Week 1-3 Filipino 7

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 30

Week 1-3/ Quarter 1

St. Michael Academy of Pontevedra Inc.


Cortez Street, Pontevedra, Negros Occidental

FILIPINO 7
Modyul para sa Mag-aaral
Unang Markahan
Una hanggang Ikatlong
linggo

FILIPINO 7 1
Week 1-3/ Quarter 1
Asignatura: Filipino
Baitang: 7
Markahan: 1st
Linggo: 1
Lesson title: Maikling Kwento

A. PANIMULA
Nakapagbabasa na ba kayo ng mga kwentong tungkol sa pag-
ibig at pakikipagsapalaran? Naranasan mo na bang umibig? Palaging
tandaan na hindi lahat ng umiibig o nasa pag-ibig ay laging masaya,
may mga pagkakataong maranasan ninyo na hindi na kayo masaya
dahil sa mga pagsubok na inyong kinakaharap.

B. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng araling ito ang mga mag-aaral ay:
a. Nahihinuha ang kaugalian at kalagayang panlipunan ng lugar
na pinagmulan ng kuwentong-bayan batay sa mga pangyayari at
usapan ng mga tauhan.
b. Nasusuri ang kalakasan at kahinaan ng pag-uugali ng mga
tauhan sa kuwentong-bayan.
c. Nakagagawa ng paghihinuha mula sa mga linya o pahayag na
may kinalaman sa kaugaliang dapat taglayin ng bawat
indibidwal.

C. TUKLASIN (Gawain 1)
Panuto: Tingnang mabuti ang larawan sa ibaba. Ibigay ang iyong
sariling pananaw tungkol sa larawan sa pamamagitan ng pagsagot sa
mga tanong na nakapalibot dito. Piliin sa kahon ang sagot at isulat
ito sa iyong sagutang papel.

mag-asawa 5 taong pagsasama


magkapatid malambing at mapag-aruga
mayaman malungkot

1. Ano kaya ang 2. Ano kaya ang


relasyon ng mga estado ng kanilang
taong nasa pamumuhay?
larawan?
4. Paano kaya nila
3. Ilang taon na ipinapakita ang
kayang kanilang
nagsasama ang pagmamahalan?
nasa larawan?
FILIPINO 7 2
Week 1-3/ Quarter 1

D. NILALAMAN

Ngayon ay basahin at unawain ang kuwentong-bayan sa


susunod na pahina upang mahinuha ang kaugalian at
kalagayang panlipunan ng lugar na pinagmulan ng
kuwentong-bayan batay sa mga pangyayari at usapan ng
mga tauhan. Pero bago ang lahat, alamin mo muna kung
ano ang panghihinuha.

 Prediksyon sa mga pangyayari


Alam mo ba gamit ang impormasyon.
kung ano ang  Pagbibigay ng sariling pananaw
panghihinuha sa isang bagay.
?  Madalas ginagamit sa mga
kuwento.

Basahin

Ang Munting Ibon


isang Kuwentong-Bayan ng Maranao
‘Upang mapagtibay ang relasyon sa kapwa, maging magalang, matapat,
at mabuti ka.’

Noong unang panahon, may mag-asawang naninirahan sa malayong


bayan ng Agamaniyog. Sila sina Lokes a Babay at Lokes a Mama.
Pangangaso ang ikinabubuhay ng mag-asawa subalit hindi lang ang
lalaking si Lokes a Mama ang nangangaso kundi maging ang kaniyang
maybahay na si Lokes a Babay. Bago sumapit ang takipsilim ay inilagay
na ng mag-asawa ang kani-kanilang bitag sa gubat at ang mga ito’y
kanilang binalikan sa madaling araw.

Isang gabi, habang mahimbing sa pagtulog si Lokes a Babay ay


dahan-dahang lumabas ng bahay si Lokes a Mama upang tingnan ang
kanilang mga bitag. Anong laking gulat niya nang makitang ang kaniyang
bitag na nakasabit sa puno ay nakahuli ng isang munting ibon
samantalang ang bitag ng kaniyang asawang nasa lupa sa tabi ng ugat ng
isang malaking puno ay nakahuli ng isang malusog na usa. “Hmmm, hindi
maaari ito,” ang sabi ni Lokes a Mama sa sarili. “Matabang usa ang nahuli
ng bitag niya samantalang ang sa aki’y isang munting ibon lang ang
nadale. Alam ko na. Pagpapalitin ko ang mga hayop na nahuli ng aming
mga bitag,” ang nakangising wika ni Lokes a Mama habang inilipat ang

FILIPINO 7 3
Week 1-3/ Quarter 1
usa sa kaniyang bitag at saka itinali ang ibon sa bitag ng asawa. Umuwi
si Lokes a Mama nang nasiyahan sa kaniyang ginawa kahit alam niyang
isang panloloko ito sa kaniyang asawa.

Kinabukasan, maagang ginising ni Lokes a Mama ang asawa. Gusto


niya kasing sabay silang magtungo sa kagubatan upang sabay ring makita
ang mga huli ng kani-kanilang mga bitag. Gulat na gulat si Lokes a Babay
nang makita ang matabang usang nakasabit sa bitag ng asawang nasa
itaas ng puno samantalang ang kaniyang bitag na nasa tabi ng puno ay
nakahuli lang ng isang maliit na ibon. Ipinagtaka niya kung paanong ang
bitag na nasa itaas ng puno ang nakahuli ng isang usa, subalit hindi na
lang siya kumibo. Sa halip, iniuwi niya ang munting ibon at inilagay ito
sa isang hawla.

Samantalang, iniuwi naman ni Lokes a Mama ang kaniyang huli at


saka iniluto. Umamoy sa kapaligiran ang nakagutom na amoy ng nilutong
usa subalit nang handa na’y agad itong nilantakan ng lalaki nang hindi
man lang nag-alok sa kaniyang asawa. Mag-isa niyang kinain ang buong
usa sa loob ng tatlong araw kahit alam niyang gusto rin ito ng kaniyang
asawa. Isa pa’y ang bitag naman talaga ni Lokes a Babay ang totoong
nakahuli sa usa. Likas siyang maramot at walang pagpapahalaga sa
asawa kaya hanggang sa maubos ang usa ay hindi niya binigyan si Lokes
a Babay na nanatiling walang kibo sa kabila ng ginawa ng asawa.

Nang naubos niya ang nilutong usa ay muling niyaya ni Lokes a


Mama ang asawa. “Gusto ko uling makatikim ng matabang usa. Halika,
maglagay tayong muli ng bitag sa gubat,” ang kaniyang paanyaya sa
asawa. Muli, naglagay ang dalawa ng kani-kanilang mga bitag. Subalit
hindi marunong umakyat ng puno si Lokes a Babay at dahil hindi man
lang siya tinulungan ni Lokes a Mama ay inilagay na lang niyang muli ang
kaniyang bitag sa tabi ng puno kung saan siya dating naglagay.

Hatinggabi nang namalayan ni Lokes a Babay ang kaniyang asawang


bumangon at dahan-dahang lumabas ng pinto. Nagkunwari siyang tulog.
Matalinong babae si Lokes a Babay at nahulaan niya ang ginawa ng
asawa. Subalit wala siyang intensyong sundan ito. “Alam kong niloloko mo
lang ako, pero hindi kita papatulan”, ang tahimik niyang naibulong sa sarili
at saka niya pinilit makatulog kahit pa siya’y nagdaramdam sa ginawang
pagtrato sa kaniya ng asawa.

FILIPINO 7 4
Week 1-3/ Quarter 1
Nang siya’y makatulog ay nanaginip siya. Napanaginipan niyang
pinakakain daw niya ng palay ang kaniyang alaga at anong laking gulat
niya nang nangitlog ito ng isang montias o isang mamahaling hiyas.
Nagising na lang siya dahil tinatawag na pala siya ni Lokes a Mama para
tingnan ang kanilang mga bitag. Subalit wala na siyang interes sa bitag.
“Ikaw na lang ang pumunta,” ang sabi niya sa asawa. “Masakit ang ulo ko
at mas gusto ko pang magpahinga na lang.” ang dugtong pa niya. “Bahala
ka. Basta’t pag may nahuli ako ay hindi ulit kita bibigyan. Kaniya-kaniya
tayo,” ang sabi ni Lokes a Mama habang pababa ng hagdan. Hindi
sumagot si Lokes a Babay. Sanay na siya sa pagiging tuso at maramot ng
kaniyang asawa. Wala rin itong pagpapahalaga sa kaniya at hindi niya
naramdamang mahal siya nito.

Pagkaalis ng kaniyang asawa ay agad niyang pinuntahan ang


kaniyang munting ibon. Kumuha siya ng palay at ipinatuka sa ibon.
Gayon na lang ang kaniyang panggigilalas nang makitang pagkalunok nito
sa palay ay biglang nangitlog ng isang maningning na diyamante ang ibon.
Dinampot niya ang diyamante. “Mayaman na ako! Mayaman na ako!” ang
paulit-ulit niyang sabi sa sarili habang itinago ang mamahaling bato.

Tulad ng dati, pag-uwi ng kaniyang asawa ay iniluto nito ang kaniyang


huli at mag-isang kumain nang hindi man lang nag-alok. Subalit hindi na
ito pinansin ni Lokes a Babay. Sa halip ay masaya siyang humuni ng
paborito niyang himig habang gumawa sa bahay na labis
namang ipinagtaka ng kaniyang asawa.

Araw-araw nga, pagkaalis ng kaniyang asawa upang kunin ang


anumang nahuli ng kanilang bitag ay pinakain naman niya ng palay ang
ibon at saka nag-abang sa ilalabas nitong diyamante. Walang kamalay-
malay si Lokes a Mama na marami na palang naipong diyamante si Lokes
a Babay.

Isang araw, habang mag-isa na namang kinain ni Lokes a Mama ang


kaniyang inilutong huli ay nagsalita si Lokes a Babay. “Hindi ko na matiis
ang pakikitungo mo sa akin. Alam ko na ang ginawa mong panloloko sa
akin. Bukod pa riyan hindi ko na rin kayang tiisin ang pagiging maramot
mo at kawalan mo ng pagpapahalaga sa akin,” ang buong kapaitan niyang
sabi sa asawa na hindi man lang tumingala mula sa pagngasab sa niluto
niyang ligaw na pato. “Payag na ako sa dati mo pang sinabing
pakikipaghiwalay sa akin. Magmula ngayon, lilipat na ako ng tirahan at

FILIPINO 7 5
Week 1-3/ Quarter 1
hindi na kita aabalahin subalit huwag na huwag mo na rin akong
aabalahin.” ang pangwakas na sabi ni Lokes a Babay.

Medyo nakonsensya naman ang lalaki dahil totoong lahat ang sinabi
sa kaniya ng asawa. Pero ito na ang pinakahihintay niyang pagkakataon.
Ngayon ay malaya na siya. Matagal na niyang sinabi kay Lokes a Babay
na gusto niyang makipaghiwalay subalit hindi ito pumayag. Ngayon ay
heto at pumayag na siya sa kaniyang kagustuhan.

Nag-impake si Lokes a Babay ng kaniyang mga gamit habang dala


ang pinakamamahal niyang ibon at umalis siya ng bahay. Naiwan naman
si Lokes a Mama at ipinagpatuloy lang ang kaniyang pangangaso.
Samantala si Lokes a Babay ay bumili ng isang malawak na lupain at
nagpatayo ng isang torogan o malapalasyong tahanan. Kumuha siya ng
mga guwardiya at mga katulong na magsisilbi sa kaniya. Naging maayos
at masagana ang kaniyang pamumuhay. Nabalitaan ni Lokes a Mama ang
napakagandang kalagayan sa buhay ng kaniyang dating asawa kaya’t
muli siyang nagplano.

“Babalikan ko si Lokes a Babay para makasalo rin ako sa kaniyang


kayamanan. Hindi ko alam kung saan niya kinuha ang kaniyang
kayamanan subalit dapat lang na makinabang din ako,” ang sabi sa sarili
ng tusong lalaki.
Subalit napaghandaan na pala ito ni Lokes a Babay. Kilala niya kasi
ang pagiging tuso at manlolokong asawa kaya’t pinabilinan niya ang
kaniyang mga guwardiya na huwag na huwag itong palalapitin man lang
sa kaniyang magarang tahanan. Kahit anong gawin ni Lokes a Mama ay
hindi na nagpaloko sa kaniya ang asawa.
At magmula noon, namuhay sa bayan ng Agamaniyog si Lokes a Babay
nang maligaya, masagana at payapa.

E. PAGPAPALALIM (Gawain 2)
Panuto: Basahin at unawain ang mga katanungan sa ibaba. Isulat
ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Ano kaya ang kalagayang panlipunan sa panahong iyon, batay


sa hanapbuhay ng mag-asawa?
a. napakahirap c. napakayaman
b. napakasariwa d. napakasagana
2. Batay sa pakikitungo ni Lokes a Mama kay Lokes a Babay,
anong klaseng asawa si Lokes a Babay?
a. matapobre c. makasarili
FILIPINO 7 6
Week 1-3/ Quarter 1
b. mayaman d. mapagtimpi
3. Paano mo mailalarawan ang kanilang relasyon bilang mag-
asawa?
a. magulo c. masagana
b. masaya d. masalimuot
4. Kung ikaw si Lokes a Mama, ano ang gagawin mo sa sitwasyong
iiwan ka ng iyong asawa?
a. maghahanap ng iba
b. magpapaganda sa sarili
c. manirahang mag-isa sa bahay
d. aalis nang hindi magpapakita kailanman
5. Ang mga sumusunod ay nakatutulong ang pagkakaroon nang
maayos na relasyon sa kapwa, paggalang o pagrespeto at
pagiging matapat maliban sa isa.
a. tahimik na pamumuhay
b. magandang estado sa buhay
c. masayang pakikipag-ugnayan sa kapwa
d. masalimuot ang isipan

Gawain 3

Panuto: Ipaliwanag ang pahayag sa ibaba batay sa kuwentong binasa


sa pamamagitan ng pagsagot sa tanong. Isulat ang sagot sa iyong
sagutang papel.
Iniluto ni Lokes a Mama ang matabang usa at ito ay kaniyang
kinaing mag-isa nang hindi man lang inalok ang kaniyang tahimik
lang at hindi tumutol na maybahay.

Si Lokes a Mama ay isang asawa na


Anong klaseng asawa si Lokes a Mama? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Tiyakin Natin

Nahihinuha ko…
Panuto: Basahin at unawain ang mga pahayag. Isulat ang titik ng
tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. “Alam kong niloloko mo lang ako, pero hindi kita papatulan,” ang
tahimik niyang naibulong sa sarili”.
Mahihinuhang ang babaeng tulad ni Lokes a Babay ay…
a. matampuhin c. magalitin
b. mapagtimpi d. masayahin
FILIPINO 7 7
Week 1-3/ Quarter 1

2. “Pinagbilinan ni Lokes a Babay ang kaniyang mga guwardiya na


huwag palalapitin sa kaniyang magarang tahanan ang kaniyang
asawa”.
Mahihinuhang si Lokes a Babay ay…
a. mapaghiganti at ikinatutuwa ang kapahamakan ng iba tulad
ng kaniyang asawa
b. may itinatagong lakas ng kalooban at hindi kasinghina ng
inaakala ng kaniyang asawa
c. mahirap pakisamahan at walang nakasusundong tao
d. naging masama na rin ang ugali dala ng kaniyang
kayamanan o salapi

3. “Ang mag-asawa sa binasa ay kapwa nabuhay sa pangangaso”.


Mahihinuhang ang kanilang lugar ay….
a. nasa gubat c. nasa lungsod
b. nasa tabing-dagat d. nasa kapatagang taniman ng palay

4. “Magmula ngayon, lilipat na ako ng tirahan at hindi na kita


aabalahin subalit huwag na huwag mo na rin akong aabalahin”.
Mahihinuha sa sinabing ito ni Lokes a Babay na…
a. Ang babae ay gaano man kabait, napupuno rin at natututong
ipagtanggol ang sarili.
b. Ang babae ay naghahanap ng kalinga at pagmamahal sa asawa.
c. Ang lalaki ay siyang hari sa kanilang tahanan.
d. Ang babae ay maaaring umalis kahit walang matibay na
dahilan.

5. “Iniluto ni Lokes a Mama ang matabang usa at ito’y kaniyang


kinaing mag-isa nang hindi man lang inalok ang kaniyang tahimik
at hindi tumutol na maybahay”.
Mahihinuha sa pahayag na ito na…
a. Ang lalaki ay pinuno o lider ng sambahayan kaya’t mas nagawa
niya ang nais kaysa babae.
b. Ang lalaki ay siyang tagapagluto at tagapamahala sa kusina.
c. Ang babae ay hindi hinayaang kumain ayon sa paniniwala.
d. Ang babae ay kailangan munang may mahuli ring hayop bago
makakain.

6.“Mayaman na ako! Mayaman na ako!” Mahihinuhang ang pahayag


na ito ay
a. nagtataka c. natutuwa
b. nalulungkot d. naiiyak

7. Sa akdang ito, ang tinutukoy na isang mangangaso ay...


FILIPINO 7 8
Week 1-3/ Quarter 1
a. mag-asawa c. mag-ama
b. mag-ina d. magkapatid

8. “Hindi ko na matiis ang pakikitungo mo sa akin.” Mahihinuhang


ang pahayag na ito ay…
a. nahihirapan c. matiisin
b. sumusuko d. maluhain

9. Ano ang maraming naipon ni Lokes a Babay na walang kamalay-


malay si Lokes a Mama?
a. perlas c. salapi
b. diyamante d. ari-arian

10. “Hindi lang ang lalaking si Lokes a Mama ang nangangaso


maging ang asawa niyang si Lokes a Babay ay nangangaso rin.”
Mahihinuhang ang pahayag na ito ay...
a. naghihirap ang mag-asawa
b. masagana ang buhay ng mag-asawa
c. pantay-pantay ang responsibilidad
d. pansariling pagsusumikap

11. “Pangangaso ang ikinabubuhay ng mga tao sa panahong naisulat


ang kuwentong-bayan.” Ano ang mahihinuha sa pahayag na
ito?
a. Ang mga tao noon ay nagsusumikap sa kanilang pang-araw-
araw na pangangailangan.
b. Naghihirap ang mga tao noon dahil wala silang hanapbuhay.
c. Pangangaso lamang ang hanapbuhay sa panahong iyon.
d. Hindi sila marunong humanap ng ikinabubuhay.

12. Ang mga sumusunod ay mga panghihinuha sa isang taong


matapat at magalang sa kapwa maliban sa isa.
a. masaya ang buhay c. kabutihan sa kapwa
b. magulong buhay d. maayos na relasyon sa kapwa

13. Ang pamumuhay na pangangaso ayon sa akda ay isang


gawaing...
a. marangal c. mahirap
b. matiwasay d. masaklap

14. Ang mga sumusunod ay nakatutulong sa pagkakaroon nang


maayos na relasyon sa kapwa, paggalang at pagrerespeto, at
pagiging matapat maliban sa isa.
a. tahimik na pamumuhay
b. magandang estado sa buhay
FILIPINO 7 9
Week 1-3/ Quarter 1
c. masayang pakikipag-ugnayan sa kapwa
d. masalimuot ang isipan

15. Kung ikaw ang nasa katayuan ni Lokes a Mama, ano ang iyong
mahihinuha kung iiwan ka ng iyong asawa?
a. maghahanap ng iba
b. magpapaganda sa sarili
c. maninirahang mag-isa sa bahay
d. aalis nang hindi magpapakita kailanman

F. PAGLILIPAT
Panuto: Kompletuhin ang bawat pahayag upang maibigay ang
kahihinatnan ng pangyayari. Isulat ang sagot sa iyong sagutang
papel. Ginawa ko na ang unang bilang para sa iyo.

1. Kapag ang tao ay mahilig sa pagbabasa, siya ay may malawak


na kaalaman at marami siyang makukuhang aral.

2. Kapag ang mag-aaral ay masipag at matiyaga


_______________________________________________________________
_____________________________________
3. Kapag ikaw ay palaging kumakain ng masustansiyang pagkain
_______________________________________________________________
_____________________________________
4. Kapag ang lahat ng Pilipino ay nagkakaisa
_______________________________________________________________
_____________________________________
5. Kapag tayo ay nag-aral nang mabuti
_______________________________________________________________
_____________________________________

FILIPINO 7 10
Week 1-3/ Quarter 1

Asignatura: Filipino
Baitang: 7
Markahan: 1st
Linggo: 2
Lesson title: Mga Pahayag sa Pagbibigay ng Patunay

A. PANIMULA
Ano man ang sasabihin ay dapat laging mag-ingat, lalo na sa
panahong ito. Sa pagbibigay ng impormasyon dapat ito ay palaging
may patunay para mapatunayan ang nais ipahayag upang ito ay
maging malinaw at kapani-paniwala sa mga tagapagbasa at
tagapanood.

B. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng aralin ang mga mag-aaral ay inaasahan na:
a. Nagagamit nang wasto ang mga pahayag sa pagbibigay ng mga
patunay.
b. Naipaliliwanag ang mga pahayag kung paano ang mga ito
nagbibigay ng patunay.
c. Naipalalawak ang mga pahayag gamit ang wastong pagbibigay
ng mga patunay.

C. TUKLASIN
Sa araling ito, matutunghayan mo ang maayos na paglalahad
ng patunay na kapani-paniwala at makatotohanan.
Makatutulong ito upang ikaw ay makapagpatunay at ang lahat
ng iyong paliwanag ay katanggap-tanggap sa mga tagapakinig.
Aalamin mo ang iba’t ibang pahayag na ginagamit sa pagbibigay
ng patunay upang magamit nang wasto. Halina’t basahin natin
at unawain ang mga ito.

Gawain 1
Panuto: Suriin ang mga pangungusap, lagyan ng tsek (√) kung ang
pangungusap ay nagbibigay ng patunay, at ekis (X) naman kung
hindi. Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Napakalungkot ng mga pangyayari sa ating mundo dahil sa
kumakalat na COVID-19.
2. Ayon sa Department of Health (DOH), pigilan ang pagkalat ng
COVID-19 sa pamamagitan ng paghugas ng kamay, huwag
FILIPINO 7 11
Week 1-3/ Quarter 1
hawakan ang iyong mukha, at panatilihin ang distansya sa
pagitan ng iyong sarili sa iba.
3. Ang tulong mula sa iba’t ibang panig ng bansa ay umabot sa
mahigit 20 bilyong piso na nagpapakita ng kabutihang loob kahit
anuman ang lahi.
4. Malungkot makita ang ilan sa ating kababayang nahihirapang
makahanap ng trabaho para sa pang-araw-araw na
pangangailangan.
5. Pinatutunayan sa mga estadistika na ang U.S ang nangunguna
sa may pinakamaraming kaso ng COVID-19 sa buong mundo.

Basahin Natin

Panuto: Basahin at unawain ang balitang nasa ibaba bago mo


tuklasin ang mga pahayag sa pagbibigay ng patunay. Pagkatapos ay
sagutin ang mga katanungan sa susunod na pahina.

Buong puwersa ng Tudela Police Station sa Misamis Occidental,


isinailalim sa Quarantine

TUDELA, Misamis Occidental - Naka-quarantine ngayon ang buong


puwersa ng Tudela Municipal Police Station matapos na nagkaroon
ng close contact ang dalawa sa mga pulis nito sa nurse na nakasama
nila sa checkpoint na nagpositibo sa COVID-19.
Ayon kay Police Col. Danilo Tumanda, Director ng Misamis
Occidental Police Provincial Office, magtatagal ng hanggang Mayo 15
ang quarantine ng mga pulis ng Tudela.
“I-prevent lang ba, ‘yong preventive measures para madali silang i-
monitor kung mayroon mang makikitang symptoms gano’n,” sabi ni
Tumanda.
Agad namang nagpadala ng kahaliling puwersa ang Police Provincial
Office sa nasabing bayan para hindi maantala ang operasyon ng
pulisya doon. Naka-isolate sa isang resort sa bayan ang lahat ng
mga pulis at hindi pinapayagang makalabas.
Sa ngayon ay wala namang nakitaan ng sintomas ng COVID-19 sa
mga pulis. Dagdag ni Tumanda, umaasa at nananalangin sila na
sana walang nahawa sa mga pulis.
Samantala, inihayag naman ni Tudela Mayor Samuel Parojinog na
boluntaryo siyang nag-self quarantine hanggang Mayo 15 habang

FILIPINO 7 12
Week 1-3/ Quarter 1
hinihintay ang resulta ng kaniyang swab test. Wala naman siyang
nararamdamang sintomas ng sakit pero kinunan siya ng swab test.
Sabi ni Parojinog, naglaan ng pondo si Misamis Occidental 2nd
District Rep. Henry Oaminal para bumili ng test kits para isailalim
sa swab test ang mga alkalde ng probinsya dahil kahit sumusunod
sila sa guidelines, marami pa rin silang nakasalamuha habang
nagta-trabaho.
Dagdag ni Parojinog, isinailalim din sa quarantine sa isang resort sa
bayan ang mga doktor at nurse ng Tudela Rural Health Unit
matapos magkaroon ng close contact sa nagpositibong health
worker.
Mula sa ABS-CBN News, May 2, 2020

Gawain 2
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na tanong sa
ibaba. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Ayon sa balita, ano ang kasalukuyang kalagayan ng mga tao sa
lugar?
a. Umaangat ang kabuhayan ng mga tao sa lugar.
b. Pangamba ang nangingibabaw ng mga tao sa lugar.
c. Masagana ang pamumuhay ng mga tao sa lugar.
d. Walang bahid na takot ang nadarama ng mga tao sa lugar.
2. Ayon sa balita, ano ang magpapatunay na kinakailangang
sumailalim sa quarantine ang buong puwersa ng pulisya?
a. matapos lumabas ang resulta ng swab test na nagpapakita
na sila ay positibo sa COVID-19
b. matapos magkaroon ng close contact sa pulis na galing sa
Maynila
c. tinitiyak lamang ang kaligtasan ng bawat mamamayan
d. matapos magkaroon ng close contact ang dalawa sa mga pulis
at nars na nakasama nila sa checkpoint na nagpositibo sa
COVID-19
3. Alin sa mga sumusunod ang hindi nabanggit na mga ebidensiya
mula sa balitang binasa na magpapatunay sa pag-iingat na
ginawa ng pulisya?
a. Naka-isolate sa isang resort sa bayan ang lahat ng mga pulis
at hindi pinapayagang makalabas.
b. Ayon kay Tumanda, preventive measure para madali silang i-
monitor kung mayroon mang makikitang sintomas.
c. Sabi ni Mayor Parojinog, naglaan ng pondo si Misamis
Occidental 2nd District Rep. Henry Oaminal na bibigyan ng
ayuda ang bawat pamilya ng mga pulis.

FILIPINO 7 13
Week 1-3/ Quarter 1
d. Ayon kay Police Col. Danilo Tumanda, Director ng Misamis
Occidental Police Provincial Office, magtatagal nang
hanggang ika-15 ng Mayo ang quarantine ng mga kapulisan
ng Tudela.
4. Para mapatunayan na totoo ang sinasabi ng nagsasalita, paano
niya ito sasabihin?
a. Kinakailangan ng isang malikhaing sagot upang paniwalaan
ng tagapakinig.
b. Kinakailangang gumamit ng mga bulaklaking salita upang
paniwalaan ng tagapakinig.
c. Kinakailangang maglahad nang maayos na patunay at
ebidensiya upang paniwalaan ng tagapakinig.
d. Kinakailangang sabihin ang natapos na propesyon upang
mas paniwalaan pa lalo ng tagapakinig.
5. Kinakailangan ba ang sapat na ebidensiya upang maging
kapani-paniwala at maayos ang paglalahad?
a. Oo, upang ang paliwanag ay katanggap-tanggap o kapani-
paniwala sa mga tagapakinig.
b. Oo, upang maisiwalat ang lahat ng ebidensiya sa mga
tagapakinig.
c. Hindi, dahil ang mabubulaklaking mga pahayag ay hindi na
nangangailangan ng ebidensiya.
d. Hindi, dahil nagsasayang lamang ng oras ang pagkalap ng
mga datos o ebidensiya upang paniwalaan.

D. NILALAMAN

Mga Pahayag sa Pagbibigay ng mga Patunay

May Ang mga ebidensiya ay dapat


dokumentaryong mayroong magpapatunay na
ebidensiya maaaring nakasulat, larawan o
video.

Kapani-paniwala Ipinakikita ng salitang ito na ang


mga ebidensiya, patunay, at kalakip
na ebidensiya ay kapani–paniwala at
maaaring makapagpatunay.

Taglay ang matibay Isang katunayang pinalalakas ang


na kongklusyon ebidensiya, proweba o impormasyon
na totoong pinatutunayan.
FILIPINO 7 14
Week 1-3/ Quarter 1

Nagpapahiwatig Hindi direktang makikita, maririnig,


o mahihipo ang ebidensiya subalit
sa pamamagitan ng pahiwatig ay
masasalamin ang katotohanan.

Nagpapakita Salitang nagsasaad na ang isang


bagay na pinatutunayan ay totoo o
tunay.

Nagpapatunay / Salitang nagsasabi o nagsasaad ng


Katunayan pananalig o paniniwala sa
ipinahahayag.

Pinatutunayan ng Makikita mula sa mga detalye ang


mga detalye mga patunay sa isang pahayag.
Mahalagang masuri ang mga
detalye para makita ang
katotohanan sa pahayag.
Mga Halimbawa:
1. Kitang-kita sa mga dokumentaryong ebidensiya na nakuha sa
“video” na totoo ngang siya ang pumatay sa bata.
2. Ayon sa mga nakalap na larawan, kapani-paniwala nga ang
matinding problema na dinanas ng Pilipinas na makaaapekto
sa ekonomiya nito.
3. Marami ang nagsasabi na maaaring may nilabag daw na batas
ang ABS-CBN, pinatutunayan ito nang maglabas ang
National Telecommunications Commissions (NTC) ng Cease ang
Desist Order upang matigil ang kanilang operasyon.
4. Atin nang nararamdaman ang hindi magandang epekto ng
Global Warming, ipinapahiwatig nito ang pabago-bago ng
panahon.

FILIPINO 7 15
Week 1-3/ Quarter 1
E. PAGPAPALALIM
Gawain 3
Panuto: Suriin ang mga sumusunod na talata kung paano ito
nagbibigay ng mga patunay. Basahin ang mga tanong sa ibaba at
Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

Mikrobyong Sanhi ng Sakit


Ang Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) ay tumutukoy sa kumpol
ng mga kaso ng viral pneumonia na naganap sa Wuhan, Hubei
Province, mula pa noong Disyembre 2019. Ayon sa pagsisiyasat ng
mga awtoridad sa kalusugan ng Mainland, isang nobelang
coronavirus ay natagpuan na ahente ng sanhi.
Mula sa https://www.chp.gov.hk

1. Paano nagbibigay ng mga patunay ang talatang nabasa?


a. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga
ebidensiyang nakasulat at mga larawan.
b. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng paglalahad sa
kahulugan ng COVID-19.
c. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng paglalahad ng mga
detalye tungkol sa COVID-19 at pagbanggit sa isang pag-aaral.
d. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng pagpapakita ng sapat
na ebidensiya tungkol sa COVID-19.
2. Batay sa iyong ginawang pagsusuri, ano ang ginamit na paraan
ng pahayag sa pagbibigay ng isang patunay?
a. Taglay ang matibay na kongklusyon c. Nagpapakita
b. May dokumentaryong ebidensiya d. Pinatunayan ng mga
detalye
3. Bakit kinakailangang masuri ang mga detalye?
a. upang maging matibay ang ebidensiya
b. upang makita ang katotohanan sa pahayag
c. upang makapanghikayat sa mambabasa
d. upang maging mabisa ang panghihikayat

Mga Klinikal na Katangian


Ayon sa impormasyong ibinigay ng mga awtoridad sa kalusugan ng
Mainland, ang mga sintomas ng mga kaso ay may kasamang lagnat,
pananamlay, ubong matigas (o dry cough) at pangangapos ng
hininga. Ang ilang mga kaso ay nasa malubhang kondisyon. Ang mga
taong nasa nakatatandang edad o nagkakaroon ng pangunahing sakit
ay nasa mas mataas na peligro na lumala sa malubhang kondisyon.
Mula sa https://www.chp.gov.hk

FILIPINO 7 16
Week 1-3/ Quarter 1
4. Paano nagbibigay ng mga patunay ang talatang nabasa?
a. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng paglalahad ng isang
impormasyong galing sa eksperto na nagpapahiwatig ng mga
ebidensiya.
b. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng pagpapakita ng mga
nakalap na larawan.
c. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng isang matibay na
kongklusyon.
d. Pinatutunayan ito sa pamamagitan ng mga salitang
nakapanghihikayat sa mga mambabasa.
5. Ano ang ginamit na paraan ng pahayag sa pagbibigay ng isang
patunay?
a. Nagpapahiwatig c. Pinatutunayang detalye
b. Nagpapakita d. Kakaibang kongklusyon

Tiyakin Natin

I. Pagpipilian
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na mga pahayag.
Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1. Alin sa mga sumusunod ang nagsasaad ng mga ebidensiyang


nakasulat, nakalarawan o naka-video?
a. Nagpapahiwatig c. Dokumentaryong ebidensiya
b. Nagpapakita d. Nagpapatunay / Katunayan
2. Mga salitang nagsasabi o nagsasaad ng pananalig o paniniwala sa
ipinapahayag.
a. Kapani-paniwala c. Pinatunayan ng mga detalye
b. Nagpapatunay / Katunayan d. Dokumentaryong ebidensiya
3. Tumutukoy sa hindi direktang makikita, maririnig o mahihipo na
mga ebidensiya.
a. Nagpapahiwatig c. Kapani-paniwala
b. Pinatutunayan ng mga detalye d. Nagpapakita
4. Isang pahayag ng pagbibigay ng patunay na kung saan makikita
mula sa mga detalye ang mga patunay.
a. Pinatutunayan ng mga detalye c. Dokumentaryong
ebidensiya
b. Taglay ang matibay na kongklusyon d. Nagpapakita
5. Isang katunayang pinalalakas ang ebidensiya o impormasyon at
totoo ang kongklusyon.
a. Pinatutunayan ng mga detalye c. Kapani-paniwala
b. Taglay ang matibay na kongklusyon d. Nagpapakita
6. Mga salitang naglalahad na ang isang bagay na pinatutunayan ay
totoo o tunay.
a. Nagpapahiwatig c. Nagpapatunay / Katunayan
FILIPINO 7 17
Week 1-3/ Quarter 1

b. Taglay ang matibay na kongklusyon d. Nagpapakita


7. Nakasaad sa mga salitang ito na ang ebisensiya at patunay ay
kapani-paniwala o makapagpapatunay.
a. Nagpapakita c. Nagpapahiwatig
b. Nagpapatunay / Katunayan d. Kapani-paniwala
8. Ang mga sumusunod ay ang mga pahayag sa pagbibigay ng
patunay, maliban sa...
a. Dokumentaryong ebidensiya c. Pinatutunayan na detalye
b. Kakaibang Kongklusyon d. Kapani-paniwala
9. Alin sa mga sumusunod na mga pahayag sa pagbibigay ng
patunay na nagsasabi na mahalagang masuri ang mga detalye
para makita ang katotohanan sa pahayag?
a. Pinatutunayan ng mga detalye c. Kapani-paniwala
b. Nagpapakita d. Dokumetaryong ebidensiya
10. Ito ay mga ebidensiyang makikita o mahahawakan na
magpapatunay sa isang bagay.
a. Kapani-paniwala c. Pinatutunayan ng mga
detalye
b. Nagpapatunay / Katunayan d. Dokumentaryong
ebidensiya

II. Pagpipilian
Panuto: Tukuyin kung anong pahayag na ginamit sa pagbibigay ng
mga patunay sa mga sumusunod na pangungusap. Isulat ang titik
ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Ang pagtulong ng Sagip Kapamilya sa mga nasalanta ng pagsabog
ng Bulkang Mayon ay nagpapahiwatig ng pagiging
mapagmalasakit sa kapwa tao.
a. Nagpapakita c. Nagpapahiwatig
b. Nagpapatunay / Katunayan d. Kapani-paniwala
2. Ang tulong mula sa iba’t ibang panig ng bansa na umabot ng 20
bilyong piso ay naipamigay na sa mga taong mas
nangangailangan at ito’y labis nilang ikinatuwa.
a. Nagpapahiwatig c. Kapani-paniwala
b. Pinatutunayan ng mga detalye d. Nagpapakita
3. Pinatutunayan lamang ng mga nabanggit na detalye na siya ay
isang tunay na henyo.
a. Kapani-paniwala c. Pinatunayan ng mga detalye
b. Nagpapatunay / Katunayan d. Dokumentaryong ebidensiya
4. Hinatulan na ng Korte Suprema ang dating Senador na si Bong
Revilla na kasangkot sa Pork Barrel Scam.
a. Pinatutunayan ng mga detalye c. Dokumentaryong
ebidensiya
b. Taglay ang matibay na kongklusyon d. Nagpapakita
FILIPINO 7 18
Week 1-3/ Quarter 1
5. Ayon sa mga nakalap na larawan, kapani-paniwala na siya ang
pumasok sa kanilang bahay na nagnakaw ng pera.
a. Kapani-paniwala c. Pinatunayan ng mga detalye
b. Nagpapatunay/Katunayan d. Dokumentaryong ebidensiya

F. PAGLILIPAT
Panuto: Palawakin ang mga pahayag na nasa ibaba gamit ang
wastong pagbibigay ng mga patunay. Maaaring manaliksik upang
makakuha ng mas makatotohanang impormasyon. Isulat ang tamang
sagot sa iyong sagutang papel.

Halimbawa: Ang pagdanas ng climate change.


Ang climate change ay ang pagbabago ng klima o panahon. Ayon sa
pag-aaral, may dalawang sanhi ang climate change. Una, ang epekto
ng enerhiya mula sa araw, sa pag-ikot ng mundo, at init ng lupa.
Pangalawa, mga gawain ng tao na nagbubunga ng pagdami o pagtaas
ng carbon dioxide at iba pang greenhouse gases.

Ang pagtaas ng kaso ng COVID-19 sa bansa.


___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ang pagkawala sa ere ng ABS-CBN.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Ang pagliban sa pagbukas ng klase.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

FILIPINO 7 19
Week 1-3/ Quarter 1
Asignatura: Filipino
Baitang: 7
Markahan: 1st
Linggo: 3
Lesson title: Paghihinuha sa Kalalabasan ng mga Pangyayari Batay
sa Akda

A. PANIMULA
Narinig mo na bang nag-uusap ang mga hayop? Paano kaya
nagkakaintindihan ang mga hayop? Paano kaya nag-aaway ang mga
hayop? Katulad rin ba sila ng mga tao na kapag humingi ng tawad ay
napapatawad din?
Sa bagong araling ito ating matutuklasan ang tunggalian ng
dalawang hayop na sa kasamaang palad ay nagkatagpo sa kagubatan
nang hindi inaasahan.

B. LAYUNIN
Sa pagtatapos ng araling ito ang mga mag-aaral ay:
a. Nahihinuha ang kalalabasan ng mga pangyayari batay sa
akdang napakinggan.
b. Nakapagbibigay ng sariling hinuha batay sa sitwasyong may
kaugnayan sa mga pangyayari sa lipunan.
c. Nakabubuo ng sariling opinyon sa maaaring kalalabasan ng
mga kasalukuyang pangyayari o sitwasyon.

C. TUKLASIN
Sa araling ito, makikilala mo si Pilandok bilang isang
mapanlinlang, mapamaraan, at tusong hayop. Kasabay nito
ay malalaman mo ang kahalagahan sa pagiging maingat sa
pakikitungo sa mga taong tuso at manloloko upang
maiwasang maging biktima. Pagkatapos nito ay maaari kang
makapagbibigay ng iyong hula o haka-haka sa kalalabasan ng
mga pangyayari batay sa akdang napakinggan o nabasa.

Gawain 1

Panuto: Maghinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa akdang


napakinggan. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang
papel.
1. Bakit kaya nakaligtas si Pilandok sa kamay ni Baboy-ramo?
a. dahil kinaibigan niya si Baboy-ramo

FILIPINO 7 20
Week 1-3/ Quarter 1
b. dahil pinakain niya ng kaning-baboy si Baboy-ramo
c. dahil nakaakyat siya sa puno
d. dahil nakatago siya
2. Ano kaya ang gustong ipakain ni Pilandok kay Baboy-ramo kapalit
sa kaniya?
a. pusa c. halaman
b. tao d. prutas
3. Bakit kaya hindi nakain ni Baboy-ramo ang mangangaso?
a. dahil mabilis itong nakapaputok ng kaniyang dalang riple at
tinamaan niya ang baboy-ramo
b. dahil tumalon ito kaagad sa batis at lumangoy
c. dahil kinaibigan niya ang baboy-ramo
d. dahil mabilis itong tumakbo papalayo
4. Tahimik na umiinom sa batis si Pilandok nang biglang may
sumunggab sa kaniyang isang paa. Anong hayop kaya ang
sumunggab sa kaniyang paa?
a. usa c. ahas
b. buwaya d. leon
5. Bakit kaya biglang binitiwan ng buwaya ang kagat-kagat na paa ni
Pilandok?
a. dahil sinabi ni Pilandok sa buwaya na patpat lang ang kanyang
kagat-kagat.
b. dahil natakot ang buwaya kay Pilandok
c. dahil itinulak ang buwaya ni Pilandok
d. dahil tinadyakan niya ang buwaya
6. Habang naglalakad pauwi si Pilandok ay may nakasalubong siya
at naisip niyang magmayabang dito. Anong hayop kaya ang
kaniyang nakasalubong?
a. pusa c. suso
b. aso d. pagong
7. Hinamon ni Pilandok ang suso na makipagkarera sa kaniya? Sa
palagay mo, papayag kaya ang suso gayong alam naman niya kung
gaano siya kabagal maglakad?
a. Hindi, dahil alam niyang matatalo lamang siya.
b. Hindi, dahil alam niya kung gaano katuso si Pilandok.
c. Oo, dahil gusto ng suso na mapagod si Pilandok.
d. Oo, dahil may nakahandang plano na ang mga suso.
8. Sino kaya ang mananalo sa gagawing karera nina Pilandok at
suso?
a. Pilandok c. Suso
b. Walang mananalo d. Parehong mananalo
9. Kung may kaibigan kang kagaya ni Pilandok, ano kaya ang
pinakamainam na gagawin?
a. iiwas na lamang sa kaniya c. sasamahan siya palagi
b. kakaibiganin at maging kasabwat d. aawayin siya
FILIPINO 7 21
Week 1-3/ Quarter 1
10. Kung hindi nagpalinlang ang buwaya kay Pilandok, ano kaya ang
mangyayari?
a. Makakain ng buwaya si Pilandok.
b. Magkakarera ang buwaya at si Pilandok.
c. Magiging magkaibigan ang buwaya at si Pilandok.
d. Magiging magkasabwat ang buwaya at si Pilandok.

D. NILALAMAN
Natalo Rin Si Pilandok
(Pabula)
‘Maging maingat sa iyong pakikitungo sa mga taong tuso at
manloloko upang maiwasang maging biktima nito.’
Kilala si Pilandok sa kanyang pagiging tuso at mapanlinlang.
Katunayan, madalas na panlilinlang o panloloko ang ginawa ni
Pilandok sa kanyang mga kalaban kaya naman lagi siyang nananalo.
Subalit sa pagkakataong ito, bumalik sa kanya ang mga nagawa
niyang panloloko o panlilinlang kaya siya naman ang natalo. Sino
kaya ang hayop na nakatalo sa kanya. Isa kaya itong malaki at
makapangyarihang hayop? At sa paanong paraan kaya niya natalo
ang Pilandok? Halina’t iyong alamin.
Isang hapon, mainit ang sikat ng araw kaya’t nagpasya ang
matalinong pilandok na magpunta sa paborito niyang malinaw na
batis upang doon magpalamig at uminom. Isang malaki at gutom na
gutom na baboy-ramo pala ang nakatago sa gilid ng malalabay na
puno at naghintay ng anumang darating na maaaring makain. Nang
makita niya ang pilandok ay agad na nagningning ang kanyang mga
mata. Mabilis siyang lumabas at humarang sa daraanan ng pilandok.
“Sa wakas, dumating din ang aking pagkain. Gutom na gutom na ako
sa maghapong hindi pagkain Pilandok, kaya’t humanda ka na dahil
ikaw ngayon ang aking magiging hapunan,” ang tatawa-tawang sabi
ng baboy-ramo. Kitang-kita ng pilandok ang matutulis na ngipin at
pangil ng baboy-ramo.
Takot na takot ang pilandok dahil alam niyang sa isang sagpang
lang sa kanya ay tiyak na magkalasog-lasog ang kanyang payat na
katawan subalit hindi siya nagpahalata. “Kawawa ka naman baboy-
ramo, maghapon ka na palang hindi kumakain,” ang sabi na tila
awang-awa nga sa kalagayan ng kausap. “Puwede mo nga akong
maging pagkain pero alam mo, sa gutom mong iyan at sa liit kong ito,
tiyak na hindi ka mabubusog sa akin.” Ang dugtong pa nito.
“Kung gayon, ano ang gagawin ko? Gutom na gutom na ako!” ang
malakas na sigaw ng baboy-ramo.

FILIPINO 7 22
Week 1-3/ Quarter 1
“Ha! Matutulungan kita riyan, Baboy-ramo,” ang sabi ni Pilandok
habang mabilis na nag-iisip. “Tao, tao ang dapat mong kainin para
mabusog ka. Sasamahan kita sa paghahanap ng isang taong tiyak na
makabubusog sa iyo”, ang paniniyak nito.
“Ano ba ang tao? Tiyak ka bang mabubusog ako sa tao?” ang
tanong ng baboy-ramo.
“Ang tao ang pinakamalakas na hayop sa buong mundo,” ang
sagot naman ng pilandok.
“Mas malakas pa kaya sa akin?” ang tanong ng baboy-ramo
habang hinihipan at pinalalaki ang kanyang dibdib.
“Oo, malakas talaga ang tao subalit sa talas ng iyong mga ngipin
at pangil, at sa bilis mong tumakbo, tiyak na kayang-kaya mong
sagpangin at kainin ang tao,” ang pambobola pa ng pilandok sa
baboy-ramo.
Nahulog na nga ang baboy-ramo sa bitag ng pilandok.
Paniwalang-paniwala ito sa kanyang matatamis na pananalita. “Kung
gayon, samahan mo na ako sa tao at nang ako’y makakain na. Basta’t
tandaan mo, kapag hindi ako nakakain ng tao ay ikaw pa rin ang
magiging hapunan ko,” sabi ng baboy-ramo sa pilandok.
“Oo, basta, ako ang bahala sa iyo. Tiyak na mabubusog ka,
kaibigan,” ang paniniyak pa ng pilandok sa baboy-ramo.
Naglakad-lakad nga ang dalawa sa kagubatan hanggang sa
mapunta sila sa isang talon. Nakarinig sila ng tinig ng isang batang
tila tuwang-tuwa sa paglangoy. Nakita nila ang isang batang lalaking
nagtatampisaw sa batis na nasa ibaba ng talon. “Iyan, iyan na ba ang
tao? Susunggaban at kakainin ko na,” ang mabilis na sabi ng baboy-
ramo.
“Kaibigan, hindi pa iyan ang tao. Sumisibol pa lang iyan kaya’t
hindi ka pa masisiyahan diyan,” ang sagot ng pilandok.
“Kung gayon, saan natin makikita ang taong gagawin kong
hapunan?”
ang naiinip na tanong ng baboy-ramo.
“Doon, sa gawing hilaga,” ang sagot ng pilandok.
Nakakita sila ng isang taniman ng mga kamote. May isang
matandang lalaking nagtatanim. Nakabaluktot na ang likod niya at
nakalalakad na lamang sa tulong ng baston.
“Iyan na ba? Iyan na ba ang taong gagawin kong hapunan? Ayoko
niyan, payat at ni hindi ako matitinga riyan,” ang sabi ng baboy-ramo.

FILIPINO 7 23
Week 1-3/ Quarter 1
“Tama ka, kaibigan. Payat masyado iyan at hindi ka mabubusog
diyan. Tira-tirahan na lang iyan. Hindi iyan nababagay sa isang
matikas na baboy-ramong tulad mo,” ang muling sabi ng pilandok.
Galit na ang baboy-ramo. “Kung gayon, saan ko makikita ang
taong kakainin ko? Gutom na gutom na ako! Niloloko mo lang yata ako
eh. Ikaw na lang ang kakainin ko!” ang gigil na sabi nito sa pilandok.
“Huwag! Huwag, kaibigan. Hayun na, hayun na ang taong laan
para sa iyong hapunan,” ang sabi ng pilandok sabay turo sa isang
matikas at matangkad na mangangasong naglalakad sa gilid ng
gubat.
“Tiyak na mabubusog ka riyan dahil malaman iyan at tiyak, hindi
mo na gugustuhin pang kumain ng isang munting hayop na tulad ko
pagkatapos mo siyang makain,” ang nakangising sabi ng pilandok.
“Tama ka, Pilandok. Ito na nga ang hapunan ko,” ang sigaw ng
baboy-ramo sabay sugod sa nabiglang mangangaso. Subalit nabigla
man at natumba ang mangangaso ay mabilis pa rin itong nakabangon
at napaputok ang dalang riple kaya’t tinamaan ang baboy-ramo.
Nakahinga nang maluwag ang tusong Pilandok. Ngayon siya
nakadama nang matinding uhaw kaya’t naisip niyang muling
bumalik sa batis upang ipagpatuloy ang naputol na pag-inom.
Tahimik na umiinom ang pilandok nang bigla niyang naramdamang
may sumunggab sa kanyang isang paa. Paglingon niya ay nakita niya
ang buwayang makailang beses na niyang nalinlang. Alam niyang
galit sa kanya ang buwaya pero galit din siya rito dahil sa lagi siyang
pinipigilang umiinom sa batis.
Sa halip na magsisigaw sa sakit ay mabilis na umisip ng solusyon
ang matalinong pilandok. “Hay naku, kawawa naman ang buwayang
ito. Hindi niya makilala ang pagkakaiba ng patpat sa paa ng isang
usa,” ang tila nang-uuyam na sabi ng pilandok.
Subalit hindi siya binitawan ng buwaya. Sanay na kasi itong
naiisahan ni Pilandok kaya ngayon ay natuto na siya. Baka isa na
namang patibong ito ng pilandok.
Subalit hindi tumigil doon ang pilandok. “Buwaya, bulag ka ba?
Patpat lang ang kagat-kagat mo. Heto ang paa ko, o,” ang malakas na
sabi niya sabay taas sa isang binti. Biglang binitawan ng buwaya ang
kagat-kagat na paa ng pilandok. Akmang susunggaban na sana nito
ang isang paang itinaas ng pilandok nang mabilis itong makalundag
palayo. Sising-sisi ang buwaya, naisahan na naman siya ng
matalinong pilandok.
Habang naglalakad pauwi ang pilandok ay nasalubong niya ang
isang suso. Dahil maliit ang suso ay naisip ng Pilandok na kayang-
FILIPINO 7 24
Week 1-3/ Quarter 1
kaya niyang magyabang dito. Hinamon niya ang suso sa isang karera
at anong laking gulat niya nang pumayag ang suso at nagsabi pa
itong kayang-kaya niyang talunin ang pilandok.
Ang hindi alam ng pilandok ay kalat na kalat na sa kaharian ng
mga hayop ang kanyang pagiging tuso o mapanlinlang kaya’t
napaghandaan na ng suso ang araw na siya naman ang maaring
pagdiskitahan ng pilandok. Kinausap na niya ang kanyang mga
kapatid. Magkakamukha sila at akalain mong iisang suso lang sila
dahil sa kanilang parehong-parehong itsura.
Nagsimula na nga ang karera. Agad naumarangkada at tumakbo
nang ubod bilis ang pilandok. Subalit paghinto niya sa kalagitnaan
upang silipin kung nasaan na ang kalaban ay anong laking gulat niya
nang magsalita ang suso. “O, ano Pilandok, pagod ka na ba?” ang
tanong nito. Gulat na gulat sa kung paanong nagawa ng suso na
mauna pa sa kanya kaya’t mabilis na tumakbo uli ang pilandok
hanggang sa makarating sa dulo ng karera nang halos lumawit ang
dila sa pagod. Subalit, hayun at nauna na naman ang suso na
ipinagbunyi na ng ibang mga hayop bilang panalo. Hindi
makapaniwala ang pilandok na natalo siya ng isang suso. Natalo niya
ang mabangis na baboy-ramo, natalo niya ang malaki at mahabang
buwaya, minsa’y naisahan na rin niya ang isang matalinong sultan
subalit, heto, siya naman ngayon ang natalo ng isang munting suso.
Kinamayan niya ang suso at buong pagpapakumbaba niyang sinabi,
“Suso, kung sa paanong paraan mo man ginawa iyon, tinatanggap
kong tinalo mo ako.”
“Matalino ka nga. Binabati kita at dahil diyan, ipinangangako
kong iiwasan ko na ang ginagawa kong panlalamang sa kapwa.”
Muling nagbunyi ang mga hayop na nakarinig kay Pilandok.
(Mula sa Pinagyamang Pluma 7 pp. 30-34)
E. PAGPAPALALIM

Gawain 2

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan sa ibaba.


Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Sino-sino ang mga pangunahing tauhan sa pabula?
________________________________________________________________
____________________________________________________________
2. Paano mo mailalarawan si Pilandok?
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________

FILIPINO 7 25
Week 1-3/ Quarter 1
3. Ano kaya ang ginawa ni Pilandok upang makaligtas na maging
hapunan ni Baboy-ramo?
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________
4. Sa ginawang paligsahan nina Pilandok at Suso, sino ang naisahan
sa kanila? Bakit?
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________
5. Kapag nalaman mo na isa sa mga kaibigan mo ay kagaya ni
Pilandok, ano ang gagawin mo?
_________________________________________________________________
_____________________________________________________________

Gawain 3
Panuto: Sagutin ang mga katanungang hango sa binasang pabula na
nasa ibaba. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel o notbuk. Ang
unang bilang ay ginawa ko na para sa iyo upang maging gabay.
1. Kung may mga taong tulad ni Pilandok na manloloko o
manlilinlang ng iba para sa sariling kapakanan, ano kaya ang
mangyayari sa ating lipunan?
Sagot:
Ang mangyayari sa atin ay marahil maging talamak ang taong
manloloko at hindi tayo makararanas ng kapayapaan sa ating
lipunan.

2. Kung may mga taong kagaya ng suso kung mag-isip, ano sa tingin
mo ang maging epekto nito sa ating lipunan?
Sagot:
3. Kung hindi natalo si Pilandok ng suso, magpatuloy pa kaya ang
masamang ugali nito?
Sagot:
4. Ano kaya ang pakiramdam ng mga suso nang matalo nila si
Pilandok? Bakit?
Sagot:
5. Sa palagay mo, pagkakatiwalaan pa kaya si Pilandok ng ibang
hayop? Bakit?
Sagot:

FILIPINO 7 26
Week 1-3/ Quarter 1
Isaisip Natin
Ang paghihinuha – ay tinatawag na inferencing sa wikang Ingles. Ito
ay tumutukoy sa kakayahan na tukuyin ang isang bagay na hindi
pa alam batay sa ilang clues o pahiwatig.
Ito rin ay ang pagbuo ng palagay sa mga mambabasa o
tagapakinig sa pahiwatig o implikasyon na ibinigay ng manunulat o
tagapagsalita.
Ang paghihinuha sa maaaring kalalabasan ng pangyayari ay
ang pagbibigay ng iyong sariling opinyon, pananaw o haka-haka
kung ano ang posibleng mangyayari sa susunod batay sa ibinigay
na pangyayari.
Mahalaga ang paghihinuha sa iyong pang-araw-araw na buhay
sapagkat maaari kang maging handa sa anumang mangyari.

Gawain 4
Panuto: Ibigay ang iyong sariling opinyon sa maaaring kalalabasan
ng mga pangyayari o sitwasyon na nasa ibaba. Isulat ang sagot sa
iyong sagutang papel o notbuk. Ang unang bilang ay ginawa ko na
para sa iyo upang maging gabay.

SITWASYON 1:
May nasalubong kang matanda sa daan na may maraming dala.
Gusto ng matanda na tumawid sa daan ngunit hindi siya napansin
ng mga tao.
Ano kaya ang mangyayari sa matanda?
Sa aking palagay, maaaring ang matanda ay matagal na makatatawid
sa daan dahil takot siyang masagasaan.

SITWASYON 2:
Lumabas ka ng bahay nang hindi man lang nagsuot ng face mask
dahil nakipaglaro ka sa iyong kapitbahay. Akmang-akma na pag-uwi
mo ay pananghalian na. Dahil sa gutom ay nakalimutan mong
maghugas ng iyong mga kamay.
Ano kaya ang posibleng mangyayari sa iyo?

SITWASYON 3:
Inutusan ka ng iyong ina na magsaing. Habang ikaw ay nagsasaing
ay abalang-abala ka rin sa paglalaro ng iyong cellphone. Nang
biglang may naamoy kang kakaiba kasabay nang malakas na sigaw
ng iyong ina.
Ano sa tingin mo ang mangyayari?

FILIPINO 7 27
Week 1-3/ Quarter 1

Tiyakin Natin

Panuto: Maghinuha sa kalalabasan ng mga pangyayari sa akdang


napakinggan. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang
papel.
1. Kapag nalaman ng ibang hayop kung paanong namatay ang baboy-
ramo dahil sa panlilinlang ni Pilandok, ano kaya ang kanilang
gagawin?
a. Sasaktan o gaganti sila kay Pilandok.
b. Pupurihin nila si Pilandok sa kaniyang asawa.
c. Iiwas sila at hindi na makikipagkaibigan o lalapit kay Pilandok.
d. Kakaibiganin nila sa Pilandok.
2. Hindi nakain ng baboy-ramo ang mangangaso. Bakit kaya?
a. dahil mabilis nitong napaputok ang dalang riple at natamaan
ang baboy-ramo
b. dahil tumalon ito kaagad sa batis at lumangoy
c. dahil kinaibigan niya ang baboy-damo
d. dahil mabilis itong tumakbo papalayo
3. Naisahan na naman ni Pilandok ang buwaya. Ano kaya ang
mangyayari sa susunod na magkrus uli ang landas ng dalawa?
a. Hindi na pakakawalan nang buhay ng buwaya si Pilandok.
b. Iiwas na lamang ang buwaya kay Pilandok.
c. Magiging magkaibigan na si Pilandok at ang buwaya.
d. Muli na namang maiisahan ni Pilandok ang buwaya.
4. Sa palagay mo, bakit kaya pumayag ang suso na makipagkarera
kay Pilandok?
a. dahil alam niyang matatalo lamang siya
b. dahil alam niya kung gaano katuso si Pilandok
c. dahil may nakahandang plano na ang mga suso
d. dahil gusto ng suso na mapagod si Pilandok
5. Ano kaya ang mangyayari kung hindi nagpalinlang ang buwaya
kay Pilandok?
a. Nakain ng buwaya si Pilandok.
b. Naging magkaibigan ang buwaya at si Pilandok.
c. Naging magkasabwat ang buwaya at si Pilandok.
d. Silang dalawa ang magkakarera.
6. Nagbunyi ang ibang hayop nang matalo ng isang munting suso si
Pilandok. Ano kayang mensahe ang ipinaabot ng mga hayop kay
Pilandok?
a. Pumusta kami kay Suso kaya sa pagkatalo mo ay mayroon
kaming matatanggap na premyo.

FILIPINO 7 28
Week 1-3/ Quarter 1
b. Tama lang na nangyari iyan sa’yo para malaman mo kung ano
ang nadarama ng kapwa mo kapag ikaw naman ang nalilinlang
sa kanila.
c. Ang galing mo talaga Pilandok! Ikaw ang iniidolo namin.
d. Kawawa ka naman Pilandok.
7. Biglang binitiwan ng buwaya ang kagat-kagat na paa ni Pilandok.
Bakit kaya?
a. dahil sinabi ni Pilandok sa buwaya na patpat lang ang kagat-
kagat niya
b. dahil natakot ang buwaya kay Pilandok
c. dahil tinadyakan niya ang buwaya
d. dahil itinulak ang buwaya ni Pilandok
8. Ano kayang katangian ang makikita kay Pilandok nang tinanggap
niya ang kanyang pagkatalo at nangakong magbabago na ito?
a. Hindi marunong magpakumbaba si Pilandok.
b. Masipag din pala si Pilandok at gagawin ang makakaya para
makatulong sa kapwa hayop.
c. Mahusay talagang makisama at maaasahan ng maraming
hayop ang mabait na si Pilandok.
d. Marunong ding tumanggap ng pagkatalo at alam ni Pilandok
kung kailan siya magpapakumbaba.
9. Pagkatapos ng pagkatalo ni Pilandok sa suso at pangangakong
magbabago na, ano kaya ang mangyayari?
a. Muling manlilinlang si Pilandok ng hayop kapag siya ay nagipit.
b. Iiwas na si Pilandok na manlinlang o manloko ng ibang hayop.
c. Hindi na ipakikita o ipaalam ni Pilandok sa iba kapag siya’y
nanloko uli ng kapwa niya.
d. Hindi na siya magpapakita kailanman sa ibang hayop.
10. Kung mayroon kang taong kakilala katulad ni Pilandok, paano
mo siya matutulungang magbago?
a. Papayuhan at aawatin ko ang kaniyang maling gawain.
b. Hahayaan na lamang siya sapagkat iyon ang kaniyang gusto.
c. Aawayin at isusumbong ko sa iba.
d. Hindi ko siya papansinin at iiwasan ko siya.
11. May mga taong katulad ni Pilandok bagama’t gaano na katalino
ay may pagkakamali pa rin sa buhay. Kung sakaling ikaw ay katulad
ni Pilandok na nagkamali at napagsabihan, ano kaya ang nararapat
na magiging reaksyon mo?
a. Magagalit ako at aawayin ko ang nangwawasto sa akin.
b. Magpapakumbaba at tatanggapin ko ang aking kamalian at
magpapasalamat.
c. Hindi ko na kakausapin ang taong nangwawasto sa akin.
d. Mamaliitin ko ang taong nangwawasto sa akin.

FILIPINO 7 29
Week 1-3/ Quarter 1
12. Kahit gaano man kaliit si Suso ay nalamangan pa rin niya ang
tuso at matalinong si Pilandok. Ano kaya ang magandang mensahe
na nais iparating nito sa mga mambabasa?
a. Wala sa talino o taas ng posisyon ang tunay na kapangyarihan.
b. Huwag masyadong mapagmataas sa buhay at marunong
tumanggap ng pagkatalo.
c. Hindi dapat manlamang ng kapwa.
d. Lahat ng nabanggit.
13. Ano kaya ang maaaring kahihinatnan kung hindi nanloko si
Pilandok ng ibang hayop?
a. Masaya at matiwasay ang kanilang pamumuhay.
b. Magulo ang kanilang pamumuhay.
c. Lahat sila ay mag-aaway-away.
d. Lahat sila ay hindi magpapansinan sa isa’t isa.
14. Sa iyong palagay, ano kaya ang mahalagang papel na ginampanan
ng suso sa buhay ni Pilandok?
a. Siya ang mortal na kaaway ni Pilandok.
b. Siya ang nagsilbing instrumento upang magbago si Pilandok.
c. Siya ang naging kasabwat ni Pilandok sa maling gawain.
d. Wala sa nabanggit.
15. “Suso, kung sa paanong paraan mo man ginawa iyon, tinanggap
kong tinalo mo ako.” Batay sa pahayag na ito, ano ang mahihinuha
mo kay Pilandok?
a. mapagmataas c. mapagtimpi
b. mapagpakumbaba d. mahiyain

F. PAGLILIPAT
Panuto: Basahin at sagutin ang tanong na nasa ibaba. Isulat ang
sagot sa iyong sagutang papel.

Kung ikaw ay may kakilalang mapanlinlang o manlolokong tulad


ni Pilandok, paano ka kaya makaiiwas na maging biktima nito?

FILIPINO 7 30

You might also like