Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 22 p.

Imię ..................................................................................

1 Uzupełnij tabelę dotyczącą odporności nabytej. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. ( ... / 3 p.)

Odporność …………………………

Odporność ………………………… Odporność …………………………

Wytworzenie przeciwciał w reakcji na samoistne

Wytworzenie przeciwciał w reakcji na podanie
wniknięcie do organizmu czynników
szczepionki.
chorobotwórczych.

2 Przyporządkuj elementom układu odpornościowego (1–4) właściwe opisy (A–E). ( ... / 1 p.)
1. Grasica. A. Odbywa się tu filtracja limfy, dzięki czemu
patogeny są zatrzymywane i neutralizowane.
2. Śledziona. B. Ten element tworzy pierścień wokół gardła
chroniący organizm przed infekcjami układu
oddechowego i układu pokarmowego.
3. Migdałki. C. Jest miejscem, w którym odbywa się niszczenie
zużytych krwinek i płytek krwi.
4. Węzły chłonne. D. Stanowi gruczoł dokrewny wydzielający hormony,
które regulują proces dojrzewania i namnażania się
limfocytów T.
E. Odpowiada za dojrzewanie limfocytów B.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
3 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący odporności był prawdziwy. ( ... / 3 p.)
Gdy pani Anna zbierała grzyby, została ukąszona przez żmiję zygzakowatą. Kobieta natychmiast udała się do
szpitala, gdzie podano jej surowicę / szczepionkę. Ta substancja zawiera osłabione bakterie / przeciwciała. W
wyniku podania tej substancji pani Anna uzyskała odporność bierną naturalną / sztuczną.
4 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
1. Przeciwciała to białka, których zadaniem jest wiązanie się z antygenem. P F
2. Podczas stanu zapalnego organizmu w wątrobie powstają białka ostrej fazy. P F
3. Cytokiny to białka produkowane przez pobudzone limfocyty B. P F

5 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Rzęski i śluz obecne w układzie oddechowym są przejawem odporności
A. swoistej, 1. są skierowane przeciwko konkretnym antygenom.
ponieważ
B. nieswoistej, 2. są skierowane przeciwko wszystkim antygenom.

6 Na ilustracjach (A i B) przedstawiono dwa typy krwinek. ( ... / 2 p.)

a) Wskaż, która ilustracja przedstawia A. B.

komórkę uczestniczącą w prezentacji
antygenów limfocytom. Podaj jej nazwę.
b) Określ, w jaki sposób obie przedstawione
komórki doprowadzają do zniszczenia
patogenu.

Grupa A | strona 1 z 2
7 Alergie należą do chorób cywilizacyjnych powodowanych między innymi zanieczyszczeniem środowiska. ( ... / 3 p.)
a) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Alergia to
A. osadzanie się w płucach cząsteczek pyłów.
B. łączenie się hemoglobiny z tlenkiem węgla.
C. nadwrażliwość organizmu na substancje nieszkodliwe.
D. nadwrażliwość organizmu na czynniki chorobotwórcze.
b) Uzupełnij zdania tak, aby poprawnie opisywały objawy i skutki alergii. Wykorzystaj wyrazy
wybrane spośród podanych – wpisz je w odpowiedniej formie gramatycznej.
astma, katar sienny, pokarmowy, gruźlica, oddechowy, zapalenie płuc
Najwięcej osób cierpiących na alergię ma objawy związane z układem ……………………………….. –
kichanie, katar, kaszel czy duszności. Zapalenie błony śluzowej nosa o podłożu alergicznym nazywa się
……………………………….. .
8 Uszereguj rodzaje przeszczepów zgodnie z malejącym ryzykiem ich odrzucenia. ( ... / 1 p.)
1. Przeszczep w obrębie tego samego organizmu.
2. Przeszczep od spokrewnionego osobnika tego samego gatunku.
3. Przeszczep od niespokrewnionego osobnika tego samego gatunku.
4. Przeszczep od osobnika innego gatunku.
9 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Nadmierna odpowiedź immunologiczna, skierowana przeciwko komórkom własnego ciała, prowadzi do
choroby
A. autoimmunologicznej, którą wywołuje 1. wewnętrzny.
B. alergicznej, czynnik 2. zewnętrzny.

10 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
1. Pierwsze objawy zakażenia wirusem HIV przypominają grypę lub anginę. P F
2. W przypadku AIDS obserwuje się obniżenie poziomu limfocytów T. P F
W przebiegu AIDS występują nowotwory oraz częste zakażenia, np. zapalenia
3. P F
płuc.

11 Wskaż dwa zdania, które właściwie charakteryzują antygeny zgodności tkankowej. ( ... / 1 p.)
A. Zadaniem antygenów zgodności tkankowej jest prezentowanie limfocytom B obcych antygenów.
B. Antygeny zgodności tkankowej uczestniczą w mechanizmie odrzucania przeszczepów.
C. U człowieka antygeny zgodności tkankowej wykryto po raz pierwszy na erytrocytach.
D. Antygeny HLA pod względem chemicznym należą do lipoprotein.
E. Antygeny HLA są kodowane przez ponad sto genów.
12 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Im większe podobieństwo antygenów HLA, tym ryzyko odrzucenia przeszczepu jest mniejsze / większe.
B. Zadaniem leków immunosupresyjnych jest zwiększenie / zmniejszenie odporności.
C. Leczenie immunosupresyjne stosuje się w przypadku AIDS / alergii.
D. Aby zapobiec skutkom konfliktu serologicznego, kobietom w ciąży o grupie krwi Rh+ / Rh– w
odpowiednim czasie podaje się przeciwciała anty-RhD.
E. Najmniejsze ryzyko odrzucenia przeszczepu występuje wtedy, gdy dawcą jest bliźniak dwujajowy /
jednojajowy.
13 Skreśl błędne informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Odporność nabyta humoralna zachodzi z udziałem przeciwciał / makrofagów.
B. Pierwszą linię obrony organizmu stanowi odporność nieswoista / swoista.
C. Komórkami pamięci są wyłącznie limfocyty B / zarówno limfocyty B, jak i limfocyty T.
D. Maksymalne stężenie przeciwciał jest dużo szybciej osiągane w pierwotnej / wtórnej odpowiedzi
immunologicznej.
E. Surowica to specjalny preparat, który składa się z osocza zawierającego przeciwciała / antygeny.

Grupa A | strona 2 z 2
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 22 p.
Imię ..................................................................................

1 Na ilustracjach (A i B) przedstawiono dwa typy krwinek. ( ... / 2 p.)

a) Wskaż, która ilustracja przedstawia A. B.

komórkę uczestniczącą w prezentacji
antygenów limfocytom. Podaj jej nazwę.
b) Określ, w jaki sposób obie przedstawione
komórki doprowadzają do zniszczenia
patogenu.

2 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Rzęski i śluz obecne w układzie oddechowym są przejawem odporności
A. swoistej, 1. są skierowane przeciwko wszystkim antygenom.
ponieważ
B. nieswoistej, 2. są skierowane przeciwko konkretnym antygenom.

3 Przyporządkuj elementom układu odpornościowego (1–4) właściwe opisy (A–E). ( ... / 1 p.)
1. Grasica. A. Stanowi gruczoł dokrewny wydzielający hormony,
które regulują proces dojrzewania i namnażania się
limfocytów T.
2. Migdałki. B. Odbywa się tu filtracja limfy, dzięki czemu
patogeny są zatrzymywane i neutralizowane.
3. Śledziona. C. Jest miejscem, w którym odbywa się niszczenie
zużytych krwinek i płytek krwi.
4. Węzły chłonne. D. Odpowiada za dojrzewanie limfocytów B.
E. Ten element tworzy pierścień wokół gardła
chroniący organizm przed infekcjami układu
oddechowego i układu pokarmowego.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
4 Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący odporności był prawdziwy. ( ... / 3 p.)
Pan Jan postanowił zabezpieczyć się przed zachorowaniem na grypę. Udał się więc do przychodni, gdzie
podano mu szczepionkę / surowicę. Ta substancja zawiera przeciwciała / antygeny wirusa. W wyniku jej
podania pan Jan uzyskał odporność naturalną / sztuczną.
5 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
1. Cytokiny to białka produkowane przez pobudzone limfocyty B. P F
2. Podczas stanu zapalnego organizmu w wątrobie powstają białka ostrej fazy. P F
3. Przeciwciała to białka, których zadaniem jest wiązanie się z antygenem. P F

6 Uzupełnij tabelę dotyczącą odporności nabytej. Wpisz w odpowiednie rubryki brakujące informacje. ( ... / 3 p.)

Odporność …………………………

Odporność ………………………… Odporność …………………………

Otrzymywanie przeciwciał wytworzonych przez

Otrzymywanie przeciwciał zawartych w surowicy
organizm matki za pośrednictwem łożyska lub z
odpornościowej.
mlekiem w czasie karmienia.

Grupa B | strona 1 z 2
7 Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie 1 lub 2. ( ... / 1 p.)
Nadmierna odpowiedź immunologiczna, skierowana przeciwko komórkom własnego ciała, prowadzi do
choroby
A. autoimmunologicznej, którą wywołuje 1. zewnętrzny.
B. alergicznej, czynnik 2. wewnętrzny.

8 Uszereguj rodzaje przeszczepów zgodnie ze wzrastającym ryzykiem ich odrzucenia. ( ... / 1 p.)
1. Przeszczep od osobnika innego gatunku.
2. Przeszczep od niespokrewnionego osobnika tego samego gatunku.
3. Przeszczep od osobnika identycznego genetycznie – bliźniaka jednojajowego.
4. Przeszczep w obrębie tego samego organizmu.
9 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Odporność nabyta humoralna zachodzi z udziałem przeciwciał / makrofagów.
B. Pierwszą linię obrony organizmu stanowi odporność nieswoista / swoista.
C. Komórkami pamięci są wyłącznie limfocyty B / zarówno limfocyty B, jak i limfocyty T.
D. Maksymalne stężenie przeciwciał jest dużo szybciej osiągane w pierwotnej / wtórnej odpowiedzi
immunologicznej.
E. Surowica to specjalny preparat, który składa się z osocza zawierającego przeciwciała / antygeny.
10 Alergie należą do chorób cywilizacyjnych powodowanych między innymi zanieczyszczeniem środowiska. ( ... / 3 p.)
a) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych.
Alergia to
A. nadwrażliwość organizmu na substancje nieszkodliwe.
B. nadwrażliwość organizmu na czynniki chorobotwórcze.
C. łączenie się hemoglobiny z tlenkiem węgla.
D. osadzanie się w płucach cząsteczek pyłów.
b) Uzupełnij zdania tak, aby poprawnie opisywały objawy i skutki alergii. Wykorzystaj wyrazy
wybrane spośród podanych – wpisz je w odpowiedniej formie gramatycznej.
astma, katar sienny, angina, zapalenie płuc, gruźlica
Alergie wziewne mogą wywoływać na przykład ………………………………., którego objawy są podobne
do objawów przeziębienia. Wczesne zdiagnozowanie alergii jest jednak ważne, ponieważ nieleczona może
przyczynić się do powstania ……………………………….. . To choroba przewlekła, której leczenie jest
trudne i długotrwałe. Osoby cierpiące na to schorzenie mają znaczne trudności w oddychaniu, silny kaszel i
napady duszności.
11 Wskaż dwa zdania, które właściwie charakteryzują antygeny zgodności tkankowej. ( ... / 1 p.)
A. Antygeny zgodności tkankowej uczestniczą w mechanizmie odrzucania przeszczepów.
B. Zadaniem antygenów zgodności tkankowej jest prezentowanie limfocytom B obcych antygenów.
C. U człowieka antygeny zgodności tkankowej wykryto po raz pierwszy na erytrocytach.
D. Antygeny HLA są kodowane przez ponad sto genów.
E. Antygeny HLA pod względem chemicznym należą do lipoprotein.
12 Podkreśl właściwe informacje w zdaniach. ( ... / 2 p.)
A. Im większe podobieństwo antygenów HLA, tym ryzyko odrzucenia przeszczepu jest mniejsze / większe.
B. Zadaniem leków immunosupresyjnych jest zwiększenie / zmniejszenie odporności.
C. Leczenie immunosupresyjne stosuje się w przypadku AIDS / alergii.
D. Aby zapobiec skutkom konfliktu serologicznego, kobietom w ciąży o grupie krwi Rh+ / Rh– w
odpowiednim czasie podaje się przeciwciała anty-RhD.
E. Najmniejsze ryzyko odrzucenia przeszczepu występuje wtedy, gdy dawcą jest bliźniak dwujajowy /
jednojajowy.
13 Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F, jeśli ( ... / 1 p.)
fałszywe.
W przebiegu AIDS występują nowotwory oraz częste zakażenia, np. zapalenia
1. P F
płuc.
2. W przypadku AIDS obserwuje się obniżenie poziomu limfocytów T. P F
3. Pierwsze objawy zakażenia wirusem HIV przypominają grypę lub anginę. P F

Grupa B | strona 2 z 2