NR 3, 14.11.

2023

MAKROEKONOMIA

1. Makroekonomia zajmuje się badaniem sposobu działania gospodarki narodowej jako całości

 w analizach makroekonomicznych używa się MAKROWIELKOŚCI

GOSPODARCZYCH (= wielkości gospodarcze będące miarami zjawisk i procesów w
skali całej gospodarki)
 bada kształtowanie się makrowielkości gospodarczych i zachodzące między nimi
zależności
 w centrum jej zainteresowania zwłaszcza:
 problemy dot. czynników określających poziom i wzrost produkcji ogółem w
gospodarce (krótko- i długoterminowy)
 cykliczność rozwoju gospodarczego (zwłaszcza przyczyny cyklu koniunkturalnego i
antycyklicznej działalności państwa)
 zatrudnienie i bezrobocie (zwłaszcza przyczyny i sposoby zmniejszania bezrobocia)
 ogólny poziom cen i tendencji inflacyjnych, ich przyczyny i polityka antyinflacyjna
państwa
 powiązania gospodarki z zagranicą, bilans płatniczy kraju, kursy walutowe
 rola polityki gospodarczej państwa w procesach gospodarczych (zwłaszcza
znaczenie polityki fiskalnej i pieniężnej)

2. Makrowielkości gospodarcze:

 produkcja
 zatrudnienie
 inwestycje
 konsumpcja, popyt
 ogólny poziom cen
 eksport, import.

Makrowielkości wykorzystywane w gospodarce narodowej to AGREGATY (powstają po

połączeniu odpowiednich wielkości mikroekonomicznych).

Makrowielkości gospodarcze występują w postaci zasobów i strumieni.

3. Produkt Krajowy Brutto – podstawowa kategoria makroekonomiczna – syntetyczna miara

wielkości produkcji wytworzonej w gospodarce w ciągu roku.

Metody obliczania PKB:

1) metoda sumowania produktów – suma wartości dóbr i usług wytworzonych w danej

gospodarce w ciągu roku (zajmuje się tym GUS)

sposoby sumowania produktów:

  sumowanie produktów FINALNYCH (dóbr i usług nabywanych przez ostatecznego
użytkownika) – dobra i usługi nabywane przez gospodarstwa domowe oraz dobra i usługi
inwestycyjne
 sumowanie WARTOŚCI DODANEJ (przyrostu wartości produktów będących rezultatem
danego procesu produkcji) – suma kosztów rzeczowych czynników produkcji zużytych przy
wytworzeniu dóbr/usług minus wartość dóbr/usług wytwarzanych w danym
przedsiębiorstwie

2) metoda sumowania dochodów – suma dochodów (renty, płace, procenty, zyski)

powstających przy wytwarzaniu PKB
suma tych dochodów musi być równa ogólnej sumie wartości dodanej, bo wartość dodana składa
się z dochodów otrzymanych przez uczestników procesu produkcji

3) metoda sumowania wydatków – suma wydatków ponoszonych na produkty finalne

wytworzone przez przedsiębiorstwo krajowe

wydatki te obejmują:
 wydatki na produkty konsumpcyjne (dobra i usługi) wytwarzane w kraju [Ck]
 wydatki na krajowe produkty inwestycyjne [Ik]
 wydatki rządowe na wytwarzane w kraju finalne dobra i usługi, z wyłączeniem dóbr
transferowych [Gk]
 wydatki zagranicy na krajowe produkty eksportowe [Exk]

PKB = Ck + Ik + Gk + Exk

uwzględniając import – powstaje wzór:

PKB = C + I + G + Ex - Im

gdy różnicę między importem a eksportem (tj. eksport netto) oznaczymy jako X, to:

PKB = C + I + G + X

 aby zapewnić identyczność wyników, trzeba dokonać korekt związanych z

podatkami pośrednimi i subsydiami, w związku z czym wyróżnia się 2 kategorie:

a) PKB w cenach rynkowych – miara produkcji krajowej w kategoriach cen

płaconych przez ostatecznych odbiorców (obejmują podatki pośrednie):

PKB w cenach rynkowych = C + I + G + X = Ck + Ik + Gk + Exk

b) PKB w cenach czynników produkcji – miara produkcji krańcowej z pominięciem

podatków pośrednich i z UWZGLĘDNIENIEM SUBSYDIÓW

PKB w cenach czynników produkcji = PKB w cenach rynkowych – podatki pośrednie + subsydia =
a środkami wpływającymi.