Elekgr maydon haqida tushuncha

1. Tekis zaryadlangan sharning elektr maydonida A nuktada zaryadlanmagan chang zarrasi turibdi
(1-rasm.) Maydon tomonidan chang zarrasiga ta’sir qiluvchi kuch qanday yo‘nalishini
ko‘rsating.
2. Zaryadlangan sharcha elektr maydoniga joylashtirilgan nuqtaviy zaryad qaysi yo‘nalishda
harakatlanishi kerak (2-rasm)?
3. Zaryadlanmagan megall tayoqchalarga zaryadlangan jismlar yaqinlashtirildi (3-rasm.)

Tayoqchalarda hosil bo‘lgan zaryadlarning ishorasini aniqlang.

4. Zaryadlanmagan metall tayoqchalarga zaryadlangan sharchalar yaqinlashtirildi (4-rasm.)
Tayoqchalarda hosil bo‘lgan zaryadlarning ishorasini aniqlang.
5. Osilib turgan gilza dastlab zaryadlanmagan metall tayoqchaga tegdi. Tayoqchaga zaryadlangan
sharcha yaqinlashtirilganda gilza boshqa holatni egalladi (5-rasm.) Nimauchun?

6. Ipga osilgan paxtaga elektr mashina razryadnigining

zaryadlangan sharchalaridan birini yaqinlashtirilganda
paxta tebranadi (6-rasm.) Bu xodisani tushuntiring.
(Paxta ipsiz xam tebranma xarakat qiladi.)
7. *Massasi bir xil bo‘lgan ikkita chang zarrasining
xarakat traektoriyasi 7-rasmda punktir chizik bilan
ko‘rsagilgan. Chang zarralaridan biri zaryadlangan.
Qaysi traektoriya zaryadlangan chang zarrasining
xarakat traektoriyasi? Qaysi biri zaryadlanmagan
chang zarrasiniki? Chang zarrasi zaryadining ishorasi
qanday?
8. Chang zarrasi og‘irlik kuchi ta’sirida pastga
tushmoqda. Chang zarrasi manfiy zaryadlangan
plastinka ustiga kelganda o‘z harakatini sekinlashtirdi.
 Agar plastinka musbat zaryad bilan zaryadlansa, chang zarrasining harakat tezligi qanday
o‘zgaradi?
9. Manfiy zaryad bilan zaryadlangan yog‘ tomchisi A plastinka maydonida
unga qarab sekin xarakatlanadi. Biz plastinka zaryadini o‘zgartira olamiz.
Tomchini xarakatdan to‘xtatish uchup nima qilish kerak? Tomchinnng
yuqoriga harakat qilishi uchunchi?
10. *Elektr maydon yordamida changni, tutunii ushlab qoladigan yoki bo‘yoq
purkagichda metall sirtlarga purkalganda uni tejaydigan qurilma
loyixasini taklif eting.