🗺

Antropologia funkcjonalna,
intensywne badania terenowe
Intensywne badania terenowe- początki w WB; opozycja do antropologii fotelowej

1. Okres przedfunkcjonalny- zbieranie materiału porównawczego: WILIAM

RIVERS, ALFRED HADDON, CHARLES SELIGMAN

2. Okres funkcjonalny- MALINOWSKI, RADCLIFFE-BROWN

William Rivers
odciął się od ewolucjonizmu na rzecz funkcjonalizmu

wyprawa do cieśniny Torresa

metoda genealogiczna- zbieranie informacji na temat rodzin
Koncepcja nagłych badań terenowych:

czerpanie z dyfuzjonizmu, ale też ewolucjonizmu

badania w czasach kolonialnych- Rivers kalkulował, że najlepiej badania

przeprowadzić po ok.10-30 latach od momentu w którym dana społecznosc
znalazła się pod wpływem opresyjnej władzy

wg niego antropologia to nauka z pogranicza humanistyki i przyrodoznawstwa

Bronisław Malinowski 💗‼
urodzony w Krakowie, znajomił się z Witkacym

studiował nauki ścisłe na UJ

doktorat na wydziale filozoficznym UJ

lektura “Złotej gałezi”

wyjazd na studia do Lipska i następnie do Londynu

Rivers i Seligman- ma z nimi styczność na uczelni

Otrzymuje stypendium w 1914 na wyjazd do Australii

Antropologia funkcjonalna, intensywne badania terenowe 1

 Badania na wyspach Trobrianda (Papua-Nowa
Gwinea) 1917-1918

przełomowe badania

zaczął tworzyć fundamenty podejścia funkcjonalnego

do antropologii

Główe założenia funkcjonalizmu:

odejście od historii, koncentracja na “tu i teraz”

fakty społeczne należy badać w ich kontekście

funkcjonalna jedność społeczeństwa

funkcjonalna niezbędność- każdy element systemu jest w nim niezbędny

(odrzucenie terminu przeżytek)

każdy element systemu pełni w nim jakąś funkcję!

relatywizm kulturowy

Cele intensywnych badań terenowych wg Malinowskiego

1. Danie przejrzystego i wyraźnego obrazu struktury społecznej oraz

wyodrębnienie z zespołu spraw nieistotnych

2. Zidentyfikowanie imponderabiliów aktualnego życia poprzez obserwacją, a nie

pytania

3. Identyfikacja poglądów, opinii, uczuć tubylców- stereotypowych form myślenia i

odczuwania

Zasady prowadzenia badań terenowych:

obiektywizm

życie razem z tubylcami i znajomość ich języka

Antropologia funkcjonalna, intensywne badania terenowe 2

 oddzielenie rezultatów obserwacji i interpretacji

analiza konkretnych zdarzeń pozwalająca dojść do ogólnej zasady

prezentacja wniosków w formie tabeli- przejrzystość metodologiczna

triangulacja danych- dane z wywiadów trzeba zestawiać z danymi z

obserwacji, konsultacje z respondentami

prowadzenie dziennika etnograficznego

Metody badawcze Malinowskiego: obserwacja uczestnicząca, wywiad w w jezyku

badanych

“Argonauci zachodniego pacyfiku”

Wymiana KULA- założony system wymiany pomiedzy wieloma wyspami, tworzący

zamknięty układ

wymiana naszyjników i naramienników- bez wartości użytkowej

demonstracja pozycji

“Życie seksualne dzikich”

matrylinearny system pokrewieństwa- wuj głową rodziny

brak świadomości biologicznego ojcostwa- akt seksualny nie był łączony z ciażą-
dzieci pochodzą z “reinkarnacji”

mimo to żyli w monogamicznych rodzinach

virilokalność- młoda para mieszka w wiosce męża

swoboda seksualna przed ślubem

polemika z Freudem

“Ogrody koralowe i ich magia”

Mężczyźni pracują na gospodarstwa sióstr zamężnych

o prestiżu świadczy hojność

ogrody stanowią źródło dumy

Magia nie wyklucza wiedzy naukowej

Antropologia funkcjonalna, intensywne badania terenowe 3

 Funkcjonalna koncepcja kultury
Kultura to całokształt dziedzictwa społecznego: urządzenia, dobra,procesy
techniczne idee, zwyczaje i wartości
Funkcją zaspokojenie potrzeb człowieka
Magia, religia i nauka to trzy niezalezne systemy z róznymi funkcjami (a nie etapy
rozwoju)
Relatywizm kulturowy, racjonalność człowieka pierwotnego- kultur nie można
oceniach z perspektywy standardów zachodu

Wpływ Malinowskiego w antropologii:

konsekwentne stosowanie metody intensywnych badań terenowych-

uzupełnienie teorii funkcjonalnej

zerwanie z wartościowaniem kultur

Antropologia funkcjonalna, intensywne badania terenowe 4