Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Vaf 2022 Ayt Tde Vaf 8

    Uploaded by

    emrahmaras86
    20 views48 pages

    Original Title

    vaf-2022-ayt-tde-vaf-8

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    20 views48 pages

    Vaf 2022 Ayt Tde Vaf 8

    Uploaded by

    emrahmaras86

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    of 48
    , wi = Video Anloiim Fasikulleri = OVA a See Lem VM VAn Cran mLt Lg WE) “Ezberletmez, Ogretir” HU Bu kitabin her hakki Gap Yayinlaina ait. 5846 ve 2936 say1liFikir ve Sanat Eserleri Yasasina gore Gap Yayinlarinin vyazilt izni olmaksizin, kitabin tamami veya bir kismi herhangi bir yéntemle basilamaz, yayinlanamaz, bilgisayarda depolanamaz, gogaltiamaz ve dagitim yapilamaz. Tiyatro 1 Test BU | Test2 40 | Geleneksel Tark Tiyatrosu 13 Test 1 17 Test2 | Tanzimat Daneminde Tiyatro 21 Test 1 24 ServetifUnun ve Milf Edebiyat Danemlerinde Tiyatro...... 26 Test 1 28} Cumhuriyet Déneminde Tiyatro ~ | (1923 = 1950) a.m a | Test 1 33 | ‘Cumhuriyet Déneminde Tiyatro — II (1950 ~ 1980) 96 | | Test a} 1 Tests 43 | SYM Sordu as | Cevap Anahtan ... aT | Soru bankas! kitaplanimiz, elindeki WeIF'lari tamamladig) iin testlerdeki yonergelerde belirtilen EK ODEV'leri de mutlaka yapmalisin. AYT VO + tirk viti ve evesivars = TAM OGRENME SORU BANKASI Tamami ézel ders formatinda hazirlanmigs video anlatimlarimiz ile konuyu tamamen 6Grenirsin. BU UNITENIN OSYM SINAVLARINDAKI SORU DAGILIMI Yes | Lys | Yes Lys | yes | us| tyr avr tyr | avr tyr] ayn * Yaganmig ya da yaganmasi muhtemel olaylarin, sahnede seyirciler éninde oyuncular taratindan canlandirimak izere yazilan edebi turdar. '* Giizel sanatlanin en eski dallarindandir. ‘® Konusunu ginlik yagamdan, veya alabilr. + Tiyatro, bagi metin oldugu igin ania {um kargilikli Konugma geklindedir ‘© Oyunculann sergileyecekleri davranis, tutum ve durumiar yay ayrag iginde belirtilir. '* Tiyatro eserinin yer, dekor ve kigilere ilgili bilgler perde baslarinda ver ‘*Tiyatronun yap: unsurlari dramatik érgU, yer, 2a- man, kigiler ve gatigmadir. . , tiyatro eserlerindeki olay érgisO- dir. Olaylar, neden-sonug iligkis! iginde bir araya eli. ‘+ Yer (mekan) oyunda olaylanin gegtigi gevredir. Tr yatroda canlandinian olaylar, olayin geetigi déne- me ve gevreye uygun dekortar kulantlarak seyirc- yo aktaniir. ‘© Zaman, olayiann baslangi! ile bitgi arasinda go- gen siredir. Olaylar kronolojk zaman kullanlarak anlatilabilecedi gibi dézensiz zamanlarkullanlarak da anlatlabili ‘© Gatigma, kisilerin kendliglerinde veya toplumla ya- sadiklan micadeleler, anlasmaziklardir ‘+ Kiger, iletimek istenen mesajin zieyiiye ulagma- sini saglayan temel yapi unsurudur. Kigiler tiyatro eserlerinde toplumsal, psikolojik ve fziksel 6zelik- leriyle veri, x Kaynana — Hayirdiringallah! Kag kez soyledim! Gérdi- lin riyay! anlatmadan ige baslamak iyi degildir diye... Tavanda asiliydi... Sonra? Gelin — Sonras: bu iste! Iki dizi kirmuzi biber gérdam. Tavanda astliydi (tavana bakarak) surada, ocagin ya- ninda... Kaynana —Dur bakayim! Kirmizi biber gormek iyi de- Glldir! Act séz! Yegil gorsen murat sayilir. Ama kirmizi biber aci séz! Sonra? Baska ne gérdiin? Insan rdyasini hemen anlat- mazsa hem unutur hem de o giin iginin nasi! gidecegini bilemez! Golin — (heyecanta) Ah, rayam gikti!_ Vallahi giktil, Kaynana — Dur bakayim! Hemen nereden anladin ¢ike 1ugin? Hayra yor! Hemen gikti deme! Anlat baska ne gérdin? Gelin - An, ben simdi ne yapayim? Kaynana - Teker teker anlat kizim! Laf karistirmal Anat, nasil gbrdlin? Gelin - Mutfakta! Ocagin UstUnde asillydl iste... Kaynana - Ben anlarim! Merak etme sen! Baska ne g6r- din? Hepsi bu muydu? Bu pargayla ilgili olarak, |. Gelin-kaynana gatigmasina yer verimistr. Il. Halk soyleyislerinden yararlanuimistr IL Konusu ginlok yagamdan alinmistir. IV. Anlatim kargiikli konusma ile saglanmistir V. Hakim anlaticinin bakig agisi kullaniimistr yargilarindan hangisi séylenemez? Ay By om piv ey ian Pi ae CAP Tiyatro Tardiniin Tarihgesi © Tiyatronun kékeni, Eski Yunan’da bag bozumu tanrisi Dionysos adina yapilan dint t6renlere da- yanmaktadr, © “Tiyatro® sézciiguntin kokeni, Yunanca “seyir yeri" anlamina gelen “theatron” dur. © Tirk edebiyatinda modem anlamda tiyatro Tanzi- mat Déneminde gérildr. Tanzimattan once gele- noksel Tork tiyatrosu Karagéz, orta oyunu, med= dah kéy seyirik oyuntan, kukla gibi tUrler vardir. © Tar iat Dénemi'nde Ahmet Vefik Pasa Molie- relden uyarlamalar yapmig, Sinasi Batil: anlamda ilk tiyatro oyunu sayllan ni 1859 yilinda yazmistr © Sahnelenen ik tiyatro eseri Namik Kemaf'in adi! oyunudur, © Dram tirlindeki ik tiyatro eseri Namik Kemalin adit oyunudur, © Tiyatro, asi! golisimini Cumhuriyet Dénemi'nde géstermistr. © Trk edebiyatinda tiyatro, modem tiyatro ve gele- rneksel tiyatro olmak dzere ikiye ayrir. x Tiyatro tiiri ite ilgili, Turk edebiyatinda Tanzimat Dénemi'nden énce de tiyatro tara gordlar. Il. Tiyatro Eski Yunan’da dint térenlerden dotmus bir tardar. lil, Tanzimat Dénemi'nde Batil anlamda ilk oyunu Ah- met Vefik Pasa yazmistir IV. Meddah ve orta oyunu geleneksel Turk tiyatrosu- nun iginde yer alr V. Geleneksel Turk tiyatrosunun etkisi Tanzimat D6- nemi'nde de bir sire devam etmisti. yargilarindan hangisi yanlistir? Al Bl ol ov BV Modern Tiyatro Tiirleri Traje © Konusunu mitoiojiden veya tarihse! olaylardan alan, acikl olayananiatan tiyatrolardir * Korku, acima, heyecan hissi uyandirarak seyirciyi etkilemeyi amaclar. © Kisiler; tannlar, tanrigalar gibi soylu kisler veya olagandistd variklardir © Erdem ve ahlaka énem veri © Kaba ve cirkin sézlere yer verilmez. * Gidurme, yaralama gibi olaylar sahnede gosterilmez. © Soylu bir Gslubu vardir * Koro ve diyalog béldmlerinden olugur. Dramatik bolimler diyaloglardan, lirik béldmler korolardan olusur. . uygun olarak yazthr. © Genelikle beg perdeden olugur, aralikstz oynanir. © Nazim bigiminde yazilir ancak nesir olarak yazilan- lar da vardir . akiminin ézellikieri gbralur. © Aiskhylos, Sophokles, Euripides (Eski Yunan ede- biyati); Corneille, Racine (Fransiz edebiyat traje- di turantn énemii temsicilerindendir. ? ‘Ug Bil Kural: Bir yao esernin zaman, mekén ve olay brig iginde verimesine deni. Yani claylar bir gin iginde, tek bir yerde ve tek olay gevresinde a1 eal Oidipus adit oser, Sophokles tarafindan Yunan ri- tolojsinden faydalaniarak yaziimis, Yunan tyatrosunun en kuvweliSreklerinden bri sayllmigti. Konunun usta lika islonmesi, trindn teknik kurallarina tam anlamiy- Ja uygun olmasi, i yapisinin derli toplu olmasi oserin bagansinartrmisti. Manzum olarak yazalan bu eserde “kader problemi ele alin, Cicipus, arastimma sirasinda basina gelecekler bildigi, Kot kaderini sezdigi halde, cesur bir insana yaragir gekilde davrantr. Kadercilikle micadele eder. Eser, Koronun Oidipus'un bagina gelen felaketi haber vermesiyle biti. Bu parcadan hareketle Kral Oidipus adi tiyatro ese- rinin tir ézellikleriyle ilgili olarak agagidakilerden hangisi sdylenemez? A) Konularin tarinten ve mitolojiden alir. 8). Us bitik kuralina uygunluk aranmaz ©) Kéti olaylar sahnede gésterilemez. D) Dil ve Uslup kusursuzdur. E) Kahramanlar Ost tabakadan ve olagandstd kigiler- don ses EV oF BT rate Komedi '* Kisilerin ve toplumun aksayan yénlerini guldardct bigimde yansitan tiyatrolardir '* Seyirciyi gulddrirken diginddrmek amaglanur. ‘* Siradan kisilere yer veril. © Konular alin. ‘¢ Uslupta soyluluk aranmaz, her tar séze ve saka- ya yer veri. ‘* Kaba vo gitkin olaylar sahnede gosteriir. '* Koro ve diyalog boliimlerinden olugur, ‘¢ Bes perdeden olusur, araliksiz oynantr. © Uebirlk kuralina © iikomekleri manzum bigimde, XVII. ylzyildan son- ra nesir olarak yazilmistr * Aristophanes (Eski yunan edebiyati), Moliere (Fransiz edebiyati), Gogol (Rus edebiyati), komedi tarandn énemiitemsilclerindendir, Komedi Tarleri Karakter komedisi: insanin galing ve kusurlu yénleri- ni, toplumun deger yargllaryla gatigan yanlarini anlatan komedilerdir. ‘Tore komedisl: Toplumun gelenek ve géreneklerinden dogjan gillinglakleri konu alan komedilerdir. Entrika komedisi: Olaylanin seyircide merak uyandi- racak gekilde dizenlendigi, guldirmekten baska amag gUiddmeyen komedi taridur. x_ Komedinin ortaya gikig! eski Dionysos genlikleri ve bag bozumu eglenceleri nedeniyledir. Sicilya'da yapilan bu senliklerde, koylUler gllddrict turkUler séyler, kaba Saba gakalar yaparak insanlar! eGlendirirdl, Zamania bu kaba Sozlere bir dizen gatirldi ve edebi deger tasiyan- Janina komedya denildi. Bunlar ilk baslarda dizeler halin- de yazilirdi. XVII. yazyildan sonra mensur yazilantar da oldu. Trajedide oldugu gibi komedide de oyun hep ayn yerde aynt dekorla oynanmalt, olay bir gunlak zaman dllimi iginde gegecek izlenimi vermell, ayni ana olay et- rafinda gegmeliydi. Sahnede, gunlUk hayatta karsilasi- lacak ahlak digi ejiimler, kétd huylar, hatah davranislar gUldGrd yoluyla antatuirdi Parcada komedinin; 1. nasil bir gelisim stirec iledigi Il. nazim ve nesir bigiminde yazaldi Ig biti kuralina uydugu, IV. kigilernin siadan insanlar oldugu, V,_hangi konuian, nasi ele alia igi bla verimigtr Bu parcadaki numaralanmig bilgilerden hangisi yanlis al BN Cm DV BY Dram © Yasamin aciklt ve gilling yénlerini yansitmay: amaglayan tiyatrolardir ‘* Klasisizme tepki olarak dogan ortaya gikmistir. akimiyla © Konulartarhten ve ginldk yagamdan alinmisti, ‘© Kigiler, toplumun her kesiminden segiebilr, Tek y6nld kigilere (bUtUndyle iyi ya da k6td) yer verilir. + Vurma, didtrme, yaralama gibi olayiar sahnede gssteri © Kaba ve argo sézlore yer veiloblr. Oc birlk kuralina + Nazim ve nesirbiciminde yaatlabil ¢ Perde sayisi yazarin istegine baglidir, + kmoklerini Wiliam Shakespeare vermis, dramin ikelerin Cromwell adi oyununun én séztnde agiklamistr ‘© Shakespeare (Ingiiz edebiyati, Victor Hugo ( Fransiz edebiyat), Diderot, Goethe, Schiller dram trdnin énemi temsililerindendit Turk edebiyatinda Namik Kemal (Zavaili Gocut), ‘Abdilhak Hamit Tarhan, Regat Nuri Guntekin dram tirdnde eser vermislerdi. a2 Dram tiirtiniin ézeltikteriyle ilgili olarak; |. Klasik edebiyattaki trajedi-komedi trlerine karg! romantizmi benimsemistir. Il. Toplumun her kesiminden kigilere yer veri. IIL. Og birt uralina uyutur. IV. Konu milli tarinten veya giinlak yagamdan segilebi- lr. V._Yagamin aci veren yénlerini konu edinir. VI. Nazimla, nesirle ya da nazim-nesir karigik olarak yazilabilr. VII. En baylk ve en dnl temsilcisi Victor Hugo'dur. yargilanndan kag tanesi dogrudur? Ay3 B)4 os De EIT ‘AYT TURK DiLi VE EDEBIVATI VIDEO ANLATIM FASIKULLERI Tivarro (N Absit Tiyatro (Uyumsuz Tiyatro) insanin yagam ile uyumsuzlugunu, dogadan kop- ‘muslugunu yeni bir 6z ve bigimle anlatmay: amag- layan tiyatrodur. XX. ylzyil ortalarinda ortaya ik mistr. © Kaliplagmig gergeklere Kars! gikmak, mantik ger- gevesinden uzaklagmak, aligilmig dizeni elestir- mek, fark bakig agilariyla insani_ diigindiirmek. hedetleni. © Anlamak ve canlandirmaktan cok hareket ve ses 6n plandadir. © Sahne, perde dizeni, girig ve gikislar, serim, di- Um, g6zim bélimleri énemsenmez. © Olaylar arasinda ba kurulmasi gerekmez. Oyun bitbiryle ilgisiz sesler, sézler, hareketler arasinda sirup gider. © Samuel Beckettin Godot'yu Beklerken, Eugene lonesco'nun Kel $arkicr adli eserleri abstr tiyatro ‘omneklerindendir. © Tre edebiyatindaki ilk absirt tiyatro Gmegi Gun- 6r Dilmen’in adit oyu- ppudur. Epik Tiyatro # Seyirciye olayt yagatmak yerine onu olayin diginda birakip g6zlemci olmaya zorlayan taro tarda. # Anlatic, belgeteyici ve gBstermeci bir dstup kulla- ri © Oyun sirasinda seyirciye oyuna kendisini fazla kaptirmamast hatrlati. © Olayin akis sik sik Kesilerek aralara tekerlemeler, anslar, gUldirmeceler, oyuna ait agiklamalar ko- ur. * 1950!lerde yayoinlagan bu turin en énemli yazan ‘Aiman Bertold Brechttir © Haldun Tanerin adi eseri Turk edebiyatindaki ik epik tyatro omegiair. xa Deniz, dénem sonunda edebiyat djretmeninin verdigi bir tiyatroyu izleyip degerlendirme édevi igin Gungér Dilmentin Cant Maymun Lokantas! adit oyununu tercin etti, Haziradigi odev dosyasinin degerlendirme bélt- mine gunlari yazdi: *“Geleneksel tiyatrodan aligik oldu- {gum kurallar ve diizen bu oyunda yoktu. Bundan dolay! olaylar arasinda bag kurmakta zorlandim. Sagma gelai bana, Birbirleriyle ilgisiz sesler, s6zler, eylemler sahne- de canlandiriimigtt. Dekorla oyunun konusu bitbiriyle uyusmuyordu. Kahramanlann psikolojileri oyun boyun- cca én plandaydi. Fakat ben oyun boyunca hayati sor- gularken buldum kendimi, Hikayenin sonunu da kendi zevkime ve anlaytsima gore hayal ettim. Bu giizel bir duygu, bir ézgUrlOktd benim icin. Buna gére Deni ledi kilerden hangisidir? A) Dram tiyatronun titi agagida- B) Komedi ©) Trajedi D) Epik Tiyatro E) Absin Tiyatro TIYATRO TERIMLERI adeptasyon: —_1-Tiyatro icin hazirlanmis bir yaban- 1 oyunu, yorese! kosullar g6z éniine alinarak uygun bigimde kendi dine govirmek, cikartmalar ve ektemeler ‘yapmak. 2. Bir roman! ya da ykiiya sahne iginde yeniden dazenieme, dorieme ‘Oyuncunun, dekor gerediyle kullan- 4191 egyalar; dekora yardim olacak kick parga esyalar, sahne takimiart, ski Yunan ve Roma tiyatrosuna ve- rilen ad Erkek oyuncu Kadin oyuncu, Baslica iki tiyatro anlayigindan bir Gergek bir yaganti vermek isteyen yanilsamaci tiyatro, Bunun tersi gbs- termecitivatrodur. adie {Kimi gezici toplulukiann tyatro ala- 1 gadirlardr. Bunlar buydk ¢adiriar olup sahneleri ortadadir. Kaynagi XV. yazyiida olan gadir tiyatrolannin bbugtinka benzerler, daha ¢ok, sirk- lerdir. dekor: Bir oyunun gectigi yeri, renk, Kalip ve igik 6gelerl ile canlandiran arag. aksesuar: EV oF rate diksiyon: _Tiyatroda duru, segik, saydam vur- gulama ve gikaklara tam uyarak ko- usma, gizel konusma sanati dramaturg: Dram yazarliginin teknigini bilen uz- operet: 4 cTiyatro igin hazirlanmis bir yaban- 1 oyunu, yéresel Kogullar g6z énune alinarak uygun bigimde kendi dline ti ‘gevirmek, gikartmalar ve eklemeler ‘Oyunda iki ya da daha ¢ok kiginin Poe oaoman a cacy ayo ote sahne iginde yeniden dazenleme, Bir metne dayanmadan ige dogdugu Gare gibi oynama ve konugma. oyun: 1. Tiyatro gésterisi. 2. Oynanmak fars: Komedinin dgtinceden cok géze ve dzere yazilmis yapit duyulara tap eden sarat ord 2, —_pangomim Duygu ve ogoncleBSzen mak; Sane bazen cesiti esyalar esliginde dan: feori: Masallarin tiyatro sahnesinde dra- Ce a rei matize edilmesinden dogan, kahra- ya da govde ve yiz hareketleri ile ‘manlar arasinda cinlerin, pefilerin de yansitmay! ama¢layan sézsz oyun, ‘oldugu bir tiyatro tra. perde: 4. Bir tyatro oyununun bayak bé- figdran: Bir oyunun kalabalik sahnelerini dol- eC IGRaaent oem lmlerinden her bir, 2. Sahneyi katiimayan ya da yainiz birkag s6z- soyirciye agan ve kapatan kumas. ck sdyleyen kisi a géstermeci Tiyatronun iki temel tUrunden bir. ——— Geant SOR Tt ate reli: ‘Sinema, tiyatro, radyo ve televizyon yee benzetmeci tiyatroda oldugu gibi ‘1 iy gi ‘oyunlarinda oyunu yonetme. gergek yasam duygusu vermeyi reclaim replik: 4. Oyuncunun $620 kargisindakine jest: Rol geredi yapilan el, kol ve beden birakirken sdyleyecedi son siz, 2. hareketlerl ‘Oyunda kargidakinin sézine veriten kabare igneleyici, yerici, taglayict (daha keargilik ‘Gyatroeu:| |) jpok aktnel|olan)konulan| kapsayan: rol: Canlandirilan kigiligi ortaya gikaran skeglerin oynandigi, monologlann, 7 sarkilarn ve giierin sdylendigi ki- ‘s6z ve davranisar. gk tiyatro, sahne: 1. Bir oyunda oyunun bashigisinin kostiim: —_Oyuna rol gered giylen kiyafetler. ya da dnemi kigilerinin yéneliserini kulls: Oyunculann oyuna hazirlandikian baslatip bitien kesim, 2, Bir tiyatro ve sahneye gikig sirasi bekledikieri, yapisinda oyunun sahnelenmesi sahnenin gerisindeki yer. aynlmig b6lUm. makyaj: Oyuncularin rollerine uygun bir g0- suflor: Pore gorisinde oyunu metinden ta- kde yazlerini boyamalan. kip eden, unutulan sézler fistidaya- ‘Acikl rastlantlar Gzerine kurulmus, Peet yan iment! agin duygulu ve acikii oyun, temaga: Geleneksel Tuirk tiyatrosunda tiyat- mimi: Duygu ve disiinceleri yz ifadeleri eee ile yansitma, temsil: Bir tiyatro eserinin seyirci énunde mizansen: Sahneye koyucunun belli bir oyun canlandinlig. ign oyunculani dizene almasi ve on- tirat: ‘Oyunda oyunculanin bitbirerine séy- lan oyuna uygun bir uyum igine sok- ledikleri uzun sézler. ‘mast igin yaptigi hazirik, galigma. tuluat: Metne bagi kalmadan o an akla gel- monolog: _Oyunda tek kiginin Kendi kendine ko- digi gibi hareket etme, s6z sdyleme; nugmast dogaclama, Ba Seva idan GUT aRa Mato vodvil: Yaniimalara dayanan kaba, hafit kestra esligindek! insan sesi le yor sgoldara tara, ratalen maziki oyunlara verilen ad. rae Tivarro (N Test - 1 Tiyatro / Tiyatro Terimleri Daa A ae kKattar duzeyinde yagama gereksiniminin farkinda ‘olmayan ve koitir kavramint yalnizca bos zaman- lan degerlendirme biciminde riteleyen toplumlarda xOltr dizeyinin en anit ve etkli araci olan tivatro, gereksinim digi gorulebilmektedir. Kaltarel yagam- da dtoki sanat dalanina orania tiyatro, toplum e@}- timinde Ustiendigi etkinislevle ve toplum yagamint yansitma ayricaliginin yarattign gugle, izleyiciden Ccinilen gorbldrimin hizh gorgeklogmosine ortam yaraimaktadir. Diger sanat dallarina oranla ya- gamla dogrudan ortustirdlebilen tiyatro, gergekte yagamin kendisi glbiir. K6keni anlaminda ele alin- diginda sanatlar Batund olarak ritelenebilen tyatro, dans gibi bedenin dne ciktigt bir sanat dalidir. Her iki sanat dalinda da bedenin giz kalmis dil agiga

    You might also like