NIEUWS
Uit de straat,
van om de
hoek en iets verder
COLUMN
BALIEKLUIF
"SPREEK UW BROEDER ERNSTIG TOE"
Hans is lid van de mormonenkerk en mag niet lie-
gen. Dat heeft zo zijn voordelen voor de rechters
die hem ondervragen. De 42-jarige Hans ant-
woordt eerlijk op de vragen en bekent dat hij zijn
twee dochters gruwelijk heeft misbruikt. En hij
huilt veel. En wanneer rechter Van Riemsdijk
vraagt hoe zijn kerk denkt over zonde. Krijgt de
rechter een citaat uit het Bijbelboek Lucas te
horen.
"Indien je broeder zondigt spreek hem dan ernstig
toe. En als hij berouw heeft, vergeef het hem." Dat
staat in Lucas 17, vertelt Hans de rechter. Hans is
een gelovig mens. Maar aan vergiffenis is de
rechtbank nog lang niet toe. Voorlopig wordt hij
eerst een paar uur lang ernstig toegesproken door
de drie rechters, waarbij vooral rechter Van
Riemsdijk hem keihard aanpakt.
Hans is een typische kinder- zedendelinquent. Hij
ziet er onbetekenend uit en hij heeft een redelijke
baan op mbo-niveau. Het is nauwelijks voorstel-
baar dat de meest afgrijselijke filmpjes die op
internet te vinden zijn bij dit type vandaan
komen. Hans filmde zichzelf terwijl hij klaarkwam
op het lichaam van zijn 5-jarige dochter. Hij heeft
jarenlang zijn beide dochters verkracht en daar-
van foto's en filmpjes gemaakt. Zijn zoon vond de
afbeeldingen op een laptop en zijn ex alarmeerde
de politie. Hij had die laptop expres laten staan
want hij wilde betrapt worden, verklaarde Hans
tegenover de politie. Vreemd dat u allerlei bestan-
den vernietigde op het moment dat de politie ver-
scheen, krijgt hij van de wantrouwende rechters te
horen.
Rechter Bender is snel klaar met de behandeling
van de feiten, die droog voorgelezen al smerig
genoeg zijn. Het lijkt of Hans er redelijk gemakke-
lijk vanaf komt. Maar dan neemt rechter Van
Riemsdijk de ondervraging over. Van Riemsdijk
stelt hele feitelijke gedetailleerde vragen die het
Hans onmogelijk maken om weg te vluchten in
Bijbelteksten of algemeenheden. Hij zoekt daarop
zijn toevlucht in huilbuiten.
Hans vertelt dat hij berouw heeft en later ook nog
voor de kerkelijke rechtbank moet verschijnen.
Dan is het nog maar de vraag of hij lid mag blijven
van die kerk. De reclassering heeft nog een iets
ander idee: Hans heeft niet helemaal in de gaten
hoe ernstig hij zich heeft misdragen. De reclasse-
ring adviseert daarom een behandeling voor zijn
seksuele afwijkingen. Dat zou hij kunnen combi-
neren met zijn werk. Want bij zijn werkgever mag
hij na een half jaar voorarrest nog steeds terugko-
men.
Daar heeft officier van justitie Vuylsteke helemaal
geen zin in. Hij vindt het volkomen walgelijk wat
Hans heeft uitgehaald. Hij eist zes jaar. Aan wer-
ken zal hij voorlopig niet toekomen en ook een
behandeling lijkt de officier niet zinvol. Advocaat
Jan Bredius vindt een jaar wel genoeg waarvan de
helft voorwaardelijk. Dan kan Hans ook weer snel
aan het werk.
De rechtbank houdt het in haar vonnis heel
werelds en vindt vier jaar cel een betere straf. De
drie rechters benadrukken in het vonnis dat Hans
zijn gezin groot leed heeft toegebracht.
BALIEKLUIF is een rubriek van de
rechtbankverslaggevers van
Juridisch Persbureau Utrecht (JPU).
Zij doen dag-in-dag-uit voor diverse
media zakelijk verslag van rechtsza-
ken die dienen voor de Utrechtse
rechtbank. Niet de nieuwswaarde
speelt een rol, maar vooral de men-
selijke kant van de zaak. In deze
rubriek zijn namen van verdachten
om privacyredenen gefingeerd.
8
Directeur 100-jarige corporatie Bo-Ex:
"Wonen begint bij mensen"
● Door Akke de Bruijn
llerbelabberds was het!" Johan Klink-
A enberg, twintig jaar directeur van Bo-
Ex, staat stil bij de jammerlijke woon-
omstandigheden van de arbeiders zo'n honderd
jaar geleden in de Domstad. ‘Zijn' woningcorpo-
ratie Bo-Ex heeft eind juni haar 100-jarig be-
staan gevierd.
In 1907 steken namelijk drie ver-
mogende notabelen hun ‘koppen'
bij elkaar om iets aan het ongezon-
de wonen van die arme mensen te
doen. Daar begint de geschiedenis
van Bo-Ex. En daarmee is Bo-Ex
de oudste woningcorporatie van de
stad. En met 8500 woningen in Ut-
recht en een plukje in Nieuwegein
de kleinste. Klein maar fijn?
Klinkenberg: "Het begint eigenlijk
allemaal met de nieuwe Woning-
wet in 1901. Er komen dan stich-
tingen, verenigingen die ‘uitslui-
tend werkzaam zijn in de volks-
huixsvesting'. Dat zinnetje staat
nog steeds precies zo in officiële
statuten van huidige woningcorpo-
raties. In Utrecht wordt dan in
1907 de NV Maatschappij tot ver-
betering der volkshuisvesting ‘Jaf-
fa' opgericht, de voorloper van Bo-
Ex. Initiatiefnemers zijn ir. Willem
de Man, mr. F.A. van Engen en
mevrouw M.G. Muller-Lulofs. De
Man is de grote initiator. Hij is lid
van de Centrale Gezondheidsraad
en wil iets doen aan de ellendige
leefomstandigheden van de arme
mensen. Verschillende partijen
doen dat trouwens in die tijd. Zoals
Philips in Eindhoven, die bouwt
een dorp voor haar arbeiders die
uit Drenthe komen. Want hoe ge-
zonder de arbeiders zijn, hoe meer
productie. Of het nu om de mensen
ging, of om de productie ..., wie zal
het zeggen?"
"De drie notabelen van Jaffa star-
ten een ‘NV', want ze vinden wel
dat je het moet terugverdienen.
Dat is een normale gedachte in die
kringen. Dus geven ze aandelen
uit. Voor 100 gulden kan je aan-
deelhouder worden. Dat is in die
tijd erg veel geld, want met 1400
gulden bouw je een huis. Jaffa be-
gint met plannen te maken voor
zestig woningen in Lombok, de uit-
breidingswijk van Utrecht. Aan de
Suriname-, Paramaribo-, Madoe-
ra- en Bataviastraat wordt in 1909
‘Jaffa I' opgeleverd. Huur 1,70 tot
1,90 gulden per week. En huurders
dienen een wekelijks inkomen van
10,- tot 11,- gulden te hebben. Ja,
de huizen staan er nog. En mo-
menteel bekijken we samen met de
bewoners van die huizen, nu beter
bekend onder de naam Complex
501, hoe we het complex kunnen
opknappen."
OPZICHTERES
Mevrouw M.G. Muller-Lulofs is
belangrijk in de geschiedenis van
Bo-Ex. Zij is in die tijd een van de
belangrijkste woordvoerders van
de ‘moderne armenzorg' in Neder-
land en mede-oprichteres van de
Amsterdamse School voor Maat-
schappelijk Werk. Uit huisbezoe-
ken bij arme gezinnen weet zij hoe
groot de armoe is en hoe slecht de
woningen zijn. Haar dochter wordt
de eerste betaalde werknemer bij
Jaffa. Klinkenberg: "Als woningop-
zichteres ziet mejuffrouw Muller
erop toe dat de huurders hygië-
nisch wonen, dat ze gezond eten,
dat de kinderen netjes worden op-
gevoed en naar school gaan, dat
vader zijn weekloon niet opdrinkt.
Dat fenomeen blijft tot 1957! Dat
Ons Utrecht - Woensdag 25 juli 2007
De trots van Bo-Ex: de restauratie van de panden op het Veeart-
senijterrein.
de arbeiders, de eenvoudige men-
sen, zonder opleiding, daarbij ge-
holpen moeten worden, is in die ja-
ren een gangbaar idee.
Het aanstellen van zo'n woningop-
zichteres, dat was nieuw. Jaffa is
ermee begonnen. En als je nu kijkt
wat onze woonconsulentes doen -
het begeleiden van huurders met
problemen naar gemeentelijke,
welzijns-, of jeugdzorginstellingen
- dan zie je dat woningcorporaties
mensen nog steeds bijstaan in het
wonen en leven in hun woning als
dat nodig is. Woningcorporaties
zijn niet voor niets uit idealistisch
oogpunt ontstaan. En in feite zit
die kern nog steeds in ons werk:
wij zijn bereid mensen veel te
ondersteunen bij het wonen. Voor-
al mensen die dat niet kunnen op
eigen kracht, of door te laag inko-
men, of andere omstandigheden.
Denk aan lichamelijk of geestelijk
handicap. Bo-Ex is net gestart met
het derde opvangcentrum voor
dak- en thuislozen. Een hostel, sa-
men met Vaartserijn. Zij doen de
zorg, onze specialiteit zijn de
‘steentjes". En in Overvecht gaan
we een woonzorgcentrum bouwen
voor ouderen die vroeger een zwer-
vends bestaan hebben geleid. Een
woningcorporatie zit op het snij-
vlak van maatschappij en zaken-
wereld. Het ene moment slaan we
een eerste paal voor een woonzorg-
centrum, het andere moment zijn
we met een aannemer aan het pra-
ten om te kijken of we voor een
project in Leidsche Rijn voor twee-
honderd woningen tot een goede
aanneemsom kunnen komen. Dat
maakt dit werk zo leuk."
Klinkenberg heeft het ‘vak' in Rot-
terdam geleerd. In de jaren zeven-
tig mocht hij bij de woningcorpo-
ratie Patrimonium de ‘gekste' pro-
jecten begeleiden, zoals de
Kubuswoningen van Piet Blom, en
de nieuwbouw op het terrein van
de voormalige Heineken-brouwe-
rij. Het allerleukste project binnen
Bo-Ex? Klinkenberg: "Het Veeart-
senijgebied, tussen de Biltstraat en
de Poortstraat, de plek waar de
oude faculteit diergeneeskunde
lag. De eer gaat hier trouwens naar
de bewoners. De gemeente wilde
namelijk alles slopen. Maar de
buurtbewoners hebben zich kei-
hard gemaakt voor behoud van de
oude woningen, de paardenstallen.
Bo-Ex heeft zich daarbij aangeslo-
ten. Het vroegere crematorium,
waar de dierenkadavers werden
verbrand, is onze trots: de stadsvil-
la. Het karakter van de buurt is be-
houden gebleven. En nu is ieder-
een in Utrecht trots op het Veeart-
senijgebied, ook het
gemeentebestuur!"
SLOOPPOLITIEK
"Het klinkt als een open deur,
maar de gemeente en de corpora-
ties in Utrecht voelen zich part-
ners. Met elkaar, en dat is al jaren
lang zo, vinden wij dat wij er sa-
men voor moeten zorgen dat de
huisvesting in Utrecht goed is voor
de burgers van de stad. We hebben
elkaar bikkelhard nodig. Bo-Ex
voelt zich in de meeste gevallen ge-
steund door de politiek. Wij heb-
ben prestatieovereenkomsten met
de gemeente. Meestal ligt Bo-Ex
met Harrie Bosch, wethouder Wo-
nen, op één lijn. Maar we botsen
ook. Met name als het gaat over
slopen van oude complexen. Dit
college – deze coalitie - heeft be-
sloten dat 60 procent van de bewo-
ners moet instemmen met sloop
wil het ook daadwerkelijk plaats-
vinden. De corporaties hadden het
op iets meer dan 50 procent willen
houden. Kijk, als je een bewoner
die relatief lekker woont, en het
naar zijn zin heeft, vraagt: vind je
het goed dat we dit complex
slopen, dan heeft hij vlug de nei-
ging om nee te zeggen. Dat is heel
logisch. Maar als je werkelijk wilt
bewerkstelligen dat de kwaliteit
van woningbouw op sommige
plekken in de stad heel erg anders
gaat worden - met andere woor-
den gewoon slopen en nieuwbouw
plegen - dan is het de vraag: hoe-
veel macht moet je de zittende
huurder geven? Want die zittende
huurder kan ook morgen weer weg
zijn.
Als het gaat om de huisvesting van
mensen, dan heeft de gemeente de
eerste verantwoordelijkheid. Dat
staat in de grondwet. De corpora-
ties vullen dat in de praktijk in. Wij
realiseren dat voor sociale huu-
reenheden en ook voor een deel
voor koopwoningen. Voor kopers
zijn wij gewoon als projectontwik-
kelaar bezig, bijvoorbeeld in Leid-
sche Rijn. En daar halen we onder
andere ook ons geld mee binnen.
Wij zijn zakelijk, maar winst ma-
ken is niet onze eerste doelstelling.
Onze eerste doelstelling is om
prestaties te leveren waar de maat-