Nghiên cứu - Trao đổi

KHẮC PHỤC NHỮNG ẢNH HƯỞNG TIÊU CỰC

CỦA TÍNH MÙA VỤ TRONG DU LỊCH

? Trần Như Quỳnh - Ông Nguyên Chương

* **

1. Các nhân tố ảnh hưởng đến tính mùa vụ

trong du lịch
Tính mùa vụ được xem là một đặc trưng điển hình
trong du lịch, thể hiện bởi sự biến động của dòng du
khách đối với một điểm đến. Tính mùa vụ được mô
tả là sự mất cân đối tạm thời trong các hiện tượng
của ngành du lịch được thể hiện bởi nhiều yếu tố về
số lượng du khách, chi tiêu của du khách, lưu lượng
lưu thông cùng với sự thay đổi về vận tải, việc làm
và doanh thu vé đối với các điểm đến (Butler, 2001).
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy tính mùa vụ là một đặc
điểm có liên quan chặt chẽ với hoạt động du lịch, cụ
thể là dòng du khách của một điểm đến bị ảnh hưởng
bởi các yếu tố mang tính tạm thời và theo mùa, hay
nói cách khác tính mùa vụ tác động cả phía cầu và
phía cung của ngành du lịch.
Tính mùa vụ trong du lịch thể hiện qua hai nhóm
yếu tố: (1) nhóm yếu tố tự nhiên (vật lý) và (2) nhóm
yếu tố về thể chế (xã hội và văn hóa) (Lee và các đồng
sự, 2008). Nhóm các yếu tố tự nhiên liên quan đến
những thay đổi trong tự nhiên như khí hậu, thời tiết,
ánh sáng, lượng mưa, nhiệt độ, lượng tuyết rơi… ảnh
hưởng đến quy mô và các loại hình du lịch. Chẳng
hạn, về phía cầu, mùa hè là mùa có lượng khách du
lịch lớn nhất; về phía cung đa số các điểm tham quan
du lịch, giải trí đều tập trung số lượng lớn vào mùa
hè với khí hậu ấm áp như các điểm du lịch nghỉ biển,
nghỉ núi, chữa bệnh. Trong khi đó, nhóm yếu tố về
thể chế thì phức tạp hơn vì nó liên quan trực tiếp đến
hành vi của con người và việc ra quyết định của du
khách. Chẳng hạn như du khách sẽ quyết định về thời
gian của kỳ nghỉ, nếu thời gian nghỉ phép/lễ ngắn thì
chỉ có thể đi du lịch một lần trong năm; còn nếu số
ngày nghỉ phép/lễ dài hơn, có thể đi du lịch hơn một
lần trong năm. Các yếu tố gây ra tính mùa vụ trong
du lịch được tổng hợp trong Bảng 1. Tại các điểm đi,
những thay đổi khác nhau của hiện tượng tự nhiên
ảnh hưởng đến việc ra quyết định của du khách; chẳng
hạn du khách có xu hướng lựa chọn du lịch vào những
kỳ nghỉ hè; trong khi đó các yếu tố văn hóa, tôn giáo
và xã hội được xem là những nhân tố có ảnh hưởng
nhất định đến việc quyết định thời gian du lịch của
du khách. Đối với các điểm đến - điểm cung ứng các
hoạt động du lịch, thì những thay đổi liên quan đến
các hiện tượng tự nhiên cũng tạo ra nhiều ảnh hưởng
đối với hoạt động du lịch; chẳng hạn, thời tiết là yếu
tố có vai trò quyết định đối với việc quyết định loại
hình sản phẩm du lịch được cung ứng tại một điểm
đến; ngoài ra, các hoạt động xã hội, văn hóa, tôn giáo,
dân tộc cũng ảnh hưởng đến chủng loại và số lượng
du khách được thu hút. Các yếu tố này có mối liên hệ
tương quan lẫn nhau và tác động đến độ dài thời vụ

*
ThS., Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng.
**
ThS., Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng.

Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng
39
Nghiên cứu - Trao đổi

Bảng 1. Các nhân tố gây ra tính mùa vụ trong du lịch

ĐIỂM ĐI ĐIỂM ĐẾN

Các yếu tố vật lý: Các yếu tố vật lý:
- Nhiệt độ - Nhiệt độ
- Lượng mưa - Lượng mưa
- Lượng tuyết - Lượng tuyết
- Ánh sáng mặt trời - Ánh sáng mặt trời
- Ánh sáng trong ngày HÀNH ĐỘNG ĐIỀU - Ánh sáng trong ngày
CHỈNH - Các hoạt động liên quan đến động thực vật
CÁC YẾU TỐ VỀ VĂN HÓA VÀ XÃ HỘI - Nhiều mức giá CÁC YẾU TỐ VỀ VĂN HÓA VÀ XÃ HỘI
khác nhau
- Loại hình ngày nghỉ - Thể thao
- Đa dạng hóa các
- Tôn giáo hình thức thu hút - Tôn giáo
- Truyền thống - Đa dạng hóa thị - Hội chợ
- Thời trang trường - Thời trang
- Sở thích - Khuyến khích từ - Sở thích
chính quyền địa
- Các hoạt động thể thao phương - Các hoạt động thể thao
NHÂN TỐ TỪ PHÍA CẦU NHÂN TỐ TỪ PHÍA CUNG

Nguồn: Bulter and Mao (1997)

của từng loại hình du lịch, tạo cơ sở để làm tăng/giảm
độ dài mùa du lịch, tính hiệu quả của việc sử dụng
các nguồn lực phát triển du lịch, cũng như nguồn
thu nhập của các tổ chức và doanh nghiệp du lịch.
Mỗi khu vực du lịch có những nguồn lực và tiềm
năng theo mùa khác nhau và do vậy cũng có thể tạo
ra những giá trị mùa vụ đặc trưng riêng. Mặc dù các
yếu tố tự nhiên bất lợi có thể tạo ra sự không hấp dẫn
của một điểm đến, tuy nhiên những yếu tố này không
phải là nguyên nhân duy nhất cho những khác biệt
trong nhu cầu về du lịch; mà còn các nguyên nhân
xuất phát từ nhóm yếu tố “thể chế” - liên quan đến
ba nhóm yếu tố sau: kỳ nghỉ (ở trường học hoặc các
kỳ nghỉ lễ), thời gian rỗi; thói quen và động cơ du lịch
(động cơ du lịch liên quan đến sự thay đổi về nhu cầu
thưởng thức, xu hướng xã hội) và thời gian diễn ra các
sự kiện. Các nguyên nhân gây ra tính mùa vụ trong du
lịch được tổng hợp trong Bảng 2.
2. Ảnh hưởng của tính mùa vụ: Chi phí và lợi ích
Những tác động mà tính mùa vụ gây ra xét cả
về phía cung (các hoạt động kinh doanh du lịch, lao
động, dân cư tại điểm đến) và phía cầu (du khách)
thông thường là các tác động nằm ngoài tầm kiểm
soát của các cơ sở hoạt động du lịch. Mặc dù nhiều
nghiên cứu cho thấy các cơ sở kinh doanh du lịch vẫn
có thể “kiếm lợi” dựa vào tính mùa vụ (Drakatos, 1987;
Hartman, 1986; Goulding, Baum và Morrison, 2004)
song các hoạt động thương mại dựa vào tính mùa vụ
vẫn được xem là mối quan tâm ưu tiên hàng đầu, đặc
biệt đối với chính sách công và sự phát triển kinh tế
của địa phương. Những tác động của tính mùa vụ có
thể phân thành 3 khía cạnh gồm: việc làm, chi phí và
cơ sở vật chất; bên cạnh đó, bảo vệ môi trường và sự
an toàn cũng được xem xét là các khía cạnh liên quan
đến tính mùa vụ (Witt và Moutinho, 1995; Hartman,
1986); những nghiên cứu này cho rằng “mùa thấp
điểm (“mùa chết”) là cơ hội duy nhất cho môi trường sinh
thái và xã hội được phục hồi”. Hay một lợi ích khác của
tính mùa vụ liên quan đến việc thiếu việc làm trong
mùa thấp điểm được xem là lợi thế cho lao động theo
mùa (Mourduokoutas, 1988). Nhìn chung, thời vụ
ngắn trong du lịch làm cho việc sử dụng tài nguyên
du lịch, cơ sở vật chất kỹ thuật và lao động không
hết công suất gây lãng phí lớn. Nguồn lao động
trong cơ sở du lịch không được sử dụng hết dễ gây

40 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng
 Nghiên cứu - Trao đổi

Bảng 2. Nguyên nhân gây ra tính mùa vụ trong phát triển du lịch

Nguồn tài liệu Yếu tố “Tự nhiên”

Common and Page (2001); Baum and
Hagen (1997)
Common and Page (2001); Goulding,
Baum and Morison (2004)
Common and Page (2001)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Common and Page (2001)
Common and Page (2001)
Common and Page (2001); Goulding,
Baum and Morison (2004); Jang (2004)
Jang (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Goulding, Baum and Morison (2004)
Nguồn: Lee và các cộng sự (2008)
Thời tiết (ảnh hưởng đến giao thông đi lại, hoặc mưa sẽ ảnh
hưởng đến các hoạt động vui chơi ở biển…)
Khí hậu (giờ nắng, lượng mưa… tại điểm du lịch)
Vị trí địa lý - biển, núi cao, đô thị
Yếu tố “Thể chế”
Kỳ nghỉ, các ngày lễ, hội
Sự thịnh vượng của nền kinh tế ảnh hưởng đến khả năng chi
tiêu du lịch
Thay đổi những thói quen du lịch, sở thích và động cơ du lịch
(thường liên quan đến yếu tố truyền thống, xu hướng xã hội).
Nhu cầu đối với việc duy trì nguồn lực hoặc môi trường
Mùa thể thao
Có khoảng cách gần với các thành phố thủ đô
Sự cạnh tranh từ các ngành khác
Thay đổi việc sử dụng các nguồn lực du lịch
Các cơ hội thực hiện các hoạt động kinh doanh
Các hoạt động thu hút
Những hạn chế về việc cấp phép
Các hoạt động kinh doanh du lịch được vận hành như nguồn
thu nhập thứ hai hay chỉ tiếp cận theo phong cách sống
Các kiểu kinh doanh

sự chuyển dịch việc làm, giảm sự quan tâm của nhân
viên trong việc nâng cao trình độ nghiệp vụ, cải thiện
chất lượng phục vụ. Bên cạnh đó, do cơ sở vật chất
chỉ được sử dụng ít trong năm nên tỷ trọng chi phí cố
định trong giá thành của sản phẩm, hàng hóa dịch vụ
du lịch tăng lên, ảnh hưởng đến chính sách giảm giá
thành để tạo lợi thế cạnh tranh. Đối với du khách, tính
thời vụ làm hạn chế khả năng tìm chỗ nghỉ thích hợp
với thời gian tự chọn theo ý muốn. Vào mùa du lịch
chính, du khách tập trung quá đông tại các điểm du
lịch, vùng du lịch làm giảm chất lượng phục vụ cho
du khách. Ngoài ra, việc phân bổ không đồng đều
của hoạt động du lịch theo thời gian cũng gây ảnh
hưởng không tốt đến các ngành kinh tế và dịch vụ có
liên quan (xem bảng 3).
3. Hướng khắc phục tính mùa vụ
Tính mùa vụ chỉ quan tâm đến các yếu tố có tính
ổn định hơn là các yếu tố xảy ra có tính ngẫu nhiên
và bất thường; do vậy, một vài yếu tố của tính mùa
vụ có thể dự báo được và thông qua đó tạo thuận lợi
cho các nhà quản lý trong việc tiên đoán trước những
ảnh hưởng của tính mùa vụ cũng như có những chiến
lược giải quyết, khắc phục kịp thời đối với những ảnh
hưởng tiêu cực. Việc áp dụng từng chiến lược khắc
phục tính mùa vụ sẽ phụ thuộc vào nguồn lực của
từng doanh nghiệp. Điều này có nghĩa rằng, nhu cầu

Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng
41
Nghiên cứu - Trao đổi

đối với các hoạt động du lịch vào mùa đông hay mùa
hè phụ thuộc vào đặc điểm của các tiện ích được
cung cấp. Các chiến lược khắc phục tác động của tính
mùa vụ trong việc điều chỉnh các hoạt động được
tóm tắt trong Bảng 4. Trong đó, cụ thể nghiên cứu của
Butler (2001) đưa ra các chiến lược quản lý như ưu đãi
về giá, thuế và đa dạng hóa thị trường, các hình thức
và sự kiện thu hút mới. Đối với những các sự kiện và
lễ hội đã có trước có thể kết hợp chiến lược đa dạng
hóa sản phẩm và thị trường; trong khi đó những giải
pháp liên quan đến sự thay đổi cơ cấu và môi trường
thường là những cách thức được thực hiện từ phía
nhà quản lý (xem bảng 4).
Tuy nhiên, điều quan trọng là những chiến lược
được doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh hay cơ quan
quản lý lựa chọn thực hiện cần phải xem xét đến các
nguyên nhân và những tác động từ chính các nguyên
nhân này. Chẳng hạn như việc hiểu rõ phân đoạn thị
trường và các động cơ của khách du lịch có thể giúp
hỗ trợ việc phát triển theo hướng tiếp cận sản phẩm
và thị trường và do đó sẽ thu hút lượng du khách lớn
hơn trong mùa thấp điểm. Và chính vì nguyên nhân
gây ra tính mùa vụ trong du lịch của từng địa phương
là khác nhau, do đó việc lựa chọn đối tượng thực hiện
được xem là yếu tố quan trọng (Lee và các cộng sự,
2008).
Tóm lại, các cách thức phổ biến nhằm khắc phục
tính mùa vụ trong du lịch tập trung vào: xác định khả
năng kéo dài thời vụ du lịch; hình thành nhiều thời vụ
du lịch trong năm; phân đoạn thị trường để xác định
số lượng và thành phần của luồng du khách triển
vọng ngoài mùa du lịch chính; nâng cao chất lượng
sẵn sàng đón tiếp du khách quanh năm cho điểm
đến; sử dụng tích cực các kích thích kinh tế.
T.N.Q. - O.N.C.

Bảng 3. Ảnh hưởng của tính mùa vụ

Chi phí
Common and Page (2001)
Common and Page (2001)
Common and Page (2001)
Goulding, Baum and Morison
(2004); Jang (2004)
Goulding, Baum and Morison
(2004);
Mourdoukoutas (1998), Ball
(1998); Krakover (2000)
Cơ sở vật chất
Common and Page (2001); Jang
(2004)
Common and Page (2001)
Common and Page (2001)
Việc làm
Common and Page (2001)
Goulding, Baum and Morison
(2004)
LOẠI TÁC
TỪ PHÍA CUNG
ĐỘNG
Sự tăng giá trong mùa cao điểm (tạo ra áp lực về
giá đối với hàng hóa và phương tiện giao thông tại
Chi phí
những địa điểm này và sự gia tăng chi phí cung ứng
cho các doanh nghiệp)
Quản lý ngân sách/dòng tiền Chi phí
Sự bất ổn định của thu nhập, lợi tức dẫn đến rủi ro
cao đối với các chủ cơ sở/nhà quản lý, nhà đầu tư Chi phí
và khu vực.
Thu nhập vào mùa cao điểm phải trang trải các
Chi phí
khoản chi phí cố định của năm.
Chi phí tuyển dụng theo mùa Chi phí
Việc sử dụng vượt quá hoặc dưới nguồn lực hiện có Chi phí
“Cháy hàng” - không đủ khả năng dự trữ hàng hóa
Chi phí
cho mùa cao điểm
Áp lực đối với hệ thống giao thông và những cơ sở
Chi phí
vật chất khác trong những thời kỳ cao điểm
Nhu cầu không thường xuyên về lao động hạn chế
quá trình tuyển dụng lao động:
- Thiếu hụt lao động theo mùa dẫn đến việc tìm Chi phí
kiếm lao động xa khu vực địa phương
- Chi phí tuyển dụng cao làm giảm gói tiền lương

42 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng

Common and Page (2001)
Goulding, Baum and Morison
(2004); Jang (2004); Krakover
(2000)
Common and Page (2001)
Common and Page (2001)
Goulding, Baum and Morison
(2004)
Bảo vệ môi trường và sự an toàn
Witt and Moutinho (1995)
Butler (2001)
Jang (2004)
Jang (2004)
Jang (2004)
Krakover (2000)
Common and Page (2001)
Bảng 4. Chiến lược khắc phục những tác động từ tính mùa vụ
Nguồn tài liệu
1. Tạo ra sự khác biệt về giá cả
Commons &Page (2001);
Jang (2004);
Jeffrey & Barden (1999);
Witt & Moutinho (1995)
Jeffrey & Barden (1999)
Nghiên cứu - Trao đổi
Nhu cầu không thường xuyên về lao động ảnh
hưởng đến những khoản giữ lại và sự phát triển của
lao động, do đó gây ra:
- Mất lao động có tay nghề và kinh nghiệm
- Thiếu cơ hội việc làm và đào tạo Chi phí
- Chất lượng dịch vụ không được duy trì và giảm
mức độ hài lòng của khách hàng
- Thiếu sự cam kết của nhân viên
- Những biến động tiêu cực
Những hoạt động kinh doanh theo mùa đem lại lợi
ích cho các cơ sở kinh doanh tự quản hoạt động
với đặc điểm có lúc thấp điểm, “phục hồi” trước lúc Lợi ích
cao điểm, và đặc biệt thuận lợi cho các cơ sở kinh
doanh theo kiểu hộ gia đình.
Những công việc theo mùa yêu cầu các công việc
bán thời gian và thông thường đối với dân địa Lợi ích
phương và dân cư khác.
Các nguồn lực về môi trường có thời gian phục hồi
Lợi ích
trước mùa cao điểm.
Mùa cao điểm gây ra hiện tượng ô nhiễm và tăng
Chi phí
khả năng của các đe dọa (khủng bố)
LOẠI TÁC
TỪ PHÍA CẦU
ĐỘNG
Chi phí, giá tăng cao Chi phí
Lượng du khách vào mùa cao điểm hoặc thấp điểm
gây ra hiện tượng khó đạt được chất lượng và sự hài Chi phí
lòng như bình thường
Mùa cao điểm có thể làm tăng tính dễ bị tổn thương
Chi phí
và đe dọa
Giảm sự sẵn có của các cơ sở lưu trú Chi phí
Áp lực đối với hệ thống giao thông và cơ sở vật
Chi phí
chất.
Nguồn: Lee và các cộng sự (2008)
CHIẾN LƯỢC VẤN ĐỀ ĐƯỢC GIẢI QUYẾT
- Làm tăng lượng du khách trong mùa
thấp điểm.
Giá theo mùa (khuyến mãi) ví dụ
- Kéo dài thời gian lưu trú, tăng lợi tức.
giảm giá hoặc tặng quà
- Tăng giá để giảm sự tập trung đông
trong mùa cao điểm.
Tăng lượt khách đến trong mùa thấp
Đặt phòng theo nhóm
điểm
Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
43
Nghiên cứu - Trao đổi
Jeffrey & Barden (1999)
Butler (2001)
2. Đa dạng hóa chiến lược thu hút
Goulding, Baum & Morrison
(2004);
Witt & Moutinho (1995)
Goulding, Baum & Morrison
(2004)
Goulding, Baum & Morrison
(2004);
Goulding, Baum & Morrison
(2004)
Goulding, Baum & Morrison
(2004);
Jeffrey & Barden (1999)
Jang (2004);
Jeffrey & Barden (1999);
Witt & Moutinho (1995)
Jang (2004)
3. Đa dạng hóa thị trường
Witt & Moutinho (1995)
Jang (2004)
Jeffrey & Barden (1999);
4. Tạo điều kiện thuận lợi từ cơ quan quản lý
Witt & Moutinho (1995);
Goulding, Baum & Morrison
(2004)
44 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi
Ñaø Naüng
Kế hoạch tài chính và quản lý
ngân sách, quản lý chi phí hoạt
Thiếu khả năng kiểm soát chi phí biến
động biến động (nhân công và
động theo mùa
các nguồn lực khác) dựa vào xu
thế theo chu kỳ
Đóng cửa doanh nghiệp ngoài
Giảm chi phí vận hành
giờ cao điểm
Giới thiệu và phát triển các sự kiện Tăng lượt khách đến trong mùa thấp
và lễ hội điểm
Phát triển môi trường địa phương
Tăng lượt khách đến trong mùa thấp
(tiếp cận đối với các sự thu hút
điểm
thiên nhiên giới hạn)
Phát triển cơ sở và kết cấu hạ tầng Tăng lượt khách đến trong mùa thấp
(giao thông công cộng…) điểm
Phân biệt cấp độ dịch vụ (giảm
Giảm chi phí, tăng lợi tức nhưng vẫn đáp
thời gian mở cửa trong mùa thấp
ứng được nhu cầu của du khách
điểm)
Cung ứng các dịch vụ bổ sung
hoặc cung cấp theo từng chủ đề
Mở rộng mùa hoạt động (giảm sự đóng
(kết hợp các cơ sở du lịch và nhà
cửa theo mùa)
dân, các quán cà phê và nhà trọ
hoặc các quán bán lẻ)
Đa dạng hóa sản phẩm phù hợp
và các khu vực dịch vụ (phân loại
và kết hợp động cơ du lịch theo Thu hút nhiều loại thị trường du khách
mùa với các sản phẩm và dịch khác nhau.
vụ hoặc điểm lôi cuốn tại địa
phương)
Đa dạng hóa và làm tăng số lượng Tăng cường hoạt động kinh doanh
khách địa phương trong mùa thấp điểm
Chiến lược tiếp thị để thu hút
các thị trường khác nhau trong
Tạo sự linh hoạt theo mùa
những mùa khác nhau (tiếp cận
đa phân đoạn thị trường)
Xác định phân khúc tối ưu (chẳng Tăng lợi tức
hạn như lý thuyết danh mục tài
chính)
Phù hợp với các hoạt động du lịch
Tăng cường các hoạt động kinh doanh
và các cơ sở lữ hành để bán sản
và tăng cường sự thâm nhập thị trường
phẩm hoặc cung cấp dịch vụ
Bố trí lịch nghỉ chéo nhau để kéo
Làm giảm nhẹ hiện tượng cao điểm
dài kỳ nghỉ.
 Nghiên cứu - Trao đổi

Có chính sách khuyến khích

để tăng cung lao động trên thị
Goulding, Baum & Morrison trường lao động và khuyến khích
(2004); Krakover (2001); sự linh hoạt trong lực lượng lao Thiếu lao động theo mùa.
Witt & Moutinho (1995) động (ví dụ nới lỏng các điều kiện
nhập cư đối với lao động theo
mùa hoặc khuyến khích đào tạo).
Cung ứng các dịch vụ hỗ trợ
Goulding, Baum & Morrison Tiền mặt và những vấn đề về tài chính
doanh nghiệp (kế hoạch tài chính
(2004) khác.
và quảng bá)
Cung ứng các khoản cho vay
Witt & Moutinho (1995); hoặc hỗ trợ từ chính phủ để phát Cải thiện hoạt động kinh doanh và điểm
Baum & Hagen (1999) triển sản phẩm và dịch vụ tại địa đến để tăng khách du lịch.
phương.
Khuyến khích phát triển du lịch tại các
Witt & Moutinho (1995) Giảm thuế (trên giá xăng dầu)
vùng sâu, vùng xa.
Goulding, Baum & Morrison
(2004); Giảm những nguy hại cho môi trường
Các hoạt động tái tạo môi trường
địa phương tại những lúc cao điểm.
Witt & Moutinho (1995)
Goulding, Baum & Morrison Chương trình khuyến khích cộng Thương mại của hoạt động kinh doanh
(2004) đồng trong các mùa thấp điểm địa phương bị giảm sút.
Tiếp cận hơn đối với các vùng sâu và
Goulding, Baum & Morrison
Cải thiện và mở rộng cơ sở hạ tầng vùng xa cả trong mùa cao điểm và thấp
(2004)
điểm.
Baum & Hagen (1997);
Phát triển mạng lưới kinh doanh Cung cấp các nguồn lực quảng bá lớn
Goulding, Baum & Morrison địa phương và các đối tác. hơn và hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng.
(2004)
Nguồn: Lee và các cộng sự (2008)

Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng
45
Nghiên cứu - Trao đổi

TÀI LIỆU THAM KHẢO in the Occupancy Performance of English Hotels”, Tourism
1. Ahas, R., Aasa, A., Mark, U, Pae, T, and Kull, A. 2007. Economics, 5(1): 119-140.
“Seasonal tourism apaces in Estonia: Case study with 15. Jones, T.M., Felps, W. and Bigley, G.A. 2007. “Ethical
mobile positioning data”. Tourism Management, 28: 898- theory and stakeholder-related decisions: The role of
910. stakeholder culture”. Academy of Management Review,
2. Ball, R.M. 1988. “Seasonality: A Problem for Workers in 32(1): 137-155.
the Tourism Labour Market”. Service Industries Journal, 8(4): 16. Krakover, S. 2000.“Partitioning Seasonal Employment
501-513. in the Hospitality Industry”. Tourism Management, 21(5):
3. BarOn, R. 1975. Seasonality in tourism: a guide to the 461-471.
analysis of seasonality and trends for policy making. London: 17. Manning, R.E. and Powers, L. 1984. “Peak and Off
Economist Intelligence Unit, Technical Series No. 2. Peak Use: Redistributing the Outdoor Recreation/Tourism
4. Baum, T. and Hagan, L. 1997. “Responses to Load”. Journal of Travel Research, 23(2): 25-31.
seasonality in tourism: the experience of peripheral 18. Mourdoukoutas, P. 1988. “Seasonal Employment,
destinations”, Conference paper, International Tourism Seasonal Unemployment and Unemployment
Research Conference on Peripheral Area Tourism. Research Compensation”. American Journal of Economics and
Centre of Bornholm, Denmark, 8. Sociology, 47(3): 315-329.
5. Bond, H. 1996. “Suburban Hotels must Match Location 19. Phelps, A. 1988. “Seasonality in Tourism and
with Strategy”. Hotel and Motel Management, 211 (1): 54-56. Recreation: The Study of Visitor Patterns. A Comment on
6. Butler, R.W. 2001. “Seasonality in tourism: issues and Hartman”. Leisure Studies, 7(1): 33-39.
implications”. In: T. Baum and S. Lundtorp (eds). Seasonality 20. Smith, A.M. and Fischbacher, M. 2005. “New service
in Tourism. Amsterdam: Pergamon, 5-22. development: A stakeholder perspective”. European Journal
7. Butler, R. and Mao, B. 1997. “Seasonality in Tourism: of Marketing, 39(9/10): 1025-1048.
Problems and Measurement”. In P. Murphy (ed.). Quality 21. Witt, S.F. and Moutinho, L. (eds.) 1995. Tourism
Management in Urban Tourism. UK: Wiley. Marketing and Management Handbook. London, New York:
8. Commons, J. and Page, S. 2001. “Managing Seasonality Prentice Hall.
in Peripheral Tourism Regions: The Case of Northland, New
Zealand”. In T. Baum and S. Lundtrop (eds.), Seasonality in
Tourism. New York: Pergamon.
9. Amsterdam, 153-172. Drakatos, C.G. 1987. “Seasonal
Concentration of Tourism in Greece”. Annals of Tourism
Research, 14(4): 582- 586.
10. Getz, D., Carlsen, J. and Morrison, A.J. 2004. Family
Business in Tourism and Hospitality. Cambridge, MA, USA:
CABI Publishing, 91. http://site.ebrary.com/lib/victoriauni/
Doc?id=10070205&ppg=109
11. Getz, D. and Nilsson, P. 2004. “Responses of Family
Businesses to Extreme Seasonality in Demand: The Case of
Bornholm, Denmark”. Tourism Management, 25: 17-30.
12. Goulding, P.J., Baum, T.G. and Morrison, A.J. 2004.
“Seasonal Trading and Lifestyle Motivation: Experiences
of Small Tourism Businesses in Scotland”. Journal of Quality
Assurance in Hospitality & Tourism, 5(2/3/4): 209-238.
13. Hartmann, R. 1986. “Tourism, Seasonality and
Social Change”. Leisure Studies, 5(1): 25-33. Jang, S. S.
(2004) “Mitigating Tourism Seasonality”. Annals of Tourism
Research, 31(4): 819-836.
14. Jeffrey, D. and Barden, R.R.D. 1999. “An Analysis of the
Nature, Causes and Marketing Implications of Seasonality

46 Phaùt trieån Kinh teá - Xaõ hoäi

Ñaø Naüng