Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 155

ORTAÖĞRETİM

GÜZEL SANATLAR LİSESİ

ÇALGI EĞİTİMİ

VİYOLA 9
DERS KİTABI

YAZARLAR
Güney KURTULUŞ
Kadir ÖZAL
Ozan Nabi AKIN

DEVLET KİTAPLARI
İKİNCİ BASKI
……………………., 2019
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI ............................................................................: 6522
YARDIMCI VE KAYNAK KİTAPLAR DİZİSİ.......................................................................: 874

Her hakkı saklıdır ve Milli Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metni ve şekilleri
kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayımlanamaz

EDİTÖR
Devrim ÖZTÜRK

DİL UZMANI
Fatih ALPAYDIN

PROGRAM GELİŞTİRME
UZMANI
Mustafa ÇALIŞKAN

ÖLÇME DEĞERLENDİRME
UZMANI
Ahmet CANSIZ

REHBERLİK ve GELİŞİM UZMANI


Murat UZUNOĞLU

GRAFİK&GÖRSEL TASARIM
UZMANI
Mehmet Fatih ŞELE

ISBN 978-975-11-4377-8

Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 24.07.2017 gün ve 11203367 sayılı yazısı
ile eğitim aracı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ...............
gün ve ............ sayılı yazısı ile ikinci defa ..... adet basılmıştır.
Korkma, sönmez bu úafaklarda yüzen al sancak; BastÕ÷Õn yerleri toprak diyerek geçme, tanÕ:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düúün altÕndaki binlerce kefensiz yatanÕ.
O benim milletimin yÕldÕzÕdÕr, parlayacak; Sen úehit o÷lusun, incitme, yazÕktÕr, atanÕ:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalarÕ alsan da bu cennet vatanÕ.
Çatma, kurban olayÕm, çehreni ey nazlÕ hilâl! Kim bu cennet vatanÕn u÷runa olmaz ki feda?
Kahraman ÕrkÕma bir gül! Ne bu úiddet, bu celâl? ùüheda fÕúkÕracak topra÷Õ sÕksan, úüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarÕmÕz sonra helâl. CânÕ, cânânÕ, bütün varÕmÕ alsÕn da Huda,
HakkÕdÕr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanÕmdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaúadÕm, hür yaúarÕm. Ruhumun senden ølâhî, úudur ancak emeli:
Hangi çÕlgÕn bana zincir vuracakmÕú? ùaúarÕm! De÷mesin mabedimin gö÷süne nâmahrem eli.
Kükremiú sel gibiyim, bendimi çi÷ner, aúarÕm. Bu ezanlar -ki úehadetleri dinin temeli-
YÕrtarÕm da÷larÕ, enginlere sÕ÷mam, taúarÕm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
GarbÕn âfâkÕnÕ sarmÕúsa çelik zÕrhlÕ duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taúÕm,
Benim iman dolu gö÷süm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan ølâhî, boúanÕp kanlÕ yaúÕm,
Ulusun, korkma! NasÕl böyle bir imanÕ bo÷ar, FÕúkÕrÕr ruh-Õ mücerret gibi yerden na’úÕm;
Medeniyyet dedi÷in tek diúi kalmÕú canavar? O zaman yükselerek arúa de÷er belki baúÕm.
Arkadaú, yurduma alçaklarÕ u÷ratma sakÕn; Dalgalan sen de úafaklar gibi ey úanlÕ hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsÕzca akÕn. Olsun artÕk dökülen kanlarÕmÕn hepsi helâl.
Do÷acaktÕr sana va’detti÷i günler Hakk’Õn; Ebediyyen sana yok, ÕrkÕma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarÕn, belki yarÕndan da yakÕn HakkÕdÕr hür yaúamÕú bayra÷ÕmÕn hürriyyet;
HakkÕdÕr Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy


GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,


ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
İSTİKLÂL MARŞI (*)
Söz: Mehmet Âkif ERSOY

,
Müzik: Osman Zeki ÜNGÖR

#4
Moderato

œ œ œ™ œ #œ ™ œ
ê
& 4 œ œ œ #œ ™ œ ˙ ™ œ
mf œ
·Kork ma söz mez bu şa fak lar da yü zen al san
‚ Çat ma kur ban o la yım çeh re ni ey naz lı hi

# ,ê r ,ê
œ
œ œ ™ #œ œ ™ œ œ ™ œ œ ™ œ œ ™
3

& ˙™ œ #œ œ œ œ™™
cak Sön me den yur du mun üs tün de tü ten en son o cak O
lâl Kah ra man ır kı ma bir gül Ne bu şid det bu ce lâl Sa

#œ ,ê
œ œ œ™ œ œ œ œ
3
& ˙™ œ
3

œ# œ œ
3

œ#œ œ œ
be nim mil le ti min yıl dı zı dır par la ya cak O be
na ol maz dö kü len kan la rı mız son ra he lâl Hak kı

# œ™™ ,œ
œ™ œ œ™ œ
œ™ œ œ
ê
& œ R ˙™
™™
œ
nim dir o be nim mil le ti min dir an cak
dır Hak
Hak' k’a ta
ka pan mil le ti min is tik lâl

( )
*
(*)İstiklâl
İstiklâlMarşı'nın
Marşı’nınbirinci
birincisözlerini
sözlerinisöylerken ,
söylerken( (),’ ikinci
) virgül, ikinci sözlerini
sözlerini söylerkensöylerken ( * ) yıldız işaretlerinin
ise ( ) işaretlerinin
ê bulunduğu
bulunduğu
yerlerde yerlerde
nefes alınız.nefes alınız.
7
. . .
IÇINDEKILER

1. VİYOLANIN
Ünite TEMELLERİ 11
9.1.1. VİYOLANIN TARİHÎ SÜRECİ 12
a) Viyolanın Tarihi Süreçte Üstlendiği
Rol ve Fiziksel Değişimi 12
b) Viyolanın Türk Müziğine Girişi
ve Türk Müziğinde
Tarihi Süreçte Kullanılışı 13
9.1.2. VİYOLA VE YAYIN ÖZELLİKLERİ 14
9.1.2.1. Viyolanın Yapısal Özellikleri 14
9.1.2.2. Yayın Yapısal Özellikleri 16
Ölçme ve Değerlendirme 17

2. VİYOLA ÇALMADA
Ünite TEMEL UNSURLAR 18
9.2.1. VİYOLA ÇALMADA TEMEL DAVRA
NIŞLAR/HAZIRBULUNUŞLUK 19
9.2.1.1. Viyola ve Yayın Doğru
Teknikle Tutuluşu 19
9.2.2. VİYOLADA SES ÜRETİMİ 25
9.2.2.1. Yayın Teller Üzerindeki
Konumu ve Durumu 25
9.2.3. VİYOLADA YAY ŞEKİLLERİ 31
9.2.3.1. Yayın Farklı Bölümleri 31
9.2.3.2. Yayın Bütünü 31
9.2.3.3. Yayın Farklı Bölümleri ve
Örnek Çalışmalar 31
Ölçme ve Değerlendirme 35

3. POZİSYON VE ÖRNEK
Ünite UYGULAMALAR 37
9.3.1. VİYOLADA I. POZİSYON 38
9.3.1.1. Viyolada 1. Pozisyon 38
9.3.1.2. Birinci Pozisyonda, Tüm
Tellerde Parmakları Doğru Seslere
Basma Çalışmaları 39
9.3.2. DO MAJÖR DİZİSİ 62
9.3.3. ÇARGÂH MAKAMI 70
Ölçme ve Değerlendirme 74

8
. . .
IÇINDEKILER

4. YAY TEKNİKLERİ I
Ünite 76
9.4.1. DETAŞE (AYRI) ÇALMA TEKNİĞİ 77
9.4.2. LEGATO (BAĞLI) ÇALMA TEKNİĞİ 83
Ölçme ve Değerlendirme 90

5. DİZİ-MAKAMLAR VE
Ünite İLGİLİ DAĞARCIK I 92
9.5.1. SOL MAJÖR DİZİSİ 93
9.5.2. BUSELİK MAKAMI 100
9.5.3. Mİ MİNÖR DİZİSİ 104
9.5.4. LA MİNÖR DİZİSİ 116
9.5.5. KÜRDİ MAKAMI 119
9.5.5.1. Kürdi Makamının Özellikleri 119
9.5.5.2. Kürdi Makamında Eserler 121
9.5.6. FA MAJÖR DİZİ 124
9.5.6.1. Fa Majör Dizisinin Özellikleri 124
9.5.6.2. Fa Majör Dizisinde Örnek Alıştırmalar 124
9.5.6.3. Fa Majör Tonunda Eserler 127
9.5.7. RE MİNÖR DİZİ 130
9.5.7.1. Re minör dizi özellikleri 130
9.5.7.2. Re minör Dizisinde Örnek Çalışmalar 130
9.5.7.3. Re Minör Tonunda Eserler 132
Ölçme ve Değerlendirme 135

YAZ ÇALIŞMASI 137


CEVAP ANAHTARI 150
SÖZLÜK 151
KAYNAKÇA 153
GÖRSEL KAYNAKÇA 154
İŞARET VE KISALTMALAR 155

9
TANITIM SEMASI
.
Ünitenin Konunun
numarası ve numarası ve
adı adı Hazırlık Çalışmaları
Derse başlamadan önce
öğrencilerin konuya
Ünite
hazırlıklı gelmeleri için
Konu
verilen hazırlık sorular-
Hazırlık çalışmaları 2
1 Viyola çalgısını tercih etme sebepleriniz nelerdir?

Viyola çalmada temel unsurlar


Viyola Çalmada Temel
dır.
2
Davranışlar /

Viyola Çalmada Hazır Bulunuşluk

Ünite Temel Unsurlar


9.2.1.1. Viyola ve yayın doğru teknikle tutuşu

Çalgınızı öğrenmenin en iyi yolu, tek seferde tek bir beceriyi öğre-
Öneri
1

nip uygulamaya çalışmaktır. Her bir adımı, rahatça sergileyebileceği-


niz duruma gelene kadar defalarca tekrar ediniz.

Viyolada Temel Duruş ve Tutuş


Viyola ayakta ya da sandalyeye oturarak çalınır. Çalışmalara ayakta
durarak başlanır. Tutuş ve duruş becerileri kazanıldıktan sonra otura-
rak çalışmalara geçiş önerilir. Viyolanın boynun ortasına yerleştirilme-
sinde ve rahat tutulmasında kolaylık sağlayan omuzluk (yastık), viyo-
lanın sırt denilen arka alt tahtasına takılır. Viyola, kemana göre biraz
daha önde tutularak çalınır.

Öneri
Uygulamaya başlamadan
Omuzluk (yastık)

önceki önemli tavsiyeleri


Ayaklar omuz genişliğinde açılarak ayakta durulur. Vücut ağırlığı iki
ayak üzerine dengeli bir biçimde binecek şekilde pozisyon ayarlanır.

içerir.
2
Çalgı, göz seviyesinde yere paralel olacak şekilde kaldırılır. Sol el, sapın
3
KONU BASLIKLARI
. gövdeyle birleştiği noktadan tutar.

• Viyola Çalmada Temel


Davranıslar
. / Hazır Bulunusluk
. 3
• Viyolada Ses Üretimi Çalgı omuza konulur. Kiriş düğmesi boynun ortasına yakın bir pozisyona
getirilir. Baş hafifçe sola çevrilir ve çene, çeneliğe yerleştirilir. Salyangozun
zemini işaret etmediğinden emin olunur.
• Viyolada Yay sekilleri

Etkinlik

Ayna karşısına geçerek viyola çalmada doğru teknikle duruş ve tutuşu ça-
lışınız.

19

≥3 ≤ ≥4
Öğrenci
B 44 ˙
By
œ œ ˙
2

Üy By
˙
º
˙
1
œœœœ
4

Ay
˙ œ Œ

˙
By
œ œ œ œœ˙
Üy
Kadir Özal

By Ay By
Etkinlik

B 44
Konu Öğretmen
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ œ
Œ
˙ ˙ ˙ ˙
Öğrencinin sorgulama,

başlıkları ≤
Bœ œ œ œ ˙ Ó

œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ

˙

œ Œ
kavrama becerilerini

Üy Ay By Üy

bölümü Bœ
œ œ œ ˙
Ó œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ

˙

œ
Œ
geliştirmeyi amaçlar.
Ünite
≥ ≤ ≤
3
B œ ˙ œ ˙ ˙ œ œ ˙ œ Œ
œ œ
Pozisyon ve örnek uygulamalar

Ay Üy


B ˙ œ Œ
˙ ˙ ˙ ˙ œ ˙ œ

Etkinlik

Yukarıdaki çift sesli ezgiyi önce öğretmeninizle daha sonra arkadaşınızla çalınız.

Açıklama
Re telinde sol elin ikinci durumu

E t ki n l i k

Yandaki şemada;
“Re” telinde sol elin birinci durumuyla ikinci durumu
arasındaki farkları inceleyerek gözlemlerinizi öğretmeni-
Konu veya uygulamaya
ilişkin bilgiler içerir.
nizle paylaşınız.

≥º ˙3 w4 ˙ ˙
B 44 ˙ ˙1 ˙2 ˙ ˙ w ..
1-
By

≥º 1≤ 2 3 œ4 œ œ œ œ œ ˙ œœœœ œœœ
2- B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..

Etkinlik Ay By Üy

Viyolad
a anah
tar ve
Viyola akort sis
nır. Ak , dizeğin üçü temi
ort sis
temi ise ncü çizgisi

Öğrencinin uygulama
üze
≥º ≤ ≥1 2≤ ≥ ≤3 ˙4 œ
, incede
n kalın rine yazılan
≥˙ œ œ
B 44 ˙ œ œ ˙ œ œ œ ˙ Ó ˙ œ œ ˙ ˙
sese do do ana
˙ Ó ..
ğru la- hta
re-sol-do rını kulla-
3- sesleridi
r.

becerilerini
Ünite
By Üy By Ay
1

49 Açıkla
melleri

ma

geliştirmeyi amaçlar. 3. Çizgi


Do ana
nın Te

kullan hta
ılan 4 ade rı en yaygın
t do ana kullan
htarı var ılandır fak
dır. at 1, 2,
Viyola

3, ve 4. Çizgile
rde

Görsel
5. Viyolan
ın bölüm
leri

Burgu (Re
)
Burgu (So Salyangoz
l)

Burgu (La
)
Burgu (M
i)
Sap eşiğ
Sap i

Tuşe
Üst kav
is
Köşe blo
kları
Teller

Ses eşiğ
i

f delikle
ri

Köşeler

Çenelik Can dir


eği
Fiksler

Kuyruk
(tel tak
acağı)

15

10
.
1
Ünite
VIYOLANIN .
TEMELLERI

KONU BASLIKLARI
.
• Viyolanın Tarihî Süreci
• Viyola ve Yayın Özellikleri

11
Ünite
1 Konu Hazırlık Çalısmaları
.
1 Yaylı çalgıların isimleri, çalınış şekilleri ve diğer özellikleri hakkında bil-
.
VIYOLANIN TEMELLERI

diklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

VİYOLANIN
TARİHÎ SÜRECİ

9.1.1.1.
a) Viyolanın Tarihî Süreçte Üstlendiği Rol ve Fiziksel De-
ğişimi
.

Asya’da ortaya çıktığı bilinen yaylı çalgılar, ticaret yolları vasıtasıy-


la dünyanın diğer bölgelerine yayılmıştır. 12 ve 13. yüzyıllarda gez-
gin çalgıcılar tarafından çalınan yaylı “vielle”ler (vieller), omuza da-
yanarak çalınan ilk yaylı çalgılardır ve viyollerin atasıdır (Görsel 1).
Avrupa’da yaygınlaşarak sıklıkla kullanılmaya başlanan vielleler, Av-
rupa’daki çalgı yapım ustalarının geleneksel Avrupa işçiliği teknikleri-
ni bu çalgılar üzerinde kullanması ile zaman içinde birçok değişikliğe
uğramıştır (Görsel 2). Devam eden süreçte (1530-1550) Kuzey İtalya’da,
keman ailesindeki diğer çalgıların ortaya çıkması, viyolanın gelişimine
hız kazandırmıştır. 17. yüzyılda barok operanın artan popülaritesi, mü-
Görsel 1. Paduva Arena Şapeli ziğin büyük salonlarda yapılma isteğini doğurmuş, bu da orkestraların
freskinden detay, Giotto yapılarında birtakım değişimlere neden olmuştur. Bu değişim sürecin-
de, alto viyolanın orkestradaki yeri netleşmeye başlamıştır. François
Tourte’nin (Fransuva Turre 1747-1835) 19. yüzyıl başlarında yayı güç-
lendirmesi ve viyola dâhil keman ailesindeki çalgıların yapımında bir
dizi değişiklik yapması ile teknik olarak bu çalgılar daha da gelişmiştir.
19. yüzyılın sonuna kadar viyola, kemanla aynı statüyü kazanama-
mıştır. Bunun en önemli nedeni, çalgının boyutları ile çalma rahatlığı
arasındaki denge sorunudur. Bu sorun 20. yüzyıl başlarında çok farklı
çeşitlilikte viyolanın ortaya çıkmasına neden olmuştur. 1930’larda İn-
giliz Lionel Tertis (Laynıl Tertis) büyüklüğü ile çalma kolaylığını başa-
rıyla dengeleyen 43 santimetrelik gövde uzunluğuna sahip bir model
geliştirmiştir. Bu çalgı, derin ve sıcak sesi ile büyüleyici olarak nitelen-
dirilmiş ve günümüzde de en yaygın kullanılan viyola çeşidi olmuştur.
Viyolanın tarihsel gelişim sürecinde özel viyola formları da orta-
Görsel 2. Viyolanın tarihsel ya çıkmıştır. Özel formlardaki viyolaların tarihsel gelişimine göre aldı-
süreçte gelişimi ğı isimler şöyledir:
• Viola da Gamba

Crowt Rebab Fidel Rebek Viol


(7. yüzyıl) (9. yüzyıl) (11. yüzyıl) (12. yüzyıl) (15. yüzyıl)
12
• Lyra Viola Ünite
• Viola Bastarda 1
• Viola di Bordone

.
VIYOLANIN TEMELLERI
• Pardessus de Viola
• Viola Pomposa
• Viola Alta
• Violetta
• Viola d’Amore
Tüm telli çalgıların isimleri “viola”, “viol” terimlerinden türemiştir.
16 ve 17. yüzyıllarda bu terim “viola da braccio” ve “viola da gam-
ba” isimleriyle iki ayrı telli çalgı ailesini tanımlamaktadır. “Da braccio”
İtalyanca “kolda çalınan” anlamına gelir ve yatay çalma pozisyonunu

.
işaret eder. “Da gamba” terimi ise “bacakta çalınan” demektir ve dikey
çalma pozisyonuna işaret eder.
Viola da braccio (kol viyolası) grubundaki çalgılar, tenor-bas viol
dışında, keman gibi tutularak çalınır. Keman, viyola ve viyolonsel bu
gruptaki çalgılardan türemiştir. Viyola da braccionun, Deskant viyol,
Alto- Tenor viyoller ve Bas viyol şeklinde farklı tipleri vardır. Bugün
kullanılan viyolanın atası sayılan Alto ve Tenor viyoller, aynı viyola
gibi C (do)-G (sol)-D (re)-A (la) şeklinde akort edilmiştir.
Viola da gamba (bacak viyolası) grubundaki çalgılar ise viyolonsel
gibi dizler arasında tutularak çalınır fakat pikleri yoktur. Bu grubun
Deskant gamba, Alto-Tenor gambalar ve Bas gamba tipleri vardır.
b) Viyolanın Türk Müziğine Girişi ve Türk Müziğinde Ta-
rihî Süreçte Kullanılışı
Batı çalgılarının Türk müziğinde kullanılmaya başlanması ve birta-
kım özelliklerinin yerel çalgılara kazandırılması ile Batı müziğinin ala-
turka müzik üzerinde etkisi somut bir şekilde görülmeye başlar.
17. yüzyıldan itibaren birçok Avrupa çalgıcısı, Osmanlı kentlerin-
de çalgılarını ve sanatlarını tanıtmışlardır. Ancak Türk müziğinin Batı
çalgıları ile gerçek anlamdaki buluşması 18. yüzyıl ortalarında saray
sazendesi Rum Corci’nin sinekemanı İstanbul’a getirmesiyle gerçekle-
şir. Sinekeman, Batı’daki Viola d’amour’un karşılığı olan ve alaturka
müzik icralarında göğse dayanarak çalınan bir keman türüdür.
Sultan II. Mahmut Dönemi’nde, Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan son-
ra yeni orduyla birlikte bir boru takımı kurulmuştur. Bu boru takımı Görsel 3. Giuseppe Donizetti
birkaç yıl sonra bandoya dönüştürülmüş ve sonraki süreçte bandoya Paşa
yaylı-orkestra çalgıları eklenmiştir. Aynı dönemde bandonun başına
getirilen İtalyan Giuseppe Donizetti (Cuseppe Donizetti) 1828’de, pa-
dişahtan aldığı yetkiyle İstanbul’da Müzikayihümayunu kurmuştur
(Görsel 3). Türk müziğinde Batılılaşmanın en önemli göstergesi Müzi-
kayihümayunun açılmasıdır. Bu çatı altında 1828 yılından itibaren 28
yıl süreyle Giuseppe Donizetti’nin öncülüğünde gerçekleştirilen mü-
zikte Batılılaşma hareketleriyle viyolanın Türk müzik hayatına profes-
yonel olarak başladığı söylenebilir (Görsel 4).
Cumhuriyet Dönemi’nde yetenekli gençlerin eğitim almak için yurt
dışına gönderilmesinin yanında farklı ülkelerden seçilen yabancı uz-
manların yurda getirtilmesi, açılan yeni kurum ve kuruluşların yapı-
landırılması ile devam eden bu süreçte ülkemizdeki viyola eğitiminin
olgunlaşması sağlanmış; yeni kuşak besteci, solistler ve eğitimciler ye-
tiştirilmiştir.

Etkinlik
Görsel 4. Sinekeman çalan
levantenlerin temsilî resmi
Sinekeman ses kayıtlarını dinleyiniz ve günümüz viyolasıyla benzerlikleri-
ni arkadaşlarınızla paylaşınız.

13
Ünite
1 Konu Hazırlık Çalısmaları
.
2 Yaylı çalgılar kavramının size düşündürdükleri nelerdir? Öğretmeninizle
.
VIYOLANIN TEMELLERI

paylaşınız.
Viyolanın yaylı çalgılar içindeki yerini fikir alışverişi yaparak sınıfta payla-
VİYOLA VE YAYIN şınız.
ÖZELLİKLERİ

9.1.2.1. Viyolanın Yapısal Özellikleri


Kemana benzeyen ancak kemandan daha büyük olan viyola yaylı
.

çalgılar ailesinin ikinci üyesidir. Gövde uzunluğu değişkenlik gösterir


ve 39-45 cm civarındadır.

Viyolaların yapımında, diğer yaylı çalgılarda olduğu gibi farklı ağaçlar


kullanılır. Ön kapak ladin; arka kapak, salyangoz ve yanlıklar kelebek
(akçaağaç); tuşe, tel takacağı (kuyruk), burgular (kulaklar) ve kiriş düğmesi
abanoz ağacından yapılır. Abanoz ağacının yerine tik ağacının da kullanıl-
dığı görülmektedir.

Viyolanın ƒ delikleri, göğüs üzerindeki ses eşiğinin iki yanında bulunur


ve içteki tınıyı dışarı verir. Teller, salyangoz ile sap arasındaki burgulukta
bulunan çevrilebilir burgulara (kulaklara) bağlanır. Burguluk ile parmakla-
rın ses üretmek için dokunduğu tuşe arasındaki yükseltiye eşik ya da üst eşik
(sap eşiği) denir. Genellikle abanozdan yapılan siyah renkli tuşe, aletin sap
kısmının üzerine yerleştirilmiştir.

Teller tuş üzerine gerilmiştir ve bu tellerin üzerine basılarak sesler çıkar-


tılır. Tuşun alt kısmı, hiçbir yere değmeden aletin gövdesine doğru uzanır ve
köprünün üzerinden devam eder. Köprünün görevi tellerden aldığı titreşimi
gövdeye iletmektir. Teller son olarak kuyruk düğmesine bağlanır. Bu düğme
tel takacağının gövdeye tutturulmasını sağlar. Tel takacağı üzerine takılan
fiksler aracılığıyla tellerin ince akortları yapılır. Viyolanın omuz ve baş ara-
sında rahat tutulmasını sağlayan bölüm ise çeneliktir.

Viyolanın ses rengi kemana göre daha koyu, buğulu ve gizemlidir. Tiz
seslerde dramatik bir etkisi vardır. Orta teller (re-la) genelde eşlik için kulla-
nılır. Do telinin ses yapısı koyu ve kuvvetlidir.

14
Viyolada Anahtar ve Akort Sistemi Ünite
1
Viyola, dizeğin üçüncü çizgisi üzerine yazılan do anahtarını kulla-
nır. Akort sistemi ise kalından ince sese doğru do-sol-re-la sesleridir.

.
VIYOLANIN TEMELLERI
Akort yapmaya la sesinden başlanır.

Açıklama

3. Çizgi do anahtarı en yaygın kullanılandır fakat 1, 2, 3, ve 4. çizgilerde kullanılan 4 adet do


anahtarı vardır. Ayrıca 5. çizgide de kullanılan do anahtarı vardır.

.
B
Tenor Do
B
B
Soprano Do MezzoSoprano Do Alto Do
1-
B 2- B 3- 4- 5-

Salyangoz

Burgu (sol)
Burgu (re)
Burgu (do)
Burgu (la)
Sap eşiği

Sap

Üst kavis

Teller
Tuşe

Köşe blokları

Ses eşiği Köşeler

ƒ delikleri

Can direği
©
Fiksler

Kuyruk
Çenelik (tel takacağı)

Görsel 5. Viyolanın kısımları

15
Ünite
9.1.2.2. Yayın Yapısal Özellikleri
1
Yay yapısal olarak iki parçadan oluşur. Birinci bölüm fernanbuk
ağacından yapılan gövdedir. Fernanbuk ağacı pahalı bir malzeme ol-
.
VIYOLANIN TEMELLERI

duğundan bunun yerine gül ağacı da kullanılmaktadır. İkinci bölüm


ise atkuyruğundan yapılan kıllardan oluşur. Yay, topuk denilen ve bir
vida ile kılların geriliminin değiştirildiği alt ucundan tutulur. Yayın
ucu, tahta gövdenin üst tarafıdır.

Kıl
.

Vida
Topuk

Çubuk Sarma
Görsel 6. Yayın yapısı

Etkinlik
1. Aşağıdaki terimleri viyola şekli üzerinde belirtilen boşluklara yazınız.
Salyangoz, Burgular, Sap Eşiği, Sap, Teller, Tuşe, Ses Eşiği, ƒ delikleri,
Fiksler, Tel takacağı (kuyruk), Çenelik
2. Aşağıdaki görselde viyola burgularının yanındaki boşluklara hangi tellerin takılacağını gösteriniz.

16
Etkinlik Ünite
1
Aşağıdaki terimleri yay üzerinde gösterilen boşluklara yerleştiriniz.
Topuk, Çubuk, Uç, Kıl, Sarma, Vida

.
VIYOLANIN TEMELLERI
.
Ölçme ve Değerlendirme

Aşağıdaki verilen ifadelerden doğru veya yanlış oluşlarına göre “√ ”ile işaretleyiniz.

1. 12 ve 13. yüzyıllarda gezgin çalgıcılar tarafından çalınan yaylı vielleler, omuza dayanarak
çalınan ilk yaylı çalgılardır ve viyollerin atasıdır.
D Y

2. Viola da gamba grubundaki çalgılar, tenor-bas viol dışında, keman gibi


tutularak çalınır.
D Y

3. Bugün kullanılan viyolanın atası sayılan alto ve tenor viyoller aynı viyola gibi C (do)-G (sol)-D
(re)-A(la) şeklinde akort edilir.
D Y

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun olan kelimeyi yazınız.

Sinekeman, Viyola da Gamba, II. Mahmut, III. Selim


4. Batı’daki, Viola d’amour’un karşılığı olan ve alaturka müzik icralarında göğse dayanarak çalınan
keman türüne………………………………………. denir.
5. Giuseppe Donizetti’nin öncülüğünde gerçekleştirilen müzikte Batılılaşma hareketleriyle viyo-
lanın Türk müzik hayatına profesyonel olarak başladığı dönem ………………………………….
zamanında olmuştur.

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

6. Viyola çalgısının akort sistemi aşağıdakilerden hangisidir?


A) mi-la-re-sol B) sol-si- re -fa C) la -re -sol -do
D) la -re -si- do E) do-mi-sol-si
7. Aşağıdakilerden hangisi yayın bölümlerinden biri değildir?
A) kıl B) topuk C) sarma
D) çubuk E) burgu

17
2
.
VIYOLA
Ünite ÇALMADA
TEMEL
UNSURLAR

KONU BASLIKLARI
.
• Viyola Çalmada Temel
Davranıslar
. / Hazırbulunusluk
.
• Viyolada Ses Üretimi
• Viyolada Yay Sekilleri
.

18
Ünite
Konu Hazırlık Çalısmaları
. 2
1 Viyola çalgısını tercih etme sebepleriniz nelerdir?

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


VİYOLA ÇALMADA
TEMEL DAVRANIŞLAR /
7
HAZIRBULUNUŞLUK
9.2.1.1. Viyola ve Yayın Doğru Teknikle Tutuluşu
Öneri
Çalgınızı öğrenmenin en iyi yolu, tek seferde tek bir beceriyi öğre-
nip uygulamaya çalışmaktır. Her bir adımı, rahatça sergileyebileceği-
niz duruma gelene kadar defalarca tekrar ediniz.

Viyolada Temel Duruş ve Tutuş

.
Viyola ayakta ya da sandalyeye oturarak çalınır. Çalışmalara ayakta
durarak başlanır. Tutuş ve duruş becerileri kazanıldıktan sonra otu-
rarak çalışmalara geçiş önerilir. Viyolanın boynun ortasına yerleştiril-
mesinde ve rahat tutulmasında kolaylık sağlayan omuzluk (yastık), vi-
yolanın sırt denilen arka alt tahtasına takılır (Görsel 6). Viyola, kemana
göre biraz daha önde tutularak çalınır. 8

Omuzluk (yastık)
Görsel 6. Viyola yastığının takılması ve kullanımı

Ayaklar omuz genişliğinde açılarak ayakta durulur. Vücut ağırlığı iki ayak
üzerine dengeli bir biçimde binecek şekilde pozisyon ayarlanır (Görsel 7).

Çalgı, göz seviyesinde yere paralel olacak şekilde kaldırılır. Sol el, sapın
gövdeyle birleştiği noktadan tutulur (Görsel 8).

Çalgı omza konulur. Kiriş düğmesi boynun ortasına yakın bir pozisyona
getirilir. Baş hafifçe sola çevrilir ve çene, çeneliğe yerleştirilir. Salyangozun
zemini işaret etmediğinden emin olunur (Görsel 9).

Etkinlik

Ayna karşısına geçerek viyola çalmada doğru teknikle duruş ve tutuşu ça- Görsel 7,8,9. Viyola çalmada
lışınız. duruş ve tutuş hareketleri

19
Ünite
Viyolada Oturarak Çalma Pozisyonu
2
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

1 Sandalyenin ucuna doğru oturulur.


1
2 Sağ ayak hafif geriye doğru çekilir ve her iki ayak
.

da yere sağlam basar.

3
Bacaklar ve ayaklar bir buçuk ayak boyu kadar
3 açılır.

Yüz; notalığa karşı, gövde ve ayaklar ise sağa


2 4 doğru çapraz konumda olur.

Görsel 10. Viyola çalmada Etkinlik


duruş ve tutuş hareketleri
Yukarıdaki fotoğrafı inceleyerek sandalyede oturma pozisyonunu ayna
karşısında uygulayınız.

Yayda Tutuş

Öneri
Yay tutuşuna başlamadan önce kalemle yapılacak çalışmalar tu-
tuş çalışmaları için rahatlık sağlayacaktır. Bu nedenle kalem tutuştaki
adımları fotoğrafları inceleyerek takip ediniz.

1. ADIM

Sol elinizle göz hizasında bir kurşun kalem tutunuz.


Sağ el parmaklarınızı şekildeki gibi kalemin üzerinde asılı duruma geti-
riniz.

2. ADIM

Sağ el dördüncü parmağınızı şekildeki gibi kalemin üzerine kaldırarak


yerleştiriniz.

20
Ünite
2
3. ADIM

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


Sağ el başparmağınızın ucunu, ikinci parmağın tam karşısına gelecek şe-
kilde kaleme dokundurunuz.

4. ADIM

Sağ elinizi, birinci parmağınızın kalemin üzerinde, birinci ve ikinci eklem-

.
lerin arasına yerleşeceği biçimde eğiniz. Sol elinizi kalemden çekiniz. El
alıştırmanızı kalemle şekillendirme uygulamasını rahatça ve kolayca ya-
par hale gelene kadar tekrar ediniz. Uygulamalar sırasında parmaklarını-
zın rahat olmasına dikkat ediniz.

HAYDİ YAY TUTALIM


Sağ Elin Yaydaki Konumu ve Durumu

1. ADIM

Yay tutuş, sağ elin doğal durumu korunarak gerçekleştirilir.

Sağ elin doğal duruşu

2. ADIM

Sağ el baş parmağın ucu, orta parmağın karşısına gelecek şekilde elin ko-
numu yay tutuşuna hazırlanır.

Yay tutuşuna hazırlanış

3. ADIM

Sağ el baş parmağın ucu, bir daire oluşturarak orta parmağın karşısına
geldiğinde sağ el yayı topuk bölümünden kavrayacak şekilde tutar. Serçe
parmak ise yay tutuşta işlevsel olarak denge unsuru olduğundan yay to-
puğunun çubuk üzerindeki uzantısının bittiği yere, ucuyla temas edecek
şekilde konumlanır.
Önden görünüş
21
Ünite
2
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

4. ADIM

Başparmağın ucunun yaydaki Dört parmak da yay çubuğunun üzerinde, parmakların doğal durumu ko-
runarak konumlandırılır.
başparmaklığa yerleşimi

Önden görünüş
.

Öneri
Bileğin, elin ve parmakların tamamıyla serbest olmasına, doğal yu-
muşaklığın korunmasına özen gösterilir. Bu yerleştirmeyle parmaklar,
yay üzerinde dengeli bir tutuş sağlar. Parmakları birbirinden ayrık
yerleştirme eli sertleştirir, birbirine yakın yerleştirme yay kontrolünü
azaltabilir.

Arkadan görünüş Üstten görünüş

5. ADIM

Tüm parmakların doğru ve rahat bir pozisyonda olduğu denetlenerek yay


tutuşu gerçekleştirilir.
Parmaklarımızın yay üzerinde kurallara uygun konumlandırılması yayın
rahat, yumuşak ve doğru tutulmasını sağlayacaktır.

Etkinlik

Yayın doğru teknikle tutuşunu yay hâkimiyeti kazanana kadar çalışınız.

22
Sol Elin Viyola Sapında ve Tuşe Üzerindeki Konumu ve Durumu Ünite
2

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


Öneri
Dünyaca ünlü viyola sanatçılarının konser kayıtlarını izleyerek vi-
yola tutuşta sol elin konumunu gözlemleyiniz ve gözlemlerinizi öğret-
meninizle paylaşınız.

Sol el viyolayı tutuşa hazırlar ve baş, çene, boyun, köprücük kemiği


gibi tutma görevini üstlenen vücut bölümlerine destek sağlar.

1. ADIM Sol elinizi viyola sap eşiğinin hemen önüne yerleştiriniz.

.
Viyolanın sapını başparmak ile işaret parmağı arasına yerleştiriniz fa-
2. ADIM
kat sapla iki parmak arasında boşluk bırakılmasına özen gösteriniz.

Başparmağınızın uç eklem bölgesiyle işaret parmağınızın dip eklem


3. ADIM
bölgesini iki yandan sapa değdiriniz.

Avuç içini sapa çeviriniz. Parmak uçlarınızı tuşe üzerindeki tellere bas-
4. ADIM
ma pozisyonuna getiriniz.

5. ADIM Sol bilek ve ön kolunuzun düz olmasına özen gösteriniz.

Sol el ve sol kolun önden görünüşü Sol el ve sol kolun arkadan görünüşü

Etkinlik

Yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda sol elimizi sap ve tuşe üzerine yer-
leştirelim. Çok fazla tekrar etmemiz gereken bu çalışmayı, ayna karşısında
yapalım.

23
Ünite
2 Etkinlik

Aşağıdaki resimlerden hangilerinde viyolanın doğru tutuş ve duruş şekli gösterilmektedir? İşaretleyiniz.
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

1.
.

2.

3.

4.

24
Ünite
Konu Hazırlık Çalısmaları
. 2
2 Öğretmeninizin ya da üst sınıflardaki arkadaşlarınızın viyola çalmaya baş-

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


lamadan önceki hazırlıklarını gözlemleyerek edindiğiniz bilgileri sınıf orta-
mında paylaşınız.
VİYOLADA
SES ÜRETİMİ

9.2.2.1. Yayın Teller Üzerindeki Konumu ve Durumu

Öneri
Viyolada ses üretmeye başlamadan önce, yayın teller üzerindeki
konumunu, görseli inceleyerek adım adım uygulayınız.

1. ADIM- Yayın tellere değme noktasını tuşenin alt ucu ile köprü

.
arasında, tam ortada konumlandırınız.
2. ADIM- Yayı tellerin üzerine koyduğunuzda tellerle tam 90 dere-
celik açı yapmasını sağlayınız.
3. ADIM- Yayı ses eşiğine paralel konuma getiriniz (Görsel 11).
Viyola çalmanın temel unsurlarından biri yayı tele sürterek viyo-
ladan ses üretmektir. Viyolada ses üretmeye başlamadan önce gerekli
hazırlıklar yapılmalıdır. Sağ el kurallara uygun şekilde yay üzerinde
yerini almalı, sol el sap ve tuşe üzerine uygun durumda yerleştirilmeli-
dir. Çalınacak tel üzerine yerleştirilen yayı tutan sağ el ile sapı tutmaya
destek veren sol el, yumuşak ve esnek bir biçimde birbirleriyle uyumlu
olmalıdır. Görsel 11. Viyolada yayın
konumu
Viyoladan ses üretmeye “re” telinden başlanır. Yayın kendi ağırlığı
ve işaret parmağının hafifçe uygulayacağı basınçla yay çekerek ( )
ve iterek ( ) tele sürtülür. Bu çalışma sürdürülürken belirtilen kural-
ların tümü denetlenir. Yayın teller üzerinde eşit baskı uygulayarak ses
eşiğine paralel, düzgün, pürüzsüz ve vurgusuz bir şekilde çekilmesi ve
itilmesi sağlanana kadar çalışma tekrar edilir. Bu çalışmalar yapılırken
duruşa, tutuş kurallarının uygulanmasına da dikkat edilir.

Viyolada Ses Üretirken

1. ADIM

Yayın orta bölümü tele temas ettiğinde, yay eşiğe paralel konumda
olmalıdır. Bu noktada kol ve viyola arasında kare oluşmalıdır. Bilek düz
konumdadır. Daha sonra paralellik korunarak yay çekilir.

2. ADIM

Çekme eylemi sürdürülerek yay uca kadar getirilir. Bu noktada kol


düz konumda, bilek ise çöküntülüdür. Bu noktada yay hafif olduğundan
yay üzerindeki basınç kontrollü bir şekilde artırılır. Bu işlemde bileğin çö-
küklüğü ve işaret parmağı etkin rol oynar.

25
Ünite
2
3. ADIM
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

Bu aşamada yay paralelliği korunarak itilir. Yay topuk bölgesine gel-


diğinde kol ve viyola arasında bir üçgen oluşmalı ve bilek çeneye doğru
hafif çıkıntılı olmalıdır. Bu noktada yay çok ağır olduğundan yay ağırlığı-
nın tele yapacağı basınca dikkat edilmelidir.

Etkinlik

Yay çekişte kolun ve bileğin durumlarını fotoğrafları inceleyerek ayna karşısında uygulayınız.

Etkinlik
.

Aşağıdaki resimlerde yayın farklı bölümlerinde sağ kolun durumları verilmiştir.


Resimleri inceleyerek kolun hangi yay konumunda olduğunu yandaki boşluklara yazınız.

26
Ünite
2
Re Teli Üzerinde Ses Üretme Çalışmaları
Aşağıdaki çalışmaları önce ritimsiz daha sonra nota değerlerine uy-

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


gun olarak çekerek ve iterek çalınız.

Açıklama

Aşağıdaki alıştırmalarda kullanılan “By” bütün yay demektir. Aşağıdaki


alıştırmada bütün yay birbirine bağlanmış olan iki nota süresince kulla-
nılacaktır.

E t ki n l i k 1

.
≥ ≥˙
1- B 42 ˙ Ó Ó ˙≤ Ó ˙≤ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ..
By


2- B 42 ˙ Ó ˙≤ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ..
By


3- B 44 ˙ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ..
By

≥ ≤
4- B 21 w w w w w w w w ..
By

“Re” telinde yapılan çalışmalar düzgün, pürüzsüz, vurgusuz, temiz


tınılar elde edilene kadar tekrar edilir. Aynı çalışmalar diğer teller ( sol-
la-do) üzerinde de uygulanabilir fakat diğer tellerde çalışılırken sağ üst
kol konumlarında değişimler olacaktır. Bu nedenle önce “Farklı Tel-
lerde Yay Çekerken Sağ Kolun Durumu” başlıklı konu üzerinde, daha
sonra sol-la ve do tellerinde çalışma yapılmalıdır.
Farklı Tellerde Yay Çekerken Sağ Kolun Durumu
Kolunuz, farklı teller üzerinde yay çekerken hareket eder. Şu kural-
ları hatırlayınız:
• Alt telleri çalarken kolunuzu alçaltın.
• Üst telleri çalarken kolunuzu yükseltin.
27
Ünite Etkinlik
2
Aşağıdaki fotoğrafları inceleyiniz ve dirseğimizin tel geçişlerindeki açılarını ayna karşısında uygulayınız.
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

En alt telde (la teli)


Sağ üst kolun vücudumuzla olan açısı
oldukça dardır.
.

2. telde (re teli) çalarken


Sağ üst kolun açısı biraz daha büyümüş
ve yaklaşık 45 derecelik bir konuma
gelmiştir.

3. telde (sol teli)


Sağ üst kolun vücutla yaptığı açı 90
derece civarındadır.

4. telde (do teli)


Sağ üst kolun açısı 90 derecenin biraz
üzerine çıkmıştır.

Etkinlik

Eşit baskılı hareketlerle farklı tellerde geçiş yaparak yay çekme çalışması yapınız.

28
Ünite
E t ki n l i k 2 2

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


Sol telinde verilmiş olan aşağıdaki çalışmaları nitelikli ses üretene kadar
tekrar ediniz.

4 ≥ ≥ ≤ ≤
1- B2 ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ..
By

≥ ≤
4
B2 ˙ Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ..
2- ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
By

.
4 ≤
3- B4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ..
By

≥ ≤
4- B 21 w w w w w w w w ..
By

E t ki n l i k 3

La telinde verilmiş olan aşağıdaki çalışmaları nitelikli ses üretene kadar tekrar
ediniz.

≥˙ ˙≥ ≤˙ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙
1- B 42 Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ..
By

≥˙ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
2-
4
B2 Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ..
By

≥˙ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
3-
4
B4 ..
By

2 w≥ w≤ w w w w w w
4- B1 ..
By
29
Ünite
2 E t ki n l i k 4
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

Do telinde verilmiş olan aşağıdaki çalışmaları nitelikli ses üretene kadar tek-
rar ediniz.

≥ ≥ ≤ ≤
B 42 Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ..
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
1-

By

≥ ≤
B 42 Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ..
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
2-

By
.

≥ ≤
B 44 ..
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
3-

By

≥ ≤
B 21 ..
w w w w w w w w
4-

By

Etkinlik

Atatürk’ün, güzel sanatların milletin insani ve medeni hayatı ve çalışkanlık veriminin artması sözünde
anlatılmak istenen nedir? Sınıf ortamında arkadaşlarınızla fikir alışverişinde bulununuz.

TBMM Beşinci Dönem 2. Toplanma Yılı Açış Konuş-


masından ( Müzik üzerine- 1 Kasım 1936)

“Güzel Sanatlara da ilginizi artırmak isterim.


Ankara’da bir Konservatuvar ve Tiyatro Akade-
misi kurulmakta olduğunu söylemek benim için
bir mutluluktur. Güzel sanatların her dalı için
TBMM’nin göstereceği ilgi ve emek, milletin
insanî ve medenî hayatı ve çalışkanlık verimi-
nin artması için çok etkilidir.”

(Atatürk ve Müzik syf 181-182)

Görsel 12. Ekslibris, Emre


Şengün

30
Ünite
Konu Hazırlık Çalısmaları
. 2
3 Yayın farklı bölümleri konusunu okuyunuz. Kendi yayınız üzerinde yayın-

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


bölümlerini tesbit ederek öğretmeninizle paylaşınız.

VİYOLADA
YAY ŞEKİLLERİ

9.2.3.1. Yayın Farklı Bölümleri


Viyola çalarken yay çeşitli bölümlere ayrılır. Yaydaki bu bölümlere
standart yay şekli denir. Bu bölümler, bütün yay (By), alt yarı (Ay), üst
yarıdır. (Üy)
Bütün yay: Yayın topuğu ile ucu arasındaki yay uzunluğunun ta-
mamıdır.
Yarım yay: Yayın topuğu ile ortası alt yarı (Ay), ortası ile ucu üst
yarı (Üy) olarak adlandırılır.

.
9.2.3.2. Yayın Bütünü

By)
N YAY (
BÜTÜ

y)
ARI (Ü
ÜST Y

y)
ARI (A
ALT Y

Görsel 13. Yayın Bölümleri

9.2.3.3. Yayın Farklı Bölümleri ve Örnek Çalışmalar


Yayın alt yarıda kullanılışı:
Yay topuktan ortaya doğru ses eşiğine paralel olarak çekilir. Yayı
çekmeye başlarken bilek çeneye doğru hafifçe çıkıntılı, kol ise viyolay-
la dar açı oluşturacak şekilde pozisyon alır. Yay ortaya doğru çekilin-
ce bilek düz, dirsek ise dik açı oluşturacak şekilde pozisyon alır. Yay
ortadan topuğa doğru itilince bilek ve dirsek pozisyonu tam tersine
şekillenir.
Yayın üst yarıda kullanılışı:
Yay uçtan ortaya doğru ses eşiğine paralel olarak itilir. Yayı itmeye
başlarken dirsek düz, bilek hafif çökük pozisyondadır. Yay ortaya doğ-
ru itilince bilek düz, dirsek dik açı oluşturacak şekilde pozisyon alır.
Yay ortadan uca doğru çekilince bilek ve dirsek tam tersine şekil alır.

31
Ünite
Alt Yarı ve Üst Yarıda Örnek Çalışmalar
2

≥ ≤ ≥ ≤
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

1- B 44 œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ .. .. œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ ..

≥≤≥≤ ≥≤≥≤
Ay Üy

2- B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ .. .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
Ay Üy

≥ ≥ ≤ ≤ ≥ ≥ ≤ ≤
3- B 44 œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ .. .. œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ ..
Ay Üy Üy Ay

≥ ≤ 2 ≥ ≤ 3 ≥ ≥ ≤ ≤ 4 ≥ ≤ 5 ≥ ≤
.

B 44 ˙ Ó ˙ Ó .. .. ˙ Ó ˙ Ó .. 42 .. ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó .. .. ˙ ˙ ˙ ˙ .. .. ˙ ˙ ˙ ˙ ..
1
4-

Ay Üy Ay Üy Üy Ay Ay Üy

E t ki n l i k 1

Yukarıdaki 5 bölümlü yarım yay çalışmalarını yayınızın doğruluğunu kontrol


ederek, pürüzsüz ses elde edene kadar tekrar ediniz.

Bütün Yay Kullanımı ve Örnek Çalışmalar


Bütün yay, adından da anlaşılacağı gibi yayın tamamının kullanılmasıdır. Ses eşiğine paralellik, kol,
bilek ve elin konumları gibi genel kurallara dikkat edilmelidir. Bütün yayda ses üretirken yayın doğal hâli
kullanılmalı ve her noktasından eşit gürlükte, pürüzsüz ses elde etmeye çalışılmalıdır.

Bütün Yay ve Alt Yarı, Üst Yarı Çalışmaları

E t ki n l i k 2

Yayın farklı bölümlerinin kullanıldığı aşağıdaki çalışmaları ısrarla tekrar ediniz.

≥ ≤≥ ≤ ≥œ œ≤ ˙ œ œ ˙ œ œ .. .. ≥œ œ≤ ≥˙ œ≤ ≥œ ˙≤
1- B 44 ˙ œ œ ˙ œœ˙ œ œ ˙ ..
By Üy By Ay Ay By Üy By

≥ ≤≥ ≤ ≥≤ ≥≤≥ ≤≥≤
2- B 44 ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ .. .. œ œ ˙ œœ˙ œœ˙ œ œ ˙ ..
By Üy By Ay Ay By Üy By
32
≥˙ œ≤ ≥œ ˙≤ ≥œ œ≤ ˙ œ œ ˙ œ œ ≥œ œ≤ ≥˙ œ≤ ≥œ ˙≤ œœ˙ œ œ ˙
Ünite
4
B4 .. .. ..
2
3-

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


By Üy By Ay Ay By Üy By

≥ ≤≥ ≤ ≥≤ ≥≤≥ ≤≥≤
B 44 .. .. ..
˙ œœ ˙ œ œ ˙ œœ ˙ œ œ œœ˙ œœ˙ œœ˙ œ œ ˙
4-

By Üy By Ay Ay By Üy By

.
Boş Tellerde Geçişli Çalışmalar

E t ki n l i k 3


1- B 44 ˙ Ó ˙≤ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó w

≥ ˙≤ ˙ ˙ ˙
2- B 44 ˙ Ó Ó ˙ Ó Ó ˙ Ó Ó Ó w

≥ ≤
B 44 Ó ˙ Ó Ó ˙ Ó Ó ˙ Ó ˙ Ó
˙ ˙ ˙ w
3-

≥ œ≤ ≥œ œ≤
œ œ œ œ
4- B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
By

B œ œ œ œ .. ˙ Ó
œ œ œ œ
5

œ œ œ œ
33
Ünite
2 E t ki n l i k 4
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

Aşağıda verilen Alman halk ezgisini her iki şekilde de çalınız.

Alman Halk Ezgisi

≥ ˙≤ ˙ w
Çeşitleme 1

Öğrenci
B ## 44 w ˙ ˙

≥œ œ œ œœ œœ ˙˙
Öğretmen
# 4
B #4 œ ˙ œ ˙ œ œ œ
.

≥ ˙ ˙ w
B ## w w
5

≥œ œ œœ œœ
B ## œ ˙ œ ˙ œ œ w

Çeşitleme 2

≥ ˙≤ ≥œ œ≤
œ≤ ≥œ
˙ ˙
Öğrenci
B ## 44 ˙ ˙ œ œ

≥œ
By Üy By Ay

œ œ ˙ œœ œœ ˙˙
Öğretmen B ## 44 œ ˙ œ œ œ œ

≥ ˙ œ œ ˙ ˙
B ## ˙ œ œ w
5

# ≥œ œ ˙ œ œ œœ œœ
B # œ ˙ œ w

34
Ölçme ve Değerlendirme
Ünite
2
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” kutucuğunu işaretleyiniz.

VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR


1. Omuzluk (yastık), viyolanın boynun ortasına yerleştirilmesinde ve viyolanın rahat tutulmasında
kolaylık sağlar.
D Y

2. Serçe parmağın yay tutuşunda işlevsel olarak hiçbir etkisi yoktur.


D Y

3. Viyola çalmanın temel unsurlarından biri, yayı tele sürterek viyoladan


ses üretmektir.
D Y

.
4. Viyolada la, re, sol ve do telleri bulunmaktadır.
D Y

5. Üst yarıda yay topuktan ortaya doğru ses eşiğine paralel olarak çekilir.
D Y

Görsel 14. Ekslibris, Emre


Şengün

35
Ünite
2
VIYOLA ÇALMADA TEMEL UNSURLAR

KONTROL LİSTESİ

“Viyola Çalmada Temel Unsurlar” ünitesindeki doğru tutuş, duruş, yay çekme ve yay şekilleri ko-
nularındaki becerileri değerlendirmek amacıyla aşağıdaki ifadelerin öğrenci tarafından gerçekleştirilip
gerçekleştirilmediğini ifadenin karşısında bulunan yeri (√ ) ile işaretleyiniz.
SIRA

GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR


.

1 Viyolada ayakta duruş tekniğini doğru uygular.

2 Viyolada oturarak duruş tekniğini doğru uygular.

3 Viyolanın tutuş tekniğini doğru uygular.

4 Viyola tutuşunda sol kolun konumunu doğru uygular.

5 Yayı doğru teknikle tutar.

6 Yayda, doğru ve nitelikli ses çıkarır.

Viyola çalarken teller arası geçişlerde, sağ üst kolun açılarını doğru
7
uygular.

8 Yayda, alt yarı uygulamasını doğru yapar.

9 Yayda, üst yarı uygulamasını doğru yapar.

10 Yayda, bütün yay uygulamasını doğru yapar.

36
Ünite 3 POZİSYON VE
ÖRNEK
UYGULAMALAR

KONU BASLIKLARI
.
• Viyolada I. Pozisyon
• Do Majör Dizisi
• Çargâh Makamı

37
Ünite
3 Konu Hazırlık Çalısmaları
.
1 Aşağıdaki resimlerde sol elin tuşe üzerindeki yerlerini inceleyiniz. Resimler
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

arasındaki farklılıkların nedenlerini sınıf içinde tartışınız.

VİYOLADA
I. POZİSYON

9.3.1.1. Viyolada 1. Pozisyon


Viyolada pozisyon, sol elin sapta bulunduğu yere göre isimlendi-
rilir. Bütün pozisyonların temeli birinci pozisyondur. Salyangozla tu-
şenin birleştiği yere yakın olan 1. pozisyon, boş tel sesinden bir tam
ses ileriye dört parmağın yerleşmesiyle elde edilir. Birinci pozisyonda,
.

çalışmalara genellikle “re” telinde başlanır. İşaret parmağı “1.”, orta


parmak “2.”, yüzük parmağı “3.” ve serçe parmak “4.” parmak olarak
isimlendirilir (Görsel 15).

Görsel 15. Viyolada 1.


Pozisyon

w
0
œ
1
#œ 2
œ
3 4 œ
B

38
9.3.1.2. Birinci Pozisyonda, Tüm Tellerde Parmakları Doğru Ünite
3
Seslere Basma Çalışmaları

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


E t ki n l i k 1

Yandaki şemada;
“Re” telinde 1. parmağın yerini inceleyiniz. Boş tel
“re” sesiyle 1. parmak “mi” sesi arasında bir tam ses
aralık olduğunu düşünerek aşağıdaki alıştırmaları
yay şekillerine uyarak çalışınız.

.
Açıklama

Şemalarda karşılaşılan notaların üzerinde bulunan alfabetik harfler evrensel müzik dilinde notalara denk gel-
mektedir.
Bunlar; A: La, B: Si, C: Do, D: Re, E: Mi, F: Fa, G: Sol

Açıklama

Re, sol ve do tellerindeki ses üretme çalışmalarında bağlı olan notaların birincisinde yay topuktan ortaya kadar
çekilir. Sus işaretinde yay durdurulur, ikinci notada çekme eylemi yayın ucuna kadar devam eder ve tekrar
sus süresi boyunca yay durdurulur. Bağlı notalarda yayı durdurarak yapılan çalışmalarda bu kurala uygun
çalışılmalıdır.

≥0 ≤
1-
4
B4 ˙ Ó ˙1 Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ˙ Ó ..
By

≥0 ≥1 ≤ ≤
2-
4
B4 œŒ œŒ œŒ œŒ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œŒ œŒ œŒ œŒ œ Œ œ Œ ˙ Ó ..
By

≥0 ≤
3-
4
B4 ˙ ˙ ˙1 ˙ ˙ ˙ ˙ Ó ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Ó ..
By

≥0 ≤1 ≥
4-
4
B4 ˙ œœ œœ˙ ˙ œœ œœ˙ œœ˙ œœ˙ œœœœ ˙ Ó ..
By Üy Ay By Üy By Ay

39
Ünite
KÜÇÜK EZGİ
3
≥ ≤
œ≤ ≥œ ≥œ œ≤
Kadir Özal

4
B4 ˙ o
œ
o
œ œ œ ˙1 œ œ œ œ
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Öğrenci
By Üy By Ay
œ #œ œ
Öğretmen B 44 ˙ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
˙˙

5 ≥
Bœ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ Ó
˙
≥ œ œ
Bœ œ ˙ œ #œ œ œ œ œ ˙˙ Ó
.

E t ki n l i k 2

Yandaki şemada;
“Re” telinde 1 ve 2. parmağın yerini inceleyiniz. “mi”
sesi ile “fa#” sesi arasında bir tam ses aralık olduğunu
düşünerek aşağıdaki alıştırmaları yay şekillerine uya-
rak çalışınız.

≥0 ≤
1-
4
B4 ˙ Ó ˙1 Ó # ˙2 Ó ˙ Ó #˙ Ó ˙ Ó #˙ Ó ˙ Ó ..
By

≥0 ≥1 ≤ ≤ 2
2- B 4 œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ #œ Œ œ Œ #œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ œ Œ #œ Œ œ Œ ˙
4 Ó ..
By

≥0 ≤
3-
4
B4 ˙ ˙ ˙1 ˙ # ˙2 ˙ ˙ Ó #˙ ˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙ Ó ..
By

≥0 ≤1 ≥ 2 ≥ ≤ ≥˙ # œ œ ˙ # œ œ œ œ
4- B 4 ˙ œ œ #œ œ ˙ #˙ œ œ #œ œ ˙
4 œœ ˙ Ó ..
By Üy Ay By Üy By Ay By

40
Ünite
SKIP A STEP 3
Franz Wohlfahrt

≥ œ1 œ œ œ
( Franz Volfart

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


B 44 œ œ # ˙ #œ œ ˙ œ œ #œ œ
0 1833-1884)

Öğrenci

≥ #œ œ ˙ œ #œ œ œ œ
Ay By Üy By Ay

Öğretmen 4
B4 œ #œ œ ˙ œ #œ œ œ ˙

≥ #˙ #œ œ œ1 œ œ0 œ
Bœ œ ˙ ˙ Ó
5

≥œ # œ œ ˙ œ œ ˙ #œ œ œ œ ˙

.
B #œ Ó

E t ki n l i k 3

Yandaki şemada;
“Re” telinde 1, 2 ve 3. parmağın yerini inceleyi-
niz. “Fa#” sesi ile “sol” sesi arasında yarım ses
aralık olduğunu düşünerek aşağıdaki alıştırma-
ları yay şekillerine uyarak çalışınız.

Açıklama

Parmak tutma işareti ( ). Bu işaretin başladığı notaya basan parma-


ğın, işaret bitimine kadar o notadan kalkmayacağını gösterir.

41
Ünite
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

By

By

OFF TO SCHOOL
.

≥ 1 2 œ3 ˙0 ,
Franz Wohlfahrt

˙0 ˙
Öğrenci
B 44 œ0 œ # œ œ œ #œ œ ˙1
Ay By

≥ œ œ #œ œ
Öğretmen B 44 # œ œ œ œ #œ œ #œ
œ ˙ œ #œ

≥ œ #œ œ ˙ ˙ ˙
Bœ ˙ ˙ Ó
5

≥ #˙
B˙ ˙ #œ œ œ œ œ œ œ œ Ó

Görsel 16. Ekslibris,


Emre Şengün

42
Re Telinde Sol Elin Birinci Durumu Ünite
3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


E t ki n l i k 4

Yandaki şemada;
“Re” telinde 1, 2, 3, ve 4. parmakların yerini incele-
yiniz. “sol” sesi ile “la” sesi arasında tam ses aralık
olduğunu düşünerek aşağıdaki alıştırmaları yay
şekillerine uyarak çalışınız.

≥œ œ
Ayfer Tanrıverdi

≥ œ≤ ≥œ œ œ œ œ œ œ
Öğrenci
B ## 44 ˙ ˙ ˙ w
By Üy By Ay Ay

B ## 44 ˙ ˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙ w
Öğretmen
˙ ˙ ˙ w œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B ## œ œ œ œ w
6

B ## ˙˙ ˙ w
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙ ˙ w
43
Ünite
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Sol Telinde Sol Elin Birinci Durumu

E t ki n l i k 5

Yandaki şemada;
“Sol” telinde 1, 2, 3, ve 4. parmakların yerini inceleyiniz
ve yay şekillerine uygun olarak çalışınız.
.

Görsel 17. Konser Provaları


44
Ünite
KÜÇÜK EZGİ 3

≥ ≤
œ≤ œ ˙
Kadir Özal

B # 44 œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙4 Ó

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


Öğrenci ˙
Ay By Üy By Üy

B # 44 œ Ó
Öğretmen
œ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ ˙ œ œ ˙

≥ 4
B# œ œ ˙ Ó œ œ ˙ œ œ ˙
6

œ œ œ œ ˙ ˙ ˙
Ay Üy Ay

B# œ œ

.
˙ ˙˙ Ó œ œ ˙ œ œ
˙ ˙ ˙ œ œ ˙

B# ˙ Ó œ œ ˙ œ4 œ œ œ Ó
12

œ œ ˙
2

B# Œ œ œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ Ó
˙ œ œ œ œ ˙

Sol-re Tellerinde Geçiş Çalışmalar


Sol- re Tellerinde Yayı Durdurarak Çalışma


#
Ayfer Tanrıverdi

4
B 4 ˙. Œ ˙. Œ Œ ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ
˙.
By

B # ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ ˙. Œ .. ˙ . Œ
8

45
Ünite


Sol-re Tellerinde Yayı Durdurmadan Çalışmalar

B # 43 ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ . ˙ .
3
9
1-
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

˙. ˙ . 26 ˙ . ˙. ˙. ˙.
B # ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙.
˙.
˙.
17

≥ ≥ ≤1 ≥ ≤
B # 44 ˙ œ≤ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ
2
3
2-
By Üy By Ay
.

# ˙ œ ˙ ˙
B œ œ œ ˙ œ œ œ œ ˙ œ œ w
6 3

Ayfer Tanrıverdi

Öğrenci B # 24 œ œ œ œœ œ œ ˙ œ œœ œœœœ œ œœ ˙

B # 24 œ œ œ
. . œ. œ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ œ. œ. œ œ œ œ. œ. œ œ. œ œ. œ.
. . .
Öğretmen

B# œ œ œ œœ œ œ ˙ œ œœ œœœœ ˙
9

B# œ œ œ. œ œ œ. œ. œ. œ
. œ. œ. œ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ œ œ œ œ œ
. . . .

B# œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙
17

˙ ˙ œ

B# œ. œ. œ ˙ œ. œ. œ ˙ œ. œ. œ œ. œ. œ. œ. œ œ. œ
˙ . . .

B# œ œ œ œœ œ œ ˙ œ œœ œœœœ ˙
25

B# œ œ œ. œ œ œ. œ. œ. œ
. œ. œ. œ œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ. œ œ œ œ œ œ
46 . . . .
Ünite
3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


.
Görsel 18. Viyolada Sol Elin Birinci Durumu

Sol-re Tellerinde Sol Elin Birinci Durumu

47
Ünite ÇİFT ÇİFT
SESLİ SESLİ
ALIŞTIRMA
ALIŞTIRMA

≤ ≤ ≥
3

≥ œ3 ≥œ œ2 œ4 ˙≤ ˙ º̇ œ œ œ œ ˙
B # 44 ˙ œ œ
Kadir Özal

Ó ˙
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

1 3

Üy


By

B # 44 ˙ œ œ œ œ ˙ ˙ ˙ Ó œ œ ˙
˙ ˙ ˙

≥ œ œ œ œ
B# ˙ Ó œ œ œ œ ˙ ˙ ˙ Ó
7

œ œ ˙
Ay

B# Ó œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ
.

˙ œ œ ˙ ˙ ˙

≥ ˙ ˙
B# ˙ œ ˙ ˙ œ œ
13

œ œ œ
Üy


By

B# œ œ œ œ ˙ ˙
˙ œ œ ˙ ˙


B # 44 ˙ œ œ
Orta hızda Ayfer Tanrıverdi

Öğrenci œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ w ˙

B # 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
Öğretmen
œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ
B# œ œ œ œ œ œ œ œ
6

˙ œ œ ˙ œ œ

B# ˙ ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

B# œ œ œ œ w ˙ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ w
11

≤ ≥
B# œ œ œ œ œ œ ˙
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙
˙
48
La Telinde Sol Elin Birinci Durumu Ünite
E t ki n l i k 6 3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


Yandaki şemada;
“La” telinde 1, 2, 3, ve 4. parmakların yerini inceleyiniz
ve yay şekillerine uygun olarak çalışınız.

Görsel 19. Konser Hazırlıkları


49
Ünite
3 LA TELİNDE EZGİ

≥0 ≤ ≥œ1 # œ2 œ œ3 ˙4
œ œ ˙ œ œ œ #œ œ ˙≤ œ≤
Kadir Özal

B 44
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Öğrenci
Œ
By Üy By Ay

Öğretmen B 44 # ˙ ˙ œ œ œ #œ œ œ #œ ˙ . Ó œ œ #œ œ

≥œ œ œ œ œ #œ ˙ ≥œ œ œ
#˙ œ œ œ #œ œ ˙
B Ó .. Œ
5
.

B #˙ ˙ #˙ #˙ œ #œ #˙ Ó .. # œ œ œ Œ
#˙ ˙ Fine

œ≤ # œ œ œ #≤œ œ œ # ≥œ œ œ œ ≥œ œ œ ≤œ # œ œ œ
B Œ Œ Œ Œ Œ
10

By Ay By Ay

B #œ œ œ œ Œ œ œ œ Œ œ #œ #œ œ Œ œ œ # œœ Œ
#œ œ œ Œ #œ
D.C. al Fine

# ≥œ œ1 œ2 œ3 œ œ œ œ ˙
#
B # 44 ˙ ˙ ˙
Franz Wohlfahrt

Öğrenci

≥ œ œ œ œ œ © ˙
Öğretmen B ### 44 œ œ œ
œ œ
œ œ œ œ

# ≥œ œ œ œ ˙ ˙ ˙
#
B # ˙ ˙ Ó
5

≥ ˙ œ
B ### ˙ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Ó
50
La-re Tellerinde Sol Elin Birinci Durumu Ünite
3

≥º̇ º̇ ˙1 # ˙2 ˙3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


4
B4 ˙1 #˙ 2 ˙3
1-
By

˙4 ˙ #˙ ˙ ˙ ˙ #˙ ˙ ˙
B Ó ..
5

E t ki n l i k 7

.
2 ve 3 numaralı alıştırmaları yarım vuruşluk değerlerle çalışınız.

≥º ≤2 œ3 œ4 ˙3
œ œ œ œ1 œº # œ œ1 # œ2
B 4 œ #œ
4 œ #œ
2
3 4 3
1 2
2-

By

œ œ #œ œº œ œ œº # œ œ
B œ #œ œº œ #œ º̇
5

≥º ˙4 ˙4 œº œ1 # œ2 œ3 º̇ º̇
4
B4 œ œ #œ
1 2 œ3
3-
Ay By Ay

œ #œ œ ˙4 ˙
œ #œ œ ˙ ˙ œ

5

LONDON BRIDGE IS FALLING DOWN

≥0 œ ≤
œ œ œ3 œ ˙0 ˙ œ ˙0
Traditional

B 44 #œ œ1 # œ #œ
Ay By Üy Ay

œ≤ œ œ œ #œ œ ˙ ˙1 ˙0 #œ œ
B Ó
5

Üy Ay
51
Ünite
3 SEA SHELLS

≥˙ ˙ ˙3 º
# œ1 œ œ œ œ œ œ œ
Franz Wohlfahrt

4 ˙
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Öğrenci
B #4

≥ œ
By Ay

Öğretmen
#
B #4 œ
4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
˙

≥˙ ˙ ˙3 œº œ
#
B # ˙ œ1 œ ˙ Ó
5

By Ay

≥ œ œ œ œ
B ## œ œ œ œ œ œ œ ˙
.

œ Ó

DUET Christian Heinrich Hohmann


1811-1861

≥˙ œ≤ ˙4 œ œ œ ≥˙
Moderato

œ œ
B # 43 œ œ œ
(Kristiyan Henrih Hohman)

Öğrenci

≥œ ≤ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ
#
B 43 œ œ œ
Öğretmen

˙4 œ ˙ ≥˙ œ œ œ œ
B # œ œ œ Œ ˙ œ
6

≥œ ˙ œ œ œ
# œ œ ˙ ≥œ œ œ œ
B œ Œ œ œ

œ œ œ ˙ œ ≥œ œ œ≤ ˙
B# ˙ œ Œ
12

œ œ ≥œ œ ˙
œ œ œ œ œ
B# œ œ œ Œ
52
Do Telinde Sol Elin Birinci Durumu Ünite
3

E t ki n l i k 8

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


Yandaki şemada;
“Do” telinde 1, 2, 3, ve 4. parmakların yerini inceleyiniz
ve yay şekillerine uygun olarak çalışınız.

.
≥º
4
B4 ..
w w
1 2 3 4
1-
w w w

≥º ≤1
B 44 ˙ ˙ Ó
˙ ˙ ˙ ˙
2 3 4
2-
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
≥ ≤1 2 ≤4
º
B 44 ˙ Ó œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙ Ó
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙
3 4

˙
3-

Ay By Üy By

4 º≥ ≤ ≥ ≤ ≤
B4 œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
4-
œ œ œ œ œ œ œ
By Üy By
Ay

≥ ≤ ≥ ≤ ≤

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ
5

Ay œ œ œ œ œ œ œ œ By
œ œ ˙
By Üy

Görsel 20. Konser Provaları


53
Ünite
Do-sol Tellerinde Sol Elin Birinci Durumu
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR
.

≥3 ≤ ≥4 º ≥
B 44 ˙
Kadir Özal

œ œ ˙ œœœœ
œ Œ ˙ œ œ œ œœ˙
4

˙
1

˙ ˙
2

Öğrenci
By Üy By Ay By Üy By Ay By

B 44 ˙ ˙ Œ ˙
Öğretmen
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ œ ˙ ˙ ˙

≤ ≥ ≤ ≤ ≤
Bœ œ œ œ ˙ Ó œ œ ˙ œ Œ
7

œ œ ˙ ˙ œ œ ˙

Üy Ay By Üy
≤ ≤
Bœ Ó Œ
œ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ ˙ œ

≥ ≤ ≤
B œ ˙ œ Œ
13

œ ˙ œ œ ˙ ˙ œ œ
Ay Üy


B ˙ œ Œ
˙ ˙ ˙ ˙ œ ˙ œ
Etkinlik

Yukarıdaki çift sesli ezgiyi önce öğretmeninizle daha sonra arkadaşınızla çalınız.

54
Re Telinde Sol Elin İkinci Durumu Ünite
3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


.
Görsel 21. Re Telinde Sol
Elin İkinci Durumu

≥º ˙3 w4 ˙ ˙
B 44 ˙ ˙1
˙
2
1-
By

E t ki n l i k 9

Yandaki şemada;
“Re” telinde sol elin birinci durumuyla ikinci durumu
arasındaki farkları inceleyerek gözlemlerinizi öğret-
meninizle paylaşınız.

≥º ˙3 w4 ˙ ˙
4
B4 ˙ ˙1 ˙2 ˙ ˙ w ..
1-
By
55
≥º 1≤ 2 œ3
Ünite

œ œ4 œ œ œ œ œ ˙ œœœœ œœœ
4
B4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
3

2-
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Ay By Üy

≥º ≤ ≥1 2≤ ≥ ≤3 ˙4 œ ≥˙ œ œ
3- B 44 ˙ œ œ ˙ œ œ œ ˙ Ó ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ Ó ..
By Üy By Ay

AL MENDİLİ
≥3 ≥
B 44 œ œ≤ œ1 œ2 œ œ œ œ œ ≤œ . œ≤ ≥œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Antakya Türküsü

J ˙
.

By Üy By Ay By

≥œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ.
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
5

Sol ve Re Tellerinde Sol Elin İkinci Durumu

E t k i n l i k 10

Yandaki şemada;
“Sol” telinde sol elin birinci durumuyla ikinci durumu
arasındaki farkları inceleyerek gözlemlerinizi öğretme-
ninizle paylaşınız.

≥º w4
1- Bw w
1
bw
2
w
3
w4 wº w1 w2 w3 ..
By

≥º 1 2 3 4
4
Bb 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
2- œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
Ay By Üy By
56
≥ ≤ ≥2
œ œ œ œ
Ünite

4
Bb 4 œ œ œ œ œ œ œ2 ˙ œ œº ˙ ˙
3
œ
4

œ
1 3 4 1
3-

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


By Üy By
Ay

œ œ œ œ œ œ œº œ œ ˙ œ œ œº œ
Bb œ œ ˙ ˙ ..
5

.
≥º ≤º ≥ ≤3 ≥ ≤ ≥4 ≤œ ≥œ ≤œ ≥œ œ≤ º̇
Kadir Özal

4
Bb 4 œ œ ˙ œ œœ˙ ˙ œ œœ˙
4

Öğrenci
Ay By By Ay By By Ay By

B b 44 ˙˙ ˙˙ b˙ ˙˙ ˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ b˙ ˙˙
Öğretmen
˙ ˙ ˙

Bb œ œ œ ˙ œ4 œ œ œ œ œ ˙ œ œœ˙ œ œ ˙
5
4 4

B b ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ b˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙
˙

Bb œ œ œ œ œ œœ˙ œ œ œ º̇ œ4 œ œ œ
œ Œ
10

˙
4

B b ˙˙ ˙˙ ˙˙ œœ Œ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙

º̇ œ Œ œ œœ˙ œ œ œ º̇ œ4 œ œ œ
Bb
15

˙ ˙

B b ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ˙ ˙˙ ˙˙
œœ ˙˙ ˙
57
Ünite
La Telinde Sol Elin İkinci Durumu
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

E t k i n l i k 11

Yandaki şemada;
“La” telinde sol elin birinci durumuyla ikinci durumu
arasındaki farkları inceleyerek gözlemlerinizi öğret-
meninizle paylaşınız.

º̇≥ ˙1 ˙2 ˙3 w4 ˙ ˙ ˙ ˙ w
.

1- B 44 ..
By

≥º̇ ˙2 ˙3 ˙ ˙4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙1 ˙ ˙ ˙ w
2- B 44 ..
By

≥º œ1 œ2 œ3 œ œ œ œ4 œ œ œ œ œ ˙ œœœœ œœœ
œ œ œ œœœœ œœ˙
3- B 44 ..
Ay By Üy By

≥ ≤ ≥ 2≤ ≥ ≤3 ˙4 œ ≥˙ œ œ
4 ˙º œ œ1 ˙ œ œ œ ˙ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙
4- B4 Ó Ó ..
By Üy By Ay

ŞİRİN NAR DANE DANE


≥º ≤ ≥œ œ œ œ œ≤ œ œ œ
œ œ œ œ
Gaziantep Türküsü

B 44 .. ..
By Üy By Ay

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B .. ..
3

58
LIGHTLYROW Ünite
3
Moderato
Allegretto � English
Alman Folk
Halk Song
Ezgisi

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


5

Öğrenci

Öğretmen

.
˙
Re ve La Tellerinde Sol Elin İkinci Durumu

≥ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ( b)˙ ˙ ˙ ˙
B 44 ˙ ˙ ˙ ˙ Ó
By
ALIŞTIRMA

œ œ œ œbœ œ œ œ bœ ˙
Aytekin Albuz

œ
B 44 œ œ œ œ œ œ œœœœ˙

B 44 œ b œ œ œ bœ œ œ œ
œ œ œ œ bœ œ œ œ œ œ

œ œ bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

B œ œ œœœœœ Œ œ œ œ œ

B Œ œ bœ œ Œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œœœ œ œœ˙ œ œ œœœ


Bœ œ œ œœœœ˙
9

BŒ œ œ
œ œ œ œœœœ œœœœœœœœ œ œ œœœ
59

œ œ bœ œ œ
13

B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ ˙ Œ Ó
BŒ œ œ
œ œ œ œœœœ œœœœœœœœ œ œ œœœ

œ œ bœ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ ˙
Ünite

B Œ Ó
13
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

B ˙ b˙ ˙˙ bœ œ b ˙˙ ˙˙ Œ Ó
˙ ˙ œ
Do Telinde Sol Elin İkinci Durumu

E t k i n l i k 12
.

Yandaki şemada;
“Do” telinde sol elin birinci durumuyla ikinci durumu
arasındaki farkları inceleyerek gözlemlerinizi öğretme-
ninizle paylaşınız.

≥º
4
B4
2
..
w ˙
1 3 4
1-
˙ ˙ b˙ ˙ ˙ b˙ ˙ w
By

≥º 2
4
B4 ..
b˙ ˙ ˙ b˙
1 3 2 4 3 1 4

˙ b˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ b˙ ˙ w
2-

By

≥º 1 2 3 ≤
4
B4 ..
œ œ bœ œ œ bœ ˙ œ œ bœ œ œ bœ œ
4

œ œ bœ œ œ bœ œ œ œ œ b œ œ œ b œ œ ˙
3-

Ay By Üy By

≥º ≤ ≥1 ≤2 ≥ ≤3 4 ≥
B 44 ˙ œ œ b˙ Ó Ó ..
˙ œ œ b˙ œ œ ˙ œ bœ ˙ œ œ b˙ ˙ ˙
4-

By Üy By Ay

Do ve Sol Tellerinde Sol Elin İkinci Durumu


≥º º
B
1 2 3

w
4

w w
1
bw
2
w
3
w4
1-
w w bw w
By
60
Ünite
Etkinlik 3

2 numaralı alıştırmayı, nota değerlerinin yarısı kadar düşünerek çalınız.

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


≥ ≤ ≥1 ≥
B 44 œ œ bœ œ œ bœ œ
œ œ ˙ œ ˙
2 3 4

œ œ œ bœ ˙
2-

By Üy By Ay


Bœ œ bœ œ œ œ bœ œ
5

˙ œ œ œ bœ œ œ bœ œ
By Ay By Üy
˙

.
≥4
Ozan Nabi Akın

b 4 ≤ ≥ ≤ ≥ ≥ ≤
Bbb 4 ˙ ˙ ..
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
4 1 2 3 4 4

Öğrenci œ œ œ œ œ œ
By Üy By
By Ay

B b b b 44 ˙ ˙˙ ˙˙ ˙˙ ..
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
4

˙
Öğretmen


B bbb ˙ œ œ œ nœ œ œ œ œ
5

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Ay Ay Ay Ay

B bbb Œ œ Œ œ Œ œ Œ œœ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ


B bbb ˙ œ œ œ nœ œ œ œ
9

œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
Üy Üy Üy

B bbb Œ œ Œ œ Œ œ Œ œœ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

61
Ünite
3 Konu
2
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

DO MAJÖR
DİZİSİ

9.3.2. Do Majör Dizisi


Do notasından başlayarak sekiz sıralı sesin art arda gelmesiyle olu-
şur. Değiştirici işaret almaz. 2 tam 1 yarım, 3 tam 1 yarım aralıktan
oluşur. Do majör dizisi, birinci pozisyonda iki oktav çalındığında dört
teli yani do-sol-re-la tellerini kapsar. Birinci pozisyonda bir oktav çalın-
dığında iki teli (do- sol) ya da üç teli (sol-re-la) kapsar.
.

1-

2-

3-

4-

5-

62
Ünite
THEME AND VARIATIONS 3
W. A. Mozart

≥ ≤ ≥º ≤
Paris 1778

≤ KV 265

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


B 44 œ œ œ œ ˙
œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
By Üy
Ay By
≥ ≤º
º
Bœ œ œ œ
5

œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ ˙
Ay By Üy By

≥ ≤
B œ œ œ œ ˙
9

œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

.
Ay By Üy By

DO MAJÖR İKİ OKTAV DİZİ

˙ ˙
Berta Volmer

˙ ˙ ˙
B 44 ˙ ˙
(Berta Volmer)

˙ ˙ ˙ ˙ Ó
1-
˙ ˙ ˙ ˙

˙ ˙ ˙4 ˙
B ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙ ˙
9

˙ ˙

˙ ˙
≥ ≤1 ≥2 ≥˙
B 44

˙ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
3 4 1 2

˙ œ œ
2-

By Üy By Ay

≤ º 3 2 1
Bœ œ œ œ ˙ ..
1

œ
2

œ œ œ œ œ
6 3

˙ ˙ w

Görsel 22. Öğrenci Konseri


63
Ünite
3 E t ki n l i k 1
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Aşağıdaki alıştırmaları parmak tutma durumlarına göre çalışınız.

ARPEJ ÇALIŞMALARI

º̇ ˙ ˙ ˙ ˙ º
B 44 ˙ ˙ ˙3 ˙1
Berta Volmer

.
a)
˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙ . ˙
2 1 3

˙ ˙

B
b)
˙ ˙ ˙ ˙ ˙1 ˙ ˙ ˙
˙ ˙
2 3 3

˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
.

º̇ ˙ ˙3 ˙ ˙ ˙
B˙ ˙
2 1̇

˙ ˙ ˙

˙2 ˙ ˙ º
B ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙ ˙ ˙ ˙

ARALIK ÇALIŞMALARI

º º̇ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙4
Berta Volmer

B 44 ˙ ˙ ˙
a) Üçlü

˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
44

˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
1-

≥˙
˙ ˙ º̇ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ º̇ ˙ ˙ ˙4 ˙ ˙
B
12
Ó ˙ ˙ º̇

B˙ ˙ ˙4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙
4 4 4

˙ ˙
23

˙ ˙ ˙

≥ º
b) Dörtlü

B 44 ˙ ˙ ˙ ˙4 ˙ ˙ ˙ Ó
2

˙ ˙ ˙
3 4 2 1 3
2-
˙ ˙ ˙ ˙ ˙

≥˙ º̇ ˙ ˙ º
B ˙ ˙ ˙4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙
9 4

˙
64
≥ º ˙4
c) Beşli Ünite

B 44 ˙ ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙
* 3

˙ ˙ ˙ ˙
4
3-
˙ ˙ ˙ ˙

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


≥˙
B ˙ ˙
˙ ˙ ˙ ˙4 º̇ ˙ ˙ ˙
º
Ó
*
˙ ˙
9 4

˙ ˙ ˙ ˙
* Eksik beşli

d) Altılı

B 44 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙4
1 2 3
4-
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙

.
º ˙1 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
B˙ ˙ ˙
2

˙ ˙
1

˙ ˙
8

˙4 ˙ ˙3 ˙ ˙2 ˙ ˙1
B˙ Ó ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
15

B˙ ˙ ˙4 ˙4 ˙
3
˙ ˙ ˙ ˙ Ó
˙ ˙
23

˙ ˙ ˙ ˙

º̇ ˙
e) Yedili ve Oktav

B 44 ˙ ˙ ˙ ˙4 ˙1 ˙ ˙2
˙
3 1 4
5-
˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙

˙ ˙ ˙4 ˙4 ˙ ˙ ˙2 ˙ º̇
B ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
3 1

˙
10

˙ ˙1 ˙ ˙4 ˙ ˙3 º ˙ º
B˙ ˙ ˙ ˙ ˙2
2

˙ ˙ ˙ ˙
18
3


3
˙ ˙1 2
˙ ˙4 1
˙ ˙
3
˙ Ó
˙
26

˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
65
Ünite
3 E t ki n l i k 2
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Aşağıdaki eserleri belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalışınız.

DOSTLUK
(Alman Halk Ezgisi)

≥3 1 œ3 œ œ œ œ0 œ ≥ œ œ œ œ œ œ
Uyarlayan.Fuat Kavak

B4 œ œ
4 œ œ œ œ
(Alman Halk Ezgisi)
Œ
4

Öğrenci
Ay By Üy
≥œ ≥ œ œ œ
Öğrenci B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ
.

≥ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ ≥ œ ≥œ œ4 œ œ œ œ
B˙ Œ œ œ Œ œ
5

≥ ≥
Ay

B˙ Œ œ œ œ œ œ œ œ Ó ˙ ˙
œ œ œ œ
Ay

≥ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ ≥ ≥ œ4
B˙ Œ œœ Œ œ œ œ œ œ œ œ ˙. Œ
9

≥ ≥ ≥
Ay

B˙ Ó œ œœ œ œ Œ œœ œ œ œ œ ˙. Œ
œ œ

ABOVE THE CLOUDS


Christian Heinrich Hohmann

≥1 ˙3 œ0 œ œ œ œ
(Kristiyan Henrih Hohman)

B4 œ
4 œ œ2 œ ˙ œ œ
1
œ
Öğrenci

≥3
4
B4 œ œ œ0 œ1 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ
3
Öğrenci

≥ œ œ ˙3 œ0 œ ˙ œ œ
Bœ œ ˙ Ó ..
5

≥ œ1 œ œ
Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ Ó ..
66
ANDANTE
Alexandre Chevillard Ünite

≥3 ≥
3
≤ ˙ œ≤ œ ˙
(Aleksandır Çevila)

œ œ
B 44 ˙ œ1 œ2 ˙ ˙
1811-1877

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


By Üy Üy

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ w
5


B˙ ˙ œ w ˙4
9

œ ˙ œ œ œ ˙
4

.
By

≥ ≥ ≥˙ œ œ ˙ ˙
B ˙. œ œ œ
14

œ œ w
4 4

Üy By Üy

˙≤ œ œ œ œ œ œ ˙ ˙≤ œ œ
œ œ ˙ ˙
B
19

By Ay Üy Ay

œ œ ˙
B ˙ œ4 ˙
24

˙ œ œ ˙ œ œ œ ˙

Bœ œ4 œ œ4 œ Œ
29

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Görsel 23. Konser Provaları


67
Ünite

œ œ œ œ œ
Moderato Franz Wohlfahrt
3

œ œ œ œ œ œ œ œ
B 44 œœœ œ œœœœœœ œœœœ œœ œ œ
4

œ
0 0
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

œ4 œ œ œ 0 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

œ œ œ
0

œ0 œ œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ4 œ
B œ œ
9

œ 0 œ œ œ 0 œ
œ
B œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ 4
13 4 4

œ œ œ œ œ œ
.

œ œ œ œ4 0 œ œ œ4 œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ
17

œ
0

œ
0

œ œ œ
œ4 œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ
B œ œ œ œ
21

œ œ œ œ

œ œ œ œ4 œ œ œ 0œ œ œ œ
Bœ œ œ œ œ œ œ œ 0œ
œ œ œ œ
24

0 œ œ
œ œ œ œ 0
œ œ œ œ œ œ œ œ
Bœ œ œ œ œ œ œ œ Œ
27

œ œ œ œ œ œ œ

MENUET

≥œ ≤ ≤ œ4 œ œ œ œ œ ≤ ≤
Moderato

œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
Johann Sebastian Bach

3
B4 œ œ œ œ œ
F
≥œ ≤ ≤
Bœ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ ˙. œ œ œ œ œ œ œ
6

œ4 œ œ œ. œ œ ≤ ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙.
B œ œ ..
11

68
≥œ4
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B .. #œ œ œ œ œ œ #œ œ œ
œ4 œ œ œ. œ œ ≤ ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙.
B œ œ ..

≥œ4
Ünite

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3

B .. #œ œ œ œ œ œ #œ œ œ
17

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


f
œ œ œ œ ≤ ≤ ˙. ≥œ œ4
B œ #œ œ œ œ œ œ œ
22

œ œ≤ œ≤ œ œ œ œ œ4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ œ œ ˙. ..
27

.
Etkinlik

Armand Farrachi’nin “Bach, Son Füg” adlı kitabından


alınan bu paragraflarda Bach’ın hangi özelliklerine
vurgu yapılmıştır? Sınıf arkadaşlarınızla tartışı-
nız.

Bach, daha genç yaşında ulaştığı usta-


lığı edinmek için durup dinlenmeden,
aralıksız, en titiz eğitimcileri bile şa-
şırtan bir hararetle çalışmıştı. Bilinme-
yen bazı gerekliliklerin rehberlik ettiği
ilerlemeleri, onu buna yöneltenin Tanrı
olduğunu yeterince göstermekteydi.
Klavyeye öylesine ustalıkla dokunurdu
ki, dünyaya bunu yapmayı bilerek gel-
miş gibi görünürdü. Parmaklarıyla alış-
tırma yapmakla ve zihnini eğitmekle kal-
mamıştı. Bir ressamın ustalıkları taklit etmesi
gibi, üsluplarını sindirdiği ve ellerinin, onca notadan
sonra izlerini aldığı bestecilerin eserlerini yüzlerce kez
kopya etmişti. Böylece Nicolas de Grigny’nin ve Charles
Dieupart’ın ve aynı zamanda da Vivaldi, Corelli, Frescobal- Görsel 24. Ekslibris,
di, Legrenzi, Albinoni ve dahası Bohm, Froberger, Pachelbel’in Emre Şengün
süitleri içine işlemişti. Kopyalamasını engellemek için, müziği elinden
almak gerekiyordu… ( s. 51)
Yalnızca bir şey öğrenebileceği bir ustayı dinlemek amacıyla, rüzgârda ve yağmurda, gece gündüz yürü-
mekten korkmazdı. Güneyden ziyade kuzeye doğru giderdi. Lunebourg’dan Hamburg’a kadar, Reinken’i org
başında dinlemek için yürüyerek otuz mil katetmiş; Arnstadt’tan, Buxtehude’ün çaldığı Lübeck’e kadar da bu
mesafenin on katını kışın katetmişti…( s. 52)

(Kısaltılmıştır.)

69
Ünite
3 Konu Hazırlık Çalısmaları
.
3
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

Çargâh makamı alıştırma ve eserleri çalmadan önce bu makamda eserler


dinleyiniz.
ÇARGÂH MAKAMI

9.3.3. Çargâh Makamı


Türk sanat müziğindeki basit makamlar grubuna dâhil olan bir ma-
kamdır. Çargâh beşlisi üzerine rastta çargâh dörtlüsünün eklenmesi ile
oluşmuş, durağı kaba çargâh veya çargâh perdesi, güçlüsü rast veya
gerdaniye perdesi, yedeni buselik veya kaba buselik perdesi olan, çıkıcı
veya çıkıcı-inici kullanılan bir dizidir.
Durak: Kaba çargâh veya çargâh perdesidir.
.

Güçlü: Rast veya gerdaniye perdesidir.


Seyri: Çıkıcıdır.
Yeden: Kaba buselik veya buselik perdesidir.
Dizi: Çargâh 5’lisi + çargâh 4’lüsünden oluşmuştur.

Görsel 25. Metronom Çargâh dizisi viyolada 1. pozisyonda çalınırken sol elin konumu
değişmez.
Çargâh Dizi

Çargâh beşlisi Çargâh dörtlüsü

B w w w w
w w w w
T T B
T B T
T

E t ki n l i k 1

Aşağıdaki çargâh diziyi farklı değerlerde ve metronomla çalınız.

Çargâh Dizi

B w w w w ..
w w w w

≥ ≤ ≥ ≤ œ œ œ œ
B 44 œ œ œ ˙ œ œ
1-
˙ œ œ œ
By Üy By Ay

˙ œ œ œ œ œ œ
B ˙ œ œ œ œ œ œ
5

œ œ ˙
70
≥ ≥ ≤ ≤ 4 º̇ º
B 44
Ünite

œ ˙. œ ˙. œ Œ ˙. œ ˙. œ
œ ˙. œ ˙. .
3

˙.
2-

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


œ ˙. œ ˙. œ º̇ . œ ˙. œ4 ˙. œ ˙. œº
B ˙. Œ ˙.
9 4

. œº ˙ . º
B˙ œ ˙. Œ ˙. œ ˙. œ ˙. Œ
œ ˙.
17

œ ˙.

E t ki n l i k 2

.
2 numaralı alıştırmayı aşağıda verilen değerlere uygun olarak çalışınız.

≥ ≥ ≤ ≤ j ≥ ≥j ≤ ≤
B 44 j œ œ œ . œJ ∑
œ. œ œ. œ .

œ
B 44
≥ ≤≥≤ ≥≤ œ œ œœœ œœœ œ œ
œ œœœ œœœ œ œœœ œœœ œ œ
œ œ œ By
3-

Ay
By Üy
≥œ œ≤ ≥œ ≤ ≥ ≤
œœœ œœœ œ œœœ œœœ œœ œ
B œ œœœœœœœ œ Ó ..
4

Ay By Üy By
œ œ ˙

Açıklama

Orta yay, yayın alt ortası ile üst ortası arasındaki bölümdür.

YAY
ORTA

Görsel 26. Orta yay

71
Ünite
3 DİZİSEL ALIŞTIRMA
Dizi: Çargâh Zeki Nacakcı

4 ≥4
B4 œ œ
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

œœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœœœœ


4

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Ort

B œ œ œœœœœœœ œœœœœœœ
œœœœœœœœ œ œ œœœœ œœœœœœœœ œ
6

œ œ
Bœœœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœœœœ œ œ œœœœ
11
.

œœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœœœœ


Bœœœœœœœœ œ
16

œœœœœœœ œœœœœœœ œœœœœœœ œœœœœœœœ ˙


B œ œ œ Ó
21

E t ki n l i k 3

Aşağıdaki eserleri belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

BİLMEM ŞU FELEĞİN
Yöresi: Orta Anadolu

≥ ≤ œ≥ œ œ œ œ
Dizi: Çargâh

B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Uyarlama: Zeki Nacakcı

œ œ œ œ œ
Ay By Üy By

Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
4

72
ÇARGÂH

≥ ≤2 ≥ ≤ ≤
ÇARGÂH
≥ ≤
œ
Nim Sofyan

≥≥˙ œ œ œ Teoman
Teoman Önaldı

24Sofyan ≤œ≤2 ≥œ œ1≤ . œ≤2ÇARGÂH


ÇARGÂH

BNim ˙ ≥≥3 1≤ J ≤ œ œ
3

≤ œ
Nim Sofyan

≥ ˙ œ
3


Önaldı

. œ œ
ÇARGÂH
Nim2Sofyan œœ1≤. œ≤ œœ Teoman
B ˙˙3≥ ≤2 ≥œ ˙≥3 œ œ By œœ Önaldı
œœ
Teoman Önaldı

BNim4242Sofyan œ œJ2≤2ÇARGÂH
3
2ÇARGÂH

œ œ œ
Nim

J ˙ œ
Ünite
2


Sofyan 3 Teoman Önaldı

B ˙≥3 ≤
œ≤2 ≥≥œ
1.
œ1≤ œ≤ ≥3 ≤ œ œ Üy œ Önaldı
œ
By Üy By Ay Üy 3

4 ≤ ≤J ˙ œ œ
1


2 3 Teoman Önaldı

. œ œ
3

2 œ ≤ œ
2

œ œ
3

B 24≤ ˙3 œ œ œ2J œ≤ ˙ œ œ œ œBy


Nim Sofyan

œ œAy
By Ay
˙œ1 .
By Teoman
œ By ˙
By Üy
œ œ
2

œ œ
By Ay
B ˙ œ œ
By
˙

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


œ
7 By Üy Üy
4≤ J œ≤
2 3

˙ ˙
B œœ≤ By œœ œ≤≤ œœ œœ œœ By Byœœ Ay œœ By ˙ Üy
By Üy By Ay By Üy

˙
Üy
˙˙
7 By Üy

7BBy
7 By Ay

By
˙
By Üy Üy

7BBy œ≤ œ ˙ œ œ œ œ Byœ œ ˙
7 Üy Üy

œ œ≤ ˙ ≤
œ œ œ ≥œ Byœ œ œ≤ œ˙ ˙
BBy˙≤œ ˙ ≥ ˙ œ≤ ˙ œ œ œœ ≤ ˙ ˙
Üy

B Byœ˙ œ œ œ˙ œ œ œ œ ˙ Üy œ œ ≥œ By œ œ œ
713 By Üy


œœ≤ œ œ œ ≥≥ Üy ˙ œœ œ By
≥ œœ œ œœ œœ≤ œœ ˙
Üy
˙
By

B œ ˙
≤ œœ œ œ œœ Ay œœ≥ œ ˙˙ Üy Ay œ By œ
13

BBy˙ ≥œ œ œ œ œ Üy œ≤ œ ˙
13 By

œ œ œ œ ˙
B ˙≥ œ Ay ˙ œ≤ 2.œ ˙˙
13 Üy
≤ œ ≥œ ≥œ œ œ œ œ Üy
13

œ ≤
œÜy œ
≤ œ œ œ ˙ ≥ ≤ œ
B˙ œ œ œœ œ œAy ≥œ ˙ œÜy
13

≥ ≤
Ay
œ ˙ œ œ
Üy

œ œ œ œ œ
1.Ay Üy
B ≥œ≥ œ ˙ œ œ .
Üy
œ ˙
13

≤ œ
21

œœ≤Üy œ œ ≥≥Ay .Üy2. ≤≤


Ay
œ œ œ
Üy
œ œ œ
Ay
œ
Üy
œ œ œ .
Ay
B ≥ œ œ œ ˙
21 1.

.
2.

œ≤ œ œ œ œ œ œ≥ œ œœ œ . ˙2.2.
Ay

B œ
21


1.

.
œ
Ay
≥ œ œ œ œ
Üy
≤œ œ œ .
By Üy Ay
B By œ ˙
Üy
ϳ
21 1.

œ .. 2.˙ œ
21 Ay
≥ ≤
Ay 1.

B By œBy≥ Üy œ ≤ œ≤ œ œ œ≤ œœ œ˙ ≥ œ ≥œ œ ≤
21 By Üy 1.

œœ œœ œ œ œ .. œ˙
2.

B .. ˙≥ Üy œ œ œ œ œœ œ
Ay
œ œ . œ œ œ
21
26 1.
Ay

≤ ≤ œ ˙ ≥
œ œ
Üy
By˙
.. ≥˙ Üy Üyœœ≤ œœ œœ œœ By œœ≤ Ay ≥ œœ œ œœ œ œ œ
Ay

B œ ˙ œ
26 Ay

B . ≥˙ ≥œ œ œ œ œ œ œ
26 Üy

œ≤ œ œ œ œ≤ œ ˙ œ
.
By Ay
B .≥
26


26 Ay

˙ œ≤ œ ≤
œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ
B œ.. ≥˙ ≤ 1. œœ œ œ œœ By ≤œ2. œ ≥ ˙ ≥œ ≥œ œ ≤ œ œ œ œœ
26 Üy By Ay

œ
œ≥≥ œ œ œ Ay œ≥ œ≤ œ œ
Üy Ay
.
By
B . œ œ 1.1. œ .. ˙ 2.
26
32


Üy By Ay
œœ œ œœ≤ œ œœ œœ
Üy Ay

B œ œœ œœ .. By ˙≤ 2. œ œ œ≥œ Üy
32

œ œ≥ œ
œ œ œ œ ≥œ œ≤ œœ œ œ
Üy
Bœ œ .. ˙≤
32 By 2.

œ œ œ
Üy Ay Ay By

B œ . ˙≤ 2. œ≥ œ œ œ By
32
32
1.

≥œ Üy ≤ œ œ œ
1. 2.

œ≤ ≤ œ œ œ . ≥ œ
B œ . œ ≥œ œ ˙
≤ ≥ ≤ œ œ ≥ œ œ ≥œ ≤ œ

32 Ay
. œ œ
1. 2.

B ≤ . ≤œ ≥ œ œ œ œœ œ œ .. œ ˙ ≥œ œ
Ay By Üy
Ay œ œ
32

œ œ
38 1.

œ ≤ œ ≤≤ Ayœ ˙ By˙ Üy œ≥≥ œ≤ œ


Ay
ϲ
By Üy

œ
≥ ≥ ≤ œ
By Üy

B œ . œ œ œ
B œ≤ . œœ≤ Ayœ≥œ œ œœ œ œœ œ By œœ≥ Üy
38

œœ≤ Ayœ ˙ By˙ Üy œ


≥ œ
38

œ œ œ œ ˙ ˙ œ œ≤ œ
By
B œ≤ . ≤ Ay œ œ œ
38 Üy

≥ Üy œ ≤ œ ˙ ≥œ Üy œ≤ œ
38

≤ œ
≤≥ ≥œ œ ≤ ≥ ≥ ˙ ≤
B œ . œ Ay≤ ≥œ œ œ ≤ ≥ œ œ œ ≥ œ ≤ ≤ ≤ ≥ ≤
38

œ ≥
Ay By Üy By Üy

B œ≤ œ≥ Ayœ ≥œ œ œ≤ œ œ œ œ œ œBy œ ≤œœÜy . œ œ ˙ œ. ˙ œ. jBy œ ˙ Üy œ œ ..


By By

œ
38
44

œ ≤ ˙
Jœ ≥œ .≥ ≥ ˙ ≤ œ ≤ jjBy ≥˙≥ Üy œ .
œ œ
≤œ ≥Ay ≥ By ≤œÜy ≤ ≥
J ≤ ≤
By
≤ œ .
Üy By Üy

B œ œ œ
œœ≤ œ œ œBy ≤œÜy œ œ .
44

B By œ≤ Ay œœ≥ œœ Byœ≥ Üy . Jœ≤ ≥œ . œ≥ œ≤ . œœ≤By ˙≥ Üy ..


44 Ay

œ œ œ . J≤œ ≥œ . J
J≥œ ≤œ . j ˙ ..
B By ≥ œ œ ≤ ≤
44

œ ≤ œ œ ≥ œ
≤ œ
44

≥ œ ≥œ ≤œ œ œ œ ≤œ œ . J
≤œ ≥œ . . J
≥œ ≤œ . j
≤œj ≥˙ ≥
B By ϲ Ay ..
44 By Ay By Üy

Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ . œ J œ J œ . .
Ay By Üy
œ œ ˙
44

By Ay By
By Üy
Üy HEKİMOĞLU
J J .
≥œ Ay œ≤ ≥œ By≤œ Üy
ByÇargâhAy By Üy
≥œ œ≤ œ œ œ œ œ ≤
Dizi: Yöresi: Ordu

B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ
By
œ œ ..
By Üy By Ay
Üy

≥ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B‰ œ œ œ œ
3

Ay By

B .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5 1. 2.

73
Ünite Ölçme ve Değerlendirme
3

Aşağıdaki verilen ifadelerden doğru veya yanlış oluşlarına göre “√ ”ile işaretleyiniz.
POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR

1. Sol elin sapta bulunduğu yere pozisyon denir.


D Y

2. Do majör dizisinin aldığı değiştirici işaretler fa diyez ve do diyezdir.


D Y

3. Do majör dizisi 1 tam 1 yarım, 2 tam 1 yarım, 2 tam aralıktan oluşur.


D Y

4. Çargâh makamı dizisi Türk sanat müziğindeki basit makamlar grubuna dâhil olan bir makamdır.
.

D Y

5. Çargâh makamının güçlüsü rast veya gerdaniye perdesidir.


D Y

6. Çargâh makamı inici dizi özelliğindedir.


D Y

7. Aşağıdaki resimlerin altına sol elin hangi durumda olduğunu yazınız.

................................................ ................................................

8. Aşağıdaki notalar viyolada hangi tellerde çalınır? Tellerin adlarını boşluklara yazınız.

................................................ ................................................

74
Ünite
3

POZISYON VE ÖRNEK UYGULAMALAR


KONTROL LİSTESİ

“Pozisyon ve Örnek Uygulamalar” ünitesindeki “viyolada 1. pozisyon, Do majör dizisi ve çargâh


makamı” konularındaki becerilerini değerlendirmek amacıyla aşağıdaki ifadelerin öğrenci tarafından ger-
çekleştirilip gerçekleştirilmediğini ifadenin karşısında bulunan yeri (√) ile işaretleyiniz.
SIRA

GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

.
1 Viyolada 1. pozisyon kavramını açıklar.

2 Viyolada “la” telinde parmaklarını doğru seslere basar.

3 Viyolada “re” telinde parmaklarını doğru seslere basar.

4 Viyolada “sol” telinde parmaklarını doğru seslere basar.

5 Viyolada “do” telinde parmaklarını doğru seslere basar.

6 1. pozisyonda do majör dizisini çalar.

7 1. pozisyonda do majör dizisinde örnek eser çalar.

8 1. pozisyonda çargâh makamını açıklar.

9 1. pozisyonda çargâh makamı dizisini çalar.

10 1. pozisyonda çargâh makamında örnek eser çalar.

75
Ünite 4 YAY . .
TEKNIKLERI I

KONU BASLIKLARI
.
• Detase
. (Ayrı) Çalma Teknigi
• Legato (Baglı) Çalma Teknigi

76
Ünite
Konu Hazırlık Çalısmaları
. 4
1 Sizce bağlı ve bağsız çalma nedir? Sınıf arkadaşlarınızla fikir alışverişinde

YAY TEKNIKLERI I
.
bulununuz.

DETAŞE (AYRI) ÇALMA

.
TEKNİĞİ

9.4.1. Detaşe (Ayrı) Çalma Tekniği


Detaşe, her notanın ayrı yaylar ile (çekerek-iterek ya da iterek-çe-
kerek) çalınması anlamına gelmektedir. Detaşe işareti “-” ile gösterilir.
Detaşe, sağ kolun akıcı bir biçimde yaptığı hareketlerle gerçekleşti-
rilir. Sesler arasında, birbirinden ayrı olduklarını ayırt edebilecek kadar
kısacık aralıklar bulunur. Burada bahsedilen sesler arasındaki aralıklar,
boşluk yaratmak amaçlı değil, seslerin birbirlerinden ayrı olduklarını
duyuracak etkiler vermek içindir. Her bir nota için ayrı bir yay alınır,
yay düz olarak çekilir ve çekim süresince basınç farklı olmaz. Notalar
arasında boşluk yoktur ve her yay diğeri başlayıncaya kadar devam
eder.
Detaşe çalabilmek için, tıpkı diğer tekniklerde olduğu gibi belli özel-
likleri yerine getirmek gerekmektedir. Bunlar; yay ve tel değiştirme,
sağ el ve sol elde basınç eşitlemesi, parmak düşürme, sesleri ayrı ayrı
çalma, eşit yay, eşit ton, eşit ses uzunluğu vb.dir. İlke olarak, tempo
hızlandırıldıkça yay uzunluğu kısaltılır. Böylece hızlı çalmak kolayla-
şır. Bu kural detaşe için de geçerlidir. Yayın her yerinde detaşe yapıla-
bilir. Ancak detaşe tekniğinin karakterine uygun özellikte, yayın ortası
ile ucu arasında fakat ortaya yakın bir yerinde en kolay ve en belirgin
biçimde yapılır.

E t ki n l i k 1

Aşağıda verilen boş tellerde detaşe çalışmalarını orta yay (O), alt yarı (Ay), ve
üst yarıda (Üy) çalışınız.

≥ ≤ ≥ ≤ œ œ œ œ
Ozan Nabi Akın

4
1- B 4 œ œ œ œ ..
œ œ œ œ
œ œ œ œ

≥≤ ≥ ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
B44 œœœœœœœœ
œ œ œ œ œ œ œ œ
2-

77
Ünite
Ozan Nabi Akın
4

B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
4 1.
YAY TEKNIKLERI I

4 4
.

3-
.

œ œ œ œ # œ œ œ4 œ œ œ œ œ # œ œ n œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ
œ œœœ œ œ œœœœœœœœ
5 2.

œ œ # œ œ œ4 œ œ œ œ œ # œ œ n œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ œœœœœœœœ œœœœœœœœ
10

B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ .. œ œ œ œ œ œ œ œ
15 4 1. 2.
4 0

E t ki n l i k 2

Aşağıdaki alıştırmayı orta yayda çalışınız.

B 44 œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Mathieu Crickboom
4 0 0

œ œ œ4 œ œ4 œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ
5
0

B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ œ ˙ Ó
9
0 4

78
Ünite
STUDY-ESTUDIO 4
Mathieu Crickboom

U
Allegro
(Metyu Krikbum)

B 43 ˙ œ4 b ˙

YAY TEKNIKLERI I
œ b˙ œ ˙ bœ ˙ œ ˙ bœ ˙ ˙.

.
Öğrenci œ

.
U
B 43 ∑ ˙. ˙
Öğretmen
#˙ . ˙ #œ œ b˙ œ ˙ bœ œ #˙

≤ œ U
B ˙ bœ œ b˙ œ4 ˙ ˙ œ4
9

˙ œ ˙ bœ ˙ ˙.
0

U
˙.
≤ b œ œ # œ œ œ # œ œ œ œ
Bœ œ ˙ œ ˙ bœ œ œ œ œ œ ˙.
˙ #œ ˙

≥ U4
Bœ œ œ œ4 ˙ œ4 ˙ ˙.
17

˙ œ b˙ œ œ œ œ ˙ œ
U
œ œ #œ œ ˙ .
Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ b œ œ
#œ œ œ œ œ #œ ˙.

B œ œ œ bœ œ œ œ œ #œ œ #œ œ œ4 # œ œ4 œ œ œ #U˙ .
25
4 0

U
B ∑ ∑ œ≤ œ œ b œ œ œ œ bœ œ œ ˙˙ ..
#œ œ

œ œ U
B œ œ œ bœ œ œ4 œ œ bœ œ œ4 œ œ bœ œ œ
32

˙.
4 0 0 4

˙. ˙. ˙. ˙. ˙. œ œ œ U̇.
B ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙. ˙.

79
Ünite
4 E t ki n l i k 3
YAY TEKNIKLERI I
.

Aşağıdaki alıştırmaları detaşe yay tekniğiyle çalışınız.


.

≥ œœœœ œœœœ
B 44 œ œ œ œ œœœœ˙ œœœœ œœœœ˙
Çabuk Ayfer Tanrıverdi

Öğrenci

B 44 œ ‰ œ ‰ b œ ‰ œ ‰ b œ ‰ œ ‰ œ ‰ œ ‰bœ ‰ œ ‰ bœ ‰ œ ‰ œ
œ œ œ
Öğretmen

œœœœ˙ œœœœ˙ œœœœ˙ œ


B œœœœ˙ œœ œœ œœ œ
5

B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ nœ

œ œ œ œœœœ œœœœœœœ
Bœœœœ œ œ œ
10

œœœœ œœœœœœœ
œœœ
Bœœœœœ ∑ œ œ œ œ œœœœœœ
œœ


14

œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
œ œ ˙
B œ œ œ œ œ œœ ˙
œ œ œ œ œ ˙

Görsel 27. Öğrenci Konser Çalışmaları


80
Ünite
HALAY 4

≥ ≤ Yöresi: Erzincan

YAY TEKNIKLERI I
B4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..

.
œ

.
B .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
œ
5

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B .. œ œ œ
9

œ
Bœ œ œ œ œ ˙ ..
14

≥0 1 2 ≥1 œ3
œ œ œ œ œ œ œ
Allegretto
œ3 œ3
Folk Song

B #4 œ œ œ
# 2 Œ
0 1 0

F
1

≥œ œ œ ≥0
# œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B # Œ
5

p1 F

# œ œ0 œ0 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B # œ œ0 Œ ..
10
0

81
Ünite
4 E t ki n l i k 4
YAY TEKNIKLERI I
.

Sol elin birinci konumunda re-la tellerinde verilmiş olan alıştırmaları ağır tem-
poda çalışınız.
.

≥œ œ≤ # œ œ œ œ
≥ ≤ œ œ #œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ
1- B 44 œ œ # œ œ œ
By Ay By

≥ ≤ ≥ ≤ ≥ ≤
œ ≥ ≤ ≥ ≤ # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
2- B44œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Ay By Üy By

≥œ œ≤ ≥œ œ≤ ≥œ # œ≤ ≥œ œ≤ ≥œ œ≤
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3- B 44 œ Œ
By Üy By Ay

4≥œ œ≤ ≥œ œ≤ ≥œ œ≤ # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ œ œ œ œ œ # œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ œ œ œ œ œ
4- B4
By Üy ByAy

BEL BAĞIMIN TOKASI

B 24 ‰ œ≥ œ≤ ≥œ œ≤ œ œ œ
Yöresi: Trabzon

œ œ œ œ œ œ œ œ œ
F Ay By

Bœ œ œ œ œ œ œ .. .. ‰ œ≥ œ≤ ≥œ œ≤ œ œ œ œ œ
4

f Ay By

œ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ≥ œ
B œ œ œ œ œ œ ..
7

Üy
Ay

≥ ≤ ≥ ≤
B .. ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
11

82
F Ay
Ünite
Konu 4
2

YAY TEKNIKLERI I
.
LEGATO (BAĞLI) ÇALMA

.
TEKNİĞİ

9.4.2. Legato (Bağlı) Çalma Tekniği


Legato (bağlı) çalma tekniği, birden fazla notanın kesintisiz olarak
tek yay hareketi ile aynı yönde çalınmasıdır. Legato yaparken notaları
aynı gürlükte ve temizlikte seslendirmek gereklidir. İyi legato yapmak
için bağ yapılan tüm notaları doğru ve temiz sesle çalmanın yanı sıra
eşit ve ahenkle yayı yönetmek gerekmektedir.
Legato, notaların üzerine konulan bağ , işaretiyle göste-
rilir.
Legato tekniğinde unutulmaması gereken başka bir durum da; yay
bir telden diğerine aktarılırken yuvarlak hareket ettirilir (yeni tele git-
tikçe yaklaştırılır). Hiçbir zaman, tel değiştirilirken yay köşeli hareket-
ler yapmaz. Yayın yuvarlak hareketi, eşiğin eğimine uygun olmalıdır.
Tel değiştirme hareketi, koldaki düzlem bozulmaksızın gerçekleştirilir.
Kol bütünü ile hareket etmelidir. Sol elde çalacak parmak, yay hareke-
tinden önce teldeki yerini almış olmalıdır. Detaşede seslerin ayrı yay-
larda birbirlerinden ayrılarak çalınmaları ne kadar gerekliyse legato da
ise aynı yayda seslerin birbirine bağlı olmaları o kadar gereklidir.

E t ki n l i k 1

Aşağıda verilen boş tellerde detaşe çalışmalarını orta yay (O), alt yarı (Ay), ve
üst yarıda (Üy) çalışınız.

83
Ünite
≥º ≤
4
5- B 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ4 ˙
œ œ œ œ œ
4
YAY TEKNIKLERI I
.

º
Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
4
.

º 4
4 œ œ
B4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
4 4 4

œ œ œ œ œ œ
6-

œ œº œ
Bœœœœœœœœ œœœœœœœœ œœœœœ œœ œœœœœ
4 4 4 4

œ œ ˙
5

œœ œ

œ œ œ œ4 œ œ œ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ .. œ œ œ
1. 2.

œ œ œ ˙
10

Berta
Berta Volmer
Volmer

B 44 ˙ . œœ ˙˙. . œœ ˙˙. . œ œ ˙ .˙ . œ œ ˙ .˙ . œ œ ˙. ˙. œ œ
00 4 4
1-
By
By

B ˙. œœ ˙˙.. œœ ˙˙. . œ œ ˙ .˙ . œ œ ˙ ˙ Ó Ó
7

œœ ˙ ˙. . œ œ ˙ .˙ .


B œ. jj ≤≤ jj jj jj
œ œ œ .œ . Jœ Jœ œ .œ . Jœ Jœ œ . œ . Jœ Jœœ . œ . Jœ Jœ
14

œœ œœ.. œœ œœ. . œœ œ œ. .
4 4
2-

B œ . œ œœ.. œœ œœ. . œœjjœœ. . œjœj œ œ. . œjœjœ .œ . œjœjœ .œ . œjœœj. œ . œjœj˙ ˙ Ó Ó 3


43 4
18
5

J JJ

≥œ œœ ##œ≤œ≤ ##œœ.. œœœ4œ4 œœ. .# #œœœœ œ œ. .# œ# œœ œ # œ#.œ . œ œ4 œ4 œ .œ#.œ#œ œ œ0 œ0 œ #œ # œ ˙ ˙


3
B 4 . JJ J J . .J J ΠΠ44 44
23

3- JJ JJ JJ JJ
By
By By
By

œ œ œ œ œ œœ œœ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B 44 œ œ œœ œœ œœ œœ œœ œœ œœ œœ œ œ .. ..˙ ˙ Ó Ó
31 4 4

4-
84
E t ki n l i k 2 Ünite
4

YAY TEKNIKLERI I
Birinci
Birinci konumda
konumdayazılan
yazılan1,8,2,
9, 310ve
ve411
numaralı alıştırmaları,
numaralı sol sol
alıştırmaları, elinelin
2. konumu-
2. konu-

.
na
munagöre de çalışınız.
göre de çalışınız.

.
Araştırma Ödevi
Konu: “Sazıma” adlı türküyü seslendirmeden önce aşağıda hayatına ilişkin küçük kesitler verilmiş olan
Âşık Veysel’in yaşam öyküsünü ve eserlerini inceleyiniz. Yaşamında kendine, ailesine ve vatanına karşı olan
sorumluluklarını nasıl yerine getirdiğini, şiirlerinde sevgi ve hoşgörüye nasıl yer verdiğini araştırınız.

Âşık Veysel, halk şiirimizin ölmezliğini yirminci yüz-


yıl defterine yazdıran, Anadolu insanının bitmez-tüken-
mezliğini şehir şehir kazdıran şairimizdir. Sazı, sözü
ve özü ile bir âleme kapalı, bin âleme açık gözü
ile yetmiş dokuz yıl bu toprağın en sadık aşığı
oldu. Hayatını uğruna adadığı toprağına gi-
derken de, arkasında gönüllerde kurulmuş
bir saltanat bıraktı… Şair gözlerinden biri-
ni çiçek salgınında, diğerini de babasının
sebep olduğu bir kazada kaybetmiş. İşte
bundan sonra Veysel, iki gözünün gü-
cünü sazına ve sözüne vermiş. Dinleye
dinleye çıktığı âşıklık yolunda, bir men-
zil gelmiş ki dinletir olmuş…
Arifiye, Hasanoğlan ve Çifteler Köy
Enstitülerinde halk türküsü öğretmenliği
yapar. 1965 yılında TBMM Âşık Veysel’e
“Anadilimize ve ulusal birliğimize yaptı-
ğı hizmetlerinden ötürü bir yasayla vatanî-
hizmet terkibinden aylık bağlanır. Devletin
“Resmî Şairi” olur. ( Hamdi Tamses s. 254)
(Kısaltılmıştır.)

Görsel 28. Ekslibris,


Emre Şengün
85
Ünite
4 E t ki n l i k 3
YAY TEKNIKLERI I
.

“Sazıma” adlı türküyü öğrenmiş olduğunuz yay tekniklerine uygun olarak


çalınız.
.

SAZIMA
Aşık Veysel

≤ ≥ ≤
Uyarlama:Ozan Nabi Akın

B b 44 Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ j œ œj œ œ
œ œ
œ

≥ j
Bb ˙ Œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ.
5

˙ J J J œ

B b œJ œ j j œ œ j j œj œ j
9

œ œ. œ J œ œ. œ œ ˙ w

STUDY- ESTUDIO

Mathieu Crickboom

B 44 œ œ b œ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ4 œbœ œ œ œ Œ
4

œ œ b œ œ œ
4 4

B 44 Ó œ
œ œ b œ œ #œ Œ œ b œ œ œ # œœ Œ œ œbœ ˙ œ
œ ˙ #œ Œ

≥ œ # œ œ œ4
Bœ œ œ #œ œ œ œ œ œ4 œ # œ œ
œ
œ4 œ #œ œ œ œ Œ
5 4

BÓ Œ #œ œ œ œ # œ œ œ # œ œ œœ Œ
œ œ # œ œ # œœ œ #œ œ œ œ
86

œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ
B œ #œ œ œ œ œ œ # œ # œ œ œ ˙
9 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
BÓ Œ œ #œ œ œ œ # œ œ œ # œ œ œœ Œ
œ œ # œ œ # œœ œ #œ œ œ

œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ
Ünite

B œ #œ œ œ œ œ œ # œ # œ œ œ ˙
9 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

YAY TEKNIKLERI I
.
B #œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ #˙
#œ œ #œ œ œ œ

.
B˙ œ #œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œbœ œ œ œ œbœ œ œ œ œ
14

B œ #œ œ ˙ œ #œ œ œ œ Œ œ œbœ œ œ Œ œbœ œ œ
#œ œ œ œ œ #œ

B œ œ bœ œ œ œ œbœ œ œ œ Œ œ œ œ œ œbœ œ
19 4 4 4

œ bœ œ œ œ
4

œ œœ # ˙˙ œ œœ ˙˙
B œ Œ œ œ bœ ˙ œ œ œ
#œ œ ˙ #œ Œ

B œ œ œ œb œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ w
23 4 4 4 4

œb œ ˙ œb œ w
4 4 4 4 4 4 4

b œ œ œ #œ œ œ œ #œ œb œ œ #œ œ œb œ œ #œ œ #œ œ œ b œ œ œ w
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ w

Görsel 29. Viyola Alıştırmaları


87
Ünite
4
Study-Estudio. Mathieu Crickboom

º º œœ ˙ º œœ ˙ œœœœ
(Metyu Krikbum)

œ Œ ºœ œ œ œ œ œ œ
Moderato
# œœœœ
4
B 4 œœœœœœ Œ
YAY TEKNIKLERI I
. .

B # 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ

4 œ œ œ
œ œ #œ œ œ nœ œ œ º 4
œ œ œ ˙ œ Œ œœœœœ œ
B# œ œ
6 4

B# œ œ œ œ œ œ œ ‰ Œ ˙˙
œ œœœœ œœœœ

# œ œ4 œ œº œ œ œº œ œ œ œ œœœœ˙ º œ
œœœœ œ
B œ
10

B# ˙ œ œ œ œ ˙˙ œ œ œ œ ˙˙ œ œ œ œ ˙œ
˙ œ œÓ œ œ œ

œ
œœœœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ4 œ œ œ 4
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œº œ œ œ
14

B # ˙œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ j
œœ œ
Ó œ œ nœ #œ œ .

Ç  0    Ç  

!  œ    œ
18
0

G  
!              


4   
     K   0 4
   Ç  œ 0   0

!   0   
22

88

œ
!            Ç TT
 
G  
!             
 

4   
     K   0 4
0   0
Ünite

   Ç  
!    
4

œ 
22
0

YAY TEKNIKLERI I
.
œ
!            Ç TT

.

±    »

    0     4  Ç 4
!      »
26

Ç
0

!  TT              Ç »
  
MINUET

œ≤ œ œ œ œ4
Lively minuet tempo Wolfgang Amadeus Mozart

# 3 œ œ œ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ œ œ
B #4
f
œ œ œ œ ˙ œ œ ˙ œ
# .. .. œ œ œ œ4 œ œ œ œ
B #
7

P
œœœ œ œœœ œ œ œ ˙
# œ œ œ œ4 œœœ œ œ œ
..
B #
13

f Fine

˙ #˙ œ œ œ
≤ ≥
ϲ ϲ
Minuet 2

B# œ œ œ œ œ Œ œ4
œ
F
˙ œ
B# œ ˙ œ .. .. œ œ œ ˙ œ
7

œ œ
f

œ ≥4 ≤ ≤ ˙
B# œ Œ œ œ ˙ œ ..
13

œ œ œ œ
œ œ œ œ
p Minuet 1 D.C. al Fine

89
Ünite
4 E t ki n l i k 4
YAY TEKNIKLERI I
.

Aşağıda verilen barok eseri; uzun, güçlü yaylarla sabit ve istikrarlı bir ritimle
çalınız.
.

MARCH
From The Peasant Cantata

≤0 ≥
Johann Sebastian Bach

œ≤ œ ≥œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ . œ≤ œ œ œ œ œ œ
Allegro moderato (Yohan Sebastian Bah)

#
B #44 œ œ œ œ œ
f p
≤0 ≥œ
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
B # œ ˙ .
7

f
œ œ œ œ œ œ œ ˙. ≤ ≤ ≥œ œ œ
#
B # œ œ œ œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ œ œœ
12

p
œ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙.
B ## ˙ . œœ
17

œ œ œ œ œ œ œ ≥˙ .
B ## œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ
22

Ölçme ve Değerlendirme

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun olan kelimeyi yazınız.


detaşe, legato
1- Temel yay tekniklerinden her notanın ayrı yaylarla çalınmasına……………… denir.
2- Birden fazla notanın kesintisiz olarak tek yay hareketi ile aynı yönde çalınmasına…………..çal-
ma tekniği denir.

Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.


3- Aşağıdakilerden hangisi viyola çalmada detaşe tekniğinin işaretidir?
A) B) C) (-) D) E)
4- Aşağıdakilerden hangisi viyola çalmada legato tekniğinin işaretidir?
A) B) C) (-) D) E)

90
Ünite
4

YAY TEKNIKLERI I
.
KONTROL LİSTESİ

.
“Yay Teknikleri” ünitesindeki detaşe ve bağlı çalma tekniği konularındaki becerilerinizi değerlendir-
mek amacıyla aşağıda verilen kontrol listesini öğretmeninizle birlikte doldurunuz.
SIRA

GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

Her notanın ayrı yaylar ile (çekerek-iterek ya da iterek-çekerek) detaşe


1
çalınacağını bilir.

2 Sağ kolun akıcı bir biçimde yaptığı hareketlerle detaşeyi gerçekleştirir.

3 Detaşe işareti (-) sorulduğunda gösterir.

4 Yayın her yerinde detaşe uygulayabilir.

Birden fazla notanın kesintisiz olarak tek yay hareketi ile aynı yönde
5
çalınmasının legato olduğunu bilir.

6 Yayı bir telden diğerine aktarırken yuvarlak hareket ettirerek uygular.

7 Legato işareti ( ) sorulduğunda gösterir.

8 Yayın her yerinde legatoyu uygulayabilir.

9 Detaşede notaları aynı gürlükte, temiz seslendirir.

10 Legatoda notaları aynı gürlükte, kesintisiz, temiz seslendirir.

91
5
. .
DIZI-MAKAMLAR
Ünite . . .
ve ILGILI
-
DAGARCIK I

KONU BASLIKLARI
.
• Sol Majör Dizisi
• Buselik Makamı
• Mi Minör Dizisi
• La Minör Dizisi
• Kürdi Makamı
• Fa Majör Dizisi
• Re Minör Dizisi
92
Ünite
Konu Hazırlık Çalısmaları
. 5
1

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Sol majör eserler dinleyiniz. Dinlediğiniz eserlerin notalarını inceleyerek bu
ünitedeki çalacağınız eserlerle benzerlik ya da farklılıklarını öğretmeninizle
paylaşınız.
SOL MAJÖR DİZİSİ

. . . -
9.5.1. Sol Majör Dizisi
Sol majör dizisi, birinci pozisyonda bir oktav çalındığında iki teli
(sol, re) kapsar. Dizi, donanımında ses değiştirici işaret olarak fa diyez
alır. Sol majör dizisi çıkıcı olarak “sol” telinden (boş), inici olarak “re”
telinde 3. parmaktan başlar.

Bw w w w #w w w #w w w w
w w w w w

. .
E t ki n l i k 1

Sol majör tonunda yazılmış eserleri çalmadan önce aşağıda verilmiş dizi ve
alıştırmaları doğru yay teknikleri ile temiz sesler elde edene kadar çalışınız.

10

93
. . . . . -

5
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Ünite

94
8
8

Görsel 30. Viyola Alıştırmaları


E t ki n l i k 2 Ünite
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Aşağıda verilen çift sesli çalışmanın birinci sesini doğru, temiz çalana
kadar eşliksiz çalınız. Nitelikli çalma düzeyi kazandığınızda ikinci viyola
ile birleştiriniz.

. . . -
DUETTİNO

œ≤ œ œ ˙ œœ œ4 œ œ œ œ º̇ œ œœ
Moderato Mathieu Crickboom

B # 44 œœ ˙ œ œ
Öğrenci

B # 44 Ó Œ œk œk ˙ œœœœ œœœœœœœœ œœ Ó

. .
œk œ
Öğretmen

˙ œœ œ ˙ œ #œ œ ˙ œœœœ œ œ œœœœ
B# œ œ œœ œ
6

B# Œ œ œk ˙ ˙œ œ œœ œ œ œ œ œ # œ ˙ œœœ œ
œk k œ . Jœ œœ œ œœ . œ ‰œ

œ œ œ œ4 œ œ œ œ≤ œ œ ˙ œœ œ œ
B # œ œœœœœœ œ Œ œœ ˙ œœ
11
4

B# œ œ œœœœ œœœœœœœœ œ œ œk œk œk k
œk œ ˙ œ œœ
œ œ œ œk

œ œ œœœœ ˙ œœœœ ˙ œœœœ œ œ


16

B# œœ œ ˙ œœ œ

B # œ œ œ œk œ ˙˙ ˙ œœ œ œ # ˙˙ œœ œ œ ˙˙ œ œœœ
˙ œ œ
k
 
         4               4  Ç   Ç »
!
21

!                      
    Ç »
   
95
Ünite
5 MENUET
Thomas-Augustine ARNE
1710-1778

˙≥ ˙ œ œ œ¢ œ œ œ
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

œ ≥œ œ œ œ œ œ
(Tamıs Ogustin Arn)

# œ
B 43 ˙ Œ
p
. . . -

# œ œ ,œ ˙ œ ˙ œ œ œ œ¢ ≥œ œ œ
B ˙ Œ
8

F
œ œ œ œ œ œ ˙ ≥ œ
B# Œ œ œ œ œ œ ˙ œ
14
. .

f

B# œ œ œ ˙ ˙ œ œ ˙ œ œ Œ ˙ ˙
20

œ œ œ
F
¢ º
B# œ œ Œ
27

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
˙ œ

Görsel 31. Konser Öncesi Hazırlıkları


96
MENUET Ünite
Willem de Fesch 5

œ œ œ- œ- œ œ œ
1695-1758

# ≤ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
(Vilyım dö Feş)

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Öğrenci
B 4 œ œ

º≤ ≤º

-
œ º ≥
B # 43 œ œ œ ˙ Œ œ œ œ
œ Œ œ œ œ

. . .
4
Öğretmen

# œ ˙ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ
B
6

º -œ ≥ ≤º ≥4
B# œ œ œ œ ˙4 . ˙
4

œ- œ œ œ Œ

. .
œ œ œ œ œ- œ- œ œ œ œ œ ˙
#
B œ œ œ œ œ œ œ #œ ˙ . ..
11

≤º œ º ≥º œ- - ≥4
B # œ œ œ œº œ œ œ ˙. ..
œ Œ
4

œ œ œ œ

n œ4 œ œ œ
#
≤ œœœ
œ œ œ
œ œ œœœœœ œœœœœœ œœœ
B .. œ œ
17

≤º ≥˙ ≤4
B # .. œ œ œ œ≤ œ œ œ ˙
≥œ º
œ œ
œ

œœœ œ Ÿ œ œ œ Ÿ̇
œ œ
B# œ œ
œ œ œœœœœœ œ œ œ ˙. ..
22

≥ ≤ ≤-4 - ≥
B# ˙ œ œ
œ œ œº œ Œ ˙≤ . ˙
œ œ œ œ ..
˙.

97
Ünite
5 KAHRAMAN
George Frideric HANDEL

≥0 ¢̇ ≤ ≥
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

˙
1685-1759

# 4 -
B 4 ˙ œ . Jœ œ œ œ œ œ œ- œœœœœ œ ˙
(Corc Fredrih Hendel)

˙ w
f
-

By


. . .

£
B # œ œ œ . œj ˙ . Œ œœœœœ œ ˙ ˙ œ œ œ œ
w
7

# ¢≤ £ 0 ˙ œ0 œ œ # œ . œ¢ ¢̇ .
≥0
B œœœœœ œ #˙ Œ ˙ œ . Jœ ˙ ˙
13

- - J
f
. .

˙
B# œ œœ œœ œ w œœœœœ œ ˙ œ œ œ . œj w
19

E t ki n l i k 3

“Yeni Dünya Senfonisi”nden bir tema adlı eseri çalmadan önce


“Yeni Dünya Senfonisi”nden bir tema adlı eseri çalmadan önce
aşağıdaki
aşağıdaki alıştırmaları çalışınız.
alıştırmayı çalışınız.

≥º ≤
º œ œ3 œ œ #œ œ
B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ1 # œ œ œ œ œ œ œ
3

œ œ
1 2 2
1-
9-

≥º ≤
B œ. œ œ. œ #œ. œ œ. #œ œ. œ œ. Ó
œ œ. œ œ.
3

œ ˙

≥º
10- B
2-
# 4
4 œ. œ œ œ œ. œ œ œ4 œº . œ œ œ œ. œ œ

œ. º
B# œ œ œ œ. œ œ œ œ. œ œ œ œ. œ œ ..
3

98
Ünite
"YENİ DÜNYA" SENFONİSİ'NDEN BİR TEMA 5
Antonin Dvorak

≥2 4
1841-1904

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


#
Çok Yavaş

4
B 4 œ. œ œ œ. œ œ. œ ˙ œ. œ œ
(Antonin Dvorjak)

œ. œ œ œ. œ œ œ œ œ. œ ˙
2 1 0
0 4 0

-
Ay By

. . .
≥ œ
B # œ. œ œ 0œ œ œ œ œ œ0 ˙ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ0 ˙
5

≥ 4 œ . œ4 œ œ4 . œ œ4 œ ˙
B # œ. œ œ œ. œ œ. œ ˙ œ. œ œ
9

œ. œ œ
0 4 0

. .

Görsel 32. Viyola Alıştırmaları

99
Ünite
5 Konu Hazırlık Çalısmaları
.
2
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Konu içinde verilmiş olan etütleri buselik makamında eserler dinledikten


sonra çalışınız ve aşağıda notaları verilen şarkı ve türküleri çalmadan önce
ses kayıtlarından dinleyiniz.
BUSELİK MAKAMI
. . . -

9.5.2. Buselik Makamı


Türk müziğinin en eski makamlarından biri olması nedeniyle ta-
rihsel süreç içinde hem ad hem işleniş olarak değişikliklere uğramış-
tır. Buselik adının 13 ve 14. yüzyıllardaki eski metinlerde adı geçen ve
makamı oluşturan kişi ya da makamı ilk kullanan besteci Ebu-Selik’ten
kaynaklandığı düşünülmektedir.
Buselik makamı, “la” perdesi dügâh üzerine yapılanmış yalın bir
makamdır.
. .

Durak Perdesi: Dügâh perdesidir.


Güçlü Perdesi: Hüseyni perdesidir.
Yeden Perdesi: Nim Zirgüle perdesidir.
Seyri: Çıkıcı, bazen inici-çıkıcıdır.
Donanımına hiçbir işaret almaz.
İki çeşit dizisi vardır.
1. Buselik 5’lisi + Kürdi 4’lüsü

˙
Kürdi Dörtlüsü

œ ˙ œ œ
& #œ ˙ œ œ
Buselik Beşlisi
Dizi bu durumuyla doğal (eolik) la minör gibi düşünülebilir.

2. Buselik 5’lisi + Hicaz 4’lüsü

˙
Hicaz Dörtlüsü

œ ˙ œ #œ
& #œ ˙ œ œ
Buselik Beşlisi

Dizi bu durumuyla armonik la minör gibi düşünülebilir.

≥ ≤ ≥ ˙
1- B 44 ˙ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
˙ Ó ..
By Üy

≥ ≤ ≥ ˙
B˙ œ œ œ œ œ #œ #œ œ œ œ œ œ
˙ ˙ Ó ..
2- #˙
100
≥ ≥ œ≤ œ œ œ œ
œ œ œ ˙.
Ünite

B 43 œ œ œ œ œ œ œ 5
3-

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


By By Üy Üy

≥œ œ œ≤ œ œ œ œ œ ˙ . ≥ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

-
6

. . .
Ay Üy Ay

B #œ œ œ ˙. œ œ œ œ œ œ œ œ ˙.

11

≥ ≤ ≥4 ≤ ≥
4
4- B 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ4 ˙ œ≤ œ œ ºœ œ œ œ œ4 œ œ œ º
œœœ˙

. .
4

Üy

≥ ºœ œ œ œ œº œ œ œ Œ
B œ œœœ œ4 œ œ œ œ ºœ œ ºœ œ œ 1
œ #œ ˙
5 1

≥ ≥ ≤
≤ œ ≥ ≤
5- B 68 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ œ Jœ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ .
Üy By Ay By Üy

Görsel 33. Konser Provaları


101
Ünite
5 E t ki n l i k 1
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Aşağıdaki eseri orta yay tekniğini kullanarak çalışınız.


-

BUSELİK ŞARKI
. . .

œ œ
B 68 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ ‰
İsmail Baha Sürelsan

B œ œ œ œ œ œ œ # œ œ . œ ‰ .. .. œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ ‰ œ Jœ œ œ œ œ . œ ‰
7

p
. .

%
œ œœ œ œ œœ œ
B œ œ œ œ Jœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ . œ ‰ .. .. œ Jœ œ œ œ J œ œ œ œ œ œ œ œ . œ ‰ œ œ œ œ œ œ
13

F
œ œœœ
B œ œ œ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ # œ œ . œ ‰ .. .. œJ œ œ . œ . œ Jœ œ œ œ œ œ œ œ . œ ‰ J œ
22

Son p f
%
œ
B œ œJ œ œ œ œ b œ œ œ œ œ œ œ œ . œ ‰ .. œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ
30 1. 2.

E t ki n l i k 2

Aşağıdaki eseri orta yay tekniğini kullanarak çalışınız.

TOMBULACIK HALİME

≥ ≥
Dizi: Buselik Yöre: Bolu

4
B 8 œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œœœ


B œ œ œ œ œ #œ ˙ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ ˙ ..
7

102
Ünite
BAŞINDAKİ YAZMAYI SARIYA MI BOYADIN 5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Dizi: Buselik


Yöre: Tokat-Reşadiye

B 12
8 œ œ œ œ œ œJ œ œ œ œ œJ œ œ œ #œ œ .
œ œ œ J

. . . -
Bœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œJ œ œ œ # œ œ . j œ œj œ œ œ œ œ
3

œ J J œ J J

B œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ . .. j œ œ œ œ œj œ œ j
œ œ œJ œ œ œ # œ œ . ..
6

œ J J

. .

Görsel 34. Viyola Alıştırmaları

103
Ünite
5 Konu
3
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Mİ MİNÖR DİZİSİ
. . . -

9.5.3. Mi Minör Dizisi


Mi minör, temel sesi “mi” olan ve donanımında “fa diyez” değiştiri-
ci işaretini alan bir dizidir. Doğal mi minörde “fa diyez” değiştirici işa-
reti donanımda gösterilir. Bütün minör dizilerde olduğu gibi mi minör
dizi de doğal (eolik), armonik ve melodik olmak üzere üç ayrı şekilde
sınıflandırılır. Armonik mi minörde kullanılan “re diyez” ve melodik
mi minörde kullanılan “do diyez”, “re diyez” işaretleri donanımda
gösterilmez, dizi içinde geldikleri yerde gösterilir.
. .

Birinci konumda bir oktav çalınan mi minör dizisi re ve la tellerini


kapsar. Çıkıcı mi minör dizisi re telinde 1. parmakla başlar, inici mi
minör dizisi la telinde 4. parmakla başlar.

DOĞAL Mİ MİNÖR DİZİSİ

≥¡ ≤ ˙ ¢̇
# ˙

˙ ˙≥ ˙º ˙ ˙
1- B c
By

˙ ˙ ˙ ˙ ¢̇ ˙
B# ˙ ˙ ˙ Ó
5

Mi minör dizisi birinci konumda iki oktav çalındığında “do” telinde


2. parmakla başlayıp “la” telinde 4. parmakla son bulur.

İKİ OKTAV DOĞAL Mİ MİNÖR DİZİSİ


≥≤ º 3 œ
2 œ
1 œ
œ œœœœ 4
2 3 º 2 3 º 1 2 œ œ œœœœ œ4
B # 44 œ œœ
4

œ œ œ œ œ œ œ œ
3

œœœ œœœ
1 4
2-

Doğal, Armonik ve Melodik Mi Minör Dizi Çalışmaları

≥¡ œ ˙≤ ≥œ ≤
# ˙ œ≤ ≥œ œº œ œ œ œ œº œ œ
3- B c
By Üy By Ay

≥ œ ˙ œ
B# ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ ..
Ó
5

By Üy By Ay By
104
Ünite
Açıklama 5

Mi minör armonik ya da melodik dizi, alıştırma ve eserleri çalarken re telinde “re diyez “ sesi, birinci parmağı

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


geri çekerek çalınmalıdır.

-
≥¡ ≤˙ #≥œ ≤
≤ ≥œ ºœ œ œ #œ œ œ œº

. . .
#
B c ˙ œ œ œ
4-
By Üy By Ay

≥ œ ˙ œ
B# ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ Ó
5

. .
By Üy By Ay By

≥¡ ¢̇≤ ≥œ ≤
# ϲ
≥œ ºœ œ #œ #œ œ œ œ¢ œ œ
5- B c ˙
By Üy By Ay

≥ œ ˙ œ
B# ˙ œ œ ˙ ˙ ˙ ..
Ó
5

By Üy By Ay By

≥4
≥2 ≤1 # œ œ #œ œ œ
# 2 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ≤1 1
B 4 œœ # œ #œ œ œ œ œ
6-
œ œœœ œ

≤1 # œ # œ ≥œ œ œ
≥ œœ œ œ œœœœ ≤
B# # œ œ œ œœœœ
1

œ œ # œ
5

œ œ œ œœ œ œ œ

≥2 4 3 1 º 2 1 3 2 1 3 -1 1 -2 -1 œ œ œ #œ œ œ œ
B 4 œ œ œ œ- œ œ- œ- # œ- œ- œ œ- œ œ
# 4 œ œ œ œ œ œ
7-
œ- - œ- - - -

œ œ #œ œ œ º œ º º
œ œ œ œ œ œ œ # œ1 œ1
B# œ #œ œ œ œ œ œ œ œ
1
3
4

œ œ œ #œ œ
105
Ünite
5 E t ki n l i k 1
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

8, 9 ve 10 numaraları alıştırmaları orta yay tekniğini kullanarak çalışınız.


-

≥2 º
B # 68
. . .

œ œ œ œ œ œ # œ1 œ œ œ1 .
8-
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œº œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ .
B
5
# œ œ œ œ œ œ
. .

œ #œ œ œ œ œ œ œ œº œ œº œ œ4 œ
B#
9
œ œ œ œ œ œ # œ1 œ1 .

º º
B # œ #œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
œ œ œ œ œ œ #œ œ .
13 1 1 1 4

# ≥2 3 º 3
B 43 œ œ œ œ œ œ # œ œ œ œ1 œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3
3 3 1
9-
3 3
3 3

œ œ œ œ #œ œ œ œ œ œ
# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ
B
4

3 3 3 3 3 3 3 3

# œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ1 œ œ 1
B # œ œ œ œœœœœœœœœ œœœœœœ ..
7 3 3 3 3

3 3 3 3
œ 3 3 3

≥ ≤ ≥
œ œ œ
B # 24 œ- œ œ
3

œ- œ- œ
3

10-
œ- œ- œ-
3
3

œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ
B# œ œ ..
3
3

œ œ
3 3 3
3
106
Ünite
MENUET 5
Francesco Geminiani

œ≤ . œ œ œ œ

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


œ œ œ œ œ œ œœœœ
1674-1762

# œœ œ #œ œ . ..
r
3
( Françesko ceminiani)
œœ j
B 8 œ œ
Öğretmen J J

-
≤≥≤ œ4 º œ œj œ œ # œ1 œJ3 º
B # 38 œ œ œ œ œ j

. . .
Jœ œ œ .
J œ œ. .
Öğrenci

œ œr œ œ œ œr œ œr œ
r

B# œ
. œ. œ. œ œ œ œ œ œ. œ œ œ
œ
œ.
9 r
œ

≤ ≥

. .
# œ œ œ #œ œ œ œ
B œœœ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ.
4

œ. œ œ œ œ
# œ œ œ œ œ œ œ œ œœœœ œ #œ œ.
r r
B
17
œ œ
J J

≤ œ j œ œ # œ1 œ º ≥j ≤
B# œ œ œ J œ œ œ
J œ œ J œ œ œ œ.

≥œ œ œ #œ œ œ œ Ÿ
#
j
#œ œ œ
j
#œ J œ œ.
œ œœ
œ #œ #œ
œ
B J
25

≥œ ≥œ j j º
B# ∑ œ
j ∑ œ œ œ œ
œ # œ1

     §
!         
31

3 3

4     Œ  
!            
1

 ‚       
!

 
G
37

‚ ƒ ‚ 4 Œ  G
!  ( 
(  
107
      
!  
O

 
41

(
‚ ƒ ‚ 4 Œ  G
!  ( 
(  
Ünite

     
5

!  
O

 
41

(
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

3 Œ
!    1 (  
G

-


. . .

RONDO

œ œ0 œ- œ- œ œ œ- œ- œ œ œ- œ-
Johann Sebastian Bach

≤œ- ≤œ- ≤
œ-≤ œ-
Allegro 1685-1750

B# C ˙ ˙
. .

3 4

f
p (tekrarda)
# œ œ œ- œ- ≤-œ œ- œ- œ- œ œ0 œ- œ- œ- - œ- -1
B œ #œ ˙1 ..
5

˙ ˙

œ≤ œ œ- œ- œ- œ- œ- œ- œ œ œ≤ œ œ- œ- œ- œ- œ- œ- ˙ œ-≤ œ-
B#
10 1

f p f
œ- œ- œ œ œ- œ- œ œ 0œ- œ- œ œ # œ- œ- ˙4 ˙≤ ˙ ˙
B # n˙ ˙
15

˙ ˙4 œ œ≤ œ-0 œ- œ- œ- œ- œ- œ œ-≤ œ-≤ œ- œ- œ œ œ- œ-


B#
20

œ ˙ ˙
f

# œ1 œ0 œ- œ- œ œ 0œ- œ- œ4 œ œ- œ- œ-≤ œ- 4œ - œ- œ œ4 œ- œ- œ- - œ- 1-
B œ #œ
25

˙ ˙

2 -
≤œ œ œ- œ-4 œ-3 œ-4 œ- œ- 1- œ- œ- - œ-2 - -0 - œ2- œ- 0œ- œ- œ- œ œ- œ- œ- œ- 0œ- œ-
B# ˙ œ œ œ œ œ
30
1 3

B
34
# œ1
œ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙ œ œ-≤ œ- œ- œ- œ-0 # œ- œ-
108
Ünite

Ç3 Ç              1 
‚ 
5

!
38
 
 
2

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


C

-
 Ç1 ‚      4          4 
!
42
2

. . .
M

‚     0    0   4  2  4    ‚ 
! Ç Ç Ç
46
2 4

. .
   0   
! Ç Ç    1 Ç1 »
51 2 4

Görsel 35. Konser Provaları


109
Ünite
5
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Concerto in E Minor
Viola & Piano
-

    I.  
Oskar Rieding Op. 35

 
. . .

       
Allegro moderato
4


  

         


0
  
8

      
        
. .


12
         

   
          
   
16

     

    
   
           
  
21


       
      
    
25

   
 
4 
 
                 
29 4 0

    
        
   

33


4
        
4
      
37

 

                 
4

4
  
41

110
Ünite
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


 4
      
     
3 3

 
  

-
 
44

. . .
       
      
4

      
47

    
      
         

4

  
50

. .
        
    4
 
   
55

  
      
         
4

  
60



         
    
       
65

             
    
0 4
69

 3----
  
           
4

     
72


                 
75

 


    
        
79

  

111
Ünite
5

II.
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

      
       
Andante

4
-


. . .

       
        
9

   
      
      
4

13



. .

 
  
rit.

a tempo

       
     
17


       
             
 
21


       
      
  
25


       
             
 
29


        
    
     
rit.
33


       
      

a tempo
    
37

 
        
         
42

   
           
           
4
46

  
molto rit. 

112
Ünite
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


III.
   
Allegro moderato
   4           
  

-
4

. . .
 
Stay in upper 1/2 of bow.

   
             
 
4

7


 
   4   
      
      

. .
 
10

   
            4  
      
           
4
13



               4    4    
 
16

     
        
     
    

4
19

  
                    4 
    
4

22

      
          4      

25

 espressivo

     
              
   

4 rit.

  
29

 dim.

113
Ünite
5
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

 
    4
     
  
  
          
      
a tempo 4
33
-


. . .

 

  
    
          
4

    
36 4

  
  
. .

 
4


38

 

        


     

40

 

        4              



43
    

     
    
      
 
4
46


         
    
  
       

49

    

     
  
               

52 2

114
Ünite
5

     

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


        
    
4
 
meno mosso

 espressivo
 
57

-
 

. . .
        
       
4

  
63



      
         
  
4 4
68

 
 I
  0        
    

. .
rit.
Tempo
 
            
73



                    4    
    
 
76

        
  
4
     
      
  
79

  
   
              
4
82

 

84
                    


      
   
4


86


      
    
 
88


 
    
90 2 1

                 

115
Ünite
5 Konu
4
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

LA MİNÖR DİZİSİ
. . . -

9.5.4. La Minör Dizisi


La minör, temel sesi “la” olan ve donanımında değiştirici işaret
almayan bir dizidir. Doğal la minör herhangi bir ses değiştirici işaret
almazken armonik ve melodik la minör diziler alır. Armonik la minör-
de kullanılan “sol diyez” ve melodik la minörde kullanılan “fa diyez”,
“sol diyez” işaretleri donanımda gösterilmez, dizi içinde geldikleri yer-
de gösterilir. Çıkıcı melodik la minörde kullanılan fa diyez ve sol diyez
değiştirici işaretleri inici la minörde natürel sol ve natürel fa olarak kul-
. .

lanılır.
Birinci konumda bir oktav çalınan la minör dizisi sol ve re tellerini
kapsar. Çıkıcı la minör dizisi sol telinde 1. parmakla başlar, inici la mi-
nör dizisi re telinde 4. parmakla başlar.

≥1 w4 w
1- Bw w
2
w
3
w
4
w1 w2 w3 w w w wº w w w ..
By

≥ w w #w w w #w w w
2- Bw w w w w w w w ..
By

≥ w #w #w w w w w w
3- Bw w w w w w w w ..
By

≥1 - œ- # œ- œ≤ # œ œ œ ≥ œ≤ œ
4
B 4 œ œ- œ- -
œ œ œ .
œ œ . œ œ œ œ œ œ ˙
4-
-
By Üy By Ay

≥1 3 -1 œ-4 - º œ
6
B 8 œ- œ- œ œ -
œ œ œ œ œ œ 2 œ1 # œ3 œ œ œ œ œ œ.
œ œ
4
1 2
5-

≥1
1 º -
3 -
4 œ - œ -
œ œ œ #œ œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ
œ œ œ œ œ œ œ œ ..
3 2 4

B 4 œ œ- œ- - œ
2

6-
- #œ
116
≥1 œ #œ œ œ œ œ
B 4 œ œ œ œ œ œ #œ
Ünite

7-
4 œ œ œ .. œ œ œ œ œ œ ˙
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


By

≥1 3 1 œ
6
B8 œ œ œ œ œ 1œ ºœ œ2 œ œ œ 2œ 1œ # œ œ œ œ œ œ œ œ. ..

-
4 3

8-

. . .
≥1
By

3 1 º 2 #œ œ œ œ œ œ œ #œ œ œ œ
B 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ..
3 2 4

9- #œ
By

≥ j -≤ ≥ ≤ ≥- ≤ ˙
B 4
4 œ . œ œ œ- œ . œJ œ œ- œ . œJ œ œ œ. œ œ œ œ . œ #œ œ Ó

. .
10- J J
By Üy By Ay

œ. œ #œ œ #œ . œ œ œ œ. œ œ œ œ. j
B J J œ œ œ œ . œJ ˙ ..
7

KIRLARA DOĞRU

œ œ œ œ œ œ
Ziya Aydıntan

œ œ. œ ˙. œ.
(1905-1982)

Viola I B 44 J œ J

œ œ. œ œ œ #˙ . œ. #œ #œ
Viola II B 44 J œ œ œ
J

˙. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ. œ #œ œ ˙. œ
B J J
5

Vla. I

˙. œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ
B œ. J ˙.
Vla. II
J

œ. œ œ œ œ œ œ œ œ. œ #œ œ ˙.
B J J ..
10

Vla. I

B œ. œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ
J ˙. ..
Vla. II
J
117
Ünite
5
"YENİ DÜNYA" SENFONİSİ'NDEN

≥1
Allegro con fouco Antonin Dvorak

- j -
4
B4 ˙ œ- œ œ- œ œ . œj ˙
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

œ. œ ˙ ˙ œ œ œ ˙. œ ˙
2

ƒ
By
-

≥0 œ- œ- œ. œ ˙
j ˙ ˙4 œ œ œ ˙4 . œ
. . .

B œ œœœœ œ‰Œ J
7 3

˙
1 1

œ
2

˙0 œ- œ- œ. œ ˙ œ œ œ œ œ ˙4 œ
B J œ J ‰ Œ
13

3
. .

BOURREE

≤ œ œ œ œ4 # œ œ ≤ ≤ œ œ œ œ4 # œ
Aus Leop. Mozarts Notenbırch 1762

B 44 œ œ œ œ œ œ0 œ œ œ œ œ œ
Öğrenci œ

B 44 Œ ˙˙ ˙˙ ˙˙ .. œ ˙ ˙˙
2

# ˙˙ œ œ œ Œ
1

˙
4

˙˙
0 2
Öğretmen


œ œ4 œ œ œ œ
B œ œ œ œ œ œ œ ˙. .. œ œ œ #œ
7

B ˙˙ .. œ # ˙˙ .. œœ ˙˙2 ˙˙ ˙. œœ
0

˙˙ œ œ œ

# œ œ4 œ œ0 œ œ œ œ œ œ4 # œ œ œ œ œ œ œ ˙.
B œ œ œ œ
13

˙˙ .. œœ ˙ œ˙2 # œ œ2 œ
B ˙˙ ˙˙ Œ ˙˙ ˙˙
1

# ˙˙ ..
1

œ
3 3
0

118
Ünite
Konu 5
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


KÜRDİ MAKAMI

. . . -
9.5.5.1. Kürdi Makamının Özellikleri
Türk müziğinde basit makamlar grubuna girer. Kürdi dörtlüsüne,
nevada buselik beşlisinin eklenmesinden meydana gelmiştir. Daha ön-
celeri farklı isimlerde verilen bu makam Ladikli Mehmet Çelebi Döne-
mi’nde kürdi makamı olarak değiştirilmiştir.
Durak perdesi: Dügâh perdesidir.
Yeden perdesi: Rast perdesidir.

. .
Güçlü perdesi: Neva perdesidir.
Seyri: Çıkıcı veya inici-çıkıcıdır.
Donanım: Si küçük mücennep bemolü (kürdi perdesi) dür.

˙
Nevada Buselik 5'lisi

B (œ) œ ˙ œ œ œ
˙ bœ
Yerinde Kürdi 4'lüsü

Etkinlik
Basit makamların hangileri olduğunu araştırınız.

Part 1
E t ki n l i k 1
Part 1

Part 1 KÜRDİ DİZİ ÇALIŞMALARI


Aşağıdaki alıştırmaları belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalışınız.
≥ ≤
4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ KÜRDİ
KÜRDİ DİZİ ÇALIŞMALARI

1- B b 4 ˙≥ ˙≤ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ..
4
1- B b 4 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ..
DİZİ ÇALIŞMALARI

≥ ˙≤
4
1- B b 4≥ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ 5˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ..
4
2- B b4 ˙≥ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ
œ ˙ Ó ..
4
2- B b4 ˙ œ œ œ œ œ œ 3 By˙ Ayœ œ œ œ œ œ ˙ Ó ..

By

œ œ œ By˙ Ayœ œ œ œ œ
Üy

4By Üyœ
2- B b4 ˙ œ œ œ ˙ Ó ..

B 4
b 4 ≥œ œ œ œ œœœœ œ œ œ œ œ Byœ ˙ Ay5 œ œ œ œ œ œ œ œ œœœœ œ œ ˙ ..
œœœœ œœ˙ œœœœ œœœœ
By Üy

4
3- B b 4 œ œ œ œ œœœœ œœœœ œ œ ˙ ..
3-


4-
44
3- B b44 œ˙ œ œ œ
œ œœ œ œœ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ 3 ˙˙ œ œ œœ œœ œ œœ œ œœ œ œœ œ œœ œ œ˙ ˙ Ó ....
4- B b
By ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ 119

4- B b ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑
4- B b ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑
Ünite
5 E t ki n l i k 2
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Verilen farklı yay alternatiflerini aşağıdaki alıştırmada uygulayınız.


-

≥ ≥
B b 24 œ œ œ œ œ œ œ .. œ œ œ œ œ œ œ
. . .

Score
Ay By Üy By Ay By


MAKAMSAL ALIŞTIRMA

B b 24 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Zeki NACAKCI
. .

Bb œ œ œ œ
7
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Bb
13

Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
19

Görsel 36. Konser Provaları


120
E t ki n l i k 3 9.5.5.2. Kürdi Makamında Eserler Ünite
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Aşağıdaki eserleri belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalışınız.
EKLEMEDİR KOCA KONAK

-
% ≥ ≤ ≤ ≥ ≤

. . .
B b 24 œj œ j œ œ œœ
Yöre: Aydın

œ œ. œ œ œ œ œ œ. œ œ J
J J

œ œ . #œ œ . ≥
B b œ #œ œ œ œ. œ œ ‰ .. œ œ œ œ œ œ œ œ
6

. .
≥ ≤ ≤j %
Bb œ œ œ œ œ œ œ j œ œ œ Œ ..
11

œ œ œ YANE ˙ œ
BEN AĞLARIM YANE

BEN AĞLARIM YANE YANE

≥1
Yöre:Sivas

œ.
Yavaş

B b 24 Œ œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ Yöre:Sivas
≥1
œ.
Yavaş

B b 24 Œ œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ

B b œ. œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

œ œ œ œ
B b œ. œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

œ œ œ œ
Bb Œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ. œ œ
9

Bb Œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ. œ œ
9

B b œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
13

B b œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ œ œ œ
13

Bb Œ œ œ œ. œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ. œ œ
17

Bb Œ œ œ œ. œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ. œ œ
17

B b œ. œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ
21

œ œ œ œ
B b œ. œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ
©

œ œ œ
21

œ œ œ œ
121
Ünite Etkinlik
5
Hamdi Tamses’in “Öyküleriyle Halk Türküleri” adlı kitabından alınan aşağıdaki paragraflarda Yunus Em-
re’nin hangi özellikleri anlatılmaktadır? Arkadaşlarınızla fikir alışverişinde bulununuz.
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

…Yunus Emre’nin şiirlerinde derin bir insan sevgisi, Tanrı aşkı,


-

tasavvufa bağlılığı görülür…


13. yy. da yetişen şairler şairi, insanlar insanı, garibler garibi,
. . .

büyük insan Yunus Emre, insanları birliğe, dirliğe, doğruluğa,


barışa çağıran, yaşamayı seven, ölümden korkmayan, ulu bir
bilge kişidir. Hangi dinden ve ırktan olursa olsun, bütün insan-
ları sınırsız bir hoşgörü ile, engin bir sevgi ile kucaklar. İnsanlığa
âşıktır. İnsanlar arasında sürüp giden kin’e, saldırganlığa savaş
açar. Savaşın karşısına sevgiyi çıkarır. İnsanlığı sevginin kurtara-
cağına inanır… ( Hamdi Tamses s. 73)
(Kısaltılmıştır.)
. .

Görsel 37. Ekslibris, Emre Şengün


ÇAMLAR ALTINDA
ÇAMLAR ALTINDA
Yöre: Tokat

≥ ≤ ≥ ≤ œ
q = 90
Yöre: Tokat

B b 224 ≥œ --œœ≤ œ--


Düzenleme: Kadir Özal

œ≥ œ œ≤ œ œ œ œ œ
q = 90

œ œœ œœ œœ œ œ ˙
Düzenleme: Kadir Özal

Viola I
Viola I Bb 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œ œ ˙
≥j ÜyBy j j j
B b 24 ϳj
ÜyBy
2 œ ‰ œ ‰œ j œ j œ j œœ ‰ œœ ‰ œ œ œ œ
Viola II
Bb 4 œ ‰ œ ‰ œœ ‰‰ œœ ‰‰ œJ ‰ Jœ ‰ œ œ œŒ œ
œ
J J Œ
Viola II

≤-
≥œ
≥ ≤œ- œ-- œ œ œ œœ œ œ œœœ œ œœ œœ œœ œ œ ˙
5

Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ ˙
Bb
5
Vla. I
Vla. I


B b ≥œ œ œ œ œ œœ œ œ
œ œ œ œ œœ
Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ
œ œ
Vla. II
Vla. II


Bb .. œ≥œ œœ œœ œ œ œœ œœ œœ œœ œœ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
9

Bb .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ ..
9
Vla. I
Vla. I

Bb .. ˙ ˙ œ œ ˙ ..
Vla. II
Vla. II Bb .. ˙ ˙ œ œ ˙ ..

≥ ≤
B b ≥œ œœ--≤ œ-- œ œ œ œœ œ œ œ œœ œ œ œ
13

Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
13
Vla. I
Vla. I œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
j j j j
Bb œœj ‰ œœj ‰ œj ‰ œj ‰ œœ ‰ œœ ‰ ˙
Bb œœ ‰ œœ ‰ ˙
œ ‰ œ ‰ œJ ‰ Jœ ‰ ˙
Vla. II
J J
Vla. II
122
Score
Yerinde kürdi makamı bir oktav çalındığında sol ve re tellerini kapsar. Kürdi makamı dizisi mi üzerinde Ünite
5
yazıldığında dört teli ( do-sol-re-la) kapsar.

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


˙ ˙
Mİ KÜRDİ DİZİSİ

˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙

-
B ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙

. . .
KARA HİSAR KALESİ

Yavaş
≥1

. .
B 24 ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ. ˙
Yöre: Afyon

œ œ œ œ ..
0

B .. œ . œ œ œ œ œ0 œ œ4 œ œ œ ..
5

œ œœ œœ œ œ œ œ œ œ œ
0
0

B .. œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ
10

œ œ œ œ œ œ

Bœ œ œ œ œ œ œ ..
14

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙

Görsel 38. Viyola Alıştırmaları

123
Ünite
5 Konu
6
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

FA MAJÖR DİZİ
. . . -

9.5.6.1. Fa Majör Dizisinin Özellikleri


Fa majör dizisi değiştirici işaret olarak donanımında si bemol işare-
ti alır. Birinci pozisyonda, iki oktav çalındığında dört teli (do, sol, re, la)
kapsar. Çıkıcı olarak do telinde 3. parmaktan, inici olarak ise la telinde
4. parmak fa sesine uzatılarak başlar.

9.5.6.2. Fa Majör Dizisinde Örnek Alıştırmalar


. .

E t ki n l i k 1

Aşağıdaki alıştırmaları belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalışınız.

124
4
. . . . . -

125
5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Ünite
Ünite
E t ki n l i k 2
5
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Aşağıdaki alıştırmayı önce yazıldığı gibi sonra üzerinde gösterilen üç


farklı şekilde çalınız.
. . . -

Aşağıdaki çalışmayı belirtilen yay şekillerine göre çalınız.

4 œ œ - œ- œ œ œ- œ-
œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
3. By
Bb 4
1. By Üy 2. By
. .

ALIŞTIRMA Franz Wohlfahrt

œœœ
Allegro moderato

œ œ œ œ œ œ œ œ2 œ œ4 œ œ œ œ œ œ
(Franz Volfart)

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œœœœœ
Middle to point

Bb œœœ
Op.45, No.1
3

f
œœœœœœœœ œ œ œ œœœœ
Bb œ œ œœœ œ œ
œœœœ œœ œœœœœœœœ œœ œ
6

œœœœ
Bb
œœœœœœœœ œœ
œ œ œœœœœœœœ œœœœœœœœ œ œ
œœœœœœ
11

œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
16

œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œœ œ œ œ œœ œ œ œœ
Bb œ œ œœ œ œ œœ œ œ
20

œ œ œ œ œ œ œ œœœ
Bb œœœœœœœœ œ œœœœœ œ œ œ Œ
24

œ œ œ œ œ ˙.
Açıklama

La telinde pozisyon değiştirmeden fa notasını çalabilmek için 4. parmak mi notasının bitişiğine uzatılarak
çalınmalıdır.

126

Ünite

≥3 ˙ ˙4
FA MAJÖR DİZİ
˙
5

˙ ˙
*4

Bb ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙ ˙ ˙

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


˙ ˙

-
˙ ˙ ˙ ˙ ˙
Bb ˙ ˙ ˙ ˙ ..
˙

. . .
˙
2

˙ ˙
*

œ4 - ˙4
-4 Birinci pozisyondan ayrılmayacak şekildeFA
dördüncü
MAJÖR parmak
DİZİ uzatılarak çalınacaktır.

œ œ œ œ
*

œ œ
Bb 4 3
4 œ3 œ œ œ œ œ œ œ4 - ˙4
FA MAJÖR DİZİ

œ œ œ œ
*

Bb 4 œ œ œ œ œ
4 œ œ œ œ

. .
œ œ œ œ
œ œ œ œ
Bb œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
5

œ œ œ œ œ ˙
Bb œ œ œ œ œ
9.5.6.3 Fa Majör Tonunda Eserler ˙
E t ki n l i k 3

Aşağıdaki eserleri belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalışınız.

MENUET

≥ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
Henry Purcell

B b 43 œ ˙ œ ˙
1659-1695

œ
(Henri Pörsel)
Viola I

B b 43 œ œ œ œ œ œ œ œ ˙
Viola II
˙ œ ˙ œ œ

œœœœœ œ œ œ œ œ ˙. ≤ œ œœœœœœ
Bb .. .. œ œ œ œ œ ˙ .
6

Ay Ay


Bb .. .. œ nœ œ œ œ œ ˙ œ
˙ œ œœœ œ ˙. ˙.


œ. œ- œ œ œ œ œ œ ≥œ œ œ œ oœ≤ 2 œ œ≤ ≥œ (œŸ.) œ ˙.
Bb J ..
12

J
By

Bb ˙ ˙ œ ˙ œ œ œ œ œ ..
œ ˙. 127
Ünite
5 ALIŞTIRMA
Robert Pracht

œ œº
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

Moderato

≥ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ˙ œ œ ≥˙ œ œ ˙
(Robert Praht)

Bb c ˙
4
-

By Üy By Ay simile
. . .

˙ œ œ ≥ ˙ ˙ ˙
Bb w ˙ œ œ ˙
7

˙ œ œ
0

≥4
≥ ˙ œ œ ˙
Bb œ œ œ œ œ œº œ œ ˙ œ œ ˙ ˙ ˙
13
. .

Ay Üy

œ œ4 œ œ
Bb œ œ œ ˙ ˙ œ œ œ œ œ ˙ ˙ ˙. Œ
19

≥ ˙ ˙4 ≥˙ œ œº
Bb ˙ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ ˙
25

˙ œ œ ≥˙ œ œ ˙ œ œ ˙4 œ œ ˙
Bb w œ œ
31
0

≥ œ œ4 ˙
Bb ˙ ˙ ˙ œ œ w
37

Görsel 39. Konser Provaları


128
Ünite
LARGO 5
(Concerto grosso, Op. VI. No.1) Arcangelo Corelli

≥œ2
( Arkancelo Korelli)

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


œ4 œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ
1653- 1713

œ4
B b 43
0 0 0 0

. . . -
œ. œ œ4 œ œ œ ˙ œ2 œ œ œ œ ˙ œ
Bb ˙.
6

J
0

œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ. œ 4œ œ œ œ ˙
Bb
11

J
0

. .
œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ ˙
Bb ˙ Œ œ œ
16 0 0
0

œ œ œ œ. œ #œ . œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ. œ
Bb œ J
21

J
0

J
0 0
0 0

œ œ œ œ œ ˙ œ
Bb œ ‰ œJ œ n œ œ œ n˙ Œ
26

˙
0 4

œ œ œ œ œ ˙ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ ˙
Bb
31

œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ ˙
B b œ. ˙.
36

J J

Görsel 40. Konser Provaları


129
Ünite
5 Konu
7
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

RE MİNÖR DİZİ
. . . -

9.5.7.1. Re Minör Dizi Özellikleri


Re minör temel sesi “re” olan ve donanımında si bemol değiştirici
işaretini alan bir dizidir. Fa majör dizisinin ilgili minörüdür. Doğal re
minör sadece tonaliteye ait olan si bemol değiştirici işaretini alırken,
armonik re minör “do diyez”, melodik re minör ise “natürel si” ile “do
diyez” değiştirici işaretlerini alırlar. Melodik re minör dizisi inici du-
rumda doğal haliyle çalınır.1. pozisyonda 2 oktav çalındığında dört teli
( do-sol-re-la) kapsar.
. .

9.5.7.2. Re Minör Dizisinde Örnek Çalışmalar

E t ki n l i k 1

Aşağıdaki dizi ve alıştırmaları belirtilen yay tekniklerine uygun olarak


çalışınız.

≥º
DOĞAL RE MİNÖR DİZİ

≥1 º w w wº w1 w w
3

w
2

Bb w w w w w
3 2 3

w
2

w
1 2 3 4 1

w w

w w w w w
Bb w w w w w w w w
3

w w w

˙º ˙3
ARMONİK RE MİNÖR DİZİ
≥ º 1 ≥º ˙ ˙1 # ˙2
Bb ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙ ˙ #˙
2 4 1 2 3

˙
2 3 3

˙ ˙
1

˙ #˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ #˙
Bb ˙ ˙ ˙
3

˙ ˙ ˙

≥1 ºœ≥ œ1 œ nœ #œ œ
MELODİK RE MİNÖR DİZİ
º œ2 œ3
Bb œ œ nœ #œ œ
2

œ
3

œ œ

œ œ œ œ œ
Bb œ œ œ œ œ œ œ œ
3

œ œ œ
130
Ünite
E t ki n l i k 2 5

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


Aşağıdaki arpej çalışmasını belirtilen yay tekniği ile çalınız.

-
≥ ≤ ≥ ≤ ≥ ≤ ˙ ˙
œ œ

. . .
4 ˙ ˙ œ œ
Bb 4
œ œ ˙ œ œ œ œ
Ay By Üy By

œ œ œ œ ˙
Bb ˙ œ œ œ œ
6

˙ ˙ œ œ
˙

. .
Görsel 41. Arpej Çalışmaları

E t ki n l i k 3

Aşağıdaki alıştırmaları uygun yay teknikleriyle çalınız.

Aşağıdaki alıştırmayı önce detaşe sonra örnekte belirtildiği gibi 2 ve 4 bağlı olarak çalışınız.

≥1 ≥1
B b 44 œ œ œ œ
2.
œ œ œ œ
1.

œ œ œ œ œ œ œ œ

- - - # - œ- œ- # œ- œ- ˙
œ
By

≥ - -
- œ- œ- œ- œ- œ œ- œ œ œœ
By

Bb œ œ œ # œ œ œ
- œ
œ- œ- œ- œ- œ- - œ- - - - -
1-

≥œ- - # œ- - - -
1

œ œ œ œ- œ œ- œ- œ- œ- - œ- - -
Bb œ # œ œ œ- # œ œ œ œ
- - - œ- - œ- œ- œ œ- œ œ # œ ˙
5

- - - -
131
Ünite
Aşağıdaki reminör dizisini önce detaşe sonra verilmiş olan 4 adet yay tekniğine göre çalışınız.
5

≥ 2≥ 3≥ ≤ ≥ ≤ ≥ ≤ 4≥ ≤ ≥ ≤ ≥ ≤
B b 44 œœœ œœœ œ œ- œ- œ- œ œ
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
œ -Üy- By Ay œ- - œ œ œ œ
-Üy By
-

By Ay By

- œ- œ- œ- œ- œ- œ- - - -
By By

≥ - - -
œ -
œ œ œ œ œ œ- œ œ
œ- œ- œ œ
. . .

Bb œ œ œ - - œ- œ- œ œ œ
œ- œ- œ- œ- - - - - - - œ-
2-

≥1 ≥
Aşağıdaki diziyi belirtilen yay şekillerine göre çalınız.

B b 44 œ œ œ œ
2.

œ œ œ œ
1. 1

œ œ œ œ œ œ
. .

By By By By By

≥1 ≥
≤œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ≤ ≥
B b œœ œ œ œœœœœ Ó
œ œœœ ˙
3-
By Üy By Ay
By Ay By Üy

9.5.7.3. Re Minör Tonunda Eserler

E t ki n l i k 4

Aşağıdaki eserleri uygun yay tekniklerine göre çalınız.


Johannes Brahms
WALTZ (Yohannes Brams)

≤ œ. œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ
1833-1897

3
Bb 4 œ J œ œ œ J œ œ
Andantino

p espressivo

˙ ≥œ . œ œ œ œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
Bb ΠJ J
9

˙ œ ˙ ≤ ≥ ≤
j j j j
Bb œ .. œ . œ œ œ. œ œ œ œ. œ œ œ. œ œ ˙ œ
16


B b œ. j œ #œ #œ œ .. # œ œ
1. 2.

œ
23 4 4

œ œ œ
132
Giuseppe TARTINI
SARABANDE (Cuzeppe Tartini)
Largo con espressione
Ünite

œ œ œ œ œ œ œ œ œ
1692-1770

œ œ. œ
J œ œ œ. œ œ.
5

B b 43 J ˙ J
p

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


œ Ÿœ .
j
#œ . œ œ œ œ œœ œ œ
œ œ. œ œ. œ œ œ œ. J œ œ œ œ

-
œ
Bb J
6

J J

. . .
œ. œ œ œ
œ ˙ œ
J
œ œ œ œ Ÿœ . œ ˙.
œ œ.
J
Bb ..
12

J
p

œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ œ #œ

. .
Bb J
18

œ œ bœ œ œ œ œ
Bb
œ #œ œ œ œ #œ œ . nœ œ œ œ œ œ œ œ
24

œ J

œ œ œ #œ œ ˙ œ œ œ.
B b bœ. œ œ. œ œ #œ œ œ ˙. ..
29 rit.

J J

ALIŞTIRMA
ALIŞTIRMA Franz Wohlfahrt
Largo Op.45, No.8

œ4 ˙ œ4 œ ˙ œ œ ˙. ˙.
not:Viola Musıc for beginners syf. 8

˙
Franz Wohlfahrt

B b 43 œ
Largo

˙. ˙. ˙
Op.45,
4 No.8

˙ œ4 ˙ œ4 œ ˙ œ œ ˙. ˙4 .
B b 43 ˙p. by ˙ . ˙ œ
p by
9

B b ˙. œ ˙4 . œ œ œ ˙.
œ ˙ œ Œ Œ 4
˙4 œ
˙. ˙ œ ˙4 . œ œ œ ˙. œ Œ Œ ˙ œ
B b p˙ . œ ˙
9

˙. ˙ f F
p f F
œ
œ œ œ œ ˙ œ # ˙ œ ˙˙ n œ # ˙ # œ 0˙ . ˙4 .
Bb œ œ œ œ œ ˙ œ #˙
18

n œ # ˙ # œ 0˙ . ˙4 . .
Bb œ
18

ṗ .

˙ œ >œ4 > > > > > >
4

B b ˙. œ >œ œ> œ> œ> œ> > > Œ Œ


26

˙ ˙ œ œ ˙ . œ
B b ˙. œ Œ Œ
26

˙ œ
by her birœnota için
œ œ œ ˙.
fby her bir nota için œ 133

f
Ünite Etkinlik
5
Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I
-

7
. . .

2
8
. .

3 5
1

SORULAR

1. Basit makamlardan biri 6. (P) nüans teriminin açılımı


2. Kürdi makamının yedeni 7. Viyolada en kalın nota
3. Altı ve yedinci derecesi tizleşen minör dizi 8. Fa majör dizinin ilgili minörü
4. Sekiz sıralı sesten oluşan nota grubu
5. Fa diyez değiştirici işaret alan majör dizi

134
Ölçme ve Değerlendirme Ünite
5

Aşağıdaki verilen ifadelerden doğru veya yanlış oluşlarına göre “√ ”ile işaretleyiniz.

DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I


1. Sol majör dizi, fa diyez ve do diyez değiştirici işareti alır. D Y
2. Buselik makamı donanımında, değiştirici işaret almaz. D Y

-
3. Buselik makamının güçlüsü neva perdesidir. D Y

. . .
4. Kürdi makamı bileşik makamlar grubuna dâhildir. D Y
5. Re minör dizi, si bemol değiştirici işaret alır. D Y

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeyi yazınız.


sibemol, nim zirgüle, dizinin armonik, basit makam, rast
6. Mi minör dizisinde 7. sesin diyez almasının nedeni …………………………..olmasıdır.
7. Kürdi makamının yedeni…………………......perdesidir.
8. Kürdi makamı ………………dizidir.

. .
9. Fa majör ve re minör diziler………………………..değiştirici işareti alır.
10. Buselik makamının yedeni………………………perdesidir.

Aşağıdaki soruları yanıtlayınız.


11. Minör diziler kaça ayrılır? Açıklayanız.
12. Dağarcıkta yer alan alıştırma ve eserlerin eşlikli çalınmasının ne gibi faydaları vardır?
13. Sol majör dizi nedir? Açıklayınız.
14. Mi minör dizi nedir? Kaça ayrılır? Açıklayınız.
15. La minör dizisini yazınız.

135
Ünite
KONTROL LİSTESİ
5
“Dizi-Makamlar ve İlgili Dağarcık I ” ünitesindeki “Sol majör dizi, buselik makamı, mi minör dizi,
la minör dizi, kürdi makamı, fa majör dizi ve re minör dizi ” konularındaki becerilerini değerlendirmek
DIZI-MAKAMLAR VE ILGILI DAGARCIK I

amacıyla aşağıdaki ifadelerin öğrenci tarafından gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini ifadenin karşısında


bulunan yeri (√ ) ile işaretleyiniz.
. . . -

SIRA

GÖZLEMLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Sol majör dizisini açıklar.

2 Sol majör tonunda eserler çalarak dağarcık oluşturur.


. .

3 Buselik makamını açıklar.

4 Buselik makamında eserler çalarak dağarcık oluşturur.

5 Mi minör dizisini açıklar.

6 Mi minör dizisinde re diyezi de kullanarak dağarcık oluşturur.

7 La minör dizisini açıklar.

8 La minör tonunda eserler çalarak dağarcık oluşturur.

9 Kürdi makamını açıklar.

10 Kürdi makamında eserler çalarak dağarcık oluşturur.

11 Fa majör dizisini açıklar.

12 La telinde 1. pozisyonda 4. parmağı uzatarak kullanır.

13 Fa majör tonunda eserler çalarak dağarcık oluşturur.

14 Re minör dizisini açıklar.

15 Re minör tonunda eserler çalarak dağarcık oluşturur.

136
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
º º º̇ º̇
Berta Volmer

B 44 ˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙
˙ ˙ b˙ ˙ b˙ ˙ ˙

.
˙

˙ ˙ ˙ º̇ ˙ º̇ ˙ ˙ º̇
˙ ˙ ˙ ˙ º̇ º
B ˙
9

B˙ ˙ ˙4 b ˙ ˙ ˙
˙ b˙ ˙ b˙ ˙ ˙ Ó
17 4

˙ ˙ ˙

Açıklama

Berta Volmer alıştırma 84 değişik yay şekliyle yazılmıştır. Yukarıda verilen bu alıştırmayı,
öğrendiğimiz yay tekniklerine uygun olarak seçtiğimiz 40 çeşit yay şekliyle çalışınız. Diğer yay
şekilleri 10. Sınıf düzeyinde işlenecektir.

B 44 Œ œ Œ œ- Œ b œ- Œ B 44 œ- œ- b œ- œ-
1-
œ- -
2-
œ- œ- œ- œ-
By By By

B 44 œ- b œ- œ- œ- B 44 œ- œ- œ- b œ-
3-
œ- œ- œ- œ- 4-
œ- œ- œ- œ-
By By

B 43 œ- b œ- B 43 œ- b ˙-
5-
-̇ -̇
6-
œ- -̇
By By By By

≥ ≤
4 4
8- B 4 Œ Œ
7- B 4 . œ- b œ- œ- œ-
-̇ -̇ .
By By

B 44 ˙ B 44 œ- œ-
9-
˙
10-
œ- œ-

B 44 œ- œ- œ- œ- b œ- œ- œ-
11-
œ-

137
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

B 44 œ- œ- œ- œ- b œ-
12-
œ- œ- œ-
.

B 43 œ ˙ bœ B 43 ˙ œ b˙
13-
˙ 14-
œ

≤ ≥ ≤
B 43 Œ œ Œ bœ B 44 œ- œ- ˙ b œ- œ-
15-
œ œ 16-
˙
By Üy By Ay

B 44 œ- œ- b ˙ B 43 œ- œ- œ- b œ- œ-
17-
œ- œ- -̇ 18-
œ-
Ay By Üy By By Üy By Ay

B 44 œ- œ- œ- œ- b œ- œ-
19-
œ- œ-

B 44 ˙ ˙ b˙
20-
˙
By

B 44 . œ ˙. bœ
21-
˙
By

B 43 œ ˙ bœ
22-
˙
By

B 43 ˙ œ b˙
23-
œ
By

B 44 œ ˙ œ bœ ˙
24-
œ
By

B 44 œ ˙ œ bœ
25-
˙ œ
By

B 44 œ œ- ˙ bœ œ-
26-
˙
By

138
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
B 44 ˙ œ- œ b˙
27-
œ- œ

.
By

B 43 œ œ- œ bœ œ-
28-
œ
By

B 43 œ œ- œ bœ
29-
œ- œ
By

B 44 ˙ œ- œ b˙ œ-
30-
œ
By

B 44 œ œ- -œ œ bœ œ- œ-
31-
œ
By Üy By Ay

B 44 œ œ- œ- œ bœ
32-
œ- œ- œ
Ay By Üy By

B 44 œ- œ- œ- œ-
33-
œ- œ- œ- œ-
Oy

≥ ≤j ≥ ≤j
B 44 . j j B 44 .
34-
œ- œ- œ- . œ- 35-
œ œ- œ . œ-
≤≥
Ay
≥ ≤ ≥ ≤
Üy
≤ ≥j ≤ ≥j
B 44 . B 44 . j˙ j
œ . œ- b ˙
36-
œ œ- œ . œ- 37-
œ œ-
Ay By Üy By
Üy

≥ ≤ ≤ ≥
B 44 ‰ j˙ j B 44 ‰ j˙ j
œ ‰ œ b˙
œ œ œ ‰ œ b˙ œ œ
39-
38-
By By
By By

40- B 68 œ . œ œ œ. bœ œ
By

139
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

CONCERTO IN E MINOR
(with octave adjustments) originally in b minor
I
.

 
Allegro moderato Oskar Rieding, Op. 35
    
  
 
Viola or

          
'Cello

           
 
           
Piano

   
    

               
5

          

 
                                       
5


      
    
       
            
10

   
 
 
                                       
10

 
       
  

    
            
15

     
      

            
           
15


      
   

      
          
 
20

    


                           
20


    
   
-2 -

140
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
  
      
            

.

24

   
 
     

               
  
 
24

 
    
    
    

   
            
29

   
4

       

  
                
29


            
            

       
    
   
34

 


  
        
 
risoluto

     
34

       
        
      
    


 (lóco)

             
          
39 4 4

    
   

  
39
         
   

 
     
  


                
             

  3  
       
    
44

     
    
   

   
      
                      
44


      
      
-3-

141
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

    
               

4

48

    

                

              
.

 
48


     
           

  
  
  
52

        
    
          
52

      
  
 
                                 
 
                                                                                                       
    
 
55


4

    


      
    
55

     
  

         
                                       
       
                                                                                                     
   
     
 
58




  
    
       
58

  
 
                                               
                   
                                                                                               
   
       

61

  

                                          


61

 
                   
               
                                                                            - 4 -      

142
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
      
   
65

     
      

.
                              
 
65

    
   

            
         

69 4

  


              
 
            
69


  
    
 

           
   
4
   
73

          

      
                          
73

 
    
  

    
   
77

    
  

                                  
77

 
    
   
 
  

81

    

       
  
81

  
  
  
                                 

-5-

143
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

II
Andante     
 
.

    

 
 

Flute

      
   
 
                  
Piano

                    

   
          
         
7

   
  

   
   
     
            
  


7

 
 
        
      

     
    
4
  
13

            



     
13
              

    
      
  
  
        
rit.

       
a tempo
  
17

  
       

     

         
17
         
               

rit. a tempo 
         
      
  
                                                          
         
        

22

 
            

                                         
22


     
        
            
-6-

144
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
   
      
    

26

 

.
                             

            

26

 
   
         
          
         
        

30

 
                     

                       
 
30

 
          
         
      
     a tempo    
    
     
34



                     
rit.

                     


rit. a tempo

  
34



         
              
       
    
            
 
39

    
 
               
             
39
r



       
   
           
    
       
44

    
    
            


        
molto rit.


44
     
  molto rit.  (segue)
       
  
-7-

145
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

III
.

  Allegro

moderato
   

 


                
     
             
   
Piano

 
      
    
      
                              

  
         

 
       4    
            
5 4

                           


 

                                 
5

 
 
  
                               
                  
* Lower octave optional between asterisks.
   *

    
                4        

 
10


4

    
  
      

    

          
     
                   
             
10

      
 
       
                     
                   
* Lower octave optional between asterisks.

     

             4    4        
       
15


4

                        


                             

 
     
15

        

                      
                   
      **     
-8-

146
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
  

.
                4 
                   
20


4 4

 
rit.

               rit.
                                      
20

             

 
           
            
    * Lower octave optional between asterisks.     

*
     
               
25

   
4

  

                             


               
espressivo
25


   
  
  
  
              4
                           
   
30


4 4

   
rit.

a tempo
 

          


 

                 


dim.


30
a tempo

 
rit. dim.

    
     

 
                 
  
            

36 4 4 4

          
   

               


               
4

 
36

   
   
    
    
     
                     
      
40


4

      
 
 
  
 
          
40

    

   
 
    
    
  
-9-

147
YAZ ÇALISMASI
.
YAZ ÇALISMASI

       


 
.

         



         
  
43


4

                           


 

                                 
43

 
 
  
                              
  
                     
* Lower octave optional between asterisks.
   *
  
                   

  
48 4

      
  
         

     


 
 
          
                         
48

        
 
       
                     
                   
* Lower octave optional between asterisks.
 
            
53

   
meno mosso
 
rit.

  espressivo
        
                  
        
53

          
rit. meno mosso

    
 

        
                               
         
      *
            
         
58 4 4

      

       
     

                
58

  


 
          
    
    
64

        


                                          

64


3 3 3 3

   
   
    
- 10 -

148
YAZ ÇALISMASI
.

YAZ ÇALISMASI
   
  

.
    
l4

     
68 4 4 rit.


   
       

     


   
68

       
   
                              
rit.

                                                 


3

 
  3
     J'
      
    
Tempo I

                
rl t

   
72


0



           

          
                    
72 Tempo I

   

   
     
     
   

   
Tempo I

       
_

         4                    
4

77

     
   

                  


                            
             
77

         

  
            
     
(optional 8va)
     
              
                          
82


4


                         


                                  
82

     

   
                   
          
 
                           

87

   
2 1
                   
    
              
 
       
  
87

    

 

 
          








     
 (originally                                           
            8vb)
- 11 -

149
CEVAP ANAHTARI

1. ÜNİTE: 1-D 2-Y 3-D 4. ÜNİTE: 1- Detaşe 2- Legato


4- Sinekeman 5- II. Mahmut 3- C 4- E
6- C 7- E 5. ÜNİTE: 1-Y 2-D 3-Y 4-Y 5-D
2. ÜNİTE: 1-D 2-Y 3-D 4-D 5-Y 6- dizinin armonik 7- rast
3. ÜNİTE: 1-D 2-Y 3-Y 4-D 5-D 6-Y 8- basit makam 9- sibemol
7-1. durumda, 2. durumda 10- nim zigüle
8- Do teli, Sol teli 11- C 12- E

BULMACANIN ÇÖZÜMÜ

1. BUSELİK MAKAMI 6. PİANO


2. RAST PERDESİ 7. DO NOTASI
3. MELODİK 8. RE MİNÖR
4. DİZİ
5. SOL MAJÖR

150
SÖZLÜK

SÖZLÜK
A
allegretto : Allegrodan daha yavaş anlamına gelir. Metronom değeri “104-120” dir.
allegro : İtalyanca “neşeli” anlamına gelir. Eserin hızlı çalınacağını gösterir. Metronom de-
ğeri “120-168” dir.
allegro moderato : Orta derecede neşeli ve çabuk.
allegro con fouco : Çabuk ve ateşli.
andante : Ağırca, ağıra yakın anlamındadır. Metronom değeri “76-108” dir.
aralık : İki nota arasındaki ses yüksekliği.
arpej : Bir dizinin akorlarını oluşturan notaların birbiri ardına tek tek çalınması.
a tempo : Yeniden önceki tempoya dönüş.
B
bemol (b) : Önüne konulduğu notayı yarım ses kalınlaştıran ses değiştirici işaret.
boş tel : Herhangi bir parmağın basılı olmadığı tel. Açık tel.
bourree (bure) : Bir vuruşluk eksik ölçüyle başlayan 2/4 veya 4/4 ölçü sayılı, canlı ve neşeli Fransız
dans müziği.
Ç
çeşitleme : Variation. Bir temanın, bir düşüncenin ritim ve melodi değişiklikleriyle tekrarlan-
ması.
D
d.c. al fine : En başa dön ve “fine” yazan yerde bitir.
diyez (#) : Önüne geldiği notayı yarım ses incelten (tizleştiren) işaret.
dizi : Latince kökenli olup “scala” sözcüğünün karşılığıdır. Müzikte sekiz sesin ardı ar-
dına gelmesiyle oluşmuştur.
dolu tel : Bir veya daha çok parmağın tele basılı olduğu durum. Kapalı tel.
duetto (duet) : İki ses için yapıt. İkili.
E
ekslibris : (Orjinal adı Ex libris) Kitapseverlerin kitaplarının iç kapağına yapıştırdıkları üze-
rinde adlarının ve değişik konularda resimlerin yer aldığı küçük boyutlu baskı re-
simlerdir. Kitabın kartviziti ya da tapusu da denebilir.
espressivo : Anlamlı, duygulu, ifadeli ve etkili.
estudio : Çalışma.
etüt : Çalışma, alıştırma parçası, egzersiz.
F
fine : Son.
folk song : Halk şarkısı.
forte (f) : Kuvvetli.
H
halay : Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Orta Karadeniz ve Çukurova
bölgesinde oynanan halk oyunlarının genel ismidir.
K
konçerto : Solo çalgı ve orkestra için bestelenmiş müzik eseri.
L
lively : Canlı.

151
SÖZLÜK
SÖZLÜK

M
majör dizi : Sözlük anlamı daha büyük. Sıralaması iki tam bir yarım üç tam bir yarım şeklinde
olan dizidir.
makam : Türk müziğinde dizinin işleniş biçimine makam denir. Makamın kendine has özel-
likleri vardır. Bir makamı tanımlayan durak, seyir, dizi, güçlü, yeden ve donanım
gibi özellikleri vardır.
menuet ( menüet-
minuet) : 3/4 lük, orta hızda küçük adımlarla oynanan bir Fransız dansıdır.
mezzoforte (mf) : Orta kuvvetle
mezzo piano (mp) : Orta hafiflikte
minör dizi : Sözlük anlamı daha küçük. Bir tam bir yarım iki tam bir yarım iki tam sesin sıra-
lanmasıyla oluşur.
moderato : İtalyanca “orta hız” demektir. Metronom değeri “108-120” dir.
N
nim sofyan : İki zamanlı, iki zamanlı basit bir usûldür.
O
oktav : Sekizli aralık.
P
piano (p) : Hafif
R
rondo : Ana temanın sonraki temalar arsında tekrarlanmasıyla oluşan dans müziği formu.
S
senfoni : Sonat formundaki büyük orkestra yapıtı.
study : Çalışma.
T
tema : Bir müzik yapıtını oluşturan ana motif.
traditional : Geleneksel.
tril (tr) : Esas notanın bir üst ses ile notanın süresi boyunca hızlı bir şekilde işlemesidir. Tril
esas nota ile başlar; ancak çarpma işareti varsa veya trilin yer aldığı esas nota tek-
rarlanıyorsa üstten başlar.
V
vielle : Telli çalgıların eski adı.

152
KAYNAKÇA

KAYNAKÇA
Allen, M., Gillespie, R. & Hayes, P.T. (1994). Essential Elements for Strings: A Comprehensive String Method.
Viola Book One. Minnesota: Hal Leonard Corporation.
Applebaum, S. (1988). Belwin Course for Strings. String Builder. A String Class Method in Three Books. Viola
Book One. New York: Belwin-Mills Publishing Corp. (İlk baskı 1960).
Bartha, F. (Ed.) (1997). Viola Music for Beginners. Budapest: Editio Musica.
Blay, G. (Ed.) (1905). Franz Wohlfahrt Op45. Sixty Studies fort he Violin. New York: G. Schirmer, Inc.
Classens, H. (1969). L’alto Classique. Collection En Trois Recueils Gradues Choix, Transcriptions Et Harmoni-
sations. Recueil A. Editions M. Paris: Combre.
Classens, H. (1973). L’alto Classique. Collection En Trois Recueils Gradues Choix, Transcriptions Et Harmoni-
sations. Recueil B. Editions M. Paris: Combre.
Crickboom, M. (1923). The Violin: Theory and Practice in 5 Books. J. Sears (Çev.). Brussels : Schott Frères.
Crickboom, M. (1929). Violinschule I, Schott Freres Editeurs, Bruxelles.
Çelebioğlu, E. (2008). Müzik Kuramı. Bizim Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
Demir, A. (2005). Geleneksel Türk Sanat Müziği Solfej ve Nazariyatı 1. Sade Matbaacılık ve Grafik,
İzmir.
Isaac, M. J. & Lewis, R. C. (Ed.) (1938). Wohlfahrt Foundation Studies for the Viola, Book 1. New York: Carl
Fischer, LLC.
Kinsey, H. (1991). Elementary Progressive Studies. Set I. London: Associated Board of the Royal Schools of
Music (ABRSM) Publishing.
Nacakcı, Z. (2007). Halk Ezgilerine Dayalı Viyola Albümü. Feryal Matbaacılık, Ankara.
Özgür, Ü., Aydoğan S. (2015).Gelenekten Geleceğe Makamsal Türk Müziği. Arkadaş Yayınevi, Ankara.
Sevgi, A., Tuğcular, E. (2013). Halk Ezgileriyle Solfej. Müzik Eğitimi Yayınları, Ankara.
Sevsay, E. (2015). Orkestrasyon, Çalgılama ve Orkestralama Sanatı. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Suzuki, S. (1981). Suzuki Viola School. Viola Part. Volume 1. New Jersey: Summy Birchard Inc.
Tanrıverdi, A. (2013). Viyola Metodu 1, İşbilen Yayınları, Ankara.
Tarman, S. (2011). Doğumunun 130. Yılında Atatürk ve Müzik. Müzik Eğitimi Yayınları. Ankara
Uluç, M. Ö. (2002). Müzik İşaretleri ve Terimleri Sözlüğü. Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara.
Volmer, B. (1985). Bratschenschule. Band I. German Edition. Germany: Schott.
Wilkinson, M. & Hart, K. (1992). First Repertoire for Viola - Book Two. London: Faber Music Ltd.
Türkçe Sözlük. (2005). TDK Yayınları, Ankara
Yazım Kılavuzu. (2005). TDK Yayınları, Ankara

153
GÖRSEL KAYNAKÇA
GÖRSEL KAYNAKÇA

Görsel 1. http://www.giottodibondone.org/No.-12-Scenes-from-the-Life-of-the-Virgin--6.-Wedding-
Procession-1304-06.html Erişim tarihi ve saati: 13.02.2017 10.35
Görsel 2. Komisyon tarafından hazırlanmıştır.
Görsel 3. http://pomnipro.ru/memorypage75121/biography Erişim tarihi ve saati: 13.02.2017 10.55
Görsel 4. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b84344290 Erişim tarihi ve saati: 13.02.2017 11.05
Görsel 5. Id 33047229 dreamstime Erişim tarihi ve saati: 13.02.2017 14.05
Görsel 6. https://static1.squarespace.com/static/550ba261e4b0215d222516fe/t/551ec8a2e4b09619c3a-
e5c54/1428080823524/Violin+Shoulder+Rest.jpg?format=1500w Erişim tarihi ve saati:
14.02.2017 23.32
Görsel 7, 8, 9. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 10. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 11. Id 23352387 dreamstime Erişim tarihi ve saati: 14.02.2017 14.45
Görsel 12. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 13. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 14. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 15. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 16. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 17. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 18. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 19. Samsun Kent Orkestrası
Görsel 20. Erzurum Yakutiye Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 21. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 22. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 23. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 24. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 25. http://www.leichtlaufen.de/wp-content/uploads/2012/07/Metronome622823_17190502.
jpg Erişim tarihi ve saati: 21.03.2017 10.42
Görsel 26. Komisyon tarafından bu kitap için hazırlanmıştır.
Görsel 27. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 28. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 29. Erzurum Yakutiye Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 30. Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 31. Samsun Kent Orkestrası
Görsel 32. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 33. Adana Çukurova Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 34. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 35. Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 36. Trabzon Akçaabat Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 37. Ekslibris, Emre ŞENGÜN (OMÜ Uzaktan Eğitim Merkezi Müdürlüğü-Uzman)
Görsel 38. Samsun İlkadım Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 39. Adana Çukurova Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 40. Adana Çukurova Güzel Sanatlar Lisesi
Görsel 41. Ordu - Altınordu - Penbe - İzzet Şahin Güzel Sanatlar Lisesi

154
.
ISARET
. ve KISALTMALAR

VE KISALTMALAR
: Çekerek
: İterek
By : Bütün Yay
Üy : Üst Yarı
Ay : Alt yarı
Oy (O, Ort.) : Orta yay

ISARET
, : Nefes
: Parmak tutma

.
.
: Bağ
: Uzatkı (puandorg)

A : La
B : Si
C : Do
D : Re
E : Mi
F : Fa
G : Sol
0 : Boş tel, açık tel.
1 : Birinci parmak (işaret parmağı)
2 : İkinci parmak (orta parmak)
3 : Üçüncü parmak ( yüzük parmağı)
4 : Dördüncü parmak (serçe parmağı)
Rit. : Ritardando ( ağırlaşarak)
Poco rit. : poco ritardando (biraz daha ağırlaşarak)
Dim. : Diminuendo ( sesi gittikçe hafifleterek)
Molto: Çok
Poco : Az
(Crescendo) : Sesi gittikçe kuvvetlendirerek.
(Decrescendo): Sesi gittikçe hafifleterek.

155

You might also like