Sprawność działania - opisywaniem i badaniem sprawności działania zajmuje się

prakseologia, która określa wymiary sprawności działania, nazywane również zasadami

sprawnego działania, do których zaliczają się: skuteczność, ekonomiczność i korzystność.
Skuteczność
Skuteczność działania jest związana z osiągnięciem zamierzonego skutku. Działanie jest
skuteczne, jeśli konkretny cel został osiągnięty. Pojęcie skuteczności może mieć różne stadium
nasilenia, gdyż działanie może być całkowicie skuteczne, jeśli cel został w pełni osiągnięty, lub
częściowo skuteczne, jeśli skutek osiągnięto tylko w pewnym stopniu. Natomiast działanie
uznajemy za nieskuteczne, jeżeli cel nie został wcale osiągnięty.
Ekonomiczność
Ekonomiczność działania jest określona stosunkiem wyniku użytecznego (rezultatu) [W] do
nakładów [K], gdzie:
W : K > 1 oznacza działanie ekonomiczne,
W : K = 1 oznacza działanie neutralne z punktu widzenia ekonomiczności,
W : K < 1 oznacza działanie nieekonomiczne.
Ekonomiczność występuje w postaci wydajności lub oszczędności. Wydajność oznacza
osiąganie najlepszego efektu przy określonych nakładach, natomiast oszczędność to osiąganie
zamierzonego efektu przy wykorzystaniu najniższych nakładów. Wydajność jest to zatem
ekonomiczność rozpatrywana ze względu na uzyskane wyniki, natomiast oszczędność –
ekonomiczność rozpatrywana jest ze względu na koszty
Korzystność
Korzystność działania występuje, gdy uzyskany wynik użyteczny [W] jest większy od
poniesionych nakładów [K] (Wynikami użytecznymi są wszystkie skutki działania oceniane
pozytywnie zarówno zamierzone jak i niezamierzone. Nakładami natomiast wszelakie skutki
negatywne przewidywalne i nieprzewidywalne. Miarą wszystkich skutków jest ich cenność dla
przedmiotu działania). Działanie korzystne to takie, dla którego cenność wyników użytecznych
jest większa niż cenność kosztów W>K. W przypadku działania niekorzystnego relacja ta jest
odwrotna W<K.
Sprawność działania jest związana z przyjęcie postępowania zgodnie z cyklem działania
zorganizowanego. Cykl działania zorganizowanego sprowadza się do przyjęcia określonych
etapów postępowania. Przykładowo, cykl działania zorganizowane według H.L. Le Chateliera
obejmuje następujące etapy:
1. Postawienie jasnego, ściśle określonego celu.
2. Zbadania środków i warunków niezbędnych do zastosowania, aby osiągnąć zamierzony cel.
3. Przygotowanie środków i warunków.
4. Wykonanie zamierzonych czynności zgodnie z przyjętym planem.
5. Kontrola otrzymanych wyników i wyciągniecie z nich wniosków.
Funkcje zarządzania mają swoje źródło w cyklu działania zorganizowanego. Funkcje
zarządzania są to zbiory rozłącznych czynności pogrupowanych w określony sposób, do
których zalicza się: planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie.
Planowanie to przewidywanie przyszłości, ustalanie celów organizacji i opracowywanie
sposobów ich osiągania. Efektem planowania jest opracowanie strategii firmy i sposobów
wcielenia jej w życie (Określanie celów organizacji i sposobów ich realizacji).
Organizowanie to dobór odpowiednich zasobów i działań tak, aby dobrze, oszczędnie i szybko
zrealizować opracowane plany (Określanie najlepszego sposobu grupowania zadań i zasobów).
Motywowanie to działania skłaniające ludzi do pracy na rzecz organizacji i kierowanie ich
zachowaniami (Oddziaływanie na postawy i zachowania ludzi, tak aby działania jednostki były
zgodne z celami organizacji).
Kontrolowanie to obserwowanie przebiegu osiągania celów organizacji i wprowadzanie na
bieżąco niezbędnych korekt oraz porównywanie efektów z założeniami i celami (Sprawdzanie
stopnia osiągniecia zdań i celów).