Wydział: Nazwisko i imię: Rok i Grupa: Zespół:

1. Agnieszka Płachytka kierunek:

EAIiIB 2. Martyna Fröhlich II Piątek a/f
3. Julita Bartyzel Inżynieria 14:00-16:15
4. Oliwia Frączek-Warias biomedyczna 16:30 - 18:45

Pracownia Temat: Nr ćwiczenia:

Metrologiczna Techniczne i mostkowe metody pomiaru impedancji 10 + 16
EAIiIB
Data Data oddania: Zwrot do Data oddania: Data OCENA:
wykonania: popr.: zaliczenia:
15.12.2023

1. Cel ćwiczenia
Celem tego zadania jest zaznajomienie się z technicznymi metodami pomiaru impedancji,
które są stosowane do dokładnego mierzenia parametrów impedancji kondensatorów i cewek.

2. Wykonanie ćwiczenia
2.1.Pomiar pojemności kondensatora metodą techniczną
a) Schemat układu pomiarowego

b) Metoda pomiarowa
W pierwszym kroku, woltomierz i amperomierz zostały włączone, a ich funkcje oraz zakresy
skonfigurowane. Amperomierz początkowo uruchomiono na zakresie 400 mA. Kolejnym etapem było
skonfigurowanie uniwersalnego modułu laboratoryjnego. Wzmocnienie ustawiono na minimum,
składowa stała została wyłączona, a sygnał zewnętrzny oraz zasilacz dostosowano do wartości 15 V. Po
włączeniu uniwersalnego modułu i generatora, sygnał generatora ustawiono na sinusoidalny o
amplitudzie 2Vpp i częstotliwości 500 Hz. Następnie stopniowo zwiększano wzmocnienie, tak aby nie
zniekształcić sygnału. W tabeli zapisano wartość częstotliwości f, napięcia U oraz prądu I. Na koniec
wykonano potrzebne obliczenia.

c) Tabela pomiarowa oraz obliczenia

 Nr U DU dU I DI dI f Df df
¿[V] C
[V] [%] x[ mA ] [ mA ] [%] [ Hz ] [ Hz ] [%]

3 5,85 0,0517 0,88 54,3 0,47 0,87 500 0,35 0,07

U I f Cx DCx dCx
[V] [ mA ] [ Hz ] [ µF ] [ µF ] [%]

5,85 54,3 500 2,95 0,0366 1,24

Obliczenia:
Obliczanie błędu granicznego pomiaru napięcia:
Δ
U
¿

a∗U + b∗ Z U
100
¿
0.2∗5 , 85 V + 0.1∗ 40 V
100
¿
5.17 V
100
≈
0.0517

δ
U
¿
Δ U
U
¿
10 0
¿
0. 0 5 1 7 V
5 , 85 V
¿
10 0
≈
0.88

Obliczanie błędu granicznego pomiaru prądu:

Δ
I
¿

a∗ I + b∗Z I
100
¿
0.5∗54.3 m A + 0.1∗ 200 m A
100
≈
0.47

m
A

δ
I
¿
Δ I
I
¿
100
¿
0.47 m A
54.3 m A
¿
100
≈
0.87

Obliczanie pojemności kondensatora:

C x
¿
I
2∗ π ∗ f ∗ U
¿
54.3 m A
2∗ π ∗500 H z∗ 5.85 V
¿

54.3∗ 10− 3
A
1
2∗π ∗500 V
s∗ 5.85
≈
2.95
¿
− 6
10
A ∗ s
V
¿
2.95
¿
− 6
10
C
V
¿
2.95
μ
F

Obliczanie błędów pomiarów pojemności kondensatora:

Δ C x
¿

√
2 2 2
Δ I − I ∗ Δ U − I ∗ Δ f
( ) +( 2
) + ( 2
)
2∗ π ∗ f ∗U 2∗ π ∗ f ∗U 2∗ π∗ f ∗U
¿

√
2
−3 1
−3 2 −3 2 − 5 4 . 3∗1 0 A ∗0 . 3 5
0 . 4 7∗1 0 A − 5 4 . 3∗1 0 A ∗0 . 0 5 1 7 V s
( ) + ( ) + ( )
1 1 2 2 1
2∗ π ∗5 0 0 V 2∗ π ∗5 0 0 2
V 2 ∗π ∗5 0 0 2
V
s∗5 . 8 5 s∗5 . 8 5 s ∗5 . 8 5
¿

√ 6 . 5 4∗1 0− 16 + 6 . 8 2∗1 0
− 16
+ 4 . 2 8∗ 1 0
− 18

F
¿
√ 1 . 3 4∗1 0− 15
F
≈
3.66
¿
−8
10

F
¿
0.0366

µ
F

δ
C x
¿
Δ C x

C x
¿
1 0 0
¿
0 . 0 3 6 6 µ F
2 . 9 5 µ F
¿
1 0 0
¿
1 . 2 4

d) Wnioski
Biorąc pod uwagę błędy graniczne pomiarów napięcia, prądu i pojemności kondensatora
przeprowadzone pomiary napięcia, prądu i częstotliwości były zgodne z oczekiwaniami, sugerując
dokładność pomiaru. Wyniki wskazują, że pojemność kondensatora wynosi około 2.95 µF z błędem
granicznym rzędu 0.0366 µF (około 1.24%).

2.2.Pomiar parametrów R i L cewki metodą rezonansową

a) Schemat układu pomiarowego
 b) Metoda pomiarowa
W pierwszym kroku dopasowano zakresy przyrządów. Następnie ustawiono maksymalne
wzmocnienie, wyłączono składową stałą i aktywowano sygnał sinusoidalny (2VPP, 500 Hz). Po
dostosowaniu wzmocnienia dla wyraźnego sygnału, zmierzono napięcie zasilania dwójnika, opornika
wzorcowego i badanej cewki. Otrzymane wyniki zostały zapisane, a następnie dokonano obliczeń.
c) Tabela pomiarowa oraz obliczenia
Nr UW D UW dUw UX D UX dUx C D Cn D Ck
Lx [V] [V] [%] [V] [V] [%] [ nF ] [ nF ] [ nF ]
2 5.59 0.05 0.89 1.894 0.04 2.11 100.0 1 1.5

UW UX C LX D LX dLx RX D RX dRx
[V] [V] [ nF ] [ mH ] [ mH ] [%] [Ω ] [Ω ] [%]
5.59 1.894 100.0 253.3 12 , 65 4 , 99 67.76 1.55 2.29

Obliczenia:
Lx
¿
1
2
∗ C ω
¿
1
2
∗ f ) ∗ C ( 2∗ π
¿
1
2
1 −9
( 2∗π ∗1 0 0 0∗ ) ∗ 100∗ 10 F
s
≈
0. 2 5 3 3

H
¿
25 3 . 3
m
H

R x
¿
U 2

U 1
¿
R w
¿
1.8 9 4 V
5.5 9 V
¿
200

Ω
≈
67. 7 6

Δ
C
¿

Δ
C n
+ ¿
Δ
C k
¿
1

n
F
+ ¿ 1.5

n
F
¿
2.5

n
F

Δ
Lx
¿

√
2 2
− Δ f − Δ C
( 2 3
) +( 2 2 2
)
2∗ π ∗f ∗C 2∗ π ∗f ∗C
¿

√
2
1
− 0 ,5 −9 2
s − 2.5∗10
( ) +( )
( 1000 )
3 2
2 1 −9 2 1 −9 2
2∗ π ∗ ∗100∗10 F 2∗ π ∗( 1000 ) ∗( 100∗10 F )
s s
¿
√6 , 42∗10
−8
+ 1.60∗10
−4

¿
√ 1.6000∗10−4
≈
12.65

m
H

δ
L x
¿
Δ L x
L x
¿
1 0 0
¿

1 2 . 6 5 m H
2 5 3 . 3 m H
¿
1 0 0
¿
4 , 9 9

Δ
R x
¿

√
2 2 2
U 2 R w − U 2∗ R w
( Rw ) +( U 2) +( 2
U 1 )
U 1∗ Δ U 1∗ Δ U 1 ∗Δ
¿

√
2 2 2
1,894 V 200 Ω − 1.894 V ∗200 Ω
( Ω ) +( V ) +( V )
5.59 V ∗0.1 5.59 V ∗0.04 ( 5.59 V ) 2∗0.05
¿
√ 1 , 15∗10
−3
+ 2.05 + 0.37

Ω
¿
√ 2.42
Ω
≈
1.55

Ω
 δ
R x
¿
Δ R x
R x
¿
100
¿
1.5 5 Ω
67 , 76 Ω
¿
100
≈
2.2 9

d) Wnioski

Uzyskane wyniki wskazują, że wartośc rezystancji opornika R x wynosi około

67.76
, a indukcyjność cewki L x 253.3

m
, gdzie ich błąd względny wynosi kolejno 2,29%
Ω H

oraz 4,99%. Zmierzone wartości napięcia pokrywały się z oczekiwaniami, a biorąc pod uwagę
niewielkie błędy względnie, jesteśmy w stanie stwierdzic, że pomiar został wykonany
prawidłowo.

2.3.Pomiar pojemności, rezystancji i kąta stratności kondensatorów mostkiem Wiena

a) Schemat układu pomiarowego

b) Metoda pomiarowa
Mostek Wiena stosowany jest do pomiarów pojemności i kątów stratności dielektrycznej
kondensatorów. Zasadę jego budowy przedstawiono na poniższym schemacie.
 c) Tabela pomiarowa oraz obliczenia
Nr R1 R1 r R1 r1 N R1 NR
Cx [Ω] [%] [Ω] [%] [Ω] [%]
1 10,00 0,05 0,01 0,1 2 20

R2 R2 r R2 r2 N R2 NC

[Ω] [%] [Ω] [%] [Ω] [%]
300,00 0,15 0,1 0,033 3 1

R4 R4 Cw Cw Rw Rw

[Ω] [%] [μ] [%] [Ω] [%]
F
1200,00 0,1 0,5 0,05 0,3 0,1

CX  CX Cx RX  RX Rx tgx  tgx tgx

[μ] [μ] [%] [Ω] [Ω] [%] [-] [-] [%]
F F

0,125 0,0015 1,33 41,2 8,4 20,41 32,36 6,59 20,37

Przykładowe obliczenia:
C X
¿
C W
¿
R 2
R 4
¿
,05
¿
300 , 0
1200 , 0
≈
0 , 13
μ
F

δ r 1
¿
∆ r R 1
R1
¿
0 , 01
10 , 00
¿
0,0001

δ r 2
¿
∆ r R 2
R2
¿
0 , 1
300 , 00
≈
0,00033

R x
¿
R 4
R1 + Rw
R 2
¿
1200
Ω
¿ ∙
10 , 0 Ω + 0 , 3 Ω
3 00 , 0 Ω
≈
41 , 2
¿ Ω

t
g
δ x
¿
2
π
f
( R 1+ R w )
C w
¿
2
π
¿ ∙
¿ 1 0 0 0
H
z
¿ ∙
( 10 , 0 Ω + 0 , 3 Ω )
∙
0,0 0 05
F
≈
3 2 , 3 6
¿
 Δ
R1
¿
10 Ω ∙ 0 , 05
100
¿
0,005
¿ Ω

δ R 1
¿
Δ R 1
R 1
∙
¿ 100
%
¿
0,005 Ω
10 , 00 Ω
∙
100
%
¿
0 , 05
%

Δ
C w
¿
0 , 5 μ F ∙ 0 , 1
100
¿
0,0005
¿ μ
F

δ C w
¿
Δ C w
C w
∙
100
%
¿
0,0005 μ F
0 , 5 μ F
∙
100
%
¿
0 , 05
%

δ N R
¿
Δ N R 1
R 1
∙
100
%
¿
2 Ω
10 , 00 Ω
∙
100
%
¿
20 , 0
%

δ N C
¿
ΔN R 2
R 2
∙
100
%
¿
3 Ω
300 , 0 Ω
∙
100
%
¿
1 , 0
%

Δ
Rw
¿
0 , 3 Ω ∙ 0 , 1
100
¿
0,0003
Ω

δ R w

¿
0, 0 0 0 3 Ω
0 , 3 Ω
∙
¿ 100
%
¿
0 , 1
%

δ C x

¿
0 , 0 5
+ ¿ 0 , 1 5
+ ¿ 0 , 1
+ ¿ 1 , 0
+ ¿ 0 ,0 3 3
¿
1 , 3 3

δ R x

¿
0 , 1
+ ¿ 0 , 0 5
+ ¿ 0 , 1 5
+ ¿ 0 , 1
+ ¿ 2 0 , 0
+ ¿ 0 , 0 1
¿
2 0 , 4 1

δ t g δ x

¿
0 , 0 7
+ ¿ 0 , 0 5
+ ¿ 0 , 1
+ ¿ 0 , 0 5
+ ¿ 2 0 , 0
+ ¿ 0 , 1
¿
2 0 , 3 7

Δ
C x
¿
1 , 33∗0,125
100
¿
0,0015

Δ
R x
¿
20 , 41 ¿ 41 , 2
100
¿
8 , 4

Δ
t
g
δ x
¿
20 , 37 ¿ 32 , 36
100
¿
6 , 59

d) Wnioski
Wartość rezystancji Rx została ustalona na 41,2 Ω z uwzględnieniem błędu względnego
wynoszącego 20,41%. Pomiar rezystancji był precyzyjny, a stosunkowo wysoki błąd
względny może wynikać z czynników zewnętrznych, takich jak niestabilność układu. Błąd
względny pojemności wyniósł 20,37%, co sugeruje, że pomiar może być obarczony
pewnym stopniem niepewności, być może związanym z parametrami pomiarowymi lub
dokładnością używanych elementów. Pozostałe elementy mostka, których błędy
względne nie przekraczały 1,5%, zapewniły wysoką precyzję pomiaru.