DOWIEDZ SIĘ, JAK

ODSTAWIĆ
EKRANY
U DZIECI
DOWIEDZ SIĘ, JAK
ODSTAWIĆ
EKRANY
U DZIECI
 © Anna i Grzegorz Świderek

Kopiowanie, przetwarzanie, rozpowszechnianie tych

materiałów w całości lub w części do celów komercyjnych
lub prywatnych bez zgody autora jest zabronione.

Poniższe materiały są objęte prawem autorskim i

podlegają ochronie na mocy „Ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych” z dnia 4 lutego 1994 r. (tekst
ujednolicony: Dz.U. 2006 nr 90 poz. 631).

Wydanie I
Rok wydania: 2022
WPROWADZENIE
Gratulujemy. Właśnie zakupiłeś/aś naszego eBooka z
zabawami, a to świadczy o tym, że jesteś świadomym
rodzicem i to jest niewątpliwy powód do dumy.
Wychodząc na przeciw ogólnemu problemowi jakim
jest nadużywanie urządzeń mobilnych i elektronicznych
przez najmłodsze dzieci przygotowaliśmy ten oto poradnik.
Domyślasz się pewnie, że ze względu na czasy, w jakich
przyszło nam żyć wiele dzieci, nawet najmłodszych, dostaje
od swoich rodziców telefon, aby obejrzeć bajkę. Czasami
jest to jedyny sposób, by w spokoju (lub w ogóle) wykonać
obowiązki domowe, albo zjeść obiad w restauracji….
Bywa, że rodzice w ogóle nie zdają sobie sprawy z
negatywnego wpływu ekranów na dzieci. Widzieliśmy
przypadki, gdy dziecko w wieku przedszkolnym miało w
swoim pokoju własny telewizor z aplikacją YouTube, aby
mogło „w spokoju” wyszukiwać ulubione bajki (!). Niestety
nawet wyłączony ekran w pokoju, gdzie dziecko (również
dorosły) śpi wpływa na jego sen, nastrój, regenerację
organizmu i wypoczynek.
Czy wiesz również jaki wpływ ma zbyt dużo bodźców
płynących z bajek na rozwój mowy oraz socjalizacji
twojego dziecka?
Niejednokrotnie rodzice dziwią się, że w wieku kilku lat
ich dziecko jest aż "za grzeczne", małomówne, nie reaguje
na polecania. Albo odwrotnie - nie słucha wcale, jest cały
czas pobudzone, ma problemy ze snem i komunikacją,
odczuwa nieuzasadniony strach. Czasami wydaje się, że
rozwój mowy zatrzymał się na pewnym etapie i nie chce
ruszyć dalej. Bywa, że dziecko nawet nie domaga się
kontaktu i bliskości z własnymi rodzicami. Nikt nie chce,
aby jego dziecko cierpiało w ten, czy inny sposób.
Skoro zakupiłeś/aś naszego eBooka z zabawami, to
wiesz, że jest na to prosty i sprawdzony sposób, czyli
zabawa z dzieckiem.

To powie każdy pedagog, psycholog i logopeda:

Dziecko najlepiej uczy się i rozwija poprzez zabawę.

Co jednak kiedy obserwujesz u swojego dziecka

pierwsze objawy „uzależnienia” od bajek? Kiedy dziecko
woła o tablet lub bajkę w każdej wolnej chwili? To czas, by
podjąć odpowiednie kroki.
Poradnik ma na celu zmniejszenie lub całkowite
zaprzestanie używania wspomnianych urządzeń przez
najmniejsze dzieci w wieku 1-6 lat. Niniejszy eBook to zbiór
wskazówek, które możesz zastosować w swoim domu.
Poradnik ma na celu umożliwienie odstawienia
smartfonów i telewizora u najmłodszych dzieci. Mając na
względzie prawidłowy rozwój dzieci przygotowaliśmy spis
kroków które możesz zastosować u swojej pociechy. Mamy
nadzieję, że ten poradnik pomoże i Tobie.

Pamiętaj to tylko propozycje, nie mają charakteru porad

lekarskich, żywieniowych, ani wywarcia na czytelniku presji
wykonywania określonych działań. Nie jesteśmy autorami
tych porad, wszelkie informacje są poparte badaniami
naukowymi. Bibliogra a znajduje się na końcu poradnika.
fi
 1.
WPŁYW NA DZIECKO

Żeby zrozumieć jaki negatywny wpływ mają urządzenie

multimedialne na rozwój dziecka zachęcamy cię do
przeczytania badań jakie naukowcy prowadzili w ostatnich
latach. Zobrazują jakie szkody wyrządzają owe urządzenia.
Możecie być zszokowani tym, co odkryto w zakresie
negatywnych skutków jakie niesie cyfrowy świat dzieciom.
Dowiecie się jaki wpływ ma cyfrowy świat na
funkcjonowanie dzieci. Nie tylko na podstawowe czynności
dnia codziennego jak aktywność, czy sen. Największy
negatywny efekt odnosi się do rozwoju mózgu dziecka i
jego funkcji poznawczych.

Wpływ na sen

Zbyt długie oglądanie ekranów, szczególnie na

urządzeniach przenośnych, ma negatywny wpływ na ilość
snu dzieci w każdym wieku, ale najbardziej u dzieci poniżej
10 roku życia. Jak dowodzą badania prz pr w dz n przez
n uko ców z King’s Co l ge Lo don dziecko spędzające
a­
w­
l­
e­
n­
e­
o­
a­
o­
e­
 czas na oglądaniu bajek na urządzeniach mobilnych jest
dwukrotnie bardziej narażone na zaburzenia snu.
Zaburzenia snu wpływają negatywnie na funkcjonowanie i
rozwijanie się dziecka. Zwiększa się ryzyko wystąpienia
zaburzeń psychicznych. Ponadto urządzenia
multimedialne wpływają negatywnie na ilość i jakość snu.
Przez to dziecko budzi się w nocy, śpi niespokojnie oraz
jest senne i zmęczone podczas dnia. Ponadto naukowcy
stwierdzili, że popularyzacja urządzeń mobilnych w
domach i szkołach jako zamiennik podręcznika przyczyni
się do pogłębienia problemu związanego z zaburzeniami
snu.

Wpływ na poziom aktywności i otyłości

W niektórych badaniach otyłość i spadek aktywności

zycznej dzieci powiązało się z nadmiernym oglądaniem
telewizora, smartfona czy graniem na konsoli. Niestety
dziecko, które prowadzi siedzący tryb i nie dostracza
odpowiedniej aktywności zycznej jest w większym
stopniu narażone na otyłość. Dodatkowo dochodzi
równocześnie wpływ wysoko przetworzonej żywności,
które dzieci spożywają podczas spędzania czasu wolnego
przed ekranem telewizora, tabletu, czy urządzenia
mobilnego. Newell Kephart uwa ał, e aktywno ruchowa
człowieka jest jego pierwszym r dłem wiedzy o
fi
fi
ż
ż
ź
ó
ś
ć
 rzeczywisto ci, zr nicowana aktywno zyczna pozwala
doskonali mechanizmy percepcyjno-motoryczne oraz
kojarzy dane sensoryczne z ruchem. Zatem jak dziecko
ma rozwijać w sobie funkcje poznawcze i doświadczać oraz
uczyć się otaczającego go świata? Aktywność zyczna
(również zabawa) to naturalna potrzeba, która korzystnie
wpływa na jego rozwój we wszystkich sferach i przyczynia
się do prawidłowego funkcjonowania. Dzięki aktywności
zycznej zmniejsza się ryzyko chorób związanych z
otyłością.

Wpływ na funkcje poznawcze i rozwój

mózgu

Najobszerniejszym tematem podczas badań było

badanie zachodzących zmian w mózgu małego dziecka.
Badania zostały przeprowadzone przez naukowców z USA.
Badanie prowadzone było poprzez skanowanie mózgu
dziecka korzystającego regularnie z urządzeń
multimedialnych. Wykazano:
1. Atro ę istoty szarej. Wiele prób wykazało utratę lub
skurczenie obszaru istoty szarej odpowiedzialnej za
„przetwarzanie informacji”. Obszary dotknięte chorobą
obejmowały ważny płat czołowy, który zarządza funkcjami
wykonawczymi, takimi jak: planowanie, ustalanie
fi
fi
ć
ć
ś
ó
ż
ś
ć
fi
fi
priorytetów, organizowanie i kontrola. Najgorszym
odkryciem okazało się jednak, że dochodzi do uszkodzenia
obszaru znanego jako „wyspa", który jest zaangażowany w
naszą zdolność do rozwijania empatii i współczucia dla
innych oraz naszą zdolność do integrowania zycznych
sygnałów z emocjami. Oprócz oczywistego związku z
agresywnym zachowaniem, umiejętności te dyktują głębię
i jakość relacji osobistych.
2. Naruszoną integralność istoty białej. Utrata istoty
białej przekłada się na utratę komunikacji w mózgu, w tym
połączeń z różnymi płatami tej samej półkuli oraz ścieżek
mi e d zy p ół ku l ami od p owi ed zi al ny mi za f u n kcj e
poznawcze, emocjonalne i przetrwania. Przerwanie
połączenia może spowodować spowolnienie odbieranych
sygnałów przez mózg.
3. Zmniejszoną grubość kory. Badacze stwierdzili
z m n i e j s z e n i e g r u b o ś c i wa r s tw y ko r y m ó z g owe j
(najbardziej zewnętrzna część mózgu). Skutkiem używania
urządzeń multimedialnych jest zmniejszenie warstwy w
płacie czołowym co wpływa na upośledzenie funkcji
poznawczych.
4. Upośledzone funkcjonowanie poznawcze. Badania
wykazały mniej wydajne przetwarzanie informacji i
zmniejszenie hamowania impulsów. Ponadto badania
d o w i o d ł y z w i ę k s z o n ą w ra ż l i w o ś ć n a n a g r o d y i
niewrażliwość na ich utratę, a co najważniejsze pokazały, że
fi
mózg nieprawidłowo i spontanicznie podejmuje
aktywność związaną ze słabym wykonywaniem zadań.
5. Głód i upośledzoną funkcję dopaminy. Badania nad
spędzaniem czasu nad urządzeniami multimedialnymi
wykazały, że dopamina (powiązana z przetwarzaniem
nagród z uzależnieniem) jest uwalniana podczas
użytkowania urządzeń z ekranami lub grania. Głód, chęć
do grania lub oglądania bajek powodują zmiany w mózgu,
które są podobne do głodu narkotykowego.

Podsumowanie

Nadmierne spędzanie czasu z wykorzystaniem

urządzeń mobilnych prowadzi do nieodwracalnych zmian
w strukturze mózgu i jego funkcjonowania. Jak dowodzą
badania wiele zmian i uszkodzeń powstaje w płacie
czołowym mózgu, który jest odpowiedzialny za sukces w
każdej dziedzinie życia - od dobrego samopoczucia, przez
naukę, po umiejętności budowania relacji. Teraz już wiesz
jaki negatywny wpływ mają urządzenia mobilne.
Rozumiemy, że całkowita eliminacja jest trudna, ale
ograniczenie zapewne przyczyni się do zmniejszenia strat
oraz poprawi codzienne funkcjonowanie twojego dziecka.
3.
7 KROKÓW DO SUKCESU

1 Krok

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest omówienie

problemu z pozostałymi członkami rodziny. Musisz znaleźć
powód dla którego chcesz zminimalizować ilość
spędzonego czasu przed ekranem. Zaangażuj wszystkich
do rozmowy, określ cele i warunki. Podczas dyskusji
ustalcie realne cele, których trzymajcie się bez żadnych
odstępstw. Konsekwencja jest najważniejsza!
Spędzanie niewielkiej ilości przed ekranem nie jest
diametralnie szkodliwe. Chodzi oczywiście o dzieci powyżej
3 roku życia, wcześniej wszelki kontakt z ekranem nie jest
wskazany. A więc powyżej 3 roku życia wysokiej jakości
programy edukacyjne mogą mieć pozytywny wpływ. U nas
sprawniej poszła nauka jeżyka angielskiego, dzięki
o s ł u c h a n i u s i ę p o d c z a s o g l ą d a n i a p r o g ra m ó w
edukacyjnych. Jeżeli nie masz pewności ile czasu przed
ekranem może spędzać twoje dziecko, to spróbuj sięgnąć
do badań i opinii ekspertów w odniesieniu do limitów
dziennych opracowanych przez AAP Amerykańska
Akademia Pediatrii. Eksperci z APP zalecają:
• Małe dzieci: skup się na zycznym czasie zabawy dla
niemowląt i małych dzieci. Zalecane jest niekorzystanie
z mediów przez dzieci w wieku mniej, niż 36 miesięcy.
Takim dzieciom poświęć czas na umożliwienie
doświadczenia świata i poznanie go.
• Małe dzieci w wieku 3 do 5 roku życia: czas przed
ekranem nie powinien przekraczać jednej godziny
dziennie i musi aktywizować rodzica, który może pomóc
dziecku uczyć się dzięki programom edukacyjnym.
• 6 lat i więcej: należy ustawić konsekwentne
ograniczenia czasu spędzanego na korzystaniu z
urządzeń multimedialnych. Należy obserwować, czy
taka ilość nie ma negatywnego wpływu na sen dziecka i
aktywność zyczną, a co najważniejsze, czy nie ma
wpływu na inne zachowania poznawcze dziecka.
• Starsze dzieci w wieku 10 do 18 roku życia: Zaleca się
nie więcej jak 1-2 godziny dziennie spędzane przed
ekranem urządzeń multimedialnych i mobilnych.

2 Krok

Zaplanuj dzień rozpoczęcia całego procesu. Po

wykonaniu pierwszego kroku należy wyznaczyć datę
rozpoczęcia wykonywania planu działania. Umożliwi to
fi
fi
tobie i innym uczestnikom zaznajomieniem się z nowo
nadchodzącą sytuacją i powolne dostosowanie się do niej.
Wybierz tą datę z wyprzedzeniem. Dzięki temu pogodzisz
ją z nową rutyną w twoim domu.
Następnie kiedy zaczniesz, to ważne jest ustalenie
dziennego limitu czasu spędzanego twojego dziecka
przed ekranem. Pamiętaj o konsekwencji działania. Z
początku będzie cieżko trzymać się tego planu. Musisz
przygotować się na protesty, krzyki i płacz. To normalne,
również przez to przechodziliśmy. Pamiętaj o końcowym
efekcie. Robisz to dla wyższych celów. Po to, aby rozwój
twojego dziecka był prawidłowy oraz, aby nie narażać go
na niepożądane zachowania.

3 Krok

Kolejnym krokiem mającym ułatwić cały proces to lista

popularnie nazywana „TO DO”. Jeżeli zabieramy jakąś
część w tym przypadku nadmierne spędzanie czasu przed
ekranami to należy wypełnić tą pustkę inną czynnością.
Dlatego musisz utworzyć listę alternatywnych zadań.
Kiedy ograniczyliśmy spędzanie czasu przed ekranem
pojawiło się pytanie: „co teraz będziemy robić?”. To bardzo
dobre pytanie. Jak można zastąpić tą pustkę? Przeanalizuj
co lubi twoje dziecko i co sprawia mu najwięcej radości. U
nas świetnie sprawdziły się listy TO DO związane z
codziennymi czynnościami. Chęć pomocy w najmniejszej
sprawie dawała wiele radością, a my dzięki zabawie
uczyliśmy obowiązków.
Przygotowując taką listę twoje dziecko może mieć
łatwe opcje do zastąpienia pustki. Możesz zrobić różne
kosze z zabawkami, akcesoriami na dany dzień.
• Kosz z zabawami na zewnątrz: kreda, balony, bańki.
• Kosz z zabawami w domu: Lego, Ciastolina,
kolorowanki
• Zestaw sportowy: piłki, balony
• Zestaw kreatywny: Farby, plastelina, wycinanki
Pamiętaj, że to są tylko propozycje. Każde dziecko
przejawia inne zainteresowania. Skorzystaj również z
pomysłów na zabawy, z eBooka, który zakupiłeś/aś. Są tam
pomysły na zabawy angażujące dziecko w ciągu
wykonywania codziennych czynności.

4 Krok

Ten krok jest kluczowy, jednak często pomijany.

Zakomunikowanie dziecku zmiany sytuacji i
przygotowanie go na to jest długotrwałe. Należy
powtarzać jak mantrę, że czas przed ekranem zostanie
ograniczony. Omawialiśmy to w pierwszym kroku. Jednak
w tym kroku kluczowym elementem jest przeniesienie
urządzenia mobilnego, czy konsoli w inne miejsce,
niedostępne dla oczu twojego dziecka. Dzieciom brakuje
kontroli impulsów potrzebnej do odejścia od pokusy.
Wiadomo, że dzieci mają swoją pamięć. Bedą wiedzieć,
że zostały czegoś pozbawione. Czegoś co sprawiało im
przyjemność. Dlatego wypełnienie pustki pomoże w
zapomnieniu. W myśl powiedzenia: „Czego oczy nie widzą,
sercu nie żal”. Dzięki temu krokowi ograniczysz ilość czasu
spędzanego przed ekranem.
5 Krok

Zabawa jest kluczowym elementem w rozwoju każdego

dziecka. Dziecko uczy się poprzez zabawę, a co
najważniejsze, zabawa uznana została za niezbywalne
prawo każdego dziecka. W tym kroku ważna jest twoja
pomoc jako rodzica w zabawie z twoim dzieckiem. Dziecko
pozostawione samo sobie nie będzie wiedziało co należy
robić z zabawkami.
Twoją rolą jest nauczyć bawić się. Wyciągnij klika
zabawek i pokaż dziecku jak w łatwy sposób można się
bawić i używać wyobraźni. Dzięki wspólnej zabawie
dziecko będzie czuło twoje wsparcie oraz będzie czuło się
bezpiecznie. Zacieśni to między wami więzi, a to przyczynia
się do zaufania, które wykorzystasz w procesie odstawienia
urządzeń multimedialnych.
Dziecko nauczone zabawy i lubiące się bawić chętniej
wybierze wspólną zabawę jak spędzanie czasu samemu.
W zabawie jest wile radości i uśmiechu, a co najważniejsze
można nauczyć dziecko obowiązków i szukania rozwiązań
w trudnych sytuacjach. Z pewnością przyczyni się to do
samodzielności i pewności siebie.
6 Krok

Zaangażuj się i pokaż słuszność odstawienia urządzeń

mobilnych i multimedialnych. Zastanów się jak wygląda
sytuacja: zabraniasz swojemu dziecku spędzania przed
ekranem telefonu. Zachęcasz je do zabawy. A ty jako rodzic
w obecności dziecka (które ma ograniczony czas przed
urządzeniami) ciągle patrzysz w telefon. W głowie dziecka
powstaje myśl, że coś się nie zgadza.
Dochodzi tu do sprzeczności. Skoro mama czy tata
używają, to dlaczego mi zabraniają?
Rozumiemy, że nie jest to łatwe wytłumaczyć, że za
p o m o c ą te l e fo n u s p rawd z a s z p o cz tę , p ra c u j e s z ,
wykonujesz przelewy za rachunki. Jednak postaraj się nie
robić tego w obecności swojego dziecka. Pokaż swojemu
dziecku, że za ekranem telefonu jest prawdziwe życie.
Wykorzystaj ten krok do zaangażowania się i podejmuj
więcej wspólnych działań mających na celu wzmocnienie
relacji.

7 Krok

Twórz alternatywy w każdej sytuacji. W tym kroku

musisz nauczyć się tworzyć nowe procedury na każdą
możliwość.
 Zamiast dać telefon twojemu dziecku żeby ugotować
obiad, zachęć je do pomocy. Przygotuj sobie na taką
operację więcej czasu.
Przypomnij sobie jak to było w czasach, kiedy
dostępność urządzeń mobilnych i dostęp do szerokiej
biblioteki multimediów był znikomy. Zastanów się co
wtedy robiłeś/aś.
Zamiast automatycznie dawać urządzenie mobilne
zachęć swoje dziecko, by w tym czasie zjadło coś zdrowego
lub rozpoczęło pracę nad zadaniem domowym. Dzięki
ograniczeniu i zastępowaniu urządzeń z ekranami innym
zachowaniem w twoim domu zagości radość, a wspólne
spędzanie czasu jest owocne w okresie jesienno-zimowym,
gdzie więcej czasu spędzamy w domu.
 4.
PODSUMOWANIE

Nadmierna ilość spędzania czasu przed urządzeniami

mobilnymi prowadzi do zmian w strukturze mózgu
dziecka. Przede wszystkim największe zmiany zachodzą w
płacie czołowym, który jest odpowiedzialny za funkcje
poznawcze.
Ponadto badania amerykańskich naukowców dowiodły
atro ę, czyli zanik istoty szarej i zmniejszoną grubość kory
mózgowej.
Ilość czasu spędzanego przed urządzeniami
multimedialnymi ma również zły wpływ na zdrowie
psychiczne i zyczne naszych dzieci. Mówimy tu o otyłości,
cukrzycy, zamknięciu w sobie, wycofaniu, braku pewności
siebie. Warto wspomnieć, że przyczynia się to do
zmniejszenia koncentracji uwagi, a zwłaszcza ADHD u
dzieci i młodzieży.
Dodatkowo dochodzi nadmierna stymulacja, która
przyczynia się do przebodźcowania. Wpływa to na
podstawowe czynności człowieka, u małych dzieci przede
wszystkim na sen. Osoby często korzystające z urządzeń
fi
fi
mobilnych mają znacznie gorsze wyniki w prostych
zadaniach pamięciowych. Wzrasta r yzyko utraty
krytycznego myślenia, więc łatwiej stać się o arą
manipulacji.
Nie należy całkowicie demonizować i namawiać do
wyrzucania urządzeń mobilnych. W prowadzonych
badaniach wyniknęło, że używanie smartfonów przez
osoby z wyższym wynikiem funkcji poznawczych umiały
bardziej efektywnie wyszukiwać i ltrować informacje. We
wszystkim należy odnaleźć złoty środek.
Życzymy powodzenia!
fi
fi
 Bibliogra a:

1. Dillon A., et al., Smartphone Applications Utilizing

Biofeedback Can Aid Stress Reduction, 2016.
2. Kahneman D., Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i
wolnym, 2012.
3. Nikken P., Schols M., How and Why Parents Guide the
Media Use of Young Children, 2015.
4. Özkul D., Humphreys L., Record and remember:
Memory and meaning-making practices through
mobile media, 2015.
5. Raento M., Oulasvirta A., Eagle N., Smartphones: An
Emerging Tool for Social Scientists, 2009.
6. Roye A., Jacobsen T., Schröger E., Personal signi cance
is encoded automatically by the human brain: an event-
related potential study with ringtones, 2007.
7. Srna S., Schrift R. Y., Zauberman G., The Illusion of
Multitasking and Its Positive Effect on Performance,
2017.
8. Uncapher Melina R., Wagner Anthony D., Media
multitasking, mind, and brain, 2018.
9. Visser S. N., et al., Trends in the parent-report of health
care provider-diagnosed and medicated attention-
de cit/hyperactivity disorder: United States, 2003-2011,
2014.
fi
fi
fi
10. Wilmer Henry H, et al., Smartphones and Cognition:
A Review of Research Exploring the Links between
Mobile Technology Habits and Cognitive Functioning,
2017.
11. Zhang Z., et al., A smartphone based respiratory
biofeedback system, 2010.
12.Dong, Guangheng, Elise E Devito, Xiaoxia Du i Zhuoya
Cui. „Upośledzona kontrola hamowania w „zaburzeniu
uzależnienia od Internetu”: badanie funkcjonalnego
rezonansu magnetycznego”. Badania Psychiatryczne
203, no. 2-3 (wrzesień 2012): 153-158. doi:10.1016/
j.pscychresns.2012.02.001.
13.Dong, Guangheng, Yanbo Hu i Xiao Lin. „Wrażliwość
na nagrody / kary wśród uzależnionych od Internetu:
konsekwencje ich uzależniających zachowań”. Progress
in Neuro-Psychopharmacology & Biological Psychiatry
46 (październik 2013): 139–145. doi:10.1016/
j.pnpbp.2013.07.007.
14.Han, Doug Hyun, Nicolas Bolo, Melissa A. Daniels,
Lynn Arenella, W Kyoon Lyoo i Perry F. Renshaw.
„Aktywność mózgu i pragnienie grania w internetowe
gry wideo”. Kompleksowa Psychiatria 52, no. 1 (styczeń
2011): 88–95. doi:10.1016/j.comppsych.2010.04.004.
15.Hong, Soon-Beom, Jae-Won Kim, Eun-Jung Choi, Ho-
Hyun Kim, Jeong-Eun Suh, Chang-Dai Kim, Paul Klauser
i in. „Zmniejszona grubość kory oczodołowo-czołowej u
nastolatków płci męskiej z uzależnieniem od Internetu”.
Funkcje behawioralne i mózgowe 9, no. 1 (2013): 11. doi:
10,1186/1744-9081-9-11.
16.Hong, Soon-Beom, Andrew Zalesky, Luca Cocchi, Alex
Fornito, Eun-Jung Choi, Ho-Hyun Kim, Jeong-Eun Suh,
Chang-Dai Kim, Jae-Won Kim i Soon-Hyung Yi.
„ Zmniejszona funkcjonalna łączność mózgu u
nastolatków z uzależnieniem od Internetu”. Edytowany
przez Xi-Nian Zuo. PLoS ONE 8, nr. 2 (25 lutego 2013 r.):
e57831. doi:10.1371/journal.pone.0057831.
17.Hou, Haifeng, Shaowe Jia, Shu Hu, Rong Fan, Wen
Sun, Taotao Sun i Hong Zhang. „Zredukowane
prążkowiowe transpor ter y dopaminy u osób z
zaburzeniem uzależnienia od Internetu”. Journal of
Biomedicine & Biotechnology 2012 (2012): 854524. doi:
10,1155/2012/854524.
18.Kim, Sang Hee, Sang-Hyun Baik, Chang Soo Park, Su
Jin Kim, Sung Won Choi i Sang Eun Kim. „Zredukowane
prążkowiowe receptory dopaminy D2 u osób z
uzależnieniem od Internetu”. Neuroraport 22, nr. 8 (11
czerwca 2011): 407–411. doi:10.1097/
WNR.0b013e328346e16e.
19.Ko, Chih-Hung, Gin-Chung Liu, Sigmund Hsiao, Ju-Yu
Yen, Ming-Jen Yang, Wei-Chen Lin, Cheng-Fang Yen i
Cheng-Sheng Chen. „Działania mózgu związane z
uzależnieniem od gier online” Journal of Psychiatric
Research 43, no. 7 (kwiecień 2009): 739-747. doi:10.1016/
j.jpsychires.2008.09.012.
20.Kühn S, A Romanowski, C Schilling, R Lorenz, C
Mörsen, N Seiferth, T Banaschewski, et al. „Neuronowa
podstawa gier wideo”. Psychiatria translacyjna 1 (2011):
e53. doi:10.1038/tp.2011.53.
21.Lin, Fuchun, Yan Zhou, Yasong Du, Lindi Qin, Zhimin
Z h a o, J i a n ro n g Xu i H a o Le i . „ N i e p raw i d ł owa
integralność istoty białej u nastolatków z zaburzeniem
uzależnienia od Internetu: badanie statystyczne oparte
na traktach”. PLOS Jeden 7, nr. 1 (2012): e30253.
doi:10.1371/journal.pone.0030253.
22.Rideout, Victoria J., Ulla G. Foehr i Donald F. Roberts.
„Pokolenie M2: Media w życiu dzieci w wieku od 8 do 18
lat”. Badanie Fundacji Rodziny Kaiser (2010). http://
kff.org/other/poll- nding/report-generation-m2-media-
in-the-liv….
23.Weng, Chuan-Bo, Ruo-Bing Qian, Xian-Ming Fu, Bin
Lin, Xiao-Peng Han, Chao-Shi Niu i Ye-Han Wang.
„Nieprawidłowości szarej i białej materii w uzależnieniu
od gier online”. European Journal of Radiology 82, no. 8
(sierpień 2013): 1308–1312. doi:10.1016/j.ejrad.2013.01.031.
24.Yuan, Kai, Ping Cheng, Tao Dong, Yanzhi Bi, Lihong
Xing, Dahua Yu, Limei Zhao i in. „Nieprawidłowości
grubości kory w późnym okresie dojrzewania z
uzależnieniem od gier online”. Pod redakcją Bogdana
fi
Draganskiego. PLoS ONE 8, nr. 1 (9 stycznia 2013 r.):
e53055. doi:10.1371/journal.pone.0053055.
25.Yuan, Kai, Chenwang Jin, Ping Cheng, Xuejuan Yang,
Tao Dong, Yanzhi Bi, Lihong Xing, et al. “Amplitude of
Low Frequency Fluctuation Abnormalities in
Adolescents with Online Gaming Addiction.” Edited by
Krish Sathian. PLoS ONE 8, no. 11 (November 4, 2013):
e78708. doi:10.1371/journal.pone.0078708.
26.Yuan, Kai, Wei Qin, Guihong Wang, Fang Zeng, Liyan
Zhao, Xuejuan Yang, Peng Liu, et al. “Microstructure
Abnormalities in Adolescents with Internet Addiction
Disorder.” Edited by Shaolin Yang. PLoS ONE 6, no. 6
(June 3, 2011): e20708. doi:10.1371/journal.pone.0020708.
27.Zhou, Yan, Fu-Chun Lin, Ya-Song Du, Ling-di Qin, Zhi-
Min Zhao, Jian-Rong Xu, and Hao Lei. “Gray Matter
Abnormalities in Internet Addiction: A Voxel-Based
Morphometry Study.” European Journal of Radiology 79,
no. 1 (July 2011): 92–95. doi:10.1016/j.ejrad.2009.10.025.
28.V i c t o r i a L. Dunckley MD: https: //
www.psychologytoday.com/us/blog/mental-wealth/
201402/gray-matters-too-much-screen-time-damages-
the-brain