Professional Documents
Culture Documents
Chöông V Heä Thoáng Laøm Maùt, Laøm Trôn A. Heä Thoáng Laøm Maùt I. Khaùi Nieäm Veà Söï Laøm Maùt
Chöông V Heä Thoáng Laøm Maùt, Laøm Trôn A. Heä Thoáng Laøm Maùt I. Khaùi Nieäm Veà Söï Laøm Maùt
Chöông V Heä Thoáng Laøm Maùt, Laøm Trôn A. Heä Thoáng Laøm Maùt I. Khaùi Nieäm Veà Söï Laøm Maùt
vn
CHÖÔNG V
HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT, LAØM TRÔN
A. HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT
I. Khaùi nieäm veà söï laøm maùt:
Laøm maùt ñoäng cô laø ruùt bôùt moät phaàn nhieät löôïng do khí chaùy truyeàn laïi cho pít -
toâng, xylanh, quylaùt. Neáu khoâng ñöôïc laøm maùt xylanh noùng quaù laøm cho khoái hoaø khí
ruùt vaøo bò nôû giaûn ra troïng löôïng hoaø khí bò giaûm theo. Hôn theá nöõa neáu ñoäng cô noùng
quaù seõ gaây ra hieän töôïng chaùy töï ñoäng. Khi ñoäng cô hoaït ñoäng, lôùp daàu nhôùt laøm trôn
giöõa caùc boä phaän coï saùt seõ bò chaùy hoaëc bieán chaát laøm caùc chi tieát maùy giaõn nôû ra boù
keït khoâng di chuyeån ñöôïc.
Do ñoù ñeå baûo ñaûm cho caùc chi tieát maùy laøm vieäc bình thöôøng taêng söùc beàn vaø
tuoåi thoï, taát caû caùc loaïi hoaït ñoäng ñeàu phaûi trang bò heä thoáng laøm maùt.
II. Phaân loaïi:
P HCM
. thoá
T
h at
Tuøy theo nhaø cheá taïo, coân g suaát vaø coâng duïng ñoäng ucô, heä ng laøm maùt coù theå
y t
K ng nöôùc.
p am
chia ra laøm hai loaïi laø laøm maùt baèng gioù vaø laøm hmaù t baè
H S u
1. Laøm maùt baèng gioù:
r u o ng D
©T
q u ytencho caùc ñoäng cô xe gaén maùy. Vôùi phöông phaùp naøy söùc
Ban
Ñöôïc aùp duïng haà u heá
noùng ôû xylanh, quylaùt seõ toaû ra moâi tröôøng khoâng khí xung quanh. Do ñoù muoán laøm
maùt coù hieäu quaû toát phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp sau :
─ Gia taêng tieát dieän laøm maùt cuûa ñoäng cô baèng ñuùc lieàn xylanh vôùi quylaùt nhöõng
caùnh toûa nhieät.
─ Duøng kim loïai coù heä soá truyeà n nhieät lôùn nhö nhoâm hay hôïp kim nhoâm.
─ Khoái löôïng khoâ ng khí löu thoâng qua dieän tích laøm maùt phaûi lôùn. Vì vaäy caùc
ñoäng cô ñöôïc ñeå troáng, lôïi duïng toác ñoä cuûa xe chaïy treân ñöôøng ñeå laáy toác ñoä gioù laøm
maùt caùc caùnh taûn nhieät. Ñoái vôùi moät soá xe ñoä ng cô boïc kính nhö: Vespa, Spacy, Attila. .
. coù trang bò theâm moät quaït gioù thöôøng goïi laø ly taâm, ñöôïc gaén vaøo hoaëc ñuùc lieàn vôùi
baùnh trôùn (Volant) ñeå taêng löu löôï ng gioù thoâ ng qua caùc caùnh taûn nhieät.
─ Nhieät ñoä moâi tröôø ng khoâng khí xung quanh thaáp hôn nhieät ñoä laøm maùt.
1. Quaït gioù
2. Höôùng ñi cuûa gioù
3. Voû boïc höôùn g gioù
4. BCHK
5. Loïc gioù
6. OÁng thoaùt
7. Baøn ñaïp khôûi ñoäng
Hình 5 - 1 HEÄ THOÁNG LAØM MAÙT BAÈNG GIOÙ
- 48 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban
- 49 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Quaït: Ñöôïc laép sau thuøng nöôùc coù nhieäm vuï ruùt khoâng khí töø tröôùc ngang qua
ruoät keùt nöôùc ñeå laøm nguoäi nöôùc nhanh choùng, ñoàng thôøi thoåi gioù vaøo ñoäng cô. Quaït gioù
ñöôïc raùp treân moät buli bôm nöôùc vaø quay nhôø coát maùy hay ñöôïc ñieàu khieån töï ñoäng
baèng ñieän thoâng qua rôle nhieät.
Boä ñieàu nhieät: Ñöôïc laép giöõa ñöôøng nöôùc töø naép quylaùt ra thuøng nöôùc, coù nhieäm
vuï khoâng cho nöôùc löu haønh ra thuøng nöôùc neáu nöôùc chöa ñaït ñeán nhieät ñoä trung bình
loái 700 900 C.
Ñoàng hoà baùo nhieät ñoä nöôùc: Ñeå giuùp cho ngöôøi ñieàu khieån theo doõi nhieät ñoä
ñoäng cô luùc maùy hoaït ñoäng. Söï kieåm soaùt naøy ñöôïc thöïc hieän baèng moät vieãn nhieät keá.
12 2
3 3
1. Coâng taéc
2. Kim loaïi keùp
3. Ñieän trôû
4. BoäMphaän ngaét ñieän
Khoâng noái maùt
TP . HC
ua7t 5. Nöôùc töø ñoäng cô ra
K y th
am 6. Nöôùc trôû veà ñoäng cô
1 2
3
4
H S u ph
D 8 7. Naép
T r uong
n© 8. Hoäp chöùa axeâtoân.
a n quye
B
Noái maùt 6 5
- 50 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
xung quanh quylaùt. Neá u nhieät ñoä nöôùc lôùn hôn 70oC thì boä ñieà u nhieät môû ra nöôùc seõ ñi
tuaàn hoaøn trong heä thoáng keùt nöôùc. ÔÛ keùt nöôùc coù nhieàu laù taûn nhieät, nöôùc naøy seõ ñöôïc
laøm nguoäi baèng gioù (söùc gioù khi xe chaïy hoaëc quaït gioù gaén ôû ñoäng cô). Sau ñoù nöôùc laïi
ñöôïc huùt vaøo laøm nguoäi xylanh, quylaùt. Quaù trình laøm maùt cöù nhö theá tieáp tuïc.
Nöôùc noùng
Ñöôøng nöôùc taét
Bôm nöôùc
Keùt laøm maùt
M i
Nöôùc nguoä
TP . HC
huat
a m Ky t
HÌNH 5 - 4 SÔ ÑOÀ TUAÀHNSuHOAØ ph N NÖÔÙC LAØM MAÙT
ng D
n © Truo
III. Hö hoûng heä thoá quyneg laøm maùt:
Ban
─ Ñoái vôùi heä thoáng laøm maùt baèng gioù khoâng caàn baûo trì quaù ñaùng, ngoaøi vieäc
laøm saïch caùc caùnh taûn nhieät, thay theá chi tieát khaùc neáu caùnh taûn nhieät gaõy beå hôn 20%.
─ Ñoái vôùi heä thoá ng laøm maùt baèng nöôùc:
Nöôùc quaù noùng:
Hieän töôïng nhaän bieát: Hieån thò ôû ñoàng hoà ,maøu saéc, giaù trò hoaëc ñeøn
Nguyeâ n nhaân: Thieáu nöôùc, thuøng nöôùc dô, bôm khoâng laøm vieäc, caân löûa quaù
sôùm, boä ñieàu nhieät khoâng laøm vieäc, tæ soá neùn ñoän g cô quaù cao.
Ñoäng cô noùng thaùi quaù:
Laø do nhieàu nguyeân nhaân do ôû caùc heä thoáng: laøm nguoäi, laøm trôn, nhieân lieäu,
ñaùnh löûa, phaân phoái khí.
Ñoái vôùi heä thoá ng laøm nguoäi thöôøng do caùc nguyeân nhaân sau:
Thieáu nöôùc ôû thuø ng nöôùc hoaëc thuøng nöôùc chaûy.
Caùc oáng noái cao su noái khoâng kyõ.
Boïng nöôùc ôû xylanh , quylaùt dô.
Bôm nöôùc khoâng laøm vieäc.
Caùnh quaït laép ngöôïc.
- 51 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
- 52 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Daàu boâi trôn coù nhieàu ñaëc tính trong ñoù coù 2 ñaëc tính theå hieä n treân bao bì saûn
phaåm: Ñoä nhôùt vaø chaát löôïng.
1. Ñoä nhôùt:
Ñoä loûn g cuaû nhôùt coù chæ soá töø 10 ñeán 140 do hoäi SAE (Society of Automotive
Engineers) quy ñònh: Chæ daàu thaät loûng ñeán thaät ñaëc
─ Nhôùt ñôn caáp: laø nhôùt chæ coù 1 chæ soá (Vd: SAE10, SAE30, SAE40…)
─ Nhôùt ña caáp: laø nhôùt coù 2 chæ soá (Vd: SAE20W/40, SAE25W/50…). ÔÛ nhieät ñoä
thaáp coù ñaëc tính nhö nhôùt 20, ôû nhieät ñoä cao coù ñaëc tính nhö nhôùt 40. Nhôùt ña caáp giuùp
cho xe vöøa noå maùy coù theå taêng toác maø khoân g sôï haïi maùy vì ñoä nhôùt thích hôïp, ôû nhieät
ñoä bình thöôøng daàu ñöôïc bôm leân deã daøng vaø nhanh choù ng ñeán caùc vò trí laøm ñoäng. Raát
thích hôïp cho xe phaân khoái lôùn.
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban
HÌNH 5 - 5BIEÅU ÑOÀ SÖÏ LIEÂ N HEÄ GIÖÕA CHÆ SOÁ SAE CAÀN DUØ NG
THEO NHIEÄT ÑOÄ MOÂI TRÖÔØ NG CUÛA ÑOÄ NG CÔ
- 53 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Nhôùt ñoå catte ñoäng cô 4 thì vaø 2 thì coù MA (söû duïng cho ly hôïp ngaâm trong
nhôùt ma saùt cao)
III. Phöông phaùp laøm trôn
1. Laøm trôn ñoäng cô hai thì:
Thuøng xaêng
M
OÁng naïp TP . HC
t
thua
HÌNH 5 - 6 HEÄ THOÁNG NHIEÂN LIEÄ U ÑOÄNhGam CÔKy2 THÌ XAÊ NG NHÔÙT ÑOÅ RIEÂNG
D H Su p
rumong
Ñoái vôùi ñoäng cô hai thìendaà©uTlaø trôn ñoäng cô khoâng ñoå vaøo catte vì catte duøng ñeå
qu y
eùp hoaø khí, daàu boâi B an ñöôïc pha vôùi xaên g vôùi tyû leâ 2 – 5%, hôi nhôùt seõ chui vaøo caùc
trôn
khe hôû laøm trôn caùc boä phaän khi vaän chuyeån.
Ñoái vôùi ly hôïp, hoäp soá ñöôïc laøm trôn baèng caùch ñoå daàu vaøo catte ly hôïp (catte ly
hôïp vaø hoäp soá thoâng nhau) ñeán möùc quy ñònh (xem thöôùc ño daàu gaén ôû catte hay vít vaën
ôû hoâng catte chæ möùc daàu). Luùc vaän chuyeån caùc baùnh raêng seõ taùt nhôùt vaêng tung toeù laøm
trôn caùc boä phaän beân trong ly hôï p, hoä p soá.
Xe 2 thì ñôøi môùi nhôùt pha xaêng ñoå rieâng, xaêng ñoå rieâng. Luùc ñoäng cô vaän chuyeån
nhôùt seõ ñöôïc daãn xuoáng moät bôm daàu gaén phía ngoaøi catte döôùi boä cheá hoaø khí vaø bôm
vaøo loã huùt nôi gaén boä cheá hoøa khí. Öu ñieåm caùc loaïi naøy laø nhôùt ñöôïc pha vôùi xaêng
ñoàng ñeà u ñuùn g tyû leä, khoâng coù hieän töôïng loùn g nhôùt ôû boä cheá hoaø khí neân laøm cho ñoä ng
cô khôûi ñoäng deã daøng. Khuyeát ñieåm laø caáu truùc phöùc taïp, deã hö hoûng.
- 54 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban
Daây ga
Bôm daàu
Caàn Air
- 55 -
HÌNH 5 - 8 XAÊ NG NHÔÙT ÑIEÀ U KHIEÅN CHUNG BÔÛI TAY GA
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
GA
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
- 56 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Daàu ra loã gheøn theo ñöôøng daãn ôû xylanh (loã xoû gu - roâng beân tay phaûi phía
döôùi)leân quylaùt. Ñeán choã catte caùnh böôùm beân tay phaûi ñaàu quylaùt daàu theo loã khoang
ôû coát cam, vaêng ra laøm trôn hai truïc coø moå coát cam, coø moå, baùnh raêng cam, seân cam
ñoàng thôøi theo phía naøy trôû veà catte.
Daàu theo ñöôøng daàu reõ phaûi theo loã khoan trong catte ly hôïp veà ñaàu tay phaûi
coát maùy laøm trôn phía trong ly hôïp ôû ñaây daàu ñöôïc loïc theo loái ly taâm, theo ñöôøn g daàu
khoang giöõa truïc coát maùy laøm trôn cô caáu coát maùy, thanh truyeàn roài vaêng ra laøm trôn pít
- toâng, xylanh, xeùc - maêng roài trôû veà catte.
Ñoàng thôøi caùc baùnh raêng ôû heä thoáng ly hôïp hoäp soá laøm daàu vaêng tung toeù ñeå laøm
trôn caùc heä baùnh raêng thuoäc boä ly hôïp vaø hoäp soá.
4
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban
5
2 1
1
Nhôùt chöùa ôû catte Nhôùt chöùa ôû thuøng nhôùt rieân g
catte rieâng
HÌNH 5-10 LAØM TRÔN BAÈ NG CAÙCH BÔM DAÀ U
- 57 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Bôm daàu
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
Ban
- 58 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
M
P. HC
h uat T
a m Ky tt
Löôùi loïc nhôù
h
DH Su p
ng VÒ TRÍ LÖÔÙI LOÏC NHÔÙT
T o
HÌNHru5-12
n ©
uye
an q
NHÔÙT
B
b. Caây thaêm daàu:
Laø moät caây saét hay nhöïa, treân ñaàu coù gaén lieàn vôùi moät con oác coù choã caàm tay ñeå
môû ra hoaëc vaën vaøo cho deã, treâ n caây coù ghi laèn vaïch cheùo hay vaïch ngang ñeå chæ möùc
daàu hieän coù, laèn treân chæ möùc daàu toái ña, gaïch döôùi chæ möùc daàu toái thieåu. Khi muoán ño
daàu ta thaùo caây thaêm ra lau saïch ñeå vaøo, xong laáy ra xem möùc daàu dính treân caây thaêm
ñeå bieát (khoâ ng vaën vaøo).
3
1
1.Möùc daàu toái ña 2.Möùc daàu toái thieåu 3.Caây thaêm daàu
- 59 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Ñoái vôùi moät soá xe khoâng coù caây thaêm daàu thì beâ n hoâ ng catte ly hôïp coù moät con vít
vaën vaøo catte (Sazuki) hay moät caùi naép ñoù laø möùc daàu quy ñònh.
c. Baùnh raê ng vaø coát ñieàu khieå n bôm daàu:
Baùnh raêng ñieàu khieån bôm daàu chung vôùi cô caáu caêng seân cam. Giöõa baùnh raêng
coù khoang loã vaø ren ñeå raùp coát ñieàu khieån bôm daàu. Coát ñieàu khieån bôm daàu laø moät caây
coát hình truï moät ñaàu coù ren raêng ñeå vaën vaøo baùnh raêng ñieàu khieån bôm daàu, ñaàu kia coù
khoeùt raõnh ñeå aên khôùp vôùi choát baùnh xe trong bôm daàu. Coát ñieàu khieån quay troøn treân
hai loã khoan ôû catte hoäp soá.
d. Bôm daàu:
Coù nhieäm vuï huùt daàu töø catte ñöa leân caùc chi tieát caàn thieát laøm trôn theo caùc maïch
daàu ñaõ coù saün. Bôm daàu duøng treâ n xe gaén maùy coù hai loaïi: Bôm traùi kheá vaø bôm roâto.
Bôm traùi kheá : Goàm moät voû bôm baèng nhoâm beân trong coù hai baùnh raêng aên
khôùp vôùi nhau. Moät baùnh raêng quay theo truïc ñieàu khieån bôm daàu, baùn h kia aên khôùp
quay troøn treân moät truïc khaùc vaø quay ngöôïc chieàu nhau. Treân voû bôm coù moät loã huùt vaø
M
moät loã thoaùt. Khi ñoäng cô laøm vieäc hai baùnh raêng quay ngöôï T
c P . HCu nhau, ñöôïc huùt töø
chieà
uat
catte vaøo loã huùt chöùa trong caùc phaàn loõm cuûa baùnhmraê K ngthroài ñaåy ra maïch thoaùt. Aùp löïc
y
a
H
daàu thoaùt ra tuøy thuoäc vaøo khe hôû giöõa hai S u nphh raêng vaø khe hôû giöõa baùnh raêng vaø voû
baù
D
bôm vaø toác ñoä ñoäng cô. T r uong
n©
a n quye
B
- 60 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Bôm roâto: Goàm moät voû bôm baèng nhoâm beân trong coù hai roâto, moät naèm ngoaøi
vaø moät naèm trong. Roâto trong coù raêng phía ngoaøi laên trong roâto ngoaøi coù raêng phía
trong. Roâto trong ñöôïc ñieàu khieån bôûi coát ñieàu khieån bôm nhôùt. Maët trong voû bôm coù
döï truø hai loã, moät loã huùt vaø moät loã thoaùt.
Khi ñoäng cô laøm vieäc roâto trong vöøa di chuyeån vöøa laên treân roâto ngoaøi, daàu nhôùt
ñöôïc huùt vaøo loã huùt eùp töø vuøng coù theå tích lôùn sang nhoû vaø ñaåy ra ngoaøi loã thoaùt. Aùp löïc
daàu thoaùt ra cuõng tuøy thuoäc vaøo khe hôû roâto vôùi voû vaø toác ñoä coát ñiaàu khieån .
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an
- 61 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
C.
VIVA
- 62 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Heä thoáng laøm maùt vaø laøm trôn neáu truïc traëc thöôøng laøm cho ñoäng cô mau noùng,
maùy chaïy khoâng voït, hao xaêng, neáu traàm troïng seõ daãn ñeán keït maùy, loät deâ n.
1. Phöông phaùp kieåm tra heä thoá ng laøm trôn:
a. Ñoái vôùi ñoäng cô 4 thì:
Thöïc hieän baèng caùch:
─ Môû naép ñaäy xu - paùp huùt treân quylaùt.
─ Cho ñoäng cô chaïy ôû toác ñoä trung bình.
─ Leân ga taêng töø töø toác ñoä xem daàu coù vaêng ra ôû loã ñaäy xu - paùp hay khoâng
─ Neáu daàu vaêng ra töøng tia nhoû chöùng toû heä thoáng laøm vieäc toát. Neá u khoâng vaêng
ra laø heä thoáng laøm trôn khoâ ng laøm vieäc. Ta phaûi tìm hieåu nguyeân nhaân ñeå söûa chöõa coù
M
theå:
TP . HC
uat
Thieáu nhôùt. K y th
am
H S u ph
Ngheït loïc nhôùt. D
T r uong
©
Hö bôm nhôùt. quyen
B a n
Ngheït loã gheøn.
b. Phöông phaùp kieåm tra löôïng nhôùt ñoäng cô 2 thì :
Neáu khoùi traéng thoaùt ra quaù nhieàu laø do pha nhôùt quaù nhieàu.
Löu yù:
Nhôùt laøm trôn coù theå chui qua phoøn g eùp catte ñoäng cô bôûi phoát ly hôïp do ñoù ñeå
xaùc ñònh nguyeâ n nhaân ta thöïc hieän:
Khoâng cung caáp nhôùt pha xaêng, noå maùy , neáu heát khoùi laø do nhôùt pha nhieàu,
ñieàu chænh laïi bôm nhôùt. Neáu coø n khoùi laø do phoát coát maùy phía beân ly hôïp bò moøn hôû,
xe coù hieän töôïng chaïy hao nhôùt, phaûi chaâm thöôøng xuyeân.
2. Daàu nhôùt duøng cho xe gaén maùy:
a. Daàu laøm trôn ñoäng cô 4 thì:
─ ÔÛ ñoäng cô 4 thì nhôùt laøm trôn ñoäng cô vaø heä thoáng truyeàn ñoäng laø moät bôûi vì
catte ñoäng cô vaø catte ly hôïp thoâng nhau.
─ Tröôùc tieân theo söï höôùng daãn nhaù cheá taïo.
Ví duï:
Xe Honda ñôøi cuõ duøn g nhôùt SAE 40 API SC.
- 63 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Xe Honda DreamII duøng SAE 20W/40 API SE&SF thì ta duø ng daàu ña caáp chaát
löôïng SE & SF.
Xe Yamaha duøng SAE 20W50.
Xe Suzuki duøng SAE 10W40.
─ Neáu khoâng coù höôùng daãn cuûa nhaø cheá taïo :
Xe ñôøi cuõ duø ng nhôùt kyù hieäu SAE 40 API SC.
Xe töø ñôøi 81 trôû veà sau SAE 40 API SE.
Caùc xe Dream veà sau SAE 40 API SE(SF).
b. Daàu nhôùt pha xaêng cho ñoäng cô 2 thì:
ÔÛ Ñoäng cô 2 thì vì catte duøng ñeå eùp hoøa khí neân khoâng ñoå nhôùt vaøo catte maø phaûi
pha nhôùt vaøo xaêng, trong luùc laøm vieäc hôi nhôùt seõ chui vaøo caùc khe hôû laøm trôn pít -
toâng, xylanh, xeùc - maêng, coát maùy, tay deân. Nhôùt coù theå pha thöïc tieáp vaøo xaêng vôùi tyû
leä 2% - 5% nhö caùc xe ñôøi cuõ hay xaêng nhôùt ñoå rieâ ng nhö caùc xe ñôøi môù i.
P . HCM
─ Ñoäng cô 2 thì nhôùt pha tröïc tieáp vaøo xaêng coù theåthduø uant gTSAE30, SAE40.
K y
ham
u ipduø
─ Ñoäng cô 2 thì xaêng nhôùt ñoã rieângHphaû
D S ng nhôùt 2T bôûi vì ngoaøi taùc duïng laøm
trôn coøn coù taùc duïng: T r uong
©
yen
q,umoø
B
Choáng caøo söôù a nc n pít - toân g, xylanh, xeùc – maêng.
Deã daøng hoøa tan xaêng.
Khoâng laøm ngheõn loã huùt.
Laøm saïch caùc chi tieát trong buoàng ñoát.
Ngoaøi ra trong vaøi naêm gaàn ñaây vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp hoaù hoïc toång
hôïp tieân tieán caùc nhaø maùy cheá taïo daàu nhôùt ñaõ saûn xuaát loaïi daàu nhôùt saûn phaåm töø daàu
goác baùn toång hôïp nhaèm ñaùp öù ng yeâu caàu boâi trôn cuûa caùc theá heä ñoäng cô ñôøi môùi laøm
taêng coâng suaát ñoäng cô, giaûm löôïng khoùi moät caùch ñaùng keå vaø coù muøi thôm.
─ Nhôùt laøm trôn heä thoáng truyeàn ñoäng (ly hôïp, hoäp soá) töông töï heä thoáng laøm
trôn ñoäng cô 4 thì .
3. Thôøi gian thay nhôùt ñoäng cô:
Xe gaén maùy môùi xuaát xöôûng hay xe cuõ laøm maùy laïi chuû yeáu laø thay pít - toâng, xeùc
- maêng hay eùp deân trong thôøi gian chaïy raø maùy, thay nhôùt laàn ñaàu tieân sau 500 – 1000
km. Sau ñoù thay theo ñònh kyø, theo höôùn g daãn nhaø cheá taïo.
Vd: Honda ñôøi cuõ moãi 1000km.
Honda ñôøi môùi sau moãi: 2000 4000 km.
Caùc loaïi xe 2 thì ñôøi cuõ sau moãi: 3000 km 5000 km.
Xe tay ga sau moãi: 1000 km.
- 64 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Tuy nhieân ta neân ruùt ngaén thôøi gian thay nhôùt neáu xe thöôøng xuyeân söû duïng trong
caùc ñieàu kieän sau:
Thöôøng taét maùy hay khôûi ñoä ng lieân tuïc.
Ñi trong moâi tröôø ng coù nhieàu ñaát buïi.
Thöôøng xuyeân chaïy khoâng taûi (keït xe, ñeøn ñoû…).
Thöôøng xuyeân chôû naëng, vaän toác cao.
Moâi tröôøng quaù noùng hay quaù laïnh.
Tình traïng xe cuõ.
4. Phöông phaùp thay daàu boâi trôn:
Daàu boâi trôn sau moät thôøi gian laøm vieäc seõ keùm tính chaát vì theá ta phaûi thay daàu
môùi. Thôøi gian thay daàu tuyø theo nhaø cheá taïo aán ñònh thöôøng tö 1.000 – 2.000 km.
Phöông phaùp thay nhö sau:
M
P. HC
─ Cho ñoäng cô chaïy ñeå daàu noùng deã chaûy.
uat T
─ Môû oác xaõ daàu ôû catte cho daàu chaûy ra heát. Ky th
am
H S u ph
ng D
─ Neáu caùc boä phaän beân trong catte quaù dô daàu xaõ ra quaù ñen ta coù theå röûa saïch
r u o
T daàu môùi vaøo baèng caùch:
caùc boä phaän beân trong tröôùc khi © ñoã
qu yen
n
Ñoå daàu ñaëc bieäBt aröûa maùy (Shell donax F) leân tôùi möùc trung bình, cho ñoän g cô chaïy
chaäm khoaûng 10 phuùt xaõ daàu taåy ra cho saïch, ñoå daàu môùi vaøo. Neáu khoân g coù daàu ñaëc
bieät ta coù theå duøng daàu gasoil ñeå röûa, khoân g ñöôïc duøng xaên g hay daàu hoâi vì daàu naøy
coøn soùt laïi seõ laøm maát tính chaát boâi trôn cuûa daàu nhôùt vaø mau hö caùc phoát chaën daàu.
─ Vaën oác xaõ nhôùt laïi .
─ Ñoå daàu môùi vaøo ñuù ng dung löôïng vaø chaát löôïng.
5. Phöông phaùp söõa chöõa khi xe bò keït maùy (gíp – beâ):
Keït maùy laø pít - toâng bò keït cöùng trong loøng xylanh khoâ ng di chuyeå n ñöôïc xaùc
ñònh nhö sau:
Trong voøng 10 phuùt sau khi maùy ngöøn g, ta ñeø chaân leân gioø ñaïp aán nheï. Neáu ñaïp
ñöôïc bình thöôøng thì khoân g phaûi gíp – beâ. Neáu cöùng ñaïp khoâ ng ñöôïc laø xe ñaõ bò gíp –
beâ. Ñaây laø pan thöôøn g xuyeân xaûy ra do caùc nguyeân nhaân sau:
a. Duøng xaên g keùm chaát löôïng keát hôïp vôùi ngöôøi söû duïng hay eùp ga eùp soá (nguyeân
nhaân naøy chæ xaûy ra cho ngöôøi môùi bieát söû duïng xe).
b. Ñoäng cô môùi laøm maùy laïi coøn trong thôøi gian chaïy raø maùy maø ngöôøi söû duïng
thöôøng xuyeân chaïy toác ñoä cao.
c. Duøng nhôùt keùm chaát löôïng.
d. Ngheït maïch nhôùt.
- 65 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
- 66 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
─ Thoâng saïch caùc loã nhôùt ôû catte, ly hôïp, xylanh, quylaùt, coát cam, coát maùy, aéc
coø. . . tröôùc khi raùp maùy.
─ Tuyeät ñoái khoâ ng duøng gieû ñeå lau chi tieát maùy duø laø thaät saïch.
─ Trong quaù trình raùp maùy, tröôùc khi raùp xylanh, ñoå nöûa lít nhôùt vaøo catte, laáy
chaân ñeø ñoäng cô, moät tay ñaïp gioø ñaïp, moät tay caân seân cam, ñaïp gioø ñaïp vaøi laàn khi
naøo thaáy nhôùt traøo leân loã gheø n thì môùi tieáp tuïc raùp maùy.
M
P. HC
uat T
K y th
u pham
n g DH S
©T ruo
qu yen
B an
- 67 -
Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn