Professional Documents
Culture Documents
CVV 439 S112016126
CVV 439 S112016126
CVV 439 S112016126
DANGTHi^ANH"
NGUYfiN THI A N H T U Y ^ T '^
NGUYiN THI H O A N ^
Tdm tdt: Vdn hoc vd diin dnh diu thude cdc loai hinh ngfi^ thu^t tiiu biiu trong 'gm dinh nghf
thudf, song mang nhiing net ddc tnlng riing cHa tiing thilofii. MSi quan h^ giOa vdn hqc vd di4n
dnh mang tinh chdt hai chiiu: mn anh Idy cam hOng, chdt liiu tii mach ngudn phong phu cua kho
tdng vdn hoc, tiip thu nhOng thi phdp ngh^ thucU ciia vdn hqc; ngUdc lai, vdi xu thi phdt triin thing
tin gidi tri ngdy nay, cdc thu phdp diin dnh dd xdm nhdp vdo dia hat van hoc vd ngdy cdng chiim
m^t lanh thd rong ldn. Vi ra ddi khd muqn, mdn ngh$ thu$t thii bay dd tiip thu, kithUa nhQng tinh
hoa, thdnh qud ciia cdc loai hinh nghi thudt ra ddi trUdc do. Vdn hqc chinh Id manh ddt mdu md
giup diin dnh CO thi khai thdc di tdi, chdt liiu vd cdch thUc thi hiin dihinh thdnh nin nhSng kich
bdn phim. Bdi viit tdp trung ldm ro mdi quan H giSa vdn hqc vdi di^n anh, nhim chi ra diim chung
vd thi mqnh riing trong vi^ too dUng lai thi gidi hi^n thiic ldm cho hinh Uiqng ngh$ thudt trd nln
sing d^ng, hOu fiinh cua mSi lofU hinh ngh^ thu$t.
TU khda: Vdn hqc; di^n anh; mil quan h4; locU hii^ nghi thudt.
Abstract: Literature and motion picture arts are distinctive ari forms, yet they have a reciprocal
relationship: movies are inspired by literature works and methods, while movie methods have been
applUd more frequently in liUrature works thanks to the development of enteriainment and
technology. Because of its late birth, motion picture arts have inherited achievements of former art
forms, most notably literary inspirations in fUm content and expression methods. This article focused
on the relationship between literature and motion pictiire arts to point out how the two art forms have
similar and distinctive strengths in reflecting the real world.
Keywords: Literature; Motion pictiire arts; relationship; art form.
Ngdy nhdn bdi 12/7/2016; Ngdy sda bdi: 20/8/2016; Ngdy duy^t ddng bdi: 16/10/2016
T3~
DANG THf ANH, NGUYJN THI A N H TUY^,NGUYiNTHTHnAM
Hii-ini
»«H»N LpC KHOA Hpc XAHpl j g j
MOI QUAN H$ GlOA VAN HQC vA DEEN ANH
quan tfaj giac, tfainfa gi&c eua ngflfi xem; Kfa&n gia ylu tfaicfa pfaim Tnmg QuIb
Vila d kfai n&iig bieu Wfn dfi d n g nfi cfaic fain vin efafla quen bf pWm Thiy HO
tfim phong pfai cua con ngUdL sin xutft nftm 1996. Canh quay hoftnfa
Cing d sy tilp nfafn d c yeu ttf cia d c te&ng. nfaflng trfldng dofn fiin ta hftnh
bf mfin nghf thuft kh&c, nhflng dya vfto ddng c i a c&c anfa faflng faio fain Lfldng
dfc trflng the lofi, vfinfapcva fifn infa d Sdn ktft thie dep mftt. Mft ylu ttf gdp
defa titfp nfafn kfa&c nfaau. Vfin fapc, d&e phin khfing nhd lftm nln sflcfaft'pdin cua
bift lft thd ca gftn bfi ehftt cfae vfi fim nfafc. bf pWm, dfi ehfnh lft bfti b&t eufi mfi tfp
Tinfa nfafc dflpc tfo ngn bfi cfic ylu tfi' ngfl phim - Hdo fidn ea do ca si Lflu Hoan tfal
fim (vin. nhjp, thanfa fifu, trpng fim. ngfl Wfn. Gim fifu faiing te&ng, tilt tfiu mfnfa
fifu...), tfl vyng (tfl lay, tfl tflpng tfaanfa, tfl ciing vfi cfaft't gipng d pfain faoang da nfau
tflpng fainfa...) vft ngfl pfaap (c&cfa ngftt md ra trflde mit ngflfi xem mft Lfldng
nfajp, gieo vin, c&cfa to cfafle d u tfad...). Sdn Bfe kfai tfae n g i t trfi vfi 108 vj anfa
0 pfaudng Dfing. quan mfm "tW trung faing.
failu nfafc" lft quan mfm pfal biln tfl lfiu. Tfldng tfl. gim fifu bfti fait My heart will
C&e luftt thd dfla ra dl tfo ra sy teim go on trong pfaim Titanic ciing dfi fi vfto
bing, hfti hda. ngfin vang cia fim thanh. fauyin tfaofi fifn anfa.tirdnln rtft nli tilng.
Ching bfn, Kinh thi thye chtft lfi nhflng Bin baUad tinh ylu tfy da lftm thin thie
bfti b&t d nhfc dfm, do nhfe sfl d e nfldc tefii tim faftng trifu kfafin gii teln tfal gifi,
ehu hiu sflu tim d&ng lln trilu finh nhft lft mft trong nfaflng ca kfaic bfin ehfy nhtft
Chu rli dupc nhfc quan chmfa U. Hay trong mpi thfi dfi vfi da giftnfa giai fail bit
nfaflng bfti tfad Dfldng dflpc pfal nfafc: trong pWmfaaynfatft Oscar nfim 1998.
Thanh binh diiu c i a Lf Bfcfa, Vj thdnh Dfi vfi hfi fapa. vftn fapc vft fifn anfa
khuc eia Vfldng Duy, Tdy cung odn eia cung ed cficfa titfp cfn khfic nfaau. Ngay tfl
Vfldng Xfldng linfa... kW ra dfi, fifn infa da dupe gpi l i "fafi fapa
Rtft nWlu bfti tfad tinfa e i a PusWn ciing tfo famfa dfng" bfi nfi cfi mtfi liln hf mft
mang dfm tfnfa nfafc trong dfi, bao dfi nay tWtft vfi bfi hpa. Dfldng nhfl, dflfi sfl eW
vin cdn vang dfng nfafl nfaflng "kfaic d&n dfo eia dfo diln, sfl bfii tri cua hpa si,
ea mfi" lftm ngn sy btft t i eua thd ea. ciefa dft may quay eua ngflfi quay pfaim,
Ngfin ngfl thd PusWn giftu nhfe tmh, tfal fien xufi't eua filn viln..., eie tie pfai'm
Wfn d c&cfa pfatfi fapp fim tfaanfa, caefa ngftt fifn infa diu lft tic pfaim fafi fapa d btf
nfajp vft gieo vin, tfo ngn sy teim bing, df eye faoftn cfainfa. Cfic nfaft ngWIn cflu dft
ngfin vang kfafing dit. Dfi lft sy tfaay dli cfaing minfa: Canh NataUa bj Grigfiri
nhflng fim tiianfa eao tfatfp kfaac nfaau gifla ruing bd, qu^ ngofti trfi tirong dim mfla
tfaanfa bing v i thanfa teic... tuylt, gid dfii tay quftn qufi, thtft vpng lfin
Cdn dfii vfi fifn infa, &m nfafc tfl cfal kfafing trung mjt ming, d u van dfing ttfi
mmfafapaefaofamhanfa, mfi t i sfictii&ibilu eao fafty trflng pfaft ngflfi cfaing bfi bfc...
cim nfi tfim cua nhfin vfit faofe tfo ra trong bf pWm Sdng Ddng im dim cua dfo
nfaflngtinfafautfngkjcfa tinh, nfi d n tfo ra fiin Sergei Gerasimov dflye chuyin tfal tfl
cWlu sfiu tfim 1^, efatft tiil tinfa efao bfi pWm. t&c pfaim cflng tin cua nhft vftn M. Sfilfikfatfp
tupng phong phfl c i a minfa. Nfad vfio sflc khfing gian nfi U l n b i n g nhfltng s y v f t . s y
mfnfa e i a tri tfldng tfldng tfafing qua faf Wen h e n quan dtfn con ngflfi trong qu&
tfatfng ngfin tfl. kW dpc mfit t&c pfaim v&n trmh v f n dfng e i a thfi gian. Qua kfafing
fape, ngufi dpc d tfal t&i t f o dflpc kfafing gian dfi. eon ngUfi cfi dflpc m f t fainfa tfafle
eW nfaflng c&i faflu I'inh, m a cdn tai t f o bilu Wfn tfl tfldng. thim mi. tinh d m , cam
dupe d nfaflng e&i vfi hinh, nfaiing cam xie, mpt pfafldng tfafle cWfin Hnfa Wfn tfaye
nfa&n tinh t l , md fal mft d c lofi hinh ngfaf dfi d n g mpt caefa dfc tfafl. Vi le dd, "Cfic
tfauft kfa&c kfafing tfal l a m dflpc. Cflng nghf SI ngfin tfl kfafing nfaitog g i n giii vfi
cfafnfa s i dyng ngfin t i lftm efatft h f u , n e n d e bieu Wfn tfafi gian mft d n gin gui vfi
fainfa tupng vftn hpe kfafing hi h a n cfal bfi d e bieu Wfn khfing gian mftc d i trong vftn
y l u t l kfafing gian vft tfafi gian. fape ro rftng lft e&i tfafl nfafi't cWim Uu tfal""'.
Vftn fapc d Uu tfal trong vife n u l u ta Difn i n h cung lft ngfaf tfauft c i a kfafing
dfi tupng trong tfnfa v f n dfng, t&i t f o gian vft tfafi gian nfaflng kfafing gian - tfafi
dfing tfafi gian vfi nfaitog nfajp dfi kfa&e gian trong fifn infa tfae Wfn d pfafldng
nfaau. S y v f n dfng tfafi gian teong v&n fifn kfaic SO vfi vfin fapc. PWm tfaye efatft
cfaUdng pfain infa nfajp df e i a cufc stfng cflng eW lft mpt vd kjcfa nhflng filn ra teln
Wfn tfaye. Nd d tfal "kfio cSng" tfafi gian mfit "s&n kfafiu kfafing d&y, vfi tfn". KW
b i n g e&efa m i l u t i r&'t eW titft, ti mi m f t kfafing gian bitfn dli, thfi gian cung kfafing
ay Wfn; faofe cd tfal "din ngn" tfafi gian cdn y nguyin nfau trong vd kjcfa. Dfi lft nfad
b i n g c&ch t&i Wfn m f t khoang thfi gian cW& camera linh hoft vft nhd d vifc nfi
dfti trong ddng tein tfauft n g i n . T i e pfaim tilp nhflng eanfa quay riing le. Sy tfaay dli
Chudng nguyin hdn ai cua Heningway d mau Ip e i a eanfa vft trin pWm dflpc gpi lft
df dfti tiifi gian sy Wfn fiin ra cW ba "tfnfa nfaay e i a difn anfa v l khfing gian vft
ngftyfamdgm nfaflng da dflpc t&c gia migu tfafi gian"<*. Difn anfa cfi tfal tfo ra tfafi
ta Ign tfi gin 500 teang. gian riing, kfa&c vfi tfafi gian trong Wfn
Mft kfa&e, vftn fapc d n d kfai nftng tfaye (hmh i n h chuyin nhanfa, cfauyin
migu t i mfi Uen faf tfafi gian da dfng, efafm...); ngupe lfi. nfi cfi tfal bft't efatfp tfafi
nWlu eWlu, nWlu Idp. Nfaft vftn d tfal gian. Difn anfa cung cd tfal tfo ra mft
migu t i tfafi gian tfaufn cWlu, ding dfng, kfafing gian mdi tfaeo ylu c i u e i a kjcfa bin,
ding nfajp vfi tfafi gian ty nWgn,faoftccd bing caefa ding W xio gfagpfamfaoftcba
tfal migu ta tfafi gian ngflpc cWlu tfl Wfn cinfa d xa nfaau tfainfa mft canfa duy nfatft.
tfi trd v l qui kfafl, rli tfl qui kfafl fi tfi Nfau canh nui non moc gifla ding bing
tfldng Im. CfaWfa vi tfatf, vftn hpc d kha trong Mdt ngdy ddu thu c i a dfo filn Huy
nftng cWtfm Enfa vft t&i Wfn dfi stfng mft Vin, faay canh d Ntft nfaW qua e i a s i
defa s&u rfng trong kW d c lofi famfa xutfng mft ddng d n g ltfy tfl nfi kfaic trong
ngfaf tfauft kfa&e nfau fafi fapa, figu kfaic Din fien Iqi lin c i a dao filn Trin Vfl...
khfi d thi lftm dflpc.
Khfing gian trong vftn hpc vfla lft hinh
» H4 Minh Dfle (chu bi«n, 2003), U ludn vSn hoc
anh eua kfafing gian vft U viia lft sy Wfn Nxb. Giio dvc, tr.83
fifn cua kfafing gian t&m tiidng. Dd lft mft <« BOi Phii (1984), B(U: tning vd ngdn ngO diin dnh
Hfli Di^n anh Vi^t Nam. '
/'-'W "^""IHiw*^^
MOI QUAN HE GIUA VAN HOC VA D I | ; N ANH
Nfaung xem bp pfaim cfauyin tfae tfl t&c tfi bfn dpc. Vfin chUdng d tfal bpc If gi&n
pfa&m, dfldc tfn mSt eWIm ngfldng ve dep titfp tu tudng, tinfa d m e i a nfaft vfin tfafing
cia nfa&n vft nfty do fiin vien 18 tufi'i qua fainfa tupng nfa&n vft.
Trin Hieu H i e tfai vm, kfa&n gia se cfi Tfi't ea nhflng lfi ke trong t&e pfaim vfin
cfaung mpt binh anh Lam Dfi Ngpc tnle fape kW ehuyin sang t&e phft'm fifn i n h
fifn nh&n vft bftng xfldng, bing tbjt. diu phii dupc ey t h i hfia bing nhitog hinh
Vfi dfle trflng flu t h i d the fien ta t h i anh, fim thanh, btf cue, fiin xufi't c i a fien
gifi nfi tam e i a con ngUfi, vfin hpc cfi kha vien... Ngofi binh, ngon ngfl, hftnh dfng
nflng tiong vife s i dung ngfin ngfl de milu vft tfal gidi nfi t&m nfa&n vft dfldc tfae Wfn
ta nfafin vfit. De kfaftc hpa tfnh c&eh nh&n trfle tilp tfafing qua fiin xufit e i a filn
vft, nhft vftn cfi tfal tfaoai mai s i dung e&e vien hay c i a c&e ylu ttf W thuft kfaac.
fainfa thie kfaac nfaau, nhfl ngfin ngfl ngflfi Trong vfln fape, nfafin vft cfi tfae dfc thofi
k l cfauyfn (lfi kl, lfi ta) faay ngfin ngfl c i a nfi tfim hftng trang dfti, tW trong fifn anh
nfa&n vft (lfi dfii tfaofi, lfi dpc tfaofi npi lfi lft fieu tfii ky. Cac nhfin vft trong pWm
t&m). Nlu nfau teong vftn fapc teuyin tfaudng tfadng qua dfii tfaofi d l hoc If ban
tfatfng, e&e nfaft vftn faay s i dung ngfin n g i tfa&n. Dien viln truyin tai nfii dung eia bf
ngflfi k l cfauyfn toftn tri de ke, tW trong pWm p h i n ldn tfafing qua fainfa tfaic ngfin
vftn fapc Wfn dfi. cfie t i e gii s i dyng pfal ngfl dfii thof i. Vft dd cung lft diem ytfu eia
biln ngfin ngfl nfafin vft, dfi lft dfii thofi, fifn anh so vdi vftn fapc trong vice tfal faifn
dfc bift lft dfc thofi npi tam. Nhflng dofn ddi song npi tfim e i a con ngufi.
dfc thofi dflpc thflc Wfn bing ehfnh ngfin Cfi tfal thfi'y ring, tilm nflng tfo Wnfa
ngfl nhfin vft fi'y -'vang lln" mfit e&eh thim eua ngfin tfl vfln fape cfi tfae dfla vfln fapc din
lfng trong tfl tudng e i a nhftn vft. Nhan rft't gin ngfin ngfl tfai gi&c eia hmfa anh.
vft ty bilu Wfn, phfi bfiy filn biln tam CWnfa nhd tinh "pW vft tfal" cia hinh
tefng eua mmh qua nfaflng suy ngW, cam tflpng nghf thuft ngfin t i mft ngfin ngfl
xie ey tfal. Cfaing fafn, tieu tfauylt Cia vftn hpc cfi tfal "pWIn dicfa" btft kf lofi Wnh
hoa hdng eia nfaft vfln TWIt Ngflng dflpc nghf thufit nfto, vi nhfl: V.Huygo trong t&c
cfi lft eupe dft'u tranfa dai ding bin trong pfaim Nhd thd dOc bd Paris dfi xfiy dflng
tfim bin eia ngudi phy nfl, nhu Tu Ki mpt efing trinfa Wtfn tinie nfaft thd Paris fait
Vfin, Tfi Mi... Dfi lft nhflng nh&n vft cfi sic dfc d&o, L.Tfinxtfii trong Chiin tranh
ttoh c&cfa filn fainfa, cfi dfi stfng nfi t&m vd hda binh, milu t i fifu m i a eia Natasa
pfaong pfau, pfafle tfp vfi nfaflng flde md, kW din cfadi nfaft Bfidukfatfp mft e&efa fin
kfa&t vpng v l tmfa ygu, fafin nfa&n. fafnh tupng Nguyin Du tirong Truyen Kiiu dfi
phuc, sy ngWfp. TWIt NgUng da lftm stfng migu ta tilng dftn c i a T h i y Kilu d&nh eho
dfy nfaflng ky fle bj lang qufin tfl qua kfafl cfaftng Kim trong ngfae trong btfn lin gfp
cua nfa&n vft bftng famfa tfaic dfic tfaofi nfi mft vfi eitog d n g dfng...
t&m s&u sic; ding tfafi, pfapi bfty nfaflng
Tdm lai, nhft vftn d tfal t&i tfo mpi
canfa tflpng dau buIn mft ngUfi pfau nfl
phfldng fifn c i a dfi song Wfn thyc d l
pfaai g&nfa efaju. Vft d&y cflng lft tfafing
ngudi dpc cd tfal cam nfafn diy d i bftng
fifp, til tiidng eia nfaft vfin mutfn gii gim
e&e gi&c quan mft d c lofi Wnfa ngfaf tfauft
OS NHAN LpC KHOA Hpc XAHpl
stf 11-2011
DANG THE ANH. NGUY^I^THT J M ^ ^ ^ ^ ^ ^ p _ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
laang do dupe cfauyen tfae tit tilu tfauylt &y da tird tfaftnh mpt bilu tfldng cua tinh
cing tgn c i a nfaft vfln Mfc Ngfin cfai yfiu bft't t i d ca trong Unh vflc fien i n h
nfa&n giai Nobel vfln bpc nflm 2012. Bp cung nhu trong eufe song.
pfain dupe giai Gtfu vftng tfi hfin hoan
Up (Vut bay) lft bp phim bof t hinh xuft't
pfaim quob t l Berhn nflm 1988. Sau dfi,
sfte dfldc nhan giii thfldng Qud cdu vdng
dfo fien Trfldng Nghe Muu Ifi tilp tuc
cho pWm hoft Wnfa faay nfafi't tfi
tfaftnfa efing vfi faftng loat bp phim khae
HoUywood nftm 2009. Bfi pWm dem den
dupe ehuyin the tfl vfln hpc nhfl: Den long
cfao ngufi xem d i d bfi't cfl Ifla tuli nfto
dd treo cao, Kim Lang thdp tam hoa, Phdi
cung diu cfi the tha b i n mmh bay bfi'ng
sdhg, Cic ddu, Thu Cue di kiin... vft giftnh
theo tri tudng tUdng. Tfl Wnh i n h dng lao
dfldc nWlu giai thudng danh gift, tf o tilng
Carl, dfla tre RusseU, d i n e h i chfi Doug,
vang ldn efao tfi t&n b&y gid. Tnidng Nghe
con cWm Kevm... d i u dupc khftc hpa mang
Mflu t&m sy: "'...Din nay nWlu ngflfi xem
tmh each ro ngt. T i n g cfai tilt, famfa anfa,
Trung Qufib v&n eho rflng Cao liMng do lft
nhan vft trong pWm deu gfip phin giup
t&c phfi'm hay nhft't c i a tfii, cfing nfty thupc
dao diin Peter Doeter g i i tfi khan gia bic
vl gift trj cia tilu thuylt, mftc dfl tfii cfi
thdng difp: cuoc pWeu lflu btfp din vft vi
thay dfi rfit nWlu tmh tilt, song t h i n vfn
dfi nhtft, chi'nh lft cufic ddi c i a mli con
trong pWm vft cam gi&c ve mpt sic sfi'ng
ngflfi. Bfi phim thftnh d n g cung nhd mpt
manh hft duqc tW'eh phdng hoftn tiiftn do
pfain d vile s i dyng cac bifn ph&p tu tfl
tilu thuyg't cung c&'p"<".
dfldc fape hfi tfl t i e p h i m vftn hpc, bgn
Ngofti vifc mupn d l tfti, cfit truyfn, difn Cfnfa vife s i dung c&c ki nftng ki xao eia
anh cdn tilp thu rfing rai e&e t h i pfa&p fifn anh.
ngfaf tfauft tieu bilu cia t&e pfaft'm vfin
Cung gifi'ng nfafl vftn fape, cfi rft't nfailu
fape nhfl so s&nfa, i n du, fao&n dy... kWIn
nhfin vft trong cae bf pWm khfing phai lft
cho Wnh anh fifn anfa cung mang nfaflng
eoS ngudi mft lft c&c con vft, di vft, cfiy cd
f ngWa bilu tfldng sfiu sic. Mpt trong
nhung dfldc nhfin each hda mang tfl tfldng
nhflng t&e pfaim fifn anfa Ifi'y nWlu nude
tinh cam c i a con ngflfi nhu phim: Vua sO
mfit cua kfa&n gia mfi tfafi dfi lft pWm
ti. Tom vd Jerry, Hdy dqi ddy. Tarzan, Ky
Titanic. Canfa cam dpng nfaft't lft kW Jack
bang hd. Di tim Nemd... Nhan vft vfii lft
vft Rose tfl biet nfaau l i n eufi gifla Iftn
dfi tfldng pfain anfa cua vfin hpc, tilu bilu
nude lfnh trong dem tfi, Rose da djnh tfl
cho ti'nh each vft stf phfn eua eon ngufi nfi
bd mlm W vpng dUde sfi'ng d l fi tfaeo tmfa
Chung trong xa hfi. T h i pfa&p nhfin each
ylu vfi Jack. Nfaung rfi teong kfaoinfa
hfia thudng dupe s i dyng trong t&c pfa&'m
kfaic, nftng bflng tmh vft dflng h i t sflc di
vfin fapc, dfc bift hay gfp nhfi't trong cfie
gift Ift'y e&i cfi. CW tilt gift Itfy c&i cfi cia
tmyfn ngu ngfin, e l ti'eh. Bflng mft stf ngt
Rose khfing eW mang s i c manh e i a b i n
ddn gian mang tmh cficfa fifu fada, t i e gii
n&ng smh tin, mft edn Ift s i c manh c i a lfi
h i a , eia tinfa ygu chfin tfaftnfa dfi vfi Jack.
••'NguySn Thj Hoa (2010), NgSn ngU diin dnh trong
Long tm vft sy W smfa c i a faai nfa&n vft
vdn hqc (So sanh liiu thuyit Cao luong dd vS ohi^
trgn eon t i u mang tgn Titanic fauyin tfaom m,tlf- '"'*° '*" « ^ " «»i hvc Su ph,rH^
tao sflc d n g cfao nhan vfit. Thi pbap nfty con ngflfi vi sy nguy Wlm cia pfain tfi
cung dupc nhft lam phim boatfainfa,pfaim trong c&i tfii c i a moi eon ngufi. Vft day
COti'efa...ti'efaeUc s i dyng. Nfafin vat trong cfamh la y ngWa nfa&n van mft bfi pWm da
pWm d vm tro Iftm efao d u cfauyfn pfaat
dem den cho khan gia.
trien theo fien biln tinh d e h va nhflng
Vftn cfaUdng tfaye sy la manfa dtft mau
boat dfng d a nd.
md nudi dfldng diln anfa. Nhflng mfii hfin
C&c doan dfi thofi, dpc thoai, Ifi din
fag gifla van fapc vft difn anfa kfafing cW lft
chuyfn, nhflng ddng hli tfldng e i a nfa&n mpt eWeu. Vftn fapc cung da fapc dupe tit
vfit,faaynfaflng ylu ttf v l kfafing gian, tfafi fien anfa rtft nWlu tfau pfa&p d l s&ng tf o
gian... trong tac pfaim fien anfa cung diu d e tie pfaim c i a ninfa nhu viec s i dyng
thufic nfaflng tfaftnfa pfain cia vftn fape. nghi thudt cdt ddn. Idp ghep ckc doan
6 giai Oscar nflm 2011, bp pfaim tfim ly van (montage), loi viit hinh dnh nhu kich
kmh fi Thien nga den dem lai sfl mfi me ban pWm. Vfi tfai pfafip nfty, nfaft vftn d
dfi vfi mfi kh&n gii kW theo dfi pWm. tfae x&o trfin c&c bien cfi', sfl Wfn, kfafing
Ctft ti^yf n eia pWm xoay quanh viec lya gian, tfafi gian vft lip gfagp chflng khfing
chon vu d n g cfamfa efao vd nfafc kjcfa mang theo mfit tiinh ty da cfi sfin, nWlu c&u
tin Hd thiin nga sip dupc mpt vu doftn d chuyfn cia nWlu nfafin vft kfa&e nfaau
uy tfn d New York san xufi't. Tic pfaim dupe dfit Cfnfa bgn nhau, ling vfto nhau,
nfty dfi fafi nfl vfl cfing ba le pfaai filn ta d e film nhm lufin cfi sy di dfing cing Wc
dfldc sy ngfiy tfad, trong sfing cua thiin t d n nWeu nfafin vft. Hifn tupng nfty xuft't
nga trdng; vfi ea sy dam dye, faoang dfi Wfn pfal biln d e&e t&e pfa&'m vSn hpc Wfn
cua thiin nga den. Thiin nga den tfi dam dfi. Nhft vftn, nhft phg bmh Pierre de
cufc eWIn teanfa nfi tam dfl dfi cua Nma, Doisdeffre da nhfn xgt: "Sau nflm 1950,
mft vu cfing ba lg kbao kfafit dupe fafia tilu tiiuylt phfin dfi thftnh tilu thuylt vft
tfafin thftnh NO hodng thiin nga din nfi W kjeh bin pWm. Difn anh da bit tilu
am anh tfim Iy, din din kit cue W tham thuylt theo ky thuft cia nd. Rfit nWlu
kW cai ac lfin at e&i tWfn trong d . Nma t h i phap sang tac ted thftnh ehung cho ci
da bj gilt chit bfi eW'nb e&i "tfii" den ttfi, hm lofi"w. Mft trong nfaflng nfaft vftn
tilu cue, xtfu xa. xufit ph&t tfl c&i vfi thflc tfaftnfa d n g d Trung Qufib vfi vife s i dyng
trong con ngflfi cfi. Nhflng ddng dfic thoai t h i pfa&p montage lft Mye Ngfin. Ong dft
nfi t&m xen lin nhflng Wnfa anh i n dy. s i dyng tiii pfa&p nfty faiu nfau trong ttft
tfldng trflng da cho tiitfy sy im anfa fao&n ea d c s&ng t&c eia mWfa, nfau: Coo luang
hao, bfing tfii bia v&y d teong s&u thftm do, Ddn huang hinh, Bdu vdt eia ddi,
con ngufi Nma. CW kW nfam tiitfy mau ri Riing xanh Id dd...
ra t i byng dufi eia ninh tirrde mftn filn
^ Tiiu tiiuylt Nhu^ ngudi ddn bd tdm
cufi cing d a vd ba 11, cd mfi sUc tinh
cia nfaft vfin TWIt Ngflng cung x&o trfn,
nhfn ra tiiftn bf sy that tW da quft mufin.
d t gfagp e&e mang kfafing gian, tfafi gian.
C&i gi& mft Nma pfaii tra di dft dupe kfa&t
kfaao tda s&ng cia d cfi le lft quft dit. C&i « ^ ^ l l i Thuy (2011), Vdn hqc din difn dnh qua
kit dau xfit d a bf pWm nbu lfi cinfa tinfa Canh ikng bat tdn cia Nguyin Ngqc Tu, Lu^n v»n
th»c 81 D?i h9c Sa ph»m H4 N$i, tr.43.
ttfl1-2t1l
NHANLPC KHOA Hpc XAHpl Q
Mdi QUAN HE GIOA VAN HQC VA D I | N ANH
mupn tfai pfaip "dfing efaiy y tfaic" de tao gift cho fifn inh. Ding tfafi, fifn anh cflng
nln ngfaf tfauft dfc dao efao t&e pfaim. giup vftn hpe md rfng khfing gian truyin
Bflng vife di cfao nfafin vft Doan Tilu tai vft "t&e dfng din vftn hpc bing d e h
KWeu til faoi tfldng lfi nfaflng gi da xiy ra Win giii t&e pfaim, bing sU tac dfing vfto
trong cufc dfi cia minfa eimg nfau cufic dfi pfaUdng tfafle tfauftt cfauyfn eia vftn hoc"™.
cua d e nfa&n vft kfaac, tac gia da x&y
dyng cac cW tilt, sU Wen cfaing efago. dan
TAI LIEU THAM KHAO
cfii. dan gfagp lai vfi nfaau nhfim neu bft y
1. Le Thj Dung (2012), "Vfin d l ehuyin
ngWa cia d u chuyfn mufin nfii tfi.
the vfln hpc fifn anh tfl gfic dp Ugn vfln
Ngufi ygu vftn ehUdng vft fifn anh tfal ban", Tqp chi Ngfiiin cOu vdn hqc, Stf 1.
gifi kfafing tfal kfafing bilt tfi Mmguerite 2. Hft Minh D i e (cfai bien, 2003), Li
Duras (1914-1996) nfaft vfin. ding tfafi ludn vdn hqe, Nxb. Gi&o dye.
cung lft ngufi viit kiefa ban fifn anfa
^3. Trin Hinh (1991), "Difn anfa teong
Pfafip. Mft nfaft vfin fi tfaeo dam me fifn tilu thuyg't c i a Macgorit Duyra", Tqp chi
anfa. dudng nfafl Duras dl lfi dfi'u vit cia vdn hqc, Sfi'6.
vfin CfaUdng tegn faiu fait efie bf pWm cia
4. Nguyin Tfaj Hoa (2010), Ngdn ngO
mmfa. Ngupc lfi, e&e ylu ttf quan tepng eia
diin dnh trong vdn hqc (So sdnh tiiu
difn anfa nhu: etfu tiiic pfaan canh, famfa
thuyit Cao laang do vd phim chuyin thi),
anfa. &m thanfa. titfng ddng. Ifi tfaofi cung
Lufin vfln tfaae si DHSP Hft Npi.
tfaudng xuyln xufit Wen trong c&e tac
5. Bii Trin QujWfa Ngpc, T i "Nfaft kf
pfa&'m vfinfapecua bft. Bfi tfatf, kW dpc tilu
Dfng Tfaiy Trfim" din "Dflng dfi't" faftnh
tfauytft eua M.Duras, dfic bift xufi't sfte lft
Ngadi tinh (1992), ngflfi dpc cfi cam gi&c trinh t i vfln hpe din difn anfa", Tqp chi
nhfl lufin tfatfy dupe vft ngfae dUde nfaflng gi Nghiin cOu vdn fiqe, Stf 1/2013.
mft cfaing ta tiiudng tirfle titfp tfau nfafn 6. Hii Nmh (2006). Diin dnh nhOng
dupc kW xem mft bf pfaim. ddu dn thdi gian, Nxb. Vfln hfia thfing tin.
3. Ket lufn 7. Bii P h i (1984), Ddc trang vd ngdn
ngOdiin dnh, Hfi fifn anh Vift Nam.
Vftnfapevft fifn anfa d mfii quan hf gftn
8. Trjnh Thj Thiy (2011), Vdn hqc din
bfi, qua lfi lin nfaau. 6 titmg vftn fape d
diin dnh qua Cdnh ddng bdt tdn cia
ylu tfi' fifn infa, vft ngupe lai, ti^ng fifn
Nguyin Ngqe Tu, Lufin vfln thae si DHSP
anh d ylu tfi'cia vftn hpc. Difn anfa dfi tilp
Hft Nfi.
tfau eia vfinfaped c ylu ttf nhu: d t ti^yfn,
9. Mmfa Tri (2012). "Mfi quan hf gifla
ngfaf tiiuft kl cfauyfn. hf tiitfng tu tfl... Lft
vftn fapc vft fifn anfa", Tqp ehi Vdn hda
lofi faWfa ngfaf tiiuft ti^ so vfi vfln fapc,
nghi thudt, ad 12.
fifn infa s i dyng rtft nWlu cfic ytfu ttf W
10. Ll Ngpc Tu (1999), Di hiiu Ddng
tfauft. W xao tiln titfn vfi dfi cung lft dilu
ehu liit qudc qua tdc phdm vdn hqc vd
mft vftn fapc titfp tiiu til fifn inh dl tfo nfin
di$n dnh, Nxb. Vftn fape.
nhflng t&e pfaim dfc d&o. fatfp din. Nfau
vfy. cfi till kfaing djnfa r i n g v&n hpc til l&u •^ U Thi Dung (2012). -Via « chuyfo thi vin hoc
difn anh tiK g6c d« U«n vin ban", TVip chlNehU^ i.'
da ti:d tiiftnh nguIn cung d p til Ufu qujr vdnhqcaSl. '»'<='» "Shitn cUu