> GAZLARIN OZELLIKLERI VE IDEAL GAZ YASASI > GAZ YASALARI » GAZLARDA KiNETIK TEORI > GAZ KARISIMLARI > GERGEK GAZLAR > GAZ TEPKIMELERI KARMA TESTLER ~ YENI NESIL SORULARa iiglt Kazanumiar + Gazlanntanimanmasnda Kanan Bzotier ata. ~ B2singbnmian (atm, Tor, mma] ve ham bir (Lm?) Ke buriann onda at vo Ost kata kisaca agar, ~ Manomeire hesoplemalons gimeden gaan ézalikers dle yBntemieGzrinde dur GAZLAR Cees GAZLARIN OZELLIKLERI VE IDEAL GAZ YASAS! Q. Basing Gazlann Genel Szeliktert Gaz tanecikler bulundukian kabin tarnamina homo 1) Maddenin en dizensiz halidir (Gazlann tanacikle Jen olarak dag. arasindak bosluk en faziadi ™® SOreki hareket halinde olan gaz taneciKien hem bir- 2) Tanociklerl arasindaki gokim kuvvotlol, kati vo s birferine her ce bulunduklan kabin gepererine car- larinkine gore cok ezair. parr. Bu garpmeler sonuc uyguladiWan kuvvete 3) Boliri bir hacim ve gokller yoktur. Bulundukari ka- gaz basincs deni bin hacmini ve geXlnialirar. = Gaz basinci “Pile gésteril. 3) EN Basing, birim yazoye otki eden dik kuvvettit. 4) Tanecitiort ttregim, donmo ve dtelame haroketler- nl yaparlar (Soygazlar sadeca Oteleme hareketl yax _ ai pater) Q.) * Gazlar, bulunduitan kabin her yerine ayni basine! 5) Ozkileleti cok dughktr (Kati ve silara gre 1000 yaularan = 10000 kat daha dogdktor). - Senegin;H,0 kin, i * Gaz basinat: 4,,.= 0.9 gfom®, d,,= 1 olen? d,...= 0.0013 glem? + biti hacimdeki tanecik sayisina, geklindedt = tanociserin hizina, 6) Gaz tanecikeri arasindaki gekim kuvvetlerihmal + tanacilerin birim zamandaki carpigma sayisina edilebilecek kadar az oldugundan tanecikier birbi- baghar. ‘inden bagimeiz hareket eder. = Kapali kaplarda gaz basincini lgmeye yarayan 7) Aksgkandirar aletiore manometre denit. Manometroler kapali ve 8) Stkigtnlabiirer, aeik ugly olmak Ozere 2 ces. 9) Tom gaz kanigimian homojen Ozellik gdsterir. = Atmosteri olusturan gazlarin uyguladigi basinca at- 10) Genlegme katsayisi gazlar ign ayirt edi! 6zelik de- mosfer basinei denir. Bir (Normal gta bir gazn sca °C at i ‘Arnanior bonnes (i ave ose SABE rsa hacmi 7 Laver). aigaor. 411) Gavlar dagik sicakik ve yoksekbasingaltinda Se only gauyasindo lastinlabilr wet eealtata' 12) Gaz tanocikterinn ortatama kinetik enero, mutlak roster basinct 1 at- sicakiklan ile dog orantiidi. 113) Kapalt ve eabit hacim bir kapta bulunan gaz ken rmindaki gaztardan her birnin hacmi, kabin hacmine —-«*-—«Atmosfer —_basinct siti: “P," le gostorii. arom ‘moster (atm) dir.Q Cees ros = Basing birimleri olarak geneliikle atmosfer (atm, Q.) =» Hacim birimleri olarak genelikle litre (L), milli rilimette civa (mig), santimetre iva (cmb) ve (ral, santimetre kip (em?) desimetre kp (dm?) ve Torr kullaruli. metre kup (rm?) kullanihr. f —— [1 atm = 76 om Hg = 760 mm Ha 1mm Hg oe | AL=1 drm? = 1000 mL = 1000 om? Basing ve sicaktix, gaz hacmini etileyen faktorler- endir. Q) FREE ‘Agagida verlion birim déndgUimierinl yapiniz. Ornex ‘Asagida veriien birim dénigtimlerini yapiniz. 2) 3BemHg= aim a) b) 228Tor me stm 4 Bat = eereonen TOM é L 8) 76mmHg= 4 ) 3800 Torr = -omHg a 9 #8) 38 embig= 0,5 atm ) 208 Tort = 228 mmiig = 03 atm ) 2atm = 1520 Toer 4) 76 mmtig=C,1 tm ‘ ©) $000 Torr = 5 atm = 30 emtig 2 2 oy Gaztarda hosaplama sorulart gbzblorken mutlak si- cakik adi verion Kelvin cinsinden sicaklik biti Hacim kullaniit. Mutlak sicakik Tile geri. Bir gazin hacmi, bulundugu kabin hacmine esi. » Laboratuvartarda gaz hacmi, gaz baretiert ile olga: ‘or, T=1¢0)1273 Q) iDEAL @az vasasi » Taneakier bitinden etklenmeyen, > Tanecikier arasinda ime~cokme kuvveti bulunms- yan, 2 Yaphilan carpigmalar esnek carpisma kabul ed= i fen % Ayni ortamda ontalama inet enerflen eglt olan, = Bulundukian kabin hacmi yaninda 62 hac ihmal ediien, oll = Sikishinidiginda simiagmayan, G % Her yone rastgele dogrusal hareket yapan gaziara Idoat gaz deni. = 9) Gaz Borel ideal gaz kavrarm bir varsayimdir. Dogadaki gaz- lar, gergek gazlarcir. Gergek gaziar bei kosullar- = Hacim “V" tle gostei. da ideale yaliagiar. 2) 05 » 238-0;0) 162040; «) 6-200 a 2.6)025») 2000-20006) 05-05.) 26)59)4 PavoIn AYTQ Yaksek sicakik (1), Dagdk basing (P), Kagak moiokal kates! (M,), Apolar taneciklere sahip olma kosullannda ideale yakiagilar. Bir gazin taneciKler arasindaki gakim kuwvetlor! ne kadar az ise gaz ideale o kadar yakindir. Q Ideal gaz denklemi: P.V=nRT | geklindedir Basing (atm) V=Hacim (L) Mol sayist (mot) f= Geren (2) T= Mutiak sicakik (K) Normal kogullarda bulunan 1 mol gaz icin ideal gaz denklerninde degerter yerine yaziididinda gaz sabi tinin (Ri) deger! hesaplanabiir. Normal Kogullarda sicakik 0°C vo basing 7 atm’dit. Normal kogullarda bulunan 1 mol gaz 22,4 L hae ccim kaplar. Py (1 atm).(22,4L) Q Aydin Yoyiniar i mal)..(273K) Srnek 6,6 litrolk bir kapta ve 273°C sicaklikta 4,8 gram 0, .gez! bulunmaktadir. Buna gore, kaba uygulanan ba- sing kag atm’dir? (0: 16) AOS B)10 C)12 Q DIS 20 Pv=20RT 1 mol On 2 ram a P5605 546 ara a) Naagem 2 =9,15m010, Te2ec4273 = sae K Gi covap: © ac PavoIN Sane 27°C'do, 3 Iitralik sabit hacimll bir kapta 16 gram X gazi bulunmaktadw. Kaba uygulanan basing 1,64 atm olduguna gére, X gazinin molekill Kitles! kagtir? Ayia 892 Cad Dyes E80 Senex O°C sicakikta, sabit hacimil bir kapta bulunan 24,08.10 tane CH, molektild 4 atm basing yapmak- tadir. Buna gore, kabin hacml kag L’dir? (CH, : 16, N,:6,02.10) Ayae4 B)448 C)56 DO) 14.2) 22,4 (Sanek 13 11,2 litrelik bir kapta, 3 atm basing yapan 1,2 gram He ve 0,2 mol H, gazlarinin olugturdugu bir gaz ka- nigimi bulunmaktadir. Buna gére, gaz karigiminin si- ceakligi kag *C tr? (Ho: 4) Ayo B)27— C273 ps6) B19 AE O&AQ fine Gaz Sorularim Cézerken Bilinmesi Gereken OnemiBilgiler Bu bigilerdan bazar konu dajilmina gore basa- mak basamak anlailacakt 1) Surtunmesiz piston, hareketi piston, elasti balon, ideal pistonlu kaplarda basing (P) sabitti. ° 'e Xa erat East pion balon 2) Colk kap, cam kap, doddkia toncore gibi kaplarda acim (V) sabittr. 3) Bir miktar madde itadesi kullanilmig ise mol sayisi (n) sabitti. 4) Mol says? kopulda dedi Q + Kaba maddo okleyip gikarma, + Kimyasal tepkime gerceklesmesi durumlarinda mol sayist degigebilr Nagy + 3Hay) — 2NHyi sAmol -3mol +2mol— (a4) Nay + Ori) — 2NO%y Amol -1mol_+2mol ) Cty) + 604 — BC) + AHO “mol -smol_ —43mol_+4mol (nt) '5) Bir soruda mol sayist verilmediyse, mol (n) P.V gar- pant ile orariit olarak alinir. (PV en) 6) Bhim hacmdk: tanec sayist (M) = 7) Gaziann yayilma hizint gazin sicakigi, mol katlos!, younlugu gibi faktorler atiller. ar Q) 8) Bim zamanda biim yizeye carpma say's! = B2BYGS nT WM, fearzsy- 9) Bir gaz sorusunda basing, sicaklik, mol sayisi, ha- cim degigmiyorsa ideal gaz denklemi (P.V = n.R.T) kell. 10) Basing, sicaldik, hacim ve mol sayisindan her- angi biti ya da bitlleri degjsiyorsa ilk durum igin P.V = n.R.T yazili, Son durum igin dedigkeniere ikkat ediierek P.V = VALT yazilir ve oranlanir iucdurum = — P, 211) Gazlarda basing — yogunluk iligksi, i P.M, =4.R.T }batjntist ile hesaplanir. (M,= Mol kitles), d= Yoguntuk) 12) Birbir le tepkime vermeyen gazlar ayni sicaklikta kangtntires; bagintist kullanuit. 13) Kinetik enerji sadece sicakliga bagiidir, Bir soru- da sicaklik degjrieri esit verilmigse kinetik eneyjleri siti. PavoIn AYTa 2.MoD0L TI) Cerro Q.) 14) Baz bilinmesi gereken gekilorde agik hava basine: ~ gaz basinct ilgiler Px =Pa+hene [Px=Penh Elastic balon P= Pa +] Pe=Po Px=PoQ 1. Gazlar gin agagidaldierden hangisl yaniigtir? Hareket piston u 5 Xo Ny T T 1. hap 2.kep Seklldekd kaplarda bulunan gazlara, M musluk- lan agilarak sablt sicakikta bir miktar daha X gaz eklendiginde; |. Hor iki kapta da basing - hacim garpimi (P x V) ddegeri artar. |. Bim hacimdeki molekUl eayisi 1. kapta arter- kon, 2. Kapta dediemez, UL, Her iki kapta da ézktitie artar. yargilanndan hangller! dogru olur? AyYainz!—B)Yalnz il ©) Yalnvz tt D) vot! 2) thvo ut 6,02.10% tane atom Iceren H, gazi 273°C do 2atm basingta kag litre hacim kaplar? (Ng #8,02.10) A) 44,8 8) 22,4 ot6s oyn2 556 819°C de 0,4 atm basingta 11,2 L hacim kapla- yan $0, gazi kag gramair? (S: 32, O: 16) As BB O)G_-O)S2_ EAD 4D 5D GAAYT | 2.Mor GAZLAR me ig Kazanuar + Gaz yaclonn agit ~ Garin dzone ign yasatan oyle, Charis, Gay-Lussae ve Avogade) Seni — Hazir veriler kullanarek gaz yasalan ile ilgili grafikler ¢zer ve yorumlar. Q) GAZ YASALARI Q) (GRNEe aia Q Gaz yasalan ezbere gerek kalmadan ideal gaz 16 litre hacmindek! bir miktar Ne gazinin basine! denklerinden orantilanarak cikantlabilir. 19 mig ken, ayn sicakinkta hacmi 3 Iitreye dligird- lrse son durumda basinci kag atm olur? 1. Boyle Yasasi (Basing — Hacim lligkis}) N95 8)7S OC) 0125) = Gazlann basing ~ hacim igkis ik kez Robert Boy: v= (ave Tabi) le tarafindan aciklanmigtir. = Boyle Yasasi'na goro sabit sicaklikta bulunan bir rere) rma gam basin ile hacer ore. eae Ya yer ede rere] cna a) Beet 4 stam = i 2 ar ip tm sino gan man ve seal asl tte neo cea 0°C sicakliktaki 0,2 mol X gazina ait basing ~ hacim de- Gigimi grafigi yukaridaki gibidir. Buna gBre, grafted a ve b degerlert kaghr? a i a) B28 1 B) 448 o4 Cc) 224 4 Dd) 56 1 ic aia sata FE) 224 oa ‘Sabit stcakiikta bulunan, bir miktar gazin hacml at- ‘unleinda basinct azalirken; hacmi azaltidijinda basinc: arta. sing fat) KE, EE. Tea ree OT BH 2D BE avonMn ce Q) Danek xo te ‘Soel-1 etil-2 5 cmilk Hg sivis lle sikistinimis bir miktar X gazinin bu- lundugu cam boru, agik hava basincinin 75 cmHg oldu- {9u bir ortamda sabit sicaklikta gekil-1 konumundan ge Icl-2 konumuna getiliyor. Buna gire, h dedieri kag emdir? B28 G)26 ae A)30 £}20 2. Charles Yasast (Hacim ~ Sicakiik lis!) = Sabit basingta bulunan bir miktar gazin hacm’ ile rmutlak sicaklig (K) dogru orantiidi. P.V =n. esilijinds gazin miklan ve basinci sa- bit tutuldugunda, PN = acim ile mutiak sicakik dogjru orantih olarak desir. y, Th vat, Ms Q AydiaYeyinlens co Basinct sabittutulan bir miktar gazin sicakig) artir- lirea hacmi de artar. _ i Mo} son (Q. Haoim C _ neal | eal a wy aie LS ‘Sicakiik (°C) 0.28 (nvo P sabit) Haein (L) av a v a utlakstcakik () 0278545 (ve sabit) » Gazlenn ~273°C eicaldikta hacimlerinin eifir oimasi ‘gereitr. Ancak bu durum deneysel olarak mamkon degilcir. > Tam gaziar ~273°C eicaldiga ulagmadan once eivi- lagit. Bu nedenle gratfiklerde ~273°C'e yakastikca ‘rafitteki hacim oizoisi kesikl olarak gésteriir. » -279°C (0 K) sicakigi mutlak stfir noktast olarak adiandinitr THK) = +273 Onn a) 2 Yandaki clastik balonda 47°C sie ai caklita bit miktar He gazi bulun- makiad. Balonun hacmini 3. yapablimek icin He gazinin sicakigi kag °C oimaliair? A)4808)320 €)273.« 0) 207) 127 10.0 PavoIn AYTAYT 2. MODUL Q) Sree ‘Yandaki hareketi pistonlu kapta bulunan bir miktar x gazinin sicakligh 127°C'den, 27°Cye dugaruluyor. Buna gore; |. Piston ¢ noktasinda durur. IL. X gazinin dzkitles! arta. LX gazinin basinet azalir. yargilarindan hanglleri dogru olur? (Boimeler esit araikici.) AyYainz| —_B) veil ©) Ive i Dp vot 2) 1,11 val Q Tye 107 270 400K Ty=27+270=200K + Hareketipatonts kept basing sabi BV =AK (ven sabi var we 1h i S » Piston ¢ noktasinda 3 Saxon = - ‘Gazn Kis sbiteon eri aati igin Ges a tm. evap B Q Q) —3.Gay—Luseae Yasasi (Basing ~ Sicakdk igi!) = Sabit haciml bir kapta bulunan bir miktar gazin ba- sina le mullak sicaklig dog orantlidi. Steakau Crrne P.V=n-7 esitigjinds gazin miktan ve hacmi tutuldugunda, P= AAT dodru orantil olarak dedi ® Sabit hacimll kaptak! bir miktar gazin steak ar- ‘unlirsa, gaz taneciklerinin hizi ve birim zamandaki arpa sayis! arlar. Dolay's ile keptaki toplam gaz basine! arta. acing (atm) Steakik (0) 278 nve V cab) Basing (alm) Mute sioakik (Kk) 0 oa 546 (ove v sabi) RNEK 48 elk bir kapta bulunan bir milter metan (GH,) gazinin 27°Cideki basine: 0,5 atm. Gazin sicakligi 177°C’ye gikanilirea basinei kag atm olur? Ay2 B18 0)125-)1 EOS. wwe PavoInfine Q) GRNEREE) Q Basing (emg) 120 7 / a Sat 0 Sabit hacimil bir kapta bulunan m gram X gazinin basing ~ sicakhk dagisimi grafiSi vukanidaki gibidt X,gazinin basine! 190 emg Iken sicakigi kag “C'ar. Ajy27-B)73 0) 127-227) 500 4. Avogadro Yasasi (Mol Sayis: ~ Hacim iliskisi) ‘Ayni kogullarda (ayn sicakiik ve basingta) bulunan AydiaYeyinlens fara geziarn eg hacimlrinde ot sayda tanec bulunur. Normal hogularda 1 mel gazm neem 28 Lite Gaziarm mo! sayst —hacim iigkisi Sicakligin °C (273 K), basincin 1 atm oldugu ko- gullara normal kogullar (NK), sicakligin 25°C ve basinein 1 atm oldudu kogullara ise standart ko- fgullar (SK) denir. 13D 999. ar 2 Normal kogullarda 1 mol gaz 22,4 L hacim kaplar= ken, oda kogullannda (standart kogullarda) 1 mol gaz 24,5 L hacim kaplar. Hci (L) . sf Mol (n) (0°C ve 1 atm Sabit sicakdik ve basingta bulunan bir gazin mol s2- ‘nat (milan) le hacmi dogru orantiliate. P.V = n.AT egitiginds gazin basine! ve eicakig sabittutuldugunda, Fv=nat mol says le hac dog orant olarak dedi. Van. Miia Vi 1, Hacim @) y Zs Mot aayet (@ ve Tea) Senex 4) O°C sicakikta ve 1 atm basincta 1,6 gram He gazi kag L hacim kaplar? (Ho: 4) A)4aB 8)5,6 C)8,96D) 11,2 -E) 224 fmol He 4 gram 2 48 9rem 7204 mol He ©°C v9 1 stm'de 1 mol gez22,4L hacim kaplar. ¥, vs Mp maa Covep: € we PavoInAYT 2. MODUL Q) BRN Q) * Gaziann Yoguntugu 2 = am, ir © ai einai Walbniee- PLV= nA eitndem yore <7 yaziabil dda ayni kogullarda CO, m) m=Kitle ve CH, gazlen buiun: aa) raided | M,=Mot kates! m 4. balonun hacmil 2L oF- oo we pve t ont ddugjuna gre, 2. balow || | ae 6 fu Racal hg Lair? PAM, =" ALT egitiginde de yerine d yazisa, (CH, 18, CO, 44) v v A182 O4 de BB P.M,=dRT |bagintsielde edit. P: Basing (atm) My: Mot kates! (g/mo) 4: Yogunluk (gL) T: Mutak sicakik (K) Q Ayoi koguilarda bulunan gazlann mol killer le yyogunluktant dogru orantdit. Srnec 45 Ye ) wee harokent paton 2 = 0°C sicakiik ve 4 atin basinctakl CO gazinin yoijun- 2 lugu kag g/L'dir? (CO: 28) S Ajo7e 81 © 6)128 15 ENT 2 Q a be 3 e ‘Yukenciaki hareketlpistonlu kapta bulunan gaziar den- gededr. ‘Ayni sicaklikta M muslugundan kaba kag gram He aoe ined ‘g221 ekleniree, piston b noktasinda yeniden denge- 2 4 ye gollr? (Bolmeler exit ara. He: 4, Ne: 20, O,: 32) = AyI2 B16 )26 DBE) 9. 1a ‘Banex $5) Leo, 1.N,0 MOH, Yukarida verllen ayni kogullardak! gazlann yogun- lukianint kargilagtiani. (H: 1, C: 12, Ni 14, 0: 16) EIA wc wesne! PavoInfine O) Panes Sokiidoki cam kapta bulunan C,H, gazinin basine: 1,8 atm’ dir Kaba K muslugundan 12 gram No gazi oklenip, sicakik 273°C'ye yikseltilirse son ba- sing kag atm olur? (Hi 1, C: 12, Ne: 20) Ay2 8) C45 SETS Hareketi piston kepta 4 gram He gaz bulunmaktadt. Kaba digaridan ayni eicaklikta 4 gram H, gaz! Have edilirse; 1. Gaz ézkites! U. Gaz basines |, Binm hacimdek! taneckk eayist yukarida verllon niceliklerden hangiler! dezigmoz? (He: 4, H:1) A) Yalnvz | ) Yainiz It D)I vet AydiaYeyinlens 23°C sicakikta 0,8 gram He gazi 1 atm basing altin~ da 4 L hacim kapiarkon, sicaklidi 227°C ye haemi 5 L ye cikaniliyor. Sre, He gazinin son basines kag atm olur? (He=4) Ae 8/10 Cos Doe E04 ME BA aA 18 PavoIn ©)lvell E) | tlve it AYTSEM AzLAn Sere Q Gaz Grafiklerinin Yorumlan Bye Bye B+Ppv (nveT sabi)” (Wve T sabi) (a sabi) ™ Pye a Panay Pv=AAT 1 Pat Pan PMaT Byev Biv Pp (aveT sabi)” (PveT sabi)” Wvensaby PY = AAT PN ana PMA AAT sabit Van Pat Q & + kinenk eneq) (E) ery Birm hacimdele tanec says) ar Pvonsaiy Pvoncabiy z = PN =KAT PN = ART a VaT VoT @ P ® a © —t Ko (Vven sabi) (Pvensabit) PYen AT PN = KAT PatOlay Gazyasasi (Q) 4 |. Oda kogullannda s+ a) Boyle yasast sirilen elastik bir ba- lonun hacminin gido- rok arimast I. Sigifidikten sonra) Charles yasasi gz1 badlanan elas- ‘tk balonun ayni ba- sing'a —bulundugu yerden daha yiksek sicalliktaki bir orta- ma_gétardldagande hacminin artmast IIL Ugan balonlann yoke ¢) Avogadro yasasi seldikge haeminin aiderek artip en so- nunda patiamas! Yukarida ginidk hayatta kargilasiian bazi olaylar vve bu olayiarlaiigii gaz yasalan veriimistir. Buna gore, olay—gaz yasasi eslegtirmesi agagr. 5. dakllerden hangisinde dogru yapilmistir? 3 A)l-a tl—o, Il-e B)I~e, Ib, Il-a = Qi-b lla ll-c Ding i-ail-b § ? E)I~b, li-o, il-a Bir gazin yainiz sicakligi degistirilirse 1. Basing x Hacim degen 1h Hein Il. Basing niceliklerinden hangileri kesinlikle degigir? A) Yalnvz | B) Yalnuz til C)lvelll Dj lve ll E)ivelll abit haciml bir kapla 27°C ta 0,4 atm basing ya- pan bie miktar Ar gaz var @) & Ar gazinun sicakligi kag °C @ cikaniirsa basine! 1,4.atm olur? A) 1150 8) 800 77 0) 627 E)227 1D 2A ac BH PavoIn vs Ne elastic | ‘oalon Yukandaki 6zdes elastik balonlarda ayn sartlarda esit kitleli GH, ve C,H, gazlanivardh. Buna gére, gazlarin hacimlerl orani (V,V,) kag- tur? (Hi: 4, 6:12) 4 2 4 z z NS 93 OF OD BS vi Tk ‘Sekilde iginde 2n mol Ne gazi bulunan sabit hacimn- I kaba 2n mal X gaz! ekioninee toplam atom say 18 katina, kapiaki gaz Gzkitlesi 3 katina cikmake tad. Buna gore, X gazi agadjidakllerden hangis! ola- bili? (H: 1, C212, N14, Ne: 20, $: 32) AyCH, 5) OH, OOH, DIN, £)s0, 3 mol O, gaz! bulunan sabit hacimli kaba ayn six ccakiikla toplam atom sayrsint 2 katina gikaracak kadar CO, gazi ekteniyor. Buna gre, son basing ilk basincin kag katidir? yt ee o8 ot BF 3 3 3 4D 5c GEQ.) 1. Bir ogtenci tasariadi) bir deneyde ayni ortamda Q.) 4. {zdo9 Ue sortinmesiz pistonlu kap Kulanmig ve 1. kaba 8 gram He, Il. Kaba 32 gram CH, vo Wl Kaba 160 gram SO, gazi koymustur. Derecell olan kaplarda gaz hacimlerinin ayni ol- dugjunu gzlomloyen 8Grenel agagidakl yaca- lardan hangisin! ispat etmistir? Sekildeki sUtdnmesiz pistonlu kapta bir miktar SO, (H:1, esa, 6:12, 0: 16, gaz! bulunmaktadir 92) Ap Apgydin: By Gay = Atieese Kaba M muslugundan ayn sicaklikta 0,6 gram ©) Chars D) Boyle H, gazi daha llave edildiginde pistonun A nok- tasinda durdugu bilindigine gre, baslangicte ) Graham ditizyon kapta kag gram $0, gazi bulunmaktadir? (Hi: 1, 0: 16, 8:32, bblmeler esit aralikicir.) Ayes -B)S2 C128 DEA B32 Q.) 2. 127°C de 3 atm basing yapan bir miktar gazin st- caltigi-73°C e dagaraluyor. Sabit hacimll kapta gerceklegen bu etki sonu- ccunda elatemin basinci kag atm olur? 4 Q.) 5. Zatm basing ve 546°C stcakiik kogullannnda 6L AT BYES G)1B P)2 24 > hacim kaplayan bie X gazinin normal kogullarda 2 kapladigi hacim kag L dir? a2 BS 04 D5 He Q) 3 Ay op IN a) n Ly reat gh inl bos ‘Sekildoki sisternde sartunmesiz piston tle ayrilmig far dongods Ikan M,rustugundan No geznin 7 = mmol sayin yars kadar aye sick H, gaz \ ilave edilmig, M, muslugundan ise Ar gazinin Ugte Kaplar arasindaki M musludu bir mOddet acilip ka- bit kadan digat alist. patidiginca |, vo I, kaptakl galanin mol sayan tt yor Son durumda piston hangi noktada durur? ‘Buna gre, son durumda |. kaptakl gaz basinci- WyA-Yares: 8) Yotas a tape ger iar Gam ep? ©) D noktast D) D—tarasi 1 1 8 ato at oigi pt oa E) Inoktas! 4 2 2 uA 2B 2c B aD sc Ge PavoInes GaZLAR ESC cofvaw NG light Kazanumar ‘+ Gaz davransglann knot con Ho agi. ~ Kineton tare vars kava ~ Kinetic torn tere varscymiarnkulanarek Graham Diizyon ve izyen Vases ‘rei GAZLARDA KINETIK TEORI Q) > Bir gazin bulundugu + Kinetik Teor! kapta aglan kOgUk bir Gaziarin davranigini agiklayan teordi. delliten bosluga yayit ‘masina oflzyon deni Gaz tanecikion etre hareket halinded. Tanecik- ler hem bifbitien ile hem de kap geperleiile hizh've =» Sicakik degisimi gar- esnek garpigmalar yapariar (Brown hareketi). tann ditzyon ve etiz- De yon hizlannsetkiler Gazlann Efizyonss > Gazlanin mutiak sicaid) ile kinetik enerileri dogru corantiir. 2 k: Boltzman sabiti & 3 | Ey Kinetic nen Q) = GaztaneciKlerinin hizlan ile kinatik enerjleriarasin- dak’ ligkl agagidakl formdl ile agiktanir, ‘Brown harekesl 3 1 m: Kitle = Gaz tanecideri arasindaki bosluk cok fazladie. Bu B= 70 | Tanecigin ht nodonle gazianin Gzhacmi bulundugu kabin hacmi = ant eee 3 = cus meaibinn sca sic tt » Gaz tanecerl arasindakl uzakiik ¢ok fazla oldu- snexjer ve dolayist ile hizian artar. Hit artan gaz uigin aralannda zaysetiiesimlerin olmadij kabul {aneciklerinin difdzyon ve eftizyon buzlan da arta edi. ‘= Kinotik ener, mutlak sicaklik ile dogu orantidin. ‘Ayni sicaklikta bulunan tim gaz taneciklerinin orta- ‘Ayn kosullarda bulunan tim gazlann taneciklerinin ortalama kinatik anerjileri aynidit. 4 2 lara nel naar ave Xa in = 8 v= Ayo sabia az tnecrnden mo kes y : gakoann hn ete onan atin, Ey = Loy 9% Kinotik toori varsayimlanina yakin davranan gazlar ideale daha yakin olur. + Graham pifiizyon Yasasi = Bir gazin, ayni ya da farkli trdeki gaz tanociklor| arasinda yayllmasina diffizyon donir, = Gazlann diffizyon ve effizyon huzlart, mol Kiitleleri- tin karakdkt ile ters orantiic. Bu ligkiyi agklayan yasaya Graham Diflizyon Yasast denir, Gazian Difizyons PavoInAYT 2. MODUL Q) = Kinetic ene nrz ve sicakik arasindaki lish agagie dati oman eiermesie agra E,=Lmo*,e,=S4r ©) = Gaztann stazyon nat le tozyensoreiettersoran: = tt. S = Ayni sicaklikta bulunan gazlardan mol kiitlesi ktigok olanin dfuzyen hz daha buyak up bugazin yay > mas gin gogon sare dana kisadi. 4: Yoaunluk (Szkitle) +: Yayiima (eazyon) strest a) a Dituzyon rz, maddo mktanna ba dedi. Q Srna ‘Aynt kogullarda bulunan Ne ve SO, gaziarinin difiz~ yon hualerinin oranini bulunuz. (Ne: 20, S05: 80) q Ayat kogullarda bulunan gazienn sicakhiklnn esi. Xe [Masog 50, V Maes , en Pwo, \ 20 (eu 20, J PavoIn Benet) ‘Seklldeki cam borunun her iki ucundaki gazlar K ve L musluklan ayn anda agilarak serbast birakaliyor. Gazlar Ik kez hang| noktada kargilagirlar? (Bolmeler egit araldicr. H: 1, C: 12, 0: 18) Aja Bb je Dd Ee Gazlar cam borunun her iki ucundan ayn anda ser~ best birakuldjinda ilk kez H, gazinin bulundugu uc- tan 480 cm uzakiikta kargilagtiklarina gére, X gazinin mol kutles! keetir? (H: 1) Aa BB O)18 pjs2 Eatfine Q) ORNECEES lOTOTOTOTO) ‘Yukaridaki cam borunun her iki ucundan gazlar ayn an- Tk ‘Ayn! sicakikta, 8240 kaplarda He ve CH, gazlan da serbestbirakilyor. bulunmaktacir. CH, gazi mustuk agildiginda kabi 36. sanlyede terk ettgine gére, He gazi kabi kag saniye- ‘Buna gre; de terk eder? (He: 4, CH, 16) ny =n, ve, = Te se gazlar ik koz 4 noktasinda 45 89 Cea) xargiogiar. IL 1, = 2n, ve T, ~ Ty ise gazlar Ik kez 3 noktasinda argiagiar. I, 2n,=N vO Ty = 4T, 150 gazla ik kez $ noktasinda kareilagirar. yargularindan hangller! dogjrudur? A) Yalow 6) Yalnvz ©)Ivell D) ve ti E) i, ttve AydiaYeyinlens Yukanda cam borunun her Iki ueundan gazlar ayni ‘anda serbest biralaidiginda b noltasinda karstias- alan icin; LHe gazint sogutma I. He gazinin mol sayisini artirma UL HEI gazint isitma Iglemlerinden hangller! tok bagina uygulanbilir? (He: 4, HC 38, Bolmeler agit araliklcir.) AyYainz | 8) Yalniz i C) ive ti) D) velit E)|,llve lt 23.8 260 Hi a.0 PavoInQ de Kinetik teor! ile git; a) |. Gaztaneciklor sarekl ve rastgele haroket oder. 11. Gaz taneciklerinin bitter ve kap cepeter ile yaphidan earpigmalar esnoicr. I, Gaz tanecidler arasindald uzaklikiar olduk- 2 fazla oldujundan birirer arasinda itme ve eke kuvvetlerinin clmadhg varsayt. yargilarindan hangller! dotjrudur? AyYainzi| —B)Yalnzill_ CL vet D)I ve ll E)L, ve tl ‘Sabit sicakikta kapal bir kapta bulunan nmol SO, gaz! musluk agilijinda kapian 40 saniyeda tama- men uzaklegmaktadi. i ‘Ayni sicakhktaki n mol He gazi dzdeg bir kabr > kag saniyede tamamen terk eder? 3 (He: 4, 0: 16, S: 82) = AA BBC) 10««) 2D.) a) 6 Graham difozyon yasasina gére; |. Bir gazin farkli gaz molekilleri arasinda yayil- mast effzyon, boslukta yayilmas: ise difizyon olarak adlandintr |. Gaziann kinetik eneriier artarsa ditazyon hiz~ lan artar. Il, Gaziann cifazyon hizian, mutlak sicakiklaninin karekokd la dogjru orantid. yargilarindan hangllerl yanligtir? A) Yainz | B)Yainzil CC) vel Dy vo tt yt ve tl 4E 2c aA PavoIn |. 27°C de SO, ga71 Il. 127°C de He gaz: Ill 827°C de C,H, gaz ‘Yukanda verilen gazlann yayiima hiziarinin kar- gilagtinimast agagidakllerden hangisinde dod- ru verilmigtir? (He: 4, 0: 12, 0: 16, $: 32) A)l>H>m B)>M>t Gy>i>mn Dy > >t E)m>i>u atk TK 0 ideal piston more CHa ‘Yukanida idea! pistonlu kapta m gram C,H, gazi bulun- maktadir. Aynt sicakiikta Kaba m gram N, gaz! lave edl- liyor. Buna gore; 1. GH, gazinin kismi basine! yarya dtger. U. Gaz fazinin 6zkitles! degigmez. UL Gaz fazinin P.V degen artar yargilanndan hangilerl dogrudur? (H:1, 0:12, N14) Ay Yalniz | 8) Yalnuz I C)lvell Dy Ive tt E)|, lve tit PavoIn4 gram Hag 32 97am CH) 20 gram Nes, Yukaridaki abit hacimll kapta 4 gram H, gazi, 32 gram CH, gazi, 20 gram Ne gaz1 bulunmaktadir. Buna gére, gazlarin kismi basinglan arasinda- lig! agagidakilerden hangiainde dogru veril- iilgtir? (No: 20, C: 12, H: 1) A Pup>Poug> Phe B) Pen> Pha > Pug ©) Pup=Pog> Phe ©) Puy = Pony = Pre ©) Pouy=Phe ial piston nmolGO, | i 4 4 TK VL 5 Solddek! tal plotonu kapta T K dokl n mol CO, gazina; |. Ayn stcaKikta n mol C,H, 2! lave etmek IL Sicakiigi T/2 K’ye indirmek I @azin *25%ni cigars alma mn Q)é ielomion ayn ayn uyguaniyr. Buna gére, hangliglemlor sonunda CO, gezinin asm! basine: azar? (H: 1, 0:12, 0:16) A)Yalnz! —B)Yalnz tC) vel Dj Ive tl EL Mtve tt Sekideki sabit hacim= li aba ayni sicakhita bulunan egit katlli He ve Ne gazlan konul- mustur. mgram Hey, mgram Ne, Kaptaki He gazinin kism! basine! 1 atm ise kap- takl toplam basing kag atm dir? (He: 4, Ne: 20) A)2 BIB C16 D125 B12 PavoIn 10 2A OE 6,4 gram SO, ve 12 gram C,H, gazlanndan olugan kangimin toplam basinct 4 atti Buna gére, gazlarin kismi basinclari agagidakF lerden hangisinde dogru verlimistir? (Hi: 1, ©: 12, 0:16, S: 32) Pag, (atm) Pig (atm) Ay 18 2] 08 32 2 2 Dd) 32 08 5 24 16 Kapali bir kapta esit kitlell X, Y ve Z gazlarindan olugan bir kanisim vardir. Gaziardan ayni sicaklikta atazyon hizi on boyok olan Y, en kueok ofan X ga- dir Buna gére, bu gaziarin kismi basinglan arasin- dak llgk! agadidakllerden hangieinde dogru verilrigtir? A) Py> Py> Py 8) Py>P,> Py C)PL>P,> Pe D)P,>P,>Py E)P,> Py > Py vuTK Sotido sabi hacimil Kepta bulunan No ve CzH, gazirinin ktllot ost. Buna gére, bu gazlann agagida verilen nicellk- lerinden hangiel birbrine egittir? (No: 20, C: 12, He 1) 8) Kimi basinglan 8) Bim zamanda birim ylzeye yaptklani earpma sayilan (©) Mot sayilan D) Orkatolar ©) Mol kesiier 45 5B 6DME en Q * Gazlarin Kangtinimasi Q Birbirl ile Tepkime Vermeyen Gazianin Kangtinimast by] sam New I TL TV To Kaplar arasindaki K ve L mustuklartagilarak aynt sicak- likta gaziarin karigmast saglaniyor. ‘Son durumda toplam basing 2,1 atm olduguna go- 10, V kag litredir? A584 GB pe 64 Propiam= Ma + Me = Bitbirl lle tepkime vermeyen gaziar ayni sicakiikta karigtintitea toplam mol sayist cedigmez. P= nA (Tayni) Pvan = Ayn sicakiiktaki gazlanin mol sayilan, P.V garpim- lan ile dogjeu orantilie. +h =Men Q (P,.Vy) + (Po-Vp) j [LP Md+ PeVa) + (Pe Va) +--= = 3 vir aT Kaplar arasindaki musiuk agilarak gazlar ayni sicakiik- Q ta kangiiniyor. Buna gre, son durumda kaptakl toplam basing (P,) ve CH, gazinin kismi basinct (Po,,) agamidakilerden hangisinde dogru verilmigtir? Fe Poe Ay 3 5/3 8) 4 4's ° 36 513 Kapler arasindak! musiuk acilarak gazianin ayni >) 4 1 ccaklikta kanigmasi sailanyyor. Buna gre, son du- 3 as tumda kaptaki gaz basinet kag atm olur? Ay25 B)3 0)325 0/35 EG Q A Bi wD BE aromQ Kaplar arasindaki M mustugu aeilarak aynt sicakiikta X ve ¥ gazian kanstirhyor. X ve Y gazlaninin birbirler! ile topkime vermedigi bl- lindigine gére, son durumda piston hangi noktada urur? (Boimeter eet ara olup, her bolmenin hacmi 1 Lid.) Aya oe Dd Ele B)b AydiaYayinlens Q NT sep av, 2 kap ‘Yukandaki sistemde sabit sicakiikta 1, kaptaki H/C. gazinin % kag! 2. kaba aktanlirsa, son durumda 2. kaptaki gaz basinct 4 atm olur? Aso -B)60—C)50 D)40E}20 PavoIn oazian ESOS ‘Su Ozerinde Toplanan Gazlar buhartagma, Hid +1 HO 2 Agzi kapali bir kapta bulunan su her sicaklikta bu- harlaei. Bir sore sonra kaptaki buhar motekullerinin say's! artar, DUgik kinetk enerjii buhar molekiller de yogusur. Kapta buharlagma hizi, yogusma hizk- 1a egtt oldugunda cinamik bir denge Kurulur. Denge kurulduktan sonra H,O sivi ve H,O gaz molakil sa- yilan sabitir = Aynt sicaklikta sivisi ile denge halinde bulunan bu- harin yaptigi basinca doygun buhar basinei ya da denge buhar basine! dentr. 2 Buhar basinc, sivilarigin ayirt edici bir Szelictr + Buhar basinct; 1) Swinin einsine, 2) Steakligina, 3) Safik derecesine bagi. ‘+ Buhar basinc! 1) Agik hava basincina, 2) Sivinin miktanna, 8) Hacim degisimine, 4) Sivi azerinde bagka bir gaz olup olmamesina bag degilar. ‘Ayni sicaklikia buhar basinc’ blyOk olan swilara ugueu aivilar danir. Buhar basine’ « Uguculuk : Su dzerinde, suda ¢ftzinmayen ve sulle tepkimeya ‘irmeyen bir gaz toplanursa su yizeyindek’ toplam {gaz basincr, toplanan gazin kisrni basinct ile suyun ‘denge buher basinclarinin toplamina egitti. re >» Sabi sicakikta piston agagy ya da yukari dodju tli ‘8 (hacim dedie!mi) suyun buhar basinci dedigmez. AYTME en a Q) = Asidia cikan H, gazi su dolu derecelislindir iginde } toplani. Dereceli siindirdeki gaz basine:,hidrojen > Harekeitpleton gaz! ile suyun buhar basine! toplamina est. QFN EE) 3 Alyy + SN2OH ora) — NOMOagats + Ha ‘Yukancaki kapta 25°C've birmiktar su Qzerinds He gaz Yukandaki tepkimede acija clkan H, gazt 27°C'de su toplanmis olup,sistemin basinci 380 mmHg’. Azerinde toplandiginda toplam gaz basine! 762 mmHg Piston ayn sicaklikta x noktasina itilerek sabitle- eek eee atm 2 L oleuguna gore in toptanaigi acm! 8; juna gore, arg tar aa MePtak toplam doz sine: Ka pkmede kag mol H, gaz age gms? ° (27°Cde suyun buhar basine! 32 mtd.) (@5°C'de suyun bubar basinci 30 mmHigir.) 2 + 1 ys 81 OS ot at ‘A)1740 8) 1080 ©) 10500) 780) 730 3 3 5 Q Py Pu Pa (Uk ui) Piston apap ere sabtienlginge suyun buhar bee |= tuner doaiomez. 4 Helgin ~ P,¥,=P_V, £ 350.0 = PW 3 (a) Freneea) ‘Yanda elstemde aynt P= 1080+ 20 = 1080 mmiig sicaklkia K muslugu / agilarak yotori stro [ bbekteniyor. Bune vt vir Q.)-* Gazlann eu dstonde toplanmasi, kimyasal tepkime- |, NO gazinin_smi lords aoiga chan gazian sat olarak olde etmode basinat azar. kallarulan yontemlerden bir. I, Topiam basing yanya diger = Saf olarak elde edlimek latenen gazin euda gozun- ‘I H,O sivt miktan azar. momesi vo su le tapkime vermomesi gorekir. H, gazinn eu datunale toplanmasi 204 + HCl — 2Cejae) + Hog) m8 yargilanndan hangileri dogrudur? (NO gazinin suda ¢szanmedii kabul edllecoktir) Ay Yainz | 8) Yalnez I C) lve D) Ilva tl E)L.ilvellt aromfine oazian BESTS AYT Gaziann Su Ostiinde Toplanmasi Gzeti HO) |, % gaz! suda gbzinmemekte ve su ie tepkime vermemektedi. Hid X gazinin kismi basinct Toplam basing | PayoInSekildek’ kaplarda bulunan gazlarin sicakliklan esitti. Sabit sicaklikta kaplar arasindaki M, ve M, musluklari agilirsa son basing kag atm olur? AIS Be gs D4 —)5.5 Q) 5. Sirtinmesi ison am cys eo 3 ‘Sekildeki sistemde kaplar arasindaki musiuk < ‘sabit sicaklikta agildiginda piston nerede du- rur? (Balmeler ogi aralic olup, her bolmenin hac- miV dir) AVA-Y BID ojp-1 D)I-N EN Q)s6 je Pow tat Nei re at LS sininmesie piston 1k 1k Sekildek! sistemde sabit sicakhita M muslugu acilarak gazlann kanigmasi saglaniyor. Son du- rumda Ne gazinin kisml basinc kag atm olur? Dia B28 PavoIn AO2 B05 COT 1.0 26 aB abit sicakikta M,, M, vo M, mustuklan ayn anda acilirsa son durumda kap- taki toplam basing kag atm olur? aos BI oie D2 Soklideki kaplarda ayni sicakhita belirtien hacim vo basinglarda SO, ve Ho gazian bulunmaktadir. M mustugu agilarak yeterll sire beklenirse; |. Toplam basing 5 atm dt. IL. He gazinin kismi basinct 4,5 atm dir I, 80, gazmin bulundugu kapta gaz yogunlugu artar yargilarindan hangller| yanltg olur? (Hee 4, $05: 80) A)Yalnzil 8) Yalnztil CG) Ave E\ vet D) Ive tl Sokildok! sietemde sabit sieakiikta B ve C kap- lanndaki gazlarin tim pompa yardimyla A ka- bina aktaniirsa son basing kag atm olur? A256 BS 0)4 DS F10 4c 5B 6Dls 2 vex gaz {> yen Kimyasal bir tepkimede agiga cikan X gaz! sekilde goraldaga gibi Y sivist Gzerinds topianmigtr. X ge- zinin 273°C deki ozkaties! —'_ gf olarak oical- bs 44.8 mista. Acik hava basinct 76 cmHg ve 273°C'de Y sivi- ‘inin buhar basinci 380 mmHg olduguna gore, X gazinin mol kitles! kag gramdir? A2 B4 c)8 D6 = nmol CHa) 3 ‘Sekiidek! sirtinmesiz pistonlu kapta sabi sicaklik- tanmol GH, gazi bulunmaktadr. Kaba ayni sicakiikta 2n mol SO, gaz! llave edl- lirse, kaptakl gaz yogunlugu nasil deggie? (CH, 16, $0, : 64) AydiaYeyinlens A) + kata iner 8) + katina iner 3 2 ©) 2 katina eikar )3 katina cikar m E) 4 katina gikar & Hey 7 ‘Sekdide sivst ile dengede bulunan su buharinin ange buhar basinci; |. K mustugundan aynr sieakhikta bir miktar tuz ekieyip cozme I. Mmuslugunu agma IL H,0 erm miktarin! azattma Iglemierinden hangller ayri ayn uygulandigin- da azalu? A) Yalniz 8)YalnziI ©) vel D) Ilva tlt E) 1 velll 1A 2D aA PavoIn ‘Sabit sicaklikta, hacimlor| ayni olan Iki 62deg cam. balonun birinde 0,4 mol He digerinde ise 0,8 mol CH, gazlan bulunmaktadi. iginde CH, gazi bulu- nan cam balonda gaz basinc! h emHg'dit. Bu iki balon gokiidek! gid! M musiLgu ile birbirine baglan- mist. pent Buna gore, M mustugu acilciktan sonra kaptaki toplam basing kag h emHg olur? (Gazlann idea! davranigta oldudu dagondlocekti) 1) 0,5 5) 0,25 ©) 0,50 D)0,76 51,25 ‘Sabit sicaklikta su dstnde toplanmig O, ve su buha- ‘undan olugan gaz kangiminun basinci 70 omHg dr Piston ayni sicaklikta B noktasina ¢okilip sablt- lenirse; |. Toplam basing IL. Suyumn buhar basines il, Su buhan molekald cay nicelklerinden hanglleri azar? (0, gazinn aude géztnmedifi kabul edleceitir) AyYainz! 8) Yalnzi1_—G) Ive ll D) Ive ttt E}L ttve tl 4D 5AGAZLAR Q iiglt Kazanumiar + Gazlann sittgna -gorlogme sreeindsgoreok gaz ve idal gaz kavamlen karst ~ Gegek gavarn hang rumiard ideation sapien belt ~ Kartoncoksiin ve sin fe ciyegramia agi bar ve ga Kewamin aasinde fark vga ~ Gon nayata yaygmn atanian vo gergok galarn hal cegsimennin vyguamalart can sgutma set (Goule- Thomsen olay] émekerveaciar. GERCEK GAZLAR Q. » Gergek gazlar gok diglk basing degerlerinde ideal- Gergek Gaz ve ideal Gaz We yaltogriar + Gergek Gazi ideal Gar Varsaymmindan Sapmast peo = Gazlann davranigiarim agiklayan taoriye kinetik te orl denir. ‘Aynt kogullarda bulunan ve apolar olan gergek gaz- Kinatik teotiye gbre; lardan mol Katies! kUgUK olan ideale daha yakindrr. 11) Gazlann tanecikleri arasindaki bogluk ¢ok fazia ol- dugu iin gezianin 62 hacmi bulundugu kabin hacrni Yarinda inal ede, 2) Ree 2) Gazlann taneciileri arasinda higbir itme-cekme _Ayni kogullarda bulunan agagidaki gazlardan han- kuweti olmadigi ve birbirlerinin davranislanndan _gis|Ideallikten en uzaktir? (H: 1, Ho: 4, C: 12, O: 18) eikilenmedigi kabul edi ‘+ Kinetk teor! varsayimianna ve gaz yasalanna A)H, B)He —C)CH, —0)G,H,E) CO, Luyan gaziara ideal gaz. dent. ©) | erewcont | waved way + Tabitta bulunan gaztar, orcok gazlarir. ‘ 3 i 2 5 He 4 + Dupak basing 2 omy ° + Keak mol katos! 2 ony 0 + Apolar taneciiiere sahip olma kogullannda ideale co, “a yason davrant ‘Ay hoger blunan gear mol Kes en ba {kota enacor aaa gekim covet on ea oa Ri! Jundono gt isealiven en ues. Getgek gazlar, yoksek basing ve diigiik sicakiik de- a eriernde tanécikerarasi gokim kuwetler!artaca- Sricin doatikton vzaklagitar. =» 1 mol ideal gaz igin, ss os 200K P.V=n.RT asitijinde n yerine 1 yazildijinda ao at) a aw : = ideal gazlar fark kogullarda (fark sicakik ve bax sing deQerlerinde) bu esi dogrularken, ereek gazlar her kogulda bu egitlige uymaz. dol gaz es Farkh swoaktkiarda bir mika (1 mol) metan (CH,) ‘gazsnn idealthien sapmes = Sicakik artinidijinda tanecikler arast cekim kuwvet= lor azalirkon, sicakikk dugoruidagunds taneeivierin ortalama kinetk enerilert azalir ve irbitlerine yak- lagilar. Bu nadonle tanacikler arasi gokim kuwotle- riariar. — = Gercek gazlar yiksek sicaklikta Ideallige yaklasir- a ken, dUgdk sicakiikta Ideallkten uzaklasiiar. Farhi gealan PUIRT oranean Basel dedi! a ae aromRE azn ARNEL Q) = A-noktasi maddenin Og fiziksel halinin (kati, sivi ‘Agagida formOld ve bulundugu kogullar bolirton Ge) bi rack Sulina Deaing (F) Ne: Sicake ‘gazlardan hangis! ideale en yakndir? (7) noktasidt. Bu nokta Git nokta olarak adian- (He 4, ©: 12, N14) aint. Bas Mutlak sicakt Formula indies Begamn i innardi anil a») P —— a ~ Brokin br anon boone yodane a shila: 9 oe eee a 2 1 a nokta (krtksieaklik — basing noldas) deni oF er CH, > Kritik nokta, buhar-siw gegiginin sontandigi nokta &) 9p T Hy dr. Bu sicakigin Uzerindak! dotjorlords mado gaz haldedir. Basing uygulansa da simlagmez. Q) > AC (erime ~ donma) edris!: Bir maddenin kati nal den sivt hale veya siv haklen katt hale gecabilecs- @ basing ve sicaklik dexoriorinl gostorr. = AB (buharlagma — yogunlagma) e@risi: Bir mad denin stv haldon bunar haine veya buher halden Yksek basingta gercek gazin hacr, ideal gazin ‘1m haline gegebilacedi basing ve sicaklk degerle- hacminden daha bayoktir. fini gostarie y, Lt +N" 2 tase 3.» AD (sublimiegme — taragilagma) egrisl: Br mad- Dusk sicaikta gereek gazin basin, deal gazin > denn kati halden buhar haline veya buhar aden Dasincindan daha dagaktor, 5 fat hare sneontocgl are vo aeatk ear [ Ppt = Peau ~P? sini gbsterir. — ) + suyun (H,0) Faz Dlyagram + Faz Diyagramlan est = Bir maddenin boli! kogullarda bir fiiksel haldon vata bagka bir ziksel hale gocisine hal dotjisiml (taz gectel) deni. 218 ‘= Maddolern fark sicaklik ve basing deljertorinds fi = 2iksol hallerici gOsteren grafiere faz dlyagram! dont. sie Basing (atm) one ‘am > Kok i Nek weary Siediek °C) co“ 0.0008 s00:c arc = H,O icin Ket basing (P) datjert 218 atm, kre st ‘cakik (T,) degen ise 874.3 °C" Sieakil() 0,008 atm vo 0,0098 °C dogerioinds H,O nun Ug t- PavoIn ziksel hall br arada bulunur (UgId nokta).Q) + Karbondioksidin (CO,) Faz Diyagram Q Basing (atm) ‘Slecktie (°C) -resc 5600 = 00, icin keitk basing (P,) degeri 73 aim, laitc sicake lik (T.) dogo io 31,2 °C'dir. = 5.11 atm ve ~56,4°C degerterinde CO, nin Ue fzk- ‘el hal bir arada bulunur (Ucld nokta). » Bicmaddenin fziksel hal, bulundugu sicakdik ve ba- ‘sing kogullanna gére balan. = Siviar her sicaktkta bunariagi. Sir eivinin buhar haliigin her zaman gaz terimin kullanmak dog de- lot. Bulundugu sicakiita hig bir basing degerinde svi Jagtinlamayan akigkana gaz denir. Aydin Yoyiniar ‘Buhar, Gaz ve Kritik Sicakik (T,) = Bir gazin sicakiiji ne kadar yaksek ise siviagmas; Q igin goreken basing degeri de o kadar yiksektir. = Bir gazin basing uygulanarak simlagtinlabilecedi en -yaksek sicakiik deGerine kritik stcaklik (T,) denir = Bulundugu sicaklkta basing uygulandiginda siv lastinlabilen akigkana buher, hig bir basing altinda sivilagtinlamayan akigkana ise gaz deni. = Asagidald tabloda baz! maddelerin normal basing- taki kaynama noktalan lle kriik sieaklik degre veritmistr. ete) 3743 a -118 ME en Ornek TF) ? Basing atm) b Sieaklk (°C) Yukanda bit X maddesine alt az dlyagramt veriimiti. Buna gbre, X ile ligt; LO noktasinda ds fziksel hall bir arada bulunur. I. Basing artikga erime noktast dager. Il. Sicakligi t*C'den bayak iso basing uygulansa da si- vilagmaz. vargilarindan hangllerl dogrudur? A) Yainz | D) tt ve tl 6) Yalniz ©) ven E)L lve tt + Joule ~ Thomson Olay: Sokiideki dizenekte isica yalitimig bir kap engel yardimi tle Iki boimeye aynimigtr. Boimolor arasinda Kg0k bir cel bulunmaktacir, 1. bolmedek! gaze yik- ‘0k basing uygulanarak eikigtinididinda gaz 2, bolme- ye gecer. ae aromQ Q Q Eek = Gazin tamami 2. bélmeye gectikten sonra bu sefe Q. 2. bdlmedeki gaz yiksek basing uygulanarak sikig- tunlir vo gaz 1. bolmeye gorer. Bu igiom sGroKl tok- vaflanir = Hizla genlestirilen gazlann sicakixgi diger. Bunun nedeni; gazianin kinetik enerjilerinin mutlak sicakik lle dogru orantil olmasidir. kr Bog = Mullak sicakik artinidginda taneciklerin kinetik enefsi atarken, sicakik digoroksagande tanack- lonn Kinet enerjlen azair. = Joule — Thomson olayinda ankden genlegen gazn stcakdijinin dismesinin nedeni; genlesirken kena {zislarint kullandkian ign Kinet enenileinin azal- maaidr, Sicakiklan dugtoQd Ign bulundukian orta- rm da soguturar. mie Joule ~ Thomson olayinda genlegen gazin sicakli- {indakt dediim ne kadar az ie gaz ideale o kadar yakin davranir, 3 = Basing ile sikigtinian gaziar isinirken,hizia genle- =, gen gazlann sicakiijt duger ve bulunduklen ortam = sogjuturtar, at = Sojutucularda, klimalarda Joule ~ Thomson olayin= ddan yararlanihr. Sogjutucu Aligkanlar = Buhariagirken ortamdan isi alarak ortamin sogumas- na naden olan maddelere somutucu alaskan deni. = Sofutucu akigkankann kaynama noktalan disk, keitk stcakikiar (T,) yksek olmalidir. = Uouz ve kolay temin edilebiir olmalitr (Gevre agisindan zarari clmamalidr. = GUndmizde daha ¢ok puron gaz! sogjutucu akiskan olarak kullanitmaktadir. PavoIn Gazian MES Pewee C0) Isica yalitmis bir ortamda gazlarin hizla genlegmesi (Joule - Thomson genlegmesi) sonuc: |. Gaz molekillerinin ortalama hizlan cger. Il. Gaz molekailerinin sogudugu gozlenir. IIL Gazi bulundugu otam sogur. olaylarindan hangllerl gerceklegir? A) Yainiz | B) Yainiz ) Yainiz D) I vettl 5), tlvoit Ornex TE} ‘Bir ortami sogutmak igin kullanilan “sogutueu akig- kan’ te igh |. Basingla e:vilagtiniabiimelidiier. Il. Kritik sieakikian yoksek olmalidr IIL atm dig basingta, kaynama noklas! disk olmalidir yargilanndan hangilerl dogrudur? A) Yaini2 | 8) Yainiz Il 1 ve tl D) ive it E)|,llvell 45.8 AYTGergek gazlaria ligil; |. Basing etki ile sivilagabllrler. Q Il, Tanecikleri arasinda itme ve gekme kuvvetleri bulunur. Ul Stcaklik dUgdroldreo tanacikler arast gokim kuvvetlor! azalir, yargilanindan hangilerl yanlisti AyYainz |) Yainiz Il D) It vel C)ve nt E) Ive ll Bir X gazinin PV/RT oraninin basingla degigim grafigi gekiideld gibidir. Py ae 200K & i 500K fe ea 1000 K ideal gaz sasing (atm) Buna gére; 3 |. Grafiste verien en yoksek sicakik degeri olan = 1000 K dle gaz ideale en yakindh. 4 |. Grafkto Ideailikten en fazla sapma en digik sicaulik olan 200 K de gozlenmeitedir. Il, 640 K deki gazin basinct diistikge ideal gaz efi! ile kesigebir. yorumlanndan hangller! yaptlabilir? Q AyYalnz il B)Ivell Ove Dy itve mt )|, ve ti Basing altinda sikigtinlarak sivilagtinlan bir gaz aniden cok genig bir hacme yayilirea sivi halden tekrar gaz hale geger ve bu sirada bulundugu or- tamdan 1st air Bu durumia igi; 1. Joule Thomson olayidir |. Buzdolabi ve Klima gibi sogutuculanin galigma pronsibidir. Ill, Bu olayda kullaniian basing etkisi le sivilagabi- en maddeye sogutucu alkiskan act venir vyargilarindan hangllerl dogrudur? AL ivelll —B)tvell C) lve tt D) Yainiz &) Yainiz | 1B 26 aA PavoIn 4, 5. Gercek gazlar dlighk sicaklik ve yoksek basing ko- gullaninda ideallikten uzakiagir. Bu bilgiye gre H, gazinin; Basing (atm) ——_Sicaklik (°C) Lo Tat 25°C IL 05am 273°C atm oc |, lve Il ile belirtilen durumlarin ideal gaz dzel- ligine en yakin olandan en uzak olana dogru si ralanigt agaiidakilerden hangisinde verlimistir? aymi,t BLM! cya pit Lt =) im Gercek ve Ideal gazlarla gil; (CL Ideal gaziann tenecikleri arasindaki garpig- malar esneltti. () Il, Ayn kogullardaki gergek gazlardan molekal Katies! buyak olan ideale en yakindir. (Ill Dogada bulunan tam gaziar geteek gaz ola- rok ifade edilebilt. ()1V, Motekal kittesi aynt olan iki gazdan polar ‘lan, apolar olana gore ideale daha yakindit. verilen yargilar dogjeu (0) ve yanlig (¥) olarak belirlendiginde agagidakd swalamalardan han- gis! dogru olur? A)D,Y,D,D 8)D,D,0,Y 0)D,¥,D,¥ DY.Y.Y,D EYYYY Maddelerin fark sicaklik ve basinclarda fizksel hallarini gOsteren grafklere faz ciyagram denir. GO, nin faz diyagrami asada verimistr. Besing (atm) * ie | Boner | 56; C81, Srecknk 0) Buna gore; |. Annoktast CO, icin Old noktadi. CO, gazinun kritk sicaklig 31,2 °C dir I, 31,2 °C niin Uzerindaki sicakiklarda CO, gaz! ssogutucu akiskan olarak kullanilabir yargilanndan hangllerl yanligtir? A)Yalniz!| 8) Yalnzi CG) Ive D) Ive tl E)ive lt 4c 5c 6BQ 1. 127°C de trek sabit hacimll bir kapta 4,1 atm Q.) 4. basing yapan C,H, gazi kag gramdir? (C:12, #1) A)S BB ¢)20 a0 E)eO 2. ideal X gazi icin elallen agagidakl grafikierden hangisl yanlisir? (P: Basing, V: Haci) 1A) plein) BVO \ \ / Oia Toasty Wy) GaP) TO) ©} p Flam) D) 4 Peatm) ef Q) 5 CT ateaay iy 78 Oa vont =) vu Aydin Yeyinlent Sekide eabit haciml col kapta C,H, 80, ve Np gaztan bulunmekcacr Toplam atom sayilari esit olan bu gaziardan Ny'nln kisml basinci 1,2 atm oldugjuna gére, kaptakl toplam basing (P,) ve C,H,'nin kisml basics (Po,y,) Kagar atm dir? Pe taim) Paya, (atm) A 2a 08 8) 26 o6 co) 18 06 2) 26 o8 5) 24 oa 4D 25 28 PavoIn Ay pun 1 ma 1 mal s Hay Hao) { 60a piston Yukanda ideal pistonla ayriimis sistemde her iki bolmede de 1 moi H, gaz! bulunmaktadir. Buna gre, M muslugundan kag gram He gazi eklenirse piston N noktasinda durur? (He: 4, bélmeler esit arate.) os a2 Ba Dye Baa ‘Sekildoki sistemde | numarali kapta ideal He gazi bulunmaktadir. Sabit sicaklikta M muslugu agilarake He gazinin %20 ai Il. kaba gegtiginde kepatliyor. Buna gére, Il kaptaki gaz basine: kag atm olur? AOS 8/08 —C)1. 2A EBA 240 om —__4 a 8 CHa S03 TK TK $eklide 240 cm uzunlugundakl bir cam boru- hun A ve B uclanndan aynt anda birakilan TK ‘sicakligindaki C,H, ve SO, gazian icin: |. Anoktasindan 160 cm uzakikla kargilagiar. I. C,H, gazinin sicakiigi 27 K yapilirsa borunun tam ofta noktasinda kargilagitlar. I. C,H, gazinm yayilma hizi, SO, gazinin yayilma huzinin V2 kata, yargilanndan hanglleri dogrudur? (S: 32, 0: 16, © 12,H:1) A) Yalnuz | D} vet 8) Yalnizil—€) Yalnuz it E)ilvell 4D 6B eCQ CS A 1. Surtanmesiz pistonlu kapta bulunan bir miktar Q.) 4, ‘gazin sicakiigi 27°C den 64°C'e cikanidiginda bu gazla ilgll; 1. Ozkitlesi azar. 1. Kap hacmi iki Katina gikar. Il, Taneciklerin ortalama kinetk enerjles 2 katina tks. yargilarindan hangllerl dogrudur? A)Livelll —B) Ive lll Cy tt ve tt D) Ive ll ) Yalnz | 5. 2, Odes ve sebithacimiikikaptanbirinde N0, cige- > ‘inde ise ayni sicakiikta CO, gazlan bulunmaktadir. Bu gaziann toplam atom sayilan egit olduguna gore; |. Bitim hacimdeki tanecik sayilan U, Orkitleler IIL, Birim zamanda brim yazeye carpma sayilan nicelikderinden hanglleri birbirine esittir? (0:16, N: 14, 6: 12) AyYalnz! —B)Yalnz lO) vel Dy Ive it E)| lve tl q)6 3. Bir miitar ideal X gazinin hacm! iki Katina gikantir- kon mutlak sicakigi Og katina gikarihyor. Buna gore, gazin basinct nasil deGigir? A) 2 katina gikar. B) Yanya dager. ©) Dedigmez. 3 D) = katina gikar s a ©) 4 ne ager 4E 28 aD PavoIn Bir gaz karigiminda bulunan farkit molekiil kiit- {ell gazlardan her birinin yaptigi basinela ligil: |. Kismi basing olarak adlandinl |. Kangimdaki gazlarin katielen esitse molekil Katies! kagak olanin basinet en faziadit. IIL. Mol kestibiyak olan gazin basincr daha kigOktir. yargilarndan hangllerl dogrudur? A)Yalnz! 8) Yai! C) Lye D)ttve tl E} Ive tl ‘Sekiideki kapta T K de n mol He gazt bulunmaktadhr. Bu kaba M muslugundan 2n mol H, gaz1eklenip ‘mutiak sicaklik 2 katina gikarilirsa son basing ea ae — Hg 30.om (ra [roe Xo | | L Faerie a ni Yukaridaki kaleal boruda bulunan X gaz1 geki! | den gekil II Konumuna getirlior. Buna gare, h yiiksekligi kag em dir? A)? B14 C)21, 2B EAD ac 6D 6ECoA @) 1 Q)2 Ys. Q)4 27°C do 3 litrollk kapta bulunan 66 gram N, ga Q.) 5: z1 kag atm basing yapar? (N: 14) Al4t B)a2 C128 Des EIB ‘Ayn kogullarda, egit hacimll kaplarda bulunan ©, ve SO, gaziart igin; |. Mol sayilan esi I. 80, nin dzkittlesi, O, nin dzkitlesinin 2 katidr. IIL O, nin atom say'si, SO, nin atom sayisinin ya- nisi kadardw. yargilarindan hangllerl dogrudur? (6:32, 0:16) AyYaing! —8)Yalnel—C) vel b) lve tt E) hve i 5 5 2 4 ism besinglanmn oram —=° =. oan bir gaz kangiminda kitlece yiizde kag oraninda He gazi bulunur? (8:22, O: 16, He: 4) A200 #25 40 Deo ea NK dak yogunlugu 2.5 grarmlitre olan gaz aga- idakdlerden angle! olabilir? (H:1,0:12, 0:46, 8:32) ACH, —-B)CO een, D)s0, ECM, 4D 2c BA 4A PavoIn > surtinmesiz ideal pston 41 mal He gaz: Normal kosullarda sirtiinmesiz piston kapta 1 mol He gaz! bulunmaktadir. Bu kaba ayni sicakiikta 4 gram H, gaz! llave edi- lirse son durumda: Atom sayisi 5 katina gikar. 1. Ozkiile azatr He geziin asm basinct 7 ne ier ‘yergilanindan hanglierl dogru olur? (H:1, He: 4) A)Yainz il 8) Yainiz ill Ciiveult Dj vet! E)|,tlveltt |. Ayni stcakiilta bulunan gaz tanecikierinin orta- lama kinetik enerlier birorine esittr. N. Steaklgi T K ve yayiima hizt ® olan bir gazin sicakliji ST K’e cikaniirsa yayilma hizi 30'ye oikar. I, Birgazin mol kitlesinin karekOki ile yayilma hi- 21 ters orantilir IV, Aynt ortamda bulunan gaziarin egit hacimlt 6r- noklerinde osit sayida tanecik bulunur. V. Sarttinmesiz pistonlu bir kapta sabit sicakitke ta bulunan gazin sicakligy arttinlusa Gzkiitles! azali. Yukanda gazlann dzelliklerl lle ligill verllen agiklamalardan hangisi yanlegtu? Al By ily ev SE 6BQ 1. Ayn kogullardak’ He ve SO, gaztan 2,5 motto. Q.) 4, lc bog bir borunun kargiiki Uclarindan ayn anda bnderiyor. Gazlar ilk kez He gazinin génderiidigi uctan kag ‘om uzakikta karsilagiriar? (ite: 4, SO,: 64) A)25 B60 C1500) 175._——&) 200 3 Hares ison 4. Xai s 24 Sekildeki dengedeki sistemde m gram X gazinin basin! h omHgdi. Seb eicatita M muelugun- dan m yam daha X gam olderip pleton ckterol( 5. bemaye gover. ‘Son durumda gaz basinci kag h emg olur? (Kaptaki bolmeler arasi uzakiiiar esi.) a2 Bs Aydin Yoyiniar 3 2 1 of py ot 1 s a3 3. Sabit hacimli kaptaki bir gaza agagidaki iglem- Jer siaat le uyguleniyor: 1. Mol says sabi tuttarak,scakigin ata Ui, Sicekik sabit uularak, mol says ata Bu Iglemier sirasinda, gazin kiltle (m) - basing Q.) © (P) dediigimin! gésteren grafik agagidakllerden hhangisidir? ye 1B 20 8c PavoIn AY DI ON teste Sokildok! sistemde piston sabit si tasinda dengode Iken; 1. Aynt anda M, musiugundan m gram He, Mp ‘muslugundan m gram H, gazt ilave otme 11, Siotomin sicakginartirna Ik Aynt anda esit atom sayisinda M, muslugun- dan He, M, muslugundan H, gazi lave etrno Iglomlerinden hanglior! aym sicakhikta aye ayrt yapilirsa piston 2 yéniinde hareket eder? (Boimeter est araikhidr. H: 1, He: 4) A)Yalnzt 8) Yalnezll——C) Yalnuzth D) ve E)ilve kiukta | nok- Bir gazn scakl 27°C den 227°C ye gkaniyor. Buna gore; |. abit basing sistomde gereeNagiyorsa kan racmi SY atina gar. Il Sabit hacinl Kapta gerceklesivorsa besincta 2 camer in, Iicdurumdat! Knot ener (6, #2 son cirumdokkinetk ene (&,)arasinda 86, = 96,, lls! bub. Yyargilanindan hanglter dogrudur? A)Yalztl 8) Yaz C) voll D) vet E).ilvent Yukandail slstemde sabit sicakiikta M, musiu- Qundan 0.8 gram He digan alirup M, musluun- dan 0.4 gram H, gaz eklenirse piston hangl nok- tada durur? (H,:2, He: 4, Bolmeler esi aralikiir.) aD B)D-Earas, EF Oe D)E-Farasi ac SE 6cSortinmesiz hareketl Hon) ston Seklldek! plotonlu kaptakl C,H, gazinin atcakti- Siartniinea; 1. Beoina artar I. Yogunlugu azaiir. Il, Tanecixeinin oralama ket enerisi ata. yargilarindan hangilerldogru olur? Aja! 8) Yalnizll 6) ive D) I veil E} Ive tll deat gaziarta ligill agagidakl yargnlardan hang!- al yanligur? |A) Molekillerinin kabin birim yazeyine carpmas! sonucu uyguladikian toplam dk kuwet, gazin basincin olusturur. 8B) Gazin basinay, iginde bulundugu kabin geperte- Finin her noktasinda aynidir. ) Beli bir sicakliktaki gazin basincr,birim hacim= deki gaz moiekiller eayis! ile dogru orantiair, —S D) Mol sayilan est olan gaziann, ayn kaptald be- > singlan da esi 2 ) Mol sayian fart olan gazlann, hor koguida ba singlan da falc. z Q)s etek gaz Yodunlagma sicakiiji () Ho 100 cHo, 61 Cols W245 Yukarida gergek gaz molektller igin, 7 atm dis ba- singtalt yogunlagma sicaktidan vertimistt. Bu bilgilerden yararlanularak; |. Hj molektlle arasindaki gekim kuvvetlen, C,H, molekallerininkinden bayuktor. I. GjH gazinin sivilagmasi icin gereken basing, H,O gaz! icin gereken basingtan kUedk, CHCl, ‘gaz! icin geroken basingtan boyoktar. IIL, Aynt kogullarda ideal halden sapma miktarian. arasindas H,O > CHC!, > Calg tig vardir. aciklamalanndan hangllerine ulagile? AyYalniz! 8) Yalnvz 1 D) Ive tl! ©) Ive! E} i velll 4c 26 a0 PavoIn Pe | i \ Haroketi piston mgram % Nag) Aynu sicakiikta musluk agilarak kaba Sm gram. Ne gazi eklenip, dig basing yanya diigiriilar- 0, Ne gazinin hacmi ve ézkitlesindeki dedigim. Iecin agaijidakllercen hangls! dogeudur? acim Gzkatlo. A) 3 katina gikar. = sina diger. 8) Gkatina gikar. ne dager. C) 8 katina kar. se ager. D)2katna ghar 2 katina gikar. £) Dagigmer 4 katina gar. X maddes! igin basing-sieakhk grafgl verlimigte. Basie (etn) ite Basing Kee Soak ‘Steak (°C) Buna gore; L.A noktasinda maddenin Kati, sivi ve gaz hall ddonge halinde bulunur. I. Madde a bélgesinda katt, b bolgesinds sivi hal= dedi , B noktasinda basing antinlirsa gazdan siviya gecis olur. yargilarindan hanglleri dogrudur? A)Yainz! BI vell ©) ve ill D)livett 2) lve ac SEQ)4 300 600 G00 P(aim) Grafikte 4 mol X gazimin farkl sicakliklardaki P.VIRT — P depisimi verimistr. Grafige gore; 1. c sicakliginda disk basingta X gazt ideale en yakandir IL a,b,c stcakiklan arasinda a > b > c ligkisi var- dir Ul, Gratiteks Y degen 1 dir. Q) 5. Iadelerinden hangllerl dojeudur? + X,0, gazinin O°C sicaklk ve 2 atm basingta 1,12 ltrasinin Katies! 14,2 gramdr. +X elementi periyodik sistemin 3. periyot, VA ‘grubundadir. Bu bilgllere gro, X atomunun nBtron sayisi kag- tur? (0: 16) Ais B16 Oat pye2 Ey 142 ‘Surtinmesiz piston T(k), 2 atm! Soklide verlien pistonlu kapta 2 atm basingta ve T(K) stcaklikta dengede bulunan X gazinin ozkit- lesid gir. Avila! B} veloc I G)yeioe Sabit sicaklikta piston ok yéniinde cekilerek 4a OptNetnL BULL noktasina getiriidiginde, X gazinin basine! ve 6zkitles! agagidakllerden hangisinde dogru vo- Madde | _Kevrema Kritik ; ‘imigtir? Noktasi (°C) | Stcaklik (°C) 2 Basing (atm) Ozktitle (G/L) Y 38 192 at oo a Zz 100 a743 °c) os aa Tabloda X, ¥ ve Z maddelernin kaynama noktalan ve kritik sicakiiklari verilmistir. oy 4 2a. —) 2 d Tabloya gore; LX, ¥ ve Z maddelerinden en verimi sofutucu. aagkan olarak kllaiabilacek madde Xt.) 6, I, Z maddesi sogutucu akigkan olarak kullanila- Ul, ¥ maddesi 150°C de yoksek basing uygulana- rak silagtinlabil. ifadelerinden hangileri yanligtir? AyYalnz1——B) Yalnz Il D)lvelt (©) Yanez tl 5 ilvet! 4 gram X gaz! 1 Itrelik bir kapta 1 atm basing yap- maktadir, Ayn eicaxlikta 16 gram O, gazt 2 litre bir kapta 4 atm basine yapmaktadir. Buna gore, X gazinin formilld agagidakilerden hhanglsidir? (H: 1, C: 12, N: 14, 0: 16, S: 32) AVCH, B)GO, 0) Nelly D) Get, E) SOp 1D 20 26 PavoIn Faz dlyagram vertien madde iin; 4 Basing (atr) ol 70 115. Sicakik (°C) |. 0.2 atm besingta 70°C atcakiikta madde her Og fiziksal halde de bulunabiit IL 70°C den gana dogak stcakiklarda her basine- ta madde kati lil, 1 atm de maddenin erime noktast 116 °Ctr. yargilanndan hangller! yantgtr? A) Yanez) B) Lye ©) veil D) ve mt E)kitve ut AB BC GAQ Dewan KARMA 1. Hacmi 8,96 litre olan musiukiu kapalt bir kaptyQ.) 4. O°C'de 14 gram ideal X, gaz: bulunmakiadr Buna gére, gazin ayni sicaklikta basincin 1,0 atm'ye diigirmek icin kaptan kag gram X, gazi sikanimalir? (X: 14) ATA B)104 C)28 D)56 7,0 Birim hacimdeki molekal saytlan egit ol |. 100°C da CH, I 27°C da CH, IIL 100°K de CjHy gazlarinin basinglan arasindaki iliski asagidaki- erden hangisinde dogru verlimistir? AVP,=Py> Py, B)P,>P,>Py, C) Py > P\> Py 0) Py > Py >P, ENP, Pu Normal kogullarda ve Ideal davranigta olan CH, ve SO, gazlann! kargilaghran agagidakl lfade- lercien hangisi yanlistir? (CH, 18, $0, 64) AA) Bir mol SO, nin hacmi, bir mol CH, On haemine siti. 8) Bir mol SO, nin kdtlesi, bir mol CH, an katlosi- nin 4 katidt. ) iki mol $0, deki toplam atom sayist, bir mol CH, dekinden fazladir ) Bir gram CH, dn mot sayisi, bir gram SO, nin ‘mol sayisindan kigUktr. E) CH, gazinin yayiima hizi, SO gazinin yayilma. hizindan daha fazledir. 1c 28 20 AydiaYeyinlens PavoIn etd Pistonlu bir kapta bulunan ideal davranigtaki bir rmiktar gazin, basinci sabittutularak yalniz sicaklg artinliyor. Bu islemin sonunda gazin, +1 ezaliginin arity, + Lozollginin azaldig + K dzeliginin degigmedigt saptaniyor, Buna gére M, L, K ézallikler! agaijidakilerin han- aglsinde dogru olarak verllmistir? (Gaz, isitma iglomi sonucunda kimyasal bir degisi- me ugramamigh.) M K 1») Gzkitla Kato Hacim 8) Oxkitle Hacim Kittle C) Hacim ‘Ozkittle Katle ‘D) Kotte Hacim ‘Ozkatle ©) Hacim Katie Ozeatte kane ‘O2kate aeons Zaman Zaman ideal bir gaz lle yapilan deneylerin sonucuna gre, clalien yukaridaki grafikderle igi; |. |. grafic Sabit hacimde gazin miktan articlmigtr. I grafk: Ayrt kogullarda, kaptan bir miktar gaz alinmishr. I. grafik: Sabitbasincta kaptakd gaz isttlmustr. aciklamalarindan hanglleri dogru olabilir? A) Yainiz! —B) Yalnzil ©) Ive Il D) I voit © |ytlvom ac GEQ Ce AD de 27°C deki He gaziyla, CH, gazinin hizlannin egit lmast igin CH, gazinin sieakingi kag °C olmeli- dir? (H:1, Ho: 4, C:12) Avtar 8) 273, ©) 546 b) 927 5) 1200 1. Garlaryiksok sical ve dighk basing ideal- lige yaklagiriar. 1. Ayn kogullarda ve mol saylianegit olan gaziar- dan, ideal gazin basin: gargek gazin basinci- na gére daha disiiktir. Ii, [deal gaz moka birbryle osnok olmayan sgarpigma yopatar. Yukaridaki Ifadelerden hangileri dogrudur? AyYalnz! 8) Yelnz ll) Yat Dy Ivo ) |, Ivo tt 2 = 2 a + sirtinmesia ston 5) Hegen ch ae le > git boimall edrtinmesiz pistonlu kaptaki He H Cyt >W>t Dy>1> mt E)M>1>t 10 itelic bir geik gaz tUindeki O, gazinin basin g cB atm dir, 2) Sabit hacimde gazin yansi digari atiip, mutlak sicakligi 3 katina cikartilirsa basine! kag atm olur? AS BB C)e D2 EIB AydiaYeyinlens 32 gram X gazinin 4 atm basingtaki hacim — steak: lik dagisimini gBsteren grafik agaidaki (I) dogrusu lle varilmigtir. Egit moldeki X gazinin fark bir ba- singta eizilen gratigl ise (Il) dodrusu ile verimistir. ww Soak Buna gore; 1. X gazinin mol kotlesi 16 gimotr. |. 1 dogrusundaki basing 2 atm dir IIL Sicakik brim Kelvin die yargilarindan hangllerl dodrudur? AyYainz! —8)Yainz iG) vet D) Ive tt E)| thve tl 1B 2c an PavoIn |. rite sieakigin dstondekt bir sicakistaki mac de buhar, attindaki madde ise gaz halindedir. Su, sogutucu akigkan olarak yaksek verimla kullanilabilr Ill, Aniden geniegen gazin sicakligt diger. IV. Kritik sicakligi dighk, kaynama noktast yaksek olan gazlar sogutucu akrgkan olarak kullanilab= liner. V. Basing uygulanarak sivilastinlamayan akigks- pa buhar denir. Yukanda verllen ifadelerden hanglsi dogrudur? Al Bl ill JN Hacim (L) Mol Sayisi (hn) Mutlak Sicakiik (K) Low an ar av ana st mov 6n at Ideal X gazina ait dagerter yukandaki tabioda ver!= mist. Buna gre, X gazinin verilen degeriore kargilik golen basing degerierinin kargilagtirilmast ags- Gidaidterden hanglsinde dogru veriimistir? AVIN> HDT B)I>MI>M— C>1> D> n> E> 1> 0 Gazlar ie igi agagidaldlerden hangisl yanligtir? A) + mal ideal gaz icin PL dato B) Yuksek basing ve digik sicaklitaki gazlar ide ale en yakin gazdir. ©) Ideal gaz molekiilerinin kendi hacimleri bulun= duklart kabin toplam hacmi yaninda ihmal edi= lecak kadar kOgOKtUr. 1D) Gergek gazlarda ideallikten sapma miktari ga zin cinaine baglidir. E) YUksok basineta, gergok bir gazin hacmi ideal gaz denklomindoki hacminden daha buyaktur. ac SE OBo 4a ase VU Yukandaki grafk 32 gram X gazinin 0°C deki bax sing ~ hacim degisimini gBstermektedr Buna gére, gazin form agagidakllercen han- glsidie? (4, 0:12, 0:16, 8:32) ASO, 8)S0, CO, DCH, BH, ‘Ayn kogullarda Ne gazinin yayiima hii, SO, gazinin yayilma hizirun kag katidwr? Aydin Yoyiniar (0: 16, No: 20, $: 32) At 2 04 ot Ht Gazlann kinetik teoris! lle gil agagidak! bilgl- lerdan hangisl yanligtr? a) A) Gazlarn tama ayni kogullarda ayn gonlogmo keteaytema sahipt. B) Gaz tanectklori osnek carpigmatar yapar. ©) Sabit sicakikta, sabit haciml bir kapte bulunan tam gaz molekillerinin hizlan esitr ) Gazlar birbirinden bagimsiz gelisigdzel hareket ederer. ) Ayni sicakikta fark gazlann ortalama kinetik enerileri birbirine esi. 1A 28 ac PavoIn abit hacimll kaptakl bir miktar He gazinin s- cakliji 27°C dan 127°C ye cikartirsa basinci, lik basineinin kag katt olur? 4 2 2) 5 1 N35 Bs OF OF BS | sartmesic aroct! argan Piston SO, qf rf Kiab: Yad ‘Seklldek! kaplarda bulunan gaziar i¢in agatiide- Kilerden hangisi yanistir? AA) Kaplar isitiinca; X kabinda basing atarken, Y kabinda degigmez. 8) Y kabina ayni sicaklikta Ar gazi eklenirse, yo unluk degismez. ) ¥ kabindait pistonun azerine adi Konuldu- ‘Gunda ayni sieaklikta PV degen arta. D) X kabina aym sicaklikta bir miktar Ar gaz eklo- niree, SO, gazinin basinei degigmez. E) Y kabina ayn sicaklikta He gaz! eklenitse, Ar gazinin PV dageri dagismez. ‘Ayni sicakwitaki, ogit Katloll X vo Y gazlan icin (PM iq > (PMy. dir Buna gére; |. Molekiilerinin ortalama hizlan arasindaki Wisk! X>Y dr, IL Atom sayiian! arasindaki iligki X > ¥ dir IIL, Molekiil sayilan atasindakiligi Y > X tir. yargilanndan hangllerinin dodrulugu kesindir? A) Yalnz| 8) Yalnz IC) Ivoll D) live! E) Lltveul aa 5c 6AQ cA fle Glize! bir yaz akgami Mehmet babasina bisikiete Q. binmek istedigini styler. Babas! Mehmetin bisike letini alip getirr. Bisixetin tekerteklerinin havesi- nin indigini géren Mehmet ok dz. Durumu fark ‘aden babasi hemen bir pompa yardim ile bisikle- tin tekerteklerin sigitmeye bagiar. Bu iglem sirasin- da Mehmet ile babasi pompanin gaz ikig vanasi= nin isindigint, bisidetin sibobunun ise sogjudugu- ‘Au gbzlemierier. Bu olayda yapilan gézlemler sonueunda; 1. Gaziar aikigtimiatite Ik. Sikigan gaz wnt IN, Genlegen gaz sogur yorumlarindan hangllerine ulagilmast dogeu olur? A)Yainz! 8) Yalnz1—C) Lvell D)llvellt E)|, velit AydiaYeyinlens PavoIn 2. 2 Gaz kansimiarindaki gaziarin kaba tek bagina uy guladigt basinca kiemi basing denir. Gazianin kis mi basinglari mol sayilan lle dogru orantliatr. Bir gaz karigim! olan havanin bilagimindek! gazla- tun yUzdeleri ve O2kdtloleri agagidaki tabloda ver! mist: iegon | Y2klasithacimes | Ozkitlesi ylzdes! (%) (gem?) ‘Azot (Ne) 8 000125 Oksijen (0,) at 0.00148 Argon (Ar) 1 0.00178 Buna gére, havada bulunan azot (P,,), oksijen (Po,) ve argon (P,,) gazianinin kismi basinglar= rin kargilagtinimasi agagidakilerden hangisin- de dogru veriimistir? (W: 14, 0: 16, Ar 40) A) Pre? Po,? Pri B) Pay > Po, > Pas ©) Po, > Pay > Par D) Py,> Py, > Po, E) Pu? Par? Pog