1. Geneza Organizacji międzynarodowych. Kiedy i dlaczego powstały, jak przebiegała ich ewolucja.

Organizacje międzynarodowe powstały z powodu narastających problemów, które przeradzały się w spory i wojny
pomiędzy państwami. Jednym z najważniejszych traktatów był traktat westfalski podpisany w 1648 roku. W 1815 r.
odbył się kongres wiedeński, po którym zaczęto organizować regularnie posiedzenia, podczas których poruszano
tematy różnych dziedzin. Również w 1815 (1818 dołączyła Francja a w 1867 Włochy) odbył się koncert mocarstw,
układ polityczny powołany przez Prusy, Austrię, Rosję i Brytanię. W przypadku wojny państwa miały ustalić wspólną
politykę tak, aby żadne z państw nie wyrosło na hegemona. W 1919 roku utworzono Ligę Narodów, która po
okropieństwach I Wojny Światowej miała stać na straży pokoju i bezpieczeństwa na świecie.

2. Pojęcie OM- istota i definicja.

Organizacja międzynarodowa jest to zrzeszenie państw członkowskich danej organizacji, które współpracują ze sobą
na różnych płaszczyznach. Podstawą organizacji jest istnienie stałych organów, które wyrażają swoją wolę w
decyzjach w całej organizacji, które są powołane do realizacji wspólnych zadań.

3. OM jako system.

OM składa się z zespołu elementów, które są wzajemnie powiązane, które zmieniają się razem w sposób
uporządkowany: granica, środowisko. Państwo jest zarówno w organizacji, ale też w środowisku międzynarodowym,
które jest poza otoczeniem organizacji, lecz może na nią wpływać.

4. Klasyfikacja OM:

Organizacje rządowe (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Stowarzyszenie Narodów Azji Południowej) – zrzeszają
państwa i ewentualnie obok państw organizacje międzynarodowe:

-podział wg otwartości (możliwość przystąpienia- otwarte (ONZ), półotwarte (UE, NATO),

zamknięte)

-podział wg stopnia władzy

-podział wg celów i skutków działalności (koordynacyjne, integracyjne)

-podział wg posiadania więzów (wyspecjalizowane, niewyspecjalizowane)

Organizacje pozarządowe (Klub Rzymski, Uniwersytet Autonomiczny w Barcelonie) – zrzeszają osoby fizyczne, osoby
prawne oraz związki tych osób.

5. Funkcje i role OM

Normotwórcze – Funkcja ta polega na uchwaleniu norm, zasad oraz wzorców o charakterze prawnym i politycznym
(umowa międzynarodowa, doktryna). Ich zadaniem jest koordynowanie postępowania i zachowań państw między
nimi.

Kontrolne – Funkcja ta polega na kontrolowaniu przez odpowiedni organ tego, czy w organizacji przestrzegane lub
nieprzestrzegane są obowiązujące zasady zgodne z normami prawa międzynarodowego polegają na ustalaniu przez
odpowiednie jej organy stanu faktycznego oraz jego zgodności lub niezgodności z obowiązującymi normami prawa
międzynarodowego lub wzorcami, zasadami ustalonymi przez samą organizację, a które mają jedynie charakter
niewiążących zaleceń, postulatów, wytycznych o znaczeniu polityczno-moralnym, lub z normami tzw. prawa
wewnętrznego organizacji, a niekiedy nawet z poglądami danego organu na temat postępowania, jakie winno być
prowadzone w określonej sytuacji, by było zgodne z celami i interesami tej organizacji międzynarodowej

Sądowe – Funkcja ta polega na tym, aby ustalić stan faktyczny tego co się dzieje w OM, porównania z tym, jakie są
obowiązujące zasady i normy prawne, znalezieniu winowajcy danego czynu oraz osądzenie go.

Operacyjne – tę funkcję możemy podzielić na wewnętrzną i zewnętrzną. Operacje wewnętrzne są wykonywane

wewnątrz samej organizacji międzynarodowej, za to do funkcji zewnętrznej, należą takie działania, które wychodzą
poza obszar organizacji, wszelkie działania na terytorium państw członkowskich lub w ramach innej organizacji
międzynarodowej.
Administracyjne – funkcja ta polega na tym, że organy międzynarodowe są obsługiwane na płaszczyźnie techniczno-
administracyjnej oraz rozporządzaniem finansami, personelem i dobytkiem organizacji.

Role

• Niezależny podmiot SM
• Instrument realizacji interesów państw
• Forum dla współpracy i dialogu
6. Istota procesu decyzyjnego w OM

Polega przede wszystkim na tym, że państwa członkowskie danej organizacji konsultują się wzajemnie w sprawie
bądź sprawach, które są obiektem obrad. Państwa zajmują różne stanowiska w danej kwestii co pokazuje ich
rozbieżności jak i zbieżności.

Etapy:

• identyfikacja i formułowanie problemu decyzyjnego

• identyfikowanie kryteriów wyboru wariantu decyzyjnego
• w przypadku większej liczby kryteriów wyboru, przypisanie wag do poszczególnych kryteriów
• opracowanie wariantów decyzyjnych
• analiza wariantów decyzyjnych według wcześniej określonych kryteriów
• wybór wariantu (podjęcie decyzji)
• wdrożenie wybranego wariantu
• kontrola, ocena realizacji oraz ewentualne korekty działania

7. Procedury decyzyjne

1. głosowanie:

− Jednomyślność: zostaje wybrana ta opcja, z którą zgadzają się wszyscy głosujący. Jednomyślność
bezwzględna, względna (powstrzymanie się od głosu nie powoduje zmian), głosujących zainteresowanych
państw.
− Większość kwalifikowana: każdy kraj członkowski posiada ustaloną liczbę głosów, zależną od wielkości
populacji danego kraju (255 głosów z 345(73,9%)
− Większość bezwzględna: podczas głosowania liczba głosów za jest większa od sumy liczby głosów przeciw i
wstrzymanych (ponad 50% wszystkich głosów).
− Większość zwykła: polega na tym, że więcej osób opowiada się za wnioskiem niż przeciwko. Minimalną liczbą
głosów do osiągnięcia większości jest 1 głos.
− Głosowanie ważone: każdy przedstawiciel ma zmienną siłę głosu, zgodnie z liczbą mocodawców, którzy
uczynili tę osobę swoim pełnomocnikiem, ludnością lub elektoratem, któremu służy.

2. konsensus:

− Występuje na zasadzie porozumienia ogółu. Procedura ta oznacza odejście od klasycznego głosowania na

rzecz porozumienia drogą negocjacji. Oznacza zgodę między członkami.
− Unikanie podejmowania decyzji w drodze mechanicznego głosowania → prowadzenie negocjacji do
wypracowania projektu odpowiadającemu wszystkim lub większości (a pozostali nie będą przeciwni).
− Wady: mglisty charakter, długa procedura.

8.Budżet OM

• Dzieli się na administracyjny i operacyjny, co pokrywa się z zwyczajnym (składki członkowskie i inne dochody
z organizacji) i nadzwyczajnym. Dzieli się również na część, która zawiera dochody oraz wydatki. Za
przygotowanie budżetu odpowiada kierownik organu administracyjnego. Projekt ten jest konsultowany z
organem ekspertów, niezależnych tak od organu administracyjnego jak i państw członkowskich. Po
rozpatrzeniu i ewentualnym uwzględnieniu uwag ekspertów, projekt budżetu jest przesyłany do kierownika
organu administracyjnego odpowiedniemu organowi w celu jego uchwalenia.
9.Źródło finansowania OM

1. jednorazowe wkłady państw członkowskich

2. dochody własne, np.: opłaty za usługi OM, pożyczki lub obligacje, opodatkowanie personelu,
oprocentowanie lokat.
3. dobrowolne dotacje

10.Liga Narodów- pierwszy system bezpieczeństwa zbiorowego

Liga Narodów została utworzona w 1919 roku po okropieństwa I WŚ. Miała stać bronić pokoju i utrzymać
bezpieczeństwo na świecie. Członkowie byli zobowiązani do: utrzymania klarownych i jawnych stosunków
międzynarodowych, poszanowania tego co zawarte w traktatach, powstrzymania się od działań zbrojnych,
przestrzegania prawa międzynarodowego. Organy LN to; zgromadzenie (wszystkie państwa członkowskie), rada
(główne mocarstwa: Francja, Japonia, Włochy, Wielka Brytania i 4 państwa wybierane przez zgromadzenie),
sekretariat międzynarodowy+ sekretarz generalny oraz stały Trybunał Sprawiedliwości.

Zalety Ligii Narodów: - stworzenie instytucjonalnych powiązań, dających warunki do dialogu (pierwszy w historii
system bezpieczeństwa zbiorowego)

- wypróbowanie systemu w praktyce, obnażające jego słabości i pozwalające na ich uniknięcie w przyszłości, przy
tworzeniu struktury bezpieczeństwa po II wojnie światowej

Wady Ligii Narodów: - brak państwa spoza regionu, które pełniłoby rolę „super arbitra”

- ograniczający zakres bezpieczeństwa osłabiający spójność

- partykularne definiowanie państwa członkowskiego

11.Geneza i struktura ONZ.

ONZ powstała po tragicznej w skutkach II Wojnie Światowej. Powstała ona w 1945 roku i liczyła 51 państw. Światowi
przywódcy połączyli siły by zakończyć wojnę, zauważyli, że potrzeba stworzyć coś, co pozwoli zapobiegać wojnom i
zapewni pokój. Wiedzieli, że mogą to osiągnąć tylko za sprawą współpracy wszystkich państw. Obecnie do ONZ
należą 193 suwerenne państwa.

Struktura:

• Zgromadzenie Ogólne
• Rada Bezpieczeństwa
• Rada Gospodarcza i Społeczna
• Rada Powiernicza
• Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
• Sekretariat
− Dopuszczone jest tworzenie organów pomocniczych, obowiązuje zasada równouprawnienia płci

→ Rada Bezpieczeństwa - jest to jeden z 6 głównych organów ONZ. Rada Bezpieczeństwa odpowiada za
utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Członkowie Rady, 5 stałych i 10 niestałych. Stali członkowie.:
Chiny, Rosja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja. Niestali członkowie: Estonia, Niger, Tunezja,
Wietnam, Sian Vincent i Grenadyny, Norwegia, Irlandia, Meksyk, Indie, Kenia. Kompetencje: 1.badanie
sporów i sytuacji zagrażających pokojowi oraz rekomendowanie sposobów ich rozwiązania. 2. Decydowanie
o zastosowaniu odpowiednich środków w celu przywrócenia międzynarodowego pokoju (sankcje
ekonomiczne, użycie siły). 3. Udzielenie rekomendacji Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w sprawie przyjęcia
nowych członków.
→ Sekretariat - jest to organ, który koordynuje prace ONZ. Sygnalizuje RB o zagrożeniach pokoju i świata.
prowadzi badania nad ogólnoświatowymi trendami w gospodarce i społeczeństwach, zajmuje się kwestiami
prawa międzynarodowego, politycznymi, rozbrojeniem oraz koordynuje działania związane z pomocą
humanitarną.
 → Zgromadzenie Ogólne - każde państwo ma swojego członka. Zgromadzenie ogólne zatwierdza budżet ONZ
oraz ustala politykę administracyjną i personalną innych organów ONZ. Kompetencje: wyznacza standardy,
przyjmuje rezolucje i pomaga formułować regulacje międzynarodowego prawa, co może przyczynić się do
wypracowania prawnie wiążących konwencji. zatwierdza budżet ONZ (decyzje zapadają większością 2/3
głosów), ustala politykę administracyjną i personalną.
→ Rada Powiernicza - składa się z pięciu stałych członków. Sprawuje kontrolę nad terenami powierniczymi,
dopóki się one nie usamodzielnią. Kompetencje: rozpatrywanie sprawozdań władz administracyjnych
dotyczących kwestii politycznych, gospodarczych, społecznych i edukacji, przyjmowanie i badanie skarg
ludności.
→ Rada Gospodarcza i Społeczna - jest wybierana na trzyletnią kadencję. Zajmuje się sprawami gospodarczymi,
społecznymi, kulturalnymi oraz prawami człowieka.
→ Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości- jest to główny organ sądowy ONZ. Został stworzony do
rozstrzygania sporów między państwami. Kompetencje: należy rozstrzyganie sporów międzynarodowych,
wydawanie opinii doradczych dla organów ONZ i innych organizacji międzynarodowych.

12.Działalność i znaczenie ONZ

Celem ONZ jest utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwijanie przyjaznych stosunków między
narodami, współpraca przy rozwiązywaniu problemów międzynarodowych i przy promowaniu poszanowania dla
praw człowieka.

13.Sukcesy i porażki ONZ

Sukcesy ONZ

• Pomoc uchodźcom
• Liczne misje pokojowe
• Pomoc krajom rozwijającym się
• Działalność w zakresie ochrony środowiska i zdrowia
• Największe forum współpracy międzynarodowej
• Szansa “zaistnienia” na arenie międzynarodowej dla najmniejszych i najbiedniejszych państw
• Powołanie Międzynarodowych Trybunałów Karnych

➢ Utrzymanie i promowanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego poprzez działania pokojowe,

mediacje, sankcje i prewencję konfliktów. ONZ uczestniczyła lub nadzorowała ponad 70 misji pokojowych na
różnych kontynentach, w tym w Korei, Kongo, Cyprze, Namibii, Kambodży, Bośni i Hercegowinie, Timorze
Wschodnim, Sierra Leone, Liberii, Darfurze i innych.
➢ Przyjęcie i propagowanie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 roku, która stała się podstawą dla
ochrony i poszanowania godności i wolności każdego człowieka. ONZ również stworzyła wiele konwencji i
organów zajmujących się prawami człowieka, takich jak Międzynarodowy Trybunał Karny, Rada Praw
Człowieka, Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka i innych.
➢ Wspieranie rozwoju społecznego i gospodarczego krajów i ludności najuboższych i najbardziej
potrzebujących poprzez pomoc humanitarną, techniczną i finansową. ONZ prowadzi wiele programów i
agencji zajmujących się takimi kwestiami jak zdrowie, żywność, rolnictwo, edukacja, praca, handel,
środowisko, energia, kultura i inne. Przykładami są Światowa Organizacja Zdrowia, Program Żywnościowy
Narodów Zjednoczonych, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy, UNESCO i inne.
➢ Przyczynianie się do ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego i walki ze zmianami klimatu poprzez
ustanowienie i monitorowanie międzynarodowych porozumień i standardów. ONZ zorganizowała wiele
konferencji i negocjacji na temat środowiska, takich jak Konferencja Sztokholmska w 1972 roku, Konferencja
Rio de Janeiro w 1992 roku, Protokół z Kioto w 1997 roku, Porozumienie Paryskie w 2015 roku i inne.

Nieefektywność ONZ (przykłady)

 • Somalia 1992-1993
• Rwanda 1994
• Bośnia 1995
• Kosowo 1998 -1999
• Sierra Leone 2000
• DRK
• Irak 2003
• Afganistan
• Syria
• Ukraina

➢ Niepowodzenie w zapobieganiu lub zakończeniu niektórych wojen i konfliktów, które doprowadziły do

masowych naruszeń praw człowieka, ludobójstwa, czystek etnicznych i kryzysów humanitarnych.
Przykładami są wojna w Wietnamie, wojna w Afganistanie, wojna w Iraku, wojna domowa w Syrii, konflikt
izraelsko-palestyński, konflikt w Rwandzie, konflikt w byłej Jugosławii i inne.
➢ Brak skuteczności i wiarygodności w egzekwowaniu i przestrzeganiu swoich rezolucji i decyzji, które często
były ignorowane, łamane lub wetowane przez niektóre państwa członkowskie, zwłaszcza przez stałych
członków Rady Bezpieczeństwa. Przykładami są interwencja USA w Nikaragui, inwazja ZSRR na Węgry i
Czechosłowację, aneksja Krymu przez Rosję, rozwój broni jądrowej przez Koreę Północną i Iran i inne.
➢ Nieadekwatność i niesprawiedliwość w swojej strukturze i funkcjonowaniu, które odzwierciedlają
nierówności i podziały w świecie, a także sprzyjają interesom i wpływom najsilniejszych państw. Przykładami
są dysproporcjonalna reprezentacja i uprawnienia stałych członków Rady Bezpieczeństwa, brak
demokratycznej i transparentnej procedury wyboru Sekretarza Generalnego, niski status i rola Zgromadzenia
Ogólnego, brak odpowiedzialności i kontroli nad działaniami pokojowymi i humanitarnymi i inne.

14. Geneza i ewolucja NATO.

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego powstała 24 sierpnia 1949. Głównym celem NATO w chwili utworzenia
sojuszu była obrona militarna przed atakami ze strony Związku Radzieckiego, a także państw satelickich (państwo
satelickie- państwo uznawane na arenie międzynarodowej jednak w większym stopniu uzależnione od wyżej
postawionego mocarstwa). W chwili utworzenia było 12 członków. Na dzień dzisiejszy w 2024 liczba członków
wzrosła do 31, z czego nawet dwóch członków pochodzi z Ameryki Północnej. Sekretarzem generalnym NATO od
2014 jest Jens Stoltenberg Państwa członkowskie są dużo lepiej wyposażone militarnie niż w tamtych czasach.
Stosunki między państwami członkowskimi uległy dużej poprawie.

− po zakończeniu zimnej wojny Sojusz musiał zaadaptować się do środowiska

− ONZ nie potrafi zapewnić bezpieczeństwa → wzrost globalnej roli NATO
− zapewnienie bezpieczeństwa w Europie
− ochrona państw członkowskich przed wszelkimi formami ataków
− pokojowe rozwiązywanie konfliktów
− zażegnywanie konfliktów zbrojnych

15. Wyzwania i problemy NATO

Wyzwania:

• zapobieganie konfliktom (Roz VI Kart NZ)

• tworzenie pokoju (misje rozjemcze, sankcje)
• utrzymanie pokoju (roz. VI)
• wymuszanie pokoju (roz. VII, środki militarne + humanitarne)
• budowanie pokoju (utrwalanie)
• pomoc humanitarna
Problemy:

Wewnętrzne

• rozbieżność percepcji i interesów państw członkowskich

• struktura i charakter sił zbrojnych (cięcia + ekspedycyjność)
• „rozleniwienie” i brak wiary w sojusz w społeczeństwach (zwł. europejskich)
• rozdrobnienie sił (logistyka + problem mobilizacji)
• problem z tożsamością
• brak nowej, elastycznej strategii

Zewnętrzne

• postawa i działania Rosji oraz Chin

• zagrożenia asymetryczne
• kryzys migracyjny
• Arktyka
• nowy wymiar – cyberprzestrzeń
• ogólny klimat polityczny w stosunkach międzynarodowych

16. Geneza i działalność Rady Europy

• Po II wojnie światowej tendencje integracyjne i federalistyczne w Europie, dążenie do tego, by:

− Wyeliminować konflikty
− Odzyskać pozycję gospodarczą (słabnącą na rzecz USA)
− Powstrzymać zagrożenie komunizmem
• Traktat Brukseli 17.03.1948 (Benelux + Francja + Wielka Brytania)
• Kongres Europejski w Hadze 8-10.05.1948
• 03.1949 konferencja londyńska (Benelux, Francja, Wielka Brytania, Dania, Irlandia, Norwegia, Szwecja,
Włochy)
• Rada Europy, 5 maja 1949, Londyn.

17. System ochrony praw człowieka Rady Europy

− Podstawą Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (1950/1953)

• Prawo do życia
• Zakaz tortur
• Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej
• Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego
• Prawo do rzetelnego procesu sądowego
• Zakaz karania bez podstawy prawnej
• Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
• Wolność myśli, sumienia i wyznania
→ Komisja Praw Człowieka + Europejski Trybunał Praw Człowieka - organ Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka
→ Od 1998 r. Jednolity Trybunał Praw Człowieka (Strasburg)
→ Specyfika systemu ochrony praw człowieka RE: prawo jednostki do zaskarżania państwa na forum
międzynarodowym (państwo też, ale do tej pory tylko 20 takich przypadków)
→ Skargi najczęściej dotyczą: praw osób zatrzymanych, dostępu do sądów, prawa do procesu, podsłuchów,
imigracji, ekstradycji, par homoseksualnych (legislacji ich dotyczącej), aborcji (tak samo), wolności mediów,
związków zawodowych, prawa własności, wolności politycznej (działalność partii politycznych).
→ Najskuteczniejszy międzynarodowy instrument ochrony praw człowieka

18. Znaczenie międzynarodowych organizacji pozarządowych

Zorganizowane stowarzyszenie o względnie trwałym charakterze, powstałe zazwyczaj na mocy aktu charakterze
porozumienia prywatnego (sporadycznie na mocy umowy międzynarodowej), którego członkami są wyłącznie lub
przede wszystkim osoby fizyczne, związki osób, osoby prawne (albo dwa lub trzy takie elementy razem) z co najmniej
trzech państw, posiadające własne, stałe organy, którego działalność ma międzynarodowy charakter.

19. Przykłady INGO’s

• Amnesty International (prawa człowieka)

• Doctors Without Borders (Médecins Sans Frontières) (medyczna pomoc humanitarna)
• World Wildlife Fund (WWF) (ochrona przyrody)
• Oxfam (zwalczanie z ubóstwa i niesprawiedliwością społeczną)
• Greenpeace (ochrona środowiska, zmiany klimatyczne)
• Save the Children (prawa dziecka, pomoc humanitarna dzieciom)
• Human Rights Watch (monitoring przypadków naruszania praw człowieka)
• CARE International (organizacja pomagająca w zwalczaniu ubóstwa i zapewnianiu pomocy humanitarnej w
krajach rozwijających się)
• International Red Cross and Red Crescent Movement (ruch międzynarodowy zajmujący się pomocą
humanitarną, ochroną zdrowia i wsparciem dla ofiar konfliktów zbrojnych)
• Transparency International (organizacja skupiająca się na zwalczaniu korupcji na szczeblu
międzynarodowym)

20. Metody i formy działania INGO’s

• Pomoc humanitarna i ratownicza: Dostarczanie natychmiastowej pomocy w sytuacjach kryzysowych, takich

jak klęski żywiołowe, konflikty zbrojne czy epidemie.
• Projekty rozwojowe: Tworzenie i wdrażanie programów rozwojowych, które mają na celu poprawę
warunków życia w społecznościach lokalnych, takie jak edukacja, zdrowie, rozwój gospodarczy i
infrastrukturalny.
• Obrona praw człowieka: Monitorowanie i dokumentowanie naruszeń praw człowieka, interwencje w
przypadkach łamania praw człowieka, edukacja w zakresie praw człowieka oraz lobbing na rzecz
wprowadzenia zmian legislacyjnych.
• Edukacja i świadomość społeczna: Organizowanie kampanii edukacyjnych, seminariów, szkoleń i innych
działań, które mają na celu podniesienie świadomości społecznej na temat konkretnych problemów.
• Lobbing i adwokatura: Działania na rzecz zmiany polityki i prawa na szczeblu krajowym i międzynarodowym
poprzez kontakt z decydentami, prezentacje danych i opinii publicznej oraz współpracę z innymi
organizacjami.
• Praca na rzecz równości i sprawiedliwości społecznej: Walczenie z dyskryminacją, nierównościami
społecznymi i ekonomicznymi oraz wspieranie programów mających na celu zwiększenie uczestnictwa
wszystkich grup społecznych.
• Ochrona środowiska: Działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego, przeciwdziałanie zmianom
klimatycznym, edukacja ekologiczna i promowanie zrównoważonego rozwoju.
• Zaangażowanie społeczności lokalnych: Współpraca z lokalnymi społecznościami, umożliwianie im udziału w
procesach decyzyjnych i rozwijanie lokalnych zdolności.
• Badania i analizy: Prowadzenie badań, analiz i raportów w celu zrozumienia przyczyn problemów oraz
opracowania skutecznych strategii działania.
• Współpraca międzynarodowa: Utrzymywanie partnerstw i współpracy z innymi organizacjami
pozarządowymi, rządami, agencjami ONZ oraz innymi podmiotami w celu zwiększenia skuteczności działań.