WSPÓŁPRACA N A U K O W A j u , bądź też p r z e p r o w a d z e n i a c y ­

klu wykładów lub wykonania

MIĘDZY C H I N A M I A POLSKĄ p e w n y c h prac. Również p r z e w i d y ­

w a n e są w y j a z d y młodszych p r a ­
c o w n i k ó w riauki n a dłuższe s t u d i a ,
mające c h a r a k t e r a s p i r a n t u r y .
30 g r u d n i a 1957 r . podpisano obu a k a d e m i a m i , podpisanej w W a r ­ Delegacja Polskiej Akademii
umowę o współpracy w 1958 r. s z a w i e , w październiku 1956 r. Nauk składała się z wiceprezesa
między d w i e m a a k a d e m i a m i : Chiń­
Umowa przewiduje współpracę prof. J . G r o s z k o w s k i e g o (przewod­
ską ( A c a d e m i a S i n i c a ) i Polską
mającą r o z m a i t y c h a r a k t e r . M o ż e niczącego delegacji), p r o f . S. B a r -
( P . A . N.).
o n a polegać n a w y j a z d a c h chińskich backicgo, prof. T. Urbańskiego.
U m o w a t a s t a n o w i przedłużenie d o ­ pracowników n a u k o w y c h do P o l s k i , Prócz tego w j e j skład wszedł
t y c h c z a s o w y c h porozumień zapocząt­ a polskich do C h i n w celu zazna­ d r A . Dębnicki — r a d c a k u l t u r a l ­
k o w a n y c h w 1955 г., a w szczegól­ j o m i e n i a się ze s t a n e m pewnych ny Polskiej Ambasady w P-kinie.
ności p o d s t a w o w e j u m o w y między gałęzi w i e d z y w o d w i e d z a n y m k r a ­ P r z e w o d n i c z ą c y m 7-osobO»*ej d e ­
legacji A k a d e m i i Chińskiej, p e r ­
traktującej z naszą delegacją, był
jej wiceprezes — prof. W o o Y u -
Podpisywanie umowy o współpracy między P. A . N . a A k a d e m i ą -hsun, fizyk.
Chińską w Pekinie, 30 grudnia 1957 r. Siedzą (od prawej): prof. W związku ze s w y m pobytem
J . Groszkowski i prof. Woo Y u - h s u n . Obok prof. Woo stoi M . D u - w C h i n a c h , delegacja P . A . N . miała
chiński — attaché A m b a s a d y Polskiej w Pekinie. Stoją (od p r a ­ możność zwiedzenia najważniej­
wej): d r A . Dębnicki, prof. S. Barbacki, prof. T . Urbański, s z y c h ośrodków n a u k o w y c h C h i n .
ambasador S. K i r y l u k i członkowie delegacji chińskiej. T a k w i ę c o p r ó c z z n a j d u j ą c y c h sią
w P e k i n i e instytutów naukowych zycznej (badania adsorpcji i k a t a ­ 6. r o z w ó j i n n y c h podstawowych
A k a d e m i i Chińskiej o r a z U n i w e r s y ­ lizy) oraz f i z y k o c h e m i i polimerów. nauk: matematyki, fizyki, che­
tetu, członkowie delegacji mieli Ten o s t a t n i dział p r o w a d z i prof. m i i , geologii, n a u k biologicz­
możność z w i e d z e n i a uniwersytetów Wang Pao-yen. nych itd.
i instytutów w N a n k i n i e , S z a n g h a ­ Bliższe z a z n a j o m i e n i e się z p r a ­ N a l e ż y się spodziewać, ż e p r a c o ­
ju i Kantonie. c a m i A k a d e m i i Chińskiej p o z w a l a wite, zdyscyplinowane, wysoko
P r z y tej o k a z j i prof. G r o s z k o w - s t w i e r d z i ć , że w ł a d z e A k a d e m i i p o ­ u z d o l n i o n e k a d r y chińskich p r a c o w ­
s k i i prof. Urbański wygłosili sze­ święcają szczególną u w a g ę r o z w o ­ ników naukowych podołają tym
r e g o d c z y t ó w d l a chińskich p r a ­ jowi n a u k ś c i s ł y c h i tech­ wielkim zadaniom.
cowników n a u k i w s p o m n i a n y c h i n ­ n i c z n y c h . J e s t to w y r a z dąże­ Nadzwyczajna gościnność gospo­
stytutów i uniwersytetów. n i a do n a p r a w i e n i a w i e k o w y c h z a ­ d a r z y u m o ż l i w i ł a członkom d e l e g a ­
niedbań w t y c h d z i e d z i n a c h . P i ę k ­ c j i P . A . N . głębsze zaznajomienie
We w s z y s t k i c h ośrodkach ude­
ne tradycje starożytnych Chin, się z t a k n i e z w y k ł y m k r a j e m , j a k i m
rzała w i e l k a l i c z b a m ł o d y c h p r a ­
w k t ó r y c h istniał p o w a ż n y d o r o b e k są C h i n y , n i e t y l k o p o z n a n i e j e g o
c o w n i k ó w , i c h w i e l k i zapał i p r a c o ­
w dziedzinie matematyki, astrono­ obecnych osiągnięć, l e c z również
witość. Dość dobre zaopatrzenie
m i i i t e c h n i k i , n i e były k o n t y n u o ­ zabytków historycznych.
laboratoriów w nowoczesną apa­
wane w okresie r o z k w i t u tych n a u k D e l e g a c j a miała możność z w i e d z e ­
raturę (lepsze niż w Polsce!)
w E u r o p i e , tj. w epoce Odrodzenia n i a słynnych w y k o p a l i s k a r c h e o l o ­
i świetnie zaopatrzone biblioteki
i czasach n o w y c h . Świadomość te­ g i c z n y c h w pobliżu P e k i n u , w k t ó ­
ułatwiają p r o w a d z e n i e p r a c n a p o ­
go, że d r o g a d o p o d n i e s i e n i a s t o ­ r y c h z n a l e z i o n o szczątki c z ł o w i e k a
z i o m i e odpowiadającym nowoczes­
p y życiowej p r o w a d z i przez rozwój z o k r e s u 300 000 l a t p r z e d naszą erą
n y m w y m a g a n i o m . N a czele placó­
n a u k ścisłych i t e c h n i c z n y c h , p r z e ­ (Sinanthropos Pekinensis), wielkiego
w e k stoją p r z e w a ż n i e d o ś w i a d c z e ­
niknęła g ł ę b o k o d o społeczeństwa M u r u Chińskiego i g r o b ó w d y n a s t i i
n i badacze, którzy s w e s t u d i a u z u ­
chińskiego. T o t e ż w c h w i l i o b e c n e j M i n g ó w , słynnych z b o g a c t w a a r ­
pełniali w r ó ż n y c h k r a j a c h : A n ­
dookoła w i e l k i c h m i a s t , szczegól­ chitektury i wielkiego rozmachu,
glii, Francji, Japonii, Niemczech,
nie Pekinu, wyrastają olbrzymie z j a k i m je wybudowano.
Stanach Zjednoczonych lub Związ­
gmachy różnych szkół technicz­
k u Radzieckim. W Nankinie, dawnej stolicy C h i n ,
n y c h o r a z instytutów b a d a w c z y c h .
Szczególnie w y s o k i p o z i o m n a u k i d e l e g a c j a złożyła w i e n i e c w m a u ­
Wyrazem t r o s k i o rozwój nauk
mogliśmy stwierdzić w S z a n g h a j u zoleum d r a S u n Yat-sena, wielkie­
s t o s o w a n y c h j e s t też w y o d r ę b n i e n i e
i Pekinie. go patrioty i reformatora chiń­
nauk takich jak medycyna i rol­
W dziedzinie chemii organicznej skiego, wodza r e w o l u c j i 1911 г.,
nictwo w oddzielne jednostki n a u ­
bardzo wysoki poziom reprezen­ która zmieniła f e u d a l n e cesarstwo
k o w o - organizacyjne, przez u t w o ­
tują p l a c ó w k i Szanghaju. Tutaj chińskie w republikę.
rzenie Akademii Nauk Medycz­
d y r e k t o r e m i n s t y t u t u środków l e c z ­ P o drodze z Szanghaju do K a n ­
nych i Akademii Nauk Rolniczych.
niczych (Instytut M a t e r i a Medica), tonu delegacja z a t r z y m a ł a się w
N a l e ż y podkreślić, ż e p r z e d rol­
należącego do A k a d e m i i N a u k jest Hang-chow, miejscowości słynnej
n i c t w e m c h i ń s k i m stoją s z c z e g ó l ­
wybitny chemik Chou Tchen-qu, do­ z p i ę k n e g o położenia n a d w i e l k i m
n i e ważne zadania. Spowodowane
brze znany w literaturze chemicz­ j e z i o r e m w ś r ó d gór. W Kantonie
są o n e w d u ż y m s t o p n i u p r z y r o s ­
nej j a k o b a d a c z fizjologicznie c z y n ­ miała z n ó w możność p o d z i w i a ć b o ­
t e m n a t u r a l n y m C h i n , wynoszącym
n y c h s k ł a d n i k ó w roślin chińskich, g a c t w o p o d z w r o t n i k o w e j roślinności
o k o ł o 15 m i l i o n ó w osób r o c z n i e .
a zwłaszcza j a k o t w ó r c a chemii w s z e r e g u doświadczalnych p l a n t a ­
efedryny, a l k a l o i d u występują­ Najlepszym obrazem tego, jak c j i roślin d o t y c h c z a s w C h i n a c h n i e
c e g o w roślinie chińskiej Ephedra, w ł a d z e C h i n zdają sobie sprawę u p r a w i a n y c h , j a k Hevea brasilien-
stosowanej w lecznictwie l u d o w y m z potrzeb s w e g o k r a j u , jest świeżo sis ( d r z e w o k a u c z u k o d a j n e ) , d r z e ­
C h i n od w i e l u stuleci. W t y m s a ­ stworzony 12-letni p l a n rozwoju w o kawowe, różne rodzaje agaw
m y m i n s t y t u c i e p r o w a d z i się i n t e n ­ naukowego i technicznego C h i n . d a j ą c y c h w ł ó k n o roślinne i t p .
sywnie badania nad antybiotykami, Pomiędzy najważniejszymi z a g a d ­ Gospodarze umożliwili delegacji
m. in. poszukiwania nowych anty­ n i e n i a m i s t a w i a n y m i do rozwiąza­ z a z n a j o m i e n i e się z t e a t r e m c h i ń ­
biotyków w y t w a r z a n y c h przez niż­ n i a p r z e d nauką i techniką chińską s k i m , a w i ę c operą l u d o w ą ( p e k i ń ­
sze o r g a n i z m y w glebie różnych w o k r e s i e l a t d w u n a s t u są nastę­ ską), która p o d p o w ł o k ą b a r w n e g o
miejscowości C h i n . W d z i a l e a n t y ­ pujące: w i d o w i s k a k r y j e w s o b i e głęboką
biotyków p r a c u j e o d dwóch b l i s k o m y ś l filozoficzną, o r a z i n n y m i p r z e d ­
l a t p o l s k i b a k t e r i o l o g prof. W . K u - 1. p o k o j o w e z a s t o s o w a n i e e n e r g i i s t a w i e n i a m i w z b o g a c o n y m i również
ryłowicz w charakterze doradcy jądrowej, niezwykle interesującą tradycyjną
naukowego. 2. r o z w ó j e l e k t r o n i k i i r a d i o t e c h ­ m u z y k ą chińską.
niki, N a l e ż y sądzić, że n o w o p o d p i s a n a
W Pekinie Instytut Chemiczny u r n o w a s t a n i e się j e s z c z e jedną c e ­
A k a d e m i i m a bardzo dobrze posta­ 3. napęd odrzutowy,
giełką w rozwoju przyjacielskich
w i o n e działy c h e m i i n i e o r g a n i c z n e j 4. e l e k t r y f i k a c j a i m e c h a n i z a c j a
stosunków m i ę d z y Polską a w i e l ­
(z analizą rcntgenograficzną) p o d rolnictwa,
k i m n a r o d e m chińskim.
kierunkiem dyrektora Instytutu 5. w y z y s k a n i e energii wielkich
L i u Ta-kong, chemii analitycznej rzek — Żółtej, Y a n g t s e i i n ­ Prof, d r T A D E U S Z U R B A Ń S K I
(głównie z i e m r z a d k i c h ) , c h e m i i f i ­ nych. członek r z e c z y w i s t y P . A . N

RÓŻNE WIADOMOŚCI w e g o w y k o r z y s t a n i a energii jądro­

w e j — W i l h e l m B i l l i g , prof, d r A l i ­
c j a D o r a b i a l s k a , p r o f , d r Józef H u r ^
Polski i francuski komitety do w y , k t ó r y c h o t w a r c i e nastąpi j e d n o ­ wic, dyr. Instytutu Onkologii
spraw U N E S C O zawarty porozu­ cześnie w W a r s z a w i e i w P a r y ż u i m . M a r i i Skłodowskiej - C u r i e —
m i e n i e w s p r a w i e wspólnego p r z y ­ w końcu b r . U t w o r z o n o p o l s k i k o ­ p t « f . d r Józef L a s k o w s k i , P r z e m y s ­
gotowania wystawy obrazującej mitet wystawy pod przewodnictwem ł a w Ogrodziński, p r o f , d r C e z a r y
wkład M a r i i Skłodowskiej - C u r i e p r o f , d r a L e o p o l d a I n f e l d a . W skład P a w ł o w s k i , p r o f , d r A n d r z e j Sołtan,
i Piotra C u r i e do nauki. Z o r g a n i z o ­ k o m i t e t u wchodzą p o n a d t o : pełno­ siostra M . Skłodowskiej - C u r i e —
w a n e będą d w i e i d e n t y c z n e w y s t a ­ m o c n i k rządu d o s p r a w pokojo­ Helena Szalayowa, przewodniczący

211