Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 11

Dreißigjähriger Krieg

1618:
II Kwartał:
Czechy buntują się. Praga, Jihlava, Eger, Reichenberg, Bautzen, Głogów, Wrocław i Racibórz odłączają
się od Rzeszy.

Cesarz wysyła armię pod wodzą Wallensteina na siły czeskie. I Bitwa pod Pragą. Czechami dowodzi
Jindrich Thurn. (Wygrana Czechów?)

Czesi wykorzystują wygraną i kontratakują na Dolną Austrię. Bitwa pod Krems między wojskami
cesarskimi pod Wallensteinem a czeskimi pod Thurnem. Wygrana Cesarstwa.

Francja wypowiada wojnę Sabaudii. Armia sabaudzka fortyfikuje się w Alpach pod Turynem. Wojska
francuskie rozpoczynają oblężenie Chambery.

III Kwartał:
Do wojny po stronie czeskiej przyłącza się Unia Protestancka. Cesarz wysyła wojska Ligi Katolickiej pod
wodzą Pappenheima do Szwabii. Bitwa (gdzieś w Szwabii). Wojskami protestanckimi dowodzi
Mansfeld. Porażka katolicka.

Król Anglii dołącza się do wojny po stronie swojego zięcia, Palatyna Reńskiego.

Angielska flota atakuje Hiszpanów przy niderlandzkim wybrzeżu. Wygrana floty angielskiej.

Cesarz ogłasza zwołanie wojsk feudalnych książąt Rzeszy na wojnę z protestantami.

Cesarz prosi Polskę o oddziały Lisowczyków. Polska zgadza się i wystawia ich w Małopolsce.

IV Kwartał:
Lisowczycy z racji zamieszania w Rzeszy i braku rozkazów plądrują Małopolskę.

Anglicy pod wodzą młodego Cromwella desantują się we Flandrii.

Wojska hiszpańskie w Niderlandach pod wodzą Spinoli atakują grasujących we Flandrii Anglików pod
Cromwellem. Bitwa pod Brugią, wygrana Hiszpanów.

Heidelberg, stolica Palatynatu i nieformalnie Unii Protestanckiej pada Hiszpanom.

Czesi zajmują Lubin w Górnych Łużycach.

1619:
Wybucha bunt Hugenotów w Langwedocji.

Cesarz odbiera Fryderykowi V miano elektora i przekazuje je księciu Bawarii Maksymilianowi


Wittelsbachowi, ustanawiając też całą Bawarię księstwem elektorskim.

I Kwartał:
Dania wypowiada wojnę Szwecji. Gustaw Adolf reaguje szybko, przekracza Sund i atakuje armię
duńską wspomaganą przez Brunszwik, Meklemburgie i zsekularyzowane biskupstwa Dolnej Saksonii i
Holsztynu pod Kopenhagą. Duńczykami dowodzi król Chrystian IV. Wygrana Szwedów.

Gustaw Adolf ogłasza zwołanie Pospolitego Ruszenia ze Szwecji na wojnę z Danią.


Bitwa (gdzieś, pod Pilznem?) między Czechami dowodzonymi przez Thurna a cesarskimi pod
Wallensteinem. Nierozstrzygnięta.

Spinola ściga Anglików i dogania armię Cromwella pod Gandawą, gdzie ją całkowicie rozbija, samego
Cromwella biorąc do niewoli.

Flota księstw-biskupstw Bremy Lubeki atakuje szwedzką flotę dowodzoną przez Klasa Fleminga koło
Olandii. Szwedzi całkowicie zatapiają niemiecką flotę(5 galeonów).

Flota duńska dowodzona przez admirała Munda atakuje tą samą flotę szwedzką koło Olandii. Szwedzi
mający duże morale po ostatniej wygranej również odnoszą zwycięstwo i przejmują wiele duńskich
statków transportowych i zaopatrzeniowych.

Śląsk zostaje splądrowany przez Lisowczyków.

II Kwartał:
Richelieu atakuje armię Hugenotów. Bitwa pod Anduze. Wygrana Richelieu. Niedobitki
Hugenotów(kilka szwadronów kawalerii) uciekają do Awinionu.

Richelieu prosi papieża o pozwolenie na wejście do Awinionu celem pozbycia się Hugenotów, lecz
papież wymijająco odmawia.

Wojska duńskie i brunszwickie pod wodzą Chrystiana Brunszwickiego idą na odsiecz Kopenhadze. II
Bitwa pod Kopenhagą. Wygrana Szwedów.

Armia papieżników dowodzona przez Cornelio Malavasię atakuje wojska protestanckie dowodzone
przez Mansfelda pod Weimarem. Wygrana protestantów.

Armia cesarska pod wodzą Wallensteina atakuje Czechów pod wodzą Thurna. II Bitwa pod Pragą.
Wojska czeskie zostają całkowicie rozbite. Jindrich Thurn dostaje się do cesarskiej niewoli(co
niechybnie oznacza dla niego stracenie za zdradę stanu). Wallenstein przystępuje do oblężenia Pragi.

II Bitwa pod Weimarem między wojskami katolickimi dowodzonymi przez Pappenheima a


protestanckimi dowodzonymi przez Mansfelda. (Chyba) wygrana protestantów.

Bitwa morska między flotą duńską i szwedzką u wybrzeży Blekinge. Wygrana Szwedów.

III Kwartał:
Kolejna próba odsieczy dla stolicy Danii. III bitwa pod Kopenhagą, gdzie ponownie Duńczykami
dowodzi król Chrystian IV, a Szwedami król Gustaw Adolf. Wygrana Szwedów.

Armia Unii Protestanckiej i Brandenburgii wstrząśnięta klęską Czechów reorganizuje się i ucieka na
północ Rzeszy.

Do wojny po stronie Unii Protestanckiej przyłączają się Niderlandy, które wysyłają armię do władanej
przez arcybiskupa Kolonii Westfalii.

Wojska katolickie wkraczają do Szwabii i Frankonii i zdobywają protestanckie miasta jedno po drugim.

Wojska katolickie wystawione przez biskupstwo Luttich wysyła do Holandii małe siły piechoty
feudalnej, które plądrują region Amsterdamu.

IV Kwartał:
Szwedzi zajmują Kopenhagę.

Turcja wypowiada wojnę Rzeczpospolitej.


Bitwy w obozie kozacko-tatarsko-wołoskim pod Satu Mare:

I Bitwa pod Satu Mare między Kozakami wracającymi z wyprawy na Belgrad a wojskami
siedmiogrodzkimi Gabriela Bethelna. Wygrana kozaków.

II Bitwa pod Satu Mare między Kozakami a wojskami wołoskimi. Wygrana Wołochów.

Do Małopolski i Rusi Czerwonej wkraczają Tatarzy, paląc i plądrując wioski.

Pod Warszawę dochodzi armia turecka pod wodzą samego sułtana Osmana II. Polakami dowodzi
Koniecpolski. Wygrana Turków.

Armia Maurycego Orańskiego wraca z Westfalii i rozbija armię feudalną biskupa Luttich pod
Amsterdamem.

Richelieu rozbija całkowicie bunt hugenocki.

1620:
Maurycy Orański umiera.

Rozkwit francuskich miast portowych.

Zaraza na zboże w centralnej Europie.

Tajna umowa zawiązana między Cesarstwem a Szwecją, na mocy której Cesarstwo funduje Szwedom
20 pułków zaciężnej piechoty i akceptuje roszczenia Szwedów do Księstwa Pomorskiego i
nadbałtyckich posiadłości Oldenburgów. W zamian, Szwedzi obiecują włączyć się do wojny w Rzeszy
po stronie katolickiej.

W Siedmiogrodzie wybucha bunt Sasów przeciwko protureckim rządom.

Po śmierci Jana Zygmunta Hohenzollerna, Brandenburgia-Prusy uwikłana w wojnę z cesarzem i w


obliczu śmierci wybitnego władcy, wysyła do królewicza polskiego Władysława IV ofertę ręki
księżniczki pruskiej i unii personalnej Prus Książęcych oraz Rzplitej, aby zabezpieczyć wschodnie
ziemie. Strona polska zgadza się, szybko odbywa się ślub. Na weselu jednak dochodzi do ekscesu, w
którym król Polski, Zygmunt III Waza umiera. Jakkolwiek niefortunnie się zaczyna, unia między
Prusami a Polską staje się faktem.

I Kwartał:
Pertraktacje pokojowe między Szwecją, a Danią, w której mediuje Cesarz. Szwecja i Dania zawiązują
pokój, na mocy którego Szwedzi wycofują się z Danii i oddają Kopenhagę, Dania za to zrzeka się Ozylii,
Gotlandi, Ronne, Blekinge, Hallandu i Skanii oraz 70% dochodów z ceł za przekroczenie cieśnin
duńskich. Pokój ma obowiązywać do 1626.

Unia Protestancka próbuje zawrzeć porozumienia z Danią. Katolicy widząc to, wystosowują ultimatum
Danii, w którym żądają surowszych negocjacji z protestantami a także Bremy, Calenbergu i Hanoveru.
Dania przystaje na propozycje katolików i zawiązuje z Cesarstwem(Austria, Liga Katolicka, Toskania,
PK), Hiszpanią i Genuą PON do 1626.

Gustaw Adolf wchodzi do Księstwa Pomorskiego i rozpoczyna oblężenie Szczecina i Stralsundu.

Armia Toskańczyków i Geunueńczyków pod wodzą Piccolominiego atakuje Holendrów pod wodzą
Fryderyka Henryka Orańskiego pod Meppen. Druzgocące zwycięstwo Holendrów. Piccolomini
zagrożony możliwością złapania przez przeważających Holendrów opuszcza armię Włochów i wycofuje
się wgłąb Rzeszy. Dowództwo przejmuje Giovanni Doria.

Osman II gromadzi ponad 80 tysięczną armię i uderza nią na Koniecpolskiego, dysponującego 5


krotnie mniejszą armią. Bitwa pod Płockiem. Polacy odnoszą druzgocące zwycięstwo. Turcy tracą
ponad 28 tysięcy ludzi, okupione jednak stratą 9000 wojsk Rzplitej. Armia osmańska wycofuje się na
oblężoną Warszawę, gdzie stacjonują wojska Chana krymskiego.

Koniecpolski szybko reorganizuje wojsko i uderza z kontratakiem na sułtana. 2. Bitwa pod Warszawą.
Polacy wsparci o wojska magnackie, dysponują tym razem koło 28 tysiącami żołnierzy, Turcy zaś razem
z Tatarami niecałymi 50 tysięcami. Polacy urządzają Turkom rzeź. 2/3 armii sułtana zostaje
rozgromiona. Polacy tracą koło 6000 poległych i rannych. Zwycięstwo Polaków całkowicie
dezorganizuje turecką inwazję. Turcy straciwszy większość żołnierzy biorących udział w wyprawie
wycofują się za Karpaty.

II Kwartał:
Bitwa pod Kleve, między Holendrami pod wodzą Fryderyka Orańskiego i Włochami pod wodzą
Giovanniego Dorii. Włochom udaje się wycofać z bitwy.

Wallenstein wkracza do Brandenburgii i plądruje region Berlina.

Szwedzi wykupują Vestlandet, Adger i Akershus oraz Rostock.

Koniecpolski przekracza Karpaty i dogania Turków dowodzonych przez Wielkiego Wezyra Gazi Hüsrev
Pashę pod Egerem. Kolejne zwycięstwo Polaków, tym razem jednak już nie aż tak spektakularne.

Druga armia Polaków dowodzona przez Żółkiewskiego wchodzi do Mołdawii i przystępuje do


oblężenia Jassy.

Buntownicy Siedmiogrodzcy przystępują do oblężenia Sofii.

III Kwartał:
Francja przyłącza się do wojny po stronie protestantów.

Orański uderza na Hessen-Darmstadt, gdzie stacjonuje główne zgrupowanie wojsk katolickich.

Katolicy pod wodzą Pappenheima mają tam prawie 35 000 ludzi, podczas, gdy Holendrzy koło 15 000.
Pappenheim nie jest w stanie opanować tak dużej masy ludzi i przegrywa, jednak z racji przewagi
liczebnej zadaje większe straty Holendrom.

Wallenstein dogania uciekającego do Niderlandów z 1200 kawalerzystów Mansfelda pod Osnabruck i


bierze go do niewoli.

Praga pada pod naporem katolików. Po wejściu do miasta wojska katolickie rabują majątki mieszczan i
wdzierają się do czeskiego skarbca. Na rynku staromiejskim straceni zostają przywódcy powstania,
wraz z więzionym od roku Jindirchem Thurnem, który zostaje ukrzyżowany, by odpokutować za
grzechy przeciwko cesarzowi, papieżowi i Bogu.

Hiszpanie nacierają na osłabioną armię Holendrów. II Bitwa pod Darmstadt, Hiszpanami dowodzi
Spinola, Holendrami Fryderyk Orański. Wygrana Hiszpanii.

Tym ruchem Hiszpania łamie Pokój 12-letni 2 kwartały przed końcem jego upływu.

Bitwa pod Nassau, między atakującą armią francuską pod wodzą Schomberga a niedobitkami
Włochów pod wodzą Giovanniego Dorii. Wojska włoskie całkowicie rozbite, Doria trafia do niewoli.
Pappenheim wdziera się do Fryzji i rozpoczyna oblężenie Groningen.

Do Rudaw wchodzą armie wojsk feudalnych Katolików i przystępują do odbijania czeskich zamków.

Koniecpolski naciera na główną armię turecką pod Belgradem. Turcy wycofują się bez bitwy. Belgrad
zostaje oblężony.

IV Kwartał:
Francuzi przekraczają Ren. 2 Bitwa pod Nassau między wojskami francuskimi dowodzonymi przez
Henri de Schomberg a Hiszpanami dowodzonymi przez Spinolę. Druzgocąca wygrana Hiszpanów.

Francuzi wycofują się do obozu Holendrów pod Zweibrucken.

Bitwa pod Zweibrucken między atakującymi Austriakami pod dowództwem Wallensteina, a połączoną
armią Francuzów i Holendrów dowodzoną przez Richelieu. Wallenstein wygrywa rozbijając 60% armii
koalicjantów.

Broniący się w Szczecinie Gryfici przystępują do obrony miasta przeciwko oblegającym Szwedom.
Pomorzanie ponoszą klęskę, cała armia zostaje rozbita, a Bogusław XIV, książe pomorski trafia do
szwedzkiej niewoli.

Sabaudczycy wykorzystują to, że Francuzi wycofali się z Alp i przystępują do odbijania własnych miast.

1621:
Dezercja w armii duńskiej.

Nastroje procesarskie w Rzeszy są tak wielkie, że katoliccy książęta z własnej woli godzą się zebrać
nowy zaciąg wojsk feudalnych dla Cesarza.

I Kwartał:
Wallenstein marszem forsownym wdziera się do Normandii, gdzie grupowały się jednostki zaciężne
Holendrów. Bitwa pod Rouen między armią cesarską dowodzoną przez Wallensteina a armią wojsk
zaciężnych pod sztandarem Niderlandów i dowództwem Ernsta van Nassau-Dietz. Wojska
protestanckie całkowicie rozbite, van Nassau-Dietz dostaje się do katolickiej niewoli.

II Kwartał:
Wojska katolickie w dużej sile wkraczają do Niderlandów i przystępują do oblężeń Delft, Leeuwarden,
Zwolle i Zutphen.

Turcy wsparci o nowe wojska feudalne i zreorganizowawszy wojsko, nacierają na Polaków pod
Belgradem. Odnoszą umiarkowane zwycięstwo, straty są podobne po obu stronach, jednak zmuszają
Koniecpolskiego do wycofania się.

III Kwartał:
Cesarz i Hiszpania uwalniają Schomberga, Mansfelda i Ernsta Casimira z niewoli w zamian za oddanie
katolikom Emden, Bayreuth i Metz.

Wallenstein nękając dalej wschodnią granicę francuską, naciera na Reims, gdzie dochodzi do potyczki
z małym pułkiem piechoty feudalnej Francji, który zostaje całkowicie zmieciony przez cesarską
kawalerię.

Koniecpolski kontratakuje na Belgrad. 2. bitwa pod Belgradem, niecałe 20 tysięcy Polaków pod
Koniecpolskim przeciwko ponad 20 tysiącom wojsk osmańskich pod Gazi Hüsrev Pashą. Wygrana
Polaków.
IV Kwartał:
Holenderska flota, stacjonująca w Emden, wypływa z portu z racji oddania go katolikom. Wykorzystuje
to flota hiszpańsko-genueńsko-papieska, która dopada Holendrów przy fryzyjskim wybrzeżu.
Hiszpanami i Włochami dowodzi Fadrique Mendoza, zaś Holendrami Maarten Tromp. Bitwę morską
wygrywają katolicy; Tromp z racji braku możliwości wycofania, oddaje pozostałe statki i siebie do
niewoli.

Wallenstein zdobywa Clermont-Ferrand.

1622:
Nacisk cesarskich dyplomatów zmusza ostatecznie Elektora Saksonii do przyłączenia się po stronie
Cesarza.

I Kwartał:
Armia francuska idzie na odsiecz Clermont. Bitwa pod Clermont-Ferrand między Francuzami
dowodzonymi przez de Bonne, a cesarskimi dowodzonymi przez Wallensteina. Wygrana wojsk
cesarskich.

Do Karyntii i Tyrolu wkraczają wojska czeskie i brandenburskie, plądrując wsie.

II Kwartał:
Szwedzi zdobywają Stralsund.

Duńczycy zdobywają Hamburg.

Cesarz wymienia Clermont-Ferrand na Verdun.

III Kwartał:
Bitwa pod Klagenfurtem między wojskami cesarskimi pod wodzą Wallensteina, a czesko-
brandenburskimi pod wodzą Mansfelda. Wojska protestanckie zostają całkowicie rozgromione a
Mansfeld ponownie dostaje się do cesarskiej niewoli.

IV Kwartał:
Bitwa pod Strassburgiem między atakującymi Hiszpanami, dowodzonymi przez Spinolę, a Francuzami,
dowodzonymi przez Richelieu. Wygrana Hiszpanów.

1623:
Pierwsze gazety w Szwecji i Francji.

I Kwartał:
Republika Wenecji wypowiada wojnę Mantui, która jest formalnie częścią Świętego Cesarstwa
Rzymskiego.

Bitwa pod Maastricht między atakującymi wojskami cesarskimi, dowodzonymi przez Wallensteina a
wojskami francuskimi dowodzonymi przez de Bonne. Wygrana Niemców.

Bitwa pod Mantuą między armią wenecką dowodzoną przez Giovanniego de Medici a obrońcami
mantuańskimi dowodzonymi przez księcia Karola I Gonzagę. Rozgromienie Mantuańczyków, Gonzaga
trafia do weneckiej niewoli, a wojska weneckie przystępują do oblężenia Mantui.
II Kwartał:
Francuzi dowodzeni przez de Bonne nacierają na Sabaudczyków dowodzonymi przez Tomasza
Franciszka pod Alency. Wygrana Sabaudczyków.

Do Niderlandów zciągają coraz większe siły katolickie. Groningen, Leeuwarden, Zwolle, Zuthphen i
Delft są zdobyte przez wojska cesarskie, a Breda i Utrecht są pod oblężeniem.

Wallenstein zbierając prawie 50000 armię wojsk cesarskich i hiszpańskich przypuszcza zmasowany
atak na armię francuską, dowodzoną przez Richelieu, broniącą się pod Amsterdamem. Mimo ponad
pięciokrotnej przewagi Niemców, Francuzom udaje się obronić, ponoszą jednak bardzo dotkliwe
straty.

III Kwartał:
Do Górnej Austrii wkraczają czescy buntownicy dowodzeni przez Jana Varlicha z Bubna i plądrują wsie
wokół Linz. Na Czechów naciera armia papieżników dowodzona przez Cornelio Malvasię. Czechom
udaje się uciec przed oddziałami katolickimi w stronę Wiednia.

Hiszpanie nacierają ponownie na Amsterdam. Nadwyrężone siły francuskie nie są w stanie tym razem
stanąć do bitwy i zamykają się w mieście.

Oblężeni w Amsterdamie Francuzi opuszczają miasto drogą morską.

IV Kwartał:
Wallenstein wkracza do Francji i atakuje walczącą w tym rejonie z Sabaudią armię de Bonne. Francuzi
zostają przytłoczeni przewagą liczebną wojsk cesarskich i cała armia francuska zostaje rozbita, a de
Bonne dostaje się do niewoli.

Armia papieżników dogania Czechów pod Wiedniem. Bitwa pozostaje nierozstrzygnięta. Papieżnicy
wycofują się na Linz, Czesi zaś zważywszy na supremację katolików w tym rejonie uciekają w stronę
Wenecji.

Do końca roku Wrocław, Budziszyn, Frankfurt i Anhalt dostają się w ręce Cesarza. Unia Protestancka
oprócz Marchii Brandenburgii i niedobitków w Czechach traci kontrolę nad wszystkimi posiadłościami
w Rzeszy.

Hiszpanie pod wodzą de Bucquoy idą na odsiecz Mantui oblężonej przez wojska weneckie.
Wenecjanie zostają pokonani, a Mantua zostaje odciążona.

Szwedzi podbijają całe Księstwo Pomorskie. Cesarz odbiera tytuł elektorski księciu Branenburgii i
mianuje Gustawa Adolfa jako elektora z Księstwa Pomorskiego.

Sabaudczycy podchodzą pod Paryż i plądrują wsie wokół niego.

Cesarz wymienia Hanower na Getyngę.


1624:
Zaraza dotyka ludność cywilną i armie stacjonujące w Rzeszy.

Król Francji konfiskuje majątki arystokracji. Dodatkowo Wenecja łoży dużą sumę na budowę armii,
która stawiłaby się potędze Habsburgów.

Król Danii Chrystian IV jest bohaterem głośnego skandalu, który tym bardziej odbiera powagę jego
rządom. Dodatkowo armia duńska wkracza bez pozwolenia do Nadrenii, co Cesarz poczytuje za
wypowiedzenie wojny.

Wallenstein oferuje Sabaudczykom pomoc w walce z Francją. Sabaudia przystaje na ofertę.

Król Francji zwołuje nowy zaciąg wojsk feudalnych.

I Kwartał:
Wallenstein rozdziela kawalerię od swojej głównej armii, którą wysyła by wspomóc Sabaudczyków,
rozpoczynając oblężenie Paryża, sam zaś z piechotą plądruje Orleanię.

Francja wzmocniona o nowe wojska feudalne, regularne i zaciężne naciera na cesarskich. Bitwa pod
Orleanem, Francuzi dowodzeni przez Richelieu walczą przeciwko Wallensteinowi. Wygrana
Francuzów. Wallenstein wycofuje się do Poitiers, kontrolowanego przez Sabadczyków.

Druga armia Francuzów dowodzona przez Schomberga idzie na odsiecz Paryżowi. Pierwsza bitwa pod
Paryżem. Porażka wojsk cesarsko-sabaudzkich dowodzonych przez Tomasza Franciszka Sabaudzkiego i
Otto Fuggera.

Armia Ligi Katolickiej dowodzona przez Pappenheima atakuje Duńczyków dowodzonych przez samego
Chrystiana IV pod Moguncją. Wojska duńskie zostają całkowicie rozgromione, król duński dostaje się
do cesarskiej niewoli.

II Kwartał:
Gustaw Adolf wykorzystując zamieszanie w Danii wywołane skandalem, wojną i ostatecznie
dostaniem się Chrystiana do cesarskiej niewoli wypowiada wojnę Danii a także Holandii w celu
zdestabilizowania politycznego Brandenburgii, która musi złamać Pakt o Nieagresji ze Szwecją, chcąc
zachować sojusz z Niderlandami.

Wallenstein wycofuje się z Francji i zbiera siły w Lotaryngii.

Hiszpanie nacierają ponownie na Wenecjan. Druga bitwa pod Mantuą, Hiszpanami dowodzi Diego de
Guzman, Wenecjanami Giovanni de Medici. Wenecjanie zostają ostatecznie rozgromieni, de Medici
trafia do hiszpańskiej niewoli.

Czesi uciekają do Francji przedzierając się przez Alpy.

Cesarz przekazuje biskupstwo Luttich Niderlandom Hiszpańskim otrzymując w zamian kontrolowane


przez Hiszpanów księstwa Berg i Nassau.

III Kwartał:
Kończy się Pakt o Nieagresji między Anglią a Hiszpanią

Francuzi wkraczają do Niderlandów Hiszpańskich.

Hiszpanie pod wodzą Spinoli atakują siły francuskie dowodzone przez Richeleiu. Pierwsza Bitwa pod
Brugią. Wygrana Hiszpanów.
Flota holendersko-francuska atakuje blokującą Amsterdam flotę hiszpańsko-genueńsko-toskańsko-
papieską. Wygrana koalicji antyhabsburskiej. Blokada portu zostaje przerwana.

Szwedzi przystępują do oblężenia Kopenhagi, Odense i Bergen.

III Kwartał:
Francuzi, tym razem dowodzeni przez Schomberga, nacierają ponownie na siły hiszpańskie Spinoli w
Niderlandach Hiszpańskich. Druga Bitwa pod Brugią. Wygrana Hiszpanów.

Francuzi wycofują większość jednostek na Paryż, gdzie się fortyfikują, oczekując głównego uderzenia
katolików.

Hiszpanie kontratakują w Niderlandach. Nacierają na Artois, gdzie stacjonują siły francuskie. Okazuje
się, że Francuzi mają w tym rejonie tylko kilka baterii artylerii, bez piechoty ani kawalerii. Korpusem
dowodzi sam król Ludwik XIII. Hiszpanie przy minimalnych stratach, odniesionych przez kilka
ostrzałów artyleryjskich, rozgramiają francuskie stanowiska artyleryjskie, przejmują działa i biorą króla
Francji do niewoli.

Floty holenderska i francuska, wzmocnione angielskimi galeonami atakują katolicką flotę stacjonującą
w porcie w Delft, gdzie wycofała się po porażce w bitwie morskiej pod Amsterdamem. Katolikom
udaje się obronić w porcie. Obydwie strony tracą podobną ilość galeonów, jednak katolicy przejmują
dużą ilość protestanckich statków transportowych i zaopatrzeniowych, które Protestanci są zmuszeni
zostawić w porcie.

IV Kwartał:
Wojska hiszpańskie pod wodzą Spinoli nacierają na Paryż. Druga Bitwa pod Paryżem między wojskami
hiszpańskimi dowodzonymi przez Spinolę, a nadwątlonymi przez działania w Niderlandach wojskami
Francuskimi pod Richelieu. Druzgocące zwycięstwo Hiszpan. Armia francuska zostaje rozbita,
Richelieu dostaje się do niewoli.

Amsterdam i Leda zostają zdobyte przez wojska hiszpańskie. Ostatnia prowincja Niderlandów,
Zelandia, jest oblegana przez wojska Ligi Katolickiej.

Francja oddaje Zjednoczonym Prowincjom Rouen, gdzie Holandia przekierowuje swoją główną
siedzibę handlową.

1625:
Dzień Zawiedzionych: Z racji nieudolnego prowadzenia wojny przez partię Richeliu i Ludwika XIII a
także dostania się ich do hiszpańskiej niewoli, stronnictwo Marii Medycejskiej i Gastona Orleańskiego
przeprowadza przewrót. Generałowie Marillac i de Montmorency buntują się. Rokoszanie wystawiają
wojsko w Normandii i przystępują do oblężenia oddanego Holendrom Rouen.

Równolegle wybuchają bunty hugenockie w La Rochelle, Montpellier i Limoges.

Sytuacja Francji przedstawia się dramatycznie: Król i jego największy doradca, a także najlepszy
generał – de Bonne - przebywają w niewoli. Na dworze francuskim panuje chaos. Paryż oblegany jest
przez Hiszpanów. Normandię opanowali rokoszanie, zaś południe kraju ogarnięte jest buntem
hugenockim. Od strony Lotaryngii granicę przekraczają wojska cesarskie.

Agenci francuscy i protestanccy nawołują do buntu przeciw cesarzowi. W Bawarii, Styrii i Krainie
wybuchają bunty chłopskie.
I Kwartał:
Wojska papieżników zdobywają Hradec-Kralove.

Duńczycy wystawiają kontyngent zaciężnej piechoty we Flensburgu. Gustaw Adolf szybko nadciąga ze
szwedzką armią, żeby rozbić duńską obronę. Duńscy najemnicy zamykają się we Flensburgu. Szwedzi
przystępują do oblężenia.

II Kwartał:
Połączone siły papiesko-saskie nacierają na bunt w Bawarii. Przy minimalnych stratach wojska
katolickie krwawo stłumiają tam bunt.

W zaistniałej sytuacji konetablem we Francji zostaje Toiras. Na czele około 20000 żołnierzy idzie na
odsiecz oblężonemu przez Spinolę Paryżowi. Trzecia Bitwa pod Paryżem. Wygrana Francuzów.

Armia Duńczyków pod dowództwem Heinricha Holka idzie na odsiecz zamkniętej we Flensburgu
piechocie zaciężnej. Bitwa pod Flensburgiem między Danią, a Szwecją. Wygrana Szwedów. Jednakże z
powodu brawury Gustawa Adolfa (a także przez fatum, które nad nim wisiało), król Szwecji ponosi
śmierć w bitwie. Duńczycy wycofują się na Holsztyn.

III Kwartał:
Armia Wallensteina naciera na Paryż. Czwarta Bitwa pod Paryżem między prawie 28 tysięczną armią
cesarską a około 10 tysięczną armią Francuzów dowodzoną przez Toirasa. Mimo przewagi liczebnej
Niemców, Francuzom udaje się odepchnąć atakującego, okupują to jednak większymi stratami.
Wallenstein wycofuje się na Maine, a część oddziałów pod dowództwem Otto Fugera wycofuje się na
Turenię.

Armia papieżników i Sasów naciera dalej na południe przeciwko zbuntowanym chłopom. Bitwa pod
Graz. Wojskami cesarskimi dowodzą Johan Georg I Witten, Bernhard von Sachsen-Weimar i Cornelio
Malvasia. Kolejny bunt zostaje krwawo stłumiony przy małych stratach. (około 1500 rannych i zabitych
po stronie katolickiej.)

Francuzi wykorzystując wysokie morale po wygranych bitwach pod Paryżem kontratakują siły
Wallensteina. Bitwa pod La Mans. Wygrana Francuzów. Obydwie armie osłabione wcześniejszymi
bitwami zadają małe straty (800 Francuzów i 2700 Niemców).

Hiszpanie pod Spinolą nacierają na zdziesiątkowaną armię Toirasa. Druga Bitwa pod La Mans.
Przewaga liczebna Hiszpanów jest ponad dziesięciokrotna, Francuzi nie mając szans, zostają
rozgromieni. Toiras dostaje się do francuskiej niewoli.

Kolejnym konetablem zostaje Charles de Blanchefort.

Do Francji przez Alpy przechodzą wojska Czechów i Wenecjan, którzy zasilają francuską armię.

Siły papiesko-saskie atakują ostatni bunt chłopski w Krainie. Buntownikom udaje się wycofać z pola
bez walki.

Armia szwedzka pod dowództwem Gustawa Horna naciera na Duńczyków pod dowództwem
Heinricha Holka w Holsztynie. Bitwa pod Kilonią. Armia duńska zostaje rozbita, Heinrich Holk dostaje
się do niewoli. Tym samym Szwecja unicestwia wszystkie siły, którymi Duńczycy dysponowali do
obrony przed inwazją.
IV Kwartał:
Cesarstwo ściąga siły z Rzeszy do Francji. Całkowicie pełna i świeża armia Pappenheima łączy się z
pułkami Wallensteina i naciera na francuską armię ufortyfikowaną pod Lyonem. Stosunek sił
przedstawia się na korzyść katolików: Ponad 40 000 wojsk cesarskich przeciwko 6600 wojsk francusko-
czesko-weneckich. Jednak mimo jednoznacznej przewagi liczebnej, z powodu braku skoordynowania
tak dużej siły ludzi oraz obecności dużej liczby słabo wyszkolonych oddziałów feudalnych a także
dobrej pozycji obronnej koalicjantów, siłom antyhabsburskim udaje się odepchnąć zmasowany atak.
Ponoszą jednak dotkliwe straty.

Pikardia zostaje zdobyta przez wojska hiszpańskie.

Limousin zostaje zdobyte przez wojska hugenockie.

Do końca roku Szwedzi zdobywają wszystkie wyspy duńskie, całą Jutlandię, resztę Norwegii i całą
Meklemburgię. Pod kontrolą Oldenburgów znajdują się jedynie Brunszwik-Wolfenbuttel, Stade,
Hamburg, Lauenburg oraz Tulon i Nicea.

1626:
Hiszpańska inkwizycja pali na stosie kardynała Richelieu.

Cesarz wysyła z ultimatum dyplomatów do ostatnich niezaangażowanych w wojnę w Rzeszy państw:


Wolnego Miasta Augsburg, Wolnego Miasta Frankfurt, Wolnego Miasta Magdeburg, księstwa
Legnickiego i Konfederacji Helweckiej. W obliczu rosnącej potęgi cesarza i zbliżającej się porażki
protestantów, Augsburg, Frankfurt i Szwajcaria przyłączają się do Cesarstwa.

Cesarz austriacki osiąga hegemonię w Świętym Cesarstwie Rzymskim. Większość państw niemieckich
jest kontrolowanych przez austriackich Habsburgów. Ostatnie enklawy protestantów w Rzeszy to
resztki Brunszwiku i zsekularyzowanych biskupstw Dolnej Saksonii wraz z Hamburgiem (pod rządami
Oldenburgów); zachodnia Brandenburgia bez Berlina i Neumark pod rządami Hohenzollernów;
Jihlava i Głogów jeszcze kontrolowane przez bunt czeski; Magdeburg i Legnica.

Cesarz austriacki proklamuje Królestwo Niemieckie, które konsoliduje ze Świętym Cesarstwem


Rzymskim Narodu Niemieckiego i wprowadza dziedziczną władzę Habsburgów.

Cesarz austriacki odbiera Wazom tytuł elektorski i mianuje za zasługi wojenne Albrechta Wallensteina
księciem Rzeszy, nadaje mu we włości dawne ziemie elektora Palatynatu, księstwo Wirtembergii i
księstwo Badenii i ogłasza go księciem elektorem z tych ziem.

You might also like