Professional Documents
Culture Documents
Fil 01 Modyul 2
Fil 01 Modyul 2
______________________________
_______________________________________________________________________________________________________________________
1|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Section 177 of the US Copyright Law. No work in its entirety (or substantial
portions thereof) was copied; only isolated articles and brief portions were
copied/provided links in the modules and online lessons. Also, all our students are
informed of proper attribution and citation procedures when using words ideas that are
not their own.
2|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
MODYUL
Fil 01
2 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
Desripsyon ng Kurso:
Ang KOMFIL ay isang praktikal na kursong nagpapalawak at nagpapalalim
sa kontekstwalisadong komunikasyon sa wikang Filipino ng mga
mamamayang Pilipino sa kani-kanilang mga komunidad sa partikular, at sa
buong lipunang Pilipino sa pangkalahatan. Nakatuon ang kursong ito sa
makrokasanayang pakikinig at pagsasalita, gayundin sa kasanayan sa
paggamit ng iba’t ibang tradisyonal at modernong midya na makabuluhan sa
kontekstong Pilipino sa iba’t ibang antas at larangan.
Talaan ng Nilalaman
3|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
MODYUL Fil 01
2
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
Pamantayan sa Pampagkatuto
Direksyon:
1. Basahin nang Mabuti ang nilalaman ng modyul na ito.
2. Ihanda ang inyong ballpen at papel.
3. Sagutan ang paunang pagtataya.
4. Pag-aralan ang mga paksang inilahad sa bawat pahina.
5. Ang mga links na nailahad ay karagdagang tulong sa inyong pag-aaral.
6. Isumite sa nakatakdang oras ang mga awtput.
7. Kunsultahin ang kung may nais na tanongin o linawin sa modyul:
alixsonjasreldp@gmail.com sa oras ng inyong klase lamang.
4|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
A. Varyasyon ng Wika
Ayon sa Bibliya, noong simula ay may iisa lamang na wika ang mga tao. Sa
paglipas ng panahon, nagkaroon ng halos hindi na mabilang na wika ang mga tao.
Sinasabing ang Filipinas, sa ating bansa, ay may 180 lenggwahe na pinagsasaluhan
nating mga Filipino. Filipino (ang ating Pambansang Wika) at Ingles ang dalawang wikang
opisyal sa bansa.
TANDAAN:
Sinasabing ang Filipinas, sa ating bansa, ay may 180 lenggwahe na pinagsasaluhan nating
mga Filipino. Filipino (ang ating Pambansang Wika) at Ingles ang dalawang wikang
opisyal sa bansa.
5|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Ang isang wika ay nagkakaroon ng pagkakaibaiba dala ng dalawang mahahalagang salik - ang
heograpikal at sosyal. Sa kondisyong heograpikal, ang tagapagsalita ay nagkaroon ng pagkakaiba
sa tono, bokabularyo o grammar ng wika. Ang pagbabagong ito ay batay rin sa lugar o lokasyon
ng tagagamit ng wika. Ang kondisyong sosyal naman ay ang pagkakaiba-iba ng wika dahil sa iba’t
ibang interes, gawain, propesyon, pamumuhay at iba pa.
TANDAAN:
Ang varayti ng wika ay tumutukoy sa iba’t ibang uri ng parehong wika na ginagamit ng
iba’t ibang grupo na may varyasyong panloob sanhi ng lugar na kinaroroonan ng partikular na
grupo ng mga tagapagsalita o grupong kinabibilangan (Santos, et.al 2009).
Ang varayti ng wika ay ang pagkakaroon ng natatanging katangian na nauugnay sa
partikular na uri ng katangiang sosyo-sitwasyunal na makatutulong sa pagkilala sa isang
partikular na varyasyon o varayti ng wika.
Ito rin ang pagkakaiba-iba sa uri ng wika na ginagamit ng mga tao sa bansa. Maaaring
ang pagkakaiba ay nasa bigkas, tono, uri at anyo ng salita.
Ang Barayti ng Wika ay isang pagkakaroon ng pagkakaiba depende sa estilo, punto at iba
pang salik ng wika na ginagamit ng isang lipunan.
Iba’t ibang Barayti ng Wika
Ginagamit ang dayalek ng isang partikular na pangkat ng mga tao mula sa isang partikular
na lugar tulad ng lalawigan. Ito ay ang tawag sa wikang ginagamit sa isang partikular na pook o
lugar, maliit man o malaki. Dagdag pa, ito ang itinuturing na unang wika na nakagisnan natin sa
ating tahanan. Kadalasan itong ginagamit ng ating mga magulang at iba pang mga miyembro ng
ating pamilya. Ang halimbawa nito ay ang mga sumusunod: Tagalog, Ilokano, Bikolano, Cebuano,
6|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Ilonggo at iba pa. Dahil din sa mga iba’t-ibang aspetong sosyal, heograpikal at temporal, tayo ay
nagkaroon ng baryasyon ng dayalekto.
Halimbawa nito ay ang wikang Tagalog na may napakaraming baryasyon ayon sa heograpiya:
Isa sa mga uri ng barayti ng wika ay ang idyolek. Ito naman ay tumutukoy sa iba’t ibang punto o
“accent” ng mga tao. Dagdag pa, ito ay isang uri ng pormal na salita na karaniwang ginagamit ng
isang indibidwal sa isang natatangi o yunik na pamamaraan. Ang bawat tao ay may kanya-kanyang
istilo ng pananalita. Basahin ang mga halimbawa:
1.) Naiibang tono sa pagbigkas ni Noli de Castro ng mga katagang, “Magandang Gabi
Bayan!”
2.) Ang malumanay na pananalita ni Charo Santos Concio sa kanyang programang
Maalala Mo Kaya.
3.) Ang paos na boses ni Inday Badiday sa pagsasabi ng katagang “Promise!”
4.) Ang maton at maangas na pagbabalita ng mga Tulfo brothers.
5.) Ang maharot na istilo ng pag-iinterbyu ni Arnold Clavio.
6.) Ang pag ubo at pagsasabi ni Mike Enriquez ng “Excuse me po!” at “Di namin kayo ka
tatantanan!”
7.) Ang makapal at malamig na boses ni Rey Langit.
8.) Ang paggamit ng mga matatalinhagang salita ni Jimmy Licauco.
9.) Ang masayahin na pananalita ni Mark Logan sa mga Kwento ni Marc Logan.
10.) Ang magkahalong Ingles at Tagalog na lengwahe ni Kris Aquino
Sila ay mga halimbawa lamang ng mga prominenteng tao sa ating lipunan na may sariling
tatak na susimbolo sa kanilang pagkatao. Nakabibilib kung tutuosin na walang dalawang
indibidwal ang magpareho sa aspetong pananalita.
7|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Kung sinasabi naman nating sosyolek, ito ay wikang nakabatay sa katayuan o antas
panlipunan o dimensyong sosyal ng mga taong gumagamit ng wika. Ang popular na halimbawa
nito ay coño at gay lingo.
Etnolek ang tawag sa wika na ginagamit ng mga katutubo na kung tawagin ay mga
etnolinggwistikong mamamayan. Dito man sa atin o sa iba pang karatig na bansa sila ay may
kanya-kanyang etnolek na wika na animo’y salitang ibon na sila lamang ang pawang
nakakaintindi. Ang halimbawa nito ay ang mga sumusunod:
1.) Tohan – tawag sa Diyos (Maranao)
2.) Tekaw – nabigla o nagulat (Maranao)
3.) Solutan – Sultan (Maranao)
4.) Tepad – baba ka ng sasakyan (Maranao)
5.) Munsala – tawag sa sayaw (Ifugao)
6.) Mohana – Salamat (Ifugao)
7.) Marikit – maganda (Ifugao)
8.) Oha – isa (Ifugao)
9.) Kadal Herayo – Sayaw ng kasal (Kalinga, Apayao)
10.) Kadaw la Sambad – Diyos ng mga araw (T’boli)
Jargon ang tawag sa espesyal na teknikal na bokabularyo ng isang larang. Ito rin ang nagsisilbing
paraan ng mga “tagaloob” ng isang larang upang makilala ang isa’t isa at magkaroon ng ugnayan
at maihiwalay sa kanila ang mga “tagalabas.” Ilang halimbawa nito ang mga salitang inbound,
outbound, psychocentric,executive chef, sous chef, lesson plan, instructional materials at iba pa.
Ang register ay baryasyon batya sa gamit samantalang ang diyalekto ay batay sa taong
gumagamit. Tinatawag ding estilo sa pananalita ang register. Ang isang tao ay maaaring
gumagamit ng iba’t ibang estilo sa kaniyang pagsasalita o maging sa pagsulat upang maipahayag
ang kaniyang nadarama. Isang pinanggagalingan ng mga baryasyon ng pananalita ng indibidwal
ay depende sa mga sitwasyon ng paggamit. Hindi lang kaso ito ng kung sino tayo kundi kung
anong mga sitwasyon ang kinapapalooban natin. Halimbawa, iba ang register ng isang guro kapag
kausap niya ang punong guro, iba rin ang gamit niyang register kapag kausap niya ang mga
kasamahang guro at lalong naiiba ang register niya kung kaharap ang kaniyang mag-aaral.
8|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Pidgin at Creole
Sa mga pagkakataon na walang lingua franca o isang wikang pambalana para sa komunikasyon
ng mga Pilipinong may iba’t ibang katutubong wika, lumilikha sila ng pansamantalang wika na
kung tawagin ay pidgin. Gaya ng nangyari sa panahon ng pananakop ng mga Espanyol na
nagresulta sa wikang Chavacano. Una itong naging wikang pidgin mula sa halo-halong wikang
Espanyol, Tagalog, Cebuano, Ilocano at iba pa. Nangyari ito nang magtayo ng kuta ang mga
Espanyol sa Mindanao at pinagsama-sama ang mga Pilipino mula sa Luzon at Visayas na noon ay
hindi pa nagkakaintindihan. Ang Chavacano ay nagsimula bilang imbentong pagpapahayag na
pidgin . Nang lumaon nag-asawa ang mga Pilipino at Espanyol at ginamit ng kanilang mga anak
ang pidgin, kung kaya ang imbentong wikang ito ay naging creole o inimbentong wika na may
katutubong tagapagsalita.
Maihahalimbawa rito ang mga dayalekto ng Ayon pa rin kay Catford, permanente nang
Tagalog na ayon sa iba't ibang lugar ng matatawag ang idyolek ng isang taong may
tagapagsalita tulad ng Tagalog-Bulacan, sapat na gulang.
Tagalog-Batangas, Tagalog-Laguna, Tagalog-
Cavite, Tagalog-Mindoro, TagalogRizal at
Tagalog-Palawan.
9|PahIna
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
2. Pansamantala dahil nagbabago kung may pagbabago sa sitwasyon ng pahayag.
Ang pansamantalang varayti ng wika ay kaugnay sa sitwasyon na ginagamit ang wika. Kasama
rito ang register, mode at estilo.
a) Ang register ay varayting kaugnay ng panlipunang papel na ginagampanan ng tagapagsalita
sa oras ng pagpapahayag. Halimbawa nito ay: sayantipikong register, panrelihiyong register,
pang-akademikong register at iba pa.
b) Ang estilo ay ang varayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa kausap. Ang estilo ay
maaaring formal, kolokyal at personal.
10 | P a h I n a
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
11 | P a h I n a
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Fil 01
KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO
Modyul 2
PANGALAN: ISKOR:
SEKSYON:
GAWAIN 1. Pagtutukoy.
Panuto: Tukuyin ang barayti ng wika na inilalarawan ng sumusunod na mga pahayag. Isulat ang
sagot sa laang patlang.
GAWAIN 2. Pagtatala.
Panuto: Magtala ng 5 teknikal na terminolohiyang ginagamit sa iba’t ibang larangan: Medisina,
Abogasya, Media, Social Media, Enhinyera, Negosyo at iba pa.
(Halimbawa: Edukasyon- chalk, instructional materials, rubrics, lesson plan, syllabus)
1. 1. 1. 1.
2. 2. 2. 2.
3. 3. 3. 3.
4. 4. 4. 4.
5. 5. 5. 5.
12 | P a h I n a
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
GAWAIN 2. Pagbubuo.
Panuto: Punan ang mga kahon ng halimbawang nagmula sa iyong sariling kaalaman, pananaw
at mga karanasan.
Halimbawa ng Iba’t ibang Barayti ng Wika
Punan ang kahon ng Punan ang kahon ng Punan ang kahon ng Punan ang kahon ng
tatlong gay lingo na isang pangungusap na isang pangungusap na limang jargon ng
alam mo at ang sinasabi ng coño o nakasulat sa paraang trabahong ninanais
kahulugan ng bawat sosyal. jejemon. mong makuha o
isa. magampanan balang
araw.
Punan ang kahon ng Isulat mong muli ang Punan ang kahon ng Punan ang kahon ng
pangalan ng taong pangungusap sa ibaba. isang salitang gamit sa isang salitang
may kilalang idyolek. Isipin mong ang lalawigan o rehiyon maituturing na
Sumulat ng pahayag kausap mo ay ang na may ibang etnolek.
na madalas marinig bestfriend mo. kahulugan sa Tagalog
sa kaniya. ng Maynila
“Pinayagan ako ng
aking ina at ama na
dumalo sa
pagdiriwang ng iyong
kaarawan.”
13 | P a h I n a
Fil 01 KONTEKSTWALISADONG KOMUNIKASYON SA FILIPINO MODYUL 2
Repleksyon:
1. Nagtanong ba ako kung kailangan ko ng tulong?
2. Nagsikap ba ako hanggang sa aking makakaya?
3. Nagtakda ba ako at nagpapanatili ng mataas na pamantayan para sa aking sarili?
4. Gumugol ba ako ng sapat na oras upang gumawa ang isang kalidad na awtput?
5. Kinontrol ko ba ang aking pagpapaliban o anumang nakagagambala upang makumpleto
ang aking gawain?
Maraming Salamat.
SANGGUNIAN:
Binwag, Alicia M. et. al, Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino. St. Andrew Publishing
House
https://doku.pub/documents/kontekstwalisadong-komunikasyon-sa-akodemikong-filipino-
d0nvvxzxvoqz
https://prezi.com/0estsydfoxn8/mga-isyung-pangwika/
https://www.academia.edu/31756347/Ang_Varayti_at_Varyasyon_Ng_Wika
https://www.academia.edu/37037043/MGA_VARAYTI_AT_VARYASYON_NG_WIKA_Heyograf
ikal_Sosyal_at_Okufasyunal
https://www.scribd.com/document/356357651/Pre-Test
https://www.academia.edu/37505370/Varyasyon_o_Barayti_ng_Wika_Homogeneus_at_Heterogeneo
us_na_wika
https://www.academia.edu/34093314/Ang_Pag_Aaral_ng_Varayti_at_Varyasyon_ng_Wika_Hangua
ng_Balon_sa_Pagtuturo_at_Pananaliksik
Mga larawan ay kinuha sa:
http://aralingpinoy.blogspot.com/2009/04/manuel-l-quezon_26.html
https://www.goodreads.com/book/show/7840903-filipino-ng-mga-filipino
14 | P a h I n a