Professional Documents
Culture Documents
Coaching Instrukcja Obsługi e Book
Coaching Instrukcja Obsługi e Book
COACHING
INSTRUKCJA
OBSŁUGI
JAK NAJLEPIEJ SKORZYSTAĆ
Z COACHINGU
ILUSTROWANY PRZEWODNIK DLA KLIENTÓW
25 minut czytania!
Coaching
to inny sposób
łączenia kropek
Tworzysz nowy kształt, który zmienia postrzeganie
siebie, rzeczywistości i problemu. Alternatywne sposoby
łączenia kropek pojawiają się nie tylko na sesji. Wiele pytań
zadawanych przez coacha, cały czas tkwi w Twojej głowie.
Po jakimś czasie możesz niespodziewanie znaleźć odpowiedź
na przykład patrząc na bilbord, czytając książkę
czy rozmawiając z kimś na dworcu. Nowa informacja,
która się wtedy pojawi, będzie kolejną kropką do połączenia
lub alternatywnym poprowadzeniem linii.
Gdyby ta informacja dotarła do Ciebie wcześniej - przed
rozmową z coachem, prawdopodobnie nie miałaby znaczenia.
A teraz połącz wszystkie kropki liniami prostymi
bez odrywania ołówka. Znajdź minimum trzy sposoby!
6 Między sesjami 14
7 Co dalej? 16
123
przedstawi Ci najważniejsze założenia swojego sposobu pracy.
Niezależnie od indywidualnych różnic definicyjnych, w kilku
punktach coachowie są zazwyczaj zgodni.
Na ogół pracując z coachem:
Określisz i zrealizujesz swoje cele
Na początku każdego procesu potrzebujesz
określić rezultaty, jakie chcesz osiągnąć. Czasa-
mi decyzja co do kierunku całego procesu zapa-
da wspólnie ze sponsorem (jeżeli to firma płaci
za Twój coaching). Cele najczęściej są związane
z obszarem pracy wewnętrznej i nastawienia
(co chcesz w sobie zmienić, jaki być, aby
osiągnąć zamierzone efekty w swoim życiu),
bo na to masz największy wpływ, a na otoczenie
ograniczony.
KRÓTKA DEFINICJA:
COACHING JEST PROCESEM, KTÓREGO
GŁÓWNYM CELEM JEST WZMACNIANIE ORAZ WSPIERANIE CIEBIE
W SAMODZIELNYM OSIĄGANIU ZAMIERZONYCH REZULTATÓW,
W OPARCIU O TWOJE WŁASNE ODKRYCIA I WNIOSKI, PRZY
JAK NAJLEPSZYM WYKORZYSTANIU TWOJEGO POTENCJAŁU.
{ }
Posłużmy się przykładem: Michał, menadżer średniego szczebla pracował z coachem nad zmniejszeniem poziomu stresu, który
pojawiał się zawsze już w niedzielę i towarzyszył mu aż do piątku. Żadna z wcześniej stosowanych metod nie pomagała. Michał
czuł, że jego zasoby się wyczerpują. Pracując z coachem, Michał uporządkował własny sposób myślenia i zmienił nawyki tak,
że poziom stresu zmniejszył się do akceptowalnego. Dowiedział się o sobie wielu ciekawych rzeczy, ale najważniejsze okazało się
to, iż główną przyczyną niepokoju były irracjonalne obawy, że mogą go wyrzucić z pracy. Kiedy poradził sobie z tym lękiem, okazało
się, że stał się bardziej efektywny, a praca zaczęła mu sprawiać jeszcze więcej przyjemności.
.
a innymi formami wspierania rozwoju.
23
Jeśli potrzebujesz rzetelnej wiedzy na jakiś temat, na przykład dotyczącej dietetyki,
księgowości lub badań marketingowych, to lepiej zapisać się na studia podyplomowe.
Jeśli potrzebujesz zdobyć nowe umiejętności, takie jak obchodzenie zastrzeżeń w sprzedaży,
zarządzania sobą w czasie lub tworzenia stron internetowych, wtedy warto wybrać szkolenie.
Jeśli szukasz inspiracji u tych, którzy odnieśli sukces, wtedy decydujesz się
na wykład motywacyjny.
Natomiast kiedy czujesz, że potrzebujesz samodzielnie dokonać wewnętrznej przemiany
(jak na przykład podjąć ważną decyzję, zmotywować się do napisania doktoratu, wybrać inną
drogę zawodową czy zredukować poziomu stresu), wtedy wsparciem będzie coach.
{
A. Osoby, które mają odpowiednią wiedzę, doświadczenie
oraz umiejętności w jakiejś dziedzinie,
ale nie korzystają z nich, nie wiedząc dlaczego.
Np.: Menadżer, który wie doskonale, czym jest delegowanie i potrafi to robić, a z niewiadomego powodu, nie korzysta
z tych umiejętności w aktualnym zespole i zostaje po godzinach, żeby dokończyć zadania współpracowników. Inny
przykład to osoba, która ma teoretyczną i praktyczną wiedzę na temat założenia i prowadzenia bloga kulinarnego,
{
ale nie może w końcu się zebrać w sobie i zacząć publikować.
Np.: Doświadczony przedstawiciel handlowy, który ma dobre wyniki sprzedażowe, ale czuje, że ma jeszcze
większy potencjał, który chce odkryć i wykorzystać w pracy. Inny przykład to właściciel małej firmy prosperującej
z sukcesami od wielu lat, który pragnie jeszcze lepiej zarządzać zespołem pracowników.
Np.: Ktoś, kto wszedł w poważny konflikt z jednym ze współpracowników (lub członkiem rodziny) i chce znaleźć rozwiązanie
– jak odbudować relację lub jeśli nie ma innej możliwości, nauczyć się żyć w tej trudnej sytuacji jak najmniejszym kosztem
emocjonalnym. Inny przykład to osoba chcąca podjąć decyzję i rozwiać wątpliwości dotyczące przyjęcia wspólnika do swojej firmy.
Ważne jest to, abyś chciał/a świadomie i dobrowolnie wziąć udział w procesie coachingu.
Możesz mieć oczywiście wątpliwości. To często się zdarza, szczególnie kiedy zaczynamy
coś nowego. Zwróć uwagę na ile realistyczne są Twoje oczekiwania względem coacha
i coachingu. Zastanów się, czy rozumiesz także ograniczenia całego procesu (na przykład,
że to nie psychoterapia ani szkolenie).
Kiedy Justyna dowiedziała się, że ma zostać szefem zespołu, bardzo się ucieszyła, ale równocześnie zaniepokoiła.
{ }
Kłopot polegał na tym, że niewiele wiedziała na temat zarządzania, bo nigdy tego nie robiła. Aby mogła przygotować się
do nowej roli, firma wysłała ją na kilkudniowe szkolenie. Dzięki temu zdobyła potrzebną wiedzę i umiejętności.
Kiedy po dwóch latach pracy z sukcesami na tym stanowisku dostrzegła, że w jej zespole pojawił się duży
konflikt, z którym nie mogła sobie poradzić, zaprosiła do współpracy coacha. Wsparł ją w samodziel-
nym znalezieniu rozwiązania tej trudnej sytuacji, negatywnie wpływającej na efektywność pracy.
Po 5 latach pracy postanowiła zmienić zawód i otworzyć gabinet logopedyczny. Aby uzupełnić wiedzę na ten temat, wybrała
studia podyplomowe z zakresu logopedii. Kiedy po wielu latach jej małżeństwo się rozpadło i nie potrafiła sobie poradzić
34
ale jak już wiesz, pełni on dość specyficzną rolę.
Nigdy nie był w tych miejscach, do których się
wybierasz... To Twoje wnętrze.
Co prawda ma doświadczenie w podróżowaniu i w pełnieniu swojej roli -
przewodnika, tym niemniej będą to dla niego niezbadane obszary. W czasie
podróży będzie Cię wspierał, czasem intensyfikował lub łagodził doznania,
a niekiedy pomoże wyciągnąć budujące wnioski. Oczywiście w jakimś momencie rozstaniesz
się z przewodnikiem, ale to, czego się nauczysz podczas wspólnie spędzonego czasu, będzie
stanowiło źródło wsparcia przez lata.
Oto kilka pytań na początek, na które jeszcze nie musisz znać odpowiedzi:
1. Jakie masz plany na najbliższą przyszłość?
2. Jak coaching może pomóc Ci zrealizować te plany?
3. Co chcesz osiągnąć pracując ze swoim coachem?
4. Po czym poznasz, że już to osiągnąłaś/eś, że taka/i jesteś, masz to, czego potrzebujesz?
5. Co motywuje Cię do zmiany, rozwoju, doskonalenia w tym procesie coachingu?
6. Jakie masz priorytety?
7. Jakie przeszkody utrudniają Ci realizację celów?
8. Jakie masz inne możliwości działania w trudnej sytuacji?
Ponieważ w procesie coachingu nie otrzymasz żadnych gotowych rozwiązań, wszystko, czego
się dowiesz, będzie pochodziło z Twojego wnętrza. To będą twoje odkrycia, twoje nowe spojrze-
nia i inne ciekawe perspektywy oglądu rzeczywistości. Podobnie z umiejętnościami. Owszem,
możesz zdobyć nowe, użyteczne umiejętności, ale sam/a będziesz swoim nauczycielem. Praca
z coachem polega na uruchomieniu i wykorzystaniu Twojego potencjału, czyli wspomnianych
wcześniej zasobów, takich jak umiejętności, wiedza, a także talenty i zdolności.
Pracę z coachem możesz rozpocząć zarówno kiedy jesteś już po wielu nieskutecznych
próbach zmiany aktualnej sytuacji, ale też kiedy jeszcze nie zaczęłaś/eś próbować i nawet
nie masz pomysłu na zmianę. Każdy moment jest dobry na tego typu wsparcie.
Najważniejsze jest to, żeby zaufać mądrości procesu i doświadczeniu coacha i dać się ponieść
fali zmiany i rozwoju. Nadmierna kontrola nie zawsze może zbliżać do celu, a coaching wymaga
otwartości i szczerości po obu stronach.
45
psychoterapeuty. Jest to na dziś tytuł nadawany przez różnego
rodzaju instytucje i firmy, które najczęściej przeprowadzają
szkolenie i weryfikację kompetencji w postaci egzaminu,
certyfikacji lub niestety dowolnie przez samych coachów.
Warto zacząć od zdefiniowania tego, kim ów coach jest. Bywa stawiany
obok trenera osobistego, mentora czy tutora (bez wskazania różnic) jako
jeden z 2455 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na
potrzeby rynku pracy. Jego zadanie definiuje się jako pomoc w realizacji
wyznaczonych celów dzięki dokonywaniu przez klienta zmian w rozwoju
osobistym i zawodowym. Wspiera proces transformacji we wszystkich
obszarach życia oraz odkrywania niewykorzystanego potencjału klientów w sesjach indywidu-
alnych lub zbiorowych. Wspiera także w odnajdywaniu motywacji do działania oraz skutecznych
rozwiązań. Najlepiej jeśli jego kompetencje zostaną potwierdzone certyfikatem.
Rekomendacje Są coachowie, którzy o nie dbają i tacy, którzy ich nie kolekcjonują.
Zazwyczaj jednak najskuteczniejsze są autentyczne polecenia zadowolo-
nych klientów.
Własny rozwój coacha Mogą to być dodatkowe szkolenia czy praca z superwizorem. To istotne
kryterium, ponieważ ważne jest, aby Twój coach także się rozwijał i miał
świadomość własnych ograniczeń i mocnych stron.
Znajomość twojej branży W niektórych sytuacjach może to być ważne, lecz najczęściej ma małe
znaczenie, ponieważ coach zajmuje się Tobą, a nie branżą.
Wiek coacha Doświadczenie życiowe i zawodowe – wiele osób mówi, że coachem nie
może być bardzo młoda osoba, ale ja osobiście się z tym nie do końca
zgadzam. Wiek nie świadczy o doświadczeniu. Zgodnie z tym co mówił
A. Huxley: “Doświadczenie to nie to, co nam się przydarza, ale to, co robimy
z tym, co nam się przydarza” Dużo zależy od tego, kto jest klientem i jakie
ma potrzeby.
Pamiętaj, masz prawo wyboru swojego coacha i możesz odmówić pracy z kimś – kto jak
czujesz, nie będzie Ci pasował. Oczywiście nie o wszystkie powyższe informacje musisz
pytać, warto jednak zwrócić uwagę na dokładniejsze poznanie swojego potencjalnego coacha.
567
spojrzenie na sytuację z różnych perspektyw, a w konsekwencji
przeprowadzenie pożądanej zmiany. Ważne jest także to,
że cokolwiek by się nie wydarzyło w czasie
takiej sesji, zawsze możesz liczyć na wsparcie
swojego coacha.
Nigdy nie zostaniesz negatywnie oceniona/y,
a to, co powiesz w czasie sesji, będzie
informacją poufną.
Coach w czasie sesji zadaje dużo osobliwych pytań, korzysta z wielu narzędzi komunika-
cyjnych, tworząc jednocześnie bezpieczne środowisko, pozwalające na wprowadzanie
zmian. W trakcie takiego spotkania możesz dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy na swój
temat, ale nie od coacha. Odkryjesz je samodzielnie, tylko dzięki odpowiadaniu na pytania. Czego
na przykład możesz się dowiedzieć? Tego, co jest dla Ciebie TAK NAPRAWDĘ ważne w życiu. Tego,
że osiągasz nie swoje cele w życiu. Albo, że masz talent w organizowaniu aktywności dla
innych, z którego nie korzystasz i wielu innych rzeczy. Na koniec każdej sesji coach zaproponuje
Ci wykonanie zadania rozwojowego (zwanego niekiedy „pracą domową”), które pozwolą utrwalić
wprowadzone zmiany. Możesz ją przyjąć, ale możesz też odmówić jej wykonania z różnych
powodów. Pozostaje Ci jeszcze opcja negocjowania.
W trakcie sesji coach będzie zadawał dużo pytań i cierpliwie słuchał tego, co masz do powiedze-
nia. To, co mówisz, przeznaczone jest nie tylko dla coacha, ale przede wszystkim formułujesz
to do siebie i dla siebie. Odpowiadając na pytania, wybierasz spośród bogactwa twoich myśli
i wspomnień, uczuć i potrzeb – tych, które w danym momencie są kluczowe. Po jakimś czasie
odkryjesz coś, co będzie stanowiło dla Ciebie dużą wartość. Zorientujesz się, że nigdy tak na to/
siebie nie patrzyłaś/eś. To z kolei doprowadzi do kolejnych odkryć. Nie dowiesz się niczego od
coacha, to będą Twoje wnioski. To wspaniała podróż w głąb siebie.
W czasie sesji mogą pojawić się emocje związane z tematem, nad którym pracujesz. Jeżeli
uznasz, że to coś ważnego, warto o tym powiedzieć na głos. To może być ważny sygnał dla cie-
bie i wskazówka dla coacha, o co jeszcze może zapytać. Jeśli poczujesz, że to najwyższy czas,
żeby uronić łezkę, to spokojnie możesz to zrobić. Nie zatrzymuj emocji. Dla coacha będzie to też
informacja, że darzysz go dużym zaufaniem, skoro pozwalasz sobie na takie wyrażanie emocji.
Możesz pozwolić sobie czuć więcej. Pamiętaj, że to, co się dzieje na sesji jest całkowicie poufne.
Co jakiś czas, twój coach może poprosić Cię o wspólne wypełnienie jakiegoś arkusza, tabeli
lub listy. Poddaj się procesowi, ponieważ dzięki temu możesz sobie uświadomić jeszcze więcej
szczegółów lub spojrzeć z innych użytecznych perspektyw na to, co dzieje się w twoim życiu.
Ważne jest też, aby robić notatki w czasie sesji. Nie ma oczywiście takiego obowiązku, ale
ułatwia to proces rozwoju. Zapisuj ważne myśli, odkrycia lub pytania coacha. Stwórz ze swoich
notatek swoisty dziennik samorozwoju. Możesz tam też zapisywać zaskakujące pomysły i myśli,
które przyjdą ci do głowy pomiędzy sesjami. Może pojawią się tematy na kolejne sesje?
Jeśli w czasie sesji pojawi się trudna sytuacja, czy też coach nieświadomie Cię urazi lub
przypadkowo przekroczy jakąś granicę, lub zwyczajnie nie masz ochoty przystać na jego
propozycję (odpowiedzieć na pytanie, wykonać zadania itp.), powiedz o tym wyraźnie i wprost.
Z jednej strony pozwoli to na harmonijną kontynuację procesu, bez zaburzeń w obszarze waszych
relacji, a z drugiej strony to fantastyczny trening asertywności.
67
co robisz w tym okresie, ma duży wpływ na efektywność całego
procesu coachingu. Są także osoby, które nie zajmują się
z różnych powodów realizacją swoich celów pomiędzy sesjami,
ale wtedy efektywność zmiany może być dużo mniejsza.
Warto zatem rozważyć większe zaangażowanie, zarówno
czasowe, jak i emocjonalne w to, nad czym pracujesz.
Dodatkowy czas na rozwój
W zależności od tego, co chcesz osiągnąć, jakiej zmiany pragniesz
dokonać, poświęć czas na refleksję. Koncentruj się na swoich myślach,
możesz zapisywać te, które wydają Ci się ważne. Obserwuj swoje
reakcje, nazywaj emocje i traktuj to, co dzieje się między sesjami jako
swego rodzaju trening nowych umiejętności. Na kolejnej sesji omó-
wicie Twoje wnioski.
Zadania rozwojowe
Jest to rodzaj „pracy domowej” proponowanej przez coacha. War-
to poświęcić im należną uwagę, ponieważ dużo od nich zależy.
Skuteczność zmiany, ale także jej efektywność i trwałość. Zadania
często pozwalają wprowadzić nowe nawyki, zarówno w sposobie
myślenia, jak i działania. Proponowanie zadań jest dobrą praktyką, ale
też często warunkiem powodzenia całego procesu. Są bardzo ważne,
ponieważ zapewniają Ci pracę nad zmianą między sesjami.
Eksperymentowanie
Pozwalaj sobie na przeprowadzanie różnego rodzaju doświadczeń w obszarze, nad którym
pracujesz. Testuj swoje możliwości i odkrywaj nowe sposoby dochodzenia do podobnych
rezultatów. Baw się zmianą!
Regularność sesji
Decydując się na pracę z coachem, warto zachować regularność spotkań, ponieważ dzięki temu
cały proces przebiega łatwiej i zmiana jest trwalsza. Zdaj się na coacha i jego doświadczenie.
Z pewnością zaproponuje odpowiednie odstępy między sesjami. Kiedy czas między sesjami
nadmiernie się wydłuża, może pojawić się zagrożenie utraty ciągłości realizacji Twoich celów.
789
Skąd wiadomo, kiedy należy
już zakończyć proces?
1. Głównym wskaźnikiem jest to, że zrealizowałaś/eś
swoje cele na coaching.
Dobrze jest zakończyć cały proces sesją (lub jej końcowym fragmentem), który poświęcicie na
podsumowanie tego, co wydarzyło się od początku waszej współpracy. Co już osiągnęłaś/ąłeś,
a nad czym chcesz jeszcze pracować. Jak się czułaś/eś w czasie coachingu. Możesz też dać
informację zwrotną coachowi, jeśli będzie tego oczekiwał. Warto się wtedy skoncentrować na
tym, co Ci pomagało, a co przeszkadzało w waszej współpracy. To może być ważny element
procesu rozwoju dla samego coacha. Jak wcześniej wspominaliśmy, kroczy on własną ścieżką
rozwoju, dlatego potrzebuje tego typu informacji, żeby zadbać o jeszcze większą skuteczność.
Jeśli coach Cię poprosi, możesz też udzielić mu rekomendacji. Zdarzają się anonimowe, ale
cenniejsze są te, pod którymi czujesz, że możesz się podpisać. Chociaż w tej branży marketing
szeptany jest nie do przecenienia, to rekomendacje pisemne mają swoją szczególną wartość. Jeśli
wyrazisz zgodę, coach opublikuje je na swojej stronie internetowej, w mediach społecznościowych
lub umieści w swojej ofercie.
Po zakończeniu całego procesu, możesz dać sobie dłuższą chwilę na delektowanie się zmianami,
zanim podejmiesz dalsze kroki rozwojowe. Jeśli jesteś osobą, która co jakiś czas ma pomysł na
rozwój, z pewnością za jakiś czas wybierzesz inną formę pracy – może szkolenie, może studia
podyplomowe lub psychoterapię.
Po jakimś czasie, po kilkunastu miesiącach lub kilku latach możesz wrócić do coachingu, do tego
samego coacha lub też mając już pewne doświadczenia i będąc na innym etapie życia, poszukać
kogoś innego.
Wróć do notatek z początku procesu i sprawdź jakie kryteria realizacji celu na coaching zostały
wtedy określone. Porównaj to z miejscem, w którym jesteś w tej chwili.
Jeśli masz wypełnione koło (np. życia) z początku procesu, możesz je zrobić ponownie i porównać
wyniki. Mniejsze znaczenie ma rozkład procentowy, a ważniejsze są Twoje wnioski.
Możesz też wykorzystać testy (DISC, badanie 360 i inne), których wykonanie po raz drugi na
koniec procesu pozwoli na porównanie wyników i opisanie drogi, którą przebyłaś/eś.
89
B. zmiany
A. nowych
umiejętności
studia
2.wybór coacha
3. spotkanie kontraktowe
4. sesje
coachingowe
- praca rozwojowa
z coachem 5. między sesjami
- samodzielna praca
nad realizacją celów
+ wykonywanie
zadań rozwojowych
6. zaplanowanie
dalszych kroków
www.rafalnykiel.pl
www.EQdo.pl
www.encyklopediacoachingu.pl
www.znajdzcoacha.pl
https://www.facebook.com/rafal.nykiel.coaching/
www.ICCpolska.com
Rysunki
Copyright © by Rafał Nykiel
C O A Cwith
Copy protected H I NOnline-PDF-No-Copy.com
G INSTRUKCJA OBSŁUGI | JAK NA JLEPIEJ SKORZYSTAĆ Z COACHINGU