CE 03 2022 Internet

PRZEMYSŁ 4.0 • MACHINE LEARNING Raport o stanie Inteligentnej Produkcji str.
10
ISSN 1731-5301
Nr 3 (154)
Rok XX
III KWARTAŁ 2022
Kalibracja przemysłowych
EDGE COMPUTING •
przyrządów pomiarowych
i testowych
– 6 tematów dla inżynierów automatyków
STUCZNA INTELIGENCJA •
oraz specjalistów od pomiarów str. 26

NAPĘDY •
STEROWANIE •
 J ak pozyskać inżyniera? Analiza oczekiwań najbardziej pożądanych

specjalistów na rynku pracy str. 8
ROBOTYKA •
 Nowoczesne technologie produkcji addytywnej w przemyśle str. 25

 Roboty współpracujące – trzy fazy projektu wdrożenia
w zakładzie produkcyjnym str. 36
Sztuczna Inteligencja Rzeczy (AIoT):
AUTOMATYZACJA •
 Wykorzystywanie przetwarzania danych na krawędzi sieci

w przemysłowych aplikacjach AIoT str. 30
02 YS y:
E
W
n
jal
 Systemy SCADA mogą przyśpieszyć automatyzację w przemyśle

ŁO
20 PR pec
oraz wdrażanie technologii IIoT str. 40

-2 M
TY k s
22 ZE
3
BO ate
RO od
www.controlengineering.pl
D
Od wydawcy
Redakcja
Redaktor naczelny
Michael Majchrzak
michael.majchrzak@trademedia.pl
Redaktor internetowa
Michael Majchrzak,
Weronika Bazydło Control Engineering Polska
weronika.bazydlo@trademedia.pl
Zespół redakcyjny
Aleksandra Solarewicz, Tomasz Haber,
Maciej Babecki
Międzynarodowi redaktorzy naczelni:

Drodzy Czytelnicy
N
Mark T. Hoske, Control Engineering USA
MHoske@CFEMedia.com
Suzanne Gill, Control Engineering UK/Europe iezależnie od tego, czy wierzycie w ewolucję czy jesteście kreacjonistami, jednej rzeczy
suzanne.gill@imlgroup.co.uk
nie możecie zaprzeczyć: ewolucja Przemysłowego Internetu Rzeczy (IIoT). Rozpoczę-
Lukáš Smelík, Control Engineering Czech Republic
lukas.smelik@trademedia.cz ła się ona od prostych połączeń różnych komputerów przemysłowych za pomocą sieci
Aileen Jin, Control Engineering China ILAN (Industrial Local Area Networks), czyli lokalnych sieci przemysłowych. Obecnie
aileenjin@cechina.cn
zaś na halach fabrycznych istnieją złożone sieci połączonych ze sobą wzajemnie urzą-
dzeń zainstalowanych na maszynach, komputerach, serwerach i wykorzystujących technologię przetwa-
Reklama
Piotr Wojciechowski rzania danych na krawędzi sieci (Edge Computing). Fabryki są połączone z serwerami na całym świecie.
p.wojciechowski@trademedia.pl Jaki wobec tego jest następny etap ewolucji tego szybko zmieniającego się ekosystemu zakładu przemy-
Beata Kaczmarska słowego, zwiększającego jego wydajność produkcji? Zacznijmy od przyjrzenia się danym. Obecnie ilość
b.kaczmarska@trademedia.pl danych generowanych w zakładzie produkcyjnym jest olbrzymia. Wiele z nich jest nieistotnych dla za-
Prenumerata rządzania fabryką oraz zwiększania wydajności produkcji. Większość z tych danych jest generowana „na
pren@trademedia.pl krawędzi”, przetwarzana przez lokalne procesory i systemy sterowania SCADA oraz przesyłana przez sieć
www.controlengineering.pl/prenumerata IIoT. Wysyłanie tych wszystkich danych na serwery w celu przetworzenia nie jest zbyt łatwe, biorąc pod
uwagę duże obciążenie nimi sieci, tych komputerów oraz koszty zarządzania nimi. Rozwiązaniem jest
tu przeniesienie analityki danych na krawędź sieci oraz wykorzystanie technologii sztucznej inteligencji
(AI) do „przedzierania się” przez olbrzymie ilości danych. Stąd powstało nowe określenie – AIoT, czyli
Sztuczna Inteligencja Rzeczy (Artificial Intelligence of Things). W artykule zatytułowanym „Wykorzystywa-
nie przetwarzania danych na krawędzi sieci w przemysłowych aplikacjach AIoT”, opublikowanym na str.
30 tego wydania magazynu, dyskutujemy o aspektach łączenia technologii AI oraz Uczenia Maszynowego
(ML) z technologią IIoT oraz sposobach doboru najlepszego komputera dla AIoT. Ponadto dyskutujemy
o tym, jaki jest najlepszy sposób przeniesienia AI na krawędź sieci, jakie są wymagania dla komputerów
Wydawnictwo przetwarzających dane oraz o tym, jakie dzięki temu można uzyskać korzyści – operacyjne i w postaci
Trade Media International zmniejszenia kosztów w zakładzie.
ul. Stanisława Kostki Potockiego 2A/14
02-958 Warszawa W temacie z okładki tego wydania dyskutujemy, o czym zwykle nie mówi się zbyt wiele. Chodzi
tel. 501 092 102 o znaczenie kalibracji urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcyjnym, dzięki której operacje prze-
www.trademedia.pl
biegają bezproblemowo. Kalibracja tych urządzeń ma wpływ na konserwację zapobiegawczą, dokumenty,
naprawy, inspekcje oraz wiele innych funkcji operacyjnych. Artykuł pod tytułem “Kalibracja urządzeń
przemysłowych i testowych”, opublikowany na stronie 26, podaje sześć tematów dotyczących skutecznej
kalibracji, które powinni znać inżynierowie, aby ich fabryka funkcjonowała bezproblemowo.
To wydanie zawiera dwa coroczne suplementy: „Integratorzy automatyki” oraz „Roboty przemysło-
Wydawca
Michael J. Majchrzak we”. W tym drugim prezentujemy raport specjalny na temat rynku robotów współpracujących (cobotów)
michael.majchrzak@trademedia.pl w Polsce, obejmujący głównych graczy na tym rynku. W raporcie zawarte są wywiady z przedstawicielami
tych firm oraz analiza możliwości najnowszych cobotów, oferowanych obecnie na rynku.
Na koniec – nie przegapcie naszej konferencji “ENERGIATECH: Polska Energetyka dla Polskiego
Przemysłu – perspektywy i wyzwania”, którą przygotowujemy we współpracy z organizatorami Między-
narodowych Targów Innowacyjnych Rozwiązań Przemysłowych „Warsaw Industry Week”, które odbędą
się 8 listopada (więcej szczegółów na stronie 29).
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść Miłego czytania!

reklam i ogłoszeń oraz nie zwraca materiałów
niezamówionych. Redakcja zastrzega sobie prawo
do adiustacji i skracania tekstów oraz zmiany ich
formy graficznej i tytułów.
Czasopismo wydawane na licencji CFE Media

LLC, oparte na amerykańskim magazynie
Control Engineering. Wszystkie prawa zastrze-żo- Michael Majchrzak, wydawca
ne. Powielanie lub rozpowszechnianie zamiesz-
czonego materiału redakcyjnego w jakiejkolwiek michael.majchrzak@trademedia.pl
postaci, w jakimkolwiek języku, w całości lub
jego części, bez uprzedniej pisemnej zgody CFE
Media LLC jest zabronione. Control Engineering
jest zastrzeżonym znakiem towarowym CFE
Media LLC.
III kwartał 2022 1

Nr 3 (154)
Rok XX
III KWARTAŁ 2022
10 l
Rockwell Automation prezentuje Raport
o stanie Inteligentnej Produkcji
12 l
Jak w pełni wykorzystać potencjał
automatyki przemysłowej?
ROZWIĄZANIA
26 14 l
Siedem etapów wdrażania robotów
współpracujących w zakładzie przemysłowym
i testowych
AKTUALNOŚCI
4 Jakie konsekwencje dla produkcji
l
samochodów będzie miało wycofanie
samochodów z silnikami spalinowymi w Unii
Europejskiej?
25 l
Nowoczesne technologie produkcji
addytywnej w przemyśle
30 l W
ykorzystywanie przetwarzania danych na kra-
wędzi sieci w przemysłowych aplikacjach AIoT
36 l
Roboty współpracujące – trzy fazy projektu
wdrożenia w zakładzie produkcyjnym
5 l Firma Rockwell Automation została uznana

za wizjonera w branży
6 Wreszcie sztuczna inteligencja wkracza

l
również do hal produkcyjnych – rusza
nabór do drugiego etapu projektu PMSA
4FACTORY
7 Polski naukowiec zajął drugie miejsce

l
w międzynarodowym konkursie NASA
BADANIE
8 Jak pozyskać inżyniera? Analiza oczekiwań
l
najbardziej pożądanych specjalistów na
rynku pracy
2 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

38 l
Przyszłość przemysłu produkcyjnego 50 l
Pierwsza polska chmurowa kontrola dostępu
– odporność, cyfryzacja oraz impero 360 – nowość w ofercie UNICARD
cyberbezpieczeństwo
51 l
Kompaktowy, wszechstronny i bardzo
39 l
Palec robota wykorzystuje zmysł dotyku do ekonomiczny
wykrywania zakopanych obiektów
40 l
Systemy SCADA mogą przyśpieszyć
automatyzację w przemyśle oraz wdrażanie
technologii IIoT
43 l
Transformacja cyfrowa systemów sterowania
procesami przemysłowymi – DCS oraz
SCADA
52 l
Nowy skaner eviXscan 3D Quadro+ już na
46 l
Zmieniający się krajobraz zagrożeń
rynku
cyberbezpieczeństwa dla przemysłowych
systemów sterowania
48 l
RFID – jak inwestuje jedna z największych
polskich firm
TEMAT Z OKŁADKI
26 l
Kalibracja przemysłowych przyrządów
pomiarowych i testowych – 6 tematów dla
inżynierów automatyków oraz specjalistów
od pomiarów
SPIS MATERIAŁÓW REKLAMOWYCH

Aiut�� 33
Automation24�� 21-24
Control Engineering Polska prenumerata�� 47
Eldar �� 53
Energiatech�� 29
Endress+Hauser ��IV okładka
Integratorzy systemów automatyki�� 49
ITM ��III okładka
Multiprojekt�� 56
Robochallenge �� 19
Roboty Przemysłowe�� 17
SPS �� 5
PRODUKTY STOM �� 35
Targi Energetics�� 13
50 l
HANWHA Robotics za pośrednictwem Trademedia International �� 15
swojego polskiego dystrybutora CoRobotics Warsaw Industry Week ��II okładka
wprowadza na rynek nowy model Cobota – Wobit�� 54-55
HCR-14
CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl III kwartał 2022 3

Aktualności
NOWOŚCI
SURPLEX
Jakie konsekwencje dla produkcji samochodów

będzie miało wycofanie samochodów z silnikami
spalinowymi w Unii Europejskiej?
Decyzja została już praktycznie podjęta: od 2035 r. w Unii Europejskiej do ruchu drogowego nie będą dopuszczane
żadne pojazdy z silnikiem spalinowym. W konsekwencji branża motoryzacyjna stoi przed koniecznością przebudowy
swoich zakładów produkcyjnych na niespotykaną dotąd skalę. Wycofywane instalacje produkcyjne mogą przy tym
osiągnąć na rynku maszyn używanych wysokie ceny, co pozwoli po części sfinansować wymagane inwestycje.
Niemiecki cesarz Wilhelm II miał podobno lub ogniw paliwowych. Układ wydechowy i al-
powiedzieć „Automobil jest przejściowym zja- ternator odejdą do lamusa, a skrzynia biegów
wiskiem”. Przy czym z jednym miał rację: dni będzie musiała zostać odpowiednio zmodyfi-
samochodów z silnikiem spalinowym, takie jak kowana. Ponadto potrzebna będzie elektronika
znamy obecnie, są policzone. Od 2035 r. w Unii mocy, która do tej pory nie była montowana
Europejskiej do ruchu drogowego mają nie być w samochodach. Zmienią się nie tylko poszcze-
dopuszczane żadne pojazdy z konwencjonal- gólne układy, lecz również cała architektura po-
nym silnikiem. jazdu, ponieważ silniki elektryczne wymagają
mniej miejsca.
Ambitne cele klimatyczne
Unia Europejska odgrywa wiodącą rolę i do Wyzwania finansowe
2050 r. chce osiągnąć neutralność klimatyczną. Zakłócenia w łańcuchach dostawach i pande-
Aby produkować pojazdy neutralne
Jedna czwarta łącznych emisji CO2 w całej Eu- mia koronawirusa odcisnęły swoje piętno nie
dla klimatu, cyfryzacja musi trafić
ropie pochodzi z sektora transportu. W 2019 r. tylko na branży motoryzacyjnej. Planowana do wszystkich obszarów produkcji
transport drogowy w UE był odpowiedzialny zmiana napędu ze spalinowego na elektryczny samochodów. W tym celu potrzeba więcej
za emisję prawie 800 mln ton CO2. Największa będzie stanowić wyzwanie finansowe. Zgodnie techniki robotycznej.
część tych emisji (62%) pochodzi z samocho- z szacunkami VDA do 2030 r. trzeba będzie za- | © Zapp2Photo/Shutterstock.com
dów osobowych i motocykli. inwestować ponad 100 miliardów euro w prze-
W ramach Zielonego Ładu UE podjęła budowę branży produkcji samochodów. Tylko ne mogą zostać zakupione w krótkim terminie,
w czerwcu tego roku decyzję o wycofaniu pojaz- jak sfinansować to przedsięwzięcie? a także w atrakcyjnej cenie. Dla przedsiębiorstw,
dów z silnikami spalinowymi do 2035 r. Zgody które chcą pozbyć się swoich używanych ma-
udzieliły także ministerstwa środowiska UE. Maszyny używane sposobem na szyn, jest to więc obiecujący czas.
Teraz kraje UE i Parlament Europejski muszą przeprowadzenie zmian Niektórzy producenci i dostawcy z branży
wypracować kompromis. Furtką w tym rozwią- Jedną z możliwości dla przedsiębiorstw w bran- motoryzacyjnej już rozpoczęli restrukturyzację
zaniu mogłyby być tzw. e-fuels, czyli e-paliwa. ży samochodowej jest sprzedaż niepotrzebnych produkcji i dobrze oceniają swoje przygotowa-
Celem jest jednak pełna elektryfikacja pojazdów. elementów majątku na rynku maszyn używa- nie na wyzwania przyszłości. Międzynarodowy
nych. Obecnie rynek ten przeżywa swój rozkwit, internetowy dom aukcyjny maszyn używanych
Szeroko zakrojone konsekwencje co jest skutkiem napiętej sytuacji w branży bu- Surplex.com w ostatnich miesiącach zrealizował
dla produkcji dowy maszyn i instalacji dotkniętej również ak- wiele aukcji wyposażenia technicznego branży
Dla produkcji samochodów oznacza to, że tualnymi problemami z dostawami, rosnącymi motoryzacyjnej pochodzącego od znanych, eu-
niektóre komponenty pojazdów zostaną wy- kosztami i brakiem wykwalifikowanej kadry. Na ropejskich zakładów produkcyjnych. W szcze-
cofane lub zmienione, a niektóre pojawią się rynku maszyn używanych instalacje produkcyj- gólności właściciela zmieniły instalacje techniki
po raz pierwszy w ofercie dostawców. Zamiast robotycznej – takie jak cele spawalnicze, roboty
silnika spalinowego potrzebna będzie maszyna przemysłowe i instalacje kompaktowe – oraz
elektryczna. Zamiast układu zasilania paliwem obrabiarki CNC. Również kompleksowe za-
wbudowywane będą systemy akumulatorowe mknięcia zakładów produkcyjnych, jak w przy-
padku dostawcy Adient Automotive Romania,
Komponenty w samochodzie elektrycznym są realizowane przez jeden podmiot. Zakłady,
są inne niż w pojeździe spalinowym. które w świetle obecnych zmian chcą dostoso-
Branża motoryzacyjna i jej dostawcy muszą wać swoją produkcję, mogą liczyć w Surplex na
zrestrukturyzować swoją produkcję. pierwszorzędną obsługę.
| © Mark_KA/Shutterstock.com n

Aktualności
NOWOŚCI
ROCKWELL AUTOMATION
Firma Rockwell Automation została uznana

za wizjonera w branży
Rockwell Automation, największa na świecie firma specjalizująca się w automatyzacji przemysłu i transformacji
cyfrowej w badaniu Gartner Magic Quadrant dotyczącym systemów realizacji produkcji (MES) otrzymała tytuł
Wizjonera za system FactoryTalk® Production Centre, z kolei przejęta przez nią Plex Systems, tytuł Lidera za
platformę Smart Manufacturing Platform.
Wyróżnienie przez Gartner Magic Quadrant Manufacturing Platform zapewnia klientom.

2022 świadczy o szybko rosnącym zasięgu Naszym zdaniem docenienie kompleksowej
rynkowym i uznaniu branży dla całej oferty oferty firmy Rockwell przez Gartner jeszcze
systemów realizacji produkcji firmy. Klienci bardziej podkreśla synergię między tymi ofer-
firmy Rockwell mogą teraz korzystać z rozwi- tami.
jającej się perspektywy, obejmującej szeroki Pełna oferta firmy Rockwell w zakresie
Szeroka oferta firmy Rockwell
zakres branż. zarządzania działalnością operacyjną obej-
przyspiesza transformację systemów
– Cieszymy się z wyróżnienia naszej oferty muje rozwiązania Plex Systems i FactoryTalk
produkcyjnych u rosnącej liczby
systemów realizacji produkcji w Gartner Magic ProductionCentre z funkcjami takimi jak:
klientów na całym świecie.
Quadrant 2022 – powiedział Brian Shepherd, • systemy realizacji produkcji,
wiceprezes Rockwell Automation ds. opro- • QMS, rządzania działalnością operacyjną zapewnia
gramowania i sterowania, który zauważył, że • planowanie łańcucha dostaw, najlepsze rozwiązania dla najszerszego grona
interpretacja funkcjonalności tych systemów • monitorowanie produkcji oraz klientów, umożliwiając dokonanie cyfrowej
przez firmę Gartner wykracza poza tradycyj- • zarządzanie wydajnością aktywów. transformacji prowadzonej działalności ope-
ną definicję, obejmując wszystkie funkcje na FactoryTalk ProductionCentre oferuje racyjnej.
poziomie przedsiębiorstwa, związane z ope- szeroki zakres funkcji i możliwości wymaga- Dowiedz się więcej o pozycji firmy Rockwell jako
racjami biznesowymi, systemami inżynieryj- nych w branżach podlegających ścisłym regu- Wizjonera – www.rockwellautomation.com/
nymi i automatyzacją fabryki. lacjom prawnym. Firma Plex oferuje jedyną en-us/capabilities/mes/gartner-mes-magic-
– Jesteśmy dumni, że Rockwell FactoryTalk jednoinstancyjną platformę produkcyjną quadrant.html, i firmy Plex jako Lidera
otrzymało tytuł Wizjonera za przełomowe SaaS (oprogramowanie jako usługa) dla wielu – www.plex.com/resources/analyst-research/
rozwiązanie w zakresie orkiestracji funkcji sys- dzierżawców, która działa na dużą skalę, ob- gartner-mes-software-vendor-report?top-
temu realizacji produkcji – dodał Shepherd. sługuje ponad 700 klientów i zarządza ponad -slide=1, w badaniu Magic Quadrant 2022
– Uważamy, że uznanie firmy Plex za Lidera ośmioma miliardami transakcji dziennie. dotyczącym systemów realizacji produkcji.
pokazuje również wpływ i wartość, jaką Smart Łącznie oferta firmy Rockwell w zakresie za- n
8 – 10 NOV 2022
Hands-on. Visionary. Personal.
NUREMBERG, GERMANY
Bringing From start-ups to key players, full-range suppliers to specialists,
Automation
hidden champions to international tech giants, on-site in Nuremberg
and globally on the digital platform »SPS on air«: you will find
to Life
customized automation solutions for your specific areas of application.
Discover the innovations of tomorrow.
31st international exhibition Save 50% on all regular season tickets with the promotion code:
for industrial automation
SPS22NTA4
Register now: sps-exhibition.com/tickets
sps-exhibition.com
Aktualności
NOWOŚCI
DSR S.A.
Wreszcie sztuczna inteligencja wkracza również

do hal produkcyjnych – rusza nabór do drugiego
etapu projektu PMSA 4FACTORY
Mechanizmy działania Twittera i Netflixa – na hali produkcyjnej? Od dziś to możliwe dzięki innowacyjnemu narzędziu
PMSA 4FACTORY autorstwa firmy DSR S.A.
Rozpoczął się drugi etap projektu wdrażania tej podstawie przygotowuje pracownikom prowadzi do znacznego wzrostu efektywno-
narzędzi inteligentnej rekomendacji opty- fabryki rekomendacje działań, które powinny ści produkcji. Procesy produkcyjne objęte te-
malnych zmian w procesach produkcyjnych przynieść najwięcej korzyści, lub zminima- stami uzyskają wydajność o klasę wyższą niż
PRODUCTION MANAGEMENT SMART lizować ewentualne straty wynikające np. ze ich wydajność bazowa przed rozpoczęciem
ADVISOR - PMSA 4FACTORY. Zgłoszenia zbliżającej się awarii maszyny. Na przyrasta- testu. Zgodnie z Lean Management zakłada
do projektu przyjmowane są za pomocą stro- jących danych PMSA 4FACTORY poszukuje się, że procesy produkcyjne uzyskujące OEE
ny: https://pmsa.4factory.com/. Liczba miejsc nowych zależności pomiędzy zdarzeniami mniejsze niż 40% są w grupie słabej wydajno-
ograniczona. ści. Procesy produkcyjne uzyskujące OEE do
60% są w grupie typowej wydajności, a proce-
Technologie informacyjne ciągle uspraw- sy uzyskujące OEE na poziomie 80-85% są na
niają naszą komunikację, ale też nieustannie najwyższym na świecie poziomie wydajności
próbują ułatwić nasze życie. Jedne pozwa- produkcji.
lają łączyć się w grupy i ułatwiają wymianę
informacji wewnątrz nich, tak jak Facebook Nawet dwukrotny spadek awaryjności
i Twitter. Inne, tak jak algorytmy rekomen- maszyn
dacji Netflixa, analizują nasze zachowanie, a przyszłą efektywnością maszyn, linii pro- Zastosowanie autorskiej metody predykcji
żeby zasugerować coś co przyniesie nam ko- dukcyjnych i całych zakładów, ucząc się co- wystąpienia awarii, zużycia narzędzi oraz zu-
rzyści lub przyjemność. Podobne rozwiąza- raz lepiej „rozumieć” te dane i dobierając życia materiałów eksploatacyjnych, pozwoli
nia coraz śmielej pukają do fabryk, kładąc na coraz lepsze rekomendacje dla odpowiednich w znacznym stopniu wyeliminować sytuacje
naszych oczach fundamenty Przemysłu 5.0 pracowników fabryki przyszłości. Rozwią- prowadzące do nieplanowanego i bardzo
zaczynając oczywiście od przemysłu wyso- zanie zaproponowane przez DSR S.A. po- kosztownego zatrzymania procesu produk-
kotechnologicznego. Wrocławska firma DSR maga identyfikować działania najistotniejsze cyjnego. Metody analityczne wskazywać będą
S.A. opracowała system, który wprowadza z punktu widzenia efektywności procesu pro- przewidywany czas i prawdopodobieństwo
mechanizmy działania Twittera i Netflixa na dukcyjnego, ograniczając tym samym koszty takiego zdarzenia, co pozwoli na zaplano-
halę produkcyjną. Efektem realizacji pro- działań, które nie przynoszą większych efek- wanie odpowiednich działań prewencyjnych
jektu współfinansowanego z Funduszy Eu- tów. Nieustannie szuka korelacji między zda- Działu Utrzymania Ruchu.
ropejskich “Inteligentny Rozwój”: (PMSA) rzeniami, a następującymi po nich zmianami
PRODUCTION MANAGEMENT SMART wartości wskaźników efektywności produkcji Rozwiązania takie jak PMSA 4FACTORY
ADVISOR jest, innowacyjne w skali mię- takimi jak np. OEE. Co z kolei pozwala na zaproponowane przez firmę DSR ułatwiają
dzynarodowej, narzędzie inteligentnej reko- przewidzenie zbliżających się zdarzeń wpły- kontrolę nad procesem transformacji cyfro-
mendacji zmian w procesach produkcyjnych wających na proces produkcyjny, np. awarię wej w fabryce i dostosowują jego przebieg do
w celu ich optymalizacji, wykorzystujące maszyny w wyniku zwiększenia prędkości specyfiki danego przedsiębiorstwa produk-
techniki kognitywne. PMSA 4FACTORY to podawania materiału, czy też zmniejszenie cyjnego.
system informatyczny zintegrowany z licz- jakości wyrobów w wyniku zaangażowania
nymi sensorami i terminalami, które kolek- niedoświadczonego operatora do maszyny Zgłoś swoją firmę do udziału w projekcie
cjonują w czasie rzeczywistym informacje wykonującej kluczową dla jakości operację. PMSA 4FACTORY już dziś:
o stanie zleceń produkcyjnych oraz warun- https://pmsa.4factory.com/.
kach w jakich zlecenia są realizowane. System Główne korzyści z udziału Liczba miejsc ograniczona.
również ocenia każdą informację pochodzącą w projekcie PMSA 4FACTORY Źródło: https://www.dsr.com.pl/
z hali produkcyjnej pod kątem jej ewentual- Znaczny wzrost efektywności produkcji
nego wpływu na efektywność produkcji i na Zastosowanie nowatorskiego narzędzia do- n

Aktualności
NOWOŚCI
Polski naukowiec zajął drugie miejsce

w międzynarodowym konkursie NASA
Polak zdobywa drugie miejsce w konkursie NASA "Shock Propagation Prediction Challenge".
Polski analityk danych Alexander Poplavsky NASA może wdrożyć te rozwiązania, aby wspie-
z Krakowa, który zajął drugie miejsce w wyzwa- rać przyszłe loty kosmiczne”.
niu, a jego rozwiązanie zostało nagrodzone 15
000 USD przez NASA. Alexander jest szefem Wykorzystanie uczenia
polskiego oddziału międzynarodowej firmy in- maszynowego do rozwiązywania
formatycznej specjalizującej się w rozszerzonej złożonych problemów
rzeczywistości, posiada stopień doktora i opa- kosmicznych
tentowane wynalazki. Na podstawie informacji od Alexandra Popla-
vsky’ego, rozwiązanie, które zdobyło drugą na-
Międzynarodowe wyzwanie, prowadzone grodę w konkursie, opiera się na kilku algoryt-
w imieniu amerykańskiej agencji kosmicznej mach uczenia maszynowego.
NASA i we współpracy z rządową firmą kon-
sultingową LMI, miało na celu pozyskanie no- Algorytmy te są projektowane i konfiguro-
watorskich modeli przewidywania propagacji wane w celu przewidywania widma przyspie-
wstrząsów w celu poprawy zdolności NASA do szenia w różnych miejscach statku kosmicznego
przewidywania obciążeń wstrząsowych przez przy użyciu dostępnych danych z czujników,
statek kosmiczny. lokalizacji i właściwości czujnika, materiału sa-
telity kosmicznego i powiązanych danych.
Ponieważ inżynierowie z NASA wprowa-
dzają rewolucyjne ulepszenia w lotach kosmicz- „Wybrałem podstawowy algorytm – gra- Risky Space Business, innym wyzwaniu prowa-
nych, na różne komponenty statku kosmiczne- dient boosting – ponieważ wykazał najlepsze dzonym przez Freelancer.com.
go i jego ładunek wpływają różne częstotliwości wyniki przewidywania dla nielicznych zbiorów
spektrum wstrząsów podczas lotu. Na przykład, danych” – powiedział Alexander Poplavsky. Ale jego przygoda z eksploracją kosmosu
elektronika jest bardziej podatna na wysokie „Algorytm jest dość szybki do obliczenia, dzięki rozpoczęła się wiele lat wcześniej po wygraniu
częstotliwości, a elementy konstrukcyjne mogą czemu to rozwiązanie jest elastyczne i skalowal- krajowych olimpiad astronomicznych, kiedy
być bardziej podatne na niższe częstotliwości. ne pod kątem przewidywania wstrząsów i po- mieszkał na Białorusi. Tam też obronił doktorat
dobnych problemów”. z astrofizyki teoretycznej.
Zawodnicy z całego świata mieli cztery
miesiące na ukończenie rozwiązania, które „Uważam, że sztuczna inteligencja ma „Znaczna część mojej pracy doktorskiej
zapewnia nowy model propagacji wstrząsów. ogromny potencjał w rozwiązywaniu niepo- opierała się na symulacjach komputerowych
Uczestnicy pochodzili z różnych środowisk za- prawnie postawionych problemów, zwłaszcza i różnych metodach numerycznych. Po obro-
wodowych, w tym ekspertów w dziedzinie ucze- w przypadkach, gdy rozwiązania teoretyczne nie rozpocząłem prace badawczo-rozwojowe
nia maszynowego, inżynierii oprogramowania, i numeryczne są albo zbyt złożone, albo nie- w prywatnej firmie. Bardziej interesowały mnie
nauki o danych, badań naukowych i nie tylko. znane lub niewiarygodne. Te kwestie są kluczo- metody badawcze niż obiekty kosmiczne. Jed-
we dla NASA i lotów kosmicznych, więc mam nocześnie, aspekt inżynierski pracy był zawsze
„Jesteśmy dumni, że możemy nagrodzić szczerą nadzieję, że moje rozwiązanie pomoże na pierwszym miejscu”.
cztery wysokiej jakości, zmieniające grę zgło- ukształtować przyszłość lotów kosmicznych”.
szenia, które mogą pomóc NASA w przewi- Po wygranej Alexander planuje dalszy roz-
dywaniu propagacji wstrząsów” – powiedział Od krajowych olimpiad wój nowych algorytmów i technologii, jedną
Matt Barrie,dyrektor generalny Freelancer.com. astronomicznych do nagród z nich m.in. może być filtrowanie i ulepszanie
„Zwycięzcy tego konkursu są kolejnym przy- NASA obrazu za pomocą sztucznej inteligencji – tech-
kładem tego, jak nasze wyzwania przyciągają Przed zajęciem drugiego miejsca w tym kon- nologia, która mogłaby być wykorzystywana
światowej klasy ekspertów z różnych dziedzin kursie Alexander zdobył również nagrodę za zarówno w codziennych smartfonach, jak i sate-
i branż. Jesteśmy podekscytowani, widząc, jak najbardziej innowacyjne rozwiązanie w NASA litach kosmicznych. n

Badanie
REKRUTACJA INŻYNIERÓW
Bergman Engineering
Jak pozyskać inżyniera?

Analiza oczekiwań najbardziej pożądanych
specjalistów na rynku pracy
Dla blisko 60% inżynierów najważniejszym elementem procesu rekrutacyjnego jest spotkanie
z przyszłym szefem. Poza tym istotna jest jakość i czas trwania rozmowy z rekruterem. Wśród
czynników najbardziej motywujących do zmiany pracy, a nawet relokacji, jest z kolei wyższa pensja
- o minimum 15%. Tak wynika z badania „Proces rekrutacji z punktu widzenia inżynierów i ich
mobilność zawodowa”, przeprowadzonego przez Bergman Engineering w kwietniu i maju 2022 roku.
I
nżynierowie należą do jednej z najbardziej usatysfakcjono- Dlaczego inżynierowie szukają nowej
wanych grup zawodowych. Zadowolonych z zajmowanego pracy?
stanowiska jest ok. 75% specjalistów, wynika z obserwacji Z badania „Proces rekrutacji z punktu widzenia inżynierów
Bergman Engineering. Jednocześnie to osoby mocno nasta- i ich mobilność zawodowa”, przeprowadzonego przez Bergman
wione na rozwój kompetencyjny, otwarte na nowe miejsca Engineering w kwietniu i maju 2022 roku na grupie 769 pra-
pracy. Pracodawcy zrobią jednak wiele, aby zatrzymać dobre- cowników, wynika, że największym motywatorem do zmiany
go inżyniera. Już z „Badania motywacji inżynierów” (Bergman pracy jest chęć otrzymywania wyższego wynagrodzenia (62%
Engineering, marzec 2022) wynikało, że aż 80% specjalistów odpowiedzi). W dalszej kolejności specjaliści wskazywali na
od przemysłu, którzy chcieli zmienić miejsce zatrudnia, otrzy- możliwość rozwoju zawodowego (21%), korzystniejszą for-
mało od swojego pracodawcy kontrofertę. Zwykle były to pie- mę zatrudnienia u nowego pracodawcy (9%) oraz niezadowo-
niądze, na poziomie tego, co mieliby otrzymać od konkurencji, lenie z obecnego miejsca zatrudnienia, z innych powodów, niż
ewentualnie – zmiana warunków pracy w postaci dostępu do wymienione wyżej (8%).
lepszych narzędzi pracy, zdjęcia części obowiązków lub zatrud- Co ciekawe, inżynierowie to także grupa skłonna do reloka-
nienia asystenta. cji, niemniej dla 74% z nich motorem zmiany musi być wzrost
wynagrodzenia, przynajmniej o 15%
w stosunku do obecnych zarobków. Na
dalszym planie są inne motywatory, jak
możliwość zdobycia nowych kompe-
tencji (11%), atrakcyjna lokalizacja
(11%) oraz renoma nowej firmy (4%).
– Z naszych badań wynika, że eks-
perci i managerowie wyższego szczebla
nie oczekują aż tak dużego progresu
finansowego, niemniej zmiana pracy
zwykle wymaga od nich relokacji. Na
stanowiskach średniego szczebla, jak
również specjalistycznych, wakaty w uję-
ciu lokalnym czy regionu nie są już tak
ograniczone, dlatego to motywacja finan-
sowa jest motorem napędowym zmiany
miejsca zamieszkania. To także „must
have”, gdy mowa o inżynierach pracują-
cych na niższych szczeblach w organizacji

za trudne, szczególne ci, którzy muszą
znaleźć pracę i nie mają komfortu swo-
bodnego wyboru pracodawcy. Z podob-
nych powodów 19% inżynierów obawia
się także pytań o powód zmiany pracy.
Bardzo trudnym etapem procesu
kwalifikacyjnego jest rozmowa o wy-
nagrodzeniu oraz negocjacje poziomu
pensji. To najbardziej stresogenny mo-
ment rekrutacji dla aż 48% inżynierów.
Te wyniki to migające światło ostrze-
gawcze dla działów HR, które pokazu-
je, że przyjazna i bezpieczna atmosfera
podczas rozmowy z kandydatem ma
ogromne znaczenie.
Jak sprawdzić inżyniera

przed zatrudnieniem?
Inżynierowie to osoby pewne siebie
i swoich kompetencji. Nie bez powodu
czy zarabiających najmniej w ramach swojej grupy – tłumaczy zadania rekrutacyjne, sprawdzające wiedzę i umiejętności, stre-
Edyta Jurczak–Bednarska, senior technical recruiter z Bergman sują tylko 21% kandydatów.
Engineering. Kompetencje techniczne inżynierów najczęściej sprawdza
Powyższą sytuację można zobrazować prostym przykła- się poprzez case study (33% przypadków), omówienia rysun-
dem: – Przyjmijmy, że niezbędnym minimum opłacalności re- ków technicznych (33%), rzadziej przez bezpośrednią pracę
lokacji jest podwyżka rzędu 1000 złotych netto/miesięcznie. Dla z produktem (18%) oraz testy wiedzy (16%). Dzięki pierwszym
managera wyższego szczebla, który zarabia 20 000 zł miesięcznie, dwóm metodom rekruter może poznać umiejętności i wiedzę
to 5% ekstra dodatku do pensji. Gdy jednak spojrzymy na inży- merytoryczną kandydata, a także jego sposób rozumowania czy
nierów z niższych stanowisk, których wypłata wynosi ok. 5 000 prowadzenia analiz. Praca z produktem także pozwala na osią-
zł miesięcznie, to już 20% podwyżka – wylicza Edyta Jurczak– gnięcie rezultatów, jednak wymaga spotkania bezpośredniego –
Bednarska. tymczasem stacjonarny tryb rekrutacji obejmuje jedynie 12%
ogółu przypadków. Testy wiedzy cieszą się najmniejszą popu-
Jak jeszcze przekonać do siebie inżyniera? larnością, ponieważ dają zero-jedynkowe rezultaty i zawężają
Praca z organizacją, to praca z jej szefem. Dlatego dla aż 59% in- pole umożliwiające odkrycie potencjału w kandydacie.
żynierów najważniejszym elementem rozmowy kwalifikacyjnej – Pracodawcy mają świadomość, że jednym ze skuteczniej-
jest możliwość poznania właściciela czy osób zarządzających szych sposobów na walkę z problemem niedoboru umiejętności
firmą. Z badań wynika także, że inżynierowie zwracają uwagę jest nie tylko pozyskiwanie talentów z rynku, ale także szukanie
na jakość kontaktu z rekruterem (19%) i czas trwania rekru- ich pośród własnych pracowników. To szczególnie ważne w sek-
tacji (12%). Dla 10% ważne jest otrzymanie listu intencyjnego. torze technicznym, w którym możliwości przebranżowienia są
W przyciągnięciu inżyniera może także pomóc złagodzenie bardzo duże. Badania potwierdzają gotowość Polaków do zmiany
tych etapów rekrutacji, które są dla niego stresujące lub nieprzy- stanowiska pracy – już połowa pracowników wyraża chęć zdo-
jemne. Jednym z przykładów jest popularne pytanie „Gdzie wi- bywania nowych umiejętności, poprzez nowe zadania czy udział
dzisz się za 5 lat”. Aż 50% specjalistów uważa je za niewygod- w szkoleniach – podsumowuje Tomasz Szpikowski, prezes Berg-
ne. – Inżynierowie nie są pewni, czy mają odpowiadać według man Engineering.
istniejącego klucza, czy może to pytanie podchwytliwe, które ma
ujawnić, że specjalista ma niesprecyzowane plany na przyszłość Opracowanie: Bergman Engineering
lub ich nie ma – dodaje Edyta Jurczak–Bednarska. Link do pełnej wersji badania „Proces rekrutacji z punktu widze-
Kolejnymi stresującymi punktami są: rozmowa o słabych nia inżynierów i ich mobilność zawodowa”:
stronach (tak twierdzi 12% respondentów) oraz dotyczący po- https://bit.ly/proces-rekrutacji-punkt-widzenia-
wodów, dla których inżynier chce dołączyć do firmy. „Dlaczego inzynierow-RAPORT
chcesz u nas pracować?” – 17% specjalistów uważa to pytanie n

Badanie
INTELIGENTNA PRODUKCJA
Rockwell Automation
Rockwell Automation prezentuje
Raport o stanie
Inteligentnej Produkcji
Raport o Stanie Inteligentnej Produkcji z 2022 r.1 to najbardziej solidna edycja, jaka dotychczas
powstała. Badanie zostało przeprowadzone przez Plex Systems, spółkę firmy Rockwell Automation,
we współpracy z Hanover Research. Wśród uczestników i respondentów znalazły się firmy
produkcyjnej z całego świata, łącznie około 321 podmiotów. Wyniki badania ujawniają obecny
stan i kondycję inteligentnej produkcji (smart manufacturing), wyzwania przed którymi stoją
firmy produkcyjne, a także oczekiwania dotyczące przyszłości sektora produkcyjnego. Dzięki
odkryciom i zaleceniom zawartym w opracowanym raporcie, a także dołączonej liście kontrolnej
(strona 41 raportu) można samodzielnie opracować i stworzyć własny plan działania dotyczący
wdrażania technologii i wykorzystać przyszłość inteligentnej produkcji.
C
oroczny raport o stanie inteligentnej produkcji w fabrykach i w całym łańcuchu wartości. Zasoby i procesy
firmy Plex (spółka Rockwell Automation) wziął są zautomatyzowane, zintegrowane, monitorowane i stale
pod lupę najpilniejsze wyzwania branży pro- oceniane na podstawie wszystkich dostępnych informacji
dukcyjnej ostatniej dekady. Niedobór wykwa- możliwie najbliżej czasu rzeczywistego. Rockwell Automation
lifikowanych pracowników, zakłócenia w łań- wskazuje, że wdrożenie inteligentnej produkcji przyspieszyło
cuchu dostaw i ograniczanie ryzyka są co roku głównymi o 50% i w 2022 ten trend wzrostowy się utrzyma. Modulary-
przeszkodami w rozwoju branży, ale ich przyczyny stale się zacja oprogramowania, która pozwala na stopniowe przyjmo-
zmieniają. Kluczem do rozwiązania tych problemów i innych wanie technologii, zyskuje na popularności, ponieważ produ-
jeszcze nieznanych zjawisk jest technologia – w szczególności cenci chcą stać się bardziej zwinni w obliczu przeciwności.
inteligentna produkcja. Czynniki takie jak wzrost ilości da- • Wdrażanie inteligentnej produkcji wzrosło o 50% rok
nych na poziomie zakładu, większa łączność maszyn i ludzi, do roku
rozwój Przemysłowego Internetu Rzeczy oraz praktyczne wy- • Działania w zakresie ESG są traktowane bardziej prio-
korzystanie i przystępność cenowych technologii zmieniają rytetowo
produkcję i poszerzają ludzkie możliwości. • Bariery wejścia są niższe, co prowadzi do wyższego po-
ziomu adopcji i bardziej atrakcyjnego zwrotu z inwe-
1. SMART MANUFACTURING stycji.
Inteligentna instrumentacja i optymalizacja w czasie rze-
czywistym procesów biznesowych, fizycznych i cyfrowych 2. PANDEMIA ODKRYŁA 3 ROZWIJAJĄCE
SIĘ WYZWANIA BIZNESOWE
Rockwell Automation wskazuje, że raporty o stanie inteli-
gentnej produkcji z 2021 i 2022 r. wskazały, że pandemia CO-
Wskaźniki wdrożenia inteligentnej produkcji wzrosły VID-19 uwypukla problemy i wyzwania, z jakimi mierzy się
o 50% od 2021 do 2022 r., co oznacza, że 2 na branża:
3 producentów korzysta obecnie z jakiejś formy • Nowoczesne rozwiązania do zarządzania łańcuchem
inteligentnego komponentu produkcyjnego. dostaw muszą uwzględniać współczesną złożoność.
1
The 2022 State of Smart Manufacturing Report

Ponad 80% respondentów zarówno
w raporcie o stanie inteligentnej
produkcji z 2022 r., jak i w ankiecie
perspektywicznej NAM (National
Association of Manufacturers) podkreśla
znaczenie pozyskania i utrzymania
wysokiej jakości siły roboczej.
• Przy ponad 800 000 nieobsadzonych stanowiskach

produkcyjnych potrzebne jest nowe podejście do roz-
wiązania problemu niedoboru wykwalifikowanych
pracowników.
• Ograniczanie ryzyka wciąż ewoluuje i przy ciągłej po-
trzebie rozwoju.
3. NIEGDYŚ PRZEREKLAMOWANE
TECHNOLOGIE DZIŚ ROZWIĄZUJĄ
NASZE PROBLEMY ducentów korzysta obecnie z jakiejś formy inteligent-
Technologie, które kiedyś były postrzegane jako przere- nego komponentu produkcyjnego.
klamowane i mało prawdopodobne, aby wniosły znaczący • Niezdecydowanie spowodowane przeciążeniem opcji
wkład, są obecnie uważane za kluczowe dla sukcesu. Chmu- inwestycyjnych w technologię jest po raz pierwszy
ra, wzmocnione urządzenia przemysłowe i automatyzacja wiodącą przeszkodą w rozwoju – wybrało ją ponad
procesów pomagają firmom pokonywać wyzwania związane 20% respondentów.
z niedoborem wykwalifikowanych pracowników, zarządza- • Podczas gdy 78% producentów posiada rozwiązanie
niem łańcuchem dostaw i ograniczaniem ryzyka. Ponadto punktu planowania łańcucha dostaw, 38% respon-
rozszerzona rzeczywistość zyskują popularność, pomagając dentów stwierdziło, że planuje zainwestować w pla-
szybko wdrożyć nowych pracowników i przyciągnąć nowe nowanie łańcucha dostaw, wskazując, że ich obecne
talenty. rozwiązanie nie wystarczy.
• 49% respondentów — prawie 20% rok do roku — ko- • Ponad 80% respondentów zarówno w raporcie o sta-
rzysta z jakiejś formy inteligentnych urządzeń (AR, nie inteligentnej produkcji z 2022 r., jak i w ankiecie
rzeczywistość mieszana, urządzenia do noszenia). perspektywicznej NAM (National Association of
• 75% respondentów postrzega technologię jako klu- Manufacturers) podkreśla znaczenie przyciągania
czowe rozwiązanie problemów pracowników. i utrzymania wysokiej jakości siły roboczej.
• Przedsiębiorstwa produkcyjne, które prezentują się Coroczny raport o stanie inteligentnej produkcji firmy
jako zaawansowane technologicznie, są bardziej Plex wziął pod lupę najpilniejsze wyzwania ostatniej deka-
atrakcyjne dla potencjalnych pracowników. dy. Niedobór wykwalifikowanych pracowników, zakłócenia
w łańcuchu dostaw i ograniczanie ryzyka są co roku główny-
4. POZOSTAĆ KONKURENCYJNYM mi przeszkodami w rozwoju branży, ale ich przyczyny stale
W 2022 I PÓŹNIEJ się zmieniają. Kluczem do rozwiązania tych problemów i in-
Produkcja nigdy nie była tak kluczowa. Pandemia ujawniła nych jeszcze nieznanych zjawisk jest technologia – w szcze-
skalę wyzwań, przed którymi stoją producenci, w tym za- gólności inteligentna produkcja. Czynniki takie jak wzrost
kłócenia łańcucha dostaw, niedobór wykwalifikowanych ilości danych na poziomie zakładu, większa łączność ma-
pracowników i ograniczanie ryzyka. Zarządzanie środowi- szyn i ludzi, rozwój Przemysłowego Internetu Rzeczy oraz
skowe, społeczne i korporacyjne (ESG) również stało się praktyczne wykorzystanie i przystępność cenowych techno-
niezbędnym elementem działalności biznesowej. Jedno- logii zmieniają produkcję i poszerzają ludzkie możliwości.
cześnie połączenie analiz opartych na danych, szybkości
i automatyzacji nigdy nie było bardziej dostępne. Wszystko Raport wraz z infografiką dostępny jest tutaj.
to przyspiesza wdrażanie inteligentnej produkcji. Oto kilka Rockwell Automation
faktów z raportu, którym warto się przyjrzeć:
• Wskaźniki wdrożenia inteligentnej produkcji wzrosły
o 50% od 2021 do 2022 r., co oznacza, że 2 na 3 pro- n

Badanie
AUTOMATYKA PRZEMYSŁOWA
Schneider Electric
Jak w pełni wykorzystać potencjał
automatyki
przemysłowej?
Świat automatyki przemysłowej rządzi się swoimi prawami. Tu – inaczej niż w przypadku
komputerów osobistych (PC) – systemy operacyjne i aplikacje są ściśle związane
z oprogramowaniem narzędziowym konkretnego producenta. Na ogół, gdy użytkownicy
i projektanci wybierają producenta sprzętu, wybór ten automatycznie definiuje środowisko
programowania. Aplikacje opracowane dla jednej platformy zwykle nie działają więc na innej.
Oznacza to, że cały proces projektowania systemu sterowania jest ukierunkowany sprzętowo.
O
d czasu wprowadzenia na rynek pierwsze- Aby producenci mogli wkroczyć w nowy świat otwartych
go sterownika programowalnego Modicon systemów automatyki przemysłowej, zespoły inżynierskie
w 1968 roku nieustannie wprowadzane są muszą być świadome barier, takich jak architektura niecy-
innowacje, które zwiększają wydajność i efek- frowa oraz model biznesowy skoncentrowany na sprzęcie.
tywność przemysłu. Niestety, w ciągu ostatnich Większość współczesnych systemów automatyki opiera się
50 lat niewiele się zmieniło, jeśli chodzi o podstawy projekto- na zasadach opracowanych w latach 70. i 80. ubiegłego wieku.
wania, wdrażania i obsługi systemów automatyki przemysłowej. Architektura wysoce zoptymalizowana pod kątem sterowania
Doszliśmy do momentu, w którym potrzebne są innowacje w czasie rzeczywistym często nie korzysta z ostatnich prze-
cyfrowe oparte na otwartych systemach automatyki. Dzięki mian w technologii informatycznej. Z kolei bez przejścia do
otwartej, opartej na określonych standardach architekturze modelu biznesowego opartego na oprogramowaniu nie uda
i ekosystemowi aplikacji typu „plug and produce” już dziś mo- się wdrożyć przełomowych innowacji, pozwalających na osią-
żemy osiągać radykalną poprawę operacyjną. To zmiana, która gnięcie prawdziwych korzyści z transformacji cyfrowej.
powoduje, że automatyzacja staje się znacznie bardziej efektyw- – Technologiczną rewolucję w obszarze automatyki prze-
nym czynnikiem wspomagającym dążenie przemysłu do więk- mysłowej nazywamy Uniwersalną Automatyzacją (Universal
szej rentowności, ale też czyni go bardziej ekologicznym. Automation). Umożliwia ona funkcjonowanie aplikacji w ra-
mach różnych systemów. Uniwersalna Automatyzacja pozwala
Pewne rozwiązania w niepewnych czasach producentom OEM, integratorom i użytkownikom końcowym
– na tropie Uniwersalnej Automatyzacji na tworzenie rozwiązań poprzez łączenie najlepszych w swojej
Globalna niepewność gospodarcza i rynkowa zmusiła produ- klasie aplikacji za pomocą narzędzi graficznych. Osiągnięcie
centów do szybkiego dostosowania się do częstszych i szybszych sukcesu w nowych warunkach wymaga jednak współdziałania
zmian popytu oraz cen surowców i energii. Czynniki te skłania- rozbudowanego ekosystemu partnerów – wyjaśnia Krzysztof
ją producentów do ponownego przemyślenia sposobu działania Milewski, Industry Automation Offer Manager na klaster
systemów automatyki przemysłowej. Częścią tej ponownej oce- Europy Środkowo-Wschodniej w Schneider Electric.
ny jest również rosnąca potrzeba dostosowania się do większej Użytkownicy po usunięciu dawnych ograniczeń mogą
liczby wariantów produktów oraz krótszych cykli zaopatrzenia, w pełni wykorzystać potencjał Uniwersalnej Automatyzacji,
produkcji czy definiowanych na nowo łańcuchów dostaw. Fa- uzyskując korzyści takie jak:
bryki i ich interesariusze stoją też przed wyzwaniem dostoso- 1. Redukcja błędów, skrócenie czasu wprowadzenia pro-
wania się do częstych zmian kadrowych. W miarę odchodzenia duktu na rynek i wyeliminowanie zadań projektowych
na emeryturę pokolenia wyżu demograficznego zabierają ze o niskiej wartości dodanej. Dzięki temu inżynierowie
sobą cenną wiedzę. Nowa generacja pracowników, tzw. digital mogą poświęcić więcej czasu na prace nad innowacja-
natives, która wchodzi na rynek, oczekuje, że wiedza ta będzie mi. W Uniwersalnej Automatyzacji programowanie
wbudowana w systemy, z którymi będą musieli pracować. jest zastąpione konfiguracją, a systemy budowane są

metodą „przeciągnij i upuść” (ang. drag and drop) na Kluczem, który otwiera świat automatyki przemysłowej,
bazie sprawdzonych bibliotek obiektów skupionych na jest międzynarodowa norma IEC 61499. Definiuje
zasobach.
2. Wsparcie przedsiębiorstw przemysłowych w przygo-
ona język programowania wysokiego poziomu dla
towaniach do osiągnięcia stuprocentowej efektywności rozproszonych systemów informatycznych i sterujących.
operacyjnej. W świecie Uniwersalnej Automatyzacji Standard ten pozwala m.in. na projektowanie oparte
o wiele łatwiej jest szybko reagować i wprowadzać na komponentach graficznych, wykonywanie aplikacji
stopniowe usprawnienia podczas pracy urządzeń. w oparciu o zdarzenia oraz dystrybucję w szerokim
3. Pełna odporność na przyszłe wyzwania. To możliwe za zakresie urządzeń automatyki i sterowania, jak również
sprawą włączenia do systemu istniejących projektów
układów sterowania, stosując efektywne podejście po-
urządzeń brzegowych.
legające na „zawijaniu” i ponownym wykorzystywaniu
starszych obiektów automatyki (trochę jak uruchamia- sowe podejście do projektowania systemów automatyki, przyj-
nie ich w „trybie zgodności”). Można w pełni wyko- mując takie, które skoncentrowane jest na oprogramowaniu.
rzystać to, co już się ma, i łatwo aktualizować w miarę Dzięki temu zapewnia wymagany poziom sprawności w za-
upływu czasu. kresie projektowania i rekonfiguracji procesów, aby nadążyć
za szybko zmieniającymi się wymaganiami klientów i rynku.
Standard IEC 61499 uruchamia potencjał EcoStruxure Automation Expert niweluje różnice techniczne
Uniwersalnej Automatyzacji i kulturowe między IT a OT, umożliwiając dostęp do infor-
Kluczem, który otwiera świat automatyki przemysłowej, jest macji potrzebnych do osiągania nowych poziomów efektyw-
międzynarodowa norma IEC 61499. Definiuje ona język ności operacyjnej opartej na danych – przekonuje Krzysztof
programowania wysokiego poziomu dla rozproszonych sys- Milewski.
temów informatycznych i sterujących. Standard ten pozwala Szerokie przyjęcie Uniwersalnej Automatyzacji likwiduje
m.in. na projektowanie oparte na komponentach graficznych, ograniczenia i zapoczątkowuje nową erę, w której koszty i wy-
wykonywanie aplikacji w oparciu o zdarzenia oraz dystrybu- dajność optymalizuje się dzięki możliwości integracji najlep-
cję w szerokim zakresie urządzeń automatyki i sterowania, jak szych w swojej klasie komponentów, bez względu na dostawcę.
również urządzeń brzegowych. Wraz z pojawieniem się stan- Sprawia to, że przedsiębiorstwa przemysłowe mogą w otwarty
dardu IEC 61499 kluczowi dostawcy, tacy jak Schneider Elec- sposób korzystać ze stale rosnącego rynku aplikacji automaty-
tric, stworzyli otwarte platformy systemów automatyki, które ki w celu poprawy wydajności na skalę, o której jeszcze dekadę
umożliwiają translacje oraz interoperacyjność ich funkcjono- temu mogły jedynie marzyć.
wania w ramach urządzeń od różnych producentów. Schneider Electric
– Systemem stworzonym zgodnie z normą IEC 61449 jest
EcoStruxure Automation Expert, który przełamuje dotychcza- n
Rozwiązania
COBOTY
Joe Campbell, Universal Robots
Siedem etapów
wdrażania robotów współpracujących
w zakładzie przemysłowym
Artykuł opisuje etapy procesu wdrażania robotów współpracujących (cobotów) w zakładach
przemysłowych. Proces ten obejmuje między innymi wybór robota, analizę ryzyka oraz znalezienie
odpowiedzi na pytanie, czy potrzebny będzie integrator systemów.
P
ojawienie się robotów współpracujących stwo- dukcja i obróbka metali, oraz innych. Roboty współpracują-
rzyło nowe wzorce dla automatyki przemysłowej. ce, które są tańsze i łatwiejsze do wdrożenia w porównaniu
Wdrażanie robotów przemysłowych tradycyjnie z robotami tradycyjnymi (nawet w firmach nieposiadają-
wymagało od firm przemysłowych wielkich in- cych doświadczenia z robotami), rozszerzyły wykorzystanie
westycji kapitałowych, posiadania specjalistów automatyki na tysiące małych i średnich firm.
– inżynierów oraz programistów – a także wielu miesięcy
realizacji. W niektórych przypadkach wdrożenie robotów W odróżnieniu od robotów tradycyjnych coboty mogą
przemysłowych na dużą skalę może trwać latami i koszto- być wykorzystywane bezpiecznie w tej samej przestrzeni ro-
wać dziesiątki milionów euro. Kwoty boczej, w której pracują ludzie. Nie ma potrzeby stosowania
te nie uwzględniają kosztów ciągłej zabezpieczeń w postaci wygrodzeń i barier, wynikających
Więcej
INFORMACJI
konserwacji i programowania robotów z oceny ryzyka. W większości zakładów produkcyjnych
oraz wsparcia technicznego ze strony oraz innych branż przemysłowych przestrzeń jest na wagę
ekspertów. złota, dlatego też małe gabaryty, wbudowane funkcje bez-
SŁOWA KLUCZOWE:
roboty współpracujące, ocena
pieczeństwa oraz brak konieczności stosowania wygrodzeń
ryzyka, coboty Coraz większa liczba powodują, że szybko rozwijająca się technologia cobotów
robotów współpracujących, przemawia do firm przemysłowych na całym świecie. Cobo-
Roboty współpracujące (coboty) wykorzystywanych do ty są łatwe do zaprogramowania. Mogą one także stanowić
mogą pomóc firmom produkcyjnym wykonywania wielu różnych wielki krok na drodze to poprawy ergonomii dla pracow-
w zwiększeniu efektywności
i poprawie bezpieczeństwa.
zadań ników fabryk, ponieważ przejmują od ludzi wykonywanie
Roboty współpracujące, czyli coboty powtarzalnych zadań, związanych z podnoszeniem dużych
Firma zamierzająca zainwestować
w coboty musi na wczesnym etapie (ang. collaborative robots) zmieniły tę ciężarów, mogących prowadzić do nadwerężeń oraz zranie-
określić, czy powinna skorzystać z sytuację, dając firmom produkcyjnym nia ludzi. Dzięki cobotom ludzie mogą skupić się na wyko-
pomocy integratora systemów. opłacalną alternatywę dla tradycyjnego nywaniu poważniejszych prac o większej wartości. Ponadto
Przed zakupem należy prawidłowo – złożonego, kosztownego i czasochłon- coboty są dostępne przez 24 godziny na dobę i pracują cały
zbadać rynek cobotów i ich nego – podejścia typu „wszystko lub czas z tą samą wydajnością i precyzją, co prowadzi do po-
możliwości.
nic” do automatyzacji procesów realizo- prawy jakości wyrobów w porównaniu z zadaniami wyko-
MATERIAŁY ONLINE wanych w zakładach. Coboty stanowią nywanymi ręcznie.
Więcej porad i zdjęć znajduje się na formę zmodernizowanego i przyjazne-
stronie: https://controlengineering. go dla człowieka wzorca automatyki Brak dostępnej siły roboczej jest od dawna problemem
pl/category/robotyka/ przemysłowej. Mogą one być wykorzy- w przemyśle produkcyjnym w USA. Problem ten dodatkowo
stywane w wielu gałęziach przemysłu, został pogłębiony przez pandemię COVID-19. W ankiecie
DO ROZWAŻENIA
Czy Wasza konkurencja takich jak: produkcja elektroniki, pro- przeprowadzonej w grudniu 2020 roku przez amerykańskie
przyśpiesza wdrożenia robotów
współpracujących? 1
National Association of Manufacturers, NAM.

Świat technologii
w zasięgu ręki
Jesteśmy Wydawnictwem
specjalizującym się w publikowaniu treści
kierowanych do inżynierów związanych
z branżą produkcyjną. Za pośrednictwem
naszych magazynów zawsze będą
Państwo na bieżąco z praktycznymi
oraz najnowszymi trendami,
które kształtują światowy przemysł.
www.trademedia.pl
designed by Eightonesix - Freepik.com

Rozwiązania
COBOTY
Fot. 1. Coboty dały nam okazję do rozrostu i ekspansji firmy, stworzenia większej liczby miejsc pracy oraz
przesunięcia naszych najbardziej wartościowych zasobów, czyli ludzi, do nowych zadań, do których wykonywania
najbardziej potrzebna jest ich wiedza fachowa. Gdybyśmy tylko zatrudniali nowych pracowników, to nigdy nie
bylibyśmy w stanie trzykrotnie zwiększyć produkcji, mówi Aldo Albieri, dyrektor operacyjny w zlokalizowanej
w Hamilton (stan Ohio, USA) fabryce firmy Bildstein, należącej do koncernu Thyssenkrup. W zakładzie tym pracują
roboty UR10 firmy Universal Robots, które wykonują takie zadania jak obsługa maszyn, montaż oraz kontrola jakości
produktów. Zdjęcia w artykule: Universal Robots
Krajowe Stowarzyszenie Producentów1 62,4% producentów w taki sposób, aby nie wymagało to wprowadzania zmian
określiło przyciąganie i zatrzymywanie wykwalifikowanych na dużą skalę w układzie hal fabrycznych, co jest szczególnie
pracowników jako główne wyzwanie dla swoich firm. W tej cenne dla małych firm.
sytuacji wdrażanie cobotów jest skuteczną metodą rozwią-
zania tego problemu przez firmy produkcyjne. Uzyskają one Skuteczne wykorzystywanie robotów
korzyści w postaci zwiększenia produkcji i przepustowości współpracujących
oraz poprawy jakości wyrobów nawet przy niedoborach na Jak na razie okazuje się, że firmy, które wcześnie zdecydo-
rynku pracy. Ponieważ coraz trudniejsze jest znalezienie wały się na zaadoptowanie cobotów, miały rację. Coboty
pracowników do obsługi obrabiarek oraz spawarek CNC,
coboty przejęły tu pałeczkę.

Międzynarodowa Federacja Robotyki2 ujawniła, że co-
boty są najszybciej rozrastającym się segmentem rynku ro-
W odróżnieniu od robotów tradycyjnych
botyki. Firmy, które jako pierwsze wprowadziły roboty pod coboty mogą być wykorzystywane
koniec pierwszej dekady XXI wieku, adoptowały nowe idee: bezpiecznie w tej samej przestrzeni
urządzenia automatyki mogły być bezpiecznie wdrażane na roboczej, w której pracują ludzie. Nie
stanowiskach pracy obok ludzi; urządzenia automatyki mo- ma potrzeby stosowania zabezpieczeń
gły być programowane i obsługiwane przez personel pro-
w postaci wygrodzeń i barier,
dukcyjny zamiast specjalistów od robotów przemysłowych,
a ponadto urządzenia automatyki mogą być wprowadzane
wynikających z oceny ryzyka.
2
International Federation of Robotics, IFR.

ROBOTY
przemysłowe
Dodatek do:
2022-2023
Trendy robotyczne w przemyśle

produkcyjnym
Raport:
Rynek cobotów w Polsce
Rynek cobotów zanotował

40% wzrost
Siedem tajemnic udanego

wdrożenia cobota w zakładzie
przemysłowym
Czytaj online:
www.controlengineering.pl/dodatek-roboty-przemyslowe-2022-23/
Rozwiązania
COBOTY
Fot. 2. Aby dowiedzieć się więcej na temat konfigurowania oraz programowania robotów produkcji
Universal Robots, dział inżynierski firmy DCL Logistics z Fremont (stan Kalifornia) wykonał darmowe
moduły szkoleniowe online na Akademii Universal Robots oraz darmowy symulator zastosowania
cobotów, umieszczony na stronie internetowej UR. Jak mówi Walter Perchinumio, starszy inżynier
oprogramowania w DCL Logistics, W symulatorze zobaczyliśmy rzeczywisty interfejs... Pierwszy
miesiąc naszej pracy z robotem to była wyłącznie praca z symulacją... Skończyło się to tak, że
symulator stał się dla mnie decydującym czynnikiem.
zademonstrowały swoją przydatność w dziesiątkach tysię- W przypadku bardziej złożonych aplikacji cobotów lub
cy skutecznych wdrożeń w takich sektorach przemysłu jak: istnienia jakichś innych przyczyn możliwości samodziel-
motoryzacyjny, produkcyjny, farmaceutyczny i elektronicz- nego zainstalowania nie rozciągają się na pełne wdrożenie.
ny oraz w takich różnorodnych aplikacjach jak: obsługa ma- Zakłady przemysłowe muszą tu dokonać wyboru pomiędzy
szyn, montaż, obróbka powierzchniowa, kontrola jakości, trzema typami integratorów:
pakowanie i paletyzowanie. Coboty stanowią obecnie 5%
światowego rynku robotów przemysłowych. Firma Interact A. Dystrybutor z wartością dodaną (value-added
Analysis prognozuje, że udział ten wzrośnie do około 30% distributor, VAD). Jest on najtańszy i dostarcza pomoc
w 2027 roku. Aby skutecznie wdrażać coboty, należy prze- techniczną. Ułatwia wybór sprzętu oraz zaleca jego
analizować je w procesie obejmującym siedem obszarów konfigurację i urządzenia peryferyjne.
(etapów), co opisano poniżej.
B. Integrator typu Lean (Lean integrator). Często
1. Podjęcie decyzji o samodzielnym koncentruje na konkretnej aplikacji cobota (np.
wdrożeniu cobota lub wynajęciu do spawanie czy obróbka powierzchniowa) i podaje czas
tego celu integratora systemów integracji w tygodniach.
Z powodu łatwości obsługi i małych gabarytów coboty są
idealnie dopasowane do samodzielnych wdrożeń. Jeśli C. Tradycyjny integrator systemów. Buduje on gniazdo
zastosowanie robota jest proste – ma wykonywać opera- robota od postaw, integrując wszystkie wymagane
cje typu pick-and-place (podnieś i umieść na właściwym peryferia i sprzęt, tworząc gotowe stanowisko
miejscu) – to firma przemysłowa powinna mieć pewność, pracy. Tradycyjni integratorzy podają czas realizacji
że potrafi samodzielnie wdrożyć tę maszynę. Samodzielne w miesiącach, sprawiając, że proces integracji jest
wdrożenia są znacznie tańsze niż te, które wymagają sko- droższy, ale kompletny.
rzystania z usług specjalisty od integracji systemów. Dlatego
jest to bardzo atrakcyjna cecha cobotów dla małych firm, 2. Identyfikacja czynników ryzyka
które posiadają ograniczone budżety na automatykę. Każde zastosowanie cobota jest inne i stwarza swoje własne
problemy. Niektóre ryzyka są nierozerwalnie związane z re-
Ilość i jakość zasobów edukacyjnych, dostarczanych alizowanym procesem, np. ze spawaniem łukowym. Inne
przez różnych producentów robotów, jest także różna. ryzyka wynikają z dodatkowej złożoności, np. do gniazda ro-
Szczególnie w przypadku tych firm, które mają bardzo małe bota dodaje się system wizyjny. Takie środowisko także może
doświadczenie (albo żadnego) z poprzednio wdrożonymi stwarzać ryzyko, szczególnie w odniesieniu do poziomów
robotami, niezbędne jest znalezienie cobotów firm oferują- wilgotności i temperatury. Takie czynniki jak ciągłe obcią-
cych szkolenia, naukę oraz wsparcie online, co jest wymaga- żenie cobota bliskie maksymalnemu mogą wpłynąć na czas
ne do samodzielnego wdrożenia cobota w zakładzie. eksploatacji tego urządzenia. Należy więc poprosić producen-
ta robota o kartę wyników dla ryzyka aplikacji, która może
pomóc w dokonaniu przemyślanej oceny tych czynników.

Coboty są łatwe do zaprogramowania. Mogą one także 3. Ocena ryzyka dla wdrożenia cobota
stanowić wielki krok na drodze to poprawy ergonomii Ocena ryzyka jest obligatoryjną częścią procesu wdrożenia
dla pracowników fabryk, ponieważ przejmują od cobota. W celu uzyskania wytycznych na temat kompletnej
oceny ryzyka należy wejść na stronę internetową organizacji
ludzi wykonywanie powtarzalnych zadań, związanych
A3 Robotics3. Na stronie tej znajdują się doskonałe zaso-
z podnoszeniem dużych ciężarów, mogących prowadzić by i materiały szkoleniowe dotyczące bezpieczeństwa pracy
do nadwerężeń oraz zranienia ludzi. z robotami. Natomiast Unia Europejska finansuje projekt

S AV E T H E D AT E : 2 1 - 2 2 W R Z E Ś N I A 2 0 2 2
W W W. R O B O C H A L L E N G E . P L
Partner Partnerzy Partnerzy

strategiczny EUDQĢRZL ZVSLHUDMÇF\
Rozwiązania
TECHNOLOGIA WIRTUALNA

Firmy, które jako pierwsze wprowadziły roboty pod Należy poszukać takich producentów cobotów, którzy
koniec pierwszej dekady XXI wieku, adoptowały nowe zapewniają edukację i szkolenia. To pomoże usprawnić
idee: urządzenia automatyki mogły być bezpiecznie proces szkolenia pracowników mających obsługiwać co-
boty oraz skrócić czas wdrożenia tych maszyn. Jakość ma
wdrażane na stanowiskach pracy obok ludzi;
tu znaczenie, dlatego należy poszukać firm robotycznych,
które mają już udokumentowane doświadczenie w szkole-
COVR4. Niedawno w ramach tego projektu udostępniono niach, a najlepiej takich, które mogą pochwalić się uznany-
darmowy zestaw narzędzi cyfrowych, który stanowi central- mi w przemyśle certyfikatami.
ne repozytorium informacji oraz wytycznych dotyczących
ocen ryzyka, przypadków praktycznych (case study), dyrek- 6. Dobór akcesoriów do cobotów
tyw bezpieczeństwa, międzynarodowych standardów oraz według konkretnej aplikacji
najlepszej praktyki w bezpieczeństwie pracy z cobotami. Roboty współpracujące mogą być wykorzystane do realiza-
cji niewiarygodnie rozległego zakresu zadań – od precyzyj-
4. Obliczenie wskaźnika zwrotu nej kontroli jakości do paletyzowania ciężkich towarów. Jed-
z inwestycji nak, aby skompletować system, należy dobrać też elementy
Przypadek biznesowy dla cobotów jest przekonujący, jednak oprzyrządowania końcowego dla cobota. Nie wszystkie bo-
wielu dyrektorów firm przy podejmowaniu decyzji o inwe- wiem produkowane coboty są takie same. Firma przemysło-
stowaniu w automatykę wymaga szczegółowych informacji wa powinna wykonać kompleksowe badanie oferty cobotów
na temat zwrotu z inwestycji (ROI). Dlatego należy popro- i upewnić się, że inwestuje w te maszyny, które mają cer-
sić producenta/dostawcę interesującego nas cobota o arkusz tyfikat na technologię plug-and-play oraz są kompatybil-
kalkulacyjny do obliczania ROI oraz instrukcje na temat ne z najszerszym zakresem oprzyrządowania końcowego,
obliczania zysku całkowitego z zainstalowania tej maszyny. sprzętu i oprogramowania peryferyjnego. Należy poszukać
cobotów tych producentów, którzy rozumieją, w jaki sposób
Wskaźniki ROI zawierają także wskaźniki: całkowitej ich produkty są wykorzystywane w różnych aplikacjach oraz
efektywności wyposażenia (OEE; overall equipment effec- konkretnych sytuacjach i dlatego oferują kompletne zestawy
tiveness), które są procentową miarą stopnia wykorzystania aplikacyjne zawierające cały sprzęt i oprogramowanie nie-
maszyn w firmie przemysłowej, odniesioną do maksymal- zbędne do przygotowania się do wykonania jakiegoś kon-
nego potencjału tych maszyn podczas ich pracy, oraz całko- kretnego zadania.
witej efektywności pracy (OLE; overall labor effectiveness),
które są procentową miarą efektywności wykorzystywa- 7. Wykonanie badań rynku cobotów
nia przez firmę swojego najbardziej wydajnego persone- Wyszukiwanie potrzebnych informacji na temat robotów
lu. Wskaźniki te są obliczane przy uwzględnieniu takich współpracujących spośród całego bogactwa dostępnego
zmiennych jak: dyspozycyjność, przepustowość/wydajność w Internecie jest największym wyzwaniem. Dobrym sposo-
oraz jakość. bem na znalezienie praktycznych informacji na temat wdra-
żania cobotów oraz uzyskiwania z nich korzyści są przy-
5. Podnoszenie kwalifikacji operatorów padki praktyczne (case stories). Dokumenty informacyjne
cobotów wydawane przez producentów (ang. white papers) pokry-
Pierwszym krokiem na drodze do bezproblemowego pod- wają jakąś konkretną aplikację, temat czy gałąź przemysłu.
noszenia kwalifikacji pracowników zakładu przemysłowego, Ze względu na to, że w ostatnich latach na rynku produkcji
którzy mają zostać operatorami cobotów, jest wybór cobota cobotów pojawiło się wiele nowych firm, należy w poszuki-
łatwego w obsłudze. Jeśli robot ten jest łatwy do zaprogra- waniach skoncentrować się na informacjach od tych firm,
mowania za pomocą ręcznego programatora (ang. teach które mają udokumentowaną historię skutecznych wdro-
pendant), smartfona lub tabletu, to jedna z głównych prze- żeń. Ponadto warto też wykorzystać informacje na temat
szkód na drodze do skutecznego podnoszenia kwalifikacji cobotów, podawane przez niezależne źródła, takie jak TÜV
operatorów została usunięta już na samym początku. Rheinland, A3 oraz projekt COVR, finansowany przez Unię
Europejską.
Następnie należy wybrać ambasadora cobota, który zo-
stanie mistrzem (ang. champion) tej technologii. Z powodu Joe Campbell, starszy menedżer ds. rozwijania aplikacji
tzw. efektu wow (ang. wow factor; pozytywna reakcja lu- w firmie Universal Robots.
dzi na ich działanie) kojarzonego z cobotami wyzwaniem
w tym punkcie nie będzie znalezienie mistrza cobota, tylko
dokonanie wyboru spośród kilku kandydatów entuzjastycz-
nie nastawionych do tej roli. n

KONFIGURATOR
NEU NEU
Teraz z jednego źródła:
Produkty magazynowane i z konfiguratora
NOWOŚĆ
Przetestuj teraz:
Skonfiguruj produkty z oferty Endress+Hauser.
automation24.pl/konfigurator-endress-hauser
automation24.pl – Twój partner w automatyce

WIDUALN OWAONWEA WEAMNOEWMANE MOWANE M
OMN ZAWZSAZW SZWESZZAEWSZE ZAWSZE
EZA MOMCNOMCNOCNMOCN MOCNA
DY OM OM OM OM OM PO PO POA PAO A PAO PETPEN
ETTPEENTTENPTETENT PETENTN
OM OM OM N OMN N OMN
AR
AR
AR I
AR
AR
IN
REN
REN
REN
REN
REN
E
ŚREDNIO
ŚREDNIO
ŚREDNIO ŚREDNIOŚREDNIO
KI
K
KI
KI
KI
K
K
K
K
K
E
E
E
E
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE W MAGAZYNIE o o o% % 24242424 24
o% % o %
CZ E
CZ E
NE
NE
NE
W SP
W SP
W S PA
W SP
W SP
NIŻSZENIŻSZENIŻSZE NIŻSZE NIŻSZE

N
N
ł
ł
ł
ł
ł
Da
Da
Da
Da
Da
R C R C R C NRI C N I N I R C N I I
CZ
CZ
CZ
0z
0z
0z
0z
0z
OR OR OR OR OR
ON E R E R E R ERR R R E R R BS BS BS BS B
N N SŁ N I E CTHEICEHT E C HI E T E C H N m o m om o m
I E TI ECTH 5 2 5 2m5 o 2 5 5
TA
TA
TA
TA
TA
A
A
A
A
NY
NY
NY
NY
NY
O
O
O
O
O
K
K
K
K
FIG U R A C Ł U GŁ U GŁLUI EGNLŁIU N

w awoadwo2adoowda o d w a o d 2
TA
TA
TA
TA
TA
CSETZNCYES TC N E ZCY S T N E C E
E E E E
SZ
SZ
SZ
SZ
SZ
R
JE
Z Y SZTYNSZETYN A K A KA EKGL IAE K L IUE G A K L I E

r
r
r
r
O K AO KOAOF EKOAF O
EOKFAE O FO
E K A OFE
K
FIG U R A C Z Y SZTYNSEZTYN
O K AO KOAFOEKOAF EOOKFAE O FO CSEETZN
E K A OFER CYEES TC EN RE ZCYES T N E C E A K A KA K A K AK
Ł U GŁ U GŁLUI EGNLŁI EUNGL I E N SLŁIUE NG L I E N w awoadwoad owda o do w a od 2
ON E R E R E R RE R R R E R R
OR OR OR OR O BS BS BS BS B I E TIEECTHIE CTHEICEHT E C HI E T E C H N m o m o m o 2m5o 2 5 2m
R C R C R C NRI C N I N I R C N I 5 25 5
I
EJ
K
YN
YN
YN
YN
YN
AT
AT
AT
AT
AT
ZS
ZS
ZS
ZS
ZS
AT
AT
AT
AT
AT
24242424 24
ra
ra
ra
r
ra
NIŻSZENIŻSZENIŻSZE NIŻSZE NIŻSZE

łz 0
łz 0
łz 0
łz 0
łz 0
O
O
O
O
O
K
K
K
K
AP W
AP W
AP
A
a
C
C
C
C
W MAGAZYNIE o o % o % o% % %
P
PS
D
D
D
D
D
ENZ
ENZ
ENZ
ENZ
ENZ
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE
W MAGAZYNIE o
SW
S
S
SW
ŚREDNIO
ŚREDNIO
ŚREDNIO ŚREDNIOŚREDNIO
OM OM OMN OM O
ETTENNPTENTENTMNPETENTN
R
R
R
R
R
IKR
IKR
IKR
IKR
IKR
PETEPNETTPEN
K
K
K
K
K
E
E
E
E
DY OM OM OM OM O PO PO POA PAO A PAO

WIDUALN
NE
NE
NE
NE
NE
NI
O O EOM E MOE M EMMO EM ZAWZAZW EZAZW E ZZAEW ZE ZAW ZE MOCMNOMCNOCNMOCN MOCNA

A
A
A
A
A
Nowy konfigurator Automation24
Gdy szukasz czegoś więcej niż standardowe rozwiązanie
Jakiego produktu szukasz? Przykład:

Potrzebujesz czujników do zbiornika na ciecze przewodzące, które
monitorują poziom napełnienia, poziom graniczny i temperaturę.
Standardowe produkty nie nadają się do tego zastosowania,
ponieważ zbiornik jest szczególnie duży.
? Przykładowe artykuły do tego zastosowania:
Skorzystaj z przejrzystego przeglądu kategorii, aby znaleźć

produkty do pomiaru poziomu w kategorii Aparatura
procesowa.
Seria produktów FMI21 firmy Endress + Hauser

zasadniczo spełnia Twoje wymagania, ale potrzebujesz
niestandardowej konfiguracji.
Użyj nowego konfiguratora Automation24, aby szybko
i łatwo wybrać indywidualnie długość sondy i materiał.
Wybierz wszystkie opcje spełniające wymagania Twojej

aplikacji w konfiguratorze Automation24.
Cena i czas dostawy pojawią się natychmiast po wybraniu
opcji. Produkt można od razu dodać do koszyka.
Wybrana konfiguracja zostanie przekazana do produkcji
u producenta już po złożeniu zamówienia.
» Masz pytania techniczne lub dotyczące korzystania z konfiguratora Automation24?

Chętnie pomożemy Ci osobiście! «
Artur Tkacz, jeden z naszych inżynierów wsparcia +48 (22) 430 96 96
technicznego jest do Twojej dyspozycji!
info@automation24.pl
00800 24 2011 24 (bezpłatny)
automation24.pl – Twój partner w automatyce
W przypadku, gdy wiesz jakiego produktu poszukujesz,

znajdziesz go szybko dzięki wyszukiwarce w naszym
sklepie internetowym. Do pomiaru poziomu
granicznego doskonale nada się wibracyjny
sygnalizator poziomu Vibronik FTL31, który jest
dostępny w ofercie Automation24.
Cały numer referencyjny producenta łatwo wprowadzisz

bezpośrednio w konfiguratorze Automation24.
Przykładowa konfiguracja jest dostępna w magazynie
i gotowa do natychmiastowej wysyłki.
Do monitorowania temperatury możesz wykorzystać

standardowy produkt. Na przykład przetwornik
temperatury TA2415 firmy ifm. Znajdziesz go równie
szybko, a ponadto łatwo dobierzesz pasujący przewód.
Produkt wraz z akcesoriami jest dostępny i gotowy do
natychmiastowej wysyłki.
Gotowe!
Jak widzisz, w Automation24 zamówisz w łatwy sposób

produkty dostępne z magazynu i z konfiguratora wraz z
pasującymi akcesoriami.
Konfigurator Automation24 – Korzyści dla Ciebie:

 Dostosuj produkty do swoich zastosowań (np. zakres pomiarowy, przyłącze, materiał, konstrukcja itp.)
 Łącz produkty z konfiguratora z dostępnymi od razu z magazynu w jednym zamówieniu
 Wykorzystaj konfigurator ze sprawdzonymi funkcjami sklepu internetowego Automation24,
takimi jak tworzenie ofert i list materiałów
 Udostępnij link do skonfigurowanego artykułu
Więcej na stronie automation24.pl/konfigurator

One stop. Smart shop.
Wszystko w jednym miejscu na automation24.pl
 Ponad 6 500 różnych artykułów najlepszych marek
 Dziesiątki tysięcy możliwych konfiguracji produktów

dzięki konfiguratorowi Automation24
 300 000 produktów w magazynie
 Atrakcyjne ceny – średnio 24 % poniżej cen katalogowych
 Najlepsze wsparcie techniczne i obsługa klienta
 Dostawa w ciągu 24/48 godzin i bezpłatna dostawa od 250 zł netto
Automatyzacja produkcji Automatyka procesowa Technika bezpieczeństwa

 W magazynie  W magazynie  W magazynie
Czujniki | Aparatura procesowa | Systemy sterowania | Technika bezpieczeństwa | Sieci przemysłowe i komunikacja | Technika regulacyjna i pomiarowa
Urządzenia sterujące i sygnalizacyjne | Aparatura łączeniowa | Zabezpieczenia instalacyjne | Technika napędowa | Obudowy / Szafy sterownicze
Oświetlenie przemysłowe | Technika łączeniowa | Zasilanie | Narzędzia
Automation24 – Twój sklep internetowy z niezawodnymi markami z zakresu automatyki, takimi jak:
+48 (22) 430 96 96 od 00800 24 2011 24 (bezpłatny) info@automation24.pl automation24.pl

Rozwiązania
PRODUKCJA ADDYTYWNA
Mark T. Hoske
Nowoczesne technologie produkcji

addytywnej w przemyśle
Zaawansowane układy sterowania ruchem przenoszą technologię druku 3D od etapu
projektowania do procesów produkcji, w tym także elementów metalowych.
P
rodukcja addytywna (przyrostowa) nadal dokonuje postępów jakich potrzebujemy, wykorzystując właściwą technologię oraz po niższych
technologicznych w dziedzinach druku 3D elementów meta- kosztach i szybciej.
lowych przy wykorzystaniu czujników, zaawansowanych ukła- Firmy Cummins oraz GE Additive pracują obecnie nad trzecią gene-
dów sterowania ruchem oraz logicznych. Dzięki temu druk 3D racją technologii Binder Jet. Ma ona przynieść korzyści w postaci więk-
przechodzi od etapów projektowania do procesów produkcji szych mocy produkcyjnych, lepszej jakości wyrobów oraz niższych kosz-
części. W artykule opisano w skrócie, jak produkcja addytywna może tów produkcji.
ulepszyć procesy produkcji.
Firmy produkujące metodą 3D elementy
Szybkie projektowanie i produkcja części metalowe na zamówienie klienta
samochodowych w zakładzie firmy Nissan Producenci kontraktowi Addman Engineering i Wagner Machine Co.
Producent samochodów Nissan zintegrował druk 3D ze swoim procesem oferują obecnie usługi produkcji metodą druku 3D części metalowych
produkcyjnym w fabryce położonej w Barcelonie. Wykorzystano drukar- mających wysoką wartość. Klient nie musi nabywać urządzenia do druku
ki 3D hiszpańskiego producenta BCN2D Technologies, którego siedziba 3D elementów metalowych, które może kosztować dobrze ponad milion
również znajduje się w Barcelonie. Dzięki wykonywaniu niektórych części dolarów. Maszyny te posiadają zaawansowane układy sterowania ruchem,
samochodowych u siebie metodą druku 3D firma Nissan skróciła czas czujniki i monitoring działające w czasie rzeczywistym oraz układ kontroli
zaprojektowania, dopracowania oraz produkcji tych części do zaledwie jakości.
jednego dnia i obcięła koszty aż o 95%. W fabryce Nissana metodą druku Velo3D, producent maszyn do produkcji addytywnej, cytuje słowa
wykonywane są elementy z tworzyw sztucznych, a obecnie – według firmy dyrektora generalnego firmy Wagner Machine, Kurta Wagnera: Ostat-
BCN3D – testowana jest produkcja elementów metalowych. nio mieliśmy klienta, który poprosił nas o wykonanie pewnego podzespołu,
Od czerwca Nissan wyprodukował 700 części metodą druku 3D. Jak którego wykonanie metodą lutowania twardego było niemożliwe z powodu
mówi Carlos Rellán Martínez, dyrektor ds. utrzymania ruchu i spraw tech- ograniczonej przestrzeni oraz innych wymagań. Zasugerowaliśmy wydruko-
nicznych w zakładach Nissan Motor Ibérica, położonych w Zona Franca wanie metodą 3D, jednak klient stwierdził, że taki miał plan, ale inne firmy
w Barcelonie – Zlecenie wykonania oprzyrządowania wyspecjalizowanemu zajmujące się drukiem 3D po konsultacji stwierdziły, że wyprodukowanie
producentowi elementów mechanicznych było 20-krotnie droższe niż wy- tego podzespołu jest niemożliwe ze względu na cienkie ścianki oraz duże ci-
drukowanie 3D tych samych części. Czas oczekiwania na realizację skrócił śnienie.
się z tygodnia do jednego dnia... Inwestycja w drukarki 3D zwróciła nam się Jak mówi Mark Saberton, założyciel i dyrektor techniczny Addman
bardzo szybko. Engineering, druk 3D daje naszym klientom swobodę, której potrzebują do
projektowania następnej generacji statków kosmicznych oraz maszyn prze-
Firma Cummins wykorzystuje druk 3D do pływowych. Nie muszą się oni obawiać, że projektowane przez nich urządze-
produkcji metalowych podzespołów silników nia mogą okazać się niemożliwe do wyprodukowania.
Firma Cummins Inc. sfinalizowała swoją pierwszą partię produkcyjną,
wykorzystując nową technologię niezwykle precyzyjnego druku 3D ele- Badania przeprowadzane na Uniwersytecie MIT
mentów metalowych o nazwie Binder Jetting. Jest ona „znaczącym ka- pomagają w drukowaniu 3D elementów z betonu
mieniem milowym w realizowanej w firmie produkcji addytywnej oraz Możliwość drukowania 3D konstrukcyjnych elementów betonowych,
dążeniu do zrealizowania koncepcji Przemysł 4.0”. Produkcja przyrostowa przeznaczonych dla budownictwa sprawiła, że badacze z amerykańskiego
adaptera końcówki lancy (ang. lance tip adapter), kluczowego elementu Uniwersytetu MIT z Cambridge w stanie Massachusetts (Massachusetts
wykorzystywanego w układach wydechowych silników Diesla dużej mocy Institute of Technology) zajmują się hydratacją cementu na poziomie mo-
firmy Cummins do redukcji emisji tlenków azotu, umożliwiła uzyskanie lekularnym. Prace te, których celem jest ulepszanie technologii druku 3D
lżejszej konstrukcji o poprawionej geometrii dla efektywniejszego prze- elementów z betonu, są wykonywane w centrum badawczym MIT Con-
pływu płynu i powietrza oraz wyeliminowała skomplikowane wiercenie crete Sustainability Hub.
otworów. Jak mówi Tim Milwood, wiceprezes ds. produkcji globalnej
w firmie Cummins – Jesteśmy bliscy tego, że będziemy w stanie wdrożyć Mark T. Hoske, menedżer ds. treści
szeroki zakres technologii produkcji addytywnej, aby drukować te części, n

Temat z okładki
KALIBARACJA PRZYRZĄDÓW
Jorge Mas Roman, Fluke Calibration.
i testowych – 6 tematów dla inżynierów
Przyczynami konieczności kalibracji przyrządów pomiarowych i testowych, wykorzystywanych
w zakładach przemysłowych, są między innymi: instalowanie nowych przyrządów, naprawy lub
modyfikacje istniejących oraz wzorcowanie według harmonogramów. W artykule podano
informacje na temat wpływu kalibracji oprzyrządowania między innymi na konserwację
zapobiegawczą, harmonogramy prac oraz dokumentację.
U
trzymywanie bezproblemowej realizacji pro- Przyczyny konieczności kalibracji
cesów produkcyjnych w przemyśle wymaga oprzyrządowania
użycia setek niewiarygodnie precyzyjnych Istnieje wiele przyczyn, dla których przyrządy pomiarowe
urządzeń. Jednak aby urządzenia te działały wymagają kalibracji. Najczęstsze z nich to:
bezawaryjnie i według swoich specyfikacji, • instalowanie nowych przyrządów,
muszą być poddawane regularnym inspekcjom, naprawom • naprawa lub modyfikacja istniejących przyrządów,
oraz kalibracjom. Niezależnie od tego, czy są to urządzenia • kalibracja według harmonogramu producenta,
do pomiaru czasu, przepływu, temperatury czy ciśnienia, • zapewnienie dokładności pomiaru,
muszą być kalibrowane i często są wysyłane w tym celu do • zapewnienie bezproblemowego działania sprzętu,
laboratorium kalibracyjnego lub kalibrowane na miejscu • stabilizacja po narażeniu na niekorzystne warunki
w zakładzie przez specjalistę z firmy zewnętrznej. otoczenia,
• zmiany warunków otoczenia (np. pogody).
Aby zminimalizować przestoje fabryki,
pracujący w niej inżynierowie automatycy
powinni mieć odpowiednią wiedzę na te-
mat kalibracji oprzyrządowania. Oto sześć
zagadnień, które powinni znać:
1. Konserwacja
zapobiegawcza przyrządów
pomiarowych
Z tych samych powodów, dla których ma-
szyny i urządzenia elektryczne są sprawdza-
ne w ramach konserwacji zapobiegawczej,
także kilka obszarów oprzyrządowania
w zakładzie przemysłowym wymaga spraw-
dzania, ponieważ zwykłe zabrudzenie może
sprawić, że dany przyrząd pomiarowy wy-
daje się nieskalibrowany. Czasami, gdy ja-
Modułowy kalibrator wysokociśnieniowy

Fluke 8370A umożliwia kalibrowanie
szerokiego zakresu czujników ciśnienia.
Źródło: Fluke Calibration

automatyków oraz specjalistów od pomiarów

Podstawowa kalibracja przyrządu,
zalecana przez jego producenta, może
nie być wystarczająca. Dlatego należy
spytać o konkretny punkt kalibracji
na podstawie częstotliwości używania
przyrządu. To pozwoli uzyskać dużą
pewność, że kalibracja jest wystarczająco
dokładna dla potrzeb aplikacji przyrządu.
kieś urządzenie wydaje się nie funkcjonować całkowicie

prawidłowo, przyczyną jest to, że wymaga oczyszczenia lub
konserwacji. Dlatego też należy sprawdzać wentylatory i fil-
try. W zależności od rodzaju maszyny czyszczenie powinno
być przeprowadzane raz na miesiąc lub raz na kwartał.
Dopuszczenie do tego, aby na tych urządzeniach groma-
dził się brud i kurz, może doprowadzić do sytuacji, że nie
będą mogły one funkcjonować według oczekiwań. Dlatego
też na przykład jakaś część może być perfekcyjnie skalibro-
wana, jednak jej wentylator nie chłodzi jej wystarczająco Multimetr Fluke 8558A z cyfrowym wyświetlaczem 8,5 oferuje digitalizację
dobrze, aby działała z maksymalną wydajnością. o wysokiej rozdzielczości z prędkością 5 megapróbek na sekundę (5 MSPS).
Przeznaczony jest do testowania automatyki systemowej w laboratoriach
2. Przestrzeganie harmonogramów oraz w zakładach produkcyjnych. Źródło: Fluke Calibration.
kalibracji
Świadectwo wzorcowania jest często ważne na pewien okres
i po jego upływie dokładność przyrządu pomiarowego może • środowisko, w którym przyrząd jest wykorzystywany;
się pogorszyć. Dlatego ważne jest, aby przestrzegać harmo- • wymagana dokładność pomiarów.
nogramów kalibracji podawanych przez laboratorium dla
każdego produktu. 3. Udostępnianie laboratoriom
Wysyłanie sprzętu do laboratorium kalibracyjnego po- dokumentacji oraz szczegółowych
winno mieć miejsce najwcześniej, jak to możliwe. Labora- informacji na temat oprzyrządowania
toria te mogą być przeciążone pracą, mogą pojawić się więc Przy wysyłaniu przyrządu pomiarowego do kalibracji w la-
zaległości, a czasy wysyłki mogą być nieprzewidywalne. boratorium lub zamawianiu wizyty specjalisty od kalibracji
Najlepszym sposobem zapewnienia, że przyrząd zostanie na w zakładzie należy udostępnić też informacje dotyczące tego
czas skalibrowany i ponownie zainstalowany w zakładzie, co przyrządu. Jeśli przyczyną kalibrowania jest pogorszenie
zapobiegnie przestojom, jest odpowiednio wczesne wysła- dokładności pomiarów lub nieprawidłowe funkcjonowanie
nie go do laboratorium. sprzętu, należy poinformować laboratorium o powstałym
Na harmonogram kalibracji zwykle mają wpływ takie problemie. Należy dołączyć informacje na temat pogorsze-
czynniki jak: nia dokładności oraz o tym, od kiedy to występuje.
• typ przyrządu pomiarowego; Kontekst w uzupełnieniu informacji na temat sposobu
• sposób wykorzystywania przyrządu; wykorzystywania przyrządu może pomóc w określeniu, jakie
• częstotliwość wykorzystywania przyrządu; testy są wykonywane, aby zapewnić dokładność przyrządu.

Temat z okładki
KALIBARACJA PRZYRZĄDÓW

Zarówno przed wysłaniem przyrządu pomiarowego do laboratorium, jak i po jego
powrocie należy sprawdzić, czy jest on skalibrowany prawidłowo. Jeśli w zakładzie
wystąpi nagle jakaś sytuacja awaryjna, to takie sprawdzenie daje pracującym w nim
specjalistom od pomiarów możliwość znalezienie przyczyny problemu, zanim
przyrząd zostanie wysłany do laboratorium kalibracyjnego.
Pomocne może być także poinformowanie laborato- na ziemię lub traktują je niezbyt delikatnie, co może mieć
rium, jak często specjaliści od pomiarów w zakładzie wy- negatywny wpływ na kalibrację przyrządu. Przed użyciem
korzystują sprzęt. Nie zawsze sprzęt jest wykorzystywany takiego przyrządu na linii produkcyjnej należy sprawdzić,
zgodnie z zaleceniami producenta, dlatego udostępnienie czy działa on dokładnie.
laboratorium kalibracyjnemu odpowiednich informacji Jeśli zostanie stwierdzony jakiś problem lub przyrząd
zapewni lepsze wykonanie usługi oraz optymalne działanie wydaje się nieskalibrowany prawidłowo, to należy skonsul-
sprzętu testowego. tować się w tej sprawie z laboratorium, ponieważ mogą po-
wstać dalsze problemy.
4. Poznanie niepewności przyrządu
pomiarowego 6. Wykonanie analizy systemu
Wykonanie kalibracji przyrządu pomiarowego nie jest gwa- pomiarowego dla przyrządu
rancją, że będzie on działał perfekcyjnie. Laboratorium ka- Analiza systemu pomiarowego (measurement system analy-
libracyjne posiada konkretne specyfikacje dla wzorcowania sis, MSA) jest doskonałą metodą sprawdzenia, czy nie po-
każdego produktu. Oznacza to, że ka- wstał jakiś problem. MSA jest metodą wyznaczenia warian-
Więcej libracja jest testowana według specy- cji (zmienności wyników) w procesie pomiaru.
INFORMACJI fikacji producenta przyrządu, a nie dla Ta metoda matematyczna może być wykorzystana do
każdego możliwego punktu testowego. poświadczenia dokładności, precyzji oraz stabilności przy-
SŁOWA KLUCZOWE: Jeśli przyrząd jest używany na gra- rządów pomiarowych i układów sterowania wykorzystywa-
kalibracja przyrządów testowych nicy swojej niepewności pomiaru, to nych w zakładzie.
i pomiarowych
podstawowa kalibracja zalecana przez
jego producenta może nie być wystar-
Kalibracja oprzyrządowania
może być wymagana po jego czająca. Dlatego należy spytać o kon-
zainstalowaniu lub modyfikacji oraz kretny punkt kalibracji na podstawie Aby zminimalizować przestoje fabryki,
na podstawie harmonogramów częstotliwości używania przyrządu. To pracujący w niej inżynierowie automatycy
wzorcowania, po narażeniu sprzętu
na oddziaływanie środowiska lub też
pozwoli uzyskać dużą pewność, że ka- powinni mieć odpowiednią wiedzę na
z innych powodów. libracja jest wystarczająco dokładna dla temat kalibracji oprzyrządowania.
Pracujący w zakładzie inżynierowie potrzeb aplikacji przyrządu.
automatycy przed podjęciem Przekazanie specjaliście do kali-
decyzji o wysłaniu przyrządów bracji szczegółów i miejsca, od którego Zarówno przed wysłaniem przyrządu pomiarowego do
pomiarowych do kalibracji powinni należy rozpocząć testy, pomoże w ogra- laboratorium, jak i po jego powrocie należy sprawdzić, czy
najpierw rozważyć przeprowadzenie
niczeniu niepewności testów, które są jest on skalibrowany prawidłowo. Jeśli w zakładzie wystą-
konserwacji zapobiegawczej
i prognozowanej. wykonywane w danym zakładzie prze- pi nagle jakaś sytuacja awaryjna, to takie sprawdzenie daje
Udostępnienie dokumentacji mysłowym przy wykorzystaniu kalibro- pracującym w nim specjalistom od pomiarów możliwość
przyrządu pomiarowego wanego przyrządu. znalezienie przyczyny problemu, zanim przyrząd zostanie
specjalistom od kalibracji pomoże wysłany do laboratorium kalibracyjnego.
w zapewnieniu, że wzorcowanie
zostanie wykonane prawidłowo.
5. Sprawdzenie, czy Zrozumienie metody MSA oraz jej realizacji daje zakła-
przyrząd nie został dowym inżynierom i technikom możliwość lepszej kontroli
DO ROZWAŻENIA uszkodzony podczas nad przyrządami pomiarowymi, co prowadzi do lepszego
Czy dążenie do eliminacji transportu z laboratorium funkcjonowania tego zakładu.
nieplanowanych przestojów oraz po kalibracji
zapewnienia jakości wyrobów Jeśli przyrząd był wysyłany do kalibracji Jorge Mas Roman inżynier sprzedaży testerów
wymaga więcej uwagi niż
do laboratorium, po jego powrocie nale- elektrycznych i RF w firmie Fluke Calibration.
kalibrowanie oprzyrządowania?
ży sprawdzić, czy nie został uszkodzony
MATERIAŁY ONLINE podczas transportu. Czasami pracowni-
https://controlengineering.pl/ cy firm kurierskich upuszczają paczki n

I Edycja
Polska Energetyka dla Polskiego Przemysłu

– perspektywy i wyzwania
we współpracy z
Konferencja
8 listopada 2022 r., PTAK Warsaw Expo, Nadarzyn
Koszty energii rosną. Konferencja ENERGIATECH przedstawia przegląd

rynku energetycznego oraz konkretne, strategiczne i techniczne rozwiązania
w zakresie zarządzania i obniżania kosztów energii w obecnym,
zmieniającym się krajobrazie geopolitycznym i środowiskowym.
Ogranizator:
www.energiatech.trademedia.pl
Rozwiązania
PRZETWARZANIE DANYCH
Ethan Chen i Alicia Wang, Moxa
Wykorzystywanie przetwarzania
danych na krawędzi sieci
w przemysłowych aplikacjach AIoT
Aplikacje technologii sztucznej inteligencji (AI) w Przemysłowym Internecie Rzeczy (IIoT) oraz
przetwarzanie danych na krawędzi sieci (edge computing) przynoszą firmom przemysłowym korzyści
w postaci podejmowania decyzji w czasie rzeczywistym oraz bardziej inteligentnych działań na
obiektach w terenie. Artykuł przedstawia porady na temat doboru komputerów brzegowych
oraz narzędzi do tworzenia aplikacji programowych Sztucznej Inteligencji Rzeczy (AIoT).
A
plikacje Przemysłowego Internetu Rzeczy ge- przednio niedostępnych źródeł oraz eksplorowanie nowych
nerują obecnie więcej danych niż cokolwiek dróg do zwiększenia wydajności produkcji. Poprzez otrzymy-
przedtem. W wielu zastosowaniach przemy- wanie danych na temat funkcjonowania i danych środowisko-
słowych, szczególnie w wysoce rozproszonych wych z urządzeń obiektowych oraz maszyn przedsiębiorstwa
systemach zlokalizowanych w odległych obsza- mają teraz większą ilość informacji potrzebnych do podejmo-
rach, regularne wysyłanie wielkich ilości surowych danych do wania bardziej świadomych decyzji. Ilość danych z sieci IIoT
centralnego serwera może nie być możliwe. Aby zmniejszyć dalece przekracza zdolności człowieka do samodzielnego ich
latencję oraz koszty przesyłu i przechowy- przetworzenia, co oznacza, że większość tych danych nie jest
Więcej wania danych, jednocześnie zwiększając analizowana i wykorzystana. Firmy i eksperci od przemysłu
INFORMACJI dostępność sieci, firmy przenoszą obecnie

sztuczną inteligencję (AI) oraz uczenie
zwracają się obecnie ku oprogramowaniu AI i ML dla aplikacji
IIoT w celu otrzymania całościowego obrazu funkcjonowania
SŁOWA KLUCZOWE: maszynowe (ML) na krawędzie swoich zakładów oraz szybszego podejmowania bardziej inteligent-
AI, ML, przetwarzanie danych na sieci. Umożliwia im to podejmowanie de- nych decyzji.
krawędzi sieci w przemyśle, IIoT cyzji oraz działań w czasie rzeczywistym
na obiektach w terenie. Większość danych z IIoT pozostaje
Aplikacje sztucznej inteligencji dla
Przemysłowego Internetu Rzeczy
Aplikacje, które wykorzystują moż- nieanalizowana
(AIoT) wspierają podejmowanie liwości technologii AI w infrastruktu- Zdumiewająco wielka liczba urządzeń przemysłowych pod-
bardziej inteligentnych decyzji w rach Internetu Rzeczy (IoT) nazywane są łączonych do Internetu gwałtownie wzrasta i oczekuje się, że
przemyśle. Sztuczną Inteligencją Rzeczy (Artificial w roku 2025 osiągnie wartość 41,6 miliarda punktów końco-
Aby wykorzystywać technologie Intelligence of Things, AIoT). Chociaż wych. Jednak bardziej zadziwiające jest to, ile danych produku-
AI oraz ML na krawędzi sieci, trening modeli AI nadal odbywa się je każde z tych urządzeń. Manualne analizowanie wszystkich
należy dobrać właściwy komputer
w chmurze, to zbieranie danych oraz in- informacji generowanych przez czujniki zainstalowane na linii
brzegowy.
ferencja (wnioskowanie; ang. inferencing) produkcyjnej mogłoby zabrać człowiekowi całe jego życie. Nie
Należy zapoznać się z narzędziami
do tworzenia aplikacji AIoT.
mogą być wykonywane na obiektach w te- ma się co dziwić, że „mniej niż połowa ustrukturyzowanych
renie poprzez wdrożenie wytrenowanych danych przedsiębiorstwa jest aktywnie wykorzystywana przy
DO ROZWAŻENIA modeli AI w komputerach brzegowych. podejmowaniu decyzji, a mniej niż 1% nieustrukturyzowanych
Warto rozważyć wdrożenie Aby przygotować się do wdrożenia AIoT, danych tego przedsiębiorstwa jest analizowany lub w ogóle wy-
wspieranego przez technologię należy najpierw dobrać właściwy kompu- korzystywany”. To wniosek z badań przeprowadzonych w róż-
AI przetwarzania danych na
krawędzi sieci, które będzie
ter brzegowy dla danej aplikacji przemy- nych gałęziach przemysłu, będący cytatem z artykułu „Jaka jest
wspierać podejmowanie bardziej słowej tej technologii. Wasza strategia danych?” (What’s your Data Strategy, z wydania
inteligentnych decyzji w czasie maj-czerwiec 2017 magazynu „Harvard Business Review”).
rzeczywistym. Wprowadzanie AI do IIoT W przypadku kamer IP jedynie 10% z niemal 1,6 eksa-
Pojawienie się technologii Przemysło- bajta (1EB = 1018 bajtów) generowanych codziennie danych
ONLINE
Dostępne są na stronie:
wego Internetu Rzeczy umożliwiło wie- wideo zostaje poddane analizie. Liczby te pokazują szokująco
https://controlengineering.pl/ lu firmom z różnych gałęzi przemysłu dużą ilość danych, które są pomijane w analityce pomimo ist-
category/przemysl-4-0/ zbieranie ogromnych ilości danych z po- nienia możliwości przekształcania ich na wartościowe infor-

macje. Ten brak możliwości analizowania ręcznego przez ludzi Przenoszenie AI na krawędź sieci IIoT
wszystkich generowanych danych jest przyczyną poszukiwania Rozprzestrzenianie się systemów IoT powoduje generowanie
przez firmy przemysłowe sposobów włączania technologii AI olbrzymich ilości danych. Na przykład wielka ilość czujników
oraz ML do aplikacji IIoT. i urządzeń w dużej rafinerii ropy naftowej generuje każdego
Wyobraźmy sobie, że fabryka produkująca piłki golfowe dnia około 1 TB surowych danych. Odsyłanie tych wszyst-
wykorzystuje do kontroli jakości wyrobów jedynie ludzi, którzy kich danych do chmury publicznej czy prywatnego serwera
wzrokowo przez 8 godzin dziennie i 5 dni w tygodniu wychwy- w celu przetwarzania i zapisywania wymagałoby dostępu do
tują drobne defekty tych piłek, schodzących z linii produkcyj- sieci znacznej przepustowości oraz powodowało duże zużycie
nej. Można zatrudnić nawet całą armię kontrolerów jakości, energii elektrycznej. W wielu zastosowaniach przemysłowych
jednak każdy z nich jest naturalnie podatny na zmęczenie oraz i szczególnie wysoce rozproszonych systemach zlokalizowa-
popełnianie błędów. Podobnie jest w przypadku kontrolowania nych w odległych obszarach ciągłe wysyłanie dużych ilości da-
przytwierdzeń szyn kolejowych. Może być ono wykonywane nych do centralnego serwera nie jest możliwe.
tylko w nocy, gdy pociągi nie kursują na danej trasie. Zadanie Jeśli nawet firmy posiadają wystarczającą infrastrukturę
to jest nie tylko czasochłonne, ale i trudne do wykonania. Albo sieci o odpowiedniej przepustowości, która jest bardzo droga
inspekcje linii energetycznych wysokiego napięcia czy apara- w zainstalowaniu oraz utrzymywaniu, to nadal będzie istniało
tów elektrycznych na podstacjach, wykonywane przez ludzi. duże opóźnienie przesyłu i analizy danych. Najważniejsze dla
Prace te są ponadto niebezpieczne. przemysłu aplikacje muszą być w stanie analizować surowe
dane tak szybko, jak to tylko jest możliwe.
Łączenie technologii AI oraz IIoT Aby zmniejszyć opóźnienia przesyłu danych (latencję),
W każdej z omówionych wyżej sytuacji technologia AIoT daje zredukować ilość tych danych oraz koszty ich przechowy-
możliwość zmniejszenia kosztów pracy, błędów ludzkich oraz wania, a przy tym zwiększyć dostępność sieci, aplikacje IIoT
optymalizacji konserwacji zapobiegawczej. AIoT odnosi się do przenoszą obecnie możliwości technologii AI i ML na krawędź
zaadoptowania różnych technologii AI w aplikacjach Internetu sieci. Pozwala to realizować wstępne przetwarzanie danych za
Rzeczy (IoT) w celu zwiększenia efektywności operacyjnej, in- pomocą urządzeń o dużej mocy obliczeniowej bezpośrednio
terakcji człowieka z maszyną oraz analityki i zarządzania dany- na obiektach w terenie. Postępy w komputerach brzegowych,
mi. Ale co rozumie się przez AI i jak pasuje ona do IIoT? polegające na zwiększeniu ich mocy obliczeniowej, umożliwiły
Sztuczna inteligencja jest ogólną dziedziną nauki, która aplikacjom IIoT wykorzystanie możliwości AI podejmowania
bada, w jaki sposób można konstruować inteligentne maszyny decyzji już w odległych lokalizacjach.
oraz tworzyć inteligentne programy sterujące w celu rozwią- Dzięki podłączeniu urządzeń obiektowych do kompute-
zywania problemów, z którymi tradycyjnie radzi sobie ludzka rów brzegowych, wyposażonych w procesory o dużej mocy
inteligencja. AI zawiera uczenie maszynowe (ML), które jest obliczeniowej oraz technologię AI, nie ma już potrzeby wysyła-
specyficzną dziedziną, zajmującą się umożliwianiem syste- nia wszystkich generowanych na obiektach danych do chmury
mom automatycznej nauki oraz ulepszania swojego działania w celu przeprowadzenia ich analizy. W rzeczywistości oczekuje
za pomocą uzyskiwanego doświadczenia bez konieczności się, że dane generowane i przetwarzane w miejscach znajdują-
programowania przez człowieka. ML wykorzystuje do tego cych się daleko od krawędzi oraz blisko krawędzi sieci wzrośnie
celu różne algorytmy oraz sieci neuronowe. Innym, związanym do roku 2025 z 10 do 75%, natomiast ogólny rynek sprzętu do
z omawianym tematem terminem jest „głębokie uczenie” (deep przetwarzania na krawędzi sieci uzyska do roku 2024 skumulo-
learning, DL), będące dziedziną ML. DL wykorzystuje wielo- wany roczny wskaźnik wzrostu (compound annual growth rate,
warstwowe sieci neuronowe, które uczą się na podstawie wiel- CAGR) w wysokości 20,64%.
kiej ilości danych.
Ponieważ AI jest tak rozległą dyscypliną, w dalszej części Wybór właściwego komputera brzegowego
artykułu omówimy, w jaki sposób wizja komputerowa (com- dla przemysłowej aplikacji AIoT
puter vision) lub oparta na AI analityka wideo, będące innymi Przy wprowadzaniu AI do przemysłowych aplikacji IoT nale-
dziedzinami AI, często wykorzystywane w połączeniu z ML, są ży przeanalizować kilka kluczowych kwestii. Chociaż obecnie
wykorzystywane do klasyfikacji i rozpoznawania w przemyśle. większość zadań związanych z trenowaniem modeli AI nadal
Wizja komputerowa i analityka wideo umożliwiają obec- jest realizowana w chmurze, to firmy przemysłowe w końcu
nie firmom przemysłowym i nie tylko uzyskanie większej wy- będą jednak musiały wdrożyć wytrenowane modele inferen-
dajności produkcji oraz efektywności działania. Zastosowania cyjne na obiektach w terenie. Przetwarzanie danych na kra-
tych technologii obejmują między innymi: odczyt danych wędzi sieci przy wykorzystaniu technologii AIoT zasadniczo
z monitoringu odległych zasobów, konserwację zapobiegaw- umożliwia inferencję AI na obiektach zamiast wysyłania suro-
czą, identyfikację pojazdów w celu sterowania sygnalizacją wych danych do chmury w celu przetworzenia i analizy. Aby
świetlną w inteligentnych systemach transportowych, drony skutecznie uruchomić modele i algorytmy AI, przemysłowe
wykorzystywane w rolnictwie, roboty patrolujące teren czy uli- aplikacje AIoT wymagają niezawodnej platformy sprzętowej,
ce, automatyczną inspekcję optyczną (automatic optical inspec- zainstalowanej na krawędzi sieci. Aby wybrać właściwą plat-
tion, AOI) drobnych defektów produkcyjnych piłek golfowych formę sprzętową dla aplikacji AIoT, należy wziąć pod uwagę
oraz innych wyrobów. następujące czynniki:

Rozwiązania
TRENING
Usługi w chmurze / serwery lokalne
CHMURA
Wyświetlacz
Komputer brzegowy
KRAWĘDŹ Zbieranie danych Inferencja

SIECI
Trzy fazy tworzenia aplikacji AIoT: zbieranie danych, trening oraz inferencja. Aplikacje programowe wykorzystujące
sztuczną inteligencję (AI) w infrastrukturach Internetu Rzeczy (IoT) nazywane są „sztuczną inteligencją rzeczy” (AIoT).
Źródło: Moxa
1. Wymagania dotyczące przetwarzania danych dla róż- i przekłamania. W zależności od złożoności zebranych
nych faz wdrażania AI. danych platformy obliczeniowe, wykorzystywane typo-
2. Poziomy przetwarzania danych na krawędzi sieci. wo w zbieraniu danych, są zwykle oparte o procesory
3. Narzędzia deweloperskie. Arm Cortex lub Intel Atom. Z reguły dla wykonywania
4. Środowisko pracy. zadań związanych ze zbieraniem danych ważniejsze są
specyfikacje dotyczące wejść/wyjść (I/O) oraz CPU niż
Wymagania dotyczące przetwarzania procesora graficznego (GPU).
danych dla różnych faz wdrażania AI 2. Trening. Modele AI muszą być wytrenowane za po-
Ogólnie mówiąc, na wymagania dotyczące przetwarzania mocą zaawansowanych sieci neuronowych oraz wy-
danych dla AI mają wpływ takie czynniki jak wielkość mocy magających algorytmów ML lub DL. Algorytmy te do
obliczeniowej wymaganej przez aplikacje oraz to, czy jest wy- analizy dużych ilości zbieranych i wstępnie przetworzo-
magana jednostka centralna (CPU) lub akcelerator. Ponieważ nych danych potrzebują podzespołów komputerowych
każda z następujących trzech faz w tworzeniu aplikacji AI do o wyższych parametrach, takich jak procesory graficzne
przetwarzania danych na krawędzi wykorzystuje różne algoryt- o dużej mocy obliczeniowej. W trakcie tego procesu nie
my do wykonywania różnych zadań, każda z tych faz będzie ma potrzeby oceny czy dostrajania parametrów, aby za-
miała swój własny zbiór wymagań dotyczących przetwarzania pewnić dokładność. Do wyboru jest wiele modeli i na-
danych. rzędzi treningowych, w tym dostępne na rynku plat-
formy projektowe DL, takie jak PyTorch, TensorFlow
Trzy fazy tworzenia aplikacji AIoT i Caffe. Trening jest zwykle wykonywany na wyznaczo-
Trzy fazy tworzenia aplikacji to zbieranie danych, trening oraz nych maszynach treningowych AI lub za pomocą usług
inferencja. Szczegóły opisano poniżej: w chmurze, takich jak AWS Deep Learning AMIs czy
1. Zbieranie danych. Celem tej fazy jest uzyskanie wiel- SageMaker Autopilot firmy Amazon, Google Cloud AI
kich ilości informacji, potrzebnych do wytrenowania lub Microsoft Azure Machine Learning.
modelu AI. Same surowe, nieprzetworzone dane, nie 3. Inferencja. Jest to końcowa faza, która obejmuje wdro-
są pomocne, ponieważ informacje mogą zawierać po- żenie wytrenowanego modelu na komputerze brzego-
wielenia, błędy oraz wartości znacznie odbiegające od wym, dzięki czemu potrafi on szybko i wydajnie doko-
innych. Wstępne przetworzenie zebranych danych nywać wnioskowania (inferencji) oraz prognozowania
w fazie początkowej w celu identyfikacji wzorców, war- na podstawie nowo zebranych i wstępnie przetworzo-
tości odbiegających od innych oraz brakujących infor- nych danych. Ponieważ faza inferencji zużywa w za-
macji pozwala też użytkownikom skorygować2. błędy sadzie mniej zasobów obliczeniowych niż trening, dla

aplikacji AIoT wystarczająca może okazać się jednostka temie nadzorującym wejście do biura lub też sieć nadzorująca
CPU lub lekki akcelerator. Potrzebne jest jednak narzę- duży obszar o dostępie publicznym. Większość przemysłowych
dzie do konwersji wytrenowanego modelu, aby mógł aplikacji do przetwarzania danych na krawędzi sieci wymaga
być on uruchomiony na wyspecjalizowanych proceso- też uwzględnienia ograniczeń mocy zasilania lub konstrukcji
rach/akceleratorach brzegowych, takich jak OpenVI- zawierających radiatory bez wentylatora. Na tym poziomie
NO firmy Intel lub CUDA firmy NVIDIA. możliwe jest wykorzystanie jednostki CPU o dużej mocy ob-
liczeniowej, wejściowego procesora GPU lub jednostki prze-
Poziomy i architektury przetwarzania twarzania wizyjnego (vision processing unit, VPU). Na przykład
danych na krawędzi sieci procesory z serii Intel Core i7 oferują wydajne rozwiązanie dla
Chociaż trening modeli AI jest nadal wykonywany w chmurze przetwarzania wizyjnego wraz z zestawem narządzi OpenVI-
lub na lokalnych serwerach, zbieranie danych oraz inferencja NO oraz akceleratorami programowymi AI/ML, które mogą
koniecznie mają miejsce na krawędzi sieci. Ponadto, ponieważ wykonywać inferencję na krawędzi sieci.
inferencja ma miejsce tam, gdzie wytrenowany model AI wy- Wysoki poziom przetwarzania danych na krawędzi.
konuje większość pracy nad realizacją zadań aplikacji takich jak Wysoki poziom obejmuje przetwarzanie dużych ilości danych
podejmowanie decyzji lub wykonywanie działań na podstawie przeznaczonych dla eksperckich systemów AI, które wykorzy-
nowo zebranych danych z obiektów, istnieje potrzeba określe- stują bardziej złożone rozpoznawanie wzorców. Są to takie sys-
nia, który z następujących poziomów przetwarzania danych na temy jak analizujący zachowanie w systemach zautomatyzowa-
krawędzi będzie wymagany, aby odpowiednio dobrać procesor. nego nadzoru wideo w miejscach publicznych, który wykrywa
Niski poziom przetwarzania danych na krawędzi. Prze- incydenty zagrażające bezpieczeństwu lub stwarzające poten-
syłanie danych z krawędzi sieci do chmury jest drogie i czaso- cjalne zagrożenia. Do inferencji w systemach przetwarzania
chłonne, ponadto występuje przy tym latencja. Przy przetwa- danych na wysokim poziomie w zasadzie wykorzystywane są
rzaniu danych na krawędzi na niskim poziomie tylko niewielka akceleratory zawierające wysokiej klasy procesory GPU i VPU,
ilość użytecznych danych jest wysyłana do chmury, co zmniej- procesory Google TPU (Tensor Processing Unit) lub bezpośred-
sza czas opóźnienia przesyłu, wymaganą przepustowość sieci, nio programowalne macierze bramek (field programmable gate
opłaty za przesył danych oraz koszty sprzętu i zużytej energii. array, FPGA), które pobierają dużą moc (200 W lub więcej)
Platforma oparta na procesorach ARM bez akceleratorów i wydzielają dużo ciepła. Ponieważ wymagania dotyczące mocy
może być wykorzystana dla urządzeń IIoT do zbierania i ana- zasilania oraz chłodzenia mogą przekraczać dostępne wartości
lizowania danych w celu szybkiego wnioskowania lub podej- na odległych krawędziach sieci, takich jak np. jadący pociąg,
mowania decyzji. systemy przetwarzania danych na wysokim poziomie są często
Średni poziom przetwarzania danych na krawędzi. Na wdrażane w miejscach w pobliżu krawędzi sieci, takich jak np.
tym poziomie inferencji mogą być obsługiwane różne strumie- stacja kolejowa, aby mogły wykonywać swoje zadania.
nie wideo z kamer IP, przeznaczone dla wizji komputerowej
lub analityki wideo. Ilość przetwarzanych klatek na sekundę Narzędzia deweloperskie dla AI oraz
jest wystarczająca. Przetwarzanie danych na średnim poziomie aplikacje ML
obejmuje szeroki zakres złożoności danych zależnie od modelu Dostępnych jest kilka narzędzi dla różnych platform sprzęto-
AI oraz wymagań dotyczących wydajności dla danego przy- wych, które pomagają przyśpieszyć proces tworzenia aplikacji
padku. Mogą to być aplikacje do rozpoznawania twarzy w sys- lub poprawić ogólną wydajność algorytmów AI i ML.

Rozwiązania

Należy dobrać komputer brzegowy najlepiej Lokalizacja sprzętu wykorzystującego
dopasowany do wykonywania przemysłowych zadań technologię AI oraz ML – znaczenie
związanych z inferencją na obiektach warunków otoczenia
Ostatnim, ale wcale nie mniej ważnym punktem do rozwa-
żenia jest fizyczna lokalizacja sprzętu wykorzystującego tech-
nologie AI oraz ML. Urządzenia przemysłowe znajdujące się
Platformy głębokiego uczenia na zewnątrz budynków lub pracujące w trudnych warunkach
Rozważmy użycie platformy DL, która jest interfejsem, otoczenia (takie jak w inteligentnych miastach, rafineriach
biblioteką lub narzędziem, umożliwiającym użytkownikom ropy naftowej, szybach naftowych i gazowych, kopalniach, in-
łatwe i szybkie budowanie modeli głębokiego uczenia bez stalacjach energetycznych, a także w robotach patrolujących)
zagłębiania się w szczegóły wykorzystywanych algorytmów. powinny być przystosowane do pracy w szerokim zakresie
Platformy głębokiego uczenia są jasną i zwięzłą metodą defi- temperatur oraz posiadać odpowiednie układy chłodzenia, aby
niowania modeli przy wykorzystaniu zbioru wstępnie zbudo- mogły działać zarówno podczas upałów, jak i mrozów. Niektó-
wanych i zoptymalizowanych komponentów. Trzy najbardziej re urządzenia wymagają ponadto specyficznych dla przemysłu
popularne platformy to: certyfikatów lub cech konstrukcyjnych, takich jak chłodzenie
• PyTorch. Pierwotnie opracowana przez należące do Fa- bezwentylatorowe, obudowa przeznaczona dla strefy zagrożo-
cebooka laboratorium AI Research Lab. Jest to darmowa nej wybuchem oraz odporność na wibracje. Ponieważ w prak-
biblioteka ML typu open source, oparta na bibliotece tyce wiele urządzeń jest instalowanych w szafach sterowniczych
Torch. Jest wykorzystywana dla takich aplikacji jak wizja o małej przestrzeni i podlega ograniczeniom co do wymiarów,
komputerowa i przetwarzanie języka naturalnego (natu- preferowane są komputery brzegowe o małych gabarytach.
ral language processing, NLP). PyTorch jest wydawana Wysoce rozproszone urządzenia przemysłowe, znajdujące
na zmodyfikowanej licencji BSD (Berkeley Software Di- się w odległych miejscach, mogą też wymagać niezawodnej ko-
stribution License). munikacji sieciowej, realizowanej za pomocą sieci komórkowej
• TensorFlow. Umożliwia szybkie prototypowanie, bada- lub Wi-Fi. Na przykład przemysłowy komputer brzegowy po-
nia i produkcję. Wykorzystuje łatwe w obsłudze interfej- siadający zintegrowaną kartę sieciową LTE eliminuje potrzebę
sy programowania aplikacji (API), oparte na platformie instalowania dodatkowej komórkowej bramy sieciowej. Dzięki
Keras. Są one używane do definiowania i trenowania temu uzyskuje się znaczne oszczędności przestrzeni w szafach
sieci neuronowych. sterowniczych oraz kosztów. Inną kwestią do rozważenia jest
• Caffe. Ma wyrazistą architekturę, która pozwala użyt- tu zastosowanie redundantnego bezprzewodowego połączenia
kownikom definiować i konfigurować modele i doko- sieciowego za pomocą karty dual SIM. Może to być potrzebne
nywać optymalizacji bez sztywnego kodowania (hard do zapewnienia przesyłu danych w sytuacji, gdy w danym miej-
coding). Wystarczy ustawić pojedynczą flagę, aby wy- scu sygnał sieci komórkowej jest słaby lub zanika.
trenować model na maszynie GPU, a następnie wdro-
żyć go w prostych komputerach czy urządzeniach mo- AI zwiększa efektywność operacyjną oraz
bilnych. redukuje koszty
Zestawy narzędzi dla akceleratorów sprzętowych Wykorzystanie możliwości technologii AI na krawędzi sieci
Zestawy narzędzi dla akceleratorów AI są oferowane przez pozwala firmom zwiększyć efektywność operacyjną oraz zre-
producentów sprzętu komputerowego. Są one specjalnie zapro- dukować ryzyka i koszty dla aplikacji przemysłowych. Proces
jektowane do przyśpieszania aplikacji AI, takich jak ML oraz wyboru właściwej platformy obliczeniowej dla przemysłowej
wizja komputerowa na ich platformach. Są to: aplikacji AIoT powinien także obejmować uwzględnienie spe-
• OpenVINO firmy Intel. Zestaw narzędzi OpenVINO cyficznych wymagań dla przetwarzania danych we wszystkich
(Open Visual Inference and Neural Network Optimiza- trzech opisanych w artykule fazach wdrożenia: zbierania da-
tion) jest przeznaczony do pomocy deweloperom opro- nych, trenowania oraz inferencji. W tej ostatniej fazie należy
gramowania w tworzeniu niezawodnych aplikacji wizji ponadto określić poziom przetwarzania danych na krawędzi
komputerowej na platformach firmy Intel. OpenVINO sieci (niski, średni lub wysoki), aby dobrać optymalny typ pro-
umożliwia też szybszą inferencję dla modeli DL. cesora.
• CUDA firmy NVIDIA. Zestaw narzędzi CUDA umoż- Należy wybrać komputer brzegowy najlepiej dopasowany
liwia wykonywanie bardzo wydajnego, równoległego do wykonywania przemysłowych zadań związanych z inferen-
przetwarzania danych dla aplikacji przyśpieszanych cją AI na obiektach w terenie, oceniając specyficzne wymaga-
przez procesory GPU w systemach wbudowanych, nia aplikacji AIoT w każdej fazie.
centrach danych, platformach w chmurze oraz super-
komputerach zbudowanych przy wykorzystaniu uni- Ethan Chen i Alicia Wang pracują na stanowiskach
wersalnej architektury procesorów wielordzeniowych menedżerów produktu w firmie Moxa.
(Compute Unified Device Architecture) firmy NVIDIA. n

Godziny otwarcia ekspozycji:
.04.2022 r.: 09.00 – 17.00
.04.2022 r.: 09.00 – 17.00
.04.2022 r.: 09.00 – 15.00 Godziny otwarcia ekspozycji:
.04.2022 r.: 09.00 – 17.00
.04.2022 r.: 09.00 – 17.00
.04.2022 r.: 09.00 – 15.00
Salon Technologii
Obróbki Metali
28-31.03.2023
Kielce
Tu spotyka i rodzi się biznes!
TOOL • BLECH & CUTTING • ROBOTICS

LASER • FIX • SPAWALNICTWO • TEiA stom.targikielce.pl /showcase/
DNI DRUKU 3D • KIELCE FLUID POWER stom-metal-processing-fair/
CONTROL-STOM • EXPO SURFACE
Rozwiązania
ROBOTY WSPŁPRACUJĄCE
Kelly Chalmers, Applied Manufacturing Technologies,
Roboty współpracujące
– trzy fazy projektu wdrożenia
w zakładzie produkcyjnym
Roboty współpracujące zapewniają korzyści firmom produkcyjnym, jednak firmy te muszą
najpierw dokładnie zapoznać się z tymi urządzeniami, a następnie odpowiednio je wdrożyć
w swoich zakładach.
R
oboty współpracujące, często określane mianem cobotów (ang. muszą być przeszkolone w zakresie
cobots; collaborative robots) to urządzenia robotyczne zapro- odpowiednich wymagań BHP dla
jektowane do fizycznej współpracy z ludźmi w zakładach. systemów zautomatyzowanych i co-
W artykule przeanalizowano trzy fazy skutecznego wdrażania botów.
robotów współpracujących: edukację, ocenę i projekt. Strategia bezpieczeństwa
w przypadku robotów konwencjo-
1. Edukacja w zakresie robotów współpracujących nalnych jest w dużym stopniu sku-
W przypadku wdrażania każdego urządzenia wykorzystującego nową piona na separacji pomiędzy urzą-
technologię w zakładzie przemysłowym pierwszą fazą jest edukacja, czyli dzeniami automatyki robotycznej
zapoznanie się z nowym urządzeniem. Należy uzyskać i przyswoić sobie a ludźmi. Stosuje się zabezpieczenia,
informacje na następujące tematy: Jak ono działa? Jakie są jego możliwości takie jak wygrodzenia, które ograni-
oraz ograniczenia? Jak urządze- czają dostęp ludzi do obszarów pra-
Więcej nie to wpływa na nasze pojmo- cy robotów. Natomiast w obszarach,
INFORMACJI wanie bezpieczeństwa?

Unikalna pozycja cobotów
w których pracują i roboty, i ludzie, Fot.1. Unikalna pozycja
zwykle instaluje się urządzenia mo- cobotów w świecie
SŁOWA KLUCZOWE: w świecie robotyki wynika z ich nitorujące, takie jak kurtyny świetl- robotyki wynika z ich
roboty współpracujące, coboty konstrukcji wewnętrznych, wy- ne i maty naciskowe. Odpowiednie konstrukcji wewnętrznych,
korzystujących technologię wy- normy i standardy określają mini- wykorzystujących technologię
Proces doboru robota wykrywania siły. Źródło
krywania siły. Robot współpra- malne odległości pomiędzy robo-
współpracującego rozpoczyna się zdjęć w artykule: Applied
cujący jest tak zaprojektowany, tami a ludźmi dla różnych sytuacji.
od uzyskania odpowiedzi na pytania, Manufacturing Technologies
co robot ten powinien wykonywać i aby zatrzymał się, gdy wykryje Ważnym etapem wdrażania ro-
co może wykonywać. siły zewnętrzne o wartościach botów w zakładzie jest wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za bezpieczeń-
Niezbędne jest zapoznanie się ze przekraczających ustawione stwo. W sytuacji, gdy ludzie i roboty mają pracować razem, wymagana jest
standardami i regulacjami na temat wartości progowe. Ma to na celu zmiana podejścia do kwestii bezpieczeństwa. Cały czas są opracowywane
standardów bezpieczeństwa dla zapobieganie zranieniom ludzi. nowe wytyczne w tym zakresie, natomiast w zakładzie sprawą kluczową
cobotów oraz ogólnie robotów.
Dozwolone wartości prędko- jest wyznaczenie „mistrza”, który będzie znał najnowsze standardy prze-
Projekt wdrożenia robota ści i momentu obrotowego, mysłowe oraz najlepsze praktyki wykorzystywania robotów. Te standar-
współpracującego rozpoczyna się
od przeanalizowania możliwych
występujących podczas ruchu dy regulacyjne to ANSI/RIA R15.06-2012, podający ogólne wymagania
wzajemnych oddziaływań ludzi i robota, są ograniczone, aby i wytyczne dla systemów robotycznych, oraz RIA R15.806-2016, który
robotów. wyeliminować niebezpieczny konkretnie dotyczy robotów współpracujących. Raport techniczny RIA
kontakt robota ze znajdującymi TR15.806-2018 podaje dodatkowe wytyczne na temat testowania, które
MATERIAŁY ONLINE się obok żywymi operatorami. może być wymagane przy wyznaczaniu przestrzeni roboczej dla robotów
Więcej informacji na temat robotów
podano w sekcji Robotyka na stronie
W wielu modelach cobotów współpracujących i ludzi.
możliwe jest ustawianie tych
2. Ocena ryzyka związanego z robotami
https://controlengineering.pl/
category/robotyka/ wartości progowych w pro-
gramie sterującym, dlatego też współpracującymi
DO ROZWAŻENIA użytkownik może dopasować Rozpowszechnionym i niestety błędnym przekonaniem jest to, że system
Czy w Waszym zakładzie
wykorzystano już roboty
poziom ograniczeń prędkości wykorzystujący roboty współpracujące jest bezpieczny dla ludzi. Ograni-
współpracujące? Jakie uzyskano i momentu do potrzeb syste- czenia mocy i siły dotyczą jednak tylko samego cobota. Nie mają nato-
wyniki? mu. Osoby wdrażające coboty miast wpływu na inne potencjalne zagrożenia ze strony innych podzespo-

Fot.2. Faza oceny będzie zależała od znajomości robotów
współpracujących oraz dotyczących ich standardów. Na przydział
zadań dla cobota będą miały wpływ możliwości tej maszyny.
Fot.3. W większości cobotów zastosowano zaokrąglone

kontury podzespołów, co ma na celu zwiększenie powierzchni
ewentualnego kontaktu z ludźmi i w konsekwencji zmniejszenie sił.
łów montowanych na podstawowym korpusie robota, takich jak elementy

oprzyrządowania końcowego (ang. end-of-arm-tooling, EOAT).
Drugą fazą wdrażania robotów współpracujących jest ocena bezpie-
czeństwa systemu. Ocena ryzyka dla bezpieczeństwa to analiza potencjal-
nych zagrożeń występujących w systemie, wykonana na podstawie zadań
dla robotów. Zagrożenia te są kwalifikowane na podstawie ich powagi
i częstotliwości występowania, a następnie analizowane pod kątem moż-
liwości ograniczenia ryzyka poprzez projektowanie. Ten ciągły proces po-
winien rozpocząć się od wstępnego zaprojektowania systemu, a następnie
być kontynuowany podczas jego tworzenia. Ten typ procedury iteracyj-
nej zapewni, że wymagania dotyczące bezpieczeństwa zostaną spełnione
za pomocą odpowiedniego zaprojektowania systemu, nie zaś dopiero np. podają, jakie wartości sił uderzeń są akceptowalne dla różnych części ludz-
wskutek wystąpienia wypadku przy pracy. kiego ciała. Dlatego analiza możliwości kontaktu z robotem będzie inna
Należy rozważyć, jakie zadania w zakładzie będą wykonywać coboty. np. dla nogi, a inna dla oka. Elastyczność programowania oraz konfigu-
Najlepiej będzie, jeśli ludzie będą wykonywali to, co potrafią najlepiej: po- rowania cobota sprawia, że koniecznie należy zapoznać się z ogranicze-
dejmowanie kluczowych decyzji, prace wymagające wysokiej sprawności niami sił, mającymi na celu bezpieczeństwo operatora. Symulacja pomaga
manualnej i percepcji, wykorzystujące techniczną wiedzę specjalistyczną w identyfikacji zagrożeń oraz parametrów projektowych.
oraz operacje nierutynowe. Roboty są natomiast najlepiej dopasowane W większości cobotów zastosowano zaokrąglone kontury podze-
do prac powtarzalnych i rutynowych. Programowanie robotów może być społów, co ma na celu zwiększenie powierzchni ewentualnego kontaktu
rozbudowane tak, aby obejmowało procesy podejmowania decyzji, jed- z ludźmi i w konsekwencji zmniejszenie działających sił. Podobne kwestie
nak jest to efektywnym kompromisem, gdy decyzyjne zmienne wyjścio- powinny być brane pod uwagę podczas doboru innego oprzyrządowania
we są ograniczone. W przypadku robotów współpracujących ta decyzja i urządzeń, które będą częścią stanowiska pracy cobota. Zabezpieczeniem
przydziału zadań jest rozszerzana o analizę tego, jak wpłynie to na ocenę mogą być tu np. specjalne pokrywy czy osłony, które zapobiegną niepo-
ryzyka. trzebnemu dostępowi pracowników do komponentów mogących być
Faza oceny ryzyka będzie zależała od znajomości robotów współpra- niebezpiecznymi dla ludzi. Taka pokrywa może być zdejmowana na czas
cujących oraz odpowiednich standardów. Na przydział zadań będą miały wykonywania prac konserwacyjnych.
wpływ możliwości robota. Urządzenia ograniczające moc i siłę współ- Niektóre zadania mogą stanowić takie zagrożenie, które nie może być
pracują z ograniczeniami dotyczącymi maksymalnej ładowności robota: usunięte ze względu na realizowany proces technologiczny czy produkcji.
od 4 do 35 kg. Jest to zakres stosunkowo małych ciężarów w porównaniu Na przykład wartość siły wymaganej do przymocowania jakiejś części do
z robotami przemysłowymi, które mogą podnosić ciężary przekraczają- zespołu może być większa od bezpiecznej wartości granicznej. W takiej
ce nawet 2000 kg. Prędkość poruszania się ramion cobotów jest znacz- sytuacji można wykorzystać sprzęt pomocniczy do kontroli dostępu lu-
nie ograniczona w porównaniu do robotów konwencjonalnych, co może dzi do przestrzeni pracy robota podczas jego działania. Sprzęt ten to np.
wpłynąć na docelowe czasy cyklu produkcji. Każde zadanie dla cobota kurtyny świetlne, monitorujące dostęp ludzi do obszaru dookoła maszyny
będzie musiało być ocenione pod względem wykonalności z uwzględnie- i wyłączające ją w przypadku próby wejścia. Projekt systemu powinien za-
niem powyższych parametrów. pewniać kontrole bezpieczeństwa podczas realizacji zadania stwarzające-
go zagrożenia i umożliwiać bezpieczną współpracę człowieka z robotem.
3. Projekt wdrożenia robota współpracującego Traktowanie cobotów jak standardowe roboty ograniczy ich wartość.
Projekt wdrożenia robota współpracującego obejmuje analizę możliwości Ignorowanie bezpieczeństwa od początku stworzy niepotrzebne problemy
fizycznego kontaktu tej maszyny z ludźmi, a nie jej samej. W ocenie ryzyka dla projektu. Dlatego też wspólną przestrzeń pracy dla ludzi i cobotów na-
muszą być wzięte pod uwagę urządzenia i oprzyrządowanie. Zadania do leży odpowiednio zaprojektować od samego początku.
wykonania przez robota muszą być przeanalizowane pod kątem możli- Kelly Chalmers, starszy menedżer projektów
wości uderzenia przez robota ludzi znajdujących się w pobliżu, co może w firmie Applied Manufacturing Technologies
skutkować bardzo poważnymi obrażeniami ciała. Normy i przepisy BHP n

Rozwiązania
PRZEMYSŁ PRODUKCYJNY
Gregory Hale, Industrial Safety and Security Source
Przyszłość przemysłu
produkcyjnego – odporność,
cyfryzacja oraz cyberbezpieczeństwo
Odporność przemysłu produkcyjnego na zakłócenia, ujawniona w wyniku pandemii
COVID-19, prowadzi do potrzeby większego zapewnienia cyberbezpieczeństwa.
O
becnie coraz większy poziom cyfryzacji automatyki prze- To nie jest ta sama elektryczność. Mówimy tu o energii solarnej, zde-
mysłowej, wykorzystywanej w zakładach produkcyjnych, centralizowanych mikrosieciach, budynkach zeroenergetycznych oraz
zyskuje duże znaczenie. Usieciowienie zakładów i zwią- pojazdach elektrycznych. Dzięki połączeniu ze sobą tych dwóch wielkich
zane z tym zwiększenie efektywności firm nadal rośnie zmian nasza przyszłość będzie inteligentna i zielona.
w bardzo dużym tempie. Aby osiągnąć ten poziom zrównoważonego rozwoju, przemysł musi
Jednak tematem często niezrozumianym i pomijanym w dyskusjach zrozumieć cztery elementy ochrony środowiska: większą efektywność ener-
na temat zwiększania usieciowienia przemysłu jest potrzeba ustanowienia getyczną budynków, przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, przej-
cyberbezpieczeństwa fundamentem wprowadzania cyfryzacji. To poczucie ście na pojazdy elektryczne oraz produkcję zielonej energii elektrycznej.
zabezpieczenia wynika z odpornej natury przedsiębiorstwa produkcyjne-
go, która wyszła na jaw w czasach pandemii COVID-19. Wdrażanie efektywności cyfrowej
Jak powiedział Jean-Pascal Tricoire, prezes zarządu oraz dyrektor Uzyskujemy efektywność energetyczną, wdrażając efektywność cyfrową na
generalny firmy Schneider Electric, podczas wirtualnego wydarzenia wielką skalę. Wykorzystujemy technologię cyfrową do uzyskania znacznie
Innovation Summit North America 2020, Pomyślmy o infrastrukturze większej efektywności energetycznej w każdym budynku, każdym mieście
krytycznej naszych miast – sieciach wodociągowych, elektrycznych, po- i każdym zakładzie produkcyjnym, mówi Jean-Pascal Tricore. Ponieważ
myślmy o łańcuchach dostaw żywności i lekarstw. Naszym zadaniem było technologia cyfrowa powoduje zwiększenie efektywności i w rezultacie
zapewnienie ciągłości realizacji tych procesów dostaw. Jedną z rzeczy, któ- znaczne zmniejszenie kosztów, to możemy zwiększyć stopień moderniza-
rych nauczyliśmy się podczas pandemii, jest to, że odporność przemysłu cji istniejących instalacji. Problem polega na tym, że istnieje wielka liczba
wynika z automatyzacji procesów, które mogą być utrzymywane lokalnie budynków i zakładów produkcyjnych, w których musimy dokonać digita-
bez interwencji człowieka, a to z kolei wynika z cyfrowego monitorowa- lizacji istniejących instalacji, aby zapewnić, że będą one znacznie efektyw-
nia instalacji. Jeśli instalacja w naszym zakładzie działa i jest monitorowa- niejsze.
na przy wykorzystaniu analityki danych, opartej na sztucznej inteligencji, Jak stwierdził Jean-Pascal Tricore, drugim elementem tego równania
to jesteśmy w znacznie lepszej sytuacji, mogąc wiedzieć dokładnie, co się jest gospodarka o obiegu zamkniętym. Musimy opracować gospodarkę bę-
dzieje w tych instalacjach i zapobiegać wszelkim awariom. Nauczyliśmy się dącą w większym stopniu opartą o obieg zamknięty, dzięki czemu oszczę-
też, że zakład przemysłowy jest tak odporny jak najsłabsze ogniwo w jego dzimy zasoby naturalne. Trzecim elementem jest to, że wszystko będzie
procesach. Całkowita odporność zakładu przemysłowego jest wypadkową w wielkim stopniu bardziej elektryczne1. W następnych 20 latach będzie
różnych odporności. W rzeczywistości jest ona iloczynem odporności sieci znacznie więcej inwestycji w urządzenia elektryczne. Punktem docelowym
systemu elektroenergetycznego, systemu budynkowego, systemu informa- tych zmian będzie sytuacja, w której produkowana energia elektryczna nie
tycznego oraz systemu procesowego. będzie już taka sama. Będzie to zielona energia elektryczna.
W obecnej chwili doświadczamy wielu kryzysów, mówi Jean-Pascal
Praca zdalna a cyberbezpieczeństwo Tricore. Wszyscy mówią o pandemii COVID-19 oraz recesji, a my tracimy
Ponieważ obecnie przystosowujemy się do pracy zdalnej wykonywanej z oczu fakt, że stajemy przed zmianami klimatycznymi. Zmiany te pozosta-
w domu, cyfryzacja rozwija się skokowo, umożliwiając zdalną współpracę ją jednym z wielkich problemów naszej generacji. Jesteśmy pierwszym po-
w celu zwiększenia zwinności firm przemysłowych oraz zapewnienia, że koleniem, które doświadczyło zmian klimatycznych, jednak możemy być
operacje w zakładach będą realizowane bez przeszkód. Cyfryzacja tak na- też ostatnim pokoleniem, które będzie w stanie zmienić kurs tych zmian,
prawdę rozpoczęła się 30 lat temu, gdy zaczął się rozpowszechniać Internet. ponieważ zjawisko to przyspiesza i wymaga od nas odpowiedniej reakcji,
Drastycznie zmienił on nasz sposób życia oraz współpracy z innymi ludźmi. aby je zatrzymać.
Jak stwierdził Jean-Pascal Tricore, Obecnie jesteśmy w drugiej fazie cyfrowej Jeśli jeszcze nie jest, to cyfryzacja będzie sposobem funkcjonowania
rewolucji, którą jest Internet Rzeczy (IoT), łączący ludzi z maszynami oraz świata. Cyfryzacja musi być cyberbezpieczna, a firmy wykorzystujące jej
maszyny ze sobą. Analityka danych Big Data oraz technologia sztucznej in- zalety będą mogły osiągnąć większe zyski.
teligencji to główne innowacje, pomagające w rozwoju przemysłu. Gregory Hale jest założycielem i redaktorem portalu
Jego zdaniem inną rewolucyjną zmianą świata jest to, że staje się on Industrial Safety and Security Source (ISSSource.com). Niniejszy artykuł
w wielkim stopniu bardziej elektryczny. Jednak będzie to inny rodzaj elek- został pierwotnie opublikowany na stronie internetowej ISSSource.
tryczności. n

Rozwiązania
ROBOTY
Chris Vavra, Control Engineering
Palec robota wykorzystuje zmysł

dotyku do wykrywania zakopanych obiektów
Roboty całkiem dobrze radzą sobie z identyfikacją obiektów, o ile znajdują się one na otwartej
przestrzeni. Rozpoznawanie przedmiotów zakopanych w ziarnistym materiale, takim jak piasek,
jest jednak większym wyzwaniem. Aby tego dokonać, robot potrzebuje palców, wystarczająco
smukłych do penetracji piasku, musi być wystarczająco mobilny, aby mógł swobodnie wykonywać
ruchy skrętne, gdy ziarna piasku sklejają się w grudki, oraz wystarczająco czuły, aby zidentyfikować
szczegóły kształtu zakopanego obiektu.
B
adacze z amerykańskiego Uniwersytetu MIT (Massachusetts którego membrana do wykrywania dotykowego posiada powierzchnię 2
Institute of Technology) niedawno zaprojektowali ostro za- centymetrów kwadratowych, czyli podobnie jak czubek ludzkiego palca.
kończony palec robota, wyposażony w zmysł dotyku, który Po rozwiązaniu problemu z kształtem i wymiarami badacze zwró-
ma rozwiązać problemy z identyfikacją obiektów zakopa- cili uwagę na ruch palca, jego montaż na ramieniu robota oraz kopanie
nych w ziemi. Podczas przeprowadzonych eksperymentów w drobnym piasku i ryżu gruboziarnistym. Takie ziarniste materiały
palec o wdzięcznej nazwie Digger Finger („Palec Kopacz”) potrafił prze- mają skłonność do sklejania się, gdy ich liczne cząstki zostaną zabloko-
kopać się przez ziarnisty materiał, taki jak piasek czy ryż, i prawidłowo wane w jednym miejscu. To sprawia, że penetracja jest trudna. Dlatego
wykryć kształty odnajdowanych przedmiotów ukrytych w tych materia- też zespół badaczy wyposażył palec Digger Finger w możliwości wibra-
łach. Badacze mówią, że być może robot ten pewnego dnia będzie mógł cji, a następnie poddał go różnym testom.
wykonywać zadania związane z obiektami ukrytymi w ziemi, takie jak Chcieliśmy zobaczyć, jak wibracje mechaniczne pomagają palcowi
odnajdowanie zakopanych kabli elektrycznych czy rozbrajanie bomb. w kopaniu głębiej oraz przedostawaniu się przez grudki materiału, mówi
Poszukiwanie metod identyfikacji obiektów zakopanych w ziar- Radhen Patel, odbywający staż po doktoracie na Wydziale CDAIL. Za-
nistych materiałach (piasek, żwir oraz inne rodzaje luźno związanych silaliśmy silnik wibratora różnymi napięciami, zmieniając amplitudę
cząstek) nie jest czymś nowym. Przedtem badacze wykorzystywali tech- i częstotliwość drgań. Badacze odkryli, że gwałtowne wibracje pomagały
nologie, które wykrywają z powietrza obiekty ukryte w ziemi, takie jak „upłynnić” ziarnisty materiał, zlikwidować jego grudki i pozwalały na
georadar (GPR; Ground Penetrating Radar) oraz wibracje ultradźwięko- głębsze kopanie, chociaż efekt „upłynniania” był trudniejszy do uzyska-
we. Te metody pozwalają jednak tylko na uzyskanie zamglonego obrazu nia w piasku niż w ryżu.
zakopanych obiektów. Mogą występować trudności z odróżnieniem np. Badacze przetestowali także różne ruchy skrętne palca zarówno
kamieni od ludzkich kości. w ryżu, jak i w piasku. Czasami ziarna różnego typu materiału zaklesz-
Nasz pomysł polega na wykonaniu takiego palca dla robota, który czały się pomiędzy membraną dotykową Digger Fingera a zakopanym
ma czuły zmysł dotyku i potrafi odróżnić za jego pomocą różne obiek- obiektem, który palec próbował wykryć. Czasem ziarna były wystarcza-
ty, mówi Edward Adelson, profesor nauki o wizji (ang. vision science) jąco duże, aby kompletnie ukry
na Wydziale Informatyki oraz Sztucznej Inteligencji Uniwersytetu MIT kształt obiektu, jednak ta niedogodność mogła być zwykle usunięta
(Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory; CSAIL). To przez niewielkie ruchy skrętne palca robota. Uwięziony piasek był trud-
może być pomocne, gdy próbujemy na przykład odnaleźć i unieszko- niejszy do usunięcia, chociaż małe wymiary ziaren oznaczały, że Digger
dliwić zakopane w ziemi bomby. Jednak wprowadzenie tego pomysłu Finger potrafi nadal wyczuć ogólne kontury obiektu docelowego.
w życie oznacza konieczność pokonania pewnej liczby przeszkód. Prof. Adelson mówi, że Digger Finger jest częścią programu rozsze-
Pierwszym wyzwaniem dla zespołu badawczego był kształt palca dla rzającego dziedziny, w których może być wykorzystany dotyk robotów.
robota. Palec musiał być smukły i ostro zakończony. Ludzie wykorzystują swoje palce w różnych złożonych środowiskach,
Aby wykonać palec Digger Finger, badacze przerobili swój czujnik zarówno szukając kluczy w kieszeniach spodni, jak i do poszukiwania
dotyku GelSight1 na dwa podstawowe sposoby. Najpierw tak zmieni- guzów podczas zabiegów chirurgicznych. Ponieważ uzyskujemy lepsze
li kształt czujnika, aby powstał smukły cylinder ze ściętą końcówką. wyniki w dziedzinie sztucznego dotyku, to chcemy być w stanie wyko-
Następnie zrezygnowali z dwóch spośród trzech kolorów diod LED, rzystać go w sytuacjach, w których jesteśmy otoczeni mnóstwem roz-
stosując kombinację tylko niebieskich diod oraz kolorowej farby flu- praszających informacji. Chcemy umieć odróżniać to, co jest ważne od
orescencyjnej. To znacznie zmniejszyło złożoność czujnika i pozwoliło tego, co nie jest.
zaoszczędzić przestrzeń, mówi należąca do zespołu badaczy Nancy Ouy- Chris Vavra,
ang, doktorantka na Uniwersytecie Harvard. To dlatego byliśmy w stanie menedżer ds. treści online, Control Engineering
uzyskać taką kompaktową formę palca. Wynikiem prac było urządzenie, n
1
Posiada on żel pokryty membraną odblaskową, deformującą się pod wpływem dotyku, 3 diody LED w kolorach RGB, których światło odbija się od membrany, tworząc unikalne,
kolorowe wzory świetlne oraz kamerę analizującą te wzory i przetwarzającą je na obraz 3D dotykanego obiektu – uzup. tłum.

Rozwiązania
SCADA
Pete Diffley, Chris Little, Trihedral
Systemy SCADA
mogą przyśpieszyć automatyzację
w przemyśle oraz wdrażanie technologii IIoT
Ponieważ automatyka przemysłowa ewoluuje, to należy oceniać jej różne systemy za pomocą
oferowanych funkcji, a nie komponentów. W artykule opisano, jak systemy SCADA mogą
przyśpieszyć uzyskiwanie różnych możliwości przez automatykę przemysłową oraz podano
porady na temat wyboru systemu SCADA dla zakładu.
C
zy obecnie Przemysłowy Internet Rzeczy (IIoT) jednak gdy przyjrzymy się jej bliżej, to odkryjemy, że jedną po
zastępuje komputerowe systemy sterowania pro- prostu dodaje się do drugiej w celu osiągnięcia tego samego
cesami technologicznymi i produkcji SCADA? celu. IIoT może być łatwiejszą drogą przesyłania danych z od-
W dzisiejszych czasach jest to częsta wiadomość, ległych źródeł do systemu SCADA, natomiast postępy w tech-
jednak czy jest ona rzeczywistością, czy też czę- nologiach SCADA mogą dodać technologii IIoT dodatkowe
ścią jakiegoś planu? W systemach automatyki SCADA czujni- funkcje oraz ułatwić integrację obydwu.
ki, sprzęt przemysłowy oraz inne źródła danych są połączone
siecią z serwerem (serwerami), przez co Funkcjonalność operacyjna oznacza coś
dane z maszyn i urządzeń pomiarowych więcej niż tylko komponenty automatyki
Więcej przemysłowej
INFORMACJI
są dostępne dla użytkowników, którzy
mogą dzięki temu sterować procesami Gdyby Henry Ford zobaczyłby na ulicy jadący samochód elek-
produkcji. tryczny Tesla Model 3, to byłby zdumiony, jak daleko posunęła
SŁOWA KLUCZOWE:
przemysłowe systemy nadzoru, Sieć IIoT łączy czujniki, sprzęt oraz się ewolucja samochodów od czasu, gdy pierwsze pojazdy za-
sterowania i akwizycji danych inne źródła danych z oprogramowaniem częły zjeżdżać z linii montażowych w zakładach Forda w 1913
(SCADA), wybór systemu SCADA na serwerze, które przetwarza dane i udo- roku. Jednak ten amerykański przedsiębiorca rozpoznałby, że
stępnia je użytkownikom. ten przejeżdżający koło niego pojazd to nadal samochód, po-
Funkcjonalność operacyjna oznacza Co prawda akronimy IIoT oraz SCA- mimo tego, że każdy podzespół Tesli byłby radykalnie inny niż
więcej niż tylko komponenty
automatyki przemysłowej.
DA różnią się od siebie, jednak ich funk- Forda T. Jakie byłyby te różnice? Henry Ford odgadłby to na
cje są takie same: zbieranie danych i uczy- podstawie funkcji tych podzespołów. Niezależnie od tego, czy
Wykorzystanie danych
niekrytycznych w systemach nienie ich użytecznymi dla tych osób, jest to Ford T, czy Tesla Model 3, samochód jest narzędziem
krytycznych może doprowadzić do które ich potrzebują. Systemy IIoT oraz wykorzystywanym przez ludzi do przemieszczania się z miej-
niepożądanych wyników. SCADA mają wiele cech różnych i wiele sca na miejsce.
Porównania różnych systemów cech wspólnych. W świecie automatyki przemysłowej innowacje są postrze-
SCADA powinno wykraczać poza Internet Rzeczy IoT (i później Prze- gane raczej jako fala, która przynosi coś nowego i wymiata coś
proste tabele z polami wyboru, aby
mysłowy Internet Rzeczy IIoT) rozwinął starego, a nie jako najnowsze wersje starych koncepcji. Nowe
uzyskać dokładne informacje, co
dany system potrafi, a czego nie. się z aplikacji SCADA, które wykorzysty- terminy i akronimy wydają się stworzone umyślnie w celu pró-
wały Internet do łączenia systemów auto- by zapewnienia, że opracowana w zeszłym roku najnowocze-
DO ROZWAŻENIA matyki przemysłowej. W rzeczywistości śniejsza technologia będzie już przestarzała w roku przyszłym.
Czy Wasza firma czuje się zagubiona technologie IoT oraz IIoT wykorzystywa-
w świecie automatyki najnowszej
ły przesyłanie danych, które wykraczało Krótka historia automatyki
generacji lub rozproszona kolejnym
szumnie reklamowanym produktem? poza Internet. Pod koniec lat 90. i na po- Pierwszą informatyczną siecią przemysłową była tzw. Sneaker
Powinna poszuka czątku pierwszej dekady XXI wieku wy- net (sieć piesza). Pierwsze systemy automatyki w zakładach
systemu SCADA o wymaganej korzystywano w tym celu wirtualne sieci wykorzystywały głównie pracowników, których zadaniem
funkcjonalności. prywatne (VPN). Ponadto zarówno syste- było dokonywanie obchodów i sprawdzanie, czy maszyny
my SCADA, jak i IIoT często wykorzystu- i sprzęt funkcjonują prawidłowo, oraz odpowiednie reagowa-
MATERIAŁY ONLINE
Więcej na stronie https:// ją te same typy infrastruktury sieciowej. nie w przypadku wykrycia nieprawidłowości lub awarii. Ludzie
controlengineering.pl/category/ Idea zastępowania starej, „złej” rzeczy ci mogli wykonywać swoje zadania tylko na miejscu lub też
hmi-scada/ nową „dobrą” jest dobra w marketingu, podróżować pomiędzy odległymi od siebie zakładami. Zapa-

miętano takie fakty z historii automatyki. Ludzie mieli zakodo- Sieć IIoT łączy czujniki, sprzęt oraz inne źródła danych
waną w umysłach logikę działania. Na przykład „jeśli miernik z oprogramowaniem na serwerze, które przetwarza
nr 1 pokazuje więcej niż 16,8 m, to należy wyłączyć zawór nr 3”.
dane i udostępnia je użytkownikom.
Gdy zła pogoda uniemożliwiała wykonanie prac, to dane z tego
dnia były szacowane teoretycznie. Jeśli np. podczas nieobecno-
ści pracowników wylał się na skutek przepełnienia jakiś płyn, Komu możemy zaufać, gdy potrzebujemy
to po powrocie pracownicy ci wycierali go mopem. rady na temat systemu automatyki?
Wraz ze wprowadzeniem komputerów sterowanie ręczne Jakże często czytaliśmy w Internecie recenzje czegoś, co zamie-
zostało szybko zastąpione przez następujące, powszechnie zna- rzaliśmy kupić… Były to zapewne opinie zarówno pozytywne:
ne koncepcje automatyki przemysłowej: To jest najlepsza rzecz, jaką kiedykolwiek miałem...zmieniła
• rozproszone systemy sterowania (ang. distributed control ona moje życie, jak i negatywne: Niestety, muszę wystawić ne-
systems, DCS); gatywa.
• programowalne sterowniki logiczne (ang. programma- Przedzieranie się przez „bagno” różniących się od siebie
ble logic controllers, PLC); opinii przy wyborze oprogramowania dla przemysłowego sys-
• zdalne jednostki telemetryczne (ang. remote telemetry temu sterowania także może być wyzwaniem. Praktyczną regu-
units, RTU); łą, która może pomóc w wyczuciu nieobiektywnych opinii, jest
• interfejsy operatorskie (ang. human-machine interfaces; zwrócenie uwagi na używanie uogólnień. Chociaż wszystkie
interfejsy człowiek-maszyna, HMI); platformy automatyki wykazują pewne podobieństwa, częstą
• systemy nadzoru, sterowania i akwizycji danych (ang. techniką odwrócenia uwagi jest pisanie czy mówienie typu
supervisory control and data acquisition, SCADA) SCADA w zasadzie nie zapewnia redundancji, ale DCS tak!
• Przemysłowy Internet Rzeczy (Industrial Internet of Czy takie poważne stwierdzenie jest prawdą? Odpowiedź
Things, IIoT). brzmi: nie. Niektóre systemy SCADA dostarczają niemal nie-
Narzędzia do akwizycji danych oraz do podejmowania de- skończoną redundancję, które jest równa lub nawet większa niż
cyzji, wykorzystywane za systemami automatyki, także ciągle w systemach DCS. Jednak czy w przemyśle zawsze wdraża się
ewoluują. redundancję w którymkolwiek z tych systemów? I znów od-
powiedź brzmi: nie. Stwierdzenia przyciągające uwagę mogą
odrzucić kogoś, kto mógłby uzyskać duże korzyści z systemu
SCADA.
Tak więc należy rozpocząć działanie od uzyskania odpo-
wiedzi na różne pytania.
Oprogramowanie VTScada 12 firmy Trihedral transformuje sposób uzyskiwania przemysłowych danych procesowych oraz ich
wykorzystywania w całym przedsiębiorstwie. Nowości w tej wersji to: ulepszone działanie, automatyczny import tagów PLC, dodatki dla
programu Excel, sterowniki MQTT i OPC-UA, wysoko wydajne widżety typu drag-and-drop, aplikacje Master/Subordinate, tworzenie
ekranu dla internetowych klientów VTScada, edycja danych historycznych, import danych historycznych, obsługa wielu języków oraz
inne cechy. VTScada V12 firmy Trihedral, zintegrowana platforma dla interfejsów HMI oraz systemów SCADA, zdobyła nagrodę
Engineers’ Choice (Wybór Inżynierów) 2021 w kategorii oprogramowania HMI. Źródło: Trihedral.

Rozwiązania
SCADA

Kwestia podłączania systemów sterowania Iinfrastruktura krytyczna powinna
do Internetu cały czas być chroniona przed
Łączenie wszystkiego ze wszystkim i każdym było i jest strategią cyberatakami oraz hakerami. Często
w ostatnich latach. Jednak czasem zdarza się, że osoby nieupo-
ważnione uzyskują przez Internet dostęp do pewnych zasobów.
wymienianym sposobem zapewniania
Wynika z tego, że infrastruktura krytyczna powinna cały czas cyberbezpieczeństwa jest tu air-gapping,
być chroniona przed cyberatakami oraz hakerami. Często wy- czyli fizyczne odizolowanie danej sieci od
mienianym sposobem zapewniania cyberbezpieczeństwa jest tu Internetu.
air-gapping, czyli fizyczne odizolowanie danej sieci od Interne-
tu. Spotykane są takie koncepcje: wanych produktów wraz z odpowiednimi polami wyboru, które
• Nie należy podłączać systemów automatyki do Internetu. zaznacza się, gdy obydwa produkty mają jakąś cechę wspólną.
• Nie należy pozwolić na zdalny dostęp do systemów. Niestety, metoda ta nie jest taka prosta w przypadku porównań
Powyższe stwierdzenia są słuszne, jednak pomijają ważne szczegółowych. Nie wszystkie systemy automatyki przemysłowej
tematy związane z rzeczywistością. Na przykład: jak jest reali- są takie same, dlatego też ich odróżnianie może być wyzwaniem.
zowana synchronizacja serwerów? Czas serwera musi być syn- Doskonałym punktem startowym porównywania ofert
chronizowany za pomocą jakiegoś źródła dokładnego czasu. różnych firm jest porównanie ich podstawowego podejścia do
O ile firma przemysłowa nie posiada zegara atomowego, serwe- klienta. Takie podejście koncentruje się na maksymalizacji bez-
ry muszą być cały czas podłączone do Internetu, aby uzyskiwać awaryjnego działania systemu, nieodłącznie zawartej w opro-
dane synchronizacji czasu, które są przekazywane do innych gramowaniu poprzez wbudowanie wielu mechanizmów redun-
serwerów w systemie, w którym zastosowano air-gapping. A co dancji. Mechanizmy te mają na celu zapewnienie, że system nie
by się stało, jeśli system zostałby całkowicie pozbawiony syn- ulegnie awarii.
chronizacji? Jeśli lokalny system byłby niedostępny (z powodu Dużo informacji może dostarczyć nam umowa licencyjna,
np. burzy, pandemii czy awarii sprzętu), to jak pracownicy za- którą zwykle potwierdza się bez przeczytania, klikając odpo-
kładu uzyskaliby bezpieczny i pewny dostęp do realizowanych wiednie pole. A należy jednak najpierw ją przeczytać. Mogą tam
procesów technologicznych i produkcji? znaleźć się takie stwierdzenia, jak Produkt nieprzeznaczony dla
systemów używanych w krytycznych czy niebezpiecznych śro-
Wykorzystanie danych dla krytycznych dowiskach, w których awaria może doprowadzić do utraty życia
systemów zautomatyzowanych przez ludzi. Pola wyboru przy różnych cechach produktów w ta-
Czasami dane niekrytyczne zostają wymieszane z danymi z sys- belach porównawczych dają szybki obraz podobieństw i różnic,
temów krytycznych w jakiś subtelny sposób. Na początku 2020 jednak nie ujawniają wielu informacji. W tabeli nie zawsze znaj-
roku pewien artysta chodził po ulicach pewnego wielkiego eu- dują się takie pozycje jak rozwiązanie skalowalne od małego do
ropejskiego miasta, ciągnąc mały czerwony wózek z 99 telefona- dużego systemu, dodane wiele poziomów redundancji, łatwość
mi komórkowymi. I co się wtedy zdarzyło? Dwie ulice opusto- użycia, kompatybilność w przód oraz jakość wsparcia technicz-
szały z samochodów. Oprogramowanie zarządzające mapami nego. Dlatego należy czytać umowy licencyjne oprogramowa-
Google zaznaczyło trasę w centrum miasta, którą poruszał się nia oraz zadawać w razie potrzeby dodatkowe pytania.
artysta, jako zakorkowaną, i poprowadziło kierowców wszyst-
kich samochodów osobowych, ciężarówek, autobusów, a nawet System SCADA ma taką wartość, jakie
pojazdów uprzywilejowanych, innymi drogami. Niekrytycz- funkcje realizuje
ne dane o geolokalizacji, wysyłane z przewożonych wózkiem Przy ocenie przydatności powyższych kryteriów dla wyboru
telefonów z włączonym Internetem, zostały zinterpretowane systemu SCADA:
przez wspomniane oprogramowanie jako bardzo powolny ruch • Nie należy przywiązywać nadmiernej wagi do stosowa-
uliczny, czyli korek. Okazało się, że nawet podstawowe służby nych terminów.
jak straż pożarna, pogotowie ratunkowe oraz policja polegały na • Należy pozostać skoncentrowanym na celu działań.
usługach Google Maps. • Należy zadawać trudne pytania.
Dlatego też wszystkie systemy muszą sprawdzać walidację Systemy SCADA nadal się rozrastają, uzyskując nowe funk-
danych. Ma ona duże znaczenie. Zawsze należy pytać, w jaki cje. Wykorzystują nowe, pojawiające się technologie. Podobnie
sposób w danym systemie są walidowane dane źródłowe. jak w przypadku samochodów niemal wszystko można w nich
Czy wykorzystywany protokół sieciowy przepuszcza ko- zmienić bez zmiany ich podstawowej funkcji. Nawet teraz, gdy
munikaty bez walidacji ich zawartości? Czy są one oddzielone zobaczymy latające nad naszymi głowami samochody, to bę-
całkowicie od tych danych, które mogą zostać zhakowane? Jak dziemy je nazywać latającymi samochodami. Dlaczego? Bo na-
silne jest stosowane szyfrowanie danych (o ile jest)? dal będą to samochody.
Porównanie systemów SCADA za pomocą Pete Diffley, starszy menedżer ds. współpracy globalnej, Chris
tabel z polami wyboru Little, specjalista ds. kontaktów z mediami w firmie Trihedral,
Porównania często przybierają formę tabel z polami wyboru. będącej producentem oprogramowania VTScada.
Na takiej tablicy umieszcza się listę wszystkich cech porówny- n

Rozwiązania
TRANSFORMACJA CYFROWA
Kevin Finnan, Yokogawa Corporation of America. Wataru Nakagawa, Yokogawa Electric Corp.
Transformacja cyfrowa systemów sterowania

procesami przemysłowymi
– DCS oraz SCADA
Tradycyjne rozproszone systemy sterowania (DCS) oraz systemy nadzoru, sterowania
i akwizycji danych SCADA mogą zostać ulepszone dzięki wprowadzaniu przemysłowej
transformacji cyfrowej. Przyniesie to wiele korzyści firmom przemysłowym.
N
ie należy pozwolić, aby początkowe sukcesy, ne w małych ilościach przez wyspecjalizowane firmy, zaczęły
uzyskane dzięki usieciowieniu systemów tech- ustępować miejsca standardowemu sprzętowi, dostępnemu
nologii operacyjnej w przemyśle, zahamowały powszechnie na rynku – głównie komputerom typu PC. Prze-
teraz wprowadzanie innowacji technologicz- mysł zyskał dzięki temu nowe mechanizmy, umożliwiające
nych w dziedzinie Przemysłowego Internetu połączenia sieciowe zasobów w zakładach. Dzięki przemysło-
Rzeczy (IIoT) oraz przemysłowej transformacji cyfrowej (DX). wym sieciom informatycznym systemy automatyki proceso-
Projekty zaawansowanych systemów sterowania, uwzględnia- wej mogły być sprzęgane z sieciami biurowymi w zakładach,
jące te innowacje, obejmują takie koncepcje jak interopera- a potem z Internetem. Umożliwiło to uzyskiwanie dostępu do
cyjność, modułowość, zgodność ze standardami i normami, danych, a nawet rzeczywiste sterowanie z dowolnej lokaliza-
skalowalność oraz przenośność. cji na świecie. Odizolowane systemy DCS czy SCADA (Rys. 1
po lewej) stały się częścią większej sieci czasu rzeczywistego
Automatyzacja procesów przemysłowych (Rys. 1 po prawej), co mogło w końcu doprowadzić do połą-
za pomocą systemów DCS i SCADA czenia „wszystkiego ze wszystkim”. To może być punktem wyj-
– trochę historii ściowym rozważań, co pojawi się w dalszej kolejności. Firmy
Pierwszy na świecie rozproszony system sterowania (DCS) myślące perspektywicznie i mające obawy związane ze wdra-
został wprowadzony w przemyśle ponad 40 lat temu. W tam- żaniem przemysłowych strategii DX muszą przeanalizować,
tych czasach systemy automatyki procesowej składały się z sa- jak ich platformy DCS i SCADA wpisują
modzielnych komponentów, realizujących funkcje sterowania się w szerszy obraz. Jak te systemy będą
Więcej
INFORMACJI
oraz wizualizacji. Natomiast do sterowania pracą rurociągów spełniać swoje tradycyjne funkcje w bar-
i odwiertów często stosowano systemy nadzoru, sterowania dziej złożonym środowisku, w którym
i akwizycji danych (SCADA). zacierają się granice pomiędzy warstwa- SŁOWA KLUCZOWE:
Systemy o obydwu architekturach zbierają dane z oprzy- mi w piramidzie automatyki i zaczynają system sterowania procesami,
rządowania procesowego i odpowiednio reagują, wysyłając tracić swoją odrębność (Rys. 2)? przemysłowa transformacja
sygnały sterujące do elementów wykonawczych. Obydwa ro- cyfrowa
dzaje systemów mogą sterować jednocześnie wieloma pętla- Zmiany wprowadzane
Popularne urządzenia dostępne
mi, obsługując złożone procesy technologiczne i produkcji. w przemyśle: konwergencja na rynku pomagają w realizacji
Ponieważ programowalne sterowniki logiczne (PLC) stały się technologii IT/OT, procesów przemysłowych.
bardzo zaawansowane technologicznie, to zaczęły być także wirtualizacja systemów Technologie IT i OT, wirtualizacja,
wykorzystywane jako kontrolery przemysłowe na małą skalę. informatycznych, analityka chmura obliczeniowa dla technologii
Dawniej operatorzy systemów sterowania w zakładach danych w chmurze oraz IIoT.
przemysłowych musieli przebywać w zlokalizowanej central- otwarte standardy dla Modernizowanie przemysłowych
nie sterowni lub „centrum dowodzenia”, ponieważ zdalny systemów sterowania systemów sterowania za pomocą
otwartych architektur.
dostęp do interfejsów operatorskich (HMI) nie był możliwy. i automatyki przemysłowej
Wszelkie informacje dla innego personelu zakładu niż opera- Wraz z konwergencją technologii IT oraz DO ROZWAŻENIA
torzy były dostarczane za pomocą raportów, co często powo- OT oraz wprowadzaniem technologii Czy w Waszej firmie ignoruje
dowało znaczne opóźnienia. wirtualizacji systemów informatycznych się innowacje przemysłowej
wiele aplikacji inżynierskich i progra- transformacji cyfrowej, ponieważ
„już to zrobiliśmy”?
Popularny i powszechnie dostępny sprzęt mowych przenosi się obecnie do chmu-
przychodzi z pomocą przemysłowi ry. Wykorzystywanie zaawansowanego MATERIAŁY ONLINE
W miarę upływu czasu wykorzystywane w przemyśle urządze- oprogramowania w chmurze pozwala Więcej informacji na stronie
nia i oprogramowanie dla systemów sterowania, produkowa- systemom sterowania procesami na wy- https://controlengineering.pl

Rozwiązania
TRANSFORMACJA CYFROWA

Pierwszy na świecie rozproszony system sterowania jekt NAMUR Open Architecture (NOA). Natomiast Open
(DCS) został wprowadzony w przemyśle ponad Process Automation Forum (OPAF) jest organizacją zrzesza-
jącą użytkowników końcowych, producentów i dostawców,
40 lat temu. W tamtych czasach systemy
integratorów systemów, organizacje standaryzacyjne oraz
automatyki procesowej składały się z samodzielnych wyższe uczelnie. Obecnie NOA i OPAF kierują inicjatywami
komponentów, realizujących funkcje sterowania tworzenia otwartych architektur systemów sterowania i au-
oraz wizualizacji. tomatyki przemysłowej poprzez odchodzenie od systemów
firmowych. Obydwie organizacje opisują, w jaki sposób sys-
temy niezależne od producentów sprzętu i oprogramowania
konywanie wstępnego przetwarzania danych na krawędzi sie- mogą wykorzystywać najnowocześniejszy sprzęt i jego funk-
ci (edge computing) oraz odgrywanie roli źródeł danych dla cje, co pozwala firmom przemysłowym unikać uzależnienia
Przemysłowego Internetu Rzeczy. Środowiska oparte o chmu- od konkretnych producentów/dostawców sprzętu. Kluczowe
rę mogą integrować dane z wielu źródeł i zwiększać dostęp- koncepcje OPAF obejmują: interoperacyjność, modułowość,
ność danych, co wspiera analitykę danych oraz podejmowanie zgodność ze standardami i normami, zgodność ze standarda-
decyzji. Wykorzystywanie środowisk w chmurze, technologii mi bezpieczeństwa, skalowalność i przenośność oprogramo-
IIoT oraz przetwarzania danych na krawędzi sieci wymaga od wania. W ramach NOA niezależna domena o nazwie „moni-
firm z przemysłu procesowego wykonywania modernizacji toring i optymalizacja” (M+O) jest przygotowana niezależnie
swoich starzejących się platform DCS i SCADA. Korzyścią od istniejącego systemu. Zbiera ona dane bezpośrednio od
dla firm przemysłowych z transformacji cyfrowej jest bardziej robotów i dronów oraz nowych czujników: korozji, dźwięku,
otwarta i cyberbezpieczna architektura oraz konstrukcja sys- wibracji oraz innych wielkości, wykorzystywanych w utrzy-
temu sterowania. maniu ruchu. Dane w istniejącym systemie są importowane za
NAMUR („User Association of Automation Technology pomocą protokołu OPC UA, dlatego zaawansowane sterowa-
in Process Industries”) to międzynarodowe stowarzyszenie nia, analityka i diagnostyka mogą być realizowane na obiek-
firm z branży automatyki przemysłowej. Stworzyło ono pro- tach lub w terenie.
Kamera CCTV
Kliencki Tablet
Stacja interfejsu komputer PC Zarządzanie
Zarządzanie operatorskiego Stacja informacjami
zasobami fabryki (HIS) inżynierska z fabryki
Serwer
terminali Sieć systemu
sterowania czasu
rzeczywistego
Stacja
zunifikowanej
Brama sieciowa bramy sieciowej
Podsystem
innej firmy
System wcześniejszej
generacji
Obiektowa stacja sterowania (FCS) Stacja kontroli bezpieczeństwa (SCS)
Rys. 1. Wcześniejsze systemy sterowania procesami przemysłowymi (po lewej) były odizolowane i składały się ze
sprzętu wyprodukowanego przez wyspecjalizowane firmy. Późniejsze systemy, wykorzystujące znacznie większe sieci
informatyczne (po prawej), stały się bardziej złożone i uzyskały większe możliwości. Gdy firma Yokogawa ponad 40
lat temu wprowadziła pierwszy na świecie rozproszony system sterowania (DCS), systemy przemysłowej automatyki
procesowej składały się z samodzielnych komponentów realizujących funkcje sterowania i wizualizacji (oznaczenia
HIS, FCS czy SCS – wg firmy Yokogawa). Źródło: Yokogawa

Optymalizacja Energia
produkcj i zrównoważony
Bezpieczeństwo rozwój Optymalizacja
i efektywność pracowników łańcucha wartości
Poziom Dział IT
zarządzania firmą, Przesył danych Przemysłowa przedsiębiorstwa
system ERP z zakładu do chmury Zasoby chmura Jakość
i utrzymanie obliczeniowa i wydajność
ruchu
KR
Poziom planowania, SI AW
EC ĘD
systemy MES/MOM II Ź
Aplikacje nie krytyczne w chmurze T
CHMURA
Aplikacje krytyczne na krawędzi sieci Systemy ZAKŁAD
Poziom nadzoru, Ź brzegowe
systemy SCADA, APC ĘD T
RAW I O
K IEC
S
Poziom sterowania,
systemy DCS/PLC Ewolucja przetwarzania danych na krawędzi
Inteligentne urządzenia
Poziom obiektowy
Czujniki, siłowniki,
sprzęt
SYSTEMY OT SYSTEMY IT
Model ISA-95 (model Purdue) Zmiana Model Przemysł 4.0
Rys. 2. Wraz z rozpowszechnianiem się cyfryzacji w przemyśle oraz konwergencji technologii IT/OT warstwy tradycyjnego modelu
referencyjnego architektury przedsiębiorstwa Purdue (Purdue Enterprise Reference Architecture, PERA) stają się w znacznie mniejszym
stopniu odrębne. Otwarte platformy mogą wspierać zarówno środowiska DCS, jak i SCADA. Źródło: Yokogawa

Systemy samouczące się oraz inne nowości W miarę upływu czasu wykorzystywane w przemyśle
technologiczne w sterowaniu procesami urządzenia i oprogramowanie dla systemów
przemysłowymi sterowania, produkowane w małych ilościach przez
Systemy DCS i SCADA, wspierane przez wdrażanie trans-
formacji cyfrowej, obecnie ulegają zmianom i ewoluują. Ta
wyspecjalizowane firmy, zaczęły ustępować miejsca
podróż do świata cyfrowego dopiero się zaczyna. Stwarza to standardowemu sprzętowi, dostępnemu powszechnie
jednak wyzwania dla firm z branży przemysłu procesowego, na rynku – głównie komputerom typu PC.
szczególnie zastanawiających się nad podjęciem trudnej decy-
zji o dokonaniu podstawowej modernizacji swoich systemów
sterowania. Żaden producent nie będzie bowiem zadowolony mom produkcyjnym w uzyskaniu nowych, wyższych pozio-
z oferty zainstalowania nowego sprzętu, posiadającego te same mów optymalizacji i bezpieczeństwa systemów. Dynamiczne
możliwości co istniejący. symulatory w postaci cyfrowych bliźniaków pozwalają opera-
Każdy nowy system sterowania będzie bardziej moduło- torom i personelowi kierowniczemu oceniać zmiany warun-
wy, co umożliwi modernizowanie lub wymianę poszczegól- ków operacyjnych poprzez prognozowanie warunków realiza-
nych sekcji w razie potrzeby, gdy pojawią się nowe produkty, cji procesów technologicznych i produkcji.
dające nowe możliwości. Ale to dopiero początek. Automatyka Te możliwości zostaną uzyskane dzięki otwartym syste-
przemysłowa zyska takie możliwości, jakie obecnie można so- mom sterowania, wspierającym technologie IIoT oraz opera-
bie tylko wyobrazić. Systemy DCS uzyskają możliwości samo- cje w chmurze, w tym protokoły OPC UA i MQTT (message
uczenia, dzięki którym będą mogły lepiej rozumieć sterowane queuing telemetry transport) wraz z innymi informatycznymi
przez siebie procesy. To rozwinie możliwość automatycznego protokołami przesyłania danych, takimi jak SNMP (simple
wykonywania złożonych funkcji sterowania, takich jak proce- network management protocol) oraz ICMP (internet control
dury (uruchomienie, stopniowe zmiany itd.) przy minimalnej message protocol).
lub bez interwencji operatora. Fabryki uzyskają redukcję licz-
by wypadków oraz czasu przestojów wynikających z ludzkich Kevin Finnan, konsultant ds. transformacji cyfrowej
błędów. Jednocześnie będą one funkcjonować na optymalnym i marketingu przemysłowego w firmie Yokogawa
poziomie. Corporation of America. Wataru Nakagawa, menedżer
Większe usieciowienie systemów będzie wspierało zinte- ds. marketingu produktów dla systemów w firmie
growane centra operacyjne wraz z dynamicznymi wskazów- Yokogawa Electric Corp.
kami dla operatorów, ułatwionymi przez systemy alarmowe
o wysokiej jakości. Ten postęp technologiczny pomoże fir- n

Rozwiązania
CYBERBEZPIECZEŃSTWO
Chris Vavra, CFE Media
krajobraz
Zmieniający się
zagrożeń cyberbezpieczeństwa
dla przemysłowych systemów sterowania
Informacja o cyberataku, dokonanym pod koniec 2020 r. przy wykorzystaniu luki
w zabezpieczeniach popularnego oprogramowania do monitorowania sieci firmy SolarWinds, była
jednym z głównych tematów wiadomości podawanych w mediach. Przyczyną było to, że atak był
zakrojony na szeroką skalę, wykraczającą poza jedną firmę czy nawet konkretną gałąź przemysłu.
Atak SolarWinds dotknął ponad cztery piąte firm z amerykańskiej listy rankingowej Fortune
500 i dosłownie każdy z głównych sektorów rządu oraz armii USA.
J
ak stwierdził w swojej prezentacji Eric Byres, dyrektor ge- systemów sterowania są łatwym celem dla cyberprzestępców. Wiele
neralny kanadyjskiej firmy informatycznej aDolus Techno- łańcuchów dostaw to mieszanina różnych programów, kodów i stan-
logies, nie był to jednorazowy cyberatak i takie zdarzenia dardów. Znalezienie sposobu na uzyskanie dostępu do tych sieci nie
będą coraz częstsze. Prezentacja ta, zatytułowana „Po ataku jest trudne, ponieważ mają one wiele potencjalnych luk w zabezpie-
SolarWinds: Co mówi nam kompromitacja SolarWinds na czeniach.
temat zmieniającego się krajobrazu cyberbezpieczeństwa”1, została I podobnie jak firmy, aktorzy stojący za tymi atakami poszukują
przeprowadzona zdalnie za pomocą oprogramowania Zoom na fo- dobrego zwrotu z inwestycji (ROI). Zważywszy na poziom wyrafi-
rum amerykańskiej firmy doradczej ARC Advisory Group. nowania ataku SolarWinds oraz głębię dokonanej infiltracji, można
śmiało powiedzieć, że hakerzy dostali, co chcieli. Uderzenie w łań-
Atak za pomocą SolarWinds był wieloetapowy cuch dostaw jakiejś firmy i wykradzenie informacji nie stanowi tu
i prawdopodobnie wspierany przez obce żadnej różnicy.
państwo Według Erica Byresa to nie jest tak, że systemy ISC oraz łańcu-
Jak stwierdził Eric Byres, aktorzy stojący za atakiem wykorzystującym chy dostaw nie były przedtem celem ataków. Robak Stuxnet został
luki w oprogramowaniu SolarWinds byli profesjonalistami wysokiej stworzony w celu atakowania przemysłowych łańcuchów dostaw oraz
klasy, dobrze zorganizowanymi w swoim działaniu. Prawdopodobnie wykorzystywania szczególnych luk w zabezpieczeniach. W tym przy-
cyberatak był finansowany i wspierany przez jakieś obce państwo. Ha- padku wykradziono certyfikaty cyfrowe, co podkreśla, że problem jest
kerzy rozpoczęli długą grę, inicjując wieloetapowy atak, który trwał szerszy.
ponad 18 miesięcy. Rodzaj tego ataku mógłby się wydawać czymś, Jak stwierdził Eric Byres, W certyfikatach cyfrowych nie ma nicze-
czym firmy produkcyjne nie powinny się martwić. Przecież dotyczył go złego, jednak są one niewłaściwie wykorzystywanie i źle rozumiane
on technologii informatycznej (IT), prawda? Nie, twierdzi Eric Byres. oraz wykorzystywane. Obecnie istnieje więcej złośliwego oprogramo-
Wykorzystywana w przemyśle technologia operacyjna (OT) też jest wania typu malware niż oprogramowania normalnego. Certyfikaty
zagrożona, a być może nawet bardziej. nie są wystarczające i muszą zostać uporządkowane.
Jak stwierdził Eric Byres, przemysłowe systemy sterowania (ICS)
oraz łańcuchy dostaw są następną falą zagrożeń dla cyberbezpieczeń- Uporządkowanie cyberbezpieczeństwa –
stwa. Liczba cyberataków dokonanych na łańcuchy dostaw w 2020 wykorzystywanie zestawień komponentów
roku wzrosła o 430% w porównaniu z rokiem 2019. I ataki te się nie oprogramowania (SBOM)
skończą. Dlaczego? Bo są skuteczne. Jak firmy przemysłowe mogą uczynić swoje łańcuchy dostaw bez-
pieczniejszymi i pomóc swoim działom operacyjnym postępować
Cyberataki realizowane przy wykorzystaniu według najlepszych praktyk? Nie jest to przecież ich mocną stroną.
zaufania firm przemysłowych do swoich Potrzebują wszelkiej pomocy, jaką mogą uzyskać. Eric Byres porów-
dostawców nał to do gulaszu pełnego różnych składników. Jeśli konsument nie
Oni wykorzystują nasze [firm przemysłowych] zaufanie do naszych wie, co jest w garnku, to nie będzie też wiedział, jak wszystko to ze
dostawców, powiedział Eric Byres. Łańcuchy dostaw przemysłowych sobą współgra. Zapewnianie cyberbezpieczeństwa może być bardzo
1
Oryg. After the SolarWinds attack: What the SolarWinds fiasco tells us about the changing security landscape

Przemysłowe systemy sterowania oraz Korzyści z zestawień komponentów
łańcuchy dostaw są następną falą zagrożeń oprogramowania dla cyberbezpieczeństwa
Poza tym wszystkim: dlaczego producenci potrzebują zestawień
dla cyberbezpieczeństwa. Liczba ataków na
SBOM, aby poprawić swoje cyberbezpieczeństwo? Jakie korzyści
łańcuchy dostaw w tych obszarach była w 2020 mogą przynieść zestawienia SBOM ludziom po stronie technologii
o 430% większa niż w roku 2019 OT? Eric Byres podkreślił tu kilka punktów:
• Dla producentów/dostawców systemów ICS: pomagają śledzić
zależności i problemy związane z komponentami. Ponadto po-
zagmatwanym i przytłaczającym zadaniem oraz prowadzić do wielu magają producentom/dostawcom śledzić i wykrywać ewoluują-
błędów. Potrzebna jest tu jasność i przejrzystość. ce problemy firm trzecich z cyberbezpieczeństwem.
Eric Byres jest zwolennikiem stosowania zestawień komponentów • Dla właścicieli zasobów przemysłowych: pomagają w tworze-
oprogramowania (software bill of materials, SBOM). Takie zestawienie niu list luk w zabezpieczeniach oraz priorytetów ryzyka dla
to zagnieżdżony wykaz oraz lista składników, które tworzą kompo- wdrożonego oprogramowania.
nenty oprogramowania. Zestawienie SBOM, podobnie jak zwykłe ze- • Dla analityków cyberbezpieczeństwa: dostarczają kluczowych
stawienie BOM (obejmujące zestawienie materiałów i innych elemen- informacji na temat wykrywania zagrożeń oraz dają im infor-
tów, potrzebnych są do wyprodukowania jakiegoś wyrobu fizycznego) macje potrzebne do wykrywania złośliwego oprogramowania.
identyfikuje oraz wymienia na liście komponenty, informacje o tych Jak stwierdził Eric Byres, Zamierzamy traktować ataki na łańcu-
komponentach oraz relacje pomiędzy nimi. chy dostaw jako regularny problem. Aby rozpocząć działania w kie-
Eric Byres wymienił trzy rzeczy, które są potrzebne do wykorzy- runku uzyskania bezpiecznego łańcucha dostaw, potrzebujemy pro-
stania zestawienia SBOM: ducentów. Podobnie jak w przypadku wielu innych zmian na świecie
1. Agregacja w chmurze. jest to kwestia adoptowania i podejmowania obecnie działań zapo-
2. Uczenie maszynowe w celu tworzenia korelacji pomiędzy wie- biegawczych zamiast stawania się ofiarami cyberataków, opisywanymi
loma bazami danych. w newsach podawanych przez media.
3. Graficzna technologia baz danych w celu powiązania i śledze- Chris Vavra, menedżer ds. treści online, CFE Media,
nia komponentów. vavra@cfemedia.com. n
Magazyn, w którym wiedza

spotyka użyteczność
ponad 15 lat na rynku polskim, 65 lat na świecie

obiektywne artykuły z użytecznymi radami
dla inżynierów i automatyków
dostarczamy najnowszą wiedzę do ponad 25 000 inżynierów
najnowsze, innowacyjne rozwiązania automatyczne
z całego świata
Magazyn Portal Dodatki tematyczne Newslettery E-wydanie
Zamów prenumeratę
www.controlengineering.pl
designed by Freepik
Rozwiązania
RFID
Checkpoint Systems
RFID – jak inwestuje jedna

z największych polskich firm
Studium przypadku wdrożenia RFID na przykładzie firmy LPP
N
a przestrzeni trzech minionych dekad, pochodząca z Pol- 1) Wprowadzenie znakowania na etapie produkcji („u źródła”) całe-
ski firma LPP, dynamicznie się rozwijała i dalej kontynuuje go portfolio produktów za pomocą specjalnie opracowanych, du-
ekspansję. Tylko w ostatnich kilku latach poszerzyła swój alnych tagów RF i RFID
zasięg działania, wykraczając poza swoje dotychczasowe 2) Wyposażenie dwóch centrów dystrybucji w 30 tuneli RFID do od-
rynki w Europie Środkowej i Wschodniej. Marki takie jak czytywania i kodowania tagów (automatyzacja procesów dostaw)
Reserved, Cropp, House, Mohito i Sinsay pojawiają się już w ponad 1 800 3) Wdrożenie technologii RFID w 450 sklepach w roku 2019, z kolej-
miejscach, w sklepach zlokalizowanych na głównych ulicach, butikach nymi 900 w trakcie pandemii
i w centrach handlowych w prawie 40 krajach. Taka ekspansja przekłada
się na zwiększone obciążenie i presję na łańcuchy dostaw oraz sieci dys- Rezultaty - cele projektu zostały osiągnięte
trybucyjne. Firma musiała znaleźć rozwiązania, które pozwolą jej skutecz- W odniesieniu do początkowych celów firmy LPP, projekt okazał się wiel-
nie zarządzać całą logistyką – od produkcji, poprzez dystrybucję, aż po kim sukcesem. I chociaż samo wdrożenie nie jest jeszcze zakończone, to
dostępność poszczególnego asortymentu w każdym z salonów sprzedaży. nie ma wątpliwości, że zakładane cele projektu zostaną osiągnięte, a nawet
Mocna ekspansja oznaczała wprost inwestycje w tych obszarach. LPP przekroczone.
uznało, że rozwiązaniem dla tych wyzwań jest technologia RFID. Kluczem W sklepach, gdzie rozwiązania zostały już w pełni uruchomione, do-
do udanego wdrożenia było dopasowanie tej technologii do szerokiego stępność towarów na półce utrzymuje się na poziomie 99%. Podobnie,
portfolio marek, pod którymi swoje produkty sprzedaje LPP. Dodatkowo, dokładność stanów magazynowych w tych placówkach utrzymuje się na
firma prowadzi eleganckie sklepy, które sprzedają modną odzież wyma- równie wysokim poziomie aż 99%. Natomiast proces przyjęcia dostaw
gającym klientom. Oznacza to, że wybrane technologie i urządzenia wi- w sklepach skrócił się o 60%.
doczne dla konsumentów muszą pasować do ogólnego wystroju każdego Od momentu wdrożenia, firma LPP odnotowała także 3% wzrost
z salonów sprzedaży. sprzedaży, a wyniki wskazują, że czas obsługi przy kasie skrócił się średnio
aż o 70%!
Określenie celów i dodatkowych wymogów
klienta Przezwyciężanie pandemii COVID-19
Wdrożenie technologii RFID1 wiązało się z postawieniem określonych Tuż po pełnym rozpoczęciu procesu wdrożenia, światowy handel deta-
celów przez LPP. Do głównych wyzwań należały poprawa zarządzania liczny w sklepach stacjonarnych został zahamowany przez pandemię CO-
stanem magazynowym, zwiększenie dokładności stanów magazynowych, VID-19. Jednak w przypadku firmy LPP, dzięki technologii RFID przejście
zwiększenie produktywności operacji sklepowych oraz ograniczenie strat. do świata online okazało się o wiele prostsze. Poprzez usprawnione funk-
Dodatkowo firma chciała także osiągnąć korzyści wpływające bezpośred- cjonowanie centrów dystrybucji oraz 99% dokładności stanów magazy-
nio na zadowolenie klientów. W tym aspekcie od RFID oczekiwano moż- nowych, LPP stosunkowo łatwo przestawił się na tryb online. Technologia
liwości prostego uruchomienia sprzedaży wielokanałowej, a także skróce- RFID udowadniała swoją wartość w czasie lockdownu, pozwalając na
nie czasu, w którym klienci oczekują przy kasie i dokonują płatności. sprawne i szybkie wdrożenie sprzedaży wielokanałowej. Nie ma wątpli-
LPP potrzebowało zatem kompleksowego wdrożenia RFID, wspie- wości, że pandemia i kolejne lockdowny przysparzały sprzedawcom deta-
rającego firmę od etapu produkcji po finalne operacje sklepowe. Odpo- licznym wiele problemów i mocno uderzyły w ich poziom sprzedaży. Jak
wiedzią ze strony Checkpoint Systems na jasno określone potrzeby klienta przyznała sama firma LPP, RFID pomogło złagodzić te problemy i stało się
było dostarczenie rozwiązania, składającego się z trzech głównych elemen- wskazówką, która pomogła odrodzić się po pandemii.
tów. Wdrożenie RFID miało nastąpić w niezależnych od siebie obszarach
biznesu LPP: zakładzie produkcyjnym, centrum dystrybucyjnym i w skle- Patrząc w przyszłość
pie. Wymaganiem dodatkowym we wdrożeniu dla LPP było stworzenie Wdrożenie RFID dla LPP trwa, a plany na przyszłość obejmują imple-
dualnej etykiety RF i RFID, zaprojektowanej w ten sposób, aby pasowała mentację rozwiązań z zakresu inteligentnych dostaw, a także dalszy rozwój
do sklepu i jego estetyki. Takie rozwiązanie zostało zaprojektowane i do- rozwiązań do sprzedaży wielokanałowej. Decyzja LPP o inwestycji w roz-
starczone przez Checkpoint Systems bez żadnego wpływu na harmono- wiązania RFID, w połączeniu z elastycznością i szybkością wdrożenia za-
gram projektu. pewnioną przez Checkpoint Systems sprawiło, że rozwiązanie to zaczęło
działać w najbardziej potrzebnym momencie. Postpandemiczna przy-
Trzy kroki do sukcesu szłość wygląda obiecująco dla firm takich jak LPP, a Checkpoint będzie
Aby zrealizować dokładnie określone potrzeby LPP, wdrożenie technolo- wspierał je na każdym etapie wdrażania i rozwoju nowoczesnych rozwią-
gii RFID odbyło się w trzech etapach: zań RFID. n

Integratorzy
2022/2023
systemów automatyki
Dodatek do:
Produkty
HANWHA ROBOTICS
HANWHA Robotics za pośrednictwem swojego polskiego

dystrybutora CoRobotics wprowadza na rynek nowy model
Cobota – HCR-14
Jednostka ta dedykowana jest do pracy
w trudnych warunkach przemysłowych. HCR-
14 charakteryzuje się zasięgiem 1420 mm
przy udźwigu 14 kg i powtarzalnością pozycji
0,05 mm. Robot ten doskonale sprawdza się
w wielu aplikacjach przemysłowych, a szcze-
gólnie w paletyzacji i spawaniu. Robot HCR
może bezpiecznie pracować ramię-ramię
z Człowiekiem. W przypadku wykrycia kolizji
natychmiast się zatrzyma w oparciu o kilkana-
ście konfigurowalnych funkcji bezpieczeństwa.
Programowanie następuje w intuicyjnym
graficznym interfejsie oraz poprzez wodze-
nie ramienia z punktu do punktu, co pozwala
wdrożyć go w bardzo krótkim czasie do dowol-
nych zadań. Producentem jest południowoko-
reański koncern HANWHA m.in. producent co-
botów, maszyn CNC, automatów do montażu
SMT, silników odrzutowych, systemów rakieto-
wych, satelitów i ogniw fotowoltaicznych. ■
UNICARD
Pierwsza polska chmurowa kontrola dostępu impero 360

– nowość w ofercie UNICARD
Marka UNICARD, lider w branży systemów ze względu na wyższe bezpieczeństwo, zale- • impero 360 umożliwia m.in.:
bezpieczeństwa, poszerzyła asortyment o ty SaaS oraz optymalizację kosztów. • szybkie i oszczędne wdrożenie – bez
nowy autorski produkt – system kontroli – impero 360 to efekt intensywnej, konieczności zakupu serwera czy śro-
dostępu impero 360 oparty o technologię ponad dwuletniej pracy wielu ekspertów. dowiska IT;
chmurową. To pierwsze tego typu rozwiąza- Nasz cel jest prosty – chcemy oferować • zdalne zarządzanie systemem z do-
nie zaprojektowane w Polsce. klientom nowoczesne i intuicyjne rozwiąza- wolnego miejsca i o każdej porze;
impero 360 to nowoczesna, skalowalna • nadawanie uprawnień pracownikom
platforma do zarządzania ruchem pracow- oraz gościom,
ników, która pozwala ograniczyć dostęp • dostęp kartowy, jak i za pomocą urzą-
do budynku czy pomieszczeń wyłącznie dla dzenia mobilnego;
osób upoważnionych. System działa w opar- • tworzenie dynamicznych raportów
ciu o chmurę Microsoft Azure o wysokich czy spersonalizowanych profili upraw-
standardach bezpieczeństwa, z której korzy- nień;
stają takie marki jak Nokia, Audi czy Bosch. • rozbudowę o kolejne urządzenia,
impero 360 dystrybuowane jest w ra- • integracje z zewnętrznymi aplikacjami
mach usługi ACaaS (Access Control as a nie, które spełnia wszelkie normy bezpie- dzięki otwartemu API.
Service), dzięki czemu użytkownicy płacą czeństwa. Jestem ogromnie dumny z tego, Rozwiązanie zostało wdrożone we wszyst-
comiesięczną opłatę abonamentową, uzależ- jak działa impero 360, a dalsze plany roz- kich oddziałach firmy UNICARD, jak i dla
nioną m.in. od liczby pracowników czy wyko- wojowe są ambitne – w najbliższym czasie klienta z branży przemysłowej, gdzie impe-
rzystywanych modułów. Systemy chmurowej pojawią się kolejne moduły i funkcje – ko- ro 360 obsługuje kilka tysięcy pracowników.
kontroli dostępu z powodzeniem działają już mentuje Tomasz Bednarski, Prezes zarządu Więcej informacji o aplikacji:
na całym świecie, a firmy decydują się na nie UNICARD SA. https://www.impero360.cloud/ ■

BOSCH REXROTH
Kompaktowy, wszechstronny i bardzo ekonomiczny

Zintegrowany system pomiarowy IMScom-
pact do prowadzenia i pomiaru położenia
bezwzględnego zwiększa wydajność maszyn
i oszczędności związane z ich eksploatacją
• Oszczędność czasu: Pomiar położenia
bezwzględnego przyspiesza urucha-
mianie maszyn
• Kompaktowa, niewielka konstrukcja
do wielu zastosowań
• Wszechstronny interfejs: Pomiary cy-
frowe i analogowe, odpowiednio do
potrzeb
Firma Bosch Rexroth poszerza swoją
ofertę systemów do zintegrowanego pomia-
ru i prowadzenia o ekonomiczny i wszech-
stronny produkt o niewielkich rozmiarach:
System IMScompact – umożliwiający pomiar Tak mały jak moneta, elastyczny i wyjątkowo ekonomiczny:
położenia bezwzględnego, wykorzystujący IMScompact z bezwzględnym pomiarem położenia i połą-
magnetyczną metodę pomiaru i zintegrowa- czonym interfejsem jest dostępny w trzech rozmiarach (15,
ną elektronikę to wyjątkowo kompaktowe, 20 i 25). (Źródło ilustracji: Bosch Rexroth AG)
elastyczne i solidne rozwiązanie. Dzięki trzem
różnym rozmiarom i zastosowaniu nowego
połączonego interfejsu do cyfrowego i ana- w ogólnych systemach automatyzacji. Inte- Wszechstronny interfejs do pomiarów
logowego przesyłu danych, nowy produkt gracja z wózkiem znakomicie chroni przed analogowych i cyfrowych
z serii IMS to idealny element oszczędnego problemami z kompatybilnością elektroma- Dzięki zastosowaniu nowego wszechstron-
systemu pomiarowego. Dalszy rozwój syste- gnetyczną, co oznacza, że system IMScom- nego interfejsu dane dotyczące położenia
mu IMScompact umożliwi wkrótce wprowa- pact może być również używany w połącze- mogą być przesyłane w formie cyfrowej za
dzenie funkcji zabezpieczeń. niu z silnikami liniowymi. Do ochrony przed pomocą SSI lub analogowej, za pomocą
System IMScompact do pomiaru poło- zanieczyszczeniami i uszkodzeniami dostęp- interfejsu 1Vpp. W zależności od zastoso-
żenia bezwzględnego poszerza istniejącą na jest specjalna pokrywa niepowodująca wania, oba sygnały można również łączyć,
serię produktów IMS firmy Bosch Rexroth do zakłóceń w pracy magnetycznego systemu np. w celu kontrolowania położenia w ruchu
systemów kulkowych prowadnic szynowych pomiarowego. osiowym z dużą dynamiką przy zastosowa-
i jest drugim produktem umożliwiającym niu serwonapędów. Cyfrowy transfer da-
oszczędny pomiar magnetyczny. W obu roz- Mniej zajmowanego miejsca, większa nych może być wykorzystywany również do
wiązaniach położenie wózka określane jest wydajność pozycjonowania za pomocą wyświetlacza
metodą pomiaru bezkontaktowego z do- Dzięki zastosowaniu zintegrowanego en- PLC lub wizualizacji za pomocą wyświetla-
kładnością absolutną wynoszącą ± 20 µm kodera system IMScompact bez problemu cza SSI.
na metr, dokładnością powtórzeniową ± 1 mieści się w ograniczonych przestrzeniach.
µm i szybkością do 5 m/s. Długość pomiaru W ten sposób system pomiaru położenia W planie funkcje bezpieczeństwa
może wynosić nawet 17,8 m z kilkoma sek- bezwzględnego można bez ponoszenia du- zintegrowane z napędem
cjami szyn. żych kosztów wykorzystywać w lekkich za- System IMScompact jest w dalszym ciągu
stosowaniach oraz z krótkimi prowadnicami rozwijany i w przyszłości będzie również ob-
Wyższa produktywność w wielu liniowymi, np. w cyfrowych urządzeniach do sługiwał bezpieczne stany maszyny. Odpo-
zastosowaniach cięcia metalu, tworzyw, tekstyliów czy szkła. wiedni czujnik do obsługi zintegrowanych
Zaletą pomiaru położenia bezwzględnego W przypadku systemu o rozmiarze 15, całko- z napędem funkcji bezpieczeństwa Safe Mo-
w porównaniu z metodą przyrostową jest wita wysokość wózka i szyny jest w przybliże- tion jest aktualnie w przygotowaniu. Ochrona
czas uruchomienia. System IMScompact jest niu równa średnicy monety 1€. personelu bez wyłączania maszyny pozwala
gotowy do użycia zaraz po włączeniu, a tak- Zintegrowany system pomiarowy pozwa- oszczędzić czas i pieniądze – szczególnie
że po odcięciu zasilania – bez określania od- la również skrócić czas montażu. Dostarcza- w połączonych systemach automatyzacji.
niesienia. Bezkontaktowy system pomiarowy ny system czujników jest już wyregulowany, Bosch Rexroth
może być wykorzystywany w różnych zasto- a standardowe komponenty ułatwiają pro-
sowaniach w obszarze przenoszenia oraz jektowanie i uruchomienie. ■

Produkty
EVATRINIX
Nowy skaner eviXscan 3D Quadro+ już na rynku

Evatronix SA, polski producent skanerów 3D, precyzyjny pomiar małych elementów z bar- dzielczości 1080p. Mała długość fali niebie-
zaprezentował na targach Control w Stut- dzo wysoką dokładnością jak i na szybki skiego światła umożliwia lepsze filtrowanie
tgarcie swój najnowszy skaner eviXscan 3D pomiar geometrii dużych obiektów. Zakres zakłóceń pochodzących z otoczenia. Jak do-
Quadro+. wewnętrzny urządzenia umożliwia efektywne daje Szymon Ścibik - zastosowano LED o wy-
Dział R&D bielskiej firmy projektując skanowanie obiektów o rozmiarze od 120 do sokiej mocy, aby uzyskać jak najjaśniejsze
skanery skupia się na zaspokojeniu potrzeb 450 mm. W przypadku zakresu zewnętrzne- światło. Efektem jest krótszy czas skanowa-
klienta. go rekomendowany rozmiar skanowanych nia. Nie trzeba już długo oświetlać obiektu,
W ostatnich latach zwrócono uwagę na elementów wynosi od 250 do 1000 mm. aby jego zdjęcie było dostatecznie jasne do
wzrastające zapotrzebowanie rynku na mo- Zmiana zakresu skanowania odbywa wygenerowania punktów 3D. Daje to moż-
dele skanerów o jak najszerszym spektrum się w oprogramowaniu i nie jest wymagana liwość skanowania nawet bardzo ciemnych
zastosowania. Pierwszy skaner z dwoma ponowna kalibracja po zmianie zakresu. Po- obiektów w krótszym czasie. Minimalny czas
zakresami skanowania HD Quadro powstał nadto posiadając skany z dwóch różnych akwizycji skanu wynosi teraz 1,2 sekundy.
w 2017 roku. Skaner posiadał precyzyjny zakresów Quadro+ można je połączyć wy- Odświeżeniu uległ również wygląd ze-
zakres wewnętrzny przeznaczony do ma- korzystując najnowsze oprogramowanie do wnętrzny skanera. Obudowa nowego Qu-
łych detali oraz szczegółowego skanowania. obsługi skanerów eviXscan 3D Suite 2.8. adro+ jest wykonana w technologii vacuum
Z kolei jego zakres zewnętrzny o znacz- casting, przez co jest znacząco lżejsza od
nie większym polu roboczym pozwalał obudowy poprzedniego modelu wykonanej
na szybsze skanowanie detalu. Wraz z aluminium. Dzięki temu może współpraco-
z rozwojem technologii skanowania 3D wać z większą liczbą robotów i kobotów.
i zapotrzebowania klientów na większą Podsumowując, skaner Quadro+ zaspo-
dokładność, zespół projektowy stwo- koi najbardziej wymagającego klienta, po-
rzył nowy model skanera dwuzakreso- nieważ efektywnie zbiera dane pomiarowe
wego. obiektów o szerokim wachlarzu wymiarów.
Quadro+ to zatem całkiem nowy Z kolei dzięki dwóm wbudowanym zakre-
skaner dwuzakresowy, zaprojekto- som skanowania Quadro+ skutecznie może
wany od podstaw. Zastępuje on zastąpić dwa odrębne urządzenia
świetnie sprawdzający się po- o zróżnicowanych zakresach.
przedni skaner dwuzakresowy Jak można się domyślić zakup
HD Quadro. jednego uniwersalnego urzą-
– Przed rozpoczęciem prac dzenia jest bardziej opłacalny
nad nowym skanerem dwuza- od zakupu dwóch skanerów
kresowym przeanalizowaliśmy geome- o różnych obszarach ro-
trię naszego HD Quadro boczych, co warto
i parametry używanych uwzględnić
podzespołów w celu okre- przy wyborze
ślenia, jak można ją po- sprzętu.
prawić. Naszym zamiarem było zwiększenie Takie rozwiązanie umożliwia znaczące przy- Quadro+ znajdzie zastosowanie tam,
dokładności skanowania na obu zakresach. śpieszenie pracy przy pomiarach obiektów, gdzie zależy nam na szybkim zeskanowaniu
Chcieliśmy też skrócić czas skanowania i uzy- których pewne fragmenty wymagają skano- detalu za pomocą możliwie najmniejszej
skać wysoką gęstość chmury punktów. Opra- wania z dużą rozdzielczością, niekonieczną liczby skanów - wówczas wykorzystamy za-
cowaliśmy nowy system sterowania optyką przy skanowaniu pozostałych części obiektu. kres zewnętrzny. Z kolei tam, gdzie istnieją
projektora, który musi się dostosowywać do Quadro+ został wyposażony w kame- wysokie wymagania co do dokładnościi roz-
dwóch geometrii skanowania (wewnętrznej ry o wysokiej rozdzielczości: 9 Mpix dla za- dzielczości użyjemy zakresu wewnętrznego.
i zewnętrznej). Dzięki temu operator podczas kresu zewnętrznego i 12 Mpix dla zakresu Możliwość łączenia chmur punktów z dwóch
pracy może szybko i płynnie przełączać się wewnętrznego. Zastosowanie kamer z no- zakresów znacząco zwiększa wachlarz za-
pomiędzy zakresami skanowania. Co ważne, woczesnymi matrycami oraz wysokiej jako- stosowań tego skanera. Bardzo wysoka
odbywa się to bez konieczności ponownej ści obiektywów o niskim poziomie dystorsji uniwersalność Quadro+ sprawdzi się m.in.
kalibracji skanera – wyjaśnia Szymon Ścibik, powoduje, że skaner uzyskuje na zakresie na liniach produkcyjnych, gdzie może być
kierownik R&D w Evatronix. wewnętrznym aż 350 ptk/mm2. Urządzenie w prosty sposób zintegrowany z robotami.
Dwa zakresy skanowania to najważniej- posiada nowy projektor wyposażony w nie- Quadro+ wspierane jest przez liczne ak-
sza cecha Quadro+ wpływająca na jego bieskie źródło światła LED w technologii DLP, cesoria ułatwiające skanowanie.
uniwersalność. Pozwalają one zarówno na który pozwala na uzyskanie obrazu o roz- Evatronix ■

Giełda Control Engineering Polska
III kwartał 2022

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl 53

III kwartał 2022

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl 55

Wiemy, że potrzebujesz rzetelnego partnera,
WIEDZA
który wesprze Cię fachową wiedzą i doświadczeniem.
+ PRAKTYKA Otrzymujesz wsparcie naszych inżynierów oraz innowacyjne

produkty i rozwiązania, dostosowane do Twoich potrzeb.
Micropilot FWR30 – bezprzewodowa radarowa sonda poziomu z chmurą Netilion lub SupplyCare
• Przejrzystość – ciągły i bezpieczny dostęp do informacji o napełnieniu

zbiorników w dowolnej lokalizacji
• Praktyczność – zakup przez internet, unikatowa łatwość montażu
i uruchomienia, wieloletnia żywotność baterii
• Industry 4.0 – wybierz pakiet usług Endress+Hauser w chmurze,
dopasowanych do Twoich potrzeb
• Dokładność i powtarzalność – mały kąt wiązki pasma 80 GHz i swoboda
zmian rodzaju substancji w zbiorniku
Chcesz dowiedzieć się więcej?

www.pl.endress.com/fwr30

CE 03 2022 Internet

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

CE 03 2022 Internet

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CE 03 2022 Internet

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PRZEMYSŁ 4.0 • MACHINE LEARNING Raport o stanie Inteligentnej Produkcji str.

 III KWARTAŁ 2022

oraz specjalistów od pomiarów str. 26

 J ak pozyskać inżyniera? Analiza oczekiwań najbardziej pożądanych

 Nowoczesne technologie produkcji addytywnej w przemyśle str. 25

 Wykorzystywanie przetwarzania danych na krawędzi sieci

 Systemy SCADA mogą przyśpieszyć automatyzację w przemyśle

oraz wdrażanie technologii IIoT str. 40

Międzynarodowi redaktorzy naczelni:

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść Miłego czytania!

Czasopismo wydawane na licencji CFE Media

III kwartał 2022 1

III KWARTAŁ 2022

5 l Firma Rockwell Automation została uznana

6 Wreszcie sztuczna inteligencja wkracza

7 Polski naukowiec zajął drugie miejsce

2 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

SPIS MATERIAŁÓW REKLAMOWYCH

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl III kwartał 2022 3

Jakie konsekwencje dla produkcji samochodów

4 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

Firma Rockwell Automation została uznana

Wyróżnienie przez Gartner Magic Quadrant Manufacturing Platform zapewnia klientom.

Register now: sps-exhibition.com/tickets

Wreszcie sztuczna inteligencja wkracza również

6 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

Polski naukowiec zajął drugie miejsce

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl III kwartał 2022 7

Jak pozyskać inżyniera?

8 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

Jak sprawdzić inżyniera

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl III kwartał 2022 9

Rockwell Automation prezentuje

10 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

• Przy ponad 800 000 nieobsadzonych stanowiskach

CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl III kwartał 2022 11

Jak w pełni wykorzystać potencjał

12 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

14 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

designed by Eightonesix - Freepik.com

16 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

Trendy robotyczne w przemyśle

Rynek cobotów zanotował

Siedem tajemnic udanego

18 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

Partner Partnerzy Partnerzy

20 III kwartał 2022  CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

automation24.pl – Twój partner w automatyce

NIŻSZENIŻSZENIŻSZE NIŻSZE NIŻSZE

FIG U R A C Ł U GŁ U GŁLUI EGNLŁIU N

Z Y SZTYNSZETYN A K A KA EKGL IAE K L IUE G A K L I E

NIŻSZENIŻSZENIŻSZE NIŻSZE NIŻSZE

DY OM OM OM OM O PO PO POA PAO A PAO

O O EOM E MOE M EMMO EM ZAWZAZW EZAZW E ZZAEW ZE ZAW ZE MOCMNOMCNOCNMOCN MOCNA

Gdy szukasz czegoś więcej niż standardowe rozwiązanie

Jakiego produktu szukasz? Przykład:

? Przykładowe artykuły do tego zastosowania:

Skorzystaj z przejrzystego przeglądu kategorii, aby znaleźć

III KWARTAŁ 2022

 J ak pozyskać inżyniera? Analiza oczekiwań najbardziej pożądanych

 Nowoczesne technologie produkcji addytywnej w przemyśle str. 25

 Wykorzystywanie przetwarzania danych na krawędzi sieci

 Systemy SCADA mogą przyśpieszyć automatyzację w przemyśle

oraz wdrażanie technologii IIoT str. 40

5 l Firma Rockwell Automation została uznana

2 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

4 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

6 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

8 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

10 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

• Przy ponad 800 000 nieobsadzonych stanowiskach

12 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

14 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

16 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

18 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

20 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

26 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

28 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

30 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

32 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

34 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

36 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

38 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

40 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

42 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

44 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

46 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

48 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

50 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

52 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

54 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl

56 III kwartał 2022 CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl