MTAL 2022-2023 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 10.SINIF FELSEFE DERSİ II.DÖNEM I.
ORTAK YAZILI
SINAV SORULARIDIR BEP
AD
SOYAD
NUMARA
SINIF
1. Aşağıdakilerden hangisi bilgi felsefesinin
temel sorularından değildir?
a) evrende her şey önceden belirlenmiş midir?
b) ne kadar bilebiliriz?
c) bilginin kaynağı nedir?
d) zihnin sınırları aşılabilir mi?
e) hangi bilgiler güvenilirdir?
2. Galileo’nun başarısı sadece teleskobu
gökyüzüne çeviren ilk kişi olmasından
kaynaklanmaz. O, topladığı verilerin anlamını şöyle
veya böyle fark etmişti. Verinin anlama dönüşmesi
nasıl gerçekleşir? Aynı şekilde ölçümlerinde bir
tuhaflık olduğunu fark eden Marie Curie, üzerinde
çalıştığı maddeler arasında bilinmeyen bir
element olduğunu anlamaya nasıl başlamıştı? Diğer
yandan Alfred Wegener, kendinden önce
birçoklarının yaptığı gibi küre şeklinde bir
haritaya bakmış ancak Afrika ve Güney
Amerika’nın biçimlerinin birbirine çok iyi uyduğunu
nasıl fark etmişti?
Bu parça, bilimsel buluşlarda aşağıdakilerden
hangisinin önemine vurgu yapmaktadır?
a) Eski bilgilerin gereğine
b) Evrende düzenin olduğunun kabulüne
c) İnsan aklına olan güvene
d) Yaratıcı hayal gücünün gereğine
e) Bilim insanları topluluğunun varlığına
3. Bir bilim insanı, buluşuyla ilgili olarak
“Başkalarının otobana dönüştürebilecekleri bir
patika açtım.” diyor.
Bilim insanı bu sözüyle, aşağıdakilerden
hangisini benimsediğini gösterir?
a) Bilimsel çalışmanın kişiye özgü bir uğraş
olduğunu
b) Bilimin birikimli olarak ilerlediğini
c) Bilimsel çalışmanın, başkalarını düşünerek
yapılması gerektiğini
d) Bilimsel çalışmanın sistemli olması gerektiğini
e) Bilimin teknolojiyle yakından ilişkili olduğunu
4. Aşağıdakilerden hangisi varlık felsefesinin
temel sorularından değildir?
ALDIĞI
NOT
a) evrende bir amaçlılık var mıdır?
b) varlığın ana maddesi nedir?
c) bilinç nedir?
d) varlık var mıdır?
e) varlık nedir?
5. Yüzyıllarca Aristoteles fiziğiyle desteklenen
Batlamyus astronomisine göre “Dünya evrenin
merkezinde hareketsiz bir şekilde durmaktadır.”
Oysa modern çağdaki bilimsel gelişmeler bu
teorinin yanlış olduğunu gösterdi. Acaba gelecek
yüzyıllarda yeni bilimsel gelişmelerle şu anda
doğru ve kesin olarak kabul ettiğimiz Newton
fiziği ve Kepler astronomisinin de yanlış olduğu
ortaya çıkabilir mi? Bundan kuşku duymamızı kim,
nasıl engelleyebilir?
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisi
tartışılmaktadır?
a) Bilginin kaynağı nedir?
b) İnsan bilgisinin bir sınırı var mıdır?
c) Bilimselliğin ölçütü nedir?
d) Doğru bilgi mümkün müdür?
e) Bilginin değeri nedir?
6. Modern bilimin öncüleri olarak kabul edilen
Copernicus, Kepler, Galileo, Newton astronomi
alanından başlayarak bilim anlayışında önemli bir
dönüşüme yol açtılar. Onların katkısıyla hakikat
arayışında engel oluşturan geleneksel bakıştan
vazgeçildi. Hatta otoritelerin bilimde yeri
olmadığına inanılmaya başlandı. “X doğrudur.”
biçimindeki bir önermeye artık “Hangi otorite
bunu söylüyor?” sorusuyla değil, “Bununla ilgili
kanıtınız ne?”, “Deliliniz nerede?” diye karşılık
verilir oldu. Sonunda otoriteler de eleştirel
sorgulamaya açık, hesap sorulabilir olarak görüldü.
Bu parçaya göre bilimin modernleşmesi
aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?
a) Hakikati arama çabalarının ağırlık kazanmasına
b) Olaylar arasında neden sonuç ilişkisi
aranmasına
c) Yöntem problemlerinin çözülmesine
d) Düşünmenin mantık ilkelerine dayandırılmasına
e) sorgulamaya kapalı anlayışın yıkılmasına
7. Küçük çocuklar bilimin konusuna giren sorular 10. Bir gün üç kişi İskoçya dağlarında yürüyüşe
sorduğunda bir çok yetişkinin şaşırdığını çıkmış. Bir süre sonra tek başına otlayan siyah bir
gözlüyorum. “Ay neden yuvarlak?” diye soruyor koyun gören bu üç kişi arasında şu konuşma
çocuk. Bir çukurun derinliği en fazla ne kadar geçmiş:
olabilir? Dünyanın doğum günü ne zaman? Bir çok I. kişi : Demek ki dağlardaki koyunlar siyah.
yetişkin bu soruları tedirgin ya da alaycı bir II. kişi : Bu kadar çabuk genelleyemezsin. Olsa
tavırla yanıtlıyor veya yan çiziyor. “Ne olsa “İskoçya’da en az bir siyah koyun vardır.”
sanıyordun? Ay kare mi olacaktı yani?” Kısa süre diyebilirsiniz.
sonra çocuk bu soruların yetişkinleri sıktığının III. kişi : Söyleyebileceğim tek şey şuradaki
farkına varıyor. Böyle birkaç daha deneyim koyunun siyah olduğudur.
yaşadıktan sonra da bilimden soğuyor. Bu kişilerden hangilerinin söyledikleri bilimsel
Parçada çocukların bilimden soğuması yaklaşıma uygundur?
aşağıdakilerin hangisine bağlanmıştır? a) Yalnız I.
a) Çocukların bilimsel konulardan çabuk b) Yalnız III.
sıkılmalarına c) I. ve II.
b) Yetişkinlerin çocuklara az zaman ayırmalarına d) I. ve III.
c) Çocukların uygun soru sormayı bilmemelerine e) II. ve III.
d) Çocukların merak duygularının gerektiği gibi
karşılanmamasına
e) Yetişkinlerin çocukları gerçeklerden uzak
tutmak istemelerine

8. En büyük bilgi bildiklerimizden başka bilgilerin Başarılar dilerim 

de olduğunu bilmektir.
Bu cümlede savunulan görüş aşağıdakilerden
hangisiyle paralellik gösterir?
a) İnsan aklıyla her şeyi bilebilir.
b) Bilgiler bizim bildiklerimizle sınırlı değildir.
c) En doğru bilgi işimize en çok yarayan bilgidir.
d) Doğru bilgiye yalnızca sezgilerle ulaşılamaz.
e) Güvenilir bilgiler kendi deneyimlerimizden
edindiklerimizdir.

9. İnsan bir fotoğraf makinesi değildir; bütün

algılarımız bazı varsayım ve kavramlar
çerçevesinde oluşmaktadır. Günlük yaşamda
olduğu gibi bilimde de çevremizde olup biten her
şeyi değil ancak bazı şeyleri algılar veya gözleriz.
Araştırmasının amacına göre bir ayıklama yapmak,
sadece kendi konusuna ilişkin olgularla ilgilenmek
bilim insanı için hem doğaldır hem de bir
zorunluluktur.
Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılabilir?
a) Bilimsel çalışmalar birikimli olarak ilerler.
b) Bilimsel çalışmalarda seçicilik söz konusudur.
c) Bilimsel yasalar uygulanabilir niteliktedir.
d) Bilimde amaç genellenebilir sonuçlara
ulaşmaktır.
e) Bilimsel yasalar evrenseldir.