1. Czym są mydła?

Mydła to sole wyższych kwasów karboksylowych inaczej

kwasów tłuszczowych np. stearynowego, oleinowego lub
palmitynowego.

C₁₅H₃₁COOH C₁₇H₃₅COOH C₁₇H₃₃COOH

2. Jak możemy otrzymać mydła?

-Jednym ze sposobów na otrzymanie mydła będzie reakcja
kwasu stearynowego z wodorotlenkiem sodu. W wyniku
połączenia tych dwóch substancji mieszanina ta intensywnie się
pieni co jest konsekwencją powstawania mydła.

Reakcja chemiczna zachodzi zgodnie z równaniem:

C₁₇H₃₅COOH + NaOH -> C₁₇H₃₅COONa + H2O

(kwas stearynowy) (wodorotlenek) (mydło sodowe) (woda)
sodu
Podobny efekt otrzymać możemy w wyniku zmieszania kwasów
oleinowego lub palmitynowego z wodorotlenkiem sodu

C₁₅H₃₁COOH + NaOH -> C₁₅H₃₁COONa + H2O

(kwas palmitynowy) (wodorotlenek) (mydło) (woda)
sodu
C₁₇ H₃₃COOH + NaOH -> C₁₇H₃₃COONa + H2O
(kwas oleinowy) (wodorotlenek) (mydło) (woda)
 sodu

*Wyższe kwasy karboksylowe, nie reagują z

metalami i tlenkami metali więc ulegają
reakcji z zasadami, w wyniku której powstają
mydła.

3. Reakcja zmydlania tłuszczów

-Reakcja hydrolizy tłuszczów w środowisku zasadowym nazywa
się zmydlaniem. W wyniku hydrolizy w środowisku zasadowym
powstają sole kwasów karboksylowych i glicerol. W przypadku
hydrolizy w środowisku kwasowym powstają kwasy
karboksylowe i glicerol.

Ogólny zapis reakcji zmydlania tłuszczów ma postać:

tłuszcz + wodorotlenek -> mydło + glicerol

Podczas produkcji mydła na skalę przemysłową stosuje

określone cząstki. Przykładowa reakcja zmydlania tłuszczu.

(tłuszcz) (wodorotlenek) (mydło sodowe)

(glicerol)
sodu
alkohol
 Ogrzewana mieszanina tłuszczu z wodorotlenkiem sodu i
etanolem intensywnie się pieni i wydziela charakterystyczny dla
mydeł zapach. Produkt ma postać białej, śliskiej w dotyku masy.
Po dodaniu wody i wstrząśnięciu rozpuszcza się. W tej reakcji
tłuszcz reaguje z wodorotlenkiem sodu w wyniku czego
powstaje mydło. Powstała substancja dobrze rozpuszcza się w
wodzie.

4. Zadania

1. Podaj wzory kwasów, określ które są nasycone

a które nie
- kwas palmitynowy
- kwas stearynowy
- kwas oleinowy

2. Uzupełnij reakcję otrzymywania mydeł

- ……….. + NaOH -> C₁₇H₃₅COONa + H2O
- C₁₇ H₃₃COOH + NaOH -> ………… + ………..
- C.?.H.?.COOH + NaOH -> C₁₅H₃₁COONa + H2O

3.Skreśl informacje nieprawdziwe

Wyższe kwasy karboksylowe, reagują/nie reagują z

metalami i tlenkami metali więc ulegają/nie ulegają reakcji
z zasadami/kwasami, w wyniku której powstają mydła.

4. Podaj ogólny zapis reakcji zmydlania tłuszczów