CHƯƠNG 1

NHẬP MÔN CHỦ

NGHĨA XÃ HỘI
KHOA HỌC
CẤU TRÚC

PHẦN I. PHẦN II.

VỊ TRÍ, ĐỐI TƯỢNG VÀ SỰ RA ĐỜI VÀ CÁC
PHƯƠNG PHÁP GIAI ĐOẠN PHÁT
NGHIÊN CỨU CỦA CHỦ TRIỂN CỦA CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI KHOA NGHĨA XÃ HỘI KHOA
HỌC HỌC

2
I. VỊ TRÍ, ĐỐI TƯỢNG
VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin

C.Mác Ph.Ăngghen V.I.Lênin

(1818 – 1883) (1820 – 1895) (1870 – 1924)
BA BỘ PHẬN LÝ LUẬN CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA
MÁC – LÊNIN

CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN

Triết học Kinh tế Chủ nghĩa

Mác - Lênin chính trị học xã hội khoa học
 Một số khái niệm cơ bản

Các - Chủ nghĩa xã hội

khái
niệm
- Chủ nghĩa xã hội khoa học
cơ bản
 Chủ nghĩa xã hội là gì?

1
Là tư tưởng, học thuyết, lý luận về giải phóng
con người, giải phóng xã hội khỏi áp bức, bóc
lột, bất công, nghèo nàn, lạc hậu.

Là phong trào thực tiễn của nhân dân lao động

đấu tranh chống chế độ tư hữu, chống áp bức,
bóc lột, giành dân chủ cho nhân dân.
2

3
Là chế độ xã hội không có áp bức, bóc lột mà
nhân dân xây dựng trên thực tế dưới sự lãnh
đạo của chính đảng của giai cấp công nhân.
 Lý thuyết về chủ nghĩa xã hội có từ bao giờ?

Về thời gian: xuất hiện từ thời kỳ cổ đại (điển hình nhất là từ

thời kỳ cận đại)

Về không gian: xuất hiện trong tất cả các dân tộc (điển hình
nhất là ở châu Âu)
 Chủ nghĩa xã hội không tưởng – phê phán
Đầu thế kỷ XIX

Xanh Ximông Sáclơ Phuriê Rôbớt Ô-oen

(Claude Henri de Sant Simon) Francois Mari Charles Fourier Robert Owen

(1760 – 1825) (1772 – 1837) (1771 – 1858)

 Chủ nghĩa xã hội khoa học là gì?

Là quan điểm có cơ sở khoa học về chủ

nghĩa xã hội (đối lập với chủ nghĩa xã hội 1
không tưởng)

Là khoa học về chủ nghĩa xã hội

(Khoa học nghiên cứu về chủ nghĩa xã hội)
2
2. Vị trí của chủ nghĩa xã hội khoa học
trong hệ thống lý luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin
- Là một trong ba bộ phận hợp thành của chủ nghĩa Mác – Lênin, luận
giải từ góc độ chính trị - xã hội về sự chuyển biến của xã hội loài người
từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

- V.I.Lênin: “Điều chủ yếu trong học thuyết của Mác là ở chỗ nó làm
sáng tỏ vai trò lịch sử thế giới của giai cấp vô sản, là người xây dựng xã
hội xã hội chủ nghĩa”.
- Chủ nghĩa xã hội khoa học là kết luận
hợp lôgic rút ra từ Triết học Mác - Lênin
và Kinh tế học chính trị Mác - Lênin
- Là sự hoàn tất chủ nghĩa Mác - Lênin.
3. Đối tượng nghiên cứu của chủ nghĩa xã hội khoa học

Ph.Ăngghen: “Sự nghiệp giải phóng thế giới ấy là sứ mệnh lịch sử của
giai cấp vô sản hiện đại. Nghiên cứu những điều kiện lịch sử và cùng
với nó là bản thân sự biến đổi ấy, do đó làm cho giai cấp bị áp bức hiện
đang có sứ mệnh hoàn thành sự nghiệp ấy hiểu rõ được những điều
kiện và bản chất của sự nghiệp của chính họ, đó là nhiệm vụ của
CNXHKH, biểu hiện lý luận của phong trào vô sản”.
 Triết học CNXHKH
Kinh tế chính trị
Nghiên cứu
những quy luật
Nghiên cứu Nghiên cứu quy chính trị-xã hội
những quy luật kinh tế cơ bản cơ bản của sự
luật phổ biến, của phương thức chuyển biến xã
cơ bản của tự hội loài người
sản xuất tư bản từ hình thái kinh
nhiên, xã hội chủ nghĩa và chủ tế-xã hội TBCN
và con người nghĩa xã hội. lên hình thái
kinh tế-xã hội
CSCN
 VỀ NỘI DUNG

TRIẾT HỌC
MÁC - LÊNIN qQuy luật chung nhất

KINH TẾ
CHÍNH TRỊ
MÁC -LÊNIN
qQuy luật kinh tế

CHỦ NGHĨA
XÃ HỘI qQuy luật chính trị - xã hội
KHOA HOC
 VỀ PHẠM VI

TRIẾT HỌC
MÁC - LÊNIN Các giai đoạn phát triển của xã hội

KINH TẾ
CHÍNH TRỊ
qQuá trình vận động từ CNTB
MÁC -LÊNIN sang CNXH và CNCS

CHỦ NGHĨA qQuá trình vận động từ CNTB

XÃ HỘI
KHOA HOC sang CNXH và CNCS
 4. Phương pháp nghiên cứu của chủ nghĩa
xã hội khoa học

Gắn lý luận
Kết hợp
Nghiên cứu với thực tiễn
lôgic và lịch
xã hội cụ thể phong trào
sử
công nhân
II. SỰ RA ĐỜI VÀ CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT
TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
1. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

b. Vai trò của

a. Điều kiện, C.Mác và Ph.
tiền đề cho Ăngghen đối
sự ra đời với sự ra đời
của chủ của chủ
nghĩa xã hội nghĩa xã hội
khoa học khoa học
 a. Điều kiện, tiền đề cho sự ra đời
của chủ nghĩa xã hội khoa học

• Điều kiện kinh tế – xã hội Châu

1
Âu nửa đầu thế kỷ XIX

• Tiền đề khoa học, lý luận, tư

2
tưởng
 Điều kiện kinh tế - xã hội châu Âu nửa đầu thế kỷ XIX

Đại công
Sự phát triển nghiệp
của PTSX
TBCN Tính chất XHH
Điều kiện của LLSX
KT - XH
Giai cấp vô sản Mâu thuẫn XH
phát triển giữa VS >< TS
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT
GIAI CẤP VÔ SẢN PHÁT TRIỂN
 Tiền đề khoa học, lý luận, tư tưởng

1
Tiền đề trong Khoa học tự nhiên
• Học thuyết tiến hóa
• Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng
• Học thuyết tế bào

2
Tiền đề trong Khoa học xã hội và nhân văn
• Triết học cổ điển Đức
• Kinh tế chính trị cổ điển Anh
• Chủ nghĩa xã hội không tưởng – phê phán
 b. Vai trò của C. Mác và Ph. Ăgghen

Quan niệm duy

vật về lịch sử
Sự chuyển C.Mác và Ph.
biến thế giới Ăngghen đưa
quan triết học chủ nghĩa xã
Học thuyết giá
và lập trường hội từ không trị thặng dư
chính trị của tưởng trở
C.Mác và thành khoa
Ph.Ăngghen học
Sứ mệnh lịch sử
của giai cấp
công nhân
TUYÊN NGÔN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN
C.Mác và Ph.Ăngghen (1848)

SỰ RA ĐỜI CỦA
CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI KHOA HỌC
 2. Các giai đoạn phát triển của
chủ nghĩa xã hội khoa học

c. Các Đảng
a. C.Mác và b. V.I.Lênin bảo
Cộng sản vận
Ph.Ăngghen phát vệ và phát triển
dụng và phát
triển CNXHKH CNXHKH trong
triển CNXHKH
điều kiện mới
(1848 – 1895) sau V.I.Lênin
(1895 – 1924)
(1924 – nay)