Download as odt, pdf, or txt
Download as odt, pdf, or txt
You are on page 1of 17

Wymagania na poszczególne oceny do historii dla klasy 1 liceum ogólnokształcącego

Wymagania na
poszczególne oceny
Temat lekcji Zagadnienia
Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra
Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń:
Rozdział I. Pierwsze cywilizacje
1. Zanim Pochodzenie człowieka – prawidłowo stosuje pojęcie – prawidłowo wyjaśnia pojęcia: – wymienia w porządku – przedstawia ideę ewolucji
zaczęła się Chronologia prehistorii: epoki prehistoria paleolit, mezolit, neolit, chronologicznym i opisuje Karola Darwina
historia kamienia, brązu – wymienia w kolejności epoki – przedstawia na mapie etapy ewolucji człowieka – wyjaśnia cechy sztuki
i żelaza prehistorii (epoka kamienia, przebieg migracji Homo sapiens – wyjaśnia pojęcie Żyzny paleolitu i neolitu
epoka brązu, epoka żelaza) Półksiężyc i wskazuje ten
Początki osiadłego trybu życia
– wskazuje na mapie rejon obszar na mapie
pojawienia się Homo sapiens – wyjaśnia znaczenie
przejścia na osiadły tryb
życia
2. Starożytna Znaczenie wielkich rzek dla – wskazuje na mapie rejony – wskazuje na mapie obszar, na – wyjaśnia rolę wielkich – za pomocą mapy opisuje
Mezopotamia rozwoju cywilizacji i powstania wielkich rzek (Tygrys, Eufrat) którym postała cywilizacja przywódców: zmiany granic starożytnych
pierwszych państw – wyjaśnia rolę wielkich rzek Sumerów Hammurabiego, Sargona imperiów – opisuje ustrój
Ustrój polityczny państw-miast dla rozwoju gospodarki – wymienia najważniejsze Wielkiego polityczny
sumeryjskich i ukształtowanie – rozpoznaje pismo klinowe wynalazki cywilizacji – wyjaśnia znaczenie i struktury społeczne
się pierwszych imperiów sumeryjskiej kodyfikacji prawa starożytnych cywilizacji
Pismo i znaczenie jego – wyjaśnia cechy ustrojowe – wymienia najważniejsze – wyjaśnia cechy religii
wynalezienia sumeryjskich miast-państw osiągnięcia cywilizacji mezopotamskiej
Najważniejsze cywilizacje – wskazuje na mapie obszar Mezopotamii – opisuje w porządku
Mezopotamii: Sumer, Babilonu i Asyrii chronologicznym
Babilonia i Asyria – rozpoznaje dzieła sztuki najważniejsze etapy dziejów
Ustrój polityczny mezopotamskiej Mezopotamii
i struktury społeczne – wyjaśnia okoliczności – wyjaśnia rolę wielkich
starożytnych cywilizacji powstania pisma przywódców:
Mezopotamii i znaczenie jego wynalezienia Nabuchodonozora II,
Osiągnięcia cywilizacji Assurbanipala
Mezopotamii
Współczesne dziedzictwo kultur
Bliskiego Wschodu
3. Starożytny Dzieje starożytnego Egiptu – wskazuje na mapie Egipt i Nil – charakteryzuje społeczeństwo – za pomocą mapy opisuje – w szerokim aspekcie
1
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Egipt Ustrój polityczny państwa – wyjaśnia rolę Nilu dla starożytnego Egiptu zmiany granic Egiptu przedstawia rolę czynników
faraonów gospodarki egipskiej – wyjaśnia okoliczności – opisuje główne cechy geograficznych dla dziejów
Struktura społeczeństwa – opisuje warunki naturalne powstania piramid ustroju społecznego starożytnego Egiptu
starożytnego Egiptu Egiptu – rozpoznaje dzieła sztuki starożytnego Egiptu – wymienia w porządku
Politeistyczne wierzenia Egipcjan – prawidłowo stosuje pojęcia: egipskiej – wymienia i opisuje chronologicznym główne
Osiągnięcia cywilizacji Egiptu politeizm, faraon, hieroglif, – opisuje główne cechy ustroju najważniejsze osiągnięcia etapy dziejów starożytnego
Współczesne dziedzictwo mumifikacja politycznego starożytnego cywilizacji egipskiej Egiptu
cywilizacji Egiptu – rozpoznaje pismo Egiptu – wymienia głównych – wyjaśnia rolę wielkich
Najważniejsze zachowane hieroglificzne – wymienia główne cechy religii bogów egipskich przywódców: Ramzesa II,
zabytki cywilizacji Egiptu – – rozpoznaje piramidy egipskie egipskiej i opisuje mitologię egipską Echnatona
piramidy – wskazuje współczesne – wyjaśnia okoliczności
dziedzictwo kultury odczytania hieroglifów
starożytnego Egiptu egipskich
4. Izrael, Monoteizm religii żydowskiej i – wskazuje na mapie rejon – wskazuje na mapie rejony – za pomocą mapy – wyjaśnia znaczenie
Fenicja jego znaczenie Izraela kolonizacji fenickiej przedstawia zmiany granic kolonizacji fenickiej
i Daleki Dzieje państwa żydowskiego (z Jerozolimą) – wyjaśnia główne założenia Izraela – wyjaśnia główne zasady
Wschód Kolonizacja fenicka i jej i Fenicji religii żydowskiej – wyjaśnia znaczenie dalekowschodnich religii i
znaczenie – wymienia główne – rozpoznaje pismo fenickie powstania alfabetu systemów etycznych:
Wynalezienie alfabetu osiągnięcie starożytnych – rozróżnia główne – opisuje główne etapy hinduizmu, buddyzmu,
i jego znaczenie Fenicjan dalekowschodnie religie losów narodu żydowskiego konfucjanizmu i taoizmu
Cywilizacja doliny Indusu – wskazuje na mapie rejon i systemy etyczne – ukazuje rolę wielkich
i jej dzieje Indusu i Żółtej Rzeki przywódców: Abrahama,
Narodziny cesarstwa chińskiego – wymienia główne Mojżesza, Salomona
Źródła wielkich religii osiągnięcia cywilizacji – wyjaśnia rolę religii
i systemów etycznych: starożytnych Indii i Chin żydowskiej dla dziejów
hinduizmu, buddyzmu, ludzkości
konfucjanizmu i taoizmu – wyjaśnia znaczenie
Osiągnięcia cywilizacji Dalekiego osiągnięć cywilizacji Indii i
Wschodu Chin
i Indii – opisuje główne etapy
dziejów starożytnych Indii i
Chin
Rozdział II. Dzieje starożytnej Grecji

1. Hellada Wpływ ukształtowania terenu na – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – opisuje główne etapy
i Hellenowie cywilizację antycznej Grecji polis, Hellada, wielka kolonizacja grecka, pojęcia: cywilizacja dziejów cywilizacji
Charakterystyka polis greckiej – wskazuje na mapie teren kolonia, metropolia minojska, cywilizacja minojskiej i mykeńskiej
Elementy wspólnoty greckiej Grecji – wyjaśnia wpływ mykeńska – rozpoznaje główne
Rola religii greckiej – opisuje warunki naturalne ukształtowania naturalnego – opisuje struktury osiągnięcia cywilizacji
Wielka kolonizacja i jej znaczenie Grecji Grecji dla dziejów Hellady społeczne polis minojskiej i mykeńskiej
– wskazuje na mapie – wskazuje na mapie rejony – wymienia głównych – w szerokim aspekcie
najważniejsze regiony kolonizacji greckiej bogów i opisuje cechy wyjaśnia znaczenie polis dla
starożytnej Grecji – omawia przyczyny wielkiej mitologii greckiej dziejów cywilizacji
– wymienia główne cechy kolonizacji greckiej – wyjaśnią rolę religii i europejskiej
systemu polis sportu jako czynników – opisuje proces i wyjaśnia
– wymienia główne cechy integrujących Hellenów znaczenie kolonizacji
religii greckiej greckiej
2. Ateńska Początki Aten – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – opisuje skład i zasady
demokracja Pierwotny ustrój Aten demokracja, obywatel, tyran oligarchia, ostracyzm pojęcia: Eklezja funkcjonowania głównych
Społeczeństwo ateńskie – wskazuje na mapie Ateny – rozpoznaje plan antycznych (Zgromadzenie ludowe), organów demokracji
Reformatorzy ustroju ateńskiego – wymienia główne organy Aten Rada Pięciuset, Heliaja (sąd ateńskiej
Charakterystyka demokracji władzy w demokratycznych – wyjaśnia główne cechy ludowy), strateg w czasach Peryklesa
ateńskiej Atenach ustrojowe demokratycznych – opisuje w porządku – wyjaśnia rolę wielkich
w czasach Peryklesa – opisuje strukturę społeczną Aten chronologicznym główne przywódców: Drakona,
Osiągnięcia Aten – prawidłowo umiejscawia w etapy przemian ustrojowych Solona, Pizystrata,
i dziedzictwo starożytnych czasie życie Peryklesa w Atenach Klejstenesa, Peryklesa
Aten – w szerokim aspekcie
przedstawia i ocenia
demokrację ateńską
3. Starożytna Początki Sparty – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – opisuje w porządku
Sparta Oligarchiczny ustrój Sparty oligarchia, wychowanie spartiaci, periojkowie, heloci pojęcia: Wielka Rhetra, efor, chronologicznym dzieje
Organizacja społeczeństwa spartańskie – wyjaśnia główne cechy apella, geruzja, starożytnej Sparty
Sparty – wskazuje na mapie Spartę ustrojowe Sparty zgromadzenie ludowe – wyjaśnia rolę Likurga
Wychowanie i życie Spartan – wymienia główne organy – opisuje strukturę społeczną – opisuje skład i zasady – w szerokim aspekcie
władzy w Sparcie Sparty funkcjonowania głównych przedstawia i ocenia ustrój
– wymienia etapy życia organów władzy w Sparcie polityczny
spartiaty – opisuje i wyjaśnia i społeczny Sparty
znaczenie wychowania
spartańskiego
4. Wojny Narodziny i ekspansja imperium – prawidłowo stosuje pojęcia: – umiejscawia w czasie wojny – prawidłowo stosuje – wyjaśnia przyczyny
grecko-perskie perskiego na Bliskim hoplita, falanga, triera perskie pojęcia: satrapa, hoplon, sukcesu Greków
Wschodzie – wskazuje na mapie Persję – lokalizuje w czasie hegemon, kontrybucja – wyjaśnia znaczenie
Strategia walki starożytnych – rozpoznaje i opisuje hoplitę i przestrzeni główne bitwy wojen – za pomocą mapy wielkich wodzów: Miltiadesa

3
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Greków greckiego persko-greckich (Maraton, przedstawia ekspansję
i Persów Termopile, Salamina) i opisuje perską i Leonidasa
Przebieg działań zbrojnych wynik tych starć – wyjaśnia genezę wojen – wyjaśnia okoliczności
podczas wojen perskich perskich i znaczenie powstania
Odniesienia do zmagań grecko- – wymienia skutki wojen Związku Morskiego
perskich grecko-perskich
w kulturze współczesnej – opisuje w porządku
Ekspansja Aten po zwycięstwie chronologicznym przebieg
nad Persją wojen grecko-perskich
5. Podboje Skutki rywalizacji wewnątrz – prawidłowo stosuje pojęcia: – omawia znaczenie bitwy pod – prawidłowo stosuje – wymienia przyczyny
Aleksandra świata greckiego po wojna peloponeska, epoka Cheroneą pojęcie diadochowie i skutki wojny peloponeskiej
Macedońskieg zakończeniu wojen perskich hellenistyczna, – wymienia i lokalizuje – wyjaśnia rolę Filipa II dla – wyjaśnia przyczyny
o Przebieg podbojów Aleksandra – lokalizuje na mapie w czasie i przestrzeni główne dziejów Macedonii sukcesów armii
Macedońskiego Macedonię i Persję bitwy z czasów Aleksandra – za pomocą mapy macedońskiej
Organizacja imperium – lokalizuje w czasie Wielkiego (nad rzeką Granikos, przedstawia ekspansję – wyjaśnia rolę
macedońskiego panowanie Aleksandra pod Issos, pod Gaugamelą) Aleksandra Macedońskiego Demostenesa
Znaczenie podbojów Macedońskiego – wymienia skutki podbojów – wyjaśnia cechy ustrojowe
macedońskich dla kultury – wymienia główne Aleksandra Wielkiego monarchii Aleksandra
greckiej osiągnięcia Aleksandra – opisuje w porządku Wielkiego
Narodziny kultury Macedońskiego chronologicznym przebieg
hellenistycznej podbojów Filipa II i
Świat hellenistyczny Aleksandra Macedońskiego
6. Kultura Narodziny filozofii greckiej – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – omawia dokonania: Talesa
starożytnej Literatura i teatr grecki filozofia, dramat, igrzyska kultura helleńska, kultura pojęcia: stoicyzm, z Miletu, Parmenidesa,
Grecji Architektura grecka olimpijskie hellenistyczna, gimnazjon epikureizm, skene, Pitagorasa, Epikur, Zenona z
Igrzyska olimpijskie – wyjaśnia rolę Homera, – rozpoznaje najważniejsze proskenion, orchestra, Kition, Hezjoda, Tyrtajosa,
i rola kultury fizycznej Sokratesa, Platona dzieła kultury starożytnej Grecji gimanzjon, pakration, Alkajosa, Safony, Ajschylosa,
w antycznej Grecji i Arystotelesa – opisuje główne porządki Sofoklesa, Eurypidesa,
Kultura hellenistyczna – wymienia najważniejsze architektoniczne Arystofanesa, Fidiasza
osiągnięcia kulturowe Greków w starożytnej Grecji – opisuje główne cechy
– wymienia główne dramatu greckiego (tragedii,
świątynie starożytnych Aten komedii)
– opisuje i wyjaśnia rolę – wyjaśnia rolę władców
igrzysk olimpijskich hellenistycznych dla rozwoju
w życiu starożytnych kultury
Greków – wskazuje współczesne
dziedzictwo kultury
starożytnej Grecji
Rozdział III. Dzieje starożytnego Rzymu

1. Republika Powstanie i rozwój Rzymu – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – opisuje w porządku
rzymska Społeczeństwo Rzymu monarchia, republika konsul, dyktator, obywatel, pojęcia: zgromadzenia chronologicznym przemiany
i źródła napięć społecznych – wskazuje na mapie Italię i patrycjusze, plebejusze ludowe, senat, trybun ustrojowe w starożytnym
Powstanie ustroju Rzym – wyjaśnia główne cechy ludowy, pretor, cenzor, edyl Rzymie
republikańskiego – lokalizuje w czasie ustrojowe republikańskiego – przedstawia legendę – opisuje skład i zasady
Zasady funkcjonowania republiki powstanie Rzymu Rzymu o powstaniu Rzymu funkcjonowania głównych
Najważniejsze urzędy republiki – omawia cechy religii – opisuje strukturę społeczną – wymienia najważniejszych organów władzy w
rzymskiej starożytnych Rzymian Rzymu bogów i wyjaśnia założenia republikańskim Rzymie
ich mitologii
2. Podboje Organizacja armii rzymskiej – prawidłowo stosuje pojęcia: – opisuje strukturę legionu – za pomocą mapy – wyjaśnia przyczyny
Rzymu Podboje Rzymu w Italii legion, imperium, rzymskiego przedstawia ekspansję sukcesów Rzymian
Wojny punickie sprzymierzeńcy, kolonie – wymienia i lokalizuje w czasie i rzymską – opisuje w porządku
Postacie wybitnych wodzów i ich rzymskie, prowincja przestrzeni główne bitwy wojen – wyjaśnia genezę wojen chronologicznym przebieg
wpływ na dzieje starożytne – rozpoznaje i opisuje punickiej (Kanny, Zama) punickich podbojów rzymskich
Podbój świata rzymskiego legionistę – wymienia skutki podbojów – wyjaśnia rolę wielkich
śródziemnomorskiego rzymskich wodzów: Pyrrusa,
Konsekwencje podbojów dla – omawia wyposażenie Hannibala, Scypiona
Rzymu rzymskiego legionisty po Afrykańskiego
reformie w I w. p.n.e.
– podaje daty: zakończenia
podboju Italii, bitwy pod
Kannami, bitwy pod Zamą,
zniszczenia Kartaginy
3. Początki Kryzys republiki rzymskiej – prawidłowo stosuje pojęcia: – wymienia polityczne – opisuje powstanie – wyjaśnia rolę wielkich
cesarstwa Rywalizacja wodzów republika, cesarstwo, i społeczne przyczyny kryzysu Spartakusa przywódców: braci
rzymskiego o władzę w Rzymie niewolnictwo, gladiator republiki rzymskiej – wyjaśnia pojęcia: Grakchów, Gajusza
Podboje i wojny domowe w I w. – lokalizuje w czasie – wyjaśnia podstawowe różnice I triumwirat, Mariusza, Lucjusza
p.n.e. i wymienia główne osiągnięcia między republiką II triumwirat, pryncypat Konreliusza Sulli, Marka
Okoliczności powstania Juliusza Cezara i Oktawiana a pryncypatem – opisuje w porządku Krassusa, Gnejusza
cesarstwa Augusta chronologicznym etapy Pompejusza, Marka
Ustrój pryncypatu przemian ustrojowych w Antoniusza oraz Kleopatry
Rzymie VII
– wymienia i lokalizuje w – w szerokim aspekcie
czasie główne bitwy okresu wyjaśnia przyczyny
5
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
wojny domowej w Rzymie i skutki przemian
(Farsalos, Akcjum) ustrojowych w Rzymie

4. Imperium Pax Romana i zasady – prawidłowo stosuje pojęcia: – podaje przykłady romanizacji – wyjaśnia pojęcia: limes, – wyjaśnia przyczyny
Rzymskie funkcjonowania imperium pax Romana, Imperium – wyjaśni społeczną szlak bursztynowy, zahamowania ekspansji
Niewolnictwo: znaczenie w Rzymskie, romanizacja i gospodarczą rolę niewolnictwa wyzwoleniec rzymskiej
gospodarce i życiu – wyjaśnia, w czym objawiał w Imperium Rzymskim – opisuje przemiany – opisuje przemiany religii
społecznym, różnorodny się kult cesarzy rzymskich – rozpoznaje główne osiągnięcia społeczne w okresie rzymskiej w okresie
status niewolników – wskazuje na mapie cywilizacji rzymskiej wczesnego cesarstwa wczesnego cesarstwa
Rola limesu jako granicy Imperium Rzymskie – wyjaśnia, w jaki sposób – w szerokim zakresie
imperium Rzymianie zabezpieczali wskazuje przyczyny i skutki
Kontakty Rzymian granicę swojego imperium procesu romanizacji
z ludami spoza granic – za pomocą mapy
imperium (w tym szlak przedstawia proces
bursztynowy) rozszerzania Imperium
Religia rzymska Rzymskiego w okresie
i przyswajanie kultów obcych cesarstwa
podczas podbojów
5. Osiągnięcia Znaczenie prawa rzymskiego – prawidłowo stosuje pojęcia: – wymienia cechy prawa – omawia znaczenie Prawa – wyjaśnia ponadczasowe
Rzymian Architektura rzymska prawo rzymskie, amfiteatr, rzymskiego XII tablic dla państwa znaczenie prawa rzymskiego
Rozwój sieci szlaków akwedukt, Koloseum, bazylika, – wymienia cechy architektury rzymskiego – wyjaśnia znaczenie kultury
komunikacyjnych imperium droga rzymska rzymskiej – wyjaśnia zjawisko rzymskiej dla dziejów
Sztuka i literatura rzymska – rozpoznaje główne dzieła hellenizacji kultury rzymskiej Imperium Rzymskiego
kultury starożytnego Rzymu – przedstawia działalność:
Polibiusza, Tacyta, Cycerona,
Owidiusza, Wergiliusza,
Horacego, Plauta,
Terencjusza i Mecenasa
6. Narodziny Początki chrześcijaństwa – prawidłowo stosuje pojęcia: – wyjaśnia znaczenie symboli – wyjaśnia genezę – za pomocą mapy opisuje
chrześcijaństw Prześladowania chrześcijan – ich chrześcijaństwo, mesjasz, chrześcijaństwa powstania chrześcijaństwa proces rozszerzania się
a skala apostołowie, męczennicy – opisuje, jak chrześcijaństwo – przedstawia działalność chrześcijaństwa
i przyczyny – lokalizuje w miejscu stało się religią dominującą św. Piotra i Pawła – wyjaśnia przyczyny
Wzrost popularności, legalizacja i czasie narodziny w cesarstwie rzymskim – opisuje w porządku sukcesu chrześcijaństwa
i uznanie chrześcijaństwa za chrześcijaństwa chronologicznym ewolucję – opisuje, jak
religię państwową – rozpoznaje symbole pozycji chrześcijaństwa w chrześcijaństwo wpłynęło na
Wpływ chrześcijaństwa na chrześcijańskie Imperium Rzymskim obyczajowość i kulturę
kulturę i obyczajowość – wymienia główne cechy – omawia znaczenie edyktu starożytnych Rzymian
Rzymian chrześcijaństwa mediolańskiego dla rozwoju
chrześcijaństwa
7. Upadek Relacje imperium – prawidłowo stosuje pojęcie – wymienia przyczyny najazdów – wyjaśnia pojęcia: – za pomocą mapy opisuje
cesarstwa z plemionami barbarzyńskimi barbarzyńcy, Wielka Germanów na Imperium tetrarchia, Hunowie, etapy upadku imperium
rzymskiego Tetrarchia i dominat Wędrówka Ludów, dominat Rzymskie uzurpacja zachodniorzymskiego
w Rzymie – prawidłowo umiejscawia w – przedstawia znaczenie – wyjaśnia zewnętrzne i – wyjaśnia główne założenia
Zmiany społeczne czasie rozpad Imperium Teodozjusza Wielkiego wewnętrzne przyczyny ustrojowe dominatu
w Rzymie Rzymskiego i upadek kryzysu Imperium
Walki wewnętrzne cesarstwa Rzymskiego
o władzę nad imperium zachodniorzymskiego – przedstawia znaczenie
Wewnętrzne przyczyny kryzysu – wymienia przyczyny upadku postaci: Dioklecjana,
imperium Imperium Rzymskiego Konstantyna Wielkiego,
Wędrówka ludów Romulusa Augustulusa
Rozpad imperium i Odoakera
i upadek cesarstwa – w porządku
zachodniorzymskiego chronologicznym opisuje
proces upadku imperium
zachodniorzymskiego
– porównuje formy
ustrojowe w starożytnym
Rzymie
– podaje daty: bitwy pod
Adrianopolem, splądrowania
Rzymu
i bitwa na Polach
Katalaunijskich
Rozdział IV. Początki średniowiecza

1. Cesarstwo Cesarstwo bizantyjskie czasów – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo umiejscawia w – opisuje ustrój polityczny – za pomocą mapy
bizantyjskie Justyniana Wielkiego Bizancjum, ikona czasie i przestrzeni imperium Bizancjum przedstawia ekspansję
Ustrój Bizancjum – rozpoznaje plan Justyniana Wielkiego – wyjaśnia znaczenie Bizancjum za czasów
Osiągnięcia Bizantyjczyków: Konstantynopola – wymienia najważniejsze panowania Justyniana Justyniana Wielkiego
kodyfikacja praw, architektura – wymienia cechy sztuki dokonania Justyniana Wielkiego Wielkiego – opisuje w porządku
Upadek cesarstwa bizantyjskiego bizantyjskiej – rozpoznaje główne dzieła – wyjaśnia pojęcia: chronologicznym dzieje
kultury cesarstwa bizantyjskiego ikonoklazm, cezaropapizm imperium bizantyjskiego

7
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
2. Narodziny i Okoliczności powstania – prawidłowo stosuje – wymienia etapy rozwoju – wyjaśnia genezę – opisuje w porządku
podboje islamu islamu pojęcia: Arabowie, islam, religii islamskiej powstania islamu chronologicznym rozwój
Zasady islamu muzułmanie, Allach, Koran, – rozpoznaje główne cechy – za pomocą mapy imperium arabskiego
i przyczyny jego meczet kultury islamskiej opisuje proces – wyjaśnia przyczyny
popularności – wyjaśnia, kim był rozszerzania się islamu sukcesu islamu
Podboje islamu Mahomet – przedstawia działalność
i powstanie kalifatu – prawidłowo umieszcza w Mahometa
Powstanie podziałów czasie – wyjaśnia pojęcia:
w islamie i przestrzeni powstanie dżihad, sunnici, szyici,
Osiągnięcia cywilizacyjne islamu hidżra, kalif, mihrab,
Arabów – wymienia główne immam, minaret,
założenia religii islamskiej charadż, arabeska
– wymienia osiągnięcia
cywilizacyjne Arabów
3. Na gruzach Państwa barbarzyńskie na – prawidłowo stosuje pojęcia: – opisuje cechy ustrojowe – wyjaśnia pojęcia: – za pomocą mapy opisuje
Imperium gruzach Imperium Rzymskiego Germanie, Frankowie, państw germańskich Longobardowie, proces powstania i rozwoju
Rzymskiego Chrystianizacja plemion chrystianizacja – przedstawia okoliczności Merowingowie, państwa Franków
barbarzyńskich – lokuje w czasie przejęcia władzy przez Karolingowie, majordom – lokalizuje w czasie bitwę
Wzrost znaczenia Franków i i przestrzeni powstanie Karolingów – wymienia największe pod Poitiers
powstrzymanie ekspansji państwa Franków – lokuje w czasie państwa barbarzyńskie i omawia jej znaczenie
islamu – wyjaśnia, kim był Chlodwig i przestrzeni powstania Państwa utworzone na dawnych – opisuje w porządku
w Europie – wymienia i wskazuje Kościelnego obszarze cesarstwa chronologicznym etapy
Przejęcie władzy przez na mapie państwa germańskie rzymskiego rozwojowe państwa
Karolingów – prawidłowo stosuje Franków
Utworzenie państwa kościelnego pojęcia: Merowingowie,
Karolingowie, majordom
– wyjaśnia rolę Wulfili,
Karola Młota i Pepina
Krótkiego
4. Imperium Podboje Karola Wielkiego – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – wyjaśnia pojęcia: – za pomocą mapy opisuje
Karola Powstanie cesarstwa Franków cesarz, renesans karoliński, marchia, hrabstwo, 7 sztuk uniwersalizm karoliński, rozwój państwa Karola
Wielkiego Renesans karoliński minuskuła karolińska wyzwolonych margrabia, christianitas Wielkiego
i osiągnięcia kulturalne – lokuje w czasie – opisuje cechy ustrojowe – wyjaśnia rolę Karola – opisuje w porządku
Franków i przestrzeni imperium Karola państwa Franków Wielkiego dla dziejów chronologicznym etapy
Dziedzictwo Imperium Wielkiego w czasach Karolingów państwa Franków rozwojowe państwa
Rzymskiego w kulturze – wymienia główne – wyjaśnia, kim byli: Franków
Franków osiągnięcia Karola Wielkiego Karloman, Alkuin, w czasach Karolingów
Rozwój prawa – wymienia osiągnięcia Leon III
i administracji państwowej za kulturowe w czasach Karola
rządów Karola Wielkiego Wielkiego
5. Czasy Znaczenie traktatu – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcie: – wyjaśnia, kim byli: Ludwik – za pomocą mapy opisuje
Ottonów z Verdun dla przyszłego Normanowie, wikingowie, I uniwersalizm cesarski Pobożny, Lotar, Karol Łysy i rozwój I Rzeszy
podziału Europy Zachodniej Rzesza, Węgrzy – za pomocą mapy opisuje Ludwik Niemiecki – omawia przebieg
Kształtowanie się Francji i – lokalizuje w czasie proces rozpadu imperium – wyjaśnia znaczenie i skutki najazdów
Niemiec i przestrzeni traktat Karolingów traktatu w Verdun węgierskich na państwa
Narodziny cesarstwa Ottona I w Verdun – opisuje cechy ustrojowe I Franków
Najazdy Normanów – lokalizuje w czasie Rzeszy
Próby stworzenia europejskiej i przestrzeni imperium – wyjaśnia rolę Ottona I i
monarchii uniwersalistycznej Ottonów Ottona III dla dziejów Europy
przez Ottona III – omawia okoliczności
odrodzenia cesarstwa pod
rządami Ottona I
6. Feudalizm i Zasady funkcjonowania – prawidłowo stosuje pojęcia: – opisuje poszczególne stany – wyjaśnia znaczenie pojęcia – opisuje główne zasady
społeczeństwo i najważniejsze cechy systemu system lenny, wasal, senior, w społeczeństwie feudalizm, komendacje, etos społeczeństwa stanowego
stanowe feudalnego herb średniowiecznym rycerski, trubadur – omawia przykłady
Drabina feudalna – prawidłowo stosuje pojęcie – charakteryzuje życie codzienne – wymienia cechy kultury średniowiecznego wzoru
Stany społeczne i ich rola w stan społeczny rycerzy rycerskiej rycerza
średniowieczu – opisuje elementy drabiny – omawia funkcje zamków i
feudalnej służące im elementy
architektoniczne
– przedstawia drogę chłopca
do godności rycerza
7. Pierwsze Pochodzenie Słowian – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo wskazuje na – prawidłowo stosuje – wyjaśnia problem rozwoju
państwa Kultura i wierzenia Słowian Słowianie mapie tereny pierwszych państw pojęcia: Przemyślidzi, chrześcijaństwa dla dziejów
Słowian Państwo Samona i Awarowie słowiańskich Rurykowicze, głagolica Słowian
i państwo wielkomorawskie – za pomocą mapy wskazuje – opisuje cechy kultury – lokalizuje w czasie – za pomocą mapy opisuje
Misja Cyryla i Metodego oraz tereny Słowian wschodnich, i wierzeń słowiańskich i przestrzeni Państwo proces powstawania
początek obrządku zachodnich Samona i Państwo pierwszych państw
i alfabetu słowiańskiego i południowych Wielkomorawskie słowiańskich
– wyjaśnia rolę: Samona,
Narodziny państwa czeskiego i
Cyryla, Metodego,
Rusi Kijowskiej
9
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Świętopełka, Ruryka
i Włodzimierza Wielkiego
Rozdział V. Polska za pierwszych Piastów

1. Początki Początki osadnictwa na ziemiach – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje – za pomocą mapy
państwa polskich ród, plemię, Piastowie, kultura łużycka, Biskupin pojęcia: kultura przedstawia proces rozwoju
polskiego Kultura łużycka i osada w drużyna, gród – wymienia przyczyny archeologiczna, szlak państwa pierwszych Piastów
Biskupinie – lokalizuje w czasie i znaczenie chrystianizacji Polski bursztynowy, Dagome iudex, – omawia sposób organizacji
Wpływy rzymskie na ziemiach i przestrzeni państwo Polan Związek Wielecki państwa
polskich – wymienia osiągnięcia – opisuje losy ziem polskich i siły zbrojnej Mieszka I
Przybycie Słowian na ziemie Mieszka I w prehistorii
polskie – lokalizuje w czasie chrzest i starożytności
Początki ekspansji terytorialnej Polski – wyjaśnia okoliczności
Polan pojawienia się Słowian na
Polityka wewnętrzna ziemiach polskich
i zagraniczna Mieszka I – wyjaśnia rolę Mieszka I i
Przyczyny, okoliczności Dobrawy
i znaczenie chrystianizacji – wyjaśnia rolę
Polski w obrządku zachodnim chrystianizacji dla dziejów
Polski
2. Panowanie Misja biskupa Wojciecha – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – za pomocą mapy opisuje – wymienia przyczyny
Bolesława Zjazd gnieźnieński król, koronacja, relikwia, trybut, arcybiskupstwo, zmiany granic Polski w i skutki wojen Bolesława
Chrobrego Początki organizacji kościelnej święty biskupstwo czasach pierwszych Piastów Chrobrego z Niemcami
na ziemiach polskich – wyjaśnia znaczenie postaci – wskazuje na mapie państwo – wskazuje na mapie i Rusią Kijowską
Polityka zagraniczna Bolesława św. Wojciecha, Bolesława Bolesława Chrobrego arcybiskupstwa utworzone – opisuje cechy ustrojowe
Chrobrego Chrobrego – lokalizuje w czasie wojnę w czasach Bolesława monarchii patrymonialnej
Koronacja królewska Chrobrego i i Ottona III Bolesława Chrobrego Chrobrego
jej znaczenie – lokalizuje w czasie zjazd z Niemcami i Rusią – opisuje i ocenia politykę
gnieźnieński Bolesława Chrobrego
i koronację Bolesława – wyjaśnia znaczenie
Chrobrego postaci: Henryka II
– wymienia skutki zjazdu i Jarosława Mądrego
gnieźnieńskiego
– wymienia główne
osiągnięcia Bolesława
Chrobrego
3. Kryzys Zewnętrzne – prawidłowo stosuje pojęcie – wymienia wewnętrzne – za pomocą mapy wskazuje – wyjaśnia skutki kryzysu
monarchii i wewnętrzne skutki polityki powstanie ludowe i zewnętrzne przyczyny klęski zmiany terytorialne Polski Polski pierwszych Piastów
Piastów podbojów – wskazuje na mapie państwo Mieszka II w XI–XII w. – omawia etapy odbudowy
i szybkiej chrystianizacji pierwszych Piastów – wymienia główne osiągnięcia – wyjaśnia znaczenie państwa polskiego przez
Czynniki decentralizacyjne – umiejscawia w czasie Kazimierza Odnowiciela postaci: Miecława, Kazimierza
w państwie piastowskim panowanie Mieszka II Bezpryma i Brzetysława
Utrata znaczenia monarchii i Kazimierza Odnowiciela
piastowskiej
Odbudowa państwowości za
Kazimierza Odnowiciela
4. Od Panowanie Bolesława Śmiałego – umiejscawia w czasie – wymienia przyczyny upadku – za pomocą mapy opisuje – wyjaśnia okoliczności
Bolesława Spór Śmiałego panowanie: Bolesława Bolesława Śmiałego politykę zagraniczną koronacji Bolesław Śmiałego
Śmiałego do z biskupem Stanisławem Śmiałego, Władysława – wyjaśnia znaczenie postaci św.Bolesława Krzywoustego – omawia problem konfliktu
Bolesława Panowanie Władysława Hermana i Bolesława Stanisława – wyjaśnia znaczenie króla Bolesława Śmiałego
Krzywoustego Hermana Krzywoustego – lokalizuje w czasie wojnę postaci: Stanisława ze z biskupem Stanisławem
Konflikt Zbigniewa – wymienia główne Krzywoustego z Niemcami Szczepanowa, Sieciecha, – wyjaśnia okoliczności walki
z Bolesławem Krzywoustym osiągnięcia Bolesława Zbigniewa i Anonima o władzę za panowania
Rządy Bolesława Krzywoustego Śmiałego zwanego Gallem Władysława Hermana
– wymienia główne – przedstawia przyczyny
osiągnięcia Bolesława upadku Bolesława Śmiałego
Krzywoustego – omawia przebieg sporu
Zbigniewa
z Bolesławem Krzywoustym
5. Testament Postanowienia statutu – prawidłowo stosuje pojęcia: – wyjaśnia, kim byli: Władysław – wyjaśnia pojęcia: seniorat, – za pomocą mapy
Bolesława Bolesława Krzywoustego rozbicie dzielnicowe, Wygnaniec, Bolesław pryncypat, wojewoda, i drzewa genealogicznego
Krzywoustego Konflikt pomiędzy synami testament Krzywoustego Kędzierzawy, Mieszko Stary, immunitet opisuje proces rozbicia
Krzywoustego – umiejscawia w czasie Henryk Sandomierski i Kazimierz – wyjaśnia rolę Piotra dzielnicowego w Polsce
Podział państwa piastowskiego i przestrzeni okres rozbicia Sprawiedliwy Włostowica i Wincentego – tłumaczy rolę Kościoła w
w wyniku testamentu dzielnicowego – wymienia przyczyny Kadłubka okresie rozbicia
Krzywoustego i skutki rozbicia dzielnicowego – opisuje w porządku dzielnicowego
System senioratu chronologicznym proces
i pryncypatu – funkcjonowanie rozbicia dzielnicowego w
Polsce
i upadek – wyjaśnia przyczyny
Wzrost znaczenia rycerstwa – i przebieg konfliktu między
feudalizm na ziemiach polskich Władysławem Wygnańcem a
Pogłębianie się rozbicia jego braćmi

11
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
dzielnicowego
Rozdział VI. Pełnia i schyłek średniowiecza

1. Między Kryzys papiestwa w X w. – prawidłowo stosuje pojęcia: – prawidłowo stosuje pojęcia: – wyjaśnia pojęcia: symonia, – wyjaśnia znaczenie
cesarstwem a i ruchy odnowy Kościoła katolicyzm, prawosławie, ekskomunika, konkordat nepotyzm, celibat, reformy kluniackiej
papiestwem Reforma Kościoła wielka schizma wschodnia, – wskazuje na mapie obszary konklawe, obóz – wyjaśnia, dlaczego okres
Spór papiestwa z cesarstwem – spór zdominowane przez gregoriański, antypapież, pontyfikatu Innocentego III
przyczyny, przebieg i skutki o inwestyturę prawosławie i obszary dominacji beneficja uważany jest za szczyt
Papiestwo u zenitu potęgi – lokalizuje w czasie wielką katolicyzmu – wyjaśnia przyczyny potęgi Kościoła
politycznej schizmę wschodnią i spór – wymienia różnicę między i skutki sporu
Wielka schizma wschodnia o inwestyturę katolicyzmem o inwestyturę
– wyjaśnia, kim byli: Grzegorz a prawosławiem – w porządku
VII, Henryk IV, Innocenty III chronologicznym opisuje
proces sporu
o inwestyturę
– w szerokim aspekcie
ukazuje skutki wielkiej
schizmy wschodniej
2. Wyprawy Panowanie Turków – prawidłowo stosuje pojęcia: – lokalizuje na mapie Królestwo – za pomocą mapy opisuje – wyjaśnia przyczyny
krzyżowe w Ziemi Świętej krucjata, Jerozolimskie przebieg krucjat początkowych sukcesów
Przyczyny ekonomiczne, rekonkwista, – wymienia przyczyny – wyjaśnia pojęcia: krzyżowców
polityczne, społeczne – lokalizuje w czasie okres i skutki krucjat wyprawa ludowa, – opisuje losy zakonów
i religijne wypraw krzyżowych krucjat Cesarstwo Łacińskie rycerskich
Przebieg walk – wymienia zakony rycerskie – wyjaśnia znaczenie postaci
i najwybitniejsi wodzowie powstałe Urbana II
Zakony rycerskie – okoliczności w czasie krucjat – w porządku
powstania – wymienia zakony rycerskie chronologicznym opisuje
i charakterystyka trzech utworzone przebieg krucjat
najważniejszych zakonów w okresie krucjat – wyjaśnia znaczenie
Skutki negatywne – wyjaśnia, jaką rolę odegrali: postaci: Baldwin I, Fryderyk
i pozytywne wypraw Urban II, Gotfryd de Bouillon Barbarossa, Ryszard Lwie
krzyżowych i Saladyn Serce, Filip II August, Piotr
Przebieg rekonkwisty Pustelnik
w Hiszpanii

3. Najazdy Przebieg podbojów Czyngis- – prawidłowo stosuje pojęcie – lokalizuje na mapie imperium – wyjaśnia znaczenie – za pomocą mapy opisuje
mongolskie chana Mongołowie, Złota Orda mongolskie postaci: Ugedej, Batu-chan proces ekspansji
i przyczyny jego sukcesów – omawia rolę Czyngis-chana – wymienia przyczyny – wyjaśnia przyczyny mongolskiej
Organizacja imperium w budowie imperium i skutki podbojów mongolskich sukcesów armii mongolskiej – w porządku
mongolskiego mongolskiego – wymienia skutki ataku – lokalizuje w czasie bitwę chronologicznym opisuje
Przebieg i znaczenie inwazji – rozpoznaje i opisuje Mongołów na ziemie polskie nad rzeką Kałką proces ekspansji
mongolskiej wojownika mongolskiego – wyjaśnia znaczenie postaci mongolskiej
na Europę – lokalizuje w czasie Marca Polo
i przestrzeni bitwę pod Legnicą
4. Miasto i Ożywienie gospodarcze w XI–XIII – prawidłowo stosuje pojęcia: – wymienia przyczyny ożywienia – prawidłowo stosuje – wyjaśnia okoliczności
wieś w w. dwupolówka, trójpolówka, gospodarczego pojęcia: czynsz pieniężny, powstania gospodarki
średniowieczu Rozwój wsi ratusz, cech, patrycjat, w XI–XIII w. zasadźca, pręgierz, gildia, towarowo-pieniężnej
w średniowieczu pospólstwo, cech – wymienia zmiany sukiennice, weksel – wyjaśnia znaczenie Hanzy,
Znaczenie i sytuacja chłopstwa – rozpoznaje cechy miasta wprowadzone w rolnictwie w – za pomocą schematów Wenecji, Genui
w średniowieczu średniowiecznego okresie pełnego opisuje warunki i jarmarków szampańskich
Nowe formy uprawy roli w – wyjaśnia rolę cechów codziennego życia
średniowieczu i gildii mieszkańców
Rola i charakterystyka rzemiosła – omawia najważniejsze średniowiecznych miast i wsi
i handlu zajęcia mieszkańców – wyjaśnia okoliczności
w średniowiecznej Europie średniowiecznych miast powstania i specyfikę
Struktura społeczna i wsi średniowiecznego
średniowiecznego miasta mieszczaństwa
– opisuje samorząd
średniowiecznego miasta
– wyjaśnia przeznaczenie
najważniejszych budowli
w średniowiecznym mieście
5. Kościół w Reforma Kościoła – prawidłowo stosuje pojęcia: – wymienia cechy nowych – wyjaśnia pojęcia: Biblia – wyjaśnia założenia ideowe
średniowieczu Powstanie nowych zakonów zakon, klasztor, herezja, zakonów (cystersów, pauperum, sktyptoium, albigensów
(cystersi, franciszkanie niewola awiniońska, wielka dominikanów, franciszkanów) kapitularz, wirydarz – opisuje w porządku
i dominikanie) schizma zachodnia – wyjaśnia znaczenie religii w – wyjaśnia znaczenie chronologicznym przemiany
Znaczenie religii w życiu – omawia rolę, jaką życiu średniowiecznych powstania zakonów wprowadzane w Kościele
mieszkańców średniowiecznej w dziejach Kościoła odegrali: społeczeństw żebraczych katolickim
Europy Innocenty III, Franciszek z i kaznodziejskich w XI–XIII w.
Narodziny herezji Asyżu, Dominik Guzmán – wyjaśnia znaczenie postaci
średniowiecznych – lokalizuje w czasie sobór w św. Tomasza
Niewola awiniońska, upadek Konstancji z Akwinu
papiestwa, schizma zachodnia – wyjaśnia okoliczności

13
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
niewoli awiniońskiej
i wielkiej schizmy zachodniej
– wyjaśnia znaczenie soboru
w Konstancji
6. Europa Wojna stuletnia i jej skutki – prawidłowo stosuje pojęcie – wymienia przyczyny – wyjaśnia pojęcia: system – wyjaśnia przyczyny
późnego Epidemia dżumy i jej następstwa czarna śmierć i skutki upadku cesarstwa nakładczy, powstanie Wata i skutki wojny stuletniej
średniowiecza Przemiany społeczne – prawidłowo lokuje bizantyjskiego Tylera, żakeria, utrakwiści, – za pomocą mapy opisuje
i gospodarcze w czasie wojnę stuletnią – wymienia główne założenia taboryci przebieg wojny stuletniej i
Husytyzm – prawidłowo lokuje ideologii husyckiej – wyjaśnia rolę czarnej ekspansję Osmanów
Powstanie imperium w czasie i przestrzeni upadek śmierci dla dziejów Europy – w szerokim zakresie
osmańskiego Konstantynopola – wyjaśnia rolę Joanny d’Arc, politycznym, gospodarczo-
Upadek cesarstwa bizantyjskiego Jana Husa społecznym
i jego następstwa – opisuje przebieg i kulturowym wyjaśnia
i skutki wojen husyckich przebieg i znaczenie wojen
– wyjaśnia przyczyny husyckich
i skutki ekspansji osmańskiej
7. Kultura Uniwersalny charakter kultury – wyjaśnia znaczenie pojęcia – za pomocą schematów – opisuje cechy malarstwa i – opisuje system edukacyjny
średniowieczn średniowiecznej Europy kultura uniwersalna i fotografii opisuje style rzeźby średniowiecznej
ej Europy Architektura romańska – rozróżnia budowle romański i gotycki – prawidłowo stosuje w średniowieczu
i gotycka wzniesione w stylu romańskim – wyjaśnia rolę chrześcijaństwa pojęcia architektoniczne, – wymienia i opisuje
Szkolnictwo i gotyckim dla dziejów kultury typowe dla budowli najważniejsze dzieła sztuki
w średniowieczu – rozpoznaje najważniejsze średniowiecznej średniowiecznych epoki średniowiecza
Malarstwo, rzeźba zabytki kultury (np. portal, nawa, rozeta)
i inne sztuki plastyczne średniowiecznej – wymienia najważniejsze
w średniowieczu – wymienia najważniejsze uniwersytety
cechy kultury średniowiecznej średniowieczne
– wyjaśnia rolę
uniwersytetów dla dziejów
średniowiecznej Europy
– wyjaśnia rolę miast dla
rozwoju kultury
średniowiecznej
Rozdział VII. Polska w późnym średniowieczu

1. Polska Koniec pryncypatu – prawidłowo stosuje pojęcia: – wymienia cechy lokowanych – prawidłowo stosuje – wyjaśnia przyczyny
dzielnicowa Sprowadzenie Krzyżaków do Marchia Brandenburska, na prawie niemieckim wsi i pojęcia: immunitet, ożywienia gospodarczego na
Polski Krzyżacy, Tatarzy, lokacja miast zasadźca, sołtys, wójt, łan, ziemiach polskich
Zmiany społeczne, ekonomiczne – wyjaśnia, kim byli: Leszek – wymienia i wskazuje wolni goście, wolnizna w XIII w.
i polityczne w okresie rozbicia
Biały, Konrad Mazowiecki, na mapie zewnętrzne zagrożenia – wyjaśnia, kim byli: Henryk – wyjaśnia znaczenie zjazdu
dzielnicowego Henryk Pobożny dla ziem polskich Brodaty, Świętopełk w Gąsawie dla dziejów Polski
Najazdy mongolskie – prawidłowo lokuje – wymienia skutki sprowadzenia – opisuje proces lokowania
Rozwój wsi i miast na ziemiach w czasie okres rozbicia Krzyżaków do Polski wsi i miast
polskich dzielnicowego – wymienia skutki najazdu – opisuje pierwsze próby
– lokalizuje w czasie Mongołów na Polskę zjednoczenia państwa
i przestrzeni sprowadzenie polskiego
Krzyżaków do Polski
– lokalizuje w czasie
i przestrzeni bitwę pod Legnicą
2. Odbudowa Próby zjednoczenia Polski na – wymienia wewnętrzne – wskazuje na mapie proces – wyjaśnia rolę Przemysła II – za pomocą mapy
Królestwa przełomie XIII i XIV w. i zewnętrzne przyczyny zmiany granic państwa i Wacława II i drzewa genealogicznego
Polskiego Rządy Wacława II zjednoczenia ziem polskich Władysława Łokietka – wyjaśnia, kim byli: Henryk opisuje proces walki
Konflikty z Krzyżakami, – prawidłowo lokuje w czasie – wymienia przyczyny i skutki Prawy, Jakub Świnka, o zjednoczenie Polski
Brandenburgią koronację Łokietka wojny Władysława Łokietka z Henryk Głogowski, Jan – wskazuje na mapie ziemie
i Luksemburgami – wyjaśnia rolę postaci Krzyżakami Muskata, wójt Albert, Jan zjednoczone przez
Znaczenie koronacji Władysława Władysława Łokietka – wymienia główne osiągnięcia Luksemburski Przemysła II, Wacława II i
Łokietka – lokuje w czasie Władysława Łokietka – lokuje w czasie panowanie Władysława Łokietka
i przestrzeni bitwę pod Przemysława II – wyjaśnia rolę Kościoła dla
Płowcami i Wacława II procesów zjednoczeniowych
– w porządku
chronologicznym opisuje
proces zjednoczenia ziem
polskich
– wskazuje na mapie zmiany
granic Polski
w czasie rządów Władysław
Łokietka
– ocenia rolę panowania
Przemyślidów w Polsce
3. Polska za Polityka zagraniczna Kazimierza – prawidłowo lokuje w czasie – wymienia najważniejsze – za pomocą mapy opisuje – wyjaśnia przyczyny
Kazimierza Wielkiego panowanie Kazimierza reformy wewnętrzne Kazimierza politykę zagraniczną rozwoju gospodarczego
Wielkiego Reformy prawne Wielkiego Wielkiego i wewnętrzną Kazimierza Polski w czasach Kazimierza
i administracyjne Kazimierza – rozpoznaje mapę Polski z – wymienia najważniejsze Wielkiego Wielkiego
Wielkiego czasów Kazimierza Wielkiego osiągnięcia Kazimierza Wielkiego – w porządku – wyjaśnia zmiany ustrojowe

15
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.
Osiągnięcia gospodarcze – wymienia i wskazuje na chronologicznym opisuje w państwie Kazimierza
i budowa pozycji politycznej mapie sąsiadów Polski politykę zagraniczną Wielkiego
Polski w czasach panowania Kazimierza Wielkiego – wyjaśnia sposób
Rozwój cywilizacyjny ziem Kazimierza Wielkiego – omawia znaczenie zabezpieczenia sukcesji
polskich – lokalizuje w czasie założenia przez Kazimierza tronu polskiego przez
Nabytki terytorialne Polski za powstanie Akademii Wielkiego Akademii Kazimierza Wielkiego
Kazimierza Wielkiego Krakowskiej Krakowskiej

4. Unia polsko-węgierska – prawidłowo stosuje pojęcie – wymienia założenia przywileju – wyjaśnia przyczyny – wyjaśnia polityczne
Andegawenow i rządy Andegawenów unia personalna, koszyckiego przejęcia władzy i gospodarczo-społeczne
ie i Początki unii polsko-litewskiej przywilej, Andegawenowie – wymienia przyczyny w Polsce przez skutki przywileju
Jagiellonowie Polityka Władysława Jagiełły – lokalizuje w czasie przywilej i skutki unii krewskiej Andegawenów koszyckiego
Początek rządów dynastii w Koszycach, unię w Krewie i – rozpoznaje mapę monarchii – wyjaśnia rolę postaci – wymienia przyczyny
Jagiellonów unię Horodle Jagiellonów Ludwika Węgierskiego, i skutki unii horodelskiej
– lokalizuje w czasie rządy: Jadwigi, Jagiełły, Witolda – porównuje założenia unii
Ludwika Węgierskiego, Jadwigi – opisuje w porządku krewskiej
chronologicznym dzieje unii i horodelskiej
i Władysława Jagiełły polsko-litewskiej – za pomocą tablicy
– wyjaśnia problem chronologicznej tłumaczy
następstwa tronu po Jagielle związki między dynastiami
– wyjaśnia pojęcie przywilej Piastów, Andegawenów
jedleński i Jagiellonów
5. Wielka Przyczyny konfliktu polsko- – omawia przyczyny wielkiej – za pomocą schematu opisuje – za pomocą mapy opisuje – ocenia strategię obu armii
wojna z krzyżackiego wojny z zakonem krzyżackim przebieg bitwy grunwaldzkiej przebieg wielkiej wojny walczących
zakonem Przebieg bitwy grunwaldzkiej i – wyjaśnia rolę, jaką odegrali – wymienia skutki bitwy z Zakonem w bitwie pod Grunwaldem
krzyżackim jej znaczenie w wojnie: Władysław Jagiełło, grunwaldzkiej – opisuje w porządku – wyjaśnia znaczenie postaci
Bitwa pod Grunwaldem Ulrich von Jungingen, książę – lokuje w czasie chronologicznym przebieg Pawła Włodkowica
w kulturze polskiej Witold i wymienia skutki I pokoju konfliktów
i późniejszej świadomości – prawidłowo lokuje toruńskiego z Krzyżakami za panowania
narodowej w czasie i przestrzeni bitwę Władysława Jagiełły
Konflikt polsko-krzyżacki na grunwaldzką
soborze
w Konstancji
Kolejne wojny
z zakonem krzyżackim
6. Kazimierz Rządy i śmierć Władysława – lokuje w czasie – wskazuje zmiany terytorialne – wyjaśnia znaczenie postaci – wyjaśnia przyczyny i skutki
Jagiellończyk i Warneńczyka i przestrzeni bitwę pod Warną będące skutkiem wojny Władysława Warneńczyka i bitwy pod Warną
wojna Przyczyny wojny trzynastoletniej – prawidłowo lokuje trzynastoletniej Kazimierza Jagiellończyka – za pomocą mapy opisuje
trzynastoletnia Przebieg walk podczas wojny w czasie wojnę trzynastoletnią – lokuje w czasie – wyjaśnia pojęcia: Związek przebieg wojny
trzynastoletniej – wymienia przyczyny wojny i wymienia postanowienia Pruski, akt inkorporacji, trzynastoletniej
Zmiany w sztuce wojennej w XV trzynastoletniej przywileju cerekwicko- polityka dynastyczna – wyjaśnia przyczyny
w. – wymienia skutki nieszawskiego – omawia zmiany w sztuce sukcesu Polski w wojnie
Skutki wojny trzynastoletniej II pokoju toruńskiego prowadzenia wojny, jakie trzynastoletniej
Przywileje szlacheckie dokonały się w trakcie wojny – omawia polityczne
Polityka dynastyczna trzynastoletniej i gospodarcze znaczenie
Jagiellonów w XV w. – wymienia przywileje odzyskania przez Polskę
szlacheckie i ich znaczenie dostępu do morza
dla kształtowania się ustroju – za pomocą mapy
Królestwa Polskiego i drzewa genealogicznego
przedstawia politykę
dynastyczną Kazimierza
Jagiellończyka

7. Kultura Architektura średniowieczna w – rozpoznaje style – rozpoznaje najważniejsze – opisuje cechy malarstwa i – opisuje szkolnictwo
Polski Polsce architektoniczne zabytki kultury średniowiecznej rzeźby średniowiecznej średniowiecznej
średniowieczn Najważniejsze zabytki sztuki średniowiecza w Polsce w Polsce w Polsce
ej średniowiecznej – wymienia najważniejsze – wyjaśnia rolę chrześcijaństwa – wyjaśnia znaczenie postaci – wymienia i opisuje
na ziemiach polskich cechy kultury średniowiecznej dla dziejów kultury Wita Stwosza, Anonima najważniejsze dzieła sztuki
Początki polskiego w Polsce średniowiecznej zwanego Gallem, Mistrza epoki średniowiecza w
dziejopisarstwa – omawia znaczenie Akademii w Polsce Wincentego zwanego Polsce
Edukacja i nauka na ziemiach Krakowskiej dla państwa Kadłubkiem, Jana Długosza
polskich polskiego – opisuje dzieje Akademii
w średniowieczu Krakowskiej
z uwzględnieniem roli
Jadwigi Andegaweńskiej i
Władysława Jagiełły

17
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o.

You might also like