‫آشنايي با ترنسيس ‪TRNSYS‬‬

‫نرمافزار شبيهسازي سيستمهاي انرژي ترنسيس ‪ ،TRNSYS‬يك نرمافزار شبيهسازي براي حالت گذرا ميباشد؛ كه محصول همكاري مشترك كشورهاي آمريكا‪،‬‬
‫فرانسه و آلمان ميباشد و در دانشگاه ويسكانسين بر اساس زبان برنامهنويسي فرترن ‪ ،FORTRAN‬توسعه يافته است‪.‬‬

‫معرفي نرم افزار ترنسيس‬

‫واژه ترنسيس ‪TRNSYS‬مخفف واژه شبيه سازي سيستم حالت گذرا مي باشد‪TRNSYS .‬ترنسيس يك نرم افزار شبيه سازي براي حالت گذرا مي باشد‪ .‬اين‬
‫نرمافزار كه محصول همكاري مشترك كشورهاي آمريكا‪ ،‬فرانسه و آلمان مي باشد و در دانشگاه ويسكانسين توسعه يافته است اولين بار در سال ‪ ١٩٧٥‬ميﻼدي در‬
‫دسترس عموم قرار گرفت‪ .‬نرم افزار ترنسيس تاكنون در ‪ ١٨‬ورژن مختلف به بازار عرضه شده است كه تنها تا ورژن ‪ ١٦‬آن در كشورمان در دسترس مي باشد‪.‬‬

‫نرم افزار ترنسيس ‪TRNSYS‬يك نرم افزار با پايه گرافيكي بسيار انعطاف پذير مي باشد‪ .‬محيط نرم افزار براي شبيه سازي رفتار سيستم هاي حالت گذرا تعبيه شده‬
‫است‪ .‬اين نرم افزار داراي يك محيط كامل و گسترده براي شبيه سازي‪ ،‬تحليل و بهينه سازي سيستم ها بر پايه زمان مي باشد‪ .‬در روزگاري كه بخش گستردهاي از‬
‫شبيهسازي هاروي ارزيابي عملكرد سيستم هاي انرژي الكتريكي و حرارتي تمركز دارند‪ ،‬ترنسيس ‪TRNSYS‬يك ابزار كارآمد براي شبيه سازي اين سيستمها )مانند‬
‫ترافيك جريان يا فرآيندهاي بيولوژيكي( به صورت ديناميك ارائه مي دهد‪.‬‬
‫نرمافزار ‪TRNSYS‬ترنسيس از دو بخش اساسي تشكيل شده است‪ .‬بخش اول يك هسته مركزي به نام ‪kernel‬مي باشد كه پوشه هاي ورودي را خوانده و مورد پردازش قرار مي دهد‬
‫سپس مسئله را بهصورت روش تكرار عددي حل ميكند و جواب همگرا شده را تخمين زده و نمودار متغيرهاي مورد نظر آن را رسم مي كند‪ .‬عﻼوه بر اين‪ ،‬موتور كرنل قابليتهايي از جمله‬
‫تشخيص خواص ترموفيزيكي‪ ،‬تبديل ماتريس ها‪ ،‬عمليات رگرسيون خطي و درون يابي فايل هاي خارجي را دارا مي باشد‪.‬‬

‫بخش دوم نرم افزار ترنسيس ‪ ،TRNSYS‬كتابخانه وسيعي از اقﻼم يا المانهاي مختلف ميباشد كه هركدام از آنها عملكرد يك بخش از سيستم را مدل سازي مي كند‪ .‬كتابخانه استاندارد‬
‫اين نرمافزار حدود ‪ ١٥٠‬مدل مختلف از پمپ ها‪ ،‬سازه هاي چند بخشي‪ ،‬توربين هاي بادي‪ ،‬الكتروﻻيزر‪ ،‬تحليلگر داده هاي آب و هوايي‪ ،‬جريانات اقتصادي و تجهيزات پايه سيستم هاي‬
‫تهويه مطبوع ‪HVAC‬را در بر ميگيرد‪.‬‬

‫كتابخانه گسترده ديگري ‪TESS Component Library‬مي باشد كه بيش از ‪ ٢٥٠‬المان در ‪ ١٤‬كتابخانه مختلف را فراهم آورده است‪ .‬اين المانها بهترين جزئيات را براي مدل‬
‫سازي يك سيستم انرژي فراهم مي كند چه بايد به صورت جداگانه از طريق شركت توليدكننده نرمافزار خريده شود‪ .‬همچنين مدل ها در اين بخش طوري فراهم شده اند چه كاربرد‬
‫توانايي اصﻼح كردن المان هاي موجود) توسط برنامه ‪TRNEdit‬در ماهيت )‪TRNSED‬يا نوشتن المان مورد نياز خود را در برنامه داشته باشد و به اين صورت ظرفيت محيط‬
‫نرمافزار ترنسيس ‪TRNSYS‬گسترش يافته است‪.‬‬

‫نرمافزار ترنسيس از چند برنامه مختلف تشكيل شده است كه پس از نصب كامل مجموعه‪ ،‬قابل دستيابي هستند‪ .‬مجموعه ترنسيس ‪TRNSYS‬شامل برنامه هاي زير مي شود‪:‬‬

‫•استوديو شبيهسازي ترنسيس ‪TRNSYS‬‬

‫•موتور شبيه سازي ‪dll‬و ‪TRNExe.exe‬‬

‫•برنامه مياني بصري براي داده هاي ورودي ساختمان ‪exe‬‬

‫•برنامه ويرايشگر براي ايجاد برنامه هاي مستقل قابل توزيع با عنوان برنامه كاربردي ‪TRNSED‬با فرمت ذخيره سازي ‪exe‬‬

‫همچنين برخي از نواحي كاربردي برنامه به صورت زير هستند‪:‬‬

‫•سيستم هاي انرژي متداول مانند سيستم هاي بخار‪ ،‬گازي‪ ،‬ديزل و غيره‬

‫•سيستم هاي انرژي جانبي و با ديدگاه محافظه كارانه مانند سيستم هاي توليد همزمان‪ ،‬پيل سوختي و زمين گرمايي‬

‫•سيستم هاي انرژي تجديد پذير مانند سيستم هاي حرارت خورشيدي‪ ،‬برق خورشيدي و بادي‬
 ‫استوديو شبيه سازي نرم افزار ترنسيس‬

‫اصلي ترين ﻻيه بصري در نرم افزار ترنسيس بخش استوديو شبيه سازي ‪simulation studio‬مي باشد‪ .‬در اين بخش شما قادر خواهيد بود تا پروژه هاي پيچيده را با اتصال المان‬
‫هاي منطقي به هم‪ ،‬ساده سازي كنيد در اين فضا شما قادر خواهيد بود دلخواه خود را با قرار دادن المان مورد نظر داخل فضاي كاري استوديو شبيه سازي و اتصال آنها به هم و تعيين‬
‫پارامترها و وروديهاي آنها شبيه سازي كنيد‪.‬‬

‫پروژه هاي شبيه سازي شده در استوديو شبيه سازي در بخش اطﻼعات پروژه و درون فايل ) )‪Trnsys Project File‬با پسوند )*‪tpf) .‬ميشوند‪ .‬زماني كه شما يك شبيه سازي را‬
‫اجرا مي كنيد‪ ،‬استوديو يك فايل شامل داده هاي ورودي ترنسيس ‪TRNSYS‬ايجاد مي كند كه در واقع يك فايل متني شامل تمام اطﻼعات پروژه است‪.‬‬

‫آغاز به كار با نرم افزار ترنسيس‬

‫بعد از نصب برنامه ترنسيس استوديو “ ”‪TRNSYS Studio‬را از مسير منوي زير باز كنيد پنجره باز شده مانند شكل زير مي باشد‪ .‬پنجره اصلي اولين چيزي است كه كاربر هنگام‬
‫ورود به استوديو شبيه سازي مشاهده مي كند‪ .‬همانند ساير پنجره هاي ويندوز‪ ،‬اين پنجره نيز مجموعهاي از منوهاي انتخابي‪ ،‬چندين نوار ابزار و يك يا چند پنجره فعال مي باشد‪ .‬در آغاز‬
‫پنجره اصلي خالي مي باشد‪ .‬زماني كه كاربر يك پروژه جديد را در پنجره اصلي ايجاد كنند ما يك پروژه موجود را باز كند‪ ،‬پنجره صفحه اسمبلي نمايان مي شود‪ .‬همچنين تمام مشخصات‬
‫ضروري در استوديو شبيه سازي و يا ديگر ابزارهاي ترنسيس ‪TRNSYS‬در طول پنجره استريو شبيهسازي قابل دسترسي خواهند بود‪ .‬تعدادي از اين مشخصات با برنامههاي جداگانه‬
‫اجرا خواهند شد و مربوط به آن ها گشوده خواهد شد‪ .‬در پنجره اصلي استري شبيه سازي چند منوي انتخابي در قسمت باﻻي پنجره وجود دارد زين نشان داده شده است‬

‫‪Type‬چيست؟‬

‫هر المان در نرم افزار ترنسيس ‪TRNSYS‬مانند مبدل حرارتي؛ كلكتور خورشيدي و غيره ‪Type‬خوانده ميشوند‪ .‬هر ‪TYPE‬يك شماره يگانه دارد كه آن را در حين توسعه مدل از‬
‫سايرين متمايز مي كند‪ .‬اين المان ها يا همان ت ‪Type‬ها با زبان برنامه نويسي فورترن يا ‪C++‬كد نويسي شده اند‪ .‬ترنسيس امكان كدنويسي را براي كاربر باز گذاشته است‪ .‬بنابراين‬
‫كاربران نيز مي تواند المان دلخواه خود را كد نويسي كند‪.‬‬

‫كتابخانه كمپوننتهاي استاندارد ترنسيس‬

‫نرمافزار ترنسيس ‪TRNSYS‬داراي كتابخانه وسيعي از اقﻼم و المانهاي مختلف ميباشد كه هر كدام از آنها عملكرد يك بخش از سيستم را مدلسازي ميكند‪ .‬كتابخانه استاندارد‬
‫نرمافزار ترنسيس حدود ‪ ١٥٠‬مدل مختلف از پمپها سازههاي چند بخشي‪ ،‬توربين بادي‪ ،‬الكتروﻻيزر‪ ،‬تحليلگر دادههاي آب و هوايي‪ ،‬جريانات اقتصادي و تجهيزات پايهاي سيستمهاي‬
‫‪HVAC‬را در برميگيرد‪ .‬كتابخانه گسترده ديگر ‪TESS LIBRARY‬ميباشد كه بيش از ‪ ٢٥٠‬المان در ‪ ١٤‬دستهبندي مختلف را فراهم آورده است‪.‬‬
 ‫قابليت نرمافزار ترنسيس‬
‫كاربردهاي نرمافزار ترنسيس ‪TRNSYS‬‬
‫اين نرم افزار فابليت هاي زير را دارا ميباشد‪:‬‬

‫•مدل سازي گياهان مركزي‬ ‫•تحليل سيستمهاي خورشيدي )حرارتي و فوتوولتائيك(‬

‫•شبيه سازي ساختمان )از جمله مدل سازي انرژي )‪LEED‬‬

‫•ساختمان هاي كم انرژي و سيستمهاي تهويه مطبوع با قابليتهاي‬
‫•فرآيندهاي حرارتي خورشيدي‬
‫پيشرفته‬
‫•انتقال حرارت زمين همراه‬

‫•برنامه هاي خورشيدي با درجه حرارت باﻻ‬ ‫•سيستمهاي انرژي تجديدپذير‬

‫•سيستم هاي پمپ حرارتي زمين گرمايي‬

‫•توليد همزمان حرارت و توان و سلولهاي سوختي‬
‫•مدل سازي حرارتي ‪ /‬جريان هواي چند زون همراه‬

‫•بهينهسازي‬ ‫•و هر چيزي كه به طور كلي نيازمند شبيهسازي ديناميك باشد‬

‫•تحقيقات سيستم انرژي‬

‫•ارزيابي فناوري نوظهور‬

‫•نيروگاه ها )زيست توده ‪ ،‬توليد همزمان(‬

‫•سيستم هاي سلولي سوخت هيدروژن‬

‫•سيستمهاي بادي و فتوولتائيك‬

‫•كاليبراسيون داده ها و شبيه سازي‬

 ‫شبيه سازي سيستم‬

‫شبيه سازي به فرآيند ساختگي از عملكرد يك سيستم واقعي مدل سازي شده در طول زمان گفته مي شود‪ .‬شبيه سازي سيستم هايي كه با زمان دچار تغيير مي شوند از پيچيدگي هاي‬
‫زيادي برخوردار است‪ .‬شبيه سازي يك سيستم بر اساس مدلسازي رياضي آن صورت مي گيرد‪ .‬مدلسازي به تفسير به مجموعه اي از پديده هاي فيزيكي با زبان رياضي و ساخت يك‬
‫فرموﻻسيون كامل و جامع از آنها گفته مي شود‪.‬‬

‫سيستم ها از عناصر متعددي تشكيل شده اند كه به آنها ماژول نيز مي گويند‪ .‬به عنوان مثال يك سيستم برق خورشيدي متشكل از پنل هاي فتوولتائيك‪ ،PV‬اينورتر ‪ ،‬باتري ها و غيره‬
‫مي باشد كه به عنوان عناصر يك سيستم برق خورشيدي ميشوند‪.‬‬

‫براي شبيه سازي عملكرد يك سيستم در طول زمان نياز خواهيم داشت كه مدلي رياضي براي سيستم داشته باشيم‪ .‬همانطور كه پيش از اين نيز اشاره شد‪ ،‬مدل سيستم در واقع مجموعه‬
‫اي از معادﻻت رياضي ميباشد كه رفتار سيستم را ارائه مي دهد‪.‬‬

‫اين مدل سازي به دو روش قابل انجام است‪:‬‬

‫•سيستم به طور كلي در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫•سيستم به صورت مجموعه اي از عناصر و ارتباطات آنها بيان گردد‪.‬‬

‫شبيه سازي رويداد گسسته‬

‫در نرم افزار شبيه ساز ترنسيس ‪ TRNSYS‬از روش شبيه سازي رويداد گسسته با استفاده از مدل جعبه سياه استفاده مي شود‪ .‬به اين صورت كه ورودي هاي متغير با زمان وارد بلك‬
‫باكس مي شوند و در طي فرايند محاسبات در طول يك كد نرمافزاري به خروجي ها تبديل مي شوند‪.‬‬

‫اين روش‪ ،‬عملكرد سيستم را بهعنوان پيامدي گذشته از يك رويداد در طول زمان مدلسازي ميكند‪ .‬هر رويدادي در لحظه مشخصي از زمان حادث ميشود و باعث تغيير در وضعيت‬
‫سيستم مي گردد‪.‬‬

‫براي شبيه سازي يك مسئله وابسته به زمان‪ ،‬خروجي تجهيز در هر گام زماني با استفاده از مدل رياضي المانها محاسبه مي شود و به عنوان ورودي به المان بعدي داده ميشوند فرايند تا‬
‫پايان زمان شبيه سازي ادامه مي يابد‪ .‬ميتوان از خروجي هاي دلخواه نمودار ترسيم كرد‪.‬‬