ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Εφαρμοσμένη Αεροδυναμική
«Θεμελιώδεις Αρχές και Εξισώσεις»
Διδάσκων: Δρ Βαφειάδης Κυριάκος

9ο Εξάμηνο
Ακαδημαϊκό έτος 2023-2024
Τι είναι η αεροδυναμική;
Ορισμός της αεροδυναμικής
Αεροδυναμική είναι ο κλάδος της μηχανικής ρευστών που μελετά
την ανάπτυξη δυνάμεων μεταξύ ρευστού (αέρας ή και άλλα αέρια)
και στερεών σωμάτων όταν αυτά βρίσκονται μεταξύ τους σε
σχετική κίνηση
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
* Κάθε αεροδυναμικό σώμα που βρίσκεται μέσα σε ροϊκό πεδίο (ταχύτητας V∞) υπόκειται
σε δυο δυνάμεις:

Δύναμη αντίστασης (Drag force – D ή FD) η οποία είναι παράλληλη στη διεύθυνση της
ταχύτητας
Δύναμη άνωσης ή άντωση (Lift force – L ή FL) η οποία είναι κάθετη στη διεύθυνση της
ταχύτητας

* Η δύναμη άνωσης και η δύναμη αντίστασης αποτελούν συνιστώσες της λεγόμενης

αεροδυναμικής (ή υδροδυναμικής) δύναμης που ασκείται στο σώμα λόγω της σχετικής
κίνησης ρευστού – σώματος
L
V∞ F
D
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Οι αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές σε ένα κινούμενο σώμα οφείλονται σε δυο

πηγές:

* Κατανομή πίεσης p στην επιφάνεια του σώματος

* Κατανομή των διατμητικών τάσεων τ στην επιφάνεια του σώματος

Που αποσκοπεί η μελέτη της αεροδυναμικής;

Douglas DC-3 Boeing 707 Bell X-1

F-104 Starfighter F-22 Raptor Boeing X-48

Που αποσκοπεί η μελέτη της αεροδυναμικής;

Lockheed Martin X-59 QueSST

AIRBUS E-FAN X
Που αποσκοπεί η μελέτη της αεροδυναμικής;

Πηγή

Πηγή
Που αποσκοπεί η μελέτη της αεροδυναμικής;

Πηγή

Πηγή
Που αποσκοπεί η μελέτη της αεροδυναμικής;

Πηγή

Εξέλιξη του συντελεστή αντίστασης αυτοκινήτων από το 1900 μέχρι σήμερα

Εισαγωγικές έννοιες
Εισαγωγικές έννοιες
Θα αναφερθούν οι βασικοί πυλώνες επί των οποίων εδράζεται η αεροδυναμική,
οι βασικές αρχές της φυσικής που διέπουν την αεροδυναμική

Βασικά μεγέθη:
* Πίεση

* Πυκνότητα

* Θερμοκρασία

* Ταχύτητα
Εισαγωγικές έννοιες
Πίεση, p (Pa)
𝒅𝑭
𝒑 = lim
𝒅𝑨→𝟎 𝒅𝑨
Εισαγωγικές έννοιες
Πυκνότητα, ρ (kg/m3)
𝒅𝒎
𝝆 = lim
𝒅𝒗→𝟎 𝒅𝒗
Εισαγωγικές έννοιες
Θερμοκρασία, T (K)
𝟐
𝑲𝑬 = 𝐤𝐓
𝟑
Εισαγωγικές έννοιες
Ταχύτητα, V (m/s)
* Είτε ακολουθούμε ένα στοιχείο ρευστού στην πορεία του μέσα στο ροϊκό πεδίο
* Είτε παρακολουθούμε την ταχύτητα που έχουν τα στοιχεία που διέρχονται από συγκεκριμένο σημείο
του πεδίου (π.χ. στο σημείο Β)
Εισαγωγικές έννοιες
Οι διατμητικές τάσεις τ οφείλονται στην εσωτερική τριβή των «στρωμάτων» του
ρευστού
𝒅𝑭𝒇𝒓𝒊𝒄𝒕𝒊𝒐𝒏
𝝉 = lim
𝒅𝑨→𝟎 𝒅𝑨
Εισαγωγικές έννοιες
Σε ρευστά όπως ο αέρας, η διατμητική τάση θεωρείται ανάλογη του ρυθμού
παραμόρφωσης:
𝒅𝑽
𝝉∝
𝒅𝒚
Εισαγωγικές έννοιες
Το δυναμικό ιξώδες ή συνεκτικότητα μ αποτελεί τη σταθερά αναλογίας
𝒅𝑽
𝝉=𝝁
𝒅𝒚

Σε συνθήκες στην επιφάνεια της θάλασσας (To=288.16K) το

ιξώδες του αέρα είναι:

μo = 1.7894 × 10−5kg/m∙s

Στην πράξη το ιξώδες μεταβάλλεται με τη θερμοκρασία και

μια καλή προσέγγιση είναι ο Νόμος του Sutherland:
Αεροδυναμικές δυνάμεις
και ροπές
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Οι αιτίες ανάπτυξης αεροδυναμικών δυνάμεων και ροπών σε ένα κινούμενο

σώμα είναι δυο:

* Κατανομή πίεσης p στην επιφάνεια του σώματος

* Κατανομή των διατμητικών τάσεων τ στην επιφάνεια του σώματος

Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Το αποτέλεσμα της δράσης των δυο κατανομών είναι μια συνισταμένη
αεροδυναμική δύναμη R και μια ροπή M
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Τρόποι ανάλυσης της αεροδυναμικής
δύναμης R σε συνιστώσες:

* Σε σχέση με την ταχύτητα της

ελεύθερης ροής V∞
LE

* Σε σχέση με τη χορδή c που αποτελεί

το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει την
ακμή προσβολής (leading edge - LE)
και την ακμή φυγής (trailing edge - TE)
του σώματος

TE
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Σε σχέση με την ταχύτητα της
ελεύθερης ροήςV∞:

* Άνωση ή άντωση L (lift), κάθετη στη

V∞

* Αντίσταση ή οπισθέλκουσα D (drag)

παράλληλη προς τη V∞
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Σε σχέση με τη χορδή:

* Κάθετη συνιστώσα N

* Παράλληλη συνιστώσα A
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Γωνία προσβολής a (angle of
attack) είναι η γωνία που
σχηματίζεται από τους άξονες της
χορδής και της ταχύτητας
ελεύθερης ροής
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Στοιχειώδεις δυνάμεις (ανά μονάδα μήκους ή εκπετάσματος) σε στοιχείο

(επιφάνειας dS) αεροδυναμικού σώματος απείρου μήκους:

Άνω επιφάνεια

Κάτω επιφάνεια
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Ολική κάθετη και αξονική δύναμη ανά μονάδα μήκους εκπετάσματος

υπολογίζονται ολοκληρώνοντας από την ακμή προσβολής ως την ακμή φυγής:
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Η αεροδυναμική ροπή εξαρτάται από το σημείο περί το οποίο λαμβάνονται οι
ροπές

Αν οι ροπές λαμβάνονται περί την ακμή προσβολής, οι ροπές που τείνουν να

αυξήσουν τη γωνία προσβολής είναι θετικές και εκείνες που τείνουν να την
μειώσουν είναι αρνητικές
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Στοιχειώδεις ροπές ανά μονάδα εκπετάσματος σε στοιχείο (επιφάνειας dS)

αεροδυναμικού σώματος απείρου μήκους:

Άνω επιφάνεια

Κάτω επιφάνεια
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Ολική αεροδυναμική ροπή ανά μονάδα μήκους εκπετάσματος ολοκληρώνοντας

από την ακμή προσβολής ως την ακμή φυγής:
 Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
3D σώματα
Δυναμική πίεση 𝟏
𝒒∞ = 𝝆∞ 𝑽𝟐∞
𝟐
Πτέρυγα
Συντελεστής άνωσης 𝑳
𝑪𝑳 =
𝒒∞ 𝑺
Συντελεστής αντίστασης
𝑫
𝑪𝑫 =
𝒒∞ 𝑺
Συντελεστής κάθετης δύναμης
𝑵 Σφαίρα
𝑪𝑵 =
𝒒∞ 𝑺
Συντελεστής αξονικής δύναμης
𝑨
𝑪𝑨 =
Συντελεστής ροπής 𝒒∞ 𝑺

𝑴 * S: εμβαδόν αναφοράς, l: μήκος αναφοράς

𝑪𝑴 =
𝒒∞ 𝑺𝒍
 Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Σε 2D σχήματα όπου δυνάμεις και ροπές ορίζονται ανά μονάδα εκπετάσματος*:
Συντελεστής άνωσης 𝑳′
𝑪𝒍 = 2D σχήματα (π.χ. αεροτομή)
𝒒∞ 𝒄
Συντελεστής αντίστασης
𝑫′
𝑪𝒅 =
𝒒∞ 𝒄
Συντελεστής κάθετης δύναμης
𝑵′
𝑪𝒏 =
𝒒∞ 𝒄
Συντελεστής αξονικής δύναμης
𝑨′
𝑪𝒂 =
𝒒∞ 𝒄
Συντελεστής ροπής
𝑴′
𝑪𝒎 =
𝒒∞ 𝒄𝟐 *Θεωρείται ότι το εκπέτασμα είναι άπειρου μήκους
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Άλλοι χρήσιμοι αδιάστατοι αριθμοί
𝑹
Συντελεστής αεροδυναμικής δύναμης R 𝑪𝑹 =
𝒒∞ 𝑺

Συντελεστής πίεσης 𝒑 − 𝒑∞
𝑪𝒑 =
𝒒∞

Συντελεστής επιφανειακής τριβής 𝝉

𝑪𝒇 =
𝒒∞
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Αναφερόμενοι σε ένα στοιχείο μιας απείρου μήκους πτέρυγας θα εξάγουμε τις
σχέσεις των ολοκληρωτικών εξισώσεων των δυνάμεων και ροπών με όρους
αδιάστατων αριθμών
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές
Συντελεστής κάθετης δύναμης

Συντελεστής αξονικής δύναμης

Συντελεστής ροπής
Αεροδυναμικές δυνάμεις και ροπές

Συντελεστής άνωσης

Συντελεστής αντίστασης
Κέντρο πίεσης
Ποιο είναι το σημείο εφαρμογής της αεροδυναμικής δύναμης R;
Το σημείο όπου η εφαρμογή της δύναμης R θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με τις
κατανεμημένες φορτίσεις p(s) και τ(s) που την παράγουν
Κέντρο πίεσης
Σε μια αεροτομή η κατανεμημένη φόρτιση προκαλεί μια ροπή περί την ακμή προσβολής,
άρα οι δυνάμεις N’ και A’ πρέπει να ασκούνται σε σημείο τέτοιο ώστε να παράγεται η ίδια
ροπή στην ακμή προσβολής

Κέντρο πίεσης

* Για μικρές γωνίες α:

* Αν L’ και N’ πολύ μικρές τότε xcp→∞

Δυναμική ομοιότητα
Για να είναι δυναμικώς όμοιες δυο ροές, θα πρέπει να πληρούνται τα παρακάτω κριτήρια:

1. Τα σώματα και τα οποιαδήποτε στερεά όρια είναι γεωμετρικώς όμοια για τις δυο ροές

2. Οι παράμετροι ομοιότητας είναι ίσες και στις δυο ροές

Δυο σημαντικές παράμετροι ομοιότητας:

𝝆∞ 𝑽∞ 𝒄
Αριθμός Reynolds 𝑹𝒆∞ =
𝝁∞
𝑽∞
Αριθμός Mach 𝑴𝒂∞ = Osborne Reynolds Ernst Mach
a∞ (1842–1912) (1838–1916)

Μεταξύ δυο δυναμικά όμοιων ροών οι συντελεστές CL, CD κλπ είναι ίδιοι για τις δυο ροές
Δυναμική ομοιότητα c = 1m

Για τη χρήση τους σε εφαρμογές της

αεροδυναμικής είναι σημαντικό να είναι
γνωστή η συσχέτιση του αριθμού Reynolds
και του αριθμού Mach με το ύψος στην
καθιερωμένη κανονική ατμόσφαιρα
Δυναμική ομοιότητα
Με χρήση του θεωρήματος Π του Buckingham μπορεί να βρεθεί ότι ο συντελεστής της
αεροδυναμικής δύναμης CR είναι μια συνάρτηση του αριθμού Reynolds, του αριθμού
Mach και της γωνίας προσβολής a:

𝑪𝑹 = 𝒇 𝑹𝒆∞ , 𝑴𝒂∞ , 𝒂
Αφού η άνωση και η αντίσταση είναι συνιστώσες της αεροδυναμικής δύναμης τότε:

𝑪𝑳 = 𝒇 𝑹𝒆∞ , 𝑴𝒂∞ , 𝒂 𝑪𝑫 = 𝒇 𝑹𝒆∞ , 𝑴𝒂∞ , 𝒂

και επίσης
𝑪𝑴 = 𝒇 𝑹𝒆∞ , 𝑴𝒂∞ , 𝒂
Υδροστατική εξίσωση
Σε ένα στοιχείο ρευστού που βρίσκεται εντός ήρεμου ρευστού οι δυνάμεις που επιδρούν
είναι η εξωτερική πίεση και το ίδιον βάρος του στοιχείου

Εφαρμόζοντας ισοζύγιο δυνάμεων προκύπτει η υδροστατική εξίσωση:

Για ένα ρευστό σταθερής πυκνότητας η

παραπάνω σχέση μπορεί να ολοκληρωθεί
μεταξύ δυο σημείων 1 και 2 δίνοντας:

ή
Τύποι ροών
Τύποι ροών
Τύποι ροών
Συνεχής ροή Ροή χαμηλής πυκνότητας και ελεύθερη
μοριακή ροή
Τύποι ροών
Ταξινόμηση ροών ανάλογα με τον αριθμό Reynolds

Κατηγορία ροής Εύρος Reynolds Χαρακτηριστικά

Κυριαρχεί η επίδραση της συνεκτικότητας,
Έρπουσα (creep) 0 < Re < ≈100 αντίσταση αντίστροφα ανάλογη του Re
Στρωτή χαμηλών ταχυτήτων (low Re Εκροή δινών, φυσαλίδες αποκόλλησης,
≈100 < Re < ≈104 μειωμένη άνωση, αντίσταση ανάλογη του Re
laminar)
Φυσαλίδες αποκόλλησης, μειωμένη
επιφανειακή τριβή, μετατοπισμένη ανάντη
Στρωτή (laminar) ≈104 < Re < ≈105 αποκόλληση, μετατοπισμένη ανάντη απώλεια
στήριξης
Συνυπάρχουν τόσο στρωτά όσο και τυρβώδη
Μεταβατική (transitional) ≈105 < Re < ≈106 οριακά στρώματα
Η επίδραση των αδρανειακών δυνάμεων
υπερέχει, αυξημένη επιφανειακή τριβή,
Τυρβώδης (turbulent) Re > ≈106 μετατοπισμένη κατάντη αποκόλληση και
απώλεια στήριξης
Τύποι ροών
Ατριβής ροή

Πραγματική ροή (ανάπτυξη οριακού στρώματος) με ιξώδες

Στο σχήμα το πάχος του οριακού στρώματος είναι σε μεγέθυνση

Τύποι ροών

Παραδείγματα ροών με έντονη επίδραση του ιξώδους

Τύποι ροών
Διαίρεση ροής σε πραγματική ροή με ιξώδες και ατριβή ροή
Συνηθίζεται η διαίρεση μιας ροής σε 2 περιοχές (ανάλογα με την επίδραση της
τριβής, της θερμικής αγωγιμότητας και της διάχυσης)
2
1
Τύποι ροών
Προφίλ ταχύτητας στο οριακό στρώμα

Προφίλ θερμοκρασίας στο οριακό στρώμα

Τύποι ροών
Ανάπτυξη του οριακού στρώματος

Τυρβώδης

δ: πάχος οριακού στρώματος Μετάβαση

𝝆∞ 𝑽∞ 𝒙
𝑹𝒆𝒙 =
𝝁∞
Στρωτή

Μετάβαση από τη στρωτή στην

τυρβώδη ροή
Πηγή
Τύποι ροών
Προφίλ ταχύτητας σε στρωτά και τυρβώδη οριακά στρώματα

Το πάχος του τυρβώδους οριακού στρώματος είναι μεγαλύτερο από εκείνο του στρωτού
 Τύποι ροών
Τυρβώδες οριακό στρώμα γύρω από μια αεροτομή
• Σχετικά λεπτό στρώμα με • Παχύ στρώμα με σημαντική
περιορισμένη δυνατότητα δυνατότητα μεταφοράς μάζας
μεταφοράς μάζας • Μεγαλύτερες ταχύτητες κοντά
• Σχετικά μικρές κλίσης ταχύτητας στο τοίχωμα
κοντά στο τοίχωμα • Μεγαλύτερος συντελεστής
• Σχετικά μικρός συντελεστής επιφανειακής τριβής
επιφανειακής τριβής Στρωτό τμήμα του οριακού στρώματος
Τυρβώδες τμήμα του οριακού στρώματος

Το θεωρούμενο ατριβές σώμα

Στρωτό οριακό στρώμα Τυρβώδες οριακό στρώμα

Η επίδραση του ιξώδους περιορίζεται εντός του

οριακού στρώματος

Εκτός του οριακού στρώματος, η ροή μπορεί να

θεωρηθεί ατριβής
Τύποι ροών
Ασυμπίεστες και συμπιεστές ροές
Ασυμπίεστη: Mach<0.3

Συμπιεστή ροή: Mach>0.3

Πηγή Πηγή
Τύποι ροών
Ταξινόμηση ροών ανάλογα με τον αριθμό Mach
Κατηγορία ροής
Ασυμπίεστη (incompressible subsonic)
Συμπιεστή υποηχητική (compressible
subsonic)
Διηχητική (transonic)
Υπερηχητική (supersonic)
Υπερ-υπερηχητική (hypersonic)
Εύρος Mach Χαρακτηριστικά
Τυπική αεροδυναμική χαμηλών
0 < M < ≈0.3
ταχυτήτων
Επίδραση συμπιεστότητας
≈0.3 < M < ≈0.8
Μη ύπαρξη κρουστικών κυμάτων
Κάθετα κρουστικά κύματα,
≈0.8 < M < ≈1.6 αλληλεπίδραση κρουστικών κυμάτων
με οριακά στρώματα, κλπ
Πλάγια κρουστικά κύματα, κύματα
≈1.6 < M < ≈5
εκτόνωσης, γραμμικά χαρακτηριστικά
Τοξωτά κρουστικά κύματα, λεπτά
κρουστικά στρώματα, επίδραση
υψηλών θερμοκρασιών,
M > ≈5
αλληλεπιδράσεις κρουστικών
κυμάτων, ροές χαμηλής πυκνότητας,
κλπ
Τύποι ροών
Ταξινόμηση ροών ανάλογα με τον αριθμό Mach
Mach<1: υποηχητική
Mach=1: ηχητική
Mach>1: υπερηχητική
Αεροδυναμικοί
συντελεστές
Αεροδυναμικοί συντελεστές

𝝆∞ 𝑽∞ 𝒍
𝑹𝒆∞ =
𝝁∞

𝟏
𝒒∞ = 𝝆∞ 𝑽𝟐∞
𝟐

𝑫
𝑪𝑫 =
𝒒∞ 𝑺
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Δεδομένου ότι τα σώματα του σχήματος
χαρακτηρίζονται από μηδενική γωνία προσβολής
(α=0°), η δύναμη αντίστασης D είναι ίση με την
αξονική δύναμη A, οπότε προκύπτει η παρακάτω
σχέση για την αντίσταση D:

𝑇𝐸 𝑇𝐸 𝑇𝐸 𝑇𝐸
𝐷 = න −𝑝𝑢 𝑠𝑖𝑛𝜃𝑑𝑠𝑢 + න 𝑝𝑙 𝑠𝑖𝑛𝜃𝑑𝑠𝑙 + න 𝜏𝑢 𝑐𝑜𝑠𝜃𝑑𝑠𝑢 + න 𝜏𝑙 𝑐𝑜𝑠𝜃𝑑𝑠𝑙
𝐿𝐸 𝐿𝐸 𝐿𝐸 𝐿𝐸
Αντίσταση μορφής (πίεσης) Αντίστ𝛼𝜎𝜂 𝜏𝜌𝜄𝛽ή𝜍

𝑫 = 𝑫𝒑𝒓𝒆𝒔 + 𝑫𝒇𝒓𝒊𝒄
 𝑫 = 𝑫𝒑𝒓𝒆𝒔 + 𝑫𝒇𝒓𝒊𝒄
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Αεροδυναμικοί συντελεστές

Η αντίσταση στην κατακόρυφη πλάκα και στους κυλίνδρους οφείλεται κυρίως

στην κατανομή της πίεσης και αποτελεί κυρίως αντίσταση μορφής

Η αντίσταση στο αεροδυναμικό σώμα είναι κυρίως αντίσταση τριβής

Ορίζονται:

* Αμβλύ σώμα (blunt body): σώμα στο οποίο η αντίσταση που του ασκείται είναι
κυρίως αντίσταση μορφής

* Αεροδυναμικό σώμα (streamlined body): σώμα στο οποίο η αντίσταση που

του ασκείται είναι κυρίως αντίσταση τριβής
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Συντελεστής αντίστασης κατά την ανάπτυξη αεροσκάφους

Seversky P-35

Πηγή
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Αεροδυναμικοί συντελεστές αεροτομής

NACA 63-210
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Μεταβολή του συντελεστή άνωσης συναρτήσει της γωνίας προσβολής (για διαφορετικές
θέσεις των flaps και Mach=0.4)
Αεροδυναμικοί συντελεστές
Η οπισθέλκουσα κρουστικού κύματος που ασκείται σε ένα αντικείμενο κινούμενο σε υψηλές ταχύτητες
ορίζεται ως το άθροισμα της οπισθέλκουσας κρουστικού κύματος μηδενικής άνωσης σώμα
θεωρηθεί ως η οπισθέλκουσα κρουστικού κύματος υπό μηδενική άνωση (zero lift wave drag) και της
οπισθέλκουσας κρουστικού κύματος λόγω άνωσης (wave drag):

Οπισθέλκουσα Οπισθέλκουσα
Οπισθέλκουσα
= κρουστικού κύματος + κρουστικού κύματος
κρουστικού κύματος
υπό μηδενική άνωση λόγω άνωσης
Στο σχήμα παρουσιάζεται η μεταβολή της οπισθέλκουσας κρουστικού κύματος υπό μηδενική άνωση
του αεροσκάφους T-38 για διαφορετικές τιμές του αριθμού Mach

Northrop T-38 Talon

Στην περιοχή της διηχητικής πτήσης η οπισθέλκουσα κρουστικού κύματος μηδενικής άνωσης
αυξάνεται δραματικά
Βασικές εξισώσεις της
μηχανικής ρευστών
Εξίσωση της συνέχειας
Εξίσωση της συνέχειας
Η μάζα δεν μπορεί ούτε να δημιουργηθεί ούτε
να καταστραφεί
Η καθαρή ροή μάζας που εξέρχεται από τον
όγκο ελέγχου μέσω της επιφάνειας S είναι ίση
με τον ρυθμό μείωσης της μάζας που
εμπεριέχεται στον όγκο ελέγχου V

Ολοκληρωτική μορφή:

Διαφορική μορφή:

Υλική παράγωγος:
Υλική παράγωγος
Ένα κινούμενο σωματίδιο ρευστού (ένας όγκος ρευστού που κινείται με τη ροή) υπόκειται σε δυο
διαφορετικούς ρυθμούς μεταβολής των ιδιοτήτων του:
-Μεταβολές ως προς τον χρόνο
-Μεταβολές σε σχέση με τη θέση του στον χώρο

Το άθροισμα των δυο αυτών μεταβολών μιας ιδιότητας ονομάζεται υλική παράγωγος και
συμβολίζεται με D[ ]/Dt

𝑫 𝝏 𝝏 𝝏 𝝏
= +𝒖 +𝒗 +𝒘
𝑫𝒕 𝝏𝒕 𝝏𝒙 𝝏𝒚 𝝏𝒛
ή
𝑫 𝝏
= +𝑽∙𝛁
𝑫𝒕 𝝏𝒕
Διατήρηση της ορμής

Ολοκληρωτική μορφή:
Διατήρηση της ορμής
Διαφορική μορφή:

Εξισώσεις
Navier – Stokes

Claude-Louis Navier Sir George Gabriel

(1785-1836) Stokes
(1819-1903)
Διατήρηση της ορμής
Για μόνιμη, ατριβή και χωρίς μαζικές δυνάμεις ροή

Εξισώσεις Euler

Leonhard Euler
(1707-1783)
Διατήρηση της ορμής

Υλική παράγωγος:
Διατήρηση της ενέργειας

Ολοκληρωτική μορφή:
Διατήρηση της ενέργειας

Διαφορική μορφή:
Διατήρηση της ενέργειας

Υλική παράγωγος:
 Στροβιλότητα, κυκλοφορία, ροϊκή
συνάρτηση και συνάρτηση δυναμικού
Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Τροχιές (pathlines) δυο διαφορετικών στοιχείων ρευστού που διέρχονται από το

ίδιο σημείο στον χώρο: η περίπτωση της μη μόνιμης ροής
Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Ροϊκές γραμμές γύρω από μια αεροτομή: ροϊκή γραμμή (streamline) είναι μια
γραμμή της οποίας η εφαπτομένη σε οποιοδήποτε σημείο είναι παράλληλη κατά
τη διεύθυνση του διανύσματος της ταχύτητας σε αυτό το σημείο
Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Κοινή τροχιά για όλα τα

σημεία που διέρχονται
από το σημείο 1

Για μόνιμη ροή οι ροϊκές γραμμές και οι τροχιές ταυτίζονται

Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Η εξίσωση της ροϊκής γραμμής δίνεται από τη σχέση:

ή σε καρτεσιανές συντεταγμένες:
Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Ροϊκή εξίσωση στις δυο διαστάσεις

Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Το σχήμα ενός ροϊκού σωλήνα στον τρισδιάστατο χώρο

Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Χρονική Χρονική Χρονική

στιγμή t1 στιγμή t2 στιγμή t3

Απεικόνιση μια γραμμής

εκπομπής που διέρχεται από
το σημείο 1
Χρονική
στιγμή tN
Τροχιές, ροϊκές γραμμές και γραμμές εκπομπής μιας ροής

Απεικόνιση των δινών Karman με γραμμές εκπομπής κατάντη

κυλίνδρου
Πηγή: An Album of Fluid Motion
Γωνιακή ταχύτητα, στροβιλότητα και παραμόρφωση

Η κίνηση ενός στοιχείου ρευστού κατά μήκος μιας ροϊκής γραμμής συνίσταται
από μια μεταφορική κίνηση και μια περιστροφική κίνηση ενώ παράλληλα το
σχήμα του στοιχείου ενδέχεται να παραμορφώνεται
Γωνιακή ταχύτητα, στροβιλότητα και παραμόρφωση

Γωνιακή ταχύτητα

Στοιχείο ρευστού
τη στιγμή t+Δt

Στοιχείο ρευστού τη στιγμή t

Περιστροφή και παραμόρφωση ενός στοιχείου ρευστού

Γωνιακή ταχύτητα, στροβιλότητα και παραμόρφωση

Γωνιακή ταχύτητα

Γωνιακή ταχύτητα ενός στοιχείου ρευστού στον τρισδιάστατο χώρο

Γωνιακή ταχύτητα, στροβιλότητα και παραμόρφωση

Η στροβιλότητα ξ σε οποιοδήποτε σημείο είναι ίση με το διπλάσιο της γωνιακής

ταχύτητας ω ενός στοιχείου ρευστού και σχετίζονται με την ταχύτητα του ροϊκού
πεδίου με τη σχέση:

Α) Ροή με στροβιλότητα:

Β) Αστρόβιλη ροή:
Κυκλοφορία
Η κυκλοφορία Γ σχετίζεται με την άνωση και ορίζεται ως:

Συνδέεται με τη στροβιλότητα μέσω της εξίσωσης:

ή
Ροϊκή συνάρτηση

Η ροϊκή συνάρτηση  ορίζεται έτσι ώστε η σχέση:

 ( x, y ) = const.
να είναι η εξίσωση μια ροϊκής γραμμής και η διαφορά  μεταξύ των ροϊκών
συναρτήσεων δυο ροϊκών γραμμών να είναι η παροχή μάζας μεταξύ των
γραμμών αυτών

Συνεπώς σε καρτεσιανές συντεταγμένες:

ενώ σε κυλινδρικές συντεταγμένες:

Ροϊκή συνάρτηση

Για ασυμπίεστη ροή η ροϊκή συνάρτηση ορίζεται ως  = /  έτσι ώστε η

σχέση:
 ( x, y ) = const.
να είναι η εξίσωση μια ροϊκής γραμμής και η διαφορά  μεταξύ των ροϊκών
συναρτήσεων δυο ροϊκών γραμμών να είναι η παροχή όγκου μεταξύ των
γραμμών αυτών

Συνεπώς σε καρτεσιανές συντεταγμένες:

ενώ σε κυλινδρικές συντεταγμένες: * Η ροϊκή συνάρτηση ορίζεται τόσο για

ροές με στροβιλότητα όσο και για
αστρόβιλες ροές, ωστόσο αφορά μόνο
δισδιάστατες ροές
Συνάρτηση δυναμικού

Το δυναμικό ταχύτητας φ ορίζεται για αστρόβιλες ροές μόνο και ορίζεται:

Σε καρτεσιανές συντεταγμένες:

Σε κυλινδρικές συντεταγμένες:

Σε σφαιρικές συντεταγμένες:

* Οι αστρόβιλες ροές χαρακτηρίζονται ως δυναμικές ροές (potential flow)

* Μια γραμμή που χαρακτηρίζεται από σταθερές τιμές του δυναμικού ταχύτητας καλείται
ισοδυναμική γραμμή
* Σε δισδιάστατες αστρόβιλες ροές οι ισοδυναμικές γραμμές είναι κάθετες προς τις ροϊκές
γραμμές
Ατριβείς και ασυμπίεστες
ροές
Ατριβείς και ασυμπίεστες ροές

Ατριβείς και ασυμπίεστες ροές: εκείνες που χαρακτηρίζονται από σταθερή

πυκνότητα ρευστού

Τέτοιες ροές είναι αυτές των υγρών και οι ροές χαμηλής ταχύτητας των αερίων

Η ανάλυση των ατριβών ασυμπίεστων ροών άπτεται του ενδιαφέροντος των

πτήσεων χαμηλών ταχυτήτων στην ατμόσφαιρα υπό συνθήκες αριθμού Mach
μικρότερου από 0.3
Εξίσωση Bernoulli

Σε ατριβείς και ασυμπίεστες ροές μπορεί να εφαρμοστεί η

εξίσωση Bernoulli:

Daniel Bernoulli
(1700-1782)

* Σε στροβιλές ροές ισχύει κατά μήκος μιας ροϊκής γραμμής

* Σε αστρόβιλες ροές ισχύει σε όλο το πεδίο ροής

* Η παραπάνω διατύπωση της εξίσωσης αμελεί τις μαζικές δυνάμεις (π.χ.

βαρύτητα) και αφορά μόνιμη ροή
Εξίσωση της συνέχειας

Για οιονεί μονοδιάστατη ροή η εξίσωση της συνέχειας έχει τις παρακάτω μορφές:

* Για συμπιεστή ροή

* Για ασυμπίεστη ροή

 Μέτρηση ταχύτητας
p1
po

Με χρήση ενός σωλήνα Pitot-static και εφαρμόζοντας την εξίσωση Bernoulli κατά
μήκος μιας ροϊκής γραμμής μπορεί να μετρηθεί η ταχύτητα μιας ασυμπίεστης
ροής μέσω της σχέσης:
Σύστημα Pitot-static Σύστημα Pitot με ξεχωριστή λήψη
μέτρησης στατικής πίεσης
Ολική Στατική πίεση p1
p0
πίεση
p0

p1

Η ένδειξη του οργάνου είναι η διαφορά της ολικής και της

στατικής πίεσης, δηλαδή η δυναμική πίεση
Συντελεστής πίεσης
Είναι χρήσιμο να αναφερόμαστε στην πίεση με αδιάστατους όρους όπως π.χ. με
τον συντελεστή πίεσης που ορίζεται ως:

όπου p είναι η στατική πίεση σε κάποιο σημείο ενδιαφέροντος, p∞ και q∞ η

στατική και η δυναμική πίεση της ανεπηρέαστης ροής:

όπου ρ∞ είναι η πυκνότητα του ρευστού και V∞ η ταχύτητα της ροής

* Για μόνιμη, ασυμπίεστη και ατριβή ροή:
Συντελεστής πίεσης

Συντελεστής πίεσης ίσος με ένα σημαίνει ότι το σημείο μέτρησης της πίεσης είναι
σημείο ανακοπής

Συντελεστής πίεσης ίσος με μηδέν σημαίνει ότι η ταχύτητα στο σημείο μέτρησης
της πίεσης είναι ίδια με αυτήν της ελεύθερης ροής
Συντελεστής πίεσης

Διαφορετικοί τρόποι αποτύπωσης της κατανομής πίεσης γύρω από μια αεροτομή

Κατανομή του συντελεστή πίεσης κατά μήκος της χορδής Σχετικές πιέσεις κάθετες στην αεροτομή
Συντελεστής πίεσης

Τυπικές κατανομές πίεσης γύρω από μια αεροτομή για διαφορετικές γωνίες
προσβολής
Διέπουσες εξισώσεις αστρόβιλης και ασυμπίεστης ροής
Έστω η ροή γύρω από μια ακίνητη αεροτομή
Διέπουσες εξισώσεις αστρόβιλης και ασυμπίεστης ροής

Σε μια ασυμπίεστη ροή η αρχή διατήρησης της μάζας γράφεται:

Για ασυμπίεστη και αστρόβιλη ροή από την αρχή διατήρησης της μάζας και τον
ορισμό του δυναμικού ταχύτητας μιας αστρόβιλης ροής προκύπτει η εξίσωση:

Εξίσωση Laplace

ή με όρους ροϊκής συνάρτησης:

Pierre-Simon Laplace
(1749-1827)
Διέπουσες εξισώσεις αστρόβιλης και ασυμπίεστης ροής

Η εξίσωση Laplace αποτελεί μια 2ης τάξεως γραμμική μερική διαφορική εξίσωση
Γραμμική, άρα το άθροισμα των μερικών λύσεων της αποτελεί επίσης λύση της:
ένα σύνθετο ροϊκό μοτίβο αστρόβιλης ασυμπίεστης ροής μπορεί να αναχθεί
στην επαλληλία ενός πεπερασμένου πλήθους απλών ροών (επίσης αστρόβιλων
και ασυμπίεστων)
Οριακές συνθήκες: αν και όλες οι αστρόβιλες ασυμπίεστες ροές διέπονται από
την ίδια εξίσωση, η ακριβής λύση εξαρτάται από τις οριακές συνθήκες οι οποίες
πρέπει να συμβαδίζουν με το εκάστοτε πρόβλημα
* Οριακές συνθήκες στο άπειρο: ελεύθερη ροή σε «άπειρη» απόσταση από το
σώμα
* Οριακές συνθήκες στο τοίχωμα: ροή στην επιφάνεια του σώματος
Διέπουσες εξισώσεις αστρόβιλης και ασυμπίεστης ροής
Οριακές συνθήκες στο άπειρο: η ροή χαρακτηρίζεται από τις (ομοιόμορφες)
συνθήκες της ελεύθερης ροής
Διέπουσες εξισώσεις αστρόβιλης και ασυμπίεστης ροής
Οριακές συνθήκες στο τοίχωμα: δεν επιτρέπεται διείσδυση ροής στην επιφάνεια

* Η επιφάνεια του σώματος είναι μια ροϊκή γραμμή της ροής

Στοιχειώδεις ροές
Ομοιόμορφη ροή
Στοιχειώδεις ροές
Πηγή και καταβόθρα
Στοιχειώδεις ροές
Επαλληλία ομοιόμορφης ροής και πηγής
Στοιχειώδεις ροές
Επαλληλία ομοιόμορφης ροής και ενός ζεύγους πηγής-καταβόθρας
Στοιχειώδεις ροές
Δίπολα
Στοιχειώδεις ροές
Επαλληλία ομοιόμορφης ροής και διπόλου
Στοιχειώδεις ροές
Κατανομή επιφανειακού συντελεστή πίεσης κυλίνδρου σε ατριβή ασυμπίεστη ροή
Στοιχειώδεις ροές
Το παράδοξο του d’Alembert

Jean Le Rond d'Alembert

(1717-1783)
Στοιχειώδεις ροές
Σχέση συντελεστή οπισθέλκουσας και αριθμού Reynolds
Πειραματικά αποτελέσματα για κυλίνδρους

Στην πράξη CD=f(Re):

* Για Re<1 πολύ υψηλές τιμές CD
* Για 1<Re<300,000 πτώση CD 1 → 0.3
* Για Re>300,000 αύξηση CD μέχρι την τιμή ~0.6
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο

Ροή με Re=1.54

* Για 0 < Re < 4 οι ροϊκές γραμμές είναι σχεδόν

συμμετρικές και η ροή προσκολλημένη στον
κύλινδρο (έρπουσα ροή ή ροή Stokes)

* Τόσο οι δυνάμεις αδράνειας όσο και οι

δυνάμεις λόγω τριβής είναι μικρές οπότε
υπάρχει μια «ισορροπία» μεταξύ των
επιδράσεων των δυο στην κατάσταση της
ροής
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο

Ροή με Re=26

* Για 4 < Re < 40 η ροή αποκολλάται από το

πίσω μισό του κυλίνδρου σχηματίζοντας δυο
διακριτές και ευσταθείς δίνες
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο

Theodore von Karman

(1881-1963)

Πηγή

* Για Re > 40 η ροή κατάντη του κυλίνδρου καθίσταται

ασταθής και οι δίνες που πριν ήταν ευσταθείς και
διακρίνονταν πίσω από τον κύλινδρο τώρα
απομακρύνονται από αυτόν με ένα περιοδικό μοτίβο το
οποίο ονομάζεται όδευση δινών Karman (Karman vortex
street)
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο

Αύξηση του Reynolds οδηγεί σε μετατροπή

του μοτίβου των δινών von Karman σε έναν
τυρβώδη ομόρρου
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο

80°

Το οριακό στρώμα αποκολλάται από την

επιφάνεια του κυλίνδρου, σε μια τέτοια ροή η
τιμή του Re είναι της τάξης το 105
Σε μια τέτοια ροή ο CD είναι περίπου 1 για
1,000 < Re < 300,000
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο
Για 300,000 < Re < 3,000,000 η αποκόλληση του
120° στρωτού οριακού στρώματος ξεκινά στο εμπρός
μισό του κυλίνδρου, ωστόσο παρατηρείται
μετάβαση της ροής από στρωτή σε τυρβώδη στα
ακραία σημεία της αποκολληθείσας ροής

Η ροή επανακολλάται στο πίσω μισό του

κυλίνδρου αλλά μετά αποκολλάται εκ νέου υπό
γωνία περίπου 120° από το σημείο ανακοπής
Η μετάβαση σε τυρβώδη ροή και ο λεπτότερος
ομόρρους μειώνει την αντίσταση μορφής και
συνεπώς την ασκούμενη αντίσταση
Στοιχειώδεις ροές
Πραγματική ροή γύρω από κύλινδρο
Για Re > 3,000,000 το οριακό στρώμα γίνεται
τυρβώδες κατευθείαν στο εμπρός μισό του
κυλίνδρου και παραμένει προσκολλημένο στην
επιφάνεια μέχρι να αποκολληθεί υπό γωνία περίπου
120°

Εμφανίζεται ελαφρά αύξηση του CD καθώς

αυξάνεται ο Reynolds, επειδή τα σημεία
αποκόλλησης αρχίζουν να κινούνται προς το πάνω
και το κάτω μισό του κυλίνδρου αντίστοιχα
οδηγώντας στον σχηματισμό ενός ευρύτερου
ομόρρου και άρα εντονότερης αντίστασης μορφής
Στοιχειώδεις ροές
Αστρόβιλη δίνη
 Στοιχειώδεις ροές
➢ Στο κέντρο της ελεύθερης δίνης η ταχύτητα απειρίζεται και αυτό το καθιστά
Αστρόβιλη ή ελεύθερη ένα ιδιάζον (singular) σημείο με γωνιακή ταχύτητα, στροβιλότητα και κατά
δίνη (free vortex) συνέπεια κυκλοφορία

𝑉θ ➢ Γύρω από το κέντρο αναπτύσσεται το ροϊκό πεδίο της δίνης στην οποία οι
c ροϊκές γραμμές έχουν μορφή ομόκεντρων κύκλων
𝑉θ =
𝑟 ➢ Σε οποιοδήποτε σημείο στην περιοχή εκτός του κέντρου της δίνης τα στοιχεία
του ρευστού περιστρέφονται γύρω από το κέντρο ακολουθώντας τις ροϊκές
γραμμές
➢ Τα στοιχεία του ρευστού δεν περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους,
παρά μόνο γύρω από το κέντρο της δίνης, η γωνιακή τους ταχύτητα είναι
μηδέν και άρα η στροβιλότητα είναι μηδέν

Ροές που στην πράξη πλησιάζουν στην

αστρόβιλη δίνη είναι οι κυκλώνες αλλά
και η δίνη που σχηματίζεται όταν Πηγή: R. A. Kumar et al (2017). Vortex
αδειάζει μια δεξαμενή Formation during Draining from
Πηγή Cylindrical Tanks: Effect of Drain Port
Eccentricity. Journal of Aerospace
Engineering, 30(5).
 Στοιχειώδεις ροές
Στροβιλή, εξαναγκασμένη (forced vortex) …ή δίνη στερεού σώματος
➢ Η ροή αυτή αναπτύσσεται υπό την επίδραση μιας εξωτερικής
𝑉θ (ανθρωπογενούς δύναμης, π.χ. μιας πτερωτής) και ακολουθεί τη μηχανική
της περιστροφής ενός στερεού σώματος γύρω από έναν άξονα
𝑉θ = 𝜔𝑟
➢ Γύρω από το κέντρο αναπτύσσεται το ροϊκό πεδίο της δίνης στην οποία οι
ροϊκές γραμμές έχουν μορφή ομόκεντρων κύκλων
➢ Τα στοιχεία του ρευστού περιστρέφονται ακολουθώντας τις ροϊκές γραμμές
γύρω από το κέντρο καθώς και γύρω από τον εαυτό τους, η στροβιλότητα
του πεδίου είναι ίση με το διπλάσιο της γωνιακής τους ταχύτητας

Παραδείγματα ροών που υφίσταται εξαναγκασμένη δίνη:

• Σε φυγοκεντριστές
• Στο κέντρο συσκευών ανάδευσης και ανάμιξης
• Στις πτερωτές αντλιών όπου η έξοδός τους είναι
κλειστή

Πηγή
Στοιχειώδεις ροές
Επαλληλία ροής γύρω από κύλινδρο χωρίς άνωση και δίνης
Στοιχειώδεις ροές
Επαλληλία ροής γύρω από κύλινδρο χωρίς άνωση και δίνης

ω ω
L’
L’
Στοιχειώδεις ροές
Το φαινόμενο Magnus
* Η ανάπτυξη αεροδυναμικής δύναμης κάθετα προς το
διάνυσμα της γωνιακής ταχύτητας ενός περιστρεφόμενου
σώματος εντός μιας ροής καλείται φαινόμενο Magnus

Heinrich Magnus
(1802-1870)

* Το φαινόμενο έχει σημαντική επίδραση στη σταθερότητα της πορείας περιστρεφόμενων

βλημάτων
Στοιχειώδεις ροές
Εφαρμογές του φαινομένου Magnus
Η άνωση που παράγει ένας περιστρεφόμενος κύλινδρος είναι ισχυρότερη
από αυτήν μιας πτέρυγας με το ίδιο εμβαδόν κάτοψης, ωστόσο η
αεροδυναμική αντίσταση είναι πολύ εντονότερη από εκείνη που υφίσταται
μια καλοσχεδιασμένη πτέρυγα
Ο Flettner αντικατέστησε το ιστίο ενός σκάφους με έναν στρεφόμενο
Anton Flettner
κύλινδρο, ώστε σε συνδυασμό με τον άνεμο να παράγεται δύναμη ώσης (1885-1961)

“Buckau” Flettner Plymouth A-A-2004 Maersk Pelican

Rotor Ship (1924) (1930) (2019)
Θεώρημα Kutta – Joukowski
Θεώρημα Kutta – Joukowski

Martin Kutta Nikolay Joukowski

(1867-1944) (1847-1921)

Αν θεωρηθεί η ασυμπίεστη ροή γύρω από μια αεροτομή που παράγει άνωση και μια καμπύλη Α
γύρω από την αεροτομή τότε η κυκλοφορία είναι πεπερασμένη:

Η άνωση ανά μονάδα εκπετάσματος ενός δισδιάστατου σώματος είναι ανάλογη της κυκλοφορίας
γύρω από το σώμα αυτό
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών
Η μέθοδος στοιχείων πηγών και το φύλλο πηγών

Έστω ένα άπειρο πλήθος γραμμικών πηγών διατεταγμένες η μια δίπλα στην άλλη
και η κάθε μια έχει απειροστή ένταση → φύλλο πηγών
Η μέθοδος στοιχείων πηγών και το φύλλο πηγών

* Συμβολίζουμε με s την απόσταση κατά μήκος του φύλλου πηγών

* λ=λ(s) είναι η ένταση του φύλλου ανά μονάδα μήκους s (σε m/s)
* Η ένταση του στοιχειώδους τμήματος ds είναι λ∙ds
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών
Έστω ένα σημείο P στο πεδίο ροής, σε απόσταση r από το στοιχειώδες τμήμα ds, η διακριτή πηγή
έντασης λ∙ds επάγει στο σημείο P δυναμικό ταχύτητας dφ

Το συνολικό δυναμικό ταχύτητας που επάγεται από όλο το φύλλο πηγών στο σημείο P είναι:

* Το πρόσημο της έντασης μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό οπότε μιλάμε για πηγή ή καταβόθρα
αντίστοιχα
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

Έστω ότι πρέπει να περιγραφεί το ροϊκό πεδίο γύρω από ένα σώμα δεδομένου
σχήματος
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

* Το φύλλο πηγών αποτελείται από σειρά στοιχείων (panel)

* Η ένταση λ κατά μήκος ενός στοιχείου είναι σταθερή
* Αν υπάρχουν n στοιχεία ορίζουμε αντίστοιχα n εντάσεις λ1,λ2,…,λn (οι άγνωστοι του
προβλήματος)
* Το μέσον κάθε στοιχείου ονομάζεται σημείο ελέγχου όπου θα εφαρμοστεί η οριακή
συνθήκη μη διείσδυσης στο τοίχωμα
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

Δυναμικό ταχύτητας σε σημείο P του πεδίου που απέχει απόσταση rPj από το στοιχείο j

(από το στοιχείο j)

(από όλα τα στοιχεία)

Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

Αν το σημείο P βρίσκεται στο σημείο ελέγχου του στοιχείου j τότε το επαγόμενο

δυναμικό όλων των στοιχείων στο σημείο ελέγχου είναι:
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

Στα σημεία ελέγχου εφαρμόζεται η συνθήκη μη διείσδυσης ρευστού στο

εσωτερικό του 2D σώματος, οπότε:

(j≠i)

(j≠i)

* Γραμμική εξίσωση με n αγνώστους (λ1,λ2,…,λn)

* Για i=1,2,…n σημεία ελέγχου έχουμε n εξισώσεις με n αγνώστους που αν λυθούν
αριθμητικά προκύπτει η κατανομή της έντασης των πηγών που σχηματίζουν τη
ροϊκή γραμμή που αναπαριστά την επιφάνεια του σώματος
* Αύξηση του αριθμού στοιχείων και κατάλληλη πύκνωσή τους οδηγεί σε
βελτίωση της ακρίβειας
Εισαγωγή στη μέθοδο στοιχείων πηγών

Με γνωστή την κατανομή των εντάσεων λi μπορεί να υπολογιστεί η εφαπτομενική προς

την επιφάνεια κάθε στοιχείου στο σημείο ελέγχου ταχύτητα:

και ο συντελεστής πίεσης στο σημείο ελέγχου j:

Με αυτόν τον τρόπο και ελλείψει κυκλοφορίας στο ροϊκό πεδίο, η μέθοδος στοιχείων
πηγών επιτρέπει τον υπολογισμό της κατανομής πίεσης στην επιφάνεια ενός
οποιουδήποτε σώματος που δεν αναπτύσσει άνωση

* Εκτίμηση της ακρίβειας της μεθόδου: σε ένα κλειστό σώμα θα πρέπει: