Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.

htm

Darek Szwed
Piotr Rymarowicz
Federacja Zielonych - Kraków
Federacja Zielonych - Oświęcim

SPALANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH

- bankructwo wszystkich mitów

Spalanie odpadów komunalnych stanowi stosunkowo nową metodę ich utylizacji. Nowoczesne
urządzenia do spalania odpadów pełnią dwie funkcje: redukują ilość (objętość) odpadów mających trafić
na wysypisko oraz stanowią źródło energii elektrycznej i/lub cieplnej.

Spalarnia to jednocześnie urządzenie zamieniające stosunkowo małoagresywne odpady komunalne w

prawie taką samą ilość znacznie groźniejszych popiołów, pyłów, ścieków i pozostałości z oczyszczania
spalin.

Spalarnia - zasada działania

Po wjeździe na teren spalarni, odpady są wyrzucane do zbiornika magazynowego o pojemności

odpowiadającej ilości odpadów zbieranych w ciągu 48 godzin. Pozwala to na odbiór odpadów w
przypadku planowanego lub nieplanowanego przestoju w spalarni. Ogromne żurawie
chwytakowe załadowują odpady do komory spalania. Jest to szczególny rodzaj rusztu, na
którym dochodzi do mieszania odpadów z powietrzem podczas przechodzenia śmieci przez
komorę spalania. Proces ten ma na celu całkowite spalenie odpadów. Ruszty są różnie
zaprojektowane, ale najczęściej instaluje się ruszty wykonujące ruchy posuwisto-zwrotne oraz
ruszty wałkowe. W małych spalarniach stosuje się piece obrotowe. Skuteczność procesu
spalania mierzy się poprzez ustalenie zawartości substancji palnych pozostałych w żużlu
paleniskowym. Najczęściej poziom ten sięga 1-4%.

1 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

Spalanie jest uzależnione głównie od wartości kalorycznej odpadów, chociaż dla rozpalenia
oraz utrzymania odpowiedniej temperatury czasami dodaje się do śmieci paliwa. Bojler i
wymiennik ciepła są wykorzystywane do odzysku energii cieplnej z pieca. Energia
zmagazynowana w parze wodnej lub przetworzona na energię elektryczną, zostaje przesłana
do lokalnego systemu ciepłowniczego lub lokalnej sieci elektrycznej. Równocześnie jednak, przy
odbieraniu ciepła, znacznie spada temperatura gazów spalinowych, co powoduje, że wzrasta
ilość dioksyn i furanów w wyniku ich wtórnej syntezy. Jest to jeden z zasadniczych problemów
na jaki napotykają konstruktorzy spalarni, gdyż nawet podniesienie temperatury spalania do
1200 ° C, czyli powyżej temperatury rozkładu dioksyn, nie gwarantuje ich nieobecności w
gazach wylotowych.

Popiół i pyły - pozostałości po spalaniu

W procesie spalania powstaje żużel paleniskowy - materiał niepalny opadający przez ruszt.
Stanowi on ok. 25% pierwotnej masy odpadów, a ilość ta zależy głównie od składu
dostarczanych do spalarni odpadów. Im więcej w nich szkła, puszek, gruzu i popiołu z palenisk
domowych, tym redukcja masy w efekcie spalenia będzie mniejsza. Po spaleniu żużel jest
zbierany i wywożony na wysypisko. Pyły zbierane na filtrach są niejednokrotnie mieszane z
żużlem i także wywożone na wysypisko. Zarówno w żużlu, jak i pyłach znajdują się substancje
niebezpieczne w wysokich stężeniach. Zgodnie z normami amerykanskiej Agencji Ochrony
środowiska (US EPA), pozostałości z pieców rutynowo oznacza się jako "odpady
niebezpieczne". Podobnie, w Rozporządzenia Ministra Ochrony środowiska, Zasobów
Naturalnych i Leśnictwa w sprawie ustalenia listy odpadów niebezpiecznych z 19 sierpnia 1993
(Dz.U. nr 76), na liście odpadów niebezpiecznych, pod pozycją 97, znajdują się pozostałości ze
spalania odpadów. Fakt ten wiąże się oczywiście z większymi opłatami za składowanie tego
rodzaju odpadów, co jest regulowane rozporządzeniem Rady Ministrów z dn. 27. grudnia 1993r.
w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian (Dz. U.
z 1993r. nr 133, poz. 638).. Twierdzen firm oferujących budowę spalarni, że odpady te można
wykorzystać np. do budowy dróg lub domów, nie należy traktować poważnie.

Pyły zatrzymywane przez filtry stanowią ok. 3% pierwotnej masy spalonych śmieci. Jeśli
spalarnia jest w miarę nowoczesna, to posiada jeszcze system do oczyszczania spalin (głównie
z tlenków kwasowych - SO2, NOx i z HCl). Do strumienia gazów wprowadza się zazwyczaj
wapno (w postaci uzależnionej od stosowanej metody.) W takim przypadku na filtrach pozostają
kolejne pyły w ilości 3% masy spalonych śmieci. W pyłach gromadzi się najgroźniejsza część
toksyn, a im lepszy system filtracji spalin, tym ilość zebranych pyłów jest większa.

Część toksyn pozostałych ze spalania to metale ciężkie, które zostają uwolnione z odpadów, w
których były związane. Odsetek metali w pozostałościach po spaleniu może być znaczny i,
nawet po oddzieleniu żelaza (za pomocą elektromagnesu) sięgać kilku procent. Wiele z nich
stanowiło dodatki do tworzyw sztucznych co oznacza, że wyrzucone na zwykłe wysypisko
(nieizolowane) przechodziłyby do środowiska w tempie rozkładu plastyków, czyli przez kilkaset
lat. Jednak po spaleniu odpadów zawarte w nich metale przechodzą w formy znacznie bardziej
mobilne, np. chlorków i siarczanów, a wystawione na działanie czynników atmosferycznych
(kwaśne deszcze) szybko zostają rozpuszczone i wypłukane. Badania wykazały, że po pewnym
czasie 62% zawartego w pyłach kadmu, 30% miedzi i 32% cynku może ulec wypłukaniu.

W chwili obecnej większość firm eksploatujących spalarnie odpadów zdaje już sobie sprawę z
zagrożenia, i dla składowania pyłów ze spalarni buduje specjalne składowiska, zatapia je w
betonie lub przeprowadza proces zeszklenia. Podnosi to wymiernie koszty spalania, a w
dodatku nie rozwiązuje problemu rosnącej góry pyłów.

Z zamieszczonej poniżej tabeli wynika, że nawet popiół ze spalarni, ze względu na duże

stężenie antymonu, należałoby zaliczyć do odpadów toksycznych. Natomiast ze względu na
zawartość miedzi i ołowiu powinien być on traktowany tak jak gleba wymagająca oczyszczenia,

2 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

gdyż stanowi zagrożenie dla ludzi i środowiska. W pyłach stężenia wielu toksycznych metali
przekraczają dopuszczalne wartości zarówno dla odpadów toksycznych, jak i dla gleby
wymagającej oczyszczenia.

TABELA 1: Skażenie popiołów (żużli) i pyłów ze spalania odpadów w porównaniu do holenderskich norm
dla skażonej gleby wymagającej oczyszczenia (norma C) i dla odpadów toksycznych (norma HWA).
Stężenia wyrażono w mg/kg (ppm).

Składnik
Popioły Pyły Norma C Norma HWA

kadm (Cd)
2-8 218-302 20 50

arsen (As)
19-23 43-47 50 50

bar (Ba)
1275-1760 1619-1900 2000 20.000

chrom (Cr)
235-296 434-714 800 5000

miedź (Cu)
669-3212 600-779 500 5000

rtęć (Hg)
0,03-0,2 2-10 10 50

molibden (Mo)
5-11 17-31 200 5000

nikiel (Ni)
40-86 60-114 500 5000

ołów (Pb)
1086-1637 5762-6094 600 5000

antymon (Sb)
28-58 260-361 - 50

selen (Se)
0,4-0,5 11-12 - 50

cyna (Sn)
62-77 547-891 300 5000

wanad (V)
40-52 31-45 - 5000

cynk (Zn)
1239-2125 13.453-14.864 3000 20.000

tal (Tl)
- 10-60 - 50

kobalt (Co)
- 35 - 5000

3 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

dioksyny (PCDD)
ppw 0,4 - 50

furany (PCDF)
ppw 0,3 - 50

PCDD/PCDF w
TEQż ppw 15.000 ng/kg - -

ppw - poniżej poziomu wykrywalności

żTEQ - równoważniki toksyczności - ilość dioksyn w przeliczeniu na najbardziej toksyczną 2,3,7,8-TCDD

Poza żużlem i pyłami, "produktem" spalania odpadów są ścieki, powstające podczas chłodzenia
żużlu z paleniska. Szacuje się, że spalarnia o wielkości 500 t/dzien zużywa rocznie do tego celu
około 500 tysięcy m3 wody. Często oczyszczanie spalin odbywa się metodą mokrą, a wtedy
dochodzą jeszcze do tego kolejne odpady płynne. Otrzymane w efekcie ścieki zawierają szereg
zanieczyszczen takich jak fenole, cyjanki, fluorki, arsen i metale ciężkie. Może się okazać, że
ich stężenia przekraczają dopuszczalne wartości dla ścieków wprowadzanych do urządzen
kanalizacyjnych, co oznacza, że spalarnia powinna zostać wyposażona we własną
oczyszczalnię ścieków. Tak było w przypadku spalarni oferowanej przez francuską Compagne
Generale de Chauffe. Tak będzie też w przypadku spalarni odpadów toksycznych, gdzie
stężenia arsenu, ołowiu, kadmu, miedzi, chromu i niklu oraz suma metali ciężkich przekracza
dopuszczalne wartości (por. poniższe tabele).

TABELA 2: Zawartość metali ciężkich w ściekach z oczyszczania spalin i szlamach pozostałych po ich
oczyszczeniu dla typowej spalarni odpadów toksycznych.

METAL
stężenie w zawartość w
ściekach szlamach

(ppm, mg/l) (ppm)ż

antymon
4 313

arsen
0,6 140

bar
ł1 183

kadm
0,7 400

chrom VI
0,526 0,01

chrom
całkowity 1,4 55

miedź
11 8 300

4 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

ołów
2 1 600

rtęć
ł0,1 60

nikiel
4 2 200

srebro
0,2 0,6

tal
ł1 3

cynk
8 3 100

ż1 ppm (part per million) oznacza jedną część na milion czyli np. 1 mg kilogram lub gram na tonę. Dla
porównania 1 ppb (z ang. part per billion) oznacza jedną część na miliard (w USA billion), czyli np. 1 mg
na tonę, a 1 ppt (part per trillion) jedną część na bilion (1 mg/1000 ton, 1 ng/kg).

TABELA 3: Dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczen w ściekach wprowadzanych do urządzen

kanalizacyjnych stanowiących własność panstwa. (Rozporządzenie RM z dn. 14 grudnia 1987 r. (Dz.U. nr
42, poz. 248 i Dz.U. z 1990 r. nr 42, poz. 244). (wybór)

WSKAźNIKI
JEDNOSTKA MAX. STężENIE
STężENIA DOPUSZCZALNE

pięciodniowe biologiczne zapotrzebowanie tlenu

(bzt5) mg O2/l 700

chemiczne zapotrzebowanie tlenu metodą

dwuchromianową mg O2/l 1000

chlorki
mg Cl/l 400

siarczany
mg SO4/l 300

substancje rozpuszczone
mg/l 1000

zawiesina ogólna
mg/l 330

temperatura
°C 35

wartość pH
pH 6,5-9,0

azot amonowy
mg N-NH4/l 6

5 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

żelazo ogólne
mg Fe/l 10

rodanki
mg CNS/l 50

cyjanki, z wyj. cyjanków związanych

(kompleksowo) mg CN/l 1,0

fenole lotne
mg/l 40

detergenty (substancje powierzchniowo czynne)

mg/l 10

substancje ekstrahujące się eterem naftowym

mg/l 50

ołów
mg Pb/l 0,1

rtęć
mg Hg/l 0,5

miedź
mg Cu/l 0,2

cynk
mg Zn/l 2

kadm
mg Cd/l 0,1

chrom
mg Cr/l 0,2

nikiel
mg Ni/l 2

suma metali ciężkich

mg/l 3

bor
mg B/l 1

arsen
mg As/l 0,2

siarczki
mg S/l 3

Konieczność budowy oczyszczalni w celu usunięcia toksycznych substancji ze ścieków, to

kolejny kłopot dla właścicieli spalarni. Tym bardziej, że po procesie oczyszczania pozostają
toksyczne szlamy, których utylizacja nie jest praktycznie możliwa (byłoby to niezwykle drogie).
Oznacza to konieczność gromadzenia szlamów i przechowywania ich przez czas bliżej
nieokreślony.

Urządzenia do eliminacji zanieczyszczen różnią się od siebie zarówno pod względem

6 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

skuteczności, jak i kosztów. Gazy wylotowe mogą być przepuszczone przez urządzenia do
wytrącania (dla usunięcia większych cząstek i metali), przez płuczki (dla usunięcia
rozpuszczalnych gazów (tlenków azotu, tlenków siarki i chlorowodoru) oraz przez filtry z
aktywnego węgla. Najczęściej stosuje się zraszanie spalin mlekiem wapiennym, które wiąże
ww. gazy tworząc odpowiednie sole wapnia. Są one następnie, wraz z innymi
zanieczyszczeniami, usuwane ze strumienia spalin. Zaawansowane technologie w rodzaju
reaktorów katalitycznych mogą być zastosowane w celu osiągnięcia niskiego poziomu emisji
dioksyn i furanów do atmosfery (poniżej 0.1 ng/m3), co jest wymagane m.in. w Niemczech,
Austrii, Holandii, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Koszty urządzen oczyszczających już obecnie
przekraczają koszty pozostałych urządzen spalarni i prawdopodobnie będą stanowiły jeszcze
większą pozycję w przyszłości.

W Stanach Zjednoczonych ze względu na rosnące ryzyko ekonomiczne i środowiskowe od

początku 1987 roku anulowano projekty budowy spalarni o wartości ponad 3 mld. USD. W
Holandii w latach 1990-91 głównie z powodu nadmiernej emisji dioksyn i przekroczen ich
dopuszczalnego stężenia w krowim mleku, zamknięto cztery spalarnie odpadów.

Wraz ze wzrostem ilości i jakości urządzen filtrujących rosną nie tylko koszty ich instalacji i
eksploatacji, ale też masa otrzymywanych odpadów stałych i ciekłych. Przeciętna spalarnia na
każdą tonę spalonych śmieci zużywa ok. 15 kg wapna i "produkuje" ok. 50 kg pyłów. Ze
względu na ich skażenie, m.in. dioksynami i metalami ciężkimi, muszą one być składowane na
składowiskach dla odpadów specjalnych, co dodatkowo podnosi koszty funkcjonowania
spalarni.

Redukcja ilości odpadów podczas spalania

TABELA 4: Objętościowe ograniczenie ilości odpadów usuwanych na wysypisko przy

zastosowaniu różnych programów zagospodarowania odpadów. (Wszystkie obliczenia dotyczą
objętości odpadów.)

RODZAJ Program I: Program II: Program III: Program IV:

ODPADÓW
całość całość recyklizacja recyklizacja
odpadów odpadów 30% 50%
usuwana na spalana
wysypisko

7 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

odpady
wielkogabarytowe, 6 6 6 6
budowlane i
szkodliweż

odpady
niespaloneżż - 15 - -

żużel paleniskowy
- 8 - -

pozostałe odpady
94 - 64 44

wielkość odpadów
trafiających na 100 29 70 50
wysypisko

żOdpady nie mieszczące się w pojemnikach, gruz budowlany, zużyte akumulatory, lodówki,
zużyty olej samochodowy itp., w USA nie mogą one zostać spalone w spalarni odpadów
komunalnych.

żżOdpady, które, ze względu na okresy remontów i konserwacji spalarni, nie zostaną spalone.

Program I - 100 % odpadów usuwana jest na wysypisko.

Program II - całość nie spalanych odpadów jest usuwana na wysypisko.

Program III i IV - całość nie odzyskiwanych jest kierowana na wysypisko.

Wielkość 6% zakłada odzyskiwanie większości odpadów budowlanych przez sektor usługowy.

W programie I wszystkie odpady trafiają oczywiście na wysypisko.

Program II pokazuje dlaczego spalanie "całości" odpadów powoduje usuwanie na wysypisko

29%, a nie 10%, z odpadów wytworzonych:

około 6% odpadów to odpady wielkogabarytowe (pralki, lodówki itp.) oraz odpady

budowlane, które nie trafiają do spalarni,
około 15% wytworzonych odpadów nie trafi do spalarni ze względu na jej zamknięcie w
okresach napraw i konserwacji,
pozostaje zatem 79% odpadów do spalenia.

90-procentowy stopien redukcji eliminuje 71% odpadów (0.9 x 79) - dodatkowo 8% odpadów
musi zostać usunięte na wysypisko.

W sumie zatem wielkość odpadów trafiających na wysypisko przy zastosowaniu programu

spalania wszystkich odpadów, wynosi: 8% pozostałości z procesu spalania oraz 21% odpadów,
które w ogóle nie trafiły do spalarni, czyli 29%. Program III wskazuje na fakt, że przy 30%
odzysku surowców wtórnych, 70% odpadów musi trafić na wysypisko. Różnica w ilości
odpadów usuwanych na wysypisko pomiędzy tym programem a programem II, wynosi 41%.
Program IV pokazuje, że, jeśli osiągnie się 50-procentowy odzysk surowców wtórnych, 50%
śmieci musi zostać usunięte na wysypisko. Przy dodatkowym zastosowaniu kompaktowania
odpadów na wysypisku, zmniejsze- nie objętości odpadów w programie spalania oraz w
przypadku 50-procentowego odzysku surowców wtórnych są wielkościami porównywalnymi.

8 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

Spalanie nie prowadzi zatem do znacznie większego, niż program odzysku surowców wtórnych,
ograniczenia ilości odpadów usuwanych na wysypisko. Analiza ta stawia spalarnie w jeszcze
bardziej niekorzystnym świetle, gdy do zintegrowanego systemu gospodarki odpadami
włączymy program zmniejszania ilości odpadów "u źródła". A przecież w powyższym bilansie
nie uwzględniono jeszcze faktu, że pozostałości po spalaniu odpadów i filtracji spalin wymagają
składowania na składowisku odpadów specjalnych.

Toksyczność odpadów przed i po spaleniu

Ze względu na dużą różnorodność odpadów trafiających do spalarni (w większości przypadków

nie stosuje się segregacji odpadów przed ich spaleniem, gdyż znacznie podnosi to koszty
systemu) trudno jest dokładnie przewidzieć przebieg procesu spalania. łączy się z tym duże
niebezpieczenstwo uwolnienia w czasie spalania substancji szkodliwych. Należą do nich: kwas
solny (HCl), metale ciężkie (kadm, ołów, rtęć, selen, arsen, nikiel, wanad i cynk), produkty
niepełnego spalania (z ang. PICs - products of incomplete combustion), tlenki azotu (NOx),
tlenki siarki (SOx) oraz dioksyny i furany. Najgroźniejszymi z nich są związki metali ciężkich oraz
dioksyny i furany.

TABELA 5: Standardy dla emisji substancji ze spalania odpadów wprowadzone w 1989 i w 1985
roku w Holandii (Richtlijn Verbranden- RV '89, '85) i obowiązujące w EWG dla istniejących
spalarni (EC1) oraz dla nowych spalarni (EC2) w porównaniu do rzeczywistej emisji z
holenderskich spalarni. W nawiasach umieszczono wartości średnie. Pomiarów dokonano w
latach 1990-91, stężenia wyrażono w mg/m3 .

Składnik
RV'85 RV'89ż EC1 EC2 rzeczywista
emisja

pyły
50 5 100 30 1-1030 (48)

kwas solny (HCl)

50 10 - 50 1-890 (461)

kwas fluorowodorowy
(HF) 3 1 - 2 0,1-6 (2,5)

tlenek węgla (CO)

- 50 100 100 16-2700 (172)

związki organiczne (w
przeliczeniu na węgiel) - 10 - 20 4-112 (7,8)

dwutlenek siarki (SO2)

- 40 - 300 75-400 (182)

tlenki azotu (NOx)

- 70żż - - 270-480 (347)

9 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

METALE CIężKIE:
- 0,2
łącznie w klasie I

w tym:
0,1 0,05
kadm Cd
0,1 0,05 0,0002-0,1 (0,045)
rtęć Hg
0,01-0,1 (0,045)

łącznie w klasie II
1,0 - 1 -
(arsen As, nikiel Ni,
kobalt

Co, selen Se itd.)

łącznie w klasie III

5 1,0 - 5 0,004-2 (1) (Pb)
(ołów Pb, chrom Cr,
miedź 0,3-5 (2,4) (Zn)

Cu, cynk Zn itd.)

dioksyny (w TEQżżż)
- 0,1 ng/m3 - - 2,2-360 (35)

żStandardy obowiązują przez co najmniej 97 % okresu działania.

Standardy są oparte na suchych gazach wylotowych w warunkach normalnych (273 K; 101.3

kPa), zawartość tlenu 11%

żżod 1.01.1995

żżżTEQ - równoważniki toksyczności - ilość dioksyn w przeliczeniu na najbardziej toksyczną

2,3,7,8-TCDD

Związki metali ciężkich

Akumulatory, baterie, farby i wiele innych produktów zawiera w sobie metale ciężkie. Metale
takie jak ołów, arsen i chrom mogą występować w formach bardziej toksycznych po, niż przed
spaleniem. Na przykład chrom przed spaleniem może powodować stany zapalne skóry,
natomiast utleniony (do Cr VI) może wywołać raka.

Koncentracja metali w popiołach jest znacznie większa niż w odpadach wyjściowych. Niektóre
metale, szczególnie te o niskich temperaturach topnienia i wrzenia (a więc bardziej lotne),
koncentrują się w drobnych cząstkach lotnych. Znaczna część z nich nie jest zatrzymywana
przez filtry i zostaje wyemitowana do atmosfery. Dotyczy to - niestety - metali o wysokiej
toksyczności: rtęci, ołowiu i kadmu. Szczegółowy obraz dystrybucji metali zawartych w
spalanych odpadach przedstawia poniższa tabela.

TABELA 6: Bilans masy metali w spalanych odpadach komunalnych (w USA) i ich dystrybucja
podczas spalania wyrażona w formie emisji (w kg na tydzien).

10 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

PIERWIASTEK FRAKCJA PALNA żUżEL, POPIÓł POPIÓł LOTNY CZąSTKI

(PYłY) WYEMITOWANE
(ppm) (kg na tydzien)
(kg na tydzien) (kg na tydzien)

srebro Ag
3 2 3 1

glin Al
9000 3000 2400 60

bar Ba
170 90 30 3

wapn Ca
9800 2500 460 90

kadm Cd
9 3 1 4

kobalt Co
3 4 2 0.05

chrom Cr
55 32 23 2

miedź Cu
350 28 10 8

żelazo Fe
2300 990 480 34

rtęć Hg
1.2 0.02 0.02 ~1

potas K
1300 390 240 ~50

lit Li
2 1 1 ~0.1

magnez Mg
1600 790 190 26

mangan Mn
130 190 30 6

sód Na
4500 510 320 370

nikiel Ni
22 13 36 1

ołów Pb
330 110 140 370

antymon Sb
45 7 7 9

11 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

cyna Sn
20 25 25 40

cynk Zn
780 340 200 460

Dioksyny i furany

Dioksyny jest to grupa 75 związków chemicznych znanych jako polichlorodibenzo-p-dioksyny (z

ang. PCDDs). Dwie z nich - 2,3,7,8-tetrachlorodibenzodioksyna (2,3,7,8-TCDD) i 1,2,3,7,8-
pentachlorodibenzodioksyna (1,2,3,7,8-PCDD) są najsilniejszymi truciznami kiedykolwiek
wytworzonymi przez człowieka. Nie mają żadnego zastosowania i są produktem ubocznym
wielu procesów chemicznych, np. przy produkcji papieru z użyciem chloru.

Furany (polichlorodibenzofurany - PCDF) to związki o podobnej budowie chemicznej do

dioksyn. Spośród 135 furanów najgroźniejszy jest 2,3,7,8-tetrachlorodibenzofuran (2,3,7,8-
TCDF).

TROCHę HISTORII

Wypadki, w wyniku których nastąpiło skażenie środowiska dioksynami, miały miejsce zapewne
już w XIX wieku. Jednak dopiero niewyjaśnione objawy zatrucia po awariach w zakładach BASF
i Boehringer w 1953 i 1954 roku sprowokowały naukowców do poszukiwania nieznanej toksyny.
Po trzech latach K.W. Schulz z Eppendorfer Universitat - Hauptklinik odkrył najbardziej
toksyczny izomer - 2,3,7,8-tetrachlorodibenzodioksynę (2,3,7,8-TCDD) - a W. Sandermann z
Bundesforschungsanstalt w Hamburgu określił jej budowę chemiczną.

Najpoważniejsza dotychczas awaria z udziałem dioksyn miała miejsce w Seveso (Włochy) w

1976 roku. (Dlatego do dziś dioksyny określa się mianem trucizny Seveso.) W wyniku awarii w
zakładach chemicznych Hoffman - La Roche doszło do eksplozji połączonej z emisją wielu
trucizn, w tym także dioksyn. Objawy zatrucia, przejawiające się m.in. chorobą skóry zwaną
chlorakną, wystąpiły u 1200 osób, w tym 607 dzieci. U niektórych z nich alergiczne zmiany na
skórze ustąpiły dopiero po kilku latach. U osób narażonych na działanie trucizny obserwowano
też zaburzenia w wytwarzaniu hemoglobiny, zapalenie trzustki, uszkodzenia wątroby, obniżenie
bariery immunologicznej, pogorszenie samopoczucia, a nawet zmiany neurologiczne i
zaburzenia płodności. Kobietom, które podczas awarii były w ciąży, zaproponowano jej
usunięcie. U tych, które się na to nie zdecydowały zaobserwowano częstsze niż zwykle
poronienia, a u urodzonych dzieci większa była ilość wad wrodzonych.

Po awarii okolicznych mieszkanców ewakuowano, a teren poddano długotrwałemu procesowi

odkażania połączonego m.in. z usunięciem wierzchniej warstwy gleby (Dioksyny nie przenikają
w głąb gleby gdyż, na szczęście, prawie nie rozpuszczają się w wodzie.) Po roku, 500 z 736
osób powróciło do swoich mieszkan, natomiast domy pozostałych trzeba było rozebrać, a gruz

12 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

odizolować od środowiska. Z powodu skażenia dioksynami zabito 35 tys. zwierząt. Do

dzisiejszego dnia niektóre tereny nie nadają się do uprawy. Nie jest też jasne, co stało się z
kilkudziesięcioma beczkami zawierającymi najsilniej skażone pozostałości z likwidacji skutków
awarii. Ostatnie doniesienia mówią, że nie zostały zniszczone, i znajdują się na jednym z
wysypisk na terenie b. NRD.

Najlepiej udokumentowany wypadek miał miejsce we wspomnianych już zakładach BASF w

Ludwigshafen w 1953 r. Zostało w nim poszkodowanych 55 pracowników koncernu, z czego 44
ciężko. Jeden uległ śmiertelnemu zatruciu kilka lat po awarii, podczas prac rozbiórkowych
instalacji skażonej dioksynami. Także tu trzeba było rozebrać wiele domów, gdyż próby zmycia i
zamalowania dioksyn, a nawet ich usunięcia wraz z tynkiem, nie powiodły się.

Inne znane wypadki poważnego skażenia ludzi dioksynami to:

wielokrotne użycie, zanieczyszczonego dioksynami, defoliantu "Agent Orange" podczas

wojny w Wietnamie,
wybudowanie osiedla na wysypisku odpadów zawierających TCDD w Love Canal (USA) -
mieszkanców trzeba było ewakuować,
spryskanie ulic olejem z TCDD w Times Beach (USA) - tu także ewakuowano
mieszkanców,
składowanie w nieszczelnych zbiornikach olejów skażonych TCDD na wysypisku
Georgswarder w Hamburgu.

TOKSYCZNOść

2,3,7,8-TCDD jest (dla świnek morskich) 500 razy bardziej toksyczna od strychniny i aż 10 tys.
razy bardziej niż cyjanek potasowy. Jest najsilniejszym z kiedykolwiek badanych kancerogenów
(substancji rakotwórczych). Jej zdolność do wywoływania zmian rakowych jest 50 razy większa
niż aflatoksyny B1 i 50 milionów razy większa niż chlorku winylu (także znanego kancerogena).
Dioksyna nie tylko może wywołać raka, ale znacząco wzmaga kancerogenność innych
związków chemicznych. Specjaliści Amerykanskiej Agencji Ochrony środowiska stwierdzili, że
nie są w stanie określić bezpiecznej dla człowieka dawki 2,3,7,8-TCDD. Dioksyny mają także
działanie teratogenne (uszkadzają płód), powodują zaburzenia rozrodczości oraz obniżają
poziom bariery obronnej organizmu. (Por. tekst "Dioksyny groźniejsze niż przypuszczano".)

TRWAłOść

Czas połowicznego rozpadu 2,3,7,8-TCDD w środowisku wynosi 29 lat.

BIOAKUMULACJA

Dioksyny rozproszone w środowisku ulegają koncentracji w tkance tłuszczowej żywych

organizmów, z tym, że ich stężenie wzrasta gdy poruszamy się w górę piramidy pokarmowej.
Gatunki znajdujące się na jej szczycie stają się naturalnymi zbiornikami toksyn. Stwierdzono, że
stężenie dioksyn zakumulowanych w tkance dużych ryb było 159 tys. razy większe od stężenia
w wodzie w której żyły. Człowiek, który zje kilogram takiej ryby, wchłonie dawkę dioksyn
odpowiadającą wypiciu 1300 litrów wody, w której ryba pływała. Badania Agencji Ochrony
środowiska Stanów Zjednoczonych (US EPA) wykazały, że tkanka tłuszczowa przeciętnego
Amerykanina zawiera 1000 ppt dioksyn i furanów łącznie. (1 ppt oznacza 1 część na bilion -
ang. trillion - czyli np. 1 mg na 1000 ton lub 1 ng na 1 kg.)

TABELA 7: Zawartość TCDD w przykładowych próbkach.

Badana próbka Stężenie w ppt

13 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

smoła papierosowa
1

osad w tłumikach samochodowych

3

tkanka tłuszczowa ludzi

1 - 10

kurz uliczny (St. Louis, Washington)

40

popiół ze spalarni śmieci

30 000

ziemia po awarii w Seveso (strefa A)

30 000

ziemia z osiedla Love Canal

300 000

Agencja Ochrony środowiska Stanów Zjednoczonych (US EPA) od wielu lat podtrzymuje
stanowisko, że dioksyny stanowią substancje na tyle niebezpieczne, iż ludzie nie powinni być w
ogóle narażeni na ich oddziaływanie. W 1992 amerykanska Agencja Ochrony środowiska
rozpoczęła ponowne badania wpływu tych związków chemicznych na zdrowie ludzkie. Według
głównej specjalistki ds. dioksyn Agencji, toksykologa Lindy Birnbaum, nie ma powodów aby
przypuszczać, że dioksyny są mniej niebezpieczne niż to dotychczas sądzono.

Dioksyny tworzą się zawsze podczas spalania związków organicznych zawierających chlor lub
w obecności chloru, nawet gdy jest on w formie nieorganicznej (np. w soli kuchennej). Dlatego
też małe ilości dioksyn tworzą się nawet przy spalaniu węgla zanieczyszczonego chlorkami.
Jednak raport niemieckiej Federalnej Agencji Ochrony środowiska (Umweltschutzbundesamt -
UBA) dowodzi, że głównym źródłem dioksyn jest spalanie produktów chlorowanych, takich jak
np. polichlorek winylu (PCW), chlorowane rozpuszczalniki oraz chlorowane pestycydy.
Zaprzecza to wcześniejszym przypuszczeniom jakoby te niezwykle groźne substancje
powstawały masowo przy spalaniu takich produktów jak papier, drewno czy wełna.

Szczególnie duże ilości furanów i dioksyn tworzą się podczas spalania polichlorobifenyli (PCBs),
które przez wiele lat były stosowane jako przeciwpalne dodatki m.in. do olejów
transformatorowych. Miliony ton tych związków jest nadal zgromadzonych w niezliczonych
transformatorach na całym świecie. W efekcie podczas pożarów transformatorów uwolniono
ogromne ilości PCDF i PCDD. W dodatku najpopularniejszą metodą "unieszkodliwiania" PCBs
(także oleju ze zużytych transformatorów) przez wiele lat było ich spalanie.

Odzyskiwanie energii zawartej w odpadach - albo spalanie, albo recyklizacja

Odpady domowe zawierające papier, plastyk, szmaty i śmieci organiczne mają wartość
kaloryczną około 10 kJ/kg (1/3 wartości kalorycznej węgla). W Polsce, ze względu na
stosunkowo małą zawartość papieru i tworzyw sztucznych w odpadach, wartość energetyczna
odpadów jest znacznie niższa niż w krajach wysokorozwiniętych. Z dostępnych danych wynika,
że wartość kaloryczna odpadów w Polsce kształtuje się w granicach od 4 do 7 kJ/kg.

Na przestrzeni ostatnich 40-tu lat wartość kaloryczna odpadów na Zachodzie wzrosła z 5- 6

kJ/kg (wartość obecnie uzyskiwana w Polsce) do 9.5-11.5 kJ/kg. Fakt ten wiąże się ze
znacznym zwiększeniem ilości papieru i tworzyw sztucznych w strumieniu odpadów. Jak to
jednak wynika z analizy przeprowadzonej poniżej, bardziej efektywny jest odzysk surowców

14 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

wtórnych (nawet tych o najwyższej wartości kalorycznej, czyli plastyku i papieru) niż ich
spalanie.

Powstająca w wyniku spalania odpadów energia cieplna (i ew. elektryczna) jest wykorzystywana
na potrzeby zakładu. Nadwyżka ciepła może zostać sprzedana w formie nieprzetworzonej lub w
postaci energii elektrycznej. Może zatem częściowo poprawić bilans ekonomiczny realizacji
inwestycji, jaką jest spalarnia odpadów. Mimo to odzyskiwanie energii zawartej w odpadach nie
stanowi efektywnego sposobu oszczędzania energii. Ma na to wpływ kilka faktów:

1. Wartość kaloryczna odpadów jest stosunkowo niska i sięga 10-12 kJ/kg (w Polsce nawet
4-7) w porównaniu z 28 kJ/kg dla węgla i 40 kJ/kg dla oleju.

Efektywność przetwarzania odpadów w energię elektryczną jest, podług standardów

dotyczących elektrowni konwencjonalnych, stosunkowo niska - sięga jedynie 15- 18%.

Ilość energii odzyskiwanej w procesie spalania odpadów jest 3- do 5-krotnie mniejsza od ilości
energii zaoszczędzonej w wyniku odzyskiwania surowców wtórnych (recyklizacji).

W Wielkiej Brytanii w roku 1990 zebrano i przetworzono 2,85 milionów ton makulatury. W
przypadku całkowitego zaprzestania odzysku makulatury i sprowadzenia jej z zagranicy po
cenach światowych, które sięgały w roku 1990 około 300 funtów brytyjskich (GBP) na tonę, za
tę ilość makulatury należałoby zapłacić prawie 1 miliard funtów. W przypadku zaś spalenia 2,85
milionów ton makulatury, oszczędność energii sięgałaby wielkości równoważnej energii
pochodzącej ze spalenia oleju o wartości tylko 70 - 80 milionów funtów.

Interesujący wpływ na efektywność ekonomiczną spalarni z odzyskiem energii mają zmiany w

składzie odpadów wynikające z prowadzenia odzysku surowców wtórnych, wielokrotnego
użycia produktów lub działan na rzecz redukcji odpadów. Wymóg podejmowania takich działan,
jest dla przykładu zawarty w propozycji Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich (lipiec 1992),
która zawiera program 60-procentowego ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych.
Program ten może zasadniczo zmniejszyć wartość opałową odpadów. W konsekwencji może
zaistnieć konieczność dodawania do odpadów surowców energetycznych, tak aby ich spalenie
było w ogóle możliwe.

TABELA 8: Spalarnie odpadów komunalnych w krajach Unii Europejskiej.

KRAJ ilość spalarni z odzyskana ilość spalonych

odzyskiem energii energia odpadów na rok

(w tysiącach ton)

Belgia
6 2 1332

Dania
63 0 3321

Francja
33 9 5000

Grecja
0 0 0

Hiszpania
4 2 492

15 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

Holandia
5 4 2070

Luksemburg
2 2 292

Niemcy
43 29 7950

Portugalia
0 0 0

Wielka
Brytania 7 3 1277

Włochy
6 1 1186

EWG
169 52 22922

źródło: Waste Incineration: Warmer Factsheet. The Warmer Campaign, Tunbridge Wells, UK,
January 1990

Spalanie a efekt cieplarniany i "kwaśne deszcze"

Poza emisją do atmosfery substancji trujących i niebezpiecznych, w czasie spalania, do

atmosfery uwalniany jest dwutlenek węgla, tlenki siarki oraz tlenki azotu. Dwa ostatnie z nich
mają katastrofalny wpływ na lasy oraz wszelkiego rodzaju materiały, przyspieszając proces ich
niszczenia poprzez powstawanie tzw. kwaśnych deszczów, a dwutlenek węgla jest głównym
gazem "szklarniowym", powodującym "efekt cieplarniany", w wyniku którego podnosi się
temperatura atmosfery Ziemi. W 1993 r. dwutlenek węgla został oficjalnie uznany przez
Ministerstwo Ochrony środowiska, Zasobów Naturallnych i Leśnictwa za substancję
zanieczyszczającą atmosferę, a jego emisję obłożono opłatą.

Koszty inwestycyjne budowy spalarni

Peter Chappell stworzył wykres pokazujący szereg kosztów budowy spalarni. Linia prosta
poprowadzona poprzez ten szereg daje funkcję kosztów:

28 mln GBP ń 100 GBP ż roczny ciężar spalonych odpadów (w tonach)

Dla przykładu budowa spalarni dla miasta, którego mieszkancy, wytwarzają 250 000 ton
odpadów, przy założeniu współczynnika działania spalarni 85%, będzie kosztować 49.25 mln
GBP (28 mln GBP ń 100 GBP ż (250 000 ż 85%)). W przeliczeniu na złotówki (po kursie 1 GBP
ź 31 300 zł) daje to horrendalną, jak na nasze warunki, kwotę 1,7 biliona złotych.

Taki wydatek czeka np. łódź, jeśli władze tego miasta zdecydują się na spalenie części
odpadów (bowiem nie wszystkie odpady komunalne nadają się do spalania, o czym będzie
jeszcze mowa). Dla porównania budowa w miarę nowoczesnego wysypiska (z odizolowanym
podłożem) kosztowałaby ok. 8 razy mniej (200 mld zł), a kompostowni ok. 3 razy mniej. (To
ostatnie przybliżenie jest bardzo zgrubne, gdyż trudno dokładnie przewidzieć ile odpadów
nadających się do kompostowania pozostanie po wprowadzeniu segregacji, która powinna
poprzedzać uruchomienie kompostowni.)

Różni uczeni w różny sposób określają koszty budowy spalarni, np. profesor Andrew Porteus z

16 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

Open University korzysta ze współczynnika 0.9 mln GBPż ilość spalanych ton/godzinę,
natomiast John Holmes, konsultant, używa współczynnika 1.0 mln GBP ż ilość spalanych
ton/godzinę. Po dokonaniu obliczen uzyskuje się jednak wyniki, które w znaczący sposób nie
odbiegają od uzyskanego powyżej.

Koszty operacyjne, opłata za spalanie odpadów

Chociaż możemy mieć do czynienia z wieloma dodatkowymi komplikacjami przy obliczaniu

opłaty za spalanie opartej na analizie cyklu życia spalarni, takimi jak umowa o podziale zysku
pomiędzy władzami lokalnymi a operatorem/właścicielem spalarni, podstawowymi wielkościami,
na których opieramy się przy obliczaniu opłaty za spalanie odpadów są:

przewidywane koszty budowy spalarni lub, opcjonalnie, wielkość planowanej emisji

obligacji;
przewidywany koszt utrzymania i konserwacji;
przewidywany koszt składowania pyłów i pozostałych po spaleniu popiołów;
przewidywana cena, po której będzie sprzedana energia elektryczna; oraz
ekonomiczne oszacowania dotyczące przewidywanej stopy inflacji, stopy procentowej i
stopy dyskontowej.
Te oszacowania są stosowane do corocznego obliczania kosztów i zysków, które będą się
kształtować w czasie pracy spalarni. Roczne wydatki na zwrot kosztów budowy spalarni
powiększone o koszty utrzymywania ciągłości jej działania, pomniejszone zaś o zyski ze
sprzedaży energii elektrycznej, stanowią roczny koszt działania spalarni netto. Ten roczny
koszt operacyjny netto jest pokrywany przez firmy przewożące odpady jako opłata
"spalarniowa", aby cały projekt był samofinansujący. Zyski z różnicy pomiędzy opłatą za
spalanie a rocznym kosztem netto nie są brane pod uwagę w tej analizie lub zakłada się,
że są uwzględnione w rocznych kosztach szacunkowych dotyczących działania i
konserwacji spalarni.

W Wielkiej Brytanii op3ata za spalenie 1 tony odpadów komunalnych we w miare nowoczesnej

spalarni wynosi 17 GBP czyli ok. 600 tys. z3, natomiast Compagne Generale de Chauffe
deklarowa3a, ?e w spalarni, któr1 oferowa3a Tychom, koszt spalenia 1 tony wyniesie ponad 1
mln z3.

Spalarnie a sprawa polska

W Polsce nie ma dotychczas spalarni odpadów komunalnych, do niedawna budowało się (od
kilkunastu bodaj lat) jedną - w Dąbrowie Górniczej. (W I poł. 1994r. próbna instalacja została
rozebrana.) Siłą rzeczy musimy się więc posługiwać danymi "zachodnimi". Nie oznacza to
jednak, że wszystkie dane i wynikające z nich wnioski można mechanicznie przenosić na polski
grunt. Błąd ten często popełniają firmy oferujące nam budowę spalarni odpadów. Do
najistotniejszych elementów polskiej specyfiki należy zaliczyć:

1. Różnice w składzie, ilości i kaloryczności odpadów.

Skład polskich śmieci odbiega znacznie od składu śmieci w krajach wysokorozwiniętych.

Generalnie mniej jest w nich papieru i tworzyw sztucznych (czyli frakcji palnej), a więcej
odpadów organicznych (głównie odpadków kuchennych) oraz popiołu i żwiru. Wynika to z faktu,
że większość posiłków przygotowujemy samodzielnie w domach, które w znacznej części są
nadal ogrzewane węglem. W efekcie wilgotność odpadów komunalnych jest o ponad 10%
wyższa niż na Zachodzie i wynosi ok. 50%, natomiast ich średnia kaloryczność nie przekracza
4600 kJ/kg (1100 kcal/kg).

W projektach technicznych większości spalarni za dolną granicę kaloryczności przyjmuje się

5000 kJ/kg (1200 kcal/kg). Oznacza to, że nie wszystkie odpady będą mogły być spalane.
Przykładowo projekt spalarni Compagne Generale de Chauffe przewidywał, że odpady z

17 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

domów opalanych węglem będą, ze względu na niską kaloryczność, tradycyjnie wywożone na

wysypisko. (Alternatywą mogłoby być jedynie wzbogacanie odpadów, np. węglem, co
oczywiście wiązałoby się z dodatkowymi kosztami.) Nie trzeba dodawać, że pozostaje to w
sprzeczności z reklamowym sloganem spalarniowców: "problem odpadów rozwiążemy
całkowicie".

Ilość odpadów komunalnych "produkowanych" przez jednego mieszkanca naszego kraju wynosi
od 60. do 250. kg na rok i jest kilkakrotnie mniejsza niż w krajach wysokorozwiniętych. W
"spalarniowej" praktyce oznacza to, że w Polsce przeciętna spalarnia musiałaby obsługiwać
(przy tej samej wielkości) obszar co najmniej dwukrotnie większy niż na Zachodzie. (Różne
źródła podają różne ilości odpadów komunalnych wytwarzanych przez przeciętnego Polaka.
Można przyjąć, że górna granica 250 kg dotyczy bogatych - jak na nasze warunki - miast,
natomiast dolna 60 kg ubogich wsi.)

Poniższa tabela przedstawia przeciętny skład odpadów komunalnych w krajach

wysokouprzemysłowionych i w Polsce. Podano też skład odpadów dla Warszawy Pragi Północ,
której władze usilnie zabiegają o budowę spalarni.

TABELA 9: Zestawienie składu odpadów komunalnych. Dla zobrazowania stopnia niepewności

podanych informacji i rozrzutu w wynikach badan w zależności od ich autora przedstawiono dwie
wersje dla USA. (Takiej zmiany składu jak w przypadku odpadków kuchennych nie można
uzasadnić różnicą trzech lat pomiędzy badaniami.) Kursywą oznaczono frakcję niepalną.

USA USA Kanada Europa RFN RFN Francja Polska Kraków Warszawa
Miejsce i 1977 1980 1982 Centr. 1979 1985 1990 1990 1981ż P.P.
rok 1990żż
badania

Udział
procentowy
składnika

papier i 29,7 33,6 36,5 43,6 19,9(3) 17,9(3) 33 14 17,5 16,7

karton

odpadki 16,8 9,2 27,6 14,6(2) 26,8 3,2 23(2) 38(2) 30,2(2) 34,6(2)
spożywcze

odpadki 19,2 18,2 6,1 15,6(4) 16,0(4)

ogrodowe

tworzywa 6,7(1) 6,0 5,2(1) 3,2(1) 6,1 5,4 10 2 3,3 6,7

sztuczne

drewno 3,4 3,9 4,2 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d.. b.d.

tekstylia 2,4 2,3 4,3 1,7 1,5 2,0 3 2 5,0 2,5

guma i b.d. 3,3 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d.
skóra

szkło 10,7 11,3 8,4 5,4 11,6 9,1 10 7 11,9 9,3

metale 9,6 10,3 6,6 2,5 3,9 3,2 6 2 5,5 5,2

inne, np. 1,5 1,9 1,2 29,1 11,7 14,1 15 35 26,6 25,2
popiół,
gruz, żwir

(1) łącznie z gumą

18 z 19 28.01.2021, 12:36
Darek Szwed http://www.zb.eco.pl/inne/spalarni/spala.htm

(2) odpadki spożywcze i ogrodowe łącznie

(3) łącznie z laminatami

(4) odpady domowe średnie 8-40 mm

żWilgotność 46.4%, wartość opałowa 734 kcal/kg

(3071 kJ/kg)

żżWilgotność 46.9%, wartość opałowa 508 kcal/kg

(2127 kJ/kg)

P.P. - Praga Północ

O ile w polskich odpadach komunalnych jest stosunkowo mało tworzyw sztucznych, o tyle
wśród tych ostatnich znacznie większy odsetek stanowi polichlorek winylu. Jego ilość dochodzi
do 30% masy tworzyw. Ponieważ to przede wszystkim PCW jest odpowiedzialny za emisję
dioksyn, to można się spodziewać, że nie byłaby ona niższa niż w Zachodnich spalarniach.

2. Normy emisji.

Firmy promujące budowę spalarni mamią polskich kontrahentów normami Unii Europejskiej.
Tymczasem normy te są stosunkowo łagodne (tak aby nawet Grecja i Włochy były ich w stanie
dotrzymać), a liczne kraje wprowadziły własne, znacznie ostrzejsze przepisy. (Por. tabela 5.)
Najbardziej drastyczny przykład dotyczy emisji dioksyn, na które UE nie posiada norm w ogóle.

Wspomniana już spalarnia firmy Compagne Generale de Chauffe nie "trzymała" polskich norm
na stężenie zanieczyszczen w ściekach, choć zapewniano, że jest zgodna ze standardami UE.
Wynika z tego, źe są one nawet bardziej liberalne od naszych.

3. Koszty.

Okazuje się, że koszty budowy nowoczesnej spalarni w Polsce są nawet wyższe niż na
Zachodzie. Wynika to m.in. z konieczności importu znacznej części elementów i urządzen (cło!),
mniejszych zysków z produkcji energii (z powodu niskiej kaloryczności odpadów) oraz
wysokiego oprocentowania kredytów. Budowa spalarni na 100 tys. ton odpadów rocznie
kosztuje ok. 1 bln zł, a koszt "utylizacji" 1 tony odpadów ok. 1 mln zł. Szczególnie ta druga
kwota jest wymowna, tyle bowiem odpadów produkuje rocznie przeciętna polska rodzina (która
za wywóz tej ilości śmieci płaci obecnie 10 razy mniej).

Do kosztów budowy należy także doliczyć (o czym często "zapominają" potencjalni inwestorzy)
nakłady na budowę składowiska odpadów specjalnych, na którym będą składowane pyły z
oczyszczania spalin, normalnego składowiska, na które powędrują popioły, oraz opłat
ekologicznych za składowanie odpadów. Te ostatnie będą wyższe niż w przypadku normalnych
śmieci komunalnych, gdyż ww. odpady się do odpowiednio do pierwszej i drugiej kategorii
uciążliwości.

Powyższą problematykę szerzej omawia Paweł Głuszynski w tekście "10 argumentów

przeciwko budowie spalarni odpadów w Polsce".

DIOKSYNY GROŻNIEJSZE NIŻ PRZYPUSZCZANO - RAPORT AMERYKANSKIEJ AGENCJI

OCHRONY ŚRODOWISKA

19 z 19 28.01.2021, 12:36