Professional Documents
Culture Documents
(CT107) Ch1 - Gioi Thieu HDH
(CT107) Ch1 - Gioi Thieu HDH
H» i·u H nh
Ch÷ìng 1 - Giîi Thi»u H» i·u H nh
Gi£ng vi¶n
Ph¤m Th¸ Phi, L¶ V«n L¥m
2015
[CT107] Ch1. Giîi thi»u H» i·u H nh
Möc Ti¶u
Nëi Dung
H» i·u h nh l g¼?
H» i·u H nh L G¼?
I l mët ch÷ìng tr¼nh qu£n lþ t i nguy¶n cõa m¡y t½nh, âng vai trá
nh÷ mët lîp trung gian giúa ng÷íi sû döng m¡y t½nh v ph¦n cùng
cõa m¡y t½nh.
I Möc ti¶u:
I Cung c§p ph÷ìng ti»n giao ti¸p giúa ng÷íi dòng v m¡y t½nh.
I Nhªn v thüc thi c¡c y¶u c¦u cõa ng÷íi dòng mët c¡ch hi»u qu£,
nhanh châng v d¹ d ng thæng qua c¡c ch÷ìng tr¼nh ùng döng.
I Qu£n lþ v sû döng t i nguy¶n m¡y t½nh mët c¡ch hi»u qu£.
1. Ph¦n cùng (hardware): cung c§p c¡c t i nguy¶n cì b£n cho vi»c t½nh
to¡n (CPU, bë nhî, I/O).
2. H» i·u h nh (OS): kiºm so¡t v i·u phèi vi»c sû döng ph¦n cùng
cõa ch÷ìng tr¼nh ùng döng cõa ng÷íi dòng.
4. Ng÷íi dòng (user): con ng÷íi ho°c c¡c thi¸t bà câ nhu c¦u t½nh to¡n
sû döng c¡c ch÷ìng tr¼nh m¡y t½nh.
users
compiler assembler
text-editor ... DB system
system
system
aand
nd
aapplica.on
pplica.on
pprograms
rograms
opera.ng
system
computer hardware
I C¡i nh¼n cõa ng÷íi dòng èi vîi h» i·u h nh phö thuëc v o giao di»n
(interface) m ng÷íi dòng sû döng.
I M¡y t½nh c¡ nh¥n (PC): ti»n lñi, d¹ sû döng, hi»u n«ng cao, khæng quan
t¥m ¸n vi»c chia s´ t i nguy¶n.
I Shared-computer (mainframe, minicomputer): tªn döng c¡c nguçn t i
nguy¶n v chia s´ cæng b¬ng.
I C¡c tr¤m l m vi»c (workstation): h i háa giúa vi»c sû döng t i nguy¶n
c¡ nh¥n v tªn döng t i nguy¶n chia s´.
I Thi¸t bà c¦m tay (handheld): thi¸t k¸ cho nhu c¦u sû döng c¡ nh¥n v
c¥n èi giúa hi»u n«ng v n«ng l÷ñng.
I l mët ch÷ìng tr¼nh i·u khiºn: i·u khiºn c¡c thi¸t bà nhªp/xu§t
(ph¦n cùng) v sü thüc thi cõa c¡c ch÷ìng tr¼nh ng÷íi dòng (ph¦n
m·m)
I l nh¥n (kernel) cõa h» thèng m¡y t½nh: l ch÷ìng tr¼nh duy nh§t
ch¤y th÷íng trüc to n thíi gian (c¡c ch÷ìng tr¼nh kh¡c gåi l c¡c
ch÷ìng tr¼nh ùng döng )
disk graphics
CPU USB controller
controller adapter
memory
I Méi bë i·u khiºn thi¸t bà s³ i·u khiºn mët lo¤i thi¸t bà n o â.
I CPU, bë nhî ch½nh v c¡c bë i·u khiºn thi¸t bà ÷ñc nèi k¸t vîi nhau
thæng qua mët bus chung.
I C¡c bë i·u khiºn thi¸t bà thæng b¡o vîi CPU sau khi thüc hi»n xong
t¡c vö b¬ng c¡ch sû döng c¡c ngt (interrupt).
I Khi m¡y t½nh khði ëng, nâ c¦n 1 ch÷ìng tr¼nh mçi (initial
program/bootstrap).
I Ch÷ìng tr¼nh n y câ chùc n«ng t÷ìng èi ìn gi£n: ành và kernel cõa
HH, n¤p kernel v o bë nhî, khði ëng kernel v sau â nh÷íng
quy·n i·u khiºn cho HH.
I Sau khi kernel cõa HH ÷ñc thüc thi, HH s³ bt ¦u cung c§p c¡c
dàch vö thæng qua c¡c líi gåi h» thèng.
I Vai trá, chùc n«ng v ki¸n tróc cõa HH phö thuëc v o ki¸n tróc cõa
h» thèng m¡y t½nh.
H» Thèng Bâ (Batch)
H» Thèng Bâ Sì ç Bë Nhî
Hệ
điều
hành
Vùng
nhớ
dành
cho
chương
trình
của
người
sử
dụng
I C¡c ho¤t ëng v o ra (I/O): ph£i ÷ñc cung c§p bði h» thèng.
I Qu£n lþ bë nhî: h» thèng ph£i c§p ph¡t bë nhî cho nhi·u ti¸n tr¼nh.
I ành thíi cho CPU: h» thèng ph£i chån trong sè c¡c cæng vi»c ang
s®n s ng mët cæng vi»c º giao CPU cho nâ sû döng.
I Mët ch÷ìng tr¼nh ang thüc thi trong h» thèng ch¿ nh÷íng l¤i CPU
cho ch÷ìng tr¼nh kh¡c khi nâ ho n th nh ho°c c¦n thüc hi»n thao t¡c
I/O.
I Cho ph²p nhi·u ng÷íi dòng chia s´ m¡y t½nh t¤i 1 thíi iºm b¬ng
c¡ch ph¥n chia thíi gian sû döng c¡c t i nguy¶n.
I CPU s³ ÷ñc i·u phèi cho nhi·u cæng vi»c ang n¬m trong bë nhî
v trong ¾a (CPU ch¿ ÷ñc cung c§p cho cæng vi»c n o ang n¬m
trong bë nhî).
I Giao ti¸p trüc tuy¸n giúa h» thèng v ng÷íi dòng ÷ñc cung c§p;
khi h» i·u h nh ho n th nh thüc thi mët l»nh, nâ s³ t¼m mët l»nh
i·u khiºn cõa ng÷íi dòng tø b n ph½m.
I H» thèng ph¥n chia thíi gian phùc t¤p hìn h» thèng a ch÷ìng:
I cì ch¸ qu£n lþ bë nhî phùc t¤p: qu£n lþ c¤nh tranh, b£o v» bë nhî
I bë nhî £o: cho ph²p t«ng sè l÷ñng ch÷ìng tr¼nh trong bë nhî
I cì ch¸ ành thíi và cho CPU tinh vi: cung c§p cì ch¸ çng bë hâa,
giao ti¸p giúa c¡c ti¸n tr¼nh, cì ch¸ ành thíi CPU tinh vi, . . .
I ph£i cung c§p h» thèng qu£n lþ ¾a
I Câ thº phäng theo c¡c kÿ thuªt ÷ñc ph¡t triºn cho c¡c h» thèng lîn.
I L c¡c h» thèng a xû lþ vîi nhi·u hìn mët CPU ÷ñc nèi k¸t ch°t
ch³ vîi nhau
I Cán ÷ñc gåi l c¡c h» thèng song song hay h» thèng gh²p æi
ch°t
I C¡c processors chia s´ bë nhî v xung çng hç; vi»c giao ti¸p di¹n ra
thæng qua bë nhî ÷ñc chia s´.
I T«ng n«ng lüc xû lþ: nhi·u cæng vi»c ÷ñc ho n th nh/ìn và thíi gian
I Kinh t¸: chia s´ ngo¤i vi, thi¸t bà l÷u trú, i»n, . . .
I T«ng t½nh tin cªy: ch¿ gi£m c§p xû lþ khi câ sü cè, cung c§p h» thèng
chàu léi (fault tolerant)
I Méi CPU ch¤y mët b£n sao gièng nhau cõa h» i·u h nh.
I Nhi·u qu¡ tr¼nh câ thº ch¤y song song m khæng l m gi£m hi»u n«ng
cõa h» thèng.
Bộ nhớ Nhập/
chính Xuất
...
I Méi CPU ÷ñc giao mët cæng vi»c cö thº; CPU chõ (Master) s³ lªp
làch biºu v giao vi»c cho c¡c CPU tî (Slave).
Bộ nhớ
chính
... Nhập/
Xuất
I Chia s´ t i nguy¶n
I T«ng tèc ë t½nh to¡n c¥n b¬ng t£i
I Tin cªy
I Y¶u c¦u h¤ t¦ng cì sð m¤ng: LAN ho°c WAN.
I Mët sè h» thèng tªp trung ho¤t ëng nh÷ h» m¡y phöc vö, thäa m¢n
c¡c y¶u c¦u ph¡t sinh bði h» thèng kh¡ch h ng.
client
network
client
server
(computational/file…)
client
I C¡c m¡y t½nh tham gia v o h» thèng l ngang h ng, khæng ph¥n bi»t
client hay server:
I n¸u câ dàch vö th¼ «ng kþ vîi trung t¥m t¼m ki¸m/dàch vö m¤ng
I n¸u muèn y¶u c¦u dàch vö th¼ dòng discovery protocol
client
network
client client
client client
I Hai hay nhi·u m¡y t½nh ÷ñc nhâm l¤i vîi nhau sao cho chóng håat
ëng nh÷ mët m¡y t½nh ëc nh§t.
I Möc ½ch: chia s´ thi¸t bà l÷u trú, c¥n b¬ng t£i, xû lþ song song.
I Cung c§p kh£ n«ng s®n dòng, chàu léi v ë tin cªy cao.
I Gh²p cöm b§t èi xùng (asymmetric clustering): c¡c server ch¤y
ùng döng trong khi mët server kh¡c ð tr¤ng th¡i chí (hot standby);
Khi server ho¤t ëng bi léi, server chí s³ ho¤t ëng.
I Gh²p cöm èi xùng (symmetric clustering): t§t c£ c¡c hosts còng
ch¤y ùng döng v chóng kiºm so¡t l¨n nhau º thay th¸ cæng vi»c cho
nhau.
I Th÷íng ÷ñc sû döng nh÷ l mët thi¸t bà i·u khiºn trong mët ùng
döng d¤ng chuy¶n bi»t (special-purpose):
I i·u khiºn c¡c th½ nghi»m khoa håc
I C¡c h» thèng i·u trà y khoa
I C¡c h» thèng i·u khiºn trong cæng nghi»p, qu¥n sü
I Mët sè h» thèng hiºn thà, . . .
I H» thèng câ c¡c r ng buëc v· thíi gian cè ành ÷ñc ành ngh¾a
ch½nh x¡c.
I Hai lo¤i h» thèng thíi gian thüc: cùng (hard) v m·m (soft).
I £m b£o c¡c t¡c vö tîi h¤n ph£i ho n th nh óng gií ! c¡c tr¼
ho¢n ph£i bà h¤n ch¸.
I H¤n ch¸ ho°c khæng dòng c¡c thi¸t bà l÷u trú thù c§p, dú li»u
÷ñc trú trong bë nhî ngn ký (short-term) ho°c ROM.
I M¥u thu¨n vîi c¡c h» thèng chia thíi gian ! khæng ÷ñc hé trñ bði
c¡c h» i·u h nh a n«ng.
I T¡c vö thíi thüc tîi h¤n câ ë ÷u ti¶n cao hìn v ÷ñc duy tr¼ cho
¸n khi ho n th nh.
I Khæng hé trñ tèt cho thíi iºm tîi h¤n (deadline) ! d¹ rõi ro ! ½t
÷ñc dòng trong i·u khiºn cæng nghi»p ho°c robotics.
I Húu döng trong c¡c ùng döng y¶u c¦u c¡c t½nh n«ng cao c§p cõa h»
i·u h nh (a ph÷ìng ti»n, thüc t¤i £o).
C¡ch HH ÷ñc dòng trong vi»c thi¸t °t mæi tr÷íng t½nh to¡n:
I Mð rëng mæi tr÷íng t½nh to¡n thæng qua n·n web (web-based)
I Hé trñ nhi·u thi¸t bà: workstations, handheld PDAs, cellular phones
I T½nh to¡n kiºu h» thèng nhóng (embedded computing):