1. Opisz podstawowe zasady polskiego prawa planowania przestrzennego.
➔ uwzględnienie wymagań ładu przestrzennego - ład przestrzenny to takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszystkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne. ➔ zrównoważony rozwój - to jest taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokoleń. ➔ uwzględnienie interesu publicznego - to jest uwzględnienie uogólnionych celów, dążeń i działań, uwzględniających potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności związanych z zagospodarowaniem terenu. ➔ uwzględnienie walorów architektonicznych i krajobrazowych - zachowanie cech charakterystycznych danego krajobrazu ➔ uwzględnienie wymagań ochrony środowiska - zapewnienie określonej jakości środowiska, stanu zdrowia społeczeństwa, ochronę przyrody, racjonalną gospodarkę zasobami, podejmowanie proekologicznych działań; środowisko musi być zachowane i nie może być dewastowane ➔ uwzględnienie wymagań ochrony zdrowia, bezpieczeństwa ludzi i mienia - sytuowanie zabudowy tak, aby nie stanowiła ona zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego oraz mienia ➔ uwzględnienie walorów ekonomicznych przestrzeni - racjonalne wykorzystanie przestrzeni, zapewniające mieszkańcom możliwie najwyższy poziom życia poprzez bliskość miejsc pracy, żłobków, przedszkoli, szkół, bliskość instytucji ochrony zdrowia, szpitali, instytucji rozwoju duchowego, dostępu do kultury. ➔ uwzględnienie prawa własności - każdy ma prawo zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich. ➔ zasada władztwa planistycznego gminy - prawo gminy do samodzielnego i zgodnego z interesem publicznym kształtowania polityki przestrzennej 2. Scharakteryzuj podstawowe akty planistyczne w świetle ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. I. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. ● określa politykę przestrzenną gminy i lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego; ● uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium podejmuje rada gminy, a wójt/burmistrz/prezydent miasta sporządza studium; ● studium składa się z części tekstowej i graficznej; ● jest sporządzane obligatoryjnie; ● przy sporządzaniu studium uwzględnia się plan zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategię rozwoju województwa i strategię rozwoju gminy; ● ustalenia studium wiążą organy gminy przy sporządzaniu planów miejscowych; ● studium nie jest aktem prawa miejscowego, nie może być podstawą do wydawania decyzji; ● studium sporządza się tylko jedno dla obszaru całej gminy; ● jeżeli został naruszony interes prawny, można wnieść skargę na studium do sądu administracyjnego; ● koszty sporządzenia studium obciążają budżet gminy. II. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy. ● sporządza się go w celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym inwestycji celu publicznego oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy; ● o przystąpieniu do sporządzenia planu uchwałę podejmuje rada gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta/burmistrza/prezydenta miasta; ● wójt/burmistrz/prezydent miasta przed podjęciem uchwały przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny zakres prac planistycznych; ● plan miejscowy sporządza się obowiązkowo, jeśli wymagają tego przepisy; ● jest to akt prawa miejscowego, stanowi podstawę do wydawania decyzji administracyjnych; ● plan sporządza wójt/burmistrz/prezydent miasta, a przyjmowany jest w formie uchwały rady gminy i ogłaszany przez wojewodę w wojewódzkim dzienniku urzędowym; ● oddziaływanie planu nie wykracza poza granice administracyjne gminy; ● jeżeli plan miejscowy nie jest sporządzony, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; ● koszty sporządzenia planu obciążają budżet gminy; ● na terenie jednej gminy może obowiązywać wiele planów miejscowych, ale ich granice nie mogą się na siebie nakładać. III. Uchwała krajobrazowa. Na szczeblu gminnym ustawodawca umożliwia również uchwalenie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, tzw. uchwały krajobrazowe. Są aktami prawa miejscowego. IV. Decyzja o warunkach zabudowy. ● Decyzja o warunkach zabudowy wydawana jest dla zmiany zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegającej na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu robót budowlanych, czy zmianie sposobu użytkowania obiektu. ● Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu są wydawane na wniosek inwestora. ● Zasadniczo wydaje ją wójt/burmistrz/prezydent miasta. Wyjątek stanowi decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego na terenach zamkniętych - kompetencja wojewody. ● Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wiążą organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę. V. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa. ● sporządzany jest przez sejmik województwa, ● uwzględnia strategię rozwoju województwa. ● plan zagospodarowania przestrzennego województwa sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych województwa; ● w planie zagospodarowania przestrzennego województwa uwzględnia się koncepcje przestrzegania zagospodarowania kraju. ● w planie zagospodarowania przestrzennego województwa umieszcza się te inwestycje celu publicznego, które zostały ustalone w dokumentach przyjętych przez Sejm RP, Radę Ministrów, właściwego ministra lub sejmik województwa, zgodnie z ich właściwością. ● plan zagospodarowania przestrzennego województwa uchwala sejmik województwa. ● następnie uchwałę sejmiku województwa o uchwaleniu planu zagospodarowania przestrzennego województwa wraz z dokumentacją prac planistycznych marszałek województwa przekazuje wojewodzie w celu oceny zgodności z przepisami prawnymi oraz ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym. ● koszty sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa, co do zasady, obciążają budżet województwa. ● ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza się do planu miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu miejscowego. 3. Opisz istotę instytucji władztwa planistycznego oraz wolności zabudowy. I. Władztwo planistyczne. ● władztwo planistyczne to jednostronne i władcze określenie sposobów zagospodarowania terenu i warunków zabudowy. ● ustawodawca przekazał zadania w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego gminie; ● gmina co do zasady posiada wyłączne kompetencje do planowania miejscowego; przy kształtowaniu ładu przestrzennego gmina kierować się musi uwarunkowaniami społeczno-gospodarczymi, środowiskowymi, kulturowymi. ● wojewoda bierze udział we władztwie planistycznym gminy poprzez kontrolowanie wykonywania zadań przez gminę w tym zakresie pod względem legalności. ● władztwo planistyczne to zadanie własne gminy; gmina jednak musi kierować się przy ustalaniu studium i uwarunkowań przepisami, nie ma dowolności ustaleń. ● przejawami władztwa planistycznego są przede wszystkim uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a ponadto wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego; II. Wolność zabudowy. ● każdy ma prawo do zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. 4.Scharakteryzuj tzw. specustawy infrastrukturalne (ich cechy szczególne). Specustawa to określenie ustaw regulujących w sposób szczególny konkretną dziedzinę, zwykle ze względu na nieefektywność regulacji ogólnych lub procesów administracyjnych w danym obszarze. Akt normatywny, który na pewien czas wyłącza obowiązywanie obowiązujących przepisów. Uchwalana w takim samym trybie jak inne ustawy, lecz ma pierwszeństwo przed innymi ustawami. Zazwyczaj w przypadku specustaw ustawodawca wprowadza określony okres ich obowiązywania określając termin utracenia przez specustawę mocy. Specustawy infrastrukturalne. ● regulują w szczególny sposób kwestie dotyczące realizacji inwestycji z zakresu m.in. dróg publicznych, transportu kolejowego, lotnisk użytku publicznego; ● charakteryzują się tym, że: - odwołania i skargi w nich przewidziane rozpatrywane są w skróconych terminach; - na ich podstawie wydawane są decyzje hybrydowe, łączące w sobie wiele decyzji; - zazwyczaj ustawodawca wprowadza określony czas ich obowiązywania ustalając termin utracenia mocy przez specustawę; - uchwalane są w takim samym trybie jak inne ustawy, ale mają pierwszeństwo przed nimi; - ich przepisy na pewien czas wyłączają obowiązywanie obowiązujących przepisów; - na podstawie ich przepisów uczestnictwo w postępowaniu administracyjnym jest ograniczone. 5. Wyjaśnij pojęcie obszaru oddziaływania inwestycji i jego znaczenie w procedurze uzyskiwania pozwolenia na budowę. Obszar oddziaływania inwestycji. ● to jest obszar, na którym inwestycja ma być ulokowana oraz teren wyznaczony wokół inwestycji; ● obszar oddziaływania inwestycji to wpływ budowli na sąsiednie działki; ● teren ten wyznacza projektant; ● w związku z obszarem oddziaływania inwestycji na inwestycję nakładane są ograniczenia związane z zabudową, np. wzniesienie inwestycji w odpowiedniej odległości od sąsiednich działek, tak aby inwestycja nie oddziaływała w nadmiernym stopniu na sąsiednie obiekty; ● obszar oddziaływania inwestycji ma wpływ na procedurę uzyskania pozwolenia na budowę, ponieważ uczestnikami postępowania są podmioty znajdujące się w tym obszarze; 6. Scharakteryzuj podstawowe formy reglamentacji realizacji robót budowlanych w świetle ustawy Prawo budowlane. I. Pozwolenie na budowę. ● to jest decyzja administracyjna, która jest niezbędna do rozpoczęcia i prowadzenia budowy lub wykonywania robót budowlanych; ● pozwolenia na budowę wymaga: - budowa; - rozbudowa; - nadbudowa; - przebudowa; - odbudowa; ● pozwolenie na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata; ● decyzję o pozwoleniu na budowę wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej (starosta, wojewoda, GINB); ● stronami w postępowaniu w sprawie o pozwolenie na budowę są: - inwestor; - właściciele; - użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujący się w obszarze oddziaływania obiektu. ● uczestnikami procesu budowlanego są: - inwestor; - projektant; - inspektor nadzoru inwestorskiego; - kierownik budowy lub kierownik robót. II. Zgłoszenie. ● zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych dokonuje się organowi administracji architektoniczno-budowlanej; ● w zgłoszeniu określa się rodzaj, zakres, miejsce i sposób wykonywania robót oraz termin rozpoczęcia; ● zgłoszenie dotyczy budowy obiektów, takich jak między innymi mieszkania jednorodzinne, oczyszczalnie ścieków, obiekty gospodarcze czy garaże. ● zgłoszenia należy dokonać przed rozpoczęciem robót; ● organ administracji architektoniczno-budowlanej może w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia wnieść sprzeciw; ● do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w danym terminie (milczenie administracji). ● nie przeprowadza się postępowania jak w przypadku uzyskania pozwolenia na budowę; 7. Wyjaśnij pojęcie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. ● zgodnie z art. 4 ustawy Prawo budowlane każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. 8. Co to jest zabytek w polskim prawie? ● art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami definiuje, że zabytek to nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia. 9. Opisz formy ochrony zabytków w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. 1) wpis do rejestru zabytków - rejestr zabytków prowadzi wojewódzki konserwator zabytków, dla każdego z trzech rodzajów zabytków (nieruchomych, ruchomych i archeologicznych); prowadzi się go w formie odrębnych dla każdego rodzaju ksiąg. 2) wpis na listę Skarbów Dziedzictwa - listę prowadzi minister właściwy ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego; wpisu dokonuje ww. minister, a wpisuje zabytki ruchome o szczególnej wartości dla dziedzictwa kulturowego zaliczających się do jednej z kategorii warunkującej jego wpis na listę; wpisu dokonuje się na mocy decyzji ww. ministra wydanej na wniosek lub z urzędu; 3) uznanie za pomnik historii - Prezydent RP, na wniosek ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w drodze rozporządzenia, może uznać za pomnik historii zabytek wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej wartości dla kultury; minister taki wniosek składa po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków. 4) park kulturowy - rada gminy po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków na podstawie uchwały, może utworzyć park kulturowy w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. 5) wpis do ewidencji gminnej i wojewódzkiej ☺ 10. Wskaż podstawowe zasady uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji (jakich kwestii dotyczą, jakie są podstawowe typy tych decyzji, jak przedstawiają się podstawowe uwarunkowania proceduralne ich uzyskania). Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla: 1) planowanych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko → urząd obowiązkowo przeprowadza ocenę oddziaływania na środowisko w przypadku przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko; decyzję wydaje się w tym przypadku na podstawie raportu o oddziaływaniu na środowisko. 2) planowanych przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko → w przypadku przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko; organ wydaje decyzję na podstawie karty informacyjnej przedsięwzięcia sporządzonej przez inwestora. ● Decyzję taką uzyskuje się przed uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy. ● Należy w niej określić najbardziej korzystny dla środowiska wariant ulokowania inwestycji. ● Aby uzyskać taką decyzję należy najpierw posiadać projekt budowlany. ● Decyzję uzyskuje się na wniosek. ● Organem właściwym w zależności od kategorii sprawy jest starosta, regionalny dyrektor ochrony środowiska albo generalny dyrektor ochrony środowiska; może być to również wójt/b/pm. ● Po złożeniu wniosku organ wydający decyzję musi wystąpić o zaopiniowanie tego wniosku do właściwych organów, które mają na wydanie opinii 14 dni; ● Decyzja jest wydawana, gdy stwierdzona zostanie zgodność inwestycji z warunkami środowiskowymi. ● Jeśli organ odmówi wydania decyzji przysługuje prawo odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. 11. Scharakteryzuj podstawowe tryby zbycia nieruchomości w świetle ustawy o gospodarce nieruchomościami 1) przetargowy ● warunki zbycia nieruchomości obwieszcza się w ogłoszeniu o przetargu - przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy organ albo minister właściwy ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego; ● informację o przetargu podaje się do wiadomości publicznej w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych urzędu. ● w ogłoszeniu podaje się informacje o czasie, miejscu i warunkach przetargu; ● przed ogłoszeniem przetargu rozpatruje się wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej. ● jeżeli drugi przetarg zakończy się wynikiem negatywnym, można zbyć nieruchomość w drodze rokowań albo organizować kolejne przetargi - dostępne formy przetargu (decyduje organizator): - ustny nieograniczony. - ustny ograniczony; - pisemny nieograniczony, - pisemny ograniczony o sposobie i trybie przeprowadzania przetargów na zbycie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub JST oraz o okolicznościach tego zbycia decyduje RM w drodze rozporządzenia 2) bezprzetargowy ● warunki zbycia ustala się w rokowaniach przeprowadzanych z nabywcą; ● przysługuje, jeśli: - jest zbywana osobie posiadającej pierwszeństwo w jej nabyciu; - zbycie następuje między Skarbem Państwa a JST oraz między tymi jednostkami; - zbycie następuje w drodze zamiany lub darowizny; - sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego; - ma stanowić wkład niepieniężny do spółki albo wyposażenie nowo tworzonej państwowej lub samorządowej osoby prawnej lub majątek tworzonej fundacji. - jest zbywana na rzecz zarządzającego specjalną strefą ekonomiczną, na której terenie jest położona; - przedmiotem zbycia jest udział w nieruchomości, a zbycie następuje na rzecz innych współwłaścicieli nieruchomości; - jest zbywana na rzecz kościołów i związków wyznaniowych na cele działalności sakralnej; - zbycie następuje na rzecz podmiotu prowadzącego między innymi działalność charytatywną, kulturalną, opiekuńczą lub jest organizacją pożytku publicznego; ● organem upoważnionym do podejmowania decyzji w sprawie zbywania nieruchomości gminnej w trybie bezprzetargowym jest rada gminy (domniemanie kompetencji). 12. Wskaż podstawowe uwarunkowania prawne podziału nieruchomości w świetle ustawy o gospodarce nieruchomościami ● podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny; może być także podzielona z urzędu, jeśli, np. jest to niezbędne do realizacji celów publicznych; ● podziału można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego, a w przypadku braku planu miejscowego, jeżeli jest on zgodny z przepisami odrębnymi albo decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu; ● podział nieruchomości jest niedopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia działki nie mają dostępu do drogi publicznej; ● zgodność proponowanego podziału nieruchomości z ustaleniami planu miejscowego opiniuje w/b/pm; opinię wyraża w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie; ● podziału dokonuje się na podstawie decyzji w/b/pm zatwierdzającej podział. 13. Scharakteryzuj podstawowe kategorie dróg publicznych Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na: ● drogi krajowe; ● drogi wojewódzkie; ● drogi powiatowe; ● drogi gminne. Drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na drogi zamiejskie i ulice oraz klasy, określone w przepisach wydanych na podstawie Prawa budowlanego.