I 1

I I i

MUTEVATIR ■o O
^ O)
O ^

HADİSLER ^ s
er
et;
0TQ_
S3
a

' I

1(1

İm am -ı Su yu ti
T ercü m e ve
Hadis Metinlerini Tahkik
M EHM ET EMİN AKIN
 İmam-ı Suyuti

MUTEVATIR
HADİSLER

Tercüme ve Hadis Metinlerini Tahkik

MEHMET EMİN AKIN
M isak D ergisi'nin hediyesidir. P ara ile satılm az.
 "tHüteo^Un. “^tu U tU n . 5H

el-Imam es-Suyuti'nin Mukaddimesi

B e n (el-fevaid et-Mutekasire fi'l-Ahbar el-Mütevatire) adlı bir

kitap derledim. Bu kitapta sahabeden on veya daha yukansının
rivayet ettikleri hadisleri zikrettim. Bunu yaparken hadisin rivay­
et yollannı ve elfazını tamamen kapsayacak şekilde hazırladım.
Böylece benzeri bir kitap yazmakta beni geçen kimse olmadı.
Ancak, kitaptaki isnadlann çokluğu sebebiyle bunu ancak ken­
disinde hadise karşı bir ilgi ve himmet olanlar sever, onlar da ne
kadar azdır.
Bunun yararının daha geniş çapta olabilmesi için, bu defter-
cikte bu kitabın gayelerini ayn olarak ele aldım.
Bunun için de hadisi ve sahabelerden onu rivayet edenlerle,
hadisi tahric eden meşhur imamlara işaret ettim. Bu, ilim ehlini
ikna için yeterlidir ve kitabı (Katfu'l-ezhâr el-Mutenasire fi'l-
Ahbari'l Mutevatire) olarak adlandırdım ve kitabı aslındaki gibi
bablandırarak tertip ettim.

Celalüddin es-Süyutî
 THütev^Uin “TfeıdiACn

Kitap Hakkında

a.) Mütevatir hadislerle ilgili, elimizde yazılmış eserler sayılı olmakla

beraber, muühtelif hadis kaynaklarında mütevatir hadislere dair birçok
açıklama bulunmaktadır. Muhaddisler kimi zaman, hadisin tevatürüne
işaret etmiş olmakla beraber, kimi zaman da, hadisi veya haberi rivayet
edenler, "adil" ve "zabit" olup, "Müttehem" olmayan bir çokluğun naklet­
mesinden ötürü tashihle yani, hadis veya haberin sahih olduğunu zikret­
mekle yetinmişlerdir. Ebu’l-Fadi Abdurrahman b. Ebi Bekr, el-Imam Cela-
luddin-i es-Suyuti (rha), mütevatir hadisleri başlı başına bir kitapta derle­
yen ilk alim olarak karşımıza çıkmaktadır. Elinizdeki kitabı, mütevatir ha­
d is e n rivayet eden sahabelerin sayısııu dikkate alarak bablandırdığı; "El-
Fevaid el-M ütekâsıre fil-Ehbari'l-MOtevatiure" diye adlandırdığı kitabın­
dan "ihtisar"la derlenmiştir. es-Suyud'nin de ifade ettiği gibi, daha önce
bir benzeri yazılmanuş bir kitaphr.
es-Suyuti, kitabında 'Tevatür" derecesine ulaşan hadisleri zikrederken,
kitapta da gördüğünüz gibi hadisleri on bab'ta (kitap) ele almıştır.
es-Suyuti’nin hadisleri serdedi^nde ki mebxla; önce hadisin metnini,
sonra hadisi rivayet eden sahabileri, ardmdan da bu hadisi "tahric" eden
meşhur imamlar zikretmektir.
Kitabı el-Ezher alimlerinden Halil Muhyiddin el-Miys tahkik edip, es-
Suyuti'nin zikretmediği sahabi ve hadis kaynaklarını da ekleyerek yayma
hazırlamış. Biz de tercümemizde "el-M ekteb'l-İslâm î" yaymevinin 1985,
tarihli (Beyrut) baskısını esas aldık. Ancak, muhakkikin kitaptaki hadisle-
 S m^ uU

ri es-Suyuti'nin kısalttığı gibi bırakmasını biz bir eksiklik olarak gördüğü­

müz için, hadislerin tam metinlerini yeniden adı geçen kaynaklardan çı­
karıp kitabtaki yerlerine koyduk. Böylece, bu hadisleri asıl metinleriyle
beraber siz değerli kardeşlerimizin istifadesine sunmaya çalışhk. Dileği­
miz bu çalışmamızın Allahû Teâla (cc) kabnda sahih bir amel olmasıdır.

b.) Bir açıklama: Kitapta zikredilen hadisler içerisinde, hükmü bizzat

Allah Resulü (sav)'nin kavli ve fiiliyle nesholmuş olan ve üzerinde Müete-
hid İmam, Muhaddis ve Fakihlerin ihtilaf ettikleri hadislerin bulunduğu­
nu hatırlatmakta yarar olduğuna inanarak, burada buna kısa bir işarette
bulunmak istiyoruz.
Hakkında bu kabilden ilmi tartışma veya ihtilaf olan; "1 7 ,1 8 ,1 9 ,3 2 ,3 3 ,
44, 47, 49, 56, 70, 87, 90 no.lu" hadisler hakkında ileride "M isak D ergi-
si"nde gerekli açıklama ve şerhler yapılacağından ve kitabı yayınlamakta
ki gayelerimizden birisinin de bu olması sebebiyle şimdUik tercümeyle
beraber, hadislerin şerhine yer vermiyoruz.
Gayret bizden, tevfik Allahtan...
M. Emin Âkın
Nisan 1992 Ankara
 7Hüt«u<U6t

Mütevatir Hadis Nedir?

M. lütevatir hadis sahih hadislerin en }rüksek mertebesinde olan hadis­

lerdendir/’'
İlim ve ihtisas sahibi kişiler mütevatir hadisi şöyle tanımlamışlanlın
Mütevatir -haber- herhangi bir karineye dayanmadan bir cemaatın bilgi
ifade eden haberidir.®
tbnu's-Salah, mütevatir haber; "doğruluğundan ötürü, haber verenin
haberinin zaruri olarak kabul edilmesidir. Bu şartın haberin isnadında
başmdan sonuna kadar ravîlerde bulunm ası gerekir" diyor.®
tmam-ı Nevevî, mütevatir haber; "doğruluklarıyla bilinen ravîlerin
kendileri g ibi doğrulukla meşhur olanlardan rivayet ettikleri haberler­
dir." der.®
Pezdevî ise, "M ütevatir, A llah'ın Resûlü'nden (sav) gelen haberin
varlığından şüphe edilmeyerek sana ulaşmış olmasıdır. Böyle olunca
bu haber sanki gözle görülüp kulakla duyulmuş g ib i b ir kesinlik kaza­
nır."
Bu da ancak, yalan söyleme şüphesinden uzak ve yalan üzere ittifak
etmeleri mümkün olmayan ayn ayrı ülkelere m ensub olan çok sayıda
ravînin haberi -bize- nakletm esidir.® der.

0 ). Tevatür lûgütte, arka arkaya, peşpeşe gelen anlamındadır. Bir şeyin birbiri ardından
belli bir zaman sonra gelmesidir de denilmiştir. "Sonra elçilerimizi ard arda gönder­
dik" (el-Mu'minun: 44) Ayet-i Kerimesi de bu konuda şahid gösterilmektedir. Yani
peşpeşe aralarında belÛ bir süre farkı ile gelmişlerdir.
Müvatere; eşya arasında zaman olmadıkça husule gelmez.
(2) İbnu'l-HOmam: Teysiru't-TahrirC; 3, Sh: 30. Et-Takrir, C: 2. Sh; 230.
(3) Et Takrir.
(4 ) Ibnu's-Salah: Mukaddime.
(5) El-Pezdevi: Keşfû'l Esrar, C: 2, Sh: 360.
 1
B 10______________________________________ S«tfctU
Tacuddin es-Subkî; "Mütevatir haber, yalan üzere ittifak etm eleri ge­
nelde mümkün olmayan bir cemaatin "özel" bir haberidir" diyor.<*> Ce-
mu'l-Cevami şarihlerinden bazıları bu açıklamayı biraz daha açarak haber
inşaya kabil olan bir sözdür. Bunun da anlamı, haber kendi özünde "sıd-
ki" (doğruyu) ve "kezibi" (yalanı) barındırma ihtimalini taşıyor demektir.
"Cemaat" sözüyle, isnad zincirinde bir veya iki kişinin anlaşılması ih­
timal dışı bırakılmıştır.
"Mümkün olmayan" ibaresiyle de, ihtilaf etmeleri ihtim al dışı olma­
yan fasık veya kafir bir cemaat söz konusu edilmiştir. Böylelerinin teva­
fukla bir haber üzerinde ittifak etmelerine mütevatir haber denmez.
"Yalan üzere ittifak etmeleri" cümlesiyle de; ne kasden, ne yanlışlıkla
ve ne de unutkanlık gibi bir ayıp (kusur) olmadan ittifak etmeleri denil­
mek istenmiştir.

TEVATÜRÜN SABtT OLABÎLECEĞÎ ADET

Adet yönüyle tevatürün kendisiyle sabit olacağı kesin bir sınır yoktur.
Doğru olan da budur. Çünkü haberin mütevatir oluşuyla zaten gerçek bir
ilim hasıl olmuştur.
İsnad'dan bir ferd bile olmasa, haber gerçek (yakin) ilim ifade etmez.
Fakat biz çok az sayıda bir cemaatle tevatürün sabitleşeceği kanaatini taşı­
mıyoruz. Bu görüşte şunu ifade eder; az sayıda insanın aslı olmayan bir
haber üzerinde ittifak etmelerine imkan olmayıp, haber verenlerin ne za­
man yalan üzere ittifak etmeleri ortadan kalkarsa haberleri mütevatir
olur.
Buna rağmen tevatürün sının (haddi) hakkında ilim ehli farklı görüş­
ler ileri sürmüşlerdir.
Dört kişi veya daha yukarı bir sayının haberi rivayet etmesi. Bu söz şu
anlama gelir; Kadı dört veya daha fazla kişinin şahidliğini ilmi ölçüsünde
yarar sağlayan haber olarak kabul edebilir. Bu durumda aynntılı mesele­
lerde olduğu gibi tezkiyeye gerek duyulmaz. Zira bu şahidlere bağlıdır.
Onların verdikleri haberin ilim ifade etmesi onlan adil kabul etme yerine
geçer.*^
Kadı Ebu Yala diyor ki; "Tevatür de belli bir sayıya itibar olunmaz.
Kendisiyle ilim sabit olup genelde insan nefsinin hakkında şüpheye düş­
mediği habere mütevatir haber denir."^^*
(6) Tacuddin es-Subld: Cemu'l-Cevami, C: 2, Sh: 147.
(7) es-Serahsi, Usulûl-Fıkh, C: 1, Sh: 294.
(8) eş-Şerbini, Cemul-Ccvami (Hafiye) C: 2, Sh: 248.
 TH üte^aüt. “^euU U ct 11
Bu, ravîlerin yalan üzere ittifak etmelerinin mümkün olmayışı, onların
sayıca çok olmalan ve dinlerinin kemalindendir. Zira belli bir sayımn bu
konuda gerekliliği Şeriat (Kitab ve Sünnet yoluyla) sabit değildir. Buna
rağmen biz bu sayının dörtten 3mkan olması gerektiğine inanıyoruz.
Bir kişinin verdiği -doğru- haber bununla ilgili hükmü gerekli kılınca,
dört kişinin verdiği haber daha güçlü bir kabul görür.
Dört kişi birinin zina ettiği hakkında şehadette bulunurlarsa; kadı on­
ların şehadetlerini ilim olarak kabul edip, bu kişilerin doğruluğunu zaru­
ri olarak tasdik etmiş olur. Dolayısıyla haberlerinin doğruluğu hakkında
soruşturmayı gerektiren şer'i sebepte ortadan kalkmış olur.
Bir haber, kendinde iki şeyi bulundurmadıkça, mütevatir olamaz.
1. H aberin bizzat ravîler tarafından görülerek rivayet edilmesi.
Zeyd'i şöyle yaparken gördük demeleri gibi.
Görülüp hissedilmeden rivayet edilen habere mütevatir denilmediği
gibi -doğruluğu- hakkında bizde bir ilim de hasıl olmaz, haber verenler
ne kadar olurlarsa olsunlar.
2. Haber verenlerin öyle bir sık ıy a ulaşm aları gerekir k i, yalan üzere
anlaşm alarına im kan bulunmasın. Haber verenler bu sayıya ulaşmadık­
ça velev ki haber başka bir sebeple ilim ifade etse bile, ona mütevatir de­
nilmez. Beş vakit namazın kılmış şekli gibi. Bu haberler Âhad'dır. Umu­
mun Am eli icmal ile yakin bir ilim keyfiyeti kesbetmiştir.
3. M ütevatir haber rivayet edenler, isnadın başında, ortasında ve so­
nunda sayı ve sıfat olarak birbirilerine denk olm alıdu.
Misal olarak, halef seleften bir rivayette bulunsa ve bu, yüzyûlar bo­
yunca devam etse, fakat her yüzyılda bu şartlar bulunmazsa, ravîlerin
doğru oluşlanndan ötürü ilim hâsıl olmaz. Çünkü her yüzyılın haberi
başlı başına m üstakil bir haberdir. Bu vesileyle bu şartların bulunması za­
ruridir.
Bu görüş doğru kabul edilirse, dört kişinin verdikleri haber, haber ve­
rilen şeyin doğruluğundan ötürü ilim ifade etmez.»)
Bu konuda İbnu's-Sem 'anî de İmam-ı Şafii'nin ashabı gibi haberin beş
kişiden aşağı bir sayıyla rivayet edilmesinden ötürü M ütevatir olmayaca­
ğını nakleder.
(9) El-Attar, El İddetu G UsuIi'I-Fıkh C: 3, Sh; 85S-8S6. El-AUar di^or ki; "Bu konu
araştırma konusudur. Zira biz "Tezkiye" için ilim hasıl olmadıgmdan dört şahide
ihtiyaç duyulmuştur" diyen görüşü kabul etmiyoruz. Delilimizde şudur, e|er bu sayı
bulunsa, "Tezkiye" ye ihtiyaç duyulacak. Bu Şafii fukahasmm zuir kavudir. Teva­
tür için aranan sayıyı destekleyen "ilim” dir. (Cemu'l-Cevami, C: 2, Sh: 149.)
 ^ Seu^cOi

Bu görüş, Ebu Mansur el-Cubbaî'nin görüşüdür. Bunun anlamı şudur:

beş sa3nsını delil olarak öne sürenler, Ulûl-Azm Peygamberlerin "beş" ki­
şi oluşlanndan harekete geçmişlerdir.
El-lstarhi; bu adedin on olduğunu söyler. Aynı sözü es-Suyuti de el-
Ezhar'da; "On sahabinin rivayet etmiş olduğu haber -biz- hadis ilmi ehlin­
ce mütevatir haberdir. Buna göre, on kişiden az olan sayı Cem'i Âhad'dır
(fertler topluğudur.) Ehğer bir ifadeyle azlığın çoğunluğudur." der.
Es-Sûyûti'nin bu görüşü karşısında kendisinin bu kavlinin çok zayıf ol­
duğu, adedin Cem'i killetten (arılığın çokluğundan) fazla olmasıyla, ilim
ifade etme arasında hiç bir ilginin olmadığı şeklinde cevap verilmiştir.^’™
Bu sayının 12 olduğunu söyleyenler de olmuştur, "biz onlardan oniki
nakib gönderdik" (el-Maide: 12) ayet-i kerimesini buna delil getirmişler­
dir. Sayı üzerinde durulması, ilmin ancak sözkonusu edilen sayısıyla
mümkün olacağı iddiasından ötürüdür.
Bu sayının 15 ve daha yukan olduğunu söyleyenler de vardır.
Kabul görecek sayının yılın aylanndan çok olması lazım geldiği
te'vilini ileri sürmüşlerdir.’” '

Bu iddialannı da şu ayet-i kerimeye dayandırmaktadırlar. 'Sizden sa­

bırlı yirmi -kişi- onlardan iki yüz kişiye üstün gelir". (el-Enfal: 65) Haber
rivayet edenlerin bu sayıda olmalan istenen ilmin elde edilmesi içindir.
Bu adedin 40 kişi olması gerektiğini söyleyenler de vardır. Delilleri de;
"Ey Peygamber Allah sana ve senin’le beraber olanlara yeter." (el-Enfal:
64) ayet-i kerimesidir. O gün Ömer'in müslüman oluşuyla müslümanlann
sayısı kırk kişiye ulaşmıştı. Allah bu sayıyla Resulü'nü (sav) korumuştur.
Bunun yetmiş kişi olması gerektiğini ileri süren görüşler de olmuştur.
Delilleri'de; "Musa mikatımız için kavminden yetmiş k işi seçti.” (EI-
Araf: 155) ayetidir.”^
Musa'nın (as) kavminden yetmiş kişiyi beraberinde götürmesi böyle
bir haberde ilim ifade edebilmesi içindir.”™denilmiştir.
Bazıları bu sayının Bedir gazvesinde ki sahabenin adedince olması ge­
rektiğini söylemiştir. Hatta öyle ki, bir beldenin içine alamayacağı kadar
insan denilmiştir.

(10) Cemu'l Cevami. C: 2, Sh: 149. Et- Takrîm ve't-Tahbir, C: 2, Sh: 232.
(11) El-ldde,C:3,Sh:856.
(12) Cemu'l Cevami, C: 2, Sh; 233. Teysinı't-Tahrir C; 3, Sh: 234. Aliyyû'l-Kari; Şerhu
Nuhbeıi'I Fiker, Sh: 22.
 "TfCStet^eMn. ^ «u U ite ^ 131
Ebu Yâla el-Feıra el-Hanbeli bu sözleri yorumlarken; "Bu doğru de­
ğildir. Çünkü haber rivayet eden insanların şu veya bu sayıda olmaları
önemli değildir. Zira öyle olur ki çok sayıda kişi yalan haber üzere itti­
fak etmiş olup, haberlerinden hiç bir ilim de hasıl olmayabilir. Buna
karşılık ilim ifade eden b ir haber bundan daha az bir sayıyla da gerçek­
leşmiş olabilir.
Haberde b elli bir saym ın şart koşulm ası caiz değildir. Burada söz
konusu olan şey sayıdır, böyle bir sayıyla ilm in hasıl olm ası söz konu­
su değildir.^^^’ Doğru olanın bunun için b elli b ir sayınm şart koşulma-
masıdır.*'®> der.
Hadis ehli Tevatür için belli bir sayının şart olmadığı görüşündedir.
Söz konusu olan haberin yakın ilim ifade etmesidir. Haberi çok büyük bir
kalabalık rivayet etmekle beraber mütevatir olmayabilir.
Gerçek ilim, haberi duyan çok sayıda kişinin oluşmasıyla husule gel­
mişse, bu haberi duyan her bir fert için İlim hasıl olmuş demektir.
Fakat, ilmin husûle gelmesinde, habere delalet edebilecek karinelere
tevatürün ispatında gerek duyulmaz.
Çünkü Zeyd için, husûle gelen ilim , Amr için husule gelmeyebilir.
Bazılarına göre tevatür, bazı rivayet yollarından dolayı husule geldiği
halde, diğerlerine göre bu bir şey ifade etmez. Bazen de birine göre müte­
vatir olan bir haber diğerine göre mütevatir değildir.

Haber, bazı cemaatlere sahih yollardan ulaştığı halde, öbürlerine bu

yoldan gelmediği için sahih olmayabilir. Belki de bu cemaate haber, zayıf
olan yollardan ulaşmıştır.*^®
İmam Alauddin Abdulaziz b. Ahmed el-Buhaıi diyor ki, "gerçekte te­
vatür belli bir sayıya bağlı olamaz." Bunun kurah da, kimin için bu tür ha­
berlerden ötürü ilim hasıl olmuşsa, bu zaruri ilm in, Allahû Tealâ katanda
da kam il bir ilim olduğuna kanaat getirilir.
Gerçekte biz mütevatir haberin, tahsis edilmiş, belli bir sayıya dayan­
madan da olabileceği görüşündeyiz. Kendimizi böyle bir sayıyı tesbit et­
mekle mükellef kılarsak, bu yaptığımızla hiç bir zaman doğru yolu bula­
mayız. Zira sayı arttıkça, ”zann"da dolayısıyla gelişerek artmış olacak

(13) El-Pezdevi, Keşfiıl Esrar, C: 3, Sh: 361.

(14) El-Iddetu fi Usulil Fıkh C: 3. Sh: 857.
(15) İbnül-Hamam, et-Tahrir, C: 3, Sh: 244.
06) El-Kitiani, Nazmül-Mütenasir, C: 1, Sh: 10-11..
 I ^met4Hrt ScttfttCC

(tıpkı aklın tedricen artması gibi...) Doğrusu insan bu sayıyı tahdid etme­
de yetersizdir.^'^

MÜTEVATtR HADİSİN BÖLÜMLERİ

Mûtavatir Hadis L afzı ve Manevi olmak üzere iki bölüme aynlır.
La6:î olan, ravîlerin sözleri hakkında ittifak ettiğidir. Filan -kişi- filan­
ca şehri fethetti g ib i. Bu veya bunun yerine geçen ve kasdedilen anlama
açıkça delalet eden lafızlar aynı değere sahiptir.
Manevi olana gelince, bu bölüm ravîlerin lafızlannm ihtilafı oluşuyla
ilgilidir. Mesela bu ravîlerden bir kısmı bir Jıadiseyi, diğerleri de bir başka
hadiseyi rivayet ederler. Fakat, bu hadiseler belli bir oranda ortak özellik­
leri içerirler. İşte bu ortak değer anlam cihetiyle M anevî mütevatir olur.
lbnu’l-Hacib;"hadiselerde mütevatir olan haberleri, haber vericilerin
haber vermesinde ihtilaf arzeder ve "Tadammun" (içerme) ve iltizam (ge­
reklilik) yönüyle külli bir manayı içerirse, bu manevi mütevatir'dir. Ante-
re'nin savaşları, Hatemin cömertliği ve Hz. Ali'nin (ra) cesurluğu hakkın­
da varid olan haberler gibi."®
Bununla beraber mütevatir -haber- zikredildiğinde, akla ilk gelen şey
birinci bölümdür. Alimler bazı hadisler hakkında ihtilaf etmişlerdir. Bir
kısmı mütevatirdir dediği halde, diğerleri değildir demişlerdir. Bu ihtilaf
gerçeğinde lafzidir. Mütevatir'dir diyenler onun mana yönüyle mütevatir
olduğunu söylemek istemişlerdir. Mütevatir değildir diyenler ise lafzi
yönden de değildir demişlerdir.
Ancak hadiseler hakkında varid olan haberler çoğabr ve bunda da ihti­
lafa düşülür ve bu haberleden herbiri belli miktarda ortak bir kısma şa­
milse ’Tedammun" ve "iljizam" yönüyle bu ortak özelliğe sahip olan
oranda "ilim" hasıl olur. Bu, mana yönüyle mütevatir olarak adlandınlr.
Hatemin kıssalan gibi. Bu hususlar onun cömertliğine delalet eder.
Bir tek kıssa ne bir insanın cömertliğini ne de cesaretini içeremez. Belki
bu kıssaların hepsinden belli bir kısmının biraraya gelm eâyle ortak b ir
yön oluşur. O bu haberlerin cüziyahndan birinin doğru olduğundan dola­
yı doğru değil, belki geneli gözönünde bulundurulduğundandır.
Şeyhu'l-lslam Şibbir Ahmed el-Osmani, tevatürü dört bölüme ayırır.
(19)

(17) El-Pezdevî, Keştül Esrar, C: 2, Sh: 361.

(18) İbnu'l Hacib, Muhıasanı'l Munleha, C; 2, Sh; S2.
09) Şeyhtt'l-lsllm, Şebbir Ahmed el Osmanî, Feihul-MOlhem (Mukaddime) Sh: 10-13.
 'JfCiUm aUn. 15
1. İsnadın Teavatürü: Bu senedin başından sonuna kadar hadisi, yalan
üzerine ittifak etmeleri mümkün olmayan bir cemaatın rivayet etmesidir.
Muhaddislerin tevatürle rivayet ettikleri; "Kim benim adıma bilerek yalan
söylerse cehennemdeki yerini almaya hazırlansın! "hadisi hakkında en-
Nevevi: "Aşere-i mübeşşere de içlerinde olmak kaydıyla, bu hadis 200 kişi
tarafından rivayet edilmiştir."der. Bundan başka cennetle müjdelenmiş
olan aşere-i mübeşşerenin üzerinde ittifak ettikleri başka bir hadis yok-
tur.Q0> Bunun gibi Nübüvvetin hitamı hadisi bazı faziletli insanlann de­
diklerine bakılırsa, bu hadis 150 den fazla yoldan gelmiştir. Bunun otuz
kadarı altı sahih hadis kitabında mevcuttur.
2. Tabakanın Tevatürü: Kur'anın doğuda ve batıda, okunuş, yazılış ve
hıfzının tevatürü gibi. Bunu çok büyük topluluklar birbirlerinden tabaka
tabaka olarak almışlardır. Kur'an'ı okudukça doğrudan doğruya risalet
sahibine yükselirsiniz. Bunda filan, filandan diye bir isnada gerek duy­
mazsınız. Çünkü Kur'an-ı doğuda, batıda ki insanlar benzerlerinden riva­
yet ederek onu nesilden, nesile aktarmışlardır. Bu doğuda da batıda mus-
haflarda yazılı olan Kur'an'du. Bu tür bir tevatürü muhaddislerin isnad
usulüne göre isnadlandırmak zordur.
İsnad da, ahadlann haberlerinde titizlikle özen gösterilir; bu da bu ha­
berlerde muhtemel olan şüpheye binaendir.
3. Tevatür-ü amel ve Tevatür-ü Tevarüs: Bu Hz. Muhammed'in (sav)
zamanından günümüze kadar her asırda bü)riik kalabalıkların, özellikle
yalan ve hata üzere ittifak etmelerine imkan bulunmayan insanlann riva­
yetidir. Abdestte misvak kullaralması bunun bir nüsalidir. Misvak kulla­
nımı süım ettir. Sünnet olduğunda ittifak etmek farzdır. Çünkü bu teva­
türle sabittir; inkan küfürdür. Onu bilmemek mahrumeyettir, terki, ahiret
günü azap ve cezadır. Bu cümleden olarak beş vakit namazı zikredebilr
riz. Bunda ne mü'min ne de kafir hiç kimsenin Allah Resulü'nün (sav) bu
namazları ashabıyla beş vakitte belirlenmiş olan vakitlerde kıldığına şüp­
hesi yoktur. Aynı misal Ram^ızan Orucu içinde verilebilir.
K eşful - Esrar sahibi, "Abdest ayeti" hakkmda konuşurken; "V arise
vasiyet yoktur" hadisini zikreder. Bu hadis mulevatir derecesindedir. Zi­
ra biliyoruz ki tevatür iki kısımdır. Rivayet yönüyle mütevatir, amelin za­
hir olması yönüyle mütevatir. İnsanlann bunu inkar etmesine imkan yok­
tur. Çünkü kendiriyle amel edilen bir haber insanlan rivayete muhtaç lal

(20) En-Nevevi, Şerhu Müslim, C: 1, Sh: 12.

 16 ScitfttU

maz. Böylece fetva sahibi imamların sözüyle amel etmek cidale gerek ol­
madan çekişmesiz zahir olmuşAır. Dolayısıyla bununla "N esh" caiz ol­
muş olur.
4, Müşterek miktarın Mütevatiıliği:
Bu, ravîlerin bir kısmının bir vakıayı; diğerlerinin de başka bir vakıayı
rivayet etmelerinde lafızlannm ihtilaf etmesidir. Buna rağmen bu vakıalar
(hadiseler) bir oranda ortaktırlar. İşte bu müşterek miktalara manevi mü*
tevatiı veya mana yönüyle mütevatir denir. Birinin Matemin yüz dinar,
diğerinin yüz deve, bir başkası da onun yirmi kuruş (dirhem) hibe ettiğini
rivayet etmesi buna bir misaldir. Böylece ravîler tevatür derecesine ulaşın­
caya kadar devam eder. Bu haberlerin hepsi de bir şeyde müşterek bir ya­
na sahiptirler, o da Matemin malından bir şeyler hibe ettiğidir. Bu manevi
tevatür yoluyla onun cömertliğine delildir. Bunun anlamı şudur: Bu ha­
berler tek şeyde ortak bir yana sahiptirler. Bu da Matem'in cömert olması­
dır. (Dndan sarih olarak haber rivayet eden birisi ima yoluyla bu ortak yö­
nü rivayet etmiştir. Merhalde tevatür derecesine vardıklarında bu ortak
yön kendiliğinden ortaya çıkmış olur. Bu da onun tevatür yoluyla cömert­
liğini ispat eder. Ancak bu manevi tevatür türûndendir. İlk üç bölümün
inkarcısının hükmü "tekfir" dir.
Dördüncüsünün hükmüne gelince; Bedihi veya nazari olduğu zaman
tekfir olunmaz. Bu açıklama, (ikfar'ul-mulhidin) ve (Neylul-ferka-deyn)
sahibinin sözleridir. Tafsilath -bilgi- için Neylül-Ferkadeyn kitabına bakı­
nız Ol)

M ÜTEVAİİR HADİSİN İLİM İFADE ETM ESİ:

Alimler ittifakla mütevatir haberin ilim elde etmeye yaradığını kabul
etmişlerdir. Fakat bu ilmin derecesi hakkında ihtilafa düşüldü.
Cumhur ulema bunun (mütevatir haberin) zaruri olduğunu ve duyul-
duğ;u andan itibaren tefekküre gerek olmadan anşılacağmı, hatta bunu
aklı hafifler ve çocuklar dahi bilir demişlerdir.
el-Ka'bi (mu'teziledendir) Ebu'l-Hasan el-Basri ve İmam er-Razi bunun
"nazari" olduğunu söylerler.®®

(21) Mearifu's-SOnen, C: 1, Sh: 47.

(22) llm-i Zaruri (“delil getinneye ihtiyaç duymayan bilm ^e denir) llın-t Nazari (bilgi
edinmeye yarayacak delile ihdy^ duyar) Her hususi nazari bilgi, umumi b ir ilim
sağlar ve zımnında kendi deliluıi de barındırır. Has (özel) zarurî olan herşey zunnm-
da kendi delili olmadan bir bilme ifade eder.
 'THütev^tifh 17
el-Gazali bunun üçüncü bir bölüm olup ne öncelikli ne de kesb î ol­
madığım, bunun gerçeğinde kıyaslan kendisiyle beraber olan kaziyeler­
den bir kaziye olduğunu söyler.

el-Murteda ve el-Amidi zarurî veya nazari diye herhangi bir tercihle

bu iki kavram hakkında delilin çelişmesinden ötürü bir şey söylemeyip
tavakkuf etmişlerdir.
Kabule şayan olan gerçek, cumhurun sözüdür. Bu kesinlik kesbetmek
içindir. Mesela biz kendi nefislerimizi bizden uzak ve görülmeyen ülke ve
insanların varlığı hakkında haberleri kabulde bir azim içinde buluruz.
Bizden önce yaşamış olan insanların varlıkları hakkındaki kabulümüz tıp­
kı gördüklerimiz gibidir. Mütevatir haberle ilmin husule gelmesi zaruri­
dir "huccef'in terkibine muhtaç değildir. Öyle ki bundan -hüccet terkibi­
ni- bilmeyen çocuklar dahi ilim sahibi olurlar.®’
Ebu'l-Hasan el-Basri (H. 426) diyor ki; "ilim ehli insanlar tevatür yo­
luyla vuku bulan bilgi hakkında ihtilaf etmişlerdir." Hocalarımız Ebu AH
ve Ebu Haşim'in -mütevatir haberin- gerektirdiği bilginin zaruri olup
mükteseb (kazanılmış) olmadığını söylemişlerdir.
Ebu'l Kasım el-Belhi ise bunun mükteseb olduğunu söylemiştir. Biz de
deriz ki: "İstidlal bir ilimden diğerine ulaşmak için ilimlerin (bilgilerin)
tertibidir. Varlığı böyle ilmi bir tertibe bağlı olan herşey "mustedellun
aleyh " dir. (Yani varlığına delil getirilmiştir.)
Tevatürle sabit olan bilginin yolu budur. çünkü biz ancak bize haber
verilmiş olanı biliriz. Haber veren kendi görüşünü bildirmeyip hakkında
şüpheye mahal olmayan birşeyi rivayet ediyorsa, burada yalana hiç gerek
olmadığını ve bunun yalan olmasının caiz olmayacağını da biliriz. Zira -
haberi rivayet edenin- yalan söylemeyi kasdetmediğini, haberin apaçık
zahir olup etrafında ki şüphelerin kalkmasından bilmiş oluruz.
Bu haberin -ravîsinin doğruluğu söz konusu olmadığında, haberin ya­
lan olarak sabit olduğu gibi doğru olarakta sabit o l a b i l i r B u şartlardan
bir şart ne zaman f ^ d a uğrar (sakat olursa) haberin doğru olup olmadı­
ğını bilemeyiz.
Alimler tevatür (haberle) zarurî ilm in oluşabilmesi için bazı şartlar ile­
ri sürmüşlerdir.

(23) Et-Telvihu Ale't-Tavdih, C: 3, Stu 243. lışadu'l-Fuhul, C: 1, Sh: 46. Cemul-Cevami

C: 2, Sh: ISO. Keşful-Esrar C: 2, S k 263. Usulu's-Serahsi. C: 2, S k 291.
(24) EI-Mu'lBmed C: 2, Sh: 82.
 B 18 ^menHrc S it^ u ti
Bu şartlardan bazıları şÖyledir:
• Haberi duyanların, haberi zorunlu olarak bilmemiş olmaları,
• Haber verenlerin -dört kişiden- fazla olması,
• Kendilerine haber verilenlerin haberi bilmeye mecbur o lm a la r ı,'®
İmam el-Gazzali, mütevatirin dört şartı olduğunu söylemiştir:
Birinci Şart: Haberi rivayet edenlerin "zann" ile değil, bilerek, haber
vermeleri,
İkinci Şart: İlimlerinin müşahhas, görülen bir vakıaya dayanması; me­
sela, Bağdat halkı, alemin "hadis" oluşundan ve peygamberlerin
sıdk'ından haber verseler, bununla bizim için bir ilim hasıl olmaz. Bu bi­
lindiği üzere böyledir. Bu ilmimizin hasıl olması Allah'ın kudreti dahilin­
dedir.
Üçüncü Şart: Haberin her iki tarafının bu sıfatlarda ve adedin kema­
linde mütesavî olması gerekir. Halef, seleften bir haberi birbiri ardına
asırlarca rivayet etseler de bu şartlar bulunmazsa, onların doğruluklarıyla
-zaruri- olan ilim elde edilemez.
Bundan ötürü yahudilerin, Hz. Musa (as)'dan naklettikibrini söyledik­
leri şeriatlannı, neshedenleri tekieib etmelerine rağmen, onlann büyük bir
çoğunlukla rivayet ettikleri haberlere doğru diyemeyiz ve bundan dolayı
da bizim için bir ilim hasıl olmaz.
Hakeza, ne Şa'nm Hz. Ali'nin, ne de Abbasi'ye ve Bekriyye fırkalan-
mn Ebu Bekir (ra)'in imamlığı hakkında nass olduğunu söylemeleri de
doğrulanamaz. Çünkü bu tür haberler önce âhadlarca uydurulmuş, sonra
da kalabalık cemaatlerce rivayet edilmiştir.
Dördüncü Şart: Haberi nakledenlerin adedleri ki, bunu araştırma atara
çok hassas ve geniştir."®®

M ÜTEVAİİR HADİSLERİN V A R U Ğ l
Mütevatir hadislerin varlığı, bunu derleyen alimlerin kitapları yoluyla
şarkta ve garpta müelliflerine nisbetlerinin sdüıaüa sabit olduğundan
şüphe yoktur.
Fakat İbnu's-Salah ve onun çizgisine uyanlar; "C em m i-gafitin rivayet
ettiği mütevatir -haberin, vaılığı gerçekten zor ve azdır diyorlar"
İbn Hıbban ve el-Haıis bunun tamamen imkansız olduğunu söyle­
mişlerdir.

(25) A .g.e.C :2.Sh:8Z

(26) El^azzali, d-Mustesfa, C: 1, Sh: 134.
 'İHütev^tin. 19
Ancak tbnu's-Salah; "Kim mütammiden -haber- nisbetinde yalan söy­
lerse, hadisini iddia etmek bundan müstesnadır. Aşer-i mübeşşere dahil
olduğu halde altmış sahabi bu haberi rivayet etmiştir. Dünyada bundan
başka bir hadis üzerinde aşere-i mebeşşere bu şekilde ittifak etmemiştir"
der.
Fakat bu iddia tenkid edilmekten kurtulamamıştır. Hafız Ebu'l-FadI
el-İrakî; bu iddiaya reddiyesinde "M eshu'l-H uffeyn" hadisini zikreder.
"Bu hadisi içlerinde "aşere-i mübeşşere" dahil altmıştan fazla sahabi riva­
yet etmiştir." demektedir.
Namazda " R a f u'I Yedeyn" hadisini aralarında aşere-i nübeşşere olan
elli kişi rivayet etmiştir. Es-Sehavi'de Fethu'l-M uğis'de buna istidrakta
bulunarak "Hakeza M ess-i Zeker'den ötürü abdestin gerektiğini söyie-
yen hadisi zikreder. Bu hadisin ravîlerinin elliden çok olduğu söylenmiş­
tir.
Keza ateşin dokunduğundan abdest alıp almama -hadisi- de böyle-
dir.
Es-Sehavî diyor ki: "Hocamız, mütevatir olan hadislerden söz ederken;
şefaat ve havz hadisini sahabeden rivayet edenlerin sayısı kırkın üzerin­
dedir." dedi. Bu iki hadisin mütevatir olduğunu -Kadı- lyyad şifasında
zikreder. "K im Allah için bir mescid bina ederse"^^ hadisi de böyledir.
"Kur'an yedi harf üzerine inzal olundu" hadisi de -keza- böyledir. Al­
lah Azze ve Celle'yi ahirette görme, 'İm am lar Kureyş'tendir" Ahir za­
manda here (savaşlar) ve fitne hadisleri de bu türdendir.
Kadı lyyad Şifa'da hurma dalınm in iltisi ve inşıkak-ı kamer hadisi­
nin de mütevatir olduğunu söyler.
İb n Hazm ise develerin konakladıklan yerde namaz kılınmasını neh-
yeden hadis ile kabirleri mescid edinme hadisini zikreder.
İb n A bdi’l-Ber de Said b. Muaz'ın ölümünden dolayı arşın titrediğini
söyleyen hadisle diğer bazı hadislerden gösterdiği gibi tnşıkak-ı kamer
hadisiyle, tbn Battalın sabah namazından ve ikindi namazmdan sonra na­
maz kılmayı nehyeden hadisinden söz eder.
Şeyh Ebû tshak eş-Şirazî Allah Resûlünden (sav) rivayet edilen hadis­
leri zikrettikten sonra, ayaklan 3nkama hadisine "haberi ahad" olamaz de­
dikten sonra şöyle der: "zira bu ahad haberlerin hepsi manasının tevatü­
rünü ispat etmiştir."

(27) El-Kaıî, Şeıhu Nuhbetil-Fiker, S k 30.

 B ^ ____________________________________________ hm em rt. S tttftac

Bunun gibi diğer birçok -alim- Ali'nin (ra) şecaati, Hatem'in cömertliği
ve Deccal'in haberleri gibi manevi tevatürle sabit olan rivayetleri de söz
konusu etmişlerdir.
Burada söz konusu edilen bir diğer hususta, -tevatürü- menedenler an­
cak lafzî tevatürü menetmişlerdir. İspat edenler de manevi tevatürü caiz
görmüşlerdir.®®
İbn Hacer: ’Tavdihu'n-Nuhbc" de "tbnu’s-Salah'ın -tevatürün- vuku
bulmasının çok zor olduğunu söylemesi ve başkalannın vuku bulmasını
tamamen yok saymalanna gelince; bu amlar haberin yollannm çokluğu­
nu araşbnp ricalinin ahvalini ve yalan söyleme üzere ittifak etmelerine
adeten (tabi olarak) mümkün olmasını engelleyici vasıflanna vakıf olma-
dıklanndandır." der.
Hadis ilmine ve onun rivayet yollarına muttali olanlar için bu asla
şüphe kabul etm ^en doğru bir görüştür.
Mütekaddimin ve mfitahhirîn'den bir grup alim, çok hadisi tevatürle
vasfetmişlerdir.
Şeyhülislam tbn Teymiyye: "el-Furkan-u Beynel-H akkı ve'l-Batıl" ad­
lı risalesinde Hariciler hakkında konuşurken şöyle d e r "Bunun için onla­
ra karşı savaşmayı emreden ve onları zemmeden sahih hadisler varid
olmuştur. Onlara karşı harbetmeyi içeren pek çok hadis vardır." demiş­
tir.
Bu hadisler hadis ehlince mütevatirdir. Rü'yet hadisi, kabir azabı ve
fitnesi ile şefaat ve havz hadisleri buna misal gösterilebilir.
Müsellemu'S'Sübut'ta şöyle denir. "Hadisin mütevatir olanı yoktur
deniliyor, tbnu's Salah, ancak "Kim benim adıma kasden yalan söylerse
-cehetmem- ateşindeki yerine hazırlansın." hadisinden başka -
mütevatir- hadis yoktur" demiştir. Aralarında aşere-i mübeşşere de ol­
dukları halde ravîleri yüz sahabinin üzerindedirler. Bundan muratdlafzî
olarak tevatür derecesine çıkmasıdır denilebilir. Yoksa "M eshu'l-
Huffeyn" hadisi mütevatirdir. Onu yetmiş sahabi rivayet etmiştir."
"Kur'an yedi harf üzere indirilmiştir" hadisine de mütevatirdir denil­
miştir. Bunu yirmi sahabi rivayet etmiştir." tbnu'l Cevzi diyor ki; "M ûte-
vatir hadisleri takip ederek araştırdım, aşağıdakilerden bazısm ı b u
cümleden olarak okuyabiliriz. Şefaat, hesab, A llah Azze ve Celle'ye
ahirette nazar etme, abdestte iki ayağı yıkama, kabir azabı, mestler üze-

(28) A.g.e.Sh:12.
 VH âtautU fi “Tf^uU ilet. 21
rine mesh etme hadisi" Bazılan buna itiraz ederek; benzeri çok olan hadis
manevi tevatürle mütevadr olur dediler. Bu cümleden olarak, mütevatir
hadis azdır. Ancak tevatürü manevîdir. Dinden zaruri olarak bilinmesi
gereken emirlerin çoğu mütevatirdir.^*

(29) Muhibbullah b. Abduşşekûr; Musellemu's-Sübût (Şeıhi Fevatihur-Rahmût (el-

Mustesfa hamişi) C: Z Sh: 120. El-Kinarî, Sh: İS.
 231

Mütevatir Hadis ve H aberler

Hakkında Yazılmış Eserler

1. el-Fevaidu’l-Mütekâsire fi'l-Ehbar il-Mütevatire Celaluddin es-Suyuti

(elimizde ki kitabın aslı)

2. Katfu'I-Ezhar el-Mütenâsire fi'l-Ehbari'l Mütevatire: Celaluddin

es-Suyuti.

3. El-Lealî el-Mütenasire fi'l-Ehadis el-Mütevatire, Şam Müsnidi,

Şemsuddin Ebu Abdillah, Muhammed b. Muhammed b. Ali b.
Tolon.

4. Laktu'l Lealî el-Mütenasire fi'l-Ehadisi'l Mütevatire: (Ibn Tolon’un

kitabının muhtasarı) Ebu'l-Feyd, Muhammed Murteza el-Hüseyni
ez-Zebiydi.

5. el-Hırzu'l-Meknun min Lafzi'l-Ma'sum il-Memun: Sıddık b. Haşan b.

Ali el-Kannuci.

6. Nazmu’l-Mütenasir Min' el-Hadisil-Mütevatir: Muhamojied b.

Ebi'l-Feyd, Cafer el-Hüseyni el-ldrisi el-Kettani.
 "THü teıu ıti/ı ^«uUUen- 25B

K it a b u 'l- İ lm

Hadis No: 1
O îs r S ^ J J»â :J l * Jin

j f iJU ü î « ll ^ ^

O Abdullah b. Mes'ud (ra)'dan; Allah Resûlü (sav) şöyle

söyledi:
"Kim kasıtlı olarak bana yalan söz nisbet edip -konuşursa-
cehennem ateşindeki yerini almaya hazırlansın."
el-Buhari ve Müslim Ali b. Ebi Talib<*), Ebu HureyreO), Enes b. Malik<3>, el-Muğire b.
Şulje^), el-Buhari (yine) ez-Zubeyr İbnu'l-Avvam»), Seleme İbnu'l-Ekva»), İbn A m ^ ; et-
Tirmizi, en-Nesai ve Ibn Mace İbn Mes'ud'danO İbn Mace, Cabir b. AbduUah<’ >, Ebu Ka-
tade<'®) Ebu Said el-Hudri'dcn(">
el-HakIm, Ammar b. Habib'dend^)
ed-Darimi, Ya'la b. Murre’dend’)
Ahmed, MUsnedinde, Ömer İbnu'l-Hattabd*), Osman b. Alfanda, Halid b. Arfatad<>,
Zeyd b. Erkamd’ ), İbn Ömer d«), Ukbe b. Amird’), Kays b. Sa'dö»), Muaviye b. Ebi
Süfyanf*», Ebu Said el-Hudri<“ ) ve Ebu Musa el-Faliki'den*^)
Et-Taberani; Ebu Bekri's-Sıddık<M), Talha b. Abdillah(2S), Evs b. Evs<2*), el-Bera b.
Âzibff’». Huzeyfe Ibnu1-Yeman<*), Rafı b. Hadic®), es-Saib b. YezicK’*!, Sa’d İbnu’l-
Midhas^^). Selmanu*l-Farisida)^ Suheyb^^), İbn Abbasd*), Uıbe b. öazevandft, El-Urs b.
UmeyıW, Ammar b. Yasiı<*b Amr b. HarisO*), Amr b. AbeseO», Anır b. MuneW«, Muaz
b. CebeK^d, Nebit b. Şerîtf^®, Kala b. Muıre^^d, Ebu Umame^*), Ebu Musa el-Eşaıîl^d,
Ebu Meymun el-Kurdîd<î), Ebu Karsafet^''), Ebu Malik el Eşcai'nin babası Tank b.
Eşim'den*'*®.
ed-Darekutnl, cl-Bezzar Müsnedinde, Said b. Zeyd<*®, İmran b. Husayn'dan<"). el-
Efrad'da; Selmau‘l-Farisi<*» lbnu’z-Zubeyı<*», Yezid b. Esedö®, Ebu Ramse<^), Ebu Rafi
<**>, Ununu Eymen<^, Ebu Nuaym ve Cabir'den<*’).
Ebu Nuaym, Cabir b. Habibd®, Selman b. Halid^^*, Abdullah b. Za|eb<*®, el-Muğim
b. Şube'den<«)
İbn Kani, Mu'cemu's-Sahabe'de. Usame b. Yezidl(^\ Abdullah b. Ebi Evfa'danf(^>. el-
kamilde; Bur^de(**>. SeEyne«®, Vasil Ibııul &ka<«).
İbn Adiyy el-Hatlb, Urlhlnde; Ebu Ubeyde İknul Cenahtandı.
Yusuf b. Halil, bu hadisin tahıic yoUannda; Sa'd b. Ebi Vakkas<*^, Huzeyfe b. Esid<^\
Zeyd b. Sabitd®, Ka'b b. Kufbed», Muaviye b. Hayeded®, el-Mıikniu't-TemimidS), Ebu
Kebşe el-Enf aı7^>, Ebu1-A$raıun babası^®, Ebu 2 efi^ , Aişef^, livayederinde zikrettikle­
ri arasmda Abdımahman b. Avrdad® vardır. İbnu'I-Cevn ise hadisi bana ulaşmadı der -
keza- Amr b. Avf ve Ebu'l-Hamra hadisi.

1- el Buhari: C: 1/35 (Peygambere yalan haber isnad edoı kişi babı) Ali ez-Zubqrr,
leme lbnu'1-Ekva ve Ebu Hureyre'den.
 ■ 2S hm tım -t, SutfU U
2- Müslim: C-5/7^, C-8 (229)
3- et-Tiımizi: (2659.2660,2661,2662). Kitabûl-ilm.
4- en-Nesaîile bulsmadık.
5- Ibn Mace. Mukaddime (30,33,36,37 den 45'e kadar)
6- el-Hakim: C - 1/103 (Kitabul-llm)
7- ed-Darimi: (C-1^6), Cabir b. Abdillah, ez-Zub^, Yala b. ^ u n e , Enes b. Malik,
Ebu Katade'den (Babu iuikau'l-Hadis ani'n-Neb!)
8- Ahımd; 2/ 47,83.123,159,171,202.214,410,413,469,519.
9- et-Taberanî: 5017,5018,5019,5020,5021 ve 5055 Zeyd b. Etkani den.
5502 Sa'd İbnûl'Midhas'dan.
6163 Said İbnu’l-Museyyeb ve Selmanul-Farisi den
6215 Selman İbnu'l-HacÜd el-Huzai'den
6280 Seleme Ibnu'l-Ekva'dan.
6679 es-Saib b. Yezid'den,
7302 Sayfî b. Suyeb, Suheyb'den.
7599 Ebu Umame'den
8181 Ebu Malik ebEşcai (babasından)
10074,10315 Ebu Mesud'dan
288 (ikinci kunu) Uıbe b. Ğazevan'dan
346 (ikinci kısmı) Aıs b. Um^e'den
832,843 (ikinci lasun) Ukbe b. Amir'den
442 (üçüncü kısım) İmran b, Husayn'dan
657 Malik b. Abdillah el-Fafikî'den,
879,922 Muaviye'den
675 (üçüncü kısun) Yala b. Murre babası ve dedesinden.
10- el-Bezzar: (Keşfu'l-Estar) (204,217)
11- ed-Darekumi; el-tlel'de: 3/192 B
12- Ebu Nuaym C- 8; 52,119.138 C; 9/59, Ç: 10/128, C: 3/33, C: 4/147,60/B
"Bu hadisin gelij vollannı tasnif edenlerden -biri de- el-MoIIa Ali-el-Kari'dir (el-Esrar
el-Merfua ni-Ahbar il-Mevdua) Sh: 54-39. Bu hadis için 102 yol zikretmiçlir.
eUHatlb, tarihinde, C; 1/265. C: 2/84,184.192.221, C: 3/25,50.238.
Cî 4/130,264.361.
C: 5/115,222,319,379.
C; 6/45,
C: 7/19,55,418.
C; 8/68.339.402.
0 . 9.149,311
010/280.300,320.
0 12^1,
0 13/128,439.
014/225,308
}bn l ^ r ; Cumlu’l-MesMiM'de 2/324
(Nasım'd-din) el-Elbanî, SaMhu't-Terglb vet*Terhlb'de, O 1/42 (89, 90, 91 Nolu
hadis)
«l-Heyseml (Mecmauz-Zavald)
C: 1/142-149 Kitabu’l-ilm (Babu men kezebe Ala Resulillah)
1. Ebu Bekris-Sıddık'lan Ebu Ya'la, et-Taberani el-Evsat'da,
2. Osman b. Afîan'dan, Ahmed, Ebu Yala, el-Bezzar,
3. Ali b. Ebi Talib'den et-Taberani el-Evsat'ında,
4. Talhab UbeydiUah'dan Ebu Yala, et-Taberani el-Kebir'inde,
5. Saidb. Zeydden. el-Bezzar, Ebu Ya'la,
6. Muaviye b. Ebi Süfyaru Ahmed, et-Taberani el-Kebirinde,
7. Halid b. Arfata'dan, Ahmed, Ebu Ya'la,
 “TtUUm^U^ 271
8. Ukbe b. Amir el-Cuheni'den; Ahmed, et-Taberani,
9. Kays b. Sa'd b. Ubade'den, Ahmed,
10. Abdullah'dan el-Bezzar,
11. Enes'den, el-Bezzar,
12/13. Zeyd b. Erkam ve el-Bera b. Azib'den, et-Taberani el Evsatın'da.
14, Ebu Musa el-Eşa'ri'den, et-Taberani el-Evsat ve el-Kebir'de.
15. Muaz b. Cebel, Amr b. Mune el-Cuheni<>®,
Nubeyt b. Şeıitf*’). Ebu Meryemt**),
Amr b. AbeseO», Amr b. Haris<*>,
Ibn Abbas®*), Utbe b. Ğazevan<“ >,
el-Ars b. UmeyreC^’), Yala b. Muıre<**), Ebu Malik el-Eşcai<25), Selman®®), Suh^b®'),
es-Saib b. Zeyd<®>, Ebu Umame<M), Ebu Karsafe®®.
el-Kittani, Nazmu'l-Mütenaslr'de (No: 2)
el-Ezhar'dan naklinde ravilerinin yetmiş beşe baliğ olduğunu söyler.

Hadis No: 2

î * > l Jîll > ' » :j l î ^ iri' >

4*^ îaii > fi* ^ J\ w sa u a jiii ^

> S b tl i ^ 4 i ^ s İ^Sü] ı . i l ; ^

r - r t i 'i j ^ ^ h h‘ ^ *ıw u ij

o Abdullah b. Mes'ud (ra) (babasından) ve Allahû

Resûlü'nden -şöyle- dedeğini rivayet ediyor:
"Sözümü duyup^ ona anlayan ve onu duymayana uluştıran
kişinin, Allah -yüzünü- bereketle aydınlatsm. Nice fıkıh
bilgisini taşıyan var ki fakih değildir. Nice fıkıh ilmini taşı­
yan kimse de vardu ki kendinden daha fakih olana kişiye
ilmini götürür."
Biışok rivayet yolunun başına şu rivayetle eklenir.
"Ü ( şey vardır ki ondan ötürü mü'mlnln k a lb i........ uaanş duymaa. Allah İşin
ameli balla kılmak, ulu'l-emre İtaat, -müslümanların- cemaatine devamatmak"
Yine bu hadisin rivayet vollarmm başında; "Allah Reaulü (sav) Mcacld'a Hayata bl*
ze bitap etti" hadisi zikredilir.
Don Sünen sahiıderi bu hadisi
a) Zeyd b. Sabitten®). et-Unnizi: tbn Mestıd'dan*^.
b) d-Hâklm Cubeyr b. Mut'im®> ve en-Nu'man b. Be^deıd®)
e) et-TaberanI, Sa'd b. Ebi Vakkas<®>, EnesW>, Beşir (en-Numsn'm babası)®). Cabi
Abdillah®), Umeyr b. Katade el-Leysi®). Muaz b. Cebel®*). Ebu'd-Derda®') ve E t» Katsa-
fe'denO^
d) el-Bezzar. Ebu said el-Hudri'den®*)
e) Ebu Nuaym. Rabiab. Osman et-Teymi‘den®*).
 ■ 28 S ıo ftiC i
f) cr-Rafil (Kazvin larihinde); İbn Omer'denO^),
g) İbn Asakir, Z ^ d b. Halid el-Cüheni'den<*^ -tahricle- rivayet etmişlerdir.

а, b. et'Tirmizl: Kitabu'I-ilm (hadis duymaya teşvik eden bab) (26S8)

c. cl-Hâklm (Marifetu Ulumi'l-Hadis'te) Sh: 260. el-Mustedrek C; 8,.Sh: 87 (Kitabul-
llm)
d.
e. cl-Hllye C: 5/105, C: 7/331, C: 9/318.
f. Bulunmadı.
g. El-Bekr Kitabul-Erbain i 550,126), Kitabul Erbain il erbaine Ma'na. kitabından,
el-lmam Ebu Müslim, Abdirrahman b. Gazv b. Yahya en-Nehavendi'nin tasnifi.
1. el-Heysemi Mevaridu'z-Zaman. C: 1/47, Hadis No: 72. Abdurrahman b. Ebban,
(babasından), No: 73-74, ibn Mes'ud'dan (rahimehullah lafzıyla) el-Camiu's-Sahih (6639-
6642), Sahihul Cami' (404).
2. el-Humeydi, C; 1/88, Abdullah b. Mes'ud.olan
3. «I-Humeydi, C: 1/88, Abdullah b. Mes‘ud.dan
4. ibn Hlbban (72-73)
5. ed Darimi b C: 1/75.
б. İbn MaceC: 2/528,528.
7. el-Buseyri, ez-Zevaid C: 5/183, C: 6/296.
8. eş-Şafii, er-RIsale Sh: 401.
9. İbn Ebl Hatem, el- cerhü vc"t-T (C: 1/1,9,10)
10. el-Hatib, el-Kİfaye, Sh: 29 ( T a ı^ Bağdad) C: 4/337, C: 8/337.
11. -Kadı- lyyad, el-llma Sh: 153.
12. İbn Abdi'l Berr (Camiu'l-Beyan'da C: 1/40)
13. el-Humeydi, MOsned 1/47-48.
14. el-BeyhakI, Marifetu's-SünenC: 1/15.
15. el-Kettanf (NazmOl-Muıenasir Sh: 24-25 Hadis No: 3. ibn Mende, Tezkiresinde
bunu AUah'm ResulU'nden (sav) yinniddtt sahabi rivayet etmiştir deyip isimlerim tek tek
seıdeder. ibn Hacer, Muhtasaıu İbn Hâcib'de ve Şerhül Mevahibu'l-L^Oımiye'den tahric
ettiği Emali'sinde zikredv. Bazılan bunu mfltevatir saymışlardır. Yirmi dürt kadar sahabi
rivayet etmiştir.
16. Ahmed, Mflsnedinde C: 5/183.
17. es-Snyutl, el-Caniiu's Sağir No: 9263-9264.
KLel-Elbanl. Sahihul-Cami, No: 6639,6640,6641,6642.
19. Cİ- Ehadls- es sahlha (404)
20. el-Elbanl. Sahihu't-Terğîb, C: 1/40,42.84.85.86,87 nolu hadisler.
21. el-Heysemi (Keşful-Estar) C: 1/85 (Babul Alim ve'l-Mütealliın) Hadis No: 141.
Ebu Said, Allah ResulU'nden (sav) "veda haccında.
32. el-Heyseml (Mecmu'z-Zevaid, C: 1/137,140. babu Semaul-hadisi ve tebliğihi.
1. Ebu Saafden el-Bezzar.
2. Ebu'd-Deıda'dan et-Taberani, el-Kebir’de.
3. Obeydb. Umeyr, babasmdan ve ceddinden, et-Taberani, el-Kebirin'de.
4. en-lWıan b. Be^'den, et-Taberani, el-Kd>ir'de.
5. Ebu Karsafe. Haydeıe b. Hayseıne, et-Taberani, el-Evsat'ta.
6. Cabir, et-Taberani, el-Evsat'ta.
7. Sa'd b. Ebi Vakkas'dan, et-Taber, ani el-Evsat'ta.
8. Enes b. Malik, et-Taberani, el-Evsat'ta.
9. C u b ^ b. Muiiın, et-Taberanî, el-Kebir'de.
 29B

Hadis No: 3
j ^ â İİH iil '*İ İ>' ,U*î > j ji»

o Osman b. Affan (ra) Allah Resûlü (sav)’den rivayet edi­

yor:
"Kim Allah'dan başka ilah olmadığım, ancak O'nun ilah ol­
duğunu bilerek ölmüşse, o cennete girmiştir."
a. Buhari ve Müslim, Muaz b. Cebel <■>. Osman b. Maliki^), Ebu Zer ve Osman b.
AffanM'dan.
b. Müslim ve Ahmed, Ubade İbnu's-Samit'den*’ )
c. İbn Hlbban, Ebu Hureyre'den(°>
d. Ahmed, Ebu BekK'), Omeı<'>, Huzeym b. Fatild^. Rufaa el-Cuheynid<», Seleme b.
Nuaym el-Eşcaî<“ ), Sehl b. BeydaeOî), Şeddad b. Evs<*», İbn Aıra<ı«), Ebu'd-Detdah^),
Ebu Said el-HudridQ, Ebu Amr el-Ensari<'^>, Ebu Musa el*E;aıîd» den.
e. et-Taberanı, Bilald^ı, Cerir b. Abdillah(^>, 2eyA b. Erkam(2i), Z ^ d b. Halid el-
CuhenP^z), Sa'd b. Ubade<*^>, İbn Abbas(2^>, İbn öıneıOS, Ukbe b. Amiı<“ ), Ammare b. Ru-
veybe<^>, Ömer b. Husayn<», lyyadu1-EnsaıîW>. en-Nevvas b. Sem 'an^, Ebu Ş ^ b e til
HudrilM).
r. el-Bezzar, Abduırahman b. Avfdan(>9
g. Ebu Y a'la, Cabir b. Abdillah'dan(33>

a. el-Buhari C; 7/176-177. Ebu Zer'den hadis no: 30.

b. "Müslim Ktan Allah'a birşeyl şirk koşmadan ölürse” lafzıyla.
c. el-Buhari C; 4/129 (Babu H ^ - ı Adem. es-Salat: 28. el-Ezan, 148.
d. Müslim, C: 1/2S (Babul-lman: 6 .9 ,1 2 .1 3 . S 6 .62) Babul-Cihad(S9)
e. .....
f. __
Bu hadisi: el-Heysemi, Mevariduz-Zam'an'da C: 3/1-6, yakm lafidarla rivayet eder.
et-Taberanl, el-Mu'cemul-Kdnı’de (6033, 6034) Sdd b. Beyda'dan, 6348 nolu hadisi
seleme b. Nuaym el-Eşcai'den, 790 nolu hadisi (UçIhıcO kısmım) Ebu Ş ^ b e el-Hudri'den
tahıic eylemiştir.
Keşfiı'l-Estar'da C: 1/11 (7, 8 nolu hadisler) Ebu Sa'id'den (6) nolu hadis, Ömer'den
tahric edilmiştir.
el-Cami'de (8772 nolu hadisi) İbn Ömer'den "tahsln" hükmüyle (9039 nolu hadisi İbn
Mesud'dan "tashih" le, tahıiç etmiştir.
Ayrıca Feydu'l-Kadir'de "K im Allah'a hiçbir şeyi ortak koşmadan ölürse cennete
girm iştir" hadislerindeki ortak yön, tevatür haddine baliğ olmuştur. Bu da burada tevatü­
rün manevi olup lafzi olmadığmı ifade eder.
Mfisned Ebu Avane C:l/7'de (farz ve nafile ameller babuıdan söz ve amelle eda edin­
ce cennete girer, bahsi) Osmian'dan "K im yaldncn La İlahe lllallah'ı bilir ve öyle ölürse
cennete girer" lafiayla
 ■ 30 StU^eOi
C: 1/19'da EbuZen'den "L a llaİM İllallah diyen biç kimse yoktur ki..." lafzıyla
el-tmam el-Haftz, Ebu Bekr b. AbdiUah b. Muhammed b, Zekeriyya el-Cevzki'de el -
Bekıinin(Kiub(U-ETbainin de sh: 86 .linolu Hadis) tertibinde: Ubade Ibnu's Samit'den.
es-Suyutl) el>Camlu’s*Sağlr'de (8771), -bu hadisi- el-Bezzar tbn Ömer hadisinden
tahric eylemiştir der.
Nasnuddmel-libaıû, Sahihul-Cami'de (6194)
el-Heysemi, Mevanduz-Za'man'da (C: 1/30 Kitabu1-Bnan- Babu men şdiide en -La
ilahe illallah)
Sehl b. Beyda'dan (3 nolu hadis) ve aynı babda Mnaz b. Cebel ve Cabir b. Abdil-
lah'dan tahriç etmiştir.
el-Heysemt, Mecmaulz-Zevald'de C: 1/14, (Kitabu'l-lman 1 nolu hadisi), Ebu Bekri's
Sıddık(l), Omeı(2), Osman(3), Ebu Musa(4), Ö>u’d-Derda(5), Muaz b. Cebel(6), Ebu Hu-
reyıe(7), Ebu 5iaÛ d-Hudti(8), Zeyd b. Erkaın(9), Bilal(lO), Z^yd b. Halid el-Cuheni (11),
Seleme b. Nuaym el-Eşrai(12), Ya'la b. Şeddad(I3), Amr Ibnu'I-As(14), Ammar b. Ru-
veybe(15) ve daha birçok kişiden rivayet eder.
el-lu'lüve'l-Mercan: C; 1/7, 17 nolu Muaz hadisi, aym babta Ubade Ibnu's Samil’den
de -tahric vardır.
el-KIttanl'nln Nazmll-Mütenaslr inde 8 nolu hadis -yine- el-Ezhar'dan hadisin 34 ra-
visinin adı zikredilir.

Hadis No: 4

^lîll jjlî î j î 6 j ; î ı ; j l l ^ fÎM ^ aSp «İH Jş >

İh\ V »jjö .iîl' A 'i J i-

I o Allah'ın Resûlü’(sav)'den Ebu Hureyre (ra) rivayet edi­

yor:
"Ben insanlar La ilahe İllallah deyinceye kadar, onlarla sa­
vaşmakla emtolundum. (onlar) La ilahe illallah deyince
kanlarmı (canlatmı) ve mallarını benden ancak, O'nun hak­
kıyla korumuş olurlar ve onların hesabı Allah'a aittir."
a. el Buharl-MûsUm Calnrb. AhdiBah'tanO)
b. MüsItın, İbn Ömer ve Ebu Hurayre'^cn
c. İbn Ebi Şeybe -cl-hlusanncfte- Ebu Bekris-Sıddıkl^, ömeı<*>, Ibn Uveys es-Sekafl
(A, Cerir [b. AbdiUah el-BeceIi‘den]<A>
d. ct-Tabennl: Enest’), Semure b. CundebO, Sehl b. Ssîdl^, tbn Abbas<“’>, Ebu Bekte
O», Malik d-l^caî(>^
t . El Bezzar lyyad eI-Ensaıi(>V ve en-Numan b. Beşiı’denO*)

a. el-BuharI C: 1/11 tevbe ederler, namaz kUarlar, zekat verirlerse onlaıın yoBa-
nm serbest bırakın babı, Öraer'den- C: 2/110, (Babu Vucubi'z -Zekat- Ebu Hurey-
re'deh)
b. Müslim C: 1/38 (Babul-emri bi kitali'n-Nasi hatta ydculune La ilahe illallah Mu-
 31
hammedur ResuluUah -Ebu Huıeyre'den-) C: 2/39. Cabiı'den
c. tbn EblŞeybe Musanerie.
d. et-Tabarani: (el-Kebir‘de) Bunu el-Heysemi söylemiştir. C; 1/25, el-Evsat C: 1/24.
e. el-Bezzar-Müsnedinde Sh: 4
”el-Elbant aşağıdaki şekilde geliş yollaruu takibe almıştır.
cl-Buharl: C:3/206, C: 12/233 C: 3/206 Ebu Hureyre, Ibn Ömer, Enes b. Malik'ten.
Müslim: 1/38, Ebu Hureyıe. Ibn Ömer ve Cabir b. Abdillah'tan.
Ebu Davud: 1/243 Ebu Hureyre'den.
en-Nesai: 2/161.
et-TIrmizl C: S/(Kitabu'l'Iman: 2606, 2607) Ebu Hureyre'den. 2608 no'lu hadis Enes
b. Malik'ten.
Ahmed C: 1/19,35.47,48. C: 2/423-528.
C; 3/295,300,332, 339,394.
C: 6/394,395.
et-TayalisI: (1109, 2441 no'lu hadisler) Evs b. Ebi Evs es-Sekafi'den el-Hakim: C: 2/
522 başka yollardan et-Darimi: 2/218, Evs b. Ebi Evs es-Sakafı'den (407, 408, 409 nolu
hadisler)
Sahihu'l Caml'de (1366 no'lu hadis)
el-Camiu's-Sağir (1030 no'lu hadis) bu hadisin nassı'nm tevatürüne işaret etmiştir. Bu
hadisle (eftara ed-Hacim ve'l-Mahcum) hadisinden başka bir hadisin metninin tevatürüne
değinmedi,
et-Taberanl: (el-Mucemul-Kebir'de)
1105 no'lu hadisi: (üçüncü kısım) Muaz b. Cebel'den
1746 nol'u hadisi: Cabir b. Abdillah'tan
2276 no'lu hadisi; Cerir b. Abdillah el-Beceli'den (Ebu Amr)
2396 no'lu hadisi: İbrahim b. Cerir, o da babasmdan.
5746 no'lu hadisi; Sehl b. Said'den.
8191 no'lu hadisi; Ebu Malik el-Eşcai've babasmdan
el Lu'Lû ve'l-Mercan: C: 1/5 Ebu Hureyre'den. el-Buhari (Kitabu'z-Zekat 1, Babu
Vucubi'z Zekat)
el-Heyseml: (Mecmau'z-Zavald'de) C; 1/25 isnadtnda Mus'ab b. Sabit vardır. Ibn Hi-
ban'm onu "Tevsik" etmesine rağmen çoğunluk onun zayıf olduğuna kanidirler.
b C: 1/19'da Ebu Zerr'den "L a İlahe illallah diyen hiç kimse yoktur kl..." lafzıyla
C; 1/19'da Ebu Zerr'den "L a İlahe İllallah diyen hiç kimse yoktur kl..." lafıyla
el Hayseml keşfu'l-Elstar'da C: 1/15
(Babu ma yuharrimu deme'l-abdi ve malihi) (5 no'lu) hadis, en-Nu'man b. Beşir'den.
el-Kittani: Nazmu'l-Mütenasir'de 9 no'lu hadis (el-Ezhar'dan naklen) ra v ile rl^ adedi
ondokuza baliğ olmuştur.

Hadis No: 5

üi\ J j l - j j L ö\ J ü
..♦ Jîj 4iU ja ^ jk ^ ‘î :J\İ ^1,

O Abdullah b. A nu İbnû’l As (ra)'dan gelen bir -hadiste- Al­

lah Resûlü (sav):
«Müslüman, müslümanlann dilinden ve elinden selametle
olduğu kimsedir.» dedi.
 ■ 32 hm em rcStO fttU
a. cl-BulıarI>Müsllnı; Abdullah B. Amr tbnul As'uınl»
b. MüsU^ CabİT b. AbdiUah<^> ve Ebu Musa (el-Eşari'deny^)
c. e l-H a l^ EnesW), Fadale b. übeyd ve Ebu Hureyre'den®
d. Aluned, Muaz (b. Cebel)® ve Amr b. Abese'denf’>
e. et-Taberani; Bilal lbnul-Haris<“), Ibn ömeı<*), Ebu UmameO®), Vasile Ibnu'l-EskaO»
ve en-Nu'man b. Beşir'denUS

a. el-BuharI; Kitabu'I- iman C: 1/8 Kitabu'l-iman Abdullah b. Amı<‘l ve Ebu Mu­

sa'dan/^ C; 7/186 (Kitabu'r-Rikak, Babu'l-intiha ani'l-Measi)
b. MOsllm; C; 1648, Abdullah b. Amt<'>, Cabiı<® ve Ebu Musa’danO)
c. el-Hakim; C: 1/10 (Kiıabul-iman'da Ebu Hureyrea), Cabir b. Abdillah/^. Fadale b.
Ub^d® ve Enes b. Malik'ten®
d. Mttsned (Ahmed b. Hanbel) C: 3/160, 163, 205, 206 nolu hadisler Abdullah b.
Amr’dan C: 3/lM no'lu hadis Cabir b. Abdillah'tan. C: 3/372,291 (Cabir b. Abdillah'tan)

el-Ehadisu's-Sahlha'da
1) (6585), (6586), (6587)
2) ed-Darimi; C; 2/299-Cabir'den (Kiiabu'r Rikak)
3) es-Suyuti -el-Camiu's- Sağiı'de; 9206,9207,9208.
4) en-Nesat; C: 8/105 (Babu Sifati'l-Muslim)
5) et-Tirmlzî (Kitabu 1-lıtıan, Babu el-Müslimu men selime el-Muslimune min lisanihi
ve yedihi) 2627 nolu hadis Ebu Hureyre'den.
Ebu Isa (et-Tiımizi) bu hadisin sahih olduğunu söylemiştir. Bu babta, Cat«ı<H ve Ab­
dullah b. Amr'den® rivayet vardır.
2627 no1u hadis, Ebu Musa el-Eşari'den
(Suile Eyyul-Muslimine efdalu?) lafzıyla.
2627 no'lu hadis Ebu Hureyre'den.
Ebu İsa (et-Tirmizl) bu babta, CabirO), Ebu Musa® ve Abdullah b. Amı<’>rivayeti
vardır. Bunu tekrar eder mahiyette Ebu İsa bu hadise sahih, ğarlb, basen hadis der
Ebu Davud: Kitabul-Cihad (Babul-Hiereti hel inkataat) 2841 no'lu hadis Abdullah b
Amrdan.
el-Heysemi, Keşfu'l-Estar'da C: 1/19
(Babu'l-Islami ve'l-Iman) 21 no'lu hadis Enes'ten
- el-Heyseml MevarUûz- Zam'an'da Sh: 37 (Babul Islami vel-Iman) 25 no'lu hadis
Fadale b. U^yd (Mm Seltaen-Nasu... el-Muhaciıu men hecereflatayŞ "afeıyhfİ6
no lu hadis, Enes b. Malık ten (el-Muhacıru men hecere's-Sûe) lafzıyla ^
• el-KIttanI, Nazmul Mûtenaslr'de 10 no'lu hadis (Kitabu’I iman) el-Ezhar'dan nat
len. Ravilerinin adedi ondörde baliğ olmuştur. ^

Hadis No: 6

'i* # jj' J P j U ;ill îjJJİ ^

^ •SJj ‘J f y jp l
ÛJİ.JİİI ^
 “TfiuUUoi. 33
O Ebu Hureyre (ra)'den Allah'ın Resûlü (sav) dedi ki:
"Zani zina ederken, mü'min olarak zina etmez, hırsız, hu^
sizlik ettiğinde mü'min olarak hırsızlık etmez, (Kişi) şarabı
içtiğinde mü'min olarak onu içmez. (Kişi) mü'minlerin göz­
lerini diktikleri kıymetli bir -ganimet malmı- yağmaladı-
ğmda mü'min olarak yağmalamaz!"

a. el-Buhari-Müslim, Ibn Abbas(**>ve Ebu Hureyre'denO)

b. Ahmed, Abdullah b. Ebi Evfa®, Ibn Ömed^) ve Aişe'dent**
c. et-Taberani, Ali b. Ebi Talib*’’), Abdullah b. Muğaffel^, Ebu Said el-HudıP*) ve Şe­
rik ve sahabeden bir kişiden*®).
a. el-Buhari C: 8/281 (Kitabu'l-Hudud 1 nolu hadis) Ebu Hureyre'den
C: 8/284 (Kiiabu'l-Hudud, Babu's-Sarik 11 no'lu hadis) tbn Abbas'dan
C: 8/293 (Kitabu'l-Hudud, Babu Ismi'z-zunât 9 nolu hadis) Ebu Hureyre'den
Müslim; C; 1/54-55 (Kiıabu'l îman) Ebu Hureyre'den.
el-Munzirl; (el-Muhtasar'da) 43 no'lu hadis.
c. el-Taberani, el-Mucemu'l Kcbir'de 11623, 11679, 11799 no'lu hadisler Ibn Ab-
bas'tan 13304 nolu hadis Ibn Ömer'den
*Ebu Nuaym Hılye'de C: 9/248 Ebu Hureyre'den,
1) Ibn Mace: (Babu'n-nehyi ani'n-Nehbe)
3936 no'lu hadis Ebu Hureyre'den.
2) Ebu Avane Müsned'de; C: 1-2/49
Ebu Hureyre'den (sahibini imandan çıkaran amellerin beyam babı)
3) Ebu Nuaym Hllye'de; C: 3/164,322,369. C: 6/256 C: 8/117-157.
4) el-Hatib, tarihinde; C: 1/456. C: 2/142, C: 5/188, C: 6/256. C; 8/117-157.
5) el-Heyseml; Keşfu'l Estar'da (Kitabul İman Babu [La yezni'z-Zani ve huve
mu'minun]
11 no'lu hadis: Ibn Ebi Evfa'dan.
112 no'lu hadis: Aişe'den.
113 no'lu hadis: Hişam, babasmdan Aişe'den mevkuf olarak.
114 no'lu hadis: Ebu Said'den.
115 no'lu hadis: Ibn Abbas, Ebu Hureyre ve Ibn Ömer'den.
117 no'lu hadis: Fadi b. Yesar diyor ki: "Ben Muhammed b. Ali'den duydum Allah
Resulii’nün «Zani zina ettiği anda mü'min değildir» hadisinden soruldu. Yerde eliyle
geniş bir daire çizdi. Sonra o dairenin İçine bir daire daha çizdi, «tik daire İsiflm,
onun ortasındaki daire imandır» dedi.
Zina ettiği zaman imandan çıkar. İslam'dan onu ancak şirk çıkarır.
Ibn Teymiyye (Kitabu'l-imanda) der ki: "Bu hadisi teMI ettiler"
Ata ise, "İman ondan uzaklaşır" dedi.
Tavûs: "Bunu yapınca İman ondan gider" dedi.
el-Hasan el-Basri'den yapılan rivayette: "Eğer vazgeçerse İman ona geri gelir" de­
miştir.
Onun İslâm'dan çıkağını ve çıkmadığmı söyleyen kavilleri Salih rivayet etmiştir.
Ebu Cafer "İmandan İslâm'a çıkar. İman İslâm dairesi içerisindendir. Zina ederse
imandan İslâm dairesine girer." dedi.
el-lmam ez-Zuhri: "İslâm'ı "söz" imanı amel olarak görürüz" der.
6) el-Mustedrekte, C: 1/22 (Kitabul İman) Ebu Hureyre'den.
7) el'Elbani, "Sahüıu'1-Cami'de, 3289 ve 7S84 no'lu hadisler, sahihtir" dedi.
 ■ 34 ^JmeuMrt, Sot^uti
8) el-Heysemi; (Mecmau'z-Zevaid'de C: 1/100 (Kitabu'I-iman La Vezniz Zani babı).
Abdullah b. Ebi Evfa'dan^O, Ahmed et-Taberani (el-Kebir) el-Bezzar
İbn ÖmerO) eı-Tabenmi, el-Kebir'de.
Abdullah b. MuğaffeP' et-Tabarani-elKebir'de.
Ebu Said eI-Hudri<*>ei-Tabarani (el-Evsat) el-Bezzar. îbn Ömer, Ebu Hureyre
İbn Abbas'dan**.*’’) el-Bezzar, et-Tabarani (el-Kebir) Alkame b. Kays ve Ali'den® et-
Taberani, Ebu Avane C: 1/20 (Eda etti|inde cennete girece|i amel ve farzların açıklaması.
Sahibi imandan çıkaran günahlar)
Ebu Zer ve Ebu Hureyre'den benzeri rivayet edilir. Yalnız (La Yekul ehadukum) ziya­
desi vardır.
9) et-TIrmIzl, Nevadirul-Usul'de, C: 1/72
Bu babda çok güzel sözler edildiğinden, bunu kısaltarak buraya almakta yarar görüyo-
nız.
Ebu Abdillah; "İman itminan ve kalp istikrarıdır" der. İtminan ise iki türdür.
8. Tevhid iuni'nanı, bu da Allah Azze ve Celle'yi birlemek, O'ndan gayrısına iltifat et­
memektir.
b. Allah Azze ve Celle'ye teveccüh ilmi'nanı: Allah'a tam yönelmek nefsinin heva ve
;chvellerine uymamak.
Çalanve zina eden ki;i, bu halde Rabbine teveccüh ilmi'nanı üzere değiltHr. Eğer öyle
olsaydı; ne zina eder ne de çalardı. Aksine o nefsinin şehvetlerine yönelmiştir. O bu halde
tevhid iuni'nanı üzeredir.
II) el-Kitıani, Nazmu’I Mûtenasir’de el-Ezhar'dan naklen 11 no'Iu hadis ravilorinin
adedi on kişiye baliğ olmuştur.

Hadis No: 7
.OUiVİ ^ iü ü lı ^ ; J ö tJtt i» ait ^

o Ebu Bekre'den (ra)gelen bir rivayette; Allah Resûlü (sav)

diyor ki:
"Haya imandan olur. İman (sahibi) cennettedir. Fuhuş cefa*
dır. (Kötülüktür) fuhuş (sahibide) ateştedir."
8. el-Buhati. MüslimEbuHureyre®veİbnÖmer'den®
b. et-Tirmlzl veel-HakIm, EbuUmame®veEbu Bekre'den
c. Ebu Ya'la, Abdullahb. Selam'dan®
d. et-TaberanI, Abdullah b. Abbas®, tbn Mesûdb), İmrın b. Husayn®, Ebu Musa**>
veKurreb. tyas'danü*’)
a. d-Bubari; C: 1/4849 Müslim: C; 1/46.
cl-Munzlri: Sh: IS 30 no'Iu hadis.
b. et-Tirmizi: 261S (Haya imandandır babı)
"Bu hadis hasen, sahihtir Ebu Hureyreve Ebu Bekre'den mervidir” der.
el-Hakim: C: 1/9 Ebu Unumeden
el-HakIm: (el-Mustedrek'ıe) C: 1/52,52
(Kitabul-tman) Ebu Bekte ve Ebu Hmayre'den.
 351
d. et-T aberani: (e l-M u ce rn u 'l-K e b ir'd e 409 n o l u h a d is) -ü çü n cü k ısım - Im n m b . H u -

**^*^^hakkık, "bu hadisi aşağıdaki alimlerde lahıic elmişleıdir" der.

1. Ebu Nauym Hilye'de C: 3/60.
2. el-Hatlb, Tarlhu Bağdad'da C: 4/238. C: 6/196.
3. İbn Mace: 4184 nolu hadis (Babu el-Haya-u Min'el-lman) Ebu Bekre'den.
4. İbn Hibban Salihin'dc.
5. Ebu Davud (el-Hayâ-u Min'el-tman babı) 261S no'lu hadis Salim'den babasından.
Ebu Davud, Hasen, sahih demiştir. Aynı babda Ebu Hureyre, Ebi Bekre ve Ebu Uma-
me'den rivayetler vardır.
6. İbn Hibban: 1929 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
7. Ahmed, Müsnedinde, C: 2/501, Ebu Hureyre'den.
8. el-Münteka'dan C: 2/19. Ebu Hureyre'den.
el-Edehu’i-Müfred'de: 1314 no'lu hadis. Ebu Bekre'den.
10. İbn Mace: 4184 no lu hadis.
11. et-Tahavi: Muşkilu‘1 Âsar'da C- 4/238
el-Elbanî (el-Ehadis-es-Sahiha'da 495 nolu hadis.
el-Kettanî, Nazmu 1-Mülenasir de Sh: 30

Hadis N q : 8 '— ---------------- ------------------------— -------

^ Urf, J j,, ^

^ i i d î j Vİ5İI i o a ja ^ j d p ^ il * a i

t l

,. , 4İI1 *^1 İJI -i J l O İİJ J I İ ^ V I ” - i^

jı* jiî : * , , . '
‘- ^ ı ol d^ı ilS-jj, j h -

« j w!-i «& lüj 4u, , .. .

'“ i au a ;, i i , M •"

a u . • «> , iu d ,

*•}*» ;0\| ;Jjî ^ « e j ; u i .- , „■

c jjo îl
 ■ 36 StUfttU

O Ömer İbnû'I Hattab'm (ra) rivayet ediyor;

«Bir gün, Allah'ın Resûlü'nün huzurunda otururken birden
bembeyaz elbiseli ve simsiyah saçlı bir adam, -karşımızdan-
çıkıverdi. Üzerinde -hifi- yolculuk alameti görünmüyordu ve
onu bizden -hiç- kimse de tanımıyordu. Geldi, Allah'ın
Resûlü (sav)'in önüne diz çöktü ve dizlerini O'nun dizlerine
dayadı ve iki avucımu, O’nun iki oyluğu üzerine koydu ve
"Ey Muhammedi bana İslâm'dan haber verirmisin?" dedi. Al­
lah'ın Resûlü (sav): "İslâm, Allah’tan başka ilah olmadığına,
ilahm ancak O olduğuna ve Muhammed'in Allah'ın Resûlü
olduğuna Şehadet etmen, namaz kılman, zekât'ı vermen.
Ramazan orucımu tutman, Beyt'e (Ka'be'ye) O'na gitmeye
gücün yetecek yol bulursan, (bu yabancı) hem yapman" de­
di. Doğrusun dedi. Biz taaccüb ettik, hem O (sav)’na soru so­
ruyor, hem de O'nu tasdik ediyordu. "Bana iman'dan haber
ver" dedi. Allahm Resûlü (sav): "Allah'a, meleklerine kitap-
larma, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere hayn ve şer­
ri ile iman etmendir." dedi. Doğru söyledin dedi. "Bana kıya­
met saatinden (vaktinden) haber ver." dedi. Allah'ın Resûlü
(sav); "Kıyamet saati kendisine sorulan, sorandan daha iyi
bunu bilemez ki" dedi. "Peki, (öyleyse) bana alâmetlerinden
haber ver" dedi "Kadmm hizmetçiliğini yapacağı ve kendi­
sine efendilik - taslayacak olan kızını doğurması, yalm
ayak, üstü başı çıplak, aç koyun çobanlarınm 3 rûksek 3rûk-
sek binalar yapmalannı görmen" dedi. (Ömer); "Sonra bu
adam yanımızdan ayrüdı gitti. Allah Resûlü (sav) bir süre
sonra, bana; "Ey Ömer, soru soran -bu adamm- kim olduğu­
nu biliyormusun?" dedi. "Allah ve Resûlü daha iyi bilir" de­
dim. "O Cibril idi size dininizi öğretmek için geldi." dedi.»
a. el-Buharl, Müslim: Ebu Hureyre'denb)
b. Müslim: Omer'denWve Ebu &t'denO)
c. el-Buhaıi (Halku efali'l-ibad'da) Enes'ten«>
d. Ahmed, İbn Abbasf», İbn ömett®, Ebu Amir el-Eşaıi'den.
e. Ebu Avane (Müsned'^)<’) Cerir b. AbdiUah el-Beceli'den.
a. cl'Bubarl: C; 1/18 (Cibril’in suali babı) Ebu Hureyıe'den. Sk 106 (el-iman bahsi
 'İH iitevatin, 'Tfe u U iln 37
(Cibril'in suali) Lokman Sûresi Tefsiri.
b. Müslim C: 1/29, 30 (Kitabu'l iman) Abdullah b. Ömer babasından, Ebu Hureyre yo­
luyla.
c. el-Buhari (Kitabu halkı efalil-bad) Sh: 72. Aise ve Enes'den(2).
*Muhakkik diyor ki:
ez-Zebiydi; Uloıdu'l-Cevahir el-Munife'de 186 Babul-Iman.
el-Beğevi (Şerhu's Sunne'de) C: 1/8-10. Kitabu'l-iman, Ömer İbnu'l-Haltab'dan.
el-Kiuani: (Nazmu'l-Mütenasir) 13 no'lu hadis el-Ezlıaı'dan naklen ravilerinin adedi
sekiz kişiye baliğ olmuştur.
Hadis No: 9

j i î ^ lîî, ^1 j j L j Jll J l i -a ;îll 5 jj> ^1

jâ ^ l OUJ lö-lâl ı 3 j'j ^

O Ebu Hureyre (ra) diyor ki, Allah'ın Resûlü (sav):

"Yemen ehli size geldi. Onlar kalpleri en yumuşak ve gö­
nülleri çok rikkatli olan -insanlardır- iman Yemani (Yemen­
li) hikmette Yemani Yemenli'dir. Küfrün başı meşrık (do­
ğu) yönündedir."
a. el-Buhan', Müslim; Ebu Huıcyre'denO).
b. Ahmed; Enes<^), Amr b. Anbese'den*’).
c. tbn-Sevi; Osman b. Affan'dan^'.
d. et-Taberanl; İbn ömeı<5), Ibn Mes'udM, Ukbe b. Amirri), Abdullah b. AvfW) ve Ebu
Kebşe e]-Enmari'den<’>.
e. el-Bezzar; Ibn Abbas'tando).
f. Ebu Nuaym; Ruh b. Zebna el-Cuzami'dend>>.

a. el-Buhari, Müslim C: 4/1S4

(Babul-Menakıb) Müslim C: 1/S2,53 (Babu. el-Imanu Yeman'in vel-Hikmeiu Yema-
nivetun)
Müslim C: 1/51 (Kitabul-Iman-Babu Tefaduli dıiil-iman) Ebu Hureyıe'den
b. Müsned Ahmed C: 5/273.
c. Ibnu's-Sani.......
d. et-Taberanî (el-Mu'cemu'I-Kebir) 10055 no'lu hadis. Abdullah b. Mes'ud'dan.
e. et-Taberani (el-Mu'cemu'l-Kebir) 851 no'lu hadis, -ikinci kısım- Ukbeb. Amir'den.
f. et-Taberanl (el-Mucemu'I-Kebir), 857 nolu hadis, -üçüncü kısım- Ebu Kebşe el-
Eıunari'den.
'^Muhakkikin notu
-Ebu Avane- (Müsnedinde) C: 1/59 (Bcyanu'l Ahlak vel-A'mal el-Mahmude) el-Hatlb
Ebu Hureyrc'den (Tarihu Bağdad) C: 13/291 Osman b. Affan'dan.
es-Suyuti: (el-Camius-Sağir) 3097 no1u hadis. el-Buhari ve Müslim, Ibn Mes'ud'dan.
el-Elbanî, (Sahihû'I-Cami'de) c: 10/56 Abdullah b. Mes'ud'dan.
Musneduş-Şamiyyin 525 no'lu hadis.
el-Kettani (Nazmu'l-Mütenasir) 14 no'lu hadis.
el-Ezhar'dan naklen ravilerinin adedi onbir kişiye baliğ olmuştur.
 ■ 38 St€efCitC

Hadis No: 10
;î /uUii J ; r î , :Jıl ^ üi' r ;,>
«.Uli»
o Ebu Hureyre (ra)'dan, Allah'ın Resûlü'nden (sav):
"Mii'minlerin imanca en olgımu, ahlakça en iyi olanlarıdır."
dediğini rivayet eder.
a. el'Buhari, Anır lbnu'l-As'dan<'>
b. el-Hakim, Ebu HurcyreO' ve Aişe'denO).
c. tbn Ebi Şeybe cI-Hasen eI-Ba5Tİ'nmc4) mürsel hadisinden.
d. et-Taberani; Umeyr b. Katade<®ve Ebu Said el-Hudri'dent®
e. Ebu Ya'la: Enes'dent’i
f. el'Bezzar, Cabir b. Abdillah<'> ve Ibn Ömer'den^' diyor ki: "Ben Allah Resulünün
(sav) bir ara yanında bulunanların onuncusuydum. (Ebu Bekr, Ömer Osman, Ali, Ibn
Mes'ud, Huzeyfe, Ebu Said, el-Hudıi, bir ba^ka kişinin admı söyledi ve ben....."Bu arada
Ensar'dan bir genç gelip; Ya Resulallah mU'minleıin hangisi daha faziletlidir" diye sordu.
Allah Resulü'de (Ahlakça en güzel olanı] dedi.
а. Ebu Davud; C; 4/4682 no'lu hadis Ebu Hureyre'den (Kitabu's-Sunne imanın ziyade­
leşmesi ve eksilmesi babı)
1. Ebu Davud SUneninde C; 1/4682, Ebu Hur^re'den (Kitabu's-Sunne, imamn ziya­
deleşip, eksilmesi babı)
2. et-TIrmizi: C: 3 1162 no'lu hadis Ebu Hureyre'den (Kitabu'r-Rada- kadmm kocası
üzerindeki haklan babı. Tamamı; "En hayırlınız, kadınlarına karşı ahlakça en hayırlı
olanınızdır"
Aynı babta Aişe ve Ibn Abbas'tan da rivayet vardır. et-Tirmizi: "Ebu Hureyre'nin bu
hadisi Hasen sahihtir" der.
Bu hadisi yine Kitabu'l-iman'da (2612) zikretmiştir. (İmanın istikmali ziyadesi ve ek­
silmesi babı) Aişe'den; "Mü'minlerin ahlakça en kamili, en güzel olan ve ailesine en şef­
katli olanıdu"
Bu babta, Ebu Hureyre ve Enes b. Malikten rivayetler vardır.
et-Tirmizl de bu hadise sahih demiştir.
3. Ebu Nauym; Hılye'de C: 9/248, Ebu Hureyre'den.
4. cd-Daıiml; C; 2/323 Ebu Hureyre'den ^abu Husni'l-Huluk)
5. Ahmed, Müsned'de; C: 2/250,472,527. C: 6/47,99.
б. Ibn Ebl Şeybe el-Musannerte: I/II, 85 no'lu hadisler, Ebu Hureyre'den.
7. Ibn Hibtüuı 1311 nolu hadis Ebu Hureyre'den es-Suyuti el-Camiu‘s-Saği
s-Sağiride 1440
noTu hadis (MOsned Ahmed, Ebu Davud, Ibn Hibban, el-Mustedrek)
el-EI-Elbanî: (Sahihu'l Cami) 284 noİu hadis.
el-KettanI, Nazmu'l-MOtenasir 13 nolu hadis. el-Ezhaı'dan naklen. Dokuz kişiden ri­
vayet olunmuştur.
 ^feuUt/Ut 391

Kitabut-Tahare

Hadis No: 11

4İ» J j l - i J l :J l i İh\ 5JJ;L J ^

j f 'U > j3Î V £ ^ UCi»>‘ i)}* »UİI ^ j ^ ‘l 4 > j j ı3ı

J^ ’l 5ju >] 4)1 j_^ j jıil ^ ı ' .u

O Ebu Hureyre (ra) diyor ki;

«Bir adam Allah'ın Resûlü’ne (sav) gelip: Ey Allah'ın Resûlü
(sav), biz denize (gemiyle) açılıyoruz ve kendimizle beraber
az su alıyoruz. Eğer o sudan abdest ahrsak su -bulamayıp-
susanz. Acaba deniz suyundan abdest alabilirmiyiz? Allah
Resûlü (sav): "O , suyu kendisiyle temizlenilen ve ölüsü he­
lâl olandır"»
a. el-Buhari, Ebu Hureyre'den<»
b. el'Hakiın, Ali®, Cabir b. Abdillah<’>, İbn Abbasi» ve İbn Ömcr'den<®
c. ed'Dare Kutnî; Ebu Bekri's-Sıddikf^, Enes(*) ve İbn Ömer'den
d. et-Taberanf: Abdullah el-Mudleci'den<’)
e. el-Beybaki, el Firasi'denOO)
'‘‘Abdutrezzak, el-Musanııefte, Süleyman b. Musa'nuı<"> Muısel’inden ve Yahya b. Ebi
Kesir'den<'2)

a. Ebu Davud: Kitabu't-Tahare (Deniz suyundan abdest alma babı) 83 no'lu hadis Ebu
Hureyre'den.
b. et-TIrmizi: (Ma câe fi'l bahri babı) 69 no'lu hadis Ebu Hurejre'den. Aym babda Ca­
bir ve el-Firası'den rivayet vardır. et-Tiımizi; bu hasen sahihtir demiştir.
c. en-Nesai; C: 1/176 Ebu Huıeyıe'dcn C: 1/44.143, C: 7A83.
d. tbn Mace: 386 nolu hadis Ebu Hureyre'den.
e. el-Hakim el-Müstedrek C: 1/141. (Kitabu't-Tahare) tbn Abbas ve Ebu Hurey-
re'den.
f. cd-Dare Kutni, Sünen'de C: 1^4. Cabir. Ebu Bekri-Sıddık. Ali b. Talib. tbn Ömer.
Enes. ibn Abbas ve Ebu Hureyre'den.
g) et-Taberani, el-Beyhaİci'ye atfetmiştir.
h) el-Beyhaki (el-Marife)de C: 1/15, 160 (Taharet hangi su ile olur babı) Ebu Hurey­
re'den.
i) el-Beyhaki, es-Sunen el-KUbra C: 1/3.
j) Abdurrezzak el-MusanneTte C: 1/93-96. Yahya ve Süleyman b. Musa'dan.
* Muhakkik diyor kİ:
1. ed-Darimî C: 1/18S Ebu Hureyre'den (Deniz suyundan abdest alma babı) C: 2/19.
 B ^ _____________________________________ ^m am rc Sm ftiU
2. tbnu'l-Carud 20 nolu hadis.
3. Malik, el-Muvatta C: 1/22 (Abdest için temizlik babı) Ebu Hureyre'den C; 2/493
no1u hadis (Deniz avı babı)
4. Ahmcd Müsned, C: 3/373 Cabir'den. C; 5/365, C: 12/222,223.
5. Nasbu'r-Raye'de: C; 1/95, 96, 34 no’lu hadis rivayet ve dirayet olarak tüm yolları
eksiksiz olarak tesbit edilmiçtir.
6. tbn Hacer, ed-DIraye, (Fi tahrici ehasi'l Hidaye)
7. Şerbu Üel't-Tinnlzl, Sh: 258.
8. el-Heysenii (Mecmau'z-Zevaîd) C: 1/215 (Kitabu't-Tahare, babu ma cae n mail-
Bahri)
1. Abdullah el-Mudleci'den, et-Taberani, el-Kebir'de
2. Al-Areki'den: et-Taberani, el-Kebir'de
3. Ibn Abto'dan Ahmed.
4. Musa b. Scleme'den, el-Bezzar,
9. el-Heysemi, K«ru1-Estar'da C: 1/143. (Kitabu't-Tahare) "Babu'l-Vudûi min Mail
bahri. 273 no'lu hadis, Ibn Abbas'dan.
10. cs-San'anI: el-Musannerte, C 1/93 (Babu'l-Vudui min mai'l Bahri)
318 no'lu hadis Yahya'dan iblağ yoluyla.
319 no'lu hadis Süleyman b. Musa'dan.
320 nolu hadis Enes'den.
11. Ibn Ebl Şeybe, el-Musannerte C: 1/130 (Kitabu't-Tahare) "min ruhasiI-Vudui bi-
mail-Bahri)
Bazı Ben-i Mudlecfl), Ebu Bekıi's Sıddık'tan muvkuf olarald^) ve Ebu Hureyne'dcnf’).
12. Kenzu'l-Ummal; 2043 nolu hadis (Ibn Hibban remziyle), EncsO ve Süleyman b.
Musatz) mürsel olarak Yahya b. Kesir yoluyla.
13. el-Elbani, el-Ehadis es-Sahiha'da 480 nolu hadis.
el-Kettanî Nazmu'l-Mütenasir'de, 23 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen, ravileri on kişiye
baliğ olmuştur.

Hadis No: 12
âîh J S jSIi :J j Ş 4ÛI J jl ı j :Jlî ^
^ aÎJL> ''jj

O İbn Ömer (ra), diyor ki Allah'ın Resûlü (sav)'i şöyle söy­

lerken duydum:
"Allah temizlik olmadan (Abdestsiz veya teyemmümsûz)
hiçbir namazı, ğulul'dan (ganimet çalıntısı) -verilen* hiçbir
sadakayı kabul etmez."

a. Müslim, İbn Omeı’den<'>

b. Ebu Davud, en-Nesal, Usamc b. Umeyr'den<»
c. tbn Mace, EnesP) ve Ebu Bekı’den<^)
d. et'TabcranI, ez-Zubeyrb. Awam(% Ibn Mes*ud(Q, Omerb. Husaynri), Ebu Said el-
Hudri®
e. el-Bezzar, Ebu Hureyre'den(’>
f. el-Hatlb, el-Muttifdc vel-MUfterik'te, el-Hascn b. Ali b. Ebi Talib'denO**).
 "THütetuıCin ^<uUıUm 41
g. el'HarIs b. Ebi Şeybe, Müsnedinde el-Hasan (el-Basri'nin) mttıselindenf» ve Ebu
Kilabe'dcn**®
h. İbn Ebl Şeybe, el-Musannerte; tbn Omerdent*^ mevkuf olarak ve İbn Mesud'dan
(M)
a. Müslim, C: 1/140 (Babu Vuct't-Tahaıeli Lis-Salati) ibn Ömer’den (La Tukbel'u) laf­
zıyla
b. Ebu Davud, 59 no’lu hadis (Babu Faıdi'i Vudui) (La Yakbelu) Ebu Huıeyre ve Usa-
me Ibnu'I Melih (babasından)
c. en-Nesai C: 1/87 (Babu Fardi'l-Vudi Ebul-Melih'ten.
d. tbn Mace, 271,272, 273, 274 no'lu hadisler Ebul-Melih b. Usame, babası Usame b.
Umcyr el-Huzeli, İbn Ömer, Enes ve Ebu Bekre’dett
e. et-Taberanî, el-Mu'ccmu'l-Kebir'de 505, 506 no'lu hadisler Ebu'l-Mclih'ten. 509
no'lu hadis: İmran b. Husayi'dan.
10205 ve 10276 no'lu hadis
Abdullah b. Mesud'dan
f. el-Haıib, cI-Muuefîku ve'l-Mufterik'te.
g. el-Haris b. Ebi Usame.
h. tbn Ebi Şeybe: el-MusannePte C; 1/54 (Kitabu't-Taharet; LaTukbclu's Salatu illa
bit-tuhuri)
İbn ömcr<’), Enest^), Sufyan b. Huveyüb büyük annesinden o da babasmdan ve Ebu'l-
Mclih'in babasından.
Muhakkik'in Noıu:
Ebu Avane Müsnedinde; C: 1/234, 236 İbn Ömer, Ebu Hureyre, Enes b. Malik, Ebu
Said cI-Hudri ve Ebu Bckri's Sıddık'tan.
el-Beyhaki, Keşfu'l-Estar'da; C: 1/132 251 no'lu hadis, Ebu Said el-Hudri'den.
ed-Darimi, C: 1/175 (Babu La Tukbelu's,Salatu biğayri tuhur) Katade'den
es-Suyuti, el-Camiu's-Sağir'de, 9979 no'lu hadisteyakm bir ifadeyle.
el-Kettani, Nazmu'l-MUtenasir'de 24 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen ravilerinin adedi
ondörl kişiye baliğ olmaktadır.
Hadis No: 13

« . ^ ’ı J i. ^ # j j L j îıs* J 'i i ;îlı

O Bilal (ra) diyor ki; Allah'ın Resûlü (sav): «Mestleri üzeri­

ne meshediyordu.»
el-Hasanu'l-Basri: "Resulûllah ashabmdan yetmiş kişi O'dud mestler Dıerlııe mes-
beMğlni rivayet etU" demiştir.
a. el-Buhari, Müslim.
el-Muğire b. ŞuTıetb, Ömer İbnu'l-Hattabt^), Ali b. Ebi TalibO>, Sa’d b. Ebi Vakkas»),
Bilal<*>- Bureyde»), Cerir el-Becelif), Huzeyfe**), Amr b. Umeyye ed-Daımîden®.
b. Ebu Davud; Ubeyd b. AmmareO*», Evs b. Ebi Evs«b ve Huzeyme b. Sabit'dentt^).
c. et-Tirmlzl; Safvan b. AssalO®, Cabir b. Abdillah'dan(*«),
d. İbn Hibban ve tbn Huzeyme; Ebu Bekre'dend^,
e. İbn Mace; Enestto ve Sehl b. Sa'd'dan/*^
f. ed-Dare Kutnl; Avf b. Malik, el-Eşcâd*), Aişed*) vc Meymune'dent^
g. Ahmed (Müsnedin'de); Sevbandb, Ebu Eyyub el-Ensarit^ ve Ebu Huteyıe'drat^.
h. et-Taberani, Usame b. ZeyâP*\ Usame b. ŞerikdO, el-Bera<®>, Cabir b. SemureO®,
 42 S u ifu tt
Rebia b. Ka'b el-Eslemi(®>, eş-Şerid<^°), Ubade İbnu's Abdullah b. Revahat^z), Ibn
Abbas<^B^ tbn ömetC^), Abduırahman b. Hasene^^^)^ İsmeti^®), Amr b. Hazmo?), Müslim
(Uvesce'nin babası)W, Ma'kil b. Yesaıi’S), Ya'la b. MmıeW“), Ebu Umame el-Bahilit'*'),
Ebu Beızeü'l Eşlemi*^®, Ebu Said el-HudriW) ve Ebu Talha'dant'*^*.
i. Ibn Mende; (Ma'rlfetu's-Sahabe'de); Şeyb b. Ğalib'den^'’^).
J. Ebu Nuaym: (el>Ma'rlfe'de); Zeyd b. Hazm^®, Said b. Mcnsur'un ed-Dahhakf*®
MOrsel rivayetinden.

a. el-Buhart) C; 1/58 (Babul-Meshi a'Iel-Huffeyn), Sa’d b. Ebî Vakkas, Ömer Ibnu'I

Haitab, eI-Mu|iıe b. Şube ve Amr b. Umeyye ed-Damri'den.
Müslim, C; 1/156- 157, Cerir el-Beceli, Huzeyfe. el-Muğire b. Şubeden.
b. Ebu Davud; C: 1/37,149,156 no'lu hadisler.
c. et-Tirmlz; C: 1/155 162 95,96 no'lu hadisler.
d. tbn Hibban; 184 noluhadis.
e. Ibn Mace; 543,549 nolu hadisler.
f. ed-Darekutni; C: 1/193,194.
g. .Mûsned, Ahmed; C: 1/14. 15. 20, 29, 32.35,44. 49. 54. 100, 113, 186. 323, 366.
C: 4/39,179,240,244,251,253.255,357,258,361,364.
C: 5/213,218,287,288,351,358,382,402,439,440.
C; 15/33.
h. et-'Taberanî: C: 1/255.
397, 427, 1089, 1060, 1061, 1062, 1063, 1064, 1065, 1069, 1074, 1086 1087, 1088,
1089, 1090, 1091, 1095, 1096, 1100, 1101, 1105, 1100, 1107 1108, 1109, 1110. 1111,
1112 1113,1114,1115,1116,1117,1118 nolu hadisler.
* Muhakkikin notu:
el-Bekri; KItabu’l-Erbain'de (80079) Şeyh, Ebul Haşan el-Mueyyed b. Muhanuned
b. Ali İbnu'l-Hasen b. Muhammed b. Ebi Salih et-Tusî'nin mesmuatmdan (duyma yoluyla
rivayetinden)
Ebu Avane, Mtuned; C: 1/255 el-Muğire b. Şu'be'den.
tbn Huzeyroe Sahlh'te; C: 1/92-99,142,149 no'lu hadisler.
en-Nesal; C; 1/81, 82 Amr b. Umeyye, ed-Damrî, Usame b. Zeyd ve el-Muğire b.
Şu'be'den.
el-Begevi; Şerhus-Sunne'de; C: 1/451,464.
eş-ŞalU, Müsned; C: 1/28,29 32.
el-Mustedrek; C; 1/169.
el-Beyhaki; C; 1/281.
Nasbu'r-Raye; C: 1/165.
el-Heyseml; Keçfu'l-Eslaı C; 1/154, 156. Mecmau'z-Zevaid; C: 1/255, 258. Mavari-
du’z-Zam'an; C: 1/70.
tbn Hacer; el-Metalibul-Aliye C: 1/30,35.
Ibn Ebi Şeybe (el-Musanne0;C: 1/122-123.
Abdurrezzak, (el-Musannef)> C: 1/191,199,746,772 no'lu hadisler.
el-Kettant (Nazmu'l-Mütenaslr); Sh: 42-44. 32 no'lu hadis Ravileri 46 kişiye baliğ
olmuşur.
el-KerhI; "Ben mestler üzerine meshi caiz günneyenln küfründen korkarım" de­
miştir.
Çünkü hakkmdaki haberler mütevatirdir.
Ebu Hanife'ye (rha) bu konu Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaatin mezhebi soruldu: "Şeyheyni
(Ebi Bekr ve Ömer'i sevip, Haşan ve Hüseyin'e, Ali'nin ve Fatımatûz-Zehra'nın ço­
cuklarına dil uzatmaman ve mestler üzerine meshetmendir" dedi.
 431

Hadis No: 14
jS'jJ ji3 :Jö J,âi Jl

o Ebu Said el-Hudri'den (ra) gelen bir rivayette Allah'ın

Resûlü (sav) şöyle söyledi: "Abdest alırken Allah'ın adını
zikretmeyenin abdesti yoktur."
a. el-Hakim; Said b. Zeyd<», Ebu Said*^) ve Ebu Huteyıe'den<^>.
b. ct-Taberani; Ebu Sebre'den<'*>.
c. Ahmed; Sdıl b. Sa'd’danö».
d. el-Bezzar; Aişe'den<*>.
e. tbn Adiyy; Ali'den*’).
f. Ebu Musa; Ma'rifcıu's-Sahabe'de de Ününü Scbre**> ve AbdUlmclik'ten**).
g. tbn Hablb el-Endelusi; Enes'denOO).
a. cl-MüsIcdrck C: 1/146,147 (Kilabu't-Tahare). İbn Haccr isnadm da "Liyn" var dedi.
b. et-Tabarani, el-Evsai'ta....
c. Ahmed, Müsned'de; C: 1/418, Mesail'de 16 no'lu hadisteki İmam Ahmed bunun
Allah Resulünden sabit olmadığım söyler. 17 no'lu haberde, abdest alırken ”Besmele"yi
unutanm abdestinin caiz oiacağmı söyler. Resulûllah'm "tesmiye" hadisi kuvvetli değil­
dir." dedi.
d. el-Bezzar.
e. İbn Adiy.
f. Ebu Musa, Ma'rifetu-Sahabe.
* Muhakkikin notu:
et-Tlrmizi 25 nolu hadiste, Rebah b. Abdirrahman, büyük annesi ve onun babasından
(Said b. Zeyd b. Amr b. Nufeyl)
Aym babta Aişe, Ebu Said, Ebu Hureyre, Sdı. b. Sa'd ve Enes'ten rivayet yapılır,
ibn Mace; 397 no'lu hadis Ebu Said'den, 398 no'lu hadis, Said b. Zeyd 399 no'lu hadis
Ebu Hureyre'den 400 no'lu hadis Sehl b. Sa'd es-Saidi'den.
Ebu Davud; (Kitabu't-Tahare'de)
101 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
102 no'lu hadis, Rebia'dan.
ed-Darekutni; C: 1/79 Ebu Hureyre'den. (Babu'l-Hassi ale't-Tesmiyeti fi Ibtidait-
Tahare)
el-Beyhaki C: 1/43.
el-Heysemi Mecmau'z-Zevaid’de C; 1/220 (el-Elbani) Sahihu't-Terğib'de 197 nolu
hadis. Husnul-Eser'de Sh: 11. İmam Ahmed'in "Besmele" hakkmda yukarıda geçen sözü­
nü nakleder.
ed'Darimi; C: 1/176, Ebu Said el-Hudri'den.
tbn Hacer; ed-Diraye (Fi Tahtici ehadil-hidaye) 4 nolu hadis.
el-KittanI; Nazmul Mütenasir'de 25 nolu haifis el-Ezhar’dan naklen.
Hadis No: 15

..isa , jiî,; * j p j i / ; ıs j
 B ^ S u t f t O C

O «Birgim Ammar b. Yasir (ra) abdest aldı ve sakallarını hi-

lalledi. Kendisine "Sakalını mı hilalliyorsun?" denildi Am­
mar: "Beni bundan alıkoyacak ne ki? Ben Allah'ın Resulü’nu
(sav) sakalını hilallerken gördüm." diye cevap verdi.»
a. Ebu Davud; Enes'den<‘>.
b. et'Tlrmizi; Osman b. Affaıun. AU<3>ve Anunar'dan^,
c. İbn Mace; Ebu Eyyubdan'^^
d. Ahmed ve el-Hakim; AişedenC^).
e. et-Taberani; Ibn Ebi EvfaP), İbn Abbas<**), İbn ömer<», Ebu UmamcO®), Ebu'd, Der-
da<") ve Ununu Sclcmcden*'^).
t. İbn Adiyy; Cabiı<'’>ve Ceriıden*'^'.
a. Ebu Duvud, Sünende: 145 no'lu hadis. Enes b. MaJik'ten (Babu Tahlili'l-Lıhye...)
b. el-Tınnizi: 29 no'lu hadis (Babu; Ma Cae Ti tahlilıl Lıhyc Ammar b. Yasiı'den 10
no'lu hadis yine Ammaı'dan.
Ebu İsa, aynı babta; Osman, Aişe, Ununu Seleme, Enes, İbn Ebi Evfa ve Ebu Ey-
yub'lan da rivayetler olduğunu zikreder.
Muhanuncd b. İsmail. Bu babta en sahih hadis Amir b. Şakik ve Ebu Vailtn Os­
man'dan rivayetidir. 31 nolu hadis Osman b. AfTan'dan. Ebu İsa bu hadise Hasot-Sahih
demiştir.
e. İbn Mace; Sünen, 429 no'lu hadis, Ammar b. Yasir'den
430 no'lu hadis: Osman'dan.
431 no'lu hadis: Enes b. Malik'ten (isnadında Yahya b. Kesir vardır, zayıftır)
432 no'lu hadis: İbn Ömer'den (isnadında Abdulvahid var hakkmda ihtilaf edilmiştir)
433 no'lu hadis: Ebu Eyyub'dan (isnadı zayıftır)
d. el-Müstedrek; C: 1/149, Ammar b. Yasir, foes b. Malik ve Aişe'den
* Bu hadisi Ibnu'l-Carud tahric etmiştir (Sh; 43)
et-TehzIb'teC: 5/69 İbn Huzeyme'den "tashih" nakledilir.
İbn Huzeyme, Sahih'te; C: 1^8 117 no'lu bölüm (Tahlilul-LthyeRl-Vudui mde ğas-
lil-vechi Şakik b. Seleme, Osman'dan.
el-Hafız (İbn Hacer), et-Telhis'te; C: 1/149-150 muhtelif yollardan.
ed-DarIml; C: 1/178 Şakik b. Seleme'den, Osman'ın abdesti kıssasından.
Nasbur-Raye; C: 1/22 11 no'lu hadis.
Ammar'm hadisi: "Allah'ın ResulO'nü sakalını hillarken gördüm." Bunu et-
Tiımizi, İbn Mace tahric etti, fakat" ma'lul" dür.
Enes'in hadisine İbnu'l Kayyim, İbn Hazm'den naklen diyor ki; "bu babta Enes'ten ge­
len sahih bir haber yoktur."
Ebu Eyyub ve İbn Ömer'in hadislerini İbn Mace tahric etmiştir.
* Bu hadisi, ed-Dare Kumi ve el-Bcyhaki tahric ettiler, İbnu's-Seken sahihlemiştir. İs­
nadında Abdulvahid b. Kays vardu, O hakkmda ihtilaf olan birisidir. İhtilaf el-Evzai hak-
kındadu.
Ebu Bekre rivayetini ise el-Bezzar tahrie ebnişiir. -fakat kendisinde zaaf vardır.
Cabir hadisim İbn Adıyy tahric euniştir.
Ebu Matem, "el-llel'de": "Babamın bu hadisi (tahlilu'l-lıhye) hadisi sabit değildir"
dediğini duydum" diyor.
el-KittanI; Nazmu'l- Mütenasirde; Sh: 39. 28 no'lu hadis. İbn Hacer'in bu hadisi
(Tahricu hadisi eş-Şerhi'l-Kebir’de) zikrettiğini söyler. Ravilerinin adedi 18 baliğ olmuştur.
Hadis No: 16

^ ^ ^ • J'î jjÜ 41ı ^ ^

.j ı ^ (i^ j 'jC ^ jsî iie (j? j Uj ı ^ lîı ^ j|

y û i '^ . j j j . # 411 j j : - j J u i .;u i' 1 ^ : p c > ^ 7 u ;^ ıİ

jû l ^

o Abdullah b. Anu-’den (ra):

«Biz Allah Resûlü (sav) ile beraber Mekke’den Medine'ye
döndük. Yolda bazı kimseler ikindi namazı esnasında ileride
ki bir sudan abdst almak için aceleci davranarak suyun başı­
na gittiler. Biz arkadan kendilerine yetiştiğimizde -
bazılarının- topuklarmın kupkuru gözüktüğünü hiç su değ­
mediğini gördük. -Bunun üzerine- Allah Resûlü (sav): "Yazık
cehennem ateşinin dokımacağı topuklara. Abdesti güzelce -
abdest azalarınıza suyun- yayarak almızL»
a. el-Buhari; İbn Ömeı<') ve Ebu Hureyre'denB).
b. Müslim; Aişe'den(’).
c. İbn Mace; tbn Ebi Şeybe ve Said b. Mansur Cabir b. AbdiIIah'tan<4).
d. el-Hakim; Abdullah Ibnu'l-Haris b. Cuz'üz Zebiydi'dent’).
e. et-Taberanf; Ebu Omame ve kardejindent^).
't, Abdurrezzak; "el-Musannefte" ve Said b. Mansur Ebu Zer'den^^.
a. el'Buhari: C: 1/21 (Kitabul-ilm/AbduIlah b. Amr'dan. (Babu men Rafea savtehu
bi'l-ilm) C: 1/32 (Kitabul-Ilmde) (Babu men el-hadise selasen....) Abdullah b. Amr'dan.
Kitabu'l-Vududa: C: 1/49 (Babu ğasli'l-E'kab) Ebu Hureyıe'den C; 1/49 (Babu ğaslil-
Ricleyn) Abdullah b. Amr'dan.
b. Müslim; Sh: 147,241 no'lu hadis. (Kitabu't-Tahare, babu ğasli'r-Ricleyn bikemali-
ha)
Aise, Abdullah b. Artır ve Ebu Hureyre'den.
c. İbn Mace; (Babu ğasli'l-Arakıyb) S no'lu hadis. Abdullah b. Amr’dan.
451 no'lu h a ^ : Ai$e'den.
452 nolu hadis: Ebu Seleme'den.
453 nolu hadis: Ebu Hureyre'den.
454 no'lu hadis: Cabir b. Abdillah'tan.
455 no'lu hadis: Halid Ibnu'l-Velid. Yezid b. Etn Sttfyan, Şurahbiyi b. Hasne ve Anır
Umul As'dan. , ....
tbn Ebi Şeybe el-Musannerte; C: 1/19. (Kitabu’t-Tahatet) mraı kane yemunı In ısba-
|i'l Vudui); Aişed), Cabir®, AbduUah b. AmtO), Ebu Hureyr«<«>vc Ebu Umame ve ksde-
*'"*d"eİ-HakIm, el-Mustedrek’te; C: 1/162 (KitabuVTahate) Abdullah Ibıwl-H«B b.
 ■ 46 Hmamrc Sfu^ttU
Cüz'iz-Zebiydi. el-Hakim bu hadise sahihtir demiştir. Ayakların altını (mesh) i lahric etme­
di.
e. Ahmed, MOsned'dc; C; 1/201,274.
et-TaberanI: C: 8/8109,8110t 8111,8112,8113,8114,8115 no'lu hadisler.
f) Abdürrezzakt el-Musannerte; C: 1/21 (Babu ğaslir-RicIeyn) 39 nolu hadis. Ebu
Hureyre ve Ebu Umame ile kardeşinden 64 nolu hadis; Ebu Zeır'den. 69 no'lu hadis: Ai-
şe'den.
* Muhakkikin Notu
Bu hadisi aynca; en-Ncsai C; 1/78 (Babu icabı ğasli'r-ricleyn) de Abdullah b.
Amr'dan tahric etmiştir.
eUKittani; Nazmu'i-Mütenasir'de; el-Ezhar'dan naklen zikreder. (30 no'lu hadis)
Bu hadisin mütevaiir olduğunu zUvedenler arasında Abdüırezzak el-MUnavi (Şerhu
Camiul-Kebir) de 9643 no'lu hadis. el-Musanneften naklen zikreder.
Hadisi adaletleri kesin 12 sahabi rivayet etmiştir. Çoğu bey'am'r-Rıdvan ashabıdu.
el-Humeydi, MDsnedInde; C: 1/87.161 no'lu hadisi Aişeden.
Ebu Ya'la müsnedinde C; 1/249,252.
(Babu isbatı ğasli'r-Ricleyn) Abdullah b. Amir, Aişe, Ebu Hureyre ve Cabir'den.
Hadis No: 17
i . \L
J j L j tiJ U i ı c J e je.
\.>JSM y

o Ununu Habibe'den (ra); "Allah'ın Resûlü'nü (sav)'i; duy­

dum;
«Kim feıdne (tenasül usnruna) dokunursa, (hemen) abdest
alsın.» dedi"
a. Dön sOnen ashabı; Busre Innii SaFvanl» ve Talk b. Ali'denim) tahric ettiler.
b. İbn Mace; CabirOi ve Umman Habib'tenM (Ununu Habibe) olabilir.
c. el-Hakim; Sa'd b. Ebi Valdtast», Ebu Hureyrel®ve Ununu Scleme'denP).
d. Ahmed, Mûsned'de; Zeyd b. Halid d-C0heni(*> ve tbn ömer'dentn.
e. el-Bezzar; Ibn Omertt'» ve Aişe'dentt».
f. el-Beyhaki; Ibn Abbasi'^ ve Erva binti Uveys'tend».
g- İbn Mende; Ubey b. Kal]!**), Enest**), Kubeysado, Muaviye b. Haydet*» ve en-
Nu'man b. Beşir'denO'l.
tbn'ur Rıra el-Kifayc'de diyor ki; el-Kadi Ebu't-Tayyib, (messi zeker) hususunda Al­
lah Resulü'nden (sav) varid olan hadisi 19 sahabi riv^eı etmiştir der.
el-Buhari'nin dediği gibi, bu konuda en sahih Busre hadisidir.

a. Ebu Davud; (Babul-Vudui min messiz-Zeker 181 no'lu hadis Busre binti Saf-
van'dan.
en-Nesal; C: 1/100, 101 (Babu'l-Vudui'nin messiz-Zeka ve'l-öusl) 30 no'lu hadis
Busre binli Safvan'dan.
b. İbn Mace; (Babul-Vudui'mtn messiY-Zeker)
479 no'lu hadis: Busre'den.
480 no'lu hadis: Cabir b. AbdiUah'ıan. (Zekerine dokununca ona abdest vacib olur laf­
zıyla isnadmda -söz- vardır.
418 no'lu hadis; Ununu Habibe'den (senedinde inkita var)
482 no1u hadis: Ebu Eyyub (isnadmda İshak b. Ebi Ferve var. Onun zayıf olduğunda
ittifak edilmiştir)
 ")tCSt€v*UOt 47 I
Bu hadisi, sahabe ve tabiunun Busıe'dcn rivayet edenleri; Abdullah b. Ömer, Abdullah
b. Anır, Said tbnu1-Museyyeb, Amfe binti Abdinahman el-Ensariye, Abdullah b. Ebi Me­
like, Merhan İbnel-Hakem, Süleyman b. Musa.
c . el-Hakim, el-Musteidrek'te; C : 1/136, 138. Busre binti Safan (Abdullah b. Mer-
van'm annesinin annesi)
d. Ahmed, Mfisnedindc; C; 2/223. Mesailu'1-tmam Ahmed (Ebu Davud) Sh; 309.
e. el-Beyhaki, es-Sünen el-KObra'da; C: 1/128,133 (Babul-Vudui min Messîz-Zeker)
Busre binti Safvan'dan.
*Muhakkık'ın notu;
1. ct-Tahavi, 1/72 bütün yollanyla çıkardı ve baklandaki sözIck cevap verdi.
2. el-Beyhaki, 1/130.
3. el-Erva: 117 no'lu hadis.
4. İbn Hacer: ed-Diraye'de; 28 no'lu hadis.
5. el-Kittani; Nazmu'l-Mütenasir, Sh: 46,34 no'lu hadis.
6. ed-Danmî: C: 1/184 (Babu'l-Vudui min Messi'z-Zckcr) Busre'den.
7. Abdurrezzak es-San'ani, el-Musannerte; (Babu men Mcsse'z-Zeker/Busre ve
Zcyd b. Halid el-Cuhcni'den.
8. tbn Abdilber, el-tstizkar’da; C; 1/308- 317 Busre ve Ebu Hureyre'dcn (Men efda
bi yedihi ila feıcihi leysedünehu hicabım vecebe aleyhti Vudu'u) lafzıyla.
9. el-Humeydi, Müsnedinde; C; 1/171 ve 3S2no1u hadisler Busre'den.
10. el-Hazimi el-Hemedani; el-Nasıh ve'l- Mensuh'ta: Sh; 241. (Babu Ma Cae fi
Messi'z-Zekeri) meseleyi rivayet ve dirayet yoluyla tam anlamıyla araştırır.
11. es-Suyuti, el-Camiul-Kelnn 9046 no'lu hadis Busre'den ve sahihler.
12. el-Elbani: el-Ehadisu-Sahiha'da. 6430 nolu sahih hadis.
er-Ravdun-Nadin (174)Tahricu(ehadisH) Mişkat: (319)
13. ed-Dare Kutni: C; 1/146 (Babu men Reva fi lemsit-Kubuli ve'd-Dubtıri ve'z-
Zekeri) Busre, İbn Ömer ve Ebu Hureyre'den benzer lafızlarla.

Hadis No: 18
Ua ;J ^ ' ^ Jjlpj :jll İİP iljl ÎJİji
.ıjÛ I ^

O Ebu Hureyre (ra) diyor ki; Allah'ın Resûlü'nden (sav) işit­

tim:
"Ateşin dokunmuş olduğundan abdest alm" dedi
a. Müslim, Zeyd b. SabittO, Ebu Hureyret^) ve Aişe'denf^).
b. en-Nesai, Ebu Eyyüb el-Ensari<‘*>ve Ebu Talha'dan<^.
c. İbn Mace, Enes'ten(6).
d. Ahmed, Sehl Ibnu'l-Hanzaliyyef’). Ebu Musa® ve Ununu Seleme’dent*).
e. et-Taberani: ibn Ömeri^oı, Abdullah lbnu'z-Zubeyr<‘» ve Ebu Sa'd el-Hayr'dan<>».
f. el-Bezzar, Muaz'dan^’).
g. el-HarIs, Müsnedinde; ibn Ebi Şeybe el-Musennefte, Ununu Habibe’denh*).

a. Müslim C: 1/187, 88 (Babu'l-Vudui minuna Messeti'n-Nar) Zeyd b. Sabit, Ebu Hu-

leyıe ve Aişe'den.
b. en-Nesat: C: 1/105, 107 (Babu'l-Vudui minuna ğ^eıeti'n-Nar) Ebu Hureyre, Ebu
Eyyüb, Ebu Talha, Zeyd b. Sabit ve Ummu Habibe'den.
c. İbn Maçe: (Babul-Vudui minuna |ayyereti'n-Nar)
 *)mtunrt StOfttCi
483 no'lu hadis Ebu Hureyıe'den.
486 no'lu hadis; Aijc'den.
487 no'lu hadis: Enes b. Malik'ıcn.
isnadında Halid b. Zeyd vardır. Onu bazılan "tevsik" etmişler diğer bazıları da zayıf
görmüşlerdir.
d. Ahmedı MOsned’de; C: S/86, 88,92, 93 Mesailu'l-lmam Ahmed. C: 1/9 43. mese­
le.
e. ct-Tabemni: el-Evsat ve el>Kebir'dc, Mecmau'z Zevaid'de olduğu gibi.
*Muhakklk'ln notu:
1. el-Huroeydi, Müsnedinde C: 2/398,399
898 no'lu hadis. Amr b. Umeyye ed-Damri'dcn.
Bu hadisle kail olanlardan, Ebu Seleme, Ömer b. AbdUlaziz, Ununu Habibe Allah'm
Rcsulü'nden (sav) Ebu Hureyrc, Zeyd b. Sabit'ten Allah'ın Resulünden (sav).
2. el'Kittani: Naanu'I-Mûtenasir'de; Sh: 47, 33 no'lu hadis. 14 sahabiden rivayet
olunur.
3. ed-Danmt: Sünen'de; C: 1/184 Zeyd b. Sabit'den. Ebu Muhanuned'c sordum. Bu
hadisle amel eder misin dedim. Hayır dedi.
4. ct-Tahavi, Şerhu Maeni'l-Asar'da. C; 1/62, 64 (Babu eklu ma gayretin naru, hel
yucibu'l-Vudue em la.)
Ebu Talha, Zeyd b. Sabit, Aişe, Ummu Habibe ve Ebu Hureyre'dcn.
5. el-Beyhaki; es-Sunen el-Kubra'da C: 1/133 (Babu terkil-vudui mimma messeti'n-
nar) Aynı babda. Ununu Habibe ve Ummu Seleme'den (Allah Resulü'nUn hanımları)
Ebu Talha, Ebu Musa el-Eşarî. Ebu Said, el-Hudri ve diğerlerinden, Allah'm Resu-
lû'nden (sav).
6. el-Heysemi Mecmau'z-Zevald; C: 1/248.
7. es-SananS (Abdurrezak) el-Musannefte; C; 1/172.665,666 no'lu hadisler. Ummu
Habibe'den. 667,668 nolu hadisler Ebu Hureyre'dcn. 670 no'lu hadis, Enes'ten.
8. el'Hazımt el-Hemedant; el-Nasıhu ve'l-Mensuh'ta; Sh: 49 (Babu'l-Vudui mimma
messed'n-Naro).

Hadis No: 19

ı ; ^ * f ji ^ ^ iJ '* .*=«' jp

yV > 1^: J . 'Î> ^ J ’,

Juî lif.pl â jû i .Jjl}!
»UİÎı Jj«ıj Jö bu Jrjıij vtjtj' 4ÎJ'
..aUİl

o Abdullah b. Mes'ud (ra)’dan; "Allah Resûlü (sav) şöyle

söyledi" dedi:
«Pazartesi günü(ydü) Allah'ın Resûlü'yle (sav) beraber Kâ-
be'ye doğru yola çıkfam. Ben-i Salim'e varınca, Allah Resûlü
‘hCStevatOt. ^f^tU U aı. 49 ■

(sav) Atban'ın kapısı önünde durup ona seslendi. -Bunun

üzerine- Atban izannı sürerek içerden gktı Allah Resûlü
(sav), adama acele ettirdik dedi. Atban: "Ya Resulallah bir
adam karısıyla -mübaşerette- bulunmak için acele ederde
inzal olmazsa kendisine ne gerekir?" diye sordu. Allah
Resûlü’de (sav) "Su, sudandır" buyurdu.»

a. Müslim; Ebu Said'dent»

b. Ahmed; Ubeyy b. Ka*bP), Rafı b. Hadi'd» ve Rufaa b. RafK'*) Atban el-Ensari'den(^
ve Ebu Eyyub'tan*).
c. el-Bezzar; Abdunahman b. AvfP) Cabiıt*) tbn Abba$**>ve Ebu Hureyıe'dend*».
d. İbn Şahin, et>Nasıhu ve'l-Mensuh'ta. Enes'tendb
a. Müslim C:1 /8S. Ebu Said el-Hudri'den (babasından).
b. Ahmed, Müsned; C: 3/29,36. C: 5/115,116,416,421.
c. el'Heysemt, Keşfu'l-Estar'da; C: 1/146. (Babu elmâu min'el-mai) 325 no'lu hadis.
Abdullah b. Rufaa (babasından) el-Bezzar "Bu isnaddan daha güzel bir isnadla bu hadisi
rivayet eden kimseyi bilmiyoruz" do-, Ma'mer b. Ebi Habibe, Ubeyıfden ancak bunu riva­
yet etmiştir.
d. İbn Şahin; en Nasıhu ve'l-mensuh'ta: Enes'ten.
*Muhakkikln notu:
e. ^-Nesai; C: 1/llS'te tiduic etti. (Babu ellezi Yahtelimu vela ye»'l-Mâe) Ebu
yub'tan.
1. Ed-DarimI: C: 1/194 (Babu el-Miu mm'el-Mai) Ebu Eyyub el-Ensari'den. Aym
babta Sehl b. Sa'd es-Saidi'den (O da Übeyy b. KaVden)
2. Ebu Davud: 217 nolu hadis. Ebu Said el-Hudri'den.
3. et-Tirmlzl: 110 no'lu hadis. Ubeyy b. Ka'b'dan, 111, 112 no'lu hadisler tbn Ab-
bas'tan. Ebu İsa et-Tirmizi. Aym babda, Osman b. Affan, Ali b. Ebi Talib ez-Zubeyr, Tal-
ha, Ebu Eyyub, Ebu Said el-Hudri'den Allah Resulün'nden (sav) de^ Û (el-Mâu-mine'l-
Mâi)
4. İbn Mace: C: 264.
5. el-Heysemî, Mecmau'z-Zevaid; C; 1/264. tbn Atban el-Ensaıî, Rafî b. Hadic ve
Abdurrahman b. Avftan.
6. İbn Abdilber, el-lstizkar; C: 1/340-341.
7. el-Heysemi: Keşfu'l-Estar'da C: 1/164.
325 no'lu hadis.
8. et-KIttant, Nazmu'l-Mütenvasir’dc. Sh: 49.38 no'lu hadis 11 sahabiden.'
9. el-Hazimi el-l'tibar’da; Sh: 33 (Babu Kitabu't-Tahare)

Hadis No: 20
> JSİ ii 4 ^ âli j > .; ;J« .JIİ :l» âlı J -J.
( . » $ a Ş jij, J j j V iu 'j: ist i» p ı, jX
O Ebu Hureyre (ra); AUah’m Resûlü (sav) söyle söyledi di­
yor:
 B 50 Stu^Kti

«Eğer ümmetime meşakket vereceğini, bilmesiydim. Onla­

ra her abdest -alışlarmda- sivakı (misvakı) emrederdim.»
a. el’BuharI ve Müslim, Ebu Hureyre'dent”. Ebu Oavud, et-Tirmizi ve en-Nesai
Zeyd b. Halid el-Cuheni'dent^.
b. en-Nesal: Ebu Said'den<3>.
c. Ahmed Mösned'de: AliW, Temmam tbnu'l-Abbas<S, kardeşi Kusem«>. sahabeden
adı verilmeyen bir kişi^\ 2^yneb binü Cahş<*>ve Ununu Habibe'den^’).
d. et'Taberanl: Cafer b. EÜ TalibOO), el-Abbas b. Abdilmutuılibd», İbn AbbasO^ ve
İbn ömer’den<>3).
c. el-Bezzar, Aişe'denO*).
f. Ebu Nuaym; (es-Sivak babmda), Enes<'*>, CabiıO®), Sehl b. Sa'dd^) ve İbn
ömer'dend*).
tbn Ment, Müsnedinde; Usame, b. Zeyd'den<'’>.
g. Musedded, Müsnedinde; tbnu'z-Zübeyr'dendO).
h. İbn Mende, Müsnedinde; Abdullah b. Hanzale'dcn^^}.
1. ed-Deyleml, Ebu Bekri's-Sıddıltfib, Huzeyfe<*5>, Vasılc(“ ), Ebu UmameO*), Ebu Ey-
yubf“), Ebu Musa<^ ve Ununu Seleme‘den(*>.
Ebu Isa et-Tinnizi, (aynı babta), Ebu Bekri's-Sıddık, Ali, Aişe, İbn Abbas, Huzeyfe,
Zeyd b. Halid, Enes, Abdullah b. Anu, İbn Ömer, Ununu Habibe, Ebu Umame, Ebu Ey-
yub, Tenunam b. Abbas, Abdullah b. Hanzale, Ununu Seleme, Vasile İbnul-Eska ve E ^
Musa'dan.
en>Nesal: C 1/12 (Babu'r-Ruhsaü Fi's-Sivakı...) 6 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den es Su-
nenu'l-Kübra'da; 6 nolu hadis (Hind baskısı).
Ahmed, MOsned'de; C: 1/116.
et-Taberani: el-Mu'cemu'l-KebIr.
5223,5224 no'lu hadisler, Zeyd b. Halid el-Cuheni'den (rivayette şu eki yapar):
Zeyd misvakı kalem yerine kordu (kulağmm arkasına) her namaza kaOcışmda kullann-
dı,
İbn Abdilbar; el-lstlzkar'da; C: 2/77. el-lmam Malik; el-Muvatta'da; 142, 143
no'lu hadisler, Ebu Hureyre'den.
ez-ZebIydI; Ukudu'l-Cevahir'de; C: 1^3. (Babu's-Sıvak) Abbas b. Abdilmutta-
lib'ten. el-Kittank Nazmu'l-Mütenaslr: Sh: 37.26 nolu olduğunu söyler.
et'TahavI: Şerhu Meanl'l-Asâr'da C: 1/43-44 Ebu Hureyre'den.
Sahlhu't-Terglbde (el-Elbanl) tbn Hacer: el-MetalIbu'l-AIİye'de; C: 1/107. (Babu's
sıvaki inde külli salatin) Abdullah Ibnu'z-Zubeyr ve Abdullah b. Abbas'tan.
ez-Zeylal: Nasbu’r-Ra'ye'de; C: 2/459'da (Kiubu's-Savm)
 ’JH âttvtU i** ^hututen. 51 ■

Kitabus-Salat

Hadis No: 21
:6M -M :J l i ÜJ( y

f j î Ölîpl Jjî> ' Oj j İ_^U

o Enes b. M alik (ra) Allah'ın Resûlü'nü (sav):
«Müezzinler kıyamet günü insanların boynu (boylan)en
uzun olanlandır.» derken işittim der.
a. MüsIbn, Muaviye b. Ebi Sufyan'dan(».
b. Ahmed, Müsned'de; Enes'tenf^.
c. et-Taberani: Bilal(i>. "Leyi b. Eıkam^ Ibnu‘z-Zubeyı<^, Ukbe b. Amiı<*, Ebu Hu-
reyre^’) ve Ibn Ömer'den»).
d. Abdurrezzak, el-Musannerie; İsa b. Talha yolukla adı vcıilm^en bir sahabiden

a. Müslim Sahlh'te: C: 2/5 (Babu Fadli'l-Ezan) Muaviye'den.

b. Ahmed, Müsned'de; C: 5/312, C: 6/341-342.
c . et-Taberani; el-Kebİr'de: Enes'ten. (Mecmau'z-Zevaid, C; 1/326)
d. es-Sanani, el-Musannerte; C : 1/483 (Babu FadU'l Ezan 1859 no'lu Ata'dan mervi
"eser"
1861 no'lu hadis; Ebu Huıeyre'den.
1862 no'lu hadis; Talha'dan adı voilmeyen bir kimiden.
* el-Heysemi: Mecmau’z-Zavaid: C: 1/326.
1. Enes'ten, Ahmed, Ricali sahihin ricalidir.
2. Bilal'den, et-Taberani, el-Kebir'de.
3. Zeyd b. &kam'dan. et-TaberanI, el-Kcblr ve el-Evsat'ta.
4. Ukbe b. Amir'den, et-Taberani el-Kebir'de.
5. Ebu Huıeyre'den, et-Taberani el-Evsat'ta.
6. Abdullah İbnu'z-Zübeyı'den, et-Taberani el-KebIr ve el-Evsat'ta.
- el-Heysemi (Mevaridu'z-Zaman) da C: 1/96.293 no'lu hadis.
- el-Heysemi: Keşfu'l-Estar; C: 1 (179 BUal'doı. Babu Fadlil Ezan). 333 nolu hadis.
- el-Bezzar (diyor ki); Kabıysa'nın Bilal'den rivayet eniği hadis olarak bundan başka
bir şey bümiyoruz der.
- el-Begevl, Şerhu's-Sumıe'de C: 2/277.
415 no1u hadis. -Muaviye'den-
- es-Suyutl: el-Camlu's-SağIr, 9136 no'lu hadis, (sahihlemiştir).
- en-Nesai: es-Sûnen'de; C: 21/240,725 nolu ha^, Muaviye b. Ebi Süfyan.
- Ibn Hacer el-Metalibu*l-Allyye; C: 1/66 234 nolu hacĞs. Ebul-Hayr (el-Yezeni
Meısed b. AbdiUah bunu raf etmiş lafeıyla. el-Beyhakl: es-Sflnen'de C; 1/432 (Babu't-
Tergibi fil-ezan) Muaviye, Ebu Belâ b. Davud ve babasmdan.
- Ebu Avane Müsned'de; C: 1/332 (Babu't-Terğibi fil-Ezan), Muaviye b. Ebi SOf-
yan'dan.
 -e l’HakliD et-TImıbl: Nevadiru'MJsul'dB; Sh; 56 (42. Asıl) Muaviye'den.
- cI'Kettant: Nazmu'l M&tenasir; 44 no'lu hadis el-Ezhar'dan nalüen. Ravilerinin
adedi dokuza baliğ olmuştur.

Hadis Ne: 22
i) jîii : jlî j;ıÂ ÜJI îjjji jp
OjJIhAj İJ 4 ^ JVİdlI ^

ı i 4 4 j u ı:»

o Ebu Hureyre'den (ra) Allah'ın Resûl'ünden (sav):

«Müzezine sesi (ezanı) süresince (sesinin ulaştığı yete ka­
dar günahları) bağışlanır, kuru ve yaş her şey ona şahidlik
eder. Cemaat namazına hazır olana yirmi beş namaz (ecri)
yazılııve iki namaz arasında ki -günahları- bağışlanır.» de­
diğini rivayet eder.
a. Ebu Davud, en-Nesaî; Ebu Hureyre'denib
b. en-Nesal; el-Bera b. Azib'denO)
c. Ahmed, Ebu Saidi’) ve İbn Ömer'den'**!
d. et-Taberant; Enes(S ve riıu Umame‘den<®
e. el-Hatlb; Cablr'den'’)

1) Ebu Oavud; C; 1/142 (Babu Rafî's-Savti bil Ezan) SİS no'lu hadis. Ebu Hurey-
re'den. (el-Müezzinu yu|fenı le humeda sevütıi) la&ıyla.
2) en-Nesat; C: 2/12 (Babu rafî's-Savd bi'l-Ezan) Ebu Hureyre'den (l'de geçen lafızla)
b. en-Nesal; C: 2/12 (el-Bera b. Azib'ien.
c. Ahmed, MOsned'de.
d. et'Taberani.
* Muhakkikin notu:
İbn Mace; C; 1/240 (Babu Fadli'l-Ezaıu ve'l-Tesvib) 724 noTu hadis. Ebu Huıcy-
re'den. Yuğferu U'1-müezztnl lafzıyla.
Abdürreoak, el-Musannefte; C; 1/384. (Babu Fadli'l-Ezan) 1863 no'lu hadis. Ebu
Hureyre'den (inneİ-mflezzine yuğfer ulehu meda savdhi) lafzıyla.
1864 an'lu hadis: Ata b. Yesar'dan (Yuğfeıi lîl-mUezzini...) lafzıyla
- tbn Httzeyme, Sahihinde; C: 1/204,390 no'lu hadis Ebu Hureyre'den.
- el'He^ml, Mecmau'z-Zevald'de; C: 1^25-326 (Babu Fadli'l-Ezan). İbn
Ömer'den; (Yuğferu li'l-mUezzini munteha savtihi) lafzıyla.
Bu rivayeti Ahmed ve et-Tabeıani (el-Kebir) tahric eunişlerdir.
- et-TcbaranI, el-KebIr'de; Ebu Umame'den (yuğfeıi lîl-müezzini meda savtihi) laf­
zıyla
- et-TabcranI, el-Evsat'ta; Enes b. Malik'ten.
-el-Heyseml: Mevaridu'z-Zamanda C; 1/96 (Babu'l-Ezan).
(el'Mhezzmu ve icabenıhu) 292 no'lu hadis. Ebu Hureyre'den (el-Mttezzinu yuğferu le-
hu) lafzıyla -Aynı nüshanın hamişinde İbn Hacer'in (rha) Mttslim, Muavi'ye hamsi diye
kendi el yazısı vardır-
 İbn Hlbban: 292 no'lu hadis. Bu tivı^etin Ahmed in Müsnedin'de r-
vardır. C: 4/284 ;ahidi
“ «•■^«''1: Şerhu's-Sunne C: 2/273.
. t; Nazmu'l-miUenaslr; 44 no'lu hadis el-Ezhar’dan
adedi ona baliğ olmakladır. " ^ naklen. Ravilerinin

Hadis No: 23

4 ^ i j î i ' i 's ' 4<?r 4 j *!İ* o l j i i j ı 'jliİ

.^ X a Jl^ > İîj ı , ; ^ ! j jîf t j i j f ■j\sr ^

ı^ < f > j ösç >î ^ ' ^ ıji^ ' o ıi ^ io jı jj,

ç i j J iii* î J i Js - > iı î - j - r j ^ ı iiiîh î j j ,

^ ‘ 43jJ ^ (4^ a ji 0\S" ^ j ’^ jt J[;> ^

C-İ3» p ^ ^ 1 J ; # ^ j i » d İ Ç ji î ^

UJ sUjİiJ ıdi0 ş\^^l c i j ti* !İU ;u jûi J,

o Abdullah b. Abbas'tan (ra) gelen bir Hadiste; Allah'ın

Resûlü (sav)'in:
«Cibril (as) Beytin yanında iki kez bana imamlık ettL Bu
iki kezin birincisinde, gölge ayakkabmm ibneği kadarken
ö^eyi kıldı. Sonra her şeyin gölgesi kendisi kadar ken
ikindi nam azını kıldı. Sonra güneş -tam- batar batmaz ve
oruçlunun iftarını ettiği anda akşam namazmı kıldı. Sonra -
akşamın- şafağı kaybolunca, yatsı namazmı kıldı. Sabah
namazımda, fecrin sökmeye başladığı ve - sahur- yemeği­
nin haram olduğu vakitte kıldı. İkinci kez (gelişinde), ikin­
di vakti girm ek Üzere ve herşeyin gölgesi kendisi kadar
iken öğle nam azm ı kıldı. Soma herşeyin gölgesi iki katıy­
ken ikindi namazmı kıldı. Sonra akşamı ilk vaktinde kıldı.
Sonra yatsı namazmı gecenin üçte ikisi geçtikten som a kıl­
dı. Som a sabah namazmı yer iyice aydınlamnca kıldı ve ba-
 ■ S4 *}mctmrc S ttifttU

na dönerek: "Ey Muhammed bu Sen'den önceki peygam­

berlerin -namaz- vaktidir. Vakit bu iki vakit arasmdaki sü­
redir" dediğini rivayet eder.

a. Ebu Davud, et>Tirmlzl, Ibn Abbas'tant».

b. en-Nesal, el-Haklm, Cabirf*) ve Ebu Hureyre’denO).
c. ed-Dare Kntni; Enes<‘*>ve Ibn Ömer'den*^.
d. Ahmed; Ebu Said'den<^.
e. Ibn Raheveyh, Mûsned'de; Amr b. Hazini ve Ebu Mesud'danW.
f. Sald b. Mansur: Ömer'in çocuklarından birinin müsnedinden<’>.
a. Ebu Davud: C: 1/108-109 (Babûn, fîl mevakit393 no'lu hadis. Ibn Abbas'tan.
- et-TIrmIzl; C: 1/278-279 149 no'lu hadis (Babu Ma Cae fi Mevakiti's-Salali) Ibn
Abbas'tan. Buna Hasen sahih demiştir. Aynı babta Ebu Hurcyrc, Bureyde Ebu Musa, Ebu
Mcs'ud el-Ensan, Ebu Said, Cabir, Amr b. Hazm, el-Bcra vc Enes'lcn rivayet vardır.
1SOno'lu hadis Cabir b. AbdiIİah'tan. (Hasen, sahih, garib) Muhammed mevakit konu­
sunda on sahih hadis Cabir'in Allah'm Resulünden (sav) yaptığı rivayettir.
Cabir'in mevakit hadisini. Ata b. Ebi Rebah Amr b. Dinar, Ebu'z-Zubeyr,Cabir b. Ab-
dillah'dan o da Allah'm Resulü'nden rivayet eda-, Velid b. Kcysan'm hadisi gibi.
b. en-Nesai: C; 1/243 (Kiıabu'l-Mevakit) Ebu Mes'ud'dan. C: 1/249 (Ahiru vakü'z-
Zuhr) Ebu Hureyre'den.
C: 1/251 (Evvelu Vakti'-Asr) Cabir'den C: 1/255 (Evvelu Vaktil-Asr) Cabir'den.
C; 1/263 (Evvelu VakÜ'l-Işai) Cabir'den.
el-Haklm, el-Mustedrek'te: C: 1/195. Cabir b. Abdillh el-Ensari'den.
c. ed-Dare Kutnl: C: 1/256 (Babû imameti Cibril) Cabir b. Abdillah el-Ensari'den.
C: 1/258 Ibn Abbas'tan.
C: 1/259 Ibn Ömer'den.
C: 1/260 Enes'ten.
C; 1/261 Ebu Hureyre'den.
d. Ahmed, Mûsned'de.
e. Ibn Raheveyh Mûsned'de; Said b. Masur MUsnedin'de.
* Muhakkikin notu:
- el-Heyseml, Mecmau'z-Zavald'de; C: 1/303. (Babu beyarti'l-Vakti) Ebu Said el-
Hudri'den Ahmed Müsnedde, et-Taberani, el-Kelnr'de rivayet eder.
el-Bezzar, Ebu Hureyre'den.
- ed-Darimi; C; 1/268 (Babu mevakitûs-Salat) Ebu Mes'ud'dan.
- el-Heyseml: Keşfü'l-Estar'da. C; 1/187. (Babu Eyyu hıynm yusalla) 368 no'lu hadis
Ebu Hureyre'den.
Ibn Huzeyme, Sahihinde. C: 1/166 (Babu zikri Mevakiti's-Salat)
323 no'lu hadis Süleyman b. Bureyde, (babasmdan)
325 no'lu hadis, Ibn Abbas'tan.
- Ebu Avane, Mûsned'de; C: 1/340-341 (mübtede mevakiti's-Salat) Ebu Mes'ud el-
Ensari ve Urve'den.
- Abdurrezzak, el-Musannerte; C: 1/531 (Babu mevakiti's-Salat) 2028 nolu hadis.
Ibn Abbas'tan. Aym babta Nafi b. Cubqtr'den rivayet vardu.
- ed-DarIml: es-Sûnen'de; C; 1/268 (Babu Mevakiti's-Salat) Ebu Mes'ud el-
Ensari'den.
- cl-BeyhakI: es-Sûnen el-Kûbra'da; C; 1/263 (Cimau ebvabi'l-mevakit) Ebu Mes'ud
el-Ensari'den.
C: 1/364, Ibn Abbas'tan.
 “TftuUUet 55 ■
Aynca. Cabir b. Abdillah ve Ebu Mes’ud. Abdullah b. Ömer, Ebu Huıeyre Ebu Said
el-Hu^'den.
Aynı hadis, Ebu Musa el-Eşari; Bureyde İbnul-Hasiyb ve Abdullah b. Amr İbnu'l-
Astan'da sabit olmuştur.
-el-KIttani; Nazmu'l-Mütenaslr'de; Sh; 51 49 no'Iu hadis.

Hadis No: 24
Iji/lî >Jl lil» jli :Jiî Ü)l **;;> 'j,

O Ebu Hureyre'den ra); Allah'ın Resulü (sav):

«Sıcak arttığında namazı serinlikte kılmız. Zira sıcağın şid­
deti cehennemin esintisindendir.» buyurdu.
a. el-BuharI ve Müslim, Ebu Zeı<0 ve Ebu Hureyıe'denO).
b. el-Buhurl; İbn 0meı<3) ve Ebu Said'den<^>.
c. en-Nesal: Ebu Musa'dant^).

(
d. İbn Mace ve İbn Hlbban; el-Muğire b. Şubeden^**.
e. İbn Huzeyme: Ai;e'den<^.
r. el-HakIm: Safvan (Kasım'm babası)'dan<'>.
g. et-Taberani; Abdunrahman b. Haris (cariye)<’>, Amr b. AbeseOO) ve adı verilmeyen
bir ki;i(‘’>onun Abdullah olduğunu sanıyorum.
h. Ebu Ya'la; Ömer lbnu'l-Hattab'dân<>3.
i. el-Bezzar: İbn Abbas'tan<>’>.
J. Ebu Nuaym; Abdurrahman b. Alkamed^) ve ibn Abbas'danos).
k. Malik; A'ta Yesar'mC^Mürselin'den.
l. el-Beğevl; el-Mu'cemde: Haccac el-Bahili'denh^) sahabiliği vardır.

a. el-Buhari; C; 1/135 (Babu'l-ibradı fi şiddeti'l-Haııi) Ebu HureyreOi, Abdullah b.

Ömeı<*), Ebu Zeıh) ve Ebu Said'denW.
b. MSsllm: C; 107/, 108 (Babu istihbabil-ibrad) Ebu Hureyretb ve Ebu Zer'den(9.
c. en-Nesal; C; 2/348 (Babu'l-Ibradibi'z-Zuhri iza iştedde'l-Haıru)
Ebu Hureyre<'> ve merfu olarak Ebu Musa'dan»),
d. İbn Mace: C: 1/222 (Babu'l-Ibradi bi'z-Zuhri fi fidedl-Harri) 677, 678 no'Iu hadis­
ler Ebu Hureyre'den 6‘79 no'Iu hadis, Ebu Said'den. 680 no'Iu hadis, el-Muğite b. Şu'bcden
aym babta ibn 681 no'Iu hadis İbn Ömer'den.
- İbn Huzeyme, sahihinde; C: 1/170 (Kitabu's Salat). 329 nolu hadis, Ebu Hurey­
re'den 330 nolu hadis, İbn Ömer'den. Aynı babta Ai;e'den (Ebridu fil-Harri) lafzıyla.
* Muhakkikin notu:
1. İbn Hacer: el-Metalİb ul-AlIye'de; C; 1/77 270 nolu hadis, Ai^e'den.
2. el-lmam c$-ŞafL MOsned; C: 1/48.
3. Malik, el-Muvatta'da: (Babu'n-Neh^ ants Salati fTI-Hacireti) 27, 28 nolu hadisler
Ebu Hureyre'den.
4. el-Heysemf: Keşfiı'l-Estar'da; C: 1/188. (Babu Vakti'z-Zuhri) Ömer İbnul-
Hattab'dan el-Bezzar diyor ki; Ömer'den bu hadisin bu vecihten ba$ka bir şekilde rafedildi-
ğini bilmiyoruz. Muhaınmed tbnul-HOs^in el-Mahzumi mOnkeıu'l-Hadi^. der.
5. el-Heyseml: Mecmau'z-Zevald'de; C; 1/306 (Babu Vakti'z-Zuhri) Ömer Ibnul-
Hattab'dan el-Heysemi. buna ekleyerek der ki: "Muhammed Ibnul-HUseyin b. Zeyad hadis
uydurmaya adı kanşmıştır.
 ■ 56 ymMMTc Set^tM
Yine aynı babta el-Kasun b. Safvan'dan -babasından- rivayet vardır. Ahmed MOs-
ned'de, et-Taberani el-Kebir'de tahric etmişlerdir.
6. ed-Darlml; C; 1/274 (Babu'I-Ibradi bi'z-Zuhri) Ebu Hureyre'den.
7. es-San'anf: el-Musannefte; C: 1/542 (Babu Vakti'z-Zuhü) 2048, 2049, nolu hadis­
ler Ebu Hureyre'den. 4050 no'lu eser İbn Sirin'den (belağ) yoluyla.
8. el-BeybakI: es-Sunen el-Kûbra'da: C: 1/439 el-Muğire b. Şu'be'den. 157 nolu ha­
dis. [et-Tirmizi; C: 1/295 (Babu Te'hiri’z-Zuhri)]
(Ebu Isa et-Tiımizi der ki:] Ayru babta; Ebu Said, Ebu Zer, İbn Ömer el-Mu|ire, el-
Kasun b. Safvan (babası Safvan b. Mahremetul-Kureşi ez-Zehri), Ebu Musa, ibn Abbas
ve Enes'tende rivayetler vardır.
9. Ebu Oavud; C: 1/110 (Babu Vakti Salati'z Zuhri)
402 no1u hadis Ebu Hureyre'den.
10. el-Beğevi: Şerhu's-Sunne'de: C; 1/205 (Babu'l-ibradi fi şiddeti'I-Harri) Ebu Hu­
reyre'den.
11. Ebu Ya'la, Müsnedin'de: C: 1/346, 348. (Babu iycabu'l-ibradi li salaii'z-Zuhri fi
şiddeli'l-harri) Ebu Hurcyre ve Ebu Zerden.
12. el-Kettani: Nazmu'l-Mütenaslr. 62 no'lu hadis. cI-Ezhar'dan naklen. Ravilerinin
adedi 19 sahabiyc baliğ olmuştur.

Hadis No: 25

1*^'

o Rafi b. Hadiyc (ra)'dan; Allah Resûlû'nü (sav) şöyle der­

ken işittim diyor
«Fecir namazım -yer- aydudanmca künız bunun ecri daha
büyüktür.»
a. et-TInnizi, en-Nesai, Ahmed ve Ebu Davud; RaTr b. Hadic'denO).
b. Abmed, Mahmud b. Lebiyd'den<».
c. et-TabcranI: Bilal<», ibn Mesudt^), Ebu HureyreP) ve Havva’dan®.
d. el-Bezzar; Enes® ve Katada'dan®.
e. el-iraki Müsnedin'de; sahabeden bir kişiden®.

a. et-TIrmIzl; C; 1/289 (Babu ma Cae fil-isfari bi'l-fecr) 154 nolu hadis. Rafi b. Ha-
dic'len. et-Tirmizi, buna "Hasen sahih" dedi.
Aynı hadisin rivayetinde; Şu'be ve es-Sevri bu hadis Muhammed b. Ishak'tan rivayet
etmişlerdir.
Bu hadisi yine Muhanuned b. Açlan, Asım b. Artır b. Katade'den rivayet etmiştir.
Yine aynı babta, Ebu Berze el-Eslemî, Cabir ve Bilal'dmı rivayetler vardır.
b. en-Ncsal; C; 1/277 (Babu't-Teğlisi fıl-fecr) 24 nolu hadis. Mahmud b. Lebiyd, Rafi
b. Hadic'toı.
c. Ahmed, MOsned; C: 3/465,4/142, c: 5/429.
d. Ebu Oavud; C: 1/115, (Kitabu’s-Salat) Babu Vakti's Subhi. Rafi b. Hadic'teiL
“Esbihn bi’s-subhi fe irnıehu E'zemu li'-ucuri kum!”
e. el-Heysem^ Keşfu'l-Estar; C: 1/194. (Babu'l-isfari biha) 382 nolu hadis, Enes'den
384 no'lu hadis Kaıade'dea
 ^H iitw «C 4n ^euUaten’ 87
* Muhakkikin notu:
- «I-Hutneydi, Müsnedin'dc, C: 1A99.409 RaK b. Hadic'un.
- el-Heyseml: Mecmau'z-Zevald; C: \fil5 09abu Vakti Salaıis-Subhi. Mahmud b.
Lebiyd el-Ensarî, bunu Ahmed rivayet etti de^.
el'Bezzar; et-Taberani (el-Kebir'de); Ebu Hureyre'den.
el-BcKar; Enes b. Malik'ten.
el-Bezzar; et-Taberaıû (el-Kebir'de) Bilal'den.
el-Bezzar;, Katade'den, babası ve Ceddin'den.
el-Taberant (el-Kebir'de); Abdullahb. Mes'ud.
et-Taberanl (el-Kebir'de); Havva'dan.
el-Heysemî, Keşfu'l-Estar C: 1/93 (Babu'l isfar biha). Ebu Hureyre'den.
382 no'lu hadis, Enes ve Bilal'den.
384 no'lu hadis, Amr b. Katade babası ve dedesinden,
tbn Mace: 672 no'lu hadis (Babu Vakti Salati'l Fecr)
el-Beyhakt, es-Sünen el-Kübra; C: 1/457 Rafı b. Hadic'tcn.
İbn Hibban, 262 263,264 birkaç kiçiden.
et-Tahavi, Şerhu Meani'l-Asar; C: 1/105.
ez-Zeylaî: Nasbu'r-Raye; C; 1/235,240.
12 no'lu hadis. Rafı b. Hadic, bilal, Enes, Katade Ibnu'n-Nu'man, tbn Mes'ud, Ebu Hu-
reyre ve Havva el-Ensariye’den.
**'Zebiydl, IJkudu'l-CevahIr; C; 1/51, Ebu Hanife, Abdullah b. Dinar ve tbn et-
Tayalisî; Ömer'den 59 no'lu hadis.
el-Kcttant; (Nazmu'l-Mütenasir); 61 no’lu hadis. el-Ezhar'dan naklen ravileri dokuz
kimiye baliğ olmuştur.

Hadis No: afi

i»' İÂI' 1>İ Sji'> J >

jü U ,Jlîj lîı J i.
^ vjÛS ^ 4ÎJ1 fUj .il
JjLıj ^ jt JU V -j

^ Ostt JÜ» J î :JÜ» ^ 4İ)I

4ÛI j p j ^ .J ı l ıtJİ Jy İ J ^
;Jö ^ i;jü,^| ^ J:A .ÎSC*)! ftllî 'vSt<
>SC«Ji ja îî}] : j ö t j s t j m Ot» u js 'i lii 141: 4 ^

o Ebu Hureyre (ra) anlabyor;

«Allah'ın Resûlü (sav) Hayber gazvesinden dönüyordu. Bir
gece uykusu bastmneaya kadar -orduyla beraber-seyrine de­
vam etti ve bir yerde konakladı. BUal'e "Ey Bilal geceyi bizim
 58

İçin nöbet tutarak geçir!" dedi Allah Resûlü (sav) ve ashabı

uyuyunca Bilal gece kılabildiği kadar namaz kıldı. Fecir vakti
-tam- yaklaşıyorken, Bilal devesinin dengine sırtını dayadı ve
gözlerine uyku bastırmca, o da öylece uyuya kaldı. Ne Bilal
ne de Allah Resûlü'nün (sav) ashabından güneş doğup işikla-
rı yüzlerine vuruncaya kadar kimse uyanmadı. Allah’ın
Resûlü (sav) ilk uyananlardan olmuştu. Resulullah birden ir­
kildi ve "Ey Büal!" diye seslendi. Bilal; "Ey Allah'ın Resûlü se­
nin nefsini tutup -uykuda koyan Allah- benim de nefsimi tut­
tu babam anam sana feda olsun! Ey Allah'ın Resûlü!..." Allah
Resûlü (sav); "Hayvanlarmaza -binerek- sürünüz" dedi. Son­
ra Allah Resûlü (sav) abdestini aldı ve sabah namazını -
cemaatle- kılmak için ikamet getirmesini söyledi. Bilal de ika­
met etti Onlarla sabah namazını kıldı. Namazı kıldıktan son­
ra; kim bir namazı unutarak -kılmazsa hatırlayınca -hemen-
kılsın! çünkü Allah Azze ve Celle: "Namazı benim zikrim
için kıl" buyurmuştur dedi.»
a. el'Buharl, MUslim, tmran b. Husayn<». Ebu Katade^» ve Müslim, Ebu Hureyre'den
O).
b. Ebu Davud, Zi Mahbeı^*) ve Anır b. Umeyye ed-Damri<^>den.
c. cn-Nesal: Cubeyr b. Mut’im**) ve Eba Meıyem es-SeluE’dentb.
d. Ahmed, İbn Mes'ud'dan(*> ve İbn Abbas'tand».
e. ct-Taberani: BUaldO), CundeV'b, İbn Amil"), Ebu Umamet*^) ve Ebu Cuhayfe'den
( 13) .
f. cl-Bczzan Enes'denO».
8. el-BuharI: C: 1/147 (Babul-Ezanı ba'de Zihabi'l-vakti) Ebu Hureyre'den, Müslim
C: 2/138 Ebu Hureyre'den.
b. Ebu Davud: C: 1/118, (Babu men name ani's-SalaU ev nesiyeha) Ebu Hureyre'den.
437 nolu haifis Ebu Katade el-Bnsaıi'den. 44S nolu hadis Zi Mahber el-Habeşi (Allah'm
ResulO'ne (sav) hizmet etmekt^di.)
Aym babı% Abdullah b. Mes'ud'dan 447 no'lu hadis.
c. <n-Ncsdl: C: 1/297 (Babu Keyfe Yukda el-Faitu min es-Salati). Bureyde b. Ebi Mer­
yem (babasından). Aynı babia Ebu Huıeyre, Nafi b. Cubeyr babasmdan veya İbn Abbas ile
Abdullah b.Mes'ud'&ı.
d. Ahmed, C; 1/298,302,307.
e. et-Taberanf....„,....
f. el-Bezzar; Keşful-Estar C: 1/200.396 no'lu hadis Enes'ten.
* Muhakkikin notu:
İbn Macc: C: 1/227 (Babu men name ani's-Salati ev nesiyeha) 697 no'lu Ebu Hurey-
re'dea
698 no1u hadis Ebu Kalade'den.
es-Sirac: MOsned'inde: C: 2/116.
 59 ■
el-MuvatU; Sh; 19 fflabu'n-Nevmi ani's-Salati)
24 no'lu hadis. Said tbnu'l-Museyyeb'den mUrsel olarak.
25 no’lu hadis 2^yd b. Eslem'den.
- «I-Heysemi; Keşfu'l-Estar'da C; 1/220 (Babu men name an salatin ev nesiyeha)
396 no'lu hadis; Enes'ten.
397 no'lu hadis; Semure b, Cundub'daa
398 no'lu hadis; İbn Abbas'tan.
399 no'lu hadis; Abbullah'tan.
400 no'lu hadis; Abdullah b. Mesud'dan.
- el-Heysemi; Mecmau'z-Zevald; C: 1/138,324 (Babu men name an salatin ev nesi­
yeha). Bunu Ahmed, el-Bezzar, et-Taberanî ve Ebu Yala bu hadisi Abdullah b.
Mes'ud'dan rivayet ederler. (Ebu Ya'la bunu ihtisarla rivayet etmi;tir)
Zi Mahber'den; cl-Bezzar, et-Taberani, eİ-Kebir'de.
cI-Bezzar; Ebu Cuhayfe, Bilal ve Enes'ten.
et-Tabcrani; (cI*Kebir'de) Bilal'den.
et-Tabcrani; (el-Evsat'la) Ebu Hurcyre'den.
et-Taberani; Ubade'den.
et-Taberani; Ibn Abbas'tan.
et-Taberani; Ebu Umame'dcn.
- el-Beğevl; Şerhu's-Sünne'de C; 2/246 (Babu muraatul-vakıi)
el-Erva: C: 2.
- ez-Zcylai; Nasbu'r-Raye'de C; 1/381 9 nolu hadis. Ebu Hur^ıe tmran b. Husayn
Amr b. Umayye ed-Damıi (Zı Mahber), Abdullah b. Mes'ud ve Bilal'den.
-et-TahavI: C: 1/441.
- el-BeyhakI: es-Sünen el*Kübra C: 1/403-40S (Babul-Ezani vel-ikamed lil-faiteii)
Ebu Hureyre, Katade (babasından), Imran b. Husayn, Ibn Mes'ud, Amr b. Umayye ed-
Damıi'den.
- el'KIttanI; Nazmu'l-Mütenaslr Sh; 68.
82 no'lu hadis, müellif bu hadisi 15 kişinin rivayet ettiğini sdyler.

Hadis No: 27
.j4 a J l m :J l î ^ al)l î>‘ ill'

o Allah'ın Resûlü (sav)'dan Ömer tbnû'l Hattabin rivayet

etteği bir hacÜslerinde;
«Güneş doğunucaya kadar sabah namazından sonra namaz
yoktur. Güneş batmcaya kadar da İkindi namazmdan sonra
namaz yoktur.» buyurdu.
a. el-BuharI, Müslim, Ebu Said»), Ebu HureyreTO, ömet<>>, Ibn ömeı<*>, Amrb. Anbe-
set*), Ukbe b. Amit<*> ve Aişe'denP>.
b. el-Buhari: Muaviye'den^.
C. el-Bezzar: Enes®> ve İbn Mes'ud'daaü®
d. Ahmed, Mûsned'de; Zeyd b. SaUtO», Sa'd b. Ebi Vakkasd^, SemureO^), Kn'b b.
Murte<’^) ve Ebu Umame'denü®.
e, Ibn Safvan Ibnu'l-Muattal'danü^.
r. et-Taberani; Ebu Zer'dentt’h
 60 Vmtimrt, S ttifK ti

a. cI'BuharI; C: 1/14S (Babu's-Salati ba'de'l Fecri hatta tertina'ş-Semsu); tbn Abbas<t),

İbn ömeıO) ve Ebu Hureyre'dent^).
b. el-Buharl: C: 1/146 (Babu la Yetaha;ra es-Salate kable gurubi'ş-Şems), Muaviye<‘>,
Ebu Hureyre® ve Ebu Said el-Hudri'den®.
c. Keşftı'FEstar C: 1/191 (Babul-Evkat elleti tukrehu's-Salatu fıyha)
609 notu hadis; Muaz el-Kaıfden.
610 no'lu hadis; Semure b. Cundub'dan.
611/612 nolu hadis; Semure b. Cundub'dan.
613 nolu hadis; Enes'den.
614 nolu hadis; İbn Mes'ud'dan.
d. Ahmed, Müsned'de; C; 2/207 Amr b. Şuayb (babası ve ceddinden) C: 2/179, 211.
Amr İbnul As'dan. (La Salate ba'del-Ğadati) lafzıyla.
C: 4/235 Kal>b. Mune'den.
C: 4/321 Ka’bb.Murre’den.
e. (iki nüshada da boşluk bulunuyor)
f. et-Taberani: el-Mu’cemu‘l cl-Evsat'ta 1/58.
el-Mu'cemn'l-KebIr C: 19/228,593 nolu Kune b. Ebi Kuırc ve Ebu Esid'den.
* Muhakkikin notu:
1. Ebu Davud C: 2/24 (Babu men rahhase fiyha iza kaneti'ş, şemsu muitefiaten)
1276 no'lu hadis İbn Abbas.
2. et-TIrmlzl C: 2/276,279 (Babu max Cae: ”La Salate ba’de Salati'l-Fecri") 419 no'lu
hadis.
Ebu İsa; et-Tiımizi, Abdullah b. Amr ve Hafsa'dan.
3. ed-Dare Kutnl; C: 1/246 (Babu Cevazi'n-Nafileti inde'l-Beytu Fi Cemiy'il-Ezmani) I
10 nolu hadis İbn Abbas.
4. el-Beyhald; C; 2/465,466 Sufyanu's Sevri İbn Vehb, Abdullah b. Amr ibnul As yo­
luyla.
5. el*Heyseml: Mecmau'z-Zevald C: 2/218 (Baİnı Reka'teyyi'l-Fecr) Abdullah b.
Amr'dan. Bunu el-Bezzar, et-Taberani (el-Kebiı'de) et-Taberani; el-Evsat'ta, Ebu Hurey-
re'den.
6. ez-ZebIydI: Ukudul-Cevahir C: 1/53 (Babul-Evkat el-Mekruha) Ebu Said'den.
7. Ebu Ayane: Müsned'de C: 1/379, ^abu b^ani'I-Evkat elleti nuhiye ani's-salati
fiyha) Ebu Said'den. Aynı babde, Ebu Hureyretb, İbn Abbas® ve Ömer İbnu'l-Hattab'dan
ts) ve Ebu Said el-Hudıi'deı/*).
8. el-KIttanl: Naznıu'l-Mûtenaslr Sh: 68.83 no'lu hadis. Bu hadisin geçtiği babda 22
sahabiye ele olarak; Muaz b. Afraet», Seleme İbnul-Ekvai^ ve Abdullah es-Sanabihiyi®
ve (Abdullah) b. Amı’ıt^ zikredilmiştir.

Hadîs No: 28

:Jö İİİ\ ji h\iSİ^

J j) 4. J i ^ t,UjS'î JiS
.iy i j 14' a i i ı j : (^ 1 j ^

o Osman b. Affan (ra) yoluyla gelen bir hadiste,

«Allah Resûlü'nün (sav) Mescidi -yeniden- inşa edildiğinde
 "IfCUteiAtUOt ^eu U U et 61

Osman (ra): "Siz çok söylendiniz, ben Allah'm Resûlû'nden

(sav); "Kim (Allah'm rızasmı dileyerek) bir mescid yaparsa,
Allah'ta ona cennette bir ev bina eder." dediğini duydum di­
yor.
a. el-Buhar( ve Müslim; Osman b. Affan'danü).
b. et-TirmIzi; Enes'den^^.
c. en-Nesai, Amr b. Anbese'den^.
d. İbn Mace; Omer<^>, Ali<^ ve Cabir b. Abdülah'darf^.
e. Ahmed, Ibn AbbasC’), İbn Omeı«), Vasisele tbnu'l-Eska<’>ve Esma binli YeziddO).
r. et-TaberanI; Ebu Bekri's-Sıddık<>», İbn 0meı<>2), Nebit b. Şuraytd’), Ebu Umame
(**<), Ebu Zeı<i5), Ebu Karsafed®, Ebu HuıeyıeO'b ve Aİ5e<>*)den.
g. er-RafIİ(*’), Abdullah b. Ebi Evfa'dan®>.
h. İbn Asaklr: Muaz b. CebePU ve Ummu Habibe'den*^),

a. el-Buhari C: 1/116 (Babu men bena meselden) 65 no'lu hadis. Osman b. AfTan'dan.
Müslim; C: 2/68 (Babu Fadli Bina'il-mescidi) 24, 25 no'lu hadisler Osman b. Af-
fan'dan. C: 8/221 (Kitabu'z-Zuhd: Babu Fadli binai'l-mesacid) Osman b. Alfan'dan.
b. et-Tirmizi; C; 2/237 (Babu Ma Cae G Fadli binail mesacid) 328 no'lu hadis. Osman
b. Affan'dan.
Aym babta: Ebu B ekı<b, öm et< 2>, Ali<’>, Abdullah b. Amı<<), Enes<*>, İbn Abbas®, Ai-
şe(h. Ununu Habibe®, Ebu Zeıı®, Amr b. Anbesel”», Vasile İbnul-Eskad'l, Ebu Hureyre
Oh ve Cabir b. Abdill^üı'tanOh.
Ebu İsa (et-Tlrmizl): Osman'm hadisL "Hasen Sahih''ür. 319 no'lu hadis Enes'len ri­
vayet edilmiştir, der.
c. en-Nesai; C: 2/31 (el-Fadlu fı bina'il Mesacidi) 1 no'lu hadis Amr b. Abese'den.
d. İbn Mace; C: 1/243 (Kitabu'I-Mesacidi ve'l Cemaat)
735 no'lu hadis: Ömer İbnu-Hattab'dan.
736 no'lu hadis; Osman b. Affan'dan.
737 no'lu hadis: Ali b. EbiTalib'den.
738 no'lu hadis: Cabir b. Abdillah'tan.
e. Ahmed, Mfisned: C: 1/30-53, Ömerlbnul Hattab'dan.
C; 1/61, 71, Osman b. Affan'dui.
C: 1/241. İbn Abbas'tan.
C: 2/221.296,386,412,498 Ebu Hur^'den.
C: 6/461 Esma binü Yezid'den.
f. et-Taberani; C: 8/267,268.
7889 no'lu hadis Ebu Umame'den.
g. Ebu Ya'la Mflsned'dc; C;'1^90, 391. (Babu Fadiyletul Mesacidi ve Sevabuha)
Osman b. Affan'dan.
* Muhakkikin notu:
1. ed-DarimI; C: 1/323 (Babu men bena li'Uahi meselden) Osman b. Affan'dan.
2. Sahlhu't-Tergib: C; 1/109 (et-Terğibu G bi'nai'l-Mesacidi) 264 no'lu hadis. Osman
b. Affan'dan. Ayn babta; Ebu Zetr, Omerlbnu'l-Hattab, Cabir, Enes, AbchıİIah b. Amr, Va­
sile Ibnu'l-Eska ve Ebu Hureyre'den.
3. el-BeyhakI: es-Sflnen cl-Kûbra*da. C: 2/473 (Babu Fadlil Binail-Mesacidi) Os­
man b. Affan, Ebu Zerr ve el-A'meş'ten merGı olarak.
4. el-Heysemi; Mecmau'z-Zevaid: C: Babu Binail Mesacid)
Ahmed, et-Taberani: AbduUah b. Amr'dan.
Ahmed, el-Bezzar: Vasile İbnul-Eska'dan.
Ahmed, et-Taberani: İbn Abbas'dan.
 ■ 62 Omtımrc Sm^tU£
el-Bemr, et*Taberaııl: (es-Sağir'de); Ebu Zerr'den.
el-Bezzar, et-Taberanl (el-Evsat'ta): Ömer'den.
et-TaberanI, el-Evsat'ta; Ebu Hureyre'den.
Aynı babta; ^ e , Ebu Bekri's-Sıddık, Ebu Hureyre, tbn Abbas, Ebu Umame, Esma
binti Yezid, (Nebit b. Şurayı) ve Ebu Karsafe'den rivayetler vardır,
h. el-Heysemi, Keşfu'l-Estar; C: 1/203.
(Babu'l-Mesacid)
401 nolu hadis: Ebu Zerr'den.
402 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
403 nolu hadis; !bn Ömer'den.
404 nolu hadis: Aileden.
405 no'lu hadis: Ebu Hureyre'den.
6. el-Heyseml, Mevaridu’z-Zaman; C; 1/97 (Babu ma cae fi'l-Mesacidi) 299/300
no'lu hadisler Ömer İbnu'I-Hattab'dan.
301 no'lu hadis Ebu Zerr'den.
7. el-Hatlb, Tarlhu Bağdad; C: 5/3S. Ibn Ömer'den.
C: 9/95 Amr b. Şuayb (babası ve Ceddinden)
8. Ebu Nuaym, Hllyetu'l-Evliya;
C; 2/190 C: 4/217 Ebu Zerr'den.
C: 5/24 C; 8/319 Vasile İbnul-Eska'dan.
9. el-KIttanI, Nazmu'l-Mütenasir; Sh: 53,55 no'lu hadis.
10. el-Elbanİ, Sahlhu Camiu'l-Hadis; (60İ03-6(XX7) nolu hadisler.
11. el-Elbanl, Tahricu hadlsTI-MiSkat;
3385 no'lu hadis Amr b. Abese ve Ömer'den.
Hadis No: 29

;^ ,ı U ı 4ÎI1 JjL s ja j a ÜJ> ^ >

,.İİ0\ f i fâ ı jjıı fiîü\ j

O Şehl b. Sad’den (ra); Allah'ın Resûlü (sav) -şöyle- söyledi
diyor:
«Karanlıklarda çokça -mescidlere gidenleri, kıyamet günü
tam bir nurla (nurlandırüacaklarmı) müjdle!»
a. Ebu Davud, et-Tirmizi, Bureyde'dend)
b. tbn Mace ve el-Hakim, Enes<3 ve Sehl b. Sa'd'danC’).
c. et-Taberani: Zeyd b. Harise^), Ibn Abbasd), tbn ömer<Q, Ebu Umame^D, Ebu'd-
Derda(:ı, Ebu Hureyrel» ve Aişe'den<‘°),
d. el-Bezzar: EbuMusa el-E$'arîdenld).
e. et-Tayallsl| MOsned'd: Ebu Said el-Hudri'dend^).
f. tbn ŞahİH) et-Ter^lb'd de Harise b. Vehb'dend^).
g. Ebu Musa el-McdinI, Huiaym el-Haddani‘den.
h. Sald b. Mansur, Ata b. Yesar'danO^, Milrsel olarak.
a. Ebu Davud; C; 1/154 (Babu Ma Cae fil-Me;yi ila's-Salati fı'z-zulemi) 561 nolu ha­
dis. Bureyde'den.
et-TIrmld; C: 1/435 (Babu ma Cae fi fadlil-işa'i ve'l-fecti) 223 no'lu hadis Bureyde
el-Eslemi'den.
 "İH Sttvati/t ^ «u U ile t' 63
Ebu tsa, bu hadis bu vecihle Garib tir dedi. Aynı zamanda "merhı" sahih mOsneddir.
Sahabeye yOkseltihniş, ancak Allah'm Resulüne (sav) isnad edilmemifiir.
b. İbn Mace; C: 1/256,257 (Babu'l-Meşyi iles-Salati) 780 nolu tuKİis, SeU b. Sa'd es-
Saidi'den.
781 no'lu hadis, Enes b. Malik'ten.,
cl-Hakim, el-Mustedrek'te; C: 1^12 (Kitabul-lmame ve Salatil-Hicab) Sehl b. Sa'd
es-Saidi.
et-TelhIs (el-Mustedrekin hamişinde) el-Buhan, Mttslim'in şartına güre sabit ve
Enes'ten merfu olarak.
c. et-Taberani, el-Mu'cemu'l-Keblr'de; C: 12/358, 13335 nolu hadis. Abdullah E
Ömer'den.
- ed-Darimi; C: 1/331 (Babu Fadli'l-Meşyi ile'l-Mesacidi Fi'z-Zulemi) Ebu'd-
Derda'dan.
-İb n Huzeyme, Sahihinde: C: 2/377 (Babu Fadli'l-Meşyi ile's-salati fı'z-Zulemi)
1498 ve 1499 no'lu hadisler. Sehl b. Sa'd. es-Saidi'den.
- el-Heysemi, Mevaridu'z-Zam'an: Sh: 120. (Babul-Meşyi ilae's-salat) 422
no'luhadis Ebu'd-Derda'dan.
- el'Heysemî, Keşlu'l-Estar'da: C; 1/217 (Babu'l-Mesyi ilc'l Mesacidi fi'z-Zulemi)
Ebu Musa el-Eşa'ri'den.
- Sahlhut-Terğib: 313 no'lu hadis, Bureyde'den. Tahricini Ebu Davut ve et*
Tirmizi'ye nisbct eder.
el-Kittani, Nazmu'I-Mütenasir: 60 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Ravileıi IS'e ba­
liğ olmuştur.

Hadis No: 30
jS'î ji« aÛl ıJ'î İÛI 4J1 ^ ^
j ÜİJj ji i ' U jî

O Enes b. Malik'ten (ra); Allah Resûlü (sav):

«Kim sarım sak veya soğan yerse, bize (veya) mescidimize
yaklaşmasm. Evinde otursun.» dedi.

a. el-Buhari, Müslim, Enesd), Cabir b. AbdiUahl^) ve İbn Ömer'dendi.

b. Müslim: Ebu Hureyre’denW.
c. Ahmed: Makil b. Yesar'dan^».
d. et-Taberani: Ebu Bekri's-Sıddıld^, Beşir el-Eslemid>, Huzeyme b. Sabitd), Abdul­
lah b. Zeyd<’\ Ebu Sa'lebedO) ve Ebu Said el-Hudri'den.
e. el-Bezzar: Cabir b. Semure'dend^l.

a. el-Buhari: C: 1/207 (Babu Ma Cae fi's-Sumi İbn Ömer, Cabir b. Abdillah ve

Enes'ten.
el-Btthari: C: 2/213 (Babu Ma Yukrdıu mine's-Sumi ve'l-Basali) Enes, Cabir b. Ab-
dillah'tan.
b. MOslim; C: 2/79,80 (Babu nehyu men ekele sumen ev basalen...)
İbn Ömer, Enes, Ebu Huıeyre Cabir b. Abdillah ve Ebu Said'den,
c. Ahmed, Müsned'de: C: 3/400.
d. et-Taberani: el-Mu'cem'de: C: 2/28.
1225 no'lu hadis Bcşiru'l-Eslemi'den.
 ■ «4
Muhakklklıı notu:
el>He]iscmt: Mevartdu'z-Zanıan: 100 (Babumacai fı man'i sahibi'r- raihaül- habise-
ti...)
317 nolu hadis; Huzeyfe'dea !
318 no'lu hadis; Ebu Said el-Hudri'den
319 no'lu hadis; el-Muğiıe b. Şu'be'doı.
- İbn Mace; C: 1^24 (Babu men ekele eS'Sume...)
Aynı babıa. tbn Ctoer, Enes b. Malik, Ebu Hureyıe, Cabir b. Abdillah ve Huzeyfe'den.
Ebu Avane, MOsned; C: IMH (Babu'n Nehyi an eküt-Basali vel-Kurrasi);
Cabir b. Abdillah, Ebu Hureyre ve Ebu Said el-Hudri'den.
- en-Nesal: C: 2/43 (Babu men yumnau minel-Mescidi) Cabir'den.
- Ebu Davud: C: 3/300 (Babu men ekele's sume) 3822 no'lu hadis. Cabir b. Abdil-
lah'dan.
3824 nolu hadis; Huzeyfe'den.
Ebu Avane; Müsned'de; C: 1/411.
(Babu'n-nehyi an eklil-basali vel-kuırasi)
3825 no'lu hadis; İbn Ömer'den.
3826 no'lu hadis; ehMuğire b. Şu'be'den.
3827 nolu hadis; Muaviye b. Kutra (babasından bu anlam.
el-Heyseroi, Keşfu'l Estar; C: 1/20İ
(Babu men ekele muntinen...)
410 no'lu hadis; Cabir b. Semure (Ceddin'den).
Ez'Zeylal Mecmau'z-Zevald; C: 2/17.
(Babu fıymen ekele sumen...) Ma'kıl b. Yesar'dan. et-Taberanî, el-Kebir ve es-Sa|ir'de.
Ebu Ya'la, Enes'ten.
el-Bezzar: Calnr b. Semuıe.
et-Taberant; el-Evsat'ta, Ebu Bekri's-Sıddık'tan.
et-Taberani: el-Evsat ve el-Kebir'de, AbduUah b. Zeyd'den.
et-Taberani: el-Kebir'de; Huzeyme'den.
et-Taberanl: el-Kebir'de; Beşiru'l-Eslemi'den.
et-Taberani: el-Kebir'de; Ebu Salebe'den.
- cl-KItanI, Nazmu'l-Mfitenasir;
56 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Ravilerinin adedi 20 kişiye ulaşmıştır.
Hadis No: 31
iSıiüt ^1% , -M J : i?-

O Ali b. Ebi Talib'den (ra) yoluyla gelen bir hadiste; Al­

lah'ın Resûlü (sav);
«Namazın anahtan, temizlik, (dünya kelamını onda) haram
kılma tekbir, (dünya kelamının) helal kılınışı teslim (se­
lam) iledir» buyurdu.
a. Ebu Davud, et-TIrmlzl; Ali'den<».
b. et-TIrmlzi; Cabiı<b ve Ebu Said'den<’>.
c. ed-Dartml; Cabir b. Abdillattf^).
d. ct-Tabcrant; ibn Abbas*’) ve ibn Mes'ud'dan<^.
 “9f^tıiUUot. 65 ■
c.lbn Adİyy; Enes’tenC’).

a. Ebu Davud; C: 1/16 (Babu'l-Vudui) 61 nolu hadis, Ali'dm... (BaboVsalat) 73 nolu

hadis.
b. et-Tirmizi; C: 1/8 (Baba mace enne miftahe's-salati et-Tahuru) 3 nolu hadis
Ali'den. Ebu Isa; “Bu hadis bu babtaki en sahih hadistir" dedi. Yine bu babia Cabir ve Ebu
Said el-Hudri'den rivayetler vardır.
- et-Tirmizi; C: 1/3S9 (Babu miftahi's-salaü et-Tuhuıu) Ebu Said el-Hudri'den ve Ai-
^'den.
c. ed-Darakutni; C: 1^59 (Babu mifiahu's-saiati et-Tuhutu) Eİm Said ei-Hudti. Aii E
EbiTalib ve Abdullah b 2^yd'den.
d......

* Muhakkikin notu:
Ahmed, Müsned'de; C: 1/123,129. C: 3^4014715 no'iu hadis.
İbn Mace; C: 1/101 (Babu, mift^u's-Saiali) 275 nolu hadis. Muhammed İbnal-
Hanefiye (babasından) 276 nolu hadis. Ebu Said el Hudri'den.
- ed-Darimi; C: 1/175 (Babu, miftahu's-Salaü et-Tuhuru) -Muhamed Ibnu'l-
Hanefiye'den.
ed-Diyau'i-Makdisi: ( el-Muhtara)
C: 1/243. Abdullah b. Muhanuned b. Akıl Muhanuned tbnul-Hanefıye'den.
-ez-Zeyiai, Nasbu'r-Raye: C: 1/303 (Babu, sifaii's-Salaü)
2 nolu hadis Ali, Ebu Said el-Hudıi, Abdullah b. Zeyd, İbn Abbas'lan.
- tbn Hacer: ed-Dıraye'de: C: 1/126 (Babu, sifad's-salaıi) 139 nolu hadis. Ali b. Ebi
Talib'ten. Aynı babta Abdullah, Zeyd b. Asun, tbn Abbas'lan.
- el-Beyhakt: es-Sûnen el-Kflbra'da; C: 2/173 (Kitabu's-Salat) Abdullah K
Mes'ud'dan.
- et-Tahavi, Şerhu Meanl'I-Asar; C: 1/273 Ali b. Ebi Talib'ten.
- ez-Zebiydf, Ukudu'l-Cevahir'de; C: 1/56. (Sifatu's-Salati), Ebu Hanife, Ebu
Şa'ban'dan. Ebu Nadra ve Ebu said el-Hudri'den (el-Vudu'u miftahu's-salati) lafzıyla. Md
ellif hadisin tüm yollarım tesbit etmiştir.
- Ebu Nuaym, Hılye'de; C: 7/124, C: 8/372. el-Haıib: Tarihu Bagdad: C: 1/197.
- İbn Ebi Şeybe, cl-MusanneTte; C: 1/230,912 (Kitabu's-Salavat) Bu babta ibn Ab-
bas ve Aişe'den rivayetler vardır.
el-KettanI: Nazmu'l-Mütenaslr; Sh: 57.66 no'iu hadis.
el-Ezhar'dan naklen. Yedi kişi rivayet euniştir.

Hadis No: 32

İSICt yii, ^ ^ ai :Jlİ JS âlı Jij ^ .jiJ

O Abdullah b. Abbas'tan (ra); diyor ki:

«Allah'ın Resûlü (sav) namazını BismiUahinalunaninahiın
ile açardı.»
a. el-Hakhn; &ıes<», ibn Abbast^, Ebu Hureyred) ve Ununu Seleme'den^.
b. ed-Dare Kutni; OsmanlI, Ali(^, Cabir b. AbdülahO, el-Hakem h. Umqn<*>, ibn
Omer<n. Ammar b. Yasiı<><». en-Nu'man b. Beşiı«9 ve Aişe'doıdV.
c. el-BeyhakI; Ubeyy b. Ka'bov ve Semure h. Cundub'ienmd^.
 ■ 66 VmtUHT-C StCtjfMtC
d. el-Hatib (Kttabu'l-Besmele); Bureyd«<*^), Bişr (veya) Beşir b. MuaviyeO^. Hüse­
yin h, ArfalaO'b ve MUcahid b. Sevr'derf**).
e. eş-Şafll; muhacir ve ensardan bir cemaattan^*).
a. el-Müstedrek; C; 1/232, 233 (Kiiabu's-salac) Ebu Hureyre, Enes b. Malik'ten. el-
Hakim buna ek olarak; Ali, T ^ a b. Ubeydillah, Cabir b. AbdiUah ve Abdullah b. Ömer.
el-Hatem b. Umayr es-Sümali. en-Nu'man b. fie^ir, Semure b. Cundub, Bureyde el-EsIemi
ve Aîşe'denrivayetler vardır.
b. ed-Darekutnl; es-Sunen'de; C; 1/302 (Babu Vucubi kıraati Bismillahirrahmaniıra-
him) vel-cehri biha)
1,2,3 nolu hadisler; Ali b. Ebi Talihten.
4,5 no'lu hadisler, Ali ve Anunar'dan.
6, 7,8, 9 no'lu hadisler, Ibn Abbas'ıan.
10,11,12,13 no'lu hadisler; Ibn Ömer'den.
14, ıs nolu hadisler, Said b. Ebi Hela'dan.(Said b. Ebi Talha'da veya Said b. Ebi Hilal
de olabilir)
16 nolu hadis; Halid b. Yezid'den.
17,18,19,20 no'lu hadisler; Ebu Hureyıe’den.
21 nolu hadis; Ununu Seleme'den.
22,23,24,25,26 nolu hadisler; Enes b. Malik'ten.
27 nolu hadis; en-Nu'man b. Bekir'den.
31 nolu hadis; el-Hakemb. Um^'den.
32 nolu hadis; Ai;e'den.
c. el'Beyhaki; es-Sünen el-KObra; C: 2/46-SO (Babu Iftltahl'l-kınıatl fi's-Salati bl>
Blsmlllahlrrahmaıılrrahlm vc'I-cehrI blha Iza cchera bl'l>ratthatı).
Bu babta; Enes b. Malik, Ebu Hut^re ve Ibn Abbas'tan rivayeder vardır.
* Muhakkikin notu:
Ebu Dayud; C: 1/208 (Babu men cchera biha 786, 788 no'lu hadisler Ibn Abbas'tan).
et-Tirmizi; (Babu men lea-el-cehra)
245 lio'lu h^is Ibn Abbas'tan. MÛı'ın Resulü'nün (sav) ashab'mdan ilim ehli olan sa-
habileıden; Ebu Hureyre, tbn Ömer, tbn Abbas, İbnu'z-Zubeyr, kendileıinden sonra da Ta-
biununbazdan "Bc8meleyl" cehren okumuşlardır. İmam cş-ŞaflI bu kavli tercih etmiştir.
- tbn Ebl Şcybe, el-Musannerte; C: 1Al2 (Babu men kane yecheru biha); İta Ömer,
İbnu'z-Zubeyr ve Ömer'den.
et-TahavI: Şerfau Meanl'l-Asar; C: 1/199-200 (Babu Kıraati BismiUahirrahinanirra-
himi fî's-salad) Ebu Hureyre, Ununu Seleme ve Nuaym el-Mucemmer.
-ez-Zcylal, Nasbu’r-Raye'de; C: 1/Î23,326.
9 nolu hadis. Niıaym el-Mucemmer'den. Aynca Ibn Abbas, /Ui b. Ebi Talib, Ununu
Seleme tbn Ömer'den cehre dair rivayetler vardır.
- tbn Hacer, ed-Diraye; C: 1/130 (Babu Sifati's-salali) 149 no'lu hadis.
e. Heyseml, Mecmau'z-Zavald; C; 1/109. (Baha'n fi BismiÜahirralunaniırahinü) Ali
Aıtunar, umÖmer ve Bureyde'den. '
- Ebu AvanCı MOsned; C: 1/251.499 no'lu hadis. Nuaym el-Mucemmer'den.
- el-Kettanl, Nazmu'l-Müienasir'de; Sh: 60. 71 no'lu hadis. Hadis ravileıinden Mu-

Hadis No: 33
j S ' )il ÎJI? al» j j l a j îıîı İÜ. ;I)I ^

.4?İ'
I.JJIİ J L J iİ . İ V ilil ^ Jlîİ ^
 67

O Malik İbnil-Huveyris'ten (ra)gelen bir rivayette; Allah'ın

Resûlü (sav) tekbir getirince, ellerini kulakları hizasına kadar
kaldırıyordu. Ruku'a varınca yine ellerini iki kulağı hizasına
kadar kaldırıyordu, (yine) başmı Ruku'dan kaldırırken (aynı
şekilde ellerini iki kulağı hizasına kaldınyordu) sonra
«Sami'allahu li men hamideh(u)» derdi.

a. el-Buhari ve Müslim; Ibn ömeı<‘>ve Malik lbnu'l-Huveyris'tcn<^>.

b. Müslim; Vail bir Hucr‘dan<^).
c. Dört Sünen sahibi Ali'den<‘'>.
d. Ebu Davud; Sehl b. Sa'd<^), tbnu'z-Zubeyı«>, tbn Abbastb, Muhammed b. Mesleme
(•). Ebu Esid<*>, Ebu Humeydt'O), Ebu KabuleO» ve Ebu Hureyre'denO*).
e. tbn M ace: Enes<U), Cabir b. AbdiUahd*) ve Umeyr el-LeysfdenO®.
f. Ahmed: el-Hakem b. Umeyı<>«) ve ei-A'rabi'denO'b.
g. el'Beyhaki: Ebu Bekri's-Sıddıkü*) ve el-Bera'danC’’.
, h. ed-Darekutni: Ömer lbnu'i-Hattab(^> ve Ebu Musa el-E$*aıi'den(^).
I. et-Taberanf: Ukbe b. Amiı<2?) ve Muaz b. C eb ei’d en ® ).

a. el-Buhari: C: 1/179 (Babu rafî'l-yede^...) Salim b. Abdillah'tan.

el-Buhari: C: 1/179 (Babu rafi'l-yedeyni iza kebbera ve iza rekea)
Salim b. Abdillah ve Abdullah b. ömer'dea
b. Müslim: C: 2/6 (Babu istihbabi rafî'l-yedeyni) Salim b. Abdillah'un babasından.
Malik İbnu'l-Huveyris'den, tbn Curey'c yoluyla mUısel olarak. Said b. Katade, Ebu Hurey-
re'den. Bu Ali'nin ve Ebu Hur^e'nin mezhebidir.
c. Ebu Davud; C; 1/194 (Babu iftitahi's-Salaii)
729 no'lu hadis; Vail b. Hucr'dam
730 no'lu hadis; Ebu Humeyd es-Saidi'den.
737 no'lu hadis; Abdülcabbarb. Vad ve babasmdan.
738 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
739 no'lu hadis; Abdullah Ihnu'z-Zubeyr’den.
741 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
744 no'lu hadis; Ali'den.
745 no'lu hadis; Malik tbnu'l-Huveyıis'ten.
d. et-TIrmlzi; C: 2/6 (Babu ma cae fi ne^-yedeyn inde't-Tekbiıi)
239 no'lu hadis Ebu Hureyre'den.
C; 2/3S (Babu cae fi rafil-yedeyni-inder-rulnı'i) 2SS no'lu hadis Abdullah b. Ömer’den.
Ebu tsa; bu babta; Ömer, Ali, VaÜ b. Hucr, Maldc İbnul Huveyıis, Enes, Ebu Hureyre,
Ebu Humeyd, Ebu Said, Sehl b. Sa'd'dan, Muhammed b. Sdeme. Ebu Katade, Elm Musa
el-^'ari, Cabir ve Umeyr el-Leysi'den.
Ibn Ömer'in hadisi Hasen, Sahihtir dedi. Malik, Ma'mer, d-Evzai, tbn Uyeyne ve Ab­
dullah tbnu'l-Mübarek, Ahmed, e$-Şafii ve İshak böyle söylemediler.
e. Ibn Mace: C: 1/264 (Babu initahi's-Salati)
803 no'lu hadis; Ebu Humeyd es-Saidi'den.
858 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
859 no'lu hadis; Malik tbnu'l-Huveyris'ten.
860 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
861 no7u hadis; U m ^ b. Hnbwd eI-L^$fden.
862 no'lu hadis; Ebu Katade b. Ubi'den.
863 no'lu hadis; Ebu Humeyd ea-Saidi'den.
 6a *!meımr<, SutfeeU

864 no'lu hadis; Ali b. Ebi Talib'ten.

865 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
866 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
867 no'lu hadis; Vail b. Hucr'dan.
f. ed-Darekutni: C: 1/287. (Babu zIkri't-Tekbİrl ve rafl'l-Yedeynl Zinde'l-irtitah
ve'r-Rukul ver-Rafi' minhu) Ali, Abdullah b. Ömer, Enes, Vail b. Hucr ve Malik İbnu'l
Huveyris'den.
AhmcdsC; 1/386,442.443.
* Muhakkikin notu:
el-BeyhakI, es-Sünen el-KObra'da; C: 2/23-27 (Rafu'l-Yedeyni fî't-Tekbiri fi's-salati)
tbn (^er'den.
Bu babta; Ebu Hum^d es-Saidi, Alİ, Vail b. Hucr, Malik Ibnu'I-Huveyris. Katade ve
Ebu Hureyıe olmak üzere aynca on sahabiden daha rivayet edilmiştir.
ed-DarImt: C; 2/285 (Babu't-Tekbirihnde Hafdin ve rafın) Ebu Hureyre'den.
- tbn Ebi Şeybe, el-Musannefte; C: 1/234-235. Abdullah b. Ömer, Vail b. Hua, Ma­
lik Ibnu'l-Huveyıis'ten. Sonra sahabeden kimlerin bununla amel ettiğini zikreder.
- Ebu Avane, Müsned'de; C; 2/97 Vail b. Hucr'dan.
- ez-Zeylal, Nasbu'r-Raye'de; (Kitabu's-SaiatX Abdullah b. Ömer'den (Babu sifati's-
salat) 140-142 no3u hadisler Ebu Humeyd'den.
-tb n Huzeyme: C; 1/232-456 no7u hadis. Abdullah b. Ömer'den.
- cn-Nesal: C: 2/124 (Kilabul-iftitah rafu'l-yed^ni medden) Ebu Hut^re'den C: 2/
182 (Rafu'l-yedeyni fir-Rukui) Malik tbnul-Huveyris ve Abdullah b. Ömer'den.
el-HeyscrofcMecmau'z-Zevaid'deC; 2/101 (Babu rafi'l-yedeyni fi's-salati) Abdullah b.
Mes’ud, Cabir b. Abdillah, Enes ve Muaz b. Cebd'den.
- el-He^semf: Mevaridu'z-Zam'an'da: Sh: 132 (Babu sifati's-Salati) 485-489 no'lu
hadisler Vail b. Huer'dan.
- et-TahavI: Şerhu Meanl'l-Asar'da; C: 1/222, 223. Ali b. Ebi Tafih, Abdullah b.
Ömer, Zeyd, Ebu Humeyd es-Saidi, Vail b. Hucr Malik timul-Huveyris ve Ebu Hurey­
re'den.
- el-KIttanI, Nazmu'l-Mütenasir; Sh; 58. 67 no'lu hadis. Bu hadisin 23 ravisinin ol­
duğunu beyan etmiştir.
Hadis No: 34

J^ j JU i'lC JI j. j y S »^1 ij\l İİİ\ >

: fji ^li ^ -III J>-j JÛİ fSCJl .4l)l Jt. f ^ l

câSCiJi j ^Ji^î iiî liıî fSCJı > aîıı oı
O Abdullah b. Abbas (ra) diyor ki: «Biz Allah'ın Resûlü'nün
(sav) ardında namaz kıldığımızda, Allah'a Selam olsun, filana
selam olsun derdik. Bir gün Allah Resûlü (sav);
«Es-selam -olan- Allah'dır. Biriniz namaza oturunca: "

[jrfJiLjı ^1 fıa i
 ^e u U ilm 69 1

desin. Bunu dediğinde gökte ve yerde ne kadar salih kul

varsa hepsine ulaşır.
îo U i y j^ iîj ü t ii> ^ y

deyip, som a duadan dilediğini seçip •okusun-."» buyurdu.

a. el-Buhari ve Müslim, tbn Mes'ud'dan«).

b. Müslim; Ibn Abbasi^ ve Ebu Musa el-E;ari'den<3).
c. el-Hakim; Ömeı<*) ve Cabir’den<*>.
d. Ebu Davud; Ibn ömeı<“) ve Semure b. CundubTan.
e. el-Beyhaki; Aişe'den<*).
f. et-Taberani; Aliw>, lbnu'z-Zubeyı<'®>, Muaviye b. Ebi SüfyanOD, Selman('î) ve Ebu
Humcyd es-Saidi'den<'3).
g. Ibn Merdeveyh: Kitabu’ı-Teşehhüd'de Ebu Bekri's-Sıddıki'^), Talha b. Ubeyddillah
dS), Enesdis), Huzeyfe<'7), el-Huscyn b. Ali<’i), Ibn Ebi Evfa<'9) el-FadI b. Abbasi, Ebu Sa-
idoi), Ebu Hureyre<22) ve Ummu Seleme'den®).'

a. el-Buhari; C: 1/202 (Babu't-Teşehhüd fıl-Ahire) Abdullah'dan. C: 7/127 (Babu es-

Selamu ismun min esmaillah) Abdullah'tan.
b. Müslim: C: 2/14 (Babu't-Teşehhüd fı's-Salali) Ibn Mes'ud ve Ibn Abbas'tan.
c. el-Hakim: C: 1/266 (Kitabu's-Salat) Ömer ve Cabir'den ayn ayn yollardan.
d. Ebu Davud: C: 1/2S4 (Babu't-Teşehhüd) 928 nolu hadis, tbn Mcs'ud'dan. Bu babta
tbn Ömer'den de rivayet vardır.
e. el-Beyhaki, es-Sünen, el-Kübra'da; C: 2A38 (Babu mübteden fardi't-Teşchhüdi),
Abdullah b. Mes'ud, Abdullah b. Ömer'den. Bu babta tbn Abbas ve Ömer Ibnul-Hattab ve
Aişe'den(144).
f. et-Taberanî;......
g. tbn Merdeveyh,'.......
Muhakkikin notu:
ed-Darekutni, es-SUnen'de: C: 2/238-245 (Babu't-Teşdıhfldn evvcii), tbn
Mes'ud'dan. Aynı babta, Ebu Musa el-Eşaıi, tbn Abbas ve Cabir'den.
- tbn Mace: C: 1/290, 293 (Babu Ma Cae fi't-Teşehhüd) Abdullah b. Mes'ud, tbn Ab­
bas, Katade, Ebu Musa el-Eş'ari ve Cabir b. Abdillah'dan.
- et-Tirmizi: C: 2/81 (Babu Mace fi't-Teşehhüdi)(215). 289 no'lu hadis tbn
Mes'ud'dan. Aynı babta; tbn Ömer, Cabir, Ebu Musa ve Aişe'den.
et-Tirmizi diyor ki; tbn Mes'ud hadisi birçok yollardan rivayet edilmiştir. Bu hadis li-
v^et edilenler içerisinde en sahih olamdır.
290 no'lu hadis, tbn Abbas'dan. Buna âaıib, Hasen denilmiştir.
tmam eş-Şafıi teşehhüdde tbn Abbas'm hadisiyle amel eüniştir.
- eş-ŞaflI, er-Risale; 7S7, Sh: 67,276.737 nolu pasaj "ihtilalin başka bir vechi" Unva­
nıyla.
İmam eş-Şafli: "Biri bana; teşehhüdde ihtilafa dOşOldO, Ibn Mes'ud, Allah'm Resu-
lü'nden (sav) ^yle rivayet etti" dedi. Dedim ki: Malik bize tbn Şihab'dan haber verdi.
Ömer tbnul-Hattab minberde... dedikten sonra; bunu daha geniş gürflp, tbn Abbas'tan sa­
hih olarak duyduğum ve bana lafn diğerlerinin lafzmdan daha cami olup ve Allah Resu-
 70 Set^ctU
Itt'nden (sav) sabit o]du|u için bu hadisi seçtim” dedi.
İmam Malik: el-Muvatta'da Yahya b. Yahya rivayeti. Sh; 70. Babu't-Te|ehhüdi fî's-
Salati. 200 no'lu hadis Ömer İbnu'l Haitab'dan. Bu babta, Abdullah b. Ömer ve Aişe'den ri­
vayet vardır.
- el-Muvatta: (Muhammed Îbnu'l-Hascn rivayeti) Sh: 68 (Babu't-Teşehhüdi) 145
no'lu hadis, Aişe, Ömer, tbn Ömer ve tbn Mes'ud'dan.
-el-Begevİ: C; 3/182 (Babu el-Kıraati'-Pit Teşehhüdi) Sh: 187'e kadar.
- İbnu'l-Kayyim, Celau'l-Enıam'da; Sh: 239.
- ed-Darimi: es-Sünen'de; C: 2/211. (Babu icabi's-Salati) Ibn Mes'ud el-Ensarî ve
Ka'b b. Ucre'den.
ez-Zeylai, Nasbu'r-Raye'de; C: 1/419. (Kitabu's-Salat) 42 no'lu hadis Ibn Mes'ud, 43
no'lu hadis, tbn Abbas'tan. Aynı babta; Ebu Musa, Cabir ve Ömer Ibnul-Hattab'dan riva­
yetler vardır.
- Ibn Hacer; ed-Dlraye'de; C: 1/156 (Babu Sıfati's-Salat) 184. 185, 186, 187, 190
no1u hadisler.
- Ibn Huzeyme: (Sahihinde): C: 1/1348 216. Fasıl, 703 no'lu hadis, Abdullah (b.
Mes'ud) ve Abdullah b. Abbas'tan.
- eİ-Heysemi, Mecmau'z-Zevaid; C: 2/139 (Babu't-Teşehhüdi ve'l-Cülus) Abdullah
b. Mes'ud, Ibn Ömer, Ömer tbnu'l-Hauab, Abdillah İbnu'z-Zubeyr ve Aişe'den.
- el-Tahavi,Şerhu Mcani’l-Asar; C: 1/261 (Babu't-TeşehhOdi fi's-Salati) Ömer, Aişe,
İbnu'z-Zubeyr, Abdullah b. Mes'ud ve tbn Abbas'tan.
- Abdürrezzak es-San'ani, el-Mu$annerte; C; 2/199 (Babu't-Teşehhüd)
3061 nolu hadisten 3065 no'lu hadise kadar. Abdull^ b. Mes'ud ve Ebu Musa el-
Eş'ari'den.
- el-KittanI, Nazmu'l-Mütenaslr'de; Sh: 64. 76 no'lu hadis.

Hadis No: 35

'Î'Îİ « il)' ijiL i J ^

jUflj İli Jüü Üi\ Ü>î a Jıiî b l i ^ ^ J
ii\Li İîî u iy > ŞİJI j j L j ^ :J ö j

us- ^ Jî ^ j ; . ;^ 1] ijjji ^ı jıi ;i

i/ ^ (*e*'j?',
1 .^ Jî ^1

O Ebu Mes'ud el-Ensari (ra) naklediyor: «Biz Said b. Uba-

de'nin meclisindeyken Allah'ın Resûlü (sav) -çıka geldi- Beşir
b. Sa'd; "Ey Allah'ın Resûlü Allah sana "Salal”ta bulunmamı­
zı emretti, peki Sana nasıl Salatta bulunalım?" dedi Bunun
üzerine Allah'ın Resûlü (sav) sustu. Öyle ki biz onun bu soru­
’ÎKiitevtUOt. ^«u U tU > ı 71

yu hiç sormamış olmasmı temenni ettik. Sonra Allah Resûlü

(sav);
«Allah'ım İbrahim'in derecesini yükseltip duasmı kabul et­
tiğin gibi, Muhammed'in ve ehlinin de derecesini yüceltip
dualarını kabul buyur. Muhammed'i ve O'nun ehlini, İbra­
him ve ehlini insanlar arasında mübarek kıldığın gibi, mü­
barek kıl. Şüphesiz ki Sen kendisine çok hamdedilen izzet
(yücelik) sahibisin"deymiz. "Selam da bildiğiniz gibidir"
buyurdu.»
a. el-Buhari ve Müslim, Ka'b b. Ueıe(‘>ve Eba Said eI-Hudri'dm<^.
b. el-Bnhari: Ebu Said'den(^>.
c. Müslim: Ebu Mes'ud el-Ensari'dcn(^).
d. en-Nesai: Talha b. Ubeydillah*^) ve Yezid b. Haıice'derf^.
e. Ahmed: Bureyde'den(’>.
f. el-Bezzar: Ebu Hureyre'deni'®.
g. et-Taberani: Sehl b. Sa'd'dant*).
h. el-Mustgğfiri_, ed-DeavaHa; Ruveyfi b. SabiıO<®, Cabiı<'U, Ibn Abbasi'^ ve en-
Numan b. Ebi Ayyaş'tan^'^).

a. el-Buhari; C: 6/27 (Tefsiıu Suıelil-Ahzab) Ka'b b. Ucre ve Ebu Said el-Hudri‘den.

b. el-Buhari; C: 7/1S6-1S7 (Babu's-Salati ale'n-Nebiyy Ka'b b. Ucre. Ebu Said el-
Hudri ve Ebu Humeyd es-Saidi'den.
c. Müslim; C: 2/16. (Babu's-Salati ale'n-Nebi) Ebu Mes'ud el-Ensaıî, Ka'b b. UCre ve
Ebu Humeyd es-Saidi'den.
d. en-Nesai; C: 3/45 (Babu'l-emri bi's-Salaü ale'n-Nebi) Ebu Mes'ud el-Ensari, Ka'b.b.
Ucre, Ebu Talha, Ebu Said el-Hudri, Ebu Humeyd es-Saidi'den.
e. Ahmed....
f. el-Bezzar, Keşfu'l-Estar; C: 1/273,565 no'lu hadis.
g. et-Taberani; Ebu Hureyre'den.
h. el-Müstağfirl.
Muhakkikin notu:
Ebu Davud; C: 1/257 (Babu's-salati Ale'n-Nebi) ba'de't-TeşehhOdi) 976 no'lu hadis,
Ka'b b. Ucre Ebu Humeyd es-Saidi, Ebu Mes'ud el-Ensari ve Ukte b. Amı'dan.
- ed-Darekutni, es-Sünen; C: 1/354, 355 (Babu zikri vucubi's-salati ale'n-Nebi
ba'de't'Teşehhüdi) Ibn Mes'ud, Ebu Mes'ud el-Ensari ve Ukbe b. Amı'dan.
- et-Tirmizl; C; 2/352 (Babu Ma Cae fı Sıfati's-Salaü ale'n-Nebi) 483 no'lu hadis Ka'b
b. Ucre'den.
et-TIrmizi aynı babu, Ali, Ebu Humeyd, Ebu Mes'ud, Talha, Ebu Said, Bureyde,
Zeyd b. Harice ve Ebu Hureyre'den. Ka'b b. Ucre'nin hadisi hasen sahihtir.
- Ibn Mace; C: 1/292, 294 (Babu's-salati ale'n-Nebi) 903, 906 Ebu Said el-Hudri,
Ka'b b. Ucre ve Abdullah b. Mes'ud'dan.
-el-Beğevi, Şerbu’s-Sunne; C: 3/190. (Babu's-Salati Ale'n-Nebi)
- el-Heysemi, Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh: 138 ^abu's-Salaii ale'n-Nebi) 515 nolu
hadis Ebu Mes'ud'dan.
- Malik, el-Muvatta'da; (Yahya el-Leysi rivayeti) Sh: 115 (Babu Ma Caef fi's-Salati
aleri-Nebi) 395 no'lu hadis. Öm Humeyd es-Saidi'doı. 396 nolu hadis Ebu Mes'ud el-
Ensari'den.
 ^ StUftO İ
Yine el-Muvatta'da (Muhanuned tbnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 140. (Babu's-Salati ale'n-
Nebi) 292 no'lu hadis. Ebu Humeyd es-Saldl'den. 293 no'lu hadis Ebu Mes'ud'dan. Mu-
hammed İbnu'l-Hasen bunun tamanu "Hasen” dir dedi.
Kitabu's-Salat ve'I-Buşeri fi's-Salati ala hayri'l-Beşeri, el-Feynızabadi.
- ed-DarIml; C: 1/309 (Babu’s-Salati ale'n-Nebi) Ka’b b. Ucre ve Ebu Mes'ud el-
Ensari'den.
- Ebu Avane; C: 2^11 Ebu Mes'ud el-Ensari, Ka'b b. Ucre'den.
-Es*Saıı'ani,el>Musannerte: C; 2/211 (Babu's-salati ale'n-Nebi)
3103-3121 nolu hadis ve eserler. Allah ResulflnOn (sav) ashabından bir ki$i^ Ibn Ab-
bas, Ka'b b. Ucre ve Ebu Mes'ud el-Ensari'den.
- d-Heysem), Mccmau'z-Zcvald'de; C': 2/144 (Babu’s-salati ale'n-Nebi) Ahmed b.
Hanbel'in rivayeti sahabeden bir kimiden.
- el-Bezzar; Ebu Hureyre'den Ahmed; Buteyde'den.
- et-Taberani; el-Kebir'de Ibn Mes'ud'dan.
- el-Kettanf, Nazmu'l-Mütenasir'de; Sh: 66 78 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Ha­
disi 13 kişi rivayet etmiştir.

Hadis No: 36

ti' İÎİI 1^'

. - . 4ÎI 1 i i i j j ^ - a it > 15 r f ji' > a JU i > j ^

O, Abdullah b. Mes'ud (ra)rivayet ediyor;

«Allah'ın Resûlü (sav) yanak(larınm) beyazı görünecek şekil­
de sağ yaıuna ve sol yanına -es>Selamualeykum ve rahmet-
tullahi- diye selam verirdi.»

a . MOsllm; Sa'd b. Ebi Vakkasd) ve Cabir b. Semure'den<*).

b. Ebu Davu; Vail b. Hucr'dan<^>.
c. en-Nesal; tbn Mes'ud'dantk).
d. Ibn Mace; Ammarb. Yasir<5>, Huzeyfeto ve Adiyy b. Umeyıe (el-HadTemi'den)P).
e. Ahmed; Sehl b, Sa'dC) ve Talk b. Ali'den<’>.
r. et-Taberani; el-Muğire b. Şu'beO*’), Ebu Ramse'den (el-Belevi)(ii).
g. eş-ŞaflI; Vasile lbnu'l-Eska'dan<>^>.
h. ed-Darekutnt; el-Bera b. Azib'den('^).
1. Ebu Nuaym, el>Marire'de; Ya'kub İbnu'l (Husayn'danO^))

a. Müslim; C: 1^1 (Babu's-Selam Amir b. Sa'd ve babasmdan)

b. Ebu Davud; C; 1/261 (Babu'n li's-Selam).
996 no'lu hadis. Abdullah'tan.
c. en>Nesai; C; 3/61 (Babu's-Selam) Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
d. Ibn Mace; C: 1/296 (Babu’t-Teslim)
914 no'lu hadis; Abdullah b. Mes'ud'dan.
915 no'lu hadis; Sa'd b. Ebi Vakkas'daıu
916 no’lu hadis; Ammar b. Yasifden.
 731
«. Ahmcd, Müsned'de; C: 1/390,406,408,409,441,448.
f. et-TaberanI, el-Mu'cemu'l-Kebir'de: C: 3/167.
g. eş-Şafli, el'Umm; C: 1/92.
h. ed-Darekutnf; C: 1^56 (Babu zikru ma yahnıcu min'es-sala'â bihi) Sa'd b. Ebi V ak-
kas, Ammar b. Yasir, Abdullah b. Mes'ud ve el-Bera b. Azib'den.
i. Ebu Nuaym:....
Muhakkikin Notu:
1. el-BeyhakI, es-SOnen'de; C: 2/177 (Kitabu's-salat) Abdullah b. Mes'ud el>Bera b.
Azib ve Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
2. tbn Huzeyme, Sahihin'de; C: 1/360. (Babu sıfati's-salati) 728 no'lu hadis. Abdul­
lah b. Mes'ud'dan.
3. el-Heysemi, Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh: 138 (Babu't-Teslim) 516 no'lu hadis. Ab­
dullah b. Mes'ud'dan.
4. el-Heyseml, Mecmau'z-Zevald'de; C; 2/145 (Babu'l-insirafı mine's-Salaü) Sehl b,
Sa'd'dan Ahmcd'in rivayeti olduğunu zikreder.
Ahmed ve et*Taberani,TaUc b. Ali'den.
5. en-Nevevi, cl-Mecmu'da; C; 3/479.
6. İbn Abdülber, el>l.stizkar'da; C: 2/213 Sa'd b, Ebi Vakkas'tan.
Ebu Ömer (Ibn Abdilber); "iki selam Ali, Ibn Mes'ud birkaç vecihle, Alkame b. Ebi
Kubeys, Haysemc b. Abdirrahman, Şefdt b. Seleme, İbrahim en-Nehai, Ebu Abduırahman
es-Selemi, Mesruk lbnu'1-Ecda, Abdurrahman b. Ebi Leyla, Amr b. Meymun, Ala ve di­
ğerlerinden rivayet ellim" der.
7. et-Tahav!, Şerhu Meanl'l-Asar'da; C; 1/267 (Babu's-Selam fı's-Salaü) Sa'd b. Ebi
Vakkas ve Abdullah b. Mes'ud'dan.
8. ez-Zeylai, Nasbu'r-Raye'de; C: 1/430491.50 no'lu hadis.
9.1bnu'l-Carud; Sh; 111.
10. ed-Darimi; C: 1^10,311 (Babu't-TcsIim) Sa'd b. Vakkas'tan.
11. tbn Hacer, cd-Dirayc; C: 1/159 (Babu sıfati's-salati)
192 no'lu hadis. İbn Mes'ud, S a'db. Ebi Vakkas, /İmmar b. Yasir, Huzcyfe, Talha, Va-
sile, İbn Ömer, Cabir b. Semure, Vail b. Hucr, Ebu Musa, el-Bera b. Azib'den (11 ravi)
tbn Hacer, el-Metalib el-Allye; C: 1/130 (Babu't-Teslim) 480,481 no'lu hadisler.
12. el-Kettant, Nazmu'l-Mfitenasir; Sh; 66.
79 no7u hadis. Mflellif bu hadis için 19 ravi zikreder.

Hadis No: 37

iîlt i)lı Jû if. ^

a. Ebu Davud, et-Tiımizi. Harice b. Huzafe'dend).

b. Ahmed; Ebu Busre el-Gifari(^, Muaz b. Cebelri) ve [Abdnllahlb. Amr'daı^>.
c. et-Taberani; tbn Abbasri), Ukbe b. Amir. el-Cuheri(Q ve Amr Ibnul-As'dan^.
d. İbn Hibban; ed-Duafa da: tbn Omer'denO.
 74 StU fttU

0. Ebu Davud; C; 1/61 (Baba tefnu ebvabil-Vitri) 1418 no’lu hadis. Harice b. Huza-
fe'dea
ct'TIrmlzİ; C: 2^14 (Babu ma cae fi Fadli'l-Vitri) 452 nolu hadis. Harice b. Huza-
fe'den. Aynı babta, Ebu Hureyre, Abdullah b. Aıw, Bureyde, Ebu Busre el-Gifari'den de
rivayetler vardır. Harice b. Huzafe'nin hadisinin "Garib" olduğunu" söyledi.
b. Ahmed, Mûsned; C: 2/206,208, C: 6/397.
c. et-TaberanI; C: 2/2167,2168 nolu hadisler Ebu Busre'den.
C; 11/11652 nolu h^is Ilm Abbas'tan.
d........
Muhakkikin notu:
1. ed-DarIml; C: 1/37 (Babul-Vitr) Harice b. Huzafe el-Adevi’den.
2. îbn Mace; 1168 nolu hadis. Huzafe'den.
3. cs-SananI, el-MusanneFte; C: 3/7. (Babu Vucubil-Vitri) 4582 nolu hadis. Amr b.
Şuayb'dan değişik bir lafızla.
4. el-Hakim; el-MüStedrek; C: 1/306 (Babul-Vitri) Harice b. Huzafe'den.
5. ez-Zeylal, Nasbu'r>Raye; C; ^108 (Babu Salati’l-Vilri) 100 nolu hadis.
6. İbn Hacerı ed>Diraye; C; 1/188 (Babu'l-Vitri) 241 nolu hadis.
7. el-Heysemt, Keşfu'İ-Estar; C: 1/352. (Babu Ma cae fil-Vitri) 734 no'lu hadis. îbn
Abbas'tan.
8. el-Heyseml, Mecmau'z-Zevaid; C: 2/239-240 (Babu ma cae fi'1-Viıri)
Bu babta, Amr İbnul as, Muaz b. Cebel, Abdullah b. Mes'ud ve ukbe b. Amir cl-
Cuhani'den de rivayetler vardır.
9. ed-Darekutnl; C: 2/30 (Kitabu'l-Viıri) Harice b. Huzafe, îbn Abbas, Amr b. Şuayb
babası ve dedesinden.
10. el-Beyhakî'nIn es-Sflnen el-Kübra; ile karşılaştır. (C: 2/478).
11. en-Nesai; C; 3/228, 229 ile karşılaşür, (Babu'l-emri bi'l-Vitri) Ali b. EbiTalib'ten.
12. el-Elbanl, Sahihu't-Tergibl ve't-'Terhlb; C: 1/244.594 no'lu hadis Harice b. Hu­
zafe'den. (Hasen olarak)
595 nolu hadis Ebu Busk el-Ğifari'den (sahih olarak). Bu hadis'ın Muaz b. Cebel hadi­
sinden veya Abdullah b. (ktner, îbn Abbas, Ukbe b. Amir el-Cuhoıi, Amr ibnul As ve di-
ğerlerindoı rivayet edildiğini söyler.
13. [el-Elbanl] trvau'l-Ğalil; C: 2/156 423 nohı hadis.
14. Ukudu'l-Ccvahir ile karşılaşür. C: 1/78.
15. cl-Kcttant, Nazmu'l-Mütenasir'de; Sh: 71. 88 nolu hadis. el-Ezhar’dan naklen
hadisin sekiz ravisini sayar. Bu dc olarak şöyle söyledi: "Ebu Said el-Hudri'den, et-
Tabaranl lahnc eıü. îbn Hacer buna "Hasen" dedL

Hadis No: 36
^ i , İî'%' îiy jl i)y‘ Jll ^ tfpall J 'J-
SÛ» ^ »41 «J»4 * ^ J3jî ^ ^3] > SÛI ^
ji-
O Ebu Abdillah ed-Damri (ra) Allah'ın Resûlü'nden (sav)
rivayet ediyoK
"Kijn özürsüz olarak üç kez Cuma'yı teıkederse, Allah'ın
onun kalbini damgalar."
IlfUitttM tIn, “TftuUUtn, 751

[En-Nesai'de: "Kim üç Cuma'yı hafife alarak teıkederse, Al­

lah onun kalbini damgalar."] diye rivayet edilir.
a. Dön Sünen sahibi, Ebu'l-Ca'd ed-Damri'den<‘).
b. en>Nesal; Cabir'den(^>.
c. el-Hakim; Ebu Kaiade'denf^),
d. et'Taberanl; UsameC'i), Hadise tbnu'n*Nu'man(^, tbn Ebu Hureyıe^’) ve Ibn
Ebi Evfa'dan®.
e. Ebu Nuaym, el-Marafe'de; Ebu Abes b. Cebr'den(^ı.
r. Ebu Ya'la; Ibn Abbas'tand*».
g. tbn Sa'd; Ibn Esad b. Züraıe'dendi).
h. Malik; Safvan b, Süleyıtı'dendsi’mûrsel" olaıak.

a. Ebu Davud; C: 1/277 (Babu't-Teşehhüdi fil-Cumuali) 1052 no'lu hadis, Ebu'l-Ca'd

ed-Damıi'den.
- et-Tlrmizi; C: 2/373 (Babu Ma Caef fi terki'l-Cumuati min ğayri uzrin) 500 no'lu
hadis, Ebu'l-Ca'd ed-Danui'den.
Aynı babta; Ibn Ömer, Ibn Abbas ve Semure'den rivayetler var. el-Ca'dan hadisi Ha-
sen'dir.
Ibn Mace; C: 1/357 (Babu fiymen tereke'l-Cumuate min gayri uzrin) 1125 nolu hadis.
Ebu'l-Ca'd ed-Damri'den. 1126 no'lu hadis, Cabir b. Abdillah'ian.
b. en-Nesal; C; 3/88 (Babu'ı-Teşdid fi'ı-Tahallufi anil-Cumuaü, Ebu'l-Ca'd ed-
Damri'den. Aynı babıa; Ibn Abbas ve Ibn Ömer'den rivayetler vardır.
c. el-Hakim; C; 1/280 Kitabu'l-Cumuati) Ebu'İ-Ca'd ed-Damri'den. Bu hadis MOslimin
şartına göre dahihtir.
d. et-Taberani, el-Kebİr*de; 422 nolu hadis Usame'den, 12023 nolu hadb Ibn Ab-
bas'tan.
e. Ebu Nuaym.
f. Ebu Ya'la.
g. tbn Sa'd, et-Tabakat; C: 5/139. Malik: el-Muvatta Sh: 84.243 nolu hadis. Safvan
b. Süleym'den.
Muhakkikin notu:
1. tbn Abdiiber, ei-lstizkar'da; C; 2/319.
2. el'Heysemi, Meonau'z-Zavaki'de; C: 2/192. (Babu fiymen tereke Salaie'l
Cumnati) Atuned, İCaıade'den Hascn bir isnadla rivayet eder. Bu babla; Cabir, Ibn Abbas,
Usame ve Ka'b b. Malik'ten rivayet vardır.
3. ei-Heysemi, Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh: 146.
534 no'lu hadis, Ebul-Ca'd ed-Damri'den.
4. ei-EIbanl, Sahihu't-Terğibl ve't-Terhlb'de; C: 1/306,729 no'lu hadis Ebul Ca'd
el-Ensari'den.
5. cl>Hakim, el-Mustedrek'de; C: 1/292. Cabir b. Abdillah'uuı.
6. ei-Beyhakl, es-Sunen ei-Kübra'da; C: 1/172. Ebul-Ca'd ed-Danufden.
7. ed-Darimi, es-Sünen'de; C: 1/368. Ebul Ca'd ed-Damri'den.
8. tbn Huzayme, Sabib'inde; C: 3/176.1856 nolu hadis. Cabif b. Abdillah'ian. 1857
no'lu hadis. Ebu'l-Ca'd ed-Damri'den.
9. Abdurrezzak, ei-Musannerte; C: 3/166.
5169 no'lu hadis. Ibn Abbas'tan.
10. el-Beğevi; C: 4^13,1053 nolu hadis. Ebu'l-Ca'd ed-Damri'den.
11. ei-Kettanl, Nazmu'i*Mütenasir'de: Sh: 74. (Kitabu'l-Cumuati vel-îyd) 92 nolu
hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin 15 ravisini zikretti. Aynca Aişe, Kab b. Malik, Mu-
hammed b. Abbad b. Cafer'den "mütsel" olarak.
Hadis No: 39
ı^ j » î ı .:j û ^ ş\ j j L j > :U4I*. ;îj»

. , j ^ ÎÂ İJjl

o îbn Ömer'(ra), Allah Resûlü'nden (sav) rivayet ediyor:

"Biliniz Cuma’ya geleceğinde gusül abdesti alarak yıkan­
sın."
a. el-Buharl, Müslim, tbn ömeı<ü,
Eb'ul-Kasim (b. Mende) Nafi yoluyla Ibn Ömer'den 300 kişi rivayet etmiştir der.
İbn Hacer'de; "Ben bu ravllerden 120'sinin adını tespit ettim" der.
b. Ahmed; İbn Abbas<^, Ebu'd-Deıda*^) ve Buseyne ei-Huzeli'denW.
c. et-Taberani; Bureyde<^>ve Aişe'denK).
d. el-Bezzar; Hm EyyuV’) ve Abdullah b. Ibnu'z-Zubeyr’den<*>.
e. et-Taberani; Ebu HureyreW, Cabirb. Abdiiiahh*^, Sehi b. HaniP**), Ebu Umame<'^,
Ebu Bekri's-Sıddıkos), İmran b. HusaynO^), Ebu KatadeO^), Abdurrahman b. Semure('®) ve
Alib.Talib'denO’).
а. ei-Buhari; C: 1/2212 (Babu Fadli'l-Gasli Yevme'l-Cumuaıi) İbn Ömer'den.
Müslim; C; 3/2 (Kitabul-Cumua) Ibn Ömer'den.
Ahmed; C; 1/15,46.330,
C: 2/3,35.37,41,42,48,53.55.64.77,78,101, 105,115 141,145. 149.
Muhaklılkln Notu:
1. et-Tirmld; C: 2/264 (Babu Ma Cae fî7-lğtisa]i yevme'l-Cumuati) 492 no'lu hadis.
Salih b. Abdillah b. Ömer'den.
Aym babla; Ömer, Ebu Said, Cabir, el-Bera, Aişe, Ebu'd-Derda'dan'da rivayetler bu-
lunmaktadn'. ibn Ömer’in hadisi Hasen sahihtir.
2. el-IS^vatta; (el-Leysi rivayeti) C: 1/78 (Babu'l öasli Yevme'l-Cumuati) 227 no’lu
hadis. Ibn Ömer'den.
3. el-Muvatta; (Muhammed İbnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 246. (Babu'l-iğtisali yev-
me’l-cumuati)
57 nolu hadis. İbn Ömer'den.
4. Mecmau'z-Zevaid; C: 2/172 (Babu Hukuki'l-Cumuati)
5. et-Taberani, el-Kebir'de; Eyyub'tan.
б. el-Bezzar; Bureyde'den.
7. el-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'an'da; (Hukuku'l-Cumuali) 564 no'lu hadis. İbn
Ömer'den.
8. el-Heyseml, Keşfu'l-Estar'da; C: 1/301. (Babun mine's-Süraıeti el-Ğuslu yevme'l-
Cumuati) 6'72 no’lu hadis İbn Mes'ud'dan.
9. Abdurrezzak, el-Musannerte; C: 3/194. (Babu'l öasli yevmi! Cumuati) 5920
no!u hadis İbn ömeı'den.
10. tbn Huzeyme. sahihinde; C: 3/125 (Babu ebvabi'l-ğusli li'l-cumuati)
1748 no'lu hadis Ömer'den. 1749 no'lu hadis. İbn Ömer'den.
11. en-Nesal, es-SOnen'de; C: 3/93 (Babu'l-emri bi’l-ğusli yevme'l-Cumuati) İbn
Ömer'den.
12. İbn Mace; (Babu Ma Cae fı'l-ğusli yevmi'l-Cumuati) 1188 no'lu hadis. Ibn
Ömer'den.
13. el-BeyhakI, es-Sünen'de C: 3/242.
14. Ebu Ya'la, MOsned'de; 258 no'lu hadis. Ömer’den.
15. d-Kettanf, Nazmu'l-Mütenasir'de; Sh: 74.
I tHüCttuMıt. n\
93 no'lu hadis. el-Ezhaı'dan naklen. Hadisi 17 kişi rivayet euniştİT.

Hadis No: 40
J'. ty - 'i'. i ^
•W r f jJ ' J îjÛ j* ^
O Ebu Hureyre'den (ra): "Allah’ın Resûlü (sav) bayrama
gidince dönüşte gittiği yoldan başka bir yoldan dönerdi"
a. el-Buhari; Cabir'den<».
b. Ebu Davud; İbn (iner'den®.
c. et-Tirmİzi ve el-Hakim; Ebu Hın^re'denP).
d. İbn Macc; Sadul-Kura^9 ve Ebu Rafi'den®.
e. el-Bezzar; Sa'd İbnu'l-Haris'ten®.
f. Ebu Nuaym; Abdurrahman b. Hatib'den®.

a. el-Buharİ; C: 2/11 (Babu men halefe et-Tarika) Cabir'den.

b. Ebu Davud; C: 1/ÎOO (Babu'l-Hunıc ile’l-ıydi min tarikin) 1156 no'lu hadis. İbn
Ömer'den.
c. et-TIrmizi; C: 2/424 (Babu Ma Cae fi Huruci'n-Nebi ilel-Iydi) 541 no'lu hadis. Ebu
Hureyre'den.
et'TirmIzi; aynı babta, Abdullah_b. Ömer ve Ebu Rafi'den de hadisler bulunmakladır,
der. Ebu Hureyre'nin hadisi "Hasen öarlb" tir. dedi.
el'Hakim; el-Müsdedrek'te; C: 1/296 (Kitabul-Iydeyıü); İbn Ömer ve Ebu Hutey'
re'den. Bu hadisin "Şeyheyn" in şartma göre sahih olduğunu söyler.
d. İbn Mace; C: 1/412 (Babu Ma Cae fi'l Huruci yevmil-ıydi...)
1298 no'lu hadis; Sa'dul-Kuraz'dan,
1301 no'yu hadis; Ebu Hureyre'den.
e. el-Heysenıi,.Keşru'l-Estar'da; C: 1/312 (Babul-Hunıci ile'1-ıydi)
653 no'lu hadis; Amir b. Sa'd ve babasmdan.
el-Bezzar; "Sa'd'dan bundan başka bir isnad bilmiyomz" dedi.
f. Ebu Nuaym........
Muhakkikin Notu:
1. el-BeyhakI, es-Süncn el-Kûbra'da; C: 3/308 (Babu'l ityan min tarik elleti Ğada
minha) Cabir, Ebu Hureyre ve İbn Ömer’den.
el-Beyhaki; Buhari'nin Cabir hadisinin daha sahih olduğunu söyleyen sözünü nakle­
der.
İbnu't-Turkmanl (el-cevhenı'n-Naki) de "talik" yaparken der ki: "Belki Ebu Hu
reyre hadisi daha sahihtir" diye not düşer.
2. ed-DarImi; C: 1/378 (Babu'r-Rucui mine'I-musalla)
3. el-Hcysemi, Mccmauz-Zevaİd'de; C: IPSM(Babu'l-Hurud Ikl-lyd min tarikin
ve'r-rucu’f fi gayrihi)
4. el-Bezzar; Sa'd b. Ebi Vakkas'lan rivayet eder (senedinde "nciruk” bir kişi vardır.
5. et-Tabcrani; Abdurrahman b. Hatib'den (senedinde metruk birisi vardır)
6. el-Heyseınl, Mevartdu'z-Zam'an'da; Sh: 156 (Babul-Hurud Bel-ıyd) 592 nolu
hadis. Ebu Hureyre'den.
7. el-Bcğevl; C: 3/313 (Baba men halefe't-taıikaizafaceamiııel-Musalla)
1108 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
8. (el-Elbani; Iravanu'l-Ğalil'de); C: 3/104.637 Cabir'den.
9. el-Kettant, Nazmu'l-Mûtenasir'de; Sh; 76.
95 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Ravileıi yedi kişiye baliğ olmuştur.
 ■ 7S __________________________ SmfetU
Hadis Ne: 41

iii S ijiİJ» -M :J»* “i»» ^ J ’J -

, J-iî)(
o Ebu Said el Hudri (ra): «Allah'ın Resûlü (sav)'nün: "Ölü­
lerinize la ilahe iUallah'ı telkin edin” »dediğini rivayet eder.
a. Müslim; Ebu Sa'd<*>ve Ebu Hureyre'den<2>.
b. en-Nesal; (Abdullah b. Cafer<3) ve Ai?e'denW.
c. ct'TaberanI; Ibn Abba$<^>ve tbn Mes'ud'dan*^.
d. el-Bezzar; Cabir b. AbdiUah'tan(b.
e. el-Ukeyli, ed-Duafa'da; Uıve b. Mes'ud'danW.
f. Ibn Ebl'd-Dunya; el-Muhtasar'da, HuzeyfeC», ömer<'0), Osmandi) ve Enes'ten.
a. Müslim; C: 3/37 (Kitabul-Cenaiz) Ebu Said el-Hudri ve Ebu Hureyre'den.
b. en-Nesal; C : 4/5 (Babu telkini'l-Meyyiti) Ebu said ve Aişe'den.
c. et-Taberani; el-Evsat ve el-Kebir'de.
d. Keşfu'l'Estar; C: 1/373 (Babu Telkini'l-Meyyiti) 785 no'lu hadis. Cabir'den.
e. Mecmau'z-Zevaid; C; 2/323.
f. .
Muhakkikin notu:
1. Ebu Davud; C: 3/190 (Babun fl'ı-Telkin) 3116 no3u hadis. Ebu Said'den.
2. et'TIrmIzI; C: 3/306 (Babu Ma Cac fi" Telkinil-Meyyiıi) 976 no'lu hadis. Ebu Said
el-Hudri'den.
Aynı babta Ebu Huıeyre, Ununu Seleme, Aişe, Cabir, Su'di el-Meriyye, (Talha b.
Ub^duUah'mhanımı)
Ebu ba Ebu Said el-Hudri hadirinin "Hasen Ğarib Sahih" olduğunu söyleıni$tİT.
3. Ibn Mace; C: 1/464 (Babu Ma Cae ri Telkini'l-Meyyiti La ilahe illallah) Ebu Hu-
T^e, Ebu Said el-Hudri ve Abdullah b. Cafa'den.
4. ez-Zeylal, Nasbu'r-Raye; C: 2/253.
1 no'lu hadis. Ebu Said eî-Hudri, Ebu Hureyre, Cabir b. AbdiUah, Aişe, Abdullah b.
Cafer, Vasile Ibnu'l Eska ve Ibn Ömer'den.
5. Ibn Hacer, ed-DIraye'de; C; 1/229. Babu'l Cenaiz. 298 nolu hadis. Ebu Said ve
Ebu Hureyre hadisinden.
Aynı babta, el-Ukeylin^ "ed-Duafa" smda Cabir'den, et-Taberani'nin ed-Duasında
Vasile Ibnu'l-Eska’dan (imam) Mekhulün tercüme-i halinde.
Ihn Şahin el-Cenaiz'de Ibn Ömer’den. el-Bezzar; Abdullah b. Cafer'den.
6. cl-Heyaeml, Mecmau'z-Zevald'de; C: 2/323 (Babu Telkini'l-Meyyiti La ilahe illal­
lah)
a. ct-Taberanl, ea-Saglr'de; Ebu Hureyre'den.
b. ct-Tabcmnl, el-Kebir'de; Abdıdlah b. Mes'ud’dan.
c. et-Tabcranl; Ibn Abbas'tan.
7. el-Heysemi, McvarUn'z-Zam'an'da; Sh: 184. (Bdm fiymen kane ahim Kdamihi
La ilahe indUı)
719 no'lu hadis. Ebu Hureyre'den. .
8. el-Beybakl, es-SOnen'de, el-Kirbra'da; C: 3/383 (Kitabu'l-Cenaiz Babu ma yusıe-
habbu min telkini'l-Meyyiti) Ebu Said ve Ebu Hureyre'den.
9. tbn Ebl Şeybe, cl-MusannePte; C: 3/^7 (Telkinu'l-Meyyit'de). Ebu Hureyre, Ai-
;e, Ebu Said el-Hudri ve Abdullah b. Cafer.
10. el-Btğavi, Şerhu'a-SOnne'de; C: S/396 (Babu ma yükalu inde men hadırahu el
 "İHiUttMUOı. 79
mevtu)
1465 no'Iu hadis, Ebu Said el-Hudri'den.
11. Ebu Nuaym, el-Hİlye'dc; C: 3^10 ve C: 9/224'de.
12. el-Kurtubl, et-Tezkire; Sh: 44. (Babu Telkini'l-Meyyid) MOsIim'in Ebu Said'den
rivayeti nakledilir.
Ebu Nuaymin de Vasile'den rivayet ettiği zikrolımur.
13. cs-San'anI, el-Musannerte; C: 3/384,385. (Kitabu'l-Cenaiz)
6042 no'Iu hadis; Aişe'den.
6043 nolu hadis; Ömer tbnul-Hattab'dan.
6048 no'Iu hadis; tbn Mes'ud'dan.
14. el'KettanI, Nazmu'l-Mütenasir; Sh: 77.100 no'Iu hadis.

Hadis No: 42
^ ti»U ıj\* il ilil ^
ji) ûûr ;ij]vi Uı :jüî uli jiı\< sjâoî
.4^^ Jİ:4İ 4jŞ j u İ)i u i/» iJtjı çjısrj
O Allah Resûlü (sav) gece defnedilmiş olan -birisinin- kab­
rinin yanından geçerken bu kabri gördü ve "Ne zaman gö­
müldü?.." diye sordu.
İbn Abbas (ra) diyor ki: «Allah Resûlü'nün (sav) ziyaret ettiği
hasta bir adam vardı. -Bir geçe öldü- ve onu gece defnettiler.
Allah Resûlü (sav) sabahlaymca ona bildirdiler. "Sîze ne en­
gel oldu da beni haberdar etmediniz?" Dediler ki: "Ey Al-
lah'm Resûlü geceydi ve çok karanlıktı. Sana zorluk vermek­
ten hoşlanmadık" Allah Resûlü (sav) o adamm kabrine geldi
[ve cemaatle üzerine cenazel namazı kıldı.
a. el-Buhari, Mflslim; tbn Abbash) ve Ebu Hureyre'den^.
b. el-BuharI, Ukbe b. Aniir’denfri.
c. en-Nesal; Zeyd b. Sabit<^>, AbduUah b. Amirb. Rebia'dan/4.
d. İbn Mace; Ebu Said'den<4>.
e. et-TaberanI; tbn OmeıCh, tnıran b. Husayn^ve amrb. Avftan<A.
r. cl-Bezzar; Enes b. Malik'tenOO).
g. Malik; el-Muvatta; Ebu Umame'derf*».
h. Harb el-KIrmani; BureydeO^), Amir b. RebiadS) Ubode(‘4>ve Ebu Katade'dend^).

a. el-BuharI; C; 2(88) (Babu sufiıfî's-Sıbyan maer-Rical) ibn Abbas'lan.

b. el-BuharI; C: (Babu salati's-Sıbyan) İbn Abbas'lan.
- el-BuharI; C: 2/92. (Babu's-Salati alel-Kahri ba'de ma yudfenu) Ebu Hmeyıe'den.
- el-BuharI; C: 2/93 (Babu't-Bbefiıi bil-Leyli) İbn Abbas'lan.
- Müslim; 3/56 (Babu's-salati alel-Kabri) Ebu Hut^ıe'doL
c. cn-Ncsal; C: 4/69 (es-Salatu ale'l-Cenazeti bil-l^E) Ebu Umame b. Sefal b. Ha-
niften. C: 4/84-85, Yezid b. Sabit'ten. Aym babıa e^-Şaln'den İbn Abbas ve Cebir den fa-
hitler vardır.
 d. Ibn Macc; C; 1/489 (Babu Ma Cae fi's-Salaii aIe-]-Kabri)
1527 no'lu hadis; Ebu Hureyıe'den.
1528 no'lu hadis; Yezid b. Sabit'ten.
1529 no'lu hadis; Abdullah b. Amir'den.
1530 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
(1531-1532) nolu hadisler........
1533 no'lu hadis; Ebu Said'den.
e. et-Taberanl,eI-Evsat'ta; Sehl b. Hanifıen. (el-meonau; 3/37)
f. el-Bezzar,........
g. Malik, el-Muvatta; (el-Ley$i rivayeti) Sh: 151. (et-Tekbiru ale'l-Cenaizi) 533 no'lu
hadis. Ebu Umame Sehl b. Hanifıen.
Malik, d-Muvatta; (Muhammed Ibnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 112. (Babu's-Salahi ale'l
mqıyiü ba'de'd-Delhi) 318 no'lu hadisin dipnotunda şöyle dmiliyon
"Bununla amel ettiğimiz için, cenaze üzerine dört tekbir getiririz. Namazı kılın*
mıj bir cenazenin üzerine -yeniden- namaz kılınması gerekmez. Peygamber (sav)
bunda başkası gibi değildir. Necaşi Habeşistan'da öldüğü halde , Medine'de üzerine
namaz kıldı. Allah Resulü'nün (sav) namazı bereket ve temizlik demektir. Başka na­
mazlar gibi değildir."
Bu imam Ebu Haıüre'mn sözüdür.
h. el-KIrmani.
Muhakkikin notu:
1. Ebu Davud; C: 3/211 (Babu's-salati alel-Kabri) 3203no1u hadis Ebu Hureyre'den.
2. el-BeyhakI; C: 4/47 (Babu's-salati ale'l-Kabri) Ebu Hureyre, Zeyd b. Sabit, Ebu
Umame Sehl b. Hanif el-Ensari'den.
3. Abmed, Müsned; C: 4/388,444,445 no'lu hadisler, Abdullah b. Amir b. Rebia'dan.
4. Abdurrezzak, el-MusannePte; C; 3/517-578 (Babu's-salati ale1,Meyyid bade ma
yudfen) 6542 no'lu hadis, Ebu Umame Sehl b. Haniften.
5. ed-Darekutnl; C: 3/77 (Babu's-salati alel-Kabri)
2 no'lu hadis; Enes'ien, Müslim labk etti.
5 no'lu hadis; Ibn Hani tahıic etti.
6 no'lu hadis; Itn Hani Ibn Abbas'tan.
6. cl-Heyseml, Mecmau'z-^vaid'de; C: 3/36, 37. (Babu's-salati ale'l-Kabri) Ahmed,
Enes'ien rivayet eder. Ricali "sahih" ricalidir.
et-TaberanI, el-Evsat'ta; Ebu Kaiade'den.
et-TaberanI, el-Evsat'ta; Sehl b. Haniften.
7. el-Heyseml, Mevarldu'z-Zam'an'da; Sh: 193. (Babu's-salati ale'l-Kabri)
Yezid b. Sabit'ten (Zeyd'den büyüktür) Osmmb. Hakim'den.
8. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne; C: 5/361 (Babu's-Salati ale'l-Kabri)
9. Ibo £bi Şeybe; el-Musannefte; c: 3/559-361 (Ei'l-Meyyiti Yusalla aleyhi ba'de
ma yudfenu. Ibn Abbas'tan, Said b. tbnu'l-Museyyeb (milısel olarak) Yezid b. Salnt, Yah­
ya b. Said, el-Kasıtn, Ebu Umame, Sehl b. Hamf (babasmdan) Ukbe b. Amir (babasm-
dan)'den.
10. el-Kettanl, Nazmu'l-Mütenasir'de; Sh: 79, 197 no'lu hadis. Hadisin 15 ravisini
zikreder.
Hadis Nos 43 — —

> fî
 ’THütetKttin- 81

O Ebu Hureyre (ra) diyor ki; «Allah'ın Resûlü'nün de (sav)

bulunduğu bir topluluğun yanında bir cenaze geçti. Hakkın­
da hayır ve övgüyle söz edildi. Allah Resûlü (sav): "Vacib ol­
du" dedi. Sonra -bir başka- cenaze daha geçti. Onu da kötü -
amelleriyle- yad etiler. Ona da "Vacib oldu" dedi.. Sonra; "Siz
Allah'ın yeryüzündeki şahidlerisiniz." buyurdu.»

a. el-Buhari, Müslim, Enes'tenü>.

b. el-BuharI; ömer'den<9.
c. Ahmed, Ebu Hureyre<». Kaıade('*) ve Ebu Zuheyr'den(9.
d. et-Taberani; Seleme Ibnu1-Ekva<^ ve Kal) b. Ucıe'den<’>.
e. el-Bezzar; Amir b. Ret»a'dan(*>.
f. İbn Adiyy; İbn Ömer’d«ı<»).

a. el-Buhari; C; 2/100 (Babu Senâ’un-Nasi a]e1-Meyyiti) Enes ve Ömer'den (Sh; 101).

b. el-Buhari; C: 3/148 (Babu ta'dii kem Yecûz) Enes ve Ömer'den.
Müslim; C: 3/53 (Babu fîymen yusna aleyhi hayrun ve şeııun) Enes'len.
c. Ahmed; C; 1/22, 30,45 İbn Abbas'tan.
0:2/261,466.470,498,528.
0:3/186,211,245,286.
d. et-Taberani;....
e. ei-Bezzar, Keşlu'I-Estar; 0:1/409 (Babu's-Senai alel-Meyyiti)
Muhakkikin notu:
1. tbn Macc; O: 1/478 (Babu Ma Oae fî's senai ale'l-Meyyiti) 1491 nolu hadis. Enes
b. Malik'ten. 1492 no'Iu hadis. Ebu Hureyıe'den.
2. en-Nesai; 0 : 4/40-50 (Babu's-Senai) Enes, Ebu Hureyre ve Ömer Ibnu'l-Hatlab'tan.
3. et-Tlrmizi; 0 : 3/373 (Babu Ma Oae fi's-Senai'l-Haseni alel-Meyyiti) 1058 no'Iu ha­
dis Enes'ten.
Ebu İsa bu hadise "haseo sahih" demijtir. Aynı babta, Ömer, Ka'b b. Ucre ve Ebu
Hureyıe'den.
1059 no'Iu hadis Ömer İbnu'l-Hattab'taa Ebu İsa bu hadise de hasen sahih demiştir.
4. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne; O: 5/383, 385 (Babu's-Senai ale'l-MeyyItl) 1056 nolu
hadis.
5. Ebu Davud; O: 3/219 (Babu's-Senai ale'l-Meyyiti) 3233 nolu hadis. Ebu Hurey-
le'den.
6. el-Heysemi, Mecmau'z-Zevald; 0 : 3/35 (Babu's-Senai ale'l-Meyyiti)
1) et-Taberani, el-Evsat'ta, el-Bezzar........Ebu Hureyıe'den.
2) et-Taberani, el-Kebir'de; Ka'b b. Ucre'den.
3) et-Taberani, el-Kebir'de; Seleme b. Ekva'dan.
4) el-Bezzar; Enes’ten.
7. el-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh: 191. (Babu's-Senai alel-Meyyiti) 748
nolu hadis. Ebu Hur^re'den. Enes b. Malik, Abdullah b. Ebi Katade (babasmdan).
8. el-Heysemi; Ke$fkıl-estar; 0 : 2/609 (İBabu's-Senai alel-Meyyiü)
866 no'Iu hadis; Enes b. Malik'ten.
867 no'Iu hadis; Ebu Hureyıe'den.
9. el-KIttanI, Nazmu'l-MAtenasir; Sh: 78
103 no'Iu hadis. Hadısm dokuz ravisini sayar.
 ■ 82 ScUfUti

Hadis No: 44
îrtli ‘ iîll t ^ ‘1 ^

t . ^ ^1 tlS^ v lu î^ l 01 - ;Jlî 4II J o !

o tbn Ömer'den (ra): «Ömer (ra) ölünce Hafsa (ra) ağladı.
Bımu gören -Abdullah- "Ey kızcağız ölçülü ol! Sen Allah
Resûlü'nün (sav); "Ölü, sahiplerinin aıdmdan ağlamasmdan
azap görür" dediğini bilmiyor musun?" dedi.»
a. el-Buhari, Müslim; Omeı<ı>ve Ibni Omer'dcn<^).
b. Müslim; Hafsa'dani^).
e. tbn Hibban: EncsW), Imran b. Husayn'dan®.
d. e t-T irm izl, Ibni M ace; Ebu Musa'dan®).
e. E bu Y a 'la ; Ebu B ekir Sıddıld’ ) ve Ebu Hureyre'den®).
r. et-T a b e ra n I; Semure’den>*).

a. el-Buhari; C; 2/82 (Babu ma yukrahu minen-Nihayaii)

b. Müslim; C; 3/41 (Babul-Meyyili yuazzcbu bi bukai ehlihi aleyhi) Hafsa Ömer ve
İbn Ömer'den.
Ibni Ö m er rivayeti "mürsel" dir.
Öm er'in rivayeti m ukayyed'dir.
Aynı babta Aişe'nin (ra) bu haberi nefyettiği sabittir. Şöyle dediği rivayet edilir: "Ha­
yır Allah'a yemin ederim ki Allah Resulü (sav) asla ölü ehlinin ağlamasından dolayı
azab görür demedi. Fakat O, Allah kafire ehlinin ağlamasından dolayı azab gördü­
rür." dedi.
c. tbn Hibban.....
d. et-TIrmizl;...
(1) C: 3/327 (Babu ma ca fir-ıuhsati, fıl-Bukai Alel-Meyyiti) 1004 nolu hadis,
tbn Ömer'den. Bu rivayet için Ai;e: "Allah O'na rahmet etsin Allah Re­
sulü (sav) öyle demedi. Fakat Ömer vehmetti. Yalnız Allah Resulü, o
sözü ölen bir Yahudi için söyledi" der.
Ebu İsa, aymbabta tbn Abbas, Kuraza b. Ka'b. Ebu Hureyre. İbn Mes'ud
ve Usame b. Zeyd'den rivayetler vardır demiştir. "Ayrıca Aişe'nin hadisine
hasen sahihtir ve Aişe'den birkaç vecihle rivayet edilmiştir. Uim ehli de bu
görüştedir."
(6/164) ayetini tevil etmişlerdir. Bu tmam eş-Şafıi'ıun kavlidir.
1006 no'lu hadis. Aişe'den.
(2) İbn Mace; C:l/308 (Babu Ma Cae fıl-Meyyiti yuazzebu bi niyabeti aleyhi)
1593 no'lu hadis; Ömer İbnu'l-Hattab'dan.
1594 no'lu hadis; Ebu Musa ve babasmdan.
1395 no'lu hadis; (Aişe'den) bunun şaludidtr.
Muhakkikin notu:
1) Malik; el-Muvatta (el-Leys rivayeti) Sh; 156 (Babu'n Nehyi ani'l-Bukai ale'l-
Meyyiti) 555 no'lu hadis. Aişe'den.
2) el-Muvatta'da; (Muhammed İbnu'l-Hascn rivayeti) Sh: 113 (Babu ma luviye en-
nel-Meyyite...)
319 no'lu hadis; tbn Ömer'den.
320 no'lu hadis; Aişe'den.
 831
3) eş-Şarii'de; C: 1/205. ,
4) el-Beğevi; Şerhii's-Sünnc'de; C: 5/440-444.1537,1538 nolu hadisler.
5) tbn Ebi Şeybe, el-Musannefte; C; 3/391 (fıt-Tazibi fıl-Bukai ale'l-Meyyiü) îbn
Ömer ve Ömer'den.
6) es-Sanani, el-MusannePte; C: 3/355.
6675 nolu hadis. İbn Ömer ve Ömer'den. Aişe'nin Ömer'in rivayeü hakkmdaki tenkidi.
Aynca Abdullah b. Ebi Muleyke'nin kavli;
6680 no'lu hadis. Ömer'den.
7) el-Kittani, Nazmu'l-MUtenasir; Sh: 79,106 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen hadi­
sin 11 ravisi zikreder.

Hadis No: 45
im ^ d İ' J ll Sm : >

O Bureyde (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav): "Sizi kabir­

leri ziyaretten alıkoymuştum. Şimdi ziyaret ediniz." dedi.»
a. Müslim, Bureydc'dend),
b. Alımed; Ebu Said el-Hudıi® ve Ali b. Ebi Talib'lenO).
c. et-Taberani; Ommü Seleme«), Zeyd lbnul-Haltab(^>, İbn AbbasW9 ve Sevban'danC’i.
d. el-Bezzar; Aişe'denO.

a. Müslim, sahihinde; C: 3/65 (Babun fi ziyareti'i-Kuburi vel-lsıiğfari lehum) Müs­

lim; C; 6/82 (Babu ma kane mine'n-Nehyi an ekli luhumil-edahi) Bureyde ve babasından.
b. Ahmed, Mûsned; C: 3/38.
c. et-Taberani; el-Kebir'in matbu nüshasında bulamadık.
d. el-Bezzar; C: 1/407, 862 no'lu hadis. (Babu ziyareti'i-Kuburi)
Muhakkikin notu:
1. Malik; ei-Muvatt'da; (el-Leysi rivayeti) Sh: 324
1042 no'lu hadis. Ebu Smd el-Hudri'doı. Muhammed İbn'l-Hasen'in rivayetinde rastla­
madık.
2. Abdürrezzak, el-MusannePte; C: 3/569 (Babu ziyareti'i-Kuburi)
3. et-Tirmizi; C; 3/370 (Babu Ma Cae fi'r-Ruhsati fi ziyaretn Kuburi) 1034 nolu ha­
dis, Bureyde'den. Aynı babta; Ebu Said, ibn Mes'ud, Enes Ebu Hureyre ve Ömmü Sele-
me'den rivayetler vardır. Bureyde hadisine "Hasen Sahih" tir dedi.
4. en-Nesaİ: C: 4/89 (ziyaretu'l-Kubur) Bureyde ve babasmdan.
5. Ebu Davud: C; 3 /218 (Babun fi ziyareti'i-Kuburi) 3235 noluhadis, tbn Bureyde ve
babasından.
6. el-Beğevi, Şerhu's-Sünne'de; C: 5462 (Babu ziyareti'i-Kuburi) 1553 nolu hadis,
Süleyman b. Bureyde'den.
7. tbn Ebi Şeybe el-MusannePte; C: 3/242 tbn Bureyde'den. Aym babda Enes b. Ma­
lik, Abdullah ve Ebu Hureyre hadisi şahiddir.
8. el-Heysemi, Mecmaüz-Zevaid’de; C: 3/57,59 (Babu ziyareti'i-Kuburi)

1- Ahmed, el-Bezzar; Ebu Said el-Hudri'den.

2- et-Taberani, el-Kebir'de; Ümmü Seleme'den.
3- el-Bezzar ve et-Taberani (fi'l-Evsat); Aişe'den.
4- et-Taberani, el-Kebir'de; Zeyd İbnu'l-Haltab'dan.
5- Ebu Ya'la; Ali'den.
6- et-Taberani, el-Keblr'de; tbn Abbas'tan.
 84 ymeuHTt, S u ^ u ti
7. et-TaberanI, el-KebIr'de; Sevban'dan.
8. «I-Hcyseml, Mevurldu'z-Zam'an'da; (Babu Ziyaıed'l-Kuburi) 792 no'Iu hadis, tbn
Mes'ud'dan.
9. el'BeyhakI; <$-Sünen el-Kûbra; C: 4/76. (Babu ziyareti'l-Kuburi) Ebu Hureyre,
Ibn Bureyde (babasından) Ebu Said el-Hudri, Abdullah b. Mes'ud ve Enes b. Malik'ten.
10. el'Hakim el>Müstedrek; C: 1^74. (er-Ruhsatun fi ziyareti'l-Kuburi) Abdullah b.
Mes'ud, Enes b. Malik, Ebu Huıeyıe, Ibn Buyerde -babasuıdan- ve Aişe'den.
11. el-Haziml, el-ltibar fTn-NasIbl ve'l-Mensuh'da; Sk 138 (Babu'n-Nehyi an ziya-
retıl-Kuburi summe'T-Rohsati fiyha)
Bur^de (babasmdanX Rebia Ibnu‘n-Nabi|a -babasından- ve Ebu Hureyre'den.
13. el-KIttani, Nazmu'l-Müteiıasir’de; Sh: 80.108 nolu hadis. Hadisin 13 ravisi o
duğunu zikreder.
 ’HCüttacttin

Kitabu'z-Zekat

Hadis No: 46
ıj, îis'j'ü» :J ji j J j l ı j dJuiı tcJll illt iiîlp
jJ y J ı ^ jjA ; ^ gu

O Aişe (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav): "Bir malın üze­
rinden bir "Havi" (Kameri yd) geçmedikçe zekat düşmez."
dediğini duydum.»
a. Ebu Davud; Ali'den^).
b. İbn Mace; Aişe'denf^).
c. ed-Darckutnî; &ıes<3 ve Ibn Ömer'den.
d. ct-Taberani; Ununu Sa'd eI-Ensariye'den(9.

a. Ebu Davud; C: 2/101 (babun fi zekati's-Saimeü) 1573 nolu hadis Ali'den.

b. İbn Mace; C: 1^71 (Babu men istefade malen 1792 nolu hadis. Aişe'den.
c. ed-Darekutni; C; 2/90 (Babu vucubi'z-Zekad In'l-Havli) Ibn Ömer, Aife, Enes ve
A li'd en ,
d ..........
Muhakkikin notu;
1) et-Tirmizi; C: 3/25-27 (Babu Ma Cae LaZekate alel-Mali'l-mustefadi Hatta...)
631 no'lu hadis; Ibn Ömer'den. Ebu Isa; "bu hadisi Allah'ın ResulU'nUn (sav) ashabm-
dan birden çok ihsan rivayet euniştir. Bu hadisle. Malik, eş-Şafii, Ahmed ve İshale amel et­
mektedirler.
2) el-Beyhaki; C: 4/95 (Babu La Zekate fi malin haua.....) Aişe ve Ali'den, el-
Beyhaki; c: 4/103. Aişe ve Ibn Ömer'den.
3) İbn Ebi Şeybe, el-MusannePte; C: 3/158. (Babul-Mal il-Mustefadi meta yecibu
fıyhi'z-zekatu) Ali, Aişe ve Ibn Ömer'den.
4) eZ'Zeylal, Nasbu'r-Raye; C: 2/328. (Kitabu'z-Zekati) Ali, Aişe, İbn Ömer ve
Enes'ten.
5) İbn Hacer, ed-Diraye'de; C; 1/248 (Kitabu'z-Zekati) Ali, Aişe, Ibn Ömer ve
Enes'ten.
6) Abdurreoak, el-MusannePte; C: '675 (La Sadaka fi malin hatta yehule aleyhi'l-
havlu)
7023 nolu hadis. Ali'den.
7) ehlleysemi, Mecmau'z-Zevald; C; 3/79 (Babu meta leâbu'z-Zekatu).
et-TaberanI; Zeyd b. Sabit'ten.
8) Ebu Ubeyd, el-Emval; Sh: 67
1122 no'lu hadis Ali'den.
1123 nolu hadis; İbn Ömer'den.
1131 noln hadis; Aişe'den.
^ Malik, el-Muvatta'da; (el-Leys rivayeti) Sh; 164. (Kitabu'z-Zdcat) 582 nolu hadis
İbn Ömer'den.
 66 OtfteUK-c StUftO C

M a lik , e l-M u v a tta ; (M uham m ed İbnu'l-H asen rivayeti) Sh: 115 (B ab u 'l-M a li m eta te
cib u 'z-z e k a tu ) 626 no'Iu hadis-lbn Ö m er'den, im a m M u ham m ed bununla am el ed iy o ru m
dem iştir.
10) el-îrva; C: 31/254.
2 8 7 no'Iu hadis.
'ÎHöteiM M ıı 871

Hadis No: 47
^ U J l > ii. : # 4İ 1 jj l -j J\i j a 5j;> ^_î ^

O Ebu Hureyre'den (ra): «Allah'ın Resûlü (sav): "Hacamet I

yapan da yaptıran da iftar etmiştir (orucunu açmıştır)." de-1
di.»
a . Dön sünen sahibi ve e l-H a lk im , Scvban'dan<'). Ebu Davud, el-H akim ; Şeddad b.
Evs'ten<^). e t-T irm iz i, el-H ak im ; R afı b . Hadic'ıenn).
b . e n -N e s a i; Ali*''\ U sam e b . Z e y d ® veyaBilal(®>, M a lcıl b. YesaK*), E bu Musa<*>, E bu ]
H ureyrc(’ ) v e A iş e ’dent'o).
c. e l- B e z z a r ; E n esü » , Cabir<'^>, S em ureöî) v e İbn Abbas'iant’ ^l.
d . e t - T a b e r a n i ; İbn Omer'denOS).

a. Ebu Davud; C; 2/308 (Babu's, Saimi Yahtecimu) 2367 no'lu hadis. Sevban'dan.
2368 no'lu ha<Ûs, Şeddad b. Evs'ten. İbn Mace; 1679 no'lu hadis. Ebu Hureyre'den.
1680 no'lu hadis; Sevban'dan.
1681 no'lu hadis; Şeddad b. Evs'ten.
cl-Hakim, el-Mustedrek; C: 1/427. (Kilabu's-Savm) Sevban'dan. Şeyheyn'in şartına
göre sahih.
el-Buhaıi; C: 2/237 (Babul-Hacameti) el-Hasen'den "merfu" olarak.
- et-Tirmizi; C: 3/774 no'lu hadis (Kerahiyetu'l-hacameü li-s-Saimi) RaB b. Hadic'ien.
Ebu İsa, bu babta; Ali, Sa'd, Şeddad b. Evs, Sevban, Seleme b. Zeyd, Aişe, Malûl b.
Yesar, Ebu Hureyre ve ibn Abbas'lan da rivayetler vardır.
- et-Taberani; C: 1/352,1122 no'lu hadis. Bilal'den.
C; 2/86. 1406 no'lu hadis, Sevban'dan. 1417,1447 no'lu hadisler Sevban'dan.
C; 4/286 4256 no'lu hadis; Rafi b. Hadic,
C; 4/287 4256 no'lu hadis; Rafi b. Hadic'ten.
Muhakkikin Notu:
1) ed-Oarimi; C; 1/14 (Babu'l-hacameti tuftiru's-saime) Şeddad b. Evs ve Sevban'dan.
2) tbn Huzeyme, Sahlh'te; C; 3/226 (Babu ziktil-Beyan inne'l-hacamete tuftiıu'l-
haeime)
1963 no'lu hadis; Sevban'dan.
1964 no'lu hadis; Rafı b. Hadic'ten.
3) el-Beyhaki; es-Stinen el-Kübra. C: 4/256 (Kitabu's-Savm) Ebu Hureyre, Sevban,
Ma1al b. Yesar, Ali, Usame b. Zeyd'den.
4) es-Sanani, el-Musannefte; C: 4/209 (Babu'l-Hacemeli li's-Saimi).
7519; 7521 nolu hadisler, Şeddad b. Evs'ten.
7522 no'lu hadis; Sevban'dan.
7523 no'lu hadis; Rafi b. Hadic'ten.
7524 no'lu hadis; Ali'den.
 88
5) tbn Ebl Şcybe, el-Musannertc; C: 3/48. (Babu men kerihe en yahtecime's-Saimu)
Ma'kü b. Yesar, Şeddad b. Evs, Ebu Hureyre ve Bilal'den.
6) et-TayalİsI; C: 1/168 Sevban'dan.
7) Ahmed, Müsned’de; C: S/277,280 Sevban'dan.
8) et-TahavI, Şcrhu's-Sunne; C: 1/98 (Babu's-Saimi)
Ebu Rafî, Aişe, Ma'kıl el-Efcal, Sevban, Şeddad b. Evs ve Ebu Hureyre'den.
9) ez-Zeylal, Nasbu'r-Raye; C: 2/472 (lütabu's-Savm)
Sevban (1), Şeddad b. Evs (2), Rafî (3), Ebu Musa (4). Ma'kıl b. Yesar (S), Usame b.
Zeyd (6X Bilal f7), Ali b. Talib (8), Aişe (9), Ebu Hureyre (10).
10) tbn Haccr, ed-Dıraye; C: 1/284,380 no'lu hadis.
11) Ebu Hatem er-RazI; el-ttel'de; 249 holü hadis.
12) cl-Hakim, el-Mûstedrek'ie; C: 1/427 (Kitabu's-Savm) Sevban, Rafi b. Hadic ve
Şeddad b. Evs'den.
13) cl-Heysenıl, Mconau'z-Zcvaid'de; C: 3/168,170 (Babul-Hacame.
1) Ahmed, el-Bezzar; et-Taberani; Bilal'den.
2) Ahmed, el-Bezzar; Usame b. Zeyel'den.
3) Ahmed, et-Taberani; (el-Kcbir); ma'kil b. Sinan (Yesar) - el-Eşcaî.
4) Ebu Ya'la, el-Bezzar; Ebu Hureyre.
5) el-Bezzar, et-Taberani; (el-Evsat); Ali'den.
6) el-Bezzar, et-Taberani; (el-Evsat); Cabir'den.
7) el-Bezzar, et-Taberani; (el-Kcl»r'de); İbn Abbas'lan.
8) el-Bezzar, et-Taberani; (el-Ketnr'de); Semure'den.
9) el-Bezzar, et-Taberan;i (el-Kebir'de); Ebu Musa'dan.
10) el-Bezzar; Enes'ten.
11) et-TaberanI (el-Evsat'ta); İbn Ömer'den.
12) el-Besar, et-Taberani; Ma'kil b. Yesar'dan.
14) el-HeysemS, Mevaridu'z-Zam'an'da; (Babu'l fı'l Hacemeti li's-Saim) 899 no'lu
hadis Sevban'dan.
900 no'lu hadis; Şeddad b. Evs'ten.
901 no'lu hadis; Rafi b. Hadic'ten.
15) el-Heysemi; Kejful-Estar C: 1/471,477 (Babu kerahati'l-Hacameii U's-Saimi).
995 no'lu hadis; Cabir el-Bezzar.
996 no'lu hadis; Ali b. Ebi Talib.
997 no'lu hadis; Usame; el-Bezzar, el-Hasen. Ma'kıl b. Yesar ve Semure'den.
998 no'lu hadis; ibn Abbas'lan, el-Bezzar, diğerleri Ala'dan mUrsel olarak.
999 no'lu hadis; Aişe'den, el-Bezzar.
1000 no'lu hadis; Ali'den, el-Bezzar.
1002...........
1003 no'lu hadis; Semure'den el-Bezzar.
1005 no'lu hadis; Ebu RaTı'den el-Bezzar.
1006 no'lu hadis; Ebu Musa'dan el-Bezzar,
1007 no'lu hadis; Enes'ten el-Bezzar.
1008 no'lu hadis; Bilal'den el-Bezzar.
1009 no'lu hadis; Ebu Said'den el-Bezzar.
1010 no'lu hadis; Ebu Said'den el-Bezzar.
16) el-Beğevl; Şerhu's-Sunne'de; C: 6/302 (Babu'l-Hacameti li's-Saimi)
17) el-Kettant, Nazmu'l-Mütenasir'de; Sh: 87 125 no'lu el-Ezhar'dan, hadisin 19 ra-
visini saymıştır.
 ^iuUilen- 891
Hadis No: 48
^ Jlî* < t ^ 'İ J j l ı j 01 illt ^
^ fu ^ l j j l ^ :jû i f U jJ l j

O Cabir b. Abdillah’tan; «Allah’ın Resulü (sav) etrahnda ka­

labalık toplanmış ve başını gölgeleyen (yaşlı) bir adaun gördü
(Bunun oruçlu olduğu kendisine söylenince): "Seferde oruç
"Birr" den (takvadan) değildir*' dedi.»
a. el>Buhari ve Müslim, Cabir b. AbdiIIah'tan.
b. Ahmed; Ka|b b. Asım el-Eîari(2) ve Ebu Betze el-Eslemi(3).
c. «t-Taberanî; İbn Abbas(4), İbn 0meı(5), Ammar b. Yasir(6) ve Ebu'd-Deıda'dan
(7).

a. el'Buhari; C: 2/238 (Babu's-Savmi 'Fü-Sefeıi) Cabir'den.

Müslim; C: 3/142 (Babu leyse minel-Birri...)
1122 no'lu hadis Cabir b. Abdillah'ıan.
b. Ahmed; C: 3/299,317,319,350,399.
C: 5/434. Abdurrezzak, Mamer'den.
et-Taberani, el-Kebir; C: 11/187.
12618,13387 ve 13403 no'lu hadisler İbn Ömer’den.
Muhakkikin Notu;
1) en-Nesai; C: 4/174, 175 (Babu ma yukrehu mine's-Siyami fi's-Seferi. Ka'b b. Asun,
Said İbnul-Müseyyeb (MUrsel olarak) ve Cabir b. Abdillah'ıan.
2) Ebu Davud; C: 2/317 (Babu ihtiyaıi’l-fılri) 2407 no'lu hadis. Cabir b. Abdillah'ıan.
3) ed-Darimi, es-Sünen'de; C: 2/9 (Babu's-Savmi fı's-seferi) Cabir b. Abdillah'ıan.
4) el'Humeydi, Müsned'de; 864,1286 notu hadisler Ka'b b, Asun el-Eşari'dcn,
5) et-Tahavi, Meani'l-Asar'da; C: 2/62, 63 (Babu's-Savmi n's-Seferi) Cabir b, Abdil-
lah, İbn örıter ve Ka'b b. Asım el-Eşari'den.
6) et-Taberİ, Tefsir'de; C: 2^1 (Kim hasta olur veya yolculukta ise di|er günlerden
saymca -oruç- tutsun ayetinin tevili)
7) el-Feı^abi; Kitabu's-SIyam C: 2/36
95. Fasıl, 2017 nolu hadis Cabir b. Abdillah'ıan.
8} İbnu'l-Carud; 399 no'lu hadis.
9) el-Beyhaki, es>Sttnen el-Kûbra'da C; 4/242 (Babu Te'kidi'l-fitri...) Ka'b b. Asun
el-Esati ve Cabir b. Abdillah'ıan.
10) İbn Hacer, et-Telhİs'te; Sh; 195.
11) et-TayallsI; 17121 no'lu hadis.
12) ez-Zeylal; Nasbu'r-Raye; C: 1/461. (Kilabu's-Savm) el-Buhari ve Müslim'in Ca­
bir'den rivayederi nakleder.
13) el-Heysemi, Mevarldu'z-Zam'an'da; Sh: 228. (Babu's-Savmi fi's-Sefeıi) 912
no'lu hadis tbn Ömer'den.
14) el-Heyseml; Keşflı'l-Estar'da; C: 1/468 (Babu's-Savmi fi’s-Sefeıi) 98S, 986 nolu
hadisler tbn Ibbas'tan. 9 ^ nolu hadis Ebu Beıze'den.
15) el-Heyseml, Mecmau'z-Zevald; C: 3/161 (Babu's-Savmi fi's-Sefeıi.
1- Ahmed, el-Bezzar, et-TaberanI (el-Ev$at) Ebu Beıze'den.
2- en-Nesai, ibn Mace, Ahmed et-'Taheranl; Ka'b b. Malik el-E$aıi
3- el-Beoar, et-TaberanI (el-Kebir); ibn Abbas'taıt
 ■ 90 ^ttUt44t-<, Sut^ttU
4- et-Taberani (el-Kebir); Abdullah b. Ömer'den.
5- et-Taberani (el-KebiıV, Ammaı b. Yesar'dan.
6- et-Taberani (el-Kebir); Ebûd-Dcrda'dan.
1 6 ) tbn Ebi Şeybe; el-Musannerte; C : 3 /1 4 . (K itabu's-Savm ) K a'b b. A sım C a b ir b.
Abdillah ve Encs b. Malik'ten.
17) el-Elbanl travauT-ĞalU'de; 925 no'lu hadis.
18) el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de; 1764 no'lu hadis.
19) el-Haklm, el-Müstedrek'te; C: 1/433. (Kiiabu's-Savm) Ka'b b. Asun el-Eşaıi.
20) el-KIttani, NazmuT-Mütenasir'de; 127 no'lu hadis. Hadisin yedi ravisi olduğunu
zikreder,

Hadis No: 49

^
:Jlî» .itjj-ıl fjj - .âJlİlj â^uJl :JÛ»

O Ebu Katade'den (ra): «Allah'ın Resûlû'ne (sav) Arafat gü­

nü orucu hakkında soruldu. "Geçen seneye ve gelecek sene­
ye keffarettir." dedi. Aşure günü (orucu) hakkında sorulunca
da "Geçen seneye keffarettir." dedi.»

a. Müslim; Ebu Katadc'dcnd).

b. tbn Mace; Kaiadc Ibnu'n-Numan'dan<^>.
c. en-Nesai; İbn Ömer'den*^).
d. el-Bczzar; Ebu Said'den*'".
e. Ahmed; Ai;e'den<s>.
f. et-Taberani; Zeyd b. Erkam(Qve Sehl b Said'den.
a. Müslim; C: 3/168 (Babu istihbabi siyamı selaseti eyyam min külli şehrin) Ebu Kata­
de'den.
b. İbn Mace; 1730 nolu hadis Ebu Katade'den.
1738 no'lu hadis Ebu Katade'den.
c. en-ıNesai.....
e)-Bezzar; KeştuT-Estar; C: 1/493. (Babu Saımi avefe ve Aşurae....)
1053 no'lu hadis Ebu Said'doı. Abmed Müsned; C: 3/297,311, Ebu Katade'den.
Muhakkikin notu:
1) Ebu Davud; C: 2/322 (Babu Gsavmi'd-Dehri) 2425 nolu hadis Ebu Katade'den.
2) et-Tirmizi; 749 no'lu hadis. Ebu Katade'den. Aynı babta Ebu Said'den rivayet oldu­
ğunu söyler. 752 nolu hadis Ebu Katade'den.
Ebn tsa aynı babta; Ali, Muhammed b. SayR. Seleme Ibnul-Ekva, Hind bintu Esma,
ibn Abbas, CT-Rebi binıu Muavvez b. Afrae, Abdunahman b. Seleme el-Huzai (amcasın­
dan Abdullah tbnu'z-Zubeyr'in rivayetleri vardu.)
3) el-BeyhakI; es-Sünen el-Kûbra'da; C; 4/283 (Babu Savmi arefe) Müslim'den nak­
len Ebu Kaude rivayeti
C; 4/386 Ebu Katade'den.
C: 4/300 Ebu Katade'den. mUsUmrivayeti.
'U*tmu*Un- “y^etdiUen, 91
4) es-San'ani; el-Musaıınef C: 4/284.
7826,7827,7828,7831 Ebu Kaladeden.
5) tbn Ebl Şeybe, el>Musaonert«; C: 3/58
5) tbn Huzeyme, Sahih'de; C; 3/288 2078 no'lu hadis Ebu Katade'dcn.
7) el-Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de; C: 3/189.
el-Bezzar; Ebu Said'dcn.
et-Taberani, es-Sağir'de; tbn Abbas'tan.
et-Taberani, el-Evsat'ta; İbn Ömer'den.
et-Taberani, el-Kebir'de; Zeyd b. Erkam.
8) el-Heysemi, Keşfu'l-Estar'da; C: 1/493. 1053 no'lu hadis. Ebu Said el-Hudri'den.
9) İbn Hacer; el-Metalibu*l-Aliye'de; C; 1/294 1009 no'lu hadis.
10) el-Elbani, el-irva'da; 952 no'lu hadis.
11) el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de; 129 no'lu hadis.
12) el-Kittani, Nazmu'l-.Vfütenasir'de;
129 no'lu hadis. el-Ezha'dan naklen. Ravisi yedi kişidir.

dis No: 50

. :j l l # 4İI1 JjLs öt .'a İÎII J

ötr J lji i* t- 4ii 'p OUkûj

Ebu Eyyub el-Ensari'den (ra): «Allah'ın Resûlü (sav):

im Ramazan orucıma Şevval'den altı gün katarsa, bu -
iki- bir yıl oruç tutmak gibidir.” buyurdu.»
a. Müslim; Ebu Eyyub'tan*'),
b. en-Nesai, tbn Mace; Sevban'dan<^).
c. Ahmed; Cabirb. Abdillah'ıan®.
d. el-Bezzar; Ebu HuTeyre'den<^>.
e. et-Taberani; tbn Abbas®, İbn ömeı<«) ve öannam'dan^’).
f. ed-Darekutni; el-Bera b. Azib'ten<*>.

a. Müslim; C; 3/169 (Babu istihbabi savmi sineli eyyaminmin Şevval...) Ebu Eyyub
nsari'den.
b. tbn Mace; 1715 no'lu hadis, Sevban'dan 1716 no'lu hadis. Ebu Eyub'tan.
c. Ahmed, Müsned; C; 3/308, 324,344 Cabir'den.
d. el-Bezzar; Ebu Hureyre'den.
e. .
f. .....
Muhakkikin Notu:
1- Ebu Davud; (2433) (Babu savmi sitteti eyyamin min Şevval) Ebu ^yub'dan.
2- et-TirmizI; (Babu Ma Cae fi siyami sineli Eyyamin nün şevval (739 nolu hadis.
Eyyup'tan. Aynı babta; Cabir, Ebu Hureyre, Sevbân, rivayetler vardır. Ebu İsa bu ha­
rı hasen sahih olduğunu söylemiştir.
3- ed-Darimf; C; ^ 1 5 (Babu Savmi es-Sitteti....) 7197 no'lu hadis Ebu Eyyup'tan.
7920 no'lu hadis, tbn Tavus ve babasından
7921 no'lu hadis, Ebu Eyyub el-Ensari'den.
 ^ Öituuitrt, Su^e«tC
4- Ibn Ebl Ş^ybe, cl'Musannerte; C: 3/97 (Babu Ma Kalu fi Siyamı sineti ayamın
min Şevval...)
Ebu Eyyub’dan.
5- el>He][seııli; (Mecmau'z-Zevaid'de C: 3/183 (Babu filemen) Same Ramadane ve
sitleıe eyyamin min Şevval)
el-Bezzar, et-Taberanİ Ahmed; Cabir'den.
el-Bezzar; Ebu Hureyre'den.
et-TaberanI (el-Evsat); Ebu Hur^re'den.
et'TaberanI (el-Evsat); Ibn Abbas'tan.
et'TaberanI (el-Kebir); Ibn Ömer'den.
et-Taberani (el-Kebir); Ebu Eyyup'tan.
ct-Taberani (el-Kebir); Ğanam'dan.
6- el-Heysemi, Mevaridu'z-Zaman'da; Sh: 232 (Babu [fe] men same ramadane ve
sitten min ^vval....) sevban'dan.
7- el-Heyseml, Keşfu'l-Estar'da; C: 1/495 (Babu men same sittetc eyye min şevval...)
Beıre hadisi.
1062 no'lu hadis. Cabir b. Abdillah'tan.
8- el-Beybakl, cs-Sûnen el-Kûbra'da; C: 4/292 (Babu fadli savmi sitte eyyamin min
şevval..) Ebu Eyyup, Cabir ve Sevban'dan.
9- Ibn Huzeyme, sahih'de; C; 3/297-298. (Babu fadli itba'i siyami Ramadane bi [si-
yami] sitteti eyyamin min şevval...)
114 no'lu hadis. Ebu Eyyup'tan.
10- el-Beğavi, Şerhu's-Sunne'de C; 6/331. (Babu savmi Sitteti....)
1780 no'lu hadis Ebu Eyyup'tan.
11- el-Kittanl; Nazmu'l-.Mütenasir'de;
128 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin sekiz ravisini zikretmektedir.
Hadis No: 51

• t f ' f'î' f'i'» M ‘t ; ! # ^ ^

o Nubeyşetu'l Huzeli (ra): «Allah'ın Resûlü (sav): 'Teşrik

günleri yeme ve içme günleridir." dediğini rivayet eder.
a. Müslim; Ka'b b. Malik») ve Nubeyşe tül-Huzeli'den»).
b. el-HakIm; Ukbe b. Amiı»>, Ali b. Ebi Talib<*) ve Ummu Mes'ud Ibnu'l Hakem ez-
Zerka'dan®.
c. Ibn Asakir; Abdullah b. Huzafe es-Sehmi(‘>ve Ummu'l-Fadi binti'l-Haristen»).
d. Ibn Mace; Ebu Hureyre(‘>ve Bişrb. Suheym el-Gifari'den»).
e. Ahmed; Sa'd b. Ebi Vakkas»'». Ibn ömeı<»> ve Budeyl llzni'l-Verke'dan»^.
f. et-TaberanI; Ibn AbbasO^), Ma'mer b. Abdillah el-Adevi(i<), Ömer İbnu'l-Hattab ve
Usame el-HUzeli'den»>).
a. Müslim; C: 3/153 (Babu Tabiimi savmi eyyami't-Teşıik...) Nubeyşe tUl-Huzeli ve
Ks'bb.Malik'ten.
b. el-Haklm» el-Müstcdrek; C: 1/434 (Babu men'u siyami eyyami't-Teşrik) Ukbe b.
Amir, Ali b. Ebi Talib ve Amr Ibn'ul-Zİs'tan.
c.....
d. tbn Mace; C: 1/548 (Babu Ma Cae fi'n-Nehyi an Siyami eyyamit-Teşıik...)
1719 no3u hadis; Ebu Hureyre’den.
 "MiStev^ttOı "Thıdtatet 93
1720 no'lu hadis; Bişr b. Suheym'den.
e. Ahmed, Müsned; C:2/229 C: 3/ 451^ .
f. et-Taberanl; C: 4/335, C; 5/75-76.
Muhakkikin Notu:
1) Ebu Davud; 2419 nolu hadis. Ukbe b. Aroir'den. Aynı babta Amr İbnul As'ian
da livayet vardır.
2) et-Tirmizl; C: 2/143 (Babu; Ma Cae fi kerahi yeti's-Savmi fi eyyami't-Tcşrik...)
773 no'lu hadis. Ukbe b. Amir'den.
Aynı babta; Ali, Sa'd, Ebu Hureyre, Cabir, Nubeyşe, Bişr b. Suheym, Abdullah b. Hu-
zafe, Enes, Hamza b. Amir el-Eslemi, Ka'b b. Malik, Aişe, Amr tbnu'l-As ve Abdullah b.
Amr'dan rivayetler vardır.
Ebu tsa; Ukbe hadisinin Hasen sahih olduğunu söylemiştir.
3) en-Nesai; C: 5/252 (en-Nehyu an Savmi Arete....) Ukbe b. Amir'den.
4) el-Beyhaki, es-Sûnen'de; C: 4/297 (Babul-Eyyam elleti nuhiye an savmiha...}
Ömer İbnul-Hattab, Ebu Hureyre, Ebu Said el-Hudri, Nubeyşe, Amr Imul-As, Ukbe b.
Amir, ummu'l-FadI binci'l-Haris ve Bişr b. Suheym'den.
5) el-Heysemi, Mecmau'z-Zevald; C: 3^02 (Babu Ma mılüye an Siyamihi min ey-
yami't-’Teşrik...)
Ahmed, el-Bezzar; Sa'd b. Ebi Vakkas'dan.
Ahmed, el-Bezzar; İbn Ömer'den.
Abdullah b. Ahmed, el-Bezzar; Yunus b. Şeddad.
Ahmed, et-Taberanl, (cl-Evsai); Habibe binli Mureyk.
Ebu Ya'la; Enes'den.
el-Bezzar; Ebu Hureyre'den.
et-Taberanl (el-Kebır); îbn Abbas.
et-Taberanl (el-Kebir); Ummul-Haris binti Ayyaş.
et-Taberanl (el-Kebir); Ma'mer b. Abdillah el-Adevi'den.
et-Taberanl (el-Sağir); Abdulllahb. Mes'ud'dan.
et-Taberanl (el-Evsat); Ömer İbnu'l-Hattab.
et-Taberanl (el-Evsat); Usame el-Huzeli'den.
et-Taberanl (el-Kebir); Ömer'den.
6) el-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'an'da; (Babul-Iydeyni ve ^ami't-Teşrik „.)
958 no'lu hadis; Ukbe b. Amh’den.
959 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den. '
7) el-Heysemi; Keşfü'l-Estar C: 1/498 (Babu’n-Nehyi an Savmi wamiı-Teşrik)
1067 nolu hadis, Muhammed b. Sa'd, (babasmdan) el-Bezzar, Sa'dVlen. "Bu hadisi an­
cak bu lafızla biliyoruz" der.
1068 no'lu hadis. Yunus b. Şeddad'dan.
8) tbn Huzeyme, sahih; C: 3/130. (Babu'n-Nehyi an Savmi eyyami't-Teşrik...)
2147 no'lu hadis, Mes'ud Ibnu'l-Hakem (annesinden).
2148 no'lu hadis; Abdullah b. Ömer'den.
2449 no'lu hadis; Amr İbnu'l-As'ion.
9) tbn Hacer; el-Metalibu’l-AUye'de; C: 2/297 (Babu'n-Nehyi an-Siyami eyya­
mi't-Teşrik...)
1020 no'lu hadis; Sa'd b. Rifa'dan.
1021 ve 1022 no'lu hadisler; Enes'den.
1023 nolu hadis; Ömer b. Halde el-Ensaıi'den (aımesindeA).
10) tbn Ebi Şeybe; C: 3/104 (Babu Ma nuhiye fi âyamil-Edha ve'l-Hlri) Ömer tb-
nu'l-Hattab, Aişe, Ebu Said, Ukbe b. Amir, İbn Ömer ve Ebu Said el-Hudri'den.
11) et-Beğevl; Şerhu's-Sunne; C: 6/351.
1796 no'lu hadis.
12) el-KIttanl; Nazmu'l-Mütenasir'de;
136 no'lu hadis, el-Ezhar'dan. Hadisin 17 ravisinin oludğunu zikreder.
 94

Hadis No: 52
j ^ ‘ ÖUaij j y\ 4-^

o Ununu Ma'lal’m oğlu annesinden, o da Allah'ın Resu-

lü'nden (sav) rivayet ediyor: Allah Resulü: "Ramazanda (ki)
bit Umre -bir- Hacca bedeldir" buyurdu.
a. el-Duhar); Cabirb. Abdillâh'dan<').
b. ct-Tirmizi; Yusuf b. Abdullah b. ScIamP) ve Ummu Ma'kilO)dcn.
c. İbn Mace; İbn Abbasi), Vclid b. HubeyşW, Hcrcm b. Huncyş<*> ve Ebu Ma'kil'den
m.
d. el-Bezzar; Ali'dcnt®).
e. et-Taberanl; Etıcsö), İbnu'z-Zubey^'O), Urve el-Bariki<'>) ve EbuTalik'lenl'^'.
f. el-Beğevi vo ibn Kani; (Mu'cem'lcrindc) el-Ahmedi'dcnOJ).
g. Sald b, Mansur, es-Sünen; Bekr b. Abdillah eI-Hazeni'den(><> (Mürsel olarak)
h. İkrlme ve Mücahidin müıselinden [Ebu Nasr Muhammed b. Abdillah oI-Eğyani
”Emali“sinde, el-FadI b. Abbas’tanUS.

a. el-Buhari; Kitabu'l-Hacc. (Babu umreti Ramadan)

359 no'lu hadis; Ata ve ibn Abbas'lan.
b. et'Tinnizi; (Kiiabul-Hacc: Babu Ma Cae fi umreti Ramadane)
939 no'lu hadis. Ununu Ma'kil'den. (Hasen öaıib) Aynı babta; İbn Abbas(l), Cabiıf2),
Ebu Hureyıe(3), Enes(4) ve Vehb b. Hanbe^'ten(S) de rivayetler vardu.
Beyan ve Cabir, Şa'bi'den, Vehb b. Huneyş (Berem b. Huneyş'te denilir)'ten.
Davud el-Eydi; Şa'bi'den Berem b. Buneyş ve Vehb'den (Vehb daha sahihtir) Ahmed
ve İshak; Allah Resulû'niln (sav) "Ramazandaki bir umrenin bir hacca muadil” oldu­
ğuna dair rivayet sabittir demişlerdir.
ishak; bu hadisin anlamı; "Kim Ihlası okursa (de ki O Allah birdir) Kur'an'm üçte
birini okumuş gibidir, hadisinin anlamına yakındır." der.
c. İbn Mace; Kitabu'l-Menasik: Babul-Umred Ti Ramadane)
2991 no'lu hadis; Vehb b. Buneyş'ten.
2992 no'lu hadis; Berem b. Buneyş'ten.
2993 no'lu hadis; Ebu Ma'kil'den.
2994 no'lu hadis; İbn Abbas'tan.
21993 no'lu hadis; Cabir'den.
d. Keşfu'l-Estar, "KItabu'l-Hacc; Babun fı umretin ramadane)
1160 noılu hadisp Ali'den.
el-Bezzar; bu hadisi ancak Ali'nin rivayetiyle biliyoruz der.
1131 no'lu hadis; Ebu Taliya'dan.
e. et-Taberanl, el-Kebir'de.
12911 no'lu hadis; Bekrb. Abdillah el-Muzeni İbn Abbas'tan.
 “THuteoineOt 95 ■
403 nolu hadis; (Q. kısmı) Urve el-Bariki'den.
SSI no'lu hadis; (IH. kısım) Ebu Ma'kil'den.
357 no'lu hadis; (IV. kısım) Vehb b. Huneyş'ten.
358 no'lu hadis; (IV. kısım) Vehb b. Huneyş'ten.
8 1 6 n o 'lu hadis; E buTalik'tcn.
el-Beğevi....
S aid b. M ansur; ....
Muhakkikin notu;
1. Ebu Ya'la; M a'kıl'dan .
2. en>Nesai;.........
3. Ahmed, Müsned’de; C ; 4 /1 7 7 ,1 8 6 V eh b b . Huneyş'ten.
1988 no'lu hadis; Ebu Ma'kil'den.
1989 no'lu hadis; Ununu Ma'kil'den.
4. Ebu Davud; es-Sünen (Kitabu'l-Menasik: Babul-Umre)
1988 no'lu hadis; Ebu Ma'kil'den.
1989 no'lu hadis; Ununu Ma'kil'den.
1990 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
5. Ibn Hacer; el-Metalibu'l-Aliye'de; (Kitabu'l-Hacc, Babul-Umre)
1213 no'lu hadis Onunu Sinan'dan.
Said b. Cubeyr; "bu hadisi ancak bu kadın yoluyla biliyoruz" demiştir.
6. ed-Darimi, es-Sünen'de; C;l/51 (Kiıabu'l-Menasik; Babu fadlil-unucli fi Ramada-
ne) Ata b. Yesar(l) ve Ununu Ma'kil'den.
7. es-Suyuti, el-Camiu's-Sagir'de; 5613 ve 5614 nolu hadisler.
8. el-Elbani, sahihu'l-Cami'de; 3977ve 3987 nolu hadisler.
9. cl-Kittani, Nazmu'l-Mütenüir'de; 139 no'lu hadis el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 19
kişi rivayet etmiştir.
 ■ 96 ScOfUti

Hadis No: 53

4 ^*1* :# Jli J l î Âlll

^ j

O Ebu Hureyre (ra) rivayet ediyor: Allahın Resûlü (sav):

"Kendisiyle İstişare edilen (kişi), güvencededir," buyurdu.
a. Dört sQnen sahibi; bu hadisi Ebu Hureyre‘den<» lahric ettiler.
b. et'TInnizi; ÜnunU Seleme'den<2).
c. el-Hakim; İbn ömer'den^^).
d. Ahmed; Ebu Said'den^.
e. et-TaberanI; Aliö), Cabir b. Semure<«ı, Semure b. CundubPJ, en-Numan b. Beşiı<*),
Ebul-Heysem Ibnu't-Teyhan(’) lbnu'z-Zubeyr'den<'“).
f. el-Harald Merkarimu'I-Ahlak; İbn Abbas<») [Ebu Said'den]
a. Ebu Davud; C; 4/33 (Babu'l-Mejvete)
S128 no'lu hadis, Ebu Hureyıe'den.
et-TIrmlzi; C: 5/123 (Babu el-Musteşanı mutemenun)
2822 no'lu hadis, Ebu Hureyıe'den.
Ebu İsa bu hadise basen demiştir.
2823 no'lu hadis. Ommü Seleme'den.
Aymbabu, tbn Mes'ud, Ebu Huıeyıc ve ibn Ömer'den tivg^eder vardu'.
Ebu Isa bu rivı^eie Ununu Seleme'ninhadislerinden gaıib bir hadisür der.
3743 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
3746 notu hadb; Ebu Mes’ud'dan.
3747 no'lu hadis; Cabir'den.
-el-Haklm; el-Mflstedrek
Abmcd Masncd; C: /274.
et-TaberanI; 18'79 Calrirb. Semure'den.
6914 no’lu hadis, Semure'den.
Muhakldiciu Notu:
1) ed-Dariml; C: 2/219 (Babu; el-Musıeşaru mu'iemenun) Ebu Mes'ud el-&ısari'den.
2) el-Heyseml,Mevarldu'z-Zam'an'da; Sh: 488. CBabu; el-Musteşaru Mu'iemenun)
1991 no'lu hadis; Ebu Mes*ud'dan.
3) cI-Heyseml, Kcştu'l-Estar'da C: 2/28. ^abun, fîl-Musteşari)
2027 no'lu hadis;
4) el-KIttanI, Nazmu*l>Mülenaslr'de
217 noltt hadis. el-Ezhar’dan naklen. el-KiUani bu hadisi 11 kişinin rivayet ettiğini
sOyler.
’İHüteiM M n. 97
Hadis No: 54
jJj ^ İİ 1 j j L j J\î cj\i Ü)l ^

« î P İrH
O Adiyy b. Hatem'den (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav);
"Bir Hurmanın bir yarısıyla da olsa -Cehetmem* ateşinden -
kendinizi- korujrun." buyurdu.»
a. el'Buhari ve Müslim; Adiyy b. Hatem'den^').
b. Ahmed; Ibn Mes'ud® ve Aişe'den<S).
c. el'Bezzar; Ebu Bekri's-SıddıkW), Enes<5), en-Nu'man b. Beşiı<0 ve Ebu Hureyre'den
d. et-TaberanI; tbn Abbas<». Ebu Umame(’>, Abdullah b MuhaymiB*") ve Fedale b
Ubeyd’denC”).
e. îbn Asakir; Ibn Ö m er'd end i).
f. Ibn Cerir CTefsir); U rv e İbnu'z-Zubey^in mürselil'3) ve Katade'dent'*).
'g. Said b. Mansur, es-Sunen; el-Hasen'in [el-Basri'nin] mürselindends).

a. el-Buhari; C; 1/lU (Kilabu'z-Zekal) Adıyy b. Halem'den, C; 7/79 (BabuTıybil-

Kelam) Adıyy b. Haıem'den.
Müslim; C; 3/86 (Babu'l-Hassi ales-sadakati...) Adıyy b. Hatem'den.
b. Ahmed; Müsned; C; 1/388,446.
C: 4/256, 258, 259, 377.
C: 6/79,137.
c. el-Bezzar, Keşfu'l-Estar; C: 1/442 (Babul-Hassi ale's-sadakati)
933,937 no'İu hadisler.
d. et'Taberani, el-Mu'cemu'l>Kebir;
8017 no'İu hadis; Ebu Umame'den.
12'77 no'İu hadis; Ibn Abbas'tan.
e. tbn Asakir;_
f. Ibn Cerir; 'Tebir....
g. Said b. Mansur....
Muhakkikin notu:
1) et-Tiımlzi: C: 4/577 (Babu Ma Cae eıuıe fukare'l-muhacirin...)
2352 nolu hadis; Enes'den.
et-Tirmizi; C: 4İS611 (Kitabu sifati'l-Knıame)
2415 nolu hadis; A di^ b. Hatem'den. 3>u Isa bu hadisin basen olduğunu Söylemiştir.
2) tbn Receb el-Hanbeli, Şerhu llell't>Tirmizrde;
1044 no'İu hadis; Enes'den.
3) en-Ncsaİ; C: S67S, Adiyy b. Hatem'den.
4) ed-Darİınİ, es-Sünen'de; C; 1/390 (Babul-Hassi ale's-sadakati) Adiyy b. Ha­
tem'den.
5) cl-Begtvl, Şcrhu's-Sunnc'de; C: /A38. Sahih-i Müslim'den naklen.
6) tbn Hacer, el-Metalibu'l-Allye'de; C: 1/260 (Babul-Hassi alis-sadakati)
889 no'İu hadis Ibn Abbas'tan.
7) îbn Huzeyme, sahih'te; C: 4/93 94.
(Cimau ebvwi's-Sadakati)
2428 no'İu hadis; Adıyy b. Hatem'den.
2429 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
 2430 no1u hadis; Enes b. Malik'ien.
8) el-Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de; C: 3/105,106. (Babu'l-Hassi ales-sadakati)
1. Ahmed Abdullah b. Mes'ud'dan.
2. Ahmed, el-B«zzar Aişe'den.
3. Ebu Ya'la, el-Bezzar Ebu Bekri-Sıddık'tan.
4. Ebu Ya'la, et-Taberani (el-Kebir) İbn Abbas'tan.
5. el-Bezzar, et-Taberani (el-Evsat) Enes'ten.
6. el-Bezzar, et-Taberani (el-Kebir) - en-Numan b. Bekir'den.
7. el-Bezzar Ebu Hureyre'den.
8. et-Taberani (el-Kebir-el-Evsat) Ebu Umame'den.
9. et-Taberani (eİ-Kebiı) Abdullah b. Mucemmir.
10. et-Taberani (el-Kebir) Fadale b. Ubeyd.
11) el-Bezzar; Ebu Cuheyfe'doı.
12) et-Taberani (.....); Adiyy b. Hatem'den.
9) el-BeyhakI; es-Sunen el-Kübra'da; C: 4/176 (Babu; Cimau ebvabi- sadâkati't- te-
tavuı) el-Munzir b. Cerir (babasından) Adiyy b. Hatem'den.
10) es-Suyuti; el-Camiu's-Sağir'de. 143 notu hadis.
11) el-KIttani; Nazmu'l-Mütenasir'de;
118 no'lu hadis. el-Ezhar'dan nalclen. Hadisi 15 kişi rivayet etmiştir.
Aynı zamanda mOtevalir olduğu ”et-Teysir" Feydul-Kadir ve Şeıhul-Bıya'da da (ez-
Zebiydl) zikredilmiştir.
12) el-Elbani=Sahihu't-Terğib 857 no'lu hadis. Adiyy b. Hatem'den.
858 no'lu hadis. Abdullah b. Mes'ud'dan.
859 no'lu hadis; Aişe'den.
Hadis No: 55

Jy' uij ^ ^ JIÎ jjUivı

jî] ^ jp ıLÜİÎ :J>İ ‘‘■îû't i? Vj
,.*İJb İji Vj J>V ı :jİ :Jl» # # Ji ıdJi jjr j*
O «Allah Resûlü (sav) Ebu Musa el-Eş'arî'nin (ra): "La Hav­
le ve La Kuvvete illa billah" dediğini duyunca: "Ey Abdul­
lah b. Kays! sana Cennet hazinelerineden olan bir kelimeyi
öğreteyim mi?" dedi. Ben de evet Ya Resûlallah dedim. "La
Havle vela Kuvvete Ula bUlah." diye buyurdu»
a. el-Buhart, Müslim; Musa el-Eşari'den(^>.
b. en-Nesai; İbn Mace, Ebu Zer'oenl^.
c. el-HakIm; Ebu Hureyre'den*^).
d. İbn Ebl ^ybe, el-Musannefte; 2^yd b. Sabit'den**), Muaz b. Cebel*^) ve Ebu Ey-
yub el-Ensari'döı**).
e. el-Bezzar, el-HakIm; Kays b. Sa'd b. Ubade'den*^.
f. et-TaberanI; Hazım b. Harmele**), Zeyd b. İshak el-Ensari<’), Muaviye b. Hayde***#.
Fadde b. Ubeyd!») ve Ebu'd-Deıda'dan!)^.
g. Ebu Nuaym; Enes'den*»).
n. İbn Aaakir; Ebu Bekri's-Sıddık'unO^.
 991

a. el-Buhari, C: 7/169 (Babu kavli la havle ve la kuvvete illa billah), Ebu Musa el-
Eş'ari'den.
C: 7/213 (Babu la havle ve la kuvvete illa billah) Ebu Musa'dan.
b. İbn Mace; 3824 no'lu hadis, Ebu Musa'dan.
3825 no'lu hadis; Ebu Zerr'den.
3826 no'lu hadis; Hazım b. Harmele'dcn.
Muhakkikin Notu:
- et-Tirmizi; 3462 no'lu hadis; Ebu Musa'dan. Ebu İsa, bu hadise hasen sahih demiş­
tir.
- el-Heysemİ; Mecmau'z-Zevald'de; C: 10/98.
1) Ahmed, et-Taberani : Muaz b. Cebel'den.
2) et-TaberanI (el-Evsat) : Ebu Eyyub el-Ensari’den.
3) el-Kebir'de : Zeyd b. Sabit'teıt.
4) el'Kebir'de : Zeyd b. İshak'tan.
5) et'Taberanl : Muaviye b. Hayde'den.
6) el-Bezzar : Kays b. Sa'd b. Ubade.
7) el-Bezzar ; Ebu Hureyıe'den (uzun ve muhtasar olarak)
8) et-Taberani : Fadale b. Ubeyd'den.
9) et-Taberani : Ukbe b. Amir'den.
tbn Hacer; el-Metalibu'l-Aliye'de; C: 3/261.
3435 no'lu hadis; Ebu Zcr'den.
5436 no'lu hadis; Ebu Eyyub el-Ensari'dcn.
3437 no'lu hadis; Zeyd b. Sabii'ten.
3439 no'lu hadis; Osman b. Affan'dan.
- el-Kİtani; Nazmu’l-Mütenaslr'de:
el-Ezhar'dan naklen 200 no'lu hadis "Hadisin ravilerlnln adedi 14 kişiye baliğ o|,
muştur" der.

Hadis No: 56

- Öûapül İJ^I y - JÛa^sJI :JÛ» >ü » i'

İÜ' > W A
o Ebu Said el. Hudri (r.a) diyor ki; «El-Arc denen yerde Al­
lah'ın Resulüyle (sav) yürürken, birde ne görelim önümüze
bir şair çıkıp şiir okumağa başladı. Allah Resulü (sav): "şeyta­
nı tutun" veya "şeytanı yakalaym", bir adamm kalbi şiirle
dolmaktansa, irinle dolması, onun için daha hayuhdu" de­
di. »
a. el-BuharI, Müslim; Ebu Huıeyn'denf».
el-Buharl; İbn Omer'^nt^.
b. MûsUm; Sa'd b. Ebi Vakkas<^> ve Ebu Said el-Hudıi'den(*).
c. Ebu Avane (müsned) Ömer'den^.
d. et-Taberaul; Selmanul-FatisiiA, Utbe b. Abd es-Sutemit’), İbn Mes'udO, Avf b.
Malik<*>, Malik b. UmayıOO) ve Eba'd-Derda'dando.
e. Ebu Ya'la; Cabir b. Abdlllah'Un<'^.
 ■ 100____________________________ Sc€tf€tti
f. tbn Adiyy; Ibn Abbas<>» ve Ai;e'den(i‘>).
g. Ebu Ubey^ el-Hasen‘in mörselİ'^J vc eş-Şa'bi'daı<*^.

a. el'BuharI; C: 7/109 (Kitabul-Edeb) Ibn Ömer ve Ebu Hureyre'den.

b. Mûsnm; C; 7/^ (IÛubu'$-şi'r). Ebu Hureyre Sa'd b. Ebi Vakkas ve Ebu Said el-
Hudri'den.
c. Matbu nüshada bulamadık.
d. ct'Tabcranİ; 6132 nolu hadis Selman'dan.
e.....
f .....
g.....
Muhakkikin Notu:
1) Ebu Davud (Babu Ma Cae
5009 no'lu hadis, Ebu Hureyıe'den.
2) tbo Mace; (Babu Ma ytilorehu mine'ş-şi'ri)
3759 nolu hadis; Ebu Hureyıe'doı.
3760 nolu hadis; Sa'd b. Ebi Vakkas.
Ebu tsa; bu hadisin basen sahih olduğunu sövlemiştir.
Aynı babta, Sa'd. Ibn Ömer ve Ebu'd-Deıdaoan rivayetler vardu. 2852 nolu hadis.
Sa'd b. Ebi Vakkas'tan riv^et edilmiştir. Ebu İsa bu hadise de hasen sahih demiştir.
4) ed'Darimi; C: 2/297 (Babu li en yemiilie cevfu ehadikum) Salim b. Umeyr'dcn.
5) Ahmed,Müsned; C: 1/175,177,181.
C: 2/39,96.288,331,355,391.478.480.
C: 3- 8/41.
6) el-Heyseml, Keşfu'l-Estar; C: 2/452. (Babu'ş-Şi’ri ve zemmihi) 2090 no'lu hadis.
Ömer Ibnul-Hattak el-Bezzar birçok kişi İsmail ve Ömer'den mevkuf olarak rivayet edil­
diğini söylemişİT.
7) el-Begevl; ^rhu's-Sunne'de; C: 2/380.
3412 no'lu hadis. Ebu Hureyre'dâı.
3413 no'lu Ebu Hurem'den.
8) Abdurrezzak es-Sun'unl; el-Musannertc;
C: 11/264, 265 (Babu'ş-Şi'ri ve'r-Reczi).
9) el-Heysemi, Mecmau'z-Zevald; C; 8/119-120 (Babu Ma Cae Fi'ş-Şi'ıi ve'ş-Şuara),
1. el-Bezzar; (Ancak Hallad b. Yahya başka kimsoıin Ömer İbnu'l-Hattab'dan isnad-
da bulunduğunu bilmiyoruz der.
2. et-Taberanl; Selman'dan.
3. Ebu Ya'la; Cabir'den.
4. et-Taberanl; Ibn Ömer'den.
5. et-Taberanl; Ebu'd-Derda'dan.
6. et-Taberanl; Utbe b. Abd'dan.
7. et-Taberanl; Avf b. Malik'ten.
8. et-Taberanl; Ebu'z-Za'ra'dan.
10) el-KIttanI, Nazmu'l-Mütenasir'de; 200 no'lu hadis. Ravilerinin adedinin onddrt
kişiye baliğ olduğunu söylemiştir.

Hadis No: 57
W '3 f â î ^ Sî jJ, 4J1 jjL j jö J lî ;i l l J j e j İP
.t jû l u ^ l Ö jî ÇiH J&\ a İ l f j j 'j ^ llll ^1 ijS İ : y i*
“İfOit€o<ıtOb ^huUtUn. 101

o Enes b. Malik (ra) diyor ki Allah'ın Resûlü (sav): "Ade-

moğlunvuı altın dolu bir vadisi olsa ikinci bir «vadisinin*
olmasını -severek* ister. Kensidinin bu ikinci vadisi olsa,
üçüncü bir vadisinin daha olmasmı severek ister. Ademog*
lunun gözünü (aç gözlülüğünü) ancak toprak doldurur. Al­
lah (ise) tevbe edenin tevbesini kabul eder." dedi
a. el-Buhari; Enes'tend), Ibım'z-Zııb^ı<4 ve tbn Abbas'tanf^).
b. et-Tirmid; Ubeyye b. Ka'b'danW.
c. el-Bezzar; BureydeP), Ebu Said el-Hudri®, SemureP) ve Aişe'den«).
d. Ahmed; Ebu Ubeyd el-Fadail; Cidbirb. AbdilIahP) ve Zeyd b. Eıkaıııd<>>.
e. Ebu Ubeyd; Ebu Musa el-Eş'ari'dend’).
r. et-Taberani; Sa'd b. Ebi VaÛcasO^, Ebu Vakıd el-Laysi(‘^>. Ebu Uınaıne<i4>ve Kal)
b. lyad el Eşari'denP*>.

a. el-Buhari; C: 7/17S (Babu Ma yutteka min fıtneti'l-mali) İbn Abbas, Ibnu'-Zubeyr

ve Enes b. Malik’ten.
b. et-Tirmlıi C; 4/569.2337 no'lu hadis. Enesb. Malik'ten.
Ebu İsa, bu hadise "basen sahih ve ğarib". demiştir. Bu babla, Ubeyy b. Kab, Ebu
Said. Aişe, İbnu'z-Zubcyr, Ebu Vakid, Cabir Ihn Abbas ve Ebu Hur^e'den rivayetler var­
dır.
c__
d. Ahmed, Müsned; C: 1/370.
C: 3/122, 168,176,192,198, 236, 238,243,247,272.340,341. C: 4/368.
C;5/117,131,132,192. C: 6/5.
e . ...
f. et>Taberani; C: 1/170. 542 no'lu hadis. Ubeyy b. Ka'b'dan. et-Taberani; C: 3/279,
3300, 3301,3302 ve 3303 no'lu hadisler. Ata b. Yesar'dan.
C: 5/5033 no'lu hadis. Habib b. Yesar ve Zeyd b. Erkam'dan.
C: 8/7970 no'lu hadis. Ebu Umame'den.
C: 11/11423 no'lu hadis, tbn Abbas'tan.
Muhakkikin Notu:
1) Müslim; C: 3/39 (Kitabu'z-Zekat) Enes b. Malik ve Ibn Abbas'tan.
2) tbn Mace; C: 2/1415 (Kiıabu'z-Zuhd)
4235 no'lu h^is, Ebu Hureyre'den.
3) ed-OarImi; C: 2/318. Enes b. Malik'ten.
4) el-Heysemİ, Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh; 615.
2489 no'lu hatfis; tbn Abbas'tan.
2284 no'lu hadis; Cabir b. Abdillah'tan.
5) el-Heyseml, Mecmau'z-Zevald’de;
C: 10/243,245.
1. Ahmed, Ebu Ya'la el-Bezzar ; Cabir'den.
2. Ahmed, et-TaberanI, el-Bezzar ; Zeyd b. Eıkam'dan.
3. Ahmed, Ebu Ya'la ; Ai^'den.
4. el-Bezzar ; Bureyde'den.
5. el-B«czar, et-TabcnnI ; Semure b. Cundub'dan.
6. el-Bezzar, et-Taberani ; Ebu Said el-Hudri'den.
7. et-Taberani (es-Sağir) ; Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
8. et-Taberani ; Ebu Umame'den.
9. et-Tabareni ; Ka'b b. lyatfdaa
 ^ _____________ S€ttf€ac
el'Heyseml; (el-Beyyine) suresinin tefsirinde bu hadis değişik tahriclerini zikrettiğini
söyler.
Mecmaıı’z-Zevald'de; 7/140.
1. Ahmcd, et-TabiaranI : Ebu Vakid eI-Leysi‘den.
2. et-Tirmizi ; Ubeyy b. KaVdan.
3. Ahmed ; tb n A bbas'tan.
6. el-KIttani, Nazmu'l-Mütenasir'de; 214 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin
ravisi 17 kişiye baliğ olmuştur.

Hadis No: 58
Jjj jrjli hu :J\i ^ h\ ÜJl 5j5>J ^
h\^ 4 *î ^ ;i

« . ^ 'l J İ v 4J ; i JÜI J i î J i ş

o Ebu Hureyre’den (ra) gelen bir rivayette Allah'ın Resûlü

(sav): şöyle söyler. "Kişi (insan), uzun zaman cennet ehlinin
ameliyle amel eder -de- sonra onun ameli cehennem ehli­
nin ameliyle kapanır (mühürlenir) (ve yine) kişi, uzım za­
man cehennem ehlinin ameliyle amel eder, sonra onım
ameli cennet ehlinin ameliyle lûıpanır."
a. el-Buhari; MOslim; Ibn Mes'ud'danb). el-Buhari; Enesfri ve Sehl b. Sa'd es-
Saidi'den®.
b. Müslim; Huzayfe b. EsidW) ve Ebu Hureyre'dont^).
c. et-TaberanI; Ali(‘), Ibn ömeıri) ve Oksum b. Ebi'l-Cevnd).
d. Ahmed; Aişe'dent’).
e. el'Bezzar; Ibn Ömeı<>‘®ve el-Ars b. Umayre’dend').
f. el-Feryabİ, (tarih); Cabiıdri ve Ebu Zerr'dend^).
g. Ibn Merdeveyh; (tefsir); Rebah el-Lahmi'dend<).
h. Ebu Nuajm (Tıbda); Malik Ibnu'l-Huveyris'tends).
1. ( ) Fevaid'de; Ibn Abbas'tan<>«).
a. el-Buhari; C; 7 (210) (Kitabul-Kader) Abdullah b. Mes'ud'dan.
el-Buhari; C; 7/187. (Kitabu’r-Rikak) Sehl b. Sa'd es-Saidi'den.
b. Müslim; C: 8/44 (Kitabu'l-Kader) Abdullah b. Mes’ud'dan.
c. Ahmed Mûsned’de; C: 1/382,414,430. C: 2/278, C: 5/332,335. C: 6/107-108,
e. el-Bezzar;....
f. el-Feıyabi.
g. Ibn Merdeveyh.
Muhakkikin Notu:
1- Ebu Davttd (Babun FTI-Kader); C: 4/228.4708 no7u hadis. Abdullah b. Mes'ud.
2- et-Tirmizi; C: 4/446.2137 no'lu hadis. Abdullah b. Mes'ud'dan. Ebu İsa bu hadise,
"basen sahih" dedL Aynı babta Ebu Hıaeyre(l) ve Enes'ten(2) de rivayetler vat^.
cl-Heyseml; (Mecmau'z-ZevaU)
1) Ahmed, Ebu Ya'la; Aişe'den.
2) ct'Taberanİ (el-Evsat); Ebu Hureyıe'den.
3) el-Bezzar, ct-Taberanl; el-Ars b. Umeyre'den.
 ^ffeıdiUtn’ 103
4) e t -T a b e r a n i; U ksu m Ibnu'l-C evn'den.
- e l-B e k r î, K it a b u 'l-E r b a in ; Sh: 88. 2 no'lu hadis. (K itabu'l-E ıbain B i s i » i e h in
had is) T e l i f ; E bu A b d illa h M uhanım ed b . H am deveyh (tb n u l-B e y y i) ^
- e l-H a k im , e n -N e y s a b u r i; A bdu llah b . Mes'ud'dan. ^
- e l - K e t t a n î , N a z m u ’ l-M ü te n a s ir 'd e î
k işi riv ay et etm iştir.
216 n o lu hadis. el-Ezhar'dan naklen
’
Hadisi 16

Hadis No: 59

'jîü ^ O'. :J l i 'a üi\ J ^

fjla J u r j/ aÎ U^ hjiLfii JS lı j i i J

Ol öjiiO aî u ÜJI J i r Oî :jıS

/ ’j J^ j jT j ijsjS İ j s " j . î İ j Up â.1 a «

J jL j i j ' ı_^ö ,a îı > ijiş

O Ebu Zer (ra) diyor ki: «Allah’ın Resûlü'nün ashabından

bazdan. Ya Resûlallah (müslümanlardan) varlık ehli olaıdar
ecirlerle gittiler. Namaz kddığınuz gibi -onlar da- namaz küı
yorlardı, oruç tuttuğumuz gibi oruç tutuyorlar ve mallarının
fazlasından tasaddukta bulunuyorlardı.» deyince; Allah'ın
Resûlü (sav): "Peki Allah size tasaddukta bulunacağmız (şe­
yi) vermedi mi? (samyorsunuz)
Her "teşbih", her "tekbir”, her "tahmid” ve her "tehlîl", emr-i
bi'l-maruf ve nehy-i anil-münker sadakadır. Birinizin ehliy­
le mübaşerette bulunmasmda kendisi için sadaka vardır. -
Sahabeler-: "Ey Allah'ın Resûlü (sav) birimizin şehvetini gi­
dermesinde de mi kendisine ecir vardır?" dediler. Allah'ın
Resûlü (sav): "Şayet biriniz onu, (şehvetini haram olanla gi­
derse bundan ötürü onda kendisine günah (varmıdır? yok
mudur). İşte bpkı onun gibi insan, şevhetini helalden gi­
derdiğinde kendisi için ecir vardır."
 ® 104 ^mamrc S tu fu ti
k. e\-Buharl; Cabirb. Abdilldı'dan^»,
- el-BuharI (el-Edebul-Mu&ed). Huzeyfe<^, Abdullah b. Zeyd eI-Hatimi‘den(’>.
b. et-TaberanI; Ibn Mes'udt<), Nubeyt b. Şureyı<», Ibn Mcs'ud el-Ensarî(«) Sabit'in ba
bası^) ve Ebu Malik el-E;cai'nin babasuıdanl^.
a. el-Buhari; C: 7/70 (Babu küllü ma'nıfin sadakanın). Cabir b. Abdillah, Ebu Musa
el-Eş'ari'den.
b. et-Taberanî, el-Mu'cemu'l-Kebir'de; 1126 no'lu hadis. Patıma binti'l-Huscyn ve
Bilal'den.
8200 no'lu hadis, Ebu Malik el-Eşcai'den, babasmdan.
Muhakikin Notu:
1) Müslim; C: 3/82 (Kitabu'z-Zekat) Ebu Zer’den.
2) Ebu Davud; 5243 no'lu hadis (Kitalnı'1-Edeb) Ebu Zer'den.
3) et'TIrmlzl; (Kiıabul-Biır)
1936 nolu hadis. Ebu Zeır'den.
4) Abmcd, Müsned; C: 3/344.360. C: 4/307. C: 5/383.397.398.405.
3) es-Suyuli; el>Camiu*s-Sagir'de; 6351 nolu hadis.
6) cl-Elbanl; d-Ebadis es-Sahiha*da; 4431 no'lu hadis.
7) el'Elbani; er-Ravd'da, 231 nolu hadis.
8) el-Beğevl; Şerhu's-Sunne’de; 1642 nolu hadis Cabir hadisi. Sahih olduğunda itti­
fak vardır.
Şuayb el-Arnavut, bu hadisin sahih olduğunu söylemiştir.
-Ahmed;C: 3/344.
et-Tirmlâ; (Kitabn'l-Bini vc's-Sileti) 1971 nolu hadis. Hascn ve sahihtir.
- Ibn Hibban (864) sahihledi. hadisin şcvahidi vardır.
- el-Kittani, Nazmul-Mütenasir'de; 119 nolu hadis cl-Ezhar'dan naklen hadisi sekiz
kişi rivayet etmiştir.
el-Kittanl; aynca şu açıklamayı da ekler. Hadis; Bilal, Ibn Abbas, tbn Ömer Adiyy b.
Hatcm Ebu Umame el-BahilI ve Aışe'den rivayet edilmiştir.
el-Arir el-Kaşşaşi ve Abduırauf el-Munavi (et-Teysir'de) hadisin mOtevaıir olduğu­
nu söyleyenlerdendirler.

Hadis No: 60
. r ' > ı;r; ^ i li l y lU jl >
'^'^3 ^ ^ O İjâll e jjla (jiJ
dJİİi al!» J j l a j *3»î^_ ;İ j > J İ ^ ^
a lil y' j ı ü U ^ > J ö j i İ l ijjL ( j i î l i ; ^ J)l j
■‘dJ/ lİİÜı” aÎJ»jjLj JlİÎ İjİl ÜUlaJ\ “iji»;’
o î j ü » i J â î » t - . J î j^İ “ c i ^ l IJİM k ” ; J \ İ Î d ı i j ü < < î ^ r . J . J y J ^

•.il* 'jjİlî 4 > ' >

O (Dmer Îbnu'l-Hattab (ra) diyor ki: «Hişam b. Hakim b. Hi-
zam'ı el-Furkan Sûresi'ni, Allah Resûlü'nün (sav) bana okut­
 10Sİ
tuğundan başka okuyuşla okuduğunu duydum. Bunun üze­
rine neredeyse acele edip başına birşey getirecektim. Sonra
oradan ayrılıp gitmesi için kendisine süre tamdım. Daha son­
ra gidip ridasmın iki yakasını topladım ve öylece Allah'ın
Resûlü'nün (sav) yanına getirdim. Ey Allah'ın Resulü (sav)
bu, el-Furkan Sûresi'ni Senin bana okuttuğun okuyuştan baş­
ka bir okuyuşla okuyor dedim. Allah'm Resulü (sav) ona:
"Oku" dedi. O da kendisinden duyduğum sureyi okudu. Al­
lah'm Resûlü (sav): "İşte böyle nazil oldu." dedi. Sonra bana
"Oku" dedi? Ben de okudum. -Bu kez benim okuyuşuma da-
"îşte böyle nazil oldu." dedi. Ardından "Şüphesiz ki bu
Kur'an yedi harf üzerine inmiştir. Kolayınıza geleni oku­
yun!" dedi.»
Ibn ömeı<b, Osman»), Uboyy b. Ka'b»), EnesW), Huzcyfe, İbnu'l-Yeman»), Zcyd b. Er-
kam<«), Semurc b. CunduW’), Süleyman b. Surcd»), Ibn Abbas<’>, Ibn Mes'ud<)*>), Abdurrah-
man b. Avfn», Amr b. Selcmcb^), Amr İbnu'l Asb^), Muaz b. Cebclb*), Hişam İbnu’l-
Hakcm('î), Ebu Bekreb^), Ebu Cehmb')), Ebu Said cl-Hudrib*), Ebu Talha eİ-Ensarib*), Ebu
Hureyrc(“ )' Ununu Eyyub»b.

a. el-Buhari; C; 3/90 (Kilabul-Husumat) Ömer'den.

b. el-Buhari; C: 4/80 (Kitabu Bedi'I-Halk) tbn Abbas'dan.
c. el'Buharl; C: 6/100 (Babu Unzile'l-Kur'an'u ala sebati ehnıfin)
Ömer'den (Bu Kur'an yedi hart üzerine indirildi...) Aynı babta Ibn Abbas'tan da ri­
vayet vardır.
2. Müslim; C: 2/202 (Babu; Beyanu ome'l-Kur'an'e ala Seb'aii enhufin). Ömer, Ibn
Abbas. Ubeyy b. Ka'b'deru
3. Ebu Davud; C: 2/7S (Babu Unzilel-Kur'an'u Ala Seb'ati ehnıfin)
1475 no'lu hadis. Ömer ibnu'l-Hattab'dan.
1476 no'lu hadis; Ubeyy b. Ka'b'dan.
4. et-Tirmizi; C: S/ISÖ (Kitabul-Kııaat)
2943 no7u ha^s, Ömer'den.
Ebu İsa bu hadise hasen sahih demiştir.
2944 nolu hadis, Ubeyy b. Ka'b'dan. Aym babta, Ömer. Huzeyfe tbnul-Yeman, Um-
mu Eyyub, Semure, Ibn Abbas, Ebu Hur^e, Ebu Cehm llmul-Itos tbnu's-Sunmc, Amr
tbnul-As ve Ebu Bekre'den.
5. en-Nesai; C: 2/130. Camiu Ma Cae fri-Kur'an) Ömer'den. Aym babta Ubeyy'den de
rivayet vardır.
6. en-Nesal; (Fedailul-Kur'an) Sh: 53.
9 nolu hadis; Abdullah b. Abbas'tan.
10 nolu hadis; Ömer Ibnul-Hattab'taiL
11 no'lu hadis; Enes ve Ubeyy b. KaVden.
7. Ahmed, Müsned; C: 1/24,40.43.264,299,128,132,385,391.400.
C: 6/443,463.
8. d-Hcysemi; (Mevaridu'z-Zam'an) Sh: 440.
 106 VftuuHrt. S a tfu ti
1879 ve 1880no'lu hadis Ebu Hureyre'den.
1981 ve 1982 no'lu hadisler Ibn Mes'ud'dan.
9. Tefslru't-Taberl; C: 1/23 Ibn Mes'ud’dan. Aynı babta Ubeyy b. Ka*b'den de aynı
hadis rivayet edilmekte.
10. cl-Muvatfai; (d-Leys rivayeti)
473 no'lu hadis. Ömer Ibnu'l-Hattab'dan.
11. Ebu Bekr b. EblDavud; (el-Mesahif) Sh; 18.
cbücyseml, Mccmu'z>Zevaid;
C: 7/150 (Babu7-Kıraat).
1) Ahmed, el-Bezzar, et-Taberanl, Huzeyfe'den.
2) Ahmed; Amr tbnul-As'dan.
3) Ahmed; Ebu Talha'dan.
4) Ahmed, et-Taberani; Ebu Bekre'den.
5) Ahmed; Huzeyfe'den.
6) Ahmed, el-Bezzar; Ebu Hureyre'den.
7) Ahmed, el-Bezzar et-Taberanl; Semure'den.
8) Ebu Ya'la; Osman'dan.
9) el-Bezzar, Ebu Yala, et-Taberanl; Ibn Mes'ud'dan.
10) et-Taberanl; Ebu Said'den.
11) et-Taberanl; Süleyman b. Surd.
12. et-Tabcrani; Z^d b. Erkam'dan.
13. et-Taberanl; Muaz b. Cebel'den.
14. et-Taberanl; Ununu Eyyub'dan.
13) el-Kittani; Nazmu'l-Mütenasir'de.
197 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin 24ravisi olduğunu söyler.

Hadis No: 61
îji' jî ^ İî-Î jtŞjul, ;JİI ^ ^ J Jt.
;jö îoîjüı vîi uJU-î!;%' .1jîü
ı.LiTjüı d i JaJ;î
O Ebu'd-Derda'dan (ra): «Allah'ın Resûlünden (sav); "Siz­
den biri bil gecede Kur'an'm üçte birini okumaya mı zorla­
nıyor." dedi. Ey Allah’ın Resûlü (sav) -birimiz nasıl olur da-
bir gecede Kur’an'm üçte birini okur dediler? (Deki; O Allah
birdir" (İhlas Sûresi) Kur'an'm üçte birine denktir" buyur­
du.»
a. el-BuharI; Ebu Said'den»).
b. Müslim; Ebu'd-Deıda® ve Ebu Hureyre'den*^).
c. et-TIrmIzI: en-Nesai, Ebu Eyyub'dan»).
d. en-Nesai, Ibn Mace; Ebu Mes'ud'dan*^.
e. Ahmed; Ubeyy b. Kal)*®, Ibn ömeı<)) ve Ununu Kelsum binti Ukbe b. Ebi Mu-
ayt'tan*').
 "TfCüte^cM^ ^«uUalen. 1071
f. Ebu Ya'la; Enes’ten®).
g. el-Bezzar; Cabir b. Abdi]Iah'tan<><’>.
h. et-Taberani; Sa'd b. Ebi VakkasO».
İbn Omeı<iî), Ibn Mes'ud*’^) ve Muaz b. Cebel'den**^).
i. Ebu Ubeyd; (Fedailu'l-Ku'an) Ibn Abbas'tantı».
J. el'Beyhaki, e$-Sûnen; Katade Ibnu'n-Nu'ınan'danC*).

a. el'Buhart; C; 6/105. Ebu Sûdden.

b. Müslim; C: 2/199.2090 nolu hadis. Ebu'd-Deıdar ve Ebu Hut^e'den.
c. ct-Tirmizi; C: 5/167 (Babu Ma Cae fi SuKÛl-lhlas) 2896 nolu hadis. Ununu Ey-
yub’tan.
Ebu İsa bu hadis "hasen" dir dedi. Aym bablan Ebu'd-Derda, Ehu Said, Katade Ib-
nu'n-Nu'man, Ebu Hureyıe. İbn Ömer ve Ebu Mes'ud'dan.
d. cn-Nesai; C: 2/171. Ebu Said ve Ununu Eyyub'dan.
İbn Mace; (Babu Sevabil-Kur'an.)
3787 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
3788 nolu hadis. Enes b. Malik'ıen.
3789 nolu hadis Ebu Mes ud el-Ensaıi'den.
c. Ahmed; C: 2/429.
C; 3/15.23,35,43.
C: 4/122.
C: 6/404.
f. Ebu Ya'la.....
g. el-Bezzar......
h. et-Taberani; 4025, 4029, Ebu Eyyub el-Ensari'den. 13493 nolu hadis. İbn
Ömer'den.
i. Ebu Ubeyd; (Fedailu'l-Kur'an) ed-Dunıl Mensur; C: 8/674 Tefsirul-sureiil-ehad.
j. el-Beyhaki;....
Malik; el>Muvatta (el-Luys rivayeti)
485 nolu hadis; Ebu Said el-Hudri'den.
487 nolu hadis; Humeyd b. Abdurrahman b. Avfdan.
Muhakkikin Notu:
1) Malik, el-Muvatta'da; (Muhanuned İbnul-Hasen rivayed) (Babu; Fadli'l-Kuı'an).
172 no'lu hadis, Ebu Said el-Hudıi'den.
2) İbn Hacer, el-MetalIbu'l-Aliye’de;
C: 3/401 (Babu; Sureti'l-thias)
3815 nolu hadis. Ebu Hureyre'den "merfiı" olarak.
3) ed-OarIml; C: 2/459. Ömer İbnul-Hattab, Ebu'd-Derda, Ebu Hureyre Abdullah,
Abdurrahman (babasından) ve Ebu Eyyub'dan.
4) en-Nesal; (Fedailul-Kur'an). Sh: 82.54 no'lu hadis. Katade Ibnu'n-Nu'man'dan.
5) Malik; el-Muvatta'da C: 1/211. Ebu Said el-Hudri'den.
6) Ahmed, Müsned'de; C: 3/15,23.35.43. Ebu Said el-Hudri'den.
7) es-Suyuti, ed-Durru'l-Mensur'da; C: 8/671. Ub^y b. KaVdan. Aym babta,
Enes'ten de rivayet bulunmaktadu.
8) ei-Kittani; Nazmu'i-Mütenasir'de;
198 no'lu hadis el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 20 ravinin rivayet ettiğini zikreder.
 w SejtfiUt i

Hadis No: 62
*4İIt JjLjU :jüi ^ Jt j^ j İUr :Jâ ^îî ÜH pjî
jîlUl j i î :jli c^îSu ^ UİÎ .sSColl J| ^ ^llı ?^lUl ^
J :Jö ‘İ'i^î u ;jlı ^ 4ÎJ1Jj^-jU UÎjrjll JU» î^lLil ^
j > j :ju î ^ İ î ^ İ 3 İİJ1 4 - r ' J ' / > V j 8*A> j / l^' U

Jiii Ci^j Ul ı ^ î ö i ^ c J Î j 4-^-î ö * » P ** # ^İI'

O Enes (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlüne (sav) bir adam ge­
lip; "Ey Allah'ın Resûlü kıyamet saati ne zaman" dedi. -
Bunun üzerine- Allah'ın Resûlü (sav) hemen kalkıp namaza
durdu. Allah'ın Resûlü (sav) namazını kılınca: "Nerede kıya­
metin ne zaman kopacağım soran?" diye seslendi. Adam:
"Ben ey Allah'm Resûlü (sav)" dedi. Allah Resûlü (sav) ona;
"Ona (kıyamete) ne hazırladın?" diye sordu. Adam: "Ey Al­
lah'ın Resûlü o güne, ne çok namaz ne de oruç hazırladım.
Ancak ben A ll^ ve Resûlü'nü seviyorum." dedi. Allah
Resûlü (sav): "Kişi sevdiği ile berabeijjdiı. Ve sen de sevdi­
ğinle berabersin." dedi.»
Enes; "ben müslümanlann, İslâm'a girdikten sonra bundan
başka birşeye bu kadar sevindiklerini görmedim" diyor.
a. cl-Bubarl ve Müslim; Ebu Musa'dan^.
b. ct-TIrmlzl; Salvan b. Assal'dan^.
c. Ahmed; Cabir b. AbdiUah<3> ve Abdullah b. Mes'ud'dan<‘'>.
d. el-Bezzar; Ab'derf^).
c. et-Taberani; Ebu KatadelO, Ebu Sureyhafb, Abdullah b. Yraid el-Hatmi<*>, Safvan
b. KudameO), Utve b. Mudaıras et-TaiO®>, Muaz b. CebeK") ve Ebu Umame el-Bahili'den
O»

a. el-BuharI; C: 7/112 (Babu alameti hubbüllah) Abdullah b. Mes'ud'dan. Bu hadîse

Cerir b. Hazım ve Süleyman b. Ferm ve Ebu Avane el-A'meş, Ebu Vail ve Abdullah (b.
Mes'ud) yoluyla mütabatıa bulunmuşlardır.
- Müslim; C; 7/42 (Kitabul-Edeb) Enes b. Malik ve Abdullah b. Mes'ud ve Ebu Mu­
sa'dan farklı Edalarla.
b. et-Tinhlzl; (Kitabu'z-Zuhd) 2385 nolu hadis Enes'ten. Ebu tsa bu hadisin sahih ol­
duğunu söylemiştir. 238 nolu hadis,-yine- Enes'ten.
Ebu İsa bu hadise ise Hasen Ğarib der. Bu el-Hasen'in Enes b. Malikten rivayetidir
 'tttS te veU in . ‘W <uUiieiî’ 109
diye açıklamada bulunur.
Ebu İsa; aynı babta, Ali(l), Abdullah b. Mes'ud(2), Safvan b. Assal(3), Ebu Hureyıe
(4) ve Ebu Musa'dan(5) liv^etler olduğunu söyler.
2387 no'lu hadis; Zer b. Hubeyş'ten o da Safvan b. Assal'dan. Hadis hasen sahihtir.
et-Tirmizi; (Kitabu't-Deavat)
3535 no'lu hadis; (Babu; fadli't-Tevbeii ve'l-isdğfar) Zerb. Hubeyş'ten.
Safvan b. Assala mestlere mesh için gittiğinde naklettiği haberden.
et-Tirmizi bu hadise; hasen sahihtir der.
3536 nolu hadis; yine hasen sahihtir.
c. Ahmed, Mûsned; C; 1/392.
C: 3/104, 110, 159, 165 167, 168, 172, 173, 187, 192 193, 200 207, 208, 213, 226,
227,228,255,268,283,288,336,394.
C; 4/107,160,239,241,292,395,398,405.
d. el-Heysemi; Mecmau'z-Zevaid. C: 10/280.
e. et-Taberani; 7348 no'lu hadis, 2 ^ b. Hubeyş, Safiran'dan.
7353 no'lu hadis; Asım, Zer ve Sa^an'dan.
7358 no3u hadis; Asım, Zer ve Safvan'dan.
7359 no'lu hadis; Asım b. Behdele ve Zer b. Hubeyş'ten.
Muhakkikin Notu:
1- ed-Darimi; C: 2 (Kitabu'r-Rikak) Slu 321. (Babul-mer'i Mae men ehabbe) Ebu
Zerden.
2- el-Heysemt, Mevaridu'z-Zam'an'da; (Kitabu'z-Zuhd) Sh: 621.
2506 no'lu hadis; Ebu Zer’den.
5207 no'lu hadis; Zer b. Hubeyş ve Safvan'dan.
3- el-Heysemi, Mecmau'z-Zevatd'de; C: 10/280. (Kitabu'z-Zuhd).
1. et-Taberani (el-Evsat), Cabir'den.
2. el-Bezzar; Ali'den.
3. el-Bezzar; Abdullah b. Mes'ud'dan.
4. et-TaberanI (el-Kebir, el-Evsat); Ebu Katade'den.
5. et-TaberanI (rivayetinde; bir kezzab (yalancı) vardır denilmiştir; Ebu Surayha'dan.
6. et-Taberanl; Abdullah b. Zeyd el-Hatmi'den.
7. et-Taberani (üç Mu'cem'de); Abduırahman b. Safvan b. Kudame'den.
8. et-Taberani (üç Mu'cem'de); Urve b. Mudanas et-Tai'den.
9. et-Taberanl (üç Mu'cem'de); Muaz b. Cebei'den.
10. et-Taberani (el-Kebir); Eto Umame el-BahiU'den.
4- es-SananI; el-Musannefte; 20317 no'lu hadis. (Babu'l-Mer'i Mae men ehabbe..,)
Enes b. Malikten.
5- el-Camiu's-Sağir; 9190 nolu hadis.
6- SahihuT-CamI; 6565 nolu hadis.
er-Ravdu'n-Nadir; 104,106,360,361,370,1028.
el-Beğevl; Şehru's-Sünne'de;
3475 nolu hadis; Enes'ten.
3476 no'lu hadis; Enes'ten.
3477 no'lu hadis; Enes'ten.
7478 nolu hadis; Ebu Musa'dan.
7 4 7 9 n o 'lu h adis; Enes'teiL
el-Hakim, et-Tirmizi, Nevaridu'l-Hsul'da; Sh: 173 (140. Asıl) Ali'den.
8- el-Kittani; Nazmu'l-Mfitenasir'de; 246 nolu hadis. el-Ezhar'dan naUaı. HaıEsi 15
ravi rivayet etmiştir.
 ^ Sec^ecCi

Hadis No: 63

y/ Uİ'İ û** “ J® ^ *jîj^ <5Î* ^

•vJ* ciUa^iJl i)\i ı^\j İÜ

O Ebu Hureyre (ra): «Allah'ın Resûlü (sav)'dan rivayet edi­

yor: "Kim rüyada beni görürse, o beni görmüştür. Zira şey­
tan benim suretime bürünemez."»
a. el-BuharI ve Müslim; Enes<>), Ebu Said«), Ebu Katade<3> ve Ebu Hureyre’dent'».
b. Müslim; Cabir'den<^).
c. et-TIrmizi; tbn Mes'ud'dan^.
d. İbn Mace; İbn Abba$^>ve Ebu Cuhayfe'den^,
e. Ahmed; Ebu Katadein ve Ebu Malik el-E;cai'den("».
f. et-Taberanl; Ebu SaidOD, ibn Amı<“*), Ebu BekredS) ve Malik b. Abdillah el-
Hasami'den('^>.
g. el-Buhari (Tarihinde); Tank b. Eşyem el-Eşcai'den<'^).
a. el'BuharI; C: 8/71. Ebu Hureyre, Enes, Ebu Said, el-Hudri ve Ebu Katadc'den.
b. Müslim; C: 7/54, Ebu Hureyre ve Cabir'den.
c. et'Tirmİzi; C: 2/535. 2276 no'lu hadis. Abdullah b. Mcs'ud'dan. Aynı babia; Ebu
Hureyre(l), Katade(2), İbn Abbas(3), Ebu Said(4), Cabir(5), Ene$(6), 0)U Malik el-Escai
ve b{basından(7), Ebu Bekre(8) ve Ebu Cuhayfe'den(9).
Ebu İsa bu h^isin hasen sahih olduğunu söylemiştir.
d. tbn Mace; C: 2/1284.
3900 no'lu hadis; Abdullah b. Mes'ud'dam
3901 no'lu hadis: Ebu Huıeyıe'den.
3902 no'lu hadis; Cabir'den.
3903 no'lu hadis; Ebu Said'den,
3904 nolu hadis: Ebu Cuhayfe'den.
3905 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
e. Ahmed, Müsned; C: 2/261. 342. 411. 425. 463. 469, 473. Hepsi de Ebu Huıey-
le'den. *
C: 5^06 Ebu Hnreyıe'den.
C: 6^04 Tank b. Bern'den.
f. ct-Taberani; 8180 no'lu hadis; Tank b. Eşyem'den.
Tank b. Eşyem'in sahibi olduğunu söyler.
Muhakkikin Notu:
1- cs'Suyutl, el-Hasals, el-Kûbra'da; C: 2/258.
2- Ebu Davud; C: 4/305.5023 no'lu hadis. Ebu Hureyre'den.
3- ed-DarIml; C; 2/124 (Kitabu'r-Riya) Abdullah ve Ebu Katade'den.
4- el'Heyseml,Mevarldu'z-Zam'an'da; Sh: 445.
1801 no'lu hadis; Ebu Cuhı^fe ve babasmdan.
1802 no'lu hadis; Huzmme b. Sabii'len.
5- el>Heyseml, Mevamu’z-Zam'an'tta; C: 7/181.
1. Ahmed; Ebu Katade'den.
2. Ahmed, eKBezzar, ct-Taberanl; Ebu Musa el-Efcai ve babasmdan.
3. ct'TabernnI (es-Sığir ve el-Kebh-); Ebu Said el-Hudri'den.
 111
4. et-Taberani (el-Evsat ve el-Kebir'de); Abdullah b. Amr'daıı.
3. et-Taberani; Ebu Bekıe'den.
6. et-Taberani; Malik b. Abdillah el-Has'emi. Aynı babta Ammare b. Huzeyme b. Sa­
bit el-Ensari’den de rivayet vardır.
7- et-Tirmlzi; e^Şemail'de.
388 no'Iu hadis; Ibn Mes'ud'dan.
389 no'Iu hadis; Ebu Huıeyıe'den.
390 no'Iu hadis; Ebu Malik el-E$cai'den.
391 no'Iu hadis; Ebu Hureyıe'den.
393 no'Iu hadis; Ebu Hureyıe'den.
394 no'Iu hadis; Enes'len.
8- cl-Beğcvi; Şerhu's-Sunne'de;
3286 nolu hadis; Enes'len.
3287 nolu hadis; Ebu Katade'den.
3288 no'Iu hadis; Ebu Huıeyre'den.
9- el-Kitteni; Nazmu’l-Mütenasir'de;
27S no'Iu hadis; el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 18 ravi rivayet etmiştir.
Hadis No: 64

Jırjlî U }j, :Jö ^ 4İİI JjlL j OÎ Sİİ\ îjî> J >

‘ Jt J« J*İ İh

O Ebu Hureyre'den (ra); «Allah'ın Resûlü (sav): "Salih insa­

nın rüyası nübüvvetin kırk altıda bir parçasıdır." dedi.»
a. el-BuharI; Ebu Hureyıe'dend>
b. Ahmed; Ibn Abbast^), Ibn Oıneıri).
Abdullah b. Amri'') ve Cabir'den <*>
C. et-Taberani; el-Abbas b. Abdilmutlalib(<>, Semuret^) Ibn Mes'udO ve Enes'tentri.
d. EI-Bezzar; Arf b. Malik'tenO®).
a. El Buhari: C: 8/68, Ebu Katade, Enes b. Malik'ten, Ubade Ibnu's-Samit, Ebu Hu-
reyre, Enes b. Malik'ten ve Ebu Said el-Hudri'den.
b. Müslim: C: 7/S2/S3 (Kitabu'r-Ru'ya) Ebu Hureyre, Şube Katade, Enes b. Malik'ten,
Ubude İbnis-SamiL Yahya b. Kesir ve Itâı Ömer'den.
c. Ahmed Mesned: C: 1/313 Ibn Abbas'tan C; 2/30,119,122,137, 219 Ibn Ömer’den
C:2/232, 233, 269, 314, 323,343,369,438,495,507, Ebu Hureyre'den.
d. El-Bezzar:.....
Muhakkik'in notu:
1 . Ebu Davud: C; 4/305.
5018 no’Iu hadis. Ubade Ibnu's-Samit'ten. Aym babta Ebu Hureyre’den riv^et yapıl-
nustu’.
2. Et-TIrmIzi: C: 4/532 (Kitabu'r-Ru’ya)
2270 no'Iu hadis; Ebu Hureyre'dea Ebu İsa bu hadise Hasen Sahih demlftlr. Ebu İsa
yine bu babta; Ebu Hureyre(l), Ebu Raziyn el-Ukwli(2), Ebu Said el-Hudri^ Abdullah
b. Amr(4), Arf b. Malike(S), Ibn Ömer ve Enes'tena(6) rivayetler bulunmaktır. Bbu laa.
Ubade hadisinin Sahih olduğunu sAyledl.
 112 SuefM ti
3. tbn Mace: Cf:2/1282 (KitabuTa'birir-Ru'ya)
3893 no'lu Hadis; Enes'ten.
3894 no'lu Hadis; Ebu Hureyre'den.
3895 no'lu Hadis; Ebu Said el-Hudri'den.
3837 no'lu Hadis; Ibn Ömer'den.
4. Ed-Dariml: C: 2/123 (Kitabu'r-Ru'ya) Ubade Ibni’s-Samit'ıen.
5. Malik el-Muvafla: Mecmauz Zevaid (El-Leysi Rivayeti)
1737 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
6. el-Teharan): El-kebir;
11727 no'lu hadis, tbn Abbas'tan.
7. el-Heyseml: (Kiıabu't-Ta'bir)
1794 no'lu hadis; Anf b. Malik'ten
1795-1796 nolu Hadis; Ebu Raziyn el-Ukayli'den.
1797 no'lu Hadis; Ebu Hureyre'den
8. EI-Heysemi: Mecmau'z-^vaid: C: 7/172-173 (KitabuT-Ta'bir)
1. Ahmed, Ebu Yala, el-Bezzaret-Taberani : tbn Abbas'tan
2. Ebu Ya'la, Et-Taberani : Ibn Abbas'tan.
3. el-Bezzar, Et-Taberani (El-Evsat, El-Kebir Ebu Ya'la) : Ebu Hureyre'den.
4. Ahmed : Ebu Hureyre'den.
5. Ahmed ; Cabir'den.
6. Et-Taberani (E$-Sağir, el-Kebir) ; Abdullah b.
Mcs'ud-'dan
7. et-Tebcrani (el-Evsat) ; Encs b. Malik'ten.
8. el-Bezzar ; Auf b. Malik
9. el-Beğevl; Şerhu's-Sunne: (Kitabu'r-Ru'ya)
3273, Enes b. Malik'ten.
10. Et-Taberanl; 17726,17727 ve 17728 no'lu hadisler, Ebu Hureyre'den güçlü bir is-
nad la.
11. el-Ketani: Nazmu'l-Mütenasir
274 no'lu el-Ezhar'dan naklen Hadisi 15 ravi riv^et etmiştir.
Hadis No: 65

fStLj» 4i. ij .4 ^ ^ i j i £,a î j î iu î jî

^ İ>13 Jîî

o Ebu Eyyub d-Ensari (ra) diyor ki: «Allah Resûlû (sav) -

şöyle- söyledi: "Müslümanm üç -günden* fazla kardeşini
(küserek) terketmesi helal değildir. Eğer bu üç gün üzerin­
den geçerse/ onu bulsun ve ona selam versin. Şayet selamı­
na karşılık verirse her ikisi de ecirde ortak olmuş olurlar.
Selamına karşılık vermezse günahı yüklenen diğer olur.
(Bu) Müslüman da, müslüman kardeşini "Hicran” (kardeşin­
den yüz çevirip uzcik kalmak) dan kurtulmuş olur."»
 113
a. el-BuharI ve Müslim; Enes(^) ve Ebu Eyyub el-Ensari'denl^.
b. Ahmed; Sa'd b. Ebi VaUcasi’) ve Hişam b. Amir'deııt^ı.
c. et'TaberanI; Ibn Abbas<*>, İbn Omed'b ve Ibn Mes'ud'dan<^.
a. el-Buhari; C: 7/96. (Babu'l-Hicreci) Enes, Ebu Eyyub el-Ensari'den.
- Müslim; (Babu'n-Nehyi aniVTehasud) Enes b. Malik, (değişik yoUaıdan) ve Ebu
Eyyub el-Ensari'den.
b. Ahmed, Müsned; C: 1/176 183 Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
C: 3/10,165,192.225. Enes b. Malik'ten.
C; 4/20. Hişam b. Amir.
C: 4/327. el-Musevver b. Mahreme ve Abdunahman b. Esved'den.
C: 5/416,421.422. Ebu Eyyub'dan.
c. et-Taterani; 324 nolu hadis. Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
3949 3950,3951.3952,3954,3955 ve 3960 no'lu hadisler Ebu Eyyub'dan.
Muhakkikin Notu:
1. Malik; el-Muvatta'da; (el-L^si rivayeti)
1639 nolu hadis; Ebu Eyyub'dan.
1646 nolu hadis; Enes b. Malik.
- el-Muvatta; (Muhammed tbnul-Hasen rivayeti)
917 no'lu hadis; Ebu Eyyub'dan.
tmam Muhammed bununla amel ederiz. MOslOmanlar arasında "Hicran" cari olmaz.
(yani birbirini terketmek)
2. Ebu Davud; (Babu men yehcuru ehahu el-Müslim)
4910 nolu hadis; Enes'ten.
4911 nolu hadis; Ebu Eyyub'dan.
4912 nolu hadis; Eto Hureyre'den.
4913 nolu hadis; Aişe'den.
4914 nolu hadis; Ebu Hureyre'den.
3. ct-TayallsI, Mûsned'de; 592nolu hadis, Ebu Eyyub'dan.
2092 nolu hadis; &ıes'ten.
4. el-BubarI, el-Edeabu'l-Müfred'de;
406 nolu hadis; Ebu Eyyub'dan.
407 nolu hadis; Hişam bı Amiı'den.
414 no'lu hadis;....
5. ehtrva'da; 2029 no'lu hadis.
6. cl-Hcysemt; KeşTu’l-Estar'da;
2051 nolu hadis. Muhammed b. Sa'd ve babasmdan. ehBezzar Sa'd'm oğlundan başka
kimsenin rivı^et ettiğini bOmiyonız dedL
Aynı hadisi; Ebu Hureyre(l), Ebu EyyulK2), İbn Mes'ud(3), Ibn ömeı(4) ve Enes'tea
Rivayet edenlerin en güçlOsü Sa'ıİmriv^eddir.
el-Hcyseml; Mecman'z-Zevald C: 8/66,68.
1- Ahmed, Ebu Ya'la. el-Bezzar
et-Taberanl Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
2- et-Taberanl Hişam b. Amiı’den.
3- et-Taberanl Abdullah b. Mes'ud'dan.
4- et-Taberanl (el-Evsat) Ibn Ömer'den.
5- et-Taberanl (el-Evsat) İbn Abbas'tan.
6- et-Taberanl (el-Evsat) Enes b. Malik'tea
7- et-Taberanl Ebu Eyydb'dan.
el-Beğevl, Şerim's-Sımne'de; CBahı'n-Nehyi anİucnnil-İhvan)
3521 nolu hadis; Ebu Eyyub'dan.
3522 nolu hadis; Enes b. Malik'ten.
el-Elbani; Gajetu'l-Meram;
 ^ ________________ ^m enHrt SuifttCC
405 no'lu hadis (zayıf gönnüştür)
el-KIttanI; Nazmu'l-Mütenasir'de;
285 no'lu hadis. el-Ezlua'dan naklen. Hadisin ravilerinin dokuz kimiye baliğ olduğunu
söylemiştir.
Hadis No: 66
JU JI («U OU û ı»«»» (C JlI çûı

i/! ^ ü i i Ufl ^ ıh ^ v j j *î| 4<t^ı ^ s

«.jûı ^1 üiiiı fjî ’4 ^ ju

o Havle binti Kays (ra): «Allah'ın Resûlü'nden (sav) duy­
dum şöyle diyordu: "Bu mal gösterişli ve tatlıdır. Kim, bunu
hakkıyla alırsa o (mal) onun için bereketli kılmır. Allah'm
ve Resûlü'nün malmdan nefsi birşeyler dileyen çapulcuya
ola ki kıyamet gönü ancak cehennem ateşi vardır."»
a. el'BuharI, MOsIim; Hakim b. HizamO) ve Ebu Said el-Hudri'den<^>.
h. et-Tirmizi; Havle binli Kays'lanO).
c. et-Taberani ve [et-Tinnizi]; Zeyd b. Sabil«>, Ibn Amre<S, Abdutrahman b Semure<*>
Ebu Bckrcfh, Ebu Hureyret*), Ununu Seleme<s), MeymunedO) ve Amre binli'l-Haris'lenO*).
d. el-Bezzar, EnesbZ) ve Aişe'den<‘3).

a, el-Buhari; C: 2/127. (Kitabu'z-Zekat) C: 2/127, Ebu Said el-Hudri‘den.

C: 2/129, Hakim b. Hizam'dan.
C: 3/214, Ebu Said el-Hudıi'doı.
C: 7/173 (Kitabu'r-Rikak), Ebu Said'den.
C: 7/175-176 (Kitabu'r-Rikak), Hakim b. Hizam'dan.
- Müslim; C: 3/101-102 (Kitabu'z-Zekat) Ebu Said el-Hudti'den.
b. et-TIrmIzI; (KItabu'z-Zuhd)
2374 no'lu hadis; Havle binti Kays'tan. Ebu tsa bu hadise hasen sahih demiştir.
- et-TaberanI, el-Kebir;
3078,3083 no'lu hadisler Said İbnu'l Museyyeb'den.
3095 no'lu hadis, Müslim b. Cundub ve Hakim b. Hizam'dan.
3112-3114 no'lu hadisler, ed-Dahhak b. Abdiırahman b. Halid b. Hizan ve Hakim b.
Hizam'dan.
Muhakkikin Notu:
1. en-Nesai; C: 5/101-102 Hakim b. Hizam'dan.
2. el-Humeydt, Müsned'de; C: 1/253.
553 no'lu hadis; Hakimb. Hizam’dan.
3. Ahmed, Müsned'de; C; 3/7, Ebu Said'den.
4. Ahmed, Müsned'de; C; 3/21 Ebu Said el-Hudıi'den.
Ahmed, Müsned'de; C; 3/402, Hakim b. Hizam'dan.
5. Ibn Hacer el-AskalanI; el-MetalIbu'l-Allye'de; C: 3/167.
3153 no'lu hadis, Musa'b b. Sa'd ve babasından.
6. el-Heyseml, Mecmau'z-Zevald'de; C: 10/246.
1. et-TaberanI ; AMuırahman b. Semure'den.
2. et-TaberanI ; Zeyd b. Sabit'ıen.
 115
3. et-Taberani ; Abdullah b. Aını'dan.
4. el-B«zzar ; Enes'ien.
5. et-Taberanl ; Ebu Bekre'den.
6. el-Bezzar ; Aişe'den.
7. Ebu Ya'la, et*TaberaDİ ; Meymun'dan.
8. el-Bezzar ; Ebu Huıeyıe'den.
et-TIrmizi; NevadinA'l-Usurda: Slu 88. (65 Asd) Ebu Said el-Hudri'den
-Ib n Teymiyye; İktidau’s-Sıraü'l-Mustaklm'de; Sh: 31 (Müslim'den naklenl
-es.Suyutl;el-Caml'us-Sağlr*de; 4270 no'lu hadi. ‘“" “«naklen).
- el-Kettanî; Nazmu'l-Mütenasir'de; 215 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen Hadisin
13 ravisi olduğunu zikreder.
el-Elbanl; el-Ehadls-Sahlha'da; 3404,3405.

Hadis No: 67
jî ' ';4 - p -y - J ^
^ 4İI' Jjlaj JÜ» U ijll pa J o» JÛ»
j i a«,
o Ebu Hurej^e (ra) rivayet ediyor: «El-Ekra b. Habis, Al­
lah'ın Resûlü'nü (sav) Hasan’ı öperken gördü. "Ya Resûlallah
benim on çocuğum var,-şimdiye kadar- onların hiçbirisini öp­
medim." deyince -Bunu duyan Allah'm Resûlü (sav) "Bil ki-
Meıhamet etmeyene, merhamet olunmaz."» dedi
a. el-Buhari, Müslim; Cerirel-BeceE'den(‘>.
b. el-BuharI; Ebu Hureyre'den®.
c. Ahmed; Ebu Said'den®.
d. et-Taberanl; Cerir<^>, Ibn ömeı<®, tbn Mes'ud®, el-Eş'as b. Kays® ve Muaviye b.
Hayede'den®.
e. el-Bczzar; İmran b. Husayn'dan®.
a. el-Buhari; C: 8/165 (Kitabu't-Tevhid) Cerir b. Abdillah'tan.
- el-Buhari; C: 7/75 (Kitabu'l-Edeb) Ebu Hureyre'den.
-el-Buhari; C: 7/78 (Kiubu'l-Edeb).
- Müslim; C; 7/76 (Kitabu'l-Fedail) Ebu Hureyre'den. Aynı babta Cerir'den (İnsanla'
ra açmayana, AUah'da acımazi-)
c. Ahmed, Müsned; C: 2f2A\. Bıu Hureyre'den.
C: 2/269. Ebu Hur^e'den.
C: 2/514, Ebu Hureyre'den.
C: 2/514, Ebu Hurqrre'den. "Merhamet egemene merhamet olunmaz latayla."
(vaıid oluf sebebi el-Ekra b. Habis'tir.)
d. et-'Taberanl (el-KebIr);
(2238-2243 nolu hadisler. Cerir b. Abdillah el-Beceli'den.
2291 no'lu hadis. Cerir'den.
2297, 98,99 ve ÖOO nolu hadisler.
[men la yerhamun-nase la ycrhamuhuilahl
2485, 86, 87,88 89, 91, 92 93, 94 ve 2495 nolu hadisler (yaklaşık laAzlarla) Cerir b.
Abdillah el-BeceU'den.
 116 SutfutC
- el-Bczzar, Keşfu'l-Estar;
1952 ve 1953 no'lu hadisler.
Muhakkikin Notu:
1. el-Buhari; el-Edebu'l-Mttfred'de;
95 nolu hadis; Ebu Said'den.
96 nolu hadis; Cerir b. AbdilTah'dan.
97 nolu hadis; Ceıir b. Abdillah'tan. (birbirine yaklaşık lafızlarla)
2. et-TInnizl; C; 4/338 (Kitabu'l-Birri ve's-sılati)
1991 no'lu hadis; Ebu Huteyre'den. Aynı bahta, Enes ve Aişe'den rivı^etler vardır. Ha­
dis hasen sahihtir.
3. el-HakIm; el-Müstedrek C: 4/178.
4. es>San'anl; el-Musaımef.
20589 nolu hadis; (Babu; rahmeti'n-nas) Ebu Hureyre'den (el-Ekra b. Habis et-
Temimi'nin kıssasmdan)
5. el-Heysemi; Mecmau'z-Zevald'de; C: 8/186,187 (Babu; Rahmeti'n-Nas)
1) Ahmed; Ebu Said'den.
2) et-TaberanI; İbn Ömer'den.
3) et-TaberanI (el-Evsat); İbn Mes'ud'dan.
4) et-Taberanl (el-Evsat); Muaviye b. Hayede'den.
Aynı babta Ebu Musa el-E;ari'den de bir rivayet bulunmaktadır.
6. al-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de; C; 13/34. (Babu Rahmeti'l-Veled)
3446 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
3449 no'lu hadis; Ceıir b. Abdillah'dan.
7. el-Hakim et-TIrmIzl, Nevadlru'l-Usûl'da; Sh: 393 (270 asü)
8. el-Heysemf, Keşfu'l-Estar'da;
C: 2/390-400 (Kitabul-Birri ve's-Silaii).
1952 nolu hadis; İbn Ömer'den. el-Bezzar bu hadisi ibn Ömer'den Adyye'den başka
bir kimsenin rivayet ettiğim bilmiyoruz dedi.
1953 no'lu hadis; linran b. Husayn'dan.
9. el-Kettanl; Nazmu'l-Mütenasir'de;
213 nolu hadis; el-Ehar'dan naklen.. Hadis
Hadisi dokuz ravi rivayet etmiştir.
Hadis No: 68

^ Oİ A
> :Jıâ îjj Jıî»
Ü ii ijifc ^ İİİ > İÎH û'ı ^ 4İI J ^ j Jlii
iSf Jiitj riJLt Jui ,5îjî Ö
.^1 Jıa jiî ,j£a düat :Jlİı .aî^i
'M a?jı j U »il j ı r j > 4ÎİI it\ 4ÎII J ıâ î j i J i ^
.â iy ı 4, iL 4 ^ ‘| Ji ^ ^
.^ûı ,^ûı j i î ^ jia t

t.jÛ l [4,]
 117 1
O Ömer îbnu'l Hattab'a (ra) : "Rabbin Ademoğlunun suv
tmdan onlarm züırîyetiıd alınca.J* ayetini sordular.
Ömer (ra): «Allah’m Resûlû'ne (sav) bu ayet hakkında sorul­
duğunu duydum. Allah Resûlü (sav): "Allah Adem'i yarattL
Sonra onun sırtım yeminiyle meshetti. Ve -bununla- ondan
bir zürriyet çıkardı. "Bunları cennet için ve cennet ehlinin
ameliyle yarattım" dedi Sonra (bir kez daha) sırtmı yemi­
niyle sıvazladı. Bundan da bir zürriyet çıkardı. Bunları ateş
için yarattım. Onlar ateş ehlinin amelini işlerler." Birisi, ey
Allah'ın Resûlü (sav): "Ö zaman amel etmek niye?" diye sor­
du. Allah Resûlü (sav) şöyle cevap verdi: "Allah Azze ve Cel-
le kulu cennet için yaratmca ona cennet ehlinin ameliyle iş
gördürür ki cennet amellerinden olan bir amel üzerine öl­
sün de onu cennete koysun. Kulu, cehennem için yaratmca;
ona cehennem ehlinin amelini gördürür kî, cehennem ehli­
nin amellerinden bir amel üzerine ölsün de onu cehenneme
koysun" dedi.»
a. el-Bezzar; Enes'ten.
Muhakkikin Notu:
1. es-Suyutl; ed-Durru'l-Mensur'da C: 3/607. Enes hadisini. es-Suyuti; ed-Dumı'l
Mensur C : 3/607'de bu hadisi İbn Merdeveyh'in zikrettiği söyler.
2. el-Acurri; Kitabu'ş-Şeria'da Sh: 169-176'da.
3. el-Feryabi; Müslim b. Yesar el^Cuhen'den Ömer (ra): "Rabbin Ademoğulla-
nn'dan onlarm zürriyetlerini sırtlanndan sulbünden abnca..." (el-A'raf: 172) ayeti
hakkmda kendisine sorulduğunda "Allah, Ademi yaratınca onun sııtuu sıvazladı." dedikten
sonra bu hadisi rivayet etti.
4. el'Feryabl; Ebu Hureyre ve Ömer'den. (Ömer’in hadisinin çok yollan vardır)
5. el-Feıyabl; Salim b. Abdillah b. Ömer’den.
6. el-Feryabl; Ali b. Ebi Talib'den faıMı yollarla.
7. el-Feıyabl; Hişam b. Hakim.
8. el-Feıyabl; Osman b. Kays'dan.
9. el-Feıyabl; Abdullah b. Amr îbnu’l As'dan. Aym babta, Cabir, bnıan b. Husayn ve
İbn Ömer’den.
10. es-Suyuti, ed-Durru'l-Mensur'da; C: 9/597-607. el-A'nf Süresi lefnrmde.
- tbn Abbas'tan farkh yoUarla mevkuf olarak(l)^ İbn Mes'ud ve sahabeden bazdan-
dan(2), Ömer Ibnu’l-Hattab'dan(3).
- Malik el-Muvatta'da; Ahmed ve Abd b. Humeyd.
-el-BuharI tarihinde Ebu Davud, et-TInnIzI (basen dedi). İbn Cerir, İbnul-Munzir,
ibn Ebi Hatem, ibn Hibban
- el-Acurri (eş-Şeria’da) Ebu'$-Ş^h den.
- el-Hakim, İbn Merdeveyhi, el-Lalkal,
- el-Beyhakî (el-Esma ve’s-Sifat’ta) ve Müslim b. Yesar el-^^Uhenfden. Aynca hadis;
 ® ^^8 htneUHrc

Abdullah b. Abbas, Abdullah b. Amr İbnu'l As. Ebu Hureyrc, Selman (mevkut olarak),
Ebu Kudame, Ebu Umame, el-Hasen (mevkuf) olarak, Abdullah b. Ömer mevkuf olarak)
Katade ve Ebu'd-Derda'dan rivayet edilmekte.
Ömer'in hadisini Malik. el-Muvaua'da tahric etti. 1618 nolu hadis.
- et'TInnIzi; Tefsiru't Kur'an.
3073 no'lu hadis.
- Ebu Davud; (Kitabu's-Sunne)
4703 no'lu hadis.
-el-Beğevl Şerhu's-Sunne'de; C; 1/138, 77 no'lu hadis.
- el-Haklm; el-Müstedrek'te; C: 1/27.
-et-Taberl; 0 3/222.248.
-Ibıv Kesir; O 2/261.263.
Ebu (^ er Ibn Abdilbeır; "Her ne kadar bu hadis bize isnadında illetli olarak gelmişse
de, diğer birçok yollardan rivayet edilmiştir (Allah daha iyi bilir)"
Hadis No: 69
U, ^ alil j p i t jlî Alil >

O Abdullah b. Zeyd el-Mazini'den (ra) gelen bir rivayette;

«Allah'ın Resûlü (sav): "Evimle minberimin arası cennet
bahçelerinden bir bahçedir." dedi.»
a. el-BuharI, Müslim; Ebu Hureyrc'den.(l)
b. Müslim; Abdullah b. Zeyd el-Mazin.(2)
c. Ibn Asalılr; Cabir b. Abdillah'ıan.(3)
d. Ebu Bekr e$-Şafii; eI*Fullanlyat (bulunamadı). Ibn Asakir Ebu Bekri's Sıddık'tan
W)

a. d-Buharl; C; 2/37. (Babu fadli Ma beynel-Kabri vel-Mihbeıi) Abdullah b. Zeyd

d-Mazuni ve Ebu Hureyre'den.
- el'BuharI; C: 2/224 (Babu haremil-Medine) Ebu Hureyre'den.
- el-Buhari; C: 7/209 (Babun, fî'l-Havd) Ebu Hureyre'den.
b. Müslim; C: 4/123 (Babu ma bemel-Kabri vel-Minberi lavdatun mm liyadi'l Cen-
ne) Abdullah b. Zeyd el-Mazini, Abdullahb. Zeyd el-Ensaıî ve Ebu Hureyre'den.
c. Ibn Asakir;....
d. Ebtt Bekr e ş^ B i (el-FuiUaniyai) -bdunamadı-
Muhakklkin Notu:
1. et-TIrmizl; C: 3/718, 719 (Babu Fadli'l-Medine) 3913 no'lu hadis. Ali b. Ebi Talib
ve Ebu Hureyre'den.
Ebu İsa, bu hadise "basen ğarib” dedi.
3916 rto'lu hadis: Ebu Hureyre'den muhtelif yollardan.
2. en>N<sat; O 2^3 (Fadhı mescidin-Nebi) Abdullah b. Zeyd'den.
3. el'Muvatta; (el-Leys rivayeti)
463 no'lu hadis; Ebu Hur^re'den.
464 no'lu hadis; Abdullah b. Zeyd, d-Maziıi'den.
4. Ahmed, Müsned'de; C; 2/236,376* 397,401, 41^ 438.466, 528, 533. 534 nolu
hadisler. Ebu Hureyre'den.
C: 3/3,4 Ebu Hureyre, Ebu Saidel-Hudri'den.
THütm atOt, ^ 4uUilo%. 1191
C: 4/39,40 Abdullah b. Zeyd'den.
5. et-Taberani; el-Kebir'de.
332 no'lu hadis; Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
13156 no'lu hadis: tbn Ömer'den.
6. el-Heysemi, Keşfu'l-Estar'da; C; 1/216.
430 no'lu hadis, Ali b. Ebi Taüb ve Ebu Hureyıe'den.
- el-Heysemi, Ebu Hureyre'nin hadisinin tamamı ssdtihtediı (el-Buhari) de(fi.
7. el-Heysemi, Mecmau'z-Zevald'de; C: 4/8,9.
1. Ahmed (Ricali sahih ricalidir) ; Ebu Hureyrc ve Sa'd'dan.
2. Ahmed, Ebu Ya'la, el-Bezzar ; Cabir b. Abdillah'tan.
3. Ahmed, et-TaberanI (el-Kebir) ; Sehl b. Sa'd'dan.
4. Ebu Ya'la, el-Bezzar ; Ebu Bekri's-Sıddak'lan.
5. el-Bezzar, et-TaberanI ; Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
6. et-TaberanI (el-Kebir, el-Evsat) ;___________
tbn Ömer'den.
7. et-Taberani, el-Evsat; ez-Zubeyr Ibnul-Avvam'dan. Aynı babla, Muaz İbnu'l-
Haris, Ebu Vakıd el-Leysî, Enes b. Maliİc'ten benzer lafızlarla rivayetler bulunmaktadır.
8. el-Kettant; Nazmu'l-Mütenasir'de;
243 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin bejravisini zikretti.

Hadis No: 70
^ Jİ9 jjlaj Jö Jlİ ;U4İ İÎJI

O Abdullah b. Mesud'dan (ra): «AUah'm Resûlü (sav): "Şiir­

de hikmet vardır." dedi.»
a. Ahmed, el-Buhari; Ebu Davud, tbn Mace; Ubeyy b. Ka'b'dcnh).
b. Ebu Davud: Bureydetbnu'l-Hasiyb'den<2).
c. et-Tirmizi; tbn Mes'ud'dan®.
d. et-Tirmizi; tbn Mace, el-Beyhakî, tbn Abbas'tan<*>.
e. et-Taberani; Enes®, Ebu Bekre®, Amr b. Avf el-Muzeni'den®.
a. el-Buhari; C: 7/107 (Kitabu'l-Edeb) Ubeyy b. Ka'b'dan.
b. Ebu Davud; (Kitabu'l-Edeb)
5010 no'lu hadis; Ubeyy b. Ka'b'dan.
5011 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
5012 no'lu hadis; Buıeyde (babasından, dedesinden).
c. tbn Mace; (Kitabu'l-Edeb)
3755 no'lu hadis; Ubeyy b. Ka'b'dan.
3756 no'lu hadis: tbn Abbas'tan.
d. et-Tirmizi; (Kitabu'l-Edeb)
2844 no'lu hadis; Abdulah b. Mes'ud'daıu Ebu Isa, bu hadisin bu vecOde {arlb olduğu­
nu söylemiştir. Bu hadis Abdullah b. Mes'tuTdan çok değişik yollarla rivayet edilmiştir.
Aynı babta; Ubeyy b. Ka'b(l), tbn Abbas(2), Aişe(3), Bureyde(4) ve Kesir b. Abdul
lah'm kendisi babası ve dedesindöı de rivayetler vaıdır.(5)
2845 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
- el-Beyhekî;...
e. et-TaberanI; (el-Kebir'de) 756 no'lu hadis; Enes'ten.
11756 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
 120 StUfUtC
11759 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
11760 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
11762 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
11763 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
12888 nolu hadis; Ibn Abbas'tan.
21 nolu hadis (17. Bölüm), Kesir b. AbdiUah'dan.
- Ebu Nuaym, Hilye; C: 7/269. Aişe'den.
C: 8/309, Ebu Hureyre'den.
- el-Hatlb, el-BağdadI; Tarih-u Bağdad.
C: 3^8, C; 3/122. Hassan b. Sabit'ten.
C; 3/443 Ibn Abbas'tan.
C: 4/254 Aişe'den.
C: 8/18 Aişe'den.
C: 14/49 Aişe'den.
Muhakkikin Notu:
1. el-Heyseml, Mecmau'z-Zevald'de;
C: 8/123. Bureyde(l), Aişe(2), Ebu Bekre'den(3), et-TaberanI, el-Evsat ve el-Kebir'de
Uhıic etti.
et-TaberanI Amr b. Avftan(4), el-Kebir'de, Mevaridu'z-Zam'an'da, Enes'ten(S).
2017 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
Ahmed, Müsned'de; C: 1/269,273,303,313,327,332 nolu hadisler. Ibn Abbas'tan.
C: 3/456 Ubeyy b. Ka'b'dan.
C; 5/125 Ubeyy b. Ka'b'dan.
- el-Beğevi, Şerhu's-Sunne; 3398 no'lu hadis, U b ^ b. KaVdan. Bu hadise sahih tir.
dedi.
- el-KIttanI; Nazmu'l-Mütenasir'de;
210 no'lu hadis; el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 14 ravi rivayet etmiştir.

Hadis No: 71
> ı< t U > ji» M # Jâ iîı> >
>İr tîlİ Jf- ^ j) l J
O Sevban'dan (ra): «Allah'ın Resûlü (sav): "Kim bir hastayı
ziyaret ederse -AUah'm- rahmetine girer. Onun yanında
oturunca rahmet onu -içine alır- ku şatırdedi.»
B. Ahmed, Cabir b. Abdillah<‘>, Enes<3, Ka'b b. Malik/’) ve Ebu Umame'dent*).
b. et-TaberanI; Abdurrahman b. AvP’), Amr b. HazmW, tbn AbbasO), Safvan b. A
sai»), Ebı/d-Derda») ve Ebu Hureyıe'denO#).

a. AhmetL Müsned; C: 1/138, Ali'den.

C: 1/239, ıbn Abbas'tan.
C; 3^04, Cabir b. Abdillah'tan.
C; 3/460 Kabb. Malik'toı.
C: 5/177,281 Sevban'dan.
b. et-Taberani; 1446 nolu hadis, Sevban'dan.
11481 no'lu hadis, Ibn Abbas'tan.
Muhakkikin Notu:
1. Müslim; C: 8/12,13 (Babu; Fadli lyadetil-Meriyd, 967 no'lu hadis Sevban'dan.
 121
Aym babta Ali, Ebu Musa, el-Bera, Ebu Hureyıe, Enes ve Cabir'den rivayeder bulun­
maktadır.
-el-Heyseml, Mevaıidu'z-Zam'an (Babu, iyaded'l-Meriyd)
711 no'lu hadis, Cabir b. Abdillah'tan. el-Heysemi; Ke$fu'|-&ur.
77S nolu hadis, Cabir'den.
- el-Heysemi; Mecmau'z-Zevaid’de;
C: 2/29S, 297 ^ab-u, tyadeti'l-Meriyd)
1- Ebu Ya'la; Enes b. Malik'ten.
2- Ahmed, et-Taberani (el-Evsat, el-Kebir); Ka'b b. Malik'ten.
3- Ahmed, el-Bezzar; Cabir'den.
4- et-TaberanI (el-Evsat); Ebu Hureyre'den.
5- et-TabcranI; Safvanb. Assal'dan.
6- et-'Taberanl (el-Kebir); Ebu'd-Derda'dan.
- el-Buhari; el-Edebu'l-Müfred'de.
522 no'lu hadis; Cabir b. Abdillah'tan.
- el-Beğevl; C: 5/216.1409 no'lu hadis, Sevban'dan.
- el-KittanI; Nazmu'l-Mütenasir'de;
97 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Ravilerininde 10 kişiye baliğ olduğunu zikreder.
Hadis No: 72

-M Jlî J t î « Üi\ îj| > J ^

J
O Ebu Hureyre(ra): «Allah'ın Resûlü'nden (sav) rivayet edi­
yor: "Allah'ım ümmetimin erken vakitlerini bereketlendi­
rir." dedi.»
a. tbn M ace; Ebu Hureyre'den^».
b. el-Bezzar; Enes<^> ve Abdullah b. Abbas'tan*».
c. et-TaberanI; Calnr b. Abdillahl^, İbn Omeı(^. Ibn Mes'udf^ Abdullah b. Selam»),
İmren b. Husayni*), Ka'b b. Malik»), en-Navvas b. Semarft*», Nebiyt b. Sureyd»), Ebu
BekreO» ve Aişe'den»».

a. tbn Mace; 2236 no1u hadis. Sahrel-Gamidi'den.

2237 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2238 nolu hadis; tbn Omerrien.
b. el-Heysemi; Keşfu'l-Estar.
C: 2/79, 80 (Kitabu'İ-Buyu)
1248 no'lu hadis; Ali'den.
1249 nolu hadis; Enes'ten.
1250 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
c. at-TaberanI; el-Kebir'(^.
7275 no'lu hadis; Sahr el-Gamidi'den.
7276 ve 7277 no'u hadisler muhtelif yollardan.
12966 no7u hadis, Ebu Cemre ve tbn Abbas'tan.
Muhakkikin Notu:
1. el-Heyseml; Mecmau'z-Zevald'de.
C: 4/61-62 (Babu'l-Bükûr...)
- Abdullah b. Ahmed, el-^zzar; Ali'den.
 122 Sutf^aı
2. Ebu Ya'la, et'TaberanI (el-KebIr'de); İbn Mes'ud'dan.
3. Ebu Y a 'la , et-Taberani (el-Kebir'de); Abdullah b. Selam'dan.
4. el-B ezzar; Enes'ten.
5. cl-Bezzar, et-TaberanI (el-KebIr'de); tbn Abbas'can.
6. et-Taberani (el-Evsat); Aişe'den.
7. et-Taberani (es-Sa|ir); Nebiyt b. Şureyt'ten.
8. et-Taberani (el-Ev$at); Ebu Bekre'den.
9. et-Taberani (ei-Evsat); Cabir'den.
10. tbn Mace; Ebu Hureyıe'den.
11. et-Taberani (el-KebIr'de); tbn Ömer'den.
12. et-Taberani (ei-Kebir'de); Kah b. MalUc'ten.
13. et-Taberani (ei-Kebir’de); en-Nevvaş b. Sem'aır, ei-Kiiabi'den.
- Ahmed, Müsned'de; C: 3/416, Sahrel-Ğamidi'den.
C: 3/417, Sahrel-Ğamidi'den.
C: 4/384,390,391.
-et-TirmIzi; (Kitabu'I-Buyu).
Ali(l), lim Mes‘ud(2), Bureyde(3), Enes(4), tbn ömer(5), tbn Abbas(6) ve Cabir'den
Ebu Isa, Sahr el-Ğamidi‘den. Bund^ bafka hadis bilmiyoruz der. Ebu Davud; (Kita-
bu'l-Cihad); 2666 no'lu hadis; Sahr el-Ğamidi'den.
- Ebu Nuaym; Hiiye'de; C: 5^46.
- el-Beğevi; Şerhu's-Sunne; 2673 no'lu hadis Sahr el-Ğamidi'dcn.
- ed-Darimi; C: 2/214 (Kitabu'l-Buyu)
- ei-Kettani; Nazmu'I MOtenasir'de; 218 no'lu. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin 14 ravi-
sini zikreder.

Hadis No: 73
UŞp j i , :Jlî ^ elli J jL j jî ^ÎIl 3j;> J ^

:4 i
o Ebu Hureyıe (ra), Allah'ın Resûlü'nün (sav) şöyle dediği­
ni rivayet etmekte: "Kim bize silah çekerse bizden değildir.
Kim bizi aldatırsa bizden değildir."
a. ei-Buharl, Müslim; Ebu Huteyre'denl».
b. Ahmed, tbn ömed^ı ve Ebu Burde'denl’).
c. et-Taberani; EnesW), el-Berab Azib®, Huzeyfe»), tbn AbbasP), tbn Mes'ud®, Kays
b. Ebi GatzelS) ve Ebu Musa'danh*^.
d. cl-Bezzar; Ai^'denO».
e. el'Hakim; el-Haris b. Suveyd'den.
a. d-Buhari yerine (Müslim) de olması gerekir.
- Müslim; C; 1/69 (Kitabul-tman) Ebu Hureyre'den.
b. Ahmed, MDsned; C: 2/30, tbn Ömer'den.
C: 2/242 Ebu Hureyre'den.
C: 2/411 Ebu Hureyre'den.
C: 2/466 Ebu Hureyre'den.
C: 4/45 Ebu Burde’den.
c. et-Taberani; el-Kebir'de.
 "İKStetM Ut. 1231
11553 no3u hadis, İbn Abbas'ıan.
d. cl-Bezzar; Keşful-Estar'da.
C; 2/82,1255 no'lu hadis tbn Oma'den. 1256 no'lu hadis. Ai$e'den.
e. el-HakIm; el-MOstedrek'te.
C; 2/9 (Kitabul,Buyu), Ebu Hureyre'den.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Davud; (Kitabu'l-Buyu)
3452 no'iu hadis, Ebu Hureyre'den.
2. et-Tirmizi; C: 3/606 (Kitabu'l-Buyu)
1315 no'lu hadis; Ebu Hıueyre'doı.
Ebu tsa, bu hadise hasen sahih demiştir. Aynı babta; tbn Omer(l), Ebu'l-Hamra(2),
Ibn Abbas(3). Bureyde(4). Ebu Burde b. Dinaı(5) ve Huz^e lbnu'l-Ycman'uı(6) liv^et-
leri bulunmaktadır.
3. İbn Mace; (Kitabu't-Tlcarat)
2224 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2225 no'lu hadis; Ebu'l-Hamra'dan.
4. el-Tahaıi; Muşkilul-Asar; C: 2/134.
5. tbnu'l-Carûd; 564 no'lu hadis.
6. el-Beyhaki; es-Siinen, el-Kübra'da.
C; 2/248, Ebu Hureyre'den.
7. ed-Darimi; C: 2/248 İbn Ömer'den.
8. Ebu Avane, Müsned'de; C: 1/57. Ebu Hureyre'den muhtelif yollardan.
9. el-Heysemi;
1. Âhmed, el-Bezzar, et-Taberani Ibn Ömer'den.
2. Ahmed, el-Bezzar, et-Taberani Ebu Buıde'dcn.
3. el-Bezzar Aişc'dcn.
4. et-Taberani (es-Sağir, el-Kebİr'de) Abdullah b. Mes'ud'dan.
5. et-Taberani (el-Evsat, el-KebIr'de) Ebu Musa'dan.
6. et-Taberani (el-Kebir'de) Ibn Abbas'tan.
7. et-Taberani (el-Kebir'de) el-Bera b. Azib
8. et-Taberani (el-Evsat'ta) Huzeyfe'den.
9. et-Taberani (el-Evsat'ta) Enes'ten.
10. el-Heysemi; Mevaridu'z-Zam'an'da; (Babu'l-Buyu)
1107 no'lu hadis. Zu'dan Abdullah b. Abbas'tan.
11. el-trva; 1319 no'lu hadis.
12. Ebu Nuaym-Hılye; C; 4/189 Zer'den, Abdullah'tan.
13. Ebu Davud; 3452 no'lu hadis.
14. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de;
2120 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
15. el-Kettanf, Nazmu'l-Mütenasir'de;
el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 17 kişi rivayet etmiştir.

Hadis No; 74 ^
j î î jb j i » :Jjâ » v'*' ^
,.4 j Ü j î L î îılS' 4 ^ ,y» 'jVİp
O Huzeyfe (ra) Allah Resûlü'nün (sav) şöyle dediğini riva­
yet ediyor: "Kim biı evi veya akan satar da parasını benzeri­
ne yatırmazsa, onun o işinde bereket yaratılmaması muhak­
kaktır."
 124
a. İbn Mace; Huzeyfe, İbnu'l Yemanb) ve Sa'd b. Hureys'tenW.
b. Ahmed; Sa'd b. Zeyd<^>ve Inıran b. Husara'dan<^>.
c. et'Taberanf; Amr b. Hureys»), Malul b. Vesaı<®>ve Ebu Zer‘den<^.
a. Ibn Mace; (KItabu'r-Ruhun)
2490 no'lu hadis; Sa'd b. Hureys'ten.
2491 no'lu hadis; Huzey tbnu'l-Yeman'dan.
C: 1/190, Saidb.Zeyd'den.
b. Ahmed, Müsned; C: 4/307 Said b. Huıeys'ten.
c. ct-Taberani; el-Kebir'de;
5526 no'lu had^, Amr b. Hureys'ten.
Muhakkikin Notu:
1. ed-Darimi, es-Sünen; C: 2/273. Amr b. Hureys ve kardeşi Said'den.
2. el-MIşkat; 2966 no'lu hadis.
3. el-Camiu's-Sağir; 8550 no'lu hadis Huzeyfe'den.
4. Sahlhu'l-Camiu's-Sağir; 5995 no'lu hadis.
5. el-Heyseml; Mecmau°z-Zevaid; C; 4/110-111.
1- İbn Mace, et-TaberanI Huzeyfe'den.
2- İbn Mace, et>Taberani Amr b. Hureys'ten.
3- et-Taberanl (el-Evsat) ; Ebu Zerr'den.
el-Kitani, Nazmu'l-Mûtenaslr'de; 169 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi dokuz
kişi rivayet etmiştir.

Hadis No: 75

aUüi ^ ^ d- M yi- ^

O Abdullah b. Ömer'den Allah'm Resûlü'nden (sav) gelen

bir rivayette, Allah Resûlü (sav): "Kafir yedi bağırsakla,
mii'min bir tek bağırsakla yer." buyurdu.
a. d-Buharl, MüsUnı; İfan Omeıd) ve Ebu Hureyıe'den/^.
b. Ahmed, Ebu NadreP), Nadle fa. AmreI-öifariW, Cuheyne kabilesinden bir adam<^>
ve Meymune bintul-Haıis‘ten«>.
c. et-Taberanl; EnesC^, Semuıe b. Cundubffl>, Sdân ed-DanuîW, Cehcah el-Ğifaıi****),
Ibnu'z-Zubeyıdu, İtm Anu<*t>, Ebu Saidd^ı ve Ebu Musa'danP^).

a. cl-Buhari; C: 6/200.2001 (Kitabu3-Etime) Ebu Hureyre ve Nafı İbn Ömer'den. Her

ikisi de hadisi farklı yollardan rivayet ettiler.
- Müslim; C: 6/132, İbn Ömer'den birkaç yoldan. Aynı zamanda Ebu Musa ve Ebu
Hureyre'den.
b. Ahmed, Müsned; C: 2/21,43.74,145 no'lu hadisler İfan Ömer'den.
Muhakkikin Notu:
1) es-San'anI el-Musannerte; (Kiuibul-Cami)
19558 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
19559 no'lu hadis; İbn Ömer'den.
2) et-Tirmld; (Kitabu'l-Etime)
 125
1818 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
Ebu Isa bu hadise; basen sahih demiştir.
Bu babta; Ebu Hureyre, Ebu Said, Ebu Nadre, Ebu Musa Cehcah el^Oıfaıi, Meymune
ve Abdullah b. Amr'dan rivayetler bulunmaktadır.
1819 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den. Ebu Isa bu hadis, hasen sahih ğarib demiştir.
3) Malik, el-Muvatta'da; (el-Leysi rivayeti)
1672, 16'73 nolu hadis Ebu Hureyre'den.
4) Ebu Nuaym, Hilye; C: 6/347.
C: 10/324.
5) ed-Darimi; C: 2/99 (KItabu'l-EtIme) C; 4/402 (Kitabul-Vesaya)
6) Ibn Hacer, el-Metalibu'I-AUye'de;
C; 2/330.
2399 no'lu hadis; Said b. Yesar'dan.
2400 no'lu hadis; Cehcah el^Oilari.
2401 no'lu hadis; Zeyd Ibnu'l-Hanab'dan.
7) el-Heysemf; Mecmau'z>Zevald'de,C: 5/31-33 (Utabu'l-Et'ime).
1- Ahmed, et-Taberani (el-Evsat); Ebu Nadre el-Gifari.
2- et-Taberani, el-Bezzar; Cehcah el-öifari'den Ebu Ya'la.
3- et-Taberani, el-Bezzar; AbduUah'dan.
4- Ebu Ya'la; Ebu Said'den.
5- el-Bezzar, et-Taberani; Semuıe'den.
6- el-Bezzar; Sekin ed-Damri'den.
7- et-Taberani; Meymune binti'l-Haris'ten.
8- et-Taberani; Enes'ıen.
Aym babta, Ebu Said ve Abdullah Ibnu'z-Zubeyr'den rivayetler bulunmaktadır.
9- el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de; C; 11/316, 318.
10- el-Hakim et-Tlrmizi; Nevadi'r-Usûl'de; (59 ve 81 Asıl).
Ebu Hureyre ve Ebu Musa'dan.
11- et-TebrIzi, el-Mişkat; (Buhariye göndermede bulunarak)
Molla Aliyu'I-Kari, el-Miricat'ta;
1. Ahmed, et-TIrmizl, en-Nesai Ibn Ömer'den.
2. Ahmed, Müslim; Cabir'den.
3. Ahmed, tel-Buhari, Müslim), tbn Mace, Ebu Hureyre'den.
4. Müslim, Ibn Mace, Ebu Musa'dan.
5. el-MIrkIt; 0:4/366.
12- Sahlhu'l-Camlu's-Sağlr; 6536 no'lu hadis.
2879 ve 2880 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
13- el-Kettant; Nazmu'l-Mütenasİr'de; 168 nolu hadis. el-Ezharidan nakleiL Hadisi
15 ravi rivayet etmiştir.
Hadis Noi 76
^ 1 tjİSlı J i î Î)İ Ull ^ >

öû' ji d iû î ı ^ ’j . u d i oU

O Cabir b. Abdullah'dan (ra) gelen rivayette Allah'ın

Resûlü (sav): "Zulümden sakmmız. Zira zulüm, kıyamet gü~
nünün kaıanlıklarmdandu. Aç gözlülükten «alçınınız. Zira
 126 StufuU
açgözlülük sizden öncekileri helak etti. Onları birbirlerinin
kanlarını dökmeye ve kadınlamun ırzlarım helal kılmaya
sevk ettL" dedi.
a. el-Butaari, Müslim; İbn Ömer'den^*).
b. el-Hakim; İbn Amr<2) ve Ebu Hureyre'denO).
c. ct'Taberani; el-Musevver b. MahıemeC''), Muaz b. Cebeli) ve el-Hennas b.
Ziyad'dan(^).

a. el'Buhari; C: 3/99 (Kitabu'bMezalim), Abdullah b. Ömer'den.

-M üslim , C: 7/18 (Kitabu'l-Birr Babu, Tahrimi'l-Zulrn).
27S9 nolu hadis, Cabir b. Abdillah ve İbn Ömer'den.
b. el-Müstedrek; C: 1/11 (Kitabu'l-îman) Abdullah b. Amr'dan.
c. et-Taberani;__
Muhakkikin Notu:
1. ct'Tirmizi; Kitabu'UBirr; Babu Ma Cae fi'z-Zulm.
2030 nolu hadis, İbn Ömer'den. Ebu İsa bu babla; Abdullah b. Amr, Aişe,
Ebu Musa, Ebu Hureyre ve Cabir'den rivayetler olduğunu söyler. Devamla bu ha­
disin hasen sahih ğarib olduğunu ekler. (İbn Ömer hadisi)
2. el-Buhari, el-Edebu'l-Müfred; (Babu; ez*Zulmu Zulumatün)
483 no'lu hadis; Cabir b. Abdillah'tan.
485 no'lu hadis; İbn Ömer'den.
488 no'lu hadis; Cabir'den.
3. Ebu Davud; Kitabu’z-Zekat, 1698 no'lu hadis.
4. Ahmed, Müsned; C: 2/92, 100,136, 137, 156 no'lu hadisler Abdullah b.
Amr'dan.
C: 2/159,191,195 no'lu hadisler, Abdullah b. Amr tbnu'l-As'dan.
C: 2/431 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
5. el'Heysemi (Mevaridu'z-^m’an'da Kitabu'I-Emare; Babu Ma Cae fı'z-
Zulmt ve'l-Fuhşi)
1566 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
6. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de; 4160 no'lu hadis, Abdullah b. Ömer'den,
(multetakun aleyh olduğunu söyler)
7. el-Hakim; C: 1/11 isnadı sahihtir.
8. el-Kittani, Nazmu'l-Mütenasir'de;
18S nolu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Ravileri yedi kişiye baliğ olmuştur.
Hadis No: 77

sLîJt U. :J ö Ot ‘d . iii\ ^t ‘J .
,^ jî İli VI .UÎ V j J t i sî-’t 'Vj i j #

O Ebu Hureyre (ra) yoluyla Allah'ın Resûlü'nden (sav) ge­

len bir hadis: ''Hiçkimseyi ameli ceımete koymaz." "Seni de
 H U U e »«tin . 127

mİ ya Resûlallah?" denildi. "-Evet- ne de ben(i) Ancak Rab-

bim beni rahmetiyle kuşatusa." dedi.
a. eUBuhari; Müslim, Ebu HuFeyre'den<').
b......
c. Ahmed; Ebu Said'den®.
d. et-Taberani; Şerik b. Tureyf(3), Usame b. Şerild*), Esed b. Kuız® ve Ebu Musa'dan
(S).
e. el-Bezzar; Şerik b. Tarik’ten®.
a- el-Buhari; C: 7/181 (Kitabu'r-Rikak Babu'l-Kasdi ve'l-Mudavemed ale'l-amel) Ebu
Hureyre'den.
C: 7/10 (Kitabu'l-Merdâ) Ebu Hureyre'den.
b. Müslim; C: 8/139 (Kitabu Sifatil-Kıyamed)
Ebu Hureyre, Cabir ve Aişe'den farklı lafızlarla.
c. Ahmed, Müsned; C: 2/235, 256,264,319.326,344, 386, 390,452.466,469,473,
488,495,502,509,514,524 no'lu hadisler. Ebu Hıneyıe'den.
C: 3/52 Ebu Said el-Hudri'den.
C: 3/337, 362, Cabir b. Abdillah'tan.
C: 6/125 Aişe'den.
d) et-Taberani;
7218,7219,7220,7221 nolu hadisler. Şerik b. Tureyften.
Muhakkikin Notu:
1) tbn Mace, (Kitabu'z-Zuhd)
4201 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
2) el-Kettani; Nazmu'l-Mütenasir'de;
223 no'lu hadis, el-Ezhar'dan noklen. Kavileri yedi kişiye baliğ olmuştur. Aynı hadisi,
Ahmed, el-Buhari, Müslim, en-Nesal lahric etmişlerdir. Müslim Aişe'den (merfu) ola­
rak. (Açıklan kapatmız, yaklaştumız müjdeleyiniz. Hiçbirinizi ameli cennete girdirmeye-
çektir. Sen de mi Ya Resûlallah? dediler. Evet ben de; ancak Allah beni rahmetiyle kuşaUr-
sa...) lafzıyla.

Hadis No: 78
j i , 3jİ Ü ^ \ t 4İJI j j l - j j â ,J l î ;îll

o Abdullah b. Ömer (ra) Allah'm Resûlü'nün şöyle dediğini

rivayet ediyor: "Hayır, kıyamet gününe kadar atlaım alınla-
rmda düğümlüdür."
a. el-Buhari; Müslim, tbn Omer<», Ebu Huteyreri), Enes®, Urvetel-Bariki® ve Ce-
rir'den®.
b. Ahmed; Cabir b. Abdillah®, Ebu 2^eır®, Ebu Said® ve Esma bind Yezid'dentn.
c. el-Bezzar; Huzeyfed®, Enes<**>, Sevade tbnu'r-Rebi'den<®.
d. et-TaberanI; Ibnu'l-Hanzaliy^®, Ariyb(>9, en-Nu'manOD, Ebu KdışedO ve Ebu
Umame'denü'^).
e. ed-Darekutni; el-Mu'telif; Cerir b. Vehb b. Ebi Şeybe'den(18) (mekhulun mUıselin-
den).
 128 S u tfitU

a. el-Bubarl; C: 3/214 (Kitabu'l-Cihad) Abdullah b. Anu’, Utve b. Ebi'l-Ca'd ve

Enes'ten.
Müslim; C: 6/32-33 (Kitabul-Clhad) Cerir b. Abdillah, Enes b. Malik ve Urvetul-
Barild'den.
b. Ahmed, Müsned; C: 2/49,57,101,112 Abdullah b. Ömer'den.
C: 2/262,1382 Ebu Hureyre'den.
C: 3/239, Ebu Said el-Hudri'den.
C: 4/104, Seleme b. Nufeyl es-Sekuni'den,
C: 4/183, Utbe b. Abd es-Sulemi'den.
C: 4/361, Cerir b. Abdillah'tan.
C: 4/375,376, Urve b. Ebil-Ca'd'dan.
C: 6/455, Esma binti Yezid'den.
d. et-Taberanl; 2409, 2411, 2412,2413 nolu hadisler, Ebu Zur'a b. Amr b. Cerir'den,
dedesinden.
5621 nolu hadis; Sehl tbnu'l-Hanzaliye'den.
6481 no'lu hadis; Sevade İbnu'r-Rebi'den.
7996 nolu hadis; Ebu Umame'den.
396, 397, 398, 399, 400, 402, 405, 406, 407, 408, 409, 410, 411, 414, 415, 416, 417,
418,419,420 no'lu hadisler. Urve b. Ebn-Ca'd-el-Baıiki'den.
505 no'lu hadis, Ariyb Ebu Abdillah el-Muleyki'den.
e. ed-Darekutnl;....
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Ya'la, Müsned; 2/358.
2. Ebu Davud; 2542 no'lu hadis. Uıbe b. Abd es-Sulemi'den.
3. et-Tirmizi, (Kiubu'l-Cihad);
1694 no'lu hadis, Urve İbnu'l-Bariki'den basen sahihtir.
Ebu İsa aym babta; İbn Ömer, Ebu Said, Cerir, Ebu Hureyre, Esma binti Yezid, el-
Muğire b. Şu'be ve Cabir'den.
4. el-Humeydi, Müsned; C; 2/373.
841,842 nolu hadisler, Urve el-Baıiki'den.
5. İbn Mace, Kttabul-Clhad; 2786,2787,2788 nolu hadisler.
6. en-Nesai; C: 6/215 (KicÂul-Hıyel) Ebu Hureyre, Cerir, ibn Omex, Urve el-
Bariki’denmuhteKf yollardan.
7. MaUk, el-Muvatta (el-Leysi rivayeti) (Kitaiml-Cihad) 1007 nolu hadis. Abdullah
b. Ömer'den.
7) el-Mavatla; (MuhammedIbnul-Hasen riv^eti)
8 . cd-Darlml;C:2/21Z
9. d-Hcyseml; Kcşful-Estar'da; C: 2/272.
1685 notu haÂs;Huzeyfe'den..
1686 nolu hadis; Ebu Said'den.
1687 nolu hadis; Enes'ten.
1688 nolu hadis; Sevade İbnu'r-Rebi'den.
10. el-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'an'da;
1635 nolu hadb, Ebu Kebje'den.
11. ci-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'an'da; C: 5/258.
1- Ahmed, cl-Bczzar; Ebu Said'den.
2- Ahmed, el-Bezzar; Ebu Zeır’den.
3- Ebu Ya'la, ct-TabcranI (el-Evsat); Ebu Hureyre'den.
4- el-Bezzar; Huzeyfe'den.
5- el-Bezzar; fiıes'ten.
6- el-Bezzar; Sevade tbnu’r-RciİH.
7- et-TaberanI (el-Evsat), Ahmet, Cabir'den.
 129 ■
8- et-Taberanl el-Kebir (el-Evsat); Ariyb'den.
9- et-Taberanl; en-Nu'man'dan.
10- et-Taberani (el-Kebir); İbn Ebi'l-Hasen tbnul-Hanzaliye’den.
11- et-Taberani; Ebu Umame'den.
12- Ebu Nuaym; C: 3/43, îbn Ömer'den.
C: 8/127, Urve el-Bariki'den.
C: 8/261, Ebu Hureyre'den.
C; 9/43, Esmabinti Yeüd'den.
13- İbn Hacer, el-MetalIbu'l-Allye'de;
1932 no'lu hadis, Abdullah b. Mes'ud'dan.
1933 nolu hadis; el-Muğiıe b. Şu'be'den (İbn Hacer bu iki hadisin Ebu YaVdan alm-
dığuu söyler)
13. el-Kettani; Nazmu'l-Mûtenaslr'de;
146 no'lu hadis el-Ezhar'dan naklen. HaÂâ 19 kişi rivayet etmiştir.

Hadis No: 79

O Said b. Zeyd b. Amr b. Nufeyl, Allah'ın Resûlü'nden şöy­

le dediğini rivayet etmekte: "Kim malı ı^ u n d a öldüıûlüıse
şehiddir."
a. Müslim; tbn Omeı<>) ve Ebu Hureyıe'denf^.
b. Ahmed; el-Hllseyin b. Ali(’>ve İbn Abbas'tan(4.
c. et-Taberani; Sa'd b. Ebi Vakkast^, Enesto. İbnu'z-Zubeyrib, ibn Mes'udin, Abdul­
lah b. Amir b. Kureyz®) ve Şeddad b. Evs'terf"®.
d. tbn Raheveyh; Ali b. Ebi Talib'denö>>.
e. Ebu YaTa; Cabir b. AbdiUah'tand^.
r. İbn Asakir; Suveyd b. Mukrin'denCtb.

a. Müslim; C: 1/50 (Kitabu'l-iman) en-Nevevl; C; 2/4.

b. Ahmed, MOsned; C: 1/79, Ali b. Ebi Talib'den.
C: 1/190, Said b. Zeyd'den.
C; 1/30S, İbn AbbasW.
C: 2/193,194,20S, 206,210,217,221 Abdullah b. Omeı'den.
c. et-Taberani; (el-Kebir)
352,353 nolu hadisler, Zeyd b. Amr b. Nuf^l'den.
10463 nolu hadis, Ebu Vail'den.
d. tbn Rahaveyb;...
e. Ebu Y a'la;...
f. İbn Asakir;...
Muhakkin Notu:
1. el-Buhari; C; 3/108 (Kilabu'l-Mezallm) Abdullah b. Amrlbnul-As'dan.
2. Ebu Davud; (Kitabu's-Sunne)
4772 no'lu hadis, Said b. Zeyd'den.
3. İbn Mace; (Kltabu'l-Hudud)
2850 no'lu hadis, Said b. Zeyd'den.
 190 *)ttum trc StuftOC
4. travau’l-ĞallI; 1528 no1u hadis.
5. d-Heyseml; Ke^u'l-Estar'da; C: 2/Kiubu Ehli'l'Ba|y.
1860 no'Iu hadis; Ai^e binli Sa’d'dan.
1861 no'Iu hadis; Abdullah'tan.
1863 no'Iu hadis; Enes'ıcn.
6. tba Haeer; cl-MetaMbu’l-AUye'de; C: 2/136. (Kitabu'I-Cihad)
1868 no1u hadis; tbn Abbas'tan.
1869 no'Iu hadis; Cerir'den.
7. en-Nesal; C: 7/114.115,116.
Abdullah b. Ann ve başkalanndaa Said b. Zeyd ve diğerlerinden. Ebu Bureyde, Ebu
Cafer'den.
8. el-Hcyseml; Mecmau'z-Zevald'deıı; C; 6^44 (Kitabu ehli'l-Bağy)
1- Ahmed; İbn Abbas'tan.
2. Ahmed; Hüseyin bı Ali'den.
3. et-Taberani (es-Sağir); Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
4. Ebu Ya'Ia; Cabir b. AMillah'tan.
5. et-TaberanI; Abdullah b. Mes'ud'dan.
6. d'Bezzar, ct-Taberani (el-Evsat'ta): Enes b. Malik'ıen.
7. d-Taberani (d'Eysafta); Abdullah IbnuzZubeyr'den.
8. et-Taberant (el*Evsat'ta); Abdullah b. Amir b. Kureyz'den.
9. ct-Taberani (el-Evsat'ta); Ibn Abbas'tan.
10. et-TaberanI (d-Evsat'ta); Şeddad b. Evs'ten.
11. Ebu Nuaym; Hılye'de, C: 3/353 Abdullah b. Ömer'den. C: 5/23.
12. es-Suyuti; d-Camiu's-Sagir.
8918 no1u hadis. Hasen'dir dedi.
13. el-Elbani; Sahihul-Cami'de.
6321 no'Iu hadis.
14. el-Elbanl; (Tahricu'l-Mişkat)
3529 no'Iu hadis. Ehkamu'l-Cenaiz'de(42).
- Tahrlcu't-Terglb; C: 2/204.
- el-Kittani; Nazmu'l-Mütenasir'de;
155 no'Iu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadis 16 raviden rivayet olunmuştur.

Hadis Noı 80

« • jj i» ijJJİ, M Jû ‘Jû İİ» ^ 3 iUU ^ ‘1 -J-

U j gİJ» > AİJt Jİ
O Ebu Hureyre (ra) Allah'ın Resûlü'nden şöyle dediğini ri­
vayet ediyor: "Allah yolunda bir sabah veya bir akşam yol
almak, dünya ve içinde olanlardan daha hayırlıdır."
a. d-Bııhari; Enes'tenf^l
b. MüsIfan; Ebu Eyyub'tantt),
c. et-TIrmlzl; Sehl b. Sa'd<3) ve İbn Abbas'tanÇ^).
d. İbn Mace; Ebu Hureyre'denl^.
e. Ahmed; Muaviye b. Hadic'den«^.
f. el'Bezzar; İbnu'z-Zubeyri’) ve imran b. Husayn'danl*).
 ^«uUtUn 131

а. el-Buhari; C: 3/202 (Kitabu'l-Cihad) Enes b. Malik, Ebu Hureyıe, Sehl b. Sa'd'dan.

C: 3/224 (Kitabu'r-Rikak)
el-Buhari; C; 7A70, Sdd b. Sa-d'dan. Müslim; C: 6/36 (Kitabu'l-Cihad) Enes. Sehl b.
Sa'd, Ebu Hureyre ve Ebu Eyyub'dan.
c. et-Tinnlzl; C: 4/180.1648 notu hadis. Sehl b. Sa'd'dan.
Yine aynı hadis, Ebu Hureyre, İbn Abbas. Ebu Eyyub ve Enes'ten rivayet edilmiştir.
Hasen sahihtir.
1649 nolu hadis; Ebu Hureyre'den. (Hasen Garib)
1651 nolu hadis; Enes'ten, Hasen Sahih
C; 4/188 (Kitabu'l-Cihad)
1664 no'lu hadis, Sehl b. Sa'd'dan.
d. tbn Mace; C: 2/921 (Kitabul4Tihad)
2755 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2756 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2757 no'lu hadis; Enes'ten.
e. Ahmed, Müsned; C: 1/256, tbn Abbas'um.
C: 2/532,533, Ebu Hur^e'dea
C: 3/132,141,153,157,207,264. Enes b. Malik'len.
C: 5/266, Ebu Umame'den.
C: 5/335,337,399 Sehl b. Sa'd'dan.
C: 5/422, Ebu Eyyub'dan.
C: 6/401, Muaviye b. Hadic'dca
r. el-Bezzar, el-Heysemi, (Keşful-Estar'da) (1658) nolu hadisle kaışılaştınmz.
Muhakkikin Notu:
1. en-Nesai; C; 6/15 (Kitabu'l-Cihad) Sehl b. Sa'd ve Ebu Eyyub'dan.
2. ed-Darlml; C: 2/202 (Kitabu'l-Cihad) Sehl b. Sa'd'dan.
3. el-Heyseml; Keşru'l-Estar'da; C: 2/^1.
1657 no'lu hadis. Urve tbnu'z -Zubeyr- (babasından).
4. el-Heysemi; Mecmau'z-Zevaid'de;
C: S/S84, 585 (Babu fadli'l-Ğadu ve'r-Revhati,.,)
1- Ahmed, et-Taberani; Muaviye b. Hadic'den.
2- Ahmed, et-TaberanI; Sufyan b. Vehb el-Hulani'den.
3- Ebu Ya'la, el-Bezzar; ez-Zubeyr'den.
4- el-Bezzar; İmran b. Husayn'dan.
5. İbn Hacer, cl-MetalIbu'l-AIlye'de; C: 2/144 (Babul-Cihad)
1879 no'lu hadis; Ömer Ibnu'l-Hattab'dan.
б. el-Be|evi; Şerhu's-Sunne'de; C: 10/351 (Babu Fadli'l-Cihad)
2615 no'lu hadis; Sehl b. Sa'd'daa
2616 no'lu hadis; Enes b. Malik'ten.
7. Şerhu's-Slylr Il-Kebir; C; 1/35. (Fadiylem'r-Ribat) 30. mesele Enes'ten.
8. el-Camlu's-SağIr; 5758,5759 nolu hadisler.
9. Sahtbu'l-Caml'de; 4027-4028 nolu hadisler.
10. tbn Hacer; et-TeUıIs'te. C: 4/87 (Kitabu's-Seyr)
1819 no'lu hadis. (mUttefakOn aleyh) tir. Sehl b. Sa'd'dan. Müslim, Ebu Eyyub el-
Ensaıi'den.
11. el-KettanI; Nazmu'l-Mûtenasir'de;
149 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 9 kişi rivayet etmiştir.
 132 Stt^uU
Hadis No: 81
^ âîni. jı> ‘ Ht: “3ö ^
# ^ cj\î / i'

i i j i ö i»> î p i» : > ,û ^ : n J jî? <3*“

•-îSVi
o Cabir b. AbdiUah (ra) diyor ki: «Allah’ın Resûlü'nü (sav)
duydum, şöyle diyordu; "Kıyamet gününe kadar Hak ile üs­
tün (zahir) olacak ve bu uğurda savaşacak bir cemaat ola­
caktır. Sonra Meryem oğlu İsa (as) iner. O cemaatin emiri
(İsa'ya): "Bize ıılamaz kıldır." der. - Fakat İsa (as): "Hayır"
der, "Bazınız bazınıza emirsiniz" - bu size Allah'm bu üm­
mete bir ikramıdır."»
B. el-Buhari, Müslim; Muavjye b. Ebi Süfyant^' ve el-Mugire b. Şu'be'derf^).
b. Müslim; Cabir b. Semure<î), Muaz b. Cebeli ve Cabir b. Abdillah'ıan®.
c. Ahmed; Zeyd b. Erkam<*>ve Ebu Umame'dent’î.
d. Ebu Ya'la; Ömeı<®), Cabir b. Abdillaht®) ve Zeyd b. Erkam'danOO).
e. el-Bezzar; Ebu Hureyre'den^").
f. et-Taberani; Murretul-Beheridz) ve Şurecîl İbnu's Semefdendî).

a. «I-Buharl; C; 8/149 (KItabu'l l'Usam) el-Muğire b. Şul», Muaviye b. Ebi SOf-

yan'daa
C: 8/189 (Kitabu't-Tevhid)
el-Muğire b. ŞuI m ve Muaviye b. Ebi Süfyan'dan.
b. MûsUm; C: 6/S2-S3 (Kitabul-Clhad) Sevban, Abdullah b. Amr tbnul As, Sa'd b.
Ebi Vakkas'tan.
C: 1/95 (Kilahul.îmaıı) Cabir b. Abdillah'tan.
c. Ahmed, Müsned; C: 4/93,99,101. Muaviye b. ElâSüfyan'dan.
C: 4/104 Mesleme b. Nufel'den.
C: 4/244,248.252 el-Muğire b. Şulıe'den.
C: 4/429,434,437, liman b. Husayn'dan.
C; 5^69, Ebu Umame'den.
C: 5/279, Sevban'dan.
d. Ebu Ya'la; (el-Mecma) 7/278 (Kitabu'l-Fiten)
e. el-Bezzar; (bkz. el-Mecma) 7/278 (Kitabu'l-Fiten)
f. et-Taberani; 7643, Amr b. Abdillah el-Hadremi ve Ebu Umame'doı.
879,880 no3u hadis, Ukbe b. Amir'den -yakla^ lafızla- tbn Asakir.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Oavud; Kitabu'l-Cihad
2484 no'lu hadis, İmran b. Husayn'dan.
2. et-TirmIzl; (Kitabu'l-Fiten)
2229 no'luhadis Sevban'dan.
Ebu Isa, hadis basen sahihtir dedi.
3. tbn Mace, mukaddime; (Babu Itdb'is-sünne)
6 nolu hadis; Muaviye b. Ebi Kune'den.
 1331
7 nolu hadis; Ebu Hureyre'den.
8 nolu hadis; Ebu Anbe el-Hulani'den.
9 nolu hadis; Muaviye b. K i SOfyan'dan.
10. nolu hadis, Sevban'dan.
4) ed-Darimi, es-Sunen; C: 2/312. (Kitabul-Cihad) el-Muğiıe b. Şu'be'den.
5) er-Rame Hurmuzl; el-Mıdıaddisul-Fasd'da; Sh: 117. 27 nolu hadis, tmıan b. Hu-
sayn'dan. (Yezıd b. Harun, hadis alimleri demi^ür bu IrifUere)
6) el-Hatib el-Bagdadi; er>Rihletu n Takbl'l Hadis; Sh: 223 Muaviye b. Ebi Kune
(babasmdan)
7) el-Hakım, «l-Mfistedrek; C: 4/449 (Kitabul-Fiien vel-Melahim)
Catnr b. Semute'den; Müslim şartma göte sahihtir.
Ömer tbnul-Hattab'dan, isnadı sahihtir.
Sevban'dan; Şeyheyn'in şaıtma güre satûhür. İmran b. Husayn'dan, Müslim'in şaıtma
göre sahihtir. Fakat Şeyhayn bunu tahric etmediler, tbn Hacer, et-Telhis'te buna işaret etd.
8) el-Hakim; Ma'rifetu Ulumil-Hadis. Sh: 2.
9) el-Elbani; Sahihu'l-Caml’de; (7164'den 7173'e kadar.
10) el-Heyseml; Mevaridu'z-Zam'an'da; (Kitabu'İ-Fiten)
1852 no'lu hadis; Şube'den.
1853 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
11) el-Heyseml; Mecmau'z-Zevald'de; C; 7/287.
1. Ahmed, el-Bezzar, ct-Taberani; Cabir b. Semure'den.
2. Ahmed, el-Buhari; Cabir b. Semure'den.
3. Abdullah b. Ahm^, et-TaberanI; Ebu Umame'den.
4. et-Taberani (el-KebIr); Ömer'den.
5. Ebu Ya'la; Cabir'dcn.
6. el-Bezzar, et-Taberani (el-Evsat); Ebu Hureyre'den.
7. et-Taberani; Murreıu'ı-Behzi.
12) el-Kettanf; Nazmu'l-Mütenasir'de; 145 no'lu hadis. (Kitabu'I-Cihad) el-
Ezhar'dan naklen. Hadisi 16 kişi rivayet etmiştir.
Hadis No: 62
i'jji, •.jö ^ 4İII oî İîıt » ;;> ‘j .

O Ebu Hureyre (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav) şöyle

dedi: "Çocuk -doğduğu- yatağın. Âhir (zani) için de Hacer
(recm) vardır."»
a. el-Buhari, Müslim; Ebu Hure^e'den^h,
b. el-BuharI; Osman b. Affan(^>,tbn OmeıO) ve Ebu Umame'den^^ı.
c. et-Tirmizi: Amr b. Harice'den®,
d. cn-Nesai; İbnu'z-Zubeyri^ ve İbn Mes'ud'danC’).
e. tbn Macc; Ömer tbnul-Hattab'dan®.
f. Ahmed; Ali b. Ebi Talibi^) ve el-Hasen'den®» mOrsel olarak.
g. el-Bezzar; Sa'd b. Ebi Vakkasüh ve Ibn Omer'den<‘h.
h. et-TaberanI; el-Bera b. AzitK*^), Zeyd b. Erkam<®, İbn Abbasi®, Hüseyin b. Ali
o®, Ubade tbnu's-SamiıCh, Vasile Ibnu'l-Eska(‘') ve Ebu Vail'dent'^ mOrsel olanik.
i. Ebu Ya'la; Muaviye b. Ömer'den^®.
J. Temmam, Fevaid'de; İbn Asakir (tarihinde), Enes'ten®).
I a. el-BuharI; C: 3/4,5 (Kiiabu'1-Buyu)
 C: 3/39 (Kitabul-Beyan); Aişe'dcn.
C: 3/91 (Kitabul-Husumaı); Ai^'den.
C: 3/187 (Kitabul-Vesaya); Aije'den.
C: 5/96 (Kitabu'l-Meğazi); Aişe'den.
b. C: 8/9 (Kitabol-Feraid); Aişe'dcn.
C: 8/12 (Kitabul-Fcraid); Aişe'den.
C: 8/22 (Kitabul-Muharibin); Aişc ve Ebu Hureyre'den.
C; 8/116 (Kilabu'I-Ahkam); AUe'den.
- Müslim; C: 4/171 (Kitabu'r-Rada) Aişe ve Ebu Hureyre'den.
- Ebu Davud; C; 2/282,283 (Kitabu't-Talak)
2273, Aişe'den.
2274 no'lu hadis, Amrb. Şuayb'dan. (babası, dedesinden)
2275 no'lu hadis, Rebah'tan.
d. ct'TInnizi; C: 3/463 (Kitabu'r-Rada)
1175 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
Ebu İsa. Ebu Hureyre hadisi basen sahihtir dedi.
Aynı babta; Ömer, Osman. Aişe, Ebu Umame, Amr b. Harice, Abdullah b. Amr, el-
Bera b. Azib ve Zeyd b. Erkanı'dan rivayetler buluıunaktadır.
Bu hadisi, ez-Zühri, Said İbnu'l-Muscyyeb ve Ebu Seleme yoluyla. Ebu Hureyre'den
rivayet etmiştir.
Aynı zamanda Enes'len de bir rivayet vardır.
212 no'lu hadis, Amr b. Harice'dcn. (Veda Haccmda) Bu hadise hasen sahih demiştir.
d. en-ıNesai; C: 6/160 (Kitabu't-Talak) Ebu Hureyre Aişe, Abdullah Ibnu'z-Zubeyr ve
Abdullah'tan.
e. İbn Mace; (Kiıabu'n-Nikah)
2004 no'lu hadis; Aişe'den.
2005 no'lu hadis; Ömer'den.
2006 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2007 no'lu hadis; el-Bahili'den Ebu Umame.
f. Ahmed; C: 1/25, Ömer İbnul-Hatıab'dan.
C: 1/59,65,66, Osman b. Affan'dan.
C: 2/179,207, Abdullah b. iAmr İbnu'l-As'dan.
C: 2/239,280,386.409,466.475.492 Ebu Hureyre'den.
C: 4/186,187,238, Amrb. Harici'den.
C: 5/126, Ubade Ibnu's-Samit'ten.
C: 6/37,129,200,226,227. Aişe'den.
g. cl-Bezzar, el-Heyseml, Keşfu'l-Estar'da; (C: 2/197'e bak).
1511 no'lu hadis; Sa'd b. Ebu Vakkas'tan.
1512 no'lu hadis; İbn Ömer'den.
h. et-Taberanl; 5057 no'lu hadis, el-Bera b. Azib ve Zeyd b. Erkam'dan.
11434 no'lu hadis, İbn Abbas'tan.
i . EbnYa'la;.....
İbn Asaldr;....
Muhakkikin Notu:
1. Malik; el-Muvatta (el-Leysi riv^eti) (Kitabul-Ekdiye)
1416 no'lu hadis.
2. d-Heysemi; KeşfU'l-Estar'da;
C: 2/197 (Kitobo't-Talak)
1510 nolu hadis; Ali'den.
1511 no'lu hadis; Amir b. Sa'd ve Sa'd b. Ebi Valdtas'tan.
1512 no'lu hadis; Ömer İbnu'l-Hanab'daa
3. el-Heyseml; Mevaridu'z-Zam'an'da; (Kitabu't-Talak)
1336 no'lu hadis; Abdullah'dan.
 ^etdtaAot 1351
4. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne'de;
2378 no'lu hadis, Aişe'den.
5. Ebu Nuaym, Hilye'de.
C; 2/267, Said Ibnul-Museyyed'den.
6. el>Heyseıni; Mecmu'z-ZevaM'de.
C: 5/13,15.
1. el-Bezzar; Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
2. el-Bezzar; tbn Ömer'den.
3. Ahmed; el-Hasen'den.
4. Ahmed; tbn Zem'a'dan.
5 . et-Taberanl; Zeynebu'l-Esedeyn'den.
6. et-Taberanl; tbn Abbas'tan.
7-8. et-Taberanl; el-Bera ve Zeyd b. Erkam.
9. et-Taberani (el-Evsat'ta); Hüseyin b. Ali'den.
10. et-Taberani; Ubade tbnu's-Samit'ıen.
11. et-Taberani; tbn Mes'ud'dan.
12. et-Taberani; Vasile tbnu'l-Eska'dan.
13. et-Taberani; Ebu Vail'den.
5) ez-Zeylai, Nasbu'r-Raye'de; C; 3/236 (Babu'r-Rec'a).
1 nolu hadis, Ebu Hureyıe, Aişe, Ab^lah b. Amr, tbnu7-As, Osman ve Ebu Umame
hadisinden.
6) el-HumeydI, Müsned'de; 1085 no'lu hadis, Ebu Hureyre'dcn.
7) trvau'l-Galil; 2108 ve 2110 no'lu hadisler.
8) ed-Darİmi; C: 2/52 (Kiıabu'n-Nikah)
9) et-Tahavi; Şerhu Meani'l-Asar'da; C: 3/311 (Kitabu't-liak) Ai;e'dcn.
10) ed-Darekutni; C; 3/314 (Kiıabu'n-Nikah)
256 no'lu hadis Aişc'dcn.
11) el-Kittani, Nazmu'l-Mütenasir'de;
181 no'lu hadis. cl-Ezhar'dan naklen. Hadisi, 27 ravi rivayet euni;ür.

Hadis No: 83

jjL Ü lj i u i j i J ı î -ü ^ ^
iu ij* d .5 > i» » J ^ ‘jtt
 o Ebu Said el-Hudri (ra) rivayet ediyor «Eşlem kabilesin­
den Maiz b. Malik denilen bir kişi Allah'ın Resûlü'ne (sav)
g e l i p : E y Allah'ın Resûlü! ben bir fahiş amel işledim. Onu
(n haddini) bana uygula." dedi. Allah'm Resûlü (sav) onu ya-
mndan uzaklaştırdı. Sonra tekrar tekrar geldi -aym şeyi söy­
ledi- Alleıh Resûlü (sav) bundan sonra onun kavmine sordu:
"Ya Resûlallah onım yaptığı hiç birşeyi bilmiyoruz. Ancak o
1 bu günahtan kendisini "Recm" den başka bir şeyin temizle-
meyeceğini (çıkaramayacağmı) söylüyor." Ebu Said el-Hudri
! (ra) diyor ki: (Maiz) Allah'ın Resûlü'ne (sav) yine geldi. Bu
' kez Allah'ın Resûlü (sav) bize emretti. Onımla beraber Bakü
(- el-Ğarkede çıktık. Onu (Maiz’i) ne bağladık ne de ona çu­
kur kazdık. (Bulduğumuz kemik, çamur kurusu, çömlek, -
parçasıyla- taşladık. Kaçmaya başladı, biz de ardından koş­
maya başladık. El-Harre denen yere gelince -artık gücünün
kesildiğini anlamış olacak ki- dimdik karşımızda dikilip dur­
du el-Harre'deki çıngı taşlarla cansız kalıncaya kadar onu taş­
ladık. Sonra Allah'ın Resûlü (sav) yanına geldi ve -şöyle ko­
nuştu-: "Biz Allah yolunda her gazveye çıkışımızda adamm
birisi geride çoluk çocuk ve kanlaıımızm yanmda kalıyor.
Tekenin melemesi gibi bir melemesi (sesi) vardı. Bımdan
sonra böyle fiil işleyen bir kişi bana getirilirse >ben> ancak
ona (tüm insanlann bakıp ibret alacağı) bir eziyet veririm.”
dedikten sonra ona ne istiğfarda bulundu ne de ona sövdü.»
a. d'BuharI, Müslim; Calrir b. AbdiUahO, İbn Abbas<^>.
b. Müslim; Bureyde*^), Cabir b. Semurd^) ve Ebu Said'dent^).
c. Ebu Davud; eİ-Leclad^, Nuaym b. Hezzal<’>ve Ebu Hur^ıe'den(*>.
d. ct-TIrmIzI; Ebu Hureyre'deıı^).
e. en-Ncsal; Sahabeden bir kişidendO).
f. tbn Mürsel; Ibna1-Mas^yeb'den(">.
g. Ahmed; Ebu Bekri's-Sıddüd*^ ve Ebu Zerr’den(i^>.
h. İbn Ebl Şeybe; el-Musaımef; NasıOa) ve Ebu Beıze el-Eslemi‘dendS.
L — ; Ata b. Yesakifl vc eş-Şa'ln'dedf’).
J. Ebu Kurre; es-Sunen'de; Ebu Umame b. Sehl b. Hanircend».
a. el-Buhari; C; 8/22,24 (KitabuM-Hudud) Cabir ve ibn Abbas'tan.
b. Müslim; C: 5/117 (KltaMı'l-Hudud) Cabir b. Semtire, ibn Abbas, Ebu Said ve Bu-
leyde'den.
7Küt€OAti>t, 137
c. Ebu Davud; C: 4/134 (Kitabu'l-Hudud). Nuaymb. Hezzal'dBn(4377).
4419 no'lu hadis Hezzal'dan (Maiz b, Malik'in kıssası)
4421 no'lu hadis; tbn Abbas'can.
4422 no'lu hadis; Cabir b. Semuıe'den.
4428 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
4431 nolu hadis; Ebu Said'den.
4434 no'lu hadis; Bureyde'den.
4435 no'lu hadis; el-Leclac'dan. (Maiz'i zikretmeden)
3186 no'lu hadisle mukayese et
d. et-Tlrmiri;C:4/36.
1428 no'lu hadis. Ebu Bureyde'den. Ebu İsa bu hadisin hasen olduğunu s0ylemi;tir.
e. en-Nesai; C: 4/63 (Kitabu'l-Cenaiz) Cabir b. Abdillah'ıan.
f. Ahmed, Müsned; Said Ibnu'l-Müseyyebin mütselinden (C; 2/453) tbn Şihab, Ebu
Seleme. Said tbnu'l-Müseyyeb ve Cabir’den.
Ahmed; C: 1/245.313,328 Abdullah b. Abbas'tan.
C: 2/286,287,450 Ebu Hureyre'den.
C: 3/323 Cabir b. Abdillah'ıan.
C; 5/216,217 Nuaym b. Hezzal'dan.
C: 5/347,348 Bureyde Ibnul-Hasiyb'dan.
g. tbn Ebi Şeybe, el-Musannef; C: 10/81-82.
Muhakkikin Notu:
1) tbn Mace; (Kitabu'l-Hudud, Babu'r-Recmi) 2554 nolu hadis. Ebu Hureyde'den.
C: 2/854 (Kitabu'l-Hudud) 2545 notu hadis Ebu Hureyre'den.
2) cl-Hakim; el-Müsıcdrck. C; 4/363. Ebu Hureyre'den (Müslimin şartma göre sahih-
tir)
3) ed-Darimi; C: 2/176 (Babu'l-l'üıali bi'z-Zina)
4) İbnu'l-Carud; 883 no'lu hadis.
5) tbn Mace, Sünen'de; C: 2/854 (Kitabu'l-Hudud), 2545 Ebu Hureyre'den.
6) tbn Hacer; et-Telhisu'l-HabIr'de; C: 4/51 (Kiubu Hadi'z-Zina)
1745 no'lu hadis.
7) cz>Zeylai; Nasbu’r*Raye'de; C: 3/317 (Kİtabul-Hudud)
8 nolu hadis; Ebu Hureyre'den. (el-Hureyre'den)
12 no'lu hadis; Cabir'den (Maiz'in üzerine namaz kûma...)
7) et-Heysemi; Keşful-Estar C; 2/218. (Kitabu'l-Hudud).
1555 na'lu hadis; Ö>u Zetr'den.
1556 no'lu hadis; Harb b. Halid b. Cabir b. Semure (bebasmdan, dedesinden)
8) el-Heyseml; Mevarldu'z-Zam'an’da; (363) (Kitabu'l-Hudud: Babu haddi'z-Zina)
1513 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
1515 nolu hadis; Cabir'drei.
9) el-Heyseml; Mecmau’z-Zevald'de; C; 6/266,267 (Kitabul-Hudud ve'd-Diyat)
1. AhmM, Ebu Yala, el-Bezzar; Ebu Bekr'den.
2. Ahmed, el-Bezzar; Ebu Zeır'den.
3. Ebu Davud, Ebu Ya'la et-TaberanI; tbn Abbas'tan.
4. Ahmed; Ab^laziz b. Abdinah b. Amr el-Kure^'den.
5. el-Bezzar; Cabir b. Semure'detu
6. e(-Taberanl; Sehl b. Sa'd'dan.|
7. et-TaberanI; Ebu Berze'den. ı
8. ed'Darekutnl; C: 3/92 (Kitaml-Hududi ve'd-Diyet) 39 nolu hadis, SOleynıan b.
Bureyde'den. '
133 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
146 no'lu hadis; Cabir b. Abdillah'ıan.
9. el-Beğevl, Şerhu's-SOnne'de; C: 10/288 (Kitabul-Hudud, Babu'l-lkraıi bi'z-Zina)
2584 nolu hadis; Ebu Hureyre'den.
 ■ 138
SucfutC
Nazmu'l Mütenaslr'dc; el-Ezhar'dan naklen.
182 no lu hadis. Hadisi 18 ki;i rivayet etmiştir.

Hadis No; 84 --------------------------

^ j- İ İ j U. ^
ji 4İJ' J > - j : ' j î û î JÛÎİI Î j j î ^ Jş â l

UİSÜ ^ ^1 j > j I4, 4 J( j ; . j tU ^3 ^ti Si»^'

îalll .Jliî if j - » jö .^*3

<Û' ı}j-^j fö ^ JÛ»

J f jtj\ dûiî u5)î sJuu: üî :jlİ ^ iîiî > U< ^ 1 ^ ^ iî 4 İ»HÎ
ijlöt (Jjjali j j i * lî^j .«jS'js ı^ j jj::- b\ ijîıs' ji43t
U t J j c J t b â l iLâ^ Â *]p\î j) ıy\j
.UJİj Cıilait «I^Jl tîiL Jâl p
ü i ^\S d J l T j C - r j j î j .iity C .^ w J iİ)t İ2JIÂ c J Ö
« .^ 4ÛI *ilii
O Aişe (ra) anlatıyor: «Allah Resûlü’nün (sav) Mekke’yi fet­
him zamanında KureyşIi bir kadın hırsızlık yapmıştı. Bu ka­
dının durumu Kureyş'i düşündürmeye başlamıştı. Kendi
kendilerine "Acaba bu kadm hakkmda kim AUah’m
Resûlüyle konuşabilir." diye söylendiler. Sonra Allah Resûlü
ile "Sevgili Zeyd’in oğlu Usame'den başka kim cüret edip
onunla konuşabilir?" deyip Usame'yi gönderdiler. Usame Al­
lah'ın Resûlü'ne (sav) gelip, o kadm hakkında konuşunca; Al­
lah Resûlü'nün (sav) yüzü renkten renge girdi. Sonra: "Al-
lah'm indirmiş olduğu hadletden bir had hakkında şefaatte
bulunmak için mi geldin?" dedi. Usame (korktu ve): "Ey Al-
lah'm Resûlü (sav) benim ipn istiğfarda bulun!" diye -
yalvardı- yatsı vakti geldiğinde Allah'ın Resûlü (sav) -
Mesdd'de- ayağa kalktı ve Allah'a layık olduğu üzre hamd
ve sena da bulunduktan sonra şöyle hitap etmeye başladı:
"Emma ba’du; Bilin ki sizden öncekileri, içlerinde zengin
 1391

saygın birisi hırsızlık yapınca onu bırakıp, zayıf (birisi) çal­

dığında da ona had uygulamaları helak etmiştir. Nefsim
elinde olan Allah'a yemin ederim ki, Muhammed'in kızı
Patıma bile hırsızlık yapsa onun elini keserdim" dedi. Son­
ra hırsızlık yapan o kadının elinin kesilmesini emretti ve eli
kesildi.»
Aişe (ra) diyor ki: « O kadm sonra çok güzel bir tevbede bu­
lundu ve evlendi; ara sıra bana gdir üıtiyaçlanm söylerdi.
Ben de bunu Allah'ın Resûlü'ne (sav) iletirdim.»
a. el-Buhari, Müslim; Cabirb. Abdillah<'> vc Aişe'den**).
b. Ebu Davud; Safvanb. UmeyycO), İbnömeı<«) ve Ibn Amr'dani^).
c. el-Hakim; Ebu Said'den<<>.
d. Ebu Ya’la; Ali b. Ebi Talib’denm.
e. ed-Darekutni; cz-Zubcyr'den(B).
f. tbn Ebi Şe>be; İbn Abbas<’>ve Ammarb. Yasiı'denOO).
g. et-Taberani; Ebu Hureyred» ve Ununu Selemc'dcnü^).
h. Ebu’ş-Şej'h (Kiıabus-Sirka); Mes‘udlbnu'1 Acma’dan^'».

a. el-Buhari; C: 8/16 (Kitabu'l-Hudud) Aişe'den (Usamc ile Ben-i Mahzum'danolan

bir kadımn kıssası)
Müslim; C: 5/114 (Kiiabu'l-Hudud) Aişe'dcn.
b. Ebu Davud; C: 4/132; Kiıabul Hudud.
4373 no'lu hadis; Aişe'den.
4374 no'lu hadis; Aişe'den.
c. el-Hakim, el-Müstcdrek'te; C: 4/379 (Kitabul-Hudud); Cabir vc Mcs'ud Ibnul-
Esved'den.
d. Ebu Y a'la;..
e. ed-Darekutni; (bulunamadı)
f. tbn Ebi Şeybe;...
g. et-Taberani; Mecmau'z-Zevaid'deki. C: 6/2S8,2S9 (Kitabul-Hudud) hadislerle kı­
yasla.
h. Ebu'ş-Şeyh; Kitabu's-Sirka.
Muhakkikin Notu:
1- İbn Mace; C; 2/851 (Kitabul-Hudud)
2547 no'lu hadis; Aişe'den.
2548 no'lu hadis; Mes'ud tbnul-Esved'den.
2- ed-Darimi; C: 2/173 (Babu'ş-Şefaati fıl-Hudud) Aişe'den.
3- tbnu'l-Carud; (804-806) Aişe'den.
4- el-Beyhaki; es-Sunen el-Kübra'da; C: 8/253, 254 (Kitabu's-Sirka) Aişe'den el-
Buhaıi, Sahih'te Said b. Süleyman'dan, Müslim'de Kut^be b. Rumh'ian, el-Leys'len tahric
ettiler.
5- en-Nesai; C: 2/257, Aişe'den.
6- el-Heysemi, Mecmau'z-Zevaid'de; C: 6/258-259 (Kitabu'l-Hudud).
1. Ahmed; AMullah b. Mes'ud'dan.
2. et-TaberanI (el-Evsat); Ununu Seleme'doı.
3. et-Taberani (el-Evsat); Urve Ibnu'z-Zubeyı’den (babasmdan).
4. et-Taberani (el-Evsat); Ebu Huıeyıe'den.
 s. ct-TaberanI; İbn Ömer'den.
6. et-Tabennl; Ebu'd-Derda'dan.
7. d'Begevl, Şerhu’s-Sunne'dc; C: 10^28 (Kiubu'l-Hudud).
2603 no'lu hadis Aişe'den.
8. el-KIttanI, Nazmu'l-Mötenasir'de; 184 notu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 13
ravinin rivayet ettiğini k^deder.
Hadis N(k 65
> jr ijiî 4İİI J j L j oît u4^ ii»

o Abdullah b. Ömer (ra) Allah Resûlû'nün (sav) şöyle dedi­

ğini rivayet ediyor: "Her sarhoş edici Hamr'dir (şaraptır) her
sarhoş edici -şey- haramdır."
a. el-Buhari, Müslim; AişeO) ve Ebu Musa'dan<%.
b. Ebu Davud; Ibn Abbas'ıanO).
c. ( ) Ebu Hureyre'denW.
d. Ibn Mace; İbn Omer<’), İbn Mcs'udc® ve Muaviye b. Ebi Süfyan'danf’).
e. en-Nesai; Ebu Musa'dan**),
r. Ahmed; Enes'lcn**).
g. Ebu Ya'laj Ömer'den*"».
h. et'TaberanI; Havva; b. Cubeyı<*», Zeyd b. Sabit**^) ve Kays b. Sa'd'dan*»).
I. İbn Meni; Ebu Said'dcn*'*>.
J. el-Bezzar; Kuırab. lyas'dan*'*>.

a. el-Buhari; C: S/108 (Kitabu'l-Meğazi) Ebu Musa'dan.

C: 7/101 (Kitabu'l-Edeb)
b. Ebu Bıirde, babasmdan dedesinden (Ebu Musa) Bu Muaz b. Cebeli Yemen'e gönde-
lüifiyle ilgili hadisin bir bölümüdür.
c. Mtellm; C: 6/99 (Kitabu'l-Eşribe) Aişe, Ebu Musa. Cabir ve Ibn Ömer'den.
d. Ebu Davud; C: 3027 (Kitabu'l-Eşribe) Babu'n-NÂyi anil-Muskir
3679 nolu hadis; Ibn Oma'den.
3680 nolu hadis; Ibn Abbas'tan.
3682 nolu hadis; Mşe'den.
3685 nolu hadis; Ibn Mes'ud'dan.
e. en-Nesai (et-Timüzi) C; 4/291,292 (Kitabu'l-Eşribe)
1863 nolu hadis; Aişe'den hasen sahih.
1864 nolu hadis; Ibn Ömer’den hasen sahih.
Ebu Isa aynı babta, Ömer, Ali, Ibn Mes'ud, Enes, Ebu Said, Ebu Musa el-Eşecc el-
Usariyy, Deylem, Meymune, ita Abbas, Kays b. Sa'd, en-Nu'man b. Beşir, Muaviye, Vail
b. Hucr Kune el-Muzem, Abdullah b. Muğaffel, Ununu Seleme, Bur^de, Ebu Huıeyıe ve
Aişe'den rivayeder vanhr.
f. İbn Mace; (Kitabul-Eşribe; Bata Külli Muskiriin Haramun) C: 2/1123.
3386 nolu hadb; Aişe'den.
3387 nolu hadis; Ibn Ömer, babasından.
3388 nolu hadis; Ibn Mes'ud'dan.
3389 nolu hadis; Muaviye'den.
3390 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
 'TKateM M tt 141
3391 no'Iu hadis; Ebu Musa'dan.
g. en-Nesai; C : 8/296 297 (Kitabul-Eîribe)
Ibn Ömer, Ebu Hureyre, Aişe ve Ebu Musa'dan faiklı laAzlarla.
h. Ahmed, Müsned; C: 1/274,289,330, tbn Abbas'tan.
C: 2/16,29,31,91, 98,105. Ibn Ömer'den.
C; 2/158,171,185 AbduUahb. Amı'dan.
C: 2/429, 501, Ebu Hurelre'den.
C; 3/63, 66, Ebu S^d'den.
C: 3/112,119, Enes b. Malik’ten.
C: 3/237,361, Cabir b. ^bdillah'tan.
C: 3/422, Sa'd b. Ubade'den.
C: 4/410,416,417, Ebu Musa'dan.
C; 5/356, Buıeyde el-Eslemi'den.
i. Ebu Ya'la; Mecmau'z-Zevaid (C: 5/56) ve (el-MeuıIibu‘l-Aliye 1785 ile karşılattır.
j. et-Taberani; (el-KebIr)
10927 nolu hadis; Ibn Abbas'tan.
12600 nolu hadis; Kays b. Habter ve îbn Abbas'tan.
13157,13212,13213,13225,13268 Ibn Ömer ve Ibn Meni'den.
k. el-Bezzar; (el-Heysemi, Mecmua'z-Zevaid C: S/S6 ile karşılaştır)
Muhakkikin Notu:
1- ed-Darimi; C; 2/113,114. Aişe, Ebu Musa ve Sa'd'dan.
2- Malik; el-Muvatta'da; (Muhammed İbnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 248 (Kiubu'l-
Eşribe)
711 no'Iu hadis, Aişe'den.
Haşiyede bu hadisin 30'dan fazla sahabi tarafındanrivayet edildiği yazılıdır.
el-Muvatta; (el-Lcysi rivayeti) Sh: 608. (Kitabul-E^be) 1538 no'Iuhadis, Aişe'den.
3- Abdürrezzak el-Musannefte; C: 9/220. (Kitabu'l-Eşribe)
16999 nolu hadis; Ata'dan.
17000 nolu hadis; Ebu Musa'dan.
17001 nolu hadis; Tavus'tan.
17002 nolu hadis; Aişe'den.
17005 nolu hadis; Ebu Seleme b. Abdindıman'dan.
17007 nolu hadis; Amr b. Şuayb babası, dederinden.
17008 nolu hadis; Ibn Ömer'den.
4- el-Humeydi, Müsned'de; C: 1/135,281 no'Iu hadis Aişe'den.
5- el-Hcyseml; (Mevaridu'z-Zam'an'da)
1385 no'Iu hadis; Cabir'den.
1387 no'Iu hadis; Muvaiye'den.
1388 no'Iu hadis; Aişe'den ve aynı babta, Sa'd b. Ebi Vakkas ve Ununu Habibe'den de
riv^etler vardır.
6- el-Heysemi; Mecmau'z-Zevald'de (C: 5/56,57)
l. et-TaberanI (el-Evsat, el-Kebir); Zeyd b. Sabit'ten.
2. et-Taberani (el-Evsat, el-Kebir) Havvatb. Cubeyr'den.
3. Ahmed; Enes'ten.
4. Ebu Ya'la; Ömer’den.
5. el-Bezzar; Kuıre b. lyas'tan.
6. et-TaberanI; Kays b. Sa'd b. Ubade el-Ensari'den.
7. Ebu Ya'la, ct-Taberanl; Meymune'den.
7- el-Begevl, Şerhu's-Sunne'de; C; 1^9-351. (Kitabnl-Eşribe)
3008 no'Iu hadis; Aişe'den (mültefakun aleyh)
3009 no'Iu hadis; Aişe'den önultefakun al^h)
3010 no'Iu hadis; Cabir b. AbdiIIah'daa
8- ed-Darekutni; C: 4/248 (Kitabul-Eşribe)
 142 StaftOi
7 no'lu hadis; İbn Ömer'den.
11 ve 20 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
21 nolu hadis; Ali'dm.
22 no7u hadis; Aişe'den.
23, 25 no'lu hadis; Ibn Mes'ud'dan.
28 nolu hadis; Ununu Seleme'den.
29 nolu hadis; Aişe'den.
30-31 nolu hadis; Sa'd b. Ebi Vakkas'tan.
9- İbn Hacer, et-Telhlsu’I-Hablr’de;
C: 2/74 (Kitabu Haddi Şaıibil-Hamri)
1791 no'lu hadis. (Müslim, Aişe'den, Ibn Ömer ve Bureyde'den.)
10- ez-ZebiydI; Ukudu'l-Cevahir'de; C; 2/10. Ebu Hanife, Hanunad'dan. Alkame b.
Mersed ve Abdullah b. Bureyde'den.
11- et-TahavI, Şerhu Meani'l-Asar'da; C: 4/213 (Kitabu'l-Eşribe)
Salim b. Abdillah, en-Numan b. Beşir'den.
(Nebiz'den haram kılman babında) Ömer, Ibn Ömer, Ebu Seleme, Ebu Hureyre, Sa'd b.
Ebi Vakkas, Ununu Seleme, Itm Abbas, Aişe, Abdull^ b. Amr, Sa'd b. Ubade ve Ebu
Musa'dan.
12- Ebu Nuaym, Hllye'de;
C: 5/26, C: 6/353, C: 7/230, C: 8/190 (Ibn Ömer'den), C: 7/265; C: 2/232 İbn
Ömer'den.
13- İbn Hacer el-Metalibu'l-Aliye'de; C: 2/157 (Kiıabul-Eşribeti ve haddi'l-
Muskiıi...)
1784 nolu hadis; Ömer Ibnu'l-Hatiab'dan.
1785 no'lu hadis; (Ömer'den Ebu Ya'la lahrici)
1788 nolu hadis Vail b. Hucr'dan.
14- el-Klttanl; Nazmu'l-Mütenasir'de;
165 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 18 kişi rivayet etmiştir.

Hadis No: 86

4 jS (U‘ ( ^ ' »i 1 ^ ’ ^ ^
;u2‘a jî J U İ # f i l J j l - i UŞÎ ı5ı :Uİİİ etçilli

j» J\ cJÎ '•^1 î> J* J^î s :J\t

O Ebu Musa el-Eşârî (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü’ne (sav)

geldik dhad için bizi teçhiz etmesini istedik. Allah'ın Resûlü
(sav): "Yanımda sizi teçhiz edecek biışey yok. Allah'a ye­
min olsun ki sizi teçhiz edemiyorum." ^ m a Allah Resûlü
(sav) bize üç zevd (üçle on arası üç grup) hörgüçleri beyazla
siyah kanşımı (alacalı deve) gönderdi.
Kendi kendime: "Biz Allah’ın Resûlü'ne (sav) geldik. Bizi d-
 143 I

had için donatmasını istedik. Bizi teçhiz etmeyeceğine yemin

etti. Gittik, kendisine -bunu- haber verdik. Allah Resûlü
(sav): "Ben hayrı başkasmda gördüğüm bit konuda yemin
etmem (edersem de) yalnız hayırlı olanı işlerim.” dedi.»
a. el-BuharI, MûsUm; Abduırahman b. Semure'dentb, el-Haseni'den, yaklaşık 200 ki­
şi yoluyla.
b. Müslim; Adiyy b. Hatem'denO).
c. Ebu Davud; İbn Ömer'den^’).
d. et'Taberani; Uzeyne(<), Muaviye Îbnu’l-Hakem®, Ununu Seleme!*), Ebu'd-DerdaO)
ve Imran b. Husayn'dan!®).

a. el-Buhari; C: 7/216 (Kitabu'l-Eyman) Abdurrahman b. Semure'den.

b. Müslim; C: 5/82 (Kitabu'l-Eyman)
Ebu Musa, Ebu Hureyre, Adiyy b. Hatem ve Abdunahman b. Semure'den.
c. Ebu Davud; C: 3/229 (Kitabu'l-Eyman ve'n-Nüzur)
3276 no'lu hadis; Ebu Burde babasından.
3277, 3278 no'lu hadis; Abdurrahman b. Semure'dea
d. Ebu Davud; Ebu Musa, Adiyy b. Hatemve Ebu Hureyre hadisi.
e. ct-Taberani (el-Kebir'dc)
12793 no'lu hadis, İbn Abbas'lan.
C: 17/226, 227, 228, 229,230,231,232,233, Adiyy b. Hatem'den.
Muhakkikin Notu:
1. Abdurrezzak es-San'ani; el-Musannertc;
C; 8/494 (Kitabu'l-Eyman vc'n-Niteur)
16033 nolu hadis, el-Hasen ve Muhammed b. Sirin'den.
16034 no'lu hadis (mOısel olarak).
16035 nolu hadis; Ebu Musa'dan.
16038 no'lu hadis; Aişe'den.
16046 nolu hadis; Adiyy b. Hatem'den.
16047 nolu hadis; öme'den.
2. Ebu Nuaym; Hilye'de C: 6/353.
3. el-Hatib, ei*Bağdadl; Tarihu-Bağdad'da;
5/88, İbn Ömer'den.
C: 6/186, Adiyy b. Hatem'den.
C: 6/394.
4. Malik, el-Muvatta'da; (el-Leysi rivayeti) Sh; 319 (Kitabu'l-Eyman).
5. Malik, el-Muvatta; (Muhammed tbnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 265.
753 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
İmam Muhammed bu Ebu Hanife'nin sözüdür, bizde onunla amel ediyoruz, dedi.
6. ez-Zeylai, Nasbu'r-Raye'de; C; 3/296 (Kitabul-Eyman).
5 nolu hadis, (Müslim, Ebu Hureyre’den). Bu hadis, Ebu Hureyre, Abdurrahman b. Se-
mure, Ebu Musa ve Adiyy b. Hatem'den rivayet edilmiştir.
7. İbn Hacer; ed-Diraye'de; (Kitabul-Eyman) 631 no'lu hadis.
8. ibn Hacer, et-Telhisul-Habir'de. C: 4/170 (Kitabu'l-Eyman).
2049 nolu hadis; Abdurrahman b. Semure'den.
2050 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
9. el-Heyseml; Mevaridu'z-Zam'an'da; Sh: 286 (Kitabul-Eyman ve'n-Nuzur) 1180
no'lu hadis, Abdullah b. Ömer'den.
10. el-Heysemi, Keşfu'l-Estar'da; C: 2/120 (Kitabu'l-Eyman ve'n-Nuzûr)
1344 no'lu hadis, Enes'ten.
 11. d-Hcyseml, Mecmau'z-Zevald'de; C: 4/183.
1. Ahmed (isnadı hasen) ; Ebu Said el-Hudri'den.
2. ct-Taberaııl (d-Kebir) ; thn Abbas'tan.
3. EbuYa’U ; Ibn Ömer'den.
4. et-Tabcranl (d-Ketrir) ; tmıan b. Husayn'dan.
5. ct'Taberani (d-KebİT) ; Ebu'd'Derda'dan.
6. et'Tabcranl (el-Evsat) ; Muaviye Ibnu'l-Hakem'den.
7. et-TaberanI (el-Ketnr) ; Abdurrahman b. Uzeyne babasmdan.
8. et-Taberanl (el-Kebir) ; Abdullah b. Aıra’dan.
9. et'TabcranI (el-Kebir) ; Ununu Seleme'den.
12. el-KIttanl: Nazmu'l-Mfitena^'de; 192 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi
18 kişinin rivayet ettiğini kaydeder.

Hadis NfK 87
'*^1 ^ :Jö ^ 'J’

o Abdullah b. Abbas (ra) Allah Resûlü'nün (sav) şöyle de­

diğini rivayet ediyor: "Velisiz nikah yoktur."
a. Ebu Davud; Ebu Musa'dan^).
b. tbn Mace; Ibn Abbas'ian<Z).
c. et-Taberani; Cabiı<3), Ebu Hureyrd^l, Ebu Umamet^^ Aişe(9 ve lmı;an b. HU'
sayn‘dan^>.

a. Ebu Davud; C: 2/229 (Kitabu'n-Nikah) Ebu Musa'dan.

b. Ibn Mace; C: 1/60S (Kitabu'n-Nikah)
1880 no'lu hadis Aişe'den.
İkrime'den Ibn Abbas'tan.
1881 no'lu hadis Ebu Musa'dan.
c. et-Taberani; (el-Kebir) 8121 no'lu hadis. Ebu'z-Zinnad ve Ebu Umame'den.
11298 ve 11343 nolu hadisler, Ata'dan, Ibn Abbas'tan.
11944 no'lu hadis, ikrime'den, Ibn Abbas'uuı.
12483 no'lu hadis, Said b. Cubeyr, Ilm Abbas'tan.
Muhakkikin Notu:
1. ct-TIrmlzl; C: 3/407 (Kitabu'n-Nikah)
1101 no'lu hadis, Hm Musa'daa
Aynı babta, Aişe, Ibn Abbas, Ebu Hureyre, Imran b. Husayn ve Enes'ten rivayetler var­
dır.
Ebu Musa'nm hadisinde ihtilaf olduğu sfiylenmiştir.
2. cr-RazI; llelu'l-Hadls; C: 1/396.
1188 m'lu hadis, el-Hakan'dan.
er*Razi, Ebu Naym’dan naklen şöyle dediğim rivayet eder, (tbn Ebi Leyla) hata yap­
mıştır. Babamm, el-Hakem, Ali'den dediğini duydum.
3. tbn Receb cl-HanbdI; Şerhu ilele't-Tiımizi:
310 no'lu hadis, rivayetle meclis bir olması v^a mfiteaddid olması. ŞuTıe ve Stlfyan
Ebu tshak ve Ebu Burde'den Mdrsel olarak. İsrail ise onu vasletmiştir.
4. tbn Ebl to b e ; cl-MusannePlc; C: 4/128 (Kitabu'n-Nikah)
Tavus’dan, Ouıer’den (Larûkahe illa İn Veliyy)
Aynı babla, eş-Şa'bi, tbn Abbas, Cabir b. Zeyd ve İbrahim'den.
 “İHiiteu^tirt. “tffeuUiUn 1451
Aişe onu raf etti (meıfu kıldı): Allah Resulü (sav);" Velisiz nikah yoktur. Sultan ve­
lisi olmayanın velisidir) buyunnufiaıdır.
Aynı şekilde Ebu Burde'den rivayet edilir.
5. et-Tahavi, Şerhu Meanl'l-Asar'da; C: 2/7, 9, Ebu Burde (babasından), Ebu Mu­
sa'dan. et-Tahavi hadis geliş yoUannın hepsini elde etmişdr. (Bkz: C; 2/7,13).
6. İbnu'l-Carud: (702), Ebu Burde'den "merfu" olarak.
7. ed-Darekutnl; C: 3/219 (Kitabu'n-Nikah) 4 no'lu hadis, Ebu Burde'den babasmdan
"merfu" olarak.
9 nolu hadis, ez-Zuhri, Ebu Said'den "merfu” olarak.
10 no hadis, Ibn Abbas'tan "merfü" olarak.
11 nolu hadis, Ibn Abbas'tan "merfu" olarak.
8. el-HakIm; el-Mûstedrek'te; C: 2/170 (Kitabu'n-Nikah)
Ebu Burde, Ebu Musa'dan "merfü" olarak.
9. el-Beyhaki; es-Sünen el-Kûbra'da; C; 7/107 (Kiubu'n-Nikah) Ebu Burde, baba­
smdan (Ebu Musa) "merfu" olarak.
10. Ahmed, Müsned'de; C: 4/394,413.
Ebu Burde babasmdan.
11. ed-Darekutnl; C: 2/137 (Kitabu'n-Nikah) İsrail, Ebu İshak, Ebu Burde ve babasm­
dan. Şeriyk, Ebu ishali Ebu Burde ve babasmdan. (Aişe'den).
12. Ibn Hacer, ei-Telhisul-Habir; C; 3/156. (babu Erkani'n-Nikah).
1501 no'lu hadis, İmran b. Husayn'dan. (isnadmda Abdullah b. Muharrer vardu. Met-
luk'tur.)
1502 no'lu hadis, Ebu Musa, vaslı ve isnadmda ihtilaf vardır.
10475 nolu hadis, Ebu Burde'den.
10476 no'lu hadis; Ali'den mevkuf olarak. Ibn Abbas ve Ömer'den de mevkuf rivayet­
ler vardır.
12- el-Heysemi; Mecmau'z-Zevald'de, C; 4/285 (Kitabu'n-Nikah)
1. et-Taberani (el-Evsai); Ibn Abbas'lan.
2. et-Taberani (el-Evsat); Ebu Umame'den.
3. et-Taberani (el-Evsaı); Cabir'den.
4. et-T aberani (el-Evsat); Ebu Hureyre'den.
5. et-Taberani (el-Evsat); Aişe'den.
6. Ebu Davud; Ebu Musa'dan,
7. et-Taberani; İmran b. Husayn'dan.
13- ez-Zeylaî, Nasbu'r-Raye'de; C: 3/167. (Kitabu'n-Nikah)
14- Ibn Hacer, ed-Diraye'de; C; 2/55. (Kitabu'n-Nikah)
530 no'lu hadis.
1503 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan isnadmda el-Haccac b. Erta't vardır, zayıftır.
1504 no'lu hadis, Aişe'den.
15. İbnu'l-Cevzl; el-llel, el-Mutehanİye'de; C; 2/133.
1025 no'lu hadis Ata b. Abbas'tan isnadmda en-Nehbaş vatdır, Muttehem'dir.
Yahya. en-Nehhaş zayıftır. Ata ve Ibn Abbas'tan mUnker olan rivayeder yapmaktadır.
Ibn Adiyy; en-Nehhaş hiçbir şey değildir dedi.
16. Âbdurrezzak; el-Musannefte; C: 6/195 (Kitabu'n-Nikah)
10472 nolu hadis; Aişe'den.
10473 nolu hadis, imran tbnu'l-Husayn'dan.
10475 nolu hadis; İmran b. Husayn'dan.
10476 nolu hadis; Ali'den "m e v k u r olarak.
17. el-Heysemi, Mecmauz-Zevaid'de; C: 2/285 (Kitabu'n-Nikah: Babu Ma Cae Fi*I'
Veliyy ve'ş-Şükûd)
1) et-Taberani, (el-Evsat'da) ; Ibn Abbas'tan.
2) et-Taberani, (eİ-Evsat'da) ; Ebu Umame'dea
3) et-TaberanI, (eİ-Evsat'da) ; Cabir'den.
 4) et-Taberanl, («l-Ev$at'da) ; Ebu Hureyre'den.
3) et-Tabcrani, (cl-Evsat'da) ; Ai^'den.-
6) Ebu Davud ; Ebu Musa'dan.
7) et-Taberani ; tmran İbn Husayn'dan.
18. cz-Zcylal, Nasbu'r Ranc'de; C: 2/167 (KiUbu'n-Nikah)
1 nolu hadis, (bu lafızla "Garib" dir.)
19. İbn Hacer, ed-Diraye'de; C; 2/55 (Kitabu’n-Nikah)
330 no'lu hadis.
20. el-Beğevl, Şerhu's-Sunne'de; C: 9/38 (Kitabu’n-Nikah)
2261 no1u hadis, Ebu Musa'dan.
2262 nolu hadis, Ai^'den.
2264 nolu hadis, İbn Abbas'tan.
21. el-Beyhaki, es-Sünen el-Kabra'da; C: 7/112 (Kitabu'n-Nikah) ibn Abbas'tan.
22. İbn Hlbban, 1243,1244,1243, nolu hadisler.
2261 nolu hadis, Ebu Bureyde'den.
2262 no1u hadis, Aije'den.
2263 no'lu hadis, Ai$e'den.
2264 nolu hadis. İbn Abtuıs'ıan.
22. Tarihu-Bağdad.
C; 2/214, Ebu Buıde, Ebu Musa'dan.
C: 2/224, el-Haris, Ali'den.
C: 3/244, Ebu Hureyre'den.
C: 4/224, Said'den, Ebu Hureyre'den.
C: 6/141, Ebu Burde, Ebu Musa'dan.
C: 6/279, Ebu Burde, Ebu Musa'dan.
C: 8/370, Ebu Hureyre'den.
C: 12/157, Aije'den.
C; 13/86, Ebu Burde, Ebu Musa'dan.
C: 13/249, Urve, babasından ve Aişe'den.
23. el-KIttanl; Nazmu’l-Mütenasir'de; 157 no'lu hadis. 18 kişi bu hadisi rivayet et­
miştir.

Hadis No: 88

M ' S ^ ^ ■ ^ ^ ^

o Ebu Hureyre (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav) çetene

(taş atma) ve ğarer (su daki balığı veya gökteki kuşu satma)
yoluyla yapılan alışverişi -bize- yasakladı.»
a. Müslim, Ahmed; ibn Mes'ud'danO).
b. et-Taberanl; Sehl b. Sa'd(^ İbn Abbas<3>, İbn Anıı<^>ve Attab b. Esid'denl^.
c. el-Bezzar; İbn Amı'danto.
d. Ebu Yala; Enes'ten^.
a. MOslIm; C: 3/3 (Kitabul-Bv^) Ebu Hureyre'den.
- Ahmed, Müsned; C: 5/266,303,338,342, Ebu Hureyre'den.
b. et-Taberanl (el-Evsat) C: 1/140.
c. el-Bezzar; et-Telhisu'l-Habirle karşılaştır (C: 3/6).
 ‘THiiİttKUin. "^huUâict. 1471
d. Ebu Ya'la; et-Telhisu'l-Habiı'le kaı;ıla$tır. (C: 3/6).
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Davud; C: 3/2S4 (Kitabul-Buyu)
3376 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
2. en-Nesai; C; 3/262 (Kitabu'l-Bey Ebu Hureyre'den.)
3. et-TIrmizi; C: 3/532 (Kitabu'l-Buyu)
1230 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
Ebu Isa, Ebu Hureyre hadisinin hasen sahih olduğu söylemiştir.
Aym babta; İbn Oiner, tbn Abbas, Ebu Said ve Enes'ten de rivayetler bulunmakladır.
4. ed-Darimi; C; 2/251 254, Ebu Hureyre'den,
5. tbn Ebi Şeybe; el-Musannerte; C; 8/194 (Kitabul-Buyu) Ebu Hureyre'den.
6. tbn Mace; C; 2/739 (Kllabu't-Ticaıat)
2194 rm'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2195 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
7. İbnu’l-Carud; 590 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den.
8. ed-Darekutni; 295 no'lu hadis. Ebu Hureyre'den.
9. el-Beyhaki, es-Sünen el-Kûbra; C; 5^66. (Kitabul-Buyu)
1 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
C: 5/338 Said tbnu'l-Müseyyeb'den mlirsel olarak.
C: 5/342, Ebu Hureyre'den.
10. Ahmed; Müsned'de; C: 2/376,436,496 Ebu Hureyre'den.
11. tbn Hacer; et-Telhisu'l-Habir'de,
C: 3/6 (Kitabul-Buyu)
1129 no'lu hadis.
12- Müslim, İbn Hibban, Ebu Hureyre'den.
13- tbn Mace, Ahmed, İbn Hadeb ve İbn Abbas'tan.
14- ed-Darekutni, et-Taberani; Sehl b. Sa'd'dan.
.15- Ebu Ya'la; Enes'ten.
16- Ahmed; Ali'den.
17- İbn Ebi Asım; İmran b. Husayn'dan.
18- el-Beyhaki, İbn Ömer'den.
19- İbn Hibban; Ma'mer babası yoluyla Nafı, tbn Ömer'den. İsnadı hasen sahihtir.
20- eş-Şafii -İbnu'l-Müseyyeb'in mtlrselinden.
21- Malik, el-Muvatta'da; (el Leysi rivayeti Sh: 461 ve 1361 no'lu hadis, Saidlbnu'l
Müs^eb'den.
21. a- Malik, el-Muvatta'da; (Muhammedlbnu'l-Hasen rivayeti) Sh: 274.
775 no'lu hadis, Said tbnu'l-Müseyyeb'den.
Muhammed, "Biz bu kavli tercih ediyoruz. Çünkü Bey'ui-Ğarann hepsi fasiddir. Ebu
Hanife'nin de söze budur.
22- el-Heyseml, Keşfu'l-Estar'da; C: 2/91-92.
1286 no'lu hadis, İbn Ömer'den.
22. a- el-Heyseroi; Mevaridu'z-Zam'an'da;
Sh; 273 (Kitabu'l-Büyû)
1115 no'lu hadis, tbn Ömer'den.
23- ez-Zebidi, (Ukudu'l-Cevahir el-Munife); C: 1/227 (Kitabul-Buyu).
24- ei-Heysemi, Mecmau'z-Zevald’de; C: 4/80 (Kitabul-Buyu)
25- et-Taberani (el-Keblr); AbduUah b. Mes'ud'dan.
26- 1. et-Taberani (el-Kd>lr); İbn Abbas'tan.
2. et-Taberani (el-Evsat); Abdullah b. Ömer'den.
3. et-Taberani (el-Evsat); Sehl b. Sa'd'dan.
27- Irvanu'l-ĞaUl: 1294 no'lu hadis.
28- el-KIttani, Nazmu'l-Mûtenasir’de;
171 no'lu hadis, el-Ezharidan. Hadisi 10 ravi rivayet etmiştir.
l^ûî JIÜ .\ ^ p s jî \^\ Sili 'J '

dJJİ dÛlSJ^ı :JÛ I ^ ^ 1 j p j j iU> .d i>î Jt-

..Jî^» İ İ J Uİlî

O Aişe (ra) bir cariye satın almak ister. Fakat cariyenin sa­
hipleri: "Sana onu satarız ama Velâ'sı bize ait olmak şartıyla"
dediler. Bunu Allah'ın Resûlü'ne (sav) zikredince: "Sana en­
gel değildir. Velâ ancak azad edenindir." dedi.
a. el-Buhaıi, Müslim; Aişe'denO).
b. el-Bezzar; Ibn Abbas'tant^).
c. et-TaberanI; AliO>ve Bcriyd'denW).
a. el-BuharI; C: 3/29 (Kitabu'l-Buyu) Aişe'den.
- Müslim; C: /213-217 (Kilabul-itk) Aişe'den, -Berire- kıssası. (Sh; 217), Ebu Hurey-
re'dcn.
b. el-Bezzar;....
c. et-Taberanl; el-Kebir;
11666 ve 1166'7 no'lu hadisler, Ibn Abbas'lan.
Muhakkikin Notu:
1. Malik, ei-Muvatta*da; (el-Leysi rivayeti) Sh; 383 (Kitabu't-Talak)
1185 no'lu hadis, Aişe'den.
2. Maiik, el-Muvatta'da; (Muhammed Ibnu'l-Hasen rivayeti) Sh; 282, (Ebvabu'l-
Buyu'i ve't-TIcaratI ve's-Seleml)
798 no'lu hadis, Aişe'den.
3. Ebu Davud; C: 4/21 (Kitabu'l-ltk)
3929 nolu hadis; Ai^'den.
3930 nolu hadis; Ai^'doı.
4. en-Nesai; C: 6/163 (Babu Hlyarl’l emetl tu’taku ve zevcuha mcmlukun) Ai­
şe'den, muhtelif rivayölerle.
5. tbn Mace; C: 2/842 (Kitabul-ltk)
2321 nolu hadis, Aişe'den.
6. et-TahavI, Şerhu Meanl'l-Asar'da; C: 2/220-221.
7. el-Heyseml,Mecmau'z-Zevald'de;
C. 4/231 (KlUbu'l-Ahkam).
1. ct-Tabcranl (el-Evsat); Ali b. Ebi Talib'den.
2. et-Taberani (el-Evsat); Ibn Abbas'tan.
8- tbnu'l-Carud; (981), Aişe'den.
9. ed-Darekutnl; C; 3/294 (Kitabu'n-Nikah) 187 no'lu hadis, Ibn Abbas'tan (Aişe'nin
Beriye'ye alması kıssası)
10. el-BeyhakI; es-Sünen el-Kübra'da.
C: 5/338 (Kitabu'l-Buyu)
Itm Ömer'den. Aynı babta Hişam b. Urve'nin babasman rivayeti vardır.
el-Buhari, Sahih'inde İsmail b. Uveys'den.
MUslim; Yahya b. Yahya'dan.
11. Ahıncd, Müsncd'de; C: 6/206,213,271,272 Hişam b. Urve'den.
'W iiU tA «U n. “Tf^U lA U ıt 1491
IX es*Suyutl, e\-C»mWs-Saglr'ûe;
9686 no’lu hadis, el-Taberani ve Ahmed'e nisbette bulundu. (İbn Abbas'tan)
13. eI.Elbani,lrvau'l-GaUrde; 1318 nolu hadis.
14. el'Elbani, Sahibu'l-Caml'Â; 7035 nolu hadis..
15. el-KittanI; Nazmtt'l-Mûtenaslr'de; 188 no'lu hadis, (Kitabul-Velâ) el-Ezhar'dan
naklen. Hadisi beş kişi rivayet etmiştir.

Hadis No: 90

^ 41> j j j j Jlâ ıjö 4^ âl)l ^

y i di^ .ito- j r j r \jîü .j». ;\y{ \i'\^3 ;\jil

y > j ;rJU .î ^'u ı ^

y u i jUu îy tî '-ij a g i Sû iiî

o Ali b. Ebi Talib (ra) Allah'ın Resûlü'nün (sav) şöyle dedi­

ğini rivayet ediyor: "İmamlar Kureyş'tendir. Ebrarları (muh'
sin ve takva sahipleri) ebraılarmm emirleri, Fuccan da Fuc-
carlarının emiridirler. Her birinin -kendine ait hakkı var­
dır- Her hak sahibine hakkı olanı verin. Sizin üzerinize
Habeşli bir köle bile emir kılınsa sizden birini İslâmî (dini)
ile boynunu vurmak arasmda seçme yapmaya zorlanmadık­
ça; ona kulak veriniz ve ona itaat ediniz. Âıınesi onu düşür­
sün. Onun dini gittikten sonra onun - artık- ne dünyası ne
de ahiıeti kalmamıştır."
a. Ahmcd; Ebu BerzeO ve Enes‘len<2>.
b. et-Taberani; Ali'denf^).

a. Ahmed, Müsned; C: 3/129,183, Enes’ten.

C; 3/421 Ebu Beıze el-Eslemi'den.
b. et-Taberani, el-KebIr;
725 no'lu hadis, Enes b. Malik'ten.
Muhakkikin Notu:
1. et-TayallsI, Müsned'de; 926 no'lu hadis, Ali b. EbiTalib'den.
2133 no'lu h a ^ Enes'ien.
2. İbn Asakir; C; 7/48 Enes'ien.
3. Ebu Nuaym, Hilye'de; C: 3/171 Enes'ten. C: S/8 Ebul-Kasun Hanunad b. Ahmed
b. Hanunad b. Ebi Reca yoluyla C: 7/242 Ali'den.
C: 8/123. Fuyayb b. lyad'ut zikri bahsinde.
4. et-Temimi, Usulu'd-Din; Sh: 275.
5. İbn Hacer, et-Telhisu'l-Habir'de;
1730 no'lu hadis (İbn Hacer bu hadisin ravilerinin sahabiden 40 kişiye baliğ olduğunu
 150
ve bunu mUstakiI bir risalede topladığını söyler)
6. El-Heysemi, Mecmau'z-Zevald'de:
C: 5/192 (Kitabul-Hilafe)
1- Ahmed, Ebu Ya'la, et-TaberanI (el-Evsat); Enes'ten.
2- Ahmed, Ebu Ya'la^ et-Taberani (el-Evsat); Ebu Nureyre'den.
3- Ahmed, Ebu Ya'la, el-Bezzar; Ebu Beıze’den. (C: 5/191-196'a bkz.)
7. ed-Dulabl, el-Kuna'da; C: 1/106 Enes b. Malik'ien.
8. İbn Ebi Asım, (es-Sünne); 1019 nolu hadis, Ali b. Ebi Talib'den.
1020 no1u hadis, Enes b. Malik'ten.
9. el-Beyhaki es-Sûnen ei-Kübra'da; C: 3/121 (Kitabu's-Salat) Enes b. Malik'ten.
C: 4/76 (Kitabu Ma'rifeti's-Sahabe) Ali b. Ebi Talib'den.
10. el-Hakİm, el-Müstedrek'de; C: 4/SOl. (Kitabu'l-Fiteni ve'l-Melahûn) Enes b. Ma-
lik'ıen.
11. es-Suyuti, el-Camlu's-Sağir'de; 3108 no'lu hadis.
12. el-Elbani, Sahihu'l-Cami'de; 2754 no'lu hadis.
13. el-Elbani, Irvau'l-Ğalil'de; 520 no'lu hadis.
14. el-Elbani; er-Ravdu'n-Nadir;
674 no'lu hadis (el-Yazması)
15. es-Suyuti, ed-Dumı'l-Mensur'da;
1144 no'lu hadis (Bizim tahkimimiz)
16. el-Kittani; Nazmu'l-Mütenasir'de;
175 nolu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Hadisi rivayet edenlerin adedi 16 kişiye baliğ ol­
muştur.

Hadis No: 91
:jlİİ ^ ^ aİ3l jjla j ^ dJB 1 ^ ;İIt a JU >

O Aişe (ra) diyor ki: «Mekke'rün fethinden sonra bazı saha-

biler hicret için izin istediklerinde, gelip, Allah’ın Resûlü'ne
(sav) sordular. O da (sav): "Fetihten sonra hicret yoktur. An­
cak -ondan soMa- cihad ve niyet vardır. Cihada çağnhnca
hemen çıkm." dedi.
a. el-BuharI, Müslim; Mucaşi b. Mes'ud'dan<9.
b. Ahmed, Ebu Şşid'den<%.
c. et-TaberanI; Gazin Ibnul-Hasiı<3) ve el-Hasir b. Gaziyye'den<‘*).
a. el-BuharI; (C: 3/200) Kitabu'l-Cihad ve's-Siyer. İbn Abbas'tan.
(C: 3/210) Kitabu'l-Cihad ve's-Siyer İbn Abbas'tan.
(C: 5/97) Kitabu'I-Meğazi. İbn Chner ve Aişe'den mevkuf olarak.
- Müslim; (C: 6/28) ^labu'I-lmaıe: İbn Abbas'tan.
b. Ahmed, Müsned; C; 1/226,316,355 İbn Abbas'tan.
C: 2/215, Abdullah b. Amr İbnu'l-As'dan.
C: 3/22, Ebu said el-Hudri'den.
C: 3/401, Safvan b. Umeyye'den.
C; 3/430,431, Abdurrahinan b. Safvan'dan.
C; 3/468,469, Mucaşi b. Mes'ud'dan.
 "THâtof^tU 'TfiuUUıen. 151
C: 5/71. Mucaşi b. Mes'ud'dan.
C: 187, Ebu Said el-Hudri'3en,
C; 6/466, Safvanb. Umeyye'den.
et-Taberani; el-Mu'cemu'l-K«bir.
10844 nolu hadis; İbn Abbas'tan.
10989 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
10944 nolu hadis; İbn Abbas'tan.
Muhakkikin Notu:
1. en-Nesai (C: 7/145,146). Safvan b. Umeyye ve İbn Abbas'tan.
Ömer İbnu'l-Hattab, Abdullah b. Vakıd, es-Sa'di, Hassan b. Abdillahed-Dumeri'den de
rivayetler vardır.
2. Abdurrezzak; cl-Musannertc; (C: S/309).
9711 (Babu, el^I^ihad el-Kebir) AMulIah b. 'Tavus ve babasından.
9712 no'lu hadis, Enes'ten.
9713 no'lu hadis, İbn Abbas'tan.
3. et-Tirmizi; C: 4/184, Kiiabu's-Siyer.
1590 no'lu hadis, İbn Abbas'tan.
Ebu İsa bu hadise hasen sahih demiştir. Aynı babta; Ebu Said, Abdullah b. Amr, Ab­
dullah b. Hubşi'den de rivayetler bulunmaktadu.
4. ed-Oarimi; C: 2/239 (Kitabul-Cihad (Babu La Cihad ba'del-Fethi) Tavus ve ibn
Abbas'tan.
5. İbnu'l-Carud; 1030 no'lu hadis, ibn Abbas'tan merlu olarak.
6. el-lieyhaki, es-Sünen el-Kübra'da; C; 9/16-17. Kitabu's-Siyeribn Abbas'tan.
Mü.slimj Mucaşi b. Mes'ud es-Sülemi'den.
7. el-HevsIme; Mecmau'z-Zevald'de; C; 5/250 Kiiabu'l-Cihad.
1- Ahmed, et-Taberani; Ebu Said cl-Hudri'den.
2- et-Taberani; Gazlyye İbnu'l-Harls'ten.
8. İbn Ebi A.sım; es-Sunne'de: C: 97. Safvan b. Umeyye'den.
9. el-Kettani, Nazmu'l-Mütenasir'de; 278 no1u hadis. el-Ezhar’dan naklen. Hadisi
beş ravinin rivayet ettiğini söyler.

Hadis No: 92

J P i J. J j î 'i 2 ^ ^
-M ^

O Abdullah b. Ömer'den (ra) gelen bir rivayette, bir kadın

Allah Resûlü'nün (sav) gazvelerinin birinde öldürülmüş ola
rak bulundu. (Bunun üzerine) Allah'ın Resûlü (sav) kadınla
rm ve çocukların öldürülmesini yasakladı.
a. el-BuharI, Müslim; Abdullah b. Ömer'den^.
b. Ahmed; ibn Abbas'taıti^l.
c. et-Taberani; Ka'b b. Malikte; Abdullah b. Atik(9 Ebu Salebe el-Haşem't^ ve Ebu
Sa)d'den<«>.

a. el-Buhari; C: 4/146-147.
217 no'lu hads, Abdullah'dan.
218 nolu hadis, Nafi'den. Ihn Ömer'den. (/Ulah'mResulü (sav) kadınlann ve çocukla-
 152 ^mumrc SıUfttU
nn öldürülmesini yasakladı)
- Müslim; C: 5/144 (Kitabu'I-Cihad v e 'S 'S iy e r ) Abdullah b, Ömer'den.
b. Ahmed, Müsned; Ibn Abbas'tan.
c. et-TaberanI, el-Kebir; 13416 no’lu hadis, îbn Ömer’den.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Davud; C; 3/53. Kitabu'I-Cihad.
2068 no'lu hadis, Alxlullah'tan.
2. et-TirmIzi; C: 4/136 (Kitabu's-Siyer)
1569 no’lu hadis, Ibn Ömer’den.
Ebu Isa, hadisin hasen sahih olduğunu söylemiştir. Aynı babta; Bureyde, Rebah Ib-
nu’r-Rebi, el-Esved b. Seri, Ibn Abbas ve es-Sa’b b. Cesame’den rivayetler zikredilmiştir.
3. Ibn Mace; C; 2/947 (Kitabu'I-Cihad)
2841 no’lu hadis Ibn Ömer'den.
4. Malik, el-Muvatta'da; (el-Leysi rivayeti) Kiubu'l-Cihad;
971 no’lu hadis; Abdurrahman b. Sa’b’dan.
972 no’lu hadis; Ibn Ömer'den.
5. Malik, el-.Muvatta'da; (Muhammed İbnu'I-Hasen rivayeti) Sh; 309.
868 no’lu hadis, Ibn Ömer’den. İmam Muhammed: "Bununla amel ederiz" demiştir.
6. tbn Hibban; 1657 no'lu hadis, Ibn Ömer’den.
7. ed-DarimI, es-Sünen'de; C: 2/222, 223 (Kitabul-Cihad) Ibn Ömer’den.
8. et-TahavI, Şerhu Meanl'I-Asar'da; C; 3/220 (Kitabu’s-Siyer). Ibn Abbas, Ibn
Ömer ve Kah b. Malik'ıen.
Ayn babta, Rebah b. Hanzale, Hanzale ve Rebah Ibmı’r-Rebi'den de rivayetler bulun­
makladır.
9. İbnu'l-Carud; 1043 no'lu hadis. Abdullah b. Ömer’den.
10. el-Beylıaki, es-$ünen el-Kübra; C: 9/77 (Kitabu’s-Siyer)
Ka'b b. Malik (amcasmdan) ve Ibn Ömer’den. el-Buhari ve Mtirilm; hadisi el-Esved b.
Seri'den rivayet etmişlerdir.
11. Ahmed, Mü.sned'de; C: 2/22 23,76,91. Ibn Ömer’den.
C; 3/435 el-Esved b. Seri'den.
12. el-Hakim, el-Müstedrek'te; C: 2/123. Kitabu’I-Cihad; el-Esved b. Seri’den.
13. el-Heysemi; Mecmau'z-Zevaid'de; C: 5/315. Kitabul-Cihad.
1- Ahmed Ubey b. Ka’b’dan.
2- et-Taberanl, el-Bezzar Ibn Abbas’tan.
3- et-Taberanl, el-Bezzar Abdullah b. Aûk'ten.
4- et-Taberanl, (el-Kcblr, el-Evsat), Ahmed el-Evsat b. Seri’den.
5- et-Taberanl, (el-Evsat) Ebu Salebe el-Haşeni’den.
6. et-Taberani (el-Evsat) Ebu Said’den.
_
14. el-Elbani, trvau'l-Ğalirde; 1210 no’lu hadis, Kitabu’I-Cihad.
15. el-KettanI; NazmuM-Mûtenasir’de;
150 no’lu hadis el-Ezhar'dan naklen. Müellif hadisi yedi ravinin rivayet etti|ini yazar.

Hadis No: 93 [
ı.U jiat fil J ö ‘J l î J >

O Ebu Hureyre (ra), Allah Resûlü'nden (sav) şöyle dediğini

rivayed ediyor: "Harb Huda'dar(aldatmacadtr).”
a. el-Buhari, Müslim; Ebu Hureyre'dent».
b. Ahmed; Ali’den^), Enes’tent^.
c. tbn Mace; tbn Abbas’tan(^>.
d. et-Taberanl; Hasen b. Alit*>, Zeyd b. Sabit**), Avf b. Malikp), Nubeyt b. Şerit**), en-
 1531
Nevvas b. Sem'an**), HOseyin b. AU<*®ve İbn ömer'den<'*>.
c. Ebu Ya'la; Abdull^ b. Selam'dan<‘^.
f. İbn Asakir; HaUdlbnu'l-Velidt^vc Cabir’den<”>.
a. el'Buhari; C: 4/24 (Kitabu'l-Cihad) Ebu Hureyıe ve Cabit b. AbdUlah'tan.
C: 5/49 (el-Menakıb: 115 Bab) Ali'den.
- Müslim; C: 5/143 (Kitabu'l-Cihadi ve's-Siyer) Ömer, Cabir ve Ebu Hureyıe'den.
b. Ahmed, Müsned; C: 1/81,90,113,126,131,134 Ali'den.
C: 2/312,314, Ebu Hureyre'den.
C; 3/224.297,308, Enes'ten.
C: 6/387, Ka'b b. Malik, babasmdan.
C: 6/459, Esma binli Yezid'den.
c. İbn Mace; C: 2/945 (Kitabu'l42ihad)
2833 no'Iu hadis. Aişe'den.
2834 nolu hadi, ibn Abbas'tan.
d. et-Taberani; el-Kebir 4866, Z^d b. Sabit'ıen.
11798 nolu hadis, İbn Abbas'tan.
e. Ebu Ya'la; ehHeysemi; (Mecmau'z-Zevald’de; C: 5/320) ile kaifila;tır. Abdullah
b. Selam'dan. İsnadında Hişam b. Ziyad vardır metruktür. Haşan b. Ali'den gelen rivayetle
Hakim b. Ub^d vardır. O da metruk nır.
g. İbn Asakir; Halid, İbnul-Veli'den.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Davud; C: 3/43 (Kitabu'l-Cihad)
2636 nolu hadis, Cabir'dcn.
2637 nolu hadis. Kab b. Malik'tcn.
C: 4/244. (Kiiabu's-Sunne, babu kitali'l-Havaıic)
4767 no'Iu hadis, Ali b. Ebi Talib'ten.
2. et-Tirmlzl; C; 4/193 (Kilabu Fedaili'l-Cihad)
1675 nolu hadis, Cabir b. AbdUlah'tan. Ebu Isa, aynı babta; Zeyd b. Sabit Aişe, ibn
Abbas, Ebu Hureyrc, Esma binti Yezid, Ka'b b. Malik ve Enes'ten de rivayetler bulunmak­
tadır.
3. el-Beğevi, Şerhu's-Sunne’de; C: 11/40 (Kitabul-Cıhad) 2690 nolu hadisi Buhari
ve Müslim'e nisbet eder.
4. el-Heyseml, Keşfu'l-Estar'da; C: 2/288 (Kitabul-Cihad)
1725 no'Iu hadis; Hasen b. Ali'den.
1726 nolu hadis; İbn Ömer'den.
5. el-Heyseml; Mecmau'z-Zevald’de.
C: 5/320 (Kitabu'l-Cihad)
1- Ahmed ; Enes b. Malik'ten.
2- Ebu Yala ; Abdullah b. Selam'dan.
3- Ebu Yala ; Haşan b. Ali'den.
4- el-Bezzar ; Htismin b. Ali'den.
5- el-Bezzar ; ibn Ömer'den.
6- et-Taberani (el-Evsat) ; Nub^t b. Şeıit'ten.
7- et-Taberani ; Zeyd b. Sabit'ten.
8- et-Taberani ; tbn Abbas'taa
9- et-Taberani : Avfb. Malik'ten.
10- et-Taberani ; en-Nevvas b. Sem'an'dan.
6. es-Suyutl, el-Camlu's-Sağir'de; 3812 no'Iu hadis.
7. el-Elbani, Sahlhu'l-Caml; 3171 no'Iu hadis.
8. el-Elbanl, er-Ravdun-NadIr; 770 no'Iu hadis.
9. el-Elbani, Tahricu ehadisi fıkhl's-SIyer; 332 no'Iu hadis.
10. el-Kettani, Nazmu'l-Mütenasir'de;
_____ - -

u w*iî*vL* nakJen. Ravisinin adedi 14 kişiye baliğ olmuştur. Ayın»

hadis» KaT) b. Malik» Aışc ve Nuaym b. Mes*ud'dan rivayet olunmuştur et-Tevsir ve Fcv-
dul-Kadir*de mfltevaüidir denir. ^
Hadis No: 94
^ ^ İÎJ' JVİ .cj\ İ ;İJI b jU

'•ös^İ' ^ W

O Aişe (ra) Allah'ın Resûlü’nden rivayet ediyor: "Kim bir

toprakta (arazide) bir kanş kadar zulmederse, onu kıyamet
günü yedi (kat) yerden boynuna takarak gelir."
a. cl-Buhari, Müslim; Aişe'dcnO).
b. Ahmed; Tjs^Ab. Sabid^, Ebu Huıeyre‘dcn<’).
c. et-Taberani; EncsW. Sa’d b. Ebi Vakkas»), İbn Abbas<«, el-Hakem b. Haris, es-
Sulemif^, Şeddad b. Evs(B- Ebu Şureybc el-HuzaK*), el-Muvesser b. Mahremc('®>. Ubade
İbnu's Samitf") ve Umcyye'den<*3.
d. Ebu Nua}in; İbn Ömer'dendi).

a. el-Buhari; C: 3/100 (Kitabul-Mczalim Said b. Zcyd ve Aişc'dcn.

et-Buhari; C : 4/74 (Kilabu Bedi'l-Halk) Aişe'dcn.
Müslim; C ; 5/57 Kilabu'1-Buyu; Tahrimul Zubni ve Ğasbil-Aıd.
Said b. Zeyd b. Amr b. Nufeyl, Ebu Hureyre ve Aişe'den.
b. Ahmed, Müsned; C; 1/187,188,189, 190 Said b. Zeyd'den.
C; 2/387,388,432, Ebu Huıeyıe'den.
C; 4/140,202, Ebu Malik el-Eşcai'den.
C: 4/173, Ya'la b. Murre'den.
C; S/341,344, Ebu Malik el-Eşcai'den.
C: 6/64,79,252,259, Aişe'den.
c. et-Taberani, el-Kebir; 7170 no'lu hadis, Şeddad b. Evs'ten.
d. Ebu Nuaym Hilye'de; C : 1/96 Abdullah b. Ömer'den.
Muhakkikin Notu:
1. et-Tirmizi; C: 4/28 (Kitabu't-Diyat)
141 no'lu hadis, Said b. Zeyd b. Aıiv b. Nufeyl'den.
2. ed-DarimI; C: 2/2647 (İUtabu'l-Buyu) Said b. Zeyd'den.
3. es-Suyuti; el-Camiu's-SağIr'de; 8842 no'lu hadis.
4. el-Elbanl, SahlhuT-Cami'de; 6261 no'lu hadis.
5. ei-Heyseml; Mevarldu'z-Zam'an’da; Sh: 284. 1161 nolu hadis Ya'la b. Mur­
re'den.
6. el-Heyseral, Mecmau'z-Zevald'de;
1- et-TaberanI; Ihn Mes’ud'dan.
2- Ahmed (iki isnadla); Ebu Hureyre'den.
3- Ahmed, et-Taberanl; Yala b. Murre'den.
4- Ebu Ya'la, el-Bezzar, et-Taberani; Said b. Ebi Vakkas'tan.
5- et-TaberanI (el-Kebir); Şeddad b. Evs'ten.
6- et-Taberanl (el-Keblr); İbn Şurayh el-Huzai'den.
7- et-Taberanl (el-Keblr); el-Musewer b. Mahreme'den.
 155 1
8- et-Taberani (el-Evsat); Enes b. Malik'ien.
7. el-KettanI, Nazmu'l-Mütenaslr'de; 186 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 14
ravi rivayet etmiştir.

Hadis Nos 95

jji,; a ■& a ı

O Abdullah b. Abbas (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav)

yemin ve şahidle hüküm verdi.»
a. Ebu Davud; Ebu Hureyre'dent".
b. tbn Mace; Cabir'den<^>.
c. Ahmed; Anunare b. Hizam'dant^).
d. et-Taberani; Bilal İbnu'l Harist*), Zeyd b. Sarî<*>ve İbn ömer'dcn<*).
a. Ebu Davud; C; 3/308 (Kitabul-Ekdiye)
3608 no'lu hadis; Ibn Abbas'tan.
3609 no'lu hadis; Amr b. Dinar'dan.
3610 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
b. İbn Mace; C; 2/793 (Kiiabu'l-Ahkam)
2368 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
2369 no'lu hadis; Cabir'dcn.
2370 no'lu hadis; İbn Abbas'tan.
2371 no'lu hadis; Suırek'ten (Mısırlı bir kişidir)
c. Ahmed, Mfisned; C: 1/248,315,323. İbn Abbas'um.
C: 5/285, Sa'd b. Ulûde'den.
d. ct-Tabcrani; 1139 nolu hadis, Bilal Ibnu'l-Haris'ten.
4309 no'lu hadis, Zeyd b. Sabit'ten.
6717 nolu hadis, (Sunek'lan)
Muhakkikin Notu:
1. Müslim; C: 5/128 (Kitabul-Kadai ve'ş-Şdıadat) Ibn Abbas'tan.
2. et-Tahavi, Şerhu Mcanl’l-Asar'da;
C: 4/144 (Bidnı'l-Kadai bi'l-Yemini ve'ş-Şahidi)
^Abdullah b. Abbas, Ebu Mureyre, Abditlaziz..., Zeyd b. Sabit, CaMr b. Abdullah, Ca-

31 tbnu'l-Carud; 1006 no'lu h^is, İbn Abbas'tan.

4. el'Beyhaki; es-Sünen, el-KObra'da; C; 10/167. (Kitabu'ş-Şehadai) İbn Abbas'tan.
5. ^-Şafİİ, Mûsned'de; Sh: 149.
(iGtabu'l-Yemin) İbn Abbas'tan. (Amr b. Dinar el-Emval'de nakleder)
ıbn Abbas sahabeden adnu hatırit^amadığı bilisini de zikreder. Hadisin İsnadında, Sa-
id İbnu'I-Müseyyeb vardır.
6. tbn Adiyy, el-Kamll'de; C: 2/187.
7. ed-Darckutni; C: 4/212 (Kit^u'n Fil-Ekdiyeti vel-Ahkami)
29 nolu hadis; Cabir'diaı.
30-31 no'lu haidis; Ali'den.
32 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
8. et-TIrmlzi; C: 3/627 (İOtabu'l-Alıkam) *
1343 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den. Ebu Hureyre hadisine basen Ğarlb dedi.
 156 VıteuHrc S<ttf*Uİ
Rebia kendisine Sa'd b. Ubade'nin oğlunuun bunu Sa'd'uı yazdığı bir kitapta (vesikada)
Allah ResuU'nlln (sav) şahıdle ve yemiıUe hUkUm verdiğini bulduklarını söylediğini nak-
leder.
Aynı babta, Ali, Cabir, İbn Abbas ve Sunek'ten rivayetler bulunmaktadır.
9. İbn Hacer, el-MetalIbu'I.Atlye'de; C: 2(252 (Kitabu'l-Kadai ve'ş-Şehadct)
2102 no'lu hadis; Ca'fer ve babasından.
2140 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
10. İbn Hacer, et-Telhlsu'l-Hablr;
C: 2/205, 2132 no'lu hadis, ibn Abbas, 2133 no'lu hadis Cabir'den.
11. el-Beğevi, Şerhu's Sunne'de; C; 10/102 (Kitabu'l-Imareti ve'l-Kadai)
2502 no'lu hadis; ibn Abbas'tan (Müslim)
2503 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
12. ez-Zeylal, Nasbu'r-Raye'de; C: 4/97-100 (Kitabu'd-Deava) İbn Abbas'tan. Ebu
Davud, en-Nesai ve İbn Mace'de bu hadisi tahric etmişlerdir.
13. en'Nesai; ibn Abbas'tan.
14. el'Elbanl, travu'l-Ğalil'de; 2683 no'lu hadis.
15. el-Kettani, Nazmu'l-Mütenasir'de;
190 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 15 ravisinin rivayet ettikleri sabit olmuş­
tur.
 1571

Hadis No: 96

t j* ös^ <İ)l j j l ı j J l î ı j l i ^ U)l i jiji

ı>î JiTj ^ )eLi» Jlî isjr^ Japj <i)i i»îi

S^ ) JJ.UJÎ ^ uS\r îijj :Jtt ^ Jj» ^ ^ J\S
. ^ V lj ^ U a j ^I ^tU İj J ü .*! *4Jj İpi' U'j :J ö '^ jj
jî 3j k i I ,;i;^ ^ 1 .c iâ U4^ i l (j î ^ ) J Jû i
ı.dlSÎ p j l ı^iii ^ dlil UÎ .ijU l

? H ure^e'den (ra) gelen bir rivayette Allah'ın Resûlû

(sav) dedi ki: "İsra gecesi •götürüldüğümde- Musa'yla karşı­
laştım onun vasfını inceleyince, sanki onun başmı daha ye­
ni taramış Şenûe kabilesinin erkeklerinden biri imiş san­
dım. İsa'yla karşılaştım. Vasfmı inceledim. Onu orta boylu,
sanki daha yeni hamamdan çıkmış gibi gördüm. Sonra İb­
rahim'e geldim. "Ben onun ona en çok benzeyen çocuğu­
yum" dedi. Sonra bana iki kap getirildi. Birisi süt (ile dolu)
diğeri şarap (ile dolu idi) -Cibril- bana: "Hangisini istersen
onu al" dedi. Sütü aldım ve içtim. Bana fıtrat -yoluna- erdi­
rildin -veya fıtratı- seçtin, eğer sen şarabı alsaydm ümmetin
-hidayet yolundan ayrılıp- sapıtırdı” denildi.»
a. el-BuharI, MüsUm; EnesO), Malik b. Sa'sa(Q, Ebu Zeı<9 ve Cabir b. Abdi|]ah'uıı(*>.
b. et-TIrm lıi; Bureyde^ ve Huzeyfe tbmil-Yemaıı'darfO.
c. en-Nesai, Ahmcd; İbn Abbas*irâd>.
d. 2>vaidl’l Müsned; Ubeyy b. KaVdanl*), el-Beyhaki, Delailuli'Nubuvve; Ebu Said
el-Hudri(*\ Şeddad b. Ev^“>), El» Hureyred» ve Aife'dendb.
f. İbn Arafa; Ibn Mes’ud’dan(>3>.
g. el'Bezzar; Ali b. Ebi Talib'dent**).
h. tbn Merdeveyb; (Te&ir). Ömer Ibnu1-Hatiab('^, Ebu Hibbe el-Ensarid<> Ebu Yala
eI-Ensari«'n, Ebul-Hamrad*), Ebu Eyyubti’9, Ebu UmameOV, Semuıe b. CundubBD, İbn
Anu^, Suheyb<^> ve Esma bind Ebi fielcd^J den.
i. Sald b. Mansur, Sünen; Abdun-ahman b. Kınt'can^.
J. ct'Taberani; Ununu Hani'deni^.
 k. İbn Sa'd, el*Tabakat; Ununu Seleme'dent^.
a. el-BuharI; C; 4/247 (Kitabu Bed'il-Halk) Cabir b. Abdillah ve Malik b. Sa'sa'dan.
- C: S/224 (Kitabu't-Teİsir). Ebn Hureyre ve Cabir'den.
- Müslim; C: 1^9,100 (Kiiabul-Iman) Enes b. Malik ve Abdullah b. Mes'ud'dan.
- Müslim; C: 7/102 (Kitabu'l-Enbiya) Enes b. Malik'ten.
b. et'Tirmİzl; C: 5/300 (İGtabu't-Tefsir)
3130 nolu hadjs, Ebu Hureyre'den. Ebu Isa bu hadise basen sahihtir demiştir.
3131 no7u hadis; Enes'ien (Hasen öarib)
3132 nolu hadis; Ebu Bureyde'doı, babasından. 'Hasen Ğarib)
3133 nolu hadis, Cabir b. Abdillah'tan. (hasen sahihtir) Aynı babta Malik b. Sa'sa'dan
Ebu Saki ve l)m Abbas'tan tiv^eüer vardır.
3462 nolu hadis, İbn Abbas'tan.
c. en-Nesal; C: 1/217 (KItabu's-Salat) Enes b. Malik'ten.
- Ahmcd, Müsned; C: 1/24S, 239. ibn Abbas'tan.
C: 1/309,342.354,374,375. İbn Mes'ud'dan.
C: 2/282,528, Ebu Hureyre'den.
C: 3/120,148,180,231,239,248. Ebu Said el-Hudri'den.
C; 3/377, Cabir b. AbdUlahlan.
e. el-BeyhakI, Oelallu'n-Nubuvve; C: 2/106 (Babul-lsra)
Neddad b. Evs, Ebu Hureyre, Cabir b. Abdillah, Aişe, Enes b. Malik, ibn Abbas, Hu-
zeyfe'den.
f. İbn Arafa;.... ibn Mes'ud'dan.
h. İbn Merdeveyh; Tefsirinde (henüz basılımş değil)
j. et-Taberani; (ununu Hani'den)
k. İbn Sa'd C: 1/143.
1- cs-Suyuti, hadisin rivayet yollarını (el-Hasaisul-Kubra) adlı kitabında çıkarmaya
çalışmıştır. C: 1/156-180; Enes. Ubeyy b. Ka'b, Bureyde, Calrir, Huzeyfe İbnCtl-Yeman,
Semure, Sehl b. Sa'd, Şeddad b. Evs, Suheyb ibn Abb^ tbn Ömer, ibn Mes'ud, Abdullah
b. Sa'd b. Zume, Abdullah b. Kurt es-Semali, Ömer Ibnu1-Hattab, Malik b. Sa'sa, Ebu Ey-
yub el-Ensari, Ebu'l-Humeyra (Hamra), Ebu Zer, Esma binti Ebî Bekr, Ununu Hani, Um-
mu Seleme'den.
2- el-KettanI, Nazmu'l-MOtenasIr'de;
238 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen. el-Kittani, hadisi 27 İrişinin rivayet ettiğini zikre­
diyor.
Hadis No: 97
SuJif l î j i ; J | | ^ ^
t î ^ ı lîü Jö j â .iu a ^ u u ı

^ \\J\i î ü l i UÎ J l ı ^ ^ 1 J j l t j u 13 jk ijUaîV» j a Jö

^ JI' Jö .ısui^ ^ ol ^ d Jir j i i .

V ÜI| â J ü î .^ 1 JL ; :\J4 “ 4 J jS ş î”

û ir j î l JÛ I Jt İÜ i j Ü J U jA î ,^ l ;ljJtt , . i f î Jtl

' »uj* i»»* a^Sl ><

 159 I

O Cabir b. Abdillah (ra) rivayet ediyor; « Sahiplerinden ka­

çan bir deve geldi bizimle hurmalıklar arasmda Allah
Resûlü'nün (sav) önünde secde etti.
AUah Resûlü (sav) ashabma: "Kim bu devenin sahibi?" dedi.
Ensar'dan bazı gençler: "O birim devemiz, ya Resûlallah" de­
diler. "Peki bu devenin nesi var? (durumu nedir?)" dedi.
"Ya Resûlallah biz bu devenin sırtmdan yirmi yıl su çektik.
Çok yağ bağlayıp ağırlaşmıştı, onu kesip -etini- çocuklarımız
arasmda bölüşmek istedik" dediler. Allah'm Resûlü (sav):
"Onu bana satınız" dedi. Onlar da: "Evet ya Resûlallah" dedi­
ler. Allah Resûlü (sav): "Hayır onu -bana vermeyiniz- oıu
eceli gelinceye kadar iyilikle davranm" dedi. Sahabe: 'Ya
Resûlallah biz hayvanlardan daha çok sana secde etmeye la-
yıkız" dediler. Allah'm Resûlü (sav): "Eğer -insanlardan ken­
disine secde edilmesi gereken birisi olsaydı; kadmlarm ko­
calarına secde etmeleri gerekirdi." buyurdu.»
а. Ahmed; Enes'ten.
Muhakkikun Notu:
1. İbn Kesir e;-Şemail'de; Ahmed'in MOsned'inden naklen; Enes b. Malik, Cabir b.
Abdillah, Abdullahb. Cafer, Ai;e, Ya'la, b.Murre'den.
2. et-Taberani; tbn Abbas, Ebu Hureyre ve öımeym b. Evs'ten.
3. Ebu Nuayın, Delallu'n-Nubuvve'de; Sh: 133 (Babu Sucudil-Behaimi) Cabir b.
Abdillah, Salebe b. Ebi Malik, Ya'la, b Muıre es-SekaTı, Ğeylan b. Seleme es-SekaTı, Ab­
dullah b. Ebi Evfa ve Enes b. Malik'un.
4. ed-Darekutni, Sûnen'de; C; 1/11 (Mukaddime'de, Caİnr b. Abdillah'tan.)
5. el-Heysemi Mecmau'Z'Zevakl'de; C; 9/5.
1- Ahmed, et-Taberanl ; Ya'la b.Muıre'den.
2- el-Bezzar ; Ebu Hureyre'den.
3- Abmcd ; Cabir b. Abdillah'tan.
4- el-Bezzar ; Abdullah b. Mes'u(rdan.
5- et-Taberani ; Yala b. Um^e'den.
(Ricali Sahih ricalidir)
б. tbn Hacer, el-Metallbu1-Allye'de; C- 4/3 (Kitabul-Menakıb)
3825 nolu hadis, Cahir'den.
7. el-KadI lyad, e$-Şlfa'da; C: 1/311 Salebe b. Malik, Cabir b. Abdillah, Yala h
Murre ve Abdullah b. Cafer'den.
8. tbn Kesir, e$-Şemall'de$ (258). Enes b. Malik Cabir b. Abdillah, İbn Abbas, Ebu
Hureyre, Abdull^ b. Cafer, Aişe ve Yala b. Murre'den.
9. el-Buharl; C; 2/41 (Kita^'s-Salat) 4 no'lu hadis, Sehl b. Sa'd'dan.
10. el-Kettanl,Nazmu'l-MOtehaslr'de;
271 no'lu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Sahabeden yedi ki)i rivayet eoni|tir.
Hadis Noı 98
yÂit >ı.İBwj i)ûr üt tji iut j* * ^

, . ^ Ü j3 ll cilîî ^ > jİ İ J ' ^

O Abdullah b. Ömer (ra) diyor ki; «Allah'ın Resûlü (sav) -

mesddinde- hurma dalmdan tutarak hutbe irad ederdi. Al­
lah'ın Resûlü (sav) kendisine minber edinince (hurma dalı)
inledi. Allah Resûlü de (sav) -bunun üzerine- gelip onu ku­
cakladı ve ondan sonra sesi dindi.»
a. d-Buhari, Müslim; Sehl b. Sa'd'dan^».
b. cl-BubarI; Cabir b. Abdillah(9 ve Ibn Omer'dent^).
c. ed'Daremf; Ubqıy b. KaV*>, Bıneyde»», Ka'b b. Malik<® ve Ebu Said el-Hudri'den
ro.
d. et-TIrmlzl; Enes'tenO.
c. el-Beybak^ Delallu'n-Nubuvve; Ununu Selernem ve el-Muttalib b. Ebi Vedaa es
Sehmi'denf*®.
а. el-Buhari; C: S/4I (Kiıabul-Menakıb) Cabir b. Abdillah ve Ibn Omt^'dcn.
92 nolu hadis Cabir'dcn.
c. ed-Darlmt; C; 1/15 (Mukaddime)
Ibn Ömer, Buıeyde (babasından) Cabir b. Abdillah. Ebu Said, Ibn Abbas. Selh b. Sa'd
ve Enes b. Malik'ten.
d. et-TIrmIzl; C; 2/379.
SOS no7u hadis, Ibn Ömer'den (Hasen Ğarib) Aym babta, Enes, Cabir. Sehl b. Sa'd,
Ubeyy b. Ka'b, Ibn Abbas ve Ummu Seleme'den de rivayetler vardu*.
C: S/S94 (Kitabu'l-Menakıb)
3627 no'Iu hadis, Enes b. Malik'ten. (Hasen Sahih)
e. el'BeyhakI, Delallu'n-Nubuvve; C; 2/272-282.
Cabir, Ibn Ömer, Ibn Abbas, Enes, Sehl k Sa'd, Ummu Seleme ve Ebu Hureyre'den.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Nuaym; Delaiiu'n-Nubuvve'de; Cabir, Ubeyy b. Ka'b, Sehl b. Sa'd, Ebu Said
ve Aije'den.
2. en-Nesal; C; 1/207, Cabir'den.
3. Ibn Mace; C: 1/4S4 (Kitabu' İkameti's-Salati 199 Bab) 1414 no'Iu hadis; Ubeyy b.
Ka'b'daa 141S j»'lu hadis; ^es'ien. 1417 nolu hadis; Cd>ir b. AbdiUah'tan.
4. Ahmed, Müsned’de; C: 1/249-267.
Abdullah b. Abbas'tan.
C: S/337-339 Sehl b. Sa'd'dan.
5. Ibn Hacer; el-Metalllubtt'l-AIIye'de; C; 4/3 (Kitabul-Menakıb)
3822 no'Iu hadis, Sehl b. Sa'd'dan.
б. el-Kadt, tyad; e^Şlfa’da; C; 1/303 (Fadlu E kıssati Hanini'l-Cez'i) "Hadis meşhur­
dur. Haberi ise mütevatiıdir. Bu hadisi sahih sahipleri, E b ^ b. Ka'b, Cabir, Enes b. Ma-
lUc, Ibn Onıer, Ibn Abbas, Sehl b. Sa'd, Bm Said el-Hudri, Buıeyde ve Ummu Seleme'den
rivayet etrttişlerdir" diyor.
7. Ibn Sa'd; ct-Tabakat'da; C; 2/10. (ZBcru minberi Resulillah) Sehl. Cabir, Ubeyy b.
Ka'b ve Ibn Abbas'tan.
8. Ibn Kesir, e$-Şemall; Sh: 239. Ubeyy-Ka’b, Enes, Cabir, Sehl b. Sa'd, Ibn Abbas,
 ^ fadU let 161
ita Ömer, Ebu Said. Aişe ve Ununu Seleme'den.
9. el-Klttani, Nazmul-Mûtenaslr'de; 263 nolu hadis, el-Edm'dan.

Hadis No: 99
> d U , J ıi # ûi J . >

> 3^ ’ 2 2
ı.ü ^ I
O Cabir b. Abdillah (ra) Allah Resûlû'nûn (sav) şöyle dedi­
ğini rivayet ediyor: "Bana benden önceki nebilerin hiçbirisi­
ne verilm eyen beş haslet verildi:
• (Allah katından) dûşmanlarmun kalbine atdan korkuy­
la bir aylık mesafeyi gitmeden muzaffer kdmdım.
• Yeryüzü bana mescid kdmdı. Ümmetimden kime nere­
de nam az vakti y e tik se namazı (ım orada) kılsın.
• Ganimetler bana helal kılmdL Benden önce kimseye
helal kılınmamıştı.
• Bana şefaat verildi
• (Benden önce) Nebi sadece kendi kavmine gönderili­
yordu. Ben -ise- bütün insanlara (peygamber olarak) gönde­
rildim ."
a. el-BuharI, Müslim; Cabir b. Abdillahl^) ve Ebu Hureyre'den^^).
b. Ahmed, Mfisned; A]i<^>, Ibn Abbas(9, tbn Amr(^>, Ebu Zeff>ve Ebu Must'danPl.
c. et-Taberani; tbn OmeıO), es-Saib b. Yezidi) ve Ebu Said'denO»),

a. el-Buhari, C: 1/149 (Kitabu't-Teyemmtlm) Cabir'den.

C: 1/190 (Akamu'l-Mesacid) 98 nolu hadis Cabir'den.
C: 8/165 (Kitabu'I-rtisam)
- Müslim; C: 2/64 (Kitabul-Mesacid) 46 nolu hadis. Ebu Huıeyıe'den.
b. Ahmed, Mûsned; C: 1/98, Ali b. Ebi Talib'den.
C: 1/301 tbn Abbas.
C; 2/222, Abdullah b. Amr’dan.
C-. 2/264,268,412,455,501 Ebu Hureyre'den.
C: 3/304, Cabir'den.
C: ^416, Ebu Musa'dan.
C: 5/145,148,162, Ebu Zer’den.
C: 5/248 256, Ebu Umame'den.
c. et'TaberanI (eNKebIr);
7931 nolu hadis; Ebu Umame'den.
11047 nolu hadis; Ibn Abbas'tan.
11085 nolu hadis; Ibn Abbas'tan.
 1352 nolu hadis; Ibn Ömer'den.
Muhakkikin Notu:
1. ct-TInnlzl; C: 4/123 (Kitabu's-^iyer)
1553 no'Iu hadis. Rai Hureyre'den. Ebu İsa aynı bahta Ali, Ebu Zer, Abdullah b. Amr,
Ebu Musa ve tbn Abbas'tan rivayetler vardır.
2. en-Ncsal; C: 1/209 (İQtabu‘l-âusl) Cabir'den.
C: 6/4 (Kilabtt'l-Cihad) Ebu Hureyre'den.
3. ed-Oariml; C: 2/224 (Kitabu's-Siyer) Ebu Zer'den.
4. Ebu Nuaym, Hllye'de; C: 8/316 Cabir'den.
5. Ebu Avane, MOsned'de; C; 1/395 Ebu Zer'den.
6. tbn Mace; 567 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
7 . eI-Beyhakt;C; 1/213,214.
8. el-Camlu's-Sa|lr'ıle; 1174 no'Iu hadis.
9. Sahiho'l-Çamrde; 1067 nolu hadis.
10. Irvau'l-Ğain'de; 285 nolu hadis.
11. el-Kettanl Nazmul-MOtenasir'de; 257 no'Iu hadis, el-Ezhar'dan naklen. 10 ki$i
r iv ı^ eunişıir.
Hadis No: 100 ”
J j- J ^ ^ ^ iîî' J ı > j ^
# J«3ı ^ ik4 J\ J ı ijûi. j î ö i jî ^ m
ı.S ÎJta i u r ji u ^ aût J j L j jl î Jİ

o Aişe (ra) rivayet ediyor: Allah'ın Resûlü (sav) vefat edin­

ce, Ebu Bekr’e Allah'ın Resûlü'nün (sav) mirası hakkmda sor­
ması için Osman b. Alfan, göndermek istediler. Bımun üzeri­
ne Aişe (ra) onlara: "Siz Allah Resûlü'nün (sav); ”Biz peygam­
berler miras bırakmayız, ne bırakmışsak o -Allah yolunda-
sadakadır." dediğini duymadınız mı?" dedi.
a. el-BuharI, Müslim; Omer<t), Osman<2>, Sa'd b. Ebi Vakfcas(3), Ali('*> ve el-Abbas<^).
b. Müslim; Ebu Bekt<<>, Abdunahman b. Avftt), ez-Zubeyr Ibnu'l-AvvamW ve Ebu
Hureyre'dend).
c. Ebu Davud; Aişe'den<><».
d. en-Ncsal; Talha'danO».
e. et-Taberanl; Huzeyfed^) ve tbn Abbas'tand^). Cennetle müjdelenen 10 sahabi Bu
hadisi rivayet edenler arasındadır.
a. el-BufaarI; C: 4/177 (Kitabul-Hums) Ai^e, Ebu Beler, Ömer'den.
C; 4/266 (Kitabul-Feraid) ^e'den.
b. Müslim; C: 5/153 (Kitabul.Cihad) Ai^e ve Ebu Hureyre'den.
c. Ebu Davud; C; 3/140 (Kitabu'l-tmare)
2963 no'Iu hatUs, Aiiıe'den.
d. en-Nesal; C: ‘7/132 (Kitabul-Kasmi vel-Fey'i), Aişe'den.
e. et-Taberanl;...
Muhakkikin Notu:
1. et-TInnbi; C: 4/157 (Kitabu's-Siyer)
 1631
1610 no'Iu hadis Malik b. Enes, Ömer, Osman, ez-ZUbeyr, Abdunahman b, Avf, Sa'd
b. Ebi Vakkas, Ali, el-Abbas ve Ebu Bekr'den. et-Tiımizi, bu hadise basen sahih deÂ. et-
Tiımizi aynı babta, Ömer, Talha, ez-Zübeyr, Abdunahman b. Avf, Sa'd ve Ai^’den de ri­
vayetler olduğunu zikreder.
2. Malik, el-Muvatta'da; (el-Leysi rivayeti)
1823 no'Iu hadis, Aişe ve Ebu Hureyre'den.
3. el-Hey$emi, Keşfu'l-Estar'da; 1389 no'Iu hadis.
4. el-Bezzar; "Huzeyfe"nin hadisinden ba^ka bir konuda hadis bilmiyoruz der.
5. el-Heysemi, Mecmau'z-Zeval'de; C: 4/224. (Kitabul-Vesaya) Huzcyfe'den. el-
Bezzar bu hadisin, ricalinin Buhaıi'nin ricali olduğunusöyler.
6. Ahmcd, Mûsned'de; C; 1/109,624 Ebu Bekr'den.
C: 1/25 47,48,49, Ömer'den.
C: 1/60, Osman'da.
C; 1/162, EbuTalha'dan.
C: 1/162,164-164, ez-Zubeyr'den.
C: 1/191. Abdurrahman b. Avftan.
C: 1/208, el-Abbas b. Abdulmuttalib.
C: 1/463, Ebu Hureyre'den.
C: 6/145.262, Aişe'den.
7. Tarihu Bağdad; C: 12/377. Ebu Bekriden.
8. el-Kettani, Nazmu'l-Mütenaslr'de;
277 no'Iu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi aşer-i mubeş;ere dahil olmak üzere 13 ki­
şi rivayet etmiştir. İbn Hacer "Emali"sinde hadisin sahih ve mütevatir olduğunu zikreder.

Hadis No: 101

Hs. -M
4 Jîj ^

O Abdullah b. Mes'ud (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav):

"Bilinki ben her doshuı dostluğundan beriyim. Biliniz ki
eğer ben birisini dost edinmek isteseydim, Ebu Bekr*i dost
edinirdim. Sizin sahibiniz AUah'm dostudur." buyurdu»
a. el-BuharI, Müslim; Ebu Saidtu ve İbn Abbas'tanl^.
b. el-Buharl; Ibmı'z-^beyriden<».
c. Müslim; Ilm Mes'ud<^> ve Cundub el-Beceli'den(*>.
d. et-TInnld; Ebul-MuaHalQ ve Ebu Hureyıe'deni’).
e. el-Bezzar; Enes'tenO.
f. et-TaberanI; İbn Omeı<*>, İbn Abbas("*>, Ebu Vakidhb ve Aişe'den/*^).

a-b. el-Buhari; C: 5/66 (Kitabul-Fbdail)

156 no'Iu hadis; İbn Abbas'ıan.
157 no'Iu hadis; Eyyub'dan.
c. Müslim; C: '7/108 (Kitabu FedaiH's-Sahdıe)
Ebu Said ve Abdullah b. Mes'ud'dan.
d. et-Tirmlzl; C; 5/606 (İGtabul-Menakıb)
3655 no1u hadis, Abdullah b. Mes'ud'dan. et-Tirmizi, bu hadise "hascn sahih" Ur dedi.
Bu babu; Ebu Said, Ebu Hureyre, İbnu'z-Zubeyr ve tbn Abbas'tan rivayetler vardır.
e. cl-Bezzar;....
f. et'Taberani, d-Keblr'de;
1686 no'lu hadis, Abdullah b. Haris ve Cundub el-Beceli'den.
1016,10107 ve 10457 no'hı hadisler. AMuUah b. Mes'ud'dan.
Muhakkikin Notu:
1. ctHayseml; (Mecmau'z-Zevald'de; C: 9/44 Kitabu'l-Menakıb)
<- ct-Tab«ranl (el-Evsat) ; Ebu Huıeyre'den.
2- ct-Taberanl (el-Evsat) ; Ai^e'den.
3. et-TaberanI ; tbn Ömer'den.
4. et-TaberanI ; Ibn Abbas'tan.
2. Ahmed, Mfisncd'de; C: 3/18 (Ebu said el-Hudri'den)
C: 4/4. Abdullah İbnu'z-Zub^'den.
3. cs-SuyuM, el-Camlu's-SağIr'de; 7438 no'lu hadis.
4. el-Elbanl, Sahlhu'l-Cami'de; 5172,5173,5174 no'lu hadisler.
5. Ebu Nuaym, Hilye; C: 3/13 tini Abbas'tan.
C: 3 ^ 3 Ibime ve Itnı Abbas'tan.
C: 3/317 Abdullah İbnu'z-Zub^den.
C: 7^15 Abdullah tbmı'z-Zubğr'den.
6. el-Hatlb, Tarihu Bagdad, C: 3/134. el-Bera'dan.
7. Ibn Ebi Asım, es-Sunne'de; 1225 nolu hadis, Enes'ten.
1226 nolu hadis; Abdullah'tan.
1227 no'lu hadis; Ebu Said'den.
1228 nolu hadis; tbn Abbas'tan.
8. el-KettanI, Nazmu'l-Mütenasir'de;
el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 14 kişi rivt^et euniştir.
cl-MünavI, et-TeysIr'de, Mürteda cz-Zeblydi'de Ihya'mn Şerhinde mütevatir oldu­
ğunu söylemişlerdir.

Hadis No: 102

..iV ji İS > JJr i i . :J^ ^ >

O Zeyd b. Erkam (ra), Allah'ın Resûlü'nün (sav) şöyle dedi­

ğini rivayet eder: "Ben kimin mevlası (efendisi) isem , Ali de
onun mevlasıdu."
a. et-TIrmizl; Ibn Erkam'dan<».
b. Ahmed; Aİi/Ave Ebu Eyyub eI-Ensari'den(>).
c. el-Bezzar; Omeri^l Zumuı<», TalhaC*), Ammareri), tbn Abbas(*> ve Bur^de'denf’)
Ebu Hurem'dendO.
d. ct-Tabwanl; tbn Omeri»), Malik, Ibnul-Huveyıisds, Habeşi b. CunradeO^), Cerir
<>4>. Sa’d b. Ebi Vakkast»). Ebu SaiddO ve Enes'ıenOri.
e. Ebu Nuaym, Hilye; Cenda el-Ensari'den*»).
r. tbn AsaUr; Ömer b. AbdOlaziz'dend*).
g. Ibn Ukde (Kiiabul-Muvalat) Zer b. Hubeyş ve Kays b. Sabitri») ve Habib b. Bedii
b. Veıeka'dant^b.
h. Ya'la b. M um ; "Ali K u f^ geldi ve -kim Allah ResuHAıO (sav) lıen kimin mev-
lası isem, Ali'de onun mevlasıdır" deÂğini Idm dıqnhı? d^ince 10 l^idm fada adam aya­
ğa kalkb"
Yezid (veya) Zeyd b. Şuıehbil el-Ensari'den(22).
'M üteiAeM ıı. ‘Tftu U ittu 1651

a. et-Tlrmlzi; C; 5/633 (Kitabul-Menakıb)

3713 no'lu hadis, Ebu Seri veya Zeyd b. Ericam'dan. Hadis "hasen sahlh"tir.
b. Ahmed, Mûsned'de; C; 1/84,118,119,152, AUb. Ebi TaUb'den.
C; 1/321, Ibn Abbas'tan.
C: 4/381, el-Bera b. Azib'den.
C: 4/368,370,372 2Leydb. Ericam'daa
C: 5/347, Bureyde el-Eslemi'den.
C: 5/366, Bazı sahabeden.
C: 5/419, Ebu Eyyub'dan.
c. el-Bezzar; Mecmau'Z'Zevald (C: 9/105) ile karşılaştır.
d. et-Taberani; el-Kebir: 3049 no'lu hadis, &yd b. Erkanı ve Huzeyfeb. Esid'den.
3052 no'lu hadis, Huzeyfe b. Esid'den.
4052,4053 nolu hadisler, Ebu Eyyub'daıt
4968 no'lu hadis, Zeyd b. Ericam'dan.
4969, 4970,4971,4983,4985,4986,4996,5058,5059,5065,5066,5068,5071,5092,
5096 5097,5128 no'lu hadisler yaklaşık lafızlarla Zeyd b. Erkam'dan.
e. Ebu Nuaym HUye; C: 4/23, Bureyde'den. C; 5/27, C: S/364.
Muhakkikin Notu:
1. Ebu Asım; Kitabu's-Sunne'de; 1354 notu hadis, Bureyde'den.
1355 no'lu hadis; Ebu Eyyub'dan.
1356 no'lu hadis; Cabir'den.
1357 no'lu hadis; Ibn Ömer'den.
1358 no'lu hadis; Talha'dan.
1359 no'lu hadis; Sa'd'dan.
(Hubeşi b. Cunade, Zeyd b. Eıkam, el-fieta, Ebu Saki ve Ali'den)
2. el-Hatib, Tarihu Bağdad; C: 7^77 Enes'ten.
C: 8/290, ^ u Hureyre'den.
C: 12/236, Ali'den.
3. tbnM ace;C : 1/43,116 nolu hadis, el-Berab. Azib’den.
4. el'Heyseml, Mevaridu'z>Zam'an'da; (Kiiabul-MUnafikîn)
2204 no'lu hadSs; Ebu Burde'den.
2205 no'lu hadis; Ali'den.
S. el-Heyseml, Mccmau'z-Zevaid'de;
C: 9/103,106 (Kitabul-Menakıb)
1- Ahmed, et-Tabcranl Ebu Eyyub'dan.
2- 3 et-Taberani Ömer ve & Mur ve Z ^ b. Ericam'dan.
4- Ahmed Ibn Ebi’t-'Tufeyl'daL
5- et-TaberanI, el-Bezzar Z^dh. Ericam'dan.
6- Ebu Ya'la, el-Bezzar EbuHur^'den.
7- et-Taberanl tbn Ömer’den.
8- et-Taberanl Malik Ibnul-Huv^ris'ien.
9- et-Taberanl Hubeşi b. Cunade'den.
10- Abdullah b. Ahmed, el-Bezzar Zeyd b. Vesiyl'den.
11- Ahmed Ali'den.
12- el-Bezzar Zeyd b. Ammare (babasmdan).
13- et-Taberanl Malik tbmı'l-Huveyris'len.
14- et-Taberanl (el-Evsat) tbn Mes'ud'dan.
İS- et-Taberanl Ammar b. Yasir’den.
16- et-Taberanl Vehbb. Hamza'dan.
6. el-Kettanl, Nazmu'l-Mûtenasir'de; 232 nolu hadis, el-Ezhaı'dan naklen. HadiMri­
vayet edenlerin sayısı 25 sahabiye ulaşnuşur.
Hadis No: 103
jf > ^ Jji.j ûu Jii ;iiı J
:JU İ ?o g la J(j jL JIt ^ v J > ^1

^ i » ûr* ^ JjS İ iî ^ j S UÎ,

«Allah'ın Resûlü (sav)
Tebuk Gazvesinde, Ali b. Ebi Talib'i (ra) kendi yerine halife
olarak bıraktı. Ali: Ya Resûlallah beni kadın ve çocuklara mı
halife olarak bırakıyorsun?" deyince AUah'm Resûlü (sav):
Benim, katımda, Harun'un Musa'ya nisbetle sahip olduğu
makamdan razı olmaz mısm? Ancak benden sonra Nebi
gelmeyecektir." dedi.»
a. Ahmed; Ebu Said el-Hudri*'> ve Esma binti Umeys'ienO).
rt-Taberanl; Ununu SelemeO), Hubey; b. CunadeW>. İbn ömeı<s). Cabir b. Semine
•*®,el-Baa b. AziW^ ve Z^d b. Eıkam'dan^.
a. Ahmed; 3026, 3003 nolu hadisler.
b. e t-T a b e r a n i; el-K e b Ir, 5 0 9 4 v e 5 0 9 5 no'Iu hadisler, Z e y d b . E rkam 'dan.
12393 no'Iu hadis, Ibn Abbas'tan.
- e l-E v sa t'ta ; 343, 344 no'Iu hadisler.
647 no'Iu hadis, M alik Ibnu'l-H uveyıis'ten.
Muhakkikin Notu;
1. el'Buhari; C: 8/86 (Kitabu'l-Meğazi) Sa'db. Ebi Vakkas'lan.
2. Mû.slim; 2404 no'Iu hadis, (Fedailus-Sahabe) Sa'd b. Ebi Vakkas'lan.
3. et-Tirmizl; C: 5/641 (Kiiabu'l-Menakıb)
3730 no'Iu hadis, Cabir b. Abdillah'tan. et-Tiımizi; bu hadise basen ğarlb dedi.
Aym babia; Sa'd, Zeyd b. Erkam, Ebu Hureyre ve Ununu Seleme'den de rivayetler bu­
lunmakladır.
4. İbn Mace; C: 1/43,1 IS nolu hadis, Sa'd b. Ubade'den.
5. en-Nesal, Hasalsu Ali'de; Sh; 61-M.
6. cl-Heyseml, Mevaridu'z-Zam'ao'da; (Kitabal-Menakıb)
2201 nolu hadis, Ummu Seleme'den.
7. el-Heyseml, Mecamu'z-Zevald’de; C: 9/109.
1- Ahmed, el-Bezzar Ebu Said el-Hudti'den.
2- Ebu Ya'la, et-Taberani Ummu Seleme'den.
3- el-Bezzar, et-TaberanI tbn Abbas'tan.
4- et-Taberanl Hubeyş b. Cunade'den.
5- ct-Taberani (el-Keblr, el-Evsat) İbn Chner'den.
6- et-TabcranI (el-Evsat) Ali'den.
7- et-Taberanl (el-Evsat) Cabir b. Semuıe'den.
8-9 -et-Taberanl el-Bera b.„Azib'den.
, --------^ , , , ,
8. el-Hakim, el-Müstedrek'te; C: 3/132,134. Ahmed b. Hanbel yoluyla.
9. İbn Ebl Asım; KItabu's-Sunne'de;
1331 no'Iu hadis; İbrahim b. Sa'd'dan babasmdan.
1333 no'Iu hadis; Ummu Seleme'den.
 167 ■
1343 nolu hadis; Zeyd b. Erkam'dan.
1345 no'lu hadis; Cabir b, Ali'den.
Hadis No: 104
;[vî-'î 'M J'» # J û > iû' îii^ f'
I.Sr^dl û ıt

O Ümmü Seleme (ra) diyor ki: «Allah’ın Resûlü (sav), Am-

mar'a: "Seni bağî olan bir topluluk öldürecek." dedi.»
a. el'Buhari, Müslim; Ebu Said'den<‘>.
b . Müslim; E b u Katadet^J ve U nunu Seleme'denW.
c . el-Hakim; Huzeyfe(^> v e İbn Mes'ud'dan^^,
d. Ahmed; A m m a r b . Y asvı<®, A m ı Ibnu'l-Asb), Abdullah b. Amr Ibnul As<*>, Amr b.
Hazm<5) v e H u z e y fe b . Sabit'tent'O).
e. Ebu Ya'la, et-Taberani; Osman b. AffanüD^ Enes b. Melikd:) ve Ebu Hureyıed)),
f. er-Rafli (Tarih); Ebu Rafi'den(‘^>.
g. İbn Asakir; Cabir b. Abdillah'tand^).
Bu hadisi aym zamanda; AnunaıU), Osman b. Affan<^>, Muaviye b. Ebi SOfyarf^, Ab­
dullah b . Abbasi, Amr lbnu'l-AsW, Abdullah b. Anu<*), ib n ömed'b, Ebu RafiW, Abdul­
lah b . M e s 'u d ö i, Huzeyfe İfanuVYemandO), Ebu Hureyted*), Ebu SaidW, Zeyd b. Ebi Ev-
fa<'3), Cabir b. Semure<>*), Cabir b. Abdillah(>^, Eta katade('<), Amr b. Haznı<''b, Huzeyme
b. SâbiK»), Ebu'l-Yusı<>«, K a’b b. Amı<“ >. Zayad Ibnul-Feıd»'», Kal) b. Malik»», Enes»” ».
E bu Umame»2<), Aişe»” ) v e U m m u S e le m e » » rivayet etmişlerdir.

a. el-Buhari; C; 1/194 (Kitabu's-Salat) 107 no'luhadis, Ebu Sûd el-Hudıi'den.

b. Müslim; C; 8/186 (Kiiabul-Filen) Ebu Said el-Hudıi ve Ununu Scleme'den (2006
no'lu hadis)
c. el-Hakim, el-Müstedrek; C: 3/386 (Kitabu maıifeli's-Sahabe) Ammar b, Yasir, Hu­
zeyme b. Sabit ve Amr İbnul-As'dan.
d. Ahmed, Müsned; C: 2/161,164,206 Abdullah b, Amr'dan.
C: 3/2, S, 28, Ebu Said el-Hudıi‘den.
C: 3/197,199, Amr IbRUİ-Aa'dan. .
C: 5/215,216, Huzeyme b. Sabit'ten.
C; 5/306,307 Ebu Said el-Hudri'den.
C: 6/289, 300, 311, 315, Ummu Seleme'den.
Muhakkikin Notu:
1. İbn Hacer, el-^ b e’de; C: 2/206.
2. İbn Sa'd; et-Tabakat'ta; C: 3/179,180. Abdullah b. Ebi Huzeyl, Ununu Srieme,
Ebu Said el-Hudıi ve Abdullah b. Amr'dan.
3. el-Heysemi, Mecmau'z-ZevaM'de; C; 9/296.
1- et-Taberani ; Öıu Rafi'den.
2- et-Taberani ; Ziyad tbnul-Fenrden.
3- et-Taberani ; Ebu'l-Yusr b. Amr'dan.
4- Ebu Ya'la, et-TaberanI ; Muaviye'den.
5- el-Evsat ; Ebu Said el-Hudri'den.
6- Ebu Ya'la ; Ebu Hureyre'den.
7-8- el-Bezzar ; Huze^e ve ibn Mes'ud'dan.
9-10- et-Taberani ; Amr nmul-As ve oğlu Abdullah'tan.
4. et-Tirmizi; C: 5/669 (Kitabu'l-Menakıb) Ammar b. Yasir’den.
 ^ Su^ttU
3800 Tio’lu hadis, Ebu Huıeyre'den.
et-Tlrlnizl bu hadisi aynca Ununu Seleme, Abdullah b. Amr, Ebul-Yusr ve Huzey-
fe'nin rivayet ettiğini söyler. Hadisin hasen sahih olduğunu kayded».
S. el’Kettani, Nazmu'l-Mütenasir'de;
237 no'lu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Hadisin ravüerinin adedi 31 kişiye ulaşmıştır.

Hadis No: 105

ı .î a ş j l y P 10? -

O Abdullah b. Ömer (ra) Allah'ın Resûlü (sav) iki şöyle söy­

ledi diyor: "Haşan ve Hüseyin cennet gençlerinin efen d isi-
dirler."
a. Ahmed, et-Tlrmizl; Ebu Saidd).
b. et-Tlrmizl; Huzeyfe Ibnu'l-Yeman'dant^).
c. et-TaberanI; Ömer lbnul-Hattab<», AliW, Cabir b. AbdiUah(’>, Huseyn b. AIV®,
Usame b. Zeydri), el-Bera b. AziW*>, Kurre b. tyas<W, Malik Îbnu'l-Huveyrisd® ve Ebu Hu-
reyre’denCU.
d. İbn Adiyy; Ibnömeri'^), İbn Mes'ud^^) ve Enes'tenf'®.
e. İbn Asakir; BureydeC®ve Ibn Abbas'tanO®.
a. Ahmed, Müsned; 0 . 3/3,61,64.80; 81 Ebu Snd el-Hudri'den.
et-Tfamizl; C: 5/656(Babu Menakıbil-Hasen ve'l-Huseyn)
3768 no'lu hadis, Ebu Said el-Hudri'den.
b. ct-'Hnnizl; 387 notu hadis, Huzeyfe'den. et-Tiımizi bu hadisin "basen ğarlb" ol­
duğunu söylemiştir.
c. et-Tabcrani; cl-Kebir. 2598 notu hadis, Ömer'den.
2599,2601.2602 nolu hadislo' Ali'doı.,
2600 nolu hadis, el-Haris'ten.
2604 ve 2605 nolu hadisler Ebu Huteyre'den.
2606,2607,2608 ve 2609 nolu hadisle Hınâeyfe'dea.
2610,2611,2611,2613,2614 ve 2615 nolu hadisler, Ebu Sûd d-Hudri'den.
2616 nolu hadis; Cabir b. Abdillah'dan.
2617 nolu hadis; Muaviye b. Kutıe'den.
2618 nolu hadis; Usame b. Zeyd'dea
d. İbn Adıyy;.....
e. İbn Asakir;....
Muhakkikin Notu:
1. el-HakIm, el-Müstedrek'te; C: 3/166-167 Ebu Said el-Hudri'den.
2. Ebu Nuaym, Hilye'de; C; 5/7, Ebu Said'den.
3. el-Hotlb, Tarllıu Bafedad'da; C 4/207. Ebu Said el-Hudri'den.
C: 6/372, Huzeyfe'den.
C; 11/90, Ebu Said'den.
4. İbn Hlbban; 2229 nolu hadis, Huz^fe'den.
5. İbn Asakir, Tarihn Dİmcşk; C: 4/255 Huzeyfe'den.
6. «I-Heysemi, MevarMn'z-Zam'an'da; (lOıabal-Menakıb)
2228 nolu hadis; Ebu Said'den.
2229 no'lu hadis; Huzeyfe'den.
 1691
7. eS'Suyutl; eUCamiu's-Sağir'de;
3820 no'lu hadis, el-MUnavi mtttevatir oIdu|unu sdylemiştiT.
8. İbn Mace; 118 nolu hadis, Ibn Ömer'den.
9. el-Elbani, el-Ehadlsu's-Sablba'da;
797 no'lu hadis.
10. cl'Kettanl; Nazmu'l-Mütenasir'de;
235 no'lu hadis. el-Ezhaı'dan naklen. Ravisinin adedi 16 kimiye baliğ olmu^tuı.
Hadis No: 106
ÂUu ^ Jlâla s ja J lî İÜ. üll j ^\ir 'J-
,.^ jıı y j, - '^ 4

O Cabir b. AbdiUah (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü (sav), Sa-

id b. M uaz'in (ra) cenazesi önlerindeyken "er-Rahman'm arşı
Said b . M uaz'm ölümünden titredi." dedi.»
a. Ahmed, el-BuharI) MOslIm; Cabir'denb).
b. Ahmed, Müslim; Enes'ten<^.
c. el-Hakim; Esid b. Hudayr'danf^).
d. Ahmed, el-Bezzar; İbn Ömer'denM).
e. et-TaberanI; Muaykwb'dan<^).
f. Ahmed, Ebu Ya'la; Ebu Said'den<Q.

a. el-BuharI; C; S/116 (Kilabu Menakibil-Ensar)

291 no'lu hadis, Cabir'den.
C: 3/231, Enes'ten.
- Ahmed, Müsned; C: 3/234 296,349,613 Catnr'dmL
C: 4/352 Said b. Hudayr'dan.
C: 6İÖ29, Rumeysa'dan.
C: 6/456, Esma binti Yezid'den.
b. Müslim, C: 7/150, Cabir ve Enes'ten.
c. cl-Hakİm, eUMüstedrek; C; 3/205 (Kitaba Ma'rifeli's-Sahtbe)
Ebu Saitfden gelen hadisin, Müslim'in şartına göre sahih olduğunu söylemiştir.
d. et-Taberani, eUKebIr; C: 6/11.
5332 no'lu hadis; Aişe'den.
5334 no'lu hadis; Ebu Said'den.
5335, 5336, S33'7 5338,5339 ve 5346 nolu hadisler, Cabir b. Abdillah'tan.
5341 no'lu hadis, Muaykıb'dan.
5342 ve 5343 nolu hadis Enes'ten.
5344 no'lu hadis. Esma b. Yezid'den.
Muhakkikin Notu:
1. Abdurrezzak, el>Musannerte; 6747 nolu hadis, Cabir b. Abdillah'tan.
2. tbn Hacer, el-tsabe; C: 2^5.
3. eKHeyseml, Mecman*z-Zcvald*de;C: 8^09.
1- Ahmed, et-Tabenmi ; A^'den.
2- et-Taberani ; Muaykıb'dan.
4. et-TirmIzI; C: 5/689 (Baba Menahb^ Sa'db. Muaz)
3848 nolu ha^s, Cabit’den.
5. tbn Mace; 158 nolu Cabir'den. «
6. es-Suyuti el-Camlu's-Sa|ir'de; 2760 nolu hadis, Enes'ten.
 ^ ^mentc-t Sıt^ttU
7. el>Klttanl,Nazmu'l-MQtena5İr'de;
237 no'lu hadis. eUEzhar'dan naklen. el-Kituni hadisi, alu ki?! rivayet etmiştir der. Ay-
nca. Aişe, Huzeyfe. Asım b. Ömer b. Katade ve Kaıade'nin büyük annesi Rumeysa'dan ri­
vayetler varid olmuştur.

Hadis No: 107

M* :Jü # iÂI' Jîi»i J > J ^

O' j e ' j f hi ^

O Ebu Burde ve Ebu Musa el-Eşari’den (ra): Allah Resûlü

(sav): "Ey Ebu Musa sana A l-i Davud'm M ezam îr'inden b ir
m izm aı verilm iş (tir)”-dedi.
a. el-Buhaıi, Müslim: Bureyde'denO).
b. Ahmed, en-Nesal, Ibn Mace; Ebu Hureyre'den<^).
c. en-Nesai; Aişe'denri).
d. Ebu Ya'la; Enes'ten('*>.
e. el-Bczzar, et-TaberanI; Seleme b. Kays*^ ve Abdunrahman b. Kal) b. Malik'ten'*) -
mürsel- olarak.
a. el-Buhari, C: 6/336 (Babu Fedaili'l-Kur'an)
69 nolu hadis, Ebu Musa ve Bureyde'den.
-Müslim; C: 2/192. Bureyde'den.
b. Ahmed; C: 2/369, Ebu Hureyre'den.
C: 2/450, Ebu Hureyre'den.
C; 5/349,351 359, Bureyde'den.
C: 6/167, Ebu Musa'dan.
c. en-Nesal; C: 2/180, Aişe'den. (Babu Fedaili'l-Kur'an) Sh; 95 Aişe'den.
d. Ebu Ya'la; Mecmau'z-Zevald'de; (C: 9/360) ile karşılaştır.
e. et-TaberanI; el-Kebir; C: 19/80
161 no'lu hadis, Abdurrahman b. Ka'b b. Malikten.
Muhakkikin Notu:
1. <t-Tirmlzl; C; 5/693 (Kitabul-Menakıb)
3855 no'lu hadis, Ebu Burde ve Ebu Musa'dan.
Bu hadisin Ğarib olduğunu söylemiştir.
2. ed-Dariml; 1497 no'lu hadis, Aişe'den.
3. Ibn Mace; 1341 nolu hadis. Ebu Hureyre'den.
4. el-lleysemi,MevaThlu'z-Zaın'an'ıla;
Sh: 562 (Kitabul-Menakıb)
2263 no'lu hadis; Aişe'den.
2264 nolu hadis; Ebu Hureyre'den.
5. d-Heyseml, Mecmau'z-Zevald'de; C: 9/359.
1- Ibn Mace ; Ebu Hut^e'den.
2- et-Taberani ; Seleme b. Kays'tan.
3- Ebu Ya'la ; Enes'ten.
4- et-Taberani ; Abdurrahman b. Ka'b b. Malik'ten.
5- cl-KİttanI, Nazmu'l-MOtenasIr'de;
199 no'lu hadis. Hadisi yedi ravinin rivayet ettiğini nakleder.
"İtU itm atin, “T fcidittot. 171
Hadis No: 108
j^ j jJj,

fj* ^ (Hİjîi j4^‘ ;iî :jâ >

o A bdullah b. Mes'ud (ra) diyor ki: «Allah'ın Resûlü'ne:

' Ya Resûlallah insanların hangisi daha hayırlıdır?" diye sorul­
du. A llah'ın Resûlü (sav): ''İnsanların en hayırlısı benim as­
rım dalanlar, sonra onların ardmdan gelenler, sonra da onla-
n n ardından gelenler, sonra öyle bir kavim gelir ki, onlarm
b irinin şehadeti yem inini, yemini de şehadetini geçer."»

a. el-Buhari, Müslim; İbn Mes'udO) ve Imnn b. Husayn'dan®.

b. Ahmed, Müslim; Ebu Hureyre<3) ve Aişe'denW).
c. Ahmed, Burcyde^) ve en-Nu'man b. Beşir'den<®).
d. et-Tayalisi; Ömer'den*’*.
e. et-Taberani; Sa'd b. 'Temim*** ve Cemile b. Ebi Ldıeb'dent^.
f. İbn Ebi Şeybe; Amr b. Şurahbiyl'den*'*** -mürsel- olarak.

a. el-Buhari; C: S/63 (Babu Fedaili'-Ashabi'n-Nebi)

150 no'lu hadis; tmran b. Husayn'dan.
İSI no'lu hadis; ibn Mes'ud'dan.
b. Müslim; C: 7/184 (Kitabu'l-Menakıb)
Abdullah b. Mes'ud'dan. Aym babta, Ebu Hureyre'den ve Aişe'denrivayeiler vardır.
c. Ahmed, Müsned; C; 1/387,417,434,438,444, Abdullah b. Mes'ud'daiL
C: 4/267,276,277 en-Nu'man b. Beşir'den.
C: 4/426, Imran b. Husayn'dan.
d. et-Tayalisi; Sh: 39,299 no'lu hadis, Ömer’den.
e. et-Taberani, el-Kebir; 2187,2188 no'lu hadis, Ca'de b. Hubeyre'den.
İbn Hacer, Fethu'l-Bari'de, hadiân tkalini "sika" olduğunu ancak Ca'de'nin sıhha­
tinde ihtilaf edildiğini z'ıkreder.
5469 no'hı hadis, Sa'd b. Temim'den.
Mecmau'z-Zevaid'de C; 10/19 ricali "sika" dirdenUmekie.
10058 ve 10838 no7u hadisler. Abdullah b. Mes'ud'dan.
506, 507, 508, 509,560,561,562,563,564,565 no'lu hadisler, İmtanb. Husayn'dan.
Muhakkikin Notu:
1 . et-Tlrmizl;C:2/35,49.
2. İbn Hibban; 2285 nolu hadis.
3. el-Hakİm, el-Müstedrck'te; C; 3/471. Hilal b. Yesaf ve Imran b. Husayn'dan.
4. İbn Hacer, el-lsabe'de; C; 1/21.
3. el-Kurtubi (İbn Abdi’l-Ber) el-lstiyab'da;
C: 1/6 hadisi, Ömer, tmran en-Nu'man b. Beşir, Buteyde, Ca'de b, Hubeyre ve Ebu
Hureyre'nin rivayet ettiklerini kaydeder.
6. el-Heysemi Mecmau'z-Zevaid'de; C: 10/20.
1. Ahmed, et-Taberani (cl-Evsat, el-KebIr) ; en-Nu’man b. Bekir'den.
 172
2 . el-Bezar ; Omerlbnul-Hattab'dan.
3. et-Taberanl ; Enes'ten.
4. ct-Taberanl (cs-SağIr) ; Semure b. Cundub'dan.
5. et-Tabcnml (el-Evsat) ; Ebu Hureyre'den.
6. et-Taberanl ; Ca'de b. Hubeyre'den.
7. el-Heyseml, Mevarldu'z-Zam'an'da;
228S nolu hadis, liman b. Husayn'dan.
8. es-Suyutl, el-Camlu's-SağIr'de; 4039,4034,4035,4036,4037 no’lu hadisler.
9. el-Kittanl, Nazmu'l-Mütenaslr'de;
240 no'Iu hadis, el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 13 kişinin rivayet ettiğini zikreder.
10. el-Elbani, Sahihu'l-Cami'de; 698, 699,700 no'İu hadisler.
 '7Küteı>«tOt. 173 ■

Kitabu'l-Ba's

Hadis No: 109

jjie j Ijl OU jlİ j j â iî)t o* ^
^ ; . İ ^ oisOi *^V J ö .^ U i ^ Jî a î V l ^ î İI^ , i i

a j'jL jj ^ 1 ; îî i ^ i : j j i ^ \î'y j g lâ ; ^ j j s u ;j
JjJ> J l î . ^ 1 ^ î a ^ ^ ;î)l JJÎi,'! J î jû ( ^ J, ^ .Jj J jj

. . U ^ U i lp

O Enes b. Malik'ten (ra) gelen bir rivayette Allah'ın Resûlü

(sav): "K u l kabrine konulunca, ashabı onun yanıbaşından
ayrılırlar (ken) o, onlarm nalınlarının hkırtiMoı duyar. -
sonra- O n a ik i m elek gelir ve onu oturturlar. Ve ona; "Bu
adam M uham m ed hakkmda (dünyada iken) ne diyordtm?"
derler. M ü'm in olan: "Şehadet ederim k i o Allah'm kulu ve
R esûlüdür." der. Sonra ona; "Cehennemdeki yerine bak. Al
la h onun yerine sana cennette bir yer hazırladı." denir. Son­
ra A llah Resûlü (sav): "O (cehennem ve cennetteki) ik i yeri
beraber görür." dedi.
a. el-Buhari, Müslim; Enes'ten(>>.
b. el-Buhari; Esma binli Yezid'den(2).
c. Müslim; Amr lbnul-As'dan<3>.
d. Ebu Davud; el-Bera b. Azib<*>ve Osman b, Affan'dani^.
e. et-Tirmizi, el-Haidm, Ihn Mace; Ebu Hubem'den<^.
f. Abmed, MOsned; Cabir b. Abdillaht’), İbn OMıeı<*), Ebu Saidl’) ve Aife'denO”).
g. el-BeyhakI; (Kitabu Azabi'l-Kafar) İbn Abbasi»), Ibn Mes'ud»^, OmaO^, Ebu'd-
Deıda»^), Ebu RafîD^), Ebu Musa»^ ve Ata b. Yesar'danliD -mOrsel- olarak.
h. İbn Ebi'd-Dün>a; Temimu'd-Dari»*> ve Ubade İfanu's-Samit'ten^ı»,
I. et-Taberani; Beşiı<V) ve Ebu Umame'denO».
J. Ebu Nuaym, HUye; Sevbanl^, Damre b. HabibBD ve Ata'danl^ -mOnel- olarak.
k. el-Beyfaaki, Kitabu'z-Zfibd; Muaz b. Cebel'denOA.
l. İbn Ebl Hatem; Ebu Katade'denl^.

a. el-Buiıari; C: Z^OS (Kitabul-Cenaiz)

128 no'lu hadis, Enes'ten.
 b. 128 nolu hadis. Esma binli Ebi Bekr den.
c. Müslim; C; 8/161 (Kitabu'l-Ccnnetl ve slfati Nalymlha ve ehllha) Enes'ten.
d. Ebu Davııd (Kitabu'l.Cenaiz).
3221 no'Iu hadis, Osman b. Affan'dan.
e. et'TirmIzI; C: 3/383 (Kjtabu'l.Cenaiz)
1071 no'Iu hadis, Ebu Hureyrc'den. Aym babta, Ali, Zeyd b. Sabit, îbn Abbas, el-Bera
b. Azib, Ebu Eyyub, Enes, Cabir ve Ebu Said'den rivayetler vardır. et-Tirmizi, Ebu Hu-
reyre hadisine Hasen Garib demişiir.
el-HakIm, d*Müstedrek; C: 1/370 (Kitabu'l-Cenaiz) Osman b. Affan'dan.
- tbn Mace; C; 2/1426 (Kitabo'z-Zuhd)
4268 no'Iu hadis; Ebu Hureyre'den.
4269 no'Iu hadis; el-Beıa b. Azib'den.
Muhakkikin Notu:
1. eNKurtubl, et-TezkIre’de; C: 1/143.
el'Buhari, İbn Mace, et-Tirmizl ve Ebu Davud'dan naklen.
2. ebHeyseml, Mecmau'z-Zevaid'de; C: 3/47.
1- Ahmed, el-Bezzar ; Ebu Said'den.
2- Ahmed, et-Taberani (ebEvsat) ; Cabir'den.
3-4- Ahmed ; Aişe ve el-Bera b. Azib'den.
5- ct-Taberani ; Ebu Hureyre'den.
6- et-Taberani ; Ebu Rafi'den.
7- et-Taberani (el-Kebir) ; Abdullah'tan.
8- et-Taberani (el-Evsat) ; Ibn Abbas'ıan.
6) el'Heysemi, Mevaridu'z-Zam'an’da; (Sh: 196-199). Kitabu'l-Cenaiz.
780 nolu hadis; Ebu Hureyre'den.
781 no'Iu hadis; Ebu Hureyre'den.
7) el-Heysemi, Keşftıl-Estar.
C: 1/410 (Kitabu'l-Cenaiz)
869 no'Iu hadis; Ebu Rafi'den.
870 no'Iu hadis; Beşiru'l-Meaiîri ve babasından.
871 no'Iu hadis; Cabir'den.
872 no'Iu hadis; Ebu Said'den.
874 no'Iu hadis; Ebu Hureyre'den.
8) el-KittanI, Nazmu'l-Mütenaslr'de;
111 no'Iu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi 28 kişi rivayet etmiştir.
9) İbnu'l-Kayylm, er-Ruh'da; Sh: 74-80.
Hadis No: 110

4İİ‘ J > i Jû ^ iİJ'

d U ' Oî 4 4 » ' Oî ‘A
■ . a d l a . . . - . . . . . . .

O Abdullah b. Anır tbnu'l As'dan (ra) gelen bir rivayette Al­

lah Resûlü (sav): "Benim Havzım bir aylık bir yol yürüme
 1751

büyüklüğündediı. Köşeleri birbiriyle (uzakhkta) denktir.

Suyu g&mûşün beyazlığından daha beyazdu. Kokusu misk
kokusundan daha güzel, kadehleri gökyüzünün yıldızlan
gibidir. Kim ondan içerse, ondan sonra ebediyen susamaz!"
dedi. Amr tbnu'l As diyor ki;
«Ebu Bekrin kızı Esma Allah Resûlü'nün şöyle dediğini riva­
yet etti; "Ben havzım yanmda sizlerden kimlerin geldiğini
görmek için bekleyeceğim. (Fakat) Ümmetimden bazdan
alıkonup, benim yanıma gelmelerine izin verilmeyecek.
Ben, ya Rabbi! Onlar da benden ve benim ümmetimdendir-
1er derim." Fakat, Allah Resûlü'ne (sav); Hiç hissetmedin mi
onlar senden sonra neler yaptılar? Vallahi onlar senden sonra
hala geriye doğru dönmekteler" denir.»
a. eUBuhari, Müslim; Enesü), Esiyd b. HudayıO), Cundubb. AbdUlah el-BerdiO), Ha­
rise b. Vehbw), Sehl b. Sa’dW, Abdullah b. ZeydW, îteı ömeri’), îbn Aniı<*>, İbn Mes'ud(*>,
el-Mestur b. Şeddad('<», Ebu HurcyreüD, Esma binli Ebi Bekri'^, Ihn Abbasi’mi, Sevbanb*),
Cabir b. Semuref'S), Huzeyfel'^, Ukbe b. Amiri*’», Ebu Zeri**», Ebu Said***», Aişe<*»» ve
Ununu Seleme'den<’*>.
b. Ebu Avane, Ebu Beio'dencra.
c. el-Beyhaki, Şuabu'l-tman; Omeri’’»ve Utbe b. Abd es-Sulemil'denri*».
d. Ebu Nuaym, Hİlye; Ali b. EbiTalib'denl’*».
e. et-Tirmizi; Semure b. Cundub<2^.
f. el-Hakim; Usame b.Zeyd*’’», Hamze b. Abdulmuttalibl**», Havle binli Kaysd*», Ha-
bab İbnu'l-EretO*», Zeyd b. Erkamri*», Aiz b. Amri*®, Lakıvt b. Amiri”», Ka1) b. UcıeÖ*» ve
Ebu Beıze'deni” ».
g. el-Bezzar; Bureyde’den*’®.
h. et-Taberanl; U b ^ b. Kab*”», el-Bera b. Azib<*», Cabir b, AbdiUah*”», Huzeyfe b.
Esiyd**®», Hasen b. Ali***», Zeyd b. Sabil***», Selman**”, Ebu Umame***), Ebu Belere**®, Ebu
Derda***» ve Ebu Mes'ud'dan**®.
L Ebu Zur'a, Musnedu'ş-Şamiyyln; Suveyd b. CttbUlle el-Fezaıi'den***>.
J. tbn Hibban; el-Irbad b. Saıiyeden**®.
k. tbn Ebl'd-Dfinya; en-Nevvas b. Sem'an'dan*®*».
a. el-Buhari, C: 8^14 (Kitabu'r-Rikak)
157-1S8 nolu hadider, tbn Ömer’den.
159no'lu hadis; İbn Abbas'tan.
160 nolu hadis; Abdullah b. Amr.
161-163 nolu hadisler, Eıes'ten.
164 noTu hadisler; Sehl b. Sa'd'dan.
165 no'hı hadisler; Said İbnul-MUseyyeb'in mOıselinden.
166-167 no'lu hadisla; Ebu Hur^ıe'den.
169 no'lu hadis; Ukbe'den.
170 nolu hadis; Harise b. Vehb'den.
171 no'hı hadis; Esma binli Ebi BdcrideiL
- MAsUm; C; 7/66.2292im'Iu hadis, Amr tbnul As'dan.
t. \7 154 nolu hadis. Aynı bahta; Ai^e, Ununu Seleme Ukbe b. Amir, Harise
b. Vehb, İbn Ömer, Ebu Zer, Sevban, Ebu Hureyre, Enes b. Malik, Katade ve Cabir b. Se-
mure'den.
- îbn Hibban; 2626,2627 no'lu hadisler, Ma'mar b. Yabıer yoluyla.
e. et-TinnIzI; (KItabu Sifeti'l-Kıyame) 5442 nolu hadis, Enes'ten.
Bu hadise, Ebu İsa Hasen Sahih Garlb demiştir.
5243 no'lu hadis, el>Hasen b. Semute'den. 5443 no’lu hadis; Sevban'dan. 5445 nolu
hadis; Ebu Zer'den.
Aynı babta, Huzeyfe, Abdullah b, Amr, Ebu Beıze, Ibn Ömer. Harise b. Vehb ve el-
Mestur b. Şeddad'dan da rivayetler zikredilmektedir.
f. el-HakIm, el-Müstedrek C; 1775 (Kitabu'l-lman) Ebu Siyre, d-Huzdi, Ebu Berze
Zeyd b. Erkam, Cerir tbn Ömer, Enes, Ka'b b. Ucre ve Ubade Ihmı's-Samit'tea
g. İbn Hibban; 2601, 2603 nolu hadisler. İbn Ömer'den. 2626 2627 nolu hadisler,
Ma'mer b. Ya'mer'den.
Muhakkikin Notu:
1. İbn Ebl Asım (es-Sunne)'de; (698-729) Sevban, Enes ve Ubeyy b. Ka'b, Abdullah
b. Ömer, Ebu Berze, Ebu Said, Huz^'le ve Ebu Hureyre'den.
2. el-AkuU, er-RasaTta; C: 2/380. Abdullah b. Amr İbnul-As'dan. (şeyhayn tahıic et­
miştir)
3. et-Tebrlzi, el-Mişkat'ta;
5567 no'lu hadis; Abdullah b. Amr'dan.
5568 nolu hadis; Ebu Hureyre'den. (Müslim).
5569 no'lu hadis; Enes'ten.
5570 nolu hadis; Sevban'dan.
4. eUAcurrl, eş-Şeria'da; Sh; 352 Sevban'dan.
5. İbn Mace; (Kitabu'z-Zuhd)
4301 no'lu hadis; Ebu Said'den.
4302 nolu hadis; Huzeyfe'den.
4303 no'lu hadis; Sevban'dan.
4304-5 nolu hadisler, Enes'ten.
4306 no'lu hadis; Ebu Hureyre'den.
6. Ahmed, Mûsned'de; C: 5/280,281,282.
7. el-Kettani, Nazmu'l-Mfltenasir'de;
305 no'lu hadis. Bu hadisin ravilerinin sayısı 37 kişiye ulaşmıştır.
Bu hadisin mUtevatir olduğunu beyan edenler arasm^; İbn Hacer, İbn Abdil-Ber (et-
Temhid'de) ve el-Beydavi gibi alimlerde var.

Hadis No: 111

-M ^ *30 t?*’ >

ü jç, J\ î J iii İÎ allı ^\i ijıâ fia

O İmran İbnul Husayn'dan (ra) gelen bir rivayette, Alİah'm

Resûlû (sav): "Cennete ümmetimden yetmiş bin k işi hesaba
-çekilmeden- girecektir." "Onlar kim ya Resûlallah?" dediler.
 'ütüteo^uUn, ^«u U U tn , 1771

Allah'ın Resûlü (sav); "Onlar ateşle dağlamayan, (Şirk olan)

rukye yapmayanlar ve Rabblerine tevekkül edenlerdir." de­
di. Bunun üzerine Ukkaşe (ra) ayağa kalkıp: "Ya Resûlallah
benim için dua et, Allah beni onlardan kılsın" dedi. Allah
Resûlü (sav): "Sen onlardansm" dedi. Ardmdan bir kişi daha
kalktı; "Ey Allah'ın Nebisi! Allah'ın beıü de onlardan kılması
için bana da dua et!" dedi. "Bunu dilemede Ukaşe senin
önüne geçti" diye cevap verdi.
a. el-Buhari, Müslim; tbn Abbasi» ve Ebu Hureyre'denl».
b. Müslim; liman b. Husayn'dan®.
c. et-TirmIzi; Ebu Umame'deni».
d. Ahmed; Ebu Bekı<», Abdurrahman b. Ebi Bekı«>, tbn Mes'udl’), Cabir b. Abdullah
W, Ebu Eyyub el-Ensari®, Sevbani'®) ve Huzeyfe İbnu'l-Yeman'dan»».
e. el-Bezzar; Enes»», Ebu Said»’), Rufaa el.CuheniH» eİ-Feltan b. Asım»3 ve Semuıe
b. Cundub'dani'*).
f. et-Taberani; Aımb. Hazmi»), Ebu Said»®) ve Esma binli Ebi Bekr'den»®).
a. el-Buhari; C; 8/202 (Kitabu'r-Rikak)
128 no'lu hadis; tbn Abbas'tan.
129 no'lu hadis; Ebu Hureyrc'den.
130 no'lu hadis; Sehl b. Sa'd'dan.
b. Müslim; C: 1/122, Cabir'den.
- Müslim; C: 1/132 (Kitabu'i-lman)
Ebu Hureyre, tınran b. Husayn, Sehl b. Sa'd'dan.
c. et-TirmIzI; (Kitabu sIfeti'l-Kıyame)
2437 no'lu hadis, Ebu Utname'den. Ebu tsa bu hadise Hasen Ğarlb demiştir.
d. Ahmed, Müsned; C: 4/16.
C: 4/436 Irnran b. Husayn'dan.
C: 4/343 İmran b. Husayn'daa
f. et-TaberanI (el-Kebir);
3619 no'hı hadis; Habbabtbnul-Evet'ten.
3782 no7u hadis; Sehl b. Sa'd'dan.
5898 nolu hadis; SeM b. Sa'd'dan.
7665-7672 no'lu hadis; Ebu Said'den.
i l Kısımdan; 380, VIA, 425,426,427,494,585 mlu hadisler, İmran K Husı^'dan.
771-772 no'lu hadisler; Ebu Said'den.
Muhakkikin Notu:
1. et-TebrIzi; ei-MI$kat'ta;
5356 no'lu hadis, Ebu Umame'den.
2. tbnu'l-Kayylm, Hadi'i-Ervah'da; (Bab: 32) Sh: 99. Hafisin rivayet senefini takip
ederek; Ebu Hureyre (el-Buhari, Müslim) Sehl b. Sa'd (Müslim) İmran b. Husayn (Ah­
med b. Meni) İbn Mes'ud'dan OHfisUmin şartına göre) tivı^t edOdifini lesbit eımişiir.
Ebu Avane; Müsncd’de C: 1/87.
1- Müsnedu'ŞıŞamiyyhı'de; 1889 ve 2861 nolu hadisler.
5. es-Suyutl, el-Camfu's-Stfİr'de; 7555 nolu hadis.
6. el-Elbani, Sahihu'l-Camrde; 5242 nolu hadis.
7. el-Elbani; el-Ehadises-Sablto'da; 2179 nolu hafis.
8. el-KIttanI; Nazmu'l-Mûtenasir’de; 309 nolu hadis, el-Ezhar’dannddoı.
 ^ ____________________ __________________________________________________

^ ! f # 1 ' jC 'î ^ <!»>’ >r fr^? ,^ '-p

s ' ■ *R ^ Z ^ •' ^ P « r
İk *** n »r i f ■'■ ^ P '. I " -r^ -

^ ; r '. t t ? p ; r ? » •

A ,; ^ ‘ş ? r ! / p ^ • :'r

*n •■■ •■ “F fflT* w 1^ ,nr<K . . : ■ P' P î r

- ’ ; •■■ ':-H 'r fr t? tiL ( '■ j'- « *o

A ^I" r ^ ^ w A I.A
ÖC J , A ^ ’■"- f f r (M w A . ’A

^ AA,A, ırA;? ,
F i V r . ^ 'a ; aJT/AI : ^ ' '- ^ p /'^

P" w n \ r % -^ ? r " ; r V A « ', ^ ! r ^ j r ’ -î^ I

•- '• nŞ; t f ' f * f p h « r \j!\ı^ C **^' *ırf <,* - X A '

hcnfp-
: w '-^r A S L
r; \ '• n .'^
^ ,rajffp'rt ıp
J^ r>U
- . 5 Xf_
^ ’ F^’ .__ J.F.,^

' ' •' ‘ ' ^î f ^ f \ F .y ? r f ^ ;.f f - ^ m îT I

'^ ' A ; S !; ' p ”* ' A A A f '

^ s ■-=•■• 15 ?S « f f M p lF ,Ş

- ^ S f ^ O ---------- ----------------------------------J “‘ ‘
 "THüCetmUıt. ^tuUâln
1791

^ J4 # ^ J 1 'j ^ i l J ı t ji i » ^ ±h
.>«•0 uj ii;î j. fiâ u diJ ;Iu jifc} »y^i^ 3 iİJy j *- [,\ .»,...

^ ^\s m : Ji u «ül 4^ U cijî ■•üî 5,

*;ii 4\âı ^ j 0.UUİ j; jîp üıı ^ , -»I
^ 1 jj ^ j( ^ J '* (^ jıiS ;^ ' Mîii
^ ilil ^ î^*l J»jSÎ iU İli .^ î ^ 1 oju

^ */>^' ♦B'j^ (i*i y ’ji^ if 4Ti*^> yi?ı j , ^ ot-:r'^

US^I ^ ’i ^jU«i ^ ip u Jl U 01 ^ J,
•^>Ü ili Jİ' ur ji ^ 3
o Ebu Hureyre (ra) anlahyor; «Birgûn Allah'ın Resûlü'ne
(sav) et getirildi. -Etli kolu- eline alıp- kaldırdı. Kol (omuz) eti
hoşuna giderdi. Ondan bir parça aldı ve şöyle dedi: "Ben kı­
yamet günü insanlarm cfendisiyim. Biliyor musunuz bu
nedendir? Allah kıyamet günü öncekileri ve sonrakileri bir
alanda toplar. O günkü davetçi, onlara sesini duyurur. Göz
onları -yayıldıkları- yerlere kadar görür. Güneş al^alır^ in­
sanları taşımaya güçleri yetmeyecek kadar bir gam ve sıkm-
tı sarar. İnsanlarm bazısı bazısına: "İçinde btüunduğumuz
durumu ve başımıza geleni görmüyor musunuz?" "Size Rab-
biıüz katmda şefaat edecek birisine bakmaz mısmız?" derler.
"İnsanlarm bazısı, bazısma Adem'e gidin derler. Onlar
da Adem'e gelirler: "Ey Adem! Sen insanlığın babasısm, Al­
lah seni kendi eliyle yarattı, sana ruhundan üfledi ve melekle­
rin sana secde etmelerini emretti. Rabbiıün katmda bize şefa­
at et. İçinde bulımduğumuz durumu ve başunıza geleni gör­
müyor musım?" derler. Adem der ki: "Rabbim bugün öyle
bir gazaba gelmiştir ki, O ne bundan önce böyle gazaba gel­
miş ve ne de bundan sonra benzeri bir gazaba gelme)recdctir.
O beni ağaçtan yemekten men etti, ben ona asi oldum ve o
 180 S u ı^u fi

ağaçtan yedim. Nefsim, nefsim! (der). Benden başkasına gi­

din, Nuh'a gidiniz."
Nuh’a gelirler; "Ey Nuh!" "Sen peygamberlerin (tufandan
sonra) yere (dünyaya) gönderilen ilkisin. Allah seni çok şük­
reden kul olarak adlandırdı. Rabbinin katında bize şefaat et.
İçinde bulunduğumuz durumu ve başühıza geleni görmüyor
musun?" derler. (Nuh) der ki: "Rabbim bugün öyle bir gaza­
ba gelmiştir ki, O ne bundan önce böyle bir gazaba gelmiş ve
ne de bundan sonra benzeri bir gazaba gelmeyecektir. Benim
bir tek duam vardı, onu da kavmimin aleyhine yaptım. Nef­
sim, nefsim, İbrahim'e gidiniz."
İbrahim'e gelirler, derler ki: "Sen Allah'ın Nebisi ve yer-
yüzündeki insanlar arasından seçilen Halilisin. Rabbine bi­
zim için şefaatta bulun. İçinde bulunduğumuz durumu ve
başımıza geleni görmüyor musun?" derler. İbrahim onlara
der ki: "Benim Rabbim, bugün öyle bir gazaba gelmiştir ki, O
ne bundan önce böyle bir gazaba gelmiş ve ne de bundan
sonra benzeri bir gazaba gelmeyecektir. (Dünyada) söylemiş
olduğu yalancıklarmı zikreder. Nefsim, nefsim!.. Benden baş­
kasına gidin, Musa'ya gidiniz."
Musa'ya gelirler: "Ey Musa!" "Sen Allah'ın Resûlü'sün Al­
lah seni Risaleden ile ve seninle konuşmakla seni insanlar
arasında fazileüi kıldı. Rabbine bizim için şefaatta bulun.
İçinde bulunduğumuz durumu ve başımıza geleni görmüyor
musun?" derler. Musa onlara der ki; "Rabbim, bugün öyle
bir gazaba gelmiştir ki, O ne bundan önce böyle bir gazaba
gelmiş ve ne de bundan sonra benzeri bir gazaba gelmeye-
cdctir. Ben öldürülmesi emredilmeyen bir insan öldürdüm.
Nefisim, nefsim!.. İsa'ya gidiniz." İsa'ya gelirler. D erler ki;
"Ey İsa sen AUah'm Resulüsün, beşikteyken insanlarla konuş­
tun. Sen, O'ndan bir sözsün. Meryem'e o sözü ilka etti. Sen
ondan bir "ruh" sun. Rabbine bizim için şefaatta bulun." İsa
(as) onlara der ki: "Rabbim bugün öyle bir gazaba gelmiştir
ki, O ne bundan önce böyle bir gazaba gelmiş ve ne de bun­
 *İH£U«tMU>ı, ^«uUtUn- 181
dan sonra benzeri bir gazaba gelmeyecektir. (Hiç günahmdan
söz etmedi) Nefsim, nefsim!.. Benden başkasına gidiniz Mu-
hammed’e (sav) gidiniz." Sonunda bana gelirler: "Ey Mu-
hammed (sav) sen Allah'm Resûlü, peygamberlerin hatemi-
sin. Allah senin geçmiş ve gelecek günahlarım bağışlarmşhr.
Rabbinden bizim i^n şefaatta bulun. İçinde bulunduğumuz
durumu ve başımıza geleni görmüyor musun?" derler. Ben
bunun üzerine gider, arşm altına gelir, Rabbime secdeye
kapanırım. Sonra Allah bana (rahmeti, keremi ve fa z lın d an )
O'na hamdetme ve güzel senadan o güne kadar kimseye aç­
madığı bir ilhamın (kapışım) açar. Sonra bana "Ey Muham-
med başını kaldır, iste sana verUecek, şefaat et şefaatm ka­
bul edilecek" der. Ben de başımı kaldırır, ümmetim, ümme
tim" derim. Bana (şöyle) denir. "Ey Muhammed ümmetin­
den hiç hesaba çekilmeyecekleri, cennetin sağ kapısmdan
içeri girdir. Onlar bunun dışındaki kapılarda insanlarla be­
raberdirler. Muhammed'in nefsi elinde olana yemin ederim
ki, cennetin -bir kapısınm- iki sövesi arasmdaki mesafe
Mekke ile Hecr veya Mekke ile Busra arasındaki mesafe
kadardır" buyurdu.
a. el-Buharl, Müslim; Enes<», Ebu Hureyrefz) ve İbn 0mer'dcıli3).
b. Müslim; Huzeyfe<^) ve Cabir'denö*.
c. Ahmed; Ebu Bekı«), tbn Abbasi’), Ubeyy b. KaVdanÇ».
d. et-TIrmizİ; Ebu Said'den(^).
e. et-Taberanİ; SelmanOO ve Ukbe b. Amiı'denl").
f. el-Hakim; Ubade İbDu's-Samit'teni”).
a. el-Buhari; C: 9/217, 219 (Kitabu't-Tevhid)
39 no'lu hadis; Enes'ten, 6S no'lu hadis; Ebu Hureyre'den. 60 no'lu hadis; Ebu Sa-
id'den. 149 no'lu hadis; Enes'ten.
C: 4/270 (KItabu'l'Enbiya) 143 nolu hadis. Ebu Hureyre'den.
Müslim C: 1/124 (Kiıabul-Iman) Enes b. Malik. C: I/İ30 (Kitabu'l-lman) Ebu Hurey-
re'den.
C: 1/122, Cabir'den.
C: 1/124.
C: 1/127 (Kitabu'l-lman) Ebu Hureyre’den.
d. Ahmed, Müsncd; C: 1/S, Ebu fiekr'den. C: 1/282,293,296, Ibn Abbas'lan.
C: 2/436, Ebu Hureyre'dea
C: 3/116,144,178,244,247,248, Enes’ten.
e. et-Tirmizi (Kitabu Slfeti’l'Kıyame).
2434 no'lu hadis, Ebu Hureyre'den. Aynı babta Ebu Bekr, Enes, Ukbe b. Amir ve Ebu
Said'den. Ebu Isa bu hadis, Hasen Sahihtir dedi.
 182
f. cl-Haklm; el-Mûstedrek; C: 4/588 (Kitabul-Ehval) Hıaeyfe İbnu'l-Yeman, Abdu
lah b. Mes'ud'dan.
Muhakkikin Notu:
1. ct-Tebrizi; cl-Mişkat'ta; (Babul Havd)
5572 nolu hadis; Enes'ien.
5573 no'lu hadis; Enes'ien.
5573 no'lu hadis; Ebu Huıeyıe'den.
5579 no'lu hadis; Ebu Said'den.
2. el-Heyseml, Mevaridu’z-Zam'an'da; (Kiıabu'l-Ba's Sh: 642)
2589 no'lu hadis; Ebu Bekr'den.
2596 no'lu hadis; Ebu Huıeyre'den.
2591 nolu hadis; Enes'ien.
2592 no'lu hadis; Avf b. Malik'ien.
2594 no'lu hadis; Ebu Huıeyıe'den.
3. d-Heyseml, Mecmau'z-Zevaid'de; C: 10/367.
1- Ahmed, et-TaberanI; Ubade Ibnu's-Samit'ten.
2- Ahmed, et-Taberani; Muaz b. Cebel'den.
3- et-Taberani (el-Evsat); Abdullah b. Ömer'den.
4- Ebu Ya'la, Ahmed; Ibn Abbas'tan.
5- Ahmed; Enes'ien.
6- Ahmed, Ebu Ya'la; Ebu Bekr'den.
7- Ahmed; Ebu Eyyub'dan.
8- et-Taberani; Ukbe b. Amir'den.
w İbnu'l-As'dan.
10- et-Taberani (el-Kebır); Kabb. Malik'ien
11- et-Taberani (el-Evsat); Abdullah b. Yasir'den.
12 kişi nVayetSîJîşA*™'*' 30l nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisi

Hadis No: 113

cM 'İJ ûir JB ;jû, ^ ^ ^

!j r c i j ;J j i : ^ ^

'Jj, iftiU ij ı-î

Sk j* ~ s i* .tO j), j,, ^ jj,

■•rüi- ji; Jjî u! - jj-,

* Ug» ji \4i i3jî Su

î, V ' . ^ ö e J W » û ; * u iU Jt

^ 4şu aJ i Jlfr j ^ w ı

-------------- -- fJî
 THütetAtU^t, “W «diU et. 1831
O Cabir b. AbdiUah (ra) rivayet ediyor: «Allah'm Resûlü
(sav), hutbe okuduğunda gözleri kızarır, sesi yüksdir ve ga­
zabı artardı. Sanki O bir ordunun -düşman- sizi sabah ve ak­
şam baskına uğratacak diyen bir habercisi (uyarıcısı) gibiydi.
-Ve şöyle derdi: "Ben ve kıyamet saati ile aramdaki zaman
mesafesi (sebbabe ile orta parmağını birbirine yaklaştırarak)
şu ikisi arasmda ki gibi (bir zamanda) gönderildim.
(Bilin ki) sözün en hayırlısı, Allah'm kitabı, yolun (meto­
dun) en hayırlısı Muhammed'in yoludur. İşlerin en şerlisi,
o işlerin -dünde sonradan-uydurulanıdır. Her bid'at dalalet­
tir. Sonra şöyle söylerdi; ben her mü'min için ona nefsm
den daha çok layıkım (gerekliyim). Kim bir mal bırakır da
ölürse- ehlinindir. Kim de borç veya ardmda çok yoksul bir
aile bırakırsa -sorumlulukları- bana ait ve benim üzerime-
dir."»
a. el-Duhari; Enes^'i vc Sehl b. Sa'd'dan(^>.
b. el-Buhari; EbuHureyre'dent^),
c. et-Tirmizi; el.Mestur b. Şeddad'dan^.
d. Ahmed; Bureyde(^), Cabir b. Semure(®>, Vehblbnu's-Sevaif^>veIbnÖmer’den***.
e. et-Taberani; EbuCubeyre İbnu'd-Dahhak'tan®*.
r. el-Bezzar; Ensar'danbazılan<‘°>.
a. el-Buhari; C: 8/189 (Kitabu'r-Rikak)
90 no'Iu hadis; SehVden.
91 no’Iu hadis; Enes'ten.
92 no'Iu hadis; Ebu Hureyre'den.
- Müslim; C; 3/11 (Kilabu'I-Cum'ua)
Cabir b. Abdillah'tan.
C; 8/208 (Kitabu'l-Fiten)
Sehl b. Sa'd ve Enes b. Malik'ten.
c . et-TIrmid; 2311 no'Iu hadis. . ,
d. Ahmed, Müsned; C: 3/123,124,130, 131, 193,218,222,237,274.278,283 no’Iu
hadisler, Enes'ten.
C: 4/309 Vehb es-Sevai'den.
C: S/92,103,108, Cabir b.Semure'den.
e. et-Taberani, el-Kebir;
743 no'Iu hadis. Enes'ten.
(1843'ten-1849'a kadar) Cabir b. Semınc'den.
5873,5883.5912,5953,5988 no’Iu hadisler, Sehl b. Sa’d'dan.
(n. Kısım)
'724 no’Iu ha<hs; el-Mustevrid b. Şeddad d-Fdteri’den.
(in. Kısım); 326 nolu hadis, Ebu Cuhayfe Vehb es-Sevai‘den.
(m. Kısım); 971-972 nolu hadis. Ebu Cubeyre Ibnu’d-Dahhak'lan.
 Muhakkikin Notu:
1. İbn Mace; 45 nolu hadis, Cabir b. Abdillah'tan.
4040 nolu hadis, Ebu Hureyre'den.
2. cd-Darlml; C: S/313 (Kitabu'r-Rikak), Enes'ten.
3. es-Suyuti. el-Camiu's-Sağir;
3146 nolu hadis. Ahmed, et-Taberani ve et-Tirmizi'ye tahıicini nisbet etti.
4. el-KIttani, Nazmul-MOlenasir'de;
287 nolu hadis. el-Ezhar'dan naklen. Hadisin ravileıinin adedi 10 kişiye baliğ olmuş-
tur.
 187]

İÇİNDEKİLER

Sayfa'
el-İmam es-Suyuti'nin Mukaddimesi 5
Kitap Hakkında 7
Miitevatir Hadis Nedir? 9
Mütevatir Hadis ve Haberler Hakkında Yazılmış Eserler 23

Hadis No. Açıklama Sayfa

Kitabu'l'bm
1. Kim kasıtb olarak benim adıma yalan söylerse 25
2. Sözümü duyup, onu anlayan ve onu duymayana ulaştıran
kişinin Allah yüzünü bereketle aydınlatsm 27

Kitabu'l-İman
3. Kim "Allah'tan başka ilah olmadığına, ilah'ın ancak Allah
olduğuna şehadet ederek ölürse cennete girmiştir 29
4. B en insanlarla, "La üahe illallah" dejânceye kadar
savaşmakla emrokmdum.. 30
5. Müslüman, müslümanlann dilinden ve elinden emin olduğu
kimsedir... 31
6. Zani, zina ederken, mü'min olarak zina etmez, hırsız
hırsızlık ettiğinde mü'min olarak hırsızlık etmez. 32
7. Haya iman'dandır.. 34
8. Cibril (as)'ın Allah'ın Resulü'ne (sav) Islâm ve iman
hakkında sorması... 35
9. iman Yemani'dir.. 37
10. Mü'minlerin imanca en olgunu, olanlann ahlakça en ^
olatudır. 38

Kitabu't-Tahare
11. O suyu kendisiyle temidenilen ve ölüsü helal olandır. 39
 ■ 188 ''JmeuMrt Sutfüti

Hadis No Açıklama Sv. No.

12. Allah hiç bir namazı temizlik (yapılmadan) kabul etmez. 40
13. Mestler üzerine "Mesh'etmc" 41
14. (Abdest) alırken Allah’ın adını zikretmeyenin abdesti
yoktur. 43
15. Allah'ın Resulü (sav) abdest alırken sakallannı hilalliyordu. 43
16. (Abdest alerken yıkanmayan) (ve) cehennem ateşinde
yanacak olan topuklara yazıklar olsun. 45
17. Kim (ercine (cinsel uzvuna) dokunursa abdest alsın 46
18. Ateşin değdiğinden abdest alınız. 47
19. Su su'dandır. 48
20. Eğer ümmetime meşakkat vereceğini bilmeseydim, onlara
her abdest alışlannda "Sivak'ı" emrederdim. 49

Kitabu's-Salat
21. Müezzinler kıyamet günü insanlarm boynu en uzun
olanlandır. 51
22. Müezzine sesi süresince (sesinin ulaştığı yere) kadar
(günahlan) bağışlanır. 52
23. Cibril (as)'ın Allah'm Resulü (sav)‘e namaz kıldırması. 53
24. Sıcak arttığında namazı serinleterek kıLnız. 55
25. Fecir namazını (ufuk) aydınlanınca kılınız. 56
26. Allah Resulü (sav)'in Hayber Ğazvesi dönüşünde sabah
namazından sonra uyuyup namaza kalkamaması. 57
27. Güneş doğuncaya kadar sabah namazından sonra namaz
yoktur. 59
28. Kim Allah için bir mescid bina ederse... 60
29. Kananlıklarda çokça mescidlere gidenlerin cennetle
mfljdelenmesi... 62
30. Kim sarımsak veya soğan yerse bizim mescidimize
yaldaşmasm.. 63
31. Namazın anahtarı temizliktir... 64
32. Namazda -Besmele-^ cehren okumak.. 65
33. Namaz'de elleri kaldırmak. 66
34. Namaz'da Teşehhüd.. 68
35. Allah'ın Resulü (sav)'e salavat getirmek. 70
36. Allah'ın Resulü (sav) -önce- namazda sağ yanına selam
veriyordu.. 72
37. Vitir namazının fazileti. 73
’JfCüttiMttin "?f<uUUat, 189 ■

Hadis X o. Açıklama Sw.No.

38. Kim özUrsûz olarak ^üç- kez cuma (namazını) hafife alarak
terkederse.. 74
39. Biriniz Cuma namazma geleceği zaman .gusûl- abdesti
alsın. 76
40. Allah Resulü (sav)'nün bayram namazlarına gidiş ve
dönüşü.. 77
41. Ölülerinize (La ilahe iüallahı) telkin ediniz. 78
42. Allah Resulü (sav)1n gece defnedilen bir ölünün mezanımn
yarımdan geçmesi.. 79
43. Allah Resulü (sav)ın yarandan geçen bir cenazeye hayır
dua etmesi. 80
44. ölü, yakınlarının ardından ağlamasıyla kabirde azap
görür.. 82
45. Ben sizi kabirleri ziyaret etmekten alıkoymuştum.. 83

Kitabu'z-Zekat
46. Bir malın üzerinden bir (HavO geçmedikçe onda zekât
yoktur. 85

Kitabu's-Savm
47. Kan alan ve aldıran iftar etmişlerdir. 87
48. Seferde oruç.. 89
49. Aşura günü orucu.. 90
50. Kim Ramazan orucunu tutar ve ona Şevval'dan alb gün
katarsa.. 91
51. Teşrik günleri yeme ve içme günleridir. 92

Kitabu'l-Hac
52. Ramazan Umresi. 94

Kitabu'l-Edeb
53. Müsteşar mü'temendir. 96
54. Bir hurmanm yansıyla da olsa cehennem ateşinden
kendinizi koncam. 97
55. La havle ve La kuuvete İlla Billah. 98
56. Bir adamm kalbi şiirle dolmaktansa.. 99
57. Ademoğlunun bir vadi dolusu attım olsa.... 100
58. Biriniz cermet ehlinin ameliyle amel eder... 102
■ 190 Stt^uU

Hacfis No. Aaklama Sv. No.

59. Her ma'ıuf sadakadır.. 103
60. Kur'an yedi harf üzere nazil olmuştur. 104
61. Ihlas Suresl.."nln fazileti. 106
62. Kişi sevdiği İle beraberdir. 108
63. Kim beni rüyasında görürse.. 110
64. Salih Rüya... 111
65. MUslümanın kardeşine küserek onu üç günden fazla
terketmemesi.. 112
66. Dünya (malı) gösterişli ve tatlıdır.. 114
67. Merhamet etmeyene merhamet olunmaz.. 115
68. Adem (as)'ın zürriyetinden alınan iki -kabza-.. 116
69. Evimle minberim arası cennet bahçelerinden bir bahçedir. 118
70. Şlir'de hikmet vardır.. 119
71. Kim bir hastayı ziyaret ederse... 120
72. Allah'ın ümmetimin erken vakitlerini bereketlendir.. 121
73. Kim alışverişte aldatırsa bizden değildir.. 122
74. Kim bir akan satarsa... 123
75. MU'min bir tek bağırsak (dolusu), kafir ise yedi bağırsak
dolusu yer... 124
76. Zulüm kıyamet günü (cehennem) karanlıklarındandır. 125
77. Hiç kimseyi ameli cennete koymayacaktır.. 126
78. Hayır, kıyamet gününe kadar atların alınlannda
düğümlenmiştir. 127
79. Kik mali uğrunda öldürülürse o şehiddir. 129
80. Allah yolunda yürümek.. 130
81. Kıyamet gününe kadar "Hak" ile üstün olacak taife.. 132
82. Çocuk (bulunduğu) yatağa aittir, Zani için de "Recm"
vardır.. 133
83. Maiz'in recmedilmesi.. 135
84. Hadlerde şefaatçi olmanın yasaklanması... 138
85. Her sarhoşedici (şey) haramdır.. 140
86. Yemin etmeııin hükmü.. 142
87. Veli'siz nikah yoktur. 144
88. Ğarar sataşırım haram kılmması.. 146
89. V eli (köleyi) azad edenin hakkıdır. 148
90. İmamlar Kureyş'dendir... 149
91. Fetih'den sonra -Hicret- yoktur. 140
 191 ■

Hadis No. Açıklama S«. No.

92. Cihad'da kadın ve çocukların öldOrOlmesinln yasaklanması. 151
93. Harb hiyd'a'dır.. 152
94. Kim bir toprağı zulmen ümmetine geçirirse.. 154
95. Şahid ve yemin ile hükom vermek.. 155

Kitabu'l-Menakıb
96. Ura.. 157
97. Allah'ın Resulü (sav)'e sahibini şikayet edene deve.. 158
98. Hurma dalııun ağlanması. 160
99. Allah Resulü ($av)'e verilen Beş Haslet.. 161
1 00. Peygamberler miras olarak mal bırakmazlar.. 162
101. Eğer ben bir kimseyi halil edinecek olsaydım.. 163
1 02. Ben kimin mevtası (efendisi) isem Ali'de onun mevtasıdır. 164
103. Benim katımda Hamn'un Musa (as)'ya nisbetle sahip
olduğu makam gibi bir makama razı olmazmısm?.. 166
104. Ammar'ı bağı bir taife öldürür.. 167
105. Haşan ve Hüseyin cennet gençlerinin iki efendisidirler. 168
106. Arş Sa'd b. Muaz'ın ölümünden (dolayı) titremiştir. 169
107. Ebu Musa el-Eş'ari'nin kıraah.. 170
108. Insemlann en hayırhlan benim astımda olanlardır.. 171

Kitabu'l-Ba's
1 09. Kabirde ölüye soru sorulması.. 173
110. Havz.. 174
1 11. Cennet'e sorgusuz giren yetmişbin kişi.. 176
112. Şefaat.. 178
113. Hz. Muhammed (sav)'in gönderilişi ve k la rn et. 182

İçindekiler 187