Professional Documents
Culture Documents
Cichoń - Notatka
Cichoń - Notatka
Cichoń - Notatka
Aksjologia (gr. áxios – godny, cenny, lógos – słowo, nauka) – dziedzina filozofii badająca
sferę wartości, ich naturę; ustala normy, kryteria oraz hierarchię wartości.
1. Uwagi wstępne
Zagadnienia aksjologiczne ukazują się w dwóch dziedzinach:
1) obszar przednaukowej refleksji → potrzeby codzienne i praktyczne, pojawia się w
sytuacjach, kiedy człowiek musi dokonać wyboru pomiędzy różnymi wyznawanymi
przez siebie wartościami, cel praktyczny,
2) sfera refleksji teoretycznej → chęć poznawczego wglądu w istotę tego, co istnieje,
dokonuje jej nie tylko filozof, ale również każdy badacz, który próbuje wyrobić w
sobie odpowiedzialny pogląd na świat
↓
współwystępują one ze sobą w procesie badawczym:
Wartości w życiu ludzkim mają wpływ na globalny postęp dziejowy, organizację życia
jednostkowego i społecznego, formowanie i osiąganie celów gospodarczych, kulturowych i
cywilizacyjnych. Kształtują normy postępowania, którymi się posługujemy.
Podejmując działania wychowawcze odwołujemy się do wartości moralnych, do tego,
co wartościowe i służące społeczeństwu. Aksjologia ma dostarczać teoretycznych zasad
systemu wartości, które nas obowiązują. Wartości i oparte na nich zasady umacniają w
jednostce ludzkiej jej człowieczeństwo i decydują o jej rozwoju.
Koncepcja aksjologii i jej miejsce w obrębie innych nauk zależy głównie od zajętego
w filozofii stanowiska ontologicznego i epistemologicznego. W związku z tym niemożliwe
jest z góry rozstrzygnięcie charakteru aksjologii jako nauki – powinno się ono wyłaniać
sukcesywnie w obrębie prowadzonych badań nad wartościami. Zrozumienie roli aksjologii w
pedagogice jest możliwe jedynie po uzyskaniu wglądu w te wartości, które pozostają z nią
bezpośrednio związane.