21 MAART 2023 BOEKVERSLAG

Odysseus: een man van verhalen

Een historisch en familie roman van Imme Dros

GELEZEN DOOR

Hatice Izci
A5tech
 Samenvatting
Bijzonderheden

Over het vak Over het boek

In havo en vwo 4 maak je kennis met
Nederlandse literatuur. Je leest boeken, maakt
opdrachten en verzamelt informatie over de
boeken.
In havo en vwo 5 krijg je een mondeling
schoolexamen over respectievelijk zeven en
acht gelezen boeken. Daarnaast maak je in klas 5
een poëzieopdracht. Vwo-leerlingen lezen in
klas 6 nog drie oudere werken.
Na de Trojaanse oorlog verdwaalt Odysseus onderweg
naar huis. Tien jaar lang zwerft hij rond en maakt hij
veel avonturen mee. Ondertussen wordt zijn vrouw
Penelope thuis in Ithaka steeds wanhopiger, want
iedere man wil wel de plaats van Odysseus innemen.
Zal het Penelope lukken om de vrijers op afstand te
houden? En lukt het Telemachos, de zoon van
Penelope en Odysseus, om zijn vader te vinden?
[Jeugdbibliotheek]

Het boek is gepubliceerd in 1994. Het is een

Opdracht van boek 8 historische roman. Dit boek is niveau 3 van de lijst van
de literatuur.
Je leest het boek en zoekt of schrijft een
samenvatting. Maak van niveau 4 opdracht 3
t/m 6 op blz. 222

Over de schrijver
Imme Dros werd op 26 september 1936 in
Oudeschild op Texel geboren. Zij was de oudste uit
een bakkersgezin. Als klein kind zijnde rolde ze al
helemaal in het literaire leventje. Omdat ze erg
vroeg naar bed moest begon ze uit pure verveling
verhalen te verzinnen. Toen ze vele verhalen
verzonnen had schreef zij ze op. In haar tijd was er
nog geen middelbare school. Ze ging daarom naar
de ULO in Den Helder. Na het gymnasium ging ze
Nederlands studeren. In 1963 trouwde ze met
Harrie Geelen en in 1964 werd hun zoon Pieter
geboren. In 1969 kreeg ze een baan bij een
reclamebureau. Na een half jaar begon ze mee te
schrijven aan de televisieserie Ti-ta-tovenaar. Haar
eerste kinderboek heet Het paard Rudolf. In 1981
kreeg ze voor het eerst een gouden griffel voor het
boek De zomer van dat jaar. Het tweede en derde
deel verscheen een tijdje na elkaar. [Scholieren,
2001]

BOEK 8 PAGINA 02
 Samenvatting
Samenvatting
De proloog, met als titel 'Helden', vertelt hoe zonen
opkijken tegen hun vader, zelf even groot als en zelfs
groter worden dan hun vader, om dan zelf zonen te
krijgen, waarna de geschiedenis zich herhaalt. Maar
zonen van overleden of vermiste helden krijgen de
kans niet om hun vader boven het hoofd te groeien.
In 29 hoofdstukken wordt vervolgens deze algemene
inleiding uitgewerkt in het verhaal over Telemachos
en zijn heldhaftige vader Odysseus.
Na de proloog komen eerst meerdere vertellers aan
het woord over Odysseus: onder anderen zijn vrouw
Penelopeia, zijn voedster Eurykleia, zijn vader
Laërtes, zijn vriend Mentor en de zanger Femios.
Telemachos kent Odysseus alleen van alle verhalen
die over zijn vaders slimheid en moed verteld
worden. Telemachos was nog een baby toen zijn
vader Odysseus vertrok naar de oorlog om Troje.
Tien jaar lang vochten de Grieken daar om de stad in
te nemen. Uiteindelijk wisten ze door een list van
Odysseus, die in een groot houten paard soldaten de
stad binnen wist te krijgen, de overwinning te
behalen en Troje met de grond gelijk te maken.
De verhalen vertellen de lezer hoe hij zijn vrouw,
Telemachos' moeder Penelopeia leerde kennen, hoe
hij als slachtoffer van zijn eigen slimheid gedwongen
werd om mee de oorlog in te gaan, terwijl hij veel
liever bij vrouw en kind thuis was gebleven.
Omdat Odysseus na de tien jaar durende oorlog om
Troje niet naar huis teruggekeerd is, zoals de andere
Griekse helden, en er sindsdien zelfs nog eens tien
jaar verstreken, zijn de meeste mensen op Ithaca,
het vaderland van Odysseus, ervan overtuigd dat hij
dood is. Zijn paleis is in beslag genomen door
honderd vrijers die allemaal uit zijn op de hand van
de 'weduwe'. Maar Penelopeia is er nog steeds in
geslaagd hen op afstand te houden.
Een groot deel van het boek speelt vervolgens over
de bemoeienissen van de Goden met de terugkeer
van Odysseus.
BOEK 8
In de Godenwereld weet Athene gedaan te krijgen
dat Zeus achter haar plan staat om Odysseus
eindelijk naar huis te laten terugkeren. Ze gaat naar
Ithaca en zet de ietwat schuchtere en bangelijke
Telemachos ertoe aan in actie te komen. Deze zegt
de vrijers de wacht aan. Ze lachen hem uit, en
stiekem vertrekt hij per schip op zoek naar zijn
vader. Hij gaat naar Pylos, naar de oude Nestor.
Afrodite, de godin van de liefde verzet zich met alle
middelen tegen de terugkeer van Odysseus. Ze
maakt het Telemachos moeilijk door hem verliefd te
laten worden op Helena, de vrouw van koning
Menelaos om wie de Trojaanse oorlog destijds is
begonnen.
Afrodite maakt haar voor deze gelegenheid jonger en
(nog) mooier. Poseidon, de god van de zee, is er ook
op gebrand om Odysseus tegen te houden, kwaad als
hij is omdat deze een zoon van Poseidon, de eenoog
Kyklopos, blind heeft gemaakt.
Het laatste gedeelte handelt over de terugkeer van
Odysseus naar Ithaca. Vermomd als bedelaar neemt
Odysseus een kijkje in zijn paleis en ziet de
verloedering daar. Hij maakt zich bekend aan zijn
zoon: een ontroerend weerzien is het gevolg. Samen
bevechten ze met succes de honderd vrijers. Als alle
problemen zijn opgelost, vertelt Odysseus zijn
dolgelukkige vrouw Penelopeia over zijn wedervaren.
Het natuurlijke proces zoals in de proloog
beschreven, dat zonen uiteindelijk hun vaders
overvleugelen, kan ook in het gezin van Odysseus en
Telemachos gaan plaatsvinden. [Uittrekselbank]
PAGINA 03
 Niveau 4,
Samenvatting
opdracht 3 t/m 6
Het boek bestaat uit 29 hoofdstukken, die bijna
allemaal in de eerste persoon worden verteld door
verschillende vertellers. Opvallend is dat Odysseus
zelf niet direct aan het woord is, maar dat vrijwel
alle andere betrokkenen, vrienden en vijanden, hun
mening geven; vooral zijn zoon Telemachus en twee
vechtende godinnen: Athena, de godin van de
wijsheid, die achter Odysseus staat, en Aphrodite, de
godin van de liefde, die de Trojanen steunde en dus
Odysseus haat.
Maar de ontdekking is een verschuiving in narratief
perspectief. Een enkele alwetende buiten de
verteller van Homerus, Imme Drosilla, wordt
vervangen door een groep vertellers, die elk vanuit
de eerste persoon verslag doen van zijn eigen
perspectief en ervaring als Griekse held. Ze doen het
in heel modern Nederlands en elk met hun eigen
toon.
Het resultaat is een grote rijkdom aan stijl, waarbij
elk personage een stijl gebruikt die past bij het
personage. Ook de verscheidenheid aan verhalende
invalshoeken voegt voldoende vaart toe aan het
verhaal.
BOEK 8
Wat betreft het verhaal van Odysseus kunnen we
concluderen dat alles om Odysseus en zijn
verdwijning draait. Alles wat er in het verhaal
gebeurt, heeft te maken met zijn verdwijning en
Odysseus. Daarom kunnen we ze de motieven van
het verhaal noemen.
Als je verder kijkt naar de vrije motieven van het
verhaal kan je concluderen dat de rol van Penelopeia
daarbij hoort. Door het hele verhaal heen blijft hij
een statisch feit en heeft hij weinig invloed op het
verdere verloop van het verhaal. Als derde submotief
hebben we dan het leidende motief. In dit verhaal
komt de intelligentie van Odysseus regelmatig ter
sprake. Odysseus was erg slim en goed in het
bedenken van oplossingen.
Hij bood een eed aan als oplossing en wilde in ruil
daarvoor Penelopeia als zijn vrouw. Odysseus wist te
ontsnappen aan de cyclops. Hij bedacht ook een
complot voor de vrijers van zijn vrouw. Zijn
intelligentie komt dus zeker van pas in het verhaal
en wordt ook meerdere keren genoemd. Abstracte
onderwerpen: Abstracte motieven worden gebruikt
om te kijken naar de gedachten en ideeën achter
concrete motieven. Bij Odysseus heb je vertrouwen
in de goden, daar wordt vaak over gesproken. Ze
geloven dat de goden hen helpen en in aardse
lichamen verschijnen. Het spreekt ook van kracht en
onmacht. Penelopeia en Telemachus zijn feitelijk aan
de macht in Ithaca, maar voelen zich machteloos
tegenover Penelopeia's vrijers die het paleis
proberen over te nemen.
Ze willen de plaats van Odysseus innemen.
Penelopeia en Teleamachus voelen zich ook
hulpeloos omdat ze niet weten hoe ze Odysseus
terug moeten krijgen. Bovendien weten ze niet of hij
nog leeft.
PAGINA 04
 Niveau 4,
Samenvatting
opdracht 3 t/m 6

Daarom kunnen we praten over teleurstelling met

hen en hebzucht naar vrijers. Hoofdmotief of
hoofdthema: Het hoofdmotief of ook wel
hoofdthema is de synthese van alle abstracte
motieven van het verhaal tot één abstract kernidee.
Dus voor "Odysseus" kunnen we samenvatten dat
hulpeloosheid en onwetendheid bij Odysseus leidt
tot teleurstelling en hulp van de goden.

De meeste boeken van Imme Dros hebben hetzelfde

thema: de strijd van de hoofdpersoon met de
omgeving om zijn identiteit te vinden. Meestal voelt
de hoofdpersoon zich onzeker, twijfelt aan zichzelf,
voelt zich lelijk, denkt dat hij niets kan. Omdat deze
mensen vaak een negatief zelfbeeld hebben, voelen
ze zich eenzaam en begrijpen ze hun omgeving niet.
In de loop van het verhaal ontdekken ze dat ze meer
vertegenwoordigen dan ze denken. Na allerlei
botsingen en conflicten weten ze hun eigen pad te
kiezen, ze zijn iemand.

Odysseus, de man van verhalen, biedt de jonge lezer

een bewerking van het klassieke Homerische
verhaal. Goden blijken gewone mensen te zijn met
alle mogelijke goede en slechte eigenschappen, en
helden zijn voor altijd. Een bang jongetje groeit op
tot een held en vecht tegen machtigere vijanden aan
de kant van zijn onoverwinnelijke vader. Een
belangrijk onderdeel van een verhaal is vertellen.

BOEK 8 PAGINA 05