1.

Predmet istraživanja su jezerski sedimenti Vranskog jezera na otoku Cresu te površinski sloj tla u
okolici Vranskog jezera. Svrha istraživanja je analiza glavnih elementa i elementa u tragovima za
procjenu njihovih ekoloških i geokemijskih utjecaja u površinskim sedimentima Vranskog jezera i
površinskom sloju tla unutar njegovog sliva. Cilj istraživanja je normalizacija podataka temeljena
na referentnim elementima kao što je u ovom slučaju aluminij za usporedbu s drugim studijama
površinskih materijala u regiji.
2. Područje istraživanja obuhvaća sedimente Vranskog jezera na otoku Cresu kao i površinski sloj tla
šireg područja samog otoka. Jezerski sedimenti prikupljeni su duž pet profila okomito na uzdužnu
os jezera. Razmak između profila i točaka uzrokovanja je nepravilan. Uzorci gornjeg sloja tla
prikupljeni su u okolici Vranskog jezera u pravilnoj mreži 1x1 km.
3. Uzorci jezerskih sedimenata prikupljeni su s broda pomoću ručnog bagera. Dubina uzrokovanja
sedimenata je varirala, a prikupljeni uzorci predstavljaju mješavinu gornjeg sloja tla siromašnog
kalcitom i donjeg sloja tla bogatog kalcitom. Ukupno je prikupljeno 30 uzoraka.
4. Uzorci tla iz jezerskog sedimenta osušeni su na zraku, a frakcija je prosijana na manje od 63 mm.
Prosijani uzorci tla i sedimenti otopljeni su mješavinom kiselina ((HClO4-HNO3-HCl-HF) na 200 °C.
Elementi Al, Fe, Ca, Mg, Na, K, Ti, P, Pb, Zn, Cu, Co, Ni, Cd, Th, Sr, Cd, V, La i Ba analizirani su
analitičkom metodom ICP-AES. Živa je analizirana pomoću AAS bez plamena.
5. Korištena je statistička metoda korelacije između analiziranih elemenata i aluminija. Al se koristi
za normalizaciju podataka o elementima u tragovima zbog velike prirodne zastupljenosti, također
jer je glavni sastojak tala i sedimenata.
6. Prosječni sadržaj elemenata u proučavanim sedimentima Vranskog jezera i površinskom sloju tla
sliva jezera znatno se razlikuju te su znatno veći u tlima. Omjeri elementa i Al mogu se svrstati u 3
glavne skupine:
A. Skupina elemenata koja ne pokazuje razliku u omjerima u tlu i jezerskim
sedimentima (Ni, Co, Mn, Th, Zn, Ba, Ti, K, V, Na i Hg)
B. Elementi koji su zastupljeniji u sedimentima (Ca, Sr, Cd, Pb, Ba and Mg)
C. Elementi koji su manje zastupljeni u jezerskim sedimentima (Cu, P, Fe, Cr, and La)
Glavni razlog povećanja koncentracije metala, posebice olova u jezerskim sedimentima je
dugoročno onečišćenje zraka u prošlosti i u novije vrijeme. Također, važan izvor Pb je i lokalni
izvor iz cestovnog prometa. Hg i Cu nisu utvrđeni u povišenim koncentracijama u
sedimentima jezera. Usporedba indeksa element/Al iz ovog istraživanja s drugim studijama
površinskih materijala u regiji pokazuje međusobno slične izvore s lesom i flišem kao dva
krajnja geokemijska člana.