ფრანკთა იმპერია

პრეზენტაცია
 ფრანკთა იმპერიის დაარსება
◦ ფრანკთა გერმანული ტომები ცხოვრობდნენ მდინარე რაინის
ქვემო წელზე. ფრანკთა ერთ-ერთი ტომის ბელადი იყო
ხლოდვიგი, ნიჭიერი, წინდახედული, შორსმჭვრეტელი
პოლიტიკოსი. თავის მოწინააღმდეგეთა მიმართ იგი სასტიკი
და დაუნდობელი იყო. სწორედ ამ თვისებების
ურთიერთშერწყმით შეძლო მან თავისი მიზნების
განხორციელება. იგი დაუკავშირდა მეზობელი ტომების
ბელადებს და 486 წელს დაიძრა გალიის დასაპყრობად.
ხლოდვიგმა ეტაპობრივად დაიპყრო მთელი გალია და
შემდეგ მისი მოკავშირე ტომის ბელადებიც გაანადგურა. მან
შექმნა ძლიერი სახელმწიფო. მეფის საწინააგმდეგო
მოქმედება ღალატად ითვლებოდა და სიკვდილით
ისჯებოდა.
◦ ხლოდვიგის მიერ დაარსებულ სამეფოს მისი ბაბუის სახელის
მიხედვით მეროვინგების ფრანკთა ბარბაროსული სამეფო
ეწოდა.
 ქრისტიანობის
გავრცელება ფრანკთა
იმპერიაში
სხვა გერმანელი ტომებისგან განსხვავებით,
ფრანკები კერპთაყვანისმცემლებად რჩებოდნენ.
მაგრამ ბურგუნდიის მეფის ასულ ხლოტილდაზე
დაქორწინებამ, ხლოდვიგის
ცხოვრება რადიკალურად შეცვალა. ხლოტილდა
თავგამოდებული კათოლიკე გახლდათ და ყოველ
ღონეს ხმარობდა, რათა ქმარი თავის რწმენაზე
მოექცია. ახ. წ. მეექვსე საუკუნის ისტორიკოსის,
გრეგორი ტურელის, სიტყვების თანახმად, ეს
მოხდა ახ. წ. 496 წელს ციულპიხთან ალემანების
წინააღმდეგ ბრძოლის დროს, როდესაც
ხლოდვიგმა პირობა დადო, რომ, თუ
ხლოტილდას ღმერთი გამარჯვებას მოუტანდა,
კერპთაყვანისმცემლობას თავს დაანებებდა.
ხლოდვიგის ლაშქარი დამარცხების პირას იყო,
როდესაც ალემანთა მეფე მოკლეს და მისმა
არმიამ ფარ-ხმალი დაყარა. ხლოდვიგის აზრით,
ამ ომში გამარჯვება ხლოტილდას ღმერთის
დამსახურება იყო. გადმოცემის თანახმად, ახ. წ.
496 წლის 25 დეკემბერს რეიმსის საკათედრო
ტაძარში წმინდა რემიგიოსმა ხლოდვიგი
მონათლა.
კაროლინგების დინასტია და პიპინ მოკლე
კარლოს მარტელი
◦ კარლ მარტელის მთავარი დამსახურებაა 732
წელს პუატიესთან მანამდე ულეველი არაბული
არმიის დამარცხება, რისი მეშვეობითაც შეწყდა
არაბების წინსვლა ევროპაში. ამგვარად ევროპა
გადარჩა. რომ არა ეს გამარჯვება, ხუმრობა
პარიზის ღვრითს მშობლის მეჩეთზე სულაც არ
იქნებოდა ხუმრობა. მაგრამ მისი მთავარი
მიღწევა სხვა იყო - სწორედ მან ჩაუყარა
საფუძველი ფეოდალურ სისტემას:
აუცილებელი ჯარის შენარჩუნებისთვის მან
თავის მეომრებს დაურიგა მიწები, ზედ
მცხოვრები გლეხებითურთ.
ჰჯკლ
◦ მაიორდომ კარლოსს, ვაჟკაცობისთვის მეტსახელად
მარტელი უწოდეს. ის შესანიშნავი სარდალი და
პოლიტიკური მოღვაწე იყო. მან ჩაატარა სამხედრო
რეფორმა, გააძლიერა კავალერია, რომელსაც
მოგვიანებით რაინდთა ლაშქარი ეწოდა. კარლოს
მარტელმა 732 წელს პუატიეს ბრძოლაში,
გარდაქმნილი და მძიმედ აღჭურვილი ლაშქრით
გაანადგურა პირენეის ნახევარკუნძულზე შემოჭრილი
არაბთა მრავალრიცხვოვანი ლაშქარი. არაბების
წინსვლა ევროპაში შეჩერდა. კარლოს მარტელმა
უამრავი სამხედრო ლაშქრობა მოაწყო და არცერთ
ბრძოლაში იგი არ დამარცხებულა, ამიტომ მას
ჯადოქარსაც უწოდებდნენ.
კაროლინგების დინასტია და პიპინ მოკლე
კარლოს დიდი და მისი იმპერია
◦ კარლოსი, რომელსაც სიცოცლხეშივე
უწოდეს დიდი, ფრანკთა და
ლანგობარდთა მომავალი მეფე, ბავარიის
ჰერცოგი და დასავლეთის იმპერატორი, 2
აპრილს დაიბადა ... ზუსტად არ არის
ცნობილი, რომელ წელს - სადღაც 742-დან
747 წლამდე, აქ წყაროები სხვადასხვა
თარიღს გვაწვდის. მისი მამა იყო "პიპინ
მოკლე" ფრანკთა მეფე.
პიპინ მოკლე
◦ კარლოს მარტელის ვაჟს, პიპინს, მოკლე
უწოდეს მისი დაბალი ტანის გამო, თუმცა
არაჩვეულებრივი ძალღონით იყო
დაჯილდოვებული. პიპინ მოკლემ ბოლო
მეროვინგი მეფე მონასტერში ბერად
აღკვეცა და თავი ფრანკთა მეფედ
გამოაცხადა. ფრანკთა სამეფოში
მეროვინგების დინასტია კაროლინგების
დინასტიით შეიცვალა.

(კაროლინგების დინასტიის საგვარეულო ხე. მე-
XII საუკუნის ხელნაწერის მინიატურა.)
ტურის (პუატიეს)
ბრძოლა, 732 წ
ბრძოლა ტურთან შუა საუკუნეების
ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე
მნიშვნელოვანი ფრაგმენტია. ეს შეტაკება
საინტერესოა როგორც სამხედრო, ასევე
პოლიტიკური თვალსაზრისით. ეს იყო ორი
განსხვავებული კულტურისა და
ტრადიციების, რელიგიის, მრწამსის,
კანონებისა და სამხედრო სისტემის
შეჯახება. ევროპაში დომინირებას
იწყებდნენ ფრანკები, ხოლო აზიასა და
აფრიკაში ფეხს იკიდებდა ახალი,
უზარმაზარი ისლამური იმპერია - ომაიანთა
სახალიფო, რომელიც ევროპასაც მისწვდა,
დალაშქრა ბიზანტია მცირე აზიაში,
დაიპყრო პირენეის ნახევარკუნძული
(შემდგომში კუნძული სიცილია და იტალიის
სამხრეთ ნაწილი) და ამზადებდა მომავალ
ლაშქრობებს უფრო ჩრდილოეთით. ორ
ქალაქს ტურსა და პუტიეს მახლობლად
მომხდარი ბრძოლა აბდ ალ რაჰმანისა და
კარლოს მარტელის არმიებს შორის ერთ-
ერთი გადამწყვეტი ფაქტორი გახდა იმისა,
რომ არაბული ლაშქრობები ისლამის
გავრცელებისთვის თითქმის შეწყდა
საფრანგეთსა და დასავლეთ ევროპის დიდ
ნაწილზე.
 ვნ ვგჰმგჰ

ტურის (პუატიეს) ბრძოლა, 732 წ

◦ კარლოსმა გაიმარჯვა და ამით არამარტო
კარლოს მარტელის გამოსახულება ფრანკებს, არამედ მეზობელ ქვეყნებსაც აარიდა
სტრასბურგის კათედრალური ტაძრის საფრთხე. ამ ბრძოლის შემდეგ, ფრანკებმა კიდევ
უფრო მეტი ყურადღება მიაპყრეს კავალერიის
სარკმელზე (XIII ს.) გაძლიერების საკითხს და მართლაც, მალე
ევროპაში დომინირება მძიმედ აღჭურვილმა
მხედრებმა მოიპოვეს, რომელთაც რაინდული
ინსტიტუტი შექმნეს და საფუძველი ჩაუყარეს
ფეოდალიზმის აყვავებას. ამავდროულად ქვეითი
ჯარი კვლავ რჩებოდა ბრძოლის მოგების
გასაღებად.
◦ ფრანკთა ძალაუფლების გამყარებამ შეცვალა
დასავლეთ ევროპის ბედ-იღბალი, შუა საუკუნოვანი
საზოგადოება. პუატიეს ბრძოლაში გამარჯვებამ კი
მათი გავლენა კიდევ უფრო გაამყარა.
ფრანკთა სამეფოს დაშლა და ვერდენის
ხელშეკრულება
◦ მრავლი ბრძოლის შემდეგ 843 წელს კარლოს
დიდის სამმა შვილიშვილმა ქალაქ ვერდეში
ხელშეკრულება დადო. ამ ხელშეკრულებით
კარლოს დიდის უმცროსმა შვილიშვილმა
დასავლეთ ფრანკთა სამეფო, შუათანა
შვილიშვილმა აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფო,
ხოლო უფროსმა შვილიშვილმა ლოთერმა
იტალია და დასავლეთ და აღმოსავლეთ
ფრანკთა სამეფოებს შორის მდებარე ფართო
ზოლი დაიკავა. ალპებიდან ჩრდილოეთის
ზღვამდე გადაჭიმულ ამ ფართო ზოლს თავისი
პირველი მფლობელის სახელის მიხედვით
ლოთარინგია ეწოდა.
◦ ამ ხელშეკრულებით ოფიციალურად ფრანკთა
იმპერიამ არსებობა შეწყვიტა.
მადლობა
ყურადღებისთვის!