 75° D. 60°

Bài 1:
▪Ta có bước sóng mạch dao động điện từ λmin = 2π.c√ Lmin C min
2
λmin
⇒ Điện dung Cmin = 2 2 = 4.10-12 F
4 π . c . Lmin
2
λmax
▪Và λmax = 2π.c√ Lmax C max  Điện dung Cmax = 2 2 = 16.10-12 F
4 π . c . Lmax
Bài 2:
1 1 ' 1 1
▪Ta có tần số dao động f = ∼ và f = ∼
2 π √ LC √C 2 π √ L C b √C b
1 1 1 C
▪Với = + ⇒ C b=
Cb C Co 4
▪Lập tỉ số
f'
f √
=
C
Cb
=√ 4 ⇒ f' = 2.f
Bài 3:
▪Ta có bước sóng mạch dao động điện từ

2
λmin
▪λmin = 2π.c√ Lmin C min  Độ tự cảm Lmin = 2 2
=¿1,876μH
4 π . c . Cmin
2
λmax
▪λmax = 2π.c√ Lmax C max  Độ tự cảm Lmax = 2 2
=¿ 327μH
4 π . c . Cmax
Bài 4:
Bước sóng mà mạch có thể bắt được là λ=2π.c√ LC = 250m

Bài 5:
2 2
1 2 1 Qo Qo
▪Bảo toàn năng lượng . L I o= . ⇒ L.C = 2
2 2 C Io
Qo
▪Bước sóng mà mạch phát ra là: λ=2π.c√ LC=¿2π.c. = 120m
Io
Bài 6:
▪Để mạch chọn sóng có thể thu được sóng của máy phát đó thì
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 451 -

λp = 2π.c√ L1 C 1 = λt = 2π.c√ L2 C 2
▪Độ tự cảm L=0,6μH
Bài 7:
▪Ta có λ=2π.c√ LC và λ'=2π.c√ L' C '
▪Theo đề bài L'=8L và C'=2C

'
λ
▪Lập tỉ số =√ 16 =4 bước sóng tăng lên 4 lần
λ
Bài 8:
▪Ta có bước sóng mạch dao động điện từ λ min=2 π . c √ LC min = 12 (m)
Và λmax = 2π.c√ L. C max = 72 (m)

Bài 9:
1 1 1 2 1 1 1 2
▪Ta có tần số dao động f1 = ∼ ⇒ ∼ f 1 và f2 = ∼ ⇒ ∼f2
2 π √ LC 1 √ C 1 C 1 2 π √ LC 2 √ C 2 C2
1 1 1 2 2 2
▪Khi nối tiếp thì = + ⇒ f nt =f 1 + f 2 = 152 ⇒ fnt = 15 kHz
Cb C1 C 2
Bài 10:
1 1
▪Ta có tần số fmin ¿  Cmax = = 2,8pF
2 π √ L C max 2 2
4 π . L . f min
1 1
▪Tương tự fmax ¿  Cmin = = 1,6pF
2 π √ L C min 2 2
4 π . L . f max
Bài 11:
2
λ
Ta có bước sóng λ = 2π.c√ LC ⇒ điện dung của tụ C = 2 2 = 36(pF)
4 π .c . L
Bài 12:
▪Ta có bước sóng λ1 = 2π.c√ LC 1 ∼ √ C 1 và λ2 = 2π.c√ LC 2 ∼ √ C 2
▪Lập tỉ số
λ2
λ1
C
√
= 2 = 3 ⇒ λ2 = 90(m)
C1
Bài 13:
▪Ta có bước sóng λ1 = 2π.c√ LC 1 ∼ √ C 1 ⇒C 1 ∼ λ1 và λ2 = 2π.c√ LC 2 ∼ √ C 2 ⇒C 2 ∼ λ2

2 2
▪λnt = 2π.c√ LC nt ∼ √ Cnt ⇒ C nt ∼ λnt

2
1 1 1 1 1 1
▪Mà C = C + C ⇒ 2
= 2
+ 2 ⇒ λ2 = 400μm
nt 1 2 24 0 30 0 λ 2
Bài 14:
Ta có bước sóng mạch dao động điện từ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 452 -

2
λmin
▪λmin = 2π.c√ Lmin C min  Độ tự cảm Lmin = 2 2 = 1,876nH
4 π . c . Cmin
2
λmax
▪λmax = 2π.c√ Lmax C max  Độ tự cảm Lmax = 2 2 = 1,4.10-7 H
4 π . c . Cmax
Bài 15: ► C
Bài 16:

2
λ min
▪λmin = 2π.c√ L. C min  Điện dung C min=
−10
2 2
=4 ,57.10 F
4π .c .L
2
λ max
▪Và λmax = 2π.c√ L. C max  Điện dung C max=
−9
2 2
=79 , 7.10 F
4π .c . L
Bài 17:
Ta có bước sóng λ 1=2 π . c √ L C1 ∼ √ C 1 ⇒ C1 ∼ λ21 và λ 2=2 π . c √ L C2 ∼ √ C 2 ⇒ C2 ∼ λ22
√
▪λ// = 2π.c LC ¿/¿ ∼ √ C ¿/¿ ⇒ C¿/ ¿∼ λ ¿/¿ 2 ¿
¿ ¿¿
▪Mà C// = C1+C2 ⇒ λ ¿/¿ =λ + λ ⇒ λ

2 2
1
2
2 ¿/¿=¿¿ ¿ 500m
Bài 18:
C1 1
▪Ta có = . C2 = C3 ⇒ C1 = 3.C3; C2 = 2.C3
3 2
▪Bước sóng λ1 = 2π.c√ L1 C 1 = 2π.c√ L1 .3 C 3
▪Bước sóng λ2 = 2π.c√ L2 C 2 = 2π.c√ L2 .2 C3
▪Bước sóng λ3 = 2π.c√ L3 C 3 = 2π.c√ L3 . C 3
⇒ λ1 > λ2 > λ3
Bài 19:
▪Ta có C=k.α+Cmin
Cmax −C min 20
▪Với k ¿ =
α max −α min 9
▪Để bắt được bước sóng λ=1200m=2π.c√ LC ⇒ C = 270,18pF
C−Cmin
▪Góc quay α = = 990
k
Bài 20:

2
λmin
▪λmin = 2π.c√ L. C min  Điện dung Cmin = 2 2 = 10-6 F
4 π .c . L
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 453 -

2
λmax
▪Và λmax = 2π.c√ L. C max  Điện dung Cmax = 2 2 = 10-4 F
4 π .c . L
Bài 21:

2
λmin
▪λmin = 2π.c√ Lmin . Cmin  Độ tự cảm Lmin = 2 2 = 1,88μH
4. π . c . C min
2
λmax
▪λmax = 2π.c√ Lmax . Cmax  Độ tự cảm Lmax = 2 2 = 327,3.10-6 H
4. π . c . C max
Bài 22:
Cmax −C min 49
▪Với k = =
α max −α min 18
49
▪Điện dung C = k.α+Cmin = .45 + 10 = 132,5 pF
18
▪Bước sóng bắt được là λ = 2π.c√ LC = 97,03m
Bài 23:
▪Ta có bước sóng λ1 = 2π.c√ LC 1 = 93m và λ2 = 2π.c√ LC 2=¿ 113m
√
λ2 113 C Cb
▪Lập tỉ số = = b =3⇒ = 1,47
λ1 93 C1 C1
▪Điện dung của bộ tụ C = 180pF = C1 + C2⇒ C 2 /¿ C1 ⇒ C2 = 60pF
Bài 24:
Ta có bước sóng λmin = 2π.c√ LC min= 516m và λmax = 2π.c√ LC max = 1549m
Bài 25:
▪Ta có λmin = 2π.c√ LC min= 516m và λ1 = 2π.c√ LC 1 ∼ √ C 1
▪Lập tỉ số
λ
λ1 √
=
C
C1 √
C
⇒ λ1 = λ 1 =¿ 6m
C
▪Tương tự
λ2
λ √C
= 2 ⇒ λ2 = 240(m)
C
Bài 26:

2
λ min
▪λmin = 2π.c√ LC min  Điện dung Cmin = 2 2 = 2,88pF
4. π . c . L
2
λ max
▪và λmax = 2π.c√ LC max  Điện dung Cmax = 2 2 = 28,1 pF
4. π . c . L
Bài 27:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 454 -

▪Ta có λ = 2π.c√ L. C và λ' = 2π.c√ L. C '
( ) ( )
' 2 2 '
λ 91 C
▪Lập tỉ số = = ⇒ C' = 306,7 pF
λ 90 300
▪Phải tăng điện dung một lượng là ΔC = C' – C = 6,7 pF
Bài 28:

2
λmin
▪λmin = 2π.c√ Lmin C min  Độ tự cảm Lmin = 2 2 = 11,25 μH
4. π . c . C min
2
λmax
▪λmax = 2π.c√ Lmax C max  Độ tự cảm Lmax = 2 2 = 3,676.10-3 H
4. π . c . C max
Bài 29:
2
λ
▪Ta có λ = 400m = 2π.c√ L. C b ⇒ Cb = 2 2 = 22,5 pF
4 π .c . L
1 1 1
▪Thấy Cb < C ⇒ C' nối tiếp C ⇒ = + ⇒ C' = 22,5 pF
Cb C C'

Bài 1:
ε .S 1
▪Ta có điện dung của tụ điện phẳng C= ∼
4 πk . d d
1 1
▪Tần số f1 = 10Mhz = ∼ ∼ √d 1 (1)
2 π √ L. C1 √ C1
1 1
▪Tương tự f2 = 10Mhz = ∼ ∼ √ d2 (2)
2 π √ L. C2 √ C2
( ) = 256 lần
d 1 160 2
▪Từ (1) và (2) lập tỉ số =
d2 10
Bài 2:
1 1 1
▪Ta có mạch dao động (L1, C) có tần số f1 = ∼ ⇒ L1∼ 2 (1)
2 π √ L1 . C √ L1 f1
1 1 1
▪Tương tự mạch dao động (L2, C) có tần số f2 = ∼ ⇒ L2∼ 2 (2)
2 π √ L2 . C √ L 2 f2
1 1 1
▪Từ (1) và (2) ⇒ mạch dao động (L1+L2, C) có tần số 2
= 2 + 2 ⇒ f = 0,6 MHz
f f1 f2
c
▪Bước sóng mà mạch bắt được là λ = = 500(m)
f
Bài 3:
▪Mạch dao động (L, C1) có bước sóng λ1 = 2π.c√ L. C 1 ∼ √ C1 ⇒ C1∼ λ 1

2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 455 -

▪Mạch dao động (L, C2) có bước sóng λ2 = 2π.c√ L. C 2 ∼ √ C 2 ⇒ C2∼ λ 2
2
1 1 1
▪Mạch dao động (L, C1 nt C2) có bước sóng 2
= 2 + 2 ⇒ λnt = 60(m)
λnt λ 1 λ2
Bài 4:
1 1
▪Tần số dao động của mạch dao động f = ⇒L=
2 π √ L. C 2
4 π .C . f
2
125
▪Với f = 1 kHz = 1000 Hz ⇒ L = (H)
π
0,125
▪Với f = 1MHz = 106 Hz ⇒ L¿ (mH)
π
Bài 5:
2
λ
▪Ta có bước sóng λ = 2π.c√ L. C ⇒ C = 2 2
4 π .c . L
▪Với λ = 18π (m) thì ⇒ C = 4,5.10-10 (F)
▪Với λ = 240π (m) thì ⇒ C = 8.10-8 (F)
Bài 6:
▪Mạch dao động (L, C0) có bước sóng λ0 = 2π.c.√ L. C o ∼ √ C o ⇒ C o ∼ λ o

2
▪Mạch dao động ( L , Co /¿ C ) có bước sóng λb = 2π.c.√ L. C b ∼ √ C b ⇒ Cb ∼ λ b

2
▪Lập tỉ số
Co λ o 20 2 1
= =
Cb λ 2b 60 ( )
= ⇒ Cb = 9.C0d
9
▪Mà Cb = C + C0 ⇒ C = 8C0
Bài 7:
▪Bước sóng điện từ λ=2π.c√ L. C

2 2
1 2 1 2 1 Qo Qo
▪Bảo toàn năng lượng trong mạch LC L . I o= . C . U o = ⇒ LC= 2
2 2 2 C Io
Qo
▪Bước sóng λ = 2π.c
Io
Bài 8:
1 1
▪Ta có tần số f = ⇒C=
2 π √ LC 2
4 π .L.f
2
1
▪Với tần số f1 = 3MHz ⇒ C1 = 6 2 = 2,8 (pF)
4 π .10 . ( 3.1 0 )
2 −3
1
▪Với tần số f2 = 4MHz ⇒ C2 = 6 2
=¿ 1,6 (pF)
4 π .10 . ( 4.1 0 )
2 −3
Bài 9:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 456 -

▪Ta có bước sóng điện từ λ=2π.c√ LC
▪Với C1 = 10pF = 10.10-12 F thì λ1 = 2π.c√ LC 1=¿ 13,3(m)
Bài 10:
2
50
▪Ta có bước sóng điện từ λ=2π.c√ LC b ⇒ C b= =¿ 242,6(pF)<C
4 π . c ( 2 , 9.10−6 )
2 2
1 1 1
⇒ Phải ghép C' nối tiếp với C = = +
Cb C C'
C . Cb
⇒ Điện dung C'¿ =¿ 480(pF)
C−Cb
Bài 11:
▪Ta có bước sóng điện từ λ=2π.c√ LC = 50(m) ⇒ C∼λ2
▪Và λ' = 2π.c√ LC ' = 100(m) ⇒ C' ∼ λ'2
1 1 1 1 1 1
▪Nếu ghép nối tiếp C và C' thì C = C + ' ⇒ 2 = 2 + ' 2
b C λ nt λ λ
⇒ Bước sóng mà C và C' ghép nối tiếp là Cnt = 20√ 5 (m) = 44,72 (m)
Bài 12:
▪Diện tích phủ sóng là S = πR2 = π(500000)2 = 7,85.1010 (m2)
▪Công suất phát sóng điện từ là P = I.S = 8639,3(W) = 8,6(kW)
Bài 13:
2
λ
Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC ⇒ C = 2 2 = 54(pF)
4. π . c . L
Bài 14:
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC ∼ √ C ⇒ C∼ λ 2
▪Tương tự C' ∼ λ'2
( ) ()
' 2 2 '
λ 1 C C
▪Lập tỉ số = = ⇒ C' =
λ 3 C 9
Bài 15:
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC ∼ √ C ⇒ C∼λ2
▪Tương tự Cb ∼ λ'2
( ) ( )
' 2
λ 300
2
Cb
▪Lập tỉ số = = ⇒ Cb = 9.C
λ 100 C
▪Phải ghép C 1 /¿ C với Cb = C + C1 ⇒ C1 = 8.C
Bài 16:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 457 -

2
λmin
▪Ta có bước sóng điện từ λmin = 2π.c√ Lmin C min  Lmin = 2 2 = 1,85.10-6 (H)
4 π . c . Cmin
2
λmax
▪Và λmax = 2π.c√ Lmax C max  Lmax = 2 2 = 0,33.10-3 (H)
4 π . c . Cmax
Bài 17:
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC
Bài 18:
▪Với C = C1 thì λ1 = 2π.c√ LC 1 ∼ √ C 1
▪Với C = C2 = 81C1 thì λ2=2π.c√ LC 2 ∼ √ 81 C 1=9 √ C 1
▪Với C = C3 = 9C1 thì λ2 = 2π.c√ LC 3 ∼ √ 9 C 1=3 √ C1=30 ⇒ √ C 1 ∼ 10(m)
⇒ λ1 = 10(m) và λ2 = 90(m)
Bài 19:
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC=¿ 70(m)
▪Và λb = 2π.c√ LC b=¿ 210(m)
▪Lập tỉ số
λb
λ √C
= b =¿ 3 ⇒ Cb = 9C
C
⇒ Phải ghép C ' /¿ C ⇒ Cb = C + C' ⇒ C' = 8.C
Bài 20:
Cmax −C min
Ta có: k = =2
α max −α min
▪Bước sóng điện từ cần thu λ = 18,84(m) = 2π.c √ LC

2
λ
⇒ Điện dung của tụ điện C ¿ 2 2
=¿ 50(pF)
4 π .c . L
C−Cmin
⇒ Điện dung C = k.α + Cmin  α = = 200
k
Bài 21:
▪Ta có C o /¿ C ⇒ Cb = C0 + C
√
▪Mà bước sóng điện từ λmin = 2π.c L ( C o +C min ) = λ
√
▪và λmax = 2π.c L ( C o +C m a x ) = 3λ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 458 -

√
λmax C o +170
▪Lập tỉ số =3= ⇒ C0 = 10(nF)
λmin C o +10
Bài 22:
2
75 0
▪Bước sóng λ = 750(m) = 2π.c√ LC ⇒ C = 2 2 −5
=¿ 5,2(nF)
4 π c .3 .1 0
ε .S 4 π .k .d.C
▪Mà điện dung của tụ điện phẳng C ¿ ⇒ε= =6
4 π .k .d S
Bài 23:
ε .S 1
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 2π.c√ LC và điện dung của tụ điện phẳng C ¿ ∼
4 πk . d d
1
⇒ Bước sóng λ1 ∼
√ d1
1
⇒ Bước sóng λ2 ∼
√ d2
▪Lập tỉ số
λ1 300 5
=
λ2 240 4
d
d1 √
= = 2 ⇒ d2 = 7,5 (mm)
Bài 24:
2
λ
▪Ta có bước sóng điện từ λ = 50 = 2π.c√ L. C b ⇒ Cb = 2 2
=¿ 0,4(pF)
4π c .L
▪Phải ghép Cx nối tiếp với C
C . Cb
▪Điện dung Cx ¿ =¿ 0,417(pF)
C−Cb
Bài 25:
2
λmin
▪Ta có bước sóng điện từ λmin = 2π.c√ L. C min  Cmin = 2 2
=¿ 0,45(nF)
4π c .L
2
λmax
▪Và λmax = 2π.c√ L. C max  Cmax = 2 2
=¿ 80(nF)
4π c .L
Bài 26:
▪Ta có bước sóng điện từ λ1 = 2π.c√ L. C 1 ∼ √ C1 ⇒ C1∼ λ 1 và λ2 = 2π.c√ L. C 2 ∼ √ C 2 ⇒ C2 ∼ λ 2

2 2
1 1 1 1 1 1
▪Khi C1 nt C2 ⇒ C = C + C ⇒ 2 = 2 + 2 (1)
nt 1 2 λ nt λ1 λ 2
▪Khi C1//C2 ⇒ C// = C1+C2 ⇒ λ ¿/¿ =λ + λ ¿ 2 2

1
2
2
(2)
▪Từ (1) và (2) ⇒ λ = 6√ 6 (m) và λ = 12 (m)
▪Vì C1>C2 ⇒ λ2 = 12(m) và λ1 = 6√ 6 (m)

2
λ1
▪Điện dung của tụ C1 = 2 2
= 30(pF)
4 π .c . L
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 459 -
2
λ 2
▪Điện dung của tụ C2 = 2 2
= 20(pF)
4 π .c . L
Bài 27:
2
15
¿
=¿
▪Ta có bước sóng λ = 15(m) = 2π.c.√ L. C ⇒ C 2 2 1 −3 67,5(pF)
4 π .c . 2
.10
108. π
▪Theo bài ra C = α + 30 (pF)
⇒ α = C – 30 = 67,5 – 30 = 37,50
Bài 28:
1 1 1 2
▪Ta có tần số sóng điện từ fo = ∼ ⇒ ∼fo
2 π √ LC o √C o C o
2
1 1 1 2 2 fo
▪Tương tự f1 = ∼ ⇒ ∼ f 1= ( 0 , 5 f o ) =
2 π √ LC 1 √ C 1 C 1 4
( )
2 2
1 1 1 2 fo fo
▪Và f2 = ∼ ⇒ ∼ f 2= =
2 π √ LC 2 √ C 2 C2 3 9
▪Ta có C = k.α + C0
C1−C o 3 C2−C o 8
⇒ φ1 = = 2 ; ⇒ φ2 = = 2
k fo k fo
φ2 8
φ1 3
Bài 29:
2
λmin
Ta có bước sóng điện từ λmin = 2π.c√ Lmin . Cmin  Lmin = 2 2
=¿ 318.10-6 (H)
4 π c . C min
2
λmax
Và λmax = 2π.c√ Lmax . Cmax  Lmax = 2 2
=¿ 0,999.10-6 (H)
4 π c . C max
Bài 30:
▪Và bước sóng điện từ λ' = 2π.c√ LC ' = 2λ
▪Lập tỉ số
λ'
λ
=2=
√
C' ⇒ C' = 4.C
C
▪Khi C ' /¿ C ⇒ Cb = 4.C + C = 5.C
▪Bước sóng của bộ tụ λb = 2πc√ L. C b=¿ 2π.c√ L.5 . C
λb
▪Lập tỉ số =√ 5 ⇒ λb ¿ √ 5 .λ
λ
Bài 31:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 460 -

C 2−C 1 8
▪Ta có C = k.α + Cmin; Với k = =
α max −α min 3
2
λ
▪Bước sóng λ = 19,2 (m) = 2πc√ LC ⇒ C ¿ 2 2
=¿ 51,2 (pF)
4π c .L
C−Cmin
▪Góc quay α = = 15,450
k
Bài 32:
▪Ta có C = k.α + Cmin
C 2−C 1
▪Hệ số tỉ lệ k = =2
α max−α min
▪Ta có λ1 = 10 =2π.c√ L. C 1 ∼ √ C1
▪Tương tự λ = 20 = 2π.c√ L. C ∼ √ C
√
λ C 80−10
▪Lập tỉ số = = 2 ⇒ C = 4.C1 = 80 (pF) ⇒ Góc quay α ¿ =¿30°
λ1 C1 2
CHỦ ĐỀ 22. TÁN SẮC ÁNH SÁNG

1. Hiện tượng tán sắc ánh sáng:
Là hiện tượng ánh sáng bị tách thành nhiều màu khác nhau khi đi qua mặt phân cách của hai môi trường
trong suốt.
2. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng chỉ có một màu nhất định, có bước sóng nhất định và không bị tán sắc khi
truyền qua lăng kính.
v c λ c λ
Bước sóng của ánh sáng đơn sắc λ = ' truyền trong chân không λ0 = ⇒ 0= ⇒ λ = 0
f f λ v n
* Chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào màu sắc ánh sáng. Trong cùng một môi trường: n đỏ < n
< ntím ⇒ vđỏ > v > vtím
* Khi truyền qua các môi trường trong suốt khác nhau vận tốc của ánh sáng thay đổi, bước sóng của ánh
sáng thay đổi còn tần số của ánh sáng thì không thay đổi nên màu sắc không đổi.
3. Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. Bước
sóng của ánh sáng trắng: 0,38μm ≤ λ ≤ 0,76μm.
4. Cầu vồng là kết quả của sự tán sắc ánh sáng mặt trời chiếu qua các giọt nước mưa.
Dạng 1: TÁN SẮC QUA LĂNG KÍNH – PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
- Khi chùm ánh sáng trắng hẹp từ không khí đi vào môi trường có chiết suất n thì: rđỏ > r > rtím
- Khi chùm ánh sáng trắng hẹp từ môi trường có chiết suất n ra không khí thì: igh đỏ > igh > igh tím
Có 3 trường hợp có thể xảy ra:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 461 -
+ Khi i < igh tím: tất cả các tia đều ló ra ngoài không khí với rđỏ < r < rtím.
+ Khi i > igh đỏ: tất cả các tia đều phản xạ toàn phần tại mặt phân cách,
chùm tia phản xạ cũng là chùm ánh sáng trắng.
+ Khi i = igh lục: tia lục sẽ đi sát mặt phân cách
Các tia ló ra ngoài không khí là: đỏ, cam, vàng
Các tia phản xạ toàn phần: lam, chàm, tím
- Tính bề rộng quang phổ quan sát được trên màn khi A nhỏ:
ΔL = l(Dt - Dd) = l(nt - nd) Arad (với L = OA: là khoảng cách từ lăng kính đến màn)
Dạng 2: TÁN SẮC QUA THẤU KÍNH – LƯỠNG CHẤT PHẲNG
1
* Công thức tính tiêu cự của thấu kính: = ( n−1 )
f
1 1
+
R1 R 2 ( )
⇒ Tính khoảng cách của tiêu điểm tia đỏ và tia tím: FdFt = Δf = fd - ft =
( R1 + R1 )
nt −n d
= ( n d−1 )
( nt −1 ) 1 2
* Bể nước có chiều sâu h:

⇒ Tính độ dài của dải quang phổ ở dưới đáy bể:
DT = IH tanrd - tanrt = htanrd - tanrt
* Bản mỏng song song có bề dày e:
⇒ Tính khoảng cách giữa hai tia đỏ và tím ló ra khỏi bản:
DH = Dtcosi = IO(tanrd - tanrt).cosi = e(tanrd - tanrd).cosi
II. BÀI TẬP

Bài 1: Dải sáng bảy màu thu được trong thí nghiệm thứ nhất của Niu-tơn được giải thích là do:
A. Lăng kính làm lệch tia sáng về phía đáy nên đã làm thay đổi màu của nó.
B. Các tia sáng bị nhiễu loạn khi truyền qua thủy tinh.
C. Lăng kính đã tách riêng các chùm sáng có màu khác nhau có sẵn trong ánh sáng Mặt Trời.
D. Thủy tinh đã nhuộm màu cho ánh sáng.
Bài 2: Chiếu xiên từ nước ra không khí một chùm sáng song song rất hẹp (coi như một tia sáng) gồm ba
thành phần đơn sắc: đỏ, lam và tím. Gọi r d, rl, rt lần lượt là góc khúc xạ ứng với tia màu đỏ, tia màu lam và
tia màu tím. Hệ thức đúng là:
A. rd < rl < rt. B. rt < rd < rl. C. rt < rl < rd. D. rl = rt = rd.
Bài 3: Một ánh sáng đơn sắc truyền từ chân không có bước sóng λ 0 vào một môi trường có chiết suất tuyệt
đối n (đối với ánh sáng đó) thì bước sóng λ của ánh sáng đơn sắc đó trong môi trường này là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 462 -
λ0
A. λ = B. λ = nλ0 C. λ = cλ0 D. λ = λ0
n
Bài 4: Một bức xạ đơn sắc có tần số f khi truyền trong môi trường có bước sóng λ thì chiết suất của môi
trường đối với bức xạ trên là
c cλ
A. n = λf B. n = C. n = D. n = cλf
( λf ) f
Bài 5: Phát biểu nào sau đây về hiện tượng tán sắc ánh sáng là sai?
A. Do hiện tượng tán sắc ánh sáng, một chùm tia sáng trắng hẹp khi khúc xạ sẽ tách thành nhiều chùm tia
có màu sắc khác nhau.
B. Chỉ có thể quan sát được hiện tượng tán sắc ánh sáng bằng cách dùng lăng kính.
C. Hiện tượng tán sắc ánh sáng chứng tỏ ánh sáng trắng bao gồm rất nhiều ánh sáng đơn sắc có màu sắc
khác nhau.
D. Nguyên nhân gây ra hiện tượng tán sắc ánh sáng là do chiết suất của một môi trường trong suốt đối với
các ánh sáng có bước sóng khác nhau là khác nhau.
Bài 6: Một ánh sáng đơn sắc tần số f truyền trong chân không thì nó có bước sóng bằng
f c
A. λ = B. λ = C. λ = C.f D. λ = 2cf
c f
Bài 7: Góc lệch của tia sáng khi truyền qua lăng kính là góc tạo bởi
A. tia ló và pháp tuyến. B. hai mặt bên của lăng kính.

C. tia tới lăng kính và tia ló ra khỏi lăng kính. D. tia tới và pháp tuyến.
Bài 8: Dải quang phổ liên tục thu được trong thí nghiệm về hiện tượng tán sắc ánh sáng trắng có được là do
A. lăng kính đã tách các màu sẵn có trong ánh sáng trắng thành các thành phần đơn sắc.
B. hiện tượng giao thoa của các thành phần đơn sắc khi ra khỏi lăng kính.
C. thủy tinh đã nhuộm màu cho ánh sáng.
D. ánh sáng bị nhiễu xạ khi truyền qua lăng kính.
Bài 9: Khi quan sát các vật dưới ánh sáng mặt trời, màu sắc của vật mà ta nhìn thấy là do
A. vật chỉ hấp thụ những màu đó và phản xạ tới mắt ta.
B. cường độ sáng của những màu đó trong ánh sáng mặt trời mạnh hơn những màu khác.
C. trong ánh sáng mặt trời chỉ có những màu đó.
D. những thành phần đơn sắc mà vật đó không hấp thụ trong ánh sáng mặt trời bị phản xạ trở lại sau đó
trộn lẫn với nhau trong võng mạc người quan sát.
Bài 10: Chiếu xiên từ không khí vào dầu trong suốt một chùm sáng song song rất hẹp (coi như một tia sáng)
gồm ba thành phần đơn sắc: đỏ, vàng và lam. Gọi r d, rv, rl lần lượt là góc khúc xạ ứng với tia màu đỏ, tia màu
lam và tia màu tím. Hệ thức đúng là
A. rd < rl < rt B. rl = rt = rd C. rt < rd < rl D. rl < rv < rd
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 463 -
Bài 11: Một ánh sáng đơn sắc truyền trong một môi trường với vận tốc v thì chiết suất tuyệt đối của môi
trường với ánh sáng đó là
v c c
A. n = B. n = c.v C. n = D. n = 2
c v v
Bài 12: Thí nghiệm II của Niutơn về sóng ánh sáng chứng minh
A. ánh sáng mặt trời không phải là ánh sáng đơn sắc.
B. sự tồn tại của ánh sáng đơn sắc.
C. sự khúc xạ của mọi tia sáng khi qua lăng kính.
D. lăng kính không có khả năng nhuộm màu cho ánh sáng.
Bài 13: Khi chiếu ánh sáng mặt trời qua lăng kính thì chùm tia ló ra là
A. chùm phân kì. B. chùm song song.

C. chùm phân kì hoặc chùm song song. D. chùm hội tụ.
Bài 14: Một chùm ánh sáng mặt trời có dạng một dải sáng mỏng, hẹp rọi xuống mặt nước trong một bể nước
tạo nên ở đáy bể một vết sáng
A. có nhiều màu dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc.
B. có nhiều màu khi chiếu vuông góc và có màu trắng khi chiếu xiên.
C. có màu trắng dù chiếu xiên hay chiếu vuông góc.
D. có nhiều màu khi chiếu xiên và có màu trắng khi chiếu vuông góc.
Bài 15: Chiếu một chùm tia sáng hẹp qua một lăng kính. Chùm tia sáng đó sẽ tách thành chùm tia sáng có
màu khác nhau. Hiện tượng này gọi là
A. giao thoa ánh sáng. B. nhiễu xạ ánh sáng. C. tán sắc ánh sáng. D. khúc xạ ánh sáng.
Bài 16: Trong quang phổ liên tục, vùng đỏ có bước sóng nằm trong giới hạn nào
A. 0,495μm≤λ≤0,58μm. B. 0,58μm≤λ≤0,64μm. C. 0,64μm≤λ≤0,76μm. D. 0,40μm≤λ≤0,44μm.

Bài 17: Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tán sắc là do
A. chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào ánh sáng chiếu vào nó.
B. chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào bản chất của môi trường.
C. màu sắc của ánh sáng phụ thuộc vào môi trường.
D. màu sắc của ánh sáng phụ thuộc vào bước sóng ánh sáng.
Bài 18: Cho ánh sáng đơn sắc truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác thì
A. tần số thay đổi, vận tốc không đổi. B. tần số thay đổi, vận tốc thay đổi.
C. tần số không đổi, vận tốc không đổi. D. tần số không đổi, vận tốc thay đổi.
Bài 19: Tán sắc ánh sáng là hiện tượng
A. tia sáng đơn sắc bị đổi màu khi đi qua lăng kính.
B. chùm sáng phức tạp bị phân tích thành nhiều màu đơn sắc khi đi qua lăng kính.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 464 -
C. chùm tia sáng trắng bị lệch về phía đáy lăng kính khi truyền qua lăng kính.
D. chùm sáng trắng bị phân tích thành 7 màu khi đi qua lăng kính.
A. Hiện tượng tán sắc ánh sáng là hiện tượng chùm sáng trắng khi qua lăng kính bị tách ra thành nhiều
chùm sáng có màu sắc khác nhau.
B. Chiết suất của môi trường trong suốt đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau là khác nhau.
C. Ánh sáng trắng là tập hợp gồm bảy ánh sáng đơn sắc khác nhau: đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím.
D. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tán sắc khi đi qua lăng kính.
Bài 21: Một sóng ánh sáng đơn sắc được đặc trưng nhất là
A. tần số. B. màu sắc.

C. vận tốc truyền. D. chiết suất lăng kính với ánh sáng đó.
Bài 22: Từ không khí, chiếu chùm tia sáng trắng hẹp xiên góc xuống mặt nước trong suốt của chậu nước.
Dưới đáy chậu nước ta quan sát thấy
A. một dải màu từ đỏ đến tím, màu tím bị lệch nhiều nhất so với tia tới.
B. một màu đơn sắc thay đổi tùy theo góc tới.
C. một dải màu từ đỏ đến tím, màu đỏ bị lệch nhiều nhất so với tia tới.
D. một vệt sáng trắng.
Bài 23: Bước sóng của một trong các bức xạ màu lục có trị số là
A. λ=0,55mm. B. λ=0,55nm. C. λ=0,55μm. D. λ=55nm.

Bài 24: Khi một tia sáng đơn sắc truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác, đại
lượng không thay đổi là
A. bước sóng và màu sắc tia sáng. B. màu sắc và tốc độ lan truyền.
C. tần số và bước sóng. D. tần số và màu sắc tia sáng.
Bài 25: Ánh sáng vàng có bước sóng trong chân không là 0,5893μm Tần số của ánh sáng vàng là
A. 5,05.1014 Hz. B. 5,16.1014 Hz. C. 6,01.1014 Hz. D. 5,09.1014 Hz.

Bài 26: Vận tốc của một ánh sáng đơn sắc truyền từ chân không vào một môi trường có chiết suất tuyệt đối n
(đối với ánh sáng đó) sẽ
A. giảm n lần. B. tăng hay giảm tùy theo màu sắc ánh sáng.
C. không đổi. D. tăng lên n lần.
Bài 27: Tìm phát biểu đúng về ánh sáng đơn sắc?
A. Đối với ánh sáng đơn sắc, góc lệch của tia sáng đối với các lăng kính khác nhau đều có cùng giá trị.
B. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị lệch đường truyền khi đi qua lăng kính.
C. Đối với các môi trường khác nhau, ánh sáng đơn sắc luôn có cùng bước sóng.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 465 -

D. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng không bị tách màu khi qua lăng kính.
Bài 28: Cho các ánh sáng đơn sắc: ánh sáng trắng (1); ánh sáng đỏ (2); ánh sáng vàng (3); ánh sáng tím (4).
Trật tự sắp xếp giá trị bước sóng của ánh sáng đơn sắc theo thứ tự tăng dần là:
A. 1, 3, 4. B. 1, 2, 3. C. 4, 3, 2. D. 1, 2, 4.
Bài 1: Cho chiết suất của thủy tinh là n=√ 2. Chiếu tia sáng tới bề mặt một tấm thủy tinh với góc tới 30 ° khi
tia sáng truyền từ thủy tinh vào không khí thì góc khúc xạ là:
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
4
Bài 2: Một chậu thủy tinh nằm ngang chứa một lớp nước dày có chiết suất . Một tia sáng SI chiếu tới mặt
3
nước với góc tới là 45°. Tính góc lệch giữa tia khúc xạ và tia tới?
A. 20° B. 15° C. 13° D. 10°
4
Bài 3: Tia sáng đi từ thủy tinh có chiết suất n 1=1,5 đến mặt phân cách với nước n 2¿ . Xác định góc tới I để
3
không có tia khúc xạ trong nước?
A. 62. B. 45° C. 50° D. 80°
Bài 4: Chiếu tia sáng từ không khí vào khối thủy tinh chiết suất 1,52 thì thu được góc khúc xạ là 25°. Góc tới
có giá trị
A. 30° B. 45° C. 60° D. 40°
Bài 5: Lăng kính có chiết suất n=1,6 và góc chiết quang A=6°. Một chùm sáng đơn sắc hẹp được chiếu vào
mặt bên AB của lăng kính với góc tới nhỏ. Tính góc lệch của tia ló và tia tới?
A. 3°36') B. 4°50' C. 6° D. 9°
Bài 6: Một lăng kính thủy tinh có chiết suất n=1,6. Chiếu một tia sáng đơn sắc theo phương vuông góc với
mặt bên của lăng kính. Tia sáng phản xạ toàn phần ở mặt bên của lăng kính. Tính giá trị nhỏ nhất của góc A?
A. 36,88° B. 25,38° C. 38,68° D. 42,34°
Bài 7: Chiếu một chùm sáng đơn sắc, song song tới mặt bên của một lăng kính tam giác đều thu được tia ló ở
mặt bên kia của lăng kính. Nếu góc tới và góc ló đều là 45° thì góc lệch là
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
Bài 8: Lăng kính thủy tinh là một tam giác đều chiết suất n ¿ √ 3. Tính góc tới và góc lệch của tia sáng trong
trường hợp có góc lệch cực tiểu?
A. 30° và 60° B. 45° và 45° C. 60° và 60° D. 60° và 45°
Bài 9: Một lăng kính có góc chiết quang A=60°. Khi ở trong không khí thì góc lệch cực tiểu là 30°. Khi ở
một chất lỏng trong suốt có chiết suất x thì góc lệch cực tiểu là 4°. Giá trị của x là
A. 1,33 B. 1,5 C. 2 D. 1,8
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 466 -

Bài 10: Một lăng kính có chiết suất n = √ 2, chiếu một chùm sáng đơn sắc, song song tới một mặt bên của
lăng kính thì thu được chùm tia ló ở mặt bên kia của lăng kính, biết góc lệch cực tiểu bằng một nửa góc chiết
quang. Góc chiết quang của lăng kính xấp xỉ bằng:
A. 50,5° B. 48,6° C. 60,7° D. 78,4°
Bài 11: Cho chiết suất của thủy tinh là n = √ 2. Chiếu một tia sáng tới bề mặt một tấm thủy tinh với góc tới
30 ° khi tia sáng truyền từ thủy tinh vào không khí thì góc khúc xạ là
A. 30° B. 45° C. 60° D. 90°
Bài 12: Cho một lăng kính có góc chiết quang 60°. Chiếu một tia sáng đơn sắc tới lăng kính sao cho tia ló có
góc lệch cực tiểu bằng 30°. Chiết suất của thủy tinh làm lăng kính đối với ánh sáng đơn sắc đó là:
A. 1,5 B. 2,3 C. 1,414 D. 1,8
Bài 13: Một lăng kính thủy tinh có chiết suất là 1,6 đối với một ánh sáng đơn sắc nào đó và góc chiết quang
là 45°. Góc tới cực tiểu để có tia ló là:
A. 13,0° B. 14,5° C. 6,8° D. 10,14°
Bài 14: Một lăng kính có góc chiết quang A. Chiếu tia sáng SI đến vuông góc với mặt bên của lăng kính.
4
Biết góc lệch của tia ló và tia tới là D = 15°. Cho chiết suất của lăng kính là n = . Tính góc chiết quang A?
3
A. 35°9' B. 24,5° C. 30°18' D. 19,8°
Bài 1: Phát biểu nào sau đây về hiện tượng tán sắc ánh sáng là sai?
A. Hiện tượng tán sắc ánh sáng chứng tỏ ánh sáng trắng bao gồm rất nhiều ánh sáng đơn sắc có màu sắc
khác nhau.
B. Chỉ có thể quan sát được hiện tượng tán sắc ánh sáng bằng cách dùng lăng kính.
C. Nguyên nhân gây ra hiện tượng tán sắc ánh sáng là do chiết suất của một môi trường trong suốt đối với
các ánh sáng có bước sóng khác nhau là khác nhau.
D. Do hiện tượng tán sắc ánh sáng, một chùm tia sáng trắng hẹp khi khúc xạ sẽ tách thành nhiều chùm tia
có màu sắc khác nhau.
Bài 2: Từ không khí, chiếu chùm tia sáng trắng hẹp xiên góc xuống mặt nước trong suốt của chậu nước.
Dưới đáy chậu nước ta quan sát thấy:
A. một vệt sáng trắng.
B. một dải màu từ đỏ đến tím, màu tím bị lệch xa nhất so với tia tới.
C. một dải màu từ đỏ đến tím, màu đỏ bị lệch xa nhất so với tia tới.
D. một màu đơn sắc thay đổi tùy theo góc tới.
Bài 3: Khi chiếu chùm sáng trắng hẹp vào một lăng kính thì chùm sáng màu tím bị lệch nhiều nhất. Nguyên
nhân là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 467 -

A. ánh sáng tím là màu cuối cùng trong quang phổ của ánh sáng trắng.
B. chiết suất của chất làm lăng kính đối với ánh sáng tím có giá trị lớn nhất.
C. chiết suất của chất làm lăng kính đối với ánh sáng tím có giá trị nhỏ nhất.
D. ánh sáng tím bị hút về phía đáy của lăng kính mạnh hơn so với các màu khác.
Bài 4: Chọn ý đúng? Tấm kính màu đỏ sẽ:
A. hấp thụ mạnh ánh sáng màu đỏ. B. hấp thụ ít ánh sáng màu vàng.
C. không hấp thụ ánh sáng màu lục. D. hấp thụ ít ánh sáng màu đỏ.
Bài 5: Một tấm bìa có màu lục, đặt tấm bìa trong buồng tối rồi chiếu vào nó một chùm ánh sáng đỏ, tấm bìa
có màu:
A. đỏ B. lục C. vàng D. đen
Bài 6: Khi chiếu ánh sáng trắng qua tấm kính lọc màu đỏ thì ánh sáng truyền qua tấm kính có màu đỏ, lí do
là:
A. tấm kính lọc màu đỏ luôn có khả năng phát ra ánh sáng đỏ.
B. tấm kính lọc màu đỏ có tác dụng nhuộm đỏ ánh sáng trắng.
C. trong chùm ánh sáng trắng, bức xạ màu đỏ có bước sóng lớn nhất nên có thể truyền qua tấm kính.
D. tấm kính lọc màu đỏ ít hấp thụ ánh sáng màu đỏ nhưng hấp thụ mạnh các ánh sáng có màu khác.
Bài 7: Chiếu chùm ánh sáng trắng vào một vật ta thấy nó có màu đỏ. Nếu chiếu vào nó chùm ánh sáng màu
lục thì ta sẽ nhìn thấy vật có màu
A. lục B. đen C. đỏ D. hỗn hợp của đỏ và lục.
Bài 8: Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tán sắc là:
A. Chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào ánh sáng chiếu vào nó.
B. Màu sắc của ánh sáng phụ thuộc vào môi trường.
C. Màu sắc của ánh sáng phụ thuộc vào bước sóng ánh sáng.
D. Chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào bản chất của môi trường.
Bài 9: Phát biểu nào sau đây là sai về tán sắc ánh sáng?
A. Chỉ có ánh sáng trắng mới bị tán sắc khi truyền qua lăng kính.
B. Ánh sáng trắng là tập hợp của vô số ánh sáng đơn sắc khác nhau có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến
tím.
C. Một chùm ánh sáng khi sau khi đi qua lăng kính vẫn có màu như trước khi qua lăng kính thì đó là
chùm sáng đơn sắc.
D. Nếu tổng hợp các ánh sáng đơn sắc biến thiên liên tục từ đỏ đến tím ta có ánh sáng trắng.
Bài 1: Góc chiết quang của lăng kính bằng 6°. Chiếu một tia sáng trắng vào mặt bên của lăng kính theo
phương vuông góc với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang. Đặt một màn quan sát, sau lăng kính, song
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 468 -
song với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang của lăng kính và cách mặt này 2m. Chiết suất của lăng
kính đối với tia đỏ là n d = 1,5 và đối với tia tím là n t = 1,58. Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan
sát bằng
A. 16,8mm B. 12,57mm C. 18,30mm D. 15,42mm
Bài 2: Một lăng kính có góc chiết quang A = 45°. Chiếu chùm tia sáng hẹp đa sắc SI gồm 4 ánh sáng đơn
sắc: đỏ, vàng, lục và tím đến gặp mặt bên AB theo phương vuông góc. Biết chiết suất của lăng kính đối với
ánh sáng màu lam là √ 2. Các tia ló ra khỏi mặt bên AC gồm các ánh sáng đơn sắc
A. đỏ, vàng, lục và tím. B. đỏ, vàng và tím. C. đỏ, lục và tím. D. đỏ, vàng và lục.
Bài 3: Chiếu một chùm tia sáng trắng hẹp vào mặt bên của lăng kính, theo phương vuông góc với mặt phẳng
phân giác của góc chiết quang. Sau lăng kính, đặt một màn quan sát song song với mặt phân giác của lăng
kính và cách mặt phân giác này một đoạn 2m. Chiết suất của lăng kính đối với tia đỏ n d =1,50 và đối với tia
tím là nt = 1,54. Góc chiết quang của lăng kính bằng 5°. Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan sát
(khoảng cách từ mép tím đến mép đỏ) bằng
A. 7,0 mm B. 8,0 mm C. 6,25 mm D. 9,2 mm
Bài 4: Chiếu chùm ánh sáng trắng hẹp vào đỉnh của một lăng kính theo phương vuông góc với mặt phẳng
phân giác của góc chiết quang. Biết góc chiết quang 4°, chiết suất của lăng kính đối với ánh sáng đỏ và tím
lần lượt là 1,468 và 1,868. Bề rộng quang phổ thu được trên màn quan sát đặt song song với mặt phẳng phân
giác và cách mặt phẳng phân giác 2m là
A. 6 cm B. 6,4 m C. 6,4 cm D. 56,3 mm
Bài 5: Một lăng kính có góc chiết quang (góc ở đỉnh) A=8° đặt trong không khí. Đặt màn quan sát E song
song với mặt phẳng phân giác của A và cách nó 1,5m. Chiếu đến lăng kính một chùm sáng trắng hẹp, song
song theo phương vuông góc với mặt phân giác của A và gần A. Biết chiết suất của chất làm lăng kính đối
với ánh sáng đỏ bằng 1,61 và với ánh sáng tím bằng 1,68. Xác định khoảng cách từ vệt đỏ đến vệt tím trên
màn E?
A. 1,47 mm B. 0,73 cm. C. 0,73 mm. D. 1,47 cm.
Bài 6: Một tia sáng trắng hẹp chiếu tới bể nước sâu 1,2m, với góc tới 45°. Biết chiết suất của nước đối với
ánh sáng đỏ và ánh sáng tím lần lượt là nd = √ 2 , nt = √ 3. Độ dài của vệt sáng in trên đáy bể là:
A. 17 cm B. 15,8 cm C. 60 cm D. 12,4 cm
Bài 7: Chiếu một chùm ánh sáng trắng vào mặt bên của một lăng kính có góc chiết quang 6° theo phương
vuông góc mặt phân giác góc chiết quang. Trên màn quan sát E đặt song song và cách mặt phân giác của
lăng kính một đoạn 1,5m ta thu được dải màu có bề rộng là 6 mm. Biết chiết suất của lăng kính đối với ánh
sáng đỏ là 1,5015. Chiết suất của lăng kính đối với ánh sáng tím sẽ là:
A. 1,5004 B. 1,5397 C. 1,5543 D. 1,496
Bài 8: Một lăng kính thủy tinh có góc chiết quang A=5°, được coi là nhỏ, có chiết suất đối với ánh sáng đỏ
và tím lần lượt là n d =1,578 và nt =1,618. Cho một chùm sáng trắng hẹp rọi vào mặt bên của lăng kính theo
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 469 -

phương vuông góc với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang. Góc tạo bởi tia đỏ và tia tím sau khi ló ra
khỏi lăng kính là:
A. 0,3° B. 0,5° C. 0,2° D. 0,12°
Bài 9: Một lăng kính thủy tinh có góc chiết quang A=5°, cho ánh sáng đỏ và tím truyền qua với tốc độ lần
lượt là 1,826.108 m/s và 1,780.108 m/s. Chiếu vào mặt bên của lăng kính một chùm sáng trắng hẹp (xem là
một tia) theo phương vuông góc với mặt phẳng phân giác của góc chiết quang, điểm tới gần A. Góc lệch
giữa tia ló đỏ và tia ló tím là:
A. 13'34'') B. 3°13' C. 12' 26'') D. 3°26'
Bài 10: Chiếu một chùm tia sáng trắng hẹp vào mặt bên của lăng kính, theo phương vuông góc với mặt
phẳng phân giác của góc chiết quang. Sau lăng kính, đặt một màn quan sát song song với mặt phân giác của
lăng kính và cách mặt phân giác này một đoạn 2m. Chiết suất của lăng kính đối với tia đỏ n d=1,50 và đối với
tia tím là nt=1,54. Góc chiết quang của lăng kính bằng 50. Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan sát
(khoảng cách từ mép tím đến mép đỏ) bằng:
A. 9,2 mm B. 8,0 mm C. 6,25 mm D. 7,0 mm
Bài 11: Một lăng kính thủy tinh có góc chiết quang A=6° đặt trong không khí. Chiết suất của lăng kính đối
với ánh sáng đỏ và tím lần lượt là 1,64 và 1,68. Chiếu một chùm tia sáng song song, hẹp gồm hai bức xạ đỏ
và tím nói trên vào mặt bên của lăng kính theo phương vuông góc với mặt này. Góc tạo bởi tia màu đỏ và tia
màu tím sau khi ló ra khỏi mặt bên còn lại của lăng kính bằng:
A. 1,16° B. 0,36° C. 0,24° D. 0,12°
Bài 12: Chiếu vào mặt bên của lăng kính có góc chiết quang A=45° một chùm ánh sáng trắng hẹp coi như
một tia sáng. Biết chiết suất của lăng kính đối với ánh sáng vàng là n v=1,52 và đối với ánh sáng đỏ là nd=1,5.
Biết tia vàng có góc lệch cực tiểu. Góc ló của tia đỏ gần đúng bằng:
A. 35,49° B. 34,49° C. 33,24° D. 30,49°
Bài 13: Chiếu một chùm tia sáng trắng song song có bề rộng 5cm từ không khí đến mặt khối thủy tinh nằm
ngang dưới góc tới 60°. Cho chiết suất của thủy tinh đối với tia tím và tia đỏ lần lượt là √ 3 và √ 2. Tỉ số giữa
bề rộng chùm khúc xạ tím và đỏ trong thủy tinh là:
A. 1,73 B. 1,10 C. 1,58 D. 0,91
Bài 14: Chiếu một tia sáng gồm hai thành phần đỏ và tím từ không khí (chiết suất coi như bằng 1 đối với mọi
ánh sáng) vào mặt phẳng của một khối thủy tinh với góc tới 60°. Biết chiết suất của thủy tinh đối với ánh
sáng đỏ là 1,51; đối với ánh sáng tím là 1,56. Tính góc lệch của hai tia khúc xạ trong thủy tinh?
A. 2,1° B. 1,72° C. 1,27° D. 2,5°
Bài 1:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 470 -

▪Đáp án A. Hiện tượng tán sắc ánh sáng chứng tỏ ánh sáng trắng bao gồm rất nhiều ánh sáng đơn sắc có
màu sắc khác nhau → đúng.
▪Đáp án B. Chỉ có thể quan sát được hiện tượng tán sắc ánh sáng bằng cách dùng lăng kính → đáp án B
sai vì điều kiện của hiện tượng tán sắc ánh sáng là ánh sáng phải đi qua lưỡng chất phẳng và với góc tới i≠0.
▪Đáp án C. Nguyên nhân gây ra hiện tượng tán sắc ánh sáng là do chiết suất của một môi trường trong
suốt đối với các ánh sáng có bước sóng khác nhau là khác nhau → đúng.
▪Đáp án D. Do hiện tượng tán sắc ánh sáng, một chùm tia sáng trắng hẹp khi khúc xạ sẽ tách thành
nhiều chùm tia có màu sắc khác nhau → đúng.
Bài 2:
Từ không khí, chiếu chùm tia sáng trắng hẹp xiên góc xuống mặt nước trong suốt của chậu nước ta quan
sát thấy một dải màu từ đỏ đến tím, màu tím bị lệch xa nhất so với tia tới.
Bài 3:
sin i sin i si n i
▪Ta có =n ⇒ =sin r t và = sinrd
sin r nt nd
▪Vì λd > λt ⇒ nd < nt ⇒ tia tím bị lệch nhiều hơn so với tia đỏ
Bài 4:
Tấm kính màu đỏ sẽ hấp thụ ít ánh sáng màu đỏ

Bài 5:
Tấm bìa màu lục chỉ phản xạ ánh sáng màu lục còn hấp thụ ánh sáng khác cho màu đen
Bài 6:
Khi cho ánh sáng trắng qua kính lọc sắc màu đỏ thì các ánh sáng khác bị dữ lại còn màu đỏ được truyền
qua
Bài 7:
Chiếu chùm ánh sáng trắng vào một vật ta thấy nó có màu đỏ có nghĩa là vật đó phản xạ ánh sáng đỏ và
hấp thụ các ánh sáng khác. Nếu chiếu chùm ánh sáng màu lục thì vật đó hấp thụ ánh sáng màu lục cho màu
đen.
Bài 8:
Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tán sắc là chiết suất của môi trường trong suốt phụ thuộc vào ánh sáng
chiếu vào nó
Bài 9:
Ánh sáng đa sắc hoặc ánh sáng trắng là ánh sáng gồm nhiều bức xạ ghép lại với nhau
→ Đáp án A sai
Bài 1:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 471 -

π x
▪Ta có Dd = A.(nd - 1) = (rad) ⇒ tanDd = d ⇒ xd = 0,10482 m
60 L
▪Tương tự: Dt = A(nt-1) = 0,0607(rad)
xt
⇒ tanDt = ⇒ xt = 0,12162 m
L
⇒ Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan sát bằng: Δx = xt - xd = 16,8mm
Bài 2:
1 1
▪Ta có: sinigh = = ⇒ igh = 45°⇒ các tia ló ra là đỏ, vàng, lục
n √2
Bài 3:
xd
▪Ta có: Dd = A.(nd - 1) ⇒ tanDd = ⇒ xd = 0,08321m
L
xt
▪Tương tự: Dt = A.(nt - 1) ⇒ tanDt = ⇒ xt = 0,09431m
L
⇒ Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan sát bằng: Δx = xt - xd = 7mm
Bài 4:
xd
▪Ta có: Dd = A.(nd - 1) = 1,872° ⇒ tanDd = ⇒ xd = 0,065m
L
▪Tương tự: Dt = A.(nt - 1) = 3,472°
xt
⇒ tanDt = ⇒ xt = 0,1213m
L
⇒ Độ rộng của quang phổ liên tục trên màn quan sát bằng: Δx = xt - xd = 56,3mm
Bài 5:
▪Ta có: Dd = And – 1 = 4,88° và Dt = A(nt - 1) = 5,44°
0 ,56. π
▪Góc lệch của 2 tia đỏ và tím là: ΔD = Dt - Dd = 0,56° =
180
⇒ Khoảng cách từ vệt đỏ đến tím là: Δx = L.ΔD = 0,0147(m) = 14,7(mm)
Bài 6:
xt
▪Ta có sini = nt.sinrt ⇒ rt = 24° ⇒ tanrt = ⇒ xt = 0,537(m)
h
xd
▪sini = nd.sinrd ⇒ rd = 30° ⇒ tanrd = ⇒ xd = 0,693(m)
h
⇒ Độ dài của vệt sáng in trên đáy bể Δx = xd - xt = 0,1558m
Bài 7:
▪Ta có: Dd = A(nd - 1) và Dt = Ant - 1⇒ Góc lệch ΔD = A(nt - nd)
▪Ta có: Δx = L.ΔDrad ⇒ 6.10-3 = 1,5.ΔDrad ⇒ ΔD = 4.10-3 (rad)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 472 -

6π
▪Mà: ΔD = .nt - nd ⇒ nt = 1,5397
180
Bài 8:
Ta có: ΔD = A(nt - nd) = 5.(1,618 - 1,578) = 0,2°

Bài 9:
c c
▪Ta có: nd = =1,643 và nt = = 1,685
vd vt
⇒ Góc lệch của 2 tia ló ra ΔD = A.nt - nd = 0°12' 26''

Bài 10:
0 ,2 π
▪Góc lệch của 2 tia ló ra: ΔD = A.(nt - nd) = 0,2° = (rad)
180
▪Độ rộng của quang phổ liên tục: Δx = ΔD.L = 7mm
Bài 11:
▪Góc lệch của 2 tia ló ra: ΔD = A.(nt - nd) = 0,24°
Bài 12:
A
▪Vì tia vàng có góc lệch cực tiểu nên: r1v = r2v ⇒ r1v = = 22,5°
2
▪Mà: sini1v = nv.sinr1v ⇒ i1v = 35,57° = i1d
▪Ta lại có: sini1d = nd.sinr1d ⇒ r1d = 22,82° ⇒ r2d = A - r1d = 22,18°
⇒ sini2d = nd.sinr2d ⇒ i2d = 34,49°

Bài 13:
▪Ta có sin60° = ndsinrd ⇒ rd = 37,76° ⇒ Δxd = 5.sin37,76° = 3,95cm
Δ xt
▪sin60° = ntsinrt ⇒ rt = 30° ⇒ Δxt = 5.cos30° = 4,33cm ⇒ Lập tỉ số =¿ 1,1
Δ xd
Bài 14:
▪Ta có sin60° = ndsinrd ⇒ rd = 34,996°
▪Và sin60° = nt.sinrt ⇒ rt = 33,72°
⇒ Góc lệch của hai tia khúc xạ trong thủy tinh là: Δr = rd - rt = 1,275°
CHỦ ĐỀ 23: GIAO THOA ÁNH SÁNG
1. Hiện tượng giao thoa ánh sáng
Khái niệm: Hiện tượng giao thoa ánh sáng là hiện tượng chồng chất của hai (hay nhiều) sóng kết hợp,
kết quả là trong trường giao thoa sẽ xuất hiện xen kẽ những miền sáng, những miền tối.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 473 -

Điều kiện: Cũng như sóng cơ chỉ có các sóng ánh sáng kết hợp mới tạo ra được hiện tượng giao thoa.
Nguồn sáng kết hợp là những nguồn phát ra ánh sáng có cùng tần số và có độ lệch pha không đổi theo thời
gian.
- Đối với ánh sáng đơn sắc: Vân giao thoa là những vạch sáng tối xen kẽ nhau một cách đều nhau.
- Đối với ánh sáng trắng: Vân sáng trung tâm có màu trắng, quang phổ bậc 1 có màu cầu vồng, tím ở trong,
đỏ ở ngoài. Từ quang phổ bậc 2 trở lên không rõ nét vì có một phần các màu chồng chất lên nhau.
2. Giao thoa bằng khe Young với ánh sáng đơn sắc
Trong đó:
a=S1S2 là khoảng cách giữa hai khe sáng
D = OI là khoảng cách từ hai khe sáng S1, S2 đến màn quan sát.
Điều kiện: D>>a.
S1M=d1; S2M=d2x = OA là (toạ độ) khoảng cách từ vân trung
tâm đến điểm M ta xét.
ax
- Hiệu đường đi: ∆d = d2 – d1 =
D
λD
- Tại M là vị trí vân sáng: Δd = kλ ⇒ xS = k ; k∈Z
a
▪k = 0: Vân sáng trung tâm
▪k = ±1: Vân sáng bậc 1
▪k = ±2: Vân sáng bậc 2
- Tại M là vị trí vân tối: Δd = (k+0,5)λ
λD
⇒ x = (k+0,5) ; k∈Z
a
▪k=0, k=-1: Vân tối thứ nhất
▪k=1, k=-2: Vân tối thứ hai
▪k=2, k=-3: Vân tối thứ ba
- Khoảng vân: là khoảng cách giữa hai vân sáng (hoặc tối) liên tiếp nhau
{
¿ x s=k .i
λD ⇒
i= i
a ¿ s t =( k +0 , 5)i=(2 k +1)
2
i
- Vân sáng và vân tối liên tiếp cách nhau một đoạn là:
2
- Giữa n vân sáng liên tiếp có (n - 1) khoảng vân.
3. Ứng dụng
ia
- Đo bước sóng ánh sáng λ =
D
- Giao thoa trên bản mong như vết dầu loang, màng xà phòng
II. PHÂN DẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 474 -

Dạng 1: GIAO THOA VỚI MỘT BỨC XẠ
▪ Xác định vị trí vân sáng (tối), khoảng vân: Xem lại các công thức ở phần lí thuyết.
▪ Khoảng cách 2 vị trí vân m, n bất kì: Δx = |x m−x n|
Lưu ý:
▪ m và n cùng phía với vân trung tâm thì xm và xn cùng dấu;
▪ m và n khác phía với vân trung tâm thì xm và xn khác dấu.
* Tính chất vân sáng (tối) của 1 điểm M cách vân trung tâm 1 đoạn x:
x m OM
▪ Tại M có tọa độ xm là vân sáng khi: = =¿ k, điểm M là vân sáng bậc k.
i i
xm
▪ Tại M có tọa độ xm là vân tối khi: =¿ k+0,5, điểm M là vân tối thứ (k + 1).
i
* Thí nghiệm được tiến hành trong môi trường trong suốt có chiết suất n thì:
λ i
Bước sóng λ và khoảng vân i giảm n lần: λ' = ; i' =
n n
▪ Xác định số vân sáng – tối trong miền giao thoa có bề rộng L:
L
Cách 1: (nhanh nhất) Lập tỉ số N = , chỉ lấy phần nguyên ta có:
i
▪ Nếu N lẻ thì: số vân sáng là N, số vân tối là N + 1, vân ngoài cùng là vân tối
▪ Nếu N chắn thì: số vân tối là N, số vân sáng là N + 1, vân ngoài cùng là vân sáng.
L
Cách 2: Lập tỉ số N =
2i
▪ Số vân sáng là: Ns = 2N + 1, với N∈Z
▪ Số vân tối là: Nt = 2N nếu phần thập phân của N < 0,5;
▪ Nt = 2N+2 nếu phần thập phân của N ≥ 0,5
Cách 3: (tổng quát nhất) Số giá trị k∈Z là số vân sáng (vân tối) cần tìm
−L L
▪ Vân sáng: ≤ ki≤
2 2
−L L
▪ Vân tối: ≤(k + 0 ,5)i≤
2 2
* Xác định số vân sáng, vân tối giữa hai điểm M, N có tọa độ xm, xn (giả sử xm<xn):
▪ Vân sáng: xm ≤ ki ≤ xn
▪ Vân tối: xm ≤ (k+0,5)i ≤ xn
▪Số giá trị k∈Z là số vân sáng (vân tối) cần tìm
Lưu ý: M và N cùng phía với vân trung tâm thì x1 và x2 cùng dấu; M và N khác phía với vân trung tâm thì
x1 và x2 khác dấu.
▪ Đặt bản mỏng trước khe Young
▪Nếu ta đặt trước khe S1 một bản thủy tinh có chiều dày e, chiết suất n.
( n−1 ) e . D
Hệ vân bị lệch một đoạn x0 = về phía S1
a
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 475 -
* Tịnh tiến khe sáng S đoạn y
Tịnh tiến nguồn sáng S theo phương S1S2 về phía S1 một đoạn y
thì hệ thông vân giao thoa di chuyển theo chiều ngược lại đoạn x0 =
y. D
d
Với d là khoảng cách từ nguồn S đến mặt phẳng chưa hai khe S1;
S2
Dạng 2: GIAO THOA VỚI ÁNH SÁNG
* Bề rộng quang phổ liên tục bậc k: hay khoảng cách giữa vân tím bậc k đến vân đỏ bậc k
( λ đ −λ t )D
Δxk = k(iđ - it) = k
a
* Tìm những bức xạ cho vân sáng (tối) tại M có tọa độ xM:
λD a.xM
▪ Tại M những bức xạ cho vân sáng khi: x M =k ⇒ λ= (1)
a k.D
Kết hợp với λt ≤ λ ≤ λđ ta tìm được các giá trị của k (với k∈Z)
Thay k vào (1) để xác định các bức xạ λ cho vân sáng tại M.
λD a . xM
▪ Tại M những bức xạ cho vân tối khi xM = (k+0,5) ⇒λ= (2)
a (k + 0 ,5) . D
Kết hợp với λt ≤ λ ≤ λđ ta tìm được các giá trị của k (với k∈Z)
Thay k vào (2) để xác định các bức xạ λ cho vân tối tại M.
Cách khác:
Dùng máy tính bấm MODE 7 ; nhập hàm f(x)=(1) hoặc (2) heo ẩn x = k; cho chạy nghiệm từ START 0 đến
END 20 chọn STEP 1 (vì k nguyên), nhận nghiệm f(x) trong khoảng λt ≤ λ ≤ λđ
Dạng 3: GIAO THOA VỚI NHIỀU ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC
Chú ý: Hiện tượng giao thoa ánh sáng của 2 khe thứ cấp S1, S2 chỉ xảy ra nếu ánh sáng có cùng bước
sóng và cùng xuất phát từ 1 nguồn sáng sơ cấp điều đó có nghĩa là:
▪ Hai ngọn đèn dù giống hệt nhau cũng không thể giao thoa nhau do ánh sáng từ 2 ngọn đèn không thể
cùng pha
▪ Khi bài toán cho giao thoa với nhiều bức xạ ta phải hiểu đó là hiện tượng giao thoa của từng bức xạ
riêng biệt, chứ không phải giao thoa giữa các bức xạ với nhau vì các bực xạ có bước sóng khác nhau không
thể giao thoa nhau
▪ Khi nguồn S phát ra hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1 và λ2:
+ Trên màn có hai hệ vân giao thoa ứng với ánh sáng có bước sóng λ1 và bước sóng λ2
+ Ở vị trí trung tâm hai vân sáng trùng nhau do xS1=xS1=0
+ Tại các vị trí M, N...thì hai vân lại trùng nhau khi xS1=xS1⇒k1 λ1 = k2 λ2: Màu vân sáng tại M, N...giống
màu vân sáng tại O
a) Khoảng vân trùng (khoảng cách nhỏ nhất giữa hai vân cùng màu với vân trung tâm)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 476 -

i1
▪ 2 bức xạ: i12=BCNN(i1, i2). Cách tìm: lấy bằng phân số tối giản, rồi suy ra i12=b.i1=a.i2
i2
▪ 3 bức xạ: i123=BCNN(i1, i2, i3). Thực hiện thao tác tương tự giữa i 12và i3→i123
b) Số vân sáng trùng nhau và số vân sáng quan sát được của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L
và trên đoạn MN (xM<xN)
λ1 D λ2 D k 1 λ2 p p . n
Vị trí vân sáng trùng nhau: x 1=x 2 ⇒ k 1 =k 2 ⇒ k 1 λ1 =k 2 λ2= = = =
a a k 2 λ1 q q . n
p
( là phân số tối giản và số giá trị nguyên của n là số lần trùng nhau, bài toán này luôn có nghiệm)
q
λ1 D λ1 D
Vị trí vân trùng: x ≡ =k 1 =p.n
a a
▪ Cho x≡ nằm trong vùng khảo sát (- ≤ x≡ ≤ hoặc xM ≤ x≡ ≤ xN) tìm n; ta sẽ biết được số vân sáng trùng
nhau (N≡) và vị trí trùng nhau.
Do đã trùng N≡ vạch nên số vân sáng quan sát được là N = (N1+N2) - N≡
Với (N1+N2) là tổng số vân sáng của cả hai bức xạ
c) Số vân tối trùng nhau và số vân tối quan sát được của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L và
trên đoạn MN (xM<xN)
k 1 +0 , 5 λ2 p p .(n+ 0 ,5) λ1 D λ1 D
Tương tự câu a) ta có: = = = ⇒ x ≡ =( k 1 +0 , 5) = p .(n+0 , 5)
k 2 +0 , 5 λ1 q q .(n+ 0 ,5) a a
(Bài toán này chỉ có nghiệm p; q đồng thời là hai số nguyên lẻ và chính giữa hai vân sáng trùng là một vân
tối trùng của hệ vân và ngược lại)
▪ Cho x≡ nằm trong vùng khảo sát (−≤ x ≡ ≤ hoặc x M ≤ x≡ ≤ x N ) tìm n; ta sẽ biết được số vân tối trùng nhau
(N≡) và vị trí trùng nhau.
▪ Số vân tối quan sát được là N = (N1+N2) - N≡. Với (N1+N2) là tổng số vân tối của cả hai bức xạ
d) Số vị trí trùng nhau giữa 1 vân sáng và 1 vân tối của 2 bức xạ trên toàn bộ trường giao thoa L và
trên đoạn MN (xM<xN)
λ1 D λ D
+ Vị trí của vân sáng của bức xạ 1 trùng với vân tối của bức xạ 2: x = k1 = (k2 + 0,5) 2  qk1 =
a a
p(k2 + 0,5) Bài toán này chỉ có nghiệm khi p là số nguyên chẵn
λ1 D λ D
+ Vị trí của vân sáng của bức xạ 2 trùng với vân tối của bức xạ 1: x = (k1 + 0,5) = k2 2  q(k1 +
a a
0,5) = pk2 Bài toán này chỉ có nghiệm khi q là số nguyên chẵn
III. CÁC VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH
Ví dụ 1: Thực hiện thí nghiệm Y-âng với ánh sáng có bước sóng λ = 0,6μm. Biết khoảng cách từ mặt phẳng
chứa S1, S2 tới màn là D = 2m, khoảng cách giữa hai khe hẹp S1, S2 là 3mm. Hãy xác định khoảng vân giao
thoa thu được trên màn?
A. 0,6mm B. 0,9mm C. 1mm D. 1,2mm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 477 -

Giải
λD
Ta có i= . Thay số ⇒ i=0,9mm
a
Ví dụ 2: Thực hiện thí nghiệm Y-âng với ánh sáng có bước sóng λ=0,6μm. Biết khoảng cách từ mặt phẳng
chứa S1, S2 tới màn là D = 2m, khoảng cách giữa hai khe hẹp S1, S2 là 3mm. Tìm vị trí vân sáng thứ 3 kể từ
vân sáng trung tâm?
A. ±2,7mm B. ±0,9mm C. 1,8mm D. ±3,6mm
Giải
Sử dụng kết quả trên. Vân sáng thứ 3 thì k = ±3 ⇒ x = ±2,7mm
Ví dụ 3: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh sáng có bước sóng là λ thì trên màn thu được khoảng vân có độ
lớn là i. Hãy xác định khoảng cách từ vân sáng thứ 2 đến vân sáng thứ 5 cùng phía?
A. 4i B. 3i C. 2i D. 3,5i
Giải
Cách 1:
Vị trí vân sáng thứ 2: x2=2i
Vị trí vân sáng thứ 5: x5=5i
⇒ Khoảng cách từ vân sáng 2 tới vân sáng 5 là Δx=x5-x2=5i-2i=3i
Cách 2:
Quan sát trên hình ta thấy, từ vân sáng 2 đến vân sáng 5 cùng phía là 3i
Ví dụ 4: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh ánh sáng có bước sóng là λ thì trên màn thu được khoảng vân có
độ lớn là i. Hãy xác định khoảng cách từ vân sáng thứ 2 đến vân sáng thứ 5 khác phía?
A. 4i B. 3i C. 5i D. 7i
Giải
▪Giả sử vân sáng thứ 2 là vân sáng bên dương: Δx2=2i
▪Như vậy vân sáng 5 là vân sáng bên âm: Δx5=-5i
⇒ Khoảng cách giữa chúng là: Δx=2i-(-5i)=7i

Ví dụ 5: Thực hiện giao thoa Y-âng với 3 ánh sáng đơn sắc λ1=0,4μm, λ2=0,5μm, λ3=0,6μm. Tại vị trí M có
hiệu khoảng cách d1-d2=1,2μm có mấy bức xạ cho vân sáng?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 0
Giải
▪Vị trí cho vân sáng là Δd=k.λ
▪ Với ánh sáng 1: Δd=3.λ ⇒ Cho vân sáng

▪ Với ánh sáng 2: Δd=2,4.λ ⇒ Không cho vân sáng
▪Với áng sáng 3: Δd=2.λ ⇒ Cho vân sáng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 478 -

▪Như vậy tại M có 2 bức xạ cho vân sáng
Ví dụ 6: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh sáng đơn sắc có λ=0,5μm. Khoảng cách giữa hai khe sáng là
a=2mm, D=2m. Tại vị trí M có xM=1,25mm là
A. Vân sáng thứ 2 B. Vân tối thứ 2 C. Vân sáng thứ 3 D. Vân tối thứ 3
Giải
λD 0 ,5.2
Ta có i = = =¿ 0,5mm ⇒ xM=2,5i ⇒ Vị trí vân tối thứ 3
a 2
Ví dụ 7: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm. Với hai khe có
khoảng cách là 2mm và D=2m. Hãy xác định bề rộng quang phổ bậc 3?
A. 1,14mm B. 2,28mm C. 0,38mm D. Đáp án khác
Giải
λt D 0 , 38.2
▪Vị trí vân sáng bậc 3 của tia tím là xt = 3. =3. = 1,14mm
a 2
λđ D 0 ,76.2
▪Vị trí vân sáng bậc 3 của tia đỏ là xđ = 3. =3. = 2,28mm
a 2
⇒ Bề rộng quang phổ bậc 3: Δx3 = xđ - xt = 2,28 - 1,14 = 1,14mm
Ví dụ 8: Thực hiện giao thoa Y-âng với hai bức xạ λ1=0,4μm và λ2=0,5μm. Biết khoảng cách giữa hai khe
sáng là 2mm. Khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn M là D=2m. Hãy xác định vị trí vân sáng
trùng nhau đầu tiên của bức xạ?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Giải
λ1 D
▪Vị trí vân sáng của bức xạ thứ nhất: xs1 = k1
a
λ2 D
▪Vị trí vân sáng của bức xạ thứ hai: xs2 = k2
a
D
▪Vì hai vân sáng trùng nhau Δx1 = 2. (λ - λ ) = 3,04mm
a d t
λ1 D
▪Vị trí trùng nhau đầu tiên ⇒ k1 = 5; k2 = 4.
a
λ1 D 0 , 4.2
⇒ xtrùng = 5. =5. =2
a 2
Ví dụ 9: Thực hiện giao thoa Y-âng với ba bức xạ đơn sắc λ1=0,4μm, λ2=0,5μm, λ3=0,6μm. Biết khoảng cách
giữa hai khe sáng là 2mm. Khoảng cách từ hai khe tới màn M là D=2m. Vị trí trùng nhau đầu tiên của ba
bức xạ ứng với vân sáng thứ bao nhiêu của bức xạ ứng với vân sáng thứ bao nhiêu của bức xạ 1, 2 và 3?
A. k1=10; k2=12; k3=15 B. k1=12; k2=10; k3=15 C. k1=12; k2=15; k3=10 D. k1=15; k2=12; k3=10
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 479 -

k 1 λ2 5
+ Nếu 1 và 2 trùng nhau: = =
k 2 λ1 4
Như vậy bức xạ 1 và 2 cho vân sáng trùng nhau tại các cặp;;...(với bức xạ 1 vị trí trùng nhau là bội của 5)
k 1 λ3 3
+ Nếu 1 và 3 trùng nhau: = =
k 3 λ1 2
▪Như vậy bức xạ 1 và 3 cho vân sáng trùng nhau tại các cặp;;
▪Như vậy ba bức xạ trùng nhau tại k1 = 5.3 = 15; k2 = 4.3 = 12; k3 = 2.5 = 10
Ví dụ 10: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh sáng trắng có bước sóng từ × đến 0,76μm. Khoảng cách giữa
hai khe hẹp S1S2 là 2mm, mặt phẳng chứa hai khe S1S2 cách màn M một đoạn là 3m. Hỏi tại vị trí x=4mm có
bao nhiêu bức xạ cùng cho vân sáng tại đây?
Giải
λD a. x
▪Vị trí vân sáng x = k ⇒ λ=
a k.D
a. x x.a x .a
▪Theo để bài: λt ≤ λ ≤ λđ ⇒ λt ≤ ≤ λđ ⇒ ≤k≤ . Thay số vào tìm k, với k∈Z
k .D λđ . D λt . D
Ví dụ 11: Thực hiện giao thoa Y-âng với ánh sáng đơn sắc λ, ta thấy khoảng cách liên tiếp giữa 5 vân sáng là
2mm. Hỏi trên miền giao thoa trường có L=1cm có bao nhiêu vân sáng, bao nhiêu vân tối?
A. 20 vân sáng, 20 vân tối B. 20 vân sáng, 21 vân tối
C. 21 vân sáng, 21 vân tối D. 21 vân sáng, 20 vân tối
Giải
▪Áp dụng công thức xác định số vân sáng trên giao thoa trường ta có: nS = 2. [ ]
L
2i
+ 1 = 21
▪Công thức xác định số vân tối: nt = 2. [ L 1

]
+ = 20
2i 2
Ví dụ 12: Thực hiện thí nghiệm Y-âng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ, thì thu được khoảng vân trên
màn là i=0,6mm. Hỏi trong đoạn M và N lần lượt có xM=2,5mm và xN=6mm có bao nhiêu vân sáng?
A. 5 vân B. 6 vân C. 7 vân D. 8 vân
Giải
xM xN
▪Vì: xM < xN ⇒ ≤k≤
i i
▪Thay số vào ta được 4,17 ≤ k ≤ 10 và k∈Z ⇒ Chọn K=5,6,7,8,9,10 ⇒ có 6 giá trị của k
IV. BÀI TẬP

Bài 1: Trong thí nghiệm Y-âng, ánh sáng được dùng là ánh sáng đơn sắc có λ=0,52μm. Khi thay ánh sáng
trên bằng ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ' thì khoảng vân tăng 1,2 lần. Bước sóng λ' bằng
A. 0,624μm B. 4μm C. 6,2μm D. 0,4μm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 480 -

Bài 2: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng 0,55μm, khoảng
cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách từ hai khe tới màn là 2m. Bề rộng vùng giao thoa trên màn là 1,7cm.
Số vân sáng và vân tối trong vùng giao thoa là:
A. 15 vân sáng và 14 vân tối B. 17 vân sáng và 18 vân tối
C. 15 vân sáng và 16 vân tối D. 16 vân sáng và 15 vân tối
Bài 3: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, các khe S1S2 được chiếu bởi ánh sáng đơn sắc. Khoảng
cách giữa mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là D=2m. Dùng bức xạ đơn sắc có bước sóng λ=0,6μm.
Tại M cách vân trung tâm 1,8mm thu được vân có tính chất gì?
A. Vân tối thứ 4 B. Vân sáng thứ 9 C. Vân sáng thứ 4 D. Vân tối thứ 5
Bài 4: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh snags, hai khe Y-âng cách nhau 2mm, hình ảnh giao thoa
được hứng trên màn ảnh cách hai khe 1m. Sử dung ánh sáng đơn sắc có bước sóng λm khoảng vân đo được
là 0,2mm. Thay bức xạ trên bằng bức xạ có bước sóng λ'>λ thì tại vị trí của vân sáng thứ 3 của bức xạ λ có
một vân sáng của bức xạ λ'. Bức xạ λ' có giá trị nào dưới đây
A. λ=0,52μm B. λ=0,58μm C. λ=0,48μm D. λ=0,6μm
Bài 5: Thực hiện thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Y-âng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ. Người
ta đo được khoảng cách giữa một vân tối đến vân sáng nằm ngay cạnh nó là 1mm. Trong khoảng giữa hai
điểm M, N trên màn và ở hai bên so với vân trung tâm, cách vân trung tâm lần lượt là 5,9mm và 7,1mm có
số vân sáng là:
Bài 6: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, bước sóng của ánh sáng đơn sắc là 0,5μm, khoảng
cách giữa hai khe là 1,2mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn 3m. Hai điểm MN trên màn
nằm cùng phía với vân trung tâm, cách vân trung tâm lần lượt là 0,4cm và 1,8cm. Số vân sáng giữa M, N là:
A. 11 B. 15 C. 10 D. 9
Bài 7: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Young. Khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách
từ hai khe đến màn là 2,5m. Trên màn, người ta đo khoảng cách từ vân sáng bậc 3 bên trái đến vân sáng bậc
3 bên phải so với vân trung tâm là 9mm. Bước sóng dùng trong thí nghiệm là:
A. 0,6μm B. 0,7μm C. 0,8μm D. 0,9μm
Bài 8: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, tại điểm trên màn cách vân chính giữa 5,4mm có vân
tối thứ 5 tính từ vân chính giữa. Ánh sáng đơn sắc dùng trong thí nghiệm có tần số 5.1014 Hz. Cho c=3.108
m/s. Khoảng cách từ màn quan sát đến mặt phẳng chứa hai khe là D=2,4m. Khoảng cách giữa hai khe là:
A. 1,20mm B. 1,00mm C. 1,30mm D. 1,10mm
Bài 9: Trong một thí nghiêm giao thoa ánh sáng Y-âng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ=0,48μm, trên
màn quan sát, người ta đếm được trên bề rộng MN có 13 vân sáng mà tại M và N là hai vân sáng. Giữ
nguyên điều kiện thí nghiệm, ta thay nguồn sáng đơn sắc có bước sóng λ1 bằng ánh sáng đơn sắc với bước
sóng λ2=0,64μm thì M và N bây giờ là 2 vân tối, số vân sáng trong miền đó là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 481 -

A. 8 B. 11 C. 9 D. 10
Bài 10: Thực hiện giao thoa khe Y-âng với nguồn ánh sáng có bước sóng λ, khoảng cách giữa hai khe tới
màn D trong môi trường không khí thì khoảng vân là i. Khi chuyển toàn bộ thí nghiệm vào trong nước, có
4
chiết suất là thì để khoảng vân không đổi phải dời màn quan sát ra xa hay lại gần một khoảng bao nhiêu?
3
D D 3D 3D
A. Ra xa thêm B. Lại gần thêm C. Ra xa thêm D. Lại gần thêm
3 3 4 4
Bài 1: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Y-âng, khoảng cách giữa hai khe S1, S2 =1mm, khoảng
cách từ mặt phẳng chứa hai khe S1S2 đồng thời hai bức xạ có bước sóng λ1=0,6μm và bước sóng λ2. Trong
khoảng rộng L=2,4cm trên màn, đếm được 33 vạch sáng, trong đó có 5 vạch là kết quả trùng nhau của hai hệ
vân, biết 2 trong 5 vạch trùng nhau nằm ngoài cùng của trường giao thoa, bước sóng λ2 là
A. λ=0,65μm B. λ=0,45μm C. λ=0,75μm D. λ=0,55μm
Bài 2: Thí nghiệm giao thoa ánh sáng với 2 đơn sắc λ1=0,6μm và đơn sắc λ2, quan sát phần dương của trường
giao thoa ta thấy vân tối thứ 5 của hệ vân λ1 trùng với vân sáng thứ 5 của hệ vân λ2. Bước sóng λ2 bằng:
A. 0,66μm B. 0,54μm C. 0,675μm D. 0,825μm
Bài 3: Giao thoa khe Y-âng nguồn phát đồng thời 2 ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1=0,5μm và λ2=0,75μm.
Hai khe sáng cách nhau 1mm và cách màn 1,5m. Khoảng cách giữa 2 vân sáng bâc 2 ở cùng bên vân trung
tâm của 2 ánh sáng đơn sắc trên là:
A. 1,0mm B. 0,75mm C. 0,50mm D. 1,50mm
Bài 4: Thực hiện giao thoa với khe Young, khoảng cách giữa hai khe bằng 1,5mm, khoảng cách từ mặt
phẳng chứa hai khe đến màn quan sát bằng 2m. Hai khe được rọi đồng thời bằng các bức xạ đơn sắc có bước
sóng lần lượt là λ1=0,48μm và λ2=0,64μm. Xác định khoảng cách nhỏ nhất giữa vân sáng trung tâm và vân
sáng cùng màu với vân sáng trung tâm?
A. 5,12mm B. 2,36mm C. 2,56mm D. 1,92mm
Bài 5: Trong thí nghiêm Y-âng về giao thoa ánh sáng, nguồn sáng phát đồng thời hai bức xạ đơn sắc, có
bước sóng lần lượt là 720nm và 450nm. Hỏi trên màn quan sát, giữa hai vân sáng gần nhau nhất và cùng
màu với vân sáng trung tâm, có bao nhiêu vân sáng khác màu vân sáng trung tâm?
A. 11 B. 12 C. 13 D. 10
Bài 6: Thực hiện giao thoa ánh sáng với nguồn gồm hai thành phần đơn sắc nhìn thấy có bước sóng
λ1=0,64μm, λ2. Trên màn hứng các vân giao thoa, giữa hai vân gần nhất cùng màu với vân sáng trung tâm
đếm được 11 vân sáng. Trong đó, số vân của bức xạ λ1 và của bức xạ λ2 lệch nhau 3 vân, bước sóng của λ2
là:
A. 0,4μm B. 0,45μm C. 0,72μm D. 0,54μm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 482 -

Bài 7: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, nguồn sáng phát đồng thời hai bức xạ đơn sắc, trong
đó bức xạ màu đỏ có bước sóng 720nm và bức xạ màu tím có bước sóng λt (có giá trị trong khoảng từ
380nm đến 440nm). Trên màn quan sát, giữa hai vân sáng gần nhau nhất và cùng màu với vân sáng trung
tâm có 11 vân sáng màu tím. Giá trị của λt là:
A. 400nm B. 392,7nm C. 420nm D. 380nm
Bài 8: Trong thí nghiệm Y-âng về hiện tượng giao thoa ánh sáng, biết a=0,5mm, D=1m. Khe S phát ra đồng
thời hai bức xạ đơn sắc có bước sóng λ 1=0,4μm, λ2=0,5μm. Biết hai điểm M và N nằm hai bên vân sáng
trung tâm, cách vân sáng trung tâm lần lượt những khoảng 5mm và 20mm. Số vân sáng quan sát được nằm
từ điểm M đến điểm N là:
A. 51 B. 44 C. 50 D. 58
Bài 9: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe hẹp F1F2 là 1mm. Nguồn
sáng điểm phát ra đồng thời một bức xạ λ1=600nm và λ2=500nm. Khoảng cách từ mặt phẳng chưa hai khe
hẹp đến màn quan sát là 2,4m. Xét hai điểm M, N trên màn về cùng một phía vân trung tâm, biết khoảng
cách tới vân trung tâm là 1,5cm và 3,7cm. Trên đoạn MN có bao nhiêu vân sáng trùng nhau?
A. 5 B. 2 C. 3 D. 4
Bài 10: Một nguồn sáng điểm nằm cách đều hai khe Y-âng và phát ra đồng thời hai bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ1=0,6μm và bước sóng λ2 chưa biết. Khoảng cách giữa hai khe là a=0,2mm, khoảng cách từ mặt phẳng
chứa hai khe đến màn D=1m. Trong khoảng rộng L=2,4cm trên màn, đếm được 17 vạch sáng, trong đó có 3
vạch là kết quả trùng nhau của hai hệ vân. Tính λ2, biết hai trong ba vạch trùng nhau nằm ngoài cùng của
khoảng L?
A. 0,12μm B. 0,8μm C. 0,24μm D. 0,48μm
Bài 11: Trong thí nghiệm Y-âng khoảng cách giữa hai khe là 0,5mm, màn ảnh cách hai khe 2m. Khi nguồn
sáng phát bức xạ λ1 thì trên đoạn MN=1,68cm trên màn người ta đếm được 8 vân sáng, tại các điểm M, N là
2 vân sáng. Khi cho nguồn phát đồng thời hai bức xạ: bức xạ λ1 ở trên và bức xạ có bước sóng λ2=0,4μm thì
khoảng cách ngắn nhất giữa các vị trí trên màn có 2 vân sáng của hai bức xạ trùng nhau là
A. 9,6mm B. 4,8mm C. 3,6mm D. 2,4mm
Bài 12: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng của Y-âng khoảng cách giữa hai khe là a=1,5mm, khoảng cách
từ mặt phẳng chứa 2 khe đến màn quan sát là D=3m. Người ta dùng một nguồn phát hai ánh snags đơn sắc:
màu tím có bước sóng λ1=0,4μm và màu vàng có bước sóng λ2=0,6μm. Bề rộng vùng giao thoa là 1cm. Số
vân sáng quan sát được là:
A. 22 B. 13 C. 17 D. 9
Bài 13: Chiếu đồng thời hai bức xạ đơn sắc có bước sóng λ1=0,75μm và λ2=0,5μm vào hai khe Y-âng cách
nhau a=0,8mm. Khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn D=1,2m. Trong vùng giao thoa rộng
60mm, số vân sáng có màu giống màu của vân sáng trung tâm (kể cả vân trung tâm) là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 483 -

Bài 14: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng a=2mm, D=3m và nguồn sáng phát ra hai bức xạ có
bước sóng λ1=0,4μm và λ2=0,5μm. Xét trên bề rộng L=1,68cm đối xứng nhau qua vân trung tâm có bao
nhiêu vân sáng cùng màu với vân trung tâm, kể cả vân trung tâm?
A. 5 B. 8 C. 6 D. 7
Bài 15: Một thí nghiệm Y-âng được tiến hành đồng thời với hai ánh sáng có bước sóng λ1=0,48μm và
λ2=0,64μm. Khoảng cách giữa hai khe sáng là 1mm, khoảng cách từ hai khe sáng đến màn quan sát là 1,5m.
Giao thoa quan sát trên một vùng 2cm đối xứng về hai phía của vân trung tâm. Tính số vị trí có sự trùng
nhau của các vân sáng?
A. 6 B. 7 C. 5 D. 13
Bài 16: Trong thí nghiệm Y-âng, hai khe được chiếu đồng thời hai bức xạ đơn sắc, trong đó một bức xạ
λ1=450nm, còn bức xạ λ2 có bước sóng có gia trị từ 600nm đến 750nm. Trên màn quan sát, giữa hai vân sáng
gần nhau nhất cùng màu với vân trung tâm có 6 vân sáng màu của bức xạ λ1. Giá trị của λ1 là:
A. 630nm B. 450nm C. 600nm D. 720nm
Bài 17: Trong thí nghiệm giao thoa Y-âng, chiếu vào hai khe đồng thời hai bức xạ: bức xạ đỏ có bước sóng
λ1=640nm và bức xạ lục có bước sóng λ2=560nm. Giữa vân trung tâm và vân sáng cùng màu kề nó có:
A. 7 vân đỏ và 6 vân lục B. 8 vân đỏ và 7 vân lục C. 6 vân đỏ và 7 vân lục D. 7 vân đỏ và 8 vân lục
Bài 18: Trong thí nghiệm về giao thoa ánh sáng Y-âng. Nếu làm thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc có bước
sóng λ1=0,6μm thì trên màn quan sát, ta thấy có 6 vân sáng liên tiếp trải dài trên bề rộng 9mm. Nếu làm thí
nghiệm với ánh sáng hỗn tạp gồm hai bức xạ có bước sóng λ1 và λ2 thì người ta thấy: từ một điểm M trên
màn đến vân sáng trung tâm có 3 vân sáng cùng màu với vân sáng trung tâm và tại M là một trong 3 vân đó.
Biết M cách vân trung tâm 10,8mm, bước sóng của bức xạ λ2 là:
A. 0,38μm B. 0,4μm C. 0,76μm D. 0,65μm
Bài 19: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng của Y-âng. Hai khe hẹp cách nhau 1mm, khoảng cách từ màn
quan sát đến màn chứa hai khe hẹp là 1,25m. Ánh sáng dùng trong thí nghiệm gồm hai ánh sáng đơn sắc có
bước sóng λ1=0,64μm và λ2=0,48μm. Khoảng cách từ vân sáng trung tâm đến vân sáng cùng màu với nó và
gần nó nhất là:
A. 3,6mm B. 4,8mm C. 1,2mm D. 2,4mm
Bài 20: Chiếu đồng thời hai bức xạ đơn sắc có bước sóng 0,4μm và 0,48μm vào hai khe của thí nghiệm Y-
âng. Biết khoảng cách giữa hai khe là 1,2mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn là 3m.
Khoảng cách ngắn nhất giữa hai vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là:
A. 6mm B. 12mm C. 24mm D. 8mm
Bài 21: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng của Y-âng, khoảng cách giữa hai khe S1, S2 là a=2mm, khoảng
cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn quan sát là D=1,2m. Chiếu đồng thời hai bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ1=640nm và λ2=0,480μm vào hai khe thì thấy trên màn có những vị trí tại đó vân sáng của hai bức xạ
trùng nhau, gọi là vân trùng. Khoảng cách nhỏ nhất giữa hai vân trùng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 484 -

A. 1,152 (mm) B. 1,050 (mm) C. 1,060 (mm) D. 1,250 (mm)
Bài 22: Trong thí nghiệm Y-âng, khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa 2 khe
đến màn là 2m. Chiếu vào hai khe ánh sáng hỗn tạp gồm hai bức xạ có λ1=0,76μm và λ2, người ta thấy vân
sáng bậc 3 của bức xạ λ2 trùng với vân sáng bậc 2 của bức xạ λ1. Tìm λ2?
A. λ2=0,43μm B. λ2=0,51μm C. λ2=0,61μm D. λ2=0,47μm
Bài 23: Một nguồn sáng phát ra đồng thời hai ánh sáng đơn sắc màu đỏ có bước sóng bằng 0,76μm và bức
xạ màu cam có bước sóng λ2 chiếu vào khe Y-âng. Trên màn người ta quan sát thấy giữa vân sáng cùng màu
và gần nhất so với vân trung tâm có 8 vân màu cam. Bước sóng của bức xạ λ2 là:
A. 0,64μm B. 0,62μm C. 0,59μm D. 0,72μm
Bài 24: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe S1, S2 cách nhau 1mm, khoảng cách từ mặt
phẳng chứa hai khe tới màn quan sát bằng 2m. Chiếu sáng hai khe S1, S2 bằng hai bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ1=0,72μm và λ2, thì thấy vân sáng bậc 3 của bức xạ λ 2trùng với vân sáng bậc 2 của bức xạ λ1, Khoảng
vân i 1 có giá trị:
A. 1,54mm B. 1,44mm C. 0,288mm D. 0,96mm
Bài 25: Trong thí nghiệm Y-âng hai khe cách nhau 0,9mm và cách màn là 1,8m. Chiếu đồng thời hai bức xạ
đơn sắc λ1=0,6μm và λ1=0,45μm vào hai khe Y-âng. Trên bề rộng vùng giao thoa là 10mm (vân trung tâm
nằm giữa bề rộng) thì hai vân sáng có màu giống màu của vân sáng trung tâm xa nhất cách nhau bao nhiêu?
A. 9,6mm B. 3,6mm C. 7,2mm D. 8,8mm
Bài 26: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 0,5mm, khoảng cách từ
mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là 2m. Nguồn sáng dùng trong thí nghiệm gồm hai bức xạ
λ1=450nm và λ2=600nm. Trên màn quan sát, gọi M, N là hai điểm ở cùng một phía so với vân trung tâm và
cách vân trung tâm lần lượt là 5,5mm và 22mm. Trên đoạn MN, số vị trí vân sáng trùng nhau của hai bức xạ
là:
A. 4 B. 5 C. 3 D. 2
Bài 27: Trong thí nghiệm của Young có khoảng cách giữa hai khe S1, S2 là 1,5mm, khoảng cách từ một khe
đến màn quan sát E là 3m. Chiếu đồng thời hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1=0,4μm (màu tím) và
λ1=0,6μm (màu vàng) thì thấy trên màn E xuất hiện một số vân sáng màu lục. Khoảng cách gần nhất giữa hai
vân màu lục là:
A. Δx=0,6mm B. Δx=1,2mm C. Δx=1,8mm D. Δx=2,4mm
Bài 28: Trong thí nghiệm giao thoa dùng khe Y-âng có khoảng cách từ màn ảnh đến mặt phẳng chứa hai khe
là D=2,5m, khoảng cách giữa hai khe là a=2,5mm. Chiếu đồng thời hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng
λ1=0,48μm và λ2=0,64μm thì vân sáng cùng màu với vân trung tâm và gần nhất cách vân trung tâm:
A. 1,92mm B. 1,64mm C. 1,72mm D. 0,64mm
Bài 29: Trong giao thoa ánh sáng bằng khe Y-âng biết hai khe cách nhau 0,7mm và có cùng khoảng cách
đến màn quan sát là 2,1m. Chiếu sáng hai khe bởi ánh sáng gồm hai thành phần đơn sắc có bước sóng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 485 -
λ1=0,42μm và λ2. Người ta thấy khoảng cách từ vân trung tâm đến vân sáng cùng màu với nó và gần nhất là
5,04mm. Bước sóng λ2 bằng:
A. 0,73μm B. 0,42μm C. 0,64μm D. 0,56μm
Bài 30: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Y-âng, khoảng cách giữa hai khe là 2mm, khoảng cách
từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là 1,6m. Chiếu sáng hai khe bằng ánh sáng hỗn hợp gồm hai
ánh sáng đơn sắc có bước sóng 450nm và 600nm thì thu được hệ vân giao thoa trên màn. Biết vân sáng
chính giữa (trung tâm) ứng với hai bức xạ trên trùng nhau. Khoảng cách từ vân chính giữa đến vân gần nhất
cùng màu với vân chính giữa là bao nhiêu? Trong khoảng đó, trong số có bao nhiêu vân sáng quan sát được
(kể cả vân trung tâm và vân ở mép)?
A. 14,4mm; 5 vân B. 7,2mm; 6 vân C. 1,44mm; 9 vân D. 1,44mm; 7 vân
Bài 31: Trong thí nghiệm giao thoa Y-âng, thực hiện đồng thời với hai bức xạ có bước sóng 640nm (màu đỏ)
và 560nm (màu lục). Giữa hai vân sáng gần nhau nhất và cùng màu với vân trung tâm có bao nhiêu bị trí cực
đại giao thoa của bức xạ màu đỏ, màu lục:
A. 6 đỏ và 7 lục B. 7 đỏ và 6 lục C. 7 đỏ và 8 lục D. 8 đỏ và 7 lục
Bài 32: Trong thí nghiệm giao thoa Y-âng thực hiện đồng thời hai bức xạ đơn sắc với khoảng vân trên màn
ảnh thu được lần lượt là i1=0,3mm và i2=0,4mm. Trên màn quan sát, gọi M và N là hai điểm ở cùng một phía
so với vân trung tâm và cách vân trung tâm lần lượt là 2,25mm và 6,75mm. Trên đoạn MN, số vị trí mà vân
sáng hệ 1 trùng vân tối hệ 2 là:
A. 2 B. 4 C. 3 D. 5
Bài 33: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách từ
mặt phẳng chứa hai khe đến màn là 2m. Chiếu đồng thời hai bức xạ đơn sắc có λ1=0,4μm và λ2=0,5μm. Cho
bề rộng cùng giao thoa trên màn là 9mm. Số vị trí vân sáng trùng nhau trên màn của hai bức xạ là:
A. 3 B. 5 C. 4 D. 2
Bài 34: Thực hiện thí nghiệm giao thoa khe Young đồng thời với hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1 và λ2.
Biết λ1=520nm và 620nm<λ2<740nm. Trong khoảng giữa hai vân sáng liên tiếp cùng màu với vân trung tâm
người ta đếm được 12 vân sáng của λ1. Bước sóng λ2 có giá trị nào trong các giá trị sau:
A. 732nm B. 693,3nm C. 676nm D. 624nm
Bài 1: Chiếu ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm vào khe hẹp S trong thí nghiệm Young.
Biết khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách giữa hai khe tới màn là 3m. Số bức xạ cho vân sáng tại
vị trí cách vân trung tâm 1cm là:
A. 3 bức xạ B. 1 bức xạ C. 4 bức xạ D. 2 bức xạ
Bài 2: Trong thí nghiệm giao thoa của Y-âng, khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách từ mặt phẳng
chứa hai khe đến màn là 1m. Nguồn sáng phát ra ánh sáng trắng có bước sóng nằm trong khoảng từ 0,38μm
đến 0,76μm. Tại điểm M cách vân trung tâm 4mm có mấy bức xạ cho vân sáng tại đó?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 486 -

A. 7 B. 6 C. 5 D. 4
Bài 3: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là: a=1,2mm; khoảng cách
từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát D=2m. Chiếu ánh sáng trắng (0,38μm≤λ ≤0,76μm) vào hai khe.
Tại điểm M trên màn quan sát cách vân sáng trung tâm 4mm có những bức xạ đơn sắc nào cho vân sáng
trùng nhau?
A. 0,60μm; 0,48μm và 0,40μm. B. 0,60μm; 0,38μm và 0,50μm.
C. 0,76μm; 0,48μm và 0,64μm. D. 0,60μm; 0,48μm và 0,76μm.
Bài 4: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, hai khe Y-âng cách nhau 2mm, hình ảnh giao thoa
được hứng trên màn ảnh cách khe 2m. Sử dụng ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,40μm đến 0,75μm. Trên
màn thu được các dải quang phổ. Bề rộng của dải quang phổ ngay sát vạch sáng trắng trung tâm là:
A. 0,45mm B. 0,55mm C. 0,50mm D. 0,35mm
Bài 5: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 1mm; khoảng cách từ mặt
phẳng chứa hai khe đến màn là 2m. Chiếu vào hai khe sáng đó ánh sáng trắng có bước sóng từ 380nm đến
760nm thì có bao nhiêu loại ánh sáng đơn sắc cho vân sáng tại điểm M cách vân trung tâm 5mm?
A. 5 B. 2 C. 4 D. 3
Bài 6: Trong thí nghiệm Y-âng, các khe được chiếu sáng bằng ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến
0,76μm.Khoảng cách giữa hai khe là 0,5mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn là 2m. Độ
rộng quang phổ bậc 2 quan sát được trên màn là
A. 1,52mm B. 3,04mm C. 4,56mm D. 6,08mm
Bài 7: Trong thí nghiệm về giao thoa ánh sáng khe Y-âng, khoảng cách giữa hai khe a=2mm. Khoảng cách
từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát D=2m. Nguồn S phát ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm
đến 0,76μm. Vùng trùng nhau giữa quang phổ bậc 2 và quang phổ bậc 3 có bề rộng là
A. 2,28 mm B. 1,52 mm C. 1,14 mm D. 0,38 mm
Bài 8: Chiếu ánh sáng trắng có bước sóng trong khoảng (0,38÷0,76)μm vào hai khe trong thí nghiệm Y-âng.
Tại vị trí ứng với vân sáng bậc bốn của ánh sáng vàng có bước sóng 0,6μm còn có vân sáng của những bức
xạ có bước sóng nào sau đây
A. 0,4μm; 0,48μm B. 0,4μm; 0,54μm C. 0,48μm; 0,64μm D. 0,42μm; 0,64μm
Bài 9: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe hẹp bằng 1mm và khoảng
cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn là 2m. Chiếu sáng hai khe bằng một ánh sáng trắng có bước sóng
từ 0,38μm đến 0,76μm, khi đó tại điểm M trên màn quan sát cách vân sáng trung tâm 7,2mm có bao nhiêu
tia sáng đơn sắc cho vân tối?
A. 5 B. 3 C. 7 D. 4
Bài 10: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 2mm, khoảng cách từ 2
khe đến màn là 2m. Nguồn S phát ra ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm. Vùng phủ nhau
giữa quang phổ bậc 4 và bậc 3 có bề rộng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 487 -
A. 0,76 mm B. 0,38 mm C. 1,14 mm D. 1,52 mm
Bài 11: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 2mm , khoảng cách từ
mặt phẳng chứa 2 khe đến màn là 1,2m. Nguồn S phát ra ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,4μm đến 0,76μm.
Tần số lớn nhất của bức xạ cho vân sáng tại điểm M trên màn cách vân trung tâm một khoảng 2,5 mm là:
A. 7,6.1015 Hz B. 6,7.1014 Hz C. 7,8.1014 Hz D. 7,2.1014 Hz
Bài 12: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng, với ánh sáng trắng (0,38μm≤ λ≤0,76μm), hai khe cách nhau
0,8 mm. Khoảng cách từ mặt phẳng chứa 2 khe đến màn là 2m. Tại vị trí cách vân sáng trung tâm 3mm có
những vân sáng của bức xạ:
A. λ1=0,48μm; λ2=0,56μmB. λ1=0,40μm; λ2=0,60μm
C. λ1=0,45μm; λ2=0,62μmD. λ1=0,47μm; λ2=0,64μm
Bài 13: Trong thí nghiệm giao thoa với khe Y-âng, khe S được chiếu sáng bằng chúm sáng trắng
(0,40μm≤ λ≤0,76μm). Bề rộng quang phổ bậc 1 trên màn lúc đầu đo được là 0,72 mm. Khi dịch chuyển màn
ra xa hai khe thêm 60 cm thì bề rộng quang phổ bậc 1 trên màn đó là 0,90 mm. Khoảng cách giữa hai khe S1,
S2 là
A. 2 mm B. 1,2 mm C. 1,5 mm D. 1 mm
Bài 14: Trong giao thoa ánh sáng với ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,4μm đến 0,76μm. Tìm bước sóng của
các bức xạ khác cho vân sáng trùng với vân sáng bậc 4 của ánh sáng màu đỏ có A, d=0,75μm?
A. 0,60μm, 0,50μm và 0,43μm. B. 0,62μm, 0,50μm và 0,45μm.
C. 0,60μm, 0,55μm và 0,45μm. D. 0,65μm, 0,55μm và 0,42μm.
Bài 15: Trong thí nghiệm Y-âng bằng ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm, khoảng cách từ
hai nguồn đến màn là 2m, khoảng cách giữa hai nguồn là 2mm. Số bức xạ cho vân sáng tại M cách vân trung
tâm 3,5mm là:
A. 4 B. 6 C. 7 D. 5
Bài 16: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng: khoảng cách giữa 2 khe là 2mm, khoảng cách từ mặt
phẳng chứa 2 khe đến màn là 1,5 m. Nguồn S phát ra ánh sáng trắng có bước sóng từ 380nm đến 760nm.
Vùng chồng lên nhau giữa quang phổ ánh sáng trắng bậc hai và bậc ba trên màn có bề rộng là:
A. 0,760 mm B. 0,285 mm C. 0,380 mm D. 0,250 mm
Bài 17: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khoảng cách giữa hai khe là 2 mm; khoảng cách từ
mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là 1,2 m. Nguồn S phát ra ánh sáng trắng có bước sóng từ 0,4μm
đến 0,76μm. Bước sóng lớn nhất của bức xạ cho vân sáng tại điểm M trên màn cách vân trung tâm một
khoảng 1,95 mm là:
A. 0,56μm B. 0,65μm C. 0,48μm D. 0,72μm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 488 -

Bài 1: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, nguồn S phát ra ba ánh sáng đơn sắc: λ 1
(tím)=0,42μm; λ2 (luc)=0,56μm; λ3 (đỏ) =0,70μm. Giữa hai vân sáng liên tiếp có màu giống nhau như màu
của vân trung tâm có 14 vân màu lục. Số vân tím và vân màu đỏ nằm giữa hai vân sáng liên tiếp kế trên là:
A. 19 vân tím, 11 vân đỏ B. 20 vân tím, 12 vân đỏ
C. 20 vân tím, 11 vân đỏ D. 17 vân tím, 10 vân đỏ
Bài 2: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng, khe hẹp S phát ra đồng thời ba bức xạ đơn sắc có bước
sóng là: λ1=0,42μm; λ2=0,56μm; λ3=0,63μm. Trên màn, trong khoảng giữa hai vân sáng liên tiếp có màu
giống màu vân trung tâm, nếu hai vân sáng của hai bức xạ trùng nhau ta chỉ tính là một vân sáng thì số vân
sáng quan sát được là:
A. 21 B. 23 C. 26 D. 27
Bài 3: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Y-âng. Khoảng cách giữa 2 khe kết hợp là a=1mm,
khoảng cách từ mặt phẳng chứa 2 khe đến màn là D=50 cm. Ánh sáng sử dụng gồm ba bức xạ có bước sóng:
λ1=0,64μm; λ2=0,6μm; λ3=0,48μm.Trong khoảng giữa hai vân trùng màu với vân trung tâm liên tiếp có bao
nhiêu vạch đơn sắc?
A. 41 B. 48 C. 34 D. 51
Bài 4: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Yuong, ánh sáng sử dụng gồm 3 bức xạ đỏ, lục, lam có
bước sóng lần lượt là: λ1=0,64μm; λ2=0,54μm; λ3=0,48μm. Vân sáng đầu tiên kể từ vân sáng trung tâm có
cùng màu với vân sáng trung tâm ứng với vân sáng bậc mấy của vân sáng màu lục?
A. 24 B. 27 C. 32 D. 18
Bài 5: Trong thí nghiệm Y-âng về giao thoa ánh sáng: a=2mm; D=4m. Thực hiện giao thoa đồng thời 3 đơn
sắc λ1=0,45μm; λ2=0,6μm; λ3=0,75μm. Khi đó, vị trí mà 3 vân sáng trùng nhau đầu tiên cách vân sáng trung
tâm một khoảng bằng bao nhiêu?
A. 1,2 mm B. 1,5 mm C. 1,8 cm D. 1,8 mm
Bài 6: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng Y-âng, hai khe cách nhau a=0,5mm, khoảng cách từ mặt phẳng
chứa 2 khe đến màn D=2m. Nguồn S phát ra đồng thời ba ánh sáng đơn sắc có bước sóng lần lượt là
λ1=0,4μm; λ2=0,5μm; λ3=0,6μm chiếu vào hai khe S1, S2.Trên màn, ta thu được một giao thoa trường có bề
rộng 20 cm (vân sáng trung tâm ở chính giữa giao thoa trường). Hỏi trên màn quan sát có tổng cộng bao
nhiêu vân sáng cùng màu với vân sáng chính giữa của trường giao thoa (kể cả vân sáng chính giữa)?
A. 7 B. 9 C. 11 D. 13
Bài 7: Chiếu đồng thời ba bức xạ đơn sắc λ1=0,4μm; λ2=0,52μm; λ3=0,6μm vào hai khe của thí nghiệm Y-
âng. Biết khoảng cách giữa hai khe là 1mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn là 2m. Khoảng
cách gần nhất giữa hai vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là:
A. 31,2 mm B. 15,6 mm C. 7,8 mm D. Đáp án khác
Bài 8: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Y-âng, khoảng cách giữa hai khe: a=1mm, khoảng cách
từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát D=2m. Chiếu vào 2 khe đồng thời hai bức xạ có bước sóng
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 489 -

λ1=0,6μm và λ2. Trong khoảng rộng L=2,4cm trên màn đếm được 33 vân sáng, trong đó có 5 vân sáng là kết
quả trùng nhau của hai hệ vân. Tính λ2? Biết hai trong năm vân sáng trùng nhau nằm ở ngoài cùng của
trường giao thoa
A. 0,65μm B. 0,55μm C. 0,45μm D. 0,75μm
Bài 9: Trong thí nghiệm giao thoa khe Yuong, khe s phát ra đồng thời 3 ánh sáng đơn sắc, có bước sóng
tương ứng là: λ1=0,4μm; λ2=0,48μm; λ3=0,64μm. Trên màn, trong khoảng giữa hai vân sáng liên tiếp có màu
trùng với vân trung tâm, quan sát thấy số vân sáng không phải đơn sắc là:
A. 11 B. 10 C. 9 D. 8
Bài 10: Trong thí nghiệm giao với khe Y-âng. Nguồn S phát ra ba ánh sáng đơn sắc: màu tím λ 1=0,42μm;
màu lục λ2=0,56μm; màu đỏ λ3=0,70μm. Giữa hai vân sáng liên tiếp giống màu vân sáng trung tâm có 11
cực đại giao thoa của ánh sáng đỏ. Số cực đại giao thoa của ánh sáng màu lục và màu tím giữa hai vân sáng
liên tiếp nói trên là:
A. 15 vân lục, 20 vân tím B. 14 vân lục, 19 vân tím
C. 14 vân lục, 20 vân tím D. 13 vân lục, 18 vân tím
Bài 11: Chiếu đồng thời ba bức xạ đơn sắc λ1=0,4μm; λ2=0,6μm; λ3=0,64μm vào hai khe của thí nghiệm Y-
âng. Khoảng cách giữa hai khe a=0,5mm, khoảng cách từ hai khe tới màn quan sát D=1m. Khoảng cách
ngắn nhất giữa hai vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là:
A. 9,6 mm B. 19,2 mm C. 38,4 mm D. 6,4 mm
Bài 12: Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng bằng khe Young, khoảng cách giữa 2 khe kết hợp là a=1,5mm,
khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe tới màn là D=1,5m, ánh sáng sử dụng gồm 3 bức xạ có bước sóng
λ1=0,4μm; λ2=0,56μm; λ3=0,6μm. Bề rộng miền giao thoa là 4 cm, ở giữa là vân sáng trung tâm, số vân sáng
cùng màu với vân sáng trung tâm quan sát được là (không kể vân trung tâm):
A. 5 B. 1 C. 2 D. 4
V. HƯỚNG DẪN GIẢI
Bài 1:
λ.D 10.1
▪Ta có: xS = 10mm = k. ⇒λ=
a k .3
10
▪Mà sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm ⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 4,3 ≤ k ≤ 8,7
3. k
▪Vậy k nhận các giá trị 5; 6; 7; 8 ⇒ có 4 bức xạ
Bài 2:
λ.D 4
▪Ta có: xS = 4mm = k. ⇒λ=
a k
▪Mà sáng trắng có bước sóng từ 0,38μm đến 0,76μm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 490 -

4
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 5,2 ≤ k ≤ 10,5
k
▪Vậy k nhận các giá trị 6; 7; 8; 9; 10 ⇒ có 5 bức xạ
Bài 3:
λ.D 4.1 , 2 2 , 4
▪Ta có: xS = 4mm = k. ⇒λ= =
a 2. k k
2,4
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 3,1 ≤ k ≤ 6,3
k
▪Vậy k nhận các giá trị 4; 5; 6 ⇒ λ1 = 0,6μm; λ2 = 0,48μm; λ3 = 0,4μm
Bài 4:
D
Bề rộng của quang phổ bậc 1 là: Δx1 = 1. (λd - λt) = 0,35mm
a
Bài 5:
λD 2 ,5
▪Ta có: xS = 5mm = k. ⇒λ=
a k
2 ,5
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 3,2 ≤ k ≤ 6,5
k
▪Vậy k nhận các giá trị 4; 5; 6 ⇒ có 3 bức xạ
Bài 6:
D
Bề rộng của quang phổ bậc 2 là: Δx1 = 2. (λd - λt) = 3,04mm
a
Bài 7:
▪Vùng che phủ của quang phổ bậc 2 và quang phổ bậc 3
0 ,76.2 0 ,38.2
Δx23 = xd2 - xt3 = 2. −3. = 0,38mm
2 2
Bài 8:
D D 2,4
▪Ta có vị trí vân vàng bậc 4 là: xvàng 4 = 4.0,6. = k.λ. ⇒ λ =
a a k
2,4
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 3,1 ≤ k ≤ 6,3
k
▪Vậy k nhận các giá trị 4; 5; 6 nhưng k=4 ứng với bức xạ vàng ⇒ có 2 bức xạ λ1=0,48μm và λ2=0,4μm
Bài 9:
λD 7 ,2.1 3,6
▪Ta có vị trí vân tối thứ k: xtk = k + 0,5. ⇒λ= =
a k +0 , 5.2 k +0 , 5
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 491 -

3,6
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 4,2 ≤ k ≤ 8,9
k +0 , 5
▪Vậy k nhận các giá trị 5; 6; 7.
Bài 10:
▪Độ che phủ của quang phổ bậc 4 và bậc 3:
D
Δx34 = xd3 - xt4 = (3.λd - 4λt) = 0,76mm
a
Bài 11:
λD 2 ,5.2 25
▪Ta có: xS = 2,5mm = k. ⇒λ= =
a 1, 2. k 6. k
25
⇒ 0,4 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 5,4 ≤ k ≤ 10,4
6. k
25
▪Vậy k nhận các giá trị 6; 7; 8; 9; 10 ⇒ bước sóng nhỏ nhất λmin =
6.10
c
▪Tần số lớn nhất cho vân sáng tại M là: f = = 7,2.1014 (Hz)
λ
Bài 12:
λD 3.0 ,8 1 , 2
▪Ta có: xS = 3mm = k. ⇒λ= =
a 2. k k
1, 2
⇒ 0,4 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 1,5 ≤ k ≤ 3,15
k
▪Vậy k nhận các giá trị 2; 3 ⇒ bước sóng λ1 = 0,6μm và λ2 = 0,4μm
Bài 13:
▪Ta có bề rộng của quang phổ bậc 1 là k = 1 ⇒ Δx = 0,72mm = D(0,76-0,4):a (1)
▪Lúc sau: D'=D+0,6⇒Δx'=0,9 mm=(D+0,6)(0,76-0,4).a (2)
▪Từ (1) và (2) ⇒D=2,4m⇒a=1,2mm
Bài 14:
D D 3
▪Ta có vị trí vân đỏ bậc 4 là: xđ = 4.0,75. = k.λ. ⇒ λ =
a a k
2,4
⇒ 0,4 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 3,9 ≤ k ≤ 7,5
k
▪Vậy k nhận các giá trị 4; 5; 6; 7 nhưng k=4 ứng với bức xạ đỏ
⇒ có 3 bức xạ λ1 = 0,6μm và λ2=0,5μm và λ3=0,43μm

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 492 -
Bài 15:
λD 2.3 ,5 3 , 5
▪Ta có: xS = 3,5mm = k. ⇒λ= =
a 2.k k
3 ,5
⇒ 0,38 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 4,6 ≤ k ≤ 9,2
k
▪Vậy k nhận các giá trị 5; 6; 7; 8; 9 ⇒ có 5 bức xạ
Bài 16:
▪Vùng chồng nhau của hệ vân bậc 2 và bậc 3 là:
D
Δx23 = xd2 - xt3 = (2.0,76 - 3.0,38) = 0,285mm
a
Bài 17:
λD 2.1 ,95 13
▪Ta có: xS = 1,95mm = k. ⇒λ= =
a 1 ,2. k 4. k
13
⇒ 0,4 ≤ ≤ 0,76 ⇒ 4,3 ≤ k ≤ 8,1
4. k
▪Vậy k nhận các giá trị 5; 6; 7; 8 ⇒ với k = 5 thì λmax

Bài 1:
▪Vị trí cùng màu vân trung tâm: xs1 = xs2 = xs3 ⇒ k1.i1 = k2.i2 = k3.i3 ⇒ k1λ1 = k2λ2 = k3λ3
k 1 λ2 4 k 1 λ 3 5 k 2 λ 3 5
Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 3 k 3 λ 1 3 k 3 λ 2 4
▪Bội chung nhỏ nhất của k1: BCNN(k1) k1 = 45 = 20
k 1 λ2 4 k 1 λ3 5 k 2 λ3 5
= = .5; = = .4 ; = = .3
k 2 λ1 3 k 3 λ1 3 k 3 λ2 4
⇒ k2 = 3.5 = 15 và k3 = 3.4 = 12
⇒ Số vân màu tím là Ntím = K1-1 = 19 vân tím; Số vân màu đỏ là: Nđ = k3 – 1 = 11 vân đỏ
Bài 2:
k 1 λ2 4 k 1 λ 3 3 k 2 λ 3 9
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 3 k 3 λ 1 2 k 3 λ 2 8
k 1 λ2 4 k 1 λ3 3 k 2 λ3 9
= = .3; = = .4 ; = = .1  k2 = 3.3 = 9 và k3 = 2.4 = 8
k 2 λ1 3 k 3 λ1 2 k 3 λ2 8
▪Đặt t1 = 3; t2 = 4; t3 = 1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 493 -
⇒ Số vân sáng quan sát được: N = k1 - 1+k2 – 1 + k3 - 1-[ t1 - 1 + t2 – 1 + t3 – 1] = 21 vân sáng
Bài 3:
k 1 λ2 15 k 1 λ3 3 k 2 λ 3 4
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 16 k 3 λ1 4 k 3 λ 2 5
k 1 λ2 15 k1 λ3 3 k 2 λ3 4
= = .1 ; = = .5 ; = = .4
k 2 λ1 16 k 3 λ1 4 k 3 λ2 5
⇒ k2 = 16.1 = 16 và k3 = 5.4 = 20
▪Đặt t1 = 1; t2 = 5; t3 = 4
⇒ Số vân sáng quan sát được N = k1 – 1 + k2 – 1 + k3 – 1 - [ t1 – 1 + t2 – 1 + t3 – 1] = 34 vân sáng

Bài 4:
▪Vị trí cùng màu vân trung tâm: xs1 = xs2 = xs3 ⇒ k1.i1 = k2.i2 = k3.i3 ⇒ k1 λ1 = k2λ2 = k3λ3
k 1 λ2 27 k 1 λ3 3 k 2 λ 3 8
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 32 k 3 λ1 4 k 3 λ2 9
▪Bội chung nhỏ nhất của k1: BCNN(k1) k1 = 27
k 1 λ2 27 k1 λ3 3 k 2 λ3 8
= = .1 ; = = .9 ; = = .4
k 2 λ1 32 k3 λ1 4 k 3 λ2 9
⇒ k2 = 32.1 = 32 và k3 = 9.4 = 36
Bài 5:
k 1 λ2 4 k 1 λ 3 5 k 2 λ 3 5
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 3 k 3 λ 1 3 k 3 λ 2 4
k 1 λ2 4 k 1 λ3 5 k 2 λ3 5
= = .5; = = .4 ; = = .3
k 2 λ1 3 k 3 λ1 3 k 3 λ2 4
⇒ Vị trí mà 3 vân sáng trùng nhau của 3 vân sáng cách vân trung tâm:
0 , 45.4
xtrùng = itrùng = 20. = 18(mm) = 1,8(cm)
2
Bài 6:
k 1 λ2 5 k 1 λ3 3 k 2 λ 3 6
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 3 k 3 λ1 2 k 3 λ 2 5
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 494 -

k 1 λ2 5 k1 λ3 3 k 2 λ3 6
= = .3 ; = = .5; = = .2
k 2 λ1 3 k3 λ1 2 k 3 λ2 5
0 , 4.2
xtrùng = itrùng =15. =¿ 24(mm)
5
L 200
▪Ta có = = 8,3 ⇒ Số vân sáng trùng nhau là 9 vân trùng
itrùng 24
Bài 7:
k 1 λ2 13 k 1 λ 3 3 k 2 λ 3 15
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 10 k 3 λ1 2 k 3 λ 2 13
k 1 λ2 5 k1 λ3 3 k 2 λ3 6
= = .3 ; = = .5; = = .2
k 2 λ1 3 k3 λ1 2 k 3 λ2 5
0 , 4.2
xtrùng = itrùng = 39. =¿ 31,2(mm)
1
Bài 8:
λ1 . D
▪Khoảng vân của bức xạ λ1: i1 = = 1,2(mm)
a
▪Số bức xạ của λ1 trong khoảng rộng L = 2,4 cm = 24 mm.
L
▪Ta có: = 20 ⇒ N1 = 21 vân sáng của λ1
i1
▪Số bức xạ của λ2 trong khoảng rộng L là N2 = 33 – 21 + 5 = 17 vân sáng
λ2 . D
▪Ta có: L = 16.i2 ⇒ i2 = 1,5(mm) ¿ ⇒ λ2 = 0,75μm
a
Bài 9:
k 1 λ2 6 k 1 λ3 8 k 2 λ 3 4
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 5 k 3 λ1 5 k 3 λ 2 3
k 1 λ2 6 k 1 λ3 8 k 2 λ3 4
= = .4 ; = = .3 ; = = .5
k 2 λ1 5 k 3 λ1 5 k 3 λ2 3
⇒ k2 = 4.5 = 20 và k3 = 5.3 = 15
▪Đặt t1 = 4; t2 = 3; t3 = 5
⇒ Số vân sáng không phải đơn sắc là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 495 -

N không đơn sắc = (t1 -1) + (t2 – 1) + (t3 – 1) = 9 vân không đơn sắc
Bài 10:
k 1 λ2 4 k 1 λ 3 5 k 2 λ 3 5
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 3 k 3 λ 1 3 k 3 λ 2 4
▪Bội chung nhỏ nhất của k1: BCNN(k1) k1 = 4.5 = 20
k 1 λ2 4 k 1 λ3 5 k 2 λ3 5
= = .5; = = .4 ; = = .3
k 2 λ1 3 k 3 λ1 3 k 3 λ2 4
⇒ k2 = 3.5 = 15 và k3 = 4.3 = 12
▪Số cực đại giao thoa của màu lục là: N2 = k2 - 1 = 14vân
▪Số cực đại giao thoa của màu tím là: N1 = k1 – 1 = 19vân
Bài 11:
k 1 λ2 3 k 1 λ3 8 k 2 λ3 16
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 2 k 3 λ1 5 k 3 λ2 15
k 1 λ2 3 k1 λ3 8 k 2 λ3 16
= = .8 ; = = .2; = = .1
k 2 λ1 2 k3 λ1 5 k 3 λ2 15
▪Khoảng cách ngắn nhất giữa hai vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là:
0 , 4.1
0 ,5
Bài 12:
k 1 λ2 7 k 1 λ3 3 k 2 λ3 15
▪Ta có: = = ; = = ; = =
k 2 λ1 5 k 3 λ1 2 k 3 λ2 14
k 1 λ2 7 k1 λ3 3 k 2 λ 3 15
= = .3 ; = = .7 ; = = .1
k 2 λ1 5 k 3 λ1 2 k 3 λ 2 14
▪Khoảng cách ngắn nhất giữa hai vị trí có màu cùng màu với vân sáng trung tâm là:
0 , 4.1 ,5
1, 5
L 40
▪Ta có = = 4,7 ⇒ có 5 vân sáng trùng nhau kể cả vân trung tâm
itrùng 8 , 4
CHỦ ĐỀ 24: CÁC LOẠI QUANG PHỔ VÀ CÁC LOẠI TIA BỨC XẠ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 496 -

1. Máy quang phổ:
- Là dụng cụ dùng để phân tích chùm ánh sáng phức tạp tạo thành những thành phần đơn sắc.
- Máy quang phổ gồm có 3 bộ phận chính:
+ Ống chuẩn trực: để tạo ra chùm tia song song
+ Hệ tán sắc: để tán sắc ánh sáng
+ Buồng tối: để thu ảnh quang phổ
2. Các loại quang phổ và các loại tia bức xạ:
QP vạch QP vạch Tia hồng Tia tử
QP liên tục TiaX
phát xạ hấp thụ ngoại ngoại
Là một dải Là hệ thống Là hệ thống Là bức xạ Là bức xạ Là sóng điện từ

màu biến các vạch những vạch không nhìn không nhìn có bước sóng
thiên liên màu riêng tối riêng rẽ thấy có thấy có ngắn, từ
tục từ đỏ rẽ nằm trên trên nền bước sóng bước sóng 1 0−8 m÷ 1 0−11 m .
Định nghĩa đến tím. một nền tối. quang phổ dài hơn ngắn hơn
liên tục. bước sóng bước sóng
tia đỏ (dài tia tím (ngắn
hơn hơn
0,76mm). 0,38mm).
Các chất Các chất khí Do chiếu Mọi vật có Các vật bị Ống rơngh-en,
rắn, chất hay hơi ở áp một chùm nhiệt độ cao nung nóng ống cu-lít-giơ
lỏng và chất suất thấp bị ánh sáng hơn nhiệt độ đến trên
khí ở áp kích thích qua một môi trường, 2000°C; đèn
suất lớn bị nóng sáng. khối khí lò than, lò hơi thủy
nung nóng. hay hơi điện, đèn ngân, hồ
Nguồn
được nung dây tóc... quang điện.
phát
nóng ở
nhiệt độ
thấp hơn
nhiệt độ của
nguồn sáng
trắng.
Tính chất Không phụ Nguyên tố Các vạch - Tác dụng Tác dụng - Khả năng đâm
thuộc bản khác nhau tối xuất nhiệt lên phim xuyên mạnh
chất của có quang hiện đúng - Gây ra một ảnh, Làm - Tác dụng mạnh
vật, chỉ phụ phổ vạch vị trí các số phản ứng ion hóa lên phim ảnh,
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 497 -

thuộc nhiệt riêng khác vạch màu hóa học. không khí, làm ion hóa
độ của vật. nhau về cùa quang gây phản không khí.
phổ vạch ứng quang
phát xạ. hóa, quang
hợp, gây
hiện tượng
quang điện.
Nhiệt độ Số lượng, vị - Có thể - Tác dụng - Làm phát quang

càng cao, trí màu sắc, biến điệu sinh lí: hủy nhiều chất, gây
miền phát độ sáng tỉ được như diệt tế bào hiện tượng quang
sáng của đối giữa các sóng cao tần da, diệt điện ở hầu hết
vật càng mở vạch, (vạch - Gây ra khuẩn... kim loại
rộng về quang phổ hiện tượng - Bị nước và - Tác dụng diệt vi
vùng ánh không có bề quang điện thủy tinh khuẩn, hủy diệt
sáng có rộng). trong một số hấp thụ rất tế bào.
bước sóng chất bán mạnh.
ngắn. dẫn.
Đo nhiệt độ Xác định thành phần - Sấy khô, - Khử - Chiếu điện,
của vật (nguyên tố), hàm lượng sưởi ấm trùng nước chụp điện dùng
các thành phần trong vật. - Điều uống, thực trong ỵ tế để
khiển từ xa phẩm chẩn đoán bệnh.
- Chụp ảnh - Chữa - Chữa bệnh

bề mặt Trái bệnh còi ung thư.
Đất từ vệ xương - Kiểm tra vật
tinh - Xác định đúc, dò bọt khí,
Ứng dụng - Quân sự vết nứt trên vết nứt trong kim
(tên lửa tự bề mặt kim loại.
động tìm loại Kiểm tra hành lí
mục tiêu, hành khách đi
camera máy bay.
hồng ngoại,
ống nhòm
hồng
ngoại...)
Chú ý:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 498 -

Mặt trời là nguồn phát ra quang phổ liên tục nhưng quang phổ của mặt trời mà ta thu được trên mặt đất lại
là quang phổ vạch hấp thụ của khí quyển mặt trời.
Câu 1: Thang sóng điện từ:
Miền Sóng vô Tia hồng Ánh sáng nhìn Tia
Tia tử ngoại Tia X
SĐT tuyến ngoại thấy Gamma
λ (m) 3.10-4÷10-4 10-3÷7,6.10-7 7,6.10-7÷3,8.10-7 3,8.10-7÷10-9 10-8÷10-11 Dưới 10-11
Dạng 1: TIA RƠN-GHEN

Ở đây ta xét các bài toán xuôi, ngược liên quan đến điện áp U AK,
động năng của elecron, bước sóng ngắn nhất (hoặc tần số lớn nhất)
mà ống Rơn-ghen phát ra.
1. Tính bước sóng ngắn nhất của tia X phát ra:
- Theo định luật bảo toàn năng lượng:
▪ Năng lượng dòng êlectron = năng lượng tia X + Nhiệt năng + (nhiệt năng rất lớn so với năng lượng tia
X)
hc hc
⇒ ε = εx + Q ≥ εx ⇒ ≤ ε ⇒ λX ≥
λX ε
▪ Ta có: Năng lượng dòng êlectron = động năng của chùm F êlectron khi đập vào đối catốt
hc
ε = Wd + e.UAK ⇒ λX ≥
e . U AK
hc e U AK
Suy ra, bước sóng ngắn nhất của tia X phát ra là: λX = hoặc tần số lớn nhất: fmax =
e U AK h
2. Tính nhiệt lượng làm nóng đối catốt:
Nhiệt lượng làm nóng đối catốt bằng tổng động năng của các quang êlectron đến đập vào đối catốt:
I .t
Q = W = NWd = N.ε với N = N = là tổng số quang êlectron đến đối catốt.
|e|
Kết hợp với Q = m.c.(t2- t1); với c là nhiệt dung riêng của kim loại làm đối catốt.
Ví dụ 1: Một ống Rơn-ghen có điện áp giữa anốt và catốt là 2000V. Bước sóng ngắn nhất của tia Rơn-ghen
mà ống có thể phát ra là
A. 4,68.10-10 m B. 5,25.10-10 m C. 3,46.10-10 m D. 6,21.10-10 m
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 499 -

Giải
hc hc
Ta có: U.q =  λmin = = 6,21.10-10 m
λmin U .q
Ví dụ 2: Để bước sóng ngắn nhất tia X phát ra là 0,05nm hiệu điện thế hoạt động của ống Cu-lit-giơ ít nhất
phải là:
A. 24,84KV B. 25KV C. 10KV D. 30KV
Giải
hc hc
Ta có: U.q = = V
λmin q . λmin
Ví dụ 3: Tần số lớn nhất trong chùm bức xạ phát ra từ ống Rơn-ghen là 4.10 18 Hz. Hiệu điện thế giữa hai cực
của ống là:
A. 16,4 kV B. 16,56 kV C. 16,6 kV D. 16,7 kV
Giải
h f max
Ta có: hfmax =
q
Ví dụ 4: Một ống Cu-lit-giơ mỗi giây có 2.10 18 êlectron chạy qua ống. Xác định cường độ dòng điện chạy
trong ống?
A. 3,2 A B. 3,2mA C. 0,32A D. 32.10-3 A
Giải:
I = ne.q = 2.1018.1,6.10-19 = 3,2 (A)
III. BÀI TẬP
Bài 1: Sự đảo vạch quang phổ có thể được giải thích dựa vào:
A. Tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử

B. các định luật quang điện
C. thuyết lượng tử Plăng
D. Tiên đề về trạng thái dừng
A. Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất của vật phát sáng.
B. Quang phổ vạch chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ, không phụ thuộc vào bản chất của vật phát sáng.
C. Quang phổ liên tục được ứng dụng đế đo nhiệt độ của các vật nóng sáng ở nhiệt độ cao.
D. Để thu được quang phổ hấp thụ thì nhiệt độ của nguồn phát ra quang phổ liên tục phải thấp hơn
nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ.
Bài 3: Điều kiện phát sinh của quang phổ vạch hấp thụ là:
A. Nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ bằng nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 500 -

B. Nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục phải lớn hơn nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ.
C. Nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục phải thấp hơn nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp
thụ.
D. Nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ lớn hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ vạch.
Bài 4: Dải quang phổ liên tục thu được trong thí nghiệm về hiện tượng tán sắc ánh sáng trắng có được là do
A. thủy tinh đã nhuộm màu cho ánh sáng.

B. ánh sáng bị nhiễu xạ khi truyền qua lăng kính.
C. lăng kính đã tách các màu sẵn có trong ánh sáng trắng thành các thành phần đơn sắc.
D. hiện tượng giao thoa của các thành phần đơn sắc khi ra khỏi lăng kính.
Bài 5: Trong máy quang phổ lăng kính, chùm sáng sau khi đi qua ống chuẩn trực của máy là chùm sáng
A. phân kì. B. song song. C. song song hoặc hội tụ. D. hội tụ.
Bài 6: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói vể quang phổ?
A. Khi chiếu ánh sáng trắng qua một đám khí (hay hơi) ở áp suất thấp ta luôn thu được quang phổ vạch
hấp thụ của khí (hay hơi) đó.
B. Vị trí các vạch sáng trong quang phổ vạch của một nguyên tố sẽ thay thế bằng các vạch tối trong quang
phổ hấp thụ của chính nguyên tố đó.
C. Quang phổ vạch và quang phổ hấp thụ đều được ứng dụng trong phép phân tích quang phổ.
D. Mỗi nguyên tố hóa học đều có quang phổ vạch đặc trưng cho nguyên tố đó.
Bài 7: Sự đảo sắc quang phổ là hiện tượng nào kể sau:
A. Thay đổi màu sắc các vạch sáng của quang phổ
B. Dịch chuyển vị trí các vạch quang phổ
C. Chuyển đổi các vạch sáng của quang phổ vạch thành các vạch tối của quang phổ hấp thụ
D. Chuyển đổi từ quang phổ liên tục thành quang phổ vạch
A. Quang phổ liên tục của một vật phụ thuộc vào bản chất của vật nóng sáng.
B. Quang phổ liên tục không phụ thuộc vào nhiệt độ của vật nóng sáng.
C. Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ của vật nóng sáng.
D. Quang phổ liên tục phụ thuộc vào nhiệt độ và bản chất của vật nóng sáng.
Bài 9: Khi nghiên cứu quang phổ của các chất, chất nào dưới đây khi bị nung nóng đến nhiệt độ cao thì
không phát ra quang phổ liên tục?
A. Chất rắn B. Chất khí ở áp suất lớn
C. Chất lỏng D. Chất khí ở áp suất thấp
Bài 10: Hiện tượng đảo sắc xảy ra khi:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 501 -

A. Chiếu một chùm sáng trắng qua một lăng kính.
B. Giảm nhiệt độ của nguồn phát quang phổ vạch.
C. Tăng nhiệt độ nguồn phát quang phổ vạch.
D. Trong thí nghiệm tạo quang phổ hấp thụ, nếu ta tắt nguồn phát quang phổ liên tục thì vạch đen trong
quang phổ hấp thụ đổi thành vạch màu.
Bài 11: Chiếu một ánh sáng nhiều thành phần vào máy quang phổ lăng kính thì chùm sáng ló ra khỏi lăng
kính bao gồm:
A. Một chùm sáng hội tụ
B. Nhiềuchùm sáng song song, mỗi chùm song song ứng với một ánh sáng đơn sắc
C. Một chùm sáng phân kì
D. Nhiều chùm sáng song song, mỗi chùm song song ứng với một tia tới
Bài 12: Nguồn sáng nào sau đây khi phân tích không cho quang phổ vạch phát xạ?
A. Đèn hơi natri B. Đèn dây tóc C. Đèn hơi hiđrô D. Đèn hơi thủy ngân
Bài 13: Hiện tượng đảo sắc của các vạch quang phổ là:
A. các vạch tối trong quang phổ hấp thụ trùng với các vạch sáng trong quang phổ vạch của nguyên tố đó.
B. màu sắc các vạch quang phổ thay đổi.
C. số lượng các vạch quang phổ thay đổi.
D. Quang phổ liên tục trở thành quang phổ vạch.
Bài 14: Quang phổ vạch thu được khi chất phát sáng ở thể:
A. Khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất thấp. B. Khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất cao.
C. Rắn. D. Lỏng.
Bài 15: Chọn câu trả lời đúng? Quang phổ vạch phát xạ được phát ra là do:
A. Các đám khí hay hơi ở áp suất thấp bị kích thích phát ra
B. Chỉ do các vật ở thể khí ở áp suất bằng áp suất khí quyển phát ra
C. Các vật ở thể lỏng ở nhiệt độ thấp bị kích thích phát ra
D. Các vật rắn ở nhiệt độ cao phát sáng ra
Bài 16: Chọn câu sai khi nói về tính chất và ứng dụng của các loại quang phổ:
A. Dựa vào quang phổ vạch và quang phổ hấp thụ ta biết được thành phần nguyên tố hóa học của nguồn
phát.
B. Dựa vào quang phổ liên tục ta biết được thành phần hóa học của nguồn phát.
C. Dựa vào quang phổ liên tục ta biết được nhiệt độ nguồn sáng.
D. Mỗi nguyên tố hoá học được đặc trưng bởi một quang phổ vạch và một quang phổ hấp thụ.
Bài 17: Tính chất nổi bật của tia hồng ngoại là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 502 -

A. Gây ra hiện tượng quang điện ngoài. B. Tác dụng lên kính ảnh hồng ngoại.
C. Bị nước và thuỷ tinh hấp thụ mạnh. D. Tác dụng nhiệt.
Bài 18: Chọn kết luận sai khi nói về các bức xạ điện từ không nhìn thấy?
A. Tia tử ngoại xuyên vào thủy tinh sâu hơn hồng ngoại do có năng lượng cao hơn.
B. Hồng ngoại là tia dùng để sấy khô thực phẩm.
C. Tia tử ngoại và hồng ngoại đều là sóng điện từ.
D. Tia tử ngoại có tác dụng bảo quản thực phẩm khỏi vi khuẩn.
Bài 19: Chọn câu phát biểu sai khi nói về đặc điểm của tia tử ngoại.
A. có thể làm phát quang một số chất.

B. Không bị thuỷ tinh và nước hấp thụ.
C. có thể gây ra một số phản ứng quang hoá và phản ứng hóa học.
D. Làm ion hoá không khí.
Bài 20: Tia tử ngoại có bước sóng:
A. không thể đo được. B. nhỏ hơn bước sóng của tia X.

C. nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng tím. D. lớn hơn bước sóng của ánh sáng đỏ.
A. Tia hồng ngoại do các vật có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ môi trường xung quanh phát ra.
B. Tia hồng ngoại là sóng điện từ có bước sóng nhỏ hơn 0,36 μm.
C. Tia hồng ngoại là bức xạ màu hồng.
D. Tia hồng ngoại bị lệch trong điện trường và từ trường.
Bài 22: Chọn phát biểu đúng?
A. Quang phổ của Mặt Trời ta thu được trên Trái Đất là quang phổ vạch hấp thụ.
B. Mọi vật khi nung nóng đều phát ra tia tử ngoại.
C. Quang phổ của Mặt Trời ta thu được trên Trái Đất là quang phổ vạch phát xạ.
D. Quang phổ của Mặt Trời ta thu được trên Trái Đất là quang phổ liên tục.
Bài 23: Tác dụng và tính chất nào sau đây chỉ tia tử ngoại mới có còn tia hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy
không có?
A. tác dụng nhiệt. B. gây ra hiệu ứng quang điện.
C. bị nước, thuỷ tinh hấp thụ rất mạnh. D. tác dụng lên kính ảnh.
A. Tia tử ngoại giúp xác định được thành phần hóa học của một vật.
B. Tia tử ngoại có tác dụng làm phát quang một số chất.
C. Tia tử ngoại có tác dụng chữa bệnh còi xương.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 503 -

D. Mặt trời là nguồn phát ra tia tử ngoại mạnh.
A. Tia tử ngoại có tác dụng sinh lí.

B. Tia tử ngoại có thể kích thích cho một số chất phát quang.
C. Tia tử ngoại dùng để tìm khuyết tật bên trong vật đúc.
D. Tia tử ngoại có tác dụng mạnh lên kính ảnh.
Bài 26: Các bức xạ có khả năng ion hoá chất khí là:
A. sóng vô tuyến và tia hồng ngoại. B. tia tử ngoại và tia Rơn-ghen.

C. tia hồng ngoại và tia tử ngoại. D. tia hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy.
Bài 27: Tia tử ngoại phát ra rất mạnh từ nguồn nào sau đây?
A. Lò sưởi điện.
B. Hồ quang điên có nhiệt độ trên 30000 C.
C. Đèn hơi Natri.
D. Những vật được nung nóng ở nhiệt độ thấp hơn 4000 C
Bài 28: Tia hồng ngoại được dùng:
A. để tìm vết nứt trên bề mặt sản phẩm bằng kim loại.
B. trong y tế để chụp điện, chiếu điện.
C. để chụp ảnh bề mặt Trái Đất từ vệ tinh.
D. Để tìm khuyết tật bên trong sản phẩm bằng kim loại.
A. Tia hồng ngoại gây ra hiệu ứng quang điện trong (quang dẫn) ở một số chất bán dẫn.
B. Tia tử ngoại có bước sóng trong khoảng từ 10-9 m đến 380 nm.
C. Tia X là các bức xạ mang điện tích.
D. Tia X tác dụng mạnh lên kính ảnh.
Bài 30: Khi tăng hiệu điện thế của một ống tia X thêm 40% thì bước sóng ngắn nhất của tia X mà ống phát
ra giảm đi:
A. 12,5% B. 28,6% C. 32,2% D. 15,7%
Bài 31: Phát biểu nào sau đây sai khi nói về tia hồng ngoại, tia tử ngoại, tia Rơn-ghen?
A. Đều có tác dụng lên một số loại phim ảnh. B. Chúng đều có bản chất là sóng điện từ.
C. Chúng có thể gây ra hiện tượng quang điện. D. Chúng đều bị lệch trong điện trường và từ trường.
Bài 32: Chọn câu phát biểu sai?
A. Tia tử ngoại là bức xạ không nhìn thấy được có bước sóng ngắn hơn 0,38 m đến cỡ 10-9m.
B. Tia tử ngoại được ứng dụng làm ống nhòm quan sát ban đêm.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 504 -

C. Tia tử ngoại có bước sóng từ 0,18.10-6 m đến 0,4.10-6 m truyền qua được thạch anh.
D. Tia tử ngoại có một số tác dụng sinh lý: huỷ diệt tế bào da, làm da sạm nắng, làm hại mắt, diệt khuẩn,
diệt nấm mốc,...
Bài 33: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về tia X?
A. Tia X phát ra từ đèn điện dây tóc.

B. Tia X là một loại sóng điện từ được phát ra từ những vật bị nung nóng đến nhiệt độ khoảng500 00 C .
C. Tia X có khả năng đâm xuyên rất yếu.
D. Tia X là một loại sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn bước sóng tia tử ngoại.
Bài 34: Nội dung nào sau đây là không đúng đối với tia Rơn-ghen?
A. Trong không khí thường tia Rơn-ghen cứng và tia Rơn-ghen mềm có cùng vận tốc.
B. Hiệu điện thế giữa anốt và catốt càng lớn thì tia Rơn-ghen bức xạ ra có bước sóng càng dài.
C. Tia Rơn-ghen mang năng lượng, khả năng đâm xuyên rất tốt.
D. Tia Rơn-ghen làm hủy diệt tế bào, gây phát quang một số chất.
Bài 35: Chọn phát biểu đúng?
A. Đặc điểm của quang phổ liên tục là phụ thuộc vào thành phần cấu tạo hóa học của nguồn sáng.
B. Tia tử ngoại luôn kích thích sự phát quang các chất mà nó chiếu vào.
C. ứng dụng của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt để tiệt trùng nông sản và thực phẩm.
D. Trong các tia đơn sắc: đỏ, cam và vàng truyền trong thủy tinh thì tia đỏ có vận tốc lớn nhất.
Bài 36: Một tia X (bước sóng 0,20 nm có tần số lớn gấp 160 lần so với một bức xạ tử ngoại (bước sóng λ).
Giá trị của λ là;
A. 0,125 nm B. 0,320 μm C. 0,320 nm D. 0,125 pm
CHỦ ĐỀ 25. HIỆN TƯỢNG QUANG ĐIỆN NGOÀI
1. Định nghĩa
Hiện tượng ánh sáng làm bật các êlectron ra khỏi mặt kim loại gọi là hiện tượng quang điện (hay còn gọi
là hiện tượng quang điện ngoài). Các êlectron bị bật ra trong hiện tượng này gọi là các êlectron quang điện
hay quang êlectron.
2. Định luật về giới hạn quang điện:
Đối với mỗi kim loại, ánh sáng kích thích phải có bước sóng λ nhỏ hơn hoặc bằng giới hạn quang điện λ 0
của kim loại đó (λ ≤ λ0) mới gây ra được hiện tượng quang điện.
Chú ý:
Nếu chiếu đồng thời 2 bức xạ λ 1, λ2 và cả 2 bức xạ cùng gây ra hiện tượng quang điện thì ta tính toán với
bức xạ có bước sóng bé hơn.
3. Giả thuyết Plăng:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 505 -
Lượng năng lượng mà mỗi lần một nguyên tử hay phân tử hấp thụ hoặc phát xạ có giá trị hoàn toàn xác
định, được gọi là lượng tử năng lượng và được kí hiệu là ɛ:
hc
ε = hf = Trong đó: h = 6,625.10-34 J.s gọi là hằng số Plăng.
λ
4. Giới hạn quang điện:
hc
λ0 = của mỗi kim loại là đặc trưng riêng của kim loại đó và cũng chính là bước sóng lớn nhất của ánh
A
sáng kích thích. Trong đó: A là công thoát của êléctron (đơn vị: Jun).
5. Thuyết lượng tử ánh sáng (thuyết phôtôn) của Anh-xtanh
+ Ánh sáng được tạo thành bởi các hạt gọi là phôtôn.
+ Với mỗi ánh sáng đơn sắc có tần số f, các phôtôn đều giống nhau, mỗi
phôtôn mang năng lượng ɛ = hf.
+ Phôtôn chỉ tồn tại trong trạng thái chuyển động.
Trong chân không, phôtôn bay với tốc độ c = 3.108 m/s dọc theo các tia sáng.
+ Mỗi lần một nguyên tử hay phân tử phát xạ hoặc hấp thụ ánh sáng thì chúng phát ra hay hấp thụ một
phôtôn.
+ Năng lượng của mỗi phôtôn rất nhỏ. Một chùm sáng dù yếu cũng chứa rất nhiều phôtôn do rất nhiều
nguyên tử, phân tử phát ra. Vì vậy ta nhìn thấy chùm sáng là liên tục.
+ Khi ánh sáng truyền đi, các lượng tử không bị thay đổi, không phụ thuộc khoảng cách tới nguồn sáng.
6. Lưỡng tính sóng - hạt của ánh sáng
Ánh sáng vừa có tính chất sóng, vừa có tính chất hạt. Ta nói ánh sáng có lưỡng tính sóng - hạt.
Trong mỗi hiện tượng quang học, khi tính chất sóng thể hiện rõ thì tính chất hạt lại mờ, và ngược lại.
Thể hiện tính chất sóng Thể hiện tính chất hạt
• Hiện tượng giao thoa • Hiện tượng quang điện.

• Hiện tượng nhiễu xạ • Hiện tượng gây phát quang.
• Hiện tượng tán sắc.... • Tính đâm xuyên, gây ion hóa chất khí,…
7. Công suất bức xạ của nguồn sáng:

hc
P = nf.ε = nf.hf = nf. .
λ
Với nf là số phôtôn nguồn phát ra trong 1s.
8. Động lượng của phôtôn:
h ε
p = mph.c = = ; Với mph là khối lượng tương đối tính của phôtôn.
λ c
9. Công thức Anh-xtanh:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 506 -

√ ( )
1 1
1 2 2hc −
ε = A+ m . v omax λ λ 0 ; với h.c = 1,9875.10-25
2 v omax=
m
10. Định lí động năng:
1 2 1 2
Δ W d =A F ⇔ m v t − m . v o=q .U MN =q V M −V N
2E
2
Bài toán 1: Tính điện thế của quả cầu cô lập về điện
Trường hợp chiếu bức xạ có bước sóng λ ≤ λ0 vào quả cầu kim loại cô
lập, các êlectron quang điện được bứt ra khỏi quả cầu, điện tích dương của
quả cầu tăng dần nên điện thế V của quả cầu tăng dần. Điện thế V = V max
khi các êlectron quang điện bứt ra khỏi quả cầu đều bị lực điện trường hút
trở lại quả cầu.
- Áp dụng định lí động năng với lưu ý:
2
m v omax
Vt = 0, VM = Vmax, VN = V∞ = 0, ta có: = e.Vmax
2max
hc
−A
- Áp dụng công thức Anh-xtanh, ta có: Vmax = λ
|e|
- Đối với quả cầu kim loại bán kính R, ta có thể tính được điện tích cực đại Qmax của quả cầu:
Q max
Vmax = k. ; với k = 9.109 (Nm2/C2)
R
Bài toán 2: Cho hiệu điện thế UAK đặt vào tế bào quang điện, tính vận tốc của e khi đập vào anốt
1 2 1 2 1 2
- Khi êlectron được tăng tốc: m v − m v o=e . U AK ⇔ m v −e ε− A=e . U AK
2 2 2
⇒ vận tốc v
1 1
m v − m v o=−e .|U AK| ⇒ vận tốc v
2 2
- Khi êlectron bị giảm tốc:
2 2
Lưu ý đổi đơn vị: 1 MeV = 106 eV; 1 eV = 1,6.10-19 J; 1 MeV = 1,6. 10-13 J; 1 A0 = 10-10 m.
11. Cường độ dòng quang điện bão hòa:
q
Ibh = = ne.e ; Với ne là số êlectron bứt ra khỏi K trong 1s
t
ne
12. Hiệu suất lượng tử: H=
nf
13. Điều kiện để dòng quang điện triệt tiêu:
UAK £ Uh (Uh < 0), Uh gọi là hiệu điện thế hãm
2
( )
m. v omax hc 1 1
e .U h= e . U h=hf − A=|U h| −
2h e λ λ0
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 507 -
Chú ý: Trong một số bài toán người ta lấy Uh>0 thì đó là độ lớn.
14. Tính khoảng cách xa nhất mà mắt còn trông thấy nguồn sáng
Gọi P là công suất của nguồn sáng phát ra bức xạ λ đẳng hướng, d là đường kính của con ngươi, n là độ
nhạy của mắt (số phôtôn ít nhất lọt vào mắt mà mắt còn phát hiện ra). Ta có:
P Pλ
- Số phôtôn của nguồn sáng phát ra trong 1 giây: nλ = =
ε hc
- Gọi D là khoảng cách từ mắt đến nguồn sáng, thì số phôtôn trên được phân bố đều trên mặt hình cầu có
bán kính là D.
hλ Pλ
- Số phôton qua 1 đơn vị diện tích của hình cầu trong 1 giây là: k = 2
= 2
4π D h .4 π D
()
2 2 2
d πd Pλ Pλ d
- Số phôtôn lọt vào con ngươi trong 1 giây là: N=π .k= =
2 4 hc .4 π D2 16 hc . D2
- Để mắt còn nhìn thấy được nguồn sáng thì: N ≥ n 

Pλ d 2
16 hc D 2
≥n D≤
d
4 √ Pλ
nhc
Dmax =
d Pλ
4 nhc √
15. Khi êlectron quang điện bay trong điện trường
U
Lực điện trường tác dụng lên êlectron: FE = e.E; với điện trường đều thì E =
d
+ Khi các quang êlectron bật ra khỏi catốt chịu lực điện trường thì thu gia tốc
FE e. E e U
a= = = .
m m m d
Bài toán: Tính khoảng cách S tối đa mà êlectron rời xa được bản cực
Nếu điện trường cản là đều có cường độ E và êlectron bay dọc theo đường sức điện thì quãng đường tối
đa mà êlectron có thể rời xa được catốt là:
1 2
m . v omax
1 2 ε− A
m . v 2omax=e . E . Smax S max= =
2 e. E e. E
Bài toán: Tính bán kính lớn nhất của vòng tròn trên bề mặt anốt mà các êlectron tới đập vào
Êlectron sẽ bị lệch nhiều nhất khi vận tốc ban đầu v 0 vuông góc với bề mặt catốt
(vuông góc với các đường sức điện), ta quy về bài toán chuyển động ném ngang. Xét
trục tọa độ xOy:
+ Trục Ox: x = v0max t = Rmax
1 2 1 e. E 2
+ Trục Oy: y = ¿ a . t = . .t =d (với d là khoảng cách giữa hai bản cực) ⇒ t ⇒ Rmax = v0maxt
2 2 m
- Nếu ta thay a =
e U AK
.
m d
thì: Rmax = v0max.t = v0max.d.
√
2 me
e .U AK
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 508 -

√
2
m. v omax Uh
- Nếu thay tiếp v0max từ biểu thức |e .U h|= thì Rmax = 2d.
2 U AK
16. Khi êlectron quang điện bay trong từ trường

+ Lực Lorenxơ tác dụng lên êlectron: FL=e.B.v0max.sinα
v0 ⊥ ⃗
+ Nếu ⃗ B thì quỹ đạo êlectron là đường tròn R:
2
v0 m. v 0
F ht =F L ⇔ m =|e| v 0 B ⇒ R=
R |e|. B
m. v 0 max
Nếu êlectron có v0max thì: R = Rmax =
|e|. B
v 0 xiên góc α với ⃗
+ Nếu ⃗ B thì quỹ đạo êlectron là đường ốc với bán kính vòng ốc:
m . v0
R=
|e|. B sin α
17. Khi êlectron quang điện bay theo phương ngang trong miền có cả điện trường và từ trường,
Để êlectron không bị lệch khỏi phương ban đầu thì: FE = FL ⇒ E = B. v0max
Ví dụ 1: Một ngọn đèn ra pha ánh sáng màu đỏ có bước sóng λ = 0,7 µm. Hãy xác định năng lượng của
phôtôn ánh sáng?
A. 1,77 MeV B. 2,84 MeV C. 1,77 eV D. 2,84 eV
Giải
−3 8
hc 6,625.1 0 .3.1 0
Ta có: ε = = =¿ 1,77 eV
λ 0 , 7.1 0−6 .1 ,6.1 0−19
Ví dụ 2: Một ngọn đèn phát ra ánh sáng đỏ với công suất P = 2W, bước sóng của ánh sáng λ = 0,7 µm. Xác
định số phôtôn đèn phát ra trong 1s?
A. 7,04.1018 hạt B. 5,07.1020 hạt C. 7.1019hạt D. 7.1021 hạt
Giải:
−6
hc P.λ 2.0 , 7.1 0
Ta có: P=nλ ⇒ n λ= = = 7.04.1018
λ hc 6,625.1 0−24 .3 .1 08
Ví dụ 3: Một tấm kim loại có giới hạn quang điện λ0 = 0,6 µm, được chiếu sáng bởi bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ = 0,7µm. Hãy xác định vận tốc cực đại của e quang điện?
A. 3,82.106m/s B. 4,57.105 m/s
C. 5,73.104m/s D. Hiện tượng quang điện không xảy ra.
Giải:
Vì λ > λ0 ⇒ hiện tượng quang điện không xảy ra
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 509 -

Ví dụ 4: Một tấm kim loại có giới hạn quang điện λ0 = 0,6 µm, được chiếu sáng bởi bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ = 0,5µm. Hãy xác định vận tốc cực đại của e quang điện?
A. 3,82.105m/s B. 4,57.105 m/s
C. 5,73.104m/s D. Hiện tượng quang điện không xảy ra.
Giải:
Áp dụng công thức:

hc hc 1
= + m. v 2max v 0=
λ λo 2 √
2hc 1 1
( − ) = 3,82.105 (m/s)
m λ λ0
Ví dụ 5: Chiếu bức xạ có bước sóng phù hợp vào một tấm kim loại, thì hiện tượng quang điện xảy ra. Người
ta đo được cường độ dòng quang điện bão hòa là I = 2mA. Hãy xác định số e quang điện phát ra trong một
giây? Cho e = l,6.10-19C.
A. 1,25.1016 hạt B. 2.1016 hạt C. 2,15.1016 hạt D. 3.1015 hạt
Giải:
−3
I 2.1 0
Ta có: I = ne.e ⇒ ne = = = 1,25.1016
e 1 , 6.10−19
Ví dụ 6: Một tấm kim loại có giới hạn quang điện λ0 = 0,6 µm, được chiếu sáng bởi 2 bức xạ đơn sắc có bước
sóng λ1 = 0,5 µm và λ2 = 0,55 µm. Hãy xác định vận tốc cực đại của e quang điện?
A. 3,82.105 m/s B. 4,57.103 m/s
C. 5,73.104 m/s D. Hiện tượng quang điện không xảy ra
Giải
Khi tấm kim loại bị chiếu sáng bởi 2 hay nhiều bức xạ khác nhau thì khi tính v max hoặc |U h|lớn nhất theo
bức xạ có năng lượng lớn nhất (tức là có bước sóng nhỏ nhất).
Vì λ1 < λ2. Nên khi tính Vmax ta tính theo λ1
Áp dụng công thức: vo =

√ (
2 hc 1 1
−
m λ λ0 )
=....
Ví dụ 7: Chiếu vào catốt của một tế bào quang điện các bức xạ có bước sóng λ = 400nm và λ1 = 0,25µm thì
thấy vận tốc ban đầu cực đại của êlectron quang điện gấp đôi nhau. Xác định công thoát êlectron của kim
loại làm catốt?
A. A = 3, 9750.1019J B. A = 1,9875.10-19 J C. A = 5,9625.1019J D. A = 2,385.10-19 J
Giải
▪Gọi v1 là vận tốc ban đầu cực đại của e quang điện khi chiếu λ1 vào tế bào quang điện v là vận tốc ban
đầu cực đại của e quang điện khi chiếu λ vào tế bào quang điện.
▪Theo đề λ1 < λ ⇒ v1 = 2v2 => Wđ1max = 4Wđmax.
hc hc
▪Ta có hệ phương trình sau: = A +W dmax (1) và = A +4 W dmax (2).
λ λ1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 510 -

1
▪Giải hệ ta được: A= . hc .
3 ( 1 1
)
− =¿3,975.10-19 aJ
λ λ1
Ví dụ 8: Chiếu lần lượt các bức xạ có tần số f, 3f, 5f vào catốt của tế bào quang điện thì vận tốc ban đầu cực
đại của êlectron quang điện lần lượt là v, 3v, kv. Giá trị k là
A. √ 34 B. 5 C. √ 17 D. 15
Giải
▪Theo đề ta có:
▪hf = A + Wđmax (1)
▪3.hf = A + 9 Wđmax (2)
▪Trừ (2) cho (1) vế theo vế ta có: 2hf = 8Wđmax ⇒ hf = 4 Wđmax (3)
▪Thay (3) vào (1) ta có: A = hf – Wđmax = 3Wđmax.
⇒ 5hf = A + k2.Wđmax
⇔ 5.4Wđmax = 3Wđmax + k2.Wđmax ⇒ k2 = 17. ⇒ k = √ 17
Ví dụ 9: Catốt của tế bào quang điện chân không là một tấm kim loại phẳng có giới hạn quang điện là
λ0=0,6µm. Chiếu vào catốt ánh sáng có bước sóng λ = 0,5 µm. Anốt cũng là tấm kim loại phẳng cách catốt
1cm. Giữa chúng có một hiệu điện thế 10V. Tìm bán kính lớn nhất trên bề mặt anốt có quang êlectron đập
tới?
A. R = 4,06 mm B. R = 4,06 cm C. R = 8,1 mm D. 6,2 cm
Giải
▪Áp dụng công thức: R = 2d

√ |U h|
U
▪Với Uh = [ λ−λ ] U h= [
hc 1 1
]
− =¿ 0,414 (V)
|e| λ λ 0
⇒ Bán kính lớn nhất trên bề mặt anốt có quang êlectron đập tới là R = 2d
√ |U h| = 4,06mm
U
III. BÀI TẬP
Bài 1: Theo thuyết lượng tử ánh sáng, thì kết luận nào sau đây là sai?
A. Chùm ánh sáng là chùm hạt phôtôn, mỗi hạt phôtôn đều mang một năng lượng xác định
B. Các phôtôn đều giống nhau và chỉ tồn tại khi chuyển động
C. Tốc độ của các phôtôn phụ thuộc vào môi trường chúng chuyển động
D. Các nguyên tử, phân tử bức xạ sóng điện từ chính là bức xạ ra các phôtôn
Bài 2: Giới hạn quang điện của kim loại kiềm nằm trong vùng:
A. hồng ngoại B. ánh sáng nhìn thấy

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 511 -
C. tử ngoại D. không thuộc 3 vùng trên
Bài 3: Chiếu một chùm tia hồng ngoại vào một lá nhôm tích điện âm thì:
A. Lá nhôm trở nên trung hoà về điện B. Lá nhôm mất dần điện tích âm
C. Điện tích của lá nhôm không đổi D. Lá nhôm mất dần điện tích dương
Bài 4: Công thoát của êlectron đối với một kim loại là 2,3 eV. Hãy cho biết nếu chiếu lên bề mặt kim loại
này lần lượt hai bức xạ có bước sóng là λ1 = 0,45 µm và λ2 = 0,50 µm. Hãy cho biết bức xạ nào có khả năng
gây ra hiện tượng quang điện đối với kim loại này?
A. Chỉ có bức xạ có bước sóng λ2 là có khả năng gây ra hiện tượng quang điện
B. Cả hai bức xạ trên đều không thể gây ra hiện tượng quang điện
C. Cả hai bức xạ trên đều có thể gây ra hiện tượng quang điện
D. Chỉ có bức xạ có bước sóng λ1 là có khả năng gây ra hiện tượng quang điện
Bài 5: Khi chiếu ánh sáng hồ quang vào tấm kẽm tích điện âm trên một điện nghiệm, thì hai lá điện nghiệm
sẽ:
A. xoè ra nhiều hơn trước B. cụp xuống.
C. không cụp xuống D. cụp xuống rồi lại xoè ra
Bài 6: Chọn đáp án đúng? Theo thuyết phôtôn về ánh sáng thì:
A. năng lượng của mọi phôtôn đều bằng nhau.

hc
B. năng lượng của một phôtôn bằng một lượng tử năng lượng ε = với λ là bước sóng ánh sáng.
λ
C. năng lượng của phôtôn trong chân không giảm khi nó đi xa dần nguồn sáng.
D. tốc độ của hạt phôtôn trong chân không giảm dần khi nó đi xa dần nguồn sáng.
Bài 7: Một kim loại có công thoát của êlectron là 4,55 eV. Chiếu tới kim loại đó bức xạ điện từ I có tần số
1,05.1015 Hz; bức xạ điện từ II có bước sóng 0,25 µm. Chọn đáp án đúng?
A. Cả hai bức xạ đều gây hiệu ứng quang điện ngoài.
B. Bức xạ II không gây ra hiệu ứng quang điện ngoài, bức xạ I có gây ra hiệu ứng quang điện ngoài.
C. Bức xạ I không gây hiệu ứng quang điện ngoài, bức xạ II có gây ra hiệu ứng quang điện ngoài
D. Cả hai bức xạ đều không gây hiệu ứng quang điện ngoài
Bài 8: Chiếu lần lượt hai chùm bức xạ có bước sóng λ1, λ2 (λ1< λ2) vào quả cầu cô lập trung hòa về điện thì
nó có điện thế cực đại tương ứng V1, V2. Chiếu đồng thời hai chùm bức xạ trên vào quả cầu này thì điện thế
cực đại của nó là:
A. V = V1+V2 B. V = V1-V2 C. V = V1 D. V = V2
Bài 9: Một chùm ánh sáng đơn sắc tác dụng lên bề mặt một kim loại và làm bứt các êlectron ra khỏi kim loại
này. Giả sử mỗi phôtôn trong chùm sáng chiếu tới kim loại làm bật ra một êlectron. Nếu tăng cường độ
chùm sáng đó lên ba lần thì:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 512 -

A. động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện tăng ba lần.
B. động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện tăng chín lần
C. công thoát của êlectron giảm ba lần
D. số lượng êlectron thoát ra khỏi bề mặt kim loại đó trong mỗi giây tăng ba lần
Bài 10: Theo thuyết lượng tử ánh sáng, điều nào sau đây sai:
A. Cường độ chùm sáng tỉ lệ với số phôtôn có trong chùm

B. Năng lượng các phôtôn giảm dần theo quãng đường truyền đi.
C. Nguyên tử hay phân tử hấp thụ hay bức xạ ánh sáng tức là hấp thụ hay bức xạ phôtôn.
D. Chùm tia sáng xem như chùm hạt, mỗi hạt gọi là phôtôn.
Bài 11: Theo quan điểm của thuyết lượng tử ánh sáng phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Chùm ánh sáng là một dòng hạt, mỗi hạt là một phôtôn mang năng lượng.
B. Khi ánh sáng truyền đi các phôtôn ánh sáng có năng lượng không đổi, không phụ thuộc khoảng cách
đến nguồn sáng.
C. Các phôtôn có năng lượng bằng nhau vì chúng lan truyền với vận tốc bằng nhau.
D. Cường độ chùm sáng tỉ lệ thuận với số phôtôn trong chùm.
Bài 12: Khi nói về phôtôn, phát biểu nào dưới đây là đúng?
A. Năng lượng của phôtôn càng lớn khi bước sóng ánh sáng ứng với phôtôn đó càng lớn
B. Phôtôn có thể tồn tại trong trạng thái đứng yên.
C. Năng lượng của phôtôn ánh sáng tím nhỏ hơn năng lượng của phôtôn ánh sáng đỏ.
D. Với mỗi ánh sáng đơn sắc có tần số f, các phôtôn đều mang năng lượng như nhau.
A. Động năng ban đầu cực đại của quang êlectron phụ thuộc cường độ của chùm ánh sáng kích thích
B. Động năng ban đầu cực đại của quang êlectron phụ thuộc bước sóng của ánh sáng kích thích
C. Động năng ban đầu cực đại của quang êlectron phụ thuộc tần số của chùm ánh sáng kích thích
D. Động năng ban đầu cực đại của quang êlectron phụ thuộc vào bản chất của kim loại
Bài 14: Khi các phôtôn có năng lượng hf chiếu vào tấm nhôm có công thoát là A, các êlectron gia ̉i phóng ra
có động năng ban đầu cực đại là W ođmax. Nếu tần số bức xạ chiếu tới tăng gấp đôi thì, thì động năng ban đầu
cực đại êlectron quang điện là:
A. Wođmax + hf B. Wođmax C. Wođmax + A D. 2.Wođmax
Bài 15: Chiếu chùm sáng đơn sắc lên bề mặt tấm kim loại nhiễm điện âm. Để có hiện tượng quang điện thì:
A. năng lượng của một phôtôn trong chùm sáng lớn hơn công thoát.
B. cường độ chùm sáng phải lớn hơn một giá trị xác định
C. cường độ chùm sáng phải nhỏ hơn một giá trị xác định
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 513 -

D. năng lượng chùm sáng kích thích lớn hơn hoặc bằng động năng cực đại
Bài 16: Chiếu ánh sáng vào một tấm vật liệu thì thấy có êlectron bị bật ra. Đó là hiện tượng:
A. quang dẫn B. quang trở C. quang điện ngoài D. bức xạ nhiệt

Bài 17: Liên tục chiếu ánh sáng đơn sắc vào một quả cầu kim loại đặt cô lập ban đầu không tích điện. Biết
bước sóng của ánh sáng nhỏ hơn giới hạn quang điện của kim loại. Ta có kết luận về các êlectron quang
điện:
A. Ngừng bứt ra khỏi quả cầu khi quả cầu đạt tới một điện tích dương cực đại nào đó.
B. Bị bứt ra khởi quả cầu cho đến khi quả cầu mất hết các êlectron.
C. Liên tục bị bứt ra và quay về quả cầu khi điện tích của quả cầu đạt tới một giá trị cực đại nào đó.
D. Liên tục bị bứt ra và chuyển động xa dần quả cầu
A. Quang trở là một linh kiện bán dẫn hoạt động dựa trên hiện tượng quang điện trong
B. Quang trở là một linh kiện bán dẫn hoạt động dựa trên hiện tượng quang điện ngoài
C. Điện trở của quang trở tăng nhanh khi quang trở được chiếu sáng
D. Điện trở của quang trở không đổi khi quang trở được chiếu sáng bằng ánh sáng có bước sóng ngắn
Bài 19: Hiện tượng quang điện trong:
A. là hiện tượng êlectron hấp thụ phôtôn có năng lượng đủ lớn để bứt ra khỏi khối chất.
B. hiện tượng êlectron chuyển động mạnh hơn khi hấp thụ phôtôn.
C. có thể xảy ra với ánh sáng có bước sóng bất kì.
D. xảy ra với chất bán dẫn khi ánh sáng kích thích có tần số lớn hơn một tần số giới hạn.
Bài 20: Điểm chung giữa hiện tượng quang điện ngoài và hiện tượng quang điện trong là:
A. tạo ra lỗ trống trong bán dẫn và kim loại B. Giải phóng êlectron ra khỏi kim loại và bán dẫn
C. có giới hạn quang điện D. làm cho vật thiếu điện tích âm
Bài 1: Năng lượng tối thiểu để bứt êlectron ra khỏi một kim loại là 3,55eV. Cho h = 6,625.10 -34 Js; c = 3.108
m/s; e = - 1,6.10-19 C. Giới hạn quang điện của kim loại đó là:
A. 0,5 µm B. 0,3 µm C. 0,35 µm D. 0,55 µm
Bài 2: Nếu trong một môi trường ta biết được bước sóng của lượng tử năng lượng ánh sáng (phôtôn) là hf và
bằng λ, thì chiết suất tuyệt đối của môi trường đó bằng bao nhiêu? (Biết h là hằng số Plăng, c là vận tốc ánh
sáng trong chân không và f là tần số).
c c. λ c. f λ
A. n = B. n = C. n = D. n =
λ.f f λ C.f
Bài 3: Chiếu lần lượt hai bức xạ thích hợp có bước λ1 và λ2 (λ1 > λ2) vào tấm kim loại cô lập về điện. Khi đó
điện thế cực đại trên tấm kim loại là V1 và V2. Mối quan hệ giữa V1 và V2 là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 514 -

A. Không so sánh được B. V2 < V1 C. V1 > V2 D. V1 = V2
Bài 4: Hai tấm kim loại có giới hạn quang điện là λ1 và λ2. Giới hạn quang điện của một tấm kim loại khác có
công thoát êlectron bằng trung bình cộng công thoát êlectron của hai kim loại trên là
2. λ 1 . λ 2 λ1. λ2 λ1 + λ 2
A. B. C. D. √ λ1 . λ2
λ1 + λ 2 2 λ 1 + λ2 2
Bài 5: Nguồn sáng thứ nhất có công suất P 1 phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng là 450 nm. Nguồn sáng
thứ hai có công suất P2 phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 600nm. Trong cùng một khoảng thời gian, tỉ
số giữa số phôtôn mà nguồn thứ nhất phát ra so với số phôtôn mà nguồn thứ hai phát ra là 3:1. Tỉ số giữa P 1
và P2 là:
9 4
A. 4 B. C. λ D. 3
4 3
Bài 6: Công thoát của êlectron khỏi kim loại natri là 2,48 eV. Chiếu chùm bức xạ có bước sóng 0,36 µm vào
natri thì vận tốc ban đầu cực đại của êlectron quang điện là
A. 5,52.105 m/s B. 5,83.105 m/s. C. 5,52.107 m/s. D. 5,84.104 m/s.
Bài 7: Chiếu một chùm sáng gồm hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1 = 0,18 µm và λ2 = 0,36 µm lên một
tấm kim loại có công thoát êlectron là A = 7,2.10-19 J. Động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện là:
A. 10,6. 10-19 J B. 4,5 eV. C. 1,92. 10-19 J D. 3,84. 10-19 J
Bài 8: Chiếu lên tấm kim loại có công thoát A = 2,4 (eV) một chùm bức xạ mà phôtôn có năng lượng 5,12.
10-19 (J). Để mọi êlectron quang điện thoát ra khỏi tấm kim loại đều bị hút trở lại thì phải đặt lên tấm kim và
đất một hiệu điện thế:
A. UAK < 0,9 V B. U < 0,8 V C. U > 0,8 V D. UAK > 0,9 V
Bài 9: Chiếu đồng thời 4 bức xạ có bước sóng 0,3 µm; 0,39 µm; 0,48 µm và 0,28 µm vào một quả cầu kim
loại không mang điện đặt cô lập về điện có giới hạn quang điện là 0,45 µm thì xảy ra hiện tượng quang điện
ngoài. Điện thế cực đại của quả cầu là:
A. 0,427 V B. l,380 V C. 1,676 V D. Đáp án khác
λ0
Bài 10: Chiếu ánh sáng lên bề mặt một bản kim loại cô lập không tích điện với các bước sóng λ1 = hoặc
3
λ0
λ2 = , trong đó λ0 là giới hạn quang điện của kim loại làm catốt. Tỉ số các điện áp hãm tương ứng với các
9
bước sóng λ1 và λ2 là:
Uh1 Uh1 1 Uh1 1 Uh1
A. =4 B. = C. = D. =2
Uh2 Uh2 4 Uh2 2 Uh2
Bài 11: Một nguồn phát ánh sáng đơn sắc có bước sóng 0,3 µm. Chiếu chùm ánh sáng do nguồn này phát ra
vào mặt một tấm kẽm có giới hạn quang điện là 0,35 µm. Cho rằng năng lượng mà quang êlectron hấp thụ
một phần dùng để giải phóng nó, phần còn lại hoàn toàn biến thành động năng của nó. Hãy tính động năng
này?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 515 -
-19 -18
A. 9,5. 10 J B. 9,5. 10 J C. 9,05. 10-19 J D. 0,95. 10-19 J
Bài 12: Chiếu bức xạ tử ngoại có λ = 0,26 µm, công suất 0,3 mW vào bề mặt một tấm kẽm để êlectron bật ra.
Biết rằng cứ 1000 phôtôn tử ngoại đập vào kẽm thì có một electron thoát ra. Số êlectron thoát ra từ tấm kẽm
trong 1 s là:
A. 1,76.1011 B. 3,925.1011 C. 3,925.1013 D. 1,76.1013
Bài 13: Một tấm kẽm được chiếu bằng tử ngoại có bước sóng λ = 0,3 µm. Biết rằng công thoát của êlectron
khỏi kẽm là 3,55 eV. Vận tốc ban đầu cực đại của êlectron là bao nhiêu: (cho m e=9,1.1031 kg; h = 6,625.10-34
Js; c=3.108 m/s)
A. 4,56.107 m/s B. 4,56.105 m/s C. 4,56.106 m/s D. 4,56.104 m/s
Bài 14: Một đèn laze có công suất phát sáng 1W, phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 0,7µm. Cho
h=6,625. 10-34 Js, c=3.108 m/s. Số phôtôn của nó phát ra trong 1 giây là:
A. 3,52.1019 B. 3,52.1020 C. 3,52.1018 D. 3,52.1016
Bài 15: Công thoát của êlectron khỏi kim loại đồng 4,47eV. Biết hằng số Plăng là h = 6,625.10 -34Js, vận tốc
của ánh sáng trong chân không là c=3.108 m/s và 1 eV = 1,60.10-19J. Chiếu một bức xạ điện từ có bước sóng
λ < λ0 vào một tấm đồng đặt cô lập thì tấm đồng đạt được hiệu điện thế cực đại là 5V. Bước sóng của bức xạ
này là:
A. λ = 0,131 µm B. λ = 0,231 µm C. λ = 0,331 µm D. λ = 0,431 µm
Bài 16: Chiếu lần lượt hai bức xạ có bước sóng λ1= 0,35mm và λ2 = 0,54mm vào tấm kim loại thì thấy vận
tốc ban đầu cực đại của các điện tử bật ra ứng với hai bức xạ trên gấp hai lần nhau. Cho 1 eV=1,6. 10 -19 J;
h=6,625. 10-34 Js; c=3.108 m/s. Giới hạn quang điện λ0 của kim loại trên là
A. λ0 = 0,4593 µm B. λ0 = 0,5593 µm C. λ0 = 0,6593 µm D. λ0 = 0,7593 µm
Bài 17: Cho công thoát electron của một kim loại là A thì bước sóng giới hạn quang điện là λ0. Nếu thay kim
loại nói trên bằng kim loại khác có công thoát êlectron là A'=3A thì kim loại này có giới hạn quang điện λ0 là
bao nhiêu?
λ0 λ0
A. B. 3λ0 C. D. 9λ0
3 9
Bài 18: Công thoát êlectron của một kim loại là A, giới hạn quang điện là λ0. Khi chiếu vào bề mặt kim loại
λ0
đó chùm bức xạ có bước sóng λ = thì động năng ban đầu của cực đại của êlectron quang điện là:
2
A 3A
A. A B. 2A C. D.
2 4
Bài 19: Khi chiếu hai ánh sáng có tần số 2.10 15Hz và 3.1015 Hz vào một kim loại, người ta thấy tỉ số giữa vận
tốc ban đầu cực đại của các quang electron bằng 2. Tần số giới hạn của kim loại đó là:
A. 1,67.1015 Hz B. 1,95.1015 Hz C. 1,45.1015 Hz D. 0,67.1015 Hz
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 516 -

Bài 20: Một quả cầu đông đặt cô lập có điện thế ban đầu là V o = + 2V. Biết giới hạn quang điện của đồng là
0,30 µm. Nếu ta chiếu vào quả cầu một chùm bức xạ đơn sắc có bước sóng 0,25 µm thì điện thế của quả cầu
sau đó là
A. 2V B. 2,83 V C. 0,83 A D. 1,17 V
Bài 21: Công thoát êlectron của một kim loại là A, giới hạn quang điện là λ0. Khi chiếu vào bề mặt kim loại
λ0
đó chùm bức xạ có bước sóng λ = thì động năng ban đầu cực đại của êlectron quang điện bằng:
3
3A A
A. A B. C. D. 2A
4 2
o
Bài 22: Một ngọn đèn phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng 6000 A sẽ phát ra bao nhiêu phôtôn trong 10 s
nếu công suất của đèn là 10W. Cho các hằng số h=6,625.10-34 J. s và c=3.108 m/s.
A. 3.1020 phôtôn B. 4.1020 phôtôn C. 3.1019 phôtôn D. 4.1019 phôtôn
Bài 23: Khi chiếu hai ánh sáng có bước sóng λ1 = 0,525µm và λ2 = 0,648µm lên bề mặt của một kim loại thì
thấy tốc độ ban đầu cực đại của các êlectron khác nhau 2,5 lần. Giới hạn quang điện của kim loại đó là:
A. 0,796µm B. 0,687µm C. 0,678µm D. 0,697µm
Bài 24: Công thoát êlectron của một quả cầu kim loại là 2,36eV. Chiếu vào quả cầu bức xạ có bước sóng
0,3µm. Nếu quả cầu ban đầu trung hòa về điện và đặt cô lập thì điện thế cực đại mà nó có thể đạt được là:
A. 1,53 V B. 1,78 V C. 1,35 V D. 1,1 V
Bài 25: Khi chiếu bức xạ có bước sóng λ1 = 0,45µm vào một tấm kim loại cô lập không tích điện thì điện thế
hãm là Uh. Khi thay bức xạ bức xạ có bước sóng λ2 thì điện thế hãm tăng gấp đôi. Cho giới hạn quang điện
của tấm kim loại là λ0 = 0,50 µm. λ2 có giá trị là:
A. 0,43 µm B. 0,25 µm C. 0,41 µm D. 0,38 µm
Bài 26: Công thoát củ a mộ t kim loạ i là 4,5eV. Trong các bứ c xạ λ=0,180 µ m; λ2 =0,440 µ m ; λ3=0,280µm;
λ4=0,210µm; λ5=0,320µm, nhữ ng bứ c xạ nào gây ra hiện tượ ng quang điện nếu chiếu vào bề mặ t kim loạ i
trên? Cho h=6,625.10-34 J. s; c= 3.108 m/s và 1 eV=1,6. 10-19 J.
A. λ1 và λ4 B. λ1, λ4 và λ3 C. λ1, λ5 và λ3 D. Không có bức xạ nào
Bài 27: Chùm sáng đơn sắc đỏ khi truyền trong chân không có bước sóng 0,75 µm. Nếu chùm sáng này
truyền vào trong thuỷ tinh có chiết suất n =1,5 thì năng lượng của phôtôn ứng với ánh sáng đó là bao nhiêu.
Cho c=3. 108 m/s, h=6,625.10-34 Js
A. 2,65.10-19 J. B. 1,99.10-19 J. C. 3,98.10-19 J D. 1,77.10-19 J
Bài 1: Một kim loại có giới hạn quang điện là λ0. Lần lượt chiếu vào kim loại bức xạ có bước sóng λ1 và λ2
thì vận tốc ban đầu cực đại của e bắn ra khác nhau 2,5 lần. Giới hạn quang điện λ0 của kim loại này là:
5 ,25. λ 1 . λ2 6 , 25. λ 1 . λ2 25. λ 1 . λ 2 λ 1 . λ2
A. λ 0= B. λ 0= C. λ 0= D. λ 0=
6 , 25. λ 2−λ1 2 ,5. λ1 −λ2 625. λ 1−λ 2 12, 5. λ1−5 λ 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 517 -
λ
Bài 2: Chiếu lần lượt hai bức xạ điện từ có bước sóng λ1 và λ2 với λ2 = vào một tấm kim loại thì tỉ số động
2
năng ban đầu cực đại của quang êlectron bứt ra khỏi kim loại là 9. Giới hạn quang điện của kim loại là λo. Tỉ
số bằng:
8 16 16
A. B. 2 C. D.
7 9 7
Bài 3: Một quả cầu bằng kim loại có giới hạn quang điện là 0,277 µm được đặt cô lập với các vật khác.
Chiếu vào quả cầu ánh sáng đơn sắc có λ < λ0 thì quả cẩu nhiễm điện và đạt tới điện thế cực đại là 5,77V.
Tính λ?
A. 0,1211 µm B. 1,1211 µm C. 2,1211 µm D. 3,1211 µm
Bài 4: Chiếu một chùm ánh sáng có hai ánh sáng đơn sắc có bước sóng lần lượt là λ1 và λ2 vào một tấm kim
λ0
loại có giới hạn quang điện λ0. Biết λ1 = 5λ2 = . Tì số tốc độ ban đầu cực đại của các quang êlectron tương
2
ứng với bước sóng λ2 và λ1 là:
1 1
A. B. C. √ 3 D. 3
3 √3
Bài 5: Khi chiếu lần lượt 2 bức xạ có bước sóng λ1 và λ2 = 0,8 λ1 vào bề mặt một tấm kim loại thì các êlectron
quang điện bật ra với các tốc độ cực đại lần lượt là v 1 và v2. Nếu chiếu bức xạ λ3 = 0,5 λ1 vào tấm kim loại đó
thì các êlectron quang điện bị bật ra với tốc độ cực đại v3 là:
A. 3,6 v1 B. 2,7 v1 C. 3,2 v1 D. √ 17v1
Bài 6: Công thoát êlectron của một kim loại là A 0, giới hạn quang điện của kim loại này là λ0. Nếu chiếu bức
xạ đơn sắc có bước sóng λ = 0,6λ0 vào tấm kim loại trên thì động năng ban đầu cực đại của các êlectron
quang điện tính theo Ao là
5 3 3 2
A. ( )Ao B. ( )Ao C. ( )Ao D. ( )Ao
3 2 5 3
Bài 7: Khi chiếu lên một tấm kim loại lần lượt hai bức xạ có bước sóng là λ1 = 0,2 µm và λ2 = 0,4 µm thì
v1
thấy vận tốc ban đầu cực đại của các êlectron quang điện tương ứng là v 1 và v2 = . Giới hạn quang điện của
3
kim loại là:
A. 362nm B. 420nm C. 457nm D. 520nm
Bài 8: Khi chiếu hai bức xạ đơn sắc có tần số f 1 = 2. 1015 Hz và f2 = 3. 1015 Hz lên bề mặt một kim loại người
ta thấy tỉ số giữa vận tốc ban đầu cực đại của các quang êlectron bứt ra khỏi tấm kim loại bằng 2. Tần số giới
hạn của kim loại đó là:
A. 0,67. 1016 Hz B. 1,95. 1016 Hz C. 1,45. 1015 Hz D. 1,67. 1015 Hz
Bài 9: Khi chiếu bức xạ điện từ có bước sóng λ1 thì vận tốc ban đầu cực đại của các êlectron quang điện là
v1. Giảm bước sóng đi một nửa thì vận tốc ban đầu cực đại các êlectron quang điện là v 2. Mối liên hệ nào sau
đây đúng?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 518 -
2 2 2 hc 2 2 2 hc
A. v1 = 2.v2 B. v2 = 2.v1 C. v 2−v 1= D. v 1−v 2=
m.λ m.λ
Bài 10: Một nguồn sáng có công suất P = 2W, phát ra ánh sáng có bước sóng λ = 0,597µm tỏa ra đều theo
mọi hướng. Nếu coi đường kính con ngươi của mắt là 4mm và mắt còn có thể cảm nhận được ánh sáng khi
tối thiểu có 80 phôtôn lọt vào mắt trong 1 s. Bỏ qua sự hấp thụ phôtôn của môi trường. Khoảng cách xa
nguồn sáng nhất mà mắt còn trông thấy nguồn là:
A. 274 km B. 6 km C. 27 km D. 470 km
λ1
Bài 11: Khi chiếu lần lượt lên một tấm kim loại cô lập hai bức xạ có bước sóng λ1 và λ2 = thì vận tốc ban
2
λ1
đầu cực đại của các quang êlectron là 350 km/s và 1050 km/s. Nếu chiếu bức xạ có bước sóng λ3 = 2 thì
3
vận tốc ban đầu cực đại của các quang êlectron là:
A. 783km/h B. 783km/s C. 850km/h D. 850km/s
Bài 12: Cường độ của một chùm sáng hẹp đơn sắc có bước sóng 0,5 µm khi chiếu vuông góc tới bề mặt của
một tấm kim loại là I, diện tích của phần bề mặt kim loại nhận được ánh sáng tới là 32 mm 2. Cứ 50 phôtôn
tới bề mặt kim loại thì giải phóng 4 êlectron quang điện và số electron bật ra trong 1 s là 3,2. 10 13. Giá trị của
I là:
A. 9,9375 W/m2 B. 4,96875W/m2 C. 9,9735W/m2 D. 4,96785W/m2
Bài 13: Một tấm kim loại có giới hạn quang điện 0,5µm. Lần lượt chiếu vào tấm kim loại hai bức xạ có bước
sóng lần lượt là 0,2µm và 0,3µm. Tỉ số động năng ban đầu cực đại của các quang êlectron trong hai trường
hợp là
4
A. B. 6,25 C. 2, 25 D. 22,5
9
Bài 14: Chiếu lần lượt bức xạ đơn sắc có bước sóng λ vào hai tấm kim loại có giới hạn quang điện lần lượt là
λ
λo và 2λo. Các êlectron bật ra với vận tốc ban đầu cực đại lần lượt là v 1 và v2 với v2 = 2v1. Tỉ số bước sóng
λ0
là:
5 6 7 6
A. B. C. D.
6 7 6 5
Bài 15: Nguồn ánh sáng X có công suất P 1 phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1 = 400nm. Nguồn sáng
Y có công suất P2 phát ra ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ2 = 600nm. Trong cùng một khoảng thời gian, tỉ
5 P1
số giữa số phôtôn mà nguồn sáng X phát ra so với số phôtôn mà nguồn sáng Y phát ra là . Tỉ số bằng:
4 P2
8 6 5 15
A. B. C. D.
15 5 6 8
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 519 -

Bài 1: Trong thí nghiệm về hiện tượng quang điện, người ta dùng màn chắn tách ra một chùm electron có
vận tốc cực đại hướng vào một từ trường đều sao cho vận tốc của các electron vuông góc với véctơ cảm ứng
từ. Bán kính quỹ đạo của các electron tăng khi:
A. tăng cường độ ánh sáng kích thích B. giảm cường độ ánh sáng kích thích
C. tăng bước sóng ánh sáng kích thích D. giảm bước sóng ánh sáng kích thích
Bài 2: Chiếu bức xạ điện từ có bước sóng 0,25 µm lên một tấm kim loại có công thoát 3,6 eV. Tách từ chùm
điện tử bắn ra các êlectron có vận tốc ban đầu cực đại rồi hướng chúng vào một điện trường E có độ lớn E =
900 V/m, E có hướng vuông góc với véctơ vận tốc ban đầu cực đại của các electron quang điện. Tìm bán
kính quỹ đạo chuyển động của electron trong điện trường?
A. 4,35 mm B. 2,78 mm C. 2,98 mm D. 3,04 mm
Bài 3: Chiếu một bức xạ có bước sóng λ = 0,546 µm vào tấm kim loại có giới hạn quang điện là λ. Cho chùm
hẹp các quang điện tử có V omax bay vào từ trường đều có B = 10 -4 T theo phương vuông góc với các đường
sức của từ trường. Bán kính quỹ đạo của điện tử là R = 23,32mm. Giới hạn quang điện của tấm kim loại là:
A. λo = 0,76 µm B. λo = 0,60 µm C. λo = 0,67 µm D. λo = 0,69 µm
Bài 4: Khi chiếu một ánh sáng đơn sác vào một tấm kim loại thì tốc độ ban đầu cực đại của êlectron bắn ra là
1,97. 106 m/s. Một hạt êlectron có tốc độ trên bay theo phương vuông góc với đường sức từ của một từ
trường đều có cảm ứng từ B = 2.10-4 T. Bán kính quỹ đạo của êlectron là:
A. 3,6 cm B. 5,6 cm C. 7,5 cm D. 4,2 cm
Bài 5: Một tụ điện có anôt và catốt đều là những bản kim loại phẳng, đặt song song, đối diện và cách nhau
một khoảng 2 cm. Đặt vào anốt và catốt một hiệu điện thế 8 V, sau đó chiếu vào một điểm trên catốt một tia
sáng có bước sóng λ xảy ra hiện tượng quang điện. Biết hiệu điện thế hãm của kim loại làm catốt ứng với
bức xạ trên là 2 V. Bán kính lớn nhất của vùng trên bề mặt anốt có êlectron đập vào
A. 2 cm B. 16 cm C. 1 cm D. 8 cm
Bài 6: Chiếu bức xạ đơn sắc có bước sóng λ = 0,2 µm vào một tấm kim loại có công thoát êlectron là
A=6,62.10-19 J. Êlectron bứt ra từ kim loại bay vào một miền từ trường đều có cảm ứng từ B=5.10 -5 T. Hướng
chuyển động của êlectron quang điện vuông góc với B. Cho rằng năng lượng mà quang êlectron hấp thụ một
phần dùng để giải phóng nó, phần còn lại hoàn toàn biến thành động năng của nó. Bán kính quỹ đạo của
quang êlectron trong từ trường là:
A. 0,97 cm B. 6,5 cm C. 7,5 cm D. 9,7 cm
Bài 7: Cho một tụ điện phẳng có hai bản cực rộng cách nhau d = 1 cm. Giới hạn quang điện của bản âm K là
λ0
λ0. Cho UAK = 4,55 V. Chiếu vào bản K một tia sáng đơn sắc có λ = các quang êlectron rơi lên bề mặt bản
2
dương A trong một mặt tròn bán kính R = 1 cm. Bước sóng λ0 có giá giá trị là
A. 1,092 µm B. 2,345 µm C. 3,022 µm D. 3,05 µm
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 520 -

Bài 8: Một tấm kim loại có công thoát là 2 eV được chiếu sáng bởi chùm ánh sáng đơn sắc có bước sóng 0,5
µm. Dùng màn chắn tách một chùm hẹp các êlectron quang điện và hướng nó vào từ trường đều có đường
sức từ vuông góc với chùm êlectron và cảm ứng từ B = 4.10 -5 T. Bán kính quỹ đạo các êlectron đi trong từ
trường là:
A. 3,06 (cm) B. 2,86 (cm) C. 7,25 (cm) D. 5,87 (cm)
Bài 9: Chiếu một bức xạ có bước sóng λ = 0,48 µm lên một tấm kim loại có công thoát A = 2,4.10 -19 J. Dùng
màn chắn tách ra một chùm hẹp các êlectron quang điện và hướng chúng bay theo chiều véctơ cường độ
điện trường có E = 1000 V/m. Quãng đường tối đa mà êlectron chuyển động được theo chiều véctơ cường
độ điện trường xấp xỉ là
A. 0,83 cm B. 0,37 cm C. 1,3 cm D. 0,11 cm
Bài 10: Chiếu một bức xạ điện từ có bước sóng λ = 138 nm vào một tấm kim loại có công thoát của êlectron
ra khỏi bề mặt kim loại là 7,2.10-19J. Các êlectron quang điện bay ra được cho đi vào một vùng không gian
có điện trường đều và từ trường đều hướng vuông góc với nhau. Biết hướng vận tốc của êlectron quang điện
vuông góc với cả điện trường và từ trường. Người ta thấy êlectron chuyển động thẳng đều. Biết cảm ứng từ
B = 10-3 T. Cường độ điện trường bằng:
A. 104 V/m B. 1258 V/m C. 1285 V/m D. 12580 V/m
Bài 11: Chiếu một bức xạ có pin vào một kim loại có công thoát êlectron là 3,74 eV; các quang êlectron bật
ra được tách một chùm hẹp hướng vào một từ trường đều theo phương vuông góc với véctơ cảm ứng từ. Biết
bán kính quỹ đạo cực đại của êlectron trong từ trường là 2 cm, trong từ trường êlectron đi nửa vòng hết 0,15
µs. Cho h=6,625.10-34 Js; m=9,1.10-31 kg; c= 3.108 m/s; e = -1,6.10-19 C. Giá trị λ là:
A. 58,6 nm B. 29,3 nm C. 586 nm D. 293 nm
Bài 12: Chiếu bức xạ có bước sóng λ = 0,533 µm lên tấm kim loại có công thoát A = 3.10 -19J. Dùng màn
chắn tách ra một chùm hẹp các êlectron quang điện và cho chúng bay vào từ trường đều theo hướng vuông
góc với các đường cảm ứng từ. Biết bán kính cực đại của quỹ đạo của các êlectron là R=22,75mm. Cho
c=3.108 m/s; h=6,625.10-34 Js; me=9,1.10-31 kg. Bỏ qua tương tác giữa các êlectron. Tìm độ lớn cảm ứng từ B
của từ trường?
A. B = 2.10-4 T B. B = 10-4 T C. B = 2.10-5 T D. B = 10-3 T
Bài 13: Trong một thí nghiệm về hiệu ứng quang điện vuông quang điện, bằng cách dùng một hiệu điện thế
hãm có giá trị bằng 3,2 V, người ta tách một chùm hẹp các êlectron quang điện và hướng đi nó vào một từ
trường đều, theo hướng vuông góc với các đường cảm ứng từ. Biết bán kính quỹ đạo lớn nhất của các
êlectron bằng 20 cm. Từ trường có cảm ứng từ là:
A. 3.10-6 T B. 3.10-5 T C. 4,2.10-5 T D. 6,4.10-5 T
Bài 1:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 521 -

hc hc 1 2 hc hc 1 2 2
▪Ta có: = + m. v 1 (1) và = + m. v 1 .2 ,5 (2)
λ1 λ o 2 λ2 λ o 2
▪Từ (1) và (2) ⇒

hc hc
= +6 , 25.
λ 2 λo
−
(
hc hc
λ1 λo
⇒ −
λ2 λ1 )
1 6 , 25 −5 ,25
=
λo
⇒ λ o=
5 , 25. λ1 λ2
6 , 25 λ2− λ1
Bài 2:
hc hc hc hc 2 hc hc
▪Ta có: = + W d 1 (1) và = + W d 2 ⇒ = + 9.W d 1 (2)
λ1 λ o λ2 λ o λ1 λo
( )
2 hc hc hc hc λo 8
▪Từ (1) và (2) ⇒ = + 9. − ⇒ =
λ1 λo λ1 λo λ2 7
Bài 3:
hc hc 1 1 e .V max
▪Ta có: = +e.V ⇒ bước sóng ánh sáng kích thích λ = 0,1211µm.
λ1 λ o λ λo hc max
Bài 4:
▪Ta có:
hc hc 1
= + .m v 21 ⇒ v 1 =
λ1 λ o 2 m √ √
2. hc λ o−λ 1
.
λo. λ1
(1)
▪Tương tự:
hc hc 1
λ2 λ o 2
2
= + .m v 2 ⇒ v 2 =
m √ √
2. hc λ o−λ 2
.
λo. λ2
(2)
▪Từ (1) và (2) ⇒

v2
v1 √
λ −λ .λ
= o 2 1 =3
λo − λ1 . λ 2
Bài 5:
▪Ta có:
hc hc 1
= + .m v 21 ⇒ v 1 =
λ1 λ o 2 m √ √
2. hc λ o−λ 1
.
λo. λ1
(1)
▪Tương tự:
hc hc 1
= + .m v 22 ⇒ v 2 =
λ2 λ o 2 m √ √
2. hc λ o−λ 2
.
λo. λ2
=2 v1 (2)
λ o−λ 1 λ o−0 , 8. λ1 16
▪Từ (1) và (2) ⇒ 4. = ⇒ λo = . λ 1
λo. λ1 λ o .0 , 8 λ1 15
▪Với bức xạ λ3, ta có:

hc hc 1
= + .m v 23 ⇒ v3 =
λ3 λ o 2 m √ √
2. hc λ o−λ 3
.
λo. λ3
16 v3
▪Đặt λ1 =1 ⇒ λ0 = ; λ3 = 0,5 ⇒ =√ 17
15 v1
Bài 6:
hc hc hc A0
▪Ta có: A0 = ⇒ ε= = =
λ λ 0 , 6. λ 0 0 ,6
2
⇒ ε= A 0+W dmax W dmax = . A 0
3
Bài 7:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 522 -

√ √
hc hc 1 λ −λ
= + .m v 1 ⇒ v1 = 2. hc . o 1
2
▪Ta có:
λ1 λ o 2 m λ o . λ1
√ √
hc hc 1 λ −λ v
= + .m v 2 ⇒ v2 = 2. hc . o 2 = 1
2
▪Tương tự:
λ2 λ o 2 m λ o . λ2 3
λ o−λ1 . λ2
▪Từ (1) và (2) ⇒ =¿ 9 ⇒ λo = 0,457μm = 457nm
λ o−λ 2 . λ1
Bài 8:
1 2
▪Ta có: h.f1 = h.fo + m . v 1 ⇒ v1 =
2
2h
√
. √ f 1−f 0 (1)
m
▪Tương tự: h.f2 = h.fo +

1
2
2
√
m . v 2 ⇒ v2 = 2 h . √ f 2−f 0 = 2.v1 (2)
m
▪Từ (1) và (2) ⇒ fo=1,67.1015 Hz
Bài 9:
√ √
hc hc 1 λ −λ
= + .m v 1 ⇒ v1 = 2. hc . o 1 (1)
2
▪Ta có:
λ1 λ o 2 m λ o . λ1
√ √
hc hc 1 λ −λ v
= + .m v 2 ⇒ v2 = 2. hc . o 2 = 1 (2)
2
▪Tương tự:
λ2 λ o 2 m λ o . λ2 3
λ1 hc 1 2. hc
⇒ = m ( v 2−v 1 ) ⇒v 2 −v 1=
2 2 2 2
▪Với λ2 =
2 λ1 2 m. λ
Bài 10:
hc
▪Ta có năng lượng phôtôn chiếu vào mắt mà mắt có thể nhìn thấy là: ε = = 3,33.10-19 J
λ
⇒ Tổng năng lượng: E = N.ε = 2,66.10-17 (J)
E P
▪Cường độ ánh sáng chiếu tới là: I = = 2,12.10-12 (W/m2) = 2
S .t 4 π .R
▪Khoảng cách xa nguồn sáng nhất là R = 274km
Bài 11:
√ √
hc hc 1 λ −λ
= + .m v 1 ⇒ v1 = 2. hc . o 1 (1)
2
▪Ta có:
λ1 λ o 2 m λ o . λ1
√ √
hc hc 1 λ −λ
= + .m v 2 ⇒ v2 = 2. hc . o 2 =3 v 1 (2)
2
▪Tương tự:
λ2 λ o 2 m λ o . λ2
8
▪Từ (1) và (2) ⇒ λ o= . λ 1 ⇒ v3 =
7 √ √
2. hc λ o− λ3
.
m
(3)
λ o . λ3
v 3 ( λ o−λ 3 ) . λ 1
▪Từ (1) và (3) ⇒ = = √5 ⇒ v3 = 783 km/s
v 2 ( λ o−λ 1) . λ3
Bài 12:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 523 -
13
3 ,2.1 0 .50
▪Ta có số phôtôn chiếu tới trong 1s là: N = = 4.1014 (phôtôn)
4
hc
▪Tổng năng lượng phôtôn chiếu tới là: E = N.ε = N. = 1,59.10-4 (J)
λ
E
▪Cường độ chùm sáng chiếu tới là: I = = 4,96875 (W/m2)
S .t
Bài 13:
▪Ta có:
hc hc
= + W d 1 max W d 1 max =hc
λ1 λ o (λo − λ 1
λ o . λ1 )
(1)
▪Tương tự:
hc hc
= + W d 2 max W d 2 max =hc
λ2 λ o (
λo − λ 2
λ o . λ2
(2))
W d 1max ( λo −λ1 ) . λ2 9
▪Từ (1) và (2) ⇒ = =
W d 2max ( λo −λ2 ) . λ1 4
Bài 14:
√ √
hc hc 1 λo −λ1
= + .m v 1 max  v1max = 2. hc
2
▪Ta có: (1)
λ1 λ o 2 m λo . λ1
√ √
hc hc 1 λo −λ2
= + .m v 2 max  v2max = 2. hc
2
▪Tương tự: = 2.v1 (2)
λ2 λ o 2 m λo . λ2
λ 6
▪Từ (1) và (2) ⇒ =
λo 7
Bài 15:
NX 5
▪Ta có: =
NY 4
E1 N X . ε 1 E N .ε
▪Mà: P1 = = và P2= 2 = Y 2
Δt Δt Δt Δt
P 1 5 6 15
▪Lập tỉ số: = . =
P2 4 4 8

Bài 1:
mv
▪Vì ⃑v ⊥ ⃑
B ⇒ quỹ đạo của êlectron là hình tròn ⇒ R =
e.B
▪Để bán kính R tăng lên thì vận tốc phải tăng lên ⇒ bước sóng giảm.
Bài 2:
hc
▪Ta có: λ = = 0,343μm
A
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 524 -

▪Ta có:
hc hc 1
= + .m v 2max v max =
λ λo 2 m √ √
2 hc λ 0−λ
λ0. λ
= 6,88.106 (m/s)
▪Vì ⃑
E ⊥ ⃑v ⇒ quỹ đạo của êlectron là hình tròn với bán kính quỹ đạo
2
m. v | |
▪Fht = = e . E ⇒ R = 2,98.10-3 m
R
Bài 3:
▪Vì v⃑ ⊥ ⃑
B ⇒ quỹ đạo của êlectron là hình tròn
mv R .e . B
⇒R= ⇒v= = 4,1.105 (m/s)
e.B m
hc hc 1 2
▪ = + .m v max  λ0 = 0,69 (μm)
λ λo 2
Bài 4:
▪Vì êlectron bay ra có phương vuông góc với ⃑

B
mv
⇒ Bán kính quỹ đạo của êlectron là: R = = 0,056m = 5,6cm
e.B
Bài 5:
▪Vì êlectron bật ra theo mọi hướng nên êlectron có phương tiếp tuyến với bản tụ sẽ đi được xa nhất.
2
m v omax
▪Áp dụng công thức: = e.Uh  Vmax = 8,34.105 (m/s)
2
q. E e.U
▪Gia tốc êlectron dưới tác dụng của lực điện: a = = 13 m/s
2
m m. d
▪Thời gian êlectron đi từ bản âm sang bản dương: s =

1 2
2
a.t ⇒ t =
2s
a √
= 2,4.10-8 (s)
⇒ Bán kính lớn nhất của vùng trên bề mặt anốt có êlectron đập vào là: R = v.t = 2 cm.
Bài 6:
hc 1 2
▪Ta có: = A + . mv max vmax = 8,53.105 (m/s)
λ 2
▪Vì: ⃑v ⊥ ⃑
B ⇒ quỹ đạo của êlectron là đường tròn với bán kính là: R
2
m. v m. v
▪Ta có: Florenxo = Fht ⇒ = e.v.B ⇒ R = = 0,097(m) = 9,7cm
R e.B
Bài 7:
√
2
hc hc
▪Ta có: = +e.Uh ⇒ e.Uh = m. v omax  v0max = 2. e .U h
λ λo 2 m
q . E e . U AK
▪Gia tốc của êlectron là: a = =
m m. d
▪Thời gian êlectron đi từ bản âm sang bản dương là: t =

√ √
2. s
a
=
2.d . d .m
e . U AK
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 525 -
▪Bán kính của mặt tròn: R = v.t =

√ 2. e .U h 2. d 2 . m
m
.
e .U AK
=2. d .
Uh
U AK √
91
⇒ Uh = (V)
80
hc hc hc
▪Ta có:2. = + e . U h ⇒ λo = =1,092μm
λo λ o e .U
Bài 8:
√ ( )
hc 1 hc
= A + . m. v
2 2. −A
▪Ta có: omax  v0max = λ = 4,12.105 (m/s)
λ 2
m
m. v
▪Bán kính quỹ đạo của êlectron là: R = =¿ 5,87 (cm)
e.B
Bài 9:
√ ( )
hc 1 hc
= A + . m. v omax  v0max = 2. λ − A = 6,1.105 (m/s)
2
▪Ta có:
λ 2
m
q. E
▪Gia tốc của êlectron trong điện trường là: a = = 1.75.1014 (m/s2)
m
2
2 v
▪Áp dụng: v - v = 2.a.s ⇒ s = o = 1,06.10-3 (m) = 0,11(cm)
2
o
2. a
Bài 10:
▪Vì êlectron chuyển động thẳng đều ⇒ Floren = Fdien ⇒ e.v.B = e.E ⇒ E = e.B
▪Ta có: hc
λ
1
= A + . m. v 2omax v 0 max=
2
 Điện trường E = v.B = 1258 (V/m)
√ 2. ( hcλ −A ) = 1,25.10
m
6
Bài 11:
m. v
▪Bán kính quỹ đạo của êlectron là: R =
e.B
2π
▪Ta có: T = 0,15.2 = 0,3μs ⇒ v = ω.R = .0,02 = 4,2.105 (m/s)
T
hc 1 2 hc
= A + . m. v omax λ=
▪Ta có: λ 2 1 = 0,293 μm
A + m. v 2omax
2
Bài 12:
▪Ta có: hc
λ
1
= A + . m. v 2omax v 0 max=
2
Tên Gv: ………………………………………..

√ 2. ( hcλ −A ) = 3,9.10 (m/s)
m
5
Trang - 526 -
▪Vì vận tốc vuông góc với từ trường ⇒Floren = Fhướng tâm
m. v
⇒B= = 10-4
e.R
Bài 13:
1 2
▪Ta có: . m. v omax = e.Uh  vomax = 1,06 (m/s)
2
▪Vì vận tốc vuông góc với từ trường ⇒ Florenxơ = Fhướng tâm
m. v
⇒B= = 10-5 (T)
e.R
CHỦ ĐỀ 26: MẪU NGUYÊN TỬ BO
1. Tiên đề 1 (Tiên đề về trạng thái dừng):
Nguyên tử chỉ tồn tại trong một số trạng thái có năng lượng xác định, gọi là các trạng thái dừng. Khi ở
trong các trạng thái dừng thì nguyên tử không bức xạ và cũng không hấp thụ năng lượng.
2. Tiên đề 2 (Tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử):
Khi nguyên tử chuyển từ trạng thái dừng có năng lượng E n sang trạng thái dừng có năng lượng Em nhỏ
hơn thì nguyên tử hấp thụ phát ra một phôtôn có năng lượng đúng
bằng hiệu En – Em: ε=hfnm=En-Em
Ngược lại, nếu nguyên tử đang ở trong trạng thái dừng có hấp thụ
bức xạ năng lượng Em mà hấp thụ được một phôtôn có năng lượng đúng bằng hiệu E n - Em thì nó chuyển lên
trạng thái dừng có năng lượng cao En.
Chú ý: Nếu phôtôn có năng lượng hfnm mà En<hfmn<Em thì nguyên tử không nhảy lên mức năng lượng
nào mà vẫn ở trạng thái dừng ban đầu.
3. Hệ quả:
Ở những trạng thái dừng các êlectron trong nguyên tử chỉ chuyển động trên quỹ đạo có bán kính hoàn
toàn xác định gọi là quỹ đạo dừng.
Đối với nguyên tử hiđrô, bán kính quỹ đạo dừng tăng tỉ lệ với bình phương của các số nguyên liên tiếp:
rn=n2.r0 với n là số nguyên và r0=5,3.10-11 m, gọi là bán kính Bo
Quỹ đạo K (n=1) L (n=2) M (n=3) N (n=4) O (n=5) P (n=6)
Bán kính r0 4r0 9r0 16r0 25r0 36r0
Hấp thụ năng lượng

Trạng thái cơ bản Trạng thái kích thích
(Tồn tại bền vững) Bức xạ năng lượng (Chỉ tồn tại trong thời gian cỡ 10-8s)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 527 -

4. Tính năng lượng êlectron trên quỹ đạo dừng thứ n:
−13 ,6
En = 2 (eV) với n∈ N*.
n
 Năng lượng ion hóa nguyên tử hi đrô từ trạng thái cơ bản: E0 = 13,6(eV) = 21,76.10-19 J
Quỹ đạo K (n=1) L (n=2) M (n=3) N (n=4) O (n=5) P (n=6)
−13 ,6 −13 ,6 −13 ,6 −13 ,6 −13 ,6 −13 ,6

Năng lượng 2 2 2 2 2 2
1 2 3 4 5 6
5. Tính bước sóng khi dịch chuyển giữa hai mức năng lượng:
hc hc
= En - Em ⇒ λnm =
λnm En−E m
6. Cho bước sóng này tính bước sóng khác:

1 1 1
= + ; f13 = f12 + f23 (như cộng véctơ).
λ13 λ12 λ23
Hoặc dùng công thức:

1
λ
1
(
m n
1
)
=Rh 2 − 2 với R=1,09.107 m-1 máy tính fx 570 ES:
bấm)
7. Tính bán kính quỹ đạo dừng thứ n:
rn=n2.r0 với r0=5,3.10-11 m, là bán kính Bo (ở quỹ đạo K)
8. Khi electron chuyển mức năng lượng, tìm sô vạch phát
ra:
- Vẽ sơ đồ mức năng lượng, vẽ các vạch có thể phát xạ
rồi đếm.
n n−1
- Hoặc dùng công thức: N= ; với n là số vạch mức
2
năng lượng.
2 n! n ( n−1 )
- Chứng minh: N = C n= = ; trong đó C 2n
( n−2 ) ! 2 ! 2
là tổ hợp chập 2 của n.
9*. Tính vận tốc và tần số quay của êlectron khi chuyển động trên quỹ đạo dừng n:
2 2
e v
▪Lực Cu-lông giữa êlectron và hạt nhân giữ vai trò lực hướng tâm: k 2
me , nên:
rn rn
√ {
9 2 2
k 2 ,2.1 06 k=9.1 0 (N m /C )
▪Vận tốc của electron: v = e. = m/s với −31
me . r n n me =9 , 1.1 0 kg
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 528 -

v v
▪Tần số quay của electron: ω = 2π.f = ⇒f=
rn 2 π rn
10*. Cường độ dòng điện phân tử do êlectron chuyển động trên quỹ đạo gây ra:
q e e
I= = = . ω (vì êlectron chuyển động trên quỹ đạo tròn nên t = T)
t T 2π
Ví dụ 1: Ở nguyên tử hiđrô, quỹ đạo nào sau đây có bán kính lớn nhất so với bán kính các quỹ đạo còn lại?
A. O B. N C. L D. P
Giải
Ta có: Rn=n2.r0 (trong đó r 0 là bán kính quỹ đạo cơ bản: r0=5,3.10-11 (m)
Quỹ đạo O có n=5.
Quỹ đạo N có n=4
Quỹ đạo L có n=2
Quỹ đạo P có n=6.
⇒ Trong các quỹ đạo trên, quỹ đạo P có n lớn nhất nên bán kính là lớn nhất.
Ví dụ 2: Xác định bán kính quỹ đạo dừng M của nguyên tử, biết bán kính quỹ đạo K là RK= 5,3.10-11 m?
A. 4,77 Å B. 4,77 pm C. 4,77 nm D. 5,3 Å

Giải
Ta có: RK=r0= 5,3.10-11 m.
rn=n2 r0. Với Quỹ đạo M thì n=3
⇒ RM = 32.5,3.10-11 = 4,77.10-10 m.
Ví dụ 3: Electron đang ở quỹ đạo n chưa rõ thì chuyển về quỹ đạo L và thấy rằng bán kính quỹ đạo đã giảm
đi 4 lần. Hỏi ban đầu êlectron đang ở quỹ đạo nào?
A. O B. M C. N D. P
Giải
Bán kính quỹ đạo L: R2 = 22.r0 = 4.r0
Bán kính quỹ đạo n: Rn=n2.r0=n2.r0
R n n2
Theo đề bài: = =¿ 4 ⇒ n = 4. Vậy êlectron ban đầu đang ở quỹ đạo N.
R2 4
−13 ,6
Ví dụ 4: Năng lượng của êlectron trong nguyên tử hiđrô được tính theo công thức: E n = 2 ; n = 1, 2, 3,...
n
Xác định năng lượng ở quỹ đạo dừng L?
A. -5,44.10-20 J B. -5,44eV C. -5,44MeV D. -3,4(eV)
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 529 -

−E 0 −13 , 6
Quỹ đạo dừng thứ L ứng với n = 2 E 2= 2
= =¿ -3,4 (eV)
n 4
−13 ,6
Ví dụ 5: Năng lượng của êlectron trong nguyên tử hiđrô được tính theo công thức: E n = 2 ; n = 1, 2, 3,...
n
Hỏi khi êlectron chuyển từ quỹ đạo L về quỹ đạo K thì nó phát ra một phôtôn có bước sóng là bao nhiêu?
A. 0,2228 μm B. 0,2818 μm C. 0,1281 μm D. 0,1218 μm
Giải
Khi êlectron chuyển từ quỹ đạo L về quỹ đạo K thì nó phát ra một phôtôn:
hc hc
= E2 - E 1 ⇒ λ = =¿ 0,1218 μm
λ E 2−E1
Ví dụ 6: Trong quang phổ của nguyên tử hiđrô, ba vạch đầu tiên trong dãy Lai-man có bước sóng λ 12=121,6
nm; λ13=102,6 nm; λ14=97,3 nm. Bước sóng của vạch đầu tiên trong dãy Ban-me và vạch đầu tiên trong dãy
Pa-sen là
A. 686,6 nm và 447,4 nm B. 660,3 nm và 440,2 nm C. 624,6 nm và 422,5 nm D. 656,6 nm và 486,9 nm
Giải
λ13 . λ 12
λ23 = =...= 656,64 nm
λ12−λ 13
λ14 . λ12
λ24 = =...= 486,9 nm
λ12−λ 14
III. BÀI TẬP

Bài 1: Mẫu nguyên tử Bo khác với mẫu nguyên tử Rơ-đơ-pho ở điểm:
A. Hình dạng quỹ đạo của các electron B. Lực tương tác giữa electron và hạt nhân
C. Trạng thái tồn tại của các nguyên tử D. Mô hình nguyên tử có hạt nhân
Bài 2: Nguyên tử hiđrô bị kích thích do chiếu xạ và electron của nguyên tử đã chuyển từ quỹ đạo K lên quỹ
đạo M. Sau khi ngừng chiếu xạ, nguyên tử hiđrô phát xạ thứ cấp. Phổ xạ này gồm
A. hai vạch của dãy Lai-man.
B. hai vạch của dãy Ban-me.
C. hai vạch của dãy Lai-man và một vạch của dãy Ban-me.
D. một vạch của dãy Lai-man và hai vạch của dãy Ban-me.
Bài 3: Khi nguyên tử hidrô đang chuyển từ trạng thái có năng lượng E 4 về mức năng lượng E3, rồi tiếp tục
chuyển xuống mức E2 thì nó lần lượt phát ra các phôtôn có tần số f43 và f32. Khi nguyên tử hiđrô có năng
lượng E4 trở về trạng thái mức năng lượng E2 thì nó phát ra một phôtôn có tần số là:
A. f42=f43-f32 B. f42<f43 C. f42<f32 D. f42=f43+f32
Bài 4: Ở nguyên tử hiđrô, bán kính quỹ đạo có giá trị bằng 8,48, đó là quỹ đạo:
A. N B. L C. M D. K
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 530 -
Bài 5: Xét ba mức năng lượng E K, EL và Em của nguyên tử hiđrô, trong đó E k< El< EM. Một phôtôn có năng
lượng bằng Em-Ek bay đến gặp nguyên tử này. Nguyên tử sẽ hấp thụ phôtôn và chuyển trạng thái như thế
nào?
A. Hấp thụ nhưng không chuyển trạng thái. B. Không hấp thụ.
C. Hấp thụ rồi chuyển dần từ K lên L rồi lên M. D. Hấp thụ rồi chuyển thẳng từ K lên M.
Bài 6: Trạng thái dừng là:
A. trạng thái ổn định của hệ thống nguyên tử.

B. trạng thái êlectron không chuyển động quanh hạt nhân.
C. trạng thái đứng yên của nguyên tử.
D. trạng thái hạt nhân không dao động.
Bài 7: Một đám nguyên tử hiđrô đang ở trạng thái kích thích mà êlectron chuyển động trên quỹ đạo dừng K.
Khi nguyên tử nhận một năng lượng ε=EN - EK thì:
A. êlectron chuyển từ quỹ đạo K lên quỹ đạo L đến quỹ đạo M sau đó lên quỹ đạo N.
B. không xác định được cụ thể sự chuyển quỹ đạo của electron.
C. êlectron chuyển lên quỹ đạo L rồi sau đó chuyển thẳng lên quỹ đạo N.
D. êlectron chuyển thẳng từ quỹ đạo dừng K lên quỹ đạo dừng N.
Bài 8: Cho biết leV=l,6.10-19 J; h=6,625.10-34 J.s; c=3.108 m/s. Khi êlectron (êlectron) trong nguyên tử hiđrô
chuyển từ quỹ đạo dừng có năng lượng E m= - 0,85 eV sang quỹ đạo dừng có năng lượng E n=-13,60 eV thì
nguyên tử phát bức xạ điện từ có bước sóng:
A. 0,4340 μm B. 0,4860 μm C. 0,0974 μm D. 0,6563 μm
Bài 9: Các nguyên tử hiđrô đang ở trạng thái dừng cơ bản có bán kính quỹ đạo 5,3.10 -11 m, thì hấp thụ một
năng lượng và chuyển lên trạng thái dừng có bán kính quỹ đạo 4,77.10 -10 m. Khi các nguyên tử chuyển về
các trạng thái có mức năng lượng thấp hơn thì sẽ phát ra:
A. ba bức xạ B. hai bức xạ C. một bức xạ D. bốn bức xạ
−13 ,6
Bài 10: Mức năng lượng của các trạng thái dừng trong nguyên tử hiđrô E = 2
( eV ); với n=1,2,3... Một
n
êlectron có động năng bằng 12,6 eV đến va chạm với nguyên tử hiđrô đứng yên, ở trạng thái cơ bản. Sau va
chạm, nguyên tử hiđrô vẫn đứng yên nhưng chuyển động lên mức kích thích đầu tiên. Động năng của
êlectron sau va chạm là:
A. 2,4 eV B. 1,2 eV C. 10,2 eV D. 3,2 eV
Bài 11: Chùm nguyên tử hiđrô đang ở trạng thái cơ bản, bị kích thích phát sáng thì chúng có thể phát ra tối
đa 15 vạch quang phổ. Khi bị kích thích êlectron trong nguyên tử hiđrô đã chuyển sang quỹ đạo:
A. M B. P C. O D. N
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 531 -

Bài 12: Nguyên tử hiđrô bị kích thích ở trạng thái dừng ứng với quỹ đạo P sau đó chuyển về các quỹ đạo bên
trong thì có thể phát ra bao nhiêu phôtôn khác nhau?
A. 6 B. 12 C. 15 D. 10
Bài 13: Trong quang phổ hiđrô, bước sóng dài nhất ứng với sự chuyển của êlectron từ quỹ đạo ngoài về quỹ
đạo K là 121,6 nm; bước sóng ngắn nhất ứng với sự chuyển của êlectron từ quỹ đạo ngoài về quỹ đạo L là
365,0 nm. Nguyên tử hiđrô có thế phát ra bức xạ có bước sóng ngắn nhất là:
A. 43,4nm B. 91,2nm C. 95,2nm D. 81,4nm
Bài 14: Lực tương tác Cu-lông giữa êlectron và hạt nhân của nguyên tử hiđrô khi nguyên tử này ở quỹ đạo
dừng L là F. Khi nguyên tử này chuyển lên quỹ đạo N thì lực tương tác giữa êlectron và hạt nhân là
F F F F
A. . B. . C. . D. .
16 4 12 2
−13 , 6
Bài 15: Mức năng lượng của các trạng thái dừng trong nguyên tử hiđrô E= 2
( eV ) ; với n=1,2,3... Khi
n
cung cấp cho nguyên tử hiđrô ở trạng thái cơ bản các phôtôn có năng lượng 10,5 eV và 12,75 eV. Chọn phát
biểu đúng?
A. Nguyên tử hấp thụ được phôtôn có năng lượng 10,5 eV và chuyển lên quỹ đạo M.
B. Nguyên tử hấp thụ được phôtôn có năng lượng 10,5 eV và chuyển lên quỹ đạo L.
C. Nguyên tử hấp thụ được phôtôn có năng lượng 12,75 eV và chuyển lên quỹ đạo M.
D. Nguyên tử hấp thụ được phôtôn có năng lượng 12,75 eV và chuyển lên quỹ đạo N.
Bài 16: Electron trong nguyên tử hiđrô chuyển mức năng lượng, nguyên tử bức xạ một phôtôn ánh sáng có
bước sóng 0,122 μm. Độ biến thiên năng lượng của nguyên tử:
A. tăng 10,2 eV B. giảm 10,2 eV C. tăng 162,9.10-20 eV D. giảm 162,9.10-20 eV
Bài 17: Kí hiệu EK, EL và EM lần lượt là mức năng lượng của nguyên tử hiđrô ở trạng thái cơ bản, trạng thái
kích thích thứ nhất và trạng thái kích thích thứ hai. Cho biết E L-EK>EM-EL. Xét ba bước sóng λ1, λ2, λ3 ứng
với ba vạch quang phổ của nguyên tử hiđrô lần lượt do chuyển mức năng lượng từ EL→EK, EM→EL,
EM→EK. Cách sắp xếp nào sau đây đúng?
A. λ1<λ2<λ3 B. λ2<λ1<λ3 C. λ3<λ2<λ1 D. λ3<λ1<λ2
Bài 18: Nguyên tử hiđrô đang ở trạng thái cơ bản K thì hấp thụ một phôtôn và chuyển lên trạng thái 0. Khi
chuyển về các trạng thái có mức năng lượng thấp hơn thì nguyên tử hiđrô phát ra tối đa bao nhiêu bức xạ
A. 3 B. 6 C. 15 D. 10
Bài 19: Khi nguyên tử hiđrô chuyển từ trạng thái dừng có năng lượng -1,5 14 eV sang trạng thái dừng có năng
lượng - 3,407 eV thì nguyên tử phát ra bức xạ có tần số:
A. 4,572.1014 Hz B. 6,542.1012 Hz C. 2,571.1013 Hz D. 3,879.1014 Hz
Bài 20: Trong nguyên tử hiđrô, êlectron chuyển động trên các quỹ đạo dừng có bán kính r n= n2.r0 (với r0=
0,53.10-10 m; n=1,2,3,). Tốc độ của êlectron trên quỹ đạo dừng thứ hai là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 532 -

6 6
A. 2,18.10 m/s B. 1,09.10 m/s C. 2,18.105 m/s D. 1,98.106 m/s
CHỦ ĐỀ 27: QUANG ĐIỆN TRONG, QUANG PHÁT QUANG & LAZE
▪ HIỆN TƯỢNG QUANG ĐIỆN TRONG
1. Chất quang dẫn và hiện tượng quang điện trong
a) Chất quang dẫn: là chất dẫn điện kém khi không bị chiếu sáng và trở thành chất dẫn điện tốt khi bị
chiếu ánh sáng thích hợp.
b) Hiện tượng quang điện trong:
* Khái niệm: Hiện tượng khi chiếu ánh sáng thích hợp vào khối chất bán dẫn, làm Giải phóng các
êlectron liên kết để chúng trở thành các êlectron dẫn đồng thời tạo ra các lỗ trống cùng tham gia vào quá
trình dẫn điện gọi là hiện tượng quang điện trong.
* Ứng dụng: Hiện tượng quang điện trong được ứng dụng trong quang điện trở và pin quang điện.
Chú ý:
 Khi nói đến hiện tượng quang điện trong thì luôn nhớ tới chất bán dẫn, còn với hiện tượng quang điện
ngoài thì phải là kim loại.
 Bức xạ hồng ngoại có thể gây ra hiện tượng quang điện trong ở một số chất bán dẫn. Trong khi đó nó
không thể gây ra hiện tượng quang điện ngoài ở bất kì kim loại nào.
2. Quang điện trở
- Quang điện trở là một điện trở làm bằng chất quang dẫn. Nó có cấu tạo gồm một sợi dây bằng chất
quang dẫn gắn trên một đế cách điện.
- Quang điện trở được ứng dụng trong các mạch điều khiển tự động.
3. Pin quang điện
- Pin quang điện (còn gọi là pin Mặt Trời) là một nguồn điện chạy bằng năng lượng ánh sáng. Nó biến đổi
trực tiếp quang năng thành điện năng.
* Ứng dụng: Pin quang điện được ứng dụng trong các máy đo ánh sáng, vệ tinh nhân tạo, máy tính bỏ
túi... được lắp đặt và sử dụng ở miền núi, hải đảo, những nơi xa nhà máy điện.
▪ HIỆN TƯỢNG QUANG – PHÁT QUANG
1. Khái niệm về sự phát quang
Hiện tượng xảy ra ở một số chất có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có
bước sóng khác. Chất có khả năng phát quang gọi là chất phát quang.
Ví dụ: Nếu chiếu một chùm ánh sáng từ ngoài vào một ống nghiệm đựng dung dịch fluorex-êin (chất diệp
lục) thì dung dịch này sẽ phát ra ánh sáng màu lục. Ở đây, ánh sáng tử ngoại là ánh sáng kích thích, còn ánh
sáng màu lục do fluorexêin phát ra là ánh sáng phát quang.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 533 -

Thành trong của các đèn ống thông thường có phủ một lớp bột phát quang. Lớp bột này sẽ phát quang ánh
sáng trắng khi bị kích thích bởi ánh sáng giàu tia tử ngoại do hơi thủy ngân trong đèn phát ra lúc có sự phóng
điện qua nó.
Chú ý:
- Ngoài hiện tượng quang – phát quang còn có các hiện tượng phát quang sau: hóa – phát quang (ở con
đom đóm); điện – phát quang (ở đèn LED); phát quang catốt (ở màn hình ti vi).
- Sự phát quang của đèn ống là sự quang – phát quang vì: trong đèn ống có tia tử ngoại chiếu vào lớp bột
phát quang được phủ bên trong thành ống của đèn.
- Sự phát quang của đèn dây tóc, ngọn nến, hồ quang không phải là sự quang – phát quang.
2. Đặc điểm của hiện tượng phát quang:
Bước sóng λ' của ánh sáng phát quang bao giờ cũng lớn hơn bước sóng λ của ánh sáng kích thích: λ'>λ
(Hay ε'<ε ⇒ f'<f)
▪ SƠ LƯỢC VỀ LAZE
1. Định nghĩa, đặc điểm, phân loại và ứng dụng của laze
- Laze là một nguồn sáng phát ra một chùm sáng cường độ lớn dựa trên việc ứng dụng hiện tượng phát xạ
cảm ứng.
- Một số đặc điểm của tia laze:
+ Tia laze có tính đơn sắc cao.
+ Tia laze là chùm sáng kết hợp (các phôtôn trong chùm có cùng tần số và cùng pha).
+ Tia laze là chùm sáng song song (có tính định hướng cao).
+ Tia laze có cường độ lớn.
Chú ý: Tia laze không có đặc điểm công suất lớn, hiệu suất của laze nhỏ hơn 1.
- Các loại laze:
+ Laze rắn, như laze rubi (biến đổi quang năng thành quang năng).
+ Laze khí, như laze He – Ne, laze CO2.
+ Laze bán dẫn, như laze Ga – Al – As, sử dụng phổ biến hiện nay (bút chì bảng).
- Một vài ứng dụng của laze: Laze được ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực.
+ Y học: dùng như dao mổ trong phẫu thuật mắt, chữa bệnh ngoài da...
+ Thông tin liên lạc: sử dụng trong vô tuyến định vị, liên lạc vệ tinh, truyền tin bằng cáp quang...
+ Công nghiệp: khoan, cắt, tôi,... chính xác các vật liệu trong công nghiệp.
Ví dụ 1: Trong các hiện tượng sau: hiện tượng nào là hiện tượng quang – phát quang?
A. Than đang cháy hồng. B. Đom đóm nhấp nháy. C. Màn hình ti vi sáng. D. Đèn ống sáng.
Giải
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 534 -
- Than cháy hồng là nguồn sáng do phản ứng đốt cháy.
- Đom đóm nhấp nháy là hiện tượng hóa phát quang.
- Màn hình ti vi là hiện tượng phát quang catốt.
- Đèn ống sáng là hiện tượng quang phát sáng.
Ví dụ 2: Một chất phát quang có khả năng phát ra ánh sáng có bước sóng λ p=0,7μm. Hỏi nếu chiếu vào ánh
sáng nào dưới đây thì sẽ không thể gây ra hiện tượng phát quang?
A. 0,6μm B. 0,55μm C. 0,68μm D. Hồng ngoại
Giải
▪Theo định luật Stock về hiện tượng phát quang ta có: λk ≤ λp = 0,7μm
▪Chỉ có tia hồng ngoại có: λhồng ngoại > λp = 0,7 μm  Không có hiện tượng quang phát quang xảy ra.
Ví dụ 3: Một chất phát quang có thể phát ra ánh sáng phát quang màu tím. Hỏi nếu chiếu lần lượt từng bức xạ
sau, bức xạ nào có thể gây ra hiện tượng phát quang?
A. Đỏ. B. Tử ngoại. C. Chàm. D. Lục.
Giải
▪Theo định luật Stock về hiện tượng phát quang ta có: λk ≤ λp
 Chỉ có: λtử ngoại < λtím

Ví dụ 4: Một vật có thể phát ra ánh sáng phát quang màu đó với bước sóng λ=0,7μm. Hỏi nếu chiếu vật trên
bằng bức xạ có bước sóng λ=0,6μm thì mỗi phôtôn được hấp thụ và phát ra thì phần năng lượng tiêu hao là
bao nhiêu?
A. 0,5 MeV. B. 0,432 eV. C. 0,296 eV. D. 0,5 eV.
Giải
Ta có: Δε=h f kt −h f hq=

hc hc
− =hc
λkt λhq
1
(
−
1
λ kt λhq )
=¿ 0,296(eV)
III. BÀI TẬP

Bài 1: Hiện tượng quang điện trong là hiện tượng:
A. Giải phóng êlectron khỏi mối liên kết trong bán dẫn khi bị chiếu sáng.
B. bứt êlectron ra khỏi bề mặt kim loại khi bị chiếu sáng.
C. Giải phóng êlectron khỏi kim loại bằng cách đốt nóng.
D. Giải phóng êlectron khỏi bán dẫn bằng cách bắn phá ion.
Bài 2: Hiện tượng quang điện trong là
A. hiện tượng bứt êlectron ra khỏi bề mặt kim loại khi chiếu vào kim loại áng sáng có bước sóng thích
hợp.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 535 -

B. hiện tượng êlectron bị bắn ra khỏi kim loại khi kim loại bị đốt nóng.
C. hiện tượng êlectron liên kết được giải phóng thành êlectron dẫn và lo trống khi chất bán dẫn được
chiếu bằng bức xạ thích hợp.
D. hiện tượng điện trở của vật dẫn kim loại tăng lên khi chiếu ánh sáng vào kim loại.
Bài 3: Phát biểu nào sau đây đúng khi nói về hiện tượng quang dẫn:
A. Có ứng dụng quan trọng là tạo ra đèn ống.

B. Chỉ xảy ra khi ánh sáng kích thích có bước sóng nhỏ hơn ánh sáng khả kiến.
C. e được giải phóng khỏi khối bán dẫn.
D. Là hiện tượng giảm mạnh điện trở của chất bán dẫn khi được chiếu bằng ánh sáng thích hợp.
Bài 4: Chọn câu sai khi so sánh hiện tượng quang điện ngoài và hiện tượng quang điện trong:
A. Bước sóng giới hạn ở hiện tượng quang điện ngoài thường nhỏ hơn bước sóng giới hạn ở hiện tượng
quang điện trong.
B. Phải có bước sóng nhỏ hơn giới hạn quang điện hoặc giới hạn quang dẫn.
C. Mở ra khả năng biến năng lượng ánh sáng thành điện năng.
D. Đều làm bức êlectron ra khỏi chất bị chiếu sáng.
Bài 5: Trong hiện tượng quang điện ngoài, khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào catốt của tế bào quang điện
thì êlectron sẽ:
A. Bị bật ra khỏi catốt. B. Phá vỡ liên kết để trở thành êlectron dẫn.
C. Chuyển động mạnh hơn. D. Chuyển lên quỹ đạo có bán kính lớn hơn.
Bài 6: Chọn phát biểu đúng về quang điện trở?
A. Quang điện trở được cấu tạo bằng chất bán dẫn và có đặc điểm điện trở tăng khi ánh sáng chiếu vào.
B. Quang điện trở được cấu tạo bằng kim loại và có đặc điểm điện trở giảm khi ánh sáng chiếu vào.
C. Quang điện trở được cấu tạo bằng chất bán dẫn và có đặc điểm điện trở giảm khi ánh sáng chiếu vào.
D. Quang điện trở được cấu tạo bằng kim loại và có đặc điểm điện trở tăng khi ánh sáng chiếu vào.
Bài 7: Nguyên tắc hoạt động của quang điện trở dựa vào hiện tượng nào sau đây?
A. quang dẫn. B. điện phân.

C. quang điện ngoài. D. phát quang của các chất rắn.
A. Khi êlectron liên kết trong một khối bán dẫn được giải phóng càng nhiều thì càng tạo ra nhiều lỗ trống
làm cho điện trở suất của khối chất bán dẫn càng tăng.
B. Điện trở của chất quang dẫn giảm mạnh khi bị chiếu sáng thích hợp.
C. Quang dẫn là hiện tượng tạo thành các êlectron dẫn và lỗ trống trong bán dẫn do tác dụng của ánh sáng
thích hợp.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 536 -

D. Điện trở suất của một số chất bán dẫn giảm khi được chiếu bằng ánh sáng thích hợp.
Bài 9: Thiết bị nào sau đây hoạt động dựa vào hiện tượng quang điện trong?
A. quang điện trở. B. điện trở nhiệt. C. đi - ốt phát quang. D. Pin nhiệt điện.
Bài 10: Nguyên tắc hoạt động của quang điện trở dựa vào:
A. hiện tượng nhiệt điện. B. hiện tượng quang điện ngoài.

C. hiện tượng quang điện trong. D. sự phụ thuộc của điện trở vào nhiệt độ.
Bài 11: Mệnh đề nào sau đây sai khi nói về quang điện trở?
A. Quang điện trở thường được lập với các mạch khuếch đại trong các thiết bị điều khiển bằng ánh sáng,
trong các máy đo ánh sáng.
B. Bộ phận quan trọng nhất của quang trở là một lớp chất bán dẫn gồm hai điện cực.
C. Quang trở thực chất là một điện trở mà giá trị của nó thay đổi theo nhiệt độ.
D. Quang điện trở được chế tạo dựa trên hiệu ứng quang điện trong.
Bài 12: Phát biểu nào sau đây sai?
A. Khi êlectron liên kết trong một khối bán dẫn được giải phóng càng nhiều thì càng tạo ra nhiều lỗ trống
làm cho độ dẫn điện của khối bán dẫn càng giảm.
B. Điện trở của khối quang dẫn giảm mạnh khi bị chiếu sáng thích hợp.
C. Quang dẫn là hiện tượng tạo thành các êlectron dẫn và lỗ trống trong bán dẫn do tác dụng của ánh sáng
thích hợp.
D. Độ dẫn điện của một số chất bán dẫn tăng khi được chiếu bằng ánh sáng thích hợp.
Bài 13: Chọn nhận xét sai về hiện tượng quang dẫn?
A. Hiện tượng quang dẫn chỉ xảy ra đối với các chất bán dẫn khi chiếu ánh sáng thích hợp.
B. Khi chiếu ánh sáng có bước sóng nhỏ hơn giới hạn quang dẫn thì điện trở suất của bán dẫn giảm.
C. Nếu có n hạt e được giải phóng khỏi nút mạng thì số hạt tải điện trong khối bán dẫn tăng thêm 2n hạt.
D. Giới hạn quang dẫn nhỏ hơn giới hạn quang điện ngoài.
Bài 14: Chọn câu trả lời đúng?
A. Quang dẫn là hiện tượng dẫn điện của chất bán dẫn lúc được chiếu sáng.
B. Quang dẫn là hiện tượng kim loại phát xạ êlectron lúc được chiếu sáng.
C. Quang dẫn là hiện tượng điện trở của một chất giảm rất nhiều khi hạ nhiệt độ xuống rất thấp.
D. Quang dẫn là hiện tượng bứt quang êlectron ra khỏi bề mặt chất bán dẫn.
Bài 15: Phát biểu nào sau đây sai khi nói về quang điện trở và pin quang điện?
A. Quang điện trở có giá trị điện trở thay đổi khi cường độ chùm sáng chiếu vào nó thay đổi.
B. Pin quang điện là nguồn điện được sử dụng trong các máy đo ánh sáng, máy tính bỏ túi,...
C. Pin quang điện là nguồn điện trong đó năng lượng Mặt Trời được biến đổi toàn bộ thành điện năng.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 537 -

D. Quang điện trở được chế tạo dựa trên hiện tượng quang điện trong.
Bài 16: Chọn phát biểu sai?
Hiện tượng quang điện ngoài và hiện tượng quang điện trong
A. đều là hiện tượng bứt êlectron ra khỏi mối liên kết.
B. đều có thể giải thích bằng thuyết lượng tử ánh sáng.
C. đều xảy ra khi bước sóng của ánh sáng kích thích nhỏ hơn một bước sóng giới hạn nào đó.
D. đều làm giảm mạnh điện trở của vật được chiếu sáng bới ánh sáng thích hợp.
Bài 17: Những dụng cụ nào dưới đây ứng dụng hiện tượng quang điện?
A. Tế bào quang điện và ống phóng điện tử. B. Quang điện trở và cặp nhiệt điện.
C. Cặp nhiệt điện và Pin quang điện. D. Tế bào quang điện và quang điện trở.
Bài 18: Trong các phát biểu sau, phát biểu nào đúng?
A. Dòng quang điện là dòng các e quang điện chuyển dời có hướng dưới tác dụng của điện trường.
B. Cường độ dòng quang điện không phụ thuộc vào cường độ của chùm sáng kích thích.
C. Khi tăng hiệu điện thế UAK thì cường độ dòng quang điện tăng tỉ lệ thuận.
D. không có hiệu điện thế UAK thì dòng quang điện bằng 0.
Bài 19: Chọn phát biểu sai về hiện tượng quang điện trong?
A. Hiện tượng quang điện trong xảy ra khi bước sóng của ánh sáng kích thích nhỏ hơn giới hạn quang
điện.
B. Khi được chiếu sáng, êlectron bứt ra khỏi bề mặt khối chất bán dẫn.
C. Bước sóng của ánh sáng kích thích có thể thuộc vùng hồng ngoại.
D. Khi được chiếu sáng, một quang trở dẫn điện tốt.
Bài 20: Tìm phát biểu sai về hiện tượng quang dẫn và hiện tượng quang điện?
A. Tế bào quang điện có catốt làm bằng kim loại kiềm hoạt động được với ánh sáng nhìn thấy.
B. Công thoát của kim loại lớn hơn công cần thiết để bứt êlectron liên kết trong bán dẫn.
C. Phần lớn tế bào quang điện hoạt động được với bức xạ hồng ngoại.
D. Các quang trở hoạt động được với ánh sáng nhìn thấy và có thể thay thế tế bào quang điện trong các
mạch tự động.
Bài 21: Một đặc điểm của sự phát quang là:
A. quang phổ của vật phát quang là quang phổ liên tục.
B. mọi vật khi kích thích đến một nhiệt độ thích hợp thì sẽ phát quang.
C. bức xạ phát quang là bức xạ riêng của vật.
D. quang phổ của vật phát quang phụ thuộc vào ánh sáng kích thích.
Bài 22: Chọn phát biểu sai?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 538 -

A. Sự phát sáng của các chất khi bị kích thích bằng ánh sáng thích hợp gọi là hiện tượng quang phát
quang.
B. Thời gian phát quang của các chất khác nhau có giá trị khác nhau.
C. Tần số của ánh sáng phát quang bao giờ cũng lớn hơn tần số của ánh sáng mà chất phát quang hấp thụ.
D. Sự phát quang của các chất chỉ xảy ra khi có ánh sáng thích hợp chiếu vào.
Bài 23: Tần số lớn nhất trong chùm bức xạ phát ra từ ống Cu-lit-giơ là 4.10 18 Hz. Cho các hằng số cơ bản:
h=6,625.10-34 Js, e=-1,6.10-19 C. Hiệu điện thế giữa hai cực của ống bằng:
A. 16,4kV. B. 16,5kV. C. 16,6kV. D. 16,7V.
Bài 24: Dung dịch Flu-ô-rê-xê-in hấp thụ ánh sáng có bước sóng 0,49μm và phát ra ánh sáng có bước sóng
0,52μm. Người ta gọi hiệu suất của sự phát quang là tỉ số giữa năng lượng ánh sáng phát quang và năng
lượng ánh sáng hấp thụ. Biết hiệu suất của sự phát quang của dung dịch này là 75%. Hỏi tỉ số (tính ra phần
trăm) của số phôtôn phát quang và số phôtôn chiếu đến dung dịch là:
A. 75,0%. B. 82,7%. C. 66,8%. D. 79,6%.
Bài 25: Một ống Rơn-ghen phát ra bức xạ có bước sóng nhỏ nhất là 5.10 -10 m. Động năng của êlectron khi
đập vào đối cực là
A. 3,31.10-17 J. B. 3,31.10-19 J. C. 3,98.10-12 J. D. 3,98.10-16 J.
A. Nguyên tắc phát quang của laze dựa trên việc ứng dụng hiện tượng phát xạ cảm ứng.
B. Tia laze có năng lượng lớn vì bước sóng của tia laze rất nhỏ.
C. Tia laze có cường độ lớn vì có tính đơn sắc cao.
D. Tia laze có tính định hướng rất cao nhưng không kết hợp (không cùng pha).
Bài 27: Một dung dịch hấp thụ bức xạ có bước sóng 0,3μm và phát ra bức xạ có bước sóng 0,52μm. Người ta
gọi hiệu suất của sự phát quang là tỉ số giữa năng lượng ánh sáng phát quang và năng lượng ánh sáng hấp
1
thụ. Số phôtôn bị hấp thụ dẫn đến sự phát quang chiếm tỉ lệ của tổng số phôtôn chiếu tới dung dịch. Hiệu
5
suất của sự phát quang của dung dịch là:
A. 15,70%. B. 11,54%. C. 7,50%. D. 26,82%.
Bài 28: Chọn câu sai nói về đặc điểm hiện tượng huỳnh quang?
A. Thường do các chất lỏng, chất khí phát ra.

B. Xảy ra ở nhiệt độ thường.
C. Sau khi ngừng kích thích kéo dài một khoảng thời gian.
D. Hấp thụ năng lượng của các phôtôn kích thích.
Bài 29: Phát biểu nào sau đây đúng khi nói về quang phổ?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 539 -

A. Để thu được quang phổ hấp thụ thì nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ phải cao hơn nhiệt độ của
nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục.
B. Quang phổ hấp thụ là quang phổ của ánh sáng do một vật rắn phát ra khi vật đó được nung nóng.
C. Mỗi nguyên tố hóa học ở trạng thái khí hay hơi nóng sáng dưới áp suất thấp cho một quang phổ vạch
riêng, đặc trưng cho nguyên tố đó.
D. Quang phổ liên tục của nguồn sáng nào thì phụ thuộc thành phần cấu tạo của nguồn sáng ấy.
Bài 30: Một chất phát quang có khả năng phát ra ánh sáng màu lục khi được kích thích phát sáng. Khi chiếu
vào chất đó ánh sáng đơn sắc nào dưới dây thì nó sẽ phát quang?
A. lục. B. vàng. C. lam. D. da cam.
Bài 31: Ở một nhiệt độ nhất định, một đám hơi có khả năng phát ra 2 ánh sáng đơn sắc ứng với bước sóng
0,383μm và 0,476μm thì nó cũng có khả năng hấp thụ:
A. Mọi ánh sáng đơn sắc có bước sóng nhỏ hơn 0,383μm.
B. Mọi ánh sáng đơn sắc có bước sóng lớn hơn 0,476μm.
C. hai ánh sáng đơn sắc đó.
D. Mọi ánh sáng đơn sắc có bước sóng nằm trong khoảng từ 0,383μm đến 0,476μm.
Bài 32: Hiệu điện thế hiệu dụng giữa anốt và catốt của một ống Cu-lít-giơ là 8kV. Biết độ lớn điện tích
êlectron, vận tốc ánh sáng trong chân không và hằng số Plăng lần lượt là 1,6.10 -19 C, 3.108 m/s và 6,625.10-34
J.s. Bỏ qua động năng ban đầu của êlectron. Bước sóng nhỏ nhất của tia X do ống phát ra là:
A. 0,4625.10-9 m. B. 0,6625.10-10 m. C. 0,937.10-10 m. D. 1,55.10-10 m.
Bài 33: Ống tia X có hiệu điện thế giữa anốt và catốt là 12000V cường độ dòng điện qua ống là 0,2A. Bỏ
qua động năng của e khi bứt ra khỏi catốt. Cho biết: h=6,625.10 -34 J.s; c=3.108 m/s; e=-1,6.10-19 C. Bước
sóng ngắn nhất của tia X do ống phát ra là
A. λmin= 2,225-10 m. B. λmin= 10-10 m. C. λmin=1,35-10 m. D.λmin=1,035-10 m.
Bài 34: Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của một ống Rơn-ghen là 12kV, cường độ qua ống là 20mA. Có
90% của động năng êlectron biến thành nhiệt làm nóng anốt. Bỏ qua động năng của các êlectron khi bứt ra
khỏi catốt. Lấy e=1,6.10-16 C. Nhiệt lượng mà anốt nhận được trong thời gian 20 phút bằng:
A. 12,96kJ. B. 259,2kJ. C. 265,1kJ. D. 314,6kJ.
Bài 35: Kết luận nào sau đây đúng. Hiện tượng phát quang của các chất khi được kích thích bằng bức xạ
điện từ
A. Các chất rắn không thể phát quang bằng cách chiếu bức xạ điện từ.
B. Các chất khí còn phát quang trong thời gian dài sau khi đã tắt nguồn kích thích.
C. Chất khí phát ánh sáng huỳnh quang, bước sóng dài hơn ánh sáng kích thích.
D. Chất rắn phát ra ánh sáng có tần số lớn hơn tần số ánh sáng kích thích.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 540 -

Bài 36: Trong thí nghiệm thực hành đo bước sóng ánh sáng nếu ta dùng nguồn Laze có cùng tần số nhưng có
cường độ lớn hơn thì
A. độ sáng của vân sáng tăng lên.
B. khoảng vân tăng lên.
C. độ sáng các vân sáng và khoảng vân không thay đổi.
D. độ sáng các vân sáng tăng lên và khoảng vân cũng tăng lên.
Bài 37: Để đo khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trăng người ta dùng một tia laze phát ra những xung ánh
sáng có bước sóng 0,52μm, chiếu về phía Mặt Trăng. Thời gian kéo dài mỗi xung là 10 -7 (s) và công suất của
chùm laze là 100000MW. Số phôtôn chứa trong mỗi xung là:
A. 2,62.1019 hạt. B. 2,62.1015 hạt. C. 2,62.1029 hạt. D. 5,2.1020 hạt.
Bài 38: Ống Rơn-ghen phát ra tia X có bước sóng nhỏ nhất λ min khi hiệu điện thế đặt vào hai cực của ống là u
= 2kV. Để tăng độ cứng của tia Rơn-ghen, người ta cho hiệu điện thế giữa hai cực thay đổi một lượng là
500V. Bước sóng nhỏ nhất của tia X lúc đó bằng:
A.10 Å B. 4 Å . C. 3 Å D. 5 Å .
Bài 39: Một chất phát quang được kích thích bằng ánh sáng có bước sóng 0,26μm thì phát ra ánh sáng có
bước sóng 0,52μm. Giả sử công suất của chùm sáng phát quang bằng 20% công suất của chùm sáng kích
thích. Tỉ số giữa số phôtôn ánh sáng phát quang và số phôtôn ánh sáng kích thích trong cùng một khoảng
thời gian là:
4 1 1 2
A. . B. . C. . D. .
5 10 5 5
Bài 40: Ánh sáng huỳnh quang là ánh sáng:
A. được phát ra khi chiếu ánh sáng thích hợp vào chất lỏng hoặc chất khí.
B. có thể tồn tại một thời gian dài sau khi tắt ánh sáng kích thích.
C. có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng kích thích.
D. được phát ra khi chất lỏng và khí được nung nóng ở áp suất thấp.
Bài 41: Phát biểu nào dưới đây sai khi nói về hiện tượng quang phát quang và laze?
A. Tia laze được dùng để khoan, cắt, tôi... chính xác các vật liệu trong công nghiệp.
B. Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của ánh sáng kích thích.
C. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của laze dựa vào sự phát xạ cảm ứng.
D. Lân quang là sự phát quang có thời gian phát quang dài, thường xảy ra với chất rắn.
Bài 42: Hiệu điện thế giữa anốt và catốt của một ống Cu-lít-giơ là 12kV. Cho e=1,6.10 -19 (C). Động năng cực
đại của các êlectron khi đập vào Anốt là:
A. 3,45.10-15 J. B. 2,72.10-15 J. C. 1,92.10-15 J. D. 1,92.10-16 J.
Bài 43: Ánh sáng lân quang:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 541 -

A. được phát ra bởi cả chất rắn, lỏng và khí.
B. có thể tồn tại trong thời gian dài hơn 10-8 (s) sau khi tắt ánh sáng kích thích.
C. có tần số lớn hơn tần số của ánh sáng kích thích.
D. hầu như tắt ngay sau khi tắt ánh sáng kích thích.
CHỦ ĐỀ 28: CẤU TẠO HẠT NHÂN
mo
- Khối lượng nghỉ mo; Khối lượng tương đối tính: m =
√ v ≥ mo
2
1− 2
c
- Năng lượng nghỉ: Wo = moc2; Năng lượng toàn phần: W = mc2
- Động năng: Wđ = K = W - Wo = (m - mo).c2
- Hạt nhân AZ X , có A nuclon; Z proton và (A-Z) notron
- Độ hụt khối: Δm = Z.mp + (A-Z).mn - mhn

- Năng lượng liên kết của hạt nhân: Wlk = Δm.c2; với 1u = 931,5MeV/c2
W lk
- Năng lượng liên kết tính riêng: ε = (đặc trưng cho tính bền vững của hạt nhân)
A
m
- Số hạt nhân trong m gam chất đơn nguyên tử: N = .N A
M
Với NA=6,02.1023 hạt/mol (máy tính fx 570 ES: bấm )

16
Ví dụ 1: Một hạt nhân có ký hiệu là: 8O , hạt nhân có bao nhiêu nuclon?
A. 8 B. 10 C. 16 D. 7
Giải
Ta có: A = 16 ⇒ Số nuclon là 16
27
Ví dụ 2: Hạt nhân 13 A l có bao nhiêu notron?
A. 13 B. 27 C. 14 D. 40
Giải
Ta có: N=A-Z=27-13=14 hạt
Ví dụ 3: Một vật có khối lượng nghỉ mo=0,5kg. Xác định năng lượng nghỉ của vật?
A. 4,5.1016 J B. 9.1016 J C. 2,5.106 J D. 4,5.108 J

Giải
Ta có: Eo=mo.c2=0,5.(3.108)2=4,5.1016 J
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 542 -

Ví dụ 4: Một vật có khối lượng nghỉ mo=1kg đang chuyển động với vận tốc v=0,6C. Xác định khối lượng
tương đối của vật?
A. 1kg B. 1,5kg C. 1,15kg D. 1,25kg
Giải
mo
m= =¿
Ta có
√ 1(kg)
2
v
1− 2
c
Ví dụ 5: Một vật có khối lượng nghỉ mo đang chuyển động với vận tốc v = 0,6C. Xác định năng lượng toàn
phần của vật?
A. mo.c2 B. 0,5mo.c2 C. 1,25mo.c2 D. 1,5mo.c2
Giải
2 mo 2
E=m c = c =¿
Ta có:
√ 1,25mo.c2
2
v
1− 2
c
Ví dụ 6: Một vật có khối lượng nghỉ mo đang chuyển động với vận tốc v = 0,6C. Xác định động năng của
vật?
A. mo.c2 B. 0,5mo.c2 C. 0,25mo.c2 D. 1,5mo.c2
Giải
(√ )
1
W đ =E−E o=m . c2 −mo . c 2=mo c 2 −1 =¿
2
Ta có: v 0,25mo.c2
1−
c2
2
Ví dụ 7: Hạt nhân 1 D (doteri) có khối lượng m = 2,00136u. Biết m=1,0073u; m=1,0087u. Hãy xác định độ
hụt khối của hạt nhân D

A. 0,0064u B. 0,001416u C. 0,003u D. 0,01464u
Giải
Δm=Z.mp+(A-Z).mn-mD=1,0073+1,0087-2,00136=0,01464u
2
Ví dụ 8: Hạt nhân 1 D (doteri) có khối lượng m = 2,00136u. Biết m=1,0073u; m=1,0087u; c=3.10 8 m/s. Hãy
xác định năng lượng liên kết của hạt nhân D

A. 1,364MeV B. 1,643MeV C. 13,64MeV D. 14,64MeV
Giải
Ta có: E=Δm.c2=(Z.mp+(A-Z).mn-mD ).c2 = (1,0073+1,0087-2,00136).931,5=13,64MeV
2
Ví dụ 9: Hạt nhân 1 D (doteri) có khối lượng m = 2,00136u. Biết m=1,0073u; m=1,0087u; c=3.10 8 m/s. Hãy
xác định năng lượng liên kết riêng của hạt nhân D?
A. 1,364MeV/nuclon B. 6,82MeV/nuclon C. 13,64MeV/nuclon D. 14,64MeV/nuclon
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 543 -

Giải
Ta có: E = 13,64 MeV (đáp án trên)
W lk 13 , 64
⇒ Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân D: = =¿ 6,82(MeV/nuclon)
A 2
III. BÀI TẬP
Bài 1: Hạt nhân Triti ( T 1 ) có:

3
A. 3 nuclon, trong đó có 1 proton B. 3 notron và 1 proton

C. 3 nuclon, trong đó có 1 notron D. 3 proton và 1 notron
A. Các đồng vị phóng xạ đều không bền

B. Các nguyên tử mà hạt nhân có cùng số prôtôn nhưng có số nơtron (nơtrôn) khác nhau gọi là đồng vị
C. Các đồng vị của cùng một nguyên tố có số nơtron khác nhau nên tính chất hóa học khác nhau.
D. Các đồng vị của cùng một nguyên tố có cùng vị trí trong bảng hệ thống tuần hoàn
A
Bài 3: Hạt nhân nguyên tử Z X có cấu tạo gồm
A. Z notron và A proton B. Z proton và A notron

C. Z proton và (A-Z) notron D. Z notron và (A+Z) proton
Bài 4: Phát biểu nào sau đây đúng?
A. Lực gây ra phóng xạ hạt nhân là lực tương tác điện (lực Coulomb)
B. Quá trình phóng xạ hạt nhân phụ thuộc vào điều kiện bên ngoài như áp suất, nhiệt độ,…
C. Trong phóng xạ hạt nhân khối lượng được bảo toàn
D. Phóng xạ hạt nhân là một dạng phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng
Bài 5: Một đơn vị khối lượng nguyên tử (1u) bằng:
A. 1/12 khối lượng của hạt nhân 63C B. khối lượng của một photon
C. 931,5MeV.c2 D. Cả A, B, C đều sai

6
Bài 6: Từ kí hiệu của một hạt nhân nguyên tử 3 X , kết luận nào dưới đây chưa chính xác
A. Hạt nhân của nguyên tử này có 6 nuclon B. Đây là nguyên tố đứng thứ 3 trong bảng HTTH
C. Hạt nhân này có 3 proton và 3 notron D. Hạt nhân này có 3 proton và 3 electron
Bài 7: Một hạt nhân có khối lượng m=5,0675.10 -27 kg đang chuyển động với động năng 4,78MeV. Động
lượng của hạt nhân là
A. 3,875.10-20 kg.m/s B. 7,75.10-20 kg.m/s C. 2,4.10-20 kg.m/s D. 8,8.10-20 kg.m/s
Bài 8: Đồng vị là:
A. các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có số khối A bằng nhau

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 544 -
B. các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có số proton bằng nhau, số notron khác nhau
C. các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có số notron bằng nhau, số proton khác nhau
D. các nguyên tử mà hạt nhân của chúng có khối lượng bằng nhau
Bài 9: Tương tác giữa các nuclon tạo thành hạt nhân là tương tác
A. mạnh B. yếu C. điện từ D. hấp dẫn

Bài 10: Khẳng định nào đúng về hạt nhân nguyên tử?
A. Lực tĩnh điện liên kết các nuclon trong hạt nhân
B. Khối lượng của nguyên tử xấp xỉ khối lượng hạt nhân
C. Bán kính của nguyên tử bằng bán kính hạt nhân
D. Điện tích của nguyên tử bằng điện tích hạt nhân
Bài 11: Chọn câu sai?
A. Các hạt nhân nặng trung bình (có số khối trung bình) là bền vững nhất
B. Các nguyên tố đứng đầu bảng tuần hoàn như H, He có số khối A nhỏ nên bền vững
C. Hạt nhân có năng lượng liên kết càng lớn thì càng bền vững
D. Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng càng lớn thì càng bền vững
9
Bài 12: Xét hạt nhân nguyên tử 4 Be có khối lượng mo biết khối lượng proton là m p và khối lượng notron là
mn. Ta có
A. mo=5mn+4mp B. mo=4mn+5mp C. mo>4mn+5mp D. mo<5mn+4mp
Bài 13: Năng lượng liên kết riêng là năng lượng liên kết:
A. tính cho một nuclon B. Tính riêng cho hạt nhân ấy

C. Của một cặp proton - proton D. Của một căp proton - notron
Bài 14: Tìm phát biểu sai về năng lượng liên kết?
A. Muốn phá hạt nhân có khối lượng m thành các nuclon có tổng khối lượng m o > m thì ta phải tốn năng
lượng ΔE=(mo-m).c2 để thắng lực hạt nhân
B. Hạt nhân có năng lượng liên kết ΔE càng lớn thì càng bền vững
C. Năng lượng liên kết tính cho một nuclon gọi là năng lượng liên kết riêng
D. Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng nhỏ thì kém bền vững
Bài 15: Chọn câu trả lời đúng?
A. Hạt nhân càng bền khi độ hụt khối càng lớn

B. Khối lượng của hạt nhân bằng tổng khối lượng của các nuclon
C. Trong hạt nhân số proton luôn bằng số notron
D. Khối lượng proton lớn hơn khối lượng notron
Bài 16: Chọn phát biểu đúng? Độ hụt khối của hạt nhân càng lớn thì
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 545 -

A. năng lượng liên kết của hạt nhân càng lớn B. hạt nhân càng kém bền vững
C. năng lượng liên kết riêng của hạt nhân càng bé D. hạt nhân càng dễ bị phá vỡ
A
Bài 17: Công thức tính độ hụt khối của hạt nhân Z X là
A. Δm = [ Z . m p−( A−Z ) mn +m X ] B. Δm = [ m X −Z . m p+ ( A−Z ) mn ]
C. Δm = [ Z . m p + ( A−Z ) mn−m X ] D. Δm = [ E . mn+ ( A−Z ) mp −mX ]
Bài 18: Chọn phát biểu đúng? Hạt nhân X bền vững hơn hạt nhân Y là vì
A. độ hụt khối của X lớn hơn của Y B. độ hụt khối của X nhỏ hơn của Y
C. năng lượng liên kết của X lớn hơn của Y D. năng lượng liên kết riêng của X lớn hơn của Y
29 40
Bài 1: So với hạt nhân S i 14, hạt nhân C a20 có nhiều hơn
A. 11 notron và 6 proton B. 5 notron và 6 proton C. 6 notron và 5 proton D. 5 notron và 12 proton

Bài 2: Hạt nhân nguyên tố chì có 82 proton, 125 notron. Hạt nhân nguyên tử này kí hiệu là
A. 125
82 Pb
82
B. 125 Pb
82
C. 207 Pb D. 207
82 Pb
Bài 3: Hạt nhân heli có khối lượng 6,626484.10-27 kg đang chuyển động với động năng 4MeV thì động lượng
của nó là
A. 4,6.10-20 kgm/s B. 9,2.10-20 kgm/s C. 4,6MeV/c2 D. 9,2MeV/c2
Bài 4: Biết khối lượng của hạt nhân là m N = 13,9992u, của proton m p=1,0073u và của notron mn=1,0087u.
Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân bằng
Bài 5: Giả sử hai hạt nhân X và Y có độ hụt khối bằng nhau và số nuclon của hạt nhân X lớn hơn số nuclon
của hạt nhân Y thì
A. hạt nhân Y bền vững hơn hạt nhân X
B. hạt nhân X bền vững hơn hạt nhân Y
C. năng lượng liên kết riêng của hai hạt nhân bằng nhau
D. năng lượng liên kết của hạt nhân X lớn hơn năng lượng liên kết của hạt nhân Y
Bài 6: Hạt α có khối lượng 4,0015u, biết số Avogadro N A=6,02.1023 mol-1, 1u=931MeV/c2. Các nuclon kết
hợp với nhau tạo thành hạt α, năng lượng tỏa ra khi tạo thành 1 mol khí heli là
A. 2,7.1012J B. 3,5.1012J C. 2,7.1010J D. 3,5.1010J
2
Bài 7: Hạt nhân đoteri 1 D có khối lượng mD=2,0136u. Biết khối lượng proton là m p=1,0073u và khối lượng
notron là mn=1,0087u. Năng lượng liên kết của hạt nhân 21 D là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 546 -

234 206
Bài 8: Năng lượng liên kết của các hạt nhân 92 U và 82P b lần lượt là 1790MeV và 1586MeV. Chỉ ra kết luận
đúng?
A. Độ hụt khối của hạt nhân u nhỏ hơn độ hụt khối của hạt nhân Pb
B. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân U lớn hơn năng lượng liên kết riêng của hạt nhân Pb
C. Năng lượng liên kết của hạt nhân U nhỏ hơn năng lượng liên kết của hạt nhân Pb
D. Hạt nhân U kém bền hơn hạt nhân Pb
Bài 1: Trong mỗi kg nước có chứa 0,15g D2O. Tính số nuclon của hạt nhân D trong 1 kg nước
A. 9,03.1021 B. 18,06.1021 C. 10,03.1021 D. 20,06.1021

Bài 2: Công suất bức xạ của Mặt Trời là P=3,9.10 26 W. Mỗi năm khối lượng của Mặt Trời bị giảm đi một
lượng là
A. 1,37.1017kg/năm B. 0,434.1020kg/năm C. 1,37.1017g/năm D. 0,434.1020g/năm
238
Bài 3: Biết số Avogadro là 6,02.1023/mol, khối lượng mol của urani U 92 là 238g/mol. Số notron trong 119
gam urani U 238

92 là
A. 8,8.1025 B. 1,2.1025 C. 4,4.1025 D. 2,2.1025

238
Bài 4: Biết NA=6,02.1023 mol-1. Trong 59,50g U 92 có số notron xấp xỉ là
A. 2,38.10 B. 2,20.1025 C. 1,19.1025 D. 9,21.1024

Bài 5: Hạt α có khối lượng 4,0013 u (với 1u=1,66055.10 -27 kg) được gia tốc trong máy xích clotron với cảm
ứng từ của từ trường có độ lớn B = 1T. Đến vòng cuối, quỹ đạo của hạt có bán kính R = 1m. Động năng của
hạt khi đó là
Bài 6: Có ba hạt mang động năng bằng nhau: hạt proton, hạt nhân doteri và hạt α, cùng đi vào một từ trường
đều, chúng đều có chuyển động tròn đều bên trong từ trường. Gọi bán kính quỹ đạo của chúng lần lượt là:
RH, RD, Rα, và xem khối lượng các hạt có khối lượng lấy bằng số khối, đơn vị là u. Giá trị của các bán kính
sắp xếp theo thứ tự giảm dần là
A. RH>RD>Rα B. Rα=RD>RH C. RD>RH=Rα D. RD>Rα>RH
4
Bài 7: Sau khi được tách ra từ hạt nhân 2H e , tổng khối lượng của 2 proton và 2 notron lớn hơn khối lượng
hạt nhân 4He một lượng là 0,0305u. Nếu 1u=931MeV/c2 năng lượng ứng với mỗi nuclon đủ để tách chúng ra
khỏi hạt nhân 4He là bao nhiêu?
A. 7,098875MeV/nuclon B. 2,745.1015J/nuclon
C. 28,3955MeV/nuclon D. 0,2745.1016MeV/nuclon
12
Bài 8: Biết mp=1,0073u; mn=1,0087u; 1u=931,5MeV/c2. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 6C là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 547 -

7
Bài 9: Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 3 L i là 5,11MeV/nuclon. Khối lượng của proton và notron lần
lượt là mp=1,0073u, mn=1,0087u, 1u=931,5MeV/c2. Khối lượng của hạt nhân 73 L i là
A. 7,0125u B. 7,0383u C. 7,0183u D. 7,0112u

12
Bài 10: Tính năng lượng liên kết của 6 C , Biết khối lượng của notron tự do là 939,6MeV/c2, của proton là
938,3MeV/c2, và của electron là 0,511MeV/c2
12
Bài 11: Tính năng lượng cần thiết để tách hạt nhân cacbon 6C thành 3 hạt α? cho mC=11,9967u, mα=4,0015u

Bài 12: Hạt nhân càng bền vững khi có
A. số nuclon càng nhỏ B. số nuclon càng lớn

C. năng lượng liên kết càng lớn D. năng lượng liên kết riêng càng lớn
56 4 235
Bài 1: Sắp xếp theo thứ tự tăng dần về tính bền vững của các hạt nhân nguyên tử 26 F e , 2H e , U . Cho khối
92
lượng của hạt nhân là mFe=55,9349u, mα=4,0026u, mU=235,0439u; mn=1,0087u,mp=1,0073u
A. 42H e , 235 56
92 U , 26 F e B. 235 56 4
92 U , 26 F e , 2 H e C. 56 4 235
26 F e , 2 H e , 92U D. 235 4 56
92 U , 2 H e , 26 F e
Bài 2: Cho: mC=12,00000u; mp=1,00728u; mn=1,00867u; 1u=1,66058.10-27 kg; 1eV=1,6.10-19 J; c=3.108 m/s.
Năng lượng tối thiểu để tách hạt nhân 126C thành các nuclon riêng biệt bằng

37
Bài 3: Hạt nhân 17 C l có khối lượng nghỉ bằng 36,956563u. Biết khối lượng của notron là 1,008670u, khối
lượng của proton là 1,007270u và 1u = 931MeV/c2. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 37
17 C l bằng

10
Bài 4: Hạt nhân 4 B e có khối lượng 10,0135u. Khối lượng của notron m n=1,0087u, khối lượng của proton
mp=1,0073u, 1u=931MeV/c2. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 104B e bằng:

16
Bài 5: Biết khối lượng của proton; notron; hạt nhân 8 O lần lượt là 1,0073u; 1,0087u; 15,9904u và 1u =
931,5MeV/c2. Năng lượng liên kết của hạt nhân 168O xấp xỉ bằng:

Bài 6: Cho ba hạt nhân X, Y và Z có số nuclon tương ứng là A X, AY, AZ với AX=2AY=0,5AZ. Biết năng lượng
liên kết của từng hạt nhân tương ứng là ΔE X, ΔEY, ΔEZ với ΔEZ<ΔEX<ΔEY. Hãy sắp xếp các hạt nhân này
theo thứ tự tính bền vững giảm dần?
A. Y, X, Z B. Y, Z, X C. X, Y, Z D. Z, X, Y
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 548 -

40 6
Bài 7: Cho khối lượng của proton; notron; 18 A r ; 3 L i lần lượt là: 1,0073u; 1,0087u; 39,9525u; 6,0145u và
1u=931,5MeV/c2. So với năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 63 L i thì năng lượng liên kết riêng của hạt
nhân 40
18 A r
A. lớn hơn một lượng là 5,20MeV B. lớn hơn một lượng là 3,42MeV
C. nhỏ hơn một lượng là 3,42MeV D. nhỏ hơn một lượng là 5,20MeV
60
Bài 8: Hạt nhân 27 C o có khối lượng là 59,940u, biết khối lượng proton: 1,0073(u), khối lượng notron là
1,0087(u), năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 60 2
27 C o là (1u=931MeV/c )
A. 10,26 (MeV) B. 12,44(MeV) C. 6,07(MeV) D. 8,44(MeV)

1 26
Bài 9: Khối lượng hạt nhân 1 H , 13 A l và khối lượng notron lần lượt là 1,007825u; 25,986982u và 1,008665u.
Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 26

13 A l là

Bài 10: Một hạt nhân có 8 proton và 9 notron. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân này bằng
7,75MeV/nuclon. Biết mp=1,0073u, mn=1,0087u, 1u=931,5MeV/c2. Khối lượng của hạt nhân đó bằng bao
nhiêu
A. 16,995u B. 16,425u C. 17,195u D. 15,995u
58 40
Bài 11: Cho khối lượng của proton, notron, 28 N i , 20C a lần lượt là 1,0073u; 1,0087u; 57,9353u; 39,9637u.
58
Cho 1u = 931,5MeV/c2. So với năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 28 N i thì năng lượng liên kết riêng của
hạt nhân 40
20 C a
A. nhỏ hơn một lượng là 0,216 MeV B. lớn hơn một lượng là 0,217 MeV
C. nhỏ hơn một lượng là 0,534 MeV D. lớn hơn một lượng là 0,534 MeV
Bài 12: Cho biết mα=4,0015u; mC=12,000u; mO=15,999u; mp=1,00727; mn=1,008667u. Thứ tự tăng dần về
độ bền vững của các hạt nhân 42H e , 126C , 168O
A. 42H e , 126C , 168O B. 126C , 42 H e , 168O C. 126C , 168O , 42H e D. 42H e , 168O , 126C

Bài 1:
0 , 15
▪Số hạt D2O có trong 1 kg nước là: N = = 4,515.1021hạt
4+ 16
▪Số hạt D có trong D2O là ND = 2×515.1021 = 9,03.1021 hạt
▪Số nuclon có trong 1kg nước là: Nnuclon = 2×9,03.1021 = 18,06.1021
Bài 2:
▪Năng lượng mà Mặt Trời bức xạ trong 1 năm là
E = P.t = 3,9.1026×365.86400 = 1,23.1034 J

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 549 -
34
E 1 , 23.10
▪Mà: E = mc2→m = 2
= 8 = 1,37.1017 kg
c 3.1 0
Bài 3:
238
▪ 92 U → A = 238, Z = 92 → N = A - Z = 146 notron
119
▪Số hạt 238U có trong 119(g) là NU238 = .6,02.1023 = 3,01.1023
238
▪Số notron có trong 119(g) 238U là Nnotron = 146.NU238 = 4,4.1025 hạt
Bài 4:
▪Tương tự bài 5
59 ,5
▪NU238= .6,02.1023=1,505.1023
238
▪ N notron =146. N U =¿ 2,2.1025

238
Bài 5:
▪Ta có: FLo-ren-xo = Fhuongtam
v
2
|e|. B . R
▪|e|vB=m → v= =¿ 2,4.107 m/s
R m
1
→ Wđ = mv2 = 1,93.10-12 J = 12,05 MeV
2
Bài 6:
▪KP = KD = Kα
▪Ta có: p p=2m p K p → p p=m p v p =√ 2m p K p ⇒ R p=

2 pp
=
√ 2.l . K p =√2 . √ K
|q|. B l. B B
pD √ 2.2. K =2. √ K
▪Tương tự RD = =
qD . B l.B B
PP √ 2.4 . K =√ 2. K
▪Và Rα = =
qD . B 2. B B
Bài 7:
▪Ta có: Δm = 0,0305u

4
⇒ Năng lượng liên kết của hạt 2H e : Elk = Δm.c2 = 28,3955 MeV
Elk
⇒ Năng lượng liên kết là: Elkr = = 7,098875 MeV/nuclon
A
Bài 8:
▪Năng lượng liên kết: Elk =( 6. ( m p+ mn) −mC ) . c =¿ 89,424MeV

2
12
6
E lk
▪Năng lượng liên kết riêng: Elkr = =¿ 7,452MeV
12
Bài 9:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 550 -
▪Elk = 5,11.7 = 35,77MeV = (4mn+3mp-mLi).931,5 ⇒ mLi = 7,0138u
Bài 10:
▪Ta có Elk =( 6 mn+ 6 m p−m C ) . c =¿ 89,4MeV

2
12
6
Bài 11:
12
▪Ta có phương trình phản ứng: ε + 6C → 3 α
▪Năng lượng cần thiết để tách hạt nhân: ε =E=( mC −3. mα ) . c =¿ -7,2657MeV
2
12
Bài 12:
Hạt nhân càng bền vững khi năng lượng liên kết riêng càng lớn
Bài 1:
56 2
▪ Năng lượng liên kết của 26 F e : E lk =( 26. m p +30. m n−mFe ) C =¿ 480,561MeV
→Năng lượng liên kết nên Elkr =¿ 8,58MeV

2
▪ Năng lượng liên kết của α : E lk =( 2. m p +2. m n−mα ) C =¿ 27,386MeV
Elk
⇒ Năng lượng liên kết riêng của α : E lkr= =¿ 6,85MeV
4
235
▪Năng lượng liên kết của 92 U : Elk = (143mn + 92mp - mhn).c2 = 1743,58MeV
235
▪Năng lượng liên kết riêng của 92 U : Elkr = 7,41MeV
Bài 2:
Elk = 6(mp+mn) - mC).931,5 = 89,42(MeV)

Bài 3:
37
17 C l có Z=17, N=20
37
⇒ Năng lượng liên kết của 17C l: Elk = (17.mp+20.mn-mCl )931,5= 318,14MeV
37 Elk
▪Năng lượng liên kết riêng của 17C l là: Elkr = = 8,598MeV
A
Bài 4:
10
▪Ta có hạt nhân: 4B e ⇒ Z = 4; N = 6
10
▪Năng lượng liên kết của 4B e : Elk = (4.mp+6.mn-mBe).931,5 = 63,2488MeV
10 Elk
▪Năng lượng liên kết riêng của 4B e : Elkr = =¿ 6,3248MeV
A
Bài 5:
16
▪Hạt nhân: 8O → Z = 8, N = 8
16
⇒ Năng lượng liên kết của 8O : Elk = (8mp+8mn-mhn).931,5= 128,17MeV
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 551 -

Bài 6:
1 1
▪Đặt AZ = 1 ⇒ AZ = ; AY =
2 4
Δ EZ Δ EX Δ EY
Δ E rZ = ; Δ ErX = =2 Δ E X ; Δ ErY = =4 Δ EY
⇒ Năng lượng liên kết riêng: 1 1 1
2 4
⇒ ΔErZ < ΔErX < ΔErY
Bài 7:
40
▪Ta có năng lượng liên kết của 18 A r : Elk = (18mp+22mp-mAr).931,5 = 344,394MeV
⇒Năng lượng liên kết riêng của 40

18 A r : Elkr = 8,62MeV
6
▪năng lượng liên kết của 3 L i: Elk = (3mp+3mp-mLi).931,5 = 31,21MeV
Elk
⇒Năng lượng liên kết riêng của 63 L i: Elkr = = 5,20MeV
A
⇒ Elkr(Ar) - Elkr(Li) = 3,42MeV
Bài 8:
60
▪Năng lượng liên kết của 27C o : Elk = (27mp+33mn-mCo).931,5 = 506,92MeV
Elk
⇒ Năng lượng liên kết riêng của 60
27 C o : Elkr = = 8,44MeV
A
Bài 9:
26
▪Năng lượng liên kết của 13 A l: Elk = (13mp+13mn-mAl).931,5 = 205,88MeV
Elk
⇒ Năng lượng liên kết riêng của 26
13 A l: Elkr = = 7,9MeV
A
Bài 10:
▪Ta có số khối: A = Z + N = 17
▪Năng lượng liên kết: Elk = Elkr.A = 131,75MeV
▪Mà: Elk = (8mp+9mn-mo).931,5 = 131,75MeV
⇒ mO=16,995u
Bài 11:
58
▪Năng lượng liên kết của 28 N i : Elk = (28mp+30mn-mNi).931,5 = 493,97MeV
58
▪Năng lượng liên kết riêng của 28 N i ⇒ Elkr(Ni) = 8,513MeV
40
▪Năng lượng liên kết của 20 C a: Elk = (20mp+20mn-mCa).931,5 = 331,89MeV
40
▪Năng lượng liên kết riêng của 20C a ⇒ Elkr(Ca) = 8,297MeV
⇒ ΔE = 8,513 - 8,297 = 0,216 MeV

Bài 12:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 552 -

4
▪Năng lượng liên kết và năng lượng liên kết riêng 2H e :
Elk(He) = (2mp+2mn-mα).931,5=28,41MeV→ Elk(He) = 7,1MeV

12
▪Năng lượng liên kết và năng lượng liên kết riêng 6C :
Elk(C) =(6mp+6mn-mC).931,5=89,424MeV→Elk(C) = 7,452MeV

16
▪Năng lượng liên kết và năng lượng liên kết riêng 8O :
Elk(O) = (8mp+8mn-mO).931,5=120,16MeV→Elk(O) = 7,51MeV

▪Năng lượng liên kết riêng càng lớn thì hạt nhân càng bền vững
CHỦ ĐỀ 29: HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ

1. Các công thức cơ bản:
t
▪Đặt k = , ta có: m = mo.2-k = mo.e-λt; N = No.2-k = No.e-λt
T
▪ Số hạt nguyên tử bị phân rã bằng số hạt nhân con được tạo thành và bằng số hạt được tạo thành:
∆N = N0 – N = N0 1 – e-λt
▪Khối lượng chất bị phóng xạ sau thời gian t: Δm = mo-mt = mo (1-e-λt)
N m
▪Phần trăm chất phóng xạ còn lại: = = 2-k = e-λt
N o mo
ΔN Δm
▪Phần trăm chất phóng xạ bị phân rã: = = 1-2-k = 1-e-λt
N o mo
N con
▪Tỉ lệ số nguyên tử của hạt nhân con và hạt nhân mẹ tại thời điểm t: = 2k-1
N me
Chú ý: Nếu t << T ⇒ eλt << 1, ta có: ΔN = N0(1-e-λt) ≈ N0 λt = H0t

Các trường hợp đặc biệt, học sinh cần nhớ để giải nhanh các Câu hỏi trắc nghiệm:
Thời gian t T 2T 3T 4T 5T 6T
N m 1 1 1 1 1 1
Còn lại: hay
N0 m0 2 2
2
2
3
2
4
2
5
2
6
( N 0−N ) 1 3 7 15 31 63
Đã rã: 2 4 8 16 32 64
N0
Tỉ lệ % đã rã 50% 75% 87,5% 93,75% 96,875% 98,4375%
Tỉ lệ (tỉ số) hạt đã rã và còn lại 1 3 7 15 31 63
Tỉ lệ (tỉ số) hạt còn lại và đã bị phân rã 1 1 1 1 1 1

3 7 15 31 63
2. Tính khối lượng hạt nhân con tạo thành và thể tích khí hêli sinh ra (phóng xạ α ):
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 553 -

∆ m . A con Δm
mcon = mtao thanh = ; Vα = . 22,4
A me A me
3. Tính thời gian và tính tuổi:

a) Tính thời gian khi cho biết N0 hoặc m0 hoặc các dữ kiện khác mà ta tìm được N hoặc m
t = T. log 2 ( ) No
N
m
=T log 2 o
m ( )
⇒ Công thức trên còn dùng để tính tuổi thực vật nhờ định vị C14: lúc đó ta xem N0 là số nguyên tử có
trong mẫu sống, N là số nguyên tử trong mẫu cổ.
Nc mc
b) Tính thời gian khi cho biết tỉ số hoặc
Nm mm
t = T. log 2 1+( N con

N me )
=T . log 2 1+
(
mcon . Ame
mme . A con )
→ Công thức trên còn dùng để tính tuổi khoáng vật: đá, quặng Poloni,…
4. Tính chu kì bằng máy đếm xung:
Một mẫu phóng xạ AZ X ban đầu trong t1 phút có ΔN1 hạt nhân bị phân rã, sau đó t phút (kể từ lúc t=0)
trong t 2 phút có ΔN2 hạt nhân bị phân rã. Ta có chu kì bán rã chất phóng xạ:
t
T=
log 2
(
Δ N 1 t2
.
Δ N 2 t1 )
t
Nếu t2 = t1 thì: T =
log 2
Δ N1
Δ N2 ( )
5. Bài toán hai chất phóng xạ với chu kì bán rã khác nhau hoặc các bài toán khác:
▪Viết biểu thức số hạt hoặc khối lượng còn lại của các chất phóng xạ
▪Thiết lập tỉ số của số hạt hoặc khối lượng các chất phóng xạ
6. Các loại tia phóng xạ:

Phóng xạ Bêta: có 2 loại là
Phóng xạ Alpha (α) Phóng xạ Gamma (γ)
β- và β+
Là dòng hạt nhân Hêli 42He β-: là dòng êlectron ( −1e ) Là sóng điện từ có λ rất ngắn
0
Bản chất (λ≤10-11m), cũng là dòng

β+: là dòng êlectron ( +1 e )
0
phôtôn có năng lượng cao.

A A −4 4 −¿¿
Phương Z X →Z−2 Y +¿ 2 He¿ β : ZA X →ZA+1 Y + −10e Sau phóng xạ α hoặc β xảy ra
trình A A−4 quá trình chuyển từ trạng thái
Rút gọn: Z X α Z−2 Y Ví dụ: 14 14 0
6 C →7 N + −1e
→
kích thích về trạng thái cơ
+¿¿
β : ZA X →Z−1
A 0
Y + +1e
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 554 -

Vd: 226 222 4

88 Ra →86 Rn+¿2 He ¿ Ví dụ: 12 12 0
7 →6 C + ¿1 e ¿
bản → phát ra phôtôn.
Rút gọn
226 222
88 Ra α 86 Rn
→
7 m 8 m v=c=3.108m/(s.)
Tốc độ v ≈ 2.1 0 v ≈ c=3.1 0
s. s.
Khả năng
Mạnh Mạnh nhưng yếu hơn tia α Yếu hơn tia α và β
Ion hóa
+ Smax trong không khí; + Smax vài m trong không khí. + Đâm xuyên mạnh hơn tia α
Khả năng
+ Xuyên qua vài μm trong + Xuyên qua kim loại dày vài và β .
đâm
vật rắn. mm. + Có thể xuyên qua vài m bê-
xuyên
tông hoặc vài cm chì.
Trong
điện Lệch Lệch nhiều hơn tia alpha Không bị lệch
trường
Trong chuỗi phóng xạ α Còn có sự tồn tại của hai loại Không làm thay đổi hạt nhân.
thường kèm theo phóng xạ hạt ZA X →Z−1
A 0 0
Y + +1e +¿ 0 v ¿
β nhưng không tồn tại nơtrinô.
Chú ý
đồng thời hai loại β . A A 0 0
Z X →Z +1 Y + −1e +¿0 v ¿
phản nơtrinô

Ví dụ 1: Chất phóng xạ 210Po, ban đầu có 2,1g. Xác định số hạt nhân ban đầu?
A. 6,02.1023 hạt B. 3,01.1023 hạt C. 6,02.1022 hạt D. 6,02.1021 hạt

Giải
m 2 ,1
Áp dụng: N = .NA = .6,02.1023 = 6,02.1021
M 210
Ví dụ 2: 210Po có chu kì bán rã là 138 ngày, ban đầu có 1020 hạt. Hỏi sau 414 ngày còn lại bao nhiêu hạt?
A. 3,33.1020 hạt B. 1,25.1020 hạt C. 1,25.1019 hạt D. 1,25.1018 hạt

Giải
N0 10
20
Ta có: N = 2k = 414 = 1,25.1018

138
2
Ví dụ 3: 210Po có chu kì bán rã 138 ngày, ban đầu có 20g. Hỏi sau 100 ngày còn lại bao nhiêu hạt?
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 555 -

A. 10g B. 12,1g C. 11,2g D. 5g
Giải
m0 20
Ta có: m = 2k = 100 = 12,1(g)
2 138
Ví dụ 4: Một chất phóng xạ có chu kì bán rã là 200 ngày. Ban đầu có 100g hỏi sau bao lâu chất phóng xạ trên
còn lại 20g?
A. 464,4 ngày B. 400 ngày C. 235 ngày D. 138 ngày
Giải
m0
Ta có: t = T.log m = 464,4 ngày
2
Ví dụ 5: Một chất phóng xạ có chu kì bán rã là 200 ngày, tại thời điểm t lượng chất còn lại là 20%. Hỏi sau
bao lâu lượng chất còn lại 5%?
A. 200 ngày B. 40 ngày C. 400 ngày D. 600 ngày
Giải
Ban đầu còn lại 20%, đến khi còn lại 5% tức là giảm 4 lần ⇒ Sau 2 chu kì bán rã. t=2T=2.200=400 ngày.
Ví dụ 6: 238U phân rã thành 206Pb với chu kì bán rã 4,47.109 năm. Một khối đá được phát hiện chứa
46,97mg 238U và 2,315mg 206Pb. Giả sử khối đá khi mới hình thành không chứa nguyên tố chì và tất cả
lượng chì có mặt trong đó đều là sản phẩm phân rã của 238U. Tuổi của khối đá đó hiện nay là bao nhiêu?
A. ≈2,6.109 năm B. ≈2,5.106 năm C. ≈3,57.108 năm D. ≈3,4.107 năm
Giải
▪Gọi m0 là số hạt ban đầu của Uranni.
m0
▪Gọi N là số hạt còn lại tại thời điểm nghiên cứu mU = k
2
1
∆mU = m0 – m = m0(1− k
)
2
Δm
⇒ ΔnU = = nPb tạo thành
MU
▪mPb = nPb.MPb = Δm
M Pb=
( 21 ) . M
m0 1− k Pb
=
m0 ( 2k −1 ) . M Pb
k
MU MU 2 . MU
m0
k
mU 2 MU
⇒ = = k
mPb m0 ( 2 −1 ) . M Pb ( 2 −1 ) . M Pb
k
k
2 . MU
M U . mPb M U . mPb
⇒ (2k - 1) = ⇒ 2k = 1 + = 1,056943
mU . M Pb mU . M Pb
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 556 -
⇒ k = log21,056943 = 0,0798975
⇒ t = 3,57.108 năm
Ví dụ 7: Một chất phóng xạ có chu kì bán rã là 200 ngày, tại thời điểm t lượng chất còn lại là 20%. Hỏi sau
bao lâu lượng chất còn lại 5%?
Giải
Ban đầu còn lại 20%, đến khi còn lại 5% tức là giảm 4 lần ⇒ Sau 2 chu kì bán rã.
Ví dụ 8: 238U phân rã thành 206Pb với chu kì bán rã 4,47.10 9 năm. Một khối đá được phát hiện chứa
46,97mg 238U và 2,315mg 206Pb. Giả sử khối đá khi mới hình thành không chứa nguyên tố chì và tất cả
lượng chì có mặt trong đó đều là sản phẩm phân rã của 238U. Tuổi của khối đá đó hiện nay là bao nhiêu?
A. ≈2,6.109 năm B. ≈2,5.106 năm C. ≈3,57.108 năm D. ≈3,4.107 năm
Giải
Gọi m0 là số hạt ban đầu của Uranni.
▪Gọi N là số hạt còn lại tại thời điểm nghiên cứu
m0
mU = k
2
▪ΔmU = m0 – m = m0 1− ( ) 1
2
k
Δm
⇒ ΔnU = = nPb tạo thành
MU
▪mPb = nPb.MPb =
Δm
MU
MPb = 2
1
m0 1− k . M Pb
=
( )
m0 ( 2k −1 ) . M Pb
k
MU 2 .MU
m0
k
mU 2 MU
⇒m = = k
Pb m0 ( 2 −1 ) . M Pb ( 2 −1 ) . M Pb
k
k
2 .MU
M U . mPb M U . mPb
⇒ 2k – 1 = ⇒ 2k = 1 +
mU . M Pb mU . M Pb
⇒ t = Tlog 2 ( M U .m Pb
mU . M Pb )
⇒ Thay số vào ta tính ra được 3,57.108 năm
III. BÀI TẬP
Bài 1: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về hiện tượng phóng xạ?
A. Trong phóng xạ α, hạt nhân con có số nơtron nhỏ hơn số nơtron của hạt nhân mẹ.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 557 -

-
B. Trong phóng xạ β , hạt nhân mẹ và hạt nhân con có số khối bằng nhau, số prôtôn khác nhau.
C. Trong phóng xạ β, có sự bảo toàn điện tích nên số prôtôn được bảo toàn.
D. Trong phóng xạ β+, hạt nhân mẹ và hạt nhân con có số khối bằng nhau, số nơtron khác nhau.
Bài 2: Tính chất nào sau đây không phải là tính chất chung của các tia α, β, γ?
A. Có khả năng iôn hóa không khí B. Bị lệch trong điện trường hoặc từ trường
C. Có tác dụng làm đen kính ảnh D. Có mang năng lượng
A. Tia β- gồm các êlectron nên không thể phóng ra từ hạt nhân vì hạt nhân tích điện dương
B. Tia β gồm các hạt cùng khối lượng với êlectron và mang điện tích dương +e
C. Tia α gồm các hạt nhân của nguyên tử hêli
D. Tia α lệch trong điện trường ít hơn tia β
Bài 4: Có thể tăng hằng số phóng xạ λ của đồng vị phóng xạ bằng cách:
A. Đặt nguồn phóng xạ đó vào trong từ trường mạnh

B. Đặt nguồn phóng xạ đó vào trong điện trường mạnh
C. Đốt nóng nguồn phóng xạ đó
D. Hiện nay chưa có cách nào để thay đổi hằng số phóng xạ
Bài 5: Thực chất của phóng xạ gamma là:
A. Hạt nhân bị kích thích bức xạ phôtôn

B. Dịch chuyển giữa các mức năng lượng ở trạng thái dừng trong nguyên tử.
C. Do tương tác giữa êlectron và hạt nhân làm phát ra bức xạ hăm
D. Do êlectron trong nguyên tử dao động bức xạ ra dưới dạng sóng điện từ
Bài 6: Một hạt nhân nguyên tử phóng xạ lần lượt một tia α, rồi một tia β - thì hạt nhân nguyên tử sẽ biến đổi
thế nào?
A. số khối giảm 4, số prôtôn giảm 2 B. số khối giảm 4, số prôtôn giảm 1
C. số khối tăng 4, số prôtôn giảm 1 D. số khối giảm 3, số prôtôn tăng 1
Bài 7: Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Tia α lệch về bản âm của tụ điện.

B. Tia α là hạt nhân nguyên tử Heli.
C. Tia β- phát ra từ lớp vỏ nguyên tử vì nó là êlectron.
D. Tia γ là sóng điện từ.
Bài 8: Chọn câu sai?
A. Sau khoảng thời gian bằng hai lần chu kì bán rã, chất phóng xạ còn lại một phần tư khối lượng ban đầu
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 558 -

B. Sau khoảng thời gian bằng ba lần chu kì bán rã, chất phóng xạ còn lại một phần chín khối lượng chất
ban đầu.
C. Sau khoảng thời gian bằng ba lần chu kì bán rã, chất phóng xạ còn lại một phần tám khối lượng chất
ban đầu.
D. Sau khoảng thời gian bằng hai lần chu kì bán rã, chất phóng xạ bị phân rã ba phần tư khối lượng chất
ban đầu.
Bài 9: Các tia sau đây tia nào xuyên qua được tấm chì dày cỡ cm?
A. Tia tử ngoại và tia hồng ngoại B. Tia X và tia gamma

C. Tia gamma D. Tia X và tia tử ngoại
Bài 10: Biến đổi của prôtôn thành nơtron xảy ra trong lòng hạt nhân của sự phóng xạ nào dưới đây?
A. β+ B. β- C. γ D. α
Bài 11: Ai là người đầu tiên thực hiện phản ứng hạt nhân nhân tạo?
A. Becqueren B. Marie Curie C. Rutherford D. Piere Curie

Bài 12: Tia phóng xạ không bị lệch trong điện trường là:
A. tia α B. Tia β- C. Tia γ D. Tia β+

23 23
Bài 13: Hạt nhân phân 11 Na rã β- tạo thành hạt nhân X. Biết chu kì bán rã của 11 Na là 15 giờ. Thời gian để tỉ
số giữa số hạt nhân X và số hạt nhân Na bằng 0,5 là:
A. 23,8 h B. 7,5 h C. 15 h D. 8,8 h
210 206 210
Bài 14: Pôlôni 84 Po là chất phóng xạ α tạo thành hạt nhân 82 Po . Chu kì bán rã của 84 Po là 140 ngày. Sau
thời gian t = 420 ngày (kể từ thời điểm bắt đầu khảo sát) người ta thu được 10,3g chì. Tính khối lượng Po tại
t = 0?
A. 13 g B. 12 g C. 14 g D. Một kết quả khác
Bài 15: Giả sử sau 3 giờ phóng xạ (kể từ thời điểm ban đầu) số hạt nhân của một đồng vị phóng xạ còn lại
bằng 25% số hạt nhân ban đầu. Chu kì bán rã của đồng vị phóng xạ đó bằng:
A. 2 giờ B. 1,5 giờ C. 0,5 giờ D. 1 giờ
9 4
Bài 16: Cho phản ứng hạt nhân: hf +¿ 4 Be → 22 He+ n ¿. Lúc đầu có 27g beri. Thể tích khí hêli tạo thành ở
điều kiện tiêu chuẩn sau hai chu kì bán rã là:

A. 50,4 lít B. 134,4 lít C. 100,8 lít D. 67,2 lít
Bài 17: Pôlôni (A=210, Z= 84) phóng xạ α tạo thành chất Pb. Sau 4 chu kì phân rã tỉ số giữa khối lượng
Pôlôni và khối lượng Pb là:
A. 0,0625 B. 0,068 C. 0,01 D. 0,0098
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 559 -

210
Bài 18: Ban đầu có một mẫu 84 Po nguyên chất, sau một thời gian nó phóng xạ α và chuyển thành hạt nhân
chì 206
82 Pb bền với chu kì bán rã 138 ngày. Xác định tuổi của mẫu chất trên biết rằng thời điểm khảo sát thì tỉ
số giữa khối lượng của Pb và Po có trong mẫu là 0,4?

210 206
Bài 19: Hạt nhân 84 Po là chất phóng xạ α và biến đổi thành hạt nhân 82 Pb . Tại thời điểm t, tỉ lệ giữa số hạt
Pb và số hạt Po trong mẫu là 5. Khi đó, tỉ lệ giữa khối lượng Pb và khối lượng Po trong mẫu là:
A. 5,097 B. 0,204 C. 4,905 D. 0,196
210 206
Bài 20: Chất phóng xạ 84 Po phóng xạ α rồi trở thành 82 Pb . Dùng một mẫu Po ban đầu có 1g, sau 365 ngày
đêm mẫu phóng xạ trên tạo ra lượng khí hêli có thể tích là V = 89,5cm 3 ở điều kiện tiêu chuẩn. Chu kì bán rã
của Po là:
A. 138,5 ngày đêm B. 58,7 ngày đêm C. 1444 ngày đêm D. 138 ngày đêm
238 206
Bài 21: Quá trình biến đổi từ 92 U thành 82 Pb chỉ xảy ra phóng xạ α và β-. Số lần phóng xạ α và β- lần lượt
là:
A. 8 và 10 B. 8 và 6 C. 10 và 6 D. 6 và 8
3
Bài 22: Một chất phóng xạ sau 40 ngày giảm đi số hạt nhân ban đầu. Chu kì bán rã của chất này là:
4
Bài 23: Giả sử sau một giờ phóng xạ (kể từ thời điểm ban đầu), số hạt nhân của một đồng vị phóng xạ còn lại
bằng 25% số hạt nhân ban đầu. Chu kì bán rã của đồng vị phóng xạ đó bằng:
A. 2 giờ B. 1 giờ C. 1,5 giờ D. 0,5 giờ.
60
Bài 24: Đồng vị 27 Co là chất phóng xạ β- với chu kì bán rã T = 5,33 năm, ban đầu một lượng Co có khối
lượng m0. Sau một năm, lượng Co này sẽ bị phân rã:
A. 27,8% B. 30,2% C. 12,2% D. 42,7%
24
Bài 25: 11 Na là chất phóng xạ có chu kì bán rã 15 h. Sau khi chịu phóng xạ β- thì biến thành chất X. Lúc đầu
có một khối 24 24
11 Na nguyên chất. Thời gian để tỉ số khối lượng chất X và 11 Na bằng 0,75 là:
A. 22,1 h B. 8,6 h C. 10,1 h D. 12,1 h

Bài 26: Thời gian để số hạt nhân của một chất phóng xạ giảm đi e lần là 199,1 ngày. Chu kì bán rã của chất
phóng xạ này là:
A. 199,1 ngày B. 138 ngày C. 99,55 ngày D. 40 ngày
Bài 27: Giả sử sau 18 giờ phóng xạ (kể từ thời điểm ban đầu) số hạt nhân của một đồng vị phóng xạ còn lại
bằng 12,5% số hạt nhân ban đầu. Chu kì bán rã của đồng vị phóng xạ đó bằng.
A. 8 giờ B. 2 giờ. C. 3 giờ. D. 6 giờ.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 560 -

55 56
Bài 28: Cho chùm nơtron bắn phá đồng vị bền 25 Mn ta thu được đồng vị phóng xạ 25 Mn. Đồng vị phóng xạ
56 55
25 Mn có chu kì bán rã T=2,5h và phát xạ tia β-. Sau quá trình bắn phá 25 Mn bằng nơtron kết thúc người ta
thấy trong mẫu trên tỉ số giữa số nguyên tử 55 55 -10
25 Mn và số lượng nguyên tố 25 Mn =10 . Sau 10 giờ tiếp đó thì tỉ
số giữa nguyên tử của hai loại hạt trên là:

A. 1,25.10-11 B. 3,125.10-12 C. 6,25.10-12 D. 2,5.10-11
210 206 210
Bài 29: Chất phóng xạ pôlôni 84 Po phát ra tia α và biến đổi thành chì 82 Pb . Cho chu kì bán rã của 84 Po là
138 ngày. Ban đầu (t = 0) có một mẫu pôlôni nguyên chất. Tại thời điểm t 1, tỉ số giữa số hạt nhân pôlôni và
1
số hạt nhân chì trong mẫu là . Tại thời điểm t2 = t1 + 276 ngày, tỉ số giữa số hạt nhân pôlôni và số hạt nhân
7
chì trong mẫu là:
1 1 1 1
A. B. C. D.
15 9 31 32
Bài 30: Chất phóng xạ X có chu kì bán rã T 1, chất phóng xạ Y có chu kì bán rã T 2. Biết T2 = 2T1. Trong cùng
1
1 khoảng thời gian, nếu chất phóng xạ Y có số hạt nhân còn lại bằng số hạt nhân ban đầu thì số hạt nhân X
4
bị phân rã bằng:
7 1
A. số hạt nhân X ban đầu B. số hạt nhân X ban đầu
8 16
15 1
C. số hạt nhân X ban đầu D. số hạt nhân X ban đầu
16 8
206 238
Bài 31: Trong một mẫu quặng urani, người ta tìm thấy có lẫn chì 82 Pb cùng với 92U với tỉ lệ cứ 10 nguyên
tử Urani thì có hai nguyên tử chì. Tính tuổi của quặng. Cho rằng lúc hình thành quặng không có chì và chì
trong quặng chỉ do urani phân rã thành; chu kì bán rã của urani là 4,5.109 năm.
A. 6,84.108 năm B. 6,19.108 năm C. 1,18.109 năm D. 1,45.109 năm
Bài 32: Hiện nay trong quặng urani có lẫn U 238 và U235 theo tỉ lệ số nguyên tử là 140:1. Giả thiết từ thời điểm
hình thành Trái Đất tỉ lệ là 1:1. Biết chu kì bán rã của U 238 và U235 lần lượt là T1 = 4,5.109 năm, T2=7,13.108
năm. Tuổi của Trái Đất hiện nay là:
A. 6.109 năm B. 5.109 năm C. 7.109 năm D. 5,5.109 năm
210 206 206
Bài 33: Pôlôni 84 Po là chất phóng xạ α tạo thành hạt nhân 82 Pb . Chu kì bán rã của 82 Pb là 140 ngày. Thời
điểm t để tỉ lệ giữa khối lượng Pb và Po là 0,8 bằng:
A. 120,25 ngày B. 120,45 ngày C. 120,15 ngày D. 120,75 ngày
Bài 34: Ban đầu có một mẫu chất phóng xạ nguyên chất X với chu kì bán rã T. Cứ một hạt nhân X sau khi
phóng xạ tạo thành một hạt nhân Y. Nếu hiện nay trong mẫu chất đó tỉ lệ số nguyên tử của chất Y và chất X
là k thì tuổi của mẫu chất là:
ln 2 ln (1+ k ) ln (1+ k ) ln ( 1+ k 2 )
A. t = T. B. t = T. C. t = 2T. D. t = T.
ln (1+ k ) ln 2 ln 2 ln 2
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 561 -
1
Bài 35: Một chất phóng xạ có chu kì bán rã là 360 giờ. Khi lấy ra sử dụng thì khối lượng chỉ còn khối
32
lượng lúc mới nhận về. Thời gian từ lúc mới nhận về đến lúc sử dụng:
Bài 36: Một chất phóng xạ có hằng số phóng xạ bằng 1,44.10 -3 (1/giờ). Sau thời gian bao lâu thì 75% số hạt
nhân ban đầu bị phân rã hết?
A. 36 ngày B. 37,4 ngày C. 39,2 ngày D. 40,1 ngày
CHỦ ĐỀ 30 PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
1. Hệ thức giữa động lượng và động năng của vật:
2
p
p2 = 2m.K hay K =
2.m
2. Xét phản ứng:
A1 A2 A3 A4 A2
Z1 X 1+ Z X 2= Z X 3 + Z X 4 . Giả thiết hạt
2 3 4 Z2 X 2 đứng yên. Ta có:
a) Năng lượng tỏa ra hoặc thu vào của phản ứng hạt nhân:
∆E = m1 + m2 – m3 + m4c2 = Δm3 + Δm4 - Δm1 + Δm2c2 = ΔE3 + ΔE3 - ΔE1 + ΔE2 = A3ε3 + A4ε4 - A1ε2 + A2ε2
= (K3 + K4) - (K1 + K2)
+ Nếu ΔE > 0: phản ứng tỏa năng lượng.
+ Nếu ΔE < 0: phản ứng thu năng lượng.
b) Bài toán vận dụng các định luật bảo toàn:
* Tổng quát: dùng để tính góc giữa phương chuyển động của các hạt
P3
▪ ∆E = (K3 + K4) – K1
α1 α
▪ P24 =P21 + P23 - 2P1P3cosα1 α2 P1
▪ P21=P23 + P24 - 2P3P4cosα P4
* TH1: Hai hạt bay theo phương vuông góc

P1
▪ ∆E = (K3 + K4) – K1 P3
P4
▪ P21=P23 + P24 ⇔ m1K1 = m3K3 + m4K4
* TH2: Hai hạt sinh ra có cùng véctơ vận tốc

▪ ∆E = (K3 + K4) – K1
K 3 m3
▪ =
K 4 m4 P3
▪ m1v1 = m3v3 + m4v4
α1 α
* TH3: Hai hạt sinh ra giống nhau, có cùng động năng α2 P1
▪ ∆E = 2K3 – K1 = 2K4 – K1
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 562 -
P4
α α
▪ P1 = 2P3cos = 2P4cos
2 2
* TH4: Phóng xạ (hạt mẹ đứng yên, vỡ thành 2 hạt con)
▪ ∆E = K3 + K4
K 3 v 3 m4
▪ = =
K 4 v 4 m3
Chú ý:
Khi tính vận tốc của các hạt thì:
- Động năng của các hạt phải đổi ra đơn vị J (Jun) (1MeV=1,6.10-13 J)
- Khối lượng các hạt phải đổi ra kg (1u=1,66055.10-27 kg)
2. Năng lượng phân hạch - nhiệt hạch
* So sánh phân hạch và nhiệt hạch
Phân hạch Nhiệt hạch
Định Là phản ứng trong đó một hạt nhân nặng Là phản ứng trong đó 2 hay nhiều hạt nhân nhẹ
nghĩa vỡ thành hai hạt nhân nhẹ hơn (số khối tổng hợp lại thành một hạt nhân nặng hơn và
trung bình) và vài nơtron vài nơtron.
Đặc điểm Là phản ứng tỏa năng lượng. Là phản ứng tỏa năng lượng.
Điều kiện k≥1 - Nhiệt độ cao khoảng 100 triệu độ.

+ k = 1: kiểm soát được. - Mật độ hạt nhân trong plasma phải đủ lớn.
+ k > 1: không kiểm soát được, gây bùng - Thời gian duy trì trạng thái plasma ở nhiệt độ
nổ (bom hạt nhân). cao 100 triệu độ phải đủ lớn.
Ưu và
Gây ô nhiễm môi trường (phóng xạ) Không gây ô nhiễm môi trường.
nhược
 Một số dạng bài tập:

- Cho khối lượng của các hạt nhân trước và sau phản ứng: M0 và M. Tìm năng lượng toả ra khi xảy 1 phản
ứng: ΔE = (M0 - M).c2 MeV.
m
- Suy ra năng lượng toả ra trong m gam phân hạch (hay nhiệt hạch): E = Q.N = Q. . N (MeV)
A
Pci
- Hiệu suất nhà máy: H = (%)
P tp
- Tổng năng lượng tiêu thụ trong thời gian t: A = Ptp.t
A Ptp .t
- Số phân hạch: ΔN = =
ΔE ΔE
- Nhiệt lượng toả ra: Q = m.q; với q là năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 563 -

- Gọi P là công suất phát xạ của Mặt Trời thì mỗi ngày đêm khối lượng Mặt Trời giảm đi một lượng bằng
ΔE P . t
Δm = 2
= 2
c c
 Một số dạng toán nâng cao:
−t
* Tính độ phóng xạ H: H = -λ.N = Ho.e-λt = H. 2 T
→ Đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh hay yếu của chất phóng xạ.
Đơn vị: 1Bq (Becoren) = 1 phân rã/s. Hoặc: 1Ci(curi) = 3,7.1010 Bq.
Ho
* Thể tích của dung dịch chứa chất phóng xạ: Vo = t
.V; Với V là thể tích dung dịch chứa H.
T
2 .H
27
Ví dụ 1: Cho hạt α bắn phá vào hạt nhân nhôm (13 Al ) đang đứng yên, sau phản ứng sinh ra hạt nơtron và hạt
nhân X. Biết mα=4.0015u, mAl=26,974u, mX=29,970u, mn=1,0087u, 1uc2=931MeV. Phản ứng này toả hay
thu bao nhiêu năng lượng?
A. Toả năng lượng 2,9792MeV. B. Toả năng lượng 2,9466MeV .
C. Thu năng lượng 2,9792MeV. D. Thu năng lượng 2,9466MeV.
Giải
Phương trình phản ứng: 42α + 27 1 30

13 Al → 0n + 15 X
Ta có: Q=(mα+mAl-mn-mX).c2=(4,0015+26,974-29,97-1,0087).931=2,9792MeV
⇒ Phản ứng tỏa 2,9792 Mev
Ví dụ 2: Phản ứng hạt nhân nhân tạo giữa hai hạt A và B tạo ra hai hạt C và D, Biết tổng động năng của các
hạt trước phản ứng là 10MeV, tổng động năng của các hạt sau phản ứng là 15Mev. Xác định năng lượng tỏa
ra trong phản ứng?
A. thu năng lượng 5 Mev B. tỏa năng lượng 15 Mev
C. tỏa năng lượng 5 MeV D. thu năng lượng 10 Mev
Giải
Theo định luật bảo toàn năng lượng ta có: (m1+m2).c2+Wđ1+Wđ2 = (m3+m4).c2+Wđ3+Wđ4
⇒ (m1+m2-m3-m4).c2 = Wđ3+Wđ4-Wđ1-Wđ2=15-10
⇒ Phản ứng tỏa ra 5 Mev
2 3 4
Ví dụ 3: Độ hụt khối khi tạo thành các hạt nhân 1 D , 1T , 2He lần lượt là ΔmD=0,0024u; ΔmT=0,0087u,
ΔmHe=0,0305u. Phản ứng hạt nhân 21 D + 31T → 42 He + 10n tỏa hay thu bao nhiêu năng lượng?
A. tỏa 18,0614eV B. thu 18,0614eV C. thu 18,0614MeV D. tỏa 18,0614MeV

Giải
Ta có phương trình phản ứng: 21 D + 31T → 42 He + 10n

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 564 -
⇒ Q=(Δmα+ΔmD-ΔmT).c =(0,0305-0,0087-0,0024).931=18,0614Mev
2
⇒ Phản ứng tỏa ra 18,0614 Mev

7
Ví dụ 4: Cho phản ứng hạt nhân: p+¿ 3 Li ¿ → 2α + 17,3MeV. Khi tạo thành được 1g hêli thì năng lượng tỏa ra
từ phản ứng trên là

A. 13,02.1023 MeV. B. 26,04.1023 MeV. C. 8,68.1023 MeV. D. 34,72.1023 MeV.
Giải
1
Số hạt α tạo thành là: N= .6,02.1023=1,505.1023
4
N
Năng lượng tỏa ra khi tạo thành 1 g hêli là: E = .17,3 = 13,02.1023 MeV
2
234 234 A
Ví dụ 5: Hạt nhân 92 U đứng yên phân rã theo phương trình 92 U α + Z X . Biết năng lượng tỏa ra trong phản
ứng trên là 14,15MeV, động năng của hạt α là (lấy xấp xỉ khối lượng các hạt nhân theo đơn vị u bằng số
khối của chúng)
Giải
Phương trình: 234 A

92 U α + Z X
- Bảo toàn năng lượng ta có: Qtỏa = WX + Wα = 14,15 (pt1)

- Bảo toàn động lượng ta có: Pα=PX ⇒ mα Wα = mX WX
⇒ 4Wα-230WX= 0 (pt2)
⇒ từ l và 2 ta có: Wα=13,91MeV
9 9
Ví dụ 6: Hạt α có động năng 5,3 (MeV) bắn vào một hạt nhân 4 Be đứng yên, gây ra phản ứng: 4 Be + α ⇒ n +
X. Hạt n chuyển động theo phương vuông góc với phương chuyển động của hạt α. Cho biết phản ứng tỏa ra
một năng lượng 5,7 (MeV). Tính động năng của hạt nhân X? Coi khối lượng xấp xỉ bằng số khối.
A. 18,3 MeV B. 0,5 MeV C. 8,3 MeV D. 2,5 MeV
Giải
Theo định luật bảo toản năng lượng ta có: Qtỏa = Wn + WX - Wα = 5,7 MeV
⇒ WX=5,7+5,3-Wn ⇒ WX+Wn = 11 (pt1)
Theo định luật bảo toàn động lượng ta có: P2X =P2α + P2n ⇒ mX W X =mα W α + mn W n
⇒ 12WX-Wn = 21,2 (pt2)

Từ 1 và 2 ⇒W=2,5MeV
III. BÀI TẬP
Bài 1: Đơn vị đo khối lượng trong vật lí hạt nhân là
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 565 -

A. kg
B. Đơn vị khối lượng nguyên tố (u)
eV MeV
C. Đơn vị 2 hoặc 2
.
c c
eV MeV
D. Kg, đơn vị 2 hoặc 2 , đơn vị khối lượng nguyên tử
c c
Bài 2: Các phản ứng hạt nhân tuân theo định luật bảo toàn:
A. số nuclôn. B. số nơtron (nơtron). C. khối lượng. D. số prôtôn.

Bài 3: Chọn phát biểu sai khi vận dụng các định luật bảo toàn vào sự phóng xạ?
A. Phóng xạ gamma thì khối lượng hạt nhân con bằng khối lượng hạt nhân mẹ
B. Phóng xạ beta cộng có sự biến đổi một prôtôn thành một nơtron kèm theo một pozitron và hạt nơtrinô
C. Phóng xạ beta trừ có sự biến đổi một nơtron thành một prôtôn kèm theo một pozitron và phản hạt
nơtrinô
D. Trong phản ứng hạt nhân thì động lượng và năng lượng toàn phần được bảo toàn
19 16
Bài 4: Cho phản ứng hạt nhân 9 F + p →8 O+ X , hạt nhân X là hạt nào sau đây?
A. α B. β- C. β+ D. n
Bài 5: Hạt nhân mẹ A có khối lượng mA đang đứng yên phân rã thành hạt nhân con B và hạt α có khối lượng
mB và mα, có vận tốc vB và vα, Kết luận đúng về hướng và trị số của vận tốc các hạt sau phản ứng là:
A. Cùng phương, cùng chiều, độ lớn tỉ lệ nghịch với khối lượng
B. Cùng phương, ngược chiều, độ lớn tỉ lệ nghịch với khối lượng
C. Cùng phương, cùng chiều, độ lớn tỉ lệ thuận với khối lượng
D. Cùng phương, ngược chiều, độ lớn tỉ lệ thuận với khối lượng
Bài 6: Lý do khiến trong phản ứng hạt nhân không có sự bảo toàn khối lượng là:
A. Do tổng khối lượng của các hạt nhân sau phản ứng lớn hơn hoặc nhỏ hơn tổng khối lượng các hạt nhân
trước phản ứng
B. Do có sự toả hoặc thu năng lượng trong phản ứng
C. Do các hạt sinh ra đều có vận tốc rất lớn nên sự bền vững của các hạt nhân con sinh ra khác hạt nhân
mẹ dẫn đến không có sự bảo toàn khối lượng
D. Do hạt nhân con sinh ra luôn luôn nhẹ hơn hạt nhân mẹ
Bài 7: Trong phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng
A. khối lượng các hạt ban đầu nhỏ hơn khối lượng các hạt tạo thành
B. độ hụt khối của các hạt ban đầu nhỏ hơn độ hụt khối các hạt tạo thành
C. năng lượng liên kết của các hạt ban đầu lớn hơn của các hạt tạo thành
D. năng lượng liên kết riêng của các hạt ban đầu lớn hơn của các hạt tạo thành
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 566 -
Bài 8: Chọn phát biểu đúng khi nói về phản ứng hạt nhân:
A. Phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng thì các hạt nhân sinh ra bền vững hơn hạt nhân ban đầu
B. Phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng nếu tổng khối lượng nghỉ của các hạt nhân tương tác nhỏ hơn tổng
khối lượng nghỉ của các hạt nhân tạo thành
C. Phản ứng hạt nhân thu năng lượng nếu tổng độ hụt khối các hạt tham gia phản ứng nhỏ hơn tổng độ
hụt khối các hạt nhân tạo thành
D. Phản ứng hạt nhân thu năng lượng nếu tổng năng lượng liên kết các hạt tham gia phản ứng lớn hơn
tổng năng lượng liên kết các hạt nhân tạo thành
Bài 9: Khi nói về phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng, điều nào sau đây là sai?
A. Các hạt nhân sản phẩm bền hơn các hạt nhân tương tác
B. Tổng độ hụt các hạt tương tác nhỏ hơn tổng độ hụt khối các hạt sản phẩm
C. Tổng khối lượng các hạt tương tác nhỏ hơn tổng khối lượng các hạt sản phẩm
D. Tổng năng lượng liên kết của các hạt sản phẩm lớn hơn tổng năng lượng liên kết của các hạt tương tác
Bài 10: Cho phản ứng hạt nhân: A+B→C+D. Nhận định nào sau đây là đúng?
A. Phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng chỉ khi các hạt nhân A và B có động năng lớn
B. Tổng độ hụt khối của hai hạt nhân A và B nhỏ thua tổng độ hụt khối của hai hạt nhân C và D thì phản
ứng hạt nhân trên tỏa năng lượng
C. Phản ứng hạt nhân tỏa năng lượng chỉ khi các hạt nhân A và B không có động năng
D. Tổng độ hụt khối của hai hạt nhân A và B nhỏ thua tổng độ hụt khối của hai hạt nhân C và D thì phản
ứng hạt nhân trên thu năng lượng
Bài 1: Tính số lượng phân tử nitơ có trong 1 g khí nitơ? Biết khối lượng nguyên tử lượng của nitơ là 13,999
(u); 1u=1,66.10-24 g.
A. 43.1021. B. 215.1020. C. 43.1020. D. 215.1021.
Bài 2: Sau mỗi giờ số nguyên tử của đồng vị phóng xạ cô ban giảm 3,8%. Hằng số phóng xạ của côban là:
A. 39s-1 B. 139s-1 C. 0,038h-1 D. 239s-1

139
Bài 3: Chất phóng xạ Xesi ( 35Cs ) có chu kì bán rã là 7 phút. Hằng số phóng xạ của Xesi là:
A. λ=1,65.10-2 (s-1) B. λ=1,65.10-3 (s-1) C. λ=1,65.10-4 (s-1) D. λ=1,65.10-3 (s-1)

7
Bài 4: Tính năng lượng liên kết riêng của hạt nhân 3 Li? Biết khối lượng của hạt nhân là m=7,0160u, khối
lượng của prôtôn là: mp=1,0073u, khối lượng của nơtron là: mn=1,0087u, lu=931,5 MeV/c2.
A. 5,42MeV/nuclôn. B. 37,9MeV/nuclôn. C. 20,6MeV/nuclôn. D. 37,8MeV/nuclôn.
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 567 -

37
Bài 5: Tính năng lượng liên kết tạo thành Cl37, cho biết: Khối lượng của nguyên tử 17 Cl =¿36,96590u; khối
lượng prôtôn, mp=1,00728u; khối lượng êlectron, me=0,00055u; khối lượng nơtron, mn=1,00867u;
1u=1,66043.10-27 kg; c=2,9979.108 m/s; 1J=6,2418.1018 eV.
A. 315 , 11eV B. 316 , 82 eV C. 317 , 26 eV D. 318 , 2 eV
37 30
Bài 6: Cho phản xạ hạt nhân α + ¿13 Al →15 P+ n ¿, khối lượng của các hạt nhân là mα=4,0015u,
mAl=26,97435u; mp=29,97005u, mn=1,008670u, 1u=931 MeV/c2. Phản ứng này có:

A. toả năng lượng 75,3179 MeV B. thu năng lượng 75,3179 MeV
C. toả năng lượng 1,2050864.10-11 J. D. thu năng lượng 2,67 MeV
234 230
Bài 7: Hạt nhân phóng xạ 92 U đứng yên phát ra hạt α và biến đổi thành hạt nhân 90Th. Năng lượng của phản
ứng phân rã này là: Cho biết khối lượng của các hạt nhân mα=4,0015u, mTh=229,973u, mU=233,990u,
1u=931,5 (MeV)/c2 .
A. 22,65 MeV B. 14,16 keV C. 14,16 J D. 14,4 MeV
Bài 1: Một hạt nhân có số khối A ban đầu đứng yên, phát ra hạt α với vận tốc V. lấy khối lượng các hạt nhân
theo đơn vị khối lượng nguyên tử u bằng số khối của chúng. Độ lớn vận tốc của hạt nhân con là:
4V 4V V V
A. B. C. D.
( A−4 ) ( A +4 ) ( A−4 ) ( A +4 )
7
Bài 2: Một prôtôn có động năng Wp = 1,5 MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đang đứng yên thì sinh ra 2 hạt X có
bản chất giống nhau và không kèm theo bức xạ gam A. Tính động năng của mỗi hạt X? Cho mLi=7,0144u;
mp=1,0073u; mx=4,0015u; 1 uc2=931MeV.
27
Bài 3: Một hạt α bắn vào hạt nhân 13 Al tạo ra nơtron và hạt X. Cho: mα=4,0016u; mn=1,00866u;
mAl=26,9744u; mX=29,9701u; lu=931,5 MeV/c2. Các hạt nơtron và X có động năng là 4MeV và 1,8MeV.
Động năng của hạt α là:
6 4
Bài 4: Phản ứng 3 Li + n →T + ¿2 He ¿ tỏa ra một năng lượng 4,8 MeV. Nếu ban đầu động năng của các hạt là
không đáng kể thì sau phản ứng động năng các hạt T và 42He lần lượt: (Lấy khối lượng các hạt sau phản ứng
là mT=3u; mα=4u)
A. KT≈2,46 MeV, Kα≈2,34 MeV B. KT≈3,14 MeV, Kα≈1,66 MeV
C. KT≈2,20 MeV, Kα≈2,60 MeV D. KT≈2,74 MeV, Kα≈2,06 MeV
14
Bài 5: Bắn hạt α có động năng 4 MeV vào hạt nhân 7 N đứng yên thì thu được một prôtôn và hạt nhân X.
Giả sử hai hạt sinh ra có cùng tốc độ, tính động năng và tốc độ của prôtôn. Cho: mα=4,0015u; mx=16,9947u;
mN=13,9992u; mP=1,0073u; lu=931 MeV/c2.
A. 5,45.106 m/s B. 22,15.105 m/s C. 30,85.106 m/s D. 22,815.106 m/s
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 568 -
 NĂNG LƯỢNG CỦA PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
226
Bài 6: Hạt nhân 88 Ra ban đầu đang đứng yên thì phóng ra hạt α có động năng 4,80 MeV. Coi khối lượng mỗi
hạt nhân xấp xỉ với số khối của nó. Năng lượng toàn phần tỏa ra trong sự phân rã này là:
7
Bài 7: Cho phản ứng hạt nhân: p +¿3 Li → 2 α +17 , 3 MeV ¿. Khi tạo thành được lg Hêli thì năng lượng tỏa ra
từ phản ứng trên là bao nhiêu?

A. 13,02.1023 MeV B. 8,68.1023 MeV C. 26,04.1023 MeV D. 34,72.1023 MeV
234 230
Bài 8: Một hạt nhân 92 U phóng xạ α thành đồng vị 90 Th. Cho các năng lượng liên kết của các hạt: hạt α là
28,4 MeV; 234 230
92 U là 1785,42 MeV; 90 Th là 1771 MeV. Một phản ứng này tỏa hay thu năng lượng?
A. Thu năng lượng 5,915 MeV B. Toả năng lượng 13,002 MeV
C. Thu năng lượng 13,002 MeV D. Toả năng lượng 13,98 MeV
37 37
Bài 9: Cho phản ứng hạt nhân 17 Cl + p →18 Ar+ n, khối lượng của các hạt nhân là m(Ar)=36,956889u,
m(Cl)=36,956563u, m(n)=1,008670u, m(p)=1,007276u, 1u=931,5 MeV/c2. Năng lượng mà phản ứng này
tỏa ra hoặc thu vào là bao nhiêu?
A. Toả ra 1,60132 MeV B. Thu vào 1,60218 MeV
C. Toả ra 2,562112.10-19 J D. Thu vào 2,562112.10-19 J
Bài 10: Biết khối lượng mα=4,0015u; mp = 1,0073u; mn=1,0087u; 1u=931,5MeV. Năng lượng tối thiểu tỏa ra
khi tổng hợp được 22,4l khí hêli (ở đktc) từ các nuclôn là:
A. 2,5.1026 MeV B. 1,71.1025 MeV C. 1,41.1024 MeV D. 1,11.1027 MeV
27 30
Bài 1: Hạt α là động năng Kα=3,1 MeV đập vào hạt nhân nhôm gây ra phản ứng: α + ¿13 Al →15 P+ n ¿, khối
lượng của các hạt nhân là mα=4,0015u, mAl=26,97435u, mP=29,97005u, mn=1,008670u, 1 u=931,5 MeV/c2.
Giả sử hai hạt sinh ra có cùng vận tốc. Động năng của hạt n là:
7
Bài 2: Một hạt nhân nguyên tử hiđrô chuyển động với vận tốc v đến va chạm với hạt nhân nguyên tử 3 Li
đứng yên và bị hạt nhân Liti bắt giữ. Sau va chạm xuất hiện hai hạt α bay ra cùng giá trị vận tốc v'. Quỹ đạo
của hai hạt α đối xứng với nhau và hợp với đường nối dài của quỹ đạo hạt prôtôn góc φ=80°. Tính vận tốc v
của nguyên tử hiđrô? (mp=1,007u; mHe=4,000u; mLi=7,000u; u=1,66055.10-27 kg).
A. 2,4.107 m/s B. 2.107 m/s C. 1,56.107 m/s D. 1,8.107 m/s
Bài 3: Hạt nhân phóng xạ X đang đứng yên phát ra tia α và sinh ra một hạt nhân con Y. Tốc độ và khối
lượng của các hạt sinh ra lần lượt là vα và mα; vγ và mγ. Biểu thức nào sau đây là đúng?
( ) ( )
2
v γ mα v γ mα v γ mγ vγ mα
A. = B. = C. = D. =v
v α mγ v α mγ v α mα vα mγ
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 569 -

Bài 4: Hạt prôtôn có động năng KP=2MeV, bắn vào hạt nhân đứng yên, sinh ra hai hạt nhân X có cùng động
năng. Cho biết mP=1,0073u; mLi=7,0144u; mX=4,0015u; 1u=931,5 MeV/c2. Động năng của mỗi hạt X là:
7
Bài 5: Bắn 1 hạt prôtôn có khối lượng mP vào hạt nhân 3 Li đứng yên. Phản ứng tạo ra 2 hạt nhân X giống hệt
nhau và có khối lượng mX bay ra có cùng độ lớn vận tốc và cùng hợp với phương ban đầu của prôtôn 1 góc
450. Tỉ số độ lớn vận tốc của hạt X và hạt prôtôn là:
mp mp mp mp
A. √ 2 B. 2 C. D.
mx mx mx ( √ 2 mx )
Bài 6: Người ta dùng prôtôn bắn phá hạt nhân Bêri ¿ đứng yên. Hai hạt sinh ra là Hêli và X. Biết proton có
động năng K=5,45MeV. Hạt Hêli có vận tốc vuông góc với vận tốc của hạt prôtôn và có động năng
KHe=4MeV. Cho rằng độ lớn của khối lượng của một hạt nhân (đo bằng đơn vị u) xấp xỉ bằng số khối A của
nó. Động năng của hạt X bằng:
7
Bài 7: Dùng hạt prôtôn có động năng Wđ=1,2MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đứng yên thu được 2 hạt α có cùng
tốc độ. Cho mP=1,0073u; mLi=7,0144u; ma=4,0015u, 1u=931,5 MeV/c2. Góc tạo bởi phương bay của hạt
prôtôn và hạt α là:
A. 64,80° B. 78,40° C. 84,85° D. 68,40°
23
Bài 8: Người ta tạo ra phản ứng hạt nhân 11 Na bằng cách dùng hạt prôtôn có động năng là 3MeV bắn vào hạt
nhân đứng yên. Hai hạt sinh ra là α và X. Phản ứng trên tỏa năng lượng 2,4MeV. Giả sử hạt α bắn ra theo
hướng vuông góc với hướng bay của hạt prôtôn. Lấy khối lượng của các hạt tính theo đơn vị gần bằng số
khối của chúng. Động năng của hạt α là:
210 206
Bài 9: Hạt nhân 84 Po đang đứng yên thì phân rã α và biến đổi thành hạt nhân 82 Pb . Coi khối lượng của các
hạt nhân 206
82 Pb xấp xỉ bằng số khối của chúng (theo đơn vị u). Sau phân rã, tỉ số động năng của hạt nhân và
hạt α là
A. 103:4 B. 4:103 C. 2:103 D. 103:2
9
Bài 10: Hạt prôtôn có động năng 5,48 MeV được bắn vào hạt nhân 4 Be yên gây ra phản ứng hạt nhân, sau
phản ứng thu được hạt nhân 73 Li và hạt X. Biết hạt X bay ra với động năng 4MeV theo hướng vuông góc với
hướng chuyển động của hạt prôtôn tới (lấy khối lượng các hạt nhân tính theo đơn vị u gần bằng số khối).
Vận tốc của hạt nhân Li là:
A. 0,824.106 (m/s) B. 1,07.106 (m/s) C. 8,3.106 (m/s) D. 10,7.106 (m/s)
6
Bài 11: Một hạt nhân D có động năng 4MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đứng yên tạo ra phản ứng:
2 6 4
1 H + 3 Li → 2. 2 He. Biết rằng vận tốc của hai hạt được sinh ra hợp với nhau một góc 157°. Lấy tỉ số giữa hai
khối lượng bằng tỉ số giữa hai số khối. Năng lượng tỏa ra của phản ứng là:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 570 -
Bài 12: Người ta tạo ra phản ứng hạt nhân bằng cách dùng hạt prôtôn có động năng là 3,60MeV bắn vào hạt
nhân 23
11 Na đang đứng yên. Hai hạt sinh ra là α và X. Giả sử hạt α bắn ra theo hướng vuông góc với hướng
bay của hạt prôtôn và có động năng 4,85 MeV. Lấy khối lượng của các hạt tính theo đơn vị u gần bằng số
khối của chúng. Năng lượng tỏa ra trong phản ứng này bằng:
6
Bài 13: Dùng hạt nơtron có động năng 2 MeV bắn vào hạt nhân 3 Li đang đứng yên gây ra phản ứng hạt
nhân, tạo ra hạt 31 H và hạt α. Hạt α và hạt nhân 31 H bay ra theo các hướng hợp với hướng tới của nơtron
những góc tương ứng là 150 và 300. Bỏ qua bức xạ γ và lấy tỉ số giữa các khối lượng hạt nhân bằng tỉ số giữa
các số khối của chúng. Phản ứng thu được năng lượng là:
9 9 6
Bài 14: Dùng p có động năng K1 bắn vào hạt nhân 4 Be yên gây ra phản ứng: p +¿4 Be → α +¿3 Li ¿ ¿. Phản
ứng này tỏa ra năng lượng bằng W=2,1 MeV. Hạt nhân 63 Li và hạt α bay ra với các động năng lần lượt bằng
K2=3,58 MeV và K3=4 MeV. Tính góc giữa các hướng chuyển động của hạt α và hạt p? (lấy gần đúng khối
lượng các hạt nhân, tính theo đơn vị u, bằng số khối).
A. 450 B. 900 C. 750 D. 1200
9
Bài 15: Hạt prôtôn có động năng Kp=6 MeV bắn phá hạt nhân 4 Be đứng yên tạo thành hạt α và hạt nhân X.
Hạt nhân α bay ra theo phương vuông góc với phương chuyển động của prôtôn với động năng bằng 7,5
MeV. Cho khối lượng của các hạt nhân bằng số khối. Động năng của hạt nhân X là:
A. 14 MeV B. 10 MeV C. 2 MeV D. 6 MeV
Bài 16: Một hạt nhân X đứng yên, phóng xạ α biến thành hạt nhân Y. Gọi m1 và m2, v1, v2, K1 và K2 tương
ứng là khối lượng, tốc độ, động năng của hạt α và hạt nhân Y. Hệ thức nào sau đây là đúng?
v 1 m1 K 1 v 2 m2 K 1 v 1 m2 K 1 v 1 m2 K 2
A. = = B. = = C. = = D. = =
v 2 m2 K 2 v 1 m1 K 2 v 2 m1 K 2 v 2 m1 K 1
210
Bài 17: Hạt nhân 84 Po đứng yên phóng xạ α và sinh ra hạt nhân con X. Biết rằng mỗi phản ứng giải phóng
một năng lượng 2,6 MeV. Lấy khối lượng các hạt tính theo đơn vị khối lượng nguyên tử bằng số khối của
chúng. Động năng của hạt α là:
A. 2,75 MeV B. 3,5 eV C. 2,15 MeV D. 2,55 MeV
Bài 1:
A 4 A −4
▪Ta có phương trình phản ứng Z X →2 α +¿ Z−2 Y ¿
▪Áp dụng bảo toàn động lượng: pα=pY ⇒ 4.V=(A-4).VY
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 571 -

4. V
▪Độ lớn vận tốc của hạt nhân con là: V Y =
A−4
Bài 2:
▪Năng lượng tỏa ra của phản ứng: ΔE=(mp+mLi-2.mX ).931,5=17,42(MeV)
ΔE+ K p
▪Kx - Kp = ΔE ⇒ KX = =¿ 9,46 MeV
2
Bài 3:
4 27 1 30
▪Phương trình của phản ứng 2α +¿13 Al →0 n +¿ 15 X ¿ ¿
▪Năng lượng của phản ứng là: ΔE = mα + mAl - mn - mX.931,5 = -2,57 MeV
⇒ Kn + KX - Kα = ΔE ⇒ Kα = 8,37 MeV
Bài 4:
▪Vì bỏ qua động năng ban đầu nên ta có: pT = pα ⇒ mT.KT = mα.Kα ⇒ 3.KT - 4.Kα = 0 (1)
▪Mặt khác: KT + Kα = 4,8(MeV) (2)
▪Từ (1) và (2) ⇒ KT = 2,74(MeV) và Kα = 2,06(MeV)
Bài 5:
4 14 1 17
▪Phương trình của phản ứng 2α +¿7 N →1 p+ ¿8 X ¿ ¿
▪Năng lượng của phản ứng: E = (mα + mN - mX - mp).c2 = -1,211(MeV)
▪Ta có: KX + Kp = Kα + E = 2,789 MeV
K p mp 1
▪Vì hai hạt sinh ra có cùng tốc độ nên = = ⇒ 17.Kp - KX = 0
K X mX 17
1
⇒ Kp = 0,155 MeV = .m.v2
2
⇒ Vận tốc của hạt prôtôn là: v = 5,473.106 (m/s)
 NĂNG LƯỢNG CỦA PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
Bài 6:
2 2
▪Áp dụng bảo toàn động lượng: pX = pα ⇒ pα = p X ⇒ mX.KX = mα.Kα
4.4 ,8
⇒ Động năng của X: KX = = 0,0865(MeV)
222
▪Năng lượng toàn phần tỏa ra trong sự phóng xạ: E = KX + Kα = 4,8864MeV
Bài 7:
▪Phản ứng tạo ra 2 hạt α tỏa ra 17,3 MeV
⇒ 1 hạt α tỏa ra 8,65 MeV

m. N A
▪Trong 1(g) He có N = = 1,505.1023 hạt
A
▪Năng lượng tỏa ra là: E = N.8,65 = 13,02.1023 MeV
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 572 -
Bài 8:
234 4 230
▪Phương trình của phản ứng: 92 U →2 α + ¿90 Th ¿
▪Năng lượng tỏa ra của phản ứng: E = Elk α + Elk Th - Elk U = 13,98 MeV
Bài 9:
▪Năng lượng của phản ứng hạt nhân: E = (mCl + mp - mAl - mn).931,5 = -1,60218(MeV)
Bài 10:
▪Ta có: Elk = 2.mp + 2.mn - mα.c2 = 28,41 MeV
▪Số hạt trong 22,4l khí He là: N = n.NA = 6,02.1023
▪Năng lượng tỏa ra là: E = 28,41.6,023.1023 = 1,71.1025 MeV

Bài 1:
▪Năng lượng của phản ứng trên là: E = (mα + mAl - mP - mn).931,5 = -2,7013(MeV)
▪Mặt khác: E = KP + Kn - Kα ⇒ KP + Kn = 0,39865 MeV (1)

K p m p 30
▪Vì vP = vn ⇒ = = ⇒ Kp - 30Kn = 0 (2)
K n mn 1
▪Từ (1) và (2) ⇒ KP = 0,386 MeV; Kn = 0,013 MeV
Bài 2:
▪Ta có năng lượng tỏa ra thu vào của phản ứng: α

Pα
ΔE = (mp + mLi - 2.mα).931,5 = 6,5205(MeV) 
Li Pp
▪Mặt khác: 2.Kα - Kp = ΔE = 6,5205 (1) p
2 Pα
pp pp
▪Ta lại có: cos80 ¿
0
⇒ 2 = 0,12
2. p α p α
 Kp = 4.Kα.0,12 (2)
▪Từ (1) và (2) ⇒ Kα = 4,29(MeV); Kp = 2,06(MeV)
1
▪Vận tốc của prôtôn là: Kp= 2,06(MeV)= .1.931,5 MeV/c2 .v2 ⇒ v=2.107 (m/s)
2
Bài 3:
v Y mα X
▪Theo định luật bảo toàn động lượng: pα = pY ⇒ mα.vα = mY.vY ⇒ = Pα PY
v α mY
 Y
Bài 4:
1 7
▪Ta có phương trình phản ứng 1 p + ¿3 Li → X + X ¿
▪Áp dụng bảo toàn số khối và bảo toàn điện tích ⇒X là α
▪Năng lượng của phản ứng hạt nhân: ΔE = mp + mLi - 2.mX.931,5 =17,42 MeV
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 573 -

ΔE+ K p
Mà: 2.KX - Kp = ΔE ⇒ KX = = 9,709(MeV)
2
Bài 5:
1 7
▪Ta có phương trình phản ứng 1 p + ¿3 Li → X + X ¿ α
Pα
pp 
Li Pp
▪Ta có: cos45 0
2 √2 p
¿ = Pα
pX 2
pp m p v p vX mp
⇒ = = √2 ⇒ =
p X mX . v X v p √ 2 .m X
Bài 6: 
1 9 4 6
▪Ta có phương trình phản ứng 1 p + ¿4 Be→2 α +¿3 X ¿ ¿ Pα
Pp
2 2 2
▪Bảo toàn động lượng ⇒ p X = p p + pα ⇒ 6.KX = Kp + 4.Kα p
Be
PX
▪Động năng của hạt nhân X là: KX = 3,575 MeV X
Bài 7:
α
▪Năng lượng tỏa ra của phản ứng: Pα

ΔE = mp + mLi - 2.mX.931,5 =17,42 MeV Li Pp
p
ΔE+ K p
▪KX - Kp = ΔE ⇒ KX = = 9,31 MeV Pα
2
pp 1,2
▪Ta có: cosφ = ⇒ cos2φ = ⇒ φ = 84,85°
2. p α 4.4 .9 , 31
Bài 8:
1 23 4 20
▪Ta có phương trình phản ứng: 1 p + 11 Na → 2α + 10Ne
▪Ta có: Kα + KX = ΔE + Kp = 5,4 MeV (1)

2 2 2
▪Mà: p X = p p + pα 
Pα
⇒ mX.KX = mp.Kp + mα.Kα
Pp
▪Thay số vào ta được: 20.KX - 4.Kα = 3 (2) p
Na
PX
▪Từ (1) và (2) ⇒ KX = 1,025(MeV) và Kα = 4,375(MeV) X
Bài 9:
210 4 206
▪Phương trình của phản ứng: 84 po →2 α + ¿82 Pb ¿ Po
Pα PPb
▪Áp dụng bảo toàn động lượng:
 Pb
pα = pp ⇒ p2α = p2Pb ⇒ mα.Kα = mPb.KPb
K Pb mα 4 2
⇒ = = =
K α mPb 206 103
Bài 10:
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 574 -

1 9 7 3
▪Phương trình phản ứng là: p + ¿ Be→3 Li +¿ 2 X ¿ ¿
1 4 X
▪Áp dụng định luật bảo toàn động lượng: PX
2 2 2 Pp
p Li= p p + p X ⇒ mLi . K Li =m p . K p + mX . K X p
Be
PLi
1 2
⇒ Động năng của hạt nhân Li là: K Li=2,497= . m. v Li
2
√
⇒ Vận tốc của hạt nhân Li là: v= 2.2,497 . c=¿ 8,3.106 m/s
7.931 , 5
Bài 11:
pD α
▪Ta có: cos78,5 = = 0,1994 Pα
2. p α
 =78,50
Li PD
2
pD mD . K D D
⇒ 2 = 0,39882 = Pα
pα mα . K α α
2.4
⇒ Động năng của hạt α là: Kα = = 12,57 MeV
4.0,159
 2.Kα – KD = E = 21,2 MeV

Bài 12:

1 23 4 20
▪Phương trình của phản ứng là: 1 p + ¿11 Na →2 α +¿10 X ¿ ¿
Pα
2 2 2
▪Áp dụng bảo toàn động lượng: p X = pα + p p Pp
p
Na
⇒ 20.KX = 4.4,85 + 1.3,6 ⇒ KX = 1,15MeV PX
X
▪Năng lượng tỏa ra trong phản ứng này:
KX + Kα - KP = ΔE = 2,4 MeV
Bài 13:
α
1 6 3 4
▪Phương trình của phản ứng: 0n + 3 Li → 1 H + 2α Pα
300
2
▪Ta có: pn=¿ 2.mn.Kn = 2.2 = 4 ⇒ pn = 2 Li
1350
Pn
n
PT
pn pα T
▪Áp dụng định lý hàm số sin ta có: =
sin ( 135° ) sin ( 30 )
⇒ pα = √ 2 ⇒ Kα = 0,25MeV
pn pT
▪Áp dụng định lý hàm số sin ta có: =
sin ( 135° ) sin ( 15 )
⇒ pT = 0,732 ⇒ KT = 0,089MeV
▪Năng lượng của phản ứng trên là: E = Kα + KT - Kn = -1,66 MeV
Bài 14: 
▪Ta có: KLi + Kα - K1 = W ⇒ K1 = 5,48 MeV = Kp Pα
Pp
p
Be
PX
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 575
X -
2 2 2
p +p −p
α p Li 4. K α + K p−6. K Li
▪cosφ = = = 0 ⇒ φ = 90°
2. p α . p p 2. √ 4. K α . K p
Bài 15:
1 9 4 6
▪Phương trình của phản ứng: 1 p + 4 Be → 2α + 3 X 
Pα
▪Bảo toàn động lượng:
Pp
2 2 2
p X = pα + p p ⇒ mX.KX = mα.Kα + mp.Kp p
Be
PX
X
4.7 , 5+6
⇒ Động năng của hạt nhân X: KX = = 6(MeV)
6
Bài 16:
▪Áp dụng định luật bảo toàn động lượng: X

Pα PY
vα m X
pα = pX ⇒ mα.vα = mX.vX ⇒ =  Y
v X mα
2 2
K X mX
▪Mặt khác: pα = pX ⇒ pα = p X ⇒ mα.Kα = mX.KX ⇒ =
K α mα
v 1 m2 K 1
⇒ = =
v 2 m1 K 2
Bài 17:
▪Áp dụng định luật bảo toàn động lượng: Po

Pα PPb
pPb = pα ⇒ p2Pb= p2α ⇒ mα.Kα = mPb.KPb
 Pb
⇒ 4.Kα - 206.KPb = 0 và Kα + KPb = 2,6(MeV)
⇒ Kα = 2,55MeV; KPb = 0,05(MeV)
Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 576 -

Ly 12 532 Trang 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ly 12 532 Trang 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ÔN THI

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 2 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 3 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 4 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 5 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 6 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 7 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 8 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 9 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 10 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 11 -

▪ Tốc độ cực tiểu |v|min khi vật ở vị trí biên (x=±A).

d ¿ F=−k . x d) đồ thị của (F, x) là đoạn thẳng đi qua gốc tọa độ

▪ Sự đổi chiều các đại lượng:

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 13 -

Ví dụ 2: Chuyển các phương trình sau về dạng cos.

III. BÀI TẬP

A. đường hyperbol. B. đường parabol. C. đường thẳng. D. đường elip.

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 14 -

A. Thế năng. B. Vận tốc. C. Gia tốc. D. Cả 3 đại lượng trên.

A. đoạn thẳng. B. đường hình sin. C. đường thẳng. D. đường elip.

A. Biên độ A không phụ thuộc vào gốc thời gian.

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 15 -

A. Luôn bằng nhau. B. Luôn trái dấu.

A. có li độ cực đại. B. mà lực tác động vào vật bằng không.

A. cùng pha với li độ. B. ngược pha với li độ

A. Vận tốc và li độ cùng pha. B. Gia tốc và li độ cùng pha.

A. Cùng pha với li độ. B. Vuông pha so với vận tốc.

A. |v|=2π(cm/s) B. |v|=16π(cm/s) C. |v|=32π(cm/s) D. |v|=64π(cm/s)

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 17 -

A. v =gl ( α 0 −α ) B. v =2 gl ( α 0−α ) C. v =3 gl ( 3 α 0−2 α ) D. v =gl ( α 0 + α )

A. -4m/s2 B. 2m/s2 C. 9,8m/s2 D. 10m/s2

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 18 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 20 -

▪ Ta có a = -ω2.x = -(2π)2.4√ 3 = -16π2√ 3 cm/s2

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 21 -

▪ Từ (1) và (2) ⇒ A = 5 cm; ω = 10π rad/s; s ⇒ f = 5Hz

▪ Ta có L=10cm=2.A⇒A=5cm ta có v=-5π√ 3=-ω.5sin ( π3 ) ⇒ ω=2πrad/s

▪ Ta có v 1=ω ( A −x1 ) và v 2=ω ( A −x 2)

Ta có tốc độ của vật v ¿ √ 2. g . l ( cos α −cos α max ) = 1,62 m/s

▪ Tại vị trí cân bằng a = 0 ⇒ { att =0

▪ Tại vị trí biên a=amax  {att =g .α 2max a pt

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 23 -

Ngoài các công thức đã biết như: A =

thẳng đứng ta cần chú ý thêm các trường hợp sau:

b) Đưa vật đến vị trí lò xo không biến dạng rồi

c) Kéo vật xuống đến vị trí lò xo giãn một đoạn d rồi

d) Đẩy vật lên một đoạn d

3. Cách xác định φ: Dựa vào điều kiện đầu: lúc t = t0

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 24 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 25 -

- Tại t = 0s vật đang ở vị trí biên dương  { v=0 {

▪ Phương trình dao động của vật là x = 3cos(πt) cm

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 26 -

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 29 -

chiều dương với gia tốc có độ lớn

▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có { ¿ x0 =2 √ 3 cm

Tên Gv: ……………………………………….. Trang - 32 -

▪ Lúc t = 0 vật đi qua vị trí M0 có {¿ x=5 cm

▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có {¿ x=−1

▪ Tại thời điểm t0=0 vật ở vị trí M0 có { ¿ x 0=2

▪ Lúc t = 0 vật ở vị trí {¿ x=2¿ v>√30 cm -A

▪ Ta có ω = 2π  T = 1s ; lúc t = 0 vật ở vị trí M0 có { x 0=0